İSİMLER VE ÇEŞİTLERİ

Varlıklara verilişine göre

Varlıkların Oluşlarına Göre

Varlıkların Sayılarına Göre

1

Varlıklara verilişine göre isimler

Özel isim

Cins isim

Varlıkların oluşlarına göre isimler

Somut isim

Soyut isim

Sayılarına göre isimler

Tekil isim

Çoğul isim

İSİMLER

2

Topluluk

isimleri

Ali Okumuş,Tekir,Avrupa

Kedi,taş,ağaç

3

Özel isim

cins isim

Varlıklara verilişine göre isimler

Rüzgar,ışık,ağaç

Sevgi,huzur,mutluluk

4

somut isim

soyut isim

Oluşlarına göre isimler

Sayılarına göre isimler

Kalem,silgi,masa

Kalemler,silgiler,masalar

Deste,orman

5

tekil isim

çoğul isim

Topluluk isimleri

Varlıkları tanıtmaya yarayan sözcüklere

.............. denir.

Örnek

Ağaç

Maşa

bardak

6

İSİMLER VE ÇEŞİTLERİ

İsim (ad)

A. Varlıklara verilişine göre:

1. Özel isimler: Evrende bir tek olan, eşi ve

benzeri olmayan varlıkları tanıtan adlardır.

Kimi kullanım yerleri şunlardır:

Kişi ad ve soyadları:

Serdar Etyemez, Mehmet Yılmaz, Aylin Öge.

7

İsimler şu başlıklar altında incelenir

Hayvanlara verilen adlar:

Pamuk, Tekir, Boncuk

Coğrafya ile ilgili adlar:

Avrupa, Tuz Gölü, Uludağ, Toroslar...

Semt, mahalle, cadde, sokak, apartman adları:

Gürpınar Mahallesi, Bursa Caddesi, Sıla Apt...

Din, dil, millet, mezhep adları:

Türk, Türkçe, İslamiyet...

8

Kitap, dergi, gazete, yapı ve yapıt adları:

Çalıkuşu, Genç Kalemler, Ankara Kalesi, Milliyet...

Kurum, kuruluş adları:

Türk Dil Kurumu, Devlet Su İşleri, Pamukkale Tıp

Fakültesi...

Devlet ve ülke adları:

Türkiye, Fransa, Amerika...

9

Özel adlara bağlı saygı sözcükleri, sanlar,

meslek adları, kullanılan ünvanlar:

Fahriye Abla, Cingöz Kemal, Burhan Hoca, Arif

Bey...

Yazı başlıkları:

Görme ve Bakma, Eğitimde Ölçme ve

Değerlendirme....

10

Özel isimlere gelen ekler kesme işareti ile

ayrılır.

Örneğin; Ali’nin evi, Amerika’ya yolculuk gibi

Ancak şu ekler kesme işareti ile ayrılmaz:

-siz, -ci, -gil, -ler, -li, -izm, -im

Atatürksüz geçen yıllar

Aligil bize geldi.

Denizlililer’in meşhur horozu bu imiş. Vb.

11

NOT

Aynı türden varlıkları tanıtan, gösteren adlara

cins isimler denir.

Örneğin; silgi, demir, koltuk...

12

2. Cins isimler

13

SÖZCÜK ÖZEL CİNS

kapı

Ayşe

lamba

anahtar

Tekir

çorap

Eskişehir

öğrenci

Orhan Pamuk

akşam

14

SÖZCÜK ÖZEL CİNS

kapı x

Ayşe x

lamba x

anahtar x

Tekir x

çorap x

Eskişehir x

öğrenci x

Orhan Pamuk x

akşam x

1. Somut isimler:Beş duyu organımızdan en az

biriyle algılanan isimlerdir.

• Örneğin; rüzgar, ışık, hava, koku...

2. Soyut isimler: Varlığını akıl, duygu ve inanç

yoluyla algıladığımız isimlerdir.

• Örneğin; sevinç, korku, özgürlük, öğretmenlik...

15

B. Varlıkların Oluşuna Göre

-lik eki somut isimleri soyut isim durumuna

getirir.

Öğretmen (somut isim)

Öğretmenlik (soyut isim)

16

NOT

17

SÖZCÜK SOMUT SOYUT

kapı

sevgi

lamba

anahtar

mutluluk

çorap

düşünce

araba

umut

diken

18

SÖZCÜK SOMUT SOYUT

kapı x

sevgi x

lamba x

anahtar x

mutluluk x

çorap x

düşünce x

araba x

umut x

diken x

1. Tekil isimler: Çoğul eki almamış, aynı türden

bir adet varlığı gösteren isimlerdir.

• Örneğin; tavşan, deniz, sayfa...

19

C. Varlıkların Sayılarına Göre

2. Çoğul isimler:Aynı türden birden fazla varlığı

anlatan isimlerdir. Çoğul anlam, isimlere çoğul

takısı (-ler) getirilerek yapılır.

• Örneğin; otomobiller, nehirler, gözler...

20

C. Varlıkların Sayılarına Göre

3. Topluluk isimleri: Tek bir varlığı ifade ettikleri

halde bir grubu anlatan isimlerdir.

• Örneğin; ordu, demet, bölük, deste....

21

C. Varlıkların Sayılarına Göre

Topluluk isimleri çoğul eki alabilir.

Örneğin;

meclisler,

sürüler,

aileler,

okullar...

22

NOT

23

SÖZCÜK TEKİL ÇOĞUL TOPLULUK

kapı

ordu

lambalar

düzine

kitaplar

anahtar

meclis

perde

dosyalar

24

SÖZCÜK TEKİL ÇOĞUL TOPLULUK

kapı x

ordu x

lambalar x

düzine x

kitaplar x

anahtar x

meclis x

perde x

dosyalar x