Sözel Olmayan İletişimHuman Communication

[Bölüm 4]

PSK 172 – İletişim Becerileri

Anlam üretmek için sözcükler olmadan mesajları kullanma sürecidir.Sözel iletişimin önemli bir unsurudur.Tek başına sözel olmayan iletişim de çok kuvvetli bir araç.Karşıdaki bireyin duygularından emin olmak için sıklıkla sözel olmayan ipuçlarını değerlendiririz.

Sözel Olmayan İletişim

Sözel ve Sözel Olmayan İletişim İlişkileri

Tekrarlama (Repeating)Aynı mesajın sözel ve sözel olmayan yöntemlerle verilmesi

Vurgulamak (Emphasizing)Mesajın etkisini artırmak için sözel olmayan ipuçlarının kullanılması (örn. Sarılmak)

Tamamlama (Complementing )Mesaj verme biçimlerinin birbirini tamamlaması (örn. Ses tonu, yüz ifadesi, vücut hareketleri)

Sözel ve Sözel Olmayan İletişim İlişkileri

Çelişme (Contradicting) Sözel ve sözel olmayan mesajlar arasındaki çelişki-Çok önemli aksamalara neden olabilir.

Yerini alma (Substituting)Sözel olmayan kodların sözel olanların yerini alması (CIK)

Düzenleme (Regulating)Sözel olmayan kodların etkileşimi izlemek ve kontrol etmek için kullanılması (sizi kızdıran birinden uzağa yürümeniz)

Kodları Yorumlamadaki Güçlükler

Herhangi bir kod bir çok anlama gelebilir.

Elini yukarı kaldırmak?Fiziksel olarak birine yakın olmak?

Bir çok kod aynı anlama gelebilir.Sevginin ve duyguların gösterilmesi?Saygı ifadeleri?

Kültürün rolü?

Vücut hareketleri ve yüz ifadeleri

Kinesis : Hareket

Farklı iletişim durumlarında vücut hareketleri ve yüz ifadeleri değişirBeğenme (Liking)Statü (Status)Tepki verebilirlik (Responsiveness)

Vücut harekeleri ve yüz ifadeleri

İşaretler (Emblems)Kültüre göre değişen çok sayıda işaret

Göstergeler (Illustrators)Sözel mesaja eşlik eden ya da kuvvetlendiren eylemler (başım ağrıyor derken eli başın yanına koymak, evet derken kafa sallamak…)

Duygu göstergeleri (Affect displays)Yüz ve vücudun duygu ifadesi olarak gösterdiği eylemler (Kapı çarpmak, alkışlamak…)

Vücut harekeleri ve yüz ifadeleri

Düzenleyiciler (Regulators)İletişimdeki akışını kontrol eden sözel olmayan eylemler (diyalogu durdurmak için uzağa yönelmek, bir toplulukta konuşmasını istediğin bireye dönmek…) Uyarlayıcılar (Adaptors)Kişisel alanımızda tamamen, toplum içinde kısmen yapabildiğimiz eylemler (Burun karıştırmak…)

Sözel Olmayan Kodlar

Uzam (Space)

Proxemics Konuşma ya da iletişim kurma uzaklığı bilgisi

TerritorialityÇevremizde belirli bir alan yaratma ve koruma ihtiyacıKendi odamızdaki eşyalarımızın dağılımı ve yerleri?Paylaştığımız bir odadaki eşyalarımızın dağılımı ve yerleri?

Kişisel alan (Personal space)Bedenimizin merkez alarak yarattığımız alandırBizimle birlikte hareket eder

Hall’a göre iletişim sırasında dört farklı mesafe kullanırız

Samimi mesafe (Intimate distance)0-45 cm arasıBir çok amaca hizmet eder: Duygu göstermek, güven vermek…

Kişisel mesafe (Personal distance)45-120 cm arasıKültürel olarak değişebilir

Sosyal mesafe (Social distance)120-360 arasıSıklıkla işyerlerinde, resmi ve az kişisel ortamlarda kullanılır.

Toplumsal mesafe (Public distance)360 cm ve ötesiToplum önünde konuşma durumlarında kullanılır

Chronemics (insanların mesaj üretirken zamanı organize etme ve kullanma biçimleri)Geniş ölçekte: Geçmiş, gelecek, şimdi…

Tek zamanlı insanlar (Monochronic people)Genel olarak: Zamanı ciddiye alır ve tek bir anda tek bir ş tamamlarlar. İşlerini ve mahremiyeti çok önemserler. Zamanı planlı kullanırlar ve aksaklıklar karşısında esnek değillerdir. Sosyal ilişkiler ikinci plandadır

Çok zamanlı insanlar (Polychronic people)Sosyal olmaya eğilimlidirler. Zaman kavramı onlar için daha esnektir.

Zaman

Dokunma

Sağlık açısından önemliRitüellerin bir parçasıCinsiyet farklılıkları

kadınlar dokunmayı daha değerli buluyorKadınlara daha sık dokunuluyor (6 yaşından itibaren) Kadınlar kız çocuklarına erkek çocuklardan daha çok

dokunuyorBirbirine en az dokunanlar babalar ve oğulları….

Kültürel farklılıklar

Sese ilişkin ipuçları

Perde (Pitch) Ne kadar yüksek ya da düşük perdeden konuştuğumuz

Hız (Rate) Konuşma hızımız

Inflection (ses düzeyi değişimi)Konuşurken sesimizdeki değişimler

Ses düzeyi (Volume) Konuşurken kullandığımız sesin şiddeti

Kalite (Quality)Sesin bireye özgü tınısı

Sese ilişkin ipuçları

Sözcük içermeyen sesler (Nonword sounds)

Telaffuz (Pronunciation) Sözcükleri ne ölçüde doğru seslendirdiğimiz

Söyleyiş (Articulation)Ağızdaki yapıların sözcük üretmek için ne ölçüde koordine edildiği

Sözceleme (Enunciation) Bir sözcüğü doğru ve açık biçimde üretmek için telaffuz ve söyleyişin ne ölçüde kombine edildiği

Sessizlik

Sözel Olmayan İletişimi Nasıl Geliştiririz?

Bağlama verilen önemSözel olmayan iletişim toplum önündeki konuşmalarda daha belirgin oluyorGiyim ve diğer aksesuarların ortama uyumu?

DinleyiciÇocuklarla iletişimde sözel olmayan ipuçları?

Geribildirim (Feedback)

Sözel Olmayan İletişimi Nasıl Geliştiririz?

Göz temasını ve vücut hareketlerini doğru ve yerinde kullanmak

Her insan zamanı farklı kullanır. Zamanı dikkatli kullanmak önemli!

Zamanı kullanırken yapılması gerekenlere gerektiği kadar zaman ayırmak

Dokunma, kişisel alanın kullanımı konularında dikkatli olmak

Kılık kıyafetin ortama uygun olması

Düşünceleri ifade etmek için doğrudan ve açık yöntemler kullanmak