song lua song nuoc - gioi thieu tinh do tong nhat ban - gs unno

8/3/2019 Song Lua Song Nuoc - Gioi Thieu Tinh Do Tong Nhat Ban - Gs Unno

1/154

SNG LA, SNG NCGii thiu Truyn Thng Pht Gio Tnh Chn Tng Nht Bn

RIVER OF FIRE, RIVER OF WATERAn Introduction To The Pure Land Tradition Of Shin Buddhism

NXB. DOUBLEDAY, 1998 NXB. THIN TRI THC, 2001VIT DCH : AN C

Ngunhttp://www.thuvienhoasen.org/Chuyn sang ebook 19-6-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc

LI NI U

D dy nhng tn gio chu Smith College hay xut hin tinhng cuc hi tho quc t v nghin cu tn gio, Gio s Unnolun lun c gng khc du s lng nghe su xa v s tinh t catm hn. T ch, t xa mnh, v bit a rt tnh, ng chuyn cuci thoi gia hai nn vn ha ng-Ty thnh s ni chuyn bnhu, y thnh qu. (Hnh bn phi: Gio s Unno)
http://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Tinh%20Tong/Hoc%20Tinh/http://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Tinh%20Tong/Hoc%20Tinh/


2/154

Trong khi D. T. Suzuki l ngi u tin m tm tr ca ngi HoaK ra vi Pht gio Thin, by gi vi cun sch ny Unno gii thiumt cch xut sc mt nim tin Pht gio khc, rt bnh dn ; tc ltruyn thng Tnh c xa c Php Nhin v Thn Loan khaitrin vo th k mi ba ti Nht. Tn gio nng ng v quan trngny l mt ci g m t ngi Ty phng bit, cho n lc ny.

Thin ti ca Php Nhin v Thn Loan l h khm ph ra conng a Pht gio sng ng vo gia i sng gia nh...,Unno ni vi chng ta nh vy. Nhng li ca Thn Loan :

Mi ngi n ng, n b, a v cao hay thp

Khng hn ch g trong vic xng ln danh hiu A Di Khi i, ng, ngi hay nm,Cng khng thi gian, ni chn hay iu kin.

Ci g khc phn bit nim tin bnh dn ny vi Thin c tnh cchthng lu ? Unno tr li bng mt trch dn chnh xc v tuyt vica Php Nhin : Trong Con ng ca nhng ngi Thng Tu,ngi ta hon thin tr hu v thnh tu gic ng ; trong Con ngTnh ngi ta tr li bn ng ngu dt ca mnh c cu vtbi A Di .

Nhng tr li bn ng ngu dt khng phi l chuyn d dng. Trncon ng y, chin u v kh au cng i theo. Tha ha, ng bab ca thi hin i, khng l g mi c. Chng c l Achilles caHomer, Hamlet ca Shakespeare, v K tng i v ti ca Kafka.Nhn vt chnh trong Tn Tr i ca Dante hy vng i thng ln,


3/154

nhng t ra n phi i xung trc tin. V nh vy vi tt c chngta.

Unno nhn xt thng thng : Cu hi tr nn c nhn v hin sinhmt cch su xa. Ti l ai ? i ti n t u ? N ang i v u ?Ci g l mc ch ca i ti ? Ti ng u vi s cht nh thno ? Khi c gng thm d nhng cu hi chng ta n lc tranh uvi chnh mnh, vi bng ti ca mnh, v vi s t m lm camnh.

Tuy nhin, y khng c thuyt gio. Thay vo , Unno chochng ta nhng cu chuyn au xt, i khi l nhng giai thoi cnhn bun ci, v nhng bn dch n gin m ng yu t nhngbn vn thch hp. Chng hn hy xem bi hi c ni ting ca

Basho :Tch lng bao nhiu Ting ku ca nhng con veChm vo trong ni.

Bi th ny, Unno ni, ch ra mt s vic xy ra mc su thmnht ca i sng, hp nht ting ku, , nh th v v tr thnhmt kinh nghim phi thng. Nm s can m ca mnh trong bntay v vi cm hng v Basho trn y ni mnh, t Unno vit

thnh mt bi hi c thu sut mt cch su xa theo cch ca mnh :

Bun phin bao nhiu Ting ku ca i bi chn thtChm vo bn ng cng rn ca ti.

Ngi ta lin nh n nhng dng ny t Helen ca Euri-pide trongbn dch ca J. T. Sheppard :

Ti git nhng chic o di mu ca ti

V trn nhng cy ci xanh tiTrong nhng bi c y hi mtVng nc ng nh mp m nh mt tri vng lm kh ro,Khi ti nghe mt ting ni, mt ting ku ;Mt ting ku nh th nh iu trc trcHa vi m nhc vui ti ca cy n ti :


4/154

V ti t hi ci gL nguyn nhn ca iu nhc xa l ,Rt bun tuy rt r rng l lng.

Mt s cu Kinh thnh tr li kh r :

Mt ting ni ct ln Hy ku khc !V ti ni, Ti s ku khc iu g ?Tt c tht xng l c chng ?Chc chn nhn dn l c.

Bi ging ca Rudolph Steiner V Ci Xu (ging ti Berlin trong mang ti tm ca Th Chin Th Nht) bin lun rng Gc r cami ci xu trong bn tnh con ngi l ci m chng ta gi l chp

ng. Mi loi bt ton ca con ngi, ca ci xu t nhng khuytim v ngha cho n nhng ti c t hi nht, c th quy v imduy nht ny. V Steiner tip tc khng nh, mt cm thc cnhgic v ci ta l cn thit cho s pht trin tm linh : Khi chng ta ivo th gii tm linh, chng ta phi sng vi sc mnh chng ta pht trin trong con ngi bn trong ca chng ta. Nhng chng takhng th c c sc mnh ny sn ; n phi c chim lnhbng mt i sng v tha trong th gii vt cht.

Tht vy, chng ta nh l nhng m c hay hoa trong cnh ng.

Khai m, tinh lc, thng thc v hon mn t ng con ngi trongi sng khng h lp li ny c v l mt l tng t nhin. Nhngs quy ng, ch k ca con ngi lun lun l mt mm mng choci xu c ! l ci nghch l khng khip, ci mu thun sng lunlun chm mt mi chng ta hng ngy. N lm cho th gii chylng vng, c th ni nh vy, v chng ta khng th lm g lmtiu tan nghch l y. Tuy nhin tn gio, chim nghim, ngh thutv thi ca, c bn ci c th gip ta soi sng thm chn tri cathc ti. Nh Thn Loan hoan h :

Khi nhiu dng sng ca xu cChy vo i dng ca Li Nguyn i BiCa nh sng v ngi, soi sng khp mi phng,Chng tr thnh mt v vi nc ca tr hu.


5/154

Vng, ng v Ty gp nhau. Chng lun lun gp nhau. V ttc chng ta l mt nhn dn, mt s phn ngu ngc v t hy hoi tuy nhin ng thi c ban n sng sng st.

Nhng ci tri tuyn b s vinh hin ca Thng V bu tri biu l cng vic th cng ca ngiNgy tip ngy tht ln li niV m ni m t by hiu bit.

Khng ni qu, Unno bc l tm can ca Chn tng Pht gio.Ging nh Thin Cha gio Quaker chng hn, tn gio ca ngkhng tr thc m chim nghim, tham thin, khng tn ti cp bc mbnh ng bnh dn. S trnh by c tin ca ng vn tr thc v cnthit, nhng y cht th khng km. Tht vy, n tri chy trong

tro r rng, nh mt dng c hi ; c hi l tm lng khim h cang. Do t ra i vi c gi, cun sch ca Unno vt khi mctiu c xc nh ca n. N ci thin ci hiu ca ti v c tinca ring ti v thm ch hiu bit thm v chnh ti.

ALEXANDER ELIOTVENICE, 1997

LI KHAI L

Theo Pht gio, c tm vn bn ngn con ng ti gii thot v tdo khi vng tng m lm. S phong ph nhng kh th ny lmcho gii thot c v d dng hn, nhng chng khng d nh c tht hng gic ng qua ng bu in. Con ng mt ngi theoui thng khng phi do s chn la m do nhng tnh c v ssanh ra, hon cnh, gp g v nhng ngu nhin ca s phn. Tuynhin c nhng pht giy quyt nh cho mi ngi khin h c ththay i ton b dng i. Mt pht giy nh vy i vi ti l vic tt chn ng ca ngi bn tt nht ca ti. Lc ti hai mi bntui.

Ti Nht hai nm, sau khi tt nghip i hc Cali-fornia Berkeley nm 1951. Tham vng ca ti l tr thnh mt hc gi Phtgio. Qua trung gian ca D. T. Suzuki, ngi m ti gp trongnm cui San Francisco, ti vo i hc Tokyo nh mt sinh vin


6/154

c bit trc khi c nhn vo chng trnh chnh quy nghin cuPht gio.

Sng Nht, vo thi gian cn kh au sau s tn ph ca ThChin Th Hai, ti c nhng xc cm trn ln ni qu hng mica mnh. Ln ln trong mt gia nh Nht-M, ti c th d dngha nhp vi qu kh vn ha phong ph ca n, nhng khng phivi lch s v dn chng ng thi. Tht kh hiu cho y loikh au no cuc chin tranh em li cho h. Nhng ti M, ticng cha tng thc s cm thy mnh ang qu hng. Gia nhti v ti nm trong mt trm hai mi ngn ngi M gc Nht bgiam trong nhng hng ro dy thp gai ca nhng tri tp trung(by gi Tng Thng Roosevelt gi nh vy) khng v iu lut no.By gi Nht vn cn mt mt v ri rm, mt ngi l trong mt

x l, ti tm cch b neo. Vo thi im ti c Teruo kt bn,anh ny l mt sinh vin xut sc, ln tui hn ti, i hc Tokyo.

Ti cm thy mt quan h thn thit vi anh, mt phn v chng tichia x s thch th bn lun nhng vn c tnh trit l. Chng tiso snh nhng nhn xt v hai nn vn ha Nht M, tr chuyn vnhng v gio s v v nhng bi hc, trao i kin v nhng quanh nng ni vi ngi khc phi, v chia x nhng m tng v hyvng v tng lai. Nhng mt m my en, dai dng vn trntng lai ti sng ca Teruo : sc khe yu t ca anh, do bnh

lao thi tr. Thuc men tr liu thiu thn vo thi , v thn th anh b tn ph bi hu qu ca bnh. Anh thng kit sc v aunhiu. Anh cng nn lng khi khng th theo nhng yu cu gt gaoca cuc i cnh tranh cao i hc. Mt ngy nghin cu nhiucn n b bng hai ngy ngh trn.

Khi chng ta kinh nghim au v kh, hi ti sao ? l iu t nhin. ng l trng hp khi mt ngy n Teruo hi ti, Nghip l cig trong Pht gio ? y l hm trc ngy anh tt nghip i hc, v

chng ti ngi ung bia trong mt qun ni ting c qun GinzaTokyo. Ti khng nh gi c cm gic su xa ca cu anh hi,v ti lin thong trch ra vi l thuyt tru tng m ti va c, rivi vng thay i ch . Khi ri qun v nh, Teruo ni rng anh chai v khiu v vo ti mai. Chng ti t gi nhau, v ti hn vi anhti mai ti s n. Chng ti c th cng nhau i d tic.


7/154

Hm sau, nh ha, ti n nh anh sau bui tra. Khi g ca, mca Teruo i ra vi mt v lo u trn mt. Trong ting th thm lolng, b ni, Teruo khng v nh ti hm qua ! Bit rng anh c thi ung sut m (nh i khi vn th) ti bnh thn trn an b, Conchc anh s v nh sm. Con s tr li sau.

Vo bui chiu, ti n mt tim m. T bo bui chiu va ti, khiti cm bo ln, ti c dng ch ln vi ni kinh hong Sinh vint t. Tc khc ti bit l Teruo. Anh dng qu liu thuc ng,ung vi nc ngt, trong mt khu vc ca mt Thin vin pha namTokyo. Anh quyt nh chm dt i sng c phi v sc khe ti t,v lo u bi s hc hnh thi tuyn hay mt khng hong i ngino khc ?

Ti vi vng tr li nh anh, hy vng an i m anh, b cng va nghenhng tin tc bi thm v con mnh. Sp , b mt a con cnht m b ph trm bng lng yu mn, b ch cn bit thankhc bun ru tuyt vng. B c khc mi. D ti c tm kim vvng nhng li biu l lng thng mn ca ti v an i b, tikhng ni c li no.

Ti ti thc sut m nh i nh li bin c bi thm. Ba cu hiphng ln trong tm tr ti. Th nht, ti t hi by gi Teruo chnh phc khng, by gi anh c bnh an khng ? Ti ngh v iu

ny rt lu, nhng khng c s tr li no, ch c s im lng. Thhai, ti t hi ti c th ni g vi m Teruo. Mt li no ca lng bimn ti c th mang n cho b v s mt mt au thng ny cab ? Ti khng mong ch nhng cu ni an i so mn m nhng linng cao tm hn tht s. Nhng ri, ti li khng bit ch c mts trng khng. V th ba, ti ngh v cu hi ca Teruo t racho ti thc s, nghip l g ? Khi ngh su xa v n, ti nhn rarng mt cu hi khch quan nh vy, li qu t dnh dng n iti, n ch mi gi nhng cu tr li tru tng, trng rng, cng loi

nh nhng cu tr li ti ni vi Teruo ti hm trc. c mtcu tr li thc s ngha, cu hi v nghip phi tr nn c th hn: Ti l ai ? Ti l g ? i sng ca ti n t u v s i u ? Chc mt khong trng khng.

Nh th ti thy mnh ni mt ng ct tuyt i. Ti khng th thayi qu kh. Ti khng th tin ln. Ti khng th yn v tm thy


8/154

an bnh trong hin ti. D sao ti phi tm ra con ng thot khitnh trng b tc ny, nhng ti cm thy lc lng hon ton. Tuynhin, khi mi cu hi v nhng tht vng ny lu chuyn trong tmtr ti, ti nh li cu chuyn v von ca Tnh v hai dng sng vcon ng trng. Th d y ca ngi Thin o, v t Tnh TrungHoa th k th by, n ni n tnh trng b tc ca cuc i, trong ngi ta cn nh thc nguyn vng gic ng (B tm). Cucchin u au n ca ti ln ln tr nn c sng t bng th dc xa ny.

Trong th d , mt du khch i qua mt vng hoang vu nguy him.Ri anh ta b bn cp v th d ui theo, v anh ta chy trn.Chy v pha ty, cui cng anh n mt dng sng chia thnh hai,ngn cch nhau bi mt con ng hp mu trng. Con ng

trng rng ch vi tc ni t b gn sang b xa. Mt bn con ng,dng sng y ngn la bc cao my thc ; bn kia, mt dngsng su chy mnh y sng d. D con ng trng l kh nngc nht thot khi dng sng nguy him, khng phi l schn la an ton bi v la lim chy v nc o qut. y s hi,du khch khng th tin ln, khng th tr li, v cng khng thng yn. Nh li ca Thin o, anh ta i mt vi ba loi chthim ngho.

Chnh vo lc , du khch tuyt vng kia nghe mt ting ni ngay

pha sau bn b ng, thc dc anh tin ln trn con ng trng :Hy tin ln ch s ; khng c nguy him u. Nhng nu li,chc chn bn s cht. Ri anh nghe mt ting gi vy tay t xa :Hy c th mt lng i qua. Ch s nhng ngn la v nhng ngnsng ; Ta s bo v con !

Thin o ni cho chng ta rng dng sng la l sn gin ; dngsng nc l tham luyn. Hai ci phi hp thnh mt bc tranh kquc, nhng chng minh ha tham v gin c th trn ngp cuc i

chng ta nh th no. B ng l ni du khch gp phi nhng muthun, lng nan ca mnh, l th gii m lm sanh t. B ty lB Bn Kia ca gic ng nit bn. B bn ny l vng t nhim ,b bn kia l Tnh . Ni hai b l con ng trng nh hp. Smng manh ca con ng biu trng s yu ui ca nguyn vngcon ngi mun xuyn ph s m lm bc qua gii thot v t do.


9/154

Bn cp tng trng nhng gio l hp dn c y trong th gii,tt c u ha hn nhng li lc vt cht tc thi v s nh nhmtm l. Chng cung cp nhng gii p tm thi nhng khng phigii thot chn thc. Nhng con th d l nhng am m tri bucchng ta li b bn ny ca vng tng m lm. C hai y chngta i xa khi con ng. Ting ni khuyn khch t b ng l ca

c Pht lch s, nhng gio l ca Pht Thch Ca ; ting ku givy tay t b ty n t Pht V Lng Quang v V Lng Th,Pht A Di . Khi ngi ta lu tm n s thc dc ca Pht ThchCa, nguyn vng tin ln tr nn thanh tnh mnh m. V khi ngita cho ting gi ca Pht A Di nhp vo mnh, n tr nn nhttm v khng th lay chuyn. Nguyn vng gic ng ti thng nykhng g khc hn con ng trng, by gi tri rng v an ton,by gi l mt li i m rng qua nhng ngn la ca sn v nhng

ngn sng ca tham.

Nhng d bc u bc th s e da vn cha chm dt. Khidu khch tin v pha trc, nhng k cp tung ra nhng ha hnquyn r v nhng th d cho y loi cm d, tm cch gi y tr lib m ny. Nhng c h tr bi nhng li ca c Thch Ca vting gi ca c A Di , du khch khng ngn ngi, tin ln v tn B Bn Kia an ton trong vng tay ch i ca mt ngi bntt (kalyanamitra, thin tri thc) khng ai khc hn l Pht A Di .

Khi suy ngh v th d, ti thy mnh nh ngi du khch kia, mt ktm tr trong cuc i vi mt lch s chm ni. Thc y bi nhngtham vng gi to v b nhng ma qu bn trong theo ui, gi yti i din vi ba loi cht chc chn. D c an i khi thy sb tc ca mnh c din t chnh xc trong th d ny, n khngni r cho ti lm sao thot ra. Ti bt u tm kim mt cch vvng nhng v thy ch ng. Khi ti khng th tm kim ai chungquanh ti, ti bt u c ngu nghin v h ha vn hc hin sinh Camus, Sartre, Nietzsche, Heidegger v kinh in nhng tn gio

th gii vn hc Pht gio, gm c nhng bnh ging ng thi,Bhavagad Gita, Lo t v Trang t, Tn c v.v... Mt s ch li chomt mc , nhng khng c ci soi sng cho m m ang ng tr.nh sng chi chang ban ngy kh chu ng, bng m c v lmnh bn chn, ru thc s lm du ni au. C lc ti ngh n vicb hc ; lc khc ti c tr thnh mt ng tng.


10/154

Tuy nhin dn d, sau nhng thng bt nh v bt quyt, ti bt utm ra mt chiu hng cn cha r rng. Sc nng ca nn tnggia nh ti nhng th h tu s Pht gio Chn tng v c ni ngoi

tr nn r rng. Cho n lc s thch th Pht gio ca ti chyu vn mang cht hc vin, hn lm ; tht vy ti t c quan tm ns an i c ha hn, nht l trong hnh thc Tnh . Nhng bygi tiu im ca ti tr nn mt truy tm c nhn. Khi ti tin ln trncon ng trng, th gii Tnh Nht Bn m ra. c cho nbi nhng v thy tt v nhng tn c s gng mu, h gip tihnh thnh nhng cu tr li, tuy cn th nghim, cho ba cu hichng lm dng dng chy ca i ti. Nhng tin trnh tm kims an bnh ni tm khng d dng bi v m cung ca nhng giothuyt m o v nhng t ng k thut tn gio m ti cn tho g.Ti cn tinh gin chng n mc chng ha m vi chiu hng

thc tin trong bn cht ca ti. T lc nhng cuc do chi adng ca ti vo nhng lnh vc trit hc, tn gio v tm l u tptrung vo vic theo ui nhng cu tr li trong khun kh ba cu hicn bn lin quan n ci cht v vic cht, ngha ca lng bi chntht v hin hu nghip bo ca ti nh mt hu hn v cng.

Khi tin hnh s tm kim ca mnh, ti khm ph rng nhng cuhi khng phi l ring trong dn chng ng thi, bt k c tngio hay khng. V c ai khng mt mt ngi thn v ung th haybnh AIDS hay khng tng hi v s mnh con ngi ? C ai khngtm mt li bi mn thi chia x vi ngi ang tri qua mt mtkh au khng th cu vn ? V c ai khng t hi, nh Ivan Ilyichca Tolstoy lm, khi anh ta hi vo lc cui ca mt i ngi cv thnh cng nh mt li phn xt ca ta chung thm, L ci gnu ton b i sng ca ti, ton b cuc i thc ca ti, khngphi l mt s vic tht ?

Tt c mi tn gio th gii u vt ln vi nhng cu hi ny,nhng phn ti nh duyn nghip may mn, Pht gio Chn tng

cung cp cho nhng cu tr li sng t, thch thc v thng trcpht trin. Mc d s giu c nhng kh nng chng ta c th ctrong tm vn bn ngn con ng n gic ng, chnh l nh gpphi nhng kh khn ln lao v i n mt ng ct khng th tng

nh du khch kia m chng ta khm ph nhng con ng choc nhn chng ta. Truyn thng Tnh l con ng ca ti.Chnh l kinh nghim c nhn ca ti m ti mun chia x vi nhng


11/154

ngi c th cha quen lm vi chiu su, vin cnh v s phongph ca s by t y ngha ny ca Pht gio. bt u chngta cn vch ra ngn gn s tin ha ca Pht gio Tnh .

DI SN LCH S

Khi nguyn ca truyn thng Tnh c t thi xut hin ca Phtgio i tha vo th k th nht Cng nguyn, khong nm th ksau s thnh lp Pht gio ca c Pht lch s n . Conng Tnh t gio l ca mnh trn ba b kinh i tha : iKinh Tnh , Tiu Kinh Tnh v Kinh Qun A Di Pht. Ngynay c bit vi tn l Ba B Kinh, chng pht nguyn t n vTrung v n Nht vo th k th su ngay sau khi Pht gio i

vo o quc ny. Nhng trong thi k s khi y t c ai ch nnhng bn vn ny. Thm ch nhng v tng hc gi li lc nht cngxem chng l th yu.

Mt s lm quen vi nhng kinh chnh yu ny gip chng ta cmnhn mt s mt c o ca Pht gio Tnh . i Kinh, cngc bit l Kinh V Lng Th, l mt thuyt ging ca c PhtThch Ca Mu Ni ni Linh Thu thnh Vng X, n . Ngi kli cu chuyn ca Dharmakara (Php Tng) pht bn mi tm linguyn cu tt c chng sanh, cui cng thnh tu nhng li

nguyn v t n gic ng ti thng thnh Pht A Di Pht ca nh Sng V Lng v i Sng V Lng. y l mtcu chuyn khng ch l mt cu chuyn m l s t khi ca thcti nn tng trong i sng mt con ngi.

Tiu Kinh l mt bn vn ngn hn nhiu miu t v p v ngnca Tnh bng hnh tng diu k, biu trng ca trng thi gicng ti thng. Kinh Qun A Di phc ha mi su cch thchnh thin nh dn n gii thot v t do.

Pht gio Nht ln ln nhanh chng trong th k th su di str v ca vng triu v qu tc. N c cho n nh l cichuyn ch cho nn vn minh i lc, truyn cm hng cho nghthut v kin trc, hi ha v iu khc, th v vn xui. N cnglm phong ph i sng dn chng bng cch ci thin phm chti sng xy dng bnh vin, c nhi vin, nh tm cng cng vthc y hc vn nng nghip, xy cu, ngh trng du nui tm, y


12/154

hc v thin vn hc. Nhng hc phi ln ca i Tha Tam Luntng, Hoa Nghim tng v nhng tng khc, pht nguyn t n hayHoa c thit lp vng chc trong thi Nara (710-794) ; Thin Thaitng v Chn Ngn tng n r trong gii qu tc tr thc thi Heian(794-1185). Trong thi gian ny, nhng gio l v thc hnh Tnh dn dn c bit n gia nhng c nhn tu s v lan ra trong dnchng.

Tuy nhin sc mnh v nh hng ca Pht gio ca giai cpthng lu dn dn suy do nhng bin i lch s khng th trnhvo th k mi mt v mi hai. V trt t x hi thit lp b tanv, Tnh lan truyn trong mi giai cp, c bit c hoannghnh trong gii b trc xut khi con ng tu vin. Bn NguynNguyn S ca A Di , Pht ca nh Sng v i Sng V Lng,

gi y xut hin nh lc lng chnh yu trn sn khu lch s.

Nm 1175 s Php Nhin ca Thin Thai tng t b ni T Du,trung tm ca tng ny, tuyn b thnh lp mt tng Tnh c lp.Nhng thc hnh Tnh thng c theo ui trong cc tng c, nhng n lun lun c gn vi nhng cch thc tu hnhtruyn thng. Chng hn s qun tng v nhng c hnh ca ADi v Tnh c thc hnh trong nhng nhm nh ca giaicp cao, nhng n cha bao gi l mt con ng ring bit t thn.Vi s thnh lp mt tng Tnh c lp, Php Nhin khc t

cch tip cn thin qun v ng h s thc hnh nim Pht ngin, Nam m A Di Pht. S thc hnh n gin ny l vic lmdo chnh c Pht chn la cho tt c mi ngi trong thi mtphp. Thi mt php n, r rng vi nhng trn ng t, bolt, nn i, bnh dch, ni chin v ha hon nhn chm th vnng thn. V th gii khng ngng tr nn bt an v hn lon ; Phtgio truyn thng c h tr bi cc giai cp c quyn cng lccng khng thch hp vi thi i, v i hi bc thit phi c mtphong tro tn gio mi tha mn c nhu cu tm linh ca thi i

tr nn bc bch.S trng rng c lp y bi gio l Tnh mi thit lp l nimPht. N p ng cho s i kht tm linh ca dn chng v hp dnqun chng i theo. i vi nhng ngi b trc xut khi conng Pht gio, n l n cu . Nhng ngi ngoi vng lnhng ngi nh c v th sn sng bng s phm gii bt hi,


13/154

nhng nng dn c xem l thp km, ngu dt v xu xa, phn trong mi giai cp vi nhng phin no nhim ca h, v nhngtng ni phm gii ca i sng tu vin.

Trong nhng t ca Php Nhin c Thn Loan (1173-1263), mtnh s tng i v danh, b tu vin ni Thin Thai ni TDu v tr thnh t sng tn ca ngi vo nm 1201. Khng lusau , vo nm 1207, b t co gy nn nhng xo trn x hi vtruyn dy con ng Tnh , Php Nhin v cc t, gm cThn Loan, b kt n v i lu y nhng tnh ho lnh. Phong troTnh dn d to ra mt s ly gio trong x hi, v nhng giaicp thp, chy bng vi s nng nhit tn gio, ln n v bng bnhng c Pht khc vi A Di v nhng thn linh a phng.Php Nhin khin trch nhng tn v nhng qu khch ny, tuy

nhin ngi nhn trch nhim v mnh.

Php Nhin tch nm 1212, t lu sau s n x cho ngi Kyoto,nhng Thn Loan vn cc tnh xa truyn b nim Pht. Sau vithp nin, cui cng ngi v Kyoto v mt nm 1263. T ,cc v k tha v cc tn lp ra mt phi ring r gi l Tnh Chn tng v xem ngi l ngi sng lp. Chnh ngi khng c nh nh vy, v mc ch ca ngi ch l din by gio l chn tht(Chn tng, Shinshu) v Tnh (Jodo) nh thy mnh l PhpNhin dy. Tnh Chn tng cng c bit l Pht gio Chn

tng, v i khi n c dng ng ngha vi Pht gio Tnh . Sng ha ny l hiu lm bi v c nhng hnh thc khc ca nhnggio l Tnh ngoi Pht gio Chn tng Nht, i Hn, TrungHoa v Vit Nam.

Thn Loan t nn gio l trn ba bn vnTnh v tuyn b mt dng truyn lycm hng t Bn Nguyn ca Pht A Di v u tin c Pht Thch Ca ni ra trong

Kinh V Lng Th. Dng Tnh Nht Bnc truyn tha qua lch s t n nTrung Hoa bi by o s : Nagarjuna (LongTh, 150-250) v Vasubandhu (Th Thn,th k th nm) ca n ; m Loan (476-542), o Xc (562-645) v Thin o(613-687) ca Trung Hoa ; Nguyn Tn (942-


14/154

1017) v Php Nhin (1133-1212) ca Nht.(Hnh bn phi: NgiThn Loan)

Trng phi mi ni tri nhiu mt so vi nhng truyn thng ctrc n, c bit trong cch ha nhp vi cuc i bnh thng,thng ngy. Pht gio Chn tng khng phn bit gay gt gia tngl v ngi thng trong kh nng t c gic ng. Mi ngi,bt k s khc bit tui tc, giai cp, phi tnh, ngh nghip hay tili u c th t c Pht qu do s vn hnh ca i bi. T ,t nhin l con ng o ny hi ha vi i sng gia nh. Do vyhn nhn c chp nhn, v s c thn thnh truyn thng cai sng tu vin c lt li, bt u vi chnh Thn Loan, khi ngilp gia nh v cng khai t chi l tng c thn ca truyn thngtu vin. o trng cho s thc hnh Pht gio l cuc i thng

nht, th tc ch khng phi mt chn n c ro kn hay mt khnggian u i no. Vic Php Nhin v Thn Loan khm ph ra ngli em chn l Pht gio sng ng vo gia i sng gia nh qul mt thin ti. Nhng li ni ca Thn Loan :

Mi ngi n ng, n b, a v cao hay thp Khng hn ch g trong vic xng ln danh hiuA Di Khi i, ng, ngi, hay nm,Cng khng thi gian, ni chn hay iu kin.

SC VNG

D Pht gio Chn tng sng tc ra mt hnh thc thc hnh mi tcn bn, mc tiu ca n l mt v nh nhau vi mc tiu ca iTha. Mc tiu l nh thc chn tnh nh l mt biu l ca phphay thc ti nh n l. iu ny c ngha l g c minh habi vi n d ph thng trong truyn thng Tnh .

Trc tin l n d sc vng. Qua nhiu thi i, kim loi ny cxem l s hu qu nht. N cng c lin kt vi nhng s vt cmt bn cht tm linh, v mi tn gio tm thy ni n mt biutng phong ph. Vng trang sc cho hp ng Mi iu Rn ;vng c cc tn Thin Cha gio nh n nh l mn qu qugi ca Magi cho Jesus mi sanh ; ngi dng cng vng trong Rig-


15/154

Veda c nhn li mt i sng nh sng v vinh quang ; v Thinng th nm ca Hi gio lm bng vng. Tm li, vng l biutng ph qut ca ci g qu nht.

Trong Pht gio mu sc ca vng cng qu khng km, tngtrng cho s thc tnh ti thng hay gic ng. Li nguyn th batrong bn mi tm li nguyn ca Pht A Di trong i Kinh nirng :

Nguyn ti khng t gic ng nu mt khi ti vin thnh Pht qu,bt k ai, ngi v tri, trong ci ca ti khng c sc vng rng.

Trong ci ca nhng ngi gic ng, tc l Tnh , mi ngi uc mu sc vng ; ngha l, mi ngi khng tr ai u t n s

thc tnh ti thng. S phn bit t trn mu sc, gii tnh, tuitc, giai cp x hi, kh nng tr thc v.v... u v ngha v khng ccn c. Mi ngi c xc nhn tr thnh nh anh ta hoc c tathc s vn l, trn thnh tim nng bm sinh n du bn trong. Ttc mi chng sanh c bo m v Pht qu qua s vn hnh caphp, php y t hin thnh trong mt con ngi.

Php c vi hm trong nhng tn gio Nam , nhng trong Phtgio c hai ngha cn bn, tng lin : php l gio l nh trongthnh ng Pht php, v php l thc ti nh n l (adhigama-

dharma). Gio l l s din t thnh li ca thc ti nh n l, ngm hai phng din ch th thc hin v i tng c thchin. Chng cng to thnh thc ti vn l ; nu mt no thiu, khng phi l thc ti vn l. Ngha ny ca php hay thc ti vnl cng c gi l tnh nh (tathata) hay tnh nh th (tattva) trongPht gio.

n d th hai l hoa sen. Hoa sen ni ln ngha c bit ca tnhnh hay tnh nh th. Hoa sen l mt biu tng tn gio quan trngtrong th gii chu t hn nm ngn nm vi nhiu ngha khcnhau. Trong truyn thng Tnh n biu trng tnh c nht cami nhn cch, hay mi thc ti nh n l, phn bit vi tt c ccci khc bng tnh c nht ca ring n. Khi gic ng ti thngc tng trng bi vng nhn mnh n s khng phn bit, thtnh nh hay tnh nh th xc nhn tnh c nht ca mi phn t cth. iu ny cn bn i vi s hiu ca Pht gio v bnh ng


16/154

(samata), n khng phi l mt tnh nh nhau khng phn bit m ls xc nh tnh nh ca phn t c th mi ci hoa l nh vy,mi ci l l nh vy, mi con bm l nh vy, mi con ngi lnh vy...

S a th ny l cn bn i vi th gii quan i tha v tnhtng h v tng thuc ca i sng. S rc r nhiu mu sc nyc din t mt cch thi ca trong Tiu Kinh :

Trn mt nc ao hC nhng hoa sen ln nh nhng bnh xe.Nhng hoa mu xanh, ng nh xanh ;Mu vng, ng nh vng ;Mu , ng nh ;

Mu trng, ng nh trng ;Chng thanh nh v ngt hng.

Nhng mu sc mun v ca cnh hoa sen, mi hoa chiu ri s rcr ca n, to thnh s vinh quang ca ci gic ng. y l ci Tnh

, th gii ca gic ng. Nhng th gii ny khng phi l mt cig c em ti cho ; n phi c thc hin tri qua mt chuynha nn tng.

S chuyn ha ny c ch dn trong n d th ba v gch vn

c chuyn ha, cn c trn cu kinh in : Chng ta nh nhngth gch ngi vn c chuyn ha thnh vng. Bao gm khp vkhng loi tr, con ng ny chp nhn mi ngi, thm ch ngithp thi nht c xem khng khc nhng th gch ngi vntrong con mt ca x hi. Nhng bt k ngi no hay l ai, mingi c chuyn ha qua thn lc i bi ch thc tr thnhmt ngi thc tnh. Nhng th gch ngi vn l s thu bit canhng ngi buc phi thy s hu hn, bt ton v phi cht nmtrong cn bn ca mnh, do c soi sng bi nh Sng V Lngv i Sng V Lng tc l A Di . S thu bit ny c v khngqu gy phn khch, nhng xc nh s thc cn bn ca mnh l tcnhn quyt nh trong tin trnh chuyn ha. To ra mt s chuynha nh vy l nh duy nht ca Bn Nguyn Nguyn S ca A Di

, s vn hnh ca i bi sut qua v tr.


17/154

n d ny v mt chuyn bin c tnh luyn kim t nn trn gio li tha v tnh bt nh ca sanh t v Nit bn, m lm v gic ng,gch vn v vng rng. y khng phi l mt ng nht n gin,v n bao gm mt cng thng bin chng gia hai cc, gia nhngchng sanh hu hn v nghip bo vi i bi v bin. Hai ci cchla nhau, nhng chng l mt ; chng l mt, nhng lun lun cchla. iu ny i hi vi s gii thch, nhng trc chng ta hyt truyn thng Tnh trong bi cnh Pht gio, lin h n cctng phi khc.

TINH THN THUNG LNG

L tng ca Pht gio tu vin l s siu vt khi hin hu th

gian, nh th ngi ta leo ln nh ni. Ngc li, thc tin ca Phtgio Tnh l i xung trong thung lng, bng ca ngn ni. Chngta tm thy mt i nghch tng t trong vn minh Trung Hoa. NhPht gio tu vin, l tng Khng gio c th tng hnh bngnhng nh ni vn cao, biu hin nhng thnh tu cao nht cagii tr thc. V ging nh Tnh , Lo gio c tm thy trongthung lng v vng t thp, mt ni tr n cho nhng ngi khngthch hp vi x hi quy c v l do no . Nhng chnh trongthung lng ny m i sng v s sng to n hoa. o c kinhni :

Tinh thn Thung Lng khng bao gi cht.Gi l M nhim Mu.Ca ca M Nhim MuL gc t Tri v t xut sinh.N trong chng ta mi lcDng n nh bn mun, n khng h kh kit.

Trong thung lng, s tr ph c nui dng v sng to nngng c sanh ra. T chiu su ca n nng lc i sng to raTri v t. c bt t ha nh Tinh Thn Thung Lng v ngnht vi nguyn l m, sinh kh sng to ca n khng bao gi cnkit. T m c tn ca vn bn Lo gio ny, o (con ng) v

c (Nng Lc ca o). Thung lng cui cng l ni an ngh chomi s b tri t nh ni, thu gom mi loi b t chi v rc ri ca


18/154

x hi v cho n ci khng cn n, ci tha, ci gy tht vng,ci tan nt.

Nht, truyn thng tu vin Pht gio d Thin Thai, Chn Ngnhay Thin u nhm n s siu vt ln khi nhng am mtrn th. Nhng nguyn tc cn bn ca n ct t b mi rngbuc gia nh, gi s c thn, lm ch nhng k lut gt gao, trnhtip xc vi ngi khc phi v dn thn vo nhng l nghi t m.Ngc li, Tnh l s siu vt xung vo th gii i nghch,s t thc tnh vi s chm ngp trong bn ly ca gin d, ghenght, khng an ton, s hi, nghin ngp, kiu cng, o c gi.Tht t nhin khi gio l Tnh c cho n mt cch tht cbit bi nhng ngi ca cc tng lp thp, b xem l v phngcu chuc trong con mt ca gii c c n. Nhng trong nhng

mnh v v gi tr v b thi b ny, mt tnh tm linh phong phc nui dng, cung cp ngh lc v tn v sinh kh v bin chomt con ngi.

Pht gio Chn tng lm sng li nhng ngi sng trong thung lngv trong bng ni. N thch thc ngi ta khm ph ngha ti huca cuc i trong vc thm ca bng ti v minh. Khi chng ta png y cho thch thc, gio l Chn tng gip chng ta vtqua m cung ca cuc i sanh t. S k diu ca gio l ny l giithot c th dnh cho chng ta khng phi bi v chng ta thng thi

m bi v chng ta ngu dt, hn hp, bt ton v hu hn. Trongngn ng ca Tnh , chng ta l nhng chng sanh ngu ngcc chuyn ha thnh rt ngc li bi nng lc ca i bi.

Php Nhin tm kt nhng con ng khc nhau ca Pht giotrong pht biu ca mnh : Trong Con ng ca nhng v ThngTu ngi ta hon thin tr hu v thnh tu gic ng ; trong Con

ng Tnh ngi ta tr li chnh s ngu dt c cu biA Di . S khi, s thc tnh tn gio khng ty thuc vo vic

chng ta l g hay chng ta lm g, m n tr nn tng hp vi svn hnh ca i bi trong lng hin hu. S tng hp ny cthc hin nh ci lng nghe su xa c ting gi t su thm.Chng ta khng b i hi g c ngoi tr vic i vo s lng nghesu xa. Bi v y l i hi c nht khng gii lut, khng thchnh thin nh, khng hiu bit gio l, n c bit nh l conng d.


19/154

Tuy nhin, con ng d ch din t s n gin ca con ng,ch khng phi cp kh khn khi thc hin ca n, v con ngd khng d cht no. Lng nghe su xa l mt thch thc tht sv c th l mt cuc chin u d di, nht l i vi ngi kiuhnh, bi v s ku gi phi tr nn hin thn trong mt con ngi.Hin thn c ngha l sng s nim Pht t tun chy mt ccht nhin li nim Nam m A Di Pht. Tin trnh hin thc nh vyc th khng qu n gin, nh chng ta nh li trong Tnh cni : D con ng th d, t ngi chu dng n. Nhng tr ngigp phi th khc vi nhng tr ngi khi tun th nhng k lut tuvin trn con ng ca nhng bc Thng Tu bi v ngi ta phitranh u vi chnh mnh gia mi loi cm by trong x hi. NhJames Hallman ch ra, Con ng i qua th gii th kh tm thyhn con ng vt qua th gii.

Pht gio Tnh c th gi ln mt nh hng v mt th giikhc, nhng tiu ch ch yu ca n t vo ci ti y v by gi.Khng phi l ci ti y v by gi do kim sot t ng m nmc, m ci ti y v by gi thn thit nh mt qu tng cachnh i sng sng y sng to v t n, ban cho chng ta bilng bi v hn. Tnh ho phng ca i bi lm cho s gii thot cachng ta khi ci ci st do chng ta t to tr nn c th.

LM RA PHN VN NH

Nh mt phn trong n lc lm cho ngi ta thc v mi trnghn, th x Northampton ca ti, bang Massachusetts, khuynkhch mi ngi dn ly rc lm phn trong vn. Rt cuc, mi chtg cng gp phn gii quyt nhng vn nn mi sinh : rc chon mtt, nhim cht ha hc, ph rng, t b xi mn v tng -zn binmt. Mi gia nh c giao cho nhng cm nang lm ra vi nhngch dn chi tit dng cc vt thi b. Nh vy khng ch lm gim

khi lng rc m cn lm t mu m hn. Khi ti c cun cmnang, ti nh mt bi th Chn tng ca Chisho Yanagida :

Khi t ai nhn nhng cht thi bCht thi b bin thnh tKhng cn thit phi bin i thnh t

tr thnh phn ca t.


20/154

t ai nhn bt c ci g cho nKhng c yu cu, i hi no.

Nam m A Di Pht nhn lyMt ngi nh chnh n.Khi nim Pht nhn ly mt ngi,Bt k l ai hay l g,Ngi y c chuyn ha thnh nim Pht,Tn vinh v ban phc cuc i.

Nim Pht nhn ti nh ti l,Bt ton v khim khuyt,Vi nhng lo u v vn nn,V chuyn ha mi s

Thnh nhng ni dung ca c hnh cao nht.S k diu ca con ng nim Pht l n khng i hi mt ngiphi tr nn thng thi hn, tt hn hay hon ho hn. Nhng n ihi chng ta chnh thc tr thnh tht s nh nhng con ngi bngcch thc gic vi lng bi v bin ang h tr chng ta. Khi lm thchng ta nhn ra nhng gii hn v bt ton ca chng ta nh lnhng chng sanh mang nghip v cui cng nhng ci y cchuyn ha thnh nhng ni dung ca c hnh cao nht. Khinhng th gch vn c chuyn ha thnh vng, s trn y

phong ph ca Pht php c biu l trong i sng ca mt conngi.

Vi nm trc, v ti v ti sng trong mt cn nh Los Angelesvi a con hai tui. Mt hm, ti hi n khi ln ln mun tr thnhci g. y c v l mt cu hi la gt i vi mt a b hai tui,nhng n tc th la ln, Ngi rc ! Vng, ti khng nht thit hyvng n ni, Hc gi Pht gio ! nhng s la chn ngh nghipca n kh gy ngc nhin. Tuy nhin ti nh n s say m ca nvi chic xe ti v sinh trng bng n nh chng ti mi sng thba ly thng ng rc. Khi phn sau ca chic xe ti khng l rmrm m ra, n nut mi th rc cng nhn v sinh nm vo. Ti nghthng b ngc nhin bit bao ging nh mt con qui vt nut n. By gi ti ni, OK, nhng tr thnh ngi Pht gio su tprc tt nht th gii !


21/154

Cho n lc ti khng ngng nhn xem nhng chic xe ht rcv nhng cng nhn v sinh, nhng do lun lun tm mt n d ln,ti bt u suy ngh nhng m ch siu hnh ca vic y. Bi v rcchng ta mang theo chung quanh chng ta s v minh, nhng lilm, nhng nghin ngp, nhng t ph v nhng bnh lon thn tt c u c nhn ly khng mt li hi han, A Di ging nhmt ngi su tp rc sn sng nhn nhng th b khc t v vo bi rc Tnh (c to ra mt cch thch hp bi mt ngibn lu lnh). Bi v mi th u c bin thnh phn vi sinh trongcnh tay bi mn ca A Di , bi rc t chuyn ha thnh cht dinhdng c th gip cho mt i sng phong ph v mu m.

Mt bi th ca Tzu-min, mt v t Tnh Trung Hoa th k thtm, tm kt cng vic vn hnh ca lng bi chn tht :

c Pht y, trong giai on B tt, pht li nguyn ton v tr :Khi chng sanh nghe n Danh Hiu ti v ngh n ti, ti s nrc h.Khng phn bit g gia ngi ngho, ngi giu v ngi sangqu,Khng phn bit g gia ngi h lu v ngi thng lu ;Khng chn la ngi hc nhiu v ngi gi gii,Khng t chi ngi phm gii v ngi nghip nng.Ch cn chng sanh quay li v nim nhiu Danh hiu,

Ti c th lm gch vn bin thnh vng.

Nh bn chng trc, gch vn l n d cho nhng ngibt ton, khng gic ng, h l mi quan tm chnh yu ca i bi.Rng ra, n m ch n nhng kh khn, xung t v tht vng trongi chng ta. Mi th tiu cc c bin thnh vng. Hnh gi nimPht Ichitaro kinh nghim mt s chuyn ha nh vy bt c lc nong gp nhng vn nn trong cuc i. Mt ln ng ni : Bn ngtrn chy khi nhng rc ri ca bn v th l bn tm thy hnh

phc. Hn na, bn ng ngh n nhng rc ri nh l nhng rcri na. V nhng rc ri t chng bin thnh hnh phc, nam m ADi Pht.

Mt s vn kh khn trong i sng khng c nhng gii p hpl, nhng iu y khng c ngha l tn th. Tht vy, trong mt giypht bt ng ca s pht hin, mt chng mi ca i ngi c


22/154

th m ra. Brian Schulz, kh au v bnh thp khp nhn ra trongMt Con ng Cha Lnh ca Mark Ian Barasch : Trc kia mongmun ca ti l trn khi cn bnh au nh th n l mt ci g ngoilai, mt k xm nhp. By gi ti bt u i x vi n nh l mtphn ca ti c th s chm c. Mt t tng tng t caJoseph Cardinal Bernadin Chicago, trc khi cht vo ngy 14thng 11 nm 1996, ni : Ci cht l bn ti. y chnh xc ltnh cm biu l trong cu ni ph thng ca Chn tng : Bnh ttcng l ngi bn tt (thin tri thc) ca ti.

Trc chng trnh ti sinh rc th x ca ti, ti khng ngng nghn rc ri c cht gi tr g khng. Nhng trn con ng Tnh chnh nhng ci ca mnh m chng ta mun vt i, chng l v gi,v chng l mi quan tm ch yu ca lng i bi v chnh nh lng

i bi ny chuyn ha chng thnh nhng s hu qu gi v thnyu.

BN NGUYN NGUYN S

S chuyn ha gch vn thnh vng ch nh vo cng vic ca Bn

Nguyn Nguyn S. T qu kh lu xa, B tt Php Tng ng cmvi s au kh ca tt c chng sanh v tm nhng gii php chonhng kh au y. Tri qua v s kip quyt tm, t duy v thchnh, Php Tng hon thnh Bn Nguyn Nguyn S cu ttc chng sanh. Li nguyn tu thnh khi c qu Pht vi danhhiu A Di , c Pht V Lng Quang v V Lng Th. Cngvic cu ny cha ng trong Danh Hiu, nam m A Di Pht,m vang khp ton v tr.

Bn Nguyn Nguyn S ca s cu ging nh mt khi namchm mnh m ht tt c chng sanh v vi n. D ngi ta khng thc n n hay cng chng li n, thn lc hp dn cui cng sthng. y cng ging nh t m. Theo Thn Loan, Li nguynca lng bi ging nh i a, v tt c ch Pht qu kh, hin ti, vlai khp mi phng khi ln t n.


23/154

Ai cng c nhng mng c ring t v thnh cng v hnh phc,c mong chng thnh tu sm hay tr. Tuy nhin, mc tiu th khnm, v i a s ngi him khi t c. By gi, Bn NguynNguyn S vn hnh cu cho nhng tri tim tan v v nhnggic mng tan tc ca loi ngi, chuyn ha chng thnh nhngsui ngun ca mt i sng phong ph v trn vn. By gi ngita nht nh n ch nhn thc rng cuc i khng th lp li nycha ng nhng kho tng v nhng phn thng khng ng. Cngvic khng ngng ca Bn Nguyn Nguyn S tip tc khi no cnkh au trong th gii, v nhim v cn bn ca n l thc hin sluyn kim tm linh, chuyn ha nhng gch vn thnh vng.

Li nguyn ny l cn bn, nguyn s (Sanskrit purva) trong ngha n trc thi v thy, nhn cha tt c chng sanh mt

cch khng iu kin. N thy trc tt c mi mong mun, cvng cng nh mi tht bi v tht vng m nhn loi s tri nghim.Nh th, n sa son cho nhng tr li v gii php cho nhngnhu cu ca mi chng sanh. D chiu su v vin cnh ca s vnhnh ca Bn Nguyn Nguyn S th vt qu tr tng tng cachng ta, n i n chng ta qua Danh Hiu, nam m A Di Pht.Nh vy, bt k ai, bt k u, bt k thi gian no cng c thngm nga Danh Hiu v thc dy vi li lc v bin ca n.

Truyn thng ni rng phi nm trm ln ti sanh sinh vo i

sng lm ngi v mt ngn ln ti sanh gp Pht php, nhngBn Nguyn Nguyn S i trc thm ch nhng ti sanh v s ny.Khi no ti nghe nhng con s thin vn gp trong vn hc Phtgio, ti ngh n vn Nht Bn Smith College xy vo nm1986. Nm trn mt hi nghing nhn ra Ao Thin ng trung tmsn trng, nhng s to thnh bng din t cuc i c Pht.

l nhng cnh n sanh, t b, gic ng, bi php u tin vnhp nit bn, cng nh Tam Bo v Bn Chn L Cao C. T trtht trn nh vn ngi ta nhn xung nc ca Ao Thin ng v

B Bn Kia.Ci lm cho ci vn thnh c nht l by mi tn cui cly t nhng ngn i chung quanh thung lng Sng Connecticut. Vt m v nin i ca , ti mi mt anh bn a cht n quan stchng. Anh tip cn nhng vin bng s chm sc du dng nh nhng vut ve nhng vin , v nh ch ny ch n, nh nh


24/154

thi bi. Sau vi pht quan st chm ch, anh ni cho ti hai nin ica chng ti su tp cho ci vn.

Mt s c to thnh 350 n 450 triu nm trc binhnh, vn t trm tch di bin, nham thch t dung nham. Loikhc, gi l thch anh, t nht l mt t nm. Hon ton ngunhin m nhng vin mt t nm tui ny c chn lm chngi thin nh cho n khi gic ng ca c Pht v ch c Phtnm trong cnh nhp dit. So vi tui tc ca nhng vin ny, lchs nhn loi ch l mt chm nh ca thi gian. Cn nh hn na lmt kip ngi.

Mt t nm vt qu tr tng tng ca chng ta, nhng BnNguyn Nguyn S vt qua n v thi gian v chiu su. Thn

Loan ni s pht nguyn ca Bn Nguyn l mi i kip, hay i ch l nm i kip. Mt i kip l n v thi gian theo cc nhton hc n thi c thi. N bng mt ngn chu k ca kip hayl 4.320.000.000 nm. C ngi gii thch bng th d sau. Mt khocha hng, bn mi dm vung, cha y ht ci. Mi mt trmnm th mt ht ci c ly ra. lm trng ht kho hng, lthi gian mt i kip. Mi i kip cn tu thnh Bn Nguyngi ln s v bin ca nhim v su xa lm th no nh schbng ti ca v minh trong mi con ngi t thi v thy.

Bng ti v minh ny c Thin o din t nh sau : Phi thcbit rng t ng ny l mt chng sanh ngu dt ca nghip xu, lpi lp li sanh v t t v thy kip, mi mi chm m v lang thangkhng h bit n con ng gii thot. V minh ny khng phi ls thiu tri thc m gi rng thc ti vt khi gii hn ca li suyngh quy c. Yui-en, ngi su tp b Tannisho ni v n thny :

Ti bit n bao nhiu khi Thn Loan din t iu y bng chnh conngi ca mnh khin chng ta nhn thc su xa rng chng takhng bit chiu su ca nghip xu v rng chng ta khng bitchiu cao ca nhn c Nh Lai, c hai iu khin chng ta sngtrong m m hon ton. (Tannisho, Li m u)

V chng ta khng bit chiu su ca c nghip, nn chng ta cngkhng cm kch c vi hot ng ton vn ca lng bi. Hai thiu


25/154

st ny, do gii hn ca kh nng l tr ca chng ta, l ci ngunca kh au khng dt trong th gii ca chng ta.

Tinh ty ca Bn Nguyn Nguyn S l lng bi v bin, din t trongli nguyn th mi tm ca bn mi tm i nguyn ca B ttPhp Tng nh iu kin t Pht qu. Theo i Kinh, ph bin

ng , th li nguyn cn bn ny l :

Nu khi ti c Pht qu, chng sanh trong mi phng vi tmthnh, nim tin hoan h v c nguyn sanh v ci ti v ni DanhHiu ti ch mi ln m khng sanh v , nguyn ti khng tc gic ng ti thng. Ch tr nhng ngi phm ti ng nghchv nhng ngi ph bng chnh php.

Ba t ng ch cht trong li nguyn tm thnh, nim tin hoan h vc nguyn sanh v c bit nh l Ba Tm. Mt cch truynthng, ba ci y c xem l nhng thi thch hp cn thit chonim tin tn gio. Tuy nhin Thn Loan o ngc kin v nir rng rng ba ci l nhng phm tnh ca A Di truyn ngmvo cuc i ca mi ngi. Chng to thnh ni dung ca c tinchn tht lm cho mt ngi tr nn chn tht, thc s v thnhtht.

Tm thnh trong Bn Nguyn khng lin quan g n tm thc ca

mt chng sanh b nghip tri buc, khng c g chn thc v thcs. Hn na, n l tm ca A Di , thm vo tm thc nhim cami chng sanh. iu ny a n nim tin hoan h v s t pht.Tm thnh ca A Di vn hnh trong mt con ngi cng nhthc nguyn vng hng thng, ngha l sinh vo Tnh . Mcch ca s siu sanh ny l tr thnh mt v Pht, y tr hu vlng bi, lm vic cho s cu tt c chng sanh.

S gii thch li Ba Tm kt thc trong ci c xem l s honthnh ca li nguyn th mi tm :

Tt c chng sanh, nghe Danh Hiu, giao ph chnh mnh v thathch trong Nht Nim. y l kt qu ca tm thnh ca Pht. Nuh c nguyn c sanh v ci Pht , h s c vng sanh v ni a bt thi chuyn. Ngoi tr nhng ngi phm ti ngnghch v ph bng php.


26/154

C hai on kinh trch trn chng thc lng bi bao trm tt c vv bin ca Pht A Di . Tm thnh ca A Di hot ng trongchng sanh bo m cho h t c bt thi chuyn, trng thikhng trt li vo sanh t. Nhng s loi tr nhng ngi ngnghch v nhng ngi ph bng c v ngc li vi bn tnh tuyti ca i bi. Nhng ngi b loi tr l nhng ngi phm nmiu xu ln lao : bo lc vi cha, m, tng ; lm mu thn Pht ;v to s chia r trong Tng on. Cng b loi tr l nhng ngiph bng Pht php, mt xc phm thm ch ln hn v n ph nhbt k s bc vo mt ngun cu no. iu khon gi l ngoitr ny t ra cho cc t s Tnh mt vn nn cn gii thchtri qua cc thi i. Nhiu gii thch khc nhau c a ra bin minh cho s loi tr ny.

Thn Loan tm kt nhng loi ngi k trn trong iu khon ngoitr v gin lc n thnh nh sau : Ngi xem thng nhng vthy v ni xu nhng v t phm ti ph bng php. Nhng ngini xu cha m mnh th phm nm trng ti. Cu hi hin sinh ivi ngi tr li vi cu hi cn bn : Ai trong chng ta khng phmti ph phn nhng v thy v ci li cha m ?

By gi, Thn Loan hiu iu khon loi tr lin h vi tnh trng khx ca ring ngi v hiu mc tiu ca n l c hai. Trc ht, n lmt lnh chng i li i sng khng c o c. Bi v nhng vi

phm l trm trng, ngi cnh co rng s cu c th v phngcho ngi phm chng. Th hai, tuy nhin, i vi nhng ngi c ti, nh chnh ngi, iu khon loi tr lm ni bt chnh itng ca Bn Nguyn Nguyn S ca lng bi. Tht ra, s cu mt ngi lm iu xu c nh vy l mt b phn cn thit ca BnNguyn ; khng c n Li Nguyn vn cha hon thnh v Pht qukhng thc hin c. Thn Loan gii thch n gin : Do pht hins trm trng ca hai trng ti ny, nhng li y khin chng ta nhnthc rng nhng chng sanh trong tt c cc phng trong v tr s

c sanh vo Tnh khng loi tr ai [nhn mnh c thmvo].

Trong li m u cun Tannisho, Thn Loan xc nhn mt cch trin s kin ny trong li th ti ni ting ca ngi :


27/154

Khi ti suy t v li nguyn bi mn ca A Di , c thit lp triqua nm i kip vi thm tm, n chnh l cho ti, ch mt mnhti, Thn Loan. Bi v ti l mt chng sanh cht nng nghip, ti cnbit n su xa hn Bn Nguyn Nguyn S, n ch thc c tora cu ti.

Tri qua nhiu th k, v s ngi thay tn Thn Loan bng tnca chnh h v c tng li th ti ny, rng rng nh n tthn gp c Li Nguyn bi mn gia chn sanh t lun hi.

NIM PHT : DANH HIU KU GI

Khi bn ti, Teruo, trc tin t ra vi ti cu hi v nghip, l

mt nim khc trong nhiu ci ti ang nghin cu. N khnglin h g n cuc i ca ti, thm ch cn km hn nhng cu hirt cuc lm hao mn ti : Ti l ai ? Cuc i ti t u n ? Nang i v u ? Ti sm bt u nhn thc rng ton th thng ipca c Pht nhm tr li nhng cu hi nn tng ny v t ng, cit ng b tri buc bi qu kh nghip qu v mong mi gii thot vt do.

Cu tr li ca Tnh cha ng trong nam m A Di Pht.y l s nim Pht vn bao gm qun tng Pht nhng ngy

nay thng c ngha ni ln Danh Hiu ca Pht A Di . Hai cic phn bit thnh nim Pht tham thin v nim Pht c tng.

u l ngha ca s cu khn ca Danh Hiu A Di ?

Ch yu ca nim Pht l s thc tnh trc s hu hn v nhnggii hn ca con ngi, s tnh gic vi bng ti ca v minh lmkhi ln tham sn si. Thnh phn nam m biu l s hu hn ny.S nhn thc v nam m lc lng, khng ngun gc v khngphng hng a n tnh gic do A Di Pht, lng bi v binv tn bao bc s nam m . A Di ngha l v lng, khngth o lng v vt ngoi hiu bit nim.

A Di gm hai ngha trong nguyn ng Sanskrit, Ami-tabha, VLng Quang v Amitayus, V Lng Th. Pht l m ca chBuddha. Nh th, c soi sng bi Pht V Lng Quang v VLng Th, ti nhn thc c thc ti ca ti l mt chng sanh bnghip tri buc gii hn, bt ton v phi cht c cha ng


28/154

trong lng bi v bin. Trong hiu bit trn vn s hu hn ca ti, sn l cho nghip ca ti, gii thot v t do c thc hin.

Ni ln cu nim Pht khng nh i sng v bin, v cng (A Di Pht) trong t ng khng an thy ra mnh ang nh. L tr conngi khng th d thu s trn vn ca nam m A Di Pht sngng, bi v phn ln s trn vn vt khi thc tnh gic cachng ta. Trn cp thc, s cng thng thng trc gia stnh gic v mt con ngi hu hn, nam m, lun lun t khngnh mnh v s rng m rng rang ca lng bi, A Di Pht, cho takhong khng gian c chnh l mnh. Nhng s cng thng nycui cng t n gic ng ti thng nh nng lc ca Bn NguynNguyn S.

Ni mt cch trit l, nim Pht l s t pht m ca thc ti nntng. Nh th, s ni ln Danh Hiu cha ng alpha (ci bt u)v omega (ci kt thc) ca con ng gii thot lun Pht gio.Danh Hiu m vang vi ngha huyn thoi, y nhng du hiu chdn vt ngoi nhng li suy ngh thng thng : nhng li nguynnguyn s ca B tt Php Tng hp nht vi kh au ca conngi, s vin thnh ca nhng li nguyn a din lm cho s giithot ca chng ta thnh mt s kin thnh tu, s t n Phtqu nh , v gic ng ti thng ca tt c chng sanh qu kh,hin ti, v lai. Chng ta c th hiu cu chuyn ny, phong ph cht

tn gio, theo mt cch n gin, trc tip.

Nhng li ni v nim ca ngn ng hng ngy c dng v cnthit cho cuc sng, nhng khi ht s dng, chng bin mt. Tri li,Danh Hiu, nam m A Di Pht, l ngun ca i sng sng to,nng lc xc nh thc ti-nh-n l. Mi khi ngm tng n, i sngy nng lc c kinh nghim. iu ny c ngha th no ? Qua shot ng ca Danh Hiu, chng ta tr nn tnh gic vi chnh chngta nh l nhng chng sanh gii hn, hu hn (nam m), tuy nhin

an ton trong nng lc h tr ca lng bi v bin (A Di Pht). Lchng sanh, chng ta c lm cho tr thnh chn tht, tht s vthnh tht nh tc ng vn hnh ca Danh Hiu. Nh th, khichng ta hin thn Danh Hiu, A Di l ngay y. Khng ctng Danh Hiu, khng c A Di . Danh Hiu l Pht A Di . DanhHiu l thc ti nh n l, l bn thn thc ti.


29/154

Nhng s dng khc nhau ca Danh Hiu c tm thy trongnhng tn gio khp trn th gii t thi tin s n ngy nay. Nc dng nh nhng ch thut, ba, thn ch, v nhng l nghicu khn. S kin chung l Danh Hiu c xem l c loi thn lcno . Nh vy, n c gi tr ch dng, phc v cho nhng nhu cukhc nhau ca con ngi : cha bnh, gi gn sc khe, mang nmay mn, chin thng ci cht, tiu dit k th v ha hn i sngvnh cu.

Ngc li, chc nng ch yu ca Danh Hiu trong Pht gio Chntng l gi tr chn l ca n, n em li s chng ng thc ti nhchnh n. Tm li, Danh Hiu khng c nhng thn lc nhim mu,n khng lin h g vi nhng th kin xut thn, n khng bao giha hn nhng li lc vt cht v n khng lm ra v gii quyt mi

vn nn trn th. Mc tiu cn bn ca Danh Hiu nam m A Di Pht l nh thc trc gi tr khng th so snh ca cuc i khngth lp li ny, cuc i gii hn, hu hn khng h tch la khi isng v bin v v cng.

Mt trong nhng tng t gn gi nht vi thc hnh nim phttrong nhng tn gio th gii l Cu Nguyn Jesus ca Cng gioTy phng. Con ng ca Ngi Hnh Hng thc dc ngi tagi gn li cu nguyn khng ngng, c Jesus Christ thng xtcon. C lc ngi hnh hng c yu cu lp li li cu nguyn

mi hai ngn ln mi ngy.

Cu nguyn khng ngng l lun lun ku gi Danh Hiu Thng, d ang ni chuyn, ang ngi hay i, hay ang lm vic, hay nung, bt c ang lm g, mi ni v mi lc, ngi ta phi ku giDanh Hiu Thng .

iu ny khin chng ta nh li s thc hnh hng ngy ca oXc, ngi ni nim Pht by mi hai ngn ln mt ngy. PhpNhin cng khuyn khch thng hng nim Danh Hiu ; v ngicng nim su mi hoc by mi ngn ln mi ngy.

Mt gii thch cng phu v Cu Nguyn Jesus c trong mt tiu lunnh, V s Cu Khn Danh Hiu Jesus, mt cng trnh phi hp caCng gio Chnh thng v gio hi Anh. Trong tc phm ny, tngnim Danh Hiu Jesus c hiu theo ba cch cn bn : nh mt


30/154

hnh ng thin qun trong khi ngi yn lng, nh mt phng phptip xc Nhn cch ca Jesus, v nh mt hnh thc kh hnh, ihi b qun bn ng v xua i nhng hnh nh ti li. N cng cnhco i vi bnh tn th thn tng vi ngn ng, dng Danh Hiucho nhng mc tiu thc dng.

Khi Pht gio Chn tng ch trng tnh ct yu ca tng nim Pht,vic y khng lin quan n con s ln cu khn. iu ct yu lphm cht ca tm lng trong mi ln nim, s trong sch trong vicp tr s ku gi ca Pht nh Sng V Lng v i Sng VLng. Nh th, d ch tht ln mt li, hay thm ch tng munnim Pht l . Khng c loi iu kin no t ra cho mt ngi ;iu i hi duy nht l lng nghe su xa, lng nghe lp li s kugi ca nim Pht.

Bi v nim Pht c xem l t pht m ca thc ti, tn Phtgio Chn tng khng xem nam m A Di Pht c lin kt vibt k ngn ng c bit no Sanskrit, Trung Hoa, Nht Bn haynhng ngn ng khc d cho v mt lch s n c t tingSanskrit. L biu tng tn gio ti hu, Danh Hiu l i tng chyu cho s th phng tn sng. Nam m A Di Pht, c vittrn mt cun vi v t trn bn th, l hnh nh trung tm. Nc thch hn nhng hnh tng tc hay v ca A Di . Bi vthc ti tr thnh biu l bt c ni u v bt c lc no Danh Hiu

c xng ln, r rng n khng phi l mt nim tru tng,c t ra mt cch tr thc, cng khng phi l mt du hiu mang ngha. Rt ro, nim Pht l sc mnh sng to i sng, n trthnh biu l ni mt nhn cch, hin thn ni t tng, hnh ngv ngn ng.

Khi Php Nhin nm trn ging th tch, nhng t ca ngibao quanh ngi v t v bun v tic rng o s ca h khngxy dng cha chin hay thp miu g h tng nh ngi. Nhng

i s trong qu kh u dng ln nhng ngi cha ln v nhng tuvin, v cuc i v cng hnh cc ngi c tn vinh vi nhngbui l tng nim t m cc chn . Php Nhin sng mt nin c n gin, ca lun lun m cho dn chng. Ngi t chi xydng nhng cng trnh, v trn ging cht ngi ni, Ni no nimPht c xng ln, ni l cha ca ta.


31/154

Tuy nhin, l mt hnh thc thc hnh tn gio, nim Pht c haichc nng. Th nht, n ni ln mong c su xa nht ca chng tavt ln bn ng v tr nn chn tht, thc s v thnh tht nhmt con ngi. Khi iu ny thc s xy ra, tc khc chng ta gpmt chng ngi, chnh l bn ng ca chng ta, v n ch thyc rng nim Pht c thnh tu t v thy cho mi chng tat pha Pht A Di . Th hai, by gi chng ta tr li cho DanhHiu-ku gi vi s bit n, mt s bit n su xa n ni ngn ngbnh thng khng th din t. Do , s cu vin duy nht l nimPht, li sng to n t ngun su thm nht ca chnh i sng.Trong trng hp trc, Danh Hiu- ku gi n t chiu su vchm n chng ta, v khi chng ta tr li vi ton th con ngica mnh, chng ta thc dy t gic ng ca s t m m v mmt ra trc s diu k v cng l i sng.

Mt ln mt sinh vin trong lp ca ti hc v t tng Pht gio Smith College vit mt tiu lun, khm ph ngha ca s ku gitrong kinh nghim ring ca c. S vic xy ra trong mt cuc i bvit d Grand Canyon. Vi vi ngi bn, Julia i mt chuyn vohm ni. Mt lc c tt li sau v thy mnh ch c mt mnh. Thnhlnh c nhn ra c lc vo mt vng xa l. Julia la ht tn nhngngi bn, nhng ch c nhng ting vng m vang trong hm ni.Mt s im lng b him ng tr.

Sng xung, khng kh lnh hn, v c c gng gi thn cho m.Chc chn cc bn c s tr li tm c, c ngh vy, nhng thi giantri qua v bng ti xung dn, khng c du hiu ca nhm ngitm kim. Khng kh ban m lnh hn, d th h khng ngng, vnhng ting st sot trong nhng bi cy lm s hi.

Ri trong s yn tnh ca m, c nghe nhng ting ngi yu t xa. Nhiu pht sau, nhng ting ngi ln dn. C c th nghenhng chuyn ng trong bng ti n gn. Nhm ngi tm kim

ku ln gi c ; ting gi cng lc cng r. C nghe r rng ting gihng v c ; v tr li, c la ln p tr cho h bit. D khngth thy nhm tm kim trong bng m, ting gi ca h xc nhns c mt ca h v bo m cho s cu thot ca c. Khi Julia trli ting gi, c khng s na. Khi nghe tn mnh c gi ln v gitr, c cm thy mnh m trong thn v tm. Ton th con ngi cc chuyn ha t mt s bi ri hon ton n mt s an vui trn


32/154

vn. Nim Pht tc ng trong cuc i chng ta theo mt cchtng t, th nn ti dch n ra Anh ng l Danh Hiu-ku gi.

Danh theo ting Trung Hoa v Nht Bn gm hai ch : tch (honghn) v ch khu (ming). Khi chng ta lc trong bng ti, c ai gi to ln v xc nh mnh bng tn. Tht vy, ch tch trong tingNht l tasogare, ngha l ai ? Trong bng ti chng ta nghe mtdanh hiu, xc nh n, v tt c u m xui. D chng ta ang mmm trong bng ti, mt khi chng ta nghe Danh Hiu, chng tac em t bng ti vo mt mi trng rng m ca nh sngmt tri. S sng sa ny cho php chng ta thy ng nh mnh l,thot khi mi tnh ch quan. Ci qun chiu vo t ng l ht nhntinh thn trong lng s nim Pht. Hy ti minh ha iu nybng mt v d n gin.

Khi i ng, mt a b bt u i vo ging ng trong bng ti, nthy nhng con qui vt trong phng v ku ln, M i, M ! B mchy vo phng, bt in ln, d dnh a con, ni rng, Nhn xem,khng c con qui vt no y c. N hon hn, b m tt n vri phng. c trn an, a b c gng ng tr li, nhng trongbng ti a b thy nhng con qui vt nhy nht quanh phng, vqu s n bt u ku khc. B m vi tr vo phng, v lc ny li vi n trong bng ti. Ri b nhn ra rng nhng hnh nh nhyma quanh tng ; chng l nhng ci bng ca ngn n ng

ht qua cc chm cy u a theo gi. B m n dy, bt n lnv ch cho n rng s s hi ca n l khng c cn c no c. nli c tt i, a b hon ton hiu, v nhanh chng i vo gicng, ming th thm M, M. ht nhn kinh nghim ca nimPht l yu t tinh thn cho php chng ta thy nhng s vt nhchng l, v chng ta khng ngu si hay dao ng na v nhng otng.

Tc dng ca Danh Hiu l nh vy. l s t pht m ca thc

ti i n v hin thn trong mt con ngi. Thc ti ti hu trongPht gio c gi l Php thn ; n vt khi din t, tng tngv nim. V n siu vit khi chn tri ca hiu bit ca chng ta,n t hin l trong th gii ca chng ta nh l Danh Hiu, nam mA Di Pht, lm cho bt c ai, trong bt k thi gian no cng cth thm nhp c. Thc s nghe Danh Hiu-ku gi l c dnra khi bng ti vo trong nh sng ban ngy.


33/154

Khi chng ta chng thc thc ti nh vy, n cn cn bn hn ch lc tn gio hay tt. V l do Thn Loan khng nh :

Xng danh hiu Pht khng phi l mt thc hnh tn gio cngkhng phi l hnh vi tt. Bi v n c thc hnh m khng c tnhton no, n l khng thc hnh. Bi v n khng phi l mt ci ttdo thc tnh ton to ra, n l khng tt. Bi v khng g khc hnl Tha Lc, hon ton tch la vi t lc, n khng phi l mt thchnh tn gio cng khng phi l mt hnh vi tt v phn ngi thchnh. (Tannisho VIII)

Lm sao ngi bnh thng hiu cng vic ny ca Danh Hiu ?Nh th no ngi ta tr li cho Danh Hiu-ku gi ? Trong nhiucu tr li, y l mt cu thng c trch dn vi nhng bin th

nh :D ting ni ku giNam m A Di Pht l ca ti,N l ting gi thn yu ca cha m tiNi rng, Hy n nh con ang l nh vy !

Cha m thn yu gc ting Nht l oya-sama. T ng ny khngphn bit cha hay m, cho mt cm gic thn mt m p hn trongting Anh. Cha m thn yu cu chng ta lun lun cho n chng

ta khng c iu kin g, Hy n nh con ang l nh vy ! Khngkhc bit g, d chng ta ang bun au, mt mnh tc gin, cmthy b khc t, khao kht tnh thng hay ang s hi v ci gcha bit. i bi cho n chng ta vi cnh tay rng m. Nam m ADi Pht l ting ku vy gi, Hy n nh con ang l nh vy !

S cho n rng lng ny c lt t bi Koshin Ogui trong mt bibo ng trn Cleveland Buddhist Temple News-letter. ng k limt kinh nghim mt ln tr v nh sau mt chuyn i. Trong lc ngvng mt, in thoi ghi li bn cuc gi t cng mt ngi.Thng ip l, Jesus l ngi cu c nht. Hy tin ngi v bns c cu thot. Hy yu ngi v bn s c yu. Ai khng tinngi s i vo a ngc. Ogui bnh lun :

Bn ni g v thng ip ny. Ti khng bit lm sao, nhng ri tinh li bui gp g vi m ti trong chuyn i Nht mi y. Nmnm nay ti khng gp b. Ti va mi m ca cn nh ni ti


34/154

sanh ra, b ang ng trc mt ti. B khng ni g nhiu, mnm tay ti v chy nc mt, b ni, Con v nh. Th c ngyu khng, khi c cho n khng c li bo cha, bin minh, dti c tin b hay khng, c yu b hay khng. Ti chng thc rng tilun lun sng trong tnh thng yu ca b. Ti bit n. Nam m ADi Pht.

Trong ngn ng bnh thng, nam m A Di Pht l ni, Ti n, ti v nh. Nh th, nhng ngi Pht gio Chn tng gin l trng thi n nh tht s.

THA LC

Cng vic, s vn hnh ca Bn Nguyn Nguyn S, lng bi caPht V Lng Quang v V Lng Th c gi l Tha Lc.Nhng ci tha ny khng i nghch vi ci t trong ngha nhnguyn. iu ny tr nn r rng khi chng ta hiu rng im btu ca Pht gio Tnh khng phi l Pht A Di m l B ttPhp Tng. L mt B tt, Php Tng thy su xa nhng kh au vbin ca tt c chng sanh, gn b vi chng sanh mt cch trnvn, hiu bit nguyn nhn ca nhng kh au, tm ra mt cch dit tr chng v chun b s thc hnh cho mi chng sanh t ngii thot. Khi Bn Nguyn vin mn, Pht V Lng Quang v

V Lng Th tr thnh mt thc ti.

B tt Php Tng ngay y vi mi chng ta trong nhng chinu ca chng ta, chia x nhng n au v hy vng ca chng ta, bn cnh chng ta v gip chng ta trong hnh trnh tm linhca chng ta. Php Tng s khng ngh ngi cho n bao gi chocuc i ca chng ta t n s ton thin trn vn vi gii thot vt do. Khi chng ta t n gii thot v t do nh vy, by gi PhtA Di tr thnh mt thc ti sng. Tin trnh ny gi gn trong ssng ca nim Pht, nam m A Di Pht. Nam m l ci t nglang thang, lc lng, tm mt cch thc hin tim nng trn vn nhtca n. A Di Pht l lng i bi ku gi tt c chng sanh m mlc lng n vi chnh n. Khi hon ton th neo vo mt lng bi nhvy, ngi ta n hoa thnh mt con ngi chn tht, tht s vthnh tht, iu xy ra t nhin v t pht.


35/154

Tha Lc, by gi l cng vic ca i bi t hin dng trn vn chomi hnh thc i sng. N vt khi s hiu bit bnh thng catm hn nh hp, vng mc vi loi phn bit h vng, gi di.Nh th, Tha Lc khng th xem l mt i tng trong khun khquy c ch th-khch th. N tc ng, vn hnh tn nn tngca i sng, ph hy tt c mi tnh ton phn bit nh nguyn cachng ta (hakarai).

S cm kch ci kia (tha) nh l bt nh c Saichi (1850-1933),mt myokonin, mt ngi ngun gc tm thng nhng ci nhn thqun trit, din t y kinh nghim :

Trong Tha LcKhng c t lc

Khng c tha lcTt c l Tha Lc.

i vi Saichi, t lc v Tha Lc l nhng phn bit ty tin do conngi to ra. Bi v lng bi ca A Di l v bin, vt khi nm bttheo nim, n c gi l i bi (karuna). Lng bi ny khng phnbit vi tr hu (prajna). Tnh t i ni ln tm thc v tm lngca Pht bao trm, tiu dung mi loi nh nguyn ta v ngi, ttv xu, i sng v ci cht v.v... chuyn ha chng thnh nhngci ngun ca i sng nng ng v sng to. Lm th no ngi

ta c th cm thng s vn hnh ca Tha Lc ?

Trong cun sch ng ch ca mnh, Nhng T Tng Khng CNgi T Tng, trn ln tr liu php thn kinh vi nn tng Phtgio, Mark Epstein vit :

Thay v trn chy khi nhng xc cm kh khn (hay bm vo nhngxc cm thch th), ngi thc hnh s ch tm trn tri tr nn cth cha ng bt k phn ng no : m khng gian cho n,nhng khng hon ton gn b vi n nh s hin din ng thica tnh gic khng ph phn.

y l mt miu t tuyt ho v iu xy ra trong thc hnh thinnh. Ngi ta kinh nghim mt khng gian rng m, thot khi miloi phn nh gi tr ha gii nhng xc cm kh khn. Mt s tdo v rng rang tng t cng c tm thy trong Pht gio Chntng nhng vi nhng khc bit cn bn.


36/154

Khng gian v bin c ban cho chng ta bi lng i bi ca PhtV Lng Quang v V Lng Th. Lng bi ny khng ch khngphn nh m cn thu hiu trn vn tt c mi am m nhim cachng ta : c Pht hiu tt c iu v ku gi chng ta,nhng chng sanh ngu di ca am m m qung. Nh th, khichng ta nhn ra rng bi nguyn ca Tha Lc l dnh cho nhngchng sanh nh chng ta, li nguyn tr nn xc thc hn v c thnng da hn. (Tannisho IX) im ny c David Ignatow lmcho sng t v n gin :

Ti hin hu, v nh th Pht v ti khng l mt, nhng ci y ldnh cho t ng lm ngi ca ti bit rng ngi hin hu v tihin hu trong i mt ngi, v ti c thu hiu.

Lng bi v tr hu ca A Di ban thn lc cho chng ta, qun nhcho chng ta, khin chng ta c th ng u vi mi loi thchthc kh khn trong cuc i.

S ban thn lc gii phng chng ta chng ta tha nhn mtcch cng khai nhng gii hn v bt ton ca chng ta, thm chnhng nghin ngp v lon thn ca chng ta. Qua cng vic caTha Lc, chng ta ch thc tr nn chnh mnh, chp nhnnhng cm xc ca chng ta m khng tic nui, hi hn hay cmthy phm ti. Bi v khng gian ny v s hiu bit c cung cp

cho chng ta, nhng tc phm ca ngi Pht gio Chn tng ynhng tnh cm trong sch c phi by trn vn vui, bun, khihi, tc gin, ngu di, hi hn, bit n. Gii thot khi nhng hu quvng bm ca qu kh nghip, chng ta tin v pha trc mtcch tch cc v sng to.

Nhng iu ny c minh ha trong cuc i ca mt ngi phn Pht gio Chn tng tn Haru Matsuda, b li nhiu bi thtn gio by t nhng soi thy su xa nht ca b vo i sng.B Matsuda l mt ngi Nht di c v nh c Kona, Hawaii, vou th k. Nhng ngi Nht y to thnh mt cng ng quanhmt ngi cha Chn tng, Kona Hongwanji. y trn nim tin, bdin t s cm kch ca mnh trong nhng bi th ngn theo nhphong tc Nht. Trong v s bi th, c bi nh vy :


37/154

c m p bi lng bi chn tht,Ti nguyn khng bao gi than vn ;

ang ngh nh th,Ti li than vn.Sng nay di mt,Ti bt u than vn ;Nam m A Di Pht vt ra,V ti tht s tnh dy.

Sng di nhng kh khn kinh t gay gt trong mt th gii ncngoi i nghch, b Matsuda v gia nh b lm vic qun qut trongnhng n in c ph Kona. B lm vic t sng ti ti, chm lonhu cu cho mt gia nh ng ngi. i b y nhng kh nhc,tht vng v than trch, tuy nhin b chu ng v sung mn, yu

i, do lng bi ca A Di thm nhun. Cng vic ca lng bi mmt cho b trc s hu hn ca con ngi gii hn, bt ton vphi cht nhng ci con ngi hu hn c cha ng trongthn lc nng h tr tt c ca A Di . c ch cho t ngchn tht ca mnh v bit n ci thy thu sut ny, b nguynkhng bao gi than vn. Nhng ngay lc , b li thy mnh angthan vn. B li c ch cho bn tnh chn tht ca b, nhng cnglc b nhn ra rng b c chp nhn bi lng i bi. Ni theoli ca Thn Loan, Pht hiu tt c iu v ku gi chng ta,nhng chng sanh ngu di ca am m m qung.

Bi th th hai cn ni r hn. Tr dy bui sng, b Matsuda phicm thy bao nhiu cng vic ng s trc mt, v b bt u thanvn. Ngay lc , Nam m A Di Pht vt ra. Qua nhiu nmhun tp s lng nghe su xa, nim Pht tr nn phn ca timthc b. Gi y n tri ln pht l thc ti chn tht ca b. Namm a Di Pht xc nh mi nam m lc lng, m ri v than vn

trong i bi ca A Di Pht, nh Sng V Lng v i SngV Lng. Mi xng ln nim Pht l mt ln gii thot chng ta

vo trong mt v tr v bin v v hn.Khi nam m A Di Pht chm vo b, b thc s tnh dy, khngch sa son cng vic trong ngy, m l thc tnh vi thc tica thn phn con ngi. By gi b xc nh nhng gii hn camnh, khng phi nh mt tri buc m l mt khonh khc gii thot i su hn vo i sng chn tht v thc s. Vi tr hu v thn


38/154

lc c ban cho, b Matsuda vt qua mi tr ngi nui nngnm a con, by t lng bi vi ngi km may mn, v ng gpvo vic nng cp i sng cng ng.

Vi mt cuc i lng nghe su xa, b Matsuda tr nn mt ngithc s thc tnh. N cho php b sng chn chnh, n ch thutrit bn thn mnh, thay v duy tr mt i sng b mt cha ynhng hy vng gi to. B hon ton thc gic s t-la di ca b,khng phi v c bit thng tu hay gic ng, m bi v bn tnhchn tht ca b c soi sng bi nh Sng V Lng v iSng V Lng. iu ny bin cho b thnh mt ngi hon tongii thot, nh Thn Loan din t :

Trong con ngi nim Pht m ra con ng ln ca t do khng

ngn ngi. L do l ch thin ci mnh trc ngi thc hnh lngtin chn tht, v nhng chng sanh qu thn khng th cn ngi conng. Nhng hu qu ca nghip xu khng th bin thnh qu, vbt c hnh thc ca ci tt no cng khng bng. Nh th, gi lcon ng ln ca t do khng ngn ngi.

Ngi gii thot phi sng vi nhng hu qu ca nghip qu kh,nhng chng khng tr thnh nhng gnh nng na v khng cnghip tiu cc no c to ra.

T LC

T ng t lc, ngc vi Tha Lc, khng nn c cho l mt tlc ph nh trong i sng hng ngy. tr thnh mt ngi lntrng thnh, c lp, chng ta phi nng da vo nhng nng lcc pht trin trong chnh mnh l tr, tm l v trc gic. Chnhtrong lnh vc tm kim c tnh tn gio m t lc thnh mt vn tht s.

Theo Thn Loan, t lc tr nn biu l trong mt s ng li.Trc ht, bt c khi no ngi ta, thc lm vic tt trong bt khnh thc no gm c thc hnh tn gio, thm ch khi xng danhhiu Pht, t lc bn vn hnh. Khng thc c tr chi quy ngn np pha sau, ngi ta t cho mnh l ng v t ph, c nhngph phn ng sai i vi nhng ngi khc.


39/154

Th hai, bt c khi no ngi ta tin vo kh nng ca mnh thmri rm trong thn, ng, qua mt s phng tin, nh thc hnhthin nh, t lc bn tc ng. By gi ngi ta quay qua nhngc Pht v bn tn khc cu xin, v i vo nhng thc hnhkhc vi nim Pht. Ngi ta ch da vo nhng thch tht thngca mnh khi dn cho i sng tn gio.

Th ba, bt c khi no ngi ta kiu cng tin vo kh nng t bitmnh, l s vn hnh ca t lc. iu ny bao gm vic t chomnh l nhn bit trn vn s gii hn, bt ton v sai lm ca mnhnh nng lc ca ch s suy ngh l tr t mnh.

Cui cng, khi s thc hnh tn gio ca ngi ta, bt k cam kt vhng nguyn bao nhiu, cng khng c hiu qu, khng sanh si

ny n, t lc t n im cht. l thi im ci ta m ra vicng vic ca Tha Lc, n l thm nhun khp v h tr tt c.

Trong i sng hng ngy, t lc biu l thnh nhng thi thc vthc, ch k n su. Chng ta him khi nhn ra iu ny, bi v mtchng ta lun lun phng ra ngoi v chng ta khng th thy chnhmnh. Chng ta thng trc ph phn v ch trch nhng ngi khc,hon ton khng bit g v s t tri cn ct, b ngoi ca mnh. Sv minh ny dn n mi loi hn lon khng cn thit trong isng c nhn v trong th gii. Nh Carl Jung c ln vit, Lm sao

c th nhn thng trc tip khi thm ch n khng nhn chnh n vnhn vo ci ti tm m n t mang theo mt cch v thc votrong mi x s ca n.

Mt v d n gin minh ha ci ng tnh ton phn bit nh th nokhi n ngh n ang lm vic tt. Bnh vin a phng th x ti cmt qu np vo cui mi nm. Ti l mt ngi nhiu khi hngnhng phc v tuyt ho ca n, l mt ni ti ng gp hngnm. Vo cui nm bo co ti chnh ca qu c thng bo vidanh sch tn nhng nh ti tr theo cc mc hin tng khc nhau.D ti cho vi ng c bit n, iu u tin ti lm khi nhn boco ny l xem tn ti c trong khng, vit c ng khng v tc ng ch khng.

Mt nm n, vn phng bnh vin loan bo s tng nhng ng hs bng plastic nh mt vt cm n cho nhng ngi hin tng. Ti


40/154

gi tin, ti ch mn qu n. Ti ch mi. Ti ch trong sutun, nhng n khng n. Th nn, mt hm ti khng ch na vquyt nh gi vn phng. Vi mt ging lch s, ti ni, D bn thnti khng quan tm ti c c ci ng h s hay khng, ti nghrng bn cn bit c mt s ngi cha nhn c. Nu chngti khng c, bn c th khng c phn hin tng vo nm ti ! iuti tht s mun ni th thng thng hn H, ti cha nhn cng h ca ti. Nu bn khng gi cho ti mt ci, nm ti chngc mn cho no u ! Hai ngy sau ci ng h plastic r tin mng yu n bng ng bu in. N ngng hot ng sau vithng. D sao, vic cng khng gy thch th g gh gm.

Khi ti suy ngh v s vic ny, ti t hi, ti hin tng cho ai ? Rrng, khng phi cho bnh vin hay nhng s phc v ca n ch

thun cho ring ti. Mi quan tm ti hu ca ti khng phi l bnhvin m l tham mun khng vi c bit n, d ch trong hnhthc mt mn qu r tin. nh tt ca ti b che m bi v ti lunlun thc lm vic tt.

Myokonin Kichibei (1803-81) l mt ngi bn rong c c tin suthm. Ngi ta hng v ng khi h c nhng cu hi v c tinChn tng. ng ni bng nhng th d n gin, ngy thng. Mtln ng minh ha bn cht ng ngnh ca t lc bng cu chuynsau.

D c sng trong i dng, trong nc mui, mui khng bao githm vo thn n. Nu ti gii thch l do, y bi c ang sng.Nhng nu bn p mui c cht c li ln, mui vo thngtrong thn duy tr c. V bt k bn c gng th no trc muira, c vn mn. ng th, chng ta ging nh con c, sng mi ngyngp trong Pht Php, tuy nhin Php khng h thm vo cuc sngchng ta. Ti sao th ? Bi v bn ng chng ta cn sng, cn vyvng bng t lc.

T lc t chi li dy ca Pht nh l khng lin quan v v nghacho cuc sng hng ngy ca chng ta. Bao gi t lc cn sng vkhe mnh, bn ng cn cng chng li Pht Php, dng ln miloi phng th, che chn. Nhng sm hay mun, c lc chng tanhn ra s ph sn ca t lc. Khi y, php s thm vo thn tm


41/154

chng ta truyn thm vo mt ngha mi m v y sc sngca cuc i.

S TRUY TM

T lc khng ph nh n lc cn thit tin b trn con ngthc tnh. Tim n trong ci gi l con ng d dng ca Pht gioTnh l truyn thng ln tu thn trong truyn thng chu. Tuthn iu phc thn v tm, xy dng tnh cch v sc mnh bntrong, kim ch dc vng, v lm hin l tim nng trn vn nht camt con ngi. N l ct li cho tin trnh gio dc Khng gio, s tuhnh thn tm ca Lo gio, s thc hnh thc tin ca Pht giot nn trn gii, nh, hu, v nhng ngh thut nh th php, bn

cung, hi ha, l tr, cm hoa hay nhng thnh tu vn ha khc.Tu thn l sc mnh hng dn trong c gng ca mt con ngitm cch sng mt i sng cao nht v o c, khng phi bngli ni m bng hnh vi. N l ct li ca s truy tm s ch tht lmt con ngi trong nhng con ng khc bit ca tm linh. Trongmi c gng nh vy, ngi ta khng trnh khi thc c s huhn ca con ngi, thc th ca mnh nh mt chng sanh donghip gii hn, bt ton, phi cht. Tin trnh tri nghim ny nmtrong tri tim ca Pht gio Chn tng, v nu chng ta khng tri

nghim c, kt qu l mt ci nhn mo m v con ng Tnh. Trong Pht gio Chn tng, tu thn l mt vn k lut bntrong v khng phi l mt hnh thc bn ngoi r rng cho ngingoi cuc, nh ngi thin chng hn. Bi th, n khng h ni btnhng l mt phn chnh yu ca tm o.

Chng ta c a ti nhng cnh cng ca Pht gio Chn tngbng nhiu ng khc nhau. Vi mt s ngi chng ta lnhng duyn nghip may mn t qu kh, thng ngoi s lachn ca chng ta ; v nhng ngi khc c th nh gp nhng vthy tt gy cm hng cho chng ta trn ng tm kim. Mt sngi s hng v con ng Chn tng bi v nhng thm cnhbt ng hay nhng giy pht thnh lnh t ng. By gi chng ta sbt u hi v Pht A Di , Tnh , Bn Nguyn, ci ng ngu si,nim tin chn tht. Giai on ban u nghe Pht Php ny dnchng ta n nhng cu hi xa hn, khi ngi ta c gng lin h


42/154

chng vi i sng hng ngy. By gi chng ta khng tha mn vinhng cu hi thun ty khch quan v nhng cu tr li t bnngoi. Nh vy, giai on k tip l tng ng vi lng nghe suxa bt u.

Nhng cu hi tr nn c nhn v hin sinh mt cch su xa. Ti lai ? Cuc i ca ti c t u ? N ang i v u ? Ci g l mcch ca cuc i ti ? Lm th no gip mt vi ci cht ? Khi cgng o su nhng cu tr li chng ta u tranh vi chnh mnh,vi bng ti v minh ca chnh mnh, vi vng tng m lm cachnh mnh. Kin tr v n lc l cn thit trong cuc tranh u thng hiu. Khng phn bit trng phi, Pht gio xem n lc, tinhtn l ct yu cho i sng tn gio. N l cn bn trong Tm Thnh

o ca Pht gio Theravada : chnh kin, chnh t duy, chnh

ng, chnh nghip, chnh mng, chnh tinh tn, chnh nim, chnhnh. Trong Su Hon Thin (Ba la mt) ca Pht gio i tha, ncn chim mt ch quan trng hn : b th, tr gii, nhn nhc, tinhtn, thin nh v tr hu. Trong Pht gio Chn tng tinh tn cbiu l trong s tn tm lng nghe su xa, thm ch n c ngha l ixuyn qua tri cu la ln ca ba ngn th gii.

Tin trnh lng nghe gio l c truyn dn trong khun kh chth v khch th : ngi lng nghe hin hu tch la vi gio l cdy. Tuy nhin s tch tp lng nghe cui cng gy ra mt bin i

tim tin trong tim thc, nh nh nguyn ch th-khch th trnn yu i. By gi ngi ta i vo lnh vc ca s lng nghe suxa Pht Php, v ngi ta bt u khm ph ra t ng chn tht camnh trong gio l. Tht vy, phm vi b rng ca vic lng nghe suxa quyt nh mc t tri t cn n su. Nu mt ngi Pht gioChn tng lm mt hnh thc thin nh no, ch c mc ch duynht l lng nghe su xa.

Ct li ca lng nghe su xa l tnh bt nh, do ch th v khch

th thnh mt. Mi du vt ca nim nh nguyn bin mt, d vpha ch th hay khch th. Nh mt v d bt nh v pha ch th,chng ta c mt cu th ni ting ca T. S. Elliot trong T C :

m nhc nghe tht su xan n khng c nghe cht no,


43/154

m bn l m nhckhi m nhc cn .

y l s lng nghe su xa trong m nhc khng cn l mtkhch th na ; hn na, n thnh ni dung ton th ca ch thvo lc . Khun kh ch th-khch th tan bin trong s lng nghesu xa c tri nghim. D nhin, mt khi giy pht qua i, chth v khch th li tch la.

Mt kinh nghim tng t v bt nh, ln ny v pha khch th,c tm thy trong mt trch dn ca Czanne. Tm tt ngh thutca mnh, ng ni, Cnh vt t v chnh n qua ti, v ti l thcca n. y cnh vt bao trm chn tri ca kinh nghim, emch th vo trong bn thn n. Khng c s phn bit no gia

cnh vt v Czanne. Nhng khi ng thi v, ng tr li th gii canh nguyn ch-khch.

Tri vi nhng kinh nghim tm thi v bt nh ny, s lng nghesu xa trn con ng Chn tng a n mt s bin i vthng hng trong mt con ngi. tri qua tranh u gh gm vs thc tnh cui cng, mt con ngi khng bao gi mt ci tc. S hin thn, nhp thn ton vn ca Pht Php lm sanh ramt ng tnh mi, tr hu v lng bi trng thnh t nhin. Khng cs tr li. Th nn, iu ny c bit nh l trng thi bt thi

chuyn.

Nh chng ta ch ra, bi v s chuyn ha trong lng nghe su xal mt tin trnh bn trong v khng c hnh thc bn ngoi, nkhng r rng cho ngi ngoi thy. Nhng n i hi s hin mnhv n lc cng nh (nu khng ni l hn) nhng hnh thc khcca thc hnh tn gio. Mt trn chin tm linh xy ra trong i sngbn trong ca ngi ta, trn chin l mt do u khng th trnhcho bt k hnh thc gii thot v t do ch thc no. Nhng thcha phi l tt c.

Bi v s thc tnh cui cng th vt ngoi nhng tnh ton v kimsot ca con ngi, c mt s mc (nhim vn) trn con ngtn gio. Trong ngn ng Chn tng, c xy ra mt s thot khi tlc nh cng vic ca Tha Lc. Tht vy, mt trong nhng nhngha m Thn Loan ni v Tha Lc l ci trng vng mi tnh ton


44/154

(hakarai), gi ra mt s sng t nhin, thot khi mi loi mun.Trong Thin Lm T ton b tin trnh ny gm ba giai on : tchtp, s tm kim khng ngng gii quyt mt cng n ; v bngv, s v tung vo gii thot v t do. Chng ta tm thy mt tintrnh tng t trong hnh ng sng to.

Chng hn trong ngh lm gm, ngi th gm phi u t thgi, ngh lc v tp trung lm mt sn phm ngh thut. dngton b n lc trong vic nn t st, ngi ta t n trong mt lnung ni mi ci c giao ph cho nhng nng lc khng ththy. Ngi ngoi ch thy sn phm khi hon thnh nhng khngbao gi thy cng vic trong ton th tin trnh. Trong mt tc phmni ting v ngh thut dn gian Nht Bn, Ngi Th Th Cng VDanh, ngi th gm ni danh th gii Shoji Hamada nhn xt :

Nu mt l nung nh, ti c th kim sot n hon ton, ngha l cibn ng ca ti c th tr nn mt ngi kim sot, mt ngi lmch l nung. Nhng bn ng ca con ngi cng ch l mt iu nh.Khi ti lm vic ni mt l nung ln, nng lc bn ng ca ti tr nnyu n khng th kim sot n y . Th c ngha l i vi lnung ln, nng lc vt khi ti l iu cn thit. Khng nh vo mtnng lc v hnh nh vy ti khng th c c nhng sn phm tt.Mt trong nhng l do ti mun c mt l nung ln l bi v ti munl mt ngi th gm, n lm vic trong n sng nhiu hn l trong

nng lc ca bn thn n. Cc bn bit hu nh tt c nhng cibnh tt nht u c lm trong mt l nung khng l.

Trong ngn ng Chn tng, t lc ca ngi th gm c giao phhon ton cho cng vic ca Tha Lc. Nhng iu ny khng nnhiu n gin theo nh nguyn, v t lc v Tha Lc cng nhau lmvic. Khng c nhng n lc ca t lc, Tha Lc khng th biuhin s thn diu ca n ; v khng c Tha Lc, t lc vn nm ynkhng sng to.

D khc bit v ng vng, t lc v Tha Lc cng nhau lm viccng l nn tng ca Thin. Mt trong nhng v thy hin i caThin To ng, Kosho Uchiyama, din t mc ch ca ngi thin lvt b nhng ng li suy tnh v bao gi c mt mc ch by gic mt i tng c nhm n. By gi ngi gii thch :


45/154

Chng ta ch ngi n thun gia nghch l ny, trong d chng tac nhm n ci g, chng ta cng khng bao gi c th chm nc mt ch no. Chng ta ch ngi n thun trong nghch l ny,n hon ton bun ci khi chng ta ngh v n vi tm thc nhhp ca chng ta. Trong ngi thin ca chng ta, chnh vo thi imkhi ci ng nh hp v ngu ngc ca chng ta khng tha mn hayhon ton lng tng, ci i sng t nhin v v lng y vt ngoinhng t tng ca ng kia mi vn hnh. Chnh vo thi im khichng ta hon ton lc mt m i sng hin hnh v nng lc caPht c biu hin.

S thc hnh khng ngng ngh ch ngi n thun (shikan taza)ca ci ng nh hp v ngu ngc sm hay mun s t n gii hnt lc ca n. Khi iu ny xy ra, by gi ci tnh gic v mt i

sng t nhin v v lng su hn s sng ng. y khng gkhc hn l i bi ca Pht nng cho s thc hnh ngi thin caThin sinh.

Mt cm kch nh th c nhng gc r su xa trong t tng cao Nguyn, v sng lp Thin To ng th k mi ba. Trongmt tiu lun nhan Sanh v T, ngi vit : Khi bn n ginthot v qun c thn tm bn v nm mnh vo trong ngi nh caPht, v khi s vn hnh n t hng Pht v bn tng ng vin, by gi khng cn sc mnh no v khng cn dng t tng

no, thot khi sanh v t, bn thnh Pht. By gi khng th cchng ngi no trong bt c tm thc con ngi no.

S vn hnh n t Pht khng g khc hn l cng vic ca ThaLc. C cng mt s hiu bit nh vy trong nhng cu ni tingnh thc hnh v chng c l mt hay thc hnh c theo uitrn nn tng ca gic ng. Chng c hay gic ng l nn tng cai bi. i bi ny bo m cho nhng kt qu trong thc hnh tngio. Khi iu ny b l l hay b qun, ci ng khng gic ng chy

lung tung in lon, to ra mt s sanh si ny n nhng guru txoa du v nhng Pht t gi mo.

NH SNG KHNG B NGN NGI


46/154

Cng lm vic vi Danh Hiu nui dng tm o l nh SngKhng B Ngn Ngi. Thn Loan nhn xt rng i sng tn gio thts c nui dng bi Danh Hiu nh l cha bi mn ca chng tav nh Sng nh l m bi mn ca chng ta. Chng ta lm sngt ngha ca Danh Hiu nhng u l chc nng ca nh Sng ?N lin h vi s thc hnh lng nghe su xa ca chng ta nh thno ?

Trong Pht gio, nh Sng soi sng ci ng b nghip rng buc vem li s chuyn ha cho n. N l hnh tng m tr hu mangly gii thot chng ta khi m lm. Nh tnh thng l trutng cho n khi no n th hin trong tng quan vi mt hnhtng c th ca mt ngi ring bit m, cha, con, ngi yu,bn... cng th tr hu l tru tng cho n khi n chm n

chng ta trong hnh tng nh Sng soi ri cho cuc i chngta. Theo li ca Thn Loan :

Nh Lai ny l nh sng. nh sng khng g khc hn l tr hu ; trhu l hnh tng ca nh sng. Hn na, tr hu l v hnh tng ;bi v Nh Lai ny l Pht ca nh sng khng th quan nim. NhLai ny lp y v s th gii trong mi phng, bi th c gil Pht V Lng Quang. B tt Th Thn t tn Nh Lai canh sng khng b ngn ngi lp y mi phng.

ng , danh t Nh Lai c dng nh mt ng ngha caPht v c ngha Bc n t ci gii nh vy (thc ti nh n l).Bi v khng c g c th ngn ngi cng vic ca Nh Lai, Nh Laicng c m ch nh l nh Sng Khng B Ngn Ngi. nh sngca mt tri v mt trng soi chiu th gii, nhng n khng thuqua vt v ht bng. Ngc li, nh Sng Khng B Ngn Ngi thuqua c th cht cng c nht trong th gian, tc l v ci ng cachng sanh nng nghip m khng bao gi ht bng. Khng c g cth ngn ngi s sng t ca n.

nh sng xua tan bng ti ca v minh ;Nh th A Di c gi l Pht canh Sng Tr Hu.Tt c ch Pht v thnh ca ba thaCng dng ln li tn thn ca cc ngi.


47/154

Alfred Bloom, tc gi ca Phc m ca n Sng Thun Khit caThn Loan, din t t tng tn gio ca Thn Loan nh l thn hcv nh sng. y l mt din t rt thng minh, bi v nhng bn vnTnh cha y nhng m ch n nh Sng. Tiu Kinh, chnghn, ni : nh sng ca c Pht ny l v lng. N chiu khngngi trong cc ci Pht trong mi phng. Bi th, ngi c gi lA Di . V Qun Kinh cho chng ta mt hnh nh t m, r rng :

Pht A Di c tm mi bn ngn c tnh hnh th, mi c tnhc tm mi bn ngn tng ph tuyt ho. Mi tng ph pht ratm mi bn ngn tia sng ; mi tia sng chiu khp v tr miphng ci nc, m trm v khng b st ngi no chnh nimv Pht.Thn Loan cng ni v Pht nh l Mi Hai nh Sng, miu t

nhng chiu kch khc nhau ca cng vic ca tr hu. Nhng nhsng gm ch Pht nh l nh Sng Chi Bng, nh Sng VNhim, nh Sng Tr Hu, nh Sng Khng on t, nh SngKhng Th Quan Nim, nh Sng Khng Th Din t, nh Sng UyNghim, nh Sng Hoan H, nh Sng Vt Mt Tri v Mt Trng.

Ni dung ca nh sng trn mt ngi c Saichi din t bngngn ng khc chit, thng ngy :

84.000 m lm, phin no,

84.000 nh sng,84.000 nim vui trn ngp.

Saichi y m lm, phin no tm mi bn ngn, ngha l v s mi ci c soi sng v chuyn ha bi mt s lng nh sngtng ng. Chng thc iu ny l bit c nim vui khngcng ca cuc sng.

Hnh tng ca nh sng v ngha ca n c Eikichi Ikeyama, lmt gio s ting c i hc Otami v nh hng c mt th htr thc Chn tng, ni ln bng ngn ng ng thi :

Ci Ti Thanh Tnh, n l khng-phi-ti, trong ti, pht hin cho ti,Ci ti nhim ny.


48/154

Ci Ti Thanh Tnh l mt phng din ca nh Sng Khng Bngn Ngi vt khi thc bnh thng, n soi sng mt che duca ci ng. Nhng sm hay mun ci bng ny, ci ti nhim ,cng b pht hin do cng vic ca nh Sng. N l mt phn thityu ca mnh. C hai, ci ti thanh tnh v ci ti nhim u cnthit cho mt ngi t c ton th tnh. Khi c hai c an tnh gic trn vn, chng ta c mt con ngi thc tnh, chthc.

Mt khi chng ta hiu chc nng ny ca nh Sng Khng B NgnNgi, chng ta cng ng cm mt thnh ng kh bt thng trongcc tc phm ca Thn Loan : lng nghe su xa nh Sng. Cuny c ngha, khi chng ta nhn bit rng Danh Hiu v nh Sngl ng ngha bi c hai l nhng biu l ca s vn hnh ca i bi.

Nh th, lng nghe su xa Danh Hiu dn n s vic c soi sngbi nh Sng ; v c soi sng nh th tc l thc tnh vi DanhHiu nh mt thc ti nn tng. Mt cu ni ni ting ca Chn tngtm tt s lin kt mt thit gia hai ci : Danh Hiu l s biu lthnh ting ni ca nh Sng, v nh Sng l s biu l khng tingni ca Danh Hiu.

nh Sng V Ngi khng ch xuyn qua ci t ng l cht cng cnht trong th gian, m cn chuyn ha n thnh ci hon tonnghch li, lm cho n mm du, nhu nhuyn, d un nn. S chuyn

ha xy ra do s m p nui dng v bi mn ca nh Sng VNgi. iu cng t nhin nh nc tan thnh nc. ThnLoan tuyn b :

chng thc s tin cy chn tht hng v v v binDo cng vic ca nh Sng V Ngi,Tng bng ca phin no m qung tan ra hon ton

tc thi tr thnh nc ca gic ng.

D cho Danh Hiu (cha bi mn) v nh Sng (m bi mn) l cn thitcho s thc tnh tn gio, c hai vn l nhng nguyn nhn ngoi.Ch khi no chng cng lm vic vi nhn duyn bn trong, c tinhay s tin cy chn tht, th mt i sng mi c sanh ra. ThnLoan tm kt mi tng quan ca ba ci :


49/154


50/154

t nn tng trn mi tng quan gia con ngi v thing ling,tng i v tuyt i, phm tc v thnh thin.

Tn tm cng cha mt s sc thi ca c tin, nhng ci chnh lthc tnh vi thc ti-nh-n-l, vt khi bt c hnh thc nimha no ca nh nguyn ch th-khch th. Khi Paul Tillich ni nThng vt khi Thng ca thn hc, mt li ni tngt ca Pht gio c th l Pht vt khi Pht ca nh nguyn. Mtc Pht nh th khng bin mt trong chiu kch siu vit m xuthin y v by gi gia cuc i thng nht. Hot ng ny,c mt s ngi din t nh l tnh siu vit, tu thnh trong sxut hin ca Danh Hiu, nam m A Di Pht, trong th gii chngta.

Tn tm nh l tin cy, giao ph chn tht chuyn ng trong haihng m cui cng tr thnh mt. Mt mt, mt ngi giao phhon ton ci ng cho Bn Nguyn Nguyn S, cng vic ca i bi.V mt khc, ngi ta giao ph hon ton ci ng cho thc ti ca tng nghip bo hu hn ca mnh. Ci sau c ci trc lm choc th. Nh th, chng to thnh mt s thc tnh n nht. y ltn tm hay c tin nh l s tin cy chn tht.

Trong i sng hng ngy tin cy l nn tng ca bt k loi tnggiao c ngha no. iu ny ng d l tin cy gia nhng c

nhn, nhng quc gia, nhng nhm chng tc, x hi hay tn gio.Khng c s tin cy ny chng ta khng th lm vic cng nhau vx hi khng th vn hnh. Vi s tin cy ln nhau ny, chng ta gili ha, hn gp, tun th nhng lut l v gi gn php lut. Nhngvic y ty thuc vo quyt nh ca chng ta, nhng cng ty vonhng khim khuyt ca con ngi.

Tt c chng ta u bit nhng li ha khng thnh, nhng tnh bnb phn bi v nhng tha thun b bi b. Nhng tht thng caci ng t phc v mnh x rch mng li tng giao ca conngi, lm v tan s thng nht ca i sng, lm tro vt gin d,ght hn, bo lc v chin tranh. Ph v s tin cy thng do skiu cng ca quyn lc. Mt v d c in l s xm phm hn bntrm bn hip c m chnh ph M k vi nhng nc bn a chu M. Khng c mt bn no c tn trng.


51/154

Khi ti ang ch i vic dy hc u tin, nhiu ha hn n vi tich b ph b sau . Ti cm thy chn nn v tc gin, bi v stin cy ca ti vo ngi ta b xm phm. Ti than th s vic nyvi mt trong nhng v thy Pht gio ca ti bit r hon cnh cati. Ti ni vi ngi, Con khng bao gi tin vo ngi khc na ! Vngi tr li, D nhin l khng. Lm sao anh c th tin nhng ngikhc khi anh cn cha tin chnh anh. iu khng ch lm ti cmming m cn t cho ti vn s trung thnh ca ti i vi nimtin vo nhng ngi khc c n u.

Nu ngi ta cn khng tin cy vo chnh mnh, nu ci ta cn qukhng ng tin, lm sao ci gi l nim tin ca mt ngi nh vy cth c ngha no ? Nim tin trong ngha thng thng, cn c vomt t ng khng vng bn, khng ch khng ng tin m cng cn

d vt i, do hon cnh. Nhng tn tm c pht khi t ci gchn tht, thc s v thnh tht, khin chng ta bung i chp ngv lm cho ci ng tin cy vo thc ti duy tr tt c v thng tr khp tt c. Thc ti ny c gi bng nhng tn khc nhau : BnNguyn, V Lng Quang v V Lng Th, Pht A Di hay ngin i sng chn tht v thc s.

Nim tin pht sanh t t ng khng th sn sanh ra tnh tm linhchn tht, bi v n thng trc tm cch nng cp i sng ca nbng giu c, uy tn, quyn lc, danh ting... thm ch cn dng tn

gio cho li ch ca n. Khi mi quan tm ch yu l s thc dngca tn gio, ngi ta d th cng, m tn, php thut, ba php mi ci lm phng ln t ng. iu ny cng a n ci gi ltro lu chnh thng v cung tn tn gio, chng lm dng lng tincho nhng mc tiu t bnh trng mnh.

Ti dch tn tm khng ch l tin cy m l tin cy chn tht nhnmnh ngun gc ca n l chn tht, thc s v thnh tht cngvic ca i bi. Tn tm nh mt qu tng n t thc ti vn chn

tht, thc s v thnh tht, v nh th n khng cm r vo t ngmong manh, khng bao gi b tan v hay tiu tn. Ci kh nngc hin tng ny cho php chng ta t nhin tin cy, giao phchnh mnh cho thc ti nh n vn l. Khi nhng hu qu ca cuci nghip bo c tiu xi ht, cui cng s tin cy chn thtkt thc trong gic ng ti thng.


52/154

Chng ta s khm ph y hn cng vic ca Bn Nguyn,nhng by gi ni rng tin cy chn tht c mt xc quytkhng i hi chng nhn hay xc nh. Mt cu ni nh ti tin hayti c c tin l d tha. Khi mt tri chiu sng ban ngy, c aituyn b, Ti tin l mt tri chiu sng ? Hay khi ma xungkhp ni, cn g chng minh cho n, ni rng, Ti c c tin rngtri ang ma ?

Thn Loan thng dng thnh ng i dng ca tin cy chntht. Khi ngi ta i vo i dng bao la ca lng bi ca A Di ,khng cn g xc nh t ng na. Ngi ta sng t nhin, t phttrong i dng khng b khng y, c h tr bi tnh lm nica nc mn. Khng c s s hi phi chm, v mi nghip xucui cng s c chuyn ha trong nc ca i dng.

y l l do ti sao trong khi mc tiu trn Con ng ca nhng vThng Tu l gic ng, th mc tiu ti hu ca i sng Pht gioChn tng l tin cy, giao ph chn tht. Tin cy chn tht t hn dnn gic ng ti thng. Nh th s thch thc ln nht i vichng ta l tn tm hay tin cy chn tht. Theo li ca Thn Loan :

i vi con ngi ngu dt bao gi cng chm m trong sanh t viv s chuyn sanh, s t c qu gic ng ti thng, v songkhng l kh. Ci kh ch thc l tin cy chn thc.

Kh khn ca s tin cy chn tht l do t nht giam mnh, do skhn thit y quyn nng ca ci t ng mun chng chi v chech chnh mnh. N cng ng u vi nhng kh khn ca isng, n cng rt mnh vo trong v bc. Ci m chng ta thu hiul tin cy chn tht khng nng da vo ti l g v ti tin g ;hn na ci ng t m ra vi cng vic ca i bi chn tht. lmr hn, y l nhng li ca Saichi :

Lng ti l lng ngi ;Lng ngi l lng ti.Chnh lng ngi tr thnh ti ;Khng phi ti tr thnh A Di ,M A Di tr thnh ti Nam m A Di Pht.


53/154

Con ngi tin cy chn tht tr thnh ng tin cy trong ngha thngthng nht. L do l nn tng ca nim tin khng phi l tm thctht thng ca con ngi m l thc ti thng tr ca nh SngV Lng v i Sng V Lng. Mt ngi nh th th khng cbit l tt hay c hnh. ng tin cy ch n gin l cch sng tnhin nht nh mt ngi chn tht, tht s.

THC TNH

Thc tnh l mc tiu ti hu ca con ng Pht gio, bt k trngphi hay truyn thng no ngi ta ang theo. T mt th gii chthp, quy ng ngi ta thc tnh vi mt th gii mnh mng, v hn.Trong ng vng Tnh , ngi ta chng thc nhng gii hn ca

t lc v thc tnh vi v tr bao la ca Tha Lc. Trong ngn ngca Heidegger, t tng tnh ton t nhng ch cho t tng thinnh, mt t tng m ra vi nhng ni dung ca n, m ra vi cic ban cho.

Hnh thc cao nht ca thc tnh l Pht qu, n c mt mc tiu duynht, r rng : s gii thot ca tt c chng sanh ngp ln trong idng sanh t. iu ny c tm tt trong nh ngha c in ng v mt c Pht :

T thc tnh,Thc tnh nhng ngi khc ;Tin trnh v tnCa hot ng thc tnh.(T gic,Gic tha ;Gic hnh vin mn.)

Thc tnh l s pht trin nng ng mnh lit v thng trc tngng vi nhng thc ti ca i sng s khai m t t ng n cita bi mn, t ci ng nht kn n ci ta rng m bao la, t ci ngngu mui n ci ta gic ng.

Vi nm trc y mt sinh vin ca ti, Kate, tham d vo Hi ThoSinh Vin Nht-M hng nm. Bt u t 1934, l mt nhm hpc uy tn tm mi sinh vin hng nht t hai quc gia. N l mtcuc du kho bn tun ma h M v Nht tun t mi nm.


54/154

Kate tham d khi cuc hi tho xy ra Nht. Mt lot nhng tholun bn trn c t chc cc thnh ph khc nhau, bt u Tokyo v chm dt Nagasaki vo thng Tm.

Do chng trnh lm vic i hi v kh hu nng m, Kate mt miv bn chn. Khi nhm n Nagasaki Peace Plaza, truy nimnhng nn nhn bom nguyn t nm 1945, h n mt vi phunnc ln ri nc mt vo ci nng ca ma h. Va thy vi phun,Kate lin mun nhy vo, lm mt thn th c v lm nh mt mi.Nhng khi thy tm bin, c c, Vi phun ny truy nim chonhng tr em Nagasaki cht khi ku la thiu nc, nhng ttng nh trn hon ton bin mt. Thay vo , nhng ngh cac hng v nhng tr em b cht v thiu chy, s khng khipkhng ni c ca chin tranh, s v nhn tnh ca con ngi, tt

c thm su vo lng.

Ngay lc Kate kinh nghim mt s thc tnh cn bn, mt chuynha ca thc, n hon ton bin i cuc i c. Nhng t tngca c khng tr vo bn thn c v nhng nhu cu ca c na gi y chng c hng n nhng khn kh ca nhng ngikhc.

song lua song nuoc - gioi thieu tinh do tong nhat ban - gs unno

Documents