sociaal domein en flexibel contracteren
TRANSCRIPT
Titeldia
Sociaal domein en flexibel contracteren Gemeentedagen 2017
Nikee Groot en Christian de Ruiter
Advocaten Europees en Mededingingsrecht
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (14pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Inhoudsopgave
Agenda
1. Inleiding
2. Subsidie en/of overheidsopdracht
3. Uitzonderingen
“Open house”-model(len)
Inbesteden
Alleenrecht
4. Inrichting aanbestedingsprocedure
Bijzondere eisen
Mogelijkheden tot wijziging / aanpassing opdracht
5. Fiscaalrechtelijke aandachtspunten
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Alleen tekst
1. Inleiding
Gemeenten sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor het sociaal domein
Jeugdzorg, werk en inkomen en ondersteuning bij zelfredzaamheid en participatie
Wijziging Aanbestedingswet 2012 per 1 juli 2016
Lichte aanbestedingsprocedure voor sociale en andere specifieke diensten boven EUR 750.000
Onder drempelwaarde: aanbestedingsbeginselen van toepassing indien duidelijk g.o. belang
Houden gemeenten wel of niet budget over?
CBS en Kamerbrieven: gemeenten geven fors minder uit
AEF: teveel onzekerheden in budgeten
VNG: signalen over financiële tekorten
3
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Alleen tekst
1. Inleiding
Wijziging uitvoeringsbesluit WMO: nieuw artikel 5.4 Wmo per 1 juni 2017
Het College dient een reële prijs vast te stellen in relatie tot:
• gemeentelijke eisen voor kwaliteit
• continuïteit dienstverlening
• arbeidsrechtelijke verplichtingen aan beroepskracht.
Praktisch
• Overgangsrecht
• Voldoet de procedure wel aan de wetgeving?
• Hoe wordt vastgesteld wat “reëel” is?
4
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met (ondergeschikt) beeld
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
2. Subsidie en / of overheidsopdracht (I)
Vraag 1/5:
De Gemeente kent een subsidie toe aan een zorgaanbieder om Wmo Huishoudelijke Hulp te bieden conform de eisen van de Gemeente. In de uitvoeringsovereenkomst staat dat de zorgaanbieder aansprakelijk is voor toerekenbare tekortkomingen. Mag dit?
Belang van het onderscheid:
Toepasselijke recht
Rechtsbescherming
Fiscale regime
5
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
2. Subsidie en / of overheidsopdracht (II)
Subsidie (art. 4:21 Awb)
(i) een aanspraak op financiële middelen
(ii) door een bestuursorgaan
(iii) verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager
(iv) anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten. (ABRvS 8 april 2015)
Juridisch kader
Awb en staatssteun
6
Overheidsopdracht voor diensten (1.1 Aw 2012)
(i) schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel
(ii) tussen een onderneming en
(iii) een aanbestedende dienst
(iv) die betrekking heeft op het verlenen van diensten
Juridisch kader
Aanbestedingswet 2012 en Richtlijn 2014/24/EU
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Alleen beeld
2. Subsidie en / of overheidsopdracht (III)
7
Subsidie Overheidsopdracht
1 Initiatief afkomstig van de ontvanger Initiatief komt vanuit de gemeente
2 Ontvanger kan ervoor kiezen de
activiteiten niet uit te voeren
Opdrachtnemer is verplicht om de
activiteit(en) uit te voeren
3
Ontvanger bepaalt in belangrijke mate
zelf de inhoud van de te verrichten
activiteit
Verstrekker bepaalt in belangrijke mate de
inhoud van de te verrichten activiteiten
4 Eenzijdige subsidiebeschikking Tweezijdige overeenkomst (bezwarende
titel)
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
3. Uitzonderingen: “Open house”-model
Doelstellingen
Huidig zorglandschap in stand houden;
Geen concurrentie op prijs
Garantie van minimum voorwaarden
Concurrentie c.q. transformatie via keuzevrijheid burgers;
Ruimte voor toetreding nieuwe aanbieders
Drie modellen:
Bestuurlijk Aanbesteden
Open toelatingsprocedure
Dynamisch aankoopsysteem
8
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
3. “Open house”-model: Bestuurlijk Aanbesteden
9
1. Basisovereenkomst
Onbepaalde tijd
Afspraken over wijze van samenwerking
2. Resultaatovereenkomst
Bepaalde tijd
O.a. omschrijving diensten, wijze van verstrekken opdrachten en tarieven
3. Virtuele en fysieke OverlegTafels (OT’s)
Openbare website met relevante documenten
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
10
Vraag 2/5
Is ‘Bestuurlijk Aanbesteden’ in deze vorm toegestaan?
Geen openbare vooraankondiging (transparantiebeginsel)
(Eenzijdige) en ongelimiteerde wijzigingsmogelijkheid (gelijkheidsbeginsel)
Gemeente bepaalt wie deelneemt aan OT’s (level playing field)
Faciliteren informatie-uitwisseling tussen zorgaanbieders (kartelverbod)
Enkel bijwonen vergadering is voldoende (HvJ EU 4 juni 2009 (T-Mobile))
Leidraad uitwisselen informatie capaciteitsafbouw Wlz (ACM 12 december 2012)
Thuiszorgaanbieders beboet (CBb 11 januari 2017)
3. “Open house”-model: Bestuurlijk Aanbesteden
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
3. “Open house”-model: open toelatingsprocedure
Het “open house”-model (HvJ EU 2 juni 2016 (Falk / DAK))
Keuze voor één onderneming verbonden aan definitie “overheidsopdracht”
Open toelatingsprocedure
Bij grensoverschrijdend belang:
Fundamentele regels VWEU
Transparante en niet-discriminerende voorwaarden
Publicatieverplichting
Marktconsultatie
Voorwaarden overeenkomst onveranderd laten
Flexibiliteit: looptijd procedure beperken
11
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
3. “Open house”-model: DAS
Dynamisch aankoopsysteem
• elektronisch proces,
• voor gangbare aankopen van werken, leveringen of diensten, waarvan de kenmerken wegens de algemene beschikbaarheid op de markt voldoen aan de behoeften van de aanbestedende dienst,
• dat is beperkt in de tijd, en
• gedurende de gehele looptijd openstaat voor ondernemers die aan de eisen voor toelating tot het systeem voldoen
Wettelijke regeling
• Instellen dynamisch aankoopsysteem: artikelen: 2.48 – 2.50 Aw
• Verstrekken opdrachten binnen dynamisch aankoopsysteem: artikelen 2.144 – 2.149 Aw
Mogelijkheden sociaal domein
Indeling DAS in verschillende categorieën: onderscheid Jeugdwet en Wmo
Ook geschikt voor zeer specialistische zorg?
12
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
3. Uitzondering: alleenrecht
Verlenen van een alleenrecht (Artikel 11 Richtlijn en artikel 2.24 sub a Aw 2012)
Aanbestedende dienst aan andere aanbestedende dienst(en)
Publiekrechtelijke instelling Hof van Justitie 27 februari 2003 (Truley)
− Algemeen belang (HvJ EU 22 mei 2003 (Korhonen))
− Rechtspersoonlijkheid
− Overheidsinvloed (HvJ EU 3 oktober 2000 (Cambridge))
Exclusieve recht om binnen bepaald geografisch gebied activiteit(en) uit te voeren
Bij wettelijk voorschrift, besluit van bestuursorgaan of gemeentelijke verordening
Maar: verenigbaarheid met EU Werkingsverdrag en ‘dwingende reden’
13
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Uitzonderingen: inbesteding Inbesteden
Een gemeente mag een opdracht verlenen aan een rechtspersoon die juridisch van hem is te onderscheiden maar die zich binnen zijn eigen gezagsstructuur bevindt.
Artikel 12 Richtlijn 2014 / 24 EU en artikelen 2.24a en 2.24b Aanbestedingswet
Onderscheid tussen klassieke verticale, opwaartse, zijwaartse en gezamenlijke inbesteding
Toezichtscriterium
Merendeelcriterium
Geen directe participatie van privékapitaal
14
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
4. Inrichting procedure: specifieke voorschriften
Jeugdwet
Gunningscriterium laagste prijs uitgesloten (art. 2.11 lid 2 Jeugdwet)
Gemeente dient kwaliteitseisen te stellen bij verordening (art. 2.12 Jeugdwet)
Overlegplicht college voor overgang personeel (art. 2.13 lid 1 sub a Jeugdwet)
Cao jeugdzorg & art. 7:662 BW
Wet maatschappelijke ondersteuning
Gunningsplicht laagste prijs uitgesloten (art. 2.6.4 lid 3 Wmo)
Overlegplicht aanbieder voor overgang personeel (2.6.5 lid 1 Wmo)
Gemeente dient kwaliteitseisen te stellen bij verordening (art. 2.6.6 lid 1 Wmo)
Cao Maatschappelijke Dienstverlening & art. 7:662 BW
15
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (4x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
4. Inrichting procedure: verlicht regime
Vanaf 1 juli 2016: verlicht regime voor sociale en ander specifieke diensten
Drempelwaarde van €750.000,-
artikel 2.39 lid 1 Aw 2012
Aanbestedende dienst
a) maakt een vooraankondiging of een aankondiging van de overheidsopdracht bekend;
b) toetst of de inschrijvingen voldoen aan de door de aanbestedende dienst gestelde technische specificaties, eisen en normen;
c) maakt een proces – verbaal van de opdrachtverlening;
d) kan de overeenkomst sluiten;
e) maakt de aankondiging van de gegunde overheidsopdracht bekend.
16
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
4. Inrichting procedure: bijzondere eisen
Vraag 3/5: Mag de gemeente taaleisen aan werknemers zorgaanbieder stellen?
Hof van Justitie 6 juni 2000 (Angonese)
−Ja, mits taalvaardigheid kan worden aangetoond met meerdere soorten certificaten
Hof van Justitie 1 oktober 2015 (Trijber en Harmsen)
−Exploitatievergunning afhankelijk gesteld van eis om een begrijpelijke taal te kunnen spreken
− Hof: verstaanbaarheidsvereiste is geschikt, noodzakelijk en proportioneel
17
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
4. Inrichting procedure: bijzondere eisen
Vraag 4/5: Mag de gemeente eisen dat de zorgaanbieder gevestigd is in de gemeente?
Hof van Justitie 22 oktober 2015 (Gezondheidscentrum Bilbao)
− Goede redenen om territoriale eisen te stellen
− Maatregel moet wel noodzakelijk, geschikt en evenredig zijn om doel te bereiken.
Wel mogelijk is dus:
“De zorgaanbieder dient haar diensten aan te bieden op goede bereikbare, toegankelijke en herkenbare locatie met een maximale reistijd van 30 minuten.”
18
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
4. Inrichten procedure: mogelijkheid tot wijziging opdracht
Vraag 5/5: leidt wijziging van de opdrachtnemer altijd tot een wezenlijke wijziging?
Wezenlijke wijziging nieuwe aanbestedingsprocedure
Materieel verschil van de opdracht
Wijziging omvang van de opdracht: uitbreiding extra opdrachtgever?
Niet-wezenlijke wijzigingen
Onder andere:
Bagatel bepaling, artikel 2.163b Aw
Herzieningsclausule, artikel 2.163c Aw
Vervanging opdrachtnemer, artikel 2.163f Aw
19
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
5. Fiscaalrechtelijke aspecten
Vennootschapsbelasting
N.V. / B.V. vpb-plichtig
Stichting vpb-plichtig indien onderneming wordt gedreven
Maatschap niet vpb-plichtig
BTW-vrijstelling
Uitvoering Jeugdwet, WMO en participatiewet
20
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Alleen tekst
21
AKD Aanbestedings-nieuwsbrief Dagelijkse update van recente ontwikkelingen
Inschrijven?
Mail naar [email protected]
TEXT LEVELS
1
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (40pt)
Promotie
Christian de Ruiter Nikee Groot
Advocaat Europees recht, Aanbesteding & Mededinging Advocaat Europees recht, Aanbesteding & Mededinging
T: +31 88 256 5085 T: +31 88 256 5056
M: +32 477 88 77 84 M: +32 477 88 16 86
E: [email protected] E: [email protected]
Hartelijk dank voor uw aandacht