350

HVAC TERMLER SZL

TRKE-NGLZCE

351

A-Arlkl lek

A-weighing scale insan kulann duyarlna yaklaan bir ses lm deeri, seslerin rahatszlk verme dzeyini belirlemekte kullanlr; oktav bantlarna gre ses gc dzeyleri iin bir l snf; A-Arlkl lek

acil k emergency exit bir binadan acil durumlarda kullanlan k kaps

acil durum anahtarlamas

emergency switching elektrik kesilmelerinde yedek g sistemini altran anahtarlama

acil durum aydnlatmas

emergency lighting acil durum aydnlatmas

acil durum boaltm vanas

emergency relief valve gvenlik boaltma valfi.basncn ykselmesi ile birlikte,belli bir deerde ama yaparak akkann gvenli bir blgeye aktaralmasn salayan valf.

acil durum elektrik reticisi

emergency generating set acil durumlarda ve elektrik kesilmelerinde devreye giren motor-jeneratr seti

acil durum gcyle alma

emergency power operation acil durum g reteci almas

acil durum g sistemi

emergency power system (backup system) acil durumlarda kullanlmak zere yedek bulundurulan g retim sistemi

acil durum kesme cihaz

emergency stopping device acil durumlarda sistemi durdurma arac

acil durum kesme vanas

emergency stop valve acil durumda kapatma yapan kesme vanas

acil durum sistemi

emergency system acil durumlarda kullanlan, su yada elektrik veya dier bir sistem

acil durum su beslemesi

emergency water supply acil durum su beslemesi; acil durumlarda su salayan sistem

a angle a; iki yarm doru arasndaki aklk

a faktr angle factor a faktr

ak [korunmam]

exposed (adj) maruz, ak, korunmam

ak (sarih) obvious aikr. besbelli. meydanda. bariz. apak. meydanda ,.

ak alan exposed area (bir etkiye yada bir kirlilie) maruz olan alan; knt alan

ak boru/kovan

open shell and tube condenser ak boru-kovan tr s eanjr

tr s deitirici

ak dng kontrol sistemi

open loop control system gerek sistem kts dikkate alnmakszan, kty sadece girdilerle kontrol eden sistem.

ak dng kontrol

open loop control gerek sistem kts dikkate alnmakszn, kty sadece girdilerle kontrol eden sistem.

ak hava tesisi open air plant ak hava tesisi

ak havalk open vent bir tank atmosfere balayan havalk borusu

ak hcreli kpk plastikten s yaltm

open cell foamed plastic thermal insulation ak hcresel kpkl sl yaltm

ak iletiim open communication ak iletiim; eit koullarda btn isteyenlerin bir bedel deyerek iletiim ve bilgi paylamna katlabilecei kaynaklar

ak kompresr open compressor byk kapasiteli soutma sistemlerinde kullanlan elektrik motoru darda olan ve bu motora direk kavrama veya kaykasnak dzeni ile balanan kompresr tr.ak kompresr.

ak konfor modl

open chilled beam ak konfor modl

ak mahal open space boyutlar terminaller aras uzaklk art 15 ft ( 5 m) den byk olan, duvarlarla yada blmelerle kapatlmam herhangi alan.

ak protokol open protocol ASHRAE ve ANSI tarafndan benimsenen BACnet protokol; bu yolla bina otomasyon sistemleri konusunda retim yapan deiik reticilerin rnlerini sistemle btnletirmek olanakl hale gelmitir.

ak rotor open rotor ak rotor

ak rotorlu unshrouded impeller (open impeller) ak rotorlu santrifj kompresr

ak salamural soutma sistemi

open brine refrigerating system ak salamural soutma sistemi

ak sistem open system bkz.open cycle refrigeration

ak sistem balant ana referans modeli

open systems interconnection, basic reference model protokolleri 7 kademede tamamlayan bir ebekelendirme ats(OSI open system interconnection)

352

ak sistem balant referans modeli

open system interconnection reference model protokolleri 7 kademede tamamlayan bir ebekelendirme ats(OSI open system interconnection)

ak soutucu open refrigerator ierisindeki rne ulamak iin kap yada panellerin almasn gerektirmeyen saklama veya sergileme soutucusu.

ak sprey geri-kazanm devreli s deitirici

open spray recovery loop exchanger ak sprey geri kazanml s eanjr; besleme ve egzost hava akmlar ierisine yerletirilmi olan ara balant borularyla kanatl yzeylere sahip ksa soutma kuleleri.

ak su sistemi open water system atmosferik basn altnda alan ak su sistemi

ak tr kompresr

open type compressor byk kapasiteli soutma sistemlerinde kullanlan elektrik motoru darda olan ve bu motora direk kavrama veya kaykasnak dzeni ile balanan kompresr tr.ak kompresr.

ak ulu devre open ended circuit ak ulu devre; ilerideki genileme ve gelimeler dnlerek tasarlanm eklemeye elverili devra

ak yz open face ortas bo harflerden oluan bir font biimi

aklama description tanmlama. betimleme. tanm. tarif.

aklama resmi clarification drawing aklama amacyla izilmi ve aklamalar ieren teknik resimler

aklamal fiyat listesi

descriptive price list aklamal fiyat listesi

aklayc metin definitive text aklayc,tanmlayc metin

aklk aperture gedik, delik, menfez; aklk, birbirini apraz kesen iki dorunun aras.

aklk opening aklk; k az;

aklk alan aperture area bir gne kolektrnde, radyasyonu alan net aklk alan

aklk alan area, aperture bir gne kolektrnn ierisinden odaklanmam gne radyasyonunun getii maksimum ak alan

aklk dzlemi aperture plane konsantre hale getirilmemi gne radyasyonunu alan, kolektrde yada stndeki ak yzey

aklk getirmek

clarify aklamak. aklk getirmek.

aydnlatmak. aklanmak. anlalr olmak. aydnlanmak. artmak.

alan kontak opening contact alan kontak

asal angular asal

asal vana angle valve ak ynnn 90 deitii yerlerde kullanlan, ak boru yrngesinin dn noktasnda kontrol edebilen vana.Asal vana.

ama kolu key (stopcock) shhi tesisatta zeminden aadaki bir kesme musluunun alp kapanmas iin kullanlan uzun kollu anahtar

ama snr limit, opening bir ihale yada mzayedede al ihalenin balad en dk teklif bedeli; en dk al bedeli

adam delii manhole basnl bir kapta insann girebilecei boyutlarda braklan aklk

adam delii manway (manhole) Baknz "manhole"

adam delii kapa

manhole cover adam delii kapa;menhol kapa

adam delii merdiveni

manhole step nemhol merdiveni;bir tankn iine inmeyi salayan merdiven

adanm zel sistem(DDS)

dedicated special system (DSS) belirli bir ilev iin adanm sistem

adaptiv kontrol adaptive control i mahal tasarm scaklklarn yada kabul edilebilir scaklk aralklarn d mahal scaklklar ile ilikilendiren kontrol

adaptr adapter adaptr; her bir ucu farkl yapda olup, bu ularn kullanmyla iki eleman birletiren para( rnein iki farkl aptaki boruyu)

adm step adm; aama; merhale

adm deiimi step change ya tasarm yada lmeler arasndaki zaman aral nedeniyle her hangi bir deikendeki admsal deime, rnein tipik olarak, bir kontrol ayar noktasndaki admsal deime.

adm kontroll stepped control adm kontroll

adm pistonlu birleik kompresr

stepped piston compound compressor adm pistonlu bilreik kompresr

admsal basn drme

stepped pressure reduction admsal basn drme

353

admsal kontrol step control admsal kontrol;

admsal kontrol edici

step controller admsal kontrol edici;bal deikendeki deimeleri snrlayan kontrol

adres address bir mesajn kaynann veya varaca yerin kodlanm temsili yeri

adres emas address scheme (see addressing system) bilgisayar ebekesinde adresleme sistemi

adresleme sistemi

addressing system (see address scheme) adresleme sistemi(bilgisayar)

adreslenebilir addressable evresinden bamsz olarak tanmlanabilen ve ilemlenebilen okluk rnein RAM'e ait her byte kalandan bamsz olarak okunabilir ve zerine yazlabilir olduundan RAM adreslenebilir bir birimdir.

adsal basn nominal pressure adsal basn

adsal ap nominal diameter adsal ap

adsal deer marked (nameplate) rating adsal deer; makine yada motorun zerindeki deer

adsal esnek kanaln adsal uzunluu

nominal length of a flexible duct esnek kanal adsal uzunluu

adsal filtre ortam adsal yz hz

nominal filter medium face velocity filtre eleman adsal yzey hz

adsal frekans rated frequency ekipmann adsal plakasnda Hz olarak belirtilen frekans deeri.

adsal gerilim rated voltage ekipmann adsal plakas zerinde Volt olarak gsterilen voltaj.

adsal girdi rated input ANSI/ASHRAE Standard 1461998 tarafndan belirlenen ve retici tarafndan verilen, bir havuz stcsnn enerji kullanm kapasitesi

adsal hava debisi

nominal air volume flow rate adsal hava ak miktar;

adsal hava debisi

rated airflow bir aracn ANSI/ASHRAE Standard 52.21999 Blm 8de akland ekilde test edilerek reticisi tarafndan belirtilen cfm ( m3/s) olarak ak miktar.

adsal hava miktar

rated airflow rate bir aracn ANSI/ASHRAE Standard 52.21999 Blm 8de akland ekilde test edilmesiyle, reticisi tarafndan belirtilen cfm ( m3/s) olarak ak

miktar.

adsal hava terminal birimi uzunluu

nominal size of an air terminal device bir hava terminalinin adsal bykl

adsal s kts rated heat output geerli bir test gre altrlmas halinde elde edilen sl kt

adsal indirim miktar

nominal discount rate adsal indirim miktar

adsal kanal ve fiting uzunluu

nominal size of a duct and fitting bir kanal veya fitingin adsal uzunluu

adsal kapasite nominal capacity adsal kapasite; bir termostatik ekspansiyon valfinin reticisi tarafndan bildirilen ve ARI 750 test koullarna dayanan kapasitesi. .

adsal kapasite rated capacity hesaplanm ve test edilerek belirlenmi kapasite

adsal lamba gc

rated lamp wattage lambalarn snflandrlm gc

adsal lamba lmeni

rated lamp lumens lambalarn snflandrlm aydnlatma iddeti

adsal maliyet nominal cost adsal maliyet

adsal motor gc

rated motor power test edilmi motor gc

adsal plaka girdi deerlemesi

nameplate input rating Birimin plakasnda yazl olan maksimum saatlik Btu girdi miktar.

adsal rijit kanal adsal uzunluu

nominal length of a rigid duct rijit kanal adsal uzunluu

adsal scaklk fark

nominal temperature difference adsal scaklk fark

adsal soutma kapasitesi

nominal cooling capacity adsal soutma kapasitesi

adsal soutma kapasitesi veya adsal zgl soutma kapasitesi

nominal cooling capacity or nominal specific cooling capacity adsal soutma kapasitesi yada adsal zgl soutma kapasitesi

adsal soutma kulesi debisi

nominal cooling water flow rate adsal soutma suyu ak miktar

adsal son diren.

rated final resistance genellikle reticisi tarafndan nerilen, inSS (Pa) olarak ifade edilen aracn deitirilmesini veya yenilenmesini gerektiren maksimum basn kayb.

adsal yaltm R-deeri

rated R-value of insulation bir yaltmn tek bana, reticisi tarafndan 75F(24C) de belirtilen ve

354

hft2F/Btu olarak verilen sl direnci;

adsal zaman sabiti

nominal time constant adsal zaman sabiti;bir mahal yada binada i mahal hacminin, birim zamanda salanan taze hava miktarna blm;

adsorbe eden adsorbent moleklleri arasnda bir gaz yada svnn molekllerini tutma zellii olan madde

adsorbe edici adsorber adsorbe edici herhangi bir madde

adsorbe edilen madde

adsorbate adsorbe edici bir madde moleklleri tarafndan tutulan madde

adsorbe etme adsorption (1) bir yzey zerinde kimyasal, fiziksel veya her iki yolla akkan molekllerinin younlatrlma sreci. (2) bir maddenin kimyasal veya fiziksel deiiklie uramakszn, atmosferde yada gaz karmlarndaki bir yada daha fazla maddeyi ekmesi

adsorpsiyon nem-leri

adsorption hygrometer ierdii adsorbe edici bir madde yoluyla havadaki su buharn tutan ve gravimetrik yoldan nemlilii belirleyen nem-ler

adsorpsiyon tr soutma sistemi

resorption type refrigerating system adsorpsiyon evrimi ile alan soutma makinesi

adyabatik adiabatic evreyle s ve i al verii olmakszn

adyabatik doyma

adiabatic saturation daryla s al verii olmakszn suyu hava ierisine buharlatrma; hava ve suyun duyulur ss, havaya karan buharn gizli ss haline gelir ve scaklklar derek eitlenir.

adyabatik doyma scakl

adiabatic saturation temperature daryla s al verii olmakszn suyun hava ierisine buharlat scaklk ; hava ve suyun duyulur ss, havaya karan buharn gizli ss haline gelir ve scaklklar derek eitlenir.

adyabatik genileme

adiabatic expansion gereklemesi srasnda evre ile s al veriinin olmad sre (proses);

adyabatik hal deiimi

adiabatic change of state bir maddenin evreyle s ve i deiimi olmakszn durum deitirmesi; adyabatik durum deitirme

adyabatik kartrma

adiabatic mixing birden fazla akkan akmnn genellikle adyabatik olarak varsaylan karmas

adyabatik scaklk deime deeri

adiabatic lapse rate atmosferik hava tabakalarnda ykseklikle scakln negatif deime miktar; ykseklikle scakln azalma miktar

adyabatik sktrma

adiabatic compression havaya herhangi bir s eklenmesi ve

kartlmas olmakszn yaplan ve i enerjinin sadece zerine uygulanan i kadar artt sktrma sreci; adyabatik sktrma

adyabatik sre adiabatic process (1) gerekletirilmesi srasnda sisteme s eklenmeyen ve sistemden s kartlmayan termodinamik sre, adyabatik durum deitirme. (2) soutma evriminde akkan kontrol eleman ierisinde gereklenen, s ve i al-veriinin olmad ilem

adyabatik s adiabatic exponent PVk =sabit eitliinde, bir adyabatik deiimi temsil eden k sabiti (k, sabit basntaki zgl snn sabit hacimdeki zgl sya orandr)

adyabatik verim

adiabatic efficiency s kayp ve kazanlar temelinde hesaplanan i verimi

aerobik mikro organizma

aerobic microbes oksijenin varlna baml bir metabolizmaya sahip olan ve yaamlarn srdrmek iin oksijenin bulunmasna gerek gsteren mikro organizmalar,mikroplar

aerodinamik aerodynamic hava veya dier gazlarn hareket yasalaryla uraan bilim dal.

aerodinamik bask

aerodynamic excitation bir fann kanad zerine etkiyen ve hava akndaki uyumsuzluklar nedeniyle zaman ierisinde deien ykler; zaman ierisinde sabit kalan, hava aknn yersel eitsizlikleri, fan dnme hznn tam katlar olan frekanslardaki harmonik alkantlar artrr

aerodinamik ap

aerodynamic diameter dzensiz ekillere sahip havadaki paracklarn bykln ifade eden idealize edilmi kresel yar ap

aerodinamik fan

airfoil fan aerodinamik kanatlara sahip fan

aerogel aerogel ierisindeki sv bileenin gazla yer deitirdii gel'den retilen dk younluktaki kat madde.Bu srecin sonucunda sonderecede dk younluklu bir madde elde edilir ve yaltm amal kullanlr.

aerosol aerosol havada asl halde bulunan duman,sis ve sigara duman gibi kat yada sv kk paracklar; bu paracklarn byklkleri birka mikrometreden(eski mikron) 0.01 mikrometreye kadar deiir.

aerosol parac

aerosol particle havada asl halde bulunan duman,sis ve sigara duman gibi kat yada sv kk paracklar; bu paracklarn byklkleri birka micrometreden(eski mikron) 0.01 mikrometreye kadar deiir

355

ar metal heavy metal zgl arlklar 4.0'den byk olan bakr,bizmut gibi elementler grubu

arlk weight arlk; cismin ktlesi ile yer ekimi ivesinin arpm; G=mg

arlk merkezi centre of gravity arlk merkezi;bir ok pratik ama iin bir sistemin ktlesel elemanlarnn topland varsaylabilen merkezi nokta

arlk olarak ksm

part by weight arlk olarak ksm

arlk yklemeli vana

weight loaded valve arlk yklemeli vana

arlk yzdesi percentage by weight arlk yzdesi; arlk olarak yzde

arlkl pik dominant peak arlkl pik; en fazla rastlanan pik deer

arlkl rzgar yn

prevailing wind direction arlkl rzgar yn; bir blgede rzgarn daha ok geldii yn

az yoluyla beslenme

ingestion maddeleri(besin) az yoluyla alnmas

ahap wood ahap;odun;

ahap duvar ta

baseboard (USA) bir i duvarn demeyle birletii yerde uygulanan plastik veya ahap ta

ahap kasal duvar

wood framed wall ahap kasal duvar

ahap kasal kap

wood framed door ahap kasal kap

ahap yn wood wool s yaltmnda kullanlan ahap tala,

Aitkin ekirdei

Aitkin nuclei yar ap 0.1 mikrondan kk olan aerosol

Ak deeri Ak value bir hava terminalinin etkin alan, llen hava ak miktarnn (hacimsel debi) belirli bir lme aracyla nceden belirlenen biimde llmesinden elde edilen hz deerine blmne eittir

Ak faktr Ak factor bir hava terminalinin etkin alan, llen hava ak miktarnn (hacimsel debi) belirli bir lme aracyla nceden belirlenen biimde llmesinden elde edilen hz deerine blmne eittir

ak flux belirli bir alandan (ou zaman aka dik olan birim alan) birim zamanda akan ayn niceliin miktar;(rnein, akkann ktlesi yada hacmi, elektromanyetik enerji, yada parack says.)

ak [fluks] exitance flux' veya 'irradiance' yerine kullanlan terim; bir bykln birim alandan zaman biriminde geen miktar; ak;fluks

akll bina intelligent building mekanik, elektriksel, ve asansr sistemlerini; yangn ve gvenlik sistemlerini kontrol etmek,tam bir bina otomasyonu salamak zere saysal kontrol sistemleri tarafndan kontrol edilen bina;

akm current bir boru veya elektrik devresinden gereklenen ak; akm.

akm stream akm. dere. ay. rmak. cereyan. gidi. akmak. sel gibi akmak.

akm blc ( su soutucu)

stream splitter (water cooler) yzde olarak su blnmesi yaratan test cihaz.

akm blc damper

splitter damper akm blc damper

akm hesab calculation of current akm hesab

akm kapasitesi current capacity bir iletkenin akm tama kapasitesi; snma nedeniyle ergime olmakszn tayabilecei maksimum akm miktar

akm emas flow chart bir karar verme srecinde aamalar arasndaki ilikiyi gsteren ak emas

akm emas flow diagram ak srasnda boru aplarna ve debiye gre basn dmlerini gsteren diyagram

akm iddeti (amperaj)

current intensity (amperage) akm iddeti

akm tama yetenei

ampacity bir elektrik kablosunun ar snma olmakszn gvenle akm tama yetenei. eskiden akm kapasitesi iin kullanlan terim.

akm trafosu current transformers bir lme ekipmannda bulunan ve ler aralnn tesinde akmlarn gemesine izin veren transformatr.

akm tketim hesab

calculation of current consumption akm tketiminin hesaplanmas

akm tketimi consumption of current bir elektrikli aracn alrken tkettii yada ektii akm

ak (akm) flow (noun) ak;akma; svnn yer deitirmesi; aknt;bir akkann, boru,kanal, yada aklklardan srekli hareketi.

356

ak alan flow area boru demetlerine sahip bir s eanjrnde, dtaki akkan tarafndan etkin biimde taranan kesit .(eanjrde bu kesit bir noktadan dierine deiir)

ak alan, esnek kanal

flow area, flexible duct retici tarafndan verilen i boyutlar kullanlarak hesaplanr.

ak alan, ii kapl kanal

flow area, lined duct plak kanal kesit alannda, kaplama malzemesi kesit alann kartarak bulunan kanal ak alan; plak kanal i boyutlarndan hesaplanr; tamamen kaplanm kanallar iin, nominal alan

ak alan, rijit kanal

flow area, rigid duct esnek olmayan malzemeden yaplm kanallarda havann getii net alan

ak dengeleyicisi

flow equaliser ak dengeleyici;bir gaz veya hava akmnda daha niform bir ak salayan eleman

ak direnci resistance to flow bir sv veya gaz akmnda aka kar malzemenin gsterdii diren.

ak duyargas flow sensor zerinden geen akkan hacmiyle ilgili bir iaret (kt) gnderme yeteneindeki duyarga (algla yc)

ak drenci flow resistance aka kar borunun gsterdii srtnme direnci

ak dzenleme vanas

flow regulating valve ak dzenleme vanas;

ak gstergesi flow indicator borudaki akn grsel olarak izlenmesini salayan ak gstergesi; gzetleme cam

ak hz flow velocity bir boru, kanal yada bir orifiste akan akkann hz (yerel veya ortalama)

ak hz velocity of flow ak hz; bir ak ktlesinin birim zamanda ald yol

ak ii flow work sistemin dndaki bir yerde, sisteme akkan girmesine neden olacak bir pompalama ortaya kt iin,sistem snrlarndan yada snrlarna tanan enerji;

ak kapasitesi flow capacity belirli bir soutkann, bir kurutucu arasndan belirli bir basn dm altnda verdii ak miktar( debi); ak kapasitesi, 110F (43C) sv

scaklnda, kilogram /saniye olarak ifade edilir;

ak katsays flow coefficient ak katsays; bir orifisten gereklenen akmda basn dm ile debi arasndaki ilikileri belirleyen katsay

ak kontrol cihaz

flow rate control device soutma devrelerinde soutkann debi ve basncn kontrol edip sv soutkan evaporatre gnderen eleman; ak kontrol eleman;

ak kontrol vanas

flow control valve akn debisini kontrol eden vana; ak kontrol vanas

ak kontrol flow control ak kontrol; bir borudaki akn yn,basn ve debi bakmndan kontrol edilmesi; bu tr kontrolleri salayan eleman

ak memesi flow nozzle zellikle basn dmne gre debi lmelerinde akn getii kk delik ieren para;nozul

ak miktar quantity of flow akn belirli bir kesitten birim zamanda geen miktar; suyun debisi

ak miktar rate of flow ak miktar; debi

ak miktar(debi)

flow rate birim zamandaki ak miktar; belirli bir dzlemi gemek zere hareket eden birim zamandaki akkan hacmi olup, QV ile gsterilir ve cfm ( m3/s) olarak ifade edilir;

ak lm flow measurement akkan aknda basn.,debi,basn dm, scaklk gibi lmler

ak rnei flow pattern laminer,gei ve trblansl ak rneklerinden her biri

ak scakl flow temperature ak srasnda akkann sahip bulunduu scaklk; ak scakl

ak ss flow exponent sv ak rejimini belirleyen ifadelerdeki ak ss

ak ynlendirme kanatlar

flow guide vanes bir kanalda aka yn vermek zere zellikle dirsek elemanlarnda bulunan kanatlar

357

ak yn flow direction ak yn;

ak kesmek stop up bir kaa tamamen durdurmak; tapa takmak; ak yada sznty kesmek

akkan fluid ak yeteneine sahip ve kuvvet karsnda biim deitirebilen sv veya gaz madde

akkan scakl

temperature of flowing fluids ak ynne dik bir istasyonda, karm ortalama scakl

akkan yatak fluidized bed gzenekli bir distribtr arasndan dk hzda gaz yakt geirerek bunu kat yakt gzeneklerinde depolama temeline dayanan yakma ilemi

akkan yatakl dondurucu

fluidized bed freezer ierisinde akkan yatakl iletim yoluyla dondurulan malzemelerin iletildii derin-dondurucu

akkan yatakl yanma

fluidized bed combustion klasik yaktlar dnda biyoktle ve kmr de yaklabilen ve kat yaktlara emdirilmi gaz yaktlarla gerekletirilen yanma ilemi

akkanlar mekanii

fluid mechanics momentum deiimi, ak yn,turbulans,basn ve hacim deiikliklerini ieren ak (deformasyon) halindeki akkanlarn mekanii

akkor halde incandescence akkor hale gelme; akkor

akkor lamba incandescent lamp erisinde filamentin elektrik akm tarafndan akkor hale stlmasyla aydnlatma elde edildii lamba. ( Baknz reflector lamp.)

akma noktas pour point nceden belirlenen koullar altnda, bir yan akmaya balad en dk scaklk.

akma snr yield point bir malzemenin elastik snrn aan gerilme.bu gerilmenin altnda, malzeme ilk konumuna dner.bu gerilmenin zerinde ise dnmeyecektir.

akmak akmak; flow (verb)

akronim acronym bir tanm veya ifadedeki szcklerin ba harflerinden oluan ksaltma

aksesuar accessory bir sistemin ileyiinde olmazsa olmaz nitelikte olmayan fakat kullanm halinde sistemin ilevselliini iyiletiren eleman(lar); yardmc eleman; aksesuar

aksonometrik resim

axonometric drawing aksonometrik perspektif resim

aktarm cihaz(sv)

decanting device aktarma bir kaptan dierine boaltma cihaz

aktarma pompas

transfer pump (fuel oil) yakt aktarm pompas; yakt tankndan svy alarak brlre getiren ve kullanlmayan yakt tekrar tanka dndren yakt pompas

aktarmak transfer (verb) nakletmek. tamak. tanmak. transfer etmek. transfer olmak. tat deitirmek. aktarma yapmak. devretmek.

aktarmak(sv) decant en ar maddeler ktkten sonra(kat veya dier bir sv) svnn st tabakasn ekmek.

aktif konfor modl

active chilled beam tavan dzeyinde yerletirilen, stma ve/veya soutma amal tasarlanm aparat; konfor modl de denilmektedir.

aktif rnekleme active sampling aktif numune alma, bir numune alma borusu veya bir pompa ile deerlendirilecek olan havadan numune almay ifade eder. Borudaki sourucu maddede toplanan inceleme konusu maddeler analiz iin laboratuara gnderilir.

aktif sistem active system kzgnlk-alc (desuperheater) ve su stc arasnda, deiken yada sabit bir miktarda ime suyunu pompalamakta kullanlan kombine cihaz

aktif site active site bir grup web yaymlama ve birlikte alma cihaz

aktif soutma active cooling mekanik s borular yada pompalar kullanarak bir s transfer akkann sirkle etmek yoluyla yaplan s transferi.

aktif takipi gaz

active tracer gas bir bina ierisinde hava hareketlerinin llmesinde kullanlan gaz; binaya kk bir miktarda gaz verilir ve deiik blmlerde bu gazn deriimi llr.

aktifletirilmi karbon

activated carbon (USA=charcoal) kokular ve dier buharlar emme,sourma yeteneinde olan,zel bir ilemle elde edilmi,gzenekli bir karbon tr

aktifletirilmi kmr

activated charcoal daha ok ta-kmrnden retilmi karbon iin kullanlan genel terim; aktif karbon

aktive almina activated alumina soutma devrelerinde nem alc yada kurutucu olarak kullanlan,nem sourma yetenei olan bir tr aliminyum oksit

358

aktive almina nem tutucu

activated alumina desiccant OSHA ve NIOSH tarafndan belirlenmi, bir kimyasal zehirli maddenin gzlem, aratrma ve incelenmesini gerektiren zararl dzeyleri.

aktive karbon filtresi

activated carbon filter tutucu ortam mangal kmrnden retilen, son derece geni bir yzey alanna sahip filtre

aktive karbon filtresi

activated charcoal filter Baknz "activated carbon filter"

aktive karbon veya aktive kmr filtresi

activated carbon or activated charcoal aktifletirilmi karbon veya aktifletirilmi ta kmr

aktivite activity farkl molekllerin yada ideal olmayan gaz veya zeltilerin birbirleriyle etkileiminin ls; etkinlik; aktivite; aktiflik

akuastat aquastat kazan suyunun scakln kontrol etmekte kullanlan eleman

akustik alarm alarm (acoustic) nceden belirlenen koullar olutuunda ses yoluyla bildirim veren alarm

akustik anemometre

acoustic anemometer ilk kez 1970'lerde retilmi olan, rzgar hzn ve ynn saptamak zere ses dalgalarn kullanan anemometre

akustik basn acoustic pressure bir ses dalgasnn evresel basnta neden olduu sapma; pascal ile llr; ses basnc

akustik bilimi acoustics (1)ses retimi,iletimi ve etkileriyle ilgili bilim dal (2) ierisindeki sesin duyma eylemine ilikin ses kalitelerini belirleyen oda karakteristii

akustik evre acoustic environment fondaki sesler de dahil olmak zere btn ses ve grlt kaynaklarnn oluturduu ses dzeyi; ses evresi

akustik Doppler etkisi

acoustical Doppler effect bir gzlemcinin ses kayna ile birlikte hareket etmesi durumunda ses frekansnn ve dalga boyunun deimesi

akustik g acoustic power bir ses kayna tarafndan birim zamanda yaynan toplam ses enerjisi genellikle saniyedeki erg yada watt olarak ifade edilir; ses gc

akustik kaak arama

acoustic leak detection ses dalgalar yoluyla bir boru tesisatndaki kaak blgesinin belirlenmesi; ses dalgalar ile kaak arama

akustik konfor

acoustical comfort akustik konfor ; bir mahalde isel ve dsal ses kaynaklarnn rettii memnuniyet durumunun ls

akustik kuvvet acoustic force ses basncnn havadaki toz paracklar zerine etki ettirdii kuvvet

akustik performans

acoustic performance bir bina yada duvarn ses iletimine kar yeteneinin ls; akustik performans

akustik pod acoustic pod hava panjurlarnda ses azaltc pod

akustik souruculuk

acoustic absorptivity sesi yutma veya sourma yetenei; ses yutuculuk

akustik susturucu

acoustic muff (muffler) ses sndrc; susturucu

akustik teknisyeni

acoustician akustik dzenlerde bilgili teknisyen

akustik termometre

acoustical thermometer ses hznn bir ortamdaki deerinin scakla bal olduu ilkesine gre alan termometre

akustik ve/veya sl yaltm

acoustic and/or thermal insulation ses ve/veya s geiine kar yaplan yaltm; ses ve/veya s yaltm

akustik yaltm acoustic insulation sesin iletimini azaltmak yada engellemek iin yaplan yaltm; ses yaltm

akmlatr accumulator (1)alak basn tarafndaki sv soutkan depolamada kullanlan kap;(2) sahip olduu hacim bir soutma devresindeki darbeleri azaltmakta kullanlan basnl kap, (3) bir pnmatik devrede, bal devrelere ortalama bir basn uygulayan basnl kap

akmlatr surge tank sv soutkan dolgusu ile alan evapora-trlerde, kompresre sv soutkan giriini nlemek iin emme hatt ile kompresr arasnda bulunan tank.

alafranga tuvalet

water closet (WC) tuvaletlerde kullanlan alafranga tuvalet apareyi

alan area alan;yzey

alan cihaz field device alan cihazlar; herhangi bir bina otomasyon sistemini kendi fiziksel eversine balayan ve evre hakknda bilgi salayarak daha enerji etkin kullanma olanak veren cihaz

alan faktr area factor (AF) (1)besleme havas kndaki ak miktarn llen ak hzna blerek belirlenen ve aydnlatma zerinde oda

359

dzenleme biiminin etkisini deerlendirmede kullanlan faktr(AF)

alan rnekleri area samples alan rnekleri;alan numuneleri;

alan ebekesi field network (FN) ayn ilgi alanna sahip bireyleri(renci,profesyonel vb) birbirine balayan ebeke;

alan testi field test bir makine veya sistem kurulduktan sonra yerinde yaplan test

ALARA as low as reasonably achievable (ALARA) kimyada, radyasyona maruz kalma lsn ifade etmekte kullanlan terim;

alarm alarm (1) bir altrc personelin dzeltici katlmn gerektiren normal olmayan bir durum karsnda grsel yada iitsel veya her ikisinde verilen ve altrcy uyaran iaret. (2) nceden saptanan bir alma aralnn altna veya stne sapm bulunan basn,scaklk vb gibi normal olmayan koullar; maintainance alarm altran personele bakm gerektii iaretini veren uyar

alarm bildirimi alarm annunciation alarm bildirimi

alarm iareti alarm signal alarm sinyali; alarm bildirimi; bir alarm sisteminin verdii uyar bildirimi

alarm mekanizmas

alarm mechanism alarm dzenei;kontrol edilen deikenin nceden belirlenen deerlerin dnda kmas ile birlikte uyar reten cihazla balant kuran dzenek

alarm noktas alarm point bir deikenin normal olmayan alma aralnn snr deeri

alarm rlesi alarm relay alarm rlesi

alarm sistemi alarm system kontrol edilen deiken ile alarm reten cihaz arasnda kurulan balanty salayan elemanlarn tm

alarm zili alarm bell alarm zili

alam alloy ierisinde en az birisi metal olan ve sonulanan maddenin metalik zellikler gsterdii iki yada daha fazla maddenin zelti yada bileimi

alaml elik boru

alloy steel pipe elik alaml boru;eliin ierisine bir takm alam elemanlar katlarak elde edilen malzemeden yaplan boru; alaml elik boru; rnein paslanmaz elik borular

albedo albedo

bir yzeyden yansyan gne radyasyonunun gelen gne radyasyonuna oran.

alerjik reaksiyon

allergic reaction metabolizmada allerji oluturan tepkime;allerjik tepkime

alerjik temas etkileri

allergic contact dermatitis allerji yapan bir madde ile temas eden derideki etkiler

alerjik tepki allergic response allerjik tepki; bedenin verdii alerjik tepki

alev flame yanan gaz yada buharn k veren gvdesi;alev.

alev almaz fireproof (adj) alev geirmez( aleve kar dayanml)

alev almaz klmak [haline getirmek]

fireproof (verb) alevden korunmak

alev borulu kazan

boiler, finned tube s eanjr kanatl boru ieren kazan

alev borulu kazan

fire tube boiler duman borulu kazan

alev borusu fire tube duman borusu; kazanlarda ierisinden duman gazlarnn getii dnda suyun bulunduu boru

alev dzenleme flame regulation doal gaz yakan aralarda kolay eriilebilen bir yere yerletirilen ve alevin istenen boyutlarda ayarlanmasn salayan dzenleyici

alev gvenlik kontrol

flame safeguard control bir brlr doru bir hava temizleme, tutuma, normal alma ve gvenlik nedeniyle durdurma gibi bir takm iletim sralamasna koyan kontrol sistemi.

alev iyon detektr

flame ionization detector alev iyonlatrma detektr(FID); gaz kromatografisinde kullanlan bir detektr

alev kararll flame stability alevin kararllk ve sreklilii

alev kprs fire bridge uzun alevli bir frnda yanma mahalli ile zgaray ayran ksa boylu duvar

alev scakl flame temperature alev scakl, tam yanmann olduu blgedeki alev scakl

alev sndrme cihaz

flame failure device Doal gazla alan aralarda(frn,ocak vb) alev olduu srece besleme solenoid valfini ak tutan, alev grmediinde valfi kapatarak gaz akn kesen ara

alev trblans flame turbulence alev turbulans;

360

alev yalamas flame impingement yaktn yanmasndan kaynaklanan alevin frndaki herhangi bir i yzeyle temas etmesi durumunda ortaya kan durum.

aleve dayankl flame proof aleve dayankl; parlama yapmayan

aleve dayankl flame retardant yangnn yaylmas ve datmn nleyen, aleve kar direnimli malzemeler

alevlenebilir flammable (adj) yanabilir; parlayabilir;ate alabilir

alevlenebilir atmosfer

flammable atmosphere ierisinde alevlenebilir gazlar ieren hava yada ortam havas

alevlenebilir soutkan

flammable refrigerant alevlenebilir soutkan

alevlenebilirlik flammability alevlenebilirlik.bir svnn s karsnda alevlenmeye balama eilimi.

alevlenebilme snrlar

flammable limits alevlenebilme snrlar; bir sv yada gazn alevlenebildii en dk scaklk

alevlenmeyen inflammable yanmaz; alev almaz; yanmaya direnimli

alevlenmeyen non flammable (adj) alevlenmeyen; yanmayan;ate almaz

alevlenmez bina malzemesi

fireproof building material yangna ve aleve dayankl inaat malzemesi

alevlenmez klma

fireproofing alev almaz klma;

alfa K faktr alpha K factor bir hava terminalinin etkin alan; llen ak debisinin, belirli bir lme aracyla akland biimde llmesinden elde edilen hza blmne eittir.

alfanmerik alphanumeric arap saysal ve latin alfabesindeki simgeleri birletiren terim; alfanmerik dizi 0 ile 9 arasndaki saylar ve A ile Z arasndaki harfleri ierir.

alglama lei scales of sensation duyumsama lei; bir mahaldeki hava kalitesini duyumsama lei

alglanan hava kalitesi

perceived air quality (PAQ) alglanan hava kalitesi

algoritma algorithm bir problemin sonlu admlarla zmnde, iyi tanmlanm kurallar ve sreler dizisi

alc receptor alc

alc BACnet kullancs

receiving BACnet user bir BACnet cihazndan bildirim alan ve gnderen kullanc; BACnet protokoln kullanarak saysal (digital) iletiimi destekleyen herhangi gerek yada sanal cihaz.kullancs

alc sistem receptor system alc sistem

alkali alkaline (adj) suyun pH derecesini 7.0nin zerine kartan yeterli alkali miktarn iermesi durumu

alkali direnci alkaline resistant alkali bileiklere kar direnimli fiberglas

alkalililik alkalinity suda bulunan karbonat,bikarbonat ve hidrat iyonlarnn toplam olup, dier iyonlar olan fosfat yada silikat alkalilie ksmen katlrlar; alkalilik genel olarak ppm CACO3 olarak llr.

alkol alcohol karbon,hidrojen ve oksijenden oluan bir grup organik bileik. bir dizi hidro karbondan oluan molekllerin bir hidroksil grubuyla birlemesinden oluan madde, metanol, etanol, isopropil alkol gibi.

alkoll termometre

alcohol thermometer alkol termometresi; ierisindeki sv ou zaman renklendirilmi alkol olan termometre

allerji allergy insanlarn ounun normal tepki verdii maddelere kar baz insanlarn verdii deiik ve duyarl tepki; allerji; 1906'da Celemens von Pirquet tarafndan bu duruma verilen ad.

allerjikler allergens kendisine kar duyarl olan insanlarda allerjik etkiler yapan madde.

alt patlama snr

lower explosive limit dk maruz kalma snr; bir tehlikeli maddenin olumsuz salk etkileri olmakszn maruz kalnabilecei en dk deriim snr

alt akm downstream bir lme aracnn, pompann, vanann ve benzeri dier bir ekipmann k taraf.

alt alevlenme snr

lower flammability limit (LFL) dk yanabilirlik snr; bir yaktn s uygulanmasyla yanmaya balad en dk scaklk

alt boru downpipe aa inen boru; bir elemandan alnan boaltm borusu

alt boaltm drain down aa boaltmak;gne kolektrlerinde nceden belirlenmi baz koullarda suyun boaltld sistemler iin kullanlr.

361

alt ekimli davlumbaz

downdraught hood aa ekimli davlumbaz

alt ekimli yanma

downward combustion aa ekimli yanma

alt gvenlik snr

lower confidence limit dk gvenlik snr

alt kontrol eleman

slave controller ana kontrol ediciye bal alt-kontrol eleman

alt master kontrol

sub-master controller alt-master kontrol;bir master kontrolden iaret alan(sinyal) kontrol

alt merkez substation elektrik retim,datmnda yksek gerilimin trafolar yardmyla dk gerilime dntrld yer

alt scaklk gradyeni

under temperature alt scaklk gradyeni

alt soutma subcooling belirli bir basnta, svnn scakl ile kaynama scakl arasndaki fark; veya k basncna kar gelen doyma scakl ile s eanjrnden kan sv scakl arasndaki F ( C) olarak fark.

alt soutma supercooling bir maddeyi katlama olmakszn donma noktasnn altndaki scakla soutulmas

alt soutma s atm

subcooling heat rejection qs toplam s atmndan youma s atmnn kartlmas ile elde edilen deer; soutkan scakln doyma scaklnn altna souturken atlan s miktar

alt soutucu subcooler soutmada kondenserden kan svy doyma scaklnn altndaki bir scakla drmekte kullanlan soutucu; kondenser yzeyinin artrlmas yada bir s eanjr ile salanr.

alt soutulmu soutkann zgl ss

specific heat of a subcooled refrigerant doyma scaklnn altna soutulmu soutkann zgl s kapasitesi

alt taban base, bottom alt taban

alt yap substructure alt yap; bir iletme kentsel alanda yol,su elektrik,kanalizasyon iin kullanlan terim

alternatif akm alternating current (AC) alternatif akm. zaman ierisinde akm ynnn deitii akm biimi.

alternatif akm motoru

alternating current motor alternatif akmla alan elektrik motoru

alternatif enerji kaynaklar

alternative energy sources fosil yaktlarn dndaki, gne, rzgar, akar su vb gibi enerji kaynaklar;

alternatif enerji kaynaklar

alternatif gerilim

alternating current (AC) voltage alternatif akm gerilimi

alternatif soutkan

alternate refrigerant ozon ypranmasna neden olan kloroflorokarbon soutkanlarn yerine kullanlan soutkanlar

alt ke bal cvata

hexagonal nut alt ke bal cvata

altimetre altimeter yer yada deniz seviyesi gibi bir referanstan olan ykseklii gsteren ara

alt-lme sub-metering (electric) bir enerji irketinden satn alnan enerjinin, bir mal sahibi tarafndan denmesi durumunda, kiraclar tarafndan tketilen miktarlar her birine ait sayalarla lmesi;elektrik kullanan bir ok cihazdan her birinin tkettii elektrii ayr birer sayala lme

alt-soutma ss

heat of sub-cooling soutma sistemlerinde, kondenserden kan doymu durumdaki svnn doyma scaklnn altnda belirli bir deere kadar soutulmas; alt soutma ss

alt-soutulmu sv

sub-cooled liquid belirli bir basnta doyma scaklnn altndaki bir scaklk derecesine kadar soutulmu sv.

alttan akml su kulesi

underflow water cooling tower cebri ekimli fann plenum odasnn altna yatay biimde yerletirildii apraz akml su soutma kulesi

alttan yukar besleme sistemi

upfeed system bir tesisatta datmn(scak su,buhar vb) kullanm birimine aadan yukar doru yapld system.

alttan yukar besleyen stoker

underfeed stoker alttan yukar doru beslemeli stoker

almina alumina almina;

alminyum folyo

aluminium foil alminyum folyo

alminyum kanatlar

aluminium fins serpantin borularnn s transferi yzeyini artrmak amacyla boruya geirilmi veya lehimlenmi alminyum kanatlar

alminyum sa aluminium sheet alminyum tabaka sa;

alminyum yn

aluminium wool alminyum yn; sinterleme yoluyla retilen alminyum yn

amonyak ammonia kimyasal forml NH3 olan renksiz,keskin kokulu, kimyasal madde; suda nemli lde znebilen ve geni

362

kapasiteli soutma tesislerinde kullanlan soutkan(S-717).

amonyak zeltisi

ammonia solution amonyan sudaki zeltisi

amonyak soutkan

ammonia refrigerant geni kapasiteli devrelerde kullanlan soutkan olarak amonyak

amorf silika amorphous silica doal olarak ortaya kan veya sentetik olarak retilen ve bilinen kristal yapsna sahip olmayan silisyum

amortize etme amortization belirli bir sre sonunda miktar dm; amortize etmek

amortize etmek amortize amortize etmek

amper ampere 1 volt elektromotor kuvvete sahip bir devrede 1 ohm direnten geen akm; amper; elektriksel akm birimi ;dnen bir makinenin nominal gerilim, hz ve tork deerlerinde ebekeden ekecei akm

ampirik deer empirical value tecrbi, tecrbeye dayanan, deneysel deer

ana anahtar main switch ana anahtar;ana alter

ana anahtar panosu

main switch board ana kumanda tablosu; ana alter tablosu

ana besleme hatt

main feeder ana besleme hatt

ana besleme hatt

mains supply besleme ana hatt; dier hatlara yaplacak besleme miktarn tayan hat

ana birim yk younluu

base unit power density (Pb) alan faktrndeki dzeltmeden nce,bir ideal mahallin listelenen alanlar/ etkinliklerinde izin verilen maksimum g younluu,W/ft2

ana boru main pipe ana boru; dier borulara verilecek akkan tayan ana boru

ana boaltma borusu

main drain dier boaltma hatlarnn kendisine baland ana boaltma hatt

ana brlr main burner temel brlr

ana destek principal support ana destek; temel destek eleman

ana devre main circuit ana devre

ana duman kanal

main flue ana duman kanal; deiik ekipmanlardan gelen duman kanallarn birletiren kanal

ana elektrik tesisat

main ring bir konutsal elektrik tesisatnda prizleri aydnlatma anahtarlarn ve aralarn tayan elektriksel devre

ana filtre main filter ana filtre

ana gaz musluu

main gas cock ana gaz musluu

ana hat borusundan boru alma (branman)

take-off ana hat yatay borusu yada kolonlardan alnan ve sistem ierisindeki yardmc devreleri besleyen ayrlma hatlar; branmanlar.

ana hatt trunk main ana hat

ana hava ilemlemesi

main air treatment temel hava ilemlemesi

ana kablo main cable ana kablo

ana kanal main duct dier zonlara giden kanallara verilecek havay tayan ana kanal

ana kanal tesisat

trunking hava kanal, kanal tesisat

ana kolektr main collector ana kolektr

ana kolon rising main yataydan giderek ykselen( eim verilen) ana hat borusu

ana kondens borusu

main condensate ana kondens borusu; kondens hatlarnn birletii boru

ana kontaktr main contactor kendisine bal kontaktleri altran ana kontaktr

ana kontrol master controller ana kontrol edici; dier kontrollerin bal olduu temel kontrol birimi

ana kontrol vanas

main control valve kendisine bal vanalar kontrol eden ana kontrol vanas

ana musluk main cock ana musluk

ana pis su borusu

main sewer ana pis su borusu

ana pis su hatt trunk sewer kendisine daha kk apl pis su borularn baland geni apl ana pis su borusu

ana sigorta main fuse ana sigorta

ana szleme main contract ana szleme; bir szlemenin btn ksmlarnda geerli olan hususlar ieren

363

szleme

ana stop vana main stop valve ana stop vanas; kapanmas ile dier btn hatlara giden akkan beslemesini kesen vana

ana ebeke gerilimi

voltage main ana ebeke voltaj

ana tank header tank ana tank; genellikle yksek bir yerde bulunan ve suyun sabit bir basnta akmasn salayan tank

ana temel base, foundation ana temel yaps

ana trafo main transformer ana trafo;

ana yklenimci main contractor ana yklenimci; bir ii ihale yada dier bir yntemle stlenen ve daha sonra iin belirli blmlerin taeronlara devreden ana mteahhit

ana yklenimci prime contractor ana mteahhit; ana yklenimci

ana zon main zone, ana zon;temel zon

ana,temel basis ana prensip, esas; kaynak, mene; temel, kaide.

ana,temel main (1)deiik kanal yada boru branmanlarndan ak toplayan yada bu branmanlara ak datan boru yada kanal, (2 )pnmatik kontrollere giden ayarlanm basnl hava;

anahtar switch anahtar; elektriksel temas salayan veya kesen eleman

anahtar kutusu switch box datm kutusu; elektriksel enrjiyi deiik ekipmanlara datan kutu

anahtarlama evrimi

switching cycle anahtarlama evrimi;

anahtarlama periyodu

switching period anahtarlama sresi

analit analyte bir analitik sre sonunda belirlenen bir madde veya kimyasal eleman

analitik zelti analytical solution belirli bir parametreler ve snr koullar dizisi iin nedensel sonulara sahip bir gereklik modelinin matematiksel zm

analitik zm quasi-analytical solution bilinen bir parametreler dizisi ve snr koullarnda, bir gereklik modelinin matematiksel zm;

analiz analysis analiz; bir maddeyi yada fenomeni, bu olay yada fenomeni oluturan paralarna ayrma; paralarna ayrarak inceleme

analiz dnemi period of analysis analiz dnemi;

analiz edici analyzer sourmal(absorption) bir soutma sisteminin yksek basn tarafnda, dzelticiye yada kondensere giren buhar ierisindeki soutkann deriimini artrmak iin kullanlan cihaz

analog analogue (USA analog) girdiyle orantl kt reten; analog

analog kt analogue output bir dier deikeni temsil etmekte kullanlan srekli deiken; rnein scaklk girdisini temsil eden akm yada gerilim kts,

analog deer analogue value analog deer

analog girdi analogue input analog girdi

analog gsterim analogue indication bir altrma personeline srele ilgili analog deerleri gsteren rnein bir lme arac, yada bir gsterge arac

analog iletim analogue transmission ses,veri,grnt,sinyal yada video bilgilerinin, bir deikenin deimesiyle orantl olarak genlii,faz, yada dier bir zellii deien srekli bir sinyalle iletimi

analog sergileme

analogue display (1)analog (girdiyle orantl kt reten) veri deerlerinin sergilenmesi (2) bir fiziksel deikenin srekli biimde sergilenmesi

analog veriler analogue data genellikle kat formunda, haritalar, istatistik verileri ve basl hava fotorafn ieren data

analog-saysal dntrc

analogue to digital converter analog sinyalleri farkl saysal iaretlere dntren cihaz

anemostat register anemostat;menfez;hava giri eleman

aneroid barometre

aneroid barometer atmosferik basnc lmede kullanlan ara; herhangi bir sv iermez.;temel ekliyle, iinin havas boaltlm, ince ve yol kvrml bir madensel kapslden oluur;

aneroid kapsl aneroid capsule metalden ve ksmen vakumlanm ve szdrmazl salanm bir yay tarafndan gergin ve ak tutulan atmosfer yada gaz basnc ile ekilen ve genileyen ince, disk biimli kadranl kapsl

364

anestezik anaesthetic (anesthetic USA) gasses anestezi amacyla kullanlan ve bireyde geici ve geri getirilebilir bilin kayb( baygnlk) yaratan gazlar

anfizem emphysema, pulmonary anfizem, tbbi anfizem, doku ve organlar arasnda hava kalmas; solunum gl,akcier dokularnn ypranmas gibi sonular yaratr

ani instantaneous ani, birden bire;hemen;ansal

ani buhar flash steam ani buharlama buhar; boru hatlarnda akan svnn, sv basncnn, sv scakln doyma scakl yapan deere dmesi ile aniden buharlamas

ani buharlama flash vaporization ani buharlama; zellikle soutma devrelerinde sv soutkann sv hattndaki ani buharlamas

ani buharlama deposu

flash tank bir akkan ak srasnda scakln ykselmesi veya basncn dmesi nedeniyle aniden oluan buhar blmn sv blmnden ayrmakta kullanlan tank.

ani sl depolama kapasitesi

instantaneous thermal storage capacity ansal sl depolama kapasitesi;

ani sl verim efficiency, instantaneous thermal belirli bir zaman aralnda brt kolektr alan bana kartlan s miktarnn,ayn dnemde kararl yada yar kararl koullarda kolektrn birim alanna gelen toplam radyasyona blm

ani radyasyon instantaneous irradiance bir yzey zerinde llen ani radyasyon

ani radyasyon irradiance, instantaneous Btu/ ( hft2) (W/m2) olarak ifade edilen, birim yzey alan zerinde birim zamandaki gne radyasyonu.

ani su stcs instantaneous water heater ani su stcs; deposu olmayan musluk aldktan hemen sonra scak su vermeye balayan ve genellikle du kafasna uygulanan stc

ani verim instantaneous efficiency belirli bir dnemde, bir s transfer akkan tarafndan kartlan brt enerjinin, kararl hal yada yar kararl hal koullarnda bir gne kolektrnn birim alanna gelen gne radyasyonuna oran

ani yanma spontaneous combustion kendiliinden tutma;kendiliinden yanmaya balama

anilin noktas aniline point seilmi hidrokarbonlardan oluan bir

zelti olan anilin ierisinde yan znmeye balad minimum scaklk

ankastre eleman

anchor (noun) demir, apa, ankastre tutma yada balama eleman

ankastre yapmak

anchor (verb) demirlemek, skca tutturmak/balamak, skca balanmak, apa, apa atmak, tutmak

anket formu questionnaire soru yada anket formu; belirli konularda kamusal dnceyi belirlemek iin uygulanan anket

anlama agreement szleme; anlama; yerine getirilmesi gereken hususlar ieren imzal belge

anod anode (1)bir elektrolitik pilde, negatif ykl metal olmayan iyonlarn kendisine doru hareket ettii pozitif elektrod; (2) elektrolitik bir pil yada vakum borusunda pozitif kutup yada elektrot

anormal abnormal anormal; normal olmayan;

antalpi enthalpy bir sistemin i enerjisi ile basn hacim arpm olan sistem zerinde yaplan iin toplam;h = e + pv; h = antalpi yada toplam s ierii , e = sistemin i enerjisi p =basn, ve v = hacim;

antalpi [s tutumu]

enthalpy (heat content) bir sistemin i enerjisi ile basn hacim arpm olan sistem zerinde yaplan iin toplam;h = e + pv; h = antalpi yada toplam s ierii , e = sistemin i enerjisi p =basn, ve v = hacim;

antalpi diyagram

enthalpy chart (enthalpy diagram) antalpi diyagram; soutma evrimini gsteren basn-antalpi diyagram;koordinatlardan birisinin antalpi olduu, bir maddenin zelliklerinin grafik olarak gsterimi

anten aerial anten

anti korozif boya

anticorrosive paint demir malzeme zerine havadan kaynaklanan korozyonu nlemek iin kullanlan boya; astar

anti korozyon katk

anticorrosive agent korozyonu nlemek iin kullanlan katk

antibiyotik antibiotic bir baka canl organizmann geliimini durduran yada bu organizmay ldren bir canl organizma tarafndan (rnein mantar,bakteri) retilen madde.bactericide terimi ile karlatrnz.

anti-C anti-C "Anti-Contamination" iin kullanlan ksaltma

365

antifriz zeltisi antifreeze solution metanol yada etilen glikol gibi bir aracn soutma suyuna eklenen yada solar sistemde s transfer akkan olarak kullanlan sistemi donmaktan koruyan sv bileik.

antisifon vana antisiphon valve sifonlamay nleyen vana

Antoine eitlii Antoines equations basncn scakln bir fonksiyonu olduunu belirten yasa

antrasit anthracite sert, youn, zor paralanan, temiz, ancak youn bir alevle yanan ve ierdii uucu madde miktar az sabit karbon miktar fazla olduundan ok fazla duman vermeyen bir kmr tr; alt sl deeri 12,000/15,000 British Thermal Units/lb (BTU)dur.

antrasit kmr

anthracite coal sert, youn, zor paralanan, temiz, ancak youn bir alevle yanan ve ierdii uucu madde miktar az sabit karbon miktar fazla olduundan ok fazla duman vermeyen bir kmr tr;sl deeri 12,000/15,000 British Thermal Units (BTU)/lbdur.

antropi entropy bir maddeye eklenen s miktarnn bulunduu mutlak scakla oran ds=dq/T; istatiksel mekanik bakmndan antropi sistemin olas mikroskopik konfigrasyonlarnn saysn anlatr.

antropi diyagram

entropy chart (entropy diagram) (1) sistemde kullanlamayan veya dier tr bir enerjiye evrilemeyen enerjinin ls (2) koordinatlardan birisinin antropi olduu, bir maddenin zelliklerinin grafik olarak gsterimi

anyon anion negatif ykl iyon; rnein klorit, silikat, slfat.

anyon deiimi base exchange process anyon deiimi yoluyla alkalilik kaldrma

aparat apparatus ANSI/ASHRAE Standart 402002 de istenen test odas koullandrma cihaz ve dier test ve lme aralar.

aparat i noktas

apparatus dewpoint (ADP) nem almann olduu yerlerde serpantinin etkin yzey scakl; bu scaklk, % 100 besleme havasnn serpantine temas etmesi halinde tm besleme havasnn souyaca scaklktr;

aparey (aparat) fixture bir lamba yada lambalar grubunu ieren, konumlandran, grten saklayan ve datan eleman. Bu aparat ayn zamanda bir ballast gerektirebilen elektrik balantlarn da ierir.

ara basn intermediate pressure (interstage pressure) kademeli soutma sistemlerinde alak ve

yksek basn kademeleri arasndaki basn

ara durum (hal)

intermediate state ara hal; gei hali

ara hacim interstitial space bir binann iki zonu, kat yada odas arasndaki hacim.

ara kanal intermediate duct bir alma noktas yada kalibre edilmi bir mikrofon tepkisi oluturan, bir fann emme ve basma taraflarna balanm kanal.

ara karar interim order nihai sonuca ilikin ara karar

ara kzgnlk alc

intermediate superheater buhar kazanlarnda buharn ak srasnda youmasn nlemek zere yerletirilen ara kzdrc

ara pompalama merkezi

intermediate pumping station ara pompalama istasyonu; ikincil pompalamann yapld ara pompalama merkezi

ara soutucu intercooler (interstage cooler) ara soutucu; ift kademeli soutma sistemlerinde alak ve yksek basn kademeleri arasndaki soutucu

ara tabaka intermediate layer ara tabaka

ara tank buffer tank ara depolama tank

ara tavan intermediate ceiling bir mahalde,temiz odada kanallarn yada klarn gizli yerletirilebilmesi iin uygulanan ara tavan

ara youma interstitial condensation mahaller aras youma

ara yz interface bilgisayarda bir yazlmn sahip olduu zellik;bir bilgisayar ile ayn yapdaki elemanlar arasnda bilgiyi iletmek yada bilgisayardan bilgi almak iin yaplan arayz balantlar. arayz

ara zon buffer zone ara zon

ara (cihaz) device ANSI/ASHR.AE Standard 52.11992 ierisinde "device" szc , zellikle test altndaki ekipman olmak zere, genel havalandrmada kullanlan bir hava temizleme ekipman anlamna gelir

ara alt soutma birimi

underslung refrigerating unit ara dingiline alttan bal soutma birimi

ara duyarll instrument sensitivity lme aracnn yant verecei en kk artmsal deiim.

arada interim

366

(zaman) aralik. ara. bosluk. geici. aradaki.

aralk clearance birbiriyle e alan iki yzey arasndaki boluk; motor ve kompresrlerde piston st l noktadayken silindir kafas ile piston yzeyi arasndaki uzaklk;

aralk crackage kap ve pencere yzeyleri arasndaki aklklar, aralklar.

aralk interval aralk. fasla. mesafe. mddet. zaman. iki ses arasndaki perde fark.antrakt. ara. aklk. meyan. mhlet.

aralk range basn,scaklk,ak miktar (debi) yada bilgisayar deerleri gibi deerlerin en yksek ve en dk snrlar arasndaki fark;

aralk (makine) spacing iki para arasndaki aralk; boluk

aralk mastarlar

clearance samples iki yzey arasndaki aral lmek zere deiik kalnlklarda hazrlanm mastarlar

aralk oran spacing ratio aralk oran

aralk paras spacing piece ekipmanlar veya elemanlar arasnda aralk brakan para; aralk paras

aralkl ateleyen brlr

intermittent ignition burner aralkl brlr atelemesi;sadece gerekli olduunda yada hava frn alrken devrede olan ateleme sistemi.

aralkl brlr atelemesi

intermittent burner ignition aralkl brlr atelemesi;sadece gerekli olduunda yada hava frn alrken devrede olan ateleme sistemi.

aralkl buz yapc

batch type ice maker deimeli olarak buz yapma (dondurma) ve toplama evrimi yapan buz makinesi

aralkl alma intermittent operation aralkl alma;

aralkl grev intermittent duty aralkl grev yada ilev; gerekli olduunda devreye giren ilev

aralkl stma intermittent heating aralkl stma

aralkl stma veya soutma

intermittent heating or cooling aralkl stma yada soutma

aralkl numune alma

intermittent sampling belirli aralklarla numune alma

aralkl proses batch cycle process soutma ve/veya soutma ilevlerini kararsz yada srekli olmayan biimde saland bir evrim tr;

arama bilgi servisi

call for tenders arama ile bilgi alma servisi

aratrma research yeni olaylarn nda, benimsenen sonularn yeniden gzden geirilmesine ilikin deneysel ve kapsaml kritik alma.

aratrmak survey bakmak. incelemek. dikkatle gz gezdirmek. (bir yapiyi) yoklamak. muayene etmek. durumunu sinamak. teftis etmek.

arayc detector arayc;detektr; genelde soutma sistemlerinde soutkan kaak noktalarn belirlemekte kullanlan elektronik cihaz

arayc borusu detector tube detektr borusu

arayz standard

interface standard iletiimde iki sistem yada iki ekipman paras arasnda bilgi deiimi iin, bir yada daha fazla ilevsel karakteristii(kod dntrme,hat ayrma,protokol) aklayan standart

arazi terrain arazi, zel bir maksada hizmet eden arazi; yer, arazi, arsa.

ardk olay eves bir olay hemen takibeden bir baka olay

arza failure arza;hata;yanllk

arza bulma troubleshooting soutma makinalarnda arza saptma ilemi.

arza tepkisi failure response arza tepkisi

arza uyar failure warning light arza ikaz

arzal hal disabled state arzal durum; arzal hal

aritmetik ortalama

mean, arithmetic aritmetik ortalama;bir veri dizisindeki deerler toplamnn dizideki eleman saysna blm

aritmetik ortalama scaklk fark

arithmetic mean temperature difference belirli bir dnem ierisinde llen hava scaklklar toplamnn, lme saysna blm ile elde edilen ortalama scaklk

ark arc birbirine yakn iki elktrot arasnda gerilimin neden olduu akm atlamas;ark

ark kayna arc welding ark kayna; elektrotla malzeme arasnda oluan arkn ergitmesi ile yaplan kaynak

arka plan background noise level grlt deerlendirilmesinde kullanlan

367

grlt dzeyi fondaki(arka plandaki) grlt dzeyi;

aromatik hidrokarbon

aromatic hydrocarbon Tekli (C-C) ve ift(C=C) balarla balar evresinde 6 simetrik karbon zinciri yapsnda karbon ve hidrojen atomlar ieren hidrokarbon.

aromatik ierik aromatic content bir bileikte yada zeltideki aromatik hidrokarbonlarn yzdesi

Arimet says Archimedes number Arimet says

artan hz rising velocity artan hz; hzn giderek artmas

artk gaz lean gas doal gaz absorpsiyon ilemlerinden( rnein doal gazdan doal benzin elde edilmesi) ve sv bileenlerin ayrlmasndan sonra kalan doal gaz

artmak increase artmak. oalmak. ykselmek. artrmak. oaltmak. art.

artmak rise (verb) artmak;ykselmek;

arz ve talep supply and demand arz ve talep; bir tam rekabet piyasasnda fiyatlarn arz ve talep yasasna gre belirleneceini ileri sren kuram

asansr elevator ykleri yada insanlar yksek bir dzeye kartan ara;asansr

asansr lift (noun) ( USA elevator) asansr; kaldrc; ykselte

asansr boluu elevator shaft ierisinde asansrn alt bina boluu

asansr havalandrmas

lift ventilation asansr havalandrmas

asbest asbestos solunum yoluyla alndnda kansere ve asbestosis hastalklarna neden olan, hava ve su iin kirletici kabul edildii iin retim ve inaat sektrlerinde kullanm snrlandrlm olan mineral fiberi.

asbest crocidolite (see asbestos) baknz "asbestos"

asbestli beton boru

asbestos concrete pipe asbestli beton boru;

asbestli kablo asbestos cord asbestli kablo; asbestli kordon

asbestli paketleme malzemesi

asbestos packing asbestli malzemeden yaplm salmastra; asbestli conta; asbestli szdrmazlk eleman

asbestosis asbestosis asbestli fiberlerin solunum yoluyla

girmesinden kaynaklanan hastalk;bu hastalkta soluma giderek gleir ve lmcl bir sona ulaabilir.

asetilen acetylene birbirine z bala balanm iki karbon ve iki hidrojen atomu ieren en basit alkin grubu; asetilen

asetilen kayna acetylene welding oksijen ve asetilen gazlarn bir alomada birletirip basnlarn ayarlayarak yakan ve bu yolla iki metalin birletirilmesinde kullanlan kaynak; oksijen kayna da denir

asfalt asphalt maden zifti ile kum veya akl tan kartrarak yol yapmnda kullanlan malzeme, asfalt; maden zifti; asfalt, asfaltla yaplan yol.

asfiksiyan simple asphyxiant solunum gl yaratmaktan baka bir salk etkisine sahip olmayan gaz

asl original zgn. esasa ait. ilk. yeni. yeni icat olunmu. orijinal.

asl dokman original document bir dkmann asl

asl suspended asl; asl halde; havada veya bir svda asl halde bulunma

asl maddeler suspended matter (particulates) havada asl halde bulunan paracklar

asl parack suspended particle asl haldeki parack

asimetrik scaklk

temperature, asymmetry bir siyah panel cismin iki yz arasndaki radyatif scaklk fark

asit (isim) acid (noun) asit; suda znd zaman 7.0'den dk pH deeri veren kimyasal bileik

asit (sfat) acid (adj) suda znd zaman 7.0'den daha dk pH veren kimyasal bileik; asit

asit i noktas acid dew point asit buharlarnn belirli bir basnta youmaya balad scaklk

asit i noktas dew point, acid asit i noktas scakl; belirli bir basnta asit buharlarnn youmaya balad scaklk derecesi

asit dumanlar acid fumes asit dumanlar; kimyasal bir ilemde ortaya kan asit buharlar

asit kemirmesi acid attack asitlerin metal yzeylerde neden olduu ypratma etkisi; asit kemiricilii

asit kurum acidic smuts baca gazlarnda, asit yapc maddelerin su

368

buhar ile yaptklar asitlik zelliindeki is yada kurum

asit sisi acid mists asit dumanlar; asit sisi

asite direnimli acid resistant asite kar direnimli; asit direnci olan metal

asitle temizleme acid cleaning bir metal yzeyindeki kirlilik ve paslar, bu yzeye asit+su karm uygulayarak temizlemek

asitlik acidity asitlik; suda zldinde 7.0'den dk pH says veren maddenin sahip olduu zellik

ask hanger borularn sarsnt yapmamas ve bel vermemesi amacyla duvara veya tavana tutturulmasnda kullanlan eleman.boru asks.

askya almak hang up glk. engel. zel sorun. taknak. asmak. geciktirmek. telefon kapatmak. taknak.

asma deme floating floor ana demenin zerine yaplan ve arada oluan boluun, hava kanallar yada plenum amacyla kullanld deme

asma tavan false ceiling aradaki hacmin datm havasnn sirklasyonunda kullanld, yapsal tavann altnda desteklenmi tavan. suspended ceiling terimi ile karlatrnz.

asma tavan suspended ceiling (hung ceiling) bir yapsal tavann altndaki tavan dzeyi

asma-deme false floor orijinal demenin zerine yerletirilmi ikincil deme; aradaki hacim iklimlendirmede, sirklasyon ve datm havasnn datlmas ve sirklasyon havasnn tekrar girii iin kullanlabilir.

aspirasyon aspiration bir akkanda, ak hz nedeniyle yaratlan emme etkisi ile hareket retimi; aspirasyon

aspirasyon nem-leri

aspirated hygrometer nemlilii lmek iin hava rnei eken nem-ler.

aspirasyon psikrometresi

aspirated psychrometer nemlilii lmek iin hava rnei eken nem-ler.

aspiratr aspirator bir mahalle lokal olarak yaratlan basn fark nedeniyle hava eken ara; aspiratr

Assmann psikrometresi

Assmann psychrometer ierisindeki termometrik elemanlarn radyasyondan ok iyi korunduu zel bir

aspirasyon psikrometresi

astar kat prime coat astar boya vurmak.

astm asthma astm hastal

aa ekme downwash, downdraught (USA downdraft) aa doru ekme

andran abrasive (noun) andran madde yada malzeme

andrc abrasive (adj) andrc

andrc aggressive (adj) andrc,kemirici

andrc gazlar

aggressive gasses korozyon yapc gaz akmlar

andrc tozlar abrasive dusts andrc tozlar;

andrma abrasion andrma, bir madde yzeyinden temas ve srtnme yoluyla paracklarn alnmas ilemi;

anma ypranma

wear and tear kullanm nedeniyle yalanmak ve eskimeden kaynaklanan ypranma

ar akm overcurrent ar akm

ar akm motor koruyucusu

overcurrent motor protection motor ar akm koruyucusu

ar basn excess pressure ar basn; gerekenden fazla basn; soutma sistemlerinde evaporatr ve kondenser basnlarnn normalden yksek olmas durumu

ar basn overpressure ar basn

ar deer bimek

overestimate olduundan fazla deer bimek. abartmak.

ar doyma over saturate ar doyma(hava)

ar doyma supersaturation (1)bir buharn bulunduu basnca kar gelen scakln zerindeki bir scaklkta ortaya kan ileri kararl denge durumu.

ar doymu buhar

supersaturated vapour sper doygun buhar; baknz "supersaturated vapor"

ar doymu hale getirmek

supersaturate (verb) bir kimyasal zeltinin normal basn ve scaklkta ierebileceinden daha deriik halde olmas

369

ar doymu hava

supersaturated air belirli bir basn ve scaklkta havann normalde tayabileceinden fazla nem iermesi durumu

ar snma overheat ar snmak;ar s

ar snma overheating ar stma

ar snm overheated ar snm;

ar modlasyon

overmodulate ar modlasyon

ar scaklk excess temperature ar scaklk,fazla scaklk; evaporatr ve kondenserde eitli nedenlerle normalden yksek scaklklar

ar soutma overcooling ar soutma;

ar yk overload soutma sistemlerinde, elektrik motorunun ar akm ekmesi ve bu nedenle ar yklenmesi durumu.(2) byle bir durumda devreyi aarak sistemi durduran koruyucu eleman gereklidir

ar yk arac overload device ar yklemeden koruma arac

ar yk kapasitesi

overload capacity ar yk kapasitesi; bir elektrikli aracn ar yk tama yzdesi

ar yk korumas

overload protection ar yk koruyucusu

ar yklemesiz fan

non overloading fan ar yklemesiz fan

ar[fazla] excess ar,fazla; normalin stnde;

atalet inertia atalet;durgunluk; bir cismin zerine etki eden bir kuvvet olmadka durgun kalacan ifade eden yasa

atalet darbeleri inertial impaction filtreler kullanlan difzyon ve absorbsiyonla birlikte nc parack tutma yntemi; arpma ile tutma

atalet etkileri inertial effects atalet etkileri;

atalet paracklar

inertial deposition filtrelerle toplanan paracklar

atalet tabanlar inertia bases alrken titreim yapan bir makine veya elemann zerine yerletirildii yksek atalete sahip alt tablalar

ataletle ayrc inertial separator paracklarn hava akmnda ayrlmasnda atalet ilkesini kullanarak yaplan ayrma

ATD yardmc elemanlar

complimentary accessories for ATD ATD yardmc elemanlar

ate tulas fire brick ate tulas; alevden etkilenmeyen, aleve dayankl tula

atee dayankl kaplama

refractory lining atee dayankl malzeme ile i yzeyleri rmek

atee dayankl tula

refractory brickwork atee dayankl tula

atee kmr atmak

stoke (verb) atese kmr. vb. atmak. canlandirmak.

atei kartrmak

stoking atei kartrmak, atee kmr atmak; atee kmr atan cihaz, stoke kmr at/besle.

ateleme ignition yanmann balamas; tutuma

ateleme elektrodu

ignition electrode iten yanmal motorlarda ateleme elektrodu

ateleme gvenlik cihaz

ignition safety device ateleme gvenlik arac

ateleme kayna

ignition source ateleme kayna; motorlu aralarda ateleme trafosu

ateleme noktas

ignition point bir yaktta yanmann kendiliinden balamas iin gerekli en dk scaklk;

ateleme noktas

ignition temperature (ignition point; kindling temperature) baknz "ignition point"

ateleme scakl

ignition temperature bir yaktta yanmann kendiliinden balamas iin gerekli en dk scaklk;

ateleme yntemi

method of firing ateleme yntemi(elle,otomatik,aralkl vb)

atfetmek attribute doal zellik. nitelik. simge. sembol. inanmak. balamak. yormak. vermek. atfetmek.

Athermour engeli

Athermour barrier radyatif snn geiini engelleyen madde yada hacim

atk effluent bir atk su yada pis su ilemleme tesisinden, bir pis su borusundan, bir endstriyel tesisten ilenmi yada ilenmemi olarak kan pis su ierii.

atk waste (noun) (1) bir retim prosesinden kalan istenmeyen malzemeler (2) insan yada hayvanlarn yaad yerlerden kan atk maddeler

370

atk borusu waste pipe sv atklar tayan pis su borusu

atk buhar waste steam atk buhar; bir prosesten km rk buhar

atk enerji waste energy atk enerji; rnein bir bina bacasndan duman gazlaryla atmosfere atlan enerji

atk enerji kaynaklar

waste energy sources atk enerji kaynaklar; binada atk enerji elde edilen bacalar, frnlar, kondenserler gibi kaynaklar

atk gaz waste gas atk gaz; duman gaz; bacadan atlan gaz karm

atk gaz analizi waste gas analysis duman gaz analizi

atk gaz bacas waste gas chimney duman gaz bacas

atk gaz borusu waste gas pipe duman gazn bacaya tayan boru

atk gaz hacmi waste gas volume atk gaz hacmi; duman gaz hacmi

atk gaz scakl

waste gas temperature duman gazlarnn scakl

atk s waste heat atk s; duman gazlaryla bacadan veya bir konmdenserden atlan s

atk s geri kazanm

waste heat recovery atk s geri kazanm

atk s geri kazanml blgesel stma

waste heat reclamation district heating atk s geri kazanm ile blgesel stma

atk s kazan waste heat boiler atk s kazan; atk s kullanarak stma yapan kazan

atk su effluent water ierisinde evsel atklar barndran atk su; bir atk su yada pis su ilemleme tesisinden, bir pis su borusundan, bir endstriyel tesisten ienmi yada ilenmemi olarak kan pis su ierii.

atk su waste water konut, iftlik, i yeri, ticari iletme, fabrika vb gibi birimlerden yaylan kullanlm ve ierisinde znm veya asl halde kirleticiler ieren su; atk su

atk su akm hz

efflux velocity dar aktlan pis suyun ak hz

atk su boaltm

disposal of waste water (sewage) atk su; evsel pis su; banyo,amarhane,mutfak ve tuvaletlerden kan kullanlm ve atklar ieren su

atk su treatment of waste water

ilemlemesi zehirli olma potansiyelini azaltmak amacyla bir yada daha fazla kimyasal, fiziksel veya biyolojik ilemleme yaplm olan atk su

atk tank refuse container kat atklarn iine atld tank; yada depo

atk toplamak drop off (verb) bireyler tarafndan, belirlenen bir toplama merkezine getirilen tekrar kullanma sunulabilen atklar toplama yntemi; bu yolla atk toplamak

atk toplanma tesisi

refuse collecting plant kat atk toplama tesisi;

atk yeri disposal zehirli,radyoaktif atklarn; yasaklanm haarat ilalar ve kimyasallarn, veya kazara ortaya km tehlikeli maddelerin bulunduu varillerin en son yerleim yada yok edilme yeri.

atktan retilen yakt

refuse derived fuel (RDF) belediye kat atklarn(MSW) kk paketler haline getirerek elde edilen yakt; bu atklar ierisinden nce ie,cam, plastik gibi yanc olmayanlar ayrlr.

atl gaz inert gas atl gaz; (argon, kripton, ksenon ve radon)

atl tozlar nuisance dusts atl toz ad da verilen bu tozlar % 1'den dk kuartz ieren tozlar olup, dk silikat irikleri nedeniyle akcierlerde ok kk bir olumsuz etki gstererek kalabilirler.

atlan filtre disposable filter bir gaz temizleme sisteminde dolduktan sonra atlan filtre

atlan hava filtresi

disposable air filter kullanldktan sonra, tozla dolmas durumunda atlarak yerine yenisinin yerletirildii hava filtresi

atlr filtre filter, disposable kullanldktan ve toza doyduktan sonra atlan filtre

atm pulse arp, arpmak, nabz atmak, bakliyat/vuru/nabz; umumi eilim; arpnt; i, nabz, nabz atmas; nabz, nabz at, titremek, nabz gibi atmak, titreim, eilim, bakliyat, arpmak,

atm uzakl throw k elemannn merkezinden, hava akmnn srdrlebilir maksimum hznn belirlenen bir deere dt yerdeki karm havas arasndaki, ft ( m) olarak ifade edilen T uzakl.

atml scak tel anemometresi

pulsed hot wire anemometer bnyesinde bir veri ilemleme sistemi, prob ksmnda bir scak tel ile evre scakln duyan bir sensorlar ve iletiimi salayan kablolar ieren

371

anemometre

atlama etki mekanizmas

snap action mechanism aiki konum arasnda hzl gei(atlama) salayan mekanizma

atlama etkili kontrol

snap action control iki konum arasnda hzl anahtarlama geii salayan elemanlarla kontrol

atlama etkisi snap action iki konum arasnda hzl anahtarlama geii etkisi

atmak waste (verb) atmak

atmak(sigorta) blow

atmosfer atmosphere yer kreyi evreleyen gazlar ieren hava katmanlar; atmosfer

atmosfere ama venting havalk yapma; bir cihaz atmosfere ama; cihazn atmosferik balantsn kurma

atmosferik atmospheric (adj) atmosferle ilgili;atmosfere ait

atmosferik basn

atmospheric pressure atmosfer basnc.deniz dzeyinde 760 mm hg.ve 1,0336 kg/cm2

atmosferik brlr

atmospheric burner gaz yada gaz-hava karmnn yanma blgesine atmosferik blgesine nihai tanm iin kullanlan cihaz

atmosferik donmu kurutma

atmospheric freeze drying vakum altnda deil, atmosferik basnta son derecede kuru havay rnden hzl biimde geirerek yaplan kurutma

atmosferik kararllk

atmospheric stability ykseklik arrtka hava scaklnn deimesindeki kararllk; bu deime her 1000 ft iin yaklak 3.5 F olup, gnden gne deiir; bu deiim arttka atmosferik kararllk azalr

atmosferik kirlenme

atmospheric pollution yanarda pskrmeleri gibi doal nedenleri olsa da, genellikle insan eliyle yaplan ilemlerden kaynaklanan yan rnler nedeniyle oluan atmosferik kirlenme

atmosferik kondenser

atmospheric condenser d mahalde yerletirilmi kondenser;

atmosferik korozyon

atmospheric corrosion demir temelli malzemelerin atmosferik oksijenle tepkimeye girerek korozyona uramas; havann neden olduu korozyon

atmosferik kule atmospheric tower (natural draught cooling tower) atmosferik kule(doal ekimli kule); ierisinden hava akmnn salanmas iin herhangi bir mekanik ara kullanlmayan, ierisinden havann doal

basn fark ile getii soutma kulesi tr

atmosferik nem atmospheric moisture atmosferik havada bulunan nem

atmosferik soutma kulesi

atmospheric cooling tower atmosfer havasn ekip fleyerek soutma yapan klasik soutma kulesi.

atmosferik toz atmospheric dust normal olarak test kanalna beslenen hava ierisinde bulunan parack halinde maddeler.

atmosferik toz deriimi

atmospheric dust concentration belirli bir yerdeki havann birim hacminde llen toz miktar; atmosferik toz deriimi

atmosferik toz nokta verimi

atmospheric dust spot efficiency test edilen filtrenin ierisinden geirilen hava rneindeki kirlilikler ynnden filtre etkinliini lmek iin filtrenin giri ve kndaki kirlilii karlatran yntem.

atom atom (1) Web'de yaz yazmak ve bilgileri okumak iin standart format;(2) bir elementin, kendisi ile ayn kimyasal zelliklere sahip en kk paras

atom arl atomic weight atom arl; bir elementin belirli bir evrede bulunan btn izotoplarnn atomik ktlelerinin ortalama deeri

atom numaras atomic number bir element atomunun ekirdeinde bulunan proton says; atom numaras

atomik sourma

atomic absorption bir atomun bir yrngeden dierine atlamak iin bu yrngenin enerji dzeyine erimek iin emdii enerji

atomize edici atomizer atom gibi kk paracklar haline getirme; atomize etme

atomize etmek atomize atom gibi kk paracklar haline getirme; atomize etmek

atomize nemlendirici

atomizing humidifier sprey halinde suyu kullanarak, atomize haldeki suyun havaya eklenmesi yoluyla yaplan nemlendirme

atlye workshop bir konu zerinde birlikte alma; altay

atlyede toplama

shop assembly atelyede toplama; bir makineyi(soutma) atelyede yada imalat yerinde toplama

Avogadro hipotezi

Avogadros Hypothesis Eit basn ve scaklklarda bulunan gazlar eit sayda molekl ierirler

Avrupa standard

European Standard (EN) Avrupa birlii tarafndan, ye lkelere

372

uygulama zorunluu getiren ve bu lkelerin kendi ulusal standardn yrlkten kaldran standart;AB Standard

Avrupa standartlar komisyonu

European Committee for Standardisation (CEN) Avrupa birliindeki ye lkelerin ulusal standart kurumlarn bnyesinde toplayan oluum; Avrupa Birlii Standartlar Komitesi

ayak foot ayak; bir IP uzunluk birimi

ayakla altrlan

foot operated ayakla altrlan;

ayar aral adjustment range (scale) ayar aral; kts ayarlanabilen bir cihazn alt ve st ayar snrlar arasndaki deiim olana

ayar aral range of adjustment ayarlama aral; basn,scaklk gibi deikenlerin kontrolnde kullanlan elemann ayar aral

ayar basnc set pressure ayar basnc

ayar duyarll setting accuracy ayar duyarll

ayar fark droop ayar noktas ile gerek alma noktas arasndaki farkllk

ayar noktas set point ayar noktas

ayar noktas scakl

set point temperature ayar noktas scakl

ayar plaka sac checker plate sheet ayak kaymamas iin zeri trtkl plaka

ayar T paras regulating tee ayarlama yada dzenleme 'T' paras

ayar topuzu setting knob ayar topuzu;ayar kolu

ayarlama adjustment ayarlama;

ayarlama set bir kontrol aracn genellikle sfr yada bo konumun dndaki belirli bir konumda yerletirmek,ikili (binary) bir hcreyi bir konumuna getirmek

ayarlama setting ayarlama; ayar

ayarlama musluu

regulating cock ayarlama yada dzenleme musluu

ayarlamak adjust ayarlamak

ayarlamak set (verb) kurmak;ayarlamak;hazrlamak;

ayarlanabilir adjustable ayarlanabilir

ayarlanabilir debi

adjustable flow rate deiken debi; bir pompa yada fann nceden belirlenen bir deere ayaralanabilen debisi

ayarlanabilir debilihava difzr

adjustable flow rate air diffuser ak miktar ayarlanabilen hava difzr

ayarlanabilir frekansl tahrik

adjustable frequency drive (AFD) fan, pompa,ve kompresrlerin dnel hzn (devir says) kontrol etmekte kullanlan elektronik bir ara; hz deiimi motor devresindeki frekansn deitirilmesiyle salanr.

ayarlanabilir hatveli fan

adjustable pitch fan kanatlarnn aral yada hatvesi deitirilebilen fan

ayarlanabilir zgara

adjustable louvre kanatlar ayarlanabilir panjur

ayarlanabilir i scaklk

adjusted internal temperature ayarlanabilir dahili scaklk

ayarlanabilir klcal botu

adjustable capillary valve ayarlanabilir klcal vana

ayarlanabilir menfez

adjustable grille hava gei kesiti kanatlarn ayarlanmas yoluyla deitirilebilen hava menfezi

ayarlanabilir net duyulur kapasite

adjusted net sensible capacity brt duyulur s kapasite-sinden gerek fan gcnn kartlmas ile elde edilen kapasite

ayarlanabilir net toplam kapasite

adjusted net total capacity brt toplam kapasite eksi gerek fan gc

ayarlanabilir rnekli hava difzr

adjustable pattern air diffuser ayarlanabilir hava rnei veren hava difzr

ayarlanabilir panjur

adjustable air louvre ayarlanabilir kanatlar olan hava giri panjuru

ayarlanabilir vida

adjusting screw ayarlama vidas; baz cihazlarn rnein bir ekspansiyon valfin superheat yayn ayarlamakta kullanlan vida

ayarl aydnlatma gc

adjusted lighting power ayarlanabilir aydnlatma gc; bir dimmer yardmyla verdii k iddeti ayarlanabilen aydnlatma arac

ayarl(iris) damperi

iris damper or valve duyarl hava ak miktar lm yapmakta kullanlan ortasnda havann getii aklk dairesel olarak ayarlanabilen damper

373

aydnlatma illuminance bir yzeyin bir noktasna gelen aydnlatma aksnn younluu.

aydnlatma illumination aydnlatma;klandrma

aydnlatma lighting doal yada yapay aydnlatma; essential lighting aydnlatlan alann gvenli ve verimli biimde kullanm iin gerekli olan aydnlatma;

aydnlatma borusu

lighting tube gn n karanlk alanlara(yer alt istasyonlar) iletmek zere denen boru;(baknz solar pipes,daylight pipes)

aydnlatma gc btesi

lighting power budget (LPB) watt olarak, i ve d alanlar yada etkinlikler iin izin verilen aydnlatma gc

aydnlatma gc tolerans

lighting power allowance Baknz interiror lighting power allowance ve exterior lighting power allowance.

aydnlatma gc younluu

lighting power density binann mahal ilevsel snflandrmasna gre birim alan bana maksimum aydnlatma gc.

aydnlatma menfezli terminal cihaz

troffer luminaire air terminal device tavana monte edilen ve aydnlatma aracyla birlikte hava terminalini de ieren aparat;

aydnlatma mhendislii

lighting engineering aydnlatma mhendislii

aydnlatma lm

measurement of illumination aydnlatma miktarnn llmesi

aydnlatma sistemi

lighting system aydnlatma sistemi;belirli bir ilevi yerine getirmek zere devresi oluturulan yada kontrol edilen aydnlatma ara grubu.

aydnlatma sistemi ss

heat of light system aydnlatma sisteminde reyen snn binada mahal stmasnda kullanm

aydnlatma iddeti

intensity of illumination aydnlanma iddeti;

aydnlatma tesisat

lighting installation aydnlatma tesisat;

aydnlatma verimi

lighting efficacy (LE) aydnlatma verimi bir aydnlatma aracnn verdii k iddetinin watt olarak gcne oran

aydnlatma, genel

lighting, general genel amal aydnlatma;bir alan ierisinde daha ok ebiimli bir aydnlatma dzeyi salayan aydnlatma.

aydnlatma,dekoratif

lighting, decorative dekoratif amal aydnlatma;tamamen dekoratif ve estetik bir etki iin yerletirilen aydnlatma. Dekoratif

aydnlatma genel aydnlatmay iermez.

aydnlatmada s atm

heat removal luminaire aydnlatma aralarndan yaylan snn tavan dzeyinde toplanarak atlmas

aydnlatmak illuminate aydnlatmak; klandrmak

aydnlatmak light (verb) yakmak. tututurmak. aydnlatmak. canlandrmak. parlatmak. yanmak

aydnlk skylight well aydnlktan tavana kadar olan boluk.

aydnlk penceresi

skylight yatay dzleme gre 60den kk eime sahip bir pencere yzeyi; dier pencere, bina atsna kurulu olsa bile dey pencere olarak dnlr

ayormak [zemek]

disconnect bir elektrik devresindeki iletkenlerin besleme kaynandan ayrlmasn salayan bir ara yada ara gurubu veya dier elemanlar

ayrc separator bir sv veya gaz akm ierisinde tutuklanm kat ve svlarn, bir filtre (szge) eleman ieren perde yada birletirici kullanlarak akmdan ayrlmasn salayan tank

ayrc filtre separator filter bir sv veya gaz akm ierisinde tutuklanm kat ve svlarn, bir filtre (szge) eleman ieren perde yada birletirici kullanlarak akmdan ayrlmasn salayan tank

ayrma separation ayrlma;ayrma; sv pis su ierisinden kat atklar ayrma

ayrma [zme] disconnection bir elektrik devresinde balanty kesme; balant zme; ayrma

ayrma tesisi separating plant pis suyu ilemlerken ierisindeki kat atklar ayran tesis

ayrma verimi separation efficiency ayrma verimi;

aylk ortalama d mahal scakl

temperature, mean monthly outdoor air ortalama aylk d hava scakl

aylk oynama (deime)

monthly fluctuation aylk oynamalar; rnein enerji tketiminde aylk deiiklikler

aylk rapor monthly report aylk rapor

ayn eksenli coaxial ayn eksenli;

ayn eksenli kablo

coaxial cable elektrostatik alanlardan korunma salayan zel retilmi tek yada ok

374

iletkenli kablo

ayn eksenli kondenser

coaxial condenser i ie gemi borulardan oluan kondenser; iteki borudan soutkan, dtaki borudan soutma suyunun akt kondenser

ayr separate ayr; ayrk;balants ve bamll olmayan

ayr pis su sistemi

separate sewage system mstakil pis su sistemi

ayrca additional ek olarak; ilave biiminde

ayrca (ek olarak)

in addition ayrca;ek olarak; ilaveten; ilave olarak;.na ek olarak

ayrk akm separated flow ayrlm akm; dier bir akmla fiziksel temas olmayan akm

ayrk buz dolab

remote refrigerator soutma grubunu oluturan kompresr,kondenser ve fan grubunun uzakta bir yerde bulunduu ve soutkann borularla soutucuya getirildii soutucu ekipman

ayrk hzl soutma

individual quick freezing (IQF) ayrk( bireysel) hzl dondurma;

ayrk s merkezi

detached heat station binadan ayr bir yerde konumlandrlm kazan dairesi

ayrk stma individual heating mahallerin ayrk ve kendine zg stclarla stld mahal

ayrk nizam bina

detached dwelling komu binalarla birleik eleman bulunmayan; ayrk-dzen bina(ayrk-nizam)

ayrk zon kontrol

individual zone control ayrk zon kontrol; her bir zonun dierlerinden bamsz kontrol edilmesi

ayrlma as collimation angle ierisinde kaynaktan gelen radyasyon nlarnn kaynak-sourucu arasnda izilen bir izgi boyunca hareket ettii a

ayrlma paras take-off piece branman alma paras; bir ana borudan branman alma fitingi

ayrlma-yaklama katsays

coefficient of restitution bir arpmada(collision) ayrlma hznn yaklama hzna oran

ayrnt detail ayrnt. detaylar. ayrntsyla urama. ayrntl pln. zel greve verme. detay.

ayrnt resmi detail drawing projede belirli bie elemann ayrnt resmi

ayrnt vermek detail (verb) ayrntl anlatmak;detayna girmek; projede zellikli bir blmn ayrnt resmini izmek;detaylandrmak

ayrntl aklama

detailed description bir konu hakknda btn zellikli hususlar ieren ayrntl aklama

ayrntl denetim

detailed inspection ayrntl denetim;ayrntl kontrol

ayrntl nitelendirme

detailed specification ayrntl tanmlama; zelliklerini ayrntl biimde verme

ayrntl tahmin detailed estimate ayrntl tahmin sreci; ayrntl hesaplama

ayrntl tasarm

detail design ayrntl tasarm; projedeki zellikli hususlarda ayrntl aklamalar vererek yaplan tasarm; bir ayrntnn tasarm

ayrtrc decompressor bilgisayar teknolojisinde veri sktran ve zen herhangi eleman

ayrtrma decomposition besinlerin yapsnda kimyasal deiimler sonunda ortaya kan ayrma ve znme.

azaltm decrement azaltm deeri; dm miktar (1)bir deikenin deime miktar, (2)baz ikili sistem (binary)bilgisayarlarda bir komut satrnn herhangi paras; buna gre saylarn bir dizisi

azaltma decrease azaltma/azalma, azaltmak, eksiltmek gittike azalarak; eksilmek, klmek, ekilmek, azalmak; azaltmak, azalmak; klme;

azatlm derecesi degree of attenuation azaltma derecesi; zellikle sesle ilgili yaltmlarda bir yaltm malzemesinin salad ses azaltm derecesi

azatlm faktr decrement factor zamansal gecikme veya azaltm faktr

azeotrop azeotrope bir yada da daha fazla soutkann bir karm olan, sabit basn altnda buharlama scakl yada bileimde nemli deiiklikler iermeyen soutkan karm.

azeotropik azeotropic belirli bir basntaki denge buhar ve sv bileimleri ayn olan iki yada daha fazla soutkann harmanlamas yada karm.

azeotropik karm

azeotropic mixture belirli bir basntaki denge buhar ve sv bileimleri ayn olan iki yada daha fazla soutkann harmanlamas yada karm.

azeotropik karm

azeotropic refrigerant belirli bir basntaki denge durumunda,

375

iki yada daha fazla bileenin karmda ayn mol-fraksiyonuna sahip olduu scaklk

azeotropik nokta

azeotropic point bir sv karmnn kaynad ve sv ile ayn bileimde buhar retmeye balad nokta

azeotropik olmjayan

non azeotropic zeotropic teriminin eanlamls( zeotropic, tercih edilen terimdir) .

azeotropik scaklk

azeotropic temperature bir karmda belirli bir basnta denge durumunda her bileenin ayn mol fraksiyonuna sahip bulunduu scaklk.

azeotropike yakn

near azeotropic belirli bir uygulamadaki analiz srasnda scaklk kaymas ( glide) nemli bir yanlla neden olmadan ihmal edilebilecek kadar kk olan zeotropik bir karm ( blend)

azimut as angle of azimuth azimut as;

azot nitrogen soutma sistemlerinde devrenin sprlp temizlenmesi iin kullanlan bir inert gaz.azot.

azot kapasitesi nitrogen capacity boaltma basncnn 14.696 psi ( 101.325 kPa) mutlak olmas halinde belirli bir giri basncnda, gerekleecek olan, kuru nitrojen ak miktarna edeer cfm olarak ifade edilen hacimsel debi.

azot oksitler nitrogen oxides nitrik asitin oksijenle tepkimesinden oluan kimyasal madde; atmosferik fotokimyasal dumann temel eleman

azotla temizleme

nitrogen purge boru tesisatnn kaynak,lehim yoluyla birletirilirken yada bu ilemden sonra azot gaz ile beslenip ierisinde oluan gazlardan temizlenmesi ilemi.

baca chimney yanma srasnda ortama hava tayan, ayn zamanda yanma rnlerinin ortamdan atmosfere atlmasn salayan metal yada tula inaat eleman; baca

baca stack ekme blcsnn,ekme davlumbaznn yada barometrik ekme dzenleyicisinin alt akm egzost sistemi blm,

baca ekmesi chimney draught baca ekmesi, baca gazlar ile d mahal havasnn younluk farkndan kaynaklanan ekme

baca ekmesi draft (USA - ventilation terminology) bir duman kanal,baca,stc yada mahalden hava veya gazlarn akna neden olan basn fark nedeniyle normalden daha fazla gerekleen