skipta öll móðurmál máli í íslenska grunnskólanum?
DESCRIPTION
Skipta öll móðurmál máli í íslenska grunnskólanum?. Mikilvægi móðurmálsins fyrir einstaklinginn og samfélagið. Almennt viðurkenndar niðurstöður Málþroski og málkunnátta byggja á þóun móðurmálsins Málþroski er forsenda vitsmunaþroskans - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Skipta öll móðurmál málií íslenska grunnskólanum?
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Almennt viðurkenndar niðurstöðurMálþroski og málkunnátta byggja á þóun móðurmálsinsMálþroski er forsenda vitsmunaþroskans Móðurmálið tengist sjálfsmyndinni og hefur því
táknrænt gildi fyrir einstaklinginn – mikilvægt sameiningartákn minnihlutahópa
Áhættuþætir ef móðurmálþroskinn staðnar eru m.a. félagsleg einangrun erfiðleikar með að ná dýpri skilningi og merkingu á máli
sem ekki er aðstæðubundið aukið brottfall innflytjendabarna úr framhaldsskóla
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Mikilvægi móðurmálsins fyrir einstaklinginn og samfélagið
Mikilvægi móðurmálsins fyrir annað nám
Formleg kennsla í móðurmálinu hefur forspárgildi um árangur í námi annars máls. (Thomas og Collier 1997)
Ef börn ná ekki valdi á blæbrigðaríku móðurmáli þá eru þau í áhættu hvað varðar að ná valdi á meirhlutatungumálinu sem hefur síðan neikvæð áhrif á áframhaldandi skólanám ( Corson 1994)
Móðurmálskennsla er mikilvæg ef stefna á að virku tívtyngi. (Københavnerstudier i tosprogedhed )
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Mikilvægi fjölskyldunnarNauðsynlegt að nota móðurmálið sem samtalsmál við börnin
eykur Ef um fleiri mál á heimili er að ræða þá á hver og einn þá á hver og einn að tala sitt móðurmál við barnnið
Að lesa fjölbreyttan texta er mikilvægt fyrir orðaforðann og almennan skilning
Að ræða við börnin um það sem þau eru að læra í skólanum Auðveldar þeim skilninginn á nýrri þekkingu
Mikilvægt er að börnin hitti reglulega aðra sem tala sama tungumál
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Hver er stefna menntayfirvalda? Hlutverk grunnskóla m.a. að haga störfum sínum í sem fyllstu
samræmi við eðli og þarfir nemenda og stuðla að alhliða þroska, heilbrigði og menntun hvers og eins. Þessi lagagrein á líka við um nemendur sem hafa annað móðurmál en íslensku og stunda nám í íslenskum skólum.( Lög um grunnskóla2. gr, nr. 66/1995
Allir nemendur nemendur í grunnskólum, er hafa annað móðurmál en íslensku og hafa fasta búsetu hér á landi, eiga rétt á sérstakri kennslu í íslensku (Reglugerð nr. 391/1996)
Í námsskrá í íslensku frá 2007 segir enn fremur: Mikilvægt er að nemendur í grunnskólum með annað en íslensku viðhaldi móðurmáli sínu eftir því sem kostur er.
Stefnt er að því að nemendur öðlist virkt tvítyngi ( aðalnámsskrá 2007)
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Virkt tvítyngi??Markmiðin námsskrár 2007 fela í sér að íslenska sem annað tungumál sé lykill aðíslensku skólastarfi íslensku samfélagi virku tvítyngi tveimur menningarheimum (AÐALNÁMSKRÁ GRUNNSKÓLA – ÍSLENSKA 2007)
Í drögum að nýrri námsskrá í íslensku 2012 segir hins vegar einungis :
“Það er mikilvægt fyrir sjálfsmynd nemenda með annað móðurmál en íslensku að tekið sé tillit til þekkingar þeirra og færni í eigin
móðurmáli og nauðsynlegt að þeir viðhaldi því svo sem kostur er.
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Getum við uppfyllt markmiðin með því sem er í boði?
Íslenska –miðuð við nemendur sem hafa íslensku sem móðumál- skylda
Íslenska sem annað mál (ISA) – í boði í flestum skólum fy rtu árin
Stuðningskennsla á móðurmáli – sjaldgæf
Námsgreinabundin íslenskukennsla -í boði í einstaka skólum, kemur fyrir sem valgrein, eða innbökuð í ISA
Móðurmálskennsla nemenda með annað móðurmál en íslensku; - ekki skylda , er ekki á vegum skólans- en getur verið í samstarfi við skólann. Kennsla utan skólatíma, í heimaskóla eftir því sem kostur er eða í fjarnámi.
Móðurmál sem valgrein - heimilað
Móðurmál í stað náms í erlendu tungumáli ( oftast dönsku)- heimilað.
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Erum við í takt við rannsóknarniðurstöður? Það tekur tíma að ná valdi á námstengdu máli ( akademic skill) í
nýju tungumáli.
Að gera málaskipti á viðkvæmun skeiði í máltökuferlinu hefur áhrif á þróun málþroskans og getur haft áhrif á þróun vitsmunaþroskans
Til að tryggja vitsmunalegan og fræðilegan árangur nemenda í öðru máli er mikilvægt að fyrsta málkerfi nemenda, munnlegt og skriflegt, hafi þróast á hátt vitrænt stig (Thomas og Collier 1997)
Tungumálakunnátta í öðru málinu virðist hafa áhrif á kunnáttu í hinu málinu hjá tvítyngdum einstaklingum (Thomas og Collier 1997)
Virkt tvítyngi næst aðeins ef aðstæður bjóða upp á að þróa bæði tungumálin í fjölbreyttu samhengi og góð tengsl skapist við báða menningarheima.
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Lærum af reynslu nágrannalandannaDæmi: Svíðþjóð
Lögbundin réttur til móðurmálskennslu
Markmið: Móðurmálskennslan er til þess ætluð að auðvelda börnum og unglingum að þroskast sem tví/fjöl- tyngdir einstaklingar sem samsama sig fleiri menningarheimum
Móðurmálskennsla er á vegum og kostuð af sveitafélögunum
Þeir hafa rétt á móðurmálskennslu sem nota málið í daglegum samskiptum
Réttur til stuðningskennslu á móðurmálinu (sv.Studiehandledning) eftir þörfum sérhvers nemanda
Námsgreinin hefur námsskrá eins og aðrar námsgreinar
Háskólarnir stunda markvissar rannsóknir á ýmsum þáttum er varða kennsluna í þeim tilgangi að bæta hana
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Hvernig gera nágrannalöndin? frh
Násskrá fyrir móðurmál í Stokkhólmi (Lgr 11)- samandregin markmið
I námsgreininni MÓÐURMÁL eiga nemendur að öðlast forsendur til að þroska hæfileika sína til að:
tjá sig munnlega og skriflega
nota móðurmálið sem verkfæri fyrir málþroska sinn og nám
geta aðlagað mál sitt að mismunandi markmiðum, viðmælendum og aðstæðum
greina uppbyggingu tungumáls og fylgja málvenjum tungumáls
lesa og greina bókmenntatexta og aðra texta í margvíslegum tilgangi
hugleiða um hefðir, menningaleg fyrirbrigði og samfélagstengd málefni í þeim samfélögum /svæðum þar sem móðurmálið er talað út frá samanburði við við sænskar aðstæður.
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Jafnrétti í námi – málleg mannréttindi Til að geta nýtt sér nám verður maður að skilja tungumálið
sem það fer fram á
Ekki er hægt að tengja fyrri þekkingu við nýja ef tenginguna vantar
Kennsla í og stuðningur á móðurmáli er nauðsyn til að brúa bilið svo nemandinn geti notið jafnréttis við infædda nemendur
Að viðhalda tungumáli sínu og menningu eru mannréttindi hvers einstaklings!
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Tillögur til úrbóta Móðurmálkennsla verði á ábyrgð skólayfirvalda
Markviss námsvísir til að samræma innihald kennslunnar og tengja við markmiðin fyrir Íslenska sem annað mál
Skipulögð samvinna móðurmálskennara og kennara í íslenska sem annað mál
Móðurmálskennslan sé innbökuð í skóladag nemenda
Aukinn stuðningur í námsgreinakennslu á móðurmálinu
Aukin fræðsla til foreldra og skólafólks um þýðingu móðurmálskennslunnar
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það
Móðurmál allra skipta alla í skólasamfélaginu máli!
Heimildir m.a.
Aðalnámsskrá Grunnskóla 1999 Menntamálaráðuneytið
Aðalnámsskrá Grunnskóla 2007 Menntamálaráðuneytið
Corson,D (1994). Bilingual education policy and social justice. Í Teaching Bilingual Children. Ritstj. Adrian Blackledge England, Stoke-on-Trent
Félagsmálaráðuneytið Janúar 2007 ; Stefna stjórnvalda um aðlögun innflytjenda
Göteborgs Univeristet Institutionen för svenska språket; rapport från forskningscirkeln 2012
Thomas og Collier (1997
Stockholms stad heimasíða; slóð http://www.stockholm.se/Utbildningsforvaltningen/Sprakcentrum/Modersmalsundervisning-/
April 21, 2023Kristín Hjörleifsdóttir Meira en að segja það