Sosyoloji Tezli Yüksek Lisans Programı Dersleri

I. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Ulusal AKTS

SOS 501 Sosyal Bilimlerde Metodoloji Z 3 0 3 3 10

SOS 503 Sosyolojik Düşünce Tarihi I

S 3 0 3 3 10

SOS 505 Türkiye’de Tüketim Kültürü ve Analizi

S 3 0 3 3 10

SOS 507 Bölgesel Sorunlar ve Çalışmalar S 3 0 3 3 10

SOS 509 Küreselleşme Sosyolojisi S 3 0 3 3 10

SOS 511 Vatandaşlık, Demokrasi ve Toplum S 3 0 3 3 10

SOS 513 Eğitim Sosyolojisi ve Kuramları S 3 0 3 3 10

SOS 515 Dezavantajlı Gruplar Sosyolojisi S 3 0 3 3 10

SOS 517 Çocukluk ve Gençlik Sosyolojisi S 3 0 3 3 10

SOS 519 Uluslararası İlişkiler Sosyolojisi S 3 0 3 3 10

SOS 521 Türkiye’nin Siyasal Hayatı S 3 0 3 3 10

SOS 523 Nüfus Hareketleri Sosyolojisi S 3 0 3 3 10

SOS 525 Eğitim ve Toplumsal Tabakalaşma S 3 0 3 3 10

II. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Ulusal AKTS

SOS 500 Seminer Z 0 2 1 1 10

SOS 502 Kamuoyu, Kültür ve Medya S 3 0 3 3 10

SOS 504 Sosyolojik Düşünce Tarihi II S 3 0 3 3 10

SOS 506 Kültür ve Değerler Sosyolojisi S 3 0 3 3 10

SOS 508 Uygulamalı Sosyoloji Çalışmaları S 3 0 3 3 10

SOS 510 Türkiye’de Sosyal Politika ve Uygulamaları S 3 0 3 3 10

SOS 512 Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları S 3 0 3 3 10

SOS 514 Türkiye’de Eğitim Politikaları S 3 0 3 3 10

SOS 516 Sosyal Bilimlerde Proje Uygulamaları S 3 0 3 3 10

III. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Zorunlu Dersler Ulusal AKTS

SOS 555 Özel Uzmanlık Konuları I Z 8 0 8 8 10

SOS Tez Z 10

IV. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Zorunlu Dersler Ulusal AKTS

SOS 556 Özel Uzmanlık Konuları II Z 8 0 8 8 10

SOS Tez Z 10

Not:

1- Tüm dersler üç kredilidir.

2- Zorunlu ve seçmeli dersler Z (Zorunlu) ve S (Seçmeli) şeklinde belirtilmiştir.

3- Yarıyıl başlamadan önce hangi derslerin açılacağına anabilim dalı karar verir.

4- Mezuniyet için en az 120 AKTS gerekmektedir. (AKTS: Avrupa kredi transfer sistemi)

Sosyoloji Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri

I. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Ulusal AKTS

SOS 501 Sosyal Bilimlerde Metodoloji

Bilim, kuram, metodoloji ve sosyal araştırma, sosyolojik sorgulama;

pozitif doğa bilimleri ve sosyal bilimler; pozitivizm, yorumsamacı

metodoloji, eleştirel sosyal bilim: Comte, Durkheim, Marx ve Weber’in

yöntembilimsel anlayışları; Popper ve eleştirel akıl; Kuhn ve bilimsel

devrimlerin yapısı; Lacatos; Feyeraband ve görelilik; Eleştirel teori,

Frankfurt okulu ve Habermas; Yapılaşma teorisi; feminst yöntem; post-

yapısalcılık; post-modernist yöntem; niteliksel ve niceliksel araştırma

yöntemleri; sosyolojide araştırma tasarımları; nitel ve nicel ölçüm ve veri

Z 3 0 3 3 10

analizi.

Kaynaklar:

Benton, T. ve Craib, I. (2008). Sosyal bilim felsefesi: toplumsal

düşüncenin felsefi temelleri (çev: B. Binay ve Ü. Tatlıcan). İstanbul:

Sentez Yayınları.

Cole, S. (1998). Sosyolojik düşünme yöntemi (çev. B. Demirkol).

İstanbul: Vadi Yayınları.

Durkheim, E. (1985). Toplumbilimsel yöntemin kuralları. İstanbul:

Bilgi/Felsefe/Sanat Yayınları

Feyerabend, P. (1999). Yönteme karşı (çev. E. Başer). İstanbul: Ayrıntı

Yayınları.

Habermas, J. (1998). Sosyal bilimlerin mantığı Üzerine (M. Küpüşoğlu

ve M. Tüzel). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.

Kuhn, T. S. (2006). Bilimsel devrimlerin yapısı (çev. N. Kuyaş). Kırmızı

Yayınları.

Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri: nitel ve nicel

yaklaşımlar Cilt I, Cilt II. İstanbul: Yayın Odası.

Popper, K. R. (2005). Bilimsel araştırmanın mantığı (çev. İ. Turan ve İ.

Aka). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Ringer, F. (2006). Weber’in metodolojisi: kültür bilimleri ile sosyal

bilimlerin birleşimi (çev. M. Küçük). Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Türkdoğan, O. (2009). Bilimsel araştırma metodolojisi. İstanbul: Timaş

Yayınevi.

SOS 503 Sosyolojik Düşünce Tarihi I

19. yüzyıl sosyal teorinin temelleri, 18. Ve 19. Yüzyıl toplumsal

değişimleri: Fransız Devrimi, Endüstri Devrimi, Bilimsel Devrim,

erken dönem klasik sosyoloji kuramları: Comte, Marx, Durkheim,

Weber, Mannheim, Simmel, Modern sosyolojik kuramlar, Chicago

sosyolojisi, mikro-makro sosyoloji tartışmaları, Sembolik

etkileşimcilik, Yapısal İşlevselcilik, neo-işlevselcilik, Çatışma kuramı

ve, Neo-marksizm, Frankfurt okulu, eleştirel kuram, alışveriş kuramı,

etiketleme kuramı, fenomenoloji, etnometodoloji.

Kaynaklar: Allan, K. (2007). The social lens: An invitation to social and

sociological theory. Thousand Oaks, California: Pine Forge Press.

Bottomore, T. ve Nisbet, R. (2006). Sosyolojik çözümlemenin tarihi I-

II (çev: A. Uğur ve M. Tuncay). İstanbul: Kırmızı Yayınları.

Coser, L. A. (2010). Sosyolojik düşüncenin ustaları (çev. H. Hülür ve

diğ.). İstanbul: De Ki Yayınları.

Farganis, J. (ed.) (2008). Readings in social theory: The classic

tradition to Post-Modernism. New York: McGraw Hill.

Giddens, A. (1973). Capitalism and modern social theory: An analysis

of the writings of Marx, Durkheim and Max Weber. Cambridge:

Cambridge University Press.

Goffman, E., Lemert, C., Branaman, A. (eds). (1997). The Goffman

reader. Malden MA: Blackwell Publishers.

Morrison, K. (2006). Marx, Weber, Durkheim: formations of modern

social thought. London: Sage Publications.

Ritzer, G.. (2011). Sociological theory. New York: McGraw Hill.

Schneider. M.A. (2006). The theory primer: A sociological guide.

Lanham MD: Rowman and Littlefield.

Swingewood, A. (1998). Sosyolojik düşüncenin kısa tarihçesi. Ankara:

Bilim ve Sanat Yayınları.

Timuçin, A. (2002). Düşünce tarihi I, II, III. İstanbul: Bulut Yayınları.

S 2 2 3 3 10

SOS 505 Türkiye’de Tüketim Kültürü ve Analizi

Kültürel ve gündelik hayatın bir parçası olarak, Türkiye’de Batılı ve

modern tüketim kültürün oluşum süreci ve bu süreçte yaşanan

değişimler konu edilmektedir. Makro düzeydeki değişimlere paralel

olarak tüketim gibi daha mikro alandaki değişimler de Osmanlı’dan

günümüze kadar farklı dönemlere ayrılarak incelenmektedir.

S 3 0 3 3 10

Kaynaklar:

Orçan, M. (2008). Osmanlıdan günümüze modern Türk tüketim

kültürü. Ankara: Harf Yayınları.

Zorlu, A. (2006).Tüketim sosyolojisi. Ankara: Glocal Yayınları.

Zorlu, A. (2006). Üretim ve tüketim teorileri. Ankara: Glocal Yayınları.

SOS 507 Bölgesel Sorunlar ve Çalışmalar

Bu dersin asıl amacı dünyada ve ülkemizde yaşanan bölgesel sorunların

sosyolojik analizine ilişkin çalışmaları tartışmaktır. Bölgesel sorun

alanlarının dinamikleri ve çözüm çabaları ile bunları belirleyen

koşulların analiz edilmesi, çatışmaların sonlandırılması amacı ile

üretilen mikro ve makro ölçekli projeler ile politikaları analiz etmektir.

Kaynaklar:

Sandıklı, A. vd. (2009). Bölgesel politikalar. İstanbul: Umuttepe

Yayınları.

Arı, A. (der.) (2006). Bölgesel kalkınma politikalar ve yeni dinamikler.

İstanbul: Derin Yayınları.

Ersoy, H., Ersoy, L. (2002). Küreselleşen dünyada bölgesel oluşumlar

ve Türkiye. Ankara: Siyasal Kitabeviç

Tekeli, İ. (2008). Türkiye'de bölgesel eşitsizlik ve bölge planlama

yazıları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

S 3 0 3 3 10

SOS 509 Küreselleşme Sosyolojisi

Toplumsal ve bilimsel küreselleşme çalışmalarında yaklaşımlar,

söylemler, ve alanlar; Küresel politik ekonomi; küreselleşmenin

ekonomik boyutları; küreselleşmede klasik ve yeni sosyolojik

yaklaşımlar ve kuramlar; küreselleşmeci ideoloji; Küreselleşmecilik ve

küresel sistem; milletler üstü kapitalizmin doğuşu; milletler üstü sınıflar;

milletler üstü devlet; milletler üstü toplumsal hareketler ve küresel sivil

toplum; küresel işgücü piyasası dinamikleri; küresel göçler;

küreselleşme, ırk ve etnisite; yerel-küresel bağlantılar; küreselleşmeye

karşı direnç.

Kaynaklar: Ritzer, G. (ed.). (2007). The Blackwell companion to globalization.

Oxford, UK: Blackwell Pub.

Scholte, J. A. (2000). Globalization : a critical introduction. New York:

St. Martin’s Press.

Held, D. ,McGrew, A., Goldblatt, D. and Perraton, J. (1999). Global

transformations: Politics, economics and culture. Cambridge: Polity

Press.

Hirst, P. and Thompson, G. (1999). Globalization in question.

Cambridge: Polity Press.

Ohmae, K. (1990). The borderless world. London: Collins.

Robinson, W. I. (2004). A theory of global capitalism: Production, class,

and state in a transnational world. Maryland: The John Hopkins

University Press.

Burawoy, M. et al. (Eds.) (2000). Global ethnography: Forces,

connections and imaginations in a postmodern world. Berkeley:

University of California Press.

Steger,M. B. (2009). Globalization: A very short introduction. Oxford:

Oxford University Press.

Bülbül, K. (2007). Küreselleşme kültür medeniyet: Yerel kimliklerden

küresel stratejilere. Ankara: Orient Yayınları.

S 3 0 3 3 10

SOS 511 Vatandaşlık, Demokrasi ve Toplum

Demokrasi ve vatandaşlık kavramlarına çağdaş kuramsal yaklaşımlar;

milli uyruk ve vatandaşlık; demokratik vatandaşlık; demokratik

vatandaşlık için eğitim; demokratik vatandaşlık kavramının doğmasına

neden olan sosyal, ekonomik, entelektüel ve kültürel güçler; kültürel

vatandaşlık ve kimlik oluşma süreçleri; vatandaşlıkta haklar ve

yükümlülükler.

S 3 0 3 3 10

Kaynaklar: Allan, K. (2011). A primer in social and sociological theory: toward a

sociology of citizenship. Thousands Oak, CA: SAGE/Pine Forge.

Barber, B. R. and Battisoni, R. M. (eds.). (1999). Education for

Democracy: Citizenship,

Community, Service. Iowa: Kendall/Hunt.

Turner, B. S. (1993). Citizenship and social theory. Thosands Oaks:

SAGE Publications.

Vega, J. and van Hensbroek, P. B. (Eds.). (2012). Cultural Citizenship in

Political Theory. London: Routledge.

Kymlicka, W. and Norman, W. (2000). Citizenship in diverse societies.

Oxford: Oxford University Press.

Kymlicka, W. (1996). Multicultural citizenship: A liberal theory of

minority rights. . Oxford: Oxford University Press.

Spinner, J. (1994). The boundaries of citizenship: race, ethnicity, and

nationality in the liberal state. Baltimore: The Johns Hopkins University

Press

SOS 513 Eğitim Sosyolojisi ve Kuramları

Bu derste değişik kuramsal perspektifler ve ampirik çalışmalar temelinde

toplum ve eğitim arasındaki ilişkiler, toplumsal değişme sonrasında

eğitim sisteminde ve eğitim politikalarında yaşanan dönüşümler

incelenmektedir. Derste incelenecek ana başlıklar şöyle olacaktır:

eğitimin diğer toplumsal kurumlarla ilişkisi, toplumsal hareketlilik ve

tabakalaşma ile eğitimin ilişkisi ve eğitim politikalarındaki dönüşüm,

eğitim ve toplumsal yeniden üretim mekanizmaları arasındaki ilişkiler,

küreselleşme, neoliliberalism ve eğtim politikaları üzerindeki etkileri,.

Kaynaklar:

Alexander, R. (2000). Culture and pedagogy: International comparisons

in primary education. Malden: Blackwell Publishing.

Anderson-Levit, K. ( 2003). Local Meaning, Global Schooling içinde

(ss. 1-26). New York: Palgrave Macmillan.

Apple, M. W. (1995). Education and power. New York: Routledge.

Apple, M. W. (1996). Power, Meaning and Identity: Critical Sociology

of Education in the United States. British Journal of Sociology of

Education. 17 ( 2), 125-144.

Ball, J. S. (1998). Big Policies/small world: An introduction to

international perspectives in education policy. Comparative Education,

34 (2), 119–30.

Ball, S. J. 2008. The education debate. Bristol: The Policy Press.

Ballantine, J. H. ve Spade, J.Z. (2008). Schools and Society: A

sociological approach to education.Thousands Oak: Pine Forge Pres

Cuban, L. (2001). Oversold and underused: computers in the

classrooms. Cambridge: Harvard University Pres.

Cuban, L. (2008). Frogs into princes: Writings on school reform. New

York: Teachers College Press.

Hill, D. ve Kumar, R. (2009). Global Neoliberalism and Education and

its Consequences. New York: Routledge.

Levin, B. (1998). 'An Epidemic of Education Policy: (what) can we learn

from each other?'. Comparative Education, 34 (2), 131- 141.

Lingard B.ve Ozga J. (2007). The RoutledgeFalmer Reader in Education

Policy and Politics. London: Routledge.

Schriewer, J. (2000). World-system and interrelationship networks: The

internationalization of education and the role of comparative inquiry.

T.S. Popkewitz (Ed.) Educational knowledge: Changing relationships

between the state, civil society, and the educational community, içinde

(ss. 305–343). Albany: State University of New York Press.

Schriewer, J. 2004. Multiple internationalities: the emergence of world

level ideology and the persistence of idiosyncratic world views. in

Transnational intellectual Networks: Forms of academic knowledge and

the search for cultural identities, eds. C. Charle, J. Schriewer and P.

S 3 0 3 3 10

Wagner, 473-533. Frankfurt am Main: Campus Verlag.

Steiner-Khamsi, G. (2004). The global politics of educational borrowing

and lending. New York: Teachers College Press.

SOS 515 Dezavantajlı Gruplar Sosyolojisi

Farklı tarihsel süreçlerde dezavantajlı gruplar, toplumsal eşitsizlikler ve

sınıfsal dezavantaj, toplumsal cinsiyet ve kadın sorunları, etnik

eşitsizlikler, sağlıkta eşitsizlikler, yaşa bağlı eşitsizlikler, yaşlılık,

sakatlık, fiziksel ve ruhsal kısıtlılık ve engellilik, yoksulluk, kent ve kır

yoksulluğu, çocuk yoksulluğu, sokak çocukları, çalışan çocuklar, sınıfaltı

(underclass), gençlik, genç işsizliği, göçmenler, toplumsal dışlanma,

dezavantajlı gruplarda toplumsal hareketler, dezavantajlı gruplara ilişkin

politikalar.

Kaynaklar:

Baird, R. M., Toombs, S. K., Rosenbaum, S. E. (2009). Disability: the

social, political, and ethical debate. Amherst, N.Y: Prometheus Books.

Bezmez, D., Yardımcı S., Şentürk, Y. (2011). Sakatlık çalışmaları:

sosyal bilimlerden bakmak. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.

Brooks-Gunn, J., Duncan, G.J., Aber, J. L. (2000). Neighborhood

Poverty: Context and Consequences for Children. London: Sage.

Knight, G. P., Roosa, M. W., Umana-Taylor, A. J (2009). Studying

ethnic minorityand economically disadvantaged populations. Amer Psy.

Ass.

Sancar, S. (2011). Birkaç arpa boyu: 21. Yüzyıla girerken Türkiye’de

feminist çalışmalar. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.

Wilson, W. (2012). The truly disadvantaged: the inner city, the

underclass, public policy. Chicago: University of Chicago Press.

S 3 0 3 3 10

SOS 517 Çocukluk ve Gençlik Sosyolojisi

Bu ders çocukluk ve gençlik çalışmalarını sosyolojik bir bakış açısıyla

ele almaktadır. Dersin amacı yaşam döngüsünün nasıl sosyal olarak inşa

edildiğini ve çocukların ve gençlerin deneyimlerinin sosyal kurumlar ve

farklı kimliklerin etkileşiminden nasıl etkilendiğini anlamaya

çalışmaktır. Ayrıca, çocukluk ve gençlik çalışmalarındaki yöntemsel

yaklaşımlarda dersin konusu içerisinde yer almaktadır. Son olarak,

çocukların ve gençlerin ulusal ve küresel bağlamda karşılaştıkları

sorunlar ders kapsamında tartışılacaktır.

Kaynaklar:

Heywood, Colin. (2003) Baba Bana Top At ! Batı’da Çocukluğun Tarihi.

Kitap Yayınevi

Postman, Neil. (1995) Çocukluğun Yokoluşu İmge Kitapevi

Onur, Bekir. Türkiye’de Çocukluğun Tarihi. İmge Kitapevi

Öztan, Güven Gürkan (2012) Türkiye’de Çocukluğun Politik İnşası.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları

Şirin, Mustafa Ruhi (2000) Kuşatılmış Çocukluğun Öyküsü (Modern

Çocuk Kültürü Sarmalı). İz Yayınları

Dornbusch, S. M. "The Sociology of Adolescence." Annual Review of

Sociology 15, no. 1 (1989): 233‐59.

Kolektif. (2013) Gençlik Halleri (2000’ler Türkiye’sinde Genç Olmak).

Elif Yayınevi Yayınları

Lüküslü, Demet. (2009) Türkiye’de Gençlik Miti 1980 Sonrası Türkiye

Gençliği. İletişim Yayınları

S 3 0 3 3 10

SOS 519 Uluslararası İlişkiler Sosyolojisi

Bu dersin amacı ülke siyasetleri ve farklı toplumsal özellikleri

bağlamında uluslararası toplumsal ilişkileri incelemektir. Dünyanın

giderek küçüldüğü çağımızda artık toplumlararası alışveriş kaçınılmaz

olmuştur. Dolayısıyla toplumlar arası benzeşme ve alternatif toplumsal

yapılanmalar da gündeme gelmiştir. Dersimiz bu alışverişi ve olası

sonuçlarını inceleyecektir.

S 3 0 3 3 10

Kaynaklar:

Robertson, Roland (1999) Küreselleşme& Toplum Kuramı ve Küresel

Kültür. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları

Sarıbay, Ali Yaşar (1998). Küreselleşme Sivil Toplum ve İslam.

Ankara: Vadi Yayınları

SOS 521 Türkiye’nin Siyasal Hayatı

Bu dersin amacı Türkiye toplumsal yapısını siyaset kurumunun etkisi

ölçüsünde incelemektir. Bu bağlamda Türkiye’deki farklı siyasal

kesimlerin hangi sınıfsal ve sosyal dinamiklerden beslendiği, eğilimleri

ve olası dönüşümleri irdelenecektir. Dersi alan öğrencilere siyasetin

sosyolojik yönü gösterilecek böylelikle tarafsız bir gözlemci olabilme

sıfatını edinebileceklerdir.

Kaynaklar:

Heper, Metin (2011). Türkiye’nin Siyasal Hayatı. İstanbul: Doğan Kitap

Karadağ, Ahmet (2013). Osmanlı’dan Türkiye’ye Türkiye’de Siyasal

Hayat. İstanbul: Orion Kitabevi

Ersoy, Lale (2002). Küreselleşen Dünyada Bölgesel Oluşumlar ve

Türkiye. Ankara: Siyasal Kitabevi

Kayalı, Kurtuluş (1994). Ordu ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları

S 3 0 3 3 10

SOS 523 Nüfus Hareketleri Sosyolojisi

Bu derste bir toplumsal olgu olarak nüfus olgusu incelenecektir. Nüfus

olgusunun üç temel değişkeni olan “doğum”, “ölüm” ve “göç”

değişkenleri incelenecektir. Nüfus hareketlerinin diğer toplumsal olgular

üzerindeki etkilerinin neler olduğu ve nüfus verilerinin sosyolojik olarak

nasıl inceleneceği tartışılacaktır. Bu bağlamda nüfus olgusunun ulusal ve

uluslararası düzeydeki görünümleri ve nüfusa ilişkin ön kestirmeler

tartışılacaktır.

Dersi alan öğrencinin nüfus olgusunu, nüfusa dayalı sosyal hareketleri

bilmesi tanıması, bunların etkilerini bilmesi ve nüfus konusunda ön

kestirmelerde bulunabilecek nosyona sahip olması beklenir.

Kale, Başak (2014). “Nüfus Hareketleri ve Göç”, Kardaş, Ş. ve Balcı, A.

(der.), Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular,

İstanbul: Küre Yayınları, s. 402-409.

“19.Yüzyılda Zorunlu Göçün Osmanlı İmparatorluğu’na Olan Etkileri”,

Murat Erdoğan ve Ayhan Kaya (der.) (2014), 14. Yüzyıldan 21.Yüzyıla

Türkiye’ye Göçler, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Özyakışır, Deniz (2013). Göç, Kuram ve Bölgesel Bir Uygulama.

Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

BİNGÖL, Sedat. (2004) 1829 İstanbul nüfus sayımı ve Tophane

kasabası, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi

DÜNDAR, Fuat. (1999) Türkiye nüfus sayımlarında azınlıklar, İstanbul:

Dost Yay.

MURAT, Sedat (2006) Dünden bugüne İstanbul'un nüfus ve demografik

yapısı, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası

RABINOWICZ, Léon. (1930) Nüfus mes’elesi: nüfus ilmi, nüfus tarihi

ve nüfus harekâtı, Ankara: İktisat Matbaası

S 3 0 3 3 10

SOS 525 Eğitim ve toplumsal tabakalaşma

Bu ders kapsamında, eğitim sistemleri ile toplumsal eşitsizlik ve

toplumsal tabakalaşma arasındaki ilişki tartışılacaktır. Eğitim sistemleri,

toplumsal tabakalaşma ve eşitsizliği nasıl etkilediği ve toplumsal

tabakalaşma ve eşitsizliğin eğitim sistemlerini nasıl etkilediği bu dersin

önemli bir tartışma alanını oluşturmaktadır. Ders kapsamında eğitime

odaklanarak, eşitsizliğin sosyolojik açıklaması yapılmaya çalışılacaktır.

İlaveten, teorik ve metodolojik olarak çeşitli sosyolojik çalışma örnekleri

ekseninde eğitimde eşitsizlik hususu tartışılacaktır. Eğitimin eşitsizliği

nasıl ürettiği ve koruduğu incelenecektir. Bu kapsamda, eşitsizlik ve

eğitim arasındaki klasik yaklaşımlar ve güncel tartışmalar takip

edilecektir. Daha sonra, eğitim ve liyakat arasındaki ilişki tartışılacaktır.

Ayrıca, eğitim ve emek piyasası arasındaki ilişki, sınıf ve eğitim ilişkisi,

eğitim ve ırk/etnisite ilişkisi, eğitim ve toplumsal cinsiyet ilişkileri analiz

edilecektir.

Kaynaklar

Althusser, L. (2003). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İstanbul:

İthaki yayınları. (ss. 47-79)

Ballantine, J.H. ve Hammack, F.M. (2012). The sociology of education.:

A systematic analysis. Boston: Pearson.

Ballantine, J. H. ve Spade, J.Z. (Ed.) (2008). Schools and Society: A

sociological approach to education. Thousands Oak: Pine Forge Pres.

Bourdieu, P. (2005). Yeni sermaye. Pratik nedenler. İstanbul: Hil

yayınları.

Bowles, S. (1999). Esitsiz egitim ve toplumsal isbölümünün yeniden

üretimi. Egitim ve Yasam, 14-18.

Coleman, J. S. (1968). The concept of equality of educational

opportunity. Harvard Educational Review.

http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED015157.pdf

Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital.

American Journal of Sociology 95-120.

Collins, R. (1971). Functional and conflict theories of educational

stratification. American Sociological Review, 36(6), 1002-1019.

Engin-Demir, C. (2009). Factors influencing the academic achievement

of the Turkish urban poor. International Journal of Educational

Development, 29, 17–29

Hanushek, E.A., (1997). Assessing the effects of school resources on

student performance: an update. Educational Evaluation and Policy

Analysis, 19 (2), 141– 164.

Hanushek, E. A. (2006). School resources. E. A. Hanushek ve F. Welch

(Eds.), Handbook of the Economics of Education içinde (865-909).

Amsterdam: North Holland.

Hanushek, E.A., Luque, J.A. (2003). Efficiency and equity in schools

around the world. Economics of Education Review, 22, 481–502.

Köse, R. (2004). Basil Bernstein: Pedagojik pratik biçimlerinin

toplumsal sınıfsal kökenleri üzerine. Eğitim Bilim Toplum, 2 (7), 26-46.

Köse, R. (2001). Basil Bernstein: Kültürel üretim ve yeniden üretim

sürecinde eğitim, dil ve dil biçimsel farklılıklar üzerine. ODTÜ Gelişme

Dergisi, 28 (3-4), 361-382.

World Bank. (2013). Promoting excellence in Turkey’s schools (No.

77722) (pp. 1–45). Washington, DC: The World Bank. Retrieved from

http://documents.worldbank.org/curated/en/2013/03/18023851/promotin

g-excellence-turkeys-schools

II. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Ulusal AKTS

SOS 500 Seminer

Öğrenciye araştırma alışkanlığı kazandırmak için daha once verilen

metod ve teknik dersinde öğrendiklerini, verilen bir konu çerçevesinde

araştırma yapıp sunması istenmektedir.

Kaynaklar:

Öğrencinin ilgilendiği konuya gore değişmektedir.

Z 0 2 1 1 10

SOS 502 Kamuoyu, Kültür ve Medya

Kültür, iletişim ve siyaset bilimi kuramlarından hareketle kamuoyunun

oluşumunu etkileyen önemli bir araç olarak medyanın ve kültürel

faktörün değişimler karşısındaki roller ele alınmak ve irdelenmektedir.

S 3 0 3 3 10

Kaynaklar:

Oskay, Ü. (1993). Kitle iletişimin kültürel işlevi. İstanbul: Der

Yayınları.

Güngör, N. (1999). Popüler kültür ve iktidar. Ankara: Vadi Yayınları.

Tüfekçioğlu, H. (1997). İletişim sosyolojisine başlangıç. İstanbul: Der

Yayınları.

SOS 504 Sosyolojik Düşünce Tarihi II

Foucault: post-yapısalcılık, iktidar, bilgi, öznellik, geneoloji, disiplin ve

ceza, biyopolitika; Giddens: Yapılaşma kuramı; Bourdieu: alanlar, yapı,

sermaye, habitus, pratiğin mantığı,kültür, sınıf; Beck: risk toplumu,

ikinci modernite, metodolojik milliyetçilik, küreselleşme, klasiğe karşı

kozmopolitan kuram; Derrida ve yapısöküm; Deleuze ve Guattari:

Kapitalizm ve şizofreni, feminist teori, Irigaray; Said ve Spivak:

Oryantalizm, post-kolonyalizm; Baudrillard: Tüketim toplumu,

simulakra ve simülasyon; Latour: krizler, modernizm

Kaynaklar:

Latour, B. (1993). We have never been modern. Cambridge: Harvard

University Press.

Baudrillard, J. (1988). Jean Baudrillard – selected writings. in M. Poster

(ed.), Stanford: Stanford University Press.

Beck, U. (1992). Risk society: towards a new modernity. London: Sage.

Bourdieu, P. (1992). Outline of a theory of practice. Cambridge:

Cambridge University Press.

Deleuze, G. and F. Guattari (1994). Anti-Oedipus: capitalism and

schizophrenia. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Derrida, J. (1991). A Derrida reader – between the blinds. New York:

Columbia University Press.

Foucault, M. (1991). The Foucault reader. in P. Rabinow (ed.), London:

Penguin Books.

Irigaray, L. (1985). This sex which is not one. Ithaca: Cornell University

Press.

Said, E. W. (1994). Orientalism. New York: Vintage Books.

S 3 0 3 3 10

SOS 506 Kültür ve Değerler Sosyolojisi

Gelneksel dömemle modern dönemde değişen ve değişmeyen toplumsal

değerler tartışılmaktadır. Kültür, ahlak, din, ideoloji vb. Gibi değerlerin

grup ve toplum ilişkilerini nasıl belirlediği ve değerlerle ilgili kuram ve

tercih edilen yöntemler eşliğinde ders işlenmektedir.

Kaynaklar:

Tomlinson, J. (2004). Küreselleşme ve kültür. Ankara: Ayrıntı

Smith, P. (2005) Kültürel kuram. İstanbul: Babil Y.

Kandiyoti, D., Saktanber, A. (2003). Kültür fragmanları. Türkiye'de

gündelik hayat. İstanbul: Metis

Du Gay, P. (1997). Production of culture/cultures of production,

London: SAGE

Swartz, D. (2011). Kültür ve iktidar: Bourdieu’nun sosyolojisi. (çev. E.

Gen) İstanbul: İletişim.

Williams, R. (1993). Kültür (çev. S. Aydın). Ankara: İmge.

S 3 0 3 3 10

SOS 508 Uygulamalı Sosyoloji Çalışmaları

Pratik sosyolojik bilginin karar verme, eğitim, sosyal kritik, müşteri

odaklı kullanım ve değişik sektörlerde danışmanlık bilgisi olarak

kullanım süreçleri ile ilgili kuramsal yaklaşımlar, metodolojiler ve

uygulama örnekleri; sosyolojik bilginin akademik amaç dışında

kullanımı için üretilmesi süreçleri; çeşitli endüstrilerde, devlet

kurumlarında, iş yaşamında, kar amacı gütmeyen organizasyonlar

tarafından kullanılmak üzere sosyolojik bilgi üretmek için geliştirilen

kuramlar ve metodolojiler; sosyolojik bilginin sosyal politika ve program

geliştirilmesi için kullanımı; sektörlere göre uygulamalı sosyoloji

örnekleri ve analizi; Türkiye’ de çeşitli devlet ve özel sektör kuruluşları

tarafından aile, çevre, sağlık, istihdam, işsizlik, kadın, yeniden yerleşim

gibi sosyal sorunların çözümüne yönelik olarak gerçekleştirilmiş olan

S 3 0 3 3 10

değerlendirme araştırmalarının incelenmesi.

Kaynaklar: Abercrombie, N., Hill, S. and Turner, B. S. (2000). The penguin

dictionary of sociology ( 4th ed.). London: Penguin Books.

Berger, P. (1963). Invitation to sociology: A humanistic perspective.

New York: Anchor Books.

Bruhn, J. G. and Rebach, H. M. (1996). Clinical sociology: An agenda

for action. New York: Plenum Press.

Bryant, C. D., Peck, D. L. (Eds.). (2007). 21st century sociology: A

reference handbook. Thousand Oaks: Sage Publications.

Dentler, R. A. (2002). Practicing sociology: Selected fields. Westport,

CT: Praeger.

Gouldner, A. W. (Ed.). (1965). Applied sociology: Opportunities and

problems. New York: Free Press.

Mills, C. W. (1959). The sociological imagination. New York: Oxford

University Press.

Monette, D. R., Sullivan, T. J. and DeJong, C. R. (2011). Applied social

research: A tool for the human services (8th ed.). Belmont, CA:

Brooks/Cole.

Steele, S. F. and Price, J. (2007). Applied sociology: Terms, topics,

tools and tasks (2nd ed.). Belmont: Thomson Wadsworth Publishing.

Sullivan, T. J. (1992). Applied sociology: Research and critical thinking.

Boston: Allyn & Bacon.

SOS 510 Türkiye’de Sosyal Politika ve Uygulamaları

Türkiye’de sosyal politika uygulamaları, klasik dönem olan Selçuklu ve

Osmanlıdan başlar ve günümüzde modern zamanlara kadar devam

etmektedir. Kendine özgü bir sosyal politika geleneğinin olup olmadığı,

Batılı toplumlarda uygulanan sosyal politikalardan farklılığının ne

olduğu tartışılacaktır. İkinci aşamada, günümüzde uygulanan sosyal

politikaların verimliliği, toplumsal huzursuzlukları, yoksulluğu, işsizliği

önlemede ne kadar başarılı olduğu da tartışılan konular arasında yer

almaktadır.

Kaynaklar:

Talas, C. (2007). Türkiye’nin sosyal politika tarihi. Ankara: Bilgi

Yayınevi.

Buğra, A. (2008). Kapitalizm, yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika.

İstanbul: İletişim.

Dannreuther, C. D. (2002). Globalisation, social capital and inequality:

An Introduction.Warwick: Scarma House University of Warwick.

Şenkal, A. (2007) Sosyal politika. İstanbul: Alfa Yayınları.

Koray, M. (2008) Sosyal politika. Ankara: İmge Yayınları.

Şenkal, A. (2007). Sosyal politika. İstanbu: Alfa Yayınları.

S 3 0 3 3 10

SOS 512 Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları

Sivil toplum, devlet ve pazar ilişkisi, klasik ve modern sivil toplum

kuramları, kurumsal, örgütsel, kültürel açıdan sivil toplum, sivil toplum

ve toplumsal hareketler, sivil toplum ve refah devleti, sivil toplum ve

kimlik politikası, sivil toplum ve ekonomi, sivil toplumun dönüşümü ve

kamusal alan, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sivil toplum

kuruluşlarının yapılanması, Türkiye’de sivil toplum kuruluşları türleri,

sendikalar, yardım kuruluşları, vakıflar, dernekler, cemaat örgütleri,

politik örgütler, aktivist gruplar, gönüllü örgütler vb., Türkiye’de sivil

toplum kuruluşlarının yapılanması ve toplumsal etkileri.

Kaynaklar:

Aktan, İ., vd. (2011). Türkiye’de hak temelli sivil toplum örgütleri:

Sorun ve çözüm arayışları. Ankara: STGP.

Boztekin, N. (1994). AB uyum süreci ve STK’lar. Ankara: Tarih Vakfı

Yurt Yayınları.

Diken, Ş. (2005). Türkiye’de sivil hayat. Ankara: STGP.

Janoski, T. (ed.) (2004). The handbook of political sociology states, civil

societies, and globalization. Cambridge: Cambridge University Press.

S 3 0 3 3 10

Özdalga, E., Persson, S. (1999). Sivil toplum, demokrasi ve İslam

dünyası. Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

SOS 514 Türkiye’de Eğitim Politikaları

Türkiye’ de eğitim politikalarında yaşanan kırılmalar ve süreklilikler,

eğitim politikalarını belirleyen siyasal, kültürel, ekonomik toplumsal

bağlam; eğitim politikalarının etki analizi; eğitim politikası belirleme

sürecindeki temel aktörler; eğitim politikaları uygulamasında sorunlar ve

çözüm önerileri; eğitim politikaları ve fırsat eşitsizliği; eğitim politikaları

ve ilgili yasal düzenlemeler; Türkiye ve dünyada eğitim politikaları

karşılaştırmaları.

Kaynaklar:

Alexander, R. (2000). Culture and pedagogy: International comparisons

in primary education. Malden: Blackwell Publishing.

Anderson-Levit, K. ( 2003). Local Meaning, Global Schooling içinde (ss.

1-26). New York: Palgrave Macmillan.

Çelik, Z. (2011). 2000’li yıllarda Türk eğitim sisteminin genel

görünümü. B. S. Gür (Ed.), 2000’li Yıllar: Türkiye’de Eğitim içinde (ss.

17-76). İstanbul: Meydan.

Gür, B.S.ve Çelik. Z. (2009). Türkiye’de millî eğitim sistemi: Yapısal

sorunlar ve öneriler. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları

Vakfı.

Gür,B.S., Çelik, Z. & Özoğlu, M. (2012). Policy options for Turkey: a

critique of the interpretation and utilization of PISA results in Turkey.

Journal of Education Policy. 27(1) 1-22.

DOI:10.1080/02680939.2011.595509.

Steiner-Khamsi, G. (2004). The global politics of educational borrowing

and lending. New York: Teachers College Press.

World Bank. (2005). Turkey: Education sector study. (Report no 32450-

TU). Washington, DC: The World Bank.

World Bank. (2011). Türkiye’de temel eğitimde kalite ve eşitliğin

geliştirilmesi: Zorluklar ve seçenekler. Washington, DC: The World

Bank.

OECD. (2007). Basic education in Turkey. Paris: OECD.

S 3 0 3 3 10

SOS 516 Sosyal Bilimlerde Proje Uygulamaları

Bireysel ve toplumsal hayatta insan birçok sorunla karşılaşır. Söz konusu

sorunların sonuçlarından doğrudan etkilendiğinden dolayı bu sorunlarla

baş etmenin gayreti içinde olur. Ancak sorunlarımızı ya rasgele

çözümleriz yada tecrübe edilmiş, üzerinde düşünülmüş yöntemler

kullanırız. Birinci yöntemin kullanılması durumunda sorunlarımızın

çözümünün çok pahalıya mal olacağını bilmek durumundayız. Ancak

ikinci yöntemi uygularsak, öncelikle sorun analizi yapmak suretiyle

sorunumuzu tanımaya, sınırlarını ve boyutunu tanımaya çalışırız. Mevcut

durum analizinden sonra tanımladığımız sorunumuzu çözmekle neyi

hedeflediğimizi ve bu hedefimize ulaşmak için hangi yol(ları)u takip

edeceğimizi tanımlarız. Hatta sorunumuzu kimlerle, hangi ölçüde

çözeceğimizi de önceden belirleriz.

Böylelikle bir proje, bir ihtiyaç/sorunu çözmeye yönelik bir fikirle

başlamalıdır. Bir fikrin bir projeye dönüşebilmesi için bu fikrin nerede

uygulanacağı, ne kadar sürede biteceği, belirlenen yer ve süre için ne

kadar mali kaynağa ihtiyaç duyulduğu ve hangi faaliyetleri

gerçekleştireceğinin cevaplarını açık bir biçimde belirtebilmelidir. Bu

nedenle proje belirli bir yerde, belirli bir zaman ve bütçe çerçevesinde,

bir başlama ve bitiş noktasına sahip, önceden belirlenmiş amaçlara

ulaşılmasını sağlayacak olan faaliyetler topluluğu olarak tanımlanabilir.

Bu dersi alan bir kişi, Proje Döngüsü Yönetimini (PDY) teorik düzeyde

deneyimleyerek, her hangi bir programın amaç ve öncelikleri

doğrultusunda nasıl proje hazırlanacağına ilişkin bilgiler elde edebilir.

S 3 0 3 3 10

PDY eğitimlerinde temel olarak şu başlıklar hakkında bilgi

verilmektedir: Proje Nedir? Proje Başlığı, Hedefler, Gerekçelendirme,

Hedef Gruplar, Faaliyetler, Yöntem, İç ve Dış Değerlendirme

Prosedürleri, Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar,

Sürdürülebilirlik, Çarpan Etki, Mantıksal Çerçevenin Hazırlanma

Adımları, Mantıksal

Çerçeve Yaklaşımı, Varsayımlar/Riskler, Hedeflere ulaşma düzeyi,

Göstergeler, Bütçe, Bütçenin Genel Esasları, Projelerde Temel Yaklaşım

Hataları, Bir Projenin elenme nedenlerini öğrenme imkânına sahiptir.

Kaynaklar

EuropeAid. 2004. Aid Delivery Methods - Project Cycle Management

Guidelines. Available online at

ITAD (1999). Project Cycle Management Training Handbook. West

Sussex, UK: ITAD Ltd. (Information Training and Agricultural

Development)

PMI (Project Management Institute). (2013). A guide to the project

management body of knowledge (PMBOK guide). Newtown Square, Pa:

Project Management Institute.

Yentürk and Aksakaloğlu (2006). Proje Döngüsü Yönetimi I, İstanbul

Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006, İstanbul.

III. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Zorunlu Dersler Ulusal AKTS

SOS 555 Özel Uzmanlık Konuları I

Öğrencinin dönem boyunca danışmanıyla seçmiş olduğu tezle ilgili

görüşmeler, araştırmalar ve tartışmaları içeren, ayrıca yönlendirmelerin

de fiilen yapıldığı bir ders olarak işlenecektir.

Z 8 0 8 8 10

SOS Tez Z 10

IV. YARIYIL

KODU DERSİN ADI Z/S Teo Uyg Top Kredi

Zorunlu Dersler Ulusal AKTS

SOS 556 Özel Uzmanlık Konuları II

Öğrencinin dönem boyunca danışmanıyla seçmiş olduğu tezle ilgili

içerik, yöntem ve teknklerin kullanımı görüşmeler, araştırmalar ve

tartışmaları içeren, ayrıca yönlendirmelerin de fiilen yapıldığı bir ders

olarak işlenecektir.

Z 8 0 8 8 10

SOS Tez Z 10