soun bora€¦ · web viewbovine tuberculosis គ ជ ជ ង ម យដ លបង កដ យ m....

សាកលវទិ្យាល័យភូមិន្ទកិសិកម្ម Royal University of Agriculture

មហាវទិ្យាល័យវេវជ្ជសាស្រស្តសត្វFaculty veterinary Medicine

3

Zoonosis

ស្រសាវស្រ�វអំពី : TUBERCULOSIS

បវេស្រ!"នវេ#យវេ$កស្រ%៖ូ ធឹ! %ុជបន្ទប់ ៣ “F“VM រវេស"ល

ថន សាវ៉ា0ន់ នូ #លី

ឆ្នា2 សិំក្សា ២០១៣-២០១៤

មាតិកា1. Introduction ( History).........................................................................................................................2

2. Clinical Symptoms on animal....................................................................................................33. Clinical Symptoms on Human...................................................................................................4

4. ការចម្ល!ជំ!ឺរវេប!....................................................................................................................................5

5. Tuberculosis – Disease Progression..................................................................................................5

6. Treatment.............................................................................................................................................7

7. Prevention..........................................................................................................................................8

Reference................................................................................................................................................9

Royal University of Agriculture Faculty of Veterinary Medicine

Tuberculosis

TUBERCULOSIS Page1


1. Introduction ( History)

Tuberculosis បានបង្ហា? ញចាប់ពីឆ្នា2 ំវេពលនៃន Hippocrate (460 BC- 370BC ), Doctor Richard Morton បានវេស្របីស្របាស់ Term “ Consumptionn” ដែDលបានច!្អុលនូវសញ្ញាG TB ។ Jean-Antoine Villemin (1865) បញ្ចក់ថា TB %ឺ�ជម្ងឺឆ្ល! ។ វេ$ក Robert Koch 1882 ( Isolated and Cultured M.tuberculosis)

ជំ!ឺរវេប! %ឺ�ជម្ងឺរំានៃរដែDលប!្កជំ!ឹវេ#យបាក់វេតរ ីមានវេលីសត្វ និ!មនុស្ស ដែDលប!្កមូលវេSតុវេ#យ Mycobacterium bovis។ វេTក2ុ!ចំនួនD៏ធំនៃនបណ្តា្ត លស្របវេទសដែDលវេកីតមានជំ!ឺរវេប!%ឺវ៉ាចម្ល!ជំ!ឺវេលី វេX ស្រកបី មានវេលីសត្វនៃស្រពវេY្ស!វេទ"ត និ! ចំនួនស្រប�ជនរស់វេTយ៉ា[ !ពិតស្របាកD ។ ការចម្ល!វេ\មនុស្ស បវេ!្កីត�បញ្ញា? សុខភាព�សាធារណៈ ។

Mycobecterium bovis %ឺ�ជំ!ឺឆ្ល!ពីសររីា!្គកាយសត្វ វេ\ សររីា!្គកាយសត្វវេY្ស!វេទ"តឬ មនុស្ស វេSីយ %ប្បីស្រតវូបានព្យាបាល�បន្ទា្ទ ន់ វ៉ាមានវេស្រXះមSន្តរាយ វេលីសររីា!្គកាយ ៣ស្រកមុ មានវធីិសមរម្យការស្រប!ុស្របយ័ត2 Dល់ការការពារការឆ្ល!មានការវេកីនវេj!ីវេលីមនុស្ស ។

Bovine Tuberculosis %ឺ�ជំ!ឺមួយដែDលប!្កវេ#យ M. bovis ដែDលមានឥទ្ធិពលវេលីវេX ស្រកបី, សត្វនៃស្រពដែDលបាបY្ំសវេY្ស!វេទ"ត ។ វ៉ា�ធម្មតាស្រតវូច!្អុលបង្ហា? ញវេ#យការកវេកីតនៃនអ្វីតូចៗDូច� Tubercles។ វេ%បានកំណត់វេ#យច្បាស់$ស់Dូច�ជំ!ឺដែDលវេTរំានៃរដែDលវេធ្វីវេpយចុះវេខ្សាយ Bovine Tuberculosis pចសា្ម នវេ#យវេពលវ%្គវេស្រចីនមួយ។ �លិកាសារពា!្គកាយមួយចំនួន ដែDលស្រតវូមានឥទ្ធិពល ប[ុដែន្ត �លិការដែDលមានរ$ក( lesion) %ឺស្រតវូបាន ស្របតិបត្តិតាម�វេរqយ វេTក2ុ! កូនកណ ្តុ (Lymph node ), សួត វេពាះវេវ"ន វេថ្លីម លំដែព! វេស្រសាមសួត និ! peritoneum ។(OIE, May, 2009), (Bovine tuberculosis: A review of diagnostic tests for M. bovis infection in cattle, 2011)

TUBERCULOSIS Page2

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mycobacterium_tuberculosis.jpg


ជំ!ឺរវេប!%ឺ�ជំ!ឺឆ្ល!, ដែDលប!្កវេj!ីវេ#យអិម ជំ!ឺរវេប!។ វេបី វេrះបី�វ៉ា�ទូវេ\បំYុតដែDលបង្ហា? ញថា�ជំ!ឺរវេប!សួត (80% នៃនអ2កជំ!ឺ), ក2ុ!អ2កជំ!ឺបច្ចុប្បន2�មួយនឹ!ការសដែមs!វេស្រtសួតរមួr!ំជំ!ឺរវេប! miliary, ឆ្អឹ!និ!ជំ!ឺរវេប!រមួX2និ!ជំ!ឺរ$កមខួរជំ!ឺរវេប!។ ជំ!ឺ រវេប!ធម្មតាDំវេណីរយឺតពីDំណ្តាក់កាលមិនrន់វេuីញច្បាស់ (ការឆ្ល!វេមវេរា%ដែDលមិនមានជំ!ឺសកម្ម) វេ\នឹ!ជំ!ឺរវេប!សកម្មវេTក2ុ!ការវេលីកដែល!ដែតអ2កជំ!ឺដែDលសSការឆ្ល! វេមវេរា%វេអDស៍ដែDល�កដែន្ល!ដែDលការរកីចវេស្រមីនយ៉ា[ !ឆ្នាប់រS័សនិ!pច ស្រតវូបានធ្ងន់ធ្ងរបំYុត។ ជម្ងឺ ដែDលមិនឆ្ល!ដែតពពួកសត្វដែDលX្ម នស្រទន!់ឆ្អឹ!ខ2! Dូច�ជវេន្លន ប!្ក! បង្ហា្គ រ កា្តម ..។(� វេណ! ,ជំ!ឺស្រជកូ, ១៩៩៨)

Mycobacterium Tuberculosis

General Characteristics

- Family – Myobacteria

- Gram-positive aerobic rod-shaped bacilli

- “Acid fast” bacteria

- Lack of spore formation and toxin production

- No capsule, flagellum (non-motile)

- Generation time of 18- 24 hours but requires 3-4 weeks for visual colonies

2. Clinical Symptoms on animal

TUBERCULOSIS Page3


សត ្វ វេTស្រ%ប់pយុកាល សុទ្ធដែតpចវេកីតជម្ងឺរវេប! ប[ុដែន្តក2ុ!កំរតិស្រសាស វេ%មិនវេuីញមានវេរា%សញ្ញាG អ្វីr!ំអស ់ ។ ក2ុ!សភាពធ្ងន់ធ្ងរស្រជកូវេTដែតសីុចុក�ធម្មតា ប[ុដែន្តវេចះដែតស្គមវេ\ ៗ ។ វេបីវេយី!វេស្របីថា2 បំញ្ចុះស្រពនូ និ!ចាក់វតីាមីន វេលីកកំ$!ំឲ្យស្រជកូស្គមវេន្ទាះវេSីយ វ៉ាវេTដែតស្គមវេទ"ត ស្រតវូស!្ស័យថាមានជម្ងឺ រវេប!

វេបីជំ!ឺរវេប!វេកីតវេTវេលីសួតវេន្ទាះ ដែតក2ុ!ប[ុន្ទា្ម នpទិត្យpចបណ្តា្ត លឲ្យស្រជកូង្ហាប់វេ#យសារបាក់កំ$!ំ និ! ស្ទះDវេ!?ីម ។ វេបីវេកីតវេTវេលីស្រប#ប់រ$ំយpហារ វេន្ទាះបណ្តា្ត លវេpយម្ត!រា% ម្ត!ទល់$មក រចួវេSីយចុះស្គម�បវេណ្តី រៗ រSូតDល់ ២-៣ដែខ វេទីបង្ហាប់ ។ វេបីវេកីតរវេប!ឆ្អឹ! វេន្ទាះបណ្តា្ត លវេpយវេSីមសន្ទា្ល ក់ឆ្លឹ! ស្រជកូពិការវេជី! និ! វេSីមមុខ ។

3. Clinical Symptoms on Human

វេរា%សញ្ញាG វេ%វេuីញមនុស្ស មានវេuីញ មនុស្សក្អកខ្លា្ល !ំ វ៉ាrក់ទ!នឹ!Y្លូវ ដែDលមានការឆ្ល!ជម្ងឺ វេSីយមានការពិបាក់ក2ុ!កាDវេ!?ីម វេស្រពាះវ៉ាប[ះពាល់វេ\នឹ!សួត វេរា%សញGជំ!ឺរវេប!សំXល់វេលីវេពលដែDលមនុស្សមានការក្អកខ្លា្ល !ំ rល់ដែតឈឺវេTក2ុ!ស្រទ!ុ វេSីយបានពិបាក់ក2ុ!ការDវេ!?ីម ។ វេSីយមានការក្អកវេចញឈាមវេទ"តY!។ ចំវេពាះការSូបចំណីថយចុះ ពិបាកវេលចpហារ វេពលវេន្ទាះវេធ្វីមនុស្សចុះទំ!ន បន្ទប់មក វេTក2ុ!មានការវេកីនវេj!ីកំវេ~វេTក2ុ!ខ្លួន ។

4. ការចម្ល!ជំ!ឺរវេប!

ជំ!ឺវេ%មានការចម្ល!ពីសត្វមួយវេ\សត្វD៏នៃទវេទ"ត ឬមនុស្ស តាមរយៈការDវេ!?ីម ពីវេស្រពាះវ៉ាpចរស់ក2ុ!សួតការចម្ល!ចប់វេន្ទាះវេTក2ុ! alveoli នៃនសួត ។ វេធ្វីវេpយវេចញមកវេស្រtតាមរយខ្យល់ដែDលមនុស្សឬ សត្វDវេ!?ីម វ៉ារស់វេTក2ុ!បរយិ៉ាកាសដែDលមានលក្ខខណ្ឌ សមស្រសបដែDលpចរស់វេTបាន ។

TUBERCULOSIS Page4


Variability of Infection Rates

Exposure Time

- Most infected individuals expel relatively few bacilli, transmission of TB usually occurs only after prolonged exposure to someone with active TB.

- On average, 50% of people are likely to become infected with TB if they spend 8hrs/day for six months or 24hrs/day for two months working or living with someone with active TB.

5. Tuberculosis – Disease ProgressionPrimary Infection

Immunocomprimised Individuals…

- ការDឹកន្ទាកំារឆ្ល!ជំ!ឺ �ធម្មតា Dឹកន្ទាវំេ\វេលីកទី ១ ភា%វេស្រចីន ការចម្ល!នៃន ជំ!ឺរវេប!វេT ធាតុប!្កជំ!ឺដែDលY្ទុះ វេ\វេស្រt នៃន Tubercles វេTក2ុ! alveoli វេSីយប!្កវេpយមានជំ!ឺ ។

- ជំ!ឺរវេប!�ស្របវេភទជំ!ឺវេpយរ$ករំានៃរឮ

- ការសា្ល ប់នៃន ធាតុប!្កជំ!ឺ និ! វេកាសិកាសួតដែDលមានវេមវេរា% pចន្ទា ំវេ\ Gohn complex និង ការបង្កកើ�ត នៃន granuloma

- May lead to extrapulmonary tuberculosis (TB infection outside the lung in the CNS and lymph nodes)

TUBERCULOSIS Page5


6. Treatment Antibacterial chemotherapy:

- Combination of first and second line drugs for the first 2 months which could include:

- Isoniazid

- Rifampicin

- Pyrazinamide

- Streptomycin or Ethambutol

TUBERCULOSIS Page6


- Next 4 months, combination of:

- Isoniazid

- Rifampicin

First line drugs:

- Bactericidal agents: kill active bacteria, important in the early stages of infection.

Second line drugs:

- Bacteriostatic: hinder bacterial growth.

- Strengthen treatment in the case of resistant bacteria.

- Less efficient and generally more toxic than first line drugs.

Inappropriate chemotherapy:

- Monotherapy (single drug treatment)

- Decreased treatment period

- Low absorption of drugs

TUBERCULOSIS Page7


7. Prevention

វេយី!pចការពារនិ! ទប់សា្ក ត់ពីជំ!ឺរវេប!វេ#យវេស្របីវេលីការចាក់ វ៉ា0ក់សា!ំការពាជំ!ឺ រវេប! វេ\rរក សត្វដែDលវេTវេក្ម! និ! ការរកុរកវេuីញការទប់សា្ក ត់ និ!វធីិសាស្រស្តក2ុ!ការព្យាបាល វេTករណីជំ!ឺវេនះ ។ World Health Organization បានសវេស្រមចវេXលបំណ! វេ�%ជ័យមួយចំនួន �មួយវធិានការព្យាបាល �វេស្រចីន និ! កាត់បន្ថយវេTសល់ក2ុ!ករណីតូចៗ មួយចំនួន ប[ុវេណ្តា� ះ ។

វេបីមានវេលីសត្វស្រតវូ

រក្សាអន្ទាម័យស្រទ!ុចិញ្ចឹមសត្វសា្អ ត ចំអិន ចំណីដែDលវេសសសល់ពីមនុស្សវេpយឆ្អិន មុននឹ!វេpយសត្វ( ស្រជកូ ឆ្នា្ម ដែឆ្ក មាន់ r.....) កំុចិញ្ចឹមសត្វ$យjXំ2 ស្រតវូមានបរសិា្ថ ន វេTជំុវញិកដែន្ល!ចិញ្ចឹមកំុវេpយមានក្លិន មិនល្អ ស្រតវូសំ$ប់វេមវេរា%មុនវេពល#ក់សត្វចិញ្ចឹម

TUBERCULOSIS Page8


Reference OIE Terrestrial Manual 2009 � វេណ! , ជំ!ឺស្រជកូ, ១៩៩៨ Bovine tuberculosis: A review of diagnostic tests for M. bovis infection in

cattle, 2011 Jasemine Yang and Tamara Bodnar, January 28th, 2008

TUBERCULOSIS Page9

soun bora€¦ · web viewbovine tuberculosis គ ជ ជ ង ម យដ លបង កដ យ m....

Documents