specjalne strefy ekonomiczne po 2020 roku & young - specjalne strefy ekonomiczne po 2020 roku 5...
TRANSCRIPT
Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 rokuAnaliza dotychczasowej działalności oraz perspektywy funkcjonowania
1Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Spis treściWprowadzenie ...............................................................................................3
Wykaz skrótów ..............................................................................................4
Streszczenie .................................................................................................5
I. Specjalne Strefy Ekonomiczne w Polsce .................................................9
II. Polska na mapie inwestycyjnej świata ...................................................13
1. AtrakcyjnośćinwestycyjnaPolski ..............................................................14
2. Kontekstglobalny-czyEuropajestatrakcyjnymmiejscemnalokalizacjęinwestycji? ..............................................................................................16
3. JakzachęcaćdoinwestowaniawEuropie? .................................................18
III. Proinwestycyjne ulgi podatkowe w innych krajach Europy i świata ..........19
1. Globalny„rynek”zachętinwestycyjnych ....................................................20
2. OddziaływanieulgpodatkowychnaBIZ .....................................................24
IV. Specjalne strefy ekonomiczne na świecie .............................................27
1. RozwójSSEnaświecie .............................................................................28
2. Kanałyoddziaływaniastrefnagospodarkę ................................................30
3. WpływSSEnarozwójtechnologicznyirozwójkapitałuludzkiego .................32
4. WpływSSEnabudżetlokalnyicentralny ...................................................34
V. Dotychczasowe efekty funkcjonowania SSE w Polsce ............................37
1. Podstawowerezultatyfunkcjonowaniaspecjalnych stref ekonomicznych ...............................................................................38
2. OddziaływanieSSEnarozwójregionówPolski–wyniki badańekonometrycznych ........................................................................40
3. SSEainnezachętyinwestycyjneipreferencjepodatkowewPolsce –porównanie ..........................................................................................43
4. Efektywnośćfunkcjonowaniaspecjalnychstrefekonomicznych ...................46
5. OddziaływanieSSEnabudżetypaństwaisamorządów ................................48
6. Efektyoddziaływanianaotoczenie ............................................................50
2 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
VI. Perspektywy SSE na przyszłość ...........................................................51
1. Perspektywydlawybranejbranży–sektormotoryzacyjny ...........................52
2. PodstawowyinstrumentwsparciawSSEcorazmniejatrakcyjny? ................55
3. Ocenadalszejatrakcyjnościstrefjakonarzędziaoddziaływania nadecyzjeinwestycyjne–wynikibadańankietowych ..................................57
4. Strefyarozwójstrukturklastrowych .........................................................61
5. DalszefunkcjonowanieSSEazasadypomocypublicznejwUE .....................64
VII. Określenie „mapy drogowej” dotyczącej wydłużenia funkcjonowania SSE ....................................................................................................67
VIII. Załączniki ...........................................................................................71
1. Przeglądulginwestycyjnychwposzczególnychkrajachświata –zestawienie ..........................................................................................72
2. FormypomocypublicznejnainwestycjewPolsce–zestawienie ...................75
3. Metodologiaocenywykorzystaniaulgipodatkowejnaprzykładziebranżymotoryzacyjnej .......................................................................................77
4. Metodologiabadaniaankietowego ............................................................80
IX. Wybrane dobre praktyki inwestycyjne w strefach ..................................81
X. Literatura ...........................................................................................97
WprowadzenieOdchwilipowołaniadożyciaSpecjalnychStrefEkonomicznychwPolsceminęłojużponad15lat.Wtymokresiestrefynadobrewpisałysięwkrajobrazprowadzonejdziałalnościgospodarczejitrudnoodnaleźćobecniedużyprojektinwestycyjny,któryniebyłbyulokowanynatereniejednejznich.
Popularnośćstrefpoleganaprostocieiefektywnościnarzędzia,jakimjestzwolnieniepodatkowedlaprzedsiębiorców.Szukająclokalizacjidlanowegoprojektuinwestorzyprzeczesująobecniedziesiątkikrajówisetkilokalizacji,dążącdookreśleniaoptymalnegozichpunktuwidzeniamiejscadoprowadzeniadziałalnościgospodarczej.
Wdyskusjachzinwestoramiodjakiegośczasuzaobserwowaliśmyjednaktrend,wktórymwyczuwalnebyłoprzesunieciezwolnieniapodatkowegowramachSSEnadalszyplanwprocesiewyborulokalizacji.Wynikałotozfaktu,żebiorącpoduwagędużekosztyinwestycji,kilkuletniprogramrealizacjiprojektóworazpresjęrynkowąograniczającąrentownośćwwielubranżach,efektywnyczasnaskorzystaniezezwolnieniaskracałsięniekiedynawetdo3latpoprzedzającychrok2020,czylizakładanyobecniekoniecdziałalnościSSE.
Mającpowyższenauwadze,podjęliśmysięopracowaniadokumentu,którydawałbymateriałdorzeczowejocenydotychczasowejdziałalnościstrefwPolsce,aletakżestanowiłmerytorycznyfundamentdyskusjioperspektywachichfunkcjonowania.
DokonaliśmyanalizyekonometrycznejwpływufunkcjonowaniaSSEwPolscenawynikigospodarczeipotwierdzaonaintuicyjniewyczuwalnekonsekwencje.Tamgdziefunkcjonująstrefywystępujewiększypoziominwestycji,jestmniejszebezrobocieiwiększypoziomPKBnamieszkańcaniżwregionachgdziestrefnie ma.
Przeprowadziliśmyteższerokozakrojonebadanieankietowewśródinwestorówstrefowych,któredająjasnysygnał,żebezwydłużeniaokresufunkcjonowaniastrefniemacoliczyćnareinwestycjeuponadpołowyobecnychfirmwSSE.Obrazdramatyczniesięzmienia,jeśliperspektywaistnieniaSSEulegawydłużeniu-wtakiejsytuacjiażponad81%inwestorówdeklarujechęćponownejinwestycjiwPolsce.
PierwotnezałożeniedotyczącepowołaniadożyciaSSEmiałonaceluzwiększenieinwestycjiiożywieniegospodarczewwybranychlokalizacjach.ZbiegiemczasustrefyrozproszyłysiępocałejPolsce,cobyłowynikiemdostosowaniaregulacjidopotrzebinwestorów.
Niejakoobokswojejgłównejdziałalności,strefystałysięteżnaturalnąplatformądotworzeniapowiązańkooperacyjnych,którewdłuższejperspektywiemogąprzybraćformęklastrów,kreujączupełnienowąrolędlaSSEwgospodarce.Dotegojednakpotrzebaczasu,aleteżśrodkównawspieraniebudowaniatakichpowiązań.
Wprocesiewyborulokalizacjiinwestycjibranychpoduwagęjestbardzowieleaspektów.Pomocpublicznajestjednymznichinaturalnymjest,iżnajbardziejpożądanąformąwsparciazawszebędziedotacja,natomiastzwolnieniezCITstanowibardzokonkretnąalternatywę.
Obecnośćstrefimożliwośćuzyskaniazwolnieniapodatkowegoniestanowiwyłącznegokryteriumwyborulokalizacjiinwestycji,jednakichbraklubbrakmożliwościfaktycznegoskorzystaniazezwolnieniapodatkowegozdecydowanieutrudniprzyciąganienowychinwestorów.Możetobyćrównieżpowodemzmniejszeniapoziomureinwestycjiobecnychstrefowiczów,cozkoleimogłobyzaowocowaćoddaniemprzezPolskępierwszeństwawregioniewdziedzinieatrakcyjnościinwestycyjnej.
Mającnauwadzefakt,żeKomisjaEuropejskaniejestzaangażowanawproceswydłużaniaokresufunkcjonowaniaSSEwPolsceorazto,żenaśrodkiznowegobudżetuUEbędziemymusielijeszczepoczekać,bardzozasadnejestprzeprowadzenieprocesulegislacyjnegowydłużającegofunkcjonowanieSSE.Dziękitemubędziemymielinarzędzie,którewrealnyikonkretnysposóbmożeprzyciągaćdoPolskinoweinwestycje.Konkretnedowodynakorzyściwynikająceztegoprocesuwkońcumamy.
Duleep Aluwihare
PartnerZarządzający Ernst&YoungwPolsce
Paweł Tynel
DyrektorDziałuUlgiDotacjiInwestycyjnych Ernst & Young
4 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
WykazskrótówSSE–SpecjalneStrefyEkonomiczne
CIT–Podatekdochodowyodosóbprawnych
PIT–Podatekdochodowyodosóbfizycznych
VAT–Podatekodtowarówiusług
MSP–MałeiŚredniePrzedsiębiorstwa
BIZ–BezpośrednieInwestycjeZagraniczne
ONZ–OrganizacjaNarodówZjednoczonych
OECD–OrganizacjaWspółpracyGospodarczejiRozwoju
UE–UniaEuropejska
WE–WspólnotaEuropejska
UOKiK-UrządOchronyKonkurencjiiKonsumentów
PAIIZ-PolskaAgencjaInformacjiiInwestycjiZagranicznych
ILO–MiędzynarodowaOrganizacjaPracy
FIAS–SłużbaDoradczaInwestycjiZagranicznychBankuŚwiatowego
WTO–ŚwiatowaOrganizacjaHandlu
POIG–ProgramOperacyjnyInnowacyjnaGospodarka
RPO–RegionalnyProgramOperacyjny
PKWiU-PolskaKlasyfikacjaWyrobówiUsług
LCV–LightCargoVehicle–Lekkiesamochodydostawcze
B+R–Badania+Rozwój
5Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Streszczenie
Polska na mapie inwestycyjnej świata • WankiecieprzeprowadzonejprzezErnst&Youngw2011r.Polskazajęła1miejscewEuropie
Środkowo-Wschodniejoraz7miejscenatlecałejEuropypodwzględemliczbypozyskanychinwestycjizagranicznych.Takdobrywyniknaszegokrajubyłmożliwyprzedewszystkimdziękistosunkowosilnej,odpornejnakryzysgospodarce.Niebezznaczeniabyłrównieższerokidostępdowykształconejkadrypracowniczej,dużyrynekwewnętrznyorazdobralokalizacjawEuropie.
• ZkoleiEuropauplasowałasięjakodrugipoChinachnajatrakcyjniejszykierunekekspansjibezpośrednichinwestycjizagranicznych,główniedziękiwysokiejjakościkapitałuludzkiego.Jednakaktualnadestabilizacjaczęścigospodarekeuropejskich,jakrównieżwysokiekosztypracymogąwkolejnychlatachzniechęcaćpotencjalnychinwestorówdolokowaniainwestycjinastarymkontynencie.
• Samiinwestorzywskazują,żeEuropa,abymócwprzyszłościkonkurowaćonajwiększeinwestycje,powinnaobniżaćpodatkiorazkosztypracy.Zuwaginatrudnąsytuacjębudżetową,wwiększościkrajóweuropejskichjedynąszansąnaograniczeniefiskalnychobciążeńprzedsiębiorcóworazprzyciągnięcianowychbezpośrednichinwestycjizagranicznych(BIZ)wydajesiębyćoferowaniepomocypublicznej,wszczególnościwformieproinwestycyjnychulgpodatkowych.
Znaczenie podatkowych ulg proinwestycyjnych • Ulgipodatkowesąbardzopowszechniewykorzystywanewpolityceprzemysłowejwielukrajów
jakośrodekpromującyrealizacjęnowychinwestycji.Udzielająichnietylkokrajerozwijającesię,rywalizująceonapływzagranicznychinwestycji,aleteżkrajewysokorozwinięte.Wydajesięzatem,żerezygnacjaztegoinstrumentuwsparciawPolscemogłabyzagrozićwprzyszłościutrzymaniuprzeznaszkrajwysokiejocenywśródinwestorówzagranicznych.
• Badaniaempirycznejednoznaczniewskazująnapozytywnąkorelacjęmiędzywielkościąudzielonejpomocypublicznej(wtymwformiezwolnieńpodatkowych)awielkościąinwestycjiwdanymkraju.
Specjalne Strefy Ekonomiczne na świecie • Jednązdominującychnaświecieformzwolnieńpodatkowychsąulgiudzielanewramachspecjalnych
strefekonomicznych(SSE).Strefywpływająwszczególnościnawzrostzatrudnieniaieksportu,napływbezpośrednichinwestycjizagranicznych,rozwójkapitałuludzkiegooraztransferwiedzy,nowychtechnologiiiknowhow,przyczyniającsięwdługimokresiedoszybszegotempawzrostugospodarczegodanegoregionu.
• RozwójSSEmawpływnabudżetylokalneicentralne,jakkolwieksiłaikierunektegowpływumogąwywoływaćsporyiwistociezależąodoferowanychzachętfiskalnych.UtraconewpływybudżetoweztytułuulgpodatkowychudzielanychwstrefachorazkosztytworzeniaifunkcjonowaniaSSEpowinnybyćbowiemprzeciwstawianeprzychodombudżetowymzwiązanymzinnymipodatkamipłaconymiprzezprzedsiębiorcówstrefowych.
6 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Dotychczasowe efekty funkcjonowania SSE w Polsce • SpecjalnestrefyekonomicznedziałająwPolsceod1995r.idotychczasprzyczyniłysiędoosiągnięcia
następującychrezultatów(wgstanuna31grudnia2010r.):
Liczba zezwoleń Wartość zrealizowanych inwestycji w mln PLN Nowe miejsca pracy Utrzymane miejsca pracy
1 354 73221,6 167 141 58 148
• PrzykładynajlepszychpraktykwzakresieinwestycjistrefowychzostałyzebraneizaprezentowanewRozdzialeIXniniejszegoraportu.
• AnalizawpływufunkcjonowaniaSSEwPolscenawynikigospodarczenapoziomiepodregionówipowiatówprzeprowadzonaprzezErnst&Youngnapotrzebyniniejszegoraportuwykazałamiędzyinnyminastępująceefektystref:
• Wregionach,wktórychfunkcjonująstrefy,stopabezrobociajestprzeciętnieniższao1,5do2,8pktproc.wprzypadkupodregionóworaz2,3do2,9pktproc.wprzypadkupowiatów.
• Wpodregionach,wktórychfunkcjonująstrefy,poziomPKBpercapitajestwyższyprzeciętnieook.1300do2500PLNniżwpozostałychpodregionach.Oznaczato,iżwpodregionachgdziejeststrefawskaźnikPKBpercapitajestwyższyod3,9%do7,5%przeciętnegoPKBpercapitaPolskiniżwpozostałychpodregionach.
• OpróczstrefdlanowychinwestycjiPolskamadozaoferowaniarównieżinneformypomocypublicznej,wtym:dotacjeunijne(napoziomiekrajowymiregionalnym),dotacjerządoweorazzwolnieniezpodatkuodnieruchomości.ZpunktuwidzeniapotencjalnegobeneficjentaistniejącywPolscesystempomocypublicznejjestjednaksilnierozproszony.Zuwaginaogłaszanewróżnychterminachrundyaplikacyjneorazproblemyzwyczerpującymisiębudżetaminiemaciągłościwdostępiedofunduszyunijnych.Brakmożliwościustaleniajakiegotypuwsparciebędziedostępnewperspektywiekilkunastępnychlatuniemożliwiastrategiczneplanowanieinwestycjiwnaszymkraju.Natymtlepomocwstrefachzdecydowaniewyróżniasięnakorzyść,zuwaginaprzewidywalnośćzasadwsparcia,jegodostępnośćorazpotencjalniewysokąwartość.
• Dostępnedanepozwalająocenić,żezwolnieniepodatkowewSSEjeststosunkowoefektywnąformąpomocy,gdyżprzeciętnypoziomwsparciadlaprzedsiębiorstwwSSEwynosiok.12%wartościponiesionychnakładówinwestycyjnych.Innymisłowy,każdazłotówkazwolnieniapodatkowegozaowocowałaponad8PLNzainwestowanymiprzezinwestorówwSSE.
• Równieżzpunktuwidzeniaoddziaływanianabudżetpaństwaisamorządów,zwolnieniewSSEwydajesięstanowićefektywnenarzędzie.JeśliporównaćutraconedochodybudżetupaństwaztytułuulgipodatkowejwSSEzwpływamibudżetowymiodprzedsiębiorcówstrefowychwynikającymijedyniezzatrudnieniapracownikówstrefowych,tookazujesię,żejużod2004r.wzwiązkuzciągłymprzyrostemliczbypracownikówwpływyzaczęłyprzekraczaćutraconekorzyści.
• WpływSSEnarozwójregionównależyponadtorozpatrywaćwdużoszerszejperspektywieniżjedyniepoprzezbezpośrednieoddziaływanienabudżetsamorządu.Działalnośćinwestorastrefowegoprzyczyniasiębowiemdotworzenianowychmiejscpracyukontrahentów,budowypowiązańkooperacyjnych,rozwojuinfrastruktury,podnoszeniaatrakcyjnościinwestycyjnejregionuiprzyciąganianowychinwestycji,cowefekciepośredniozwiększarównieżwpływybudżetusamorząduzpodatków(CIT,PIT,podatekodnieruchomości).
7Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Perspektywy dla polskich stref • Naprzykładziebranżymotoryzacyjnej–mającejdotychczasnajwiększyudziałwinwestycjach
wstrefach–nasuwasiępytanie,czydalszelosyspecjalnychstrefekonomicznychwPolsceprzyczyniąsiędowspieraniakluczowychbranżwystępującychwstrefachwobliczuczekającychjetrendówiwyzwań,czyteżwręczprzeciwnie-przyczyniąsiędowycofywaniaprodukcjizPolskiiprzenoszeniajejwinnelokalizacje,oferującebardziejkorzystnewarunkiprowadzeniabiznesu.
• PolskieSSEzaczynająjużteraztracićnaatrakcyjności–pomimoperspektywyistnieniaprzezkolejnychponad9lat,dokońca2020r.Zrokunarokzwolnieniestrefowebędziecorazmniejatrakcyjnedlainwestorów.Spadekzainteresowaniastrefamibędzieoczywiściepostępowałwróżnychbranżachwróżnymtempie–wzależnościodstopniaichrentowności.Tymniemniej,zjawiskotobędzieodczuwalnewewszystkichsektorachiwpewnymmomencie–wzależnościodrentownościdanegosektora–wpłynienaspadeknowychinwestycjiwSSE.
• BadanieankietowewśródinwestorówstrefowychprzeprowadzoneprzezErnst&Youngnapotrzebyniniejszegoraportuwskazałonastępującetrendy:
• Ponadpołowaaktualnychinwestorówstrefowychdeklaruje,iżnieplanujerealizacjinowychprojektówinwestycyjnychnaterenachSSEwprzypadkuichfunkcjonowaniatylkodo2020r.,aleaż81%badanychdeklarujegotowośćprzeprowadzenianowychinwestycji,jeślistrefydziałałybydłużej.FaktwydłużeniadziałalnościSSEstanowiwięcbezpośredniczynnikdecydującyoatrakcyjnościstref.
• Jakogłównąkorzyśćprowadzeniadziałalnościwstrefachaż96,7%badanychwskazałozwolnieniezpodatkudochodowego.
• Mniejniżpołowabadanychzadeklarowała,żejestwstaniewykorzystaćdostępnąulgęwcałości.Problempełnegowykorzystaniapomocywstrefiedotyczyzwłaszczagrupydużychprzedsiębiorców(wtymfirm,któreweszłydoPolskiwformieBIZ).Jesttosygnałniepokojący,ponieważmożnaprzypuszczać,żetrudnościzrozliczeniemzwolnieniapodatkowegoprzezznaczącychinwestorówbędąwprzyszłościnarastaływzwiązkuzograniczeniemczasutrwaniaSSE.
• Jakoobszardopoprawyinwestorzynapierwszymmiejscuwskazaliograniczonyokreswykorzystaniaulgipodatkowej(63,3%).Następnewskazaniadotyczyłyinnychaspektówpodatkowych,takichjak:zastosowaniezwolnieniapodatkowegotylkodookreślonejdziałalności(62,3%),skomplikowanerozliczeniapodatkowezwiązanezwykorzystaniemulgi(48,8%),niejednolitapraktykaorganówpodatkowych(48,8%)orazbrakmożliwościrozliczaniastraty(47,9%).
• Wydłużeniedziałalnościstrefbyłobypozytywnymsygnałemdlatychinwestorów,którzydopierozastanawiająsięnadwejściemdostrefy.Ponad9latpozostałedokońcaokresufunkcjonowaniastrefniegwarantujepełnegoskonsumowaniaistotnejczęścizwolnieniapodatkowegoprzysługującegoprzedsiębiorcystrefowemu,copodważaatrakcyjnośćstrefisamegozwolnieniajakozachętydlapotencjalnychinwestorów.
• BadanieankietoweErnst&Youngwskazałorównież,żeSSEstanowiądobrenarzędziedotworzeniawspółpracywramachsiecipowiązańkooperacyjnych,któremogąstanowićbazędoinicjowaniastrukturocharakterzeklastrów.Klastryistrefymająpodobneceleimogłybywzmacniaćefektyswojejdziałalności.Zapewnieniepodmiotomzarządzającymstrefaminarzędzidowspieraniadziałalnościklastrówprzyczyniłobysiędoichprzyspieszonegorozwoju,awefekciezwiększyłobyatrakcyjnośćstrefdlainwestorówwkolejnychlatach.
8 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
„Mapa drogowa” wydłużenia funkcjonowania SSE • DalszefunkcjonowanieSSEpo2020r.niepowinnobudzićwątpliwościKomisjiEuropejskiej,przy
założeniużestrefybędąwpisywaćsięnadalwramywspólnotowejpolitykiregionalnej,aprzepisystrefowebędązgodnezregulacjamiwspólnotowymiwzakresiepomocyregionalnej.
• WydłużeniefunkcjonowaniaSSEpozostajewgestiiRadyMinistrówiwymaganowelizacjiposzczególnychrozporządzeństrefowych.Proceswydłużeniapowiniennastąpićwtrakcieroku2012,abyaktualnieobowiązującyokresfunkcjonowaniastrefniewpływałznacząconaspadekichatrakcyjności.
• Dostosowywaniestrefdounijnychzasadpomocyregionalnejjestprocesemcyklicznyminiezależnymodokresufunkcjonowaniastref,awynikazezmianprzepisówwspólnotowychnapoczątkukażdegookresubudżetowegoUE.
• Wefekciezasadnejestrozważeniebezterminowegoprzedłużeniaokresufunkcjonowaniastref.
10 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Czym są Specjalne Strefy Ekonomiczne?Formalnierzeczbiorąc,polskieSSEtowyodrębnioneadministracyjnieobszaryPolski,wramachktórychinwestorzymogąprowadzićdziałalnośćgospodarcząnapreferencyjnychwarunkach.CelemfunkcjonowaniaSSEjestprzyspieszenierozwojugospodarczegowybranychobszarówkraju,wszczególnościpoprzez:
• rozwójokreślonychdziedzindziałalnościgospodarczej,
• rozwójnowychrozwiązańtechnicznychitechnologicznychorazichwykorzystaniewgospodarcenarodowej,
• rozwójeksportu,
• zwiększeniekonkurencyjnościwytwarzanychwyrobówiświadczonychusług,
• zagospodarowanieistniejącegomajątkuprzemysłowegoiinfrastrukturygospodarczej,
• tworzenienowychmiejscpracy,
• zagospodarowanieniewykorzystanychzasobównaturalnychzzachowaniemzasadrównowagiekologicznej.
WPolscefunkcjonujeobecnie14SSE,tj.strefy:kamiennogórska,katowicka,kostrzyńsko-słubicka,krakowska,legnicka,łódzka,mielecka,pomorska,słupska,starachowicka,suwalska,tarnobrzeska,wałbrzyskaorazwarmińsko-mazurska.SSEsąobecnewewszystkichwojewództwach.Wedługstanunakoniec2010r.powierzchniawszystkichstrefwynosiła14,1tys.ha,przyłącznymustawowymlimiciecałkowitejpowierzchnistrefwynoszącym20tys.ha.
WmomencietworzeniaSSE(tj.wlatach1995-1997)zakładano,żezakończąoneswojądziałalnośćwciągudwudziestulatodichustanowienia.Jednakwgrudniu2008r.okresfunkcjonowaniawszystkichstrefzostałujednoliconyiprzedłużonydo31grudnia2020r.
Zezwolenie przepustką do strefyPodstawowąkorzyściądostępnąwramachSSEjestzwolnieniezpodatkudochodowego(CITlubPIT–wzależnościodformyprowadzeniadziałalnościgospodarczej)oddochoduosiąganegozdziałalności:(i)prowadzonejnaterenieSSEoraz(ii)określonejwramachzezwoleniastrefowego.
ZezwolenienaprowadzeniedziałalnościgospodarczejwramachSSEjestudzielanewformiedecyzjiadministracyjnejprzezpodmiotzarządzającydanąstrefązupoważnieniaministrawłaściwegodosprawgospodarki.
WceluuzyskaniapomocywpostacizwolnieniazpodatkudochodowegoprzedsiębiorcastrefowyjestzobowiązanydozapewnieniatrwałościinwestycjiwSSEprzezokresmin.5lat(wprzypadkumałychiśrednichprzedsiębiorstw(MSP)–min.3lat),cooznaczawszczególnościkonieczność:
• prowadzeniawtymokresiedziałalnościgospodarczejwstrefie,
• utrzymaniawłasnościskładnikówmajątku,zktórymibyłyzwiązanewydatkiinwestycyjne,
• utrzymanianowoutworzonychmiejscpracy.
11Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Wartość pomocy publicznej w SSE Podmiotydokonującewstrefachinwestycjiuzyskująpulęzwolnieniapodatkowegoodpowiadającegonakładominwestycyjnymlubkosztomzatrudnieniaorazintensywnościpomocypublicznejobowiązującejwdanymregionie.
Aktualna mapa maksymalnej intensywności pomocy publicznej obowiązująca do końca 2013 r.
Legenda
Maksymalna pomoc publiczna (jako poziom nakładów inwestycyjnych):
� 50%� 40%
30%
+ 10 pkt % dla średnich oraz+ 20 pkt % dla małych przedsiębiorstw
Kraków
Legnica
SopotSłupsk
Kostrzyn
Łódź
OlsztynSuwałki
Starachowice
Tarnobrzeg
MielecKatowice
Wałbrzych
Kamienna Góra
Źródło: Opracowanie własne. Oznaczenia wskazują siedziby poszczególnych SSE.
14 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
1. AtrakcyjnośćinwestycyjnaPolski
Wciąż potrafimy przyciągać inwestycjeTegorocznaedycjaRaportuAtrakcyjnościInwestycyjnejEuropyErnst&Young2011porazkolejnypotwierdziłaatrakcyjnośćPolskijakomiejscalokalizacjiBIZ.W2010r.PolskaodnotowałanajwyższywzrostliczbyprojektówBIZwcałejEuropie–byłoicho40%więcejniżwroku20091.
AnalogicznywynikprezentujądanezawartewnajnowszymraporcieOrganizacjiNarodówZjednoczonych(ONZ)dotyczącyminwestycjinaświecie2.ZgodnieztymraportemprzyrostliczbyprojektówBIZwPolsce(szacowanyjakosumainwestycjitypugreenfieldinabyćprzedsiębiorstw)wyniósł43,8%.
WankiecieprzeprowadzonejprzezErnst&Youngnaszkrajzajął1miejscewEuropieŚrodkowo-Wschodniejoraz7miejscenatlecałejEuropypodwzględempozyskanejliczbyinwestycjizagranicznych(udziałwcałościinwestycjiwEuropiewwysokości4%).NatomiastzgodniezraportemONZudziałPolskiwinwestycjachzagranicznychwEuropiewyniósł3,7%.
Kraje europejskie najczęściej wybierane jako miejsce lokalizacji BIZ w 2010 r.
Ranking KrajZmiana
liczby BIZ 2009 - 2010
Ranking Kraj Projekty BIZ 2010
Udział w całości
1 Polska 40% 1 WielkaBrytania 728 19%2 Węgry 38% 2 Francja 562 15%3 Irlandia 36% 3 Niemcy 560 15%4 Niemcy 34% 4 Rosja 201 5%5 Szwecja 33% 5 Hiszpania 169 4%6 Szwajcaria 30% 6 Belgia 159 4%7 Rosja 18% 7 Polska 143 4%8 Czechy 16% 8 Holandia 115 3%9 Turcja 10% 9 Irlandia 114 3%
10 Belgia 9% 10 Włochy 103 3%11 WielkaBrytania 7% 11 Szwajcaria 90 2%12 Holandia 6% 12 Węgry 88 2%13 Francja 6% 13 Szwecja 77 2%14 Włochy 3% 14 Czechy 71 2%15 Hiszpania -2% 15 Turcja 64 2%
Razem 14% Inne 513 14%Razem 3,757 100%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie European attractiveness survey 2011, Ernst & Young, s. 16.
Polskauplasowałasięponadtona3miejscupodwzględemliczbymiejscpracystworzonychdziękiBIZw2010r.oraznadrugim–wodniesieniudoliczbymiejscpracywprzeliczeniunapojedynczyprojekt3. W2010r.inwestorzyzagranicznistworzyliwnaszymkraju12,4tys.miejscpracy–więcejpowstałowtymczasietylkowWielkiejBrytaniiiFrancji.W2010r.najwięcejBIZwPolscemiałomiejscewbranżachprodukcjisprzętuRTV/AGDimotoryzacyjnej.Trzeciemiejscezajęłytzw.usługibiznesowe(tj.prawnicze,marketingowe,konsultingowe,rekrutacji,drukowaniaizabezpieczania).
1 Europeanattractivenesssurvey2011,Ernst&Young,s.16.2 Worldinvestmentreport2011,UnitedNationsConferenceonTradeandDevelopment,s.199,210.3 Europeanattractivenesssurvey2011,Ernst&Young,s.16.
15Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Największy przyrost liczby miejsc pracy stworzonych w ramach BIZ
Ranking Kraj Miejsca pracy Ranking Kraj Miejsca pracy / projekt
1 WielkaBrytania 21209 1 Węgry 97,42 Francja 14922 2 Polska 86,53 Polska 12 366 3 Czechy 67,84 Niemcy 12 044 4 Irlandia 50,75 Węgry 8 572 5 Hiszpania 45,76 Rosja 8 058 6 Rosja 40,17 Hiszpania 7 723 7 WielkaBrytania 29,18 Irlandia 5 785 8 Francja 26,69 Czechy 4 815 9 Belgia 25,2
10 Belgia 4 010 10 Niemcy 21,011 Turcja 3 830 12 Szwecja 1 125 13 Holandia 95814 Szwajcaria 673 15 Włochy 627
Razem 137 337
Źródło: Opracowanie własne na podstawie European attractiveness survey 2011, Ernst & Young, s. 16.
Zadecydowała silna gospodarkaKiedywielekrajówUniiEuropejskiejpogrążyłosięwrecesjiw2009r.,Polsceudałosięutrzymaćdodatniwzrostgospodarczy.WizjazielonejwyspynamorzukryzysugospodarczegozostawiławświadomościinwestorówpozytywnewrażenieiprzyczyniłasiędouzyskaniapozycjilideraregionuwpozyskiwaniuBIZ.Jakpokazująliczneanalizyprowadzoneprzezinstytucjewspieraniainwestycji,pozastosunkowosilną,odpornąnakryzysgospodarką,Polskaprzyciągaładotychczasinwestorówzwłaszczaszerokimdostępemdowykształconejkadrypracowniczej,dużymrynkiemwewnętrznymorazdobrąlokalizacjąwEuropie4.
Inwestorzy mówią „sprawdzam”UtrzymanieobecnegotempanapływuBIZdoPolskiwdłuższejperspektywiemożebyćjednaktrudne,jeżeliwwalceonowychinwestorównasząjedyną„kartąprzetargową”pozostanądużezasobysiłyroboczejorazkorzystnepołożeniegeograficzne.
JakwynikazraportuErnst&Young,kluczowymczynnikiemwprocesieprzyciąganianowychinwestycjijestdobrzerozwiniętainfrastrukturakomunikacyjna.Tymczaseminwestorzyzgodnienarzekająnastannaszychdróg,lotniskorazliniikolejowych–zwłaszczanasłabąsiećautostradiprzewlekłośćprocesubudowynowychdrógszybkiegoruchu,jakrównieżnabrakefektywnychpołączeńpomiędzyróżnymisystemamitransportu5.
Innązprzeszkód,ojakiepotykasięzagranicznybizneswPolsce,sąskomplikowaneprzepisyprawapodatkowego,którychczęstezmianyzwiększająryzykoinwestycyjne.Wraporcie„DoingBusiness2011”naszkrajzajął121miejsce(na183zbadanychkrajów)podwzględem„przyjazności”systemufiskalnegowobecprzedsiębiorców(tj.biorącpoduwagęłącznąkwotęobciążeńpodatkowychiparapodatkowychosóbprowadzącychdziałalnośćgospodarczą,czaspoświęcanynarozliczeniapodatkoweorazliczbęwpłatdokonywanychnapoczetpodatkówwtrakciejednegor.)6.
Atuty,którymidotychczasstaraliśmysięprzyciągaćnoweinwestycjezzagranicy,sąrelatywniemałokonkurencyjne,zwłaszczazpunktuwidzeniapotrzebzgłaszanychprzezsamychinwestorów.
WostatnimokresiePolskaprzyciąganowychinwestorówstawiającnienaniższekoszty,alenajakośćświadczonychusługiefektywnośćpracy.
4 Np.„BarierywnapływiebezpośrednichinwestycjizagranicznychdoPolski2010”,PolskaAgencjaInformacjiiInwestycjiZagranicznychS.A.,str.35.
5 RaportMinisterstwaGospodarki„NapływbezpośrednichinwestycjizagranicznychdoPolski–barieryimożliwościwzrostu”,str.7(www.mg.gov.pl/NR/rdonlyres/F91B004A.../naplywBIZ.doc);raportMinisterstwaGospodarki„BezpośrednieinwestycjezagranicznewPolsce(wgstanunakoniec2007r.)”,s.22(www.mg.gov.pl/NR/rdonlyres/F91B004A-083D-439F-87CB-A964981E4B5F/50463/BIZ_2007.pdf).
6 „Doingbusiness2011”,s.188.Chinyzajęływcytowanymrankinguwkategorii„Podatki”114.miejsce(s.156).
16 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
2. Kontekst globalny - czy Europa jest atrakcyjnym miejscemnalokalizacjęinwestycji?
Europa tuż za … Chinami EuropatoobecniedrugipoChinachnajatrakcyjniejszykierunekekspansjiBIZ–wynikazRaportuAtrakcyjnościInwestycyjnejEuropyErnst&Young20117.Takiegozdaniabyło35%biorącychudziałwbadaniumenedżerówodpowiadającychwswoichfirmachzadecyzjeinwestycyjne.Jednocześnieróżnicapomiędzynajbardziejatrakcyjnymrynkieminajrzadziejwybieranymzmniejszyłasięz57punktówprocentowychw2005r.do27punktówprocentowychwroku2011.Świadczytoowielkiejdywersyfikacjiwyborówiolbrzymiejkonkurencjioinwestycjezagranicznenaświecie.
Należyprzyjąć,żewprzyszłościżadenzregionówniebędziemiałmonopolunaprzyciąganieinwestycjizagranicznych.
Który region jest najbardziej atrakcyjny inwestycyjnie?
63%
35%
52%
38%
55%
29%
45%
23%
18%
7%11%
6%
16%
2005 2007 2009 2011
Europa Zachodnia
Chiny
Europa Środkowai Wschodnia
USA i Kanada
Indie
Rosja
Brazylia
Źródło: European attractiveness survey 2011, Ernst & Young, s. 26.
ZgodniezraportemONZśredniprzyrostliczbyBIZwEuropiewyniósłw2010r.4%.NatomiastzgodniezRaportemAtrakcyjnościInwestycyjnejEuropyErnst&Young2011liczbaprojektówBIZw2010r.wEuropiewzrosłałącznieo14%wporównaniudoroku2009.Aż70%BIZstanowiłyprzytymnoweprojekty,atylko30%inwestorówzdecydowałosięnarozwójistniejącychjużprzedsięwzięć.DziękiBIZpowstałowEuropiew2010r.ponad137tys.nowychmiejscpracy,cooznacza10%wzrostwporównaniuzrokiem2009orazzatrzymaniespadkuliczbymiejscpracyporazpierwszyod2007r.8 Motorem napędowymwzrostuwskalikontynentubyłyprzedewszystkimfirmyamerykańskie.WminionymrokustworzyłyonewEuropie37,9tys.nowychmiejscpracy,ponaddwukrotniewięcejniżfirmyniemieckie(17,5tys.).Liczbaprojektówinwestycyjnychprowadzonychprzezfirmyzzaoceanuwzrosław2010r.o24%9.
AtrakcyjnośćEuropyjakomiejscaprowadzeniabiznesuwydajesięutrzymywaćnastabilnympoziomie,pomimoutratypozycjiświatowegoliderawprzyciąganiuBIZodnotowanejw2010r.WramachtegorocznejedycjiraportuErnst&Young33%inwestorówwyraziłogotowośćzainwestowaniawEuropie
7 Europeanattractivenesssurvey2011,Ernst&Young,s.5.8 Europeanattractivenesssurvey2011,Ernst&Young,s.14.9 Europeanattractivenesssurvey2011,Ernst&Young,s.20.
17Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
jeszczew2011r.(przyczymtylko13%stanowiłybyzupełnienoweprzedsięwzięcia,44%–projektyreinwestycyjne,natomiastpozostałączęść–inwestycjeoinnejformiefinansowania,np.jointventureczyteżpartnerstwopubliczno-prywatne).Tylko1%obecnychjużwEuropieinwestorówplanujeprzeniesieniedziałalnościdoinnejlokalizacji10.
Co stanowi o konkurencyjności EuropyPomimozawirowańgospodarczych,jakiedotknęłyczęśćkrajówUniiEuropejskiej,regiontenjestwdalszymciągupostrzeganyprzezinwestorówjakoatrakcyjnykierunekrozwojuBIZ.
Dlaczego Europa jest atrakcyjna?
62%
70%
75%
76%
76%
77%
82%
Wspieranie prywatnego biznesu
Rozwój największych na świecie klastrów biznesowych
Duże możliwości w zakresie B+R
Rozwój "zielonych inicjatyw"
Przewidywalna sytuacja gospodarcza
Nacisk na odpowiedzialnośćspołeczną
Jakość siły roboczej
Źródło: European attractiveness survey 2011, Ernst & Young, s. 28.
Zasadaeksponowaniaregionujakostabilnej,aledrogiejlokalizacjidlabiznesumożewkolejnychlatachokazaćsięnieskutecznazuwaginakryzyswpołudniowychkrajachEuropy.Krajeeuropejskiepowinnyzatembardziejelastyczniepodejśćdokwestiikonkurencjizinnymiregionami,skupiającsięprzedewszystkimnaobniżaniukosztówrealizowaniainwestycjiprzyzachowaniuwysokiejjakościrealizowanychprzedsięwzięć.
PostrzeganietejczęściświatawperspektywielokalizacjiBIZpodleganieustannejewolucji.ObserwowanadestabilizacjaczęścigospodarekeuropejskichorazrosnącyniepokójwśródtamtejszychspołeczeństwmogązachwiaćwizerunkiemUniiEuropejskiejjakoprzewidywalnegomiejscadlaprowadzeniainwestycji.
Europejskastrategiaprzyciąganiaprzedsiębiorcówopartanakombinacjiwysokiejjakościkapitałuludzkiego,aleteżidącychzniąwparzewyższychniżwinnychregionachświatakosztówpracymożesięwnajbliższychlatachokazaćniewystarczająca.
10Europeanattractivenesssurvey2011,Ernst&Young,s.22.
18 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
3. JakzachęcaćdoinwestowaniawEuropie?Wocenieliderówświatowegobiznesukrajeeuropejskiepowinnyprzedewszystkimobniżyćpodatki(34%wskazań)orazkosztypracy(28%wskazań)11.
Co zwiększyłoby atrakcyjność inwestycyjną Europy?
9%
10%
12%
16%
21%
28%
34%
Ułatwienie dostępu do finansowania
Więcej inwestycji infrastrukturalnych
Bardziej elastyczne zasady konkurencji
Większe wsparcie dla innowacyjnych projektów
Większe wsparcie dla MSP
Obniżanie kosztów pracy
Obniżanie podatków
Źródło: European attractiveness survey 2011, Ernst & Young, s. 39.
NarelatywniewysokipoziomfiskalizmupaństwUniiEuropejskiejwskazująrównieżlicznestudiaporównawcze.Przykładowo,zgodniezwyliczeniamiBankuŚwiatowegozaprezentowanymiwtegorocznejedycjiraportu„DoingBusiness2011”,UniaEuropejskazajęławśródświatowychmakroregionów2miejscepodwzględemwysokościłącznychobciążeńfiskalnychponoszonychprzezdziałającychnajejobszarzeprzedsiębiorców12.
Łączne obciążenie podatkowe przedsiębiorców w przekroju światowym
Region Łączne obciążenia podatkowe (jako % zysku)
AmerykaŁacińska 53,50UniaEuropejska 44,20KrajeOECD 43,00EuropaWschodniaiAzjaŚrodkowa 41,20AzjaWschodniaiPacyfik 35,40BliskiWschódiAfrykaPółnocna 32,80
Źródło: Doing Business 2011 – European Union (EU), str. 25, Bank Światowy13.
Wpraktycepostulatobniżeniakosztówprowadzeniadziałalnościgospodarczejbędzieoznaczałkoniecznośćprzeprowadzeniagruntownychreformfinansówpublicznych.JednakbiorącpoduwagęwysokipoziomdługupublicznegooraznadmiernydeficytbudżetowyczęścigospodarekpaństwUniiEuropejskiej,nienależysięspodziewać,iżkrajetezdecydująsięnaobniżeniestawekpodatkówodzyskówprzedsiębiorstw(jakuczyniłatonp.WielkaBrytaniawmarcu2011r.,gdzieobniżonostawkępodatkudochodowegoodosóbprawnychz28%do26%,przyzałożeniuosiągnięciadocelowejstawkinapoziomie23%).
SzansąnaograniczenieobciążeńfiskalnychprzedsiębiorcówwceluprzyciągnięcianowychBIZmożebyćwykorzystaniealternatywnychinstrumentówwsparciafinansowegoinwestorów,wszczególnościwformieulgpodatkowychnapoziomiecentralnymlublokalnym.
11Europeanattractivenesssurvey2011,Ernst&Young,s.39.12Zgodniezmetodologiąprzygotowaniaraportów„DoingBuiness”wskaźnikobciążeńfiskalnychprzedsiębiorcówjestobliczanyjako
stosunekłącznejwysokościopłatpodatkowychiparapodatkowychpłaconychprzezprzedsiębiorców(wtym,podatkówdochodowychodosóbprawnychifizycznych,podatkówmajątkowych,podatkówodzyskówkapitałowych,opłatdrogowych,opłatśrodowiskowychorazskładeknaubezpieczeniespołeczne)doprzeciętnegozyskuwypracowanegoprzezdwuletnieśredniejwielkościprzedsiębiorstwo.
13http://www.doingbusiness.org/~/media/FPDKM/Doing%20Business/Documents/Profiles/Regional/DB2011/DB11-European-Union.pdf
19Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
III. ProinwestycyjneulgipodatkowewinnychkrajachEuropyiświata
20 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
1. Globalny„rynek”zachętinwestycyjnychZachętyinwestycyjnemogąprzybieraćróżnąformę.Nawyróżnieniezasługująnajczęściejstosowaneulgipodatkowe.ZestawieniestosowanychulgpodatkowychwwybranychkrajachprzedstawiatabelawZałączniku1.Poniżejprzedstawionojejskrótdlawybranychkrajówregionu.
Proinwestycyjne zachęty podatkowe w wybranych krajach regionu
Kraj Cel wsparcia Forma wsparciaKraje europejskie
Czechy realizacjainwestycjiwsektorzeprzemysłowym
zwolnieniezCITprzezokres5latsięgającedo40%poniesionychwydatkówinwestycyjnych
Francja pobudzeniedziałalnościbadawczo-rozwojowej(B+R)
ulgawpodatkudochodowymsięgająca30%wydatkówkwalifikowanychponiesionychwzwiązkuzdziałalnościąB+R(amortyzacjaśrodkówtrwałych,wynagrodzenia)
Holandiarozwójdziałalnościinnowacyjnejibadawczo-rozwojowej–program„InnovationBox”
obniżonaz25%do5%stawkaCIToddochoduosiągniętegozwytworzonychwewłasnymzakresiewartościniematerialnychiprawnych
Słowacja
zwiększanierozmiarówprodukcjipoprzezrozpoczęcienowejprodukcjibądźzwiększanierozmiarówprodukcjidotychczasowej
• do100%zwolnieniazCITprzezokres5lat • zwolnieniezpodatkuodnieruchomościprzez
władzelokalne
Węgry • rozwójinwestycji
• pobudzaniedziałalnościB+R
• ulgapodatkowawwysokości25-50%poniesionychwydatkówinwestycyjnych-maksymalneobniżeniepodatkusięgające80%przez okres 10 lat
• zwolnieniepodatkowewwysokości10%wydatkównawynagrodzeniepracownikówdziałuB+R
Włochywsparcieinwestycjiwregionachsłabiejrozwiniętych(Mezzogiorno)
• zwolnieniezpodatkudochodowegodlaprzedsiębiorstwrealizującychinwestycjewlatach2007-2013
• pomocautomatyczna–przyznawanawmomenciezłożeniarocznejdeklaracjipodatkowej,napodstawiewydatkówkwalifikowanychponiesionychwdanymroku
Rosjarozwójinwestycjiwramach4rodzajówspecjalnychstrefekonomicznych
• obniżoneskładkinaubezpieczeniaspołeczne • 5-letniezwolnieniezlokalnegopodatkuod
aktywów • obniżeniestawkipodatkudochodowegoz20%do
15,5% • zwolnieniezVATusługświadczonychwwolnych
portach
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: − The 2011 worldwide corporate tax guide, Ernst & Young, 2011 − Doing business in the Russian Federation, Ernst & Young, 2011 − Taxation trends in the European Union, 2011 edition, Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2011 − State aid N 39/2007 – Italy - Tax credit for new investments in the assisted areas.
21Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Analizaprzedstawionegozestawieniapokazuje,żeulgipodatkowesąpowszechniewykorzystywanewpolitycegospodarczejwielukrajówjakośrodekpromującyrealizacjęnowychinwestycji.Udzielająichnietylkokrajerozwijającesię,rywalizująceonapływzagranicznychinwestycji.Ulgipodatkowepowszechnesąrównieżwkrajachwysokorozwiniętych.
WwielukrajachsystemulgpodatkowychjestdużobardziejrozbudowanyniżwPolsce,dziękiniemuprzedsiębiorcymogąkorzystaćzszerszegowachlarza„przywilejów”podatkowych.
Ponadtostosowaniezwolnieńpodatkowychwydajesięprostszewinnychkrajach.Przykładowo,weWłoszechzwolnieniepodatkowenainwestycjewsłaborozwiniętychregionachjestprzyznawaneautomatycznie–tj.bezformalnegoubieganiasięowsparcie,wmomenciezłożeniarocznejdeklaracjipodatkowej.
Wwiększościkrajówzwolnieniepodatkowejestograniczoneczasowolubkwotowo(wzależnościodwartościponiesionychwydatkówinwestycyjnych).
Zwolnieniapodatkowetopopularnaformawspieraniainwestycjinaświecie.
Przede wszystkim innowacjeZauważalnątendencjąwkrajachwysokorozwiniętychjestwykorzystanieulgpodatkowychjakonarzędziastymulowaniadziałalnościinnowacyjnej.Działaniatemająnacelupromowaniedziałalnościbadawczo-rozwojowejorazwdrażaniainnowacyjnychtechnologii,któresąpostrzeganejakonarzędziebudowaniamiędzynarodowejkonkurencyjnościprzedsiębiorstw.
SSE nie są polskim wynalazkiemSpecjalnestrefyekonomicznefunkcjonująwwielukrajach.Przedsiębiorcykorzystająwnichprzedewszystkimztzw.„wakacjipodatkowych”,aledostępnesąwnichrównieżinneprzywileje,jaknaprzykładuproszczoneproceduryadministracyjnelubdostępdorozwiniętejinfrastruktury.ZgodniezRaportemONZ14,tworzenielubrozwójspecjalnychstrefekonomicznychjestjednymznajnowszych,powszechnychtrendówwpromowaniunapływubezpośrednichinwestycjizagranicznychwkrajachazjatyckich.
Unia Europejska – nie tylko dotacje gotówkoweKrajeeuropejskierównieżproponująinwestoromskorzystaniezszerokiegowachlarzuulgpodatkowych.Jakwskazujądanestatystyczne,wlatach2004-2006zwolnieniapodatkowestanowiłydrugąpodotacjachgotówkowych,najbardziejpowszechnąformępomocypublicznejwkrajachUE(38%środków).Wkolejnychtrzechlatach,tj.2007-2009,zauważyćmożnajużjednakrosnącąrolęzwolnieńpodatkowych(44%)wporównaniudodotacjigotówkowych(50%).
14Worldinvestmentreport2011,UnitedNationsConferenceonTradeandDevelopment.
22 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Struktura pomocy publicznej w UE
55%38%
3%2% 1%
1%
Struktura pomocy publicznej w UE w latach 2004-2006
Dotacje Zwolnienia podatkowePożyczki preferencyjne GwarancjeUdział w kapitale Odroczenia płatności podatku
50%44%
3% 2% 1%0%
Struktura pomocy publicznej w UE w latach 2007-2009
Źródło: Facts and Figures on State Aid in the Member States, Accompanying the Report from the Commission State Aid Scoreboard, Autumn 2010 update, European Commission, Brussels, 2010, str. 41.
A co oferuje inwestorom nasza bezpośrednia konkurencja?Należyzaznaczyć,iżulgipodatkowejakozachętadolokowaniazagranicznychinwestycjistosowanesąpowszechniewkrajachEuropyŚrodkowo-Wschodniej,np.wCzechach,naSłowacji,wBułgarii,naWęgrzech–wkrajach,którebardzoczęstorywalizujązPolskąolokalizacjędużychinwestycjiprodukcyjnych.Jakwskazujezestawieniewtabeli,ulgipodatkowesąwtychkrajachnajpopularniejszą,obokdotacjigotówkowych,formąwspieraniainwestycji.
Zachęty inwestycyjne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej
Państwo Bułgaria Czechy Rumunia Słowacja Węgry Polska
Rodz
aje
zach
ęt(b
ezfu
ndus
zyU
E)
Dotacjeinwestycyjne
Dotacjenazatrudnienie
Dotacje na szkolenie
Ulgalubzwolnieniezpodatkudochodowego
Zwolnieniezpodatkuodnieruchomości
Zwolnieniezinnychpodatków
Sprzedażnieruchomościpoobniżonejcenie
Innespecyficzne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Zachęty inwestycyjne w państwach Europy Środkowo – Wschodniej, Wydział Pomocy Publicznej Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A., Warszawa, czerwiec 2011 r., str. 30.
23Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
AktualniePolska,oferującszerokiwachlarzzachętinwestycyjnych,jestatrakcyjnymkrajemdlalokalizacjibezpośrednichinwestycjizagranicznych.Widocznajestjednaktendencjazaostrzającejsiękonkurencjipomiędzykrajamionoweprojektyinwestycyjne.
Proinwestycyjneulgipodatkowesąpowszechniestosowaneprzezwielekrajów,ale-conajbardziejistotne-dostępnesąonewkrajach,któresilniekonkurujązPolskąonowychinwestorów.BraktegoinstrumentuwsparciamógłbyzagrozićutrzymaniuprzezPolskęwysokiejocenywśródinwestorówzagranicznychwprzyszłości.
24 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
2. OddziaływanieulgpodatkowychnaBIZ
Ulgi inwestycyjne szansą na przyciągnięcie BIZ?WobecograniczonychmożliwościredukcjiobciążeńfiskalnychistotnąrolęzaczynaodgrywaćpomocpublicznaoferowanaprzedsiębiorcomprzezkrajeUniiEuropejskiej.WsparcieześrodkówbudżetowychjestważnymelementemrywalizacjionapływnowychBIZ,zwłaszczapomiędzyregionamiozbliżonychwarunkachinwestowania.
Udogodnieniawpostacizachętfinansowychdlazagranicznychinwestorów(takichjakdotacjerządowe,dotacjegotówkowezfunduszystrukturalnychczyteżzwolnieniazpodatkudochodowego)przyczyniająsiędozwiększeniaatrakcyjnościinwestycyjnejkrajugoszczącegoisprzyjająkształtowaniusiękorzystnegoklimatuinwestycyjnego.Poniższywykrespotwierdzatezę,żeistniejepozytywnakorelacjamiędzyudzielonąpomocąpublicznąawielkościąinwestycjizagranicznychnapływającychdodanegokraju(zogólnegotrenduwyłamujesięjedynieWielkaBrytania,którabyławstanieprzyciągnąćnajwiększąwartośćinwestycjiprzyśrednioniższympoziomieudzielonegowsparcia).Inwestorzyprowadzącynegocjacjewnaturalnysposóbstarająsięuzyskaćjaknajwiększewsparciedotacyjneiuwzględniajątenczynnikprzywyborzekonkretnejlokalizacji.
25Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Wartość udzielonej pomocy publicznej a wartość BIZ w krajach UE w latach 2007-2009
Austria
Belgia
Francja
Włochy
Holandia
Polska
Portugalia
Hiszpania
Szwecja
Wielka Brytania
Niemcy
Dania
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
0 2 500 5 000 7 500 10 000 12 500 15 000 17 500 20 000 22 500 25 000 27 500 30 000
Wartość BIZ [mln EUR]
Wartość pomocy publicznej [mln EUR]
Austria
Bułgaria
Cypr
Czechy
Estonia
FinlandiaGrecja
Węgry
Irlandia
ŁotwaLitwa
Malta
Rumunia
Słowacja
Słowenia0
5 000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
35 000
40 000
45 000
50 000
0 250 500 750 1 000 1 250 1 500 1 750 2 000 2 250 2 500
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/download.do?tab=table&plugin=0&language=en&pcode=tec00049; http://ec.europa.eu/competition/state_aid/ tudiem_reports/expenditure.html.
26 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Badania dotyczące wpływu SSE i ulg podatkowych na atrakcyjność inwestycyjną regionów
Nazwa badania, przedmiot/ zakres badania Główne wnioski
Wang(2010)
EkonometrycznaanalizawpływuefektywnościSSEwprzyciąganiuBIZwoparciuodanedla32616spośród333gminw31chińskichprowincjach17. Obejmuje lata 1978-2007.
SSEzwiększyłyBIZpercapitaażo58%(główniewprzemyśle)wstosunkudookresuprzedichutworzeniem,niewypierającprzyokazjikrajowegokapitałuiinwestycji.
Djankovetal.(2010)
Daneoefektywnymopodatkowaniuprzedsiębiorstw,pochodzącezankietyprzeprowadzonejw2004r.w85krajach,badającejobciążeniapodatkoweporównywalnychśredniejwielkościfirmookreślonejstrukturzeiprofiludziałalności.
Wyższeefektywnestawkipodatkudochodowegoodosóbprawnychsąnegatywnieskorelowanezinwestycjamiwsektorzeprzemysłowym.Sektorusługowyjestmniejwrażliwynawzroststawekpodatkowychniżsektorprzemysłowy.Ponadto,wysokiepodatkiprzyczyniająsiędopowiększaniaszarejstrefyorazpowodują,żefirmyczęściejfinansująswojądziałalnośćkredytemniżemisjąakcji.
SchwellnusiArnold(2008)
AnalizagospodarekOECDwlatach1996-2004dotyczącawpływupodatkówodprzedsiębiorstwnainwestycjeiproduktywność.
Wzrostefektywnejstopyopodatkowaniao1pktproc.pociągazasobąobniżenienakładówinwestycyjnychnafabryki,wyposażenieiinfrastrukturęook.0,5–1,0pktproc.
Hajkovaetal.(2006)
Analizadanychz28krajówOECDwokresie1991-2000.
Negatywnywpływpodatków(mierzonychkrańcowąefektywnąstopąopodatkowania)naBIZ.
GordoniHines(2002)
Pracaprzeglądowa.
Wwynikusilnejkonkurencjipodatkowejinwestorzyczęstoprzenoszązyskizdziałalnościdokrajówonajniższychobciążeniachpodatkowych.
BerthélemyiDémurger(2000)
Empirycznaanalizadanychpanelowychdla24chińskichprowincjiwokresie11latorazmodelteoretyczny.
BIZnapływającedoSSEizwiązanyztymtransfertechnologiipełniąfundamentalnąrolęwtworzeniuchińskiegowzrostugospodarczego.
Hines(1999)
WpływpodatkównaBIZnaprzykładzieUSAorazproblematykaunikaniapodatkówwkontekściemiędzynarodowym.
BIZcechująsięnegatywnąelastycznościąwzględemzmianstawekpodatkówwwysokości-0,6.
15Dokońca2007r.SSEfunkcjonowałynaterenieaż300spośródtychgmin,costanowi92%.16Właściwiew22prowincjach,5regionachautonomicznychi4miastachwydzielonych.
27Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
IV. Specjalne strefy ekonomiczne na świecie
28 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
1. RozwójSSEnaświecieDecyzjęoutworzeniupierwszejSSEwdzisiejszymrozumieniupodjętowShannonwIrlandiiw1947r.,aledziałalnośćprodukcyjno-przetwórcząprowadzisiętamod1958r.Przedrokiem1970większośćstrefpowstawaławkrajachrozwiniętych,głównieEuropyZachodniej.Wlatachpóźniejszychwzorowałysięnanichinne(np.zarządzającastrefąwShannonfirmaInternationalIrelandDevelopmentdoradzałaprzytworzeniunajstarszejpolskiejSSEwMielcu).
LiczbaSSEnaświeciewciążrośnie.SąrozpowszechnionewAzjiiAmeryceŁacińskiej,azyskująnapopularnościtakżewAfryceiEuropieŚrodkowo-Wschodniej.WedługBoyengeniesąonenatomiastwciążrozwiniętewAmerycePołudniowej.W1986r.istniało176obszarówocharakterzeSSErozlokowanychw47krajach.W2008r.byłoichjużponad3000w135krajach.Majątakżecorazwiększyudziałwmiędzynarodowychobrotachhandlowych,gdyżsąszczególniepopularnewkrajach,wktórychgospodarkiopartesąnamiędzynarodowejwymianiehandlowej.
Rozwój geograficzny i liczebny SSE na świecie
Rok 1975 1986 1997 2008LiczbakrajówzeSSE 25 47 93 135LiczbaSSEogółem 79 176 845 3000
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ILO (2003), Engman et al. (2007) oraz FIAS (2008).
OkreślenieSSEobejmujewieletypówstref,nazywanychróżniewzależnościodregionuispecjalizacji,jednakwspólnąichcechąjestudzieleniedziałającymnajejterenieprzedsiębiorcomróżnegorodzajuulgizwolnieńpodatkowych.Najważniejszeznichto:
• Eksportowa strefa przetwórcza–produkcjanastawionajestgłównienaeksport,apracochłonneprzetwarzanierozwijasięwoparciuoimportowanewolnocłowomateriałylubpodzespoły,taniąsiłęroboczą,ulgipodatkoweirozwiniętąinfrastrukturę;istotnajestteżlokalizacjaorazpołączeniatransportowo-komunikacyjne,
• Strefy wolnego handlu –obszarywolnocłoweoferująceskładowanie,dystrybucję,przeładunekireeksporttowarów;wpierwszychstrefachtegotypuobowiązywałwręczzakazprowadzeniadziałalnościprodukcyjnej,
• Strefy przedsiębiorczości–zaprojektowanecelemrewitalizacjiobszarówmiejskichlubwiejskichprzezzastosowaniezachętpodatkowychidotacjigotówkowych,tworzonegłówniewkrajachrozwiniętych,
• Wolne porty–obejmującezazwyczajwiększeobszaryniżsamport,np.całenadmorskiemiejscowości,wktórychodbywasiębezcłowawymianahandlowa;uwzględniająwszystkierodzajeaktywnościgospodarczej,wtymturystykęisprzedażdetaliczną,
• Strefy handlu zagranicznego–wolneodopłatcelnychzaskładowanietowarów,możliwajestdziałalnośćwytwórczaiprzetwórcza,jednakstrefytesłużąprzedewszystkimjakoprzejściowalokalizacjatowarówpochodzącychzimportu,
• Strefy wyspecjalizowane–np.parkinaukowe,logistyczneitechnologiczne,strefypetrochemiczne,strefywobrębieportówlotniczychiklastrów.
PakietyzachętstosowanychwSSEmożnapodzielićnakorzyścifinansoweiniefinansowe.
Dozachętfinansowychnależą(por.np.Engman2007,UNESCAP2005):
• ZwolnieniazCIT,
• Zwolnieniazpodatkuodnieruchomości,
• ZwolnieniazPITobcokrajowcówpracującychwSSE,
• Zwolnieniazopłatcelnych,
• Możliwośćzastosowaniaprzyspieszonejamortyzacji,
29Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
• Subsydia17,dotacjeiśrodkiwyrównawcze,np.:
• edukacyjneiszkoleniowe, • okresowerefundacjeczęścikosztówprowadzeniadziałalności, • dostawywodyielektrycznościponiżejcenrynkowych.
ZachętyniefinansowestosowanewSSEobejmująnatomiast:
• Dostępdorozwiniętejinfrastruktury:
• komunikacyjnej(drogowej,kolejowej,lotniczej), • technicznej(siecienergetyczne,wodne,kanalizacyjne,telefoniczne), • przestrzenibiurowej,mieszkańiusługinstytucjonalnych,np.szkół;
• Uproszczoneproceduryadministracyjne,np.
• zasada„jednegookienka”, • uproszczoneprocedurylicencyjneicelne;
• Liberalizacjęprawa,obejmującąm.in.:
• ograniczeniaprawzwiązkówzawodowychiinnychprawpracowniczych, • szczególnąochronęprawwłasnościprywatnej, • swobodętransferuzyskówikapitału, • mniejrestrykcyjneregulacjeśrodowiskowe;
• Usługipromocyjnedlaeksportu,np.:
• doradztwobiznesowe, • wsparciemarketingowo-sprzedażowe, • preferencyjnekredytyeksportowe.
SSE w ChinachOd1978r.wChinachstopniowotworzonoSSE,awichobrębiewyspecjalizowanepodstrefycharakteryzującesięróżnymipakietamizachęt.Czterynajstarsze,tzw.strefyuprzywilejowaniaekonomicznegopowstaływShenzen,Shanton,XiameniZhuhai.
30latfunkcjonowaniaSSEwChinachprzyczyniłosiędosukcesugospodarczegotegokraju.ChinystałysięnajwiększymświatowymbeneficjentemBIZ,eksporteremiposiadaczemrezerwdewizowych.ObecnośćSSEwpłynęłatakżepozytywnienarozwójinnychregionówkraju.TrudnojednakocenićwpływposzczególnychzachętstosowanychwSSEnarozwójgospodarkichińskiej.
ShenzentonajbardziejspektakularnyprzykładsukcesuchińskichSSE.Rocznetempowzrostugospodarczegonapoczątkulat90wynosiłotam30%,aobecnieutrzymujesięnapoziomie17%.ToobecnieczwartecodowielkościmiastoChiniregionalnecentrumfinansowo-handlowezrozwiniętymprzemysłeminformatycznym,elektronicznym,chemicznym,urządzeńmedycznychorazwielkimmiędzynarodowymportemmorskim,do1980r.byłoliczącąjedyniekilkasettysięcymieszkańcówosadąrybacką.Stanowiteżinspiracjędlapowstającychwinnychregionachkrajustrefnowychtechnologii(chińskich„dolinkrzemowych”).WiększośćinwestycjiwShenzenkontrolowanajestprzezsąsiedniHongKong.
17Zgodniezporozumieniemwsprawiesubsydiówiśrodkówwyrównawczych,będącymzałącznikiemdoporozumieniaustanawiającegoWTO,subsydiauzależnioneprawnielubfaktycznie,wyłącznielubjakojedenzkilkuinnychwarunkówoddziałalnościeksportowejsązakazane(SubsydiawSSE,jakowspierającerozwójregionówwzględniesłabiejrozwiniętychwyłączonojednakztegozakazu).
30 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
2. Kanałyoddziaływaniastrefnagospodarkę
Cele strefUzasadnienietworzeniaSSEjestróżnewprzypadkukrajówrozwijającychsięirozwiniętych.KrajerozwijającesiępoprzezinstrumentjakimsąSSEstarająsięprzedewszystkimprzyciągnąćobcykapitałiprodukowaćnarynkizagraniczne.Istnieniestrefopierasięwichprzypadkutakżenaprzesłankachinfrastrukturalnychilogistycznych.Koncentracjapodmiotówwramachaglomeracjilubregionupoprzedzonajestbowiemusprawnieniamilokalnego,naogółubogiego,zapleczainfrastrukturalnego.Ważnejesttakżebudowanietrwałychrelacjibiznesowychpomiędzyróżnymibranżamiobecnymiwstrefie.
PrzyczynytworzeniaSSEwkrajachrozwiniętychsąbardziejzróżnicowane.Chociażkrajetemajądostatecznydostępdokapitału,topotencjalniinwestorzynapotykająwnichnaliczneobostrzeniaregulacyjne,barieryhandloweinieefektywnąadministrację.ZachętywSSEmajązniwelowaćteutrudnienia.WUSA,WielkiejBrytaniiiFrancjistrefysłużąnaogółrewitalizacjiwybranychobszarówmiejskichlubwiejskich.
DonajczęściejprzytaczanychcelówtworzeniaSSEnależązatem:
• rozwójgospodarczy,
• rozwójnowychtechnologii,
• rozwójeksportu,
• zwiększeniekonkurencyjnościdanegoregionu,
• tworzenienowychmiejscpracy.
Wszystkiepowyższecelesłużąwspieraniurozwojuregionówsłabiejrozwiniętychpoprzezpoprawęichatrakcyjnościinwestycyjnej,cowkonsekwencjiprowadziwdługimokresiedoszybszegotempawzrostugospodarczego.Strefysłużątakżetworzeniupożądanejspecjalizacjibranżowejjakozalążkaklastrówsektorowych.
Korzyścizrozwojustrefdzielisięnastatyczneidynamiczne.
Korzyścistatyczneobejmująm.in.:
• wzrostzatrudnieniaiwzrostdochodówwspołeczeństwie,
• wzrostidywersyfikacjęeksportu,
• napływbezpośrednichinwestycjizagranicznych,
• zwiększonedochodyfiskalne.
Korzyścidynamicznesątrudniejmierzalne,aleichdługookresowywkładjestważniejszy:
• pośredniakreacjazatrudnienia,
• noweumiejętnościirozwójkapitałuludzkiego,
• transferwiedzy,nowychtechnologiiiknowhow,
• “efektdemonstracji”zastosowaniadobrychpraktykSSEjako„laboratoriówdoświadczalnych”przedwdrożeniemszerszejstrategiireform.
31Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
GłównepunktydebatyoskutkachtworzeniaSSEpodsumowujeponiższatabela.
Dyskusja na temat ekonomicznych skutków tworzenia SSE
Kwestia sporna Tezy zwolenników stref Tezy przeciwników stref
Korzyścizhandluzagranicznego
Następujeznacznywzrosteksportuijegodywersyfikacja.
Przyciągajądziałalnośćuzależnionąodimportuoniskiejwartościdodanej.
Aktywnośćprzemysłowa Wielestrefprzyczyniłosiędopostęputechnologicznegoirozwojukapitałuludzkiego.
Wspierajągłówniedziałalnośćmontażową,zatrudniającniskowykwalifikowanychpracowników.
Reformy polityczne Sąwzoremjakokatalizatoryilaboratoriabadawczedladalszychreformipolitykzrównoważonegorozwoju.
Pomagająuniknąćprzeprowadzaniastrukturalnychreformgospodarczychwskalicałegokraju.
NapływBIZ PrzyciągająznaczneBIZ,awiększośćnakładówinwestycyjnychprzypadanabranżezainteresowanestałądziałalnościąwstrefie.
PrzyciągająmałozaawansowanetechnologicznieBIZ,któreniewymagająwykwalifikowanejpracy,atakżebranżełatwewrelokacji18.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie FIAS 2008.
18Chodziotzw.footlooseindustries,czylibranże,któremogązostaćłatwoprzeniesionedoinnejlokalizacji,bezuszczerbkudlafirmywpostacim.in.kosztówsurowcówitransportu.
32 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
3. WpływSSEnarozwójtechnologicznyirozwójkapitałuludzkiego
Wzrost produktywności poprzez transfer technologii i rozwój kapitału ludzkiegoZniwelowanieutrudnieńinfrastrukturalnychorazbarierregulacyjnychzapewniabardziejprzyjaznyklimatdlanapływunowychBIZ.Tozkoleiwpływanarozwójtechnologii,atakżetransferyknowhowdoregionów,wktórychpowstałystrefy.Mająonetakżepozytywnywpływnarozwójcennychumiejętności(np.marketingowychlubdystrybucyjnych)orazpopularyzacjęnowoczesnychtechnikmenedżerskich.InnymikanałamirozwojukapitałuludzkiegowSSEsą:
• modernizacjalokalnegosystemuedukacji,
• zagraniczneszkoleniadlapracownikówkorporacjitransnarodowych,
• powstanieinstytutówbadawczo-rozwojowychiwspółpracadydaktycznafirmorazuczelniwyższych,
• popularyzacjapostawprzedsiębiorczychwśródlokalnychspołeczności.
Wpływ SSE na rozwój kapitału ludzkiego, technologii i produktywności
SSE
BIZ
Wzrost zatrudnienia
Efekt dochodowy
Wydatki na zdrowie
i edukację
Szkolenia, transfery wiedzy
i umiejętności
Rozwój kapitału ludzkiego
Transfery technologii
Wzrost produktywności
Wzrost gospodarczy
i redukcja skali ubóstwa
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Aggarwal (2007).
33Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Wpływ SSE na rozwój technologiczny i produktywność ze szczególnym uwzględnieniem wpływu ulg podatkowych na wzrost nakładów na badania i rozwój
Nazwa badania, przedmiot/zakres badania Główne wnioski
Wang(2010)
EkonometrycznaanalizawpływuefektywnościSSEwprzyciąganiuBIZwoparciuodanedla326 spośród33319gminw31chińskichprowincjach20.Obejmujelata1978-2007.
Opróczfizycznegokapitałustrefyprzynoszązaawansowanietechnologiczneprzekładającesięnawyższyo0,6pktproc.wskaźnikproduktywności.
Vartia(2008)
AnalizawpływupodatkówdochodowychprzedsiębiorstwnainwestycjewB+Rorazproduktywnośćczynnikówprodukcji.DanenapoziomiebranżdlazbiorupaństwOECD.
Inwestycjereagująnegatywnienawzrostpodatkówkorporacyjnych.Spadekstawekpodatkowychnaprzestrzeni10latśrednioz35%do30%wpływanawzrostcałkowitejproduktywnościczynnikówo0,8pktproc.Ulgipodatkowenadziałalnośćbadawczo-rozwojowąmająpozytywnywpływnaproduktywnośćisąsilniejszewbranżachcharakteryzującychsięśredniowyższymimarżamiorazbardziejinnowacyjnychizaawansowanychtechnologicznie.
HaleiLong(2007)
DanezChinnapoziomieprzedsiębiorstwpochodzącezankietyBankuŚwiatowego.
BrakpotwierdzeniatezyopozytywnymwpływieBIZnapływającychdoSSEnaproduktywność.
JaumotteiPain(2005)
Regresjapanelowadanychz20krajówOECDzokresu1982-2001dotyczącychczynnikówwpływającychnawielkośćwydatkównaB+Rorazliczbępatentów.
Zachętypodatkoweprzyczyniająsiędowzrostuinnowacyjnościfirmpoprzezwzrostwydatkównabadania.Odbywasiętojednakzdużymiopóźnieniami,aefektywnośćtakichdziałańwdużymstopniuzależyodwarunkówlokalnychdanegokraju.WprzypadkuzyskującegowciążnaznaczeniusektorausługgranicamiędzyB+Razwykłądziałalnościąoperacyjnąbywajednakniewyraźna.
Hall(2002);Bloometal.(2002)
Analizadanychz9krajówOECDzokresu17latpodkątempodatkówiwydatkównaB+R
SpadekkosztówpodatkowychB+Ro10%prowadzidowzrostuB+Ro1%wkrótkimokresie,zaśo10%-wdługim.
HalliVanReenen(2000)
WpływopodatkowanianawydatkikrajównaB+R.
PomimopoczątkowychbadańwskazującychnaniewielkąelastycznośćB+R,późniejszeopracowaniapokazująnaelastycznośćzbliżonądo1:oznaczato,żewielkośćpodejmowanychbadańjestwprostproporcjonalnadoobniżkipodatku.
Boersch-Supan(1998)
Wpływopodatkowaniaprzedsiębiorstwnacałkowitąproduktywnośćczynnikówprodukcji.
Podatkiwpływająnazniekształceniacenczynnikówprodukcjiiichrealokacjędomniejproduktywnychsektorów(pozasektorprywatny),cowywieranegatywnywpływnaproduktywność.
19Dokońca2007r.SSEfunkcjonowałynaterenieaż300spośródtychgmin,costanowi92%.20Właściwiew22prowincjach,5regionachautonomicznychi4miastachwydzielonych.
34 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
4. WpływSSEnabudżetlokalnyicentralnyRozwójSSEmawpływnabudżetylokalneicentralne,aczkolwieksiłaikierunektegowpływupozostająkwestiąspornąizależąodoferowanychzachętfiskalnych.Typowypakietzachętzawieracałkowitelubczęściowezwolnieniezpodatkudochodowegoodosóbprawnych,podatkuodnieruchomościorazzwolnieniezimportowychopłatcelnych.Zachętytestanowiąutraconewpływybudżetowe.
PrzychodybudżetowezwiązanezpojawieniemsięSSEtogłówniewpływyzPIT,aleteżCITwwynikunapływunowychprzedsiębiorstw.Wprzypadkustrefpublicznych,przychodypochodząteżzopłatzausługiorazwynajemisprzedażnieruchomości.PrzychodypowyższezestawiasięzkosztamitworzeniaifunkcjonowaniaSSE.Kosztytesąjednorazowelubokresoweimogąprowadzićdoproblemówfinansówpublicznych,np.wtedy,gdy:
• rozwójstrefpociągazasobąniewspółmiernewydatkirządównainfrastrukturę,
• strefyniefunkcjonująwoparciuozwrotponiesionychnakładów,
• strefyotrzymująznacznesubsydiawpostacidostarczaniaenergiielektrycznej,wodylubinnychusługkomunalnychponiżejstawekrynkowych.
Zestawienie najczęściej przytaczanych fiskalnych przychodów i kosztów SSE
Przychody Koszty
ZtytułuCIT(przybraku„wakacjipodatkowych”) Stratyztytułustosowanychulgpodatkowychicelnych
ZtytułuPIT(odbezpośredniegoipośredniegozatrudnienia)
Kosztyadministracjiiinnewydatkioperacyjnewstrefachpublicznych
Opłatyzapozwoleniaiusługi Wysokienakładykapitałowesektorapublicznegonarozwójinfrastruktury
Opłatyzadzierżawęlubsprzedażziemi WpływyutraconewwynikurelokacjiprzedsiębiorstwzobszarówpozaSSE
Opłatycelneodproduktówsprzedawanychnarynekwewnętrznykraju Opłatycelneutraconewwynikuprzemytu
Opłatykoncesyjnezabudynkiiwyposażenie(port,elektrownia,itp.) Środkiprzeznaczonenasubsydia
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Engman et al. (2007) oraz FIAS (2008).
35Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
OpracowaniaopartenabadaniachempirycznychwpływuulgwramachSSEnadochodybudżetoweniesąliczne.WtabeliponiżejuwzględnionowybranepozycjebadającewpływgeneralnychobniżekCITnabudżetcentralnywoderwaniuodSSE.
Badania dotyczące wpływu ulg podatkowych od przedsiębiorstw w SSE i obniżek CIT na budżet lokalny lub centralny
Nazwa badania, przedmiot/zakres badania Główne wnioski
Nowakowska(2009)
AnalizawpływuulgstosowanychwSSEnabudżetlokalnynaprzykładzienajstarszejpolskiejSSEEuro-ParkMielec.
ZpunktuwidzeniabudżetujednosteksamorząduterytorialnegoznaczenieulgpodatkowychwCITdlainwestorówjestniewielkie.Wstrefienastąpiłznacznywzrostdochodówzpodatkówdochodowychiodnieruchomości.Napływfirmzachęconychulgamipodatkowymiprzyczyniłsiędorejestracjikolejnych,copozytywniewpłynęłotakżenadywersyfikacjęprzemysłuilokalnąprzedsiębiorczość.
BeckeriFuest(2007)
Analizadanychz16landówniemieckichzokresu1970-2005dotyczącychwpływuumiędzynarodowieniagospodarki,mierzonegowolumenemhandluiinwestycjizagranicznychnadochodyzpodatkówodprzedsiębiorstw.
Silnypozytywnywpływumiędzynarodowieniagospodarkinaprzychodyzpodatków:zwiększeniewskaźnikaumiędzynarodowienia,wprowadzonegowopracowaniu,o10pktproc.zwiększaprzychodyzpodatkuo4,4pktproc.
Clausing(2007)
WielkośćprzychodówzCITwodniesieniudoPKBdlakrajówOECDwokresie1979–2002.
Empirycznewynikiwskazująnarelacjęmiędzystawkamipodatkówaprzychodamibudżetowymiokształcieparaboli,gdziewartośćmaksymalnaprzychodówjestosiąganaprzystawce33%dlacałejpróby.Stawkadlamaksymalnychprzychodówmalejedlakrajówomniejszejpowierzchnilubsilniejzintegrowanychzgospodarkąświatową.
BondiChennels(2000)
AnalizaotoczeniapodatkowegowUSA,Japonii,Niemczech,Francji,WielkiejBrytanii,DaniiiHolandii.
Stawkipodatkuodosóbprawnychcechujewyraźnytrendspadkowy.Mimotego,dochodyzpodatkówniezmniejszająsięzuwaginaposzerzeniebazypodatkowej.Ponadto,podatkioddochodówzpracy,którepłacąbezpośredniopracownicy,mogąbyćbardziejefektywneniżpodatkioddochodówosóbprawnych.
37Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
V. Dotychczasowe efekty funkcjonowania SSE w Polsce
38 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
1. Podstawowerezultatyfunkcjonowaniaspecjalnych stref ekonomicznych
Jak dużo zainwestowali dotychczas przedsiębiorcy strefowi?Podstawowedane,któresązbieraneimonitorowanedlaocenyefektówfunkcjonowaniaspecjalnychstrefekonomicznychwPolsce,toliczbaudzielonychzezwoleń,wartośćzrealizowanychinwestycjiorazliczbanowychbądźutrzymanychmiejscpracy.Wartościtewedługstanuna31grudnia2010r.przedstawionezostaływponiższejtabeli.
Efekty specjalnych stref ekonomicznych według stanu na 31 grudnia 2010 r.
Strefa Liczba zezwoleń
Wartość zrealizowanych
inwestycji w mln PLN
Nowe miejsca pracy
Utrzymane miejsca pracy
Kamiennogórska 46 1551,1 4 076 273Katowicka 201 16869,6 34292 9181Kostrzyńsko-Słubicka 112 3786,3 11943 5309Krakowska 58 1655,7 6 421 2 515Legnicka 53 4568,8 8549 254Łódzka 142 8184,8 16 717 6 531Mielecka 150 4690,3 12689 3 827Pomorska 75 6727,4 14 288 4987Słupska 45 963,6 1960 723Starachowicka 70 1528,9 2946 3 403Suwalska 56 1474,9 5 070 888Tarnobrzeska 121 6081,4 20 083 7749Wałbrzyska 159 12105,4 22 512 7 545Warmińsko-Mazurska 66 3033,4 5595 4963Suma całkowita 1 354 73 221,6 167 141 58 148
Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Efekty Funkcjonowania Specjalnych Stref Ekonomicznych, stan na koniec grudnia 2010, http://www.mg.gov.pl/Wspieranie+przedsiebiorczosci/Wsparcie+finansowe+i+inwestycje/Specjalne+strefy+ekonomiczne/Efekty+SSE.
Wedługstanunadzień31grudnia2010r.,wspecjalnychstrefachekonomicznychudzielono1354zezwolenia21.Najwięcejzezwoleńudzielonowstrefiekatowickiej(201)orazwałbrzyskiej(159),anajmniejwstrefiesłupskiej(45)ikamiennogórskiej(46).
Dodnia31grudnia2010r.utworzonowstrefachponad167tys.nowychmiejscpracyorazutrzymanoponad58tys.etatów.Największąliczbęnowychmiejscpracyutworzonodotejporywstrefiekatowickiej(ok.34tys.),wałbrzyskiej(ok.22,5tys.)itarnobrzeskiej(ok.20tys.),anajmniejwsłupskiej(ok.2tys.)istarachowickiej(ok.3tys.).
„Specjalne Strefy Ekonomiczne funkcjonują w Polsce od ponad 15 lat i wpisały się w katalog instrumentów zachęcających do inwestowania w naszym kraju. Patrząc na rezultaty funkcjonowania SSE - związane z wielkością nakładów inwestycyjnych oraz utworzonych miejsc pracy w strefach - z pewnością można również mówić o skuteczności tego instrumentu. Jednym z wyzwań dotyczących dalszego funkcjonowania stref jest podtrzymanie ich atrakcyjności inwestycyjnej.”
Teresa Korycińska Zastępca Dyrektora Departamentu Instrumentów Wsparcia, Ministerstwo Gospodarki
21Liczbaobecnieważnychzezwoleń
39Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Poziomzatrudnieniawstrefachwlatach1998-2010przedstawiaponiższywykres.Jakwynikazprzedstawionychdanych,największywzrostzatrudnienianastąpiłwlatach2004-2008.
Zatrudnienie w SSE ogółem (nowe i utrzymane miejsca pracy) w latach 1998-2010 (w tys., narastająco)
6,10 17,30
31,80
42,30
50,8062,10
77,57
112,17
146,42
182,37
210,54
208,52
225,29
0
50
100
150
200
250
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Ministerstwo Gospodarki, Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, stan na 31 grudnia 2010 r., stan na 31 grudnia 2009 r., stan na 31 grudnia 2008 r., 31 grudnia 2007, 31 grudnia 2006 oraz Specjalne strefy ekonomiczne na koniec 2005 r., Specjalne strefy ekonomiczne stan na dzień 31 grudnia 2004 r.; D. Miłaszewicz, Instrumenty finansowego wspierania przez państwo działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw – analiza porównawcza, str. 203.
DrugimistotnymkryteriumocenyfunkcjonowaniaSSEjestwartośćponiesionychnakładówinwestycyjnych.Dodnia31grudnia2010r.poniesionowstrefachwydatkiinwestycyjneowartości73,2mldPLN.Największenakładyponiesionojakdotejporywstrefachkatowickiej(prawie17mldPLN),wałbrzyskiej(ponad12mldPLN)iłódzkiej(ponad8mldPLN),anajmniejszewsłupskiej(niecały1mldPLN)isuwalskiej(ok.1,5mldPLN).
Poziomwielkościnakładówinwestycyjnychwstrefachwlatach1998-2010przedstawiakolejnywykres.Jakwynikazprzedstawionychdanych,największywzrostnastąpiłwlatach2005-2007.
Nakłady inwestycyjne w SSE w latach 1998-2008 (w mld PLN, narastająco)
2,14,6
6,59,3
13,115,3
19,9
25,7
35,4
46,1
56,7
66,6
73,2
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Ministerstwo Gospodarki, Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, stan na 31 grudnia 2010 r., stan na 31 grudnia 2009 r., stan na 31 grudnia 2008 r., 31 grudnia 2007, 31 grudnia 2006 oraz Specjalne strefy ekonomiczne na koniec 2005 r., Specjalne strefy ekonomiczne stan na dzień 31 grudnia 2004 r.; D. Miłaszewicz, Instrumenty finansowego wspierania przez państwo działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw – analiza porównawcza, str. 203.
40 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
2. OddziaływanieSSEnarozwójregionówPolski–wynikibadańekonometrycznych
PoniżejprzedstawionogłównewnioskizekonometrycznejanalizywpływufunkcjonowaniaSSEwPolscenawynikigospodarczenapoziomiepodregionówipowiatów.Powodemskoncentrowaniaanalizynapodregionachipowiatach,zamiastwojewództwachlubzagregowanympoziomiekrajowymjestmożliwośćlepszegowyizolowaniaefektówfunkcjonowaniastref.
Analizaopierasięnaestymacjiszereguekonometrycznychmodelipanelowych(czyliposiadającychzarównowymiarczasowy,jakiprzekrojowy)obejmującychokres2002-2010oraz,wzależnościodanalizowanegopoziomuadministracyjnego,379powiatówi66podregionów.
Wbadaniuzastosowanotrzyzmienneopisującefunkcjonowaniestrefwdanymregionie:
• liczbęnowoutworzonychmiejscpracy,
• wielkośćponiesionychnakładówinwestycyjnych,
• zmiennązero-jedynkowąprzyjmującąwartość1,jeśliwdanymregioniewdanymrokufunkcjonowałastrefaekonomicznai0wprzeciwnymprzypadku.
Wszystkiezmiennezostałyprzedstawionewujęciurocznym,aichwartościuzyskanozbazydanychMinisterstwaGospodarkidotyczącejfunkcjonowaniaSSE.
Pozazmiennymiopisującymifunkcjonowaniestrefwanaliziewykorzystanoszerokizestawzmiennychopisującychspecyfikęgospodarekposzczególnychregionównp.22:
• stopębezrobocia,
• współczynnikzatrudnienia,
• relacjęwynagrodzeńwdanymregioniedośredniegopoziomuwynagrodzeńwkraju,
• liczbęfirmdziałającychwdanymregionie,
• zatrudnieniewprzemyśle,
• wielkośćkapitałuinakładówbruttonaśrodkitrwałe(inwestycji)wprzeliczeniunamieszkańca(percapita),
• PKBpercapita,
Wszystkiezmiennekontrolne(opisującespecyfikęgospodarekregionów)pochodzązBazyDanychRegionalnychGUS.
Ideazastosowanejmetody(estymacjamodelipanelowych)poleganaokreśleniusiływpływuzmiennejopisującejfunkcjonowaniestrefnazmiennąopisującąwybranyaspektwynikówgospodarczych(np.bezrobocie,inwestycje)przyuwzględnieniuwpływunatęzmiennąrównieżinnychczynników.Wefekcieanalizymożliwejestskwantyfikowanieuśrednionegowpływufunkcjonowaniastref(mierzonegojednązopisanychwcześniejzmiennych)nawynikigospodarczeregionów.
WynikiprzeprowadzonejanalizywskazująnaistotnąrolęSSEwwyjaśnianiuzróżnicowaniawynikówgospodarczychmiędzyanalizowanymiregionami,zarównowobszarzerynkupracy,jakiinwestycjiorazPKB,chociażocenasiłytegowpływuróżnisięwzależnościodzastosowanejmetodyestymacjiizestawuzmiennychkontrolnych.
22Szczegółowyopiszastosowanejmetodologii,pełenzestawzastosowanychzmiennych,jakrównieżopisotrzymanychwynikówjestdostępnynastronieinternetowejErnst&YoungwPolsce(www.ey.com.pl),wzakładcepoświęconejniniejszemuraportowi.
41Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Poniżejprzedstawionogłównewnioskiliczbowe,jakiemożnasformułowaćnapodstawieprzeprowadzonejanalizy.
• Rynekpracy:
• Wregionach,wktórychfunkcjonująstrefy,stopabezrobociajestprzeciętnieniższao1,5do2,8pktproc.wprzypadkupodregionóworaz2,3do2,9pktproc.wprzypadkupowiatów.
• Zwiększenienakładukapitałuzainwestowanegowstrefieo100mlnPLNprowadzidoobniżeniastopybezrobociawpodregionieo0,17do0,33pktproc.,zaśwpowiecieo0,19do0,25pktproc.
• Wzrostzatrudnieniawstrefacho1tys.osóbprowadzidospadkustopybezrobociawpodregionieo0,4do0,9pktproc.,podczasgdynapoziomiepowiatuod0,7do1,0pktproc.
• Inwestycje:
• Wpodregionach,wktórychfunkcjonująstrefypoziomnakładówbruttonaśrodkitrwałewprzeliczeniunamieszkańcajestwyższyook.250do600PLN,zaśwpowiatachook.510do570PLNniżwpozostałych,odpowiednio,podregionachipowiatach.
• Wzrostzatrudnieniawstrefacho1tys.osóbprowadzidowzrostunakładówbruttonaśrodkitrwałewprzeliczeniunamieszkańcaook.90do105PLNwprzypadkupodregionóworazook.150do160PLNwprzypadkupowiatów.
• ProduktKrajowyBrutto23:
• Wpodregionach,wktórychfunkcjonująstrefy,poziomPKBpercapitajestwyższyprzeciętnieook.1300do2500PLNniżwpozostałychpodregionach,cooznaczawyższywskaźnikPKBpercapitaook.3,9%do7,5%24przeciętnegoPKBpercapitadlaPolskiniżwpozostałychpodregionach.
• Wzrostzatrudnieniawstrefacho1tys.osóbprowadzidowzrostuPKBnamieszkańcawdanympodregionieook.310do460PLN.
Wpływ funkcjonowania SSE w Polsce na wyniki gospodarcze podregionów i powiatów
Rynek pracy
Poziompowiatu: • Stopabezrobociajestprzeciętnieniższao2,3do2,9pktproc.
Poziompodregionu: • Stopabezrobociajestprzeciętnieniższao1,5do2,8pktproc.
Inwestycje
Poziompowiatu: • Poziomnakładówbruttonaśrodkitrwałewprzeliczeniunamieszkańcajest
wyższyook.510do570PLNPoziompodregionu:
• Poziomnakładówbruttonaśrodkitrwałewprzeliczeniunamieszkańcajestwyższyook.250do600PLN
ProduktKrajowyBruttoPoziompodregionu:
• PKBpercapitajestwyższyprzeciętnieook.1300do2500PLN
23PKBnamieszkańcaprzeanalizowanojedyniedlapodregionów,zewzględunabrakdanychzrachunkównarodowychnapoziomiepowiatów.
24PoziomPKBpercapitaPolskinapodstawiedanychza2008r.
42 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Strefy odgrywają istotną rolę w rozwoju gospodarczym otoczenia:
Wpływ na ograniczenie bezrobocia
na poziomie powiatów:bezrobocie niższe od 2,3 do 2,9
punktów procentowych w porównaniu do powiatów bez strefy
Wpływ na wzrost PKB
na poziomie podregionów:PKB wyższe od 1 300 do 2 500 PLN per
capita, w porównaniu do podregionów bez strefy, tj. 3,9% do 7,5% przeciętnego PKB
per capita Polski więcej niż w podregionach bez strefy
43Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
3. SSEainnezachętyinwestycyjneipreferencjepodatkowewPolsce–porównanie
WodniesieniudoprojektówinwestycyjnychPolskamadozaoferowaniagłówniepomocznastępującychźródeł:
• wsparcieoferowanewramachProgramuOperacyjnegoInnowacyjnaGospodarka2007-2013(POIG),współfinansowanegozEuropejskiegoFunduszuRozwojuRegionalnego,
• wsparcieinwestycyjneoferowanewramach16RegionalnychProgramówOperacyjnych(RPO),współfinansowanychzEuropejskiegoFunduszuRozwojuRegionalnego,
• wsparciewpostaciWieloletnichProgramówWsparciaoferowanychwramachrządowejinicjatywy„Programwspieraniainwestycjioistotnymznaczeniudlagospodarkipolskiejnalata2011-2020”,
• zwolnieniezpodatkudochodowegooferowanewramachspecjalnychstrefekonomicznych,
• zwolnieniezpodatkuodnieruchomościoferowaneprzezniektóregminy.
BliższacharakterystykapowyższychformwsparciazostałaprzedstawionawZałączniku2.
Liczba beneficjentów oraz łączna wartość udzielonej pomocy publicznej (według stanu na 31 grudnia 2010 r.)
Instrument wsparcia Liczba beneficjentów – stan na koniec 2010 r.
Wysokość i okres udzielonego wsparcia – stan na koniec 2010 r.
Dotacjeunijne–poziomkrajowy(POIG) 400–liczbazawartychumów 6005,15mlnPLN(2008-2010)
Dotacjeunijne–poziomregionalny(RPO) 6712–liczbazawartychumów 3668,83mlnPLN(2008-2010)
Dotacjerządowe(WieloletnieProgramyWsparcia)
69–liczbaprogramówuchwalonychdokońcalipca2010 r.
683,41mlnPLN(2005-2009)
ZwolnieniezpodatkudochodowegowramachSSE
1354–liczbaważnychzezwoleńodpoczątkufunkcjonowaniastrefdokońca2010r.
8867,41mlnPLN(1997-2010)
Zwolnieniezpodatkuodnieruchomości Brakinformacji 6738,25mlnPLN(1999-2010)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: − Informacja na temat stanu wdrażania PO IG na dzień 31 grudnia 2010 r.; − „Wykorzystanie środków UE w ramach Strategii Wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006 oraz Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013”, s. 4;
− „Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2010 r.”, s. 10 i 25; − „Informacja na temat realizacji w 2009 r. wieloletnich programów wsparcia projektów inwestycyjnych”, s. 35; − Uzasadnienie wdrożenia „Programu wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020”, s. 23;
− Roczne sprawozdania budżetowe jednostek samorządu terytorialnego za lata 1999-2010.
UlgipodatkowewSSEsąnajdłużejdziałającymijednymzbardziejdostępnychinstrumentówwspieraniainwestycjiwPolsce.
44 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Preferencje podatkowe o najwyższej wartości w podatkach państwowych (dane za rok 2009)
Preferencja podatkowaWartość
preferencji (w mln PLN)
Udział w całkowitej
wartości preferencji w danym podatku
Odsetek wpływów z danego podatku
Odsetek PKB
PIT
Ulganadzieci 5 633 35,17% 8,98% 0,42%
Łączneopodatkowaniedochodówmałżonków 2693 16,82% 4,29% 0,20%
Dopłatydorolnictwa 1947 12,16% 3,10% 0,14%
Zwolnienieświadczeńrodzinnych,dodatkówrodzinnychipielęgnacyjnychitp.
1 478 9,23% 2,36% 0,11%
CIT
Stratyzlatubiegłych 1 232 16,17% 4,00% 0,09%
Specjalne Strefy Ekonomiczne 1 172 15,38% 3,81% 0,09%
Zwolnieniedochodóworganizacjinonprofit 849 11,14% 2,76% 0,06%
VAT
Robotybudowlano–montażowe dot.budownictwamieszkaniowego 8 886 25,98% 8,93% 0,66%
Produktylecznicze 3559 10,41% 3,58% 0,26%
Pieczywo,wyrobypiekarskieiciastkarskie,świeże 1 643 4,81% 1,65% 0,12%
Produktymleczarskie,zpewnymiwyłączeniami 1 545 4,52% 1,55% 0,11%
Usługigastronomiczne(zwyjątkami)istołówkowe 1 383 4,04% 1,39% 0,10%
Akcyza
Obniżonestawkinapaliwazzawartościąbiokomponentów 1 048 62,01% 1,94% 0,08%
Preferencyjnastawkadlabiokomponentówstanowiącychsamoistnepaliwa
183 10,83% 0,34% 0,01%
Źródło: Ministerstwo Finansów, Preferencje podatkowe w Polsce, Warszawa 2010.
UlgipodatkowewSSEsą2-gącodowartościpreferencjąpodatkowąwpodatkuCIT,aledopiero11-tącodowartościwporównaniudopreferencjiprzyznawanychwpodatkachPIT,CIT,VATiakcyzowym(wedługdanychza2009r.)UlgipodatkowewSSEmająwięcstosunkowoniewielkiudziałwsumarycznejwartościpreferencjipodatkowychudzielanychzbudżetupaństwa.
45Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Charakterystyka porównawcza instrumentów pomocy publicznej dla dużych inwestorów
Instrument wsparcia
Kryteria PO IG RPOWieloletnie Programy Wsparcia
Zwolnienie z podatku od
nieruchomościSSE
Ciągłośćnaboruwniosków Nie Nie Tak Tak Tak
Brakprocedurykonkursowej Nie Nie Tak Tak Tak
Relatywniekrótkiokresweryfikacjiwnioskuoudzieleniewsparcia Nie Nie Nie Tak Tak
Rzadkiezmianykryteriówprzyznawaniawsparcia Nie Nie Tak Tak Tak
Możliwośćłączeniazinnymiformami pomocy publicznej Tak Tak Nie25 Tak Tak
Brakkoniecznościzagwarantowaniaśrodkównaudzieleniewsparciawbudżeciekrajowym/UE
Nie Nie Nie Tak Tak
Wysokipoziomwsparcia(jako%nakładówinwestycyjnych) Tak Tak Nie Nie Tak
Bliskośćlokalizacjipodmiotuzarządzającegoprogramem Nie Tak Nie Tak Tak
Liczbaodpowiedzi„Tak”26 2 3 3 7 8
Źródło: Opracowanie własne z uwzględnieniem m.in. raportu PAIIZ „Bariery w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski 2010”.
ZpunktuwidzeniapotencjalnegobeneficjentaistniejącywPolscesystempomocypublicznejjestsilnierozproszony.Zuwaginacyklicznieogłaszanerundyaplikacyjneniemaciągłościwdostępiedofunduszyunijnych.Brakmożliwościustalenia,jakiegotypuwsparciebędziedostępnewperspektywiekilkunastępnychlat,uniemożliwiastrategiczneplanowanieinwestycjiwpołączeniuzubieganiemsięowsparciefinansowe.
Zastąpieniepublikowanychcorocznieharmonogramówprzezkilkuletnieplanyzawierająceinformacjęoterminachibudżecieposzczególnychkonkursówzdecydowanieułatwiłobykorzystaniezfunduszystrukturalnych.Zpraktykiwynikateż,żezastrzeżeniainwestorówbudziokresweryfikacjiwnioskówopłatnośćorazzdarzającesięzmianykryteriówichocenyjużwtrakcietrwaniakonkursu27.WodniesieniudodotacjirządowychudzielanychwramachWieloletnichProgramówWsparciaproblematycznawydajesięprzedewszystkimzbytdługaprocedurazatwierdzaniatejformywsparcia,wymagającadotejporypodjęciaindywidualnejuchwałyprzezRadęMinistrówwodniesieniudokażdegonowegoprojektu28. Wrazzezmianątejprocedurynależyzakładać,żesytuacjaulegnieznacznejpoprawiepoprzezskrócenieczasukoniecznegodopodpisaniaumowypomiędzyMinisterstwemGospodarkiainwestorem.Głównąbarierąwkorzystaniuzezwolnieniazpodatkuodnieruchomościjestrelatywniemałaliczbagmin,którezdecydowałysiępodjąćstosowneuchwały.
NatleistniejącychbarierzwiązanychzpozyskiwaniempomocypublicznejwramachdostępnychźródełwsparcianapewnopozytywniewyróżniająsięSSE.Przewagastrefnadpozostałymizachętamiinwestycyjnymipolegagłównienapołączeniuprzewidywalnościzasadwsparciazjegodostępnościąorazpotencjalniewysokimpoziomemkorzyścifinansowych.
25Wwyjątkowychprzypadkach,gdyinwestorzamierzakorzystaćtakżezinnychźródełpomocypublicznej,wsparciemożezostaćudzielone,jednakwymagatozgodyRadyMinistrów
26Odpowiedź„TAK”pozytywniewartościujedanyrodzajwsparcia.27Takwynikam.in.zraportuPAIIZ„BarierywnapływiebezpośrednichinwestycjizagranicznychdoPolski2010”,str.9.28Zgodnieznowymizasadami,przedstawionymiw„Programiewspieraniainwestycjioistotnymznaczeniudlagospodarkipolskiejna
lata2011-2020”z5lipca2011r.,zrezygnowanoztejczęściproceduryudzielaniawsparcia.
46 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
4. Efektywnośćfunkcjonowaniaspecjalnychstrefekonomicznych
Wdochodachbudżetupaństwawpływyzpodatkówstanowiływ2010r.aż88,91%wpływówogółem29. Podatkistanowiąwięcnajbardziejistotnąpozycjęwpływówbudżetowych.
Wciąguostatnichkilkulatdeficytbudżetowykonsekwentnierośnie–wciągu3latwzrósło178%iwroku2010wynosiłniecałe44,5mldPLN,costanowiło3,14%PKB30.Wkonsekwencji,rośnierównieżdługpubliczny-w2010r.osiągnąłpoziom747mldPLN31.
Ulgapodatkowaudzielanawspecjalnychstrefachekonomicznychoznaczaćmożezmniejszonewpływyzpodatkówdochodowych.Wtejsytuacjirozważyćmożna,czywobliczurosnącegodeficytu,skarbpaństwamożepozwolićsobienazachętyproinwestycyjne,wszczególnościprzyjmującepostaćulgpodatkowych.Abydokonaćtakiejoceny,koniecznewydajesięporównanieutraconychwpływówdobudżetuzosiągniętymikorzyściami,zarównofinansowymi,jakispołeczno-gospodarczymi.
Wymiernymikosztamidziałalnościprzedsiębiorcówstrefowychsąutraconewpływyztytułupodatkudochodowegoorazzwolnionedochodyzarządzającychstrefami.Wartościtesąmonitorowaneiprzedstawianecoroczniew„Informacjidotyczącejrozliczeniapodatkudochodowegoodosóbprawnych”oraz„Informacjidotyczącejrozliczeniapodatkudochodowegoodosóbfizycznych”publikowanejprzezMinisterstwoFinansów.Łączneutraconewpływyztychtytułówwlatach1997-2010wyniosły8,8mldPLN.Szczegółowedanezalata1997-2010przedstawionowtabeli,wzestawieniuzpodstawowymirezultatamifunkcjonowaniaSSE.
Wydajesięjednak,żeSSEtostosunkowoefektywna forma pomocy.Dostępnedanepozwalająocenić,żeprzyinwestycjachzrealizowanychwnichdoroku2010owartościprzekraczającej73mldPLN,utraconewpływydobudżetupaństwa(zwolnieniezpodatkówdochodowychinwestorów,zwolnieniedlazarządzającychSSE)wlatach1998-2010wyniosłytylkoponad8,8mldPLN.Możnawięcocenić,iżefektywnieprzeciętnypoziomwsparciadlaprzedsiębiorstwwSSEwyniósłok.12%wartościponiesionychnakładówinwestycyjnych.Innymisłowy,każda złotówka zwolnienia podatkowego zaowocowała ponad 8 PLN zainwestowanymi przez inwestorów w SSE.
Zestawienie efektów funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych i skutków dla finansów publicznych udzielania ulg podatkowych w strefach
j.m. 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Utworzonelubutrzymane miejsca pracy(ogółem)
bd. 6 100 17 300 31 800 42296 50799 62 104 77 570 112 168 146 417 182 365 210 542 208 028 225289
Wartośćnakładówinwestycyjnych-narastająco m
lnP
LN
bd. 2 100 4 600 6 500 9287 13 086 15269 19927 25 707 35 430 46 085 56 706 66590 73 222
Utraconewpływybudżetowe-narastająco m
lnP
LN
16 47 170 412 819 1 316 1928 2 528 3 116 3984 5 068 6 158 7379 8 867
Udziałutraconychwpływówwnakładachinwestycyjnych
% bd. 2,2% 3,7% 6,3% 8,8% 10,1% 12,6% 12,7% 12,1% 11,2% 11,0% 10,9% 11,1% 12,1%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Ministerstwo Gospodarki, Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, stan na 31 grudnia 2010 r., stan na 31 grudnia 2009 r., stan na 31 grudnia 2008 r., 31 grudnia 2007, 31 grudnia 2006 oraz Specjalne strefy ekonomiczne na koniec 2005 r., Specjalne strefy ekonomiczne stan na dzień 31 grudnia 2004 r.; D. Miłaszewicz, Instrumenty finansowego wspierania przez państwo działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw – analiza porównawcza, str. 203., Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2010, Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2010.
29RadaMinistrów,Sprawozdaniezwykonaniabudżetupaństwazaokresod1styczniado31grudnia2010r.Informacjaowykonaniubudżetówjednosteksamorząduterytorialnego,Warszawa2011.Źródło:http://www.mf.gov.pl/index.php?const=6&dzial=337&wysw=4
30ZgodniezmetodologiąkrajowąstosowanąprzezMinisterstwoFinansów-wedługustawyofinansachpublicznych.WedługmetodystosowanejprzezKomisjęEuropejskąiEurostat(ESA95)deficytsektorafinansówpublicznychwyniósłw2010r.111,1mldPLN(7,9%PKB).Źródło:www.dlugpubliczny.org.pl
31PodanawartośćzgodnazmetodologiąMinisterstwaFinansów,natomiastzgodniezmetodologiąESA95długsektorafinansówpublicznychwynosił778mldPLN.Źródło:www.dlugpubliczny.org.pl
47Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Czy to prawda, że inwestorzy strefowi w ogóle nie płacą podatków?UdzielaniepomocypublicznejwSSEkojarzonejestprzedewszystkimzutraconymiwpływamidobudżetupaństwaztytułupodatkudochodowegoodosóbfizycznychiprawnych.Zdrugiejstrony,należypodkreślać,żefunkcjonowaniewspecjalnejstrefienieoznacza„wakacjipodatkowych”nieograniczonychcodoterminuizakresuzwolnienia.Istotnewydajesięwyjaśnienieiwskazaniewpływówztytułupodatkówwpłacanychprzezinwestorówstrefowych.
Ulgawpodatkudochodowymjestograniczonawartościąponiesionychwydatkówkwalifikowanychitzw.intensywnościąpomocy(od30%do75%32).Oznaczato,żepoprzekroczeniuwyznaczonegowtensposóblimitu(wykorzystaniudostępnejulgipodatkowej)inwestorbędziemusiałregulowaćzobowiązanieztytułupodatkudochodowegonazasadachogólnych.
Ulgaprzysługujewyłącznieztytułuprowadzeniadziałalnościgospodarczejokreślonejwzezwoleniuinatereniestrefy.JeżeliprzedsiębiorcaprowadzidziałalnośćnaterenieSSE,alejesttodziałalnośćwykraczającapozazakreszezwoleniastrefowego,todziałalnośćtakabędzieopodatkowana.PodobniezobowiązaniepodatkowepowstaniewzwiązkuzprowadzeniemprzezinwestorastrefowegodziałalnościgospodarczejpozaSSE.
Wpraktyce,zdecydowanawiększośćinwestorówstrefowychprowadzirównieżdziałalnośćopodatkowanąioileosiągawramachtejdziałalnościdochód,tojestonopodatkowanynazasadachogólnych.Wefekcieprzedsiębiorcystrefowistająsięztegotytułupodatnikamipodatkudochodowego–pomimoprzysługującejimulgipodatkowej33.
32Dlaprzedsiębiorcówwzezwoleniamiwydanymiprzed1stycznia2000r.33RadaMinistrów,Sprawozdaniezwykonaniabudżetupaństwazaokresod1styczniado31grudnia2010r.Informacjaowykonaniu
budżetówjednosteksamorząduterytorialnego,Warszawa2011
48 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
5. OddziaływanieSSEnabudżetypaństwaisamorządów
OcenaefektywnościfunkcjonowaniaSSEmożebyćrównieżdokonananapoziomieporównaniakosztówfinansowych(utraconychwpływówpodatkowych,nakładównainfrastrukturęwSSE)zwpływamigenerowanymiprzezinwestycjewSSE.
Poniższaocenaefektywnościbazujenaporównaniuokreślonychkosztówfinansowychdoszacowanychwpływówzdwóchwybranychnapotrzebyniniejszejocenyźródeł:
• PITorazskładekubezpieczeniowychwynikającychzzatrudnianiapracownikówstrefowychoraz
• wpływówzpodatkuodnieruchomości.
Wpływy z tytułu zatrudnienia pracownikówKluczowewaspekciezatrudnianiapracownikówwSSEjestwskazaniewpływów,którezwiązanesąztworzeniemnowychmiejscpracy.NowipracownicystająsiępodatnikamipodatkuPITorazskładekubezpieczeniowych.Każdemiejscepracyutworzoneprzezinwestorastrefowegobędziezwiększałowpływybudżetupaństwa.CechąpodatkuPITjestrównieżto,żezasilaonnietylkobudżetcentralny,alerównież-wbardzodużejczęści-budżetjednosteksamorząduterytorialnego.Przykładowo,zarok2010,aż48,79%dochodówztegopodatkuwpłynęłodosamorządówlokalnych(gminy,powiaty,województwa)34.
Wlatach1998-2003wpływybudżetowezwiązanezzatrudnieniempracownikówstrefowychstanowiłyodponad80%doponad95%utraconychdochodówbudżetuztytułuulgipodatkowejwSSE.Zakładającjeszczedodatkowewpływyzinnychpodatków(zwłaszczapodatkuVAT,podatkuodnieruchomości),wydajesię,żełącznedodatkowewpływymogłyjużprzewyższyćutraconedochodybudżetu.
Wkolejnychlatach2004-2010,wzwiązkuzciągłymprzyrostemliczbypracowników,wyłącznie wpływy budżetowezwiązanezichzatrudnieniempracownikówstrefowychznacząco przewyższyły już utracone dochody budżetupaństwaztytułuulgipodatkowejwSSE.
Zestawienie utraconych wpływów z podatków dochodowych z dodatkowymi wpływami budżetowymi związanymi z zatrudnieniem pracowników strefowych
j.m. 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Utraconewpływyzpodatkówdochodowychwdanymroku m
lnP
LN
31 123 242 408 497 611 600 588 868 1 084 1089 1 222 1 488
Wpływybudżetowezwiązanezzatrudnieniempracownikówstrefowych-wdanymroku m
lnP
LN
28 111 230 327 443 513 668 1 008 1 374 1 640 2 062 2099 2 370
Udziałwpływówbudżetowychzwiązanychzzatrudnieniempracownikówstrefowychwutraconychwpływachzpodatkówdochodowych
% 91,8 90,1 95,6 80,3 89,1 83,9 111,4 171,6 158,4 151,3 189,3 171,9 159,3
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Ministerstwo Gospodarki, Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, stan na 31 grudnia 2010 r., stan na 31 grudnia 2009 r., stan na 31 grudnia 2008 r., 31 grudnia 2007, 31 grudnia 2006 oraz Specjalne strefy ekonomiczne na koniec 2005 r., Specjalne strefy ekonomiczne stan na dzień 31 grudnia 2004 r.; D. Miłaszewicz, Instrumenty finansowego wspierania przez państwo działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw – analiza porównawcza, str. 203., Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2010, Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2010; Przeciętne wynagrodzenie w latach 1950-2010, źródło: http://www.zus.pl.
34 Op.cit.
49Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Założenia do wyliczeń wpływów budżetowych związanych z zatrudnieniem pracowników strefowych
Szacunektenopierasięnazałożeniu,iżzatrudnieniwSSEwtychlatachosiągnęliprzeciętnewynagrodzeniewgospodarcekrajowej.OdtakiegowynagrodzeniawyliczonoszacunkowypodatekPITorazskładkinaubezpieczeniazdrowotneispołeczneponoszoneprzezpracowników.
Wwyliczeniachuwzględnionoliczbępracowników(zakolejnelatanarastająco),zatrudnionychprzezinwestorówstrefowych.Faktycznaliczbamiejscpracymogłabyćjednakwiększa,gdyżdanetenieuwzględniająjeszczemiejscpracytworzonychprzezkooperantów.
Założenie,iżwsytuacjibrakustrefdobudżetuniewpływałybykwotyzwiązanezzatrudnieniemokreślonychpracownikówmożewydawaćsięuproszczone,gdyżczęśćtychosóbmogłabyznaleźćzatrudnieniewinnychzakładachpracypozaSSE.Szacunekdotyczącydodatkowychwpływówmógłbysięwięcokazaćzawyżony.Zdrugiejstrony,zawyżonemogąbyćrównieższacunkidotycząceutraconychwpływówdobudżetuzpodatkówdochodowych,gdyżczęśćinwestycjistrefowychniezostałabyzrealizowanawtymkształciebezzwolnieniapodatkowego.
Wpływy z podatku od nieruchomościOpodatkowaniupodlegająrównieżzazwyczajnieruchomościprzedsiębiorcówstrefowych–wdrodzewyjątkuniektórzyznichkorzystajązezwolnieniaodpodatkuodnieruchomości.Wpływyztegopodatkuzasilająbudżetygminne.
Próbąoszacowaniamierzalnychefektówfunkcjonowaniastrefdlaregionujestzestawienienakładównarozwójinfrastrukturystrefowejponiesionychprzezwybranegminyzichwpływamizpodatkuodnieruchomości.
Porównanie nakładów na rozwój infrastruktury strefowej z wpływami z podatku od nieruchomości
miasto Tychy miasto Mielec
Łącznasumanakładówponiesionychnarozwójinfrastrukturystrefowej(wtys.PLN) 12 710 12 885
Wpływyzpodatkuodnieruchomościodprzedsiębiorstwstrefowychw2010r.(wtys.PLN) 8 885 15 523
Wpływyzpodatkuodnieruchomościodprzedsiębiorstwstrefowychw2009r.(wtys.PLN) 7 434
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych KSSE oraz danych Urzędu Miejskiego w Mielcu, Urzędu Miasta w Tychach.
Powyższedanewskazują,żewprzypadkumiastaMielecwpływyzpodatkuodnieruchomościodprzedsiębiorcówstrefowychzasamtylko2010r.przewyższyłyjużnawetsumęnakładówinwestycyjnychnarozwójinfrastrukturywdanejgminie,którezostałyponiesioneodpoczątkufunkcjonowaniastrefy.
WprzypadkumiastaTychywdanejgminiedaneliczbowewskazują,żełącznenakładynarozwójinfrastrukturymogłyzostaćsfinansowanewpływamizpodatkuodnieruchomościzokresu2lat.
Należyjednakzwrócićuwagę,żewpływyzpodatkuodnieruchomościtrafiajądobudżetugminyjużodpoczątkufunkcjonowaniastrefy–wydajesięzatem,żewcałymokresienakładynainfrastrukturęmogłysięzwrócićnawetkilkukrotnie.
50 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
6. Efektyoddziaływanianaotoczenie
Inwestorzy strefowi zmieniają oblicze regionu Specjalnestrefyekonomicznetorównieżkorzyściinneniżwpływypodatkowe.Ichfunkcjonowanieoddziałujesilnienanajbliższeotoczenie–narozwójregionów,wktórychstrefysązlokalizowane.Poniżejzasygnalizowanezostałymechanizmywpływudziałalnościinwestorówstrefowychnarozwójregionu.
Mechanizm oddziaływania specjalnych stref ekonomicznych na rozwój regionu
Tworzenie powiązań
kooperacyjnych
Wzrost wpływów do
budżetów gmin (CIT, PIT, podatek od nieruchomości)
Rozwój infrastruktury
Wzrost wpływów do
budżetów gmin (PIT)
Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej
regionów
Nowe miejsca pracy u
kooperantów
Wzrost wpływów do
budżetów gmin (PIT)
Otoczenie społeczne
Przyciąganie kolejnych
inwestycji do regionu
Tworzenie powiązań
kooperacyjnych
Nowe miejsca pracy u
kooperantów
Wzrost wpływów do
budżetów gmin (PIT)
Nowe miejsca pracy
Tworzenie powiązań
kooperacyjnych
Wzrost wpływów do
budżetów gmin (CIT, PIT, podatek od nieruchomości)
Działalność inwestora strefowego
52 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
1. Perspektywydlawybranejbranży–sektormotoryzacyjny
Sektor motoryzacyjny – kluczowa branża w SSEWśródinwestorówprowadzącychdziałalnośćwSSEdominująobecnieprzedsiębiorstwazbranżymotoryzacyjnej.Ponad25%łącznychnakładówinwestycyjnychwstrefachzostałoponiesionychprzezprzedstawicielitejbranży.Nakolejnym,drugimmiejscuznajdująsięprzedsiębiorstwazsektorawyrobówgumowych-zudziałemwłącznychnakładachnapoziomie9,7%.
Struktura branżowa inwestycji
Dział PKWiU Nazwa działu
Nakłady inwestycyjne (w mln PLN)
Udział w łącznych nakładach
(w %)29 Pojazdysamochodowe(zwyłączeniemmotocykli),
przyczepy i naczepy 18554,88 25,34
22 Wyrobyzgumyitworzywsztucznych 7115,76 9,7223 Wyrobyzpozostałychmineralnychsurowców
niemetalicznych 6719,80 9,18
25 Wyrobymetalowegotowe,zwyłączeniemmaszyniurządzeń 5636,90 7,70
26 Komputery,wyrobyelektroniczneioptyczne 5481,37 7,49
17 Papieriwyrobyzpapieru 4697,82 6,4227 Urządzeniaelektryczneinieelektrycznysprzęt
gospodarstwadomowego 3449,34 4,71
16Drewnoiwyrobyzdrewnaikorka,zwyłączeniemmebli;wyrobyzesłomyimateriałówwrodzajustosowanychdowyplatania
3449,34 4,71
28 Maszynyiurządzenia,gdzieindziejniesklasyfikowane 3149,64 4,30
20 Chemikaliaiwyrobychemiczne 2851,10 3,89
Źródło: Ministerstwo Gospodarki, informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, stan na 31 grudnia 2010 r.
Cowięcej,równieżczołówkęnajwiększychinwestorówstrefowychzdominowałykorporacjezbranżymotoryzacyjnejipokrewnych.
53Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Wiodący inwestorzy w specjalnych strefach ekonomicznych
Lp. Przedsiębiorca Gmina Strefa BranżaKraj
pochodzenia kapitału
1.
General Motors ManufacturingPolandSp. z o.o.
Gliwice Katowicka Motoryzacja (samochody) USA
2. ToyotaMotorManufacturingPolandSp.zo.o. Wałbrzych Wałbrzyska Motoryzacja(skrzynie
przekładniowe) Japonia
3. “MICHELINPOLSKA”S.A. Olsztyn Warmińsko-Mazurska Produkcjaopon Szwajcaria
4. VolkswagenMotorPolskaSp. z o.o. Polkowice Legnicka Motoryzacja(silniki) Holandia
5. FIAT-GMPOWERTRAINPOLSKASp.zo.o. Bielsko-Biała Katowicka Motoryzacja(silniki) Włochy
Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, stan na 31 grudnia 2010 r.
Kryzys i co dalej?Branżamotoryzacyjnazostałaszczególniedotkniętaprzezświatowykryzysgospodarczyzlat2008-2009.Zmianypostroniepopytowejwymusiłynaproducentachsamochodówzmniejszaniewielkościprodukcji.Problemywystępująceuproducentówsamochodówszybkoprzeniosłysięnaichpoddostawcówzlokalizowanychpraktycznienacałymświecie,wtymrównieżwpolskichStrefach.
Obecniesytuacjanarynkumotoryzacyjnymstabilizujesię.Przeprowadzaneprognozyrozwojurynkumotoryzacyjnegostawiająbranżęwpozytywnymświetle,przewidującsukcesywnywzrostsprzedażywciągunajbliższychlat.
Sprzedaż w sektorze samochodów osobowych i lekkich dostawczych (LCV) na świecie (w tys. szt.)
0
20 000
40 000
60 000
80 000
100 000
120 000
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2021
Źródło: Ernst & Young’s Global Automotive Center na podstawie: Global Insight - Light vehicle sales by region, HIS Global Insight Automotive.
54 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Trendy i perspektywyWopracowaniuGlobalAutomotiveCenter“Globallightvehicleindustrymegatrends;Thenextdecade”35 przygotowanymprzezErnst&Young(czerwiec2011)wskazanonastępująceperspektywyitrendyrozwojubranżymotoryzacyjnejwprzyszłości:
• Wciągunajbliższych15latprzemysłmotoryzacyjnyprzejdzienajwiększątransformacjęwhistorii.
• Głównezmianyobejmąwszczególnościzwrotwkierunkurynkówazjatyckich,zarównowaspekcielokalizacjiprodukcjijakirynkówzbytu.Pojawiąsięrównieżnowewymaganiarynkowezwiązanezproduktami–podstawowymkryteriumstanąsięniskiekosztyeksploatacji.
• Przewidujesięrównież,iżnajwiększywzrostodnotowanyzostaniewsegmenciesamochodówklasyAiB(najmniejszych).
• Abyspełnićrosnącewymaganiaproekologiczne,aż50%produkowanychsamochodówzostaniewyposażonychwnapędelektrycznylubhybrydowy.
• Przedsiębiorstwazbranżymotoryzacyjnejzacznąwwiększymstopniuwspółpracowaćmiędzysobą,odchodzącodmodeluscentralizowanych,zamkniętychorganizacji.
• Cowięcej,dominowałbędzietrend„glokalizacji”,czylirozwijaniawróżnychregionachświatalokalnychfiliimiędzynarodowychkorporacji,którebędąszybkoreagowałynalokalnepotrzebyrynku.
Polska – dogodna lokalizacja?Branżamotoryzacyjnaniewątpliwiemadużeperspektywyrozwoju,alestojąprzedniąrównieżdużewyzwania.Nasuwasięwięcpytanie,czydalszelosyspecjalnychstrefekonomicznychwPolsceprzyczyniąsiędowspieraniatrendówiwyzwańczekającychbranżęmotoryzacyjną,czyteżwręczprzeciwnie-przyczyniąsiędowycofywaniaprodukcjizPolskiiprzenoszeniajejwinnelokalizacje,oferującebardziejkorzystnewarunkiprowadzeniabiznesu.
Przykładperspektywbranżymotoryzacyjnejnasuwateżpytaniawszerszymkontekście:
• naileSSEmogąbyćnarzędziemwspieraniabranżuznanychzainnowacyjneikluczowedlapolskiejgospodarki,
• czybranżowyrozwójSSEjestrealnyprzyperspektywiefunkcjonowaniategonarzędziajedyniedo2020 r.
35Automotivelandscape2025:Opportunitiesandchallengesahead,RolandBerger
55Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
2. PodstawowyinstrumentwsparciawSSEcorazmniejatrakcyjny?
SSEwobecnymkształciemająprzestaćistniećw2020r.Inwestorzy,którzywejdądostrefw2011r.,będąwięcmielijedynieponad9latnapełnewykorzystanieprzyznanejimpomocy.Należyprzytymuściślić,żekażdyrokobrotowyzakończonystratąpodatkowąbędziedlastrefowiczówoznaczałorokmniejnarozliczenieprzysługującegoimzwolnieniazpodatkudochodowego.Impóźniejzatemdanypodmiotwejdziedostrefy,tymwiększydochódbędziemusiałwygenerować,abywpełniwykorzystaćkwotęzwolnienia.Czyjesttojednakplanwykonalny,biorącpoduwagęobecnypoziomrentownościposzczególnychbranż?
Wykresprzedstawiawysokośćpomocy,jakąprzedsiębiorcyzprzedstawionejwcześniejbranżymotoryzacyjnejbędąmieliszansęrealniewykorzystaćdoroku2020,wzależnościoddatywejściadanegopodmiotudostrefy.Analizarzeczywistychwynikówfinansowychbranżymotoryzacyjnejpozwalatwierdzić,żejużpodmiotywchodzącedostrefyw2011r.niebędąwstaniewpełniwykorzystaćzwolnieniazpodatkudochodowegodokońca2020r.Jeżeliwlatach2012-2020wskaźnikirentownościwbranżymotoryzacyjnejpozostanąnapoziomieporównywalnymzrokiem2010r.,przedsiębiorca,któryuzyskazezwolenie(iwygenerujedochódstrefowy)np.w2017r.,odzyskajużtylko12%nakładówinwestycyjnychwformieniezapłaconegopodatkudochodowego–zamiastnajczęściejprzyznawanegopułapu50%36. SzczegółowewyliczeniawtymzakresieprzedstawionowZałączniku3.
Poziom wykorzystania ulgi podatkowej przez inwestorów z branży motoryzacyjnej wchodzących do SSE w latach 2012-2020
26%
23%
21%
18%
15%
12%
9%
6%
3%
0
0,05
0,1
0,15
0,2
0,25
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Wyk
orzy
stan
a po
moc
jako
% n
akła
dów
inw
esty
cyjn
ycy
Wykorzystana pomoc jako % zrealizowanych nakładów inwestycyjnych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: dane Ministerstwa Gospodarki na temat działalności w strefach w 2010 r.; raporty Econ Trends Sector Analyses publikowane przez EMIS® By ISI Emerging Markets, „Produkcja pojazdów samochodowych”, „Produkcja nadwozi do pojazdów silnikowych; produkcja przyczep i naczep”, ”Produkcja części i akcesoriów do pojazdów silnikowych”, Polska III kwartał 2010.
36Tylewynosimaksymalnaintensywnośćpomocypublicznejobowiązującawwiększościpolskichregionówdladużychprzedsiębiorców.
56 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Dlapotencjalnegoprzedsiębiorcystrefowegozbranżymotoryzacyjnejoznaczato,żeszansenarozliczeniecałkowitejkwotyzwolnieniadokońcaokresufunkcjonowaniastrefbędąraczejniewielkie.Danebranżowewyraźniepokazują,żeprzedsiębiorcyinwestującywchwiliobecnejmogąrealnieliczyćnapomocwwysokościconajwyżej26%nakładówinwestycyjnych,czyliokołopołowyprzysługującejimkwotyzwolnienia.
PolskieSSEzaczynająjużteraztracićnaatrakcyjności–pomimoperspektywyistnieniajeszczeprzezponad9kolejnychlat.Zrokunarokzwolnieniestrefowebędziecorazmniejatrakcyjnedlainwestorów.Spadekzainteresowaniastrefamibędzieoczywiściepostępowałwróżnychbranżachwróżnymtempie–wzależnościodstopniaichrentowności.Tymniemniej,zjawiskotobędzieodczuwalnewewszystkichsektorachiwpewnymmomencie–wzależnościodrentownościdanegosektora–wpłynienaspadeknowychinwestycjiwSSE.
57Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
3. Ocenadalszejatrakcyjnościstrefjakonarzędziaoddziaływanianadecyzjeinwestycyjne–wynikibadańankietowych
MSP nastawione optymistycznie, duzi inwestorzy realistycznie?NapotrzebyniniejszegoraportuzostałoprzeprowadzonebadanieankietowemającenaceluanalizępodstawowychczynnikówkształtującychatrakcyjnośćSSE.MetodologięprzeprowadzeniategobadaniaprzedstawionowZałączniku4.
Mniejniżpołowabadanychzadeklarowała,żejestwstaniewykorzystaćdostępnąulgęwcałości.
Ilu badanych wykorzysta ulgę?
45%49%
6%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
podmioty deklarujące niepełne wykorzystanie ulgi
podmioty deklarujące pełne wykorzystanie ulgi
trudno określić
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
Wśródprzedsiębiorcówdostrzegającychszansęnarozliczeniezwolnieniawpełnymzakresie62%tomaliiśredniprzedsiębiorcy,atylko38%-dużepodmioty.
Kto wykorzysta pomoc w 100%?
62%
38%
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
mali / średni przedsiębiorcy duzi przedsiębiorcy
Kto wykorzysta pomoc w 100%?
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
58 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Problempełnegowykorzystaniapomocywstrefiedotyczyzwłaszczagrupydużychprzedsiębiorców(wtymfirm,któreweszłydoPolskiwformieBIZ).Jesttosygnałniepokojący,ponieważmożnaprzypuszczać,żetrudnościzrozliczeniemzwolnieniapodatkowegoprzezznaczącychinwestorówbędąwprzyszłościnarastaływzwiązkuzograniczeniemczasutrwaniaSSE.
Wydajesię,żeobecne,wmiaręoptymistycznenastawienie„strefowiczów”jestwgłównejmierzedeterminowanedługościąokresu,jakimdysponująnarozliczenieprzysługującegoimzwolnieniapodatkowego.
Okres uprawniający do skorzystania z ulgi podatkowej
56%29%
13%
2%
10-12 lat
13-16 lat
17-20 lat
brak danych
Czas na wykonanie ulgi
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
Wtymmiejscunależyzaznaczyć,iżnajkrótszyokresuprawniającydoskorzystaniazulgipodatkowejwbadanejgrupiewyniósł10lat.Zakładającdziałalnośćstrefjedyniedokońca2020r.,inwestorzydecydującysięnarozpoczęcieinwestycjiwstrefiewchwiliobecnej,będąmielizdecydowaniekrótszyokresważnościzezwolenia(maksymalnie9lat),wzwiązkuzczymprawdopodobnieniebędąwstaniewpełniskorzystaćztejformypomocypublicznej.
SkutkiemograniczonegoczasunawykorzystaniezezwoleniamożezatembyćzauważalnyspadekzainteresowaniainwestowaniemnaterenachSSE.Zwolnieniezpodatkustanowibowiemgłównybodzieclokalizowaniainwestycjiwstrefach.
Reinwestycje tak, ale pod warunkiem …
Ponadpołowaaktualnychinwestorówstrefowychdeklaruje,iżnieplanujerealizacjinowychprojektówinwestycyjnychnaterenachSSEwprzypadkuichfunkcjonowaniatylkodo2020r.
Nastawienieinwestorówzmieniasiędiametralniewmomenciebrakuograniczeniaczasowegodziałalnościstref.Aż81%badanychdeklarujegotowośćprzeprowadzenianowychinwestycji.FaktwydłużeniadziałalnościSSEstanowiwięcbezpośredniczynnikdecydującyoatrakcyjnościstref.
59Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Planowanie reinwestycji w SSE funkcjonujących do 2020 r. oraz przy braku ograniczeń czasowych
81%
17%
2%
Czy rozważaliby Państwo realizację nowej inwestycji na terenie SSE, gdyby okazało się, że nie ma ograniczenia
okresu funkcjonowania stref do końca 2020 r.?
48%
51%
1%
Czy biorąc pod uwagę fakt, że strefy mają funkcjonować do 2020 r., planują Państwo
realizację nowej inwestycji w strefie?
Tak
Nie
trudno powiedzieć
Tak
Nie
trudno powiedzieć
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
Jakpokazująwynikiankiety,ograniczenieczasowefunkcjonowaniaspecjalnychstrefekonomicznychmarównieżwpływnailośćinwestycjiplanowanychprzezinwestorów,którzyaktualnieprowadządziałalnośćna ich terenach.
Za co inwestorzy cenią SSE najbardziej?
Aż96,7%badanychwskazałozwolnieniezpodatkudochodowegojakogłównąkorzyśćprowadzeniadziałalnościwstrefach.
„Utworzenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Olsztynie to jeden z głównych powodów, dla których Michelin zdecydował o realizacji znaczących inwestycji w Polsce. W miarę jak Polska staje się rozwiniętym i dojrzałym rynkiem, ulgi podatkowe w strefach mogą się wkrótce okazać jeszcze bardziej atrakcyjną zachętą dla inwestorów, dzięki której Polska będzie mogła skuteczne rywalizować jako miejsce do inwestowania z krajami rozwijającymi się i oferującymi niskie koszty pracy.”
Bertrand Touraton Dyrektor Finansowy, Michelin Polska
Korzyści wynikające z funkcjonowania i prowadzenia działalności w ramach SSE37
96,7%
47,9%40,9% 39,1% 37,7% 36,3% 35,3%
23,7%
13,0%
0,5%0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
zwolnienie podatkowe
prosta procedura pozyskania
dobra współpraca z
władzami
wsparcie zarządzającego
SSE
atrakcyjna działka
przygotowana infrastruktura
brak ograniczeń czasowych przy ubieganiu się o
zezwolenie
bliskość kooperantów
powiązania kooperacyjne
inne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
37AnkietowanimogliwskazaćnawięcejniżjednącechęstanowiącąoatrakcyjnościSSE.
60 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Brakmożliwościskorzystaniaztejformypomocypublicznejsprawi,iżspecjalnestrefyekonomicznestracąswąatrakcyjność(żadna,zpozostałychkorzyści,niezostaławskazanaprzezprzynajmniejpołowębadanych).
A co chętnie by poprawili?
Jakoobszardopoprawyinwestorzynapierwszymmiejscuwskazaliograniczonyokreswykorzystaniaulgipodatkowej(63,3%).
Następnewskazaniadotyczyłyinnychaspektówpodatkowych,takichjak:
• zastosowaniezwolnieniapodatkowegotylkodookreślonejdziałalności(62,3%),
• skomplikowanerozliczeniapodatkowezwiązanezwykorzystaniemulgi(48,8%),
• niejednolitapraktykaorganówpodatkowych(48,8%),
• brakmożliwościrozliczaniastraty(47,9%).
Obszary do poprawy w związku z funkcjonowaniem i prowadzeniem działalności w ramach SSE38
63,3% 62,3%
48,8% 48,8% 47,9%
43,3%40,9%
16,3%14,4%
2,8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
ograniczony okres ulgi
podatkowej
zwolnienie dot. określonej działalności
skomplikowane rozliczenia podatkowe
niejednolita praktyka organów
podatkowych
brak możliwości rozliczania
straty
niejasne zasady kumulowania
pomocy publicznej
trudności przy zmianie
warunków zezwolenia
ograniczona lokalizacja stref
skomplikowana procedura pozyskania zezwolenia
inne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
Wydłużeniedziałalnościstrefbyłobypozytywnymsygnałemdlatychinwestorów,którzydopierozastanawiająsięnadwejściemdostrefy.Pozostałedokońcaokresufunkcjonowaniastref9latniegwarantujebowiempełnegoskonsumowaniazwolnieniapodatkowegoprzysługującegoprzedsiębiorcystrefowemu,azatemniestanowiwystarczającoatrakcyjnejzachętydlapotencjalnychnowychinwestorów.
38AnkietowanimogliwskazaćnawięcejniżjedenobszardopoprawywSSE.
61Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
4. StrefyarozwójstrukturklastrowychDziałalnośćwramachSSEniezaprzeczalniesprzyjapowstawaniupowiązańkorporacyjnychwregionieobjętymstrefą.Zarównowodniesieniudodziałalnościpodstawowej(dostawmateriałów,komponentówdoprodukcjiitp.),jakipomocniczej(ochrona,serwissprzątający,cateringitp.)okołopołowabadanychnawiązaławspółpracęzponad10przedsiębiorstwami.
„Strefowicze”niedziałająwpróżni-dziękifunkcjonowaniustreftworząsięsilnepowiązaniakooperacyjnewregionach.
Powiązania kooperacyjne w regionie objętym strefą
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
nie podjęto
<3
3-10
>10
ilość wskazań
ilość
koo
pera
ntów
działalność pomocnicza
działalność podstawowa
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
Dodatkowo,cotrzeciprzedsiębiorcastrefowywskazał,żebliskośćkooperantówzbranży,jakrównieżmożliwośćtworzeniatrwałychpowiązańwramachsiecikooperacyjnychstanowijednązgłównychzaletfunkcjonowaniawstrefie39.
Zalety uczestnictwa w sieci powiązań kooperacyjnych w strefie
24%
13%
41%39%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
bliskość kooperantów możliwość tworzenia powiązań w ramach sieci
kooperacyjnych
dobra współpraca z władzami
wsparcie zarządzającego SSE
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego.
ZjawiskokoncentrowaniasięwokółSSEpodmiotówprowadzącychdziałalnośćuzupełniającąwstosunku
39AnkietowanimogliwskazaćnawięcejniżjednącechęstanowiącąoatrakcyjnościSSE.
62 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
dodziałalnościprowadzonejprzezprzedsiębiorcówstrefowychjestprocesemnaturalnym.SSEstanowibowiemobszar,gdziepopytzgłaszanyprzez„strefowiczów”(czytonausługizwiązanezichdziałalnościąpodstawową,czyuzupełniającą)spotykasięzpodażązestronylokalnegobiznesu.Wprzypadkuprzedsięwzięćowysokimstopniuinnowacjisiećpowiązańobejmujedodatkowojednostkinaukoweprowadzącedziałalnośćbadawczo-rozwojową.
Doczynników,któremogąsprzyjaćrozwojowipowiązańkooperacyjnychwSSE,należątakżekorzystnewarunkidlaprowadzeniadziałalnościgospodarczejtworzoneprzezwładzesamorządoweirządoweorazprzezspółkizarządzającestrefami.Wprzeprowadzonejankiecieaspekttendoceniło80%przedsiębiorcówstrefowych.
Wskazanepowyżejpowiązaniakooperacyjne,oparterównieżojednostkinaukoweijednostkipubliczne,mogąbyćpodstawądodalszegorozwojuwspółpracywformiekooperacjiklastrowej,wykraczającejrównieżpozaobszarSSE.Zkoleifakt,iżjednymzrezultatówdziałalnościSSEjestrozwójobszarówbranżowowyspecjalizowanych,możebyćzalążkiemtworzeniaklastrówprzemysłowychowyraźniesektorowymcharakterze.
SSEstanowiądobrenarzędziedotworzeniawspółpracywramachsiecipowiązańkooperacyjnych,któremogąstanowićbazędoinicjowaniastrukturocharakterzeklastrów.
Występowaniew„otoczeniu”SSEsilnychpowiązańocharakterzeklastrowymmożewznaczącysposóbwspomagaćstrefywprzyciąganiuinwestycjidodanegoregionu.Występowaniepowiązańklastrowychstanowibowiemdodatkową„infrastrukturę”danegoregionu,którawznaczącysposóbmożesprzyjaćprowadzeniudziałalnościgospodarczejnadanymterenie.
DotychczasjednostkizarządzająceposzczególnymiSSEkładłyszczególnynacisknamodernizacjęirozwójinfrastrukturytechnicznejdlaprzedsiębiorcówinwestującychnatereniestref.Wydajesię,iżkolejnymkrokiemwramachdalszegofunkcjonowaniastref,jestwyposażeniejednostekzarządzającychSSEwnarzędziaumożliwiająceskutecznewspieranierozwojupowiązańklastrowychwotoczeniuSSE.
JednymzmożliwychnarzędzimogłobybyćwspieraniedziałalnościklastrówzdochodówpodmiotówzarządzającychSSE,awięcnatychsamychzasadach,jakiedotycząrozwijaniainfrastrukturytechnicznejwstrefach.Jużwtejchwiliistniejąkutemuogólnepodstawyprawne,bowiemjednymzbezpośrednichcelówkażdejzSSEjestwspieranierozwojupowiązańklastrowych.Niemniejjednak,ogólnepodstawyprawnepowinnyzostaćdoprecyzowane,abydaćpodmiotomzarządzającymSSEjednoznacznąpodstawędoinwestowaniaiwspierania„infrastrukturyklastrowej”.
Opowodzeniuklastrówdecydujewdużejmierzezdolnośćdoskojarzeniaorazprzekonaniadowspółpracyjaknajszerszejgrupypodmiotówreprezentującychbiznes,aletakżewładzlokalnychijednosteknaukowych.Wperspektywiedługofalowejzarównoklastry,jakiSSEmogłybyczerpaćznaczącekorzyścizewzajemnejsynergii.PodmiotyzarządzająceSSEmogłybyprzytympełnićrolęjednostkiinicjującej,wspierająceji/lubwspółfinansującejtworzeniesięorganizacjiklastrowychwramachdanejSSEorazwjejotoczeniu.
63Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
„Należy pamiętać, że powiązania w postaci klastrów oraz specjalne strefy ekonomiczne to dwie różne koncepcje rozwoju przedsiębiorczości, których podstawowym wspólnym mianownikiem jest związanie działalności z określonym regionem. Daje to możliwości wzajemnego wspierania się obu struktur w realizacji swoich celów, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie efektu synergii. W szczególności dla stref, które dotychczas kusiły inwestorów głównie możliwością uzyskania zwolnienia podatkowego, klastry funkcjonujące w ich otoczeniu mogą stanowić dodatkowe, bardzo atrakcyjne narzędzie przyciągania nowych przedsiębiorców. Jednak, aby klastry mogły skutecznie pełnić tę funkcję, potrzebują najpierw wsparcia na etapie rozruchu i rozwoju. Dopiero klastry osiągające odpowiednią masę krytyczną dają szansę na samofinansowanie i przyciąganie nowych przedsiębiorstw do danego regionu. Natomiast aktualnie udział środków publicznych w finansowaniu rozruchu działalności klastrów w Polsce jest minimalny, wielokrotnie niższy niż w innych krajach europejskich. Ponadto środki z funduszy UE dedykowane dla klastrów są w praktyce niedostępne, z uwagi na nieprzystające do rzeczywistości kryteria ich przyznawania. W rezultacie wydaje się, że właśnie strefy mogłyby odegrać znaczącą rolę we wspieraniu rozruchu i rozwoju klastrów w swoich regionach.”
Krzysztof Krystowski Prezes Avio Polska, Prezes Śląskiego Klastra Lotniczego
64 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
5. DalszefunkcjonowanieSSEazasadypomocypublicznejwUE
Zasady pomocy publicznej w UEPrawowspólnotoweprzewidujegeneralnyzakazudzielaniapomocypublicznejprzezposzczególnepaństwaczłonkowskiezewzględunanegatywnywpływnakonkurencjęwramachWspólnegoRynku.Napodstawieart.107TraktatuoFunkcjonowaniuUniiEuropejskiej40,dopuszczalnejestm.in.udzielanieprzezpaństwaczłonkowskiepomocypublicznejwformiepomocyregionalnej.
Spełnionepowinnybyćjednaknastępującezałożenia:
• pomocregionalnamawspomagaćrozwójnajmniejuprzywilejowanychregionówpoprzezwspieranieinwestycjiitworzenienowychmiejscpracy,
• pomocprzeznaczonajestnawspieranierozwojugospodarczegodlaregionów,którychpoziomżyciajestnienormalnieniskilubregionów,wktórychistniejepoważnystanniedostatecznegozatrudnienia(tj.regionów,którychpoziomkrajowybrutto(PKB)jestniższyniż75%średniejwspólnotowej-wymógtenspełnianadalcałeterytoriumPolski),
• pomocprzyznawanajestnarealizacjęnowychinwestycji,tj.inwestycjiwaktywamaterialneorazaktywaniematerialnezwiązanezutworzeniemnowegozakładulubrozbudowąistniejącegozakładuorazdywersyfikacjąprodukcjizakładupoprzezwprowadzenienowychdodatkowychproduktów41,
• maksymalnadopuszczalnawielkość(intensywność)pomocyregionalnejuzależnionajestodpoziomuPKBwdanymregionie-intensywnośćpomocyregionalnejwposzczególnychwojewództwachPolskizostałauregulowananaszczeblukrajowym42.
PrzepisyregulującefunkcjonowaniewSSEwpełniwpisująsięwzasadyudzielaniapomocyregionalnej–zwolnieniewstrefachjestprzyznawanewzwiązkuzrealizacjąnowychinwestycji,któremająwspieraćrozwójregionów.Wielkośćzwolnieniapodatkowegoniejestnieograniczona,leczjestlimitowanawielkościąponiesionychwydatkówkwalifikowanychiintensywnościąpomocy.
Dostosowanie SSE do zasad unijnychSSEmiałypierwotniedziałaćprzez20latodmomentuichutworzenia.GłównązachętądlaprzedsiębiorcówwSSEmiałobyćzwolnieniezpodatkudochodowego.Dochodyzdziałalnościstrefowejmiałybyćwcałościzwolnionezpodatkuprzezpołowęokresufunkcjonowaniastrefy(10lat),aprzezpozostałyczas-wczęścinieprzekraczającej50%dochodów.
FunkcjonowaniezwolnieniapodatkowegowramachSSEwPolsce,choćwpisywałosięwzałożeniaprzyświecającepolityceregionalnejUE,niespełniałopoczątkowowymogówregulacjiwspólnotowychwzakresiewysokościpomocy,któraniebyłaograniczonacodokwotyimogłaznaczącoprzewyższaćlimityprzewidzianedlapomocyregionalnejwUE.
WzwiązkuzubieganiemsięoczłonkowstwowUEPolskawprowadziłaregulacjezapewniającezgodnośćzprawemwspólnotowymzwolnieńpodatkowychdostępnychdlanowychinwestorówwSSE.WefekcienegocjacjiPolskadokonałazmianwprzepisachoSSEwceluzharmonizowaniazasadudzielaniapomocyzzasadamiobowiązującymiweWspólnocie.Kluczowezmianyweszływżycieod1stycznia2001r.orazod1maja2004r.Wszczególności,napodstawienowelizacjiustawystrefowejzdnia1stycznia2001r.43
40dawnyart.87TraktatuUstanawiającegoWspólnotęEuropejską41Wytycznewsprawiekrajowejpomocyregionalnejnalata2007-201342Obecnie–wRozporządzeniuRadyMinistrówzdnia13października2006r.wsprawieustaleniamapypomocyregionalnej,Dz.U.
z2006r.Nr190,poz.140243Wtymdniuweszławżycieustawazdnia30czerwca2000r.owarunkachdopuszczalnościinadzorowaniupomocypublicznej
dlaprzedsiębiorców(Dz.U.z2000r.Nr60,Poz.704)orazzostaływprowadzonezmianywustawieoSSEiposzczególnychrozporządzeniachstrefowych
65Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
wysokośćzwolnieniazpodatkudochodowegozostałaograniczonadomaksymalnejdopuszczalnejwielkości(intensywności)pomocydladanegoregionuiwysokościkosztówkwalifikowanych.WtensposóbzasadyudzielaniaulgwSSEdostosowanodounijnychprzepisówdotyczącychregionalnejpomocypublicznej.
Wliteraturzeprzedmiotupodkreślasię,żeKomisjaEuropejska„nigdyniekrytykowałasamejideiSSE,lecznarzędziapomocypublicznej,któresięwnichstosuje44”.UniaEuropejskaniedomagałasięwięclikwidacjiSSEwPolsce,leczżądałazamianyzasadudzielaniapomocypublicznejnazgodnezprawemeuropejskim45.
Procedura akceptacji pomocy publicznej w UEProgramypomocowe(tj.programynapodstawiektórychudzielana/przyznawanajestpomocpubliczna)muszązostaćzaakceptowaneprzezKomisjęEuropejską(muszązostaćnotyfikowane).
NiektórekategoriepomocypublicznejuznawanesązazgodnezewspólnymrynkiemicodozasadyniewymagająnotyfikacjiizgodyKomisji.Sątonp.projektyobjętetzw.wyłączeniamigrupowymi,m.in.wramachpomocyregionalnej.Komisjamożenatomiastwramachprowadzonegomonitoringuweryfikowaćzgodnośćpomocyudzielanejwramachwyłączeńgrupowychzodpowiednimiregulacjami46.
PrzepisyregulującefunkcjonowanieSSEsązgodnezobowiązującymobecnieRozporządzeniemKomisji(WE)nr800/2008zdnia6sierpnia2008r.uznającymniektórerodzajepomocyzazgodnezewspólnymrynkiem(ogólnerozporządzeniewsprawiewyłączeńblokowych,tzw.Rozporządzenie800).
Perspektywy pomocy regionalnej w UEPierwszepropozycjeKomisjiEuropejskiejzwiązanezprzyszłościąpolitykiregionalnejnalata2014-2020wskazująm.in.nakoniecznośćzachowaniaspójnościzestrategiąEuropa2020ijejcelami,obejmującymim.in.obniżeniebezrobocia,większeinwestycjewbadaniairozwójorazinnowacje,ograniczeniaemisjigazówcieplarnianych,rozwójodnawialnychźródełenergii.47
OdnoszącsiędostanowiskaKomisji,ParlamentEuropejskipodkreślił,żesilnaidobrzefinansowanapolitykaregionalnaUEjestwdalszymciągukoniecznadlazachowaniaspójnościspołecznej,ekonomicznejiterytorialnej,będącejjednymzgłównychpriorytetówUEnapodstawieTraktatulizbońskiego.Koniecznejesttakżeumożliwienieposzczególnymregionomdalszegopodążaniawłasnądrogądowzrostuirozwoju48.
PolitykaregionalnaUEizwiązanazniąpomocregionalnawydająsięwięcbyćniezagrożonewkolejnejperspektywiebudżetowej2014-2020,atakżeporoku2020.
KomisjaEuropejskaniebędziepodważaćdalszegofunkcjonowaniaSSEpo2020r.,oilestrefybędąwpisywaćsięnadalwramywspólnotowejpolitykiregionalnej,którejcelemjestpomocsłabiejrozwiniętymregionomizmniejszanieróżnicwpoziomierozwojuUE,aprzepisystrefowebędązgodnezregulacjamiwspólnotowymiwzakresiepomocyregionalnej.
Należyzauważyć,żew2008r.napodstawiezmienionychrozporządzeństrefowych,okresfunkcjonowaniawszystkichstrefwPolscezostałprzedłużonydokońca2020r.KomisjaEuropejskaniezakwestionowałatejzmiany.
44T.Kubin,„SpecjalneStrefyEkonomicznejakoformapomocyprzedsiębiorstwomzestronypaństwa”,s.30w:M.Kolczyński,W.Wojtasik(red.)InnowacyjneispołeczneoddziaływaniespecjalnychstrefekonomicznychiklastrówwPolsce,,TowarzystwoInicjatywNaukowych,Katowice2010za:A.Szymaniak:„ProblemspecjalnychstrefekonomicznychwnegocjacjachPolskioczłonkostwowUniiEuropejskiej”,,WspólnotyEuropejskie2002,nr9(132),s.17.
45T.Kubin,„SpecjalneStrefyEkonomiczne…”,op.cit.46http://www.uokik.gov.pl/wylaczenia_grupowe_i_pomoc_de_minimis2.php47KomisjaEuropejska,KomunikatKomisjidoParlamentueuropejskiego,Rady,EuropejskiegoKomitetuEkonomiczno-Społecznego,
KomitetuRegionóworazEuropejskiegoBankuInwestycyjnego.Wnioskizpiątegosprawozdaniawsprawiespójnościgospodarczej,społecznejiterytorialnej:przyszłośćpolitykispójności,Bruksela,COM(2010)642/3,2010r. KomisjaEuropejska,KomunikatKomisji,EUROPA2020Strategianarzeczinteligentnegoizrównoważonegorozwojusprzyjającegowłączeniuspołecznemu,Bruksela,3marca2010r.,KOM(2010)2020wersjaostateczna,2010r.
48ParlamentEuropejski,RezolucjaParlamentuEuropejskiegozdnia7października2010r.wsprawiepolitykispójnościipolitykiregionalnejUEpo2013r.(P7_TA(2010)0356)pkt.2i8,2010r.
66 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Wydajesię,żepo2020r.poziomPKBwwiększościpolskichwojewództwnadalbędziesięutrzymywałnapoziomiekwalifikującymteregionydowsparciawramachpomocyregionalnej.
Wtejsytuacji,udzielanieulgwstrefachnawetpo2020r.,nazasadachzgodnychzewspólnotowymiregułamipomocyregionalnej,niepowinnobyćpodważanenapoziomieUE.Wspieranienowychinwestycjiwstrefachwpełniwpisujesięwkoncepcję„podążaniawłasnądrogądowzrostuirozwoju”regionalnegoUE.
„Przedłużenie okresu funkcjonowania SSE w Polsce leży w gestii krajowych organów administracji. Komisja Europejska nie jest zaangażowana w ten proces. Procedura taka została już raz przeprowadzona w 2008 r. przy okazji wydłużenia działalności stref do 2020 r. Jeśli zasady udzielania zwolnień podatkowych w SSE są zgodne z regulacjami wspólnotowymi dotyczącymi pomocy regionalnej, nie ma podstaw, aby Komisja Europejska kwestionowała taką pomoc. Należy przy tym pamiętać, że zasady wsparcia w SSE powinny być na bieżąco dostosowywane do wszelkich zmian przepisów o pomocy regionalnej na szczeblu unijnym. Największe zmiany w tym zakresie mają miejsce na początku każdego okresu budżetowego w Unii Europejskiej.”
Piotr Pełka Dyrektor Departamentu Monitorowania Pomocy Publicznej, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
67Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
VII. Określenie „mapy drogowej” dotyczącej wydłużenia funkcjonowania SSE
68 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Mapa drogowaKomisjaEuropejskaniejestzaangażowanawproceswydłużeniaokresufunkcjonowaniaSSEwPolsce.Leżyonwyłączniewgestiipolskichwładz.
PomocudzielanawSSEmusibyćzgodnazprzepisamidotyczącymiudzielaniapomocypublicznejwUE.
KoniecznejestdostosowywaniezasadudzielaniapomocywSSErazemznowelizacjązasadudzielaniapomocypublicznejwdanymokresiebudżetowaniaczylidlalat2014-2020,jakipo2020.
OkresybudżetowewUEwżadensposóbniewpływająnamożliwośćiokresfunkcjonowaniaSSEwPolsce.
Krok 2: Dostosowanie do unijnych zasad pomocy publicznej
Tworzenie kolejnych programów pomocowych na każdy kolejny okres budżetowy UE.
Termin: na przełomie kolejnych okresów budżetowych
Krok 1: Zmiany krajowych aktów prawnych
Nowelizacja poszczególnych rozporządzeń strefowych przez Radę Ministrów.Termin: rok 2012
69Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Krok 1: Zmiany krajowych aktów prawnychObecnieokresfunkcjonowaniastrefokreślonyjestwrozporządzeniachRadyMinistrówdotyczącychposzczególnychstrefekonomicznych.Aktualnykoniecokresudziałaniastrefto31grudnia2020r.WydłużenieokresufunkcjonowaniastrefpozostajewgestiiRadyMinistrówidotyczynowelizacjiposzczególnychrozporządzeństrefowych.
Termin:biorącpoduwagęwskazanąwniniejszymraporciezależnośćmiędzyokresemfunkcjonowaniastrefyafaktycznymokresemnawykorzystanieulgipodatkowej,skutecznośćstrefjakomechanizmuprzyciąganianowychinwestycjimożesystematyczniespadać.Wdrożeniedłuższegofunkcjonowaniastrefwtrakcie2012r.powinnoograniczyćtenproces.
Krok 2: Dostosowanie do unijnych zasad pomocy publicznejNabazieaktualnychregulacjiUEdotyczącychpomocypublicznejnależyzakładać,iżdladłuższegofunkcjonowaniastrefustanowionypowinienzostaćnowyprogrampomocowy,zapewniającyzgodnośćzwolnieniapodatkowegowstrefachzunijnymizasadamiudzielaniapomocypublicznej.
NabazieobecnychregulacjiprawnychwUE,jeżeliprogrampomocypublicznejwstrefachjestzgodnyzzasadamipomocyregionalnej,objętymitzw.wyłączeniamigrupowymiizdefiniowanymiwodrębnymrozporządzeniuKomisjiEuropejskiej,programtakiniepodlegaobowiązkowiodrębnejnotyfikacjiiuzyskaniaakceptacjiKomisjiEuropejskiej.Obecnieniemaprzesłanekwskazujących,abypowyższazasadauległazmianiewprzyszłości.Stądnależyzakładać,iżzapewnieniezgodnościzwolnieniapodatkowegowdłużejfunkcjonującychstrefachzunijnymizasadamipomocypublicznejbędzienadalpolegaćwyłącznienadostosowaniudozmienionychzasadpomocyregionalnej,bezkoniecznościodrębnejakceptacji Komisji Europejskiej.
ProceduradostosowaniadozasadunijnychwdrażanamożebyćdopieropoustaleniunapoziomieUEnowychzasadudzielaniapomocyregionalnejporoku2020,jestwięcniezależnaodsamegowydłużeniafunkcjonowaniastref.DlazobrazowanianiezależnościdatydziałaniastrefodkoniecznościcyklicznegodostosowywaniadozasadpomocypublicznejobowiązującychwUEmożnaprzywołaćfakt,żeobecnyprogrampomocyregionalnejudzielanejprzedsiębiorcomprowadzącymdziałalnośćwstrefachobowiązujetylkodo31grudnia2013r.Stądpomimofunkcjonowaniastrefdokońca2020r.,koniecznebędziestworzeniekolejnegoprogramupomocowegonalata2014-2020,zapewniającegozgodnośćzzasadamipomocypublicznejobowiązującymiwUEporoku2014.
Należyzakładać,iżprocedurazapewnianiazgodnościzwolnieniapodatkowegowstrefachzzasadamipomocypublicznejobowiązującymiwUEbędziestosowananakażdyokreszgodnyzokresamibudżetowymiUE,niezależnieoddługościfunkcjonowaniasamychstref.
Termin:biorącpoduwagęokres,kiedyznanemogąbyćnowezasadypomocyregionalnejobowiązującewUEporoku2020,dostosowaniemożesięrozpocząćwlatach2019-2020izostaćwdrożonedokrajowychprzepisówopomocypublicznejwstrefachwrazzpoczątkiemroku2021.Zgodniezobecnymiregulacjami,zatwierdzenienowegoprogramupomocowegowstrefachizmianwprzepisachstrefowychbędziedodatkowowymagałoopiniiPrezesaUOKiK.
Dodatkowe zmiany aktów prawnych
Skorookresfunkcjonowaniastrefpozostajebezwpływunaokresustanawianiaprogramówpomocowych,dodatkowymaspektemdorozważeniamożebyćbezterminoweprzedłużenieokresufunkcjonowaniastref.
Wtakiejsytuacji,dodatkowowKroku1koniecznamożebyćnowelizacjaustawyospecjalnychstrefachekonomicznych,którawaktualnymbrzmieniuzawieradelegacjędlaRadyMinistrówdookreśleniaokresu,najakiustanawianajestdanastrefa(art.4ust.1pkt3ustawy).
72 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
1. Przeglądulginwestycyjnychwposzczególnychkrajachświata–zestawienie
Europa i świat - wybrane proinwestycyjne zachęty podatkowe
Kraj Cel wsparcia Forma wsparcia
Kraje europejskieBułgaria • wspieranieinwestycjiwrejonach
owysokimpoziomiebezrobocia
• realizacjadużychprojektówinwestycyjnych
• zwolnieniezCIT
• 2-letniezwolnieniezVATprzyimporcietowarów
Czechy • realizacjainwestycjiwsektorzeprzemysłowym
• zwolnieniezCITprzezokres5latsięgającedo40%poniesionychwydatkówinwestycyjnych
Francja • pobudzeniedziałalnościbadawczo-rozwojowej(B+R)
• ulgawpodatkudochodowymsięgająca30%wydatkówkwalifikowanychponiesionychwzwiązkuzdziałalnościąB+R(amortyzacjaśrodkówtrwałych,wynagrodzenia)
Hiszpania • wspieranieprzedsiębiorstwprowadzącychdziałalnośćwramachSpecjalnej Strefy Ekonomicznej Wysp Kanaryjskich
• obniżonado4%stawkaCIT
Holandia • rozwójdziałalnościinnowacyjnejibadawczo–rozwojowej–program„InnovationBox”
• obniżonaz25%do5%stawkaCIToddochoduosiągniętegozwytworzonychwewłasnymzakresiewartościniematerialnychiprawnych
Irlandia • rozwójdziałalnościB+R • ulgipodatkowewwysokości25%wydatkówinwestycyjnych
Litwa • pobudzanierozwojuprzedsiębiorczościwramachwolnych stref ekonomicznych
• rozwójinwestycji
• zwolnieniezpodatkudochodowego(100%-wciągu6lat;50%-kolejne10lat)
• ulgainwestycyjna–obniżeniedochoduo50%wartościponiesionychwydatkówinwestycyjnych(wlatach2009-2013)
Łotwa • pobudzanierozwojuinwestycjiwspecjalnych strefach ekonomicznychorazwolnychportach
• częściowezwolnienie(do80%)zpodatkudochodowego
• częściowezwolnienie(do80%)zpodatkuuźródłaodwypłacanychnierezydentomdywidend,należnościlicencyjnychorazusługdoradczychizarządczych
Niemcy • realizacjainwestycjiwewschodnichlandachNiemiec(programInvestitionszulage)
• ulgawpodatkudochodowymlubbezzwrotnadotacja
Rumunia • pobudzenieprowadzeniadziałalnościwparkachprzemysłowych
• realizacjainwestycjiwramachstref ekonomicznych(disfavored economic zones)
• rozwójdziałalnościB+R
• zwolnieniezpodatkubudowlanegoorazpodatkuodnieruchomości
• zwolnieniezpodatkudochodowegowzwiązkuzrealizacjąnowychinwestycji(dlaprzedsiębiorcówposiadającychcertyfikaty„stałychinwestorów”)
• zwolnieniepodatkowedowysokości20%kosztówkwalifikowanychponiesionychnadziałalnośćB+R
73Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Kraj Cel wsparcia Forma wsparcia
Słowacja • zwiększanierozmiarówprodukcjipoprzezrozpoczęcienowejprodukcjibądźzwiększanierozmiarówprodukcjidotychczasowej
• do100%zwolnieniazCITprzezokres5lat
• zwolnieniezpodatkuodnieruchomościprzezwładzelokalne
Szwajcaria • powstawanienowychprzedsiębiorstworaztworzeniei utrzymanie miejsc pracy
• ulgiwpodatkudochodowym,którychefektemjestobniżenieefektywnejstopypodatkowejdopoziomu5-10%
Węgry • rozwójinwestycji
• pobudzaniedziałalnościB+R
• ulgapodatkowawwysokości25-50%poniesionychwydatkówinwestycyjnych-maksymalneobniżeniepodatkusięga80%przez okres 10 lat
• zwolnieniepodatkowewwysokości10%wydatkównawynagrodzeniepracownikówdziałuB+R
Włochy • wsparcieinwestycjiwregionachsłabiejrozwiniętych(Mezzogiorno)
• zwolnieniezpodatkudochodowegodlaprzedsiębiorstwrealizującychinwestycjewlatach2007-2013
• pomocautomatyczna–przyznawanawmomenciezłożeniarocznejdeklaracjipodatkowej,napodstawiewydatkówkwalifikowanychponiesionychwdanymroku
Pozostałe kraje
Brazylia • wspieranieinwestycjiwsłaborozwiniętychrejonachkraju
• pobudzaniedziałalnościwstrefachwolnegohandlu
• zwolnieniezpodatkudochodowego (do75%zobowiązaniapodatkowego)
• zwolnieniezVATiopłatcelnych
Chiny • rozwójzaawansowanychtechnologii
• pobudzanieinwestycjiwinnowacyjnetechnologiewramachspecjalnych stref ekonomicznych
• inwestycjewprojektystrategicznedlapolitykikraju:rozwójinfrastruktury,ochronaśrodowiska,energetyka,transfertechnologii,działalnośćB+R
• obniżeniestawkiCITz25%do15%dlaprzedsiębiorstwzbranżyzaawansowanychtechnologii,do10%dlaproducentówoprogramowaniaiprojektantówukładówscalonych
• 2-letniezwolnieniepodatkowewwysokości100%,następnie3-letniewwysokości50%
• zwolnieniapodatkowezależneodrodzajuprojektu
Indie • inwestycjezwiązanezrozwojeminfrastruktury,budowądróg,portów,lotniskorazelektrowni
• pobudzanieinwestycjiwspecjalnych strefach ekonomicznych
• pobudzanieinwestycjiwprzemyślespożywczym,projektówzwiązanychzrozbudowąbazyhotelowejorazinwestycjipro-eksportowych
• zwolnieniepodatkowenapoziomie100%przezokres10lat
• zwolnieniepodatkowenapoziomie 30-100%przezokres5-15lat
74 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Kraj Cel wsparcia Forma wsparcia
Stany Zjednoczone
• wspieranietworzenianowychmiejscpracy,realizacjiprojektówinwestycyjnychorazdziałalnościB+R
• pobudzaniedziałalnościprzedsiębiorstwwramachstref ekonomicznych(empowermentzones)naobszarachowysokimpoziomie bezrobocia
• ulgipodatkowezależąodstanu,wktórymzlokalizowanajestinwestycja
• cechącharakterystycznąprzyznawanychulgjestichróżnorodność
Rosja • rozwójinwestycjiwramach4rodzajówspecjalnych stref ekonomicznych
• obniżoneskładkinaubezpieczeniaspołeczne
• 5-letniezwolnieniezlokalnegopodatkuodaktywów
• obniżeniestawkipodatkudochodowegoz20%do15,5%
• zwolnieniezVATusługświadczonychwwolnychportach
Turcja • wspieranierealizacjiinwestycji • uzyskanietzw.„certyfikatuzachęty”upoważniado:
• obniżonejstawkiCIT,
• wsparciawspłacieodsetekodpożyczekorazskładeknaubezpieczeniespołeczne,
• zwolnieńzpodatkuVATorazopłatcelnychdlaokreślonychtowarów
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: − The 2011 woldwide corporate tax guide, Ernst & Young, 2011 − Doing business in the Russian Federation, Ernst & Young, 2011 − Doing business in Bulgaria, Ernst & Young, 2010 − Doing business in Brazil, Ernst & Young, 2010 − Taxation trends in the European Union, 2011 edition, Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2011 − Summary of Alabama Taxes and Incentives, State of Alabama Department of Revenue, July 2011 (http://www.ador.state.al.us/Taxincentives/incentivesum.pdf)
− Investment and Job Creation Incentives, Arkansas Economic Development Commission, http://www.arkansasedc.com/incentives/investment-and-job-creation-incentives.aspx
− Business Incentives Tax Credits, Ohio Department of Development, http://www.development.ohio.gov/Business/tax_credit.htm
− Empowerment Zones, US Department of Housing and Urban Development, http://portal.hud.gov/hudportal/HUD?src=/hudprograms/empowerment_zones
− Germany Trade and Invest “Cash Incentives for Investments” − http://www.gtai.com/homepage/investment-guide-to-germany/incentive-programs/cash-incentives-for-investments/ − State aid N 39/2007 – Italy - Tax credit for new investments in the assisted areas.
75Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
2. FormypomocypublicznejnainwestycjewPolsce–zestawienie
Porównanie wybranych form wsparcia inwestorów w ramach pomocy publicznej
Rodzaj wsparcia Cel wsparcia Procedura ubiegania się o wsparcie
Kwota wsparcia dla jednego przedsiębiorcy
Dotacja-ProgramOperacyjny InnowacyjnaGospodarka
Działanie4.4POIG:Noweinwestycjeowysokimpotencjaleinnowacyjnym
Projektyowysokimpotencjaleinnowacyjnymobejmującezakuplubwdrożenienowychrozwiązańtechnologicznychwprodukcjiiusługach,które:
1) sąstosowanenaświecieniedłużejniż3latabądźposiadająstopieńrozprzestrzenienianaświeciewdanejbranżynieprzekraczający15%;
2) omin.wartościinwestycji8mlnPLN(maks.160mlnPLN).
Procedurakonkursowaodużymstopniusformalizowaniauzależnionaodogłaszanychrundaplikacyjnych.
1) 30%–70%wartościkosztówkwalifikowanych,zgodniezmapąpomocyregionalnej.
2) Min.kwotawsparcia–2,4mlnPLN.
3) Maks.kwotawsparcia:
a) naczęśćinwestycyjną–40mlnPLN;
b) naczęśćdoradczą–1mlnPLN;
c) naczęśćszkoleniową–1mlnPLN.
Dotacja-ProgramOperacyjny InnowacyjnaGospodarka
Działanie4.5POIGWsparcieinwestycjiodużymznaczeniudlagospodarki:
poddziałanie4.5.1. Wsparcie inwestycjiwsektorzeprodukcyjnym
Projektyowysokimpotencjaleinnowacyjnymobejmującezakuplubwdrożenienowychrozwiązańtechnologicznychwprodukcjiiusługach,które:
1) sąstosowanenaświecieniedłużejniż3latabądźposiadająstopieńrozprzestrzenienianaświeciewdanejbranżynieprzekraczający15%;
2) tworząmin.150nowychmiejscpracy;
3) omin.wartościinwestycji160mlnPLN.
Procedurakonkursowaodużymstopniusformalizowaniauzależnionaodogłaszanychrundaplikacyjnych.
Do30%wydatkówkwalifikowanych.
Dotacja-ProgramOperacyjny InnowacyjnaGospodarka
Działanie4.5POIGWsparcieinwestycjiodużymznaczeniudlagospodarki:
poddziałanie4.5.2.Wsparcieinwestycjiwsektorzeusługnowoczesnych
Noweinwestycje:
1) prowadzącedoutworzenialubrozbudowycentrówusługwspólnychlubcentrówIT,zatrudniającychmin.100osób;
2) prowadzącedoutworzenialubrozwinięciadziałalnościcentrówB+R,zatrudniającychmin.10osóbiowartościinwestycjimin.2mlnPLN.
Procedurakonkursowaodużymstopniusformalizowaniauzależnionaodogłaszanychrundaplikacyjnych.
Do30%wydatkówkwalifikowanych(zwyłączeniemprojektówB+R,dlaktórychstosujesięmapępomocyregionalnej).
Dotacja - Regionalne ProgramyOperacyjne–wsparciedlaprzedsiębiorstw
NoweinwestycjespełniającewarunkiRPOdladanegowojewództwa.
Procedurakonkursowaodużymstopniusformalizowaniauzależnionaodogłaszanychrundaplikacyjnych.
30%–70%wartościkosztówkwalifikowanych,zgodniezmapąpomocyregionalnej.
76 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Rodzaj wsparcia Cel wsparcia Procedura ubiegania się o wsparcie
Kwota wsparcia dla jednego przedsiębiorcy
Dotacja - Wieloletni ProgramWsparcia
Noweinwestycje:
1) wsektorachpriorytetowych:
a)motoryzacyjnym,
b)elektronicznym,
c) lotniczym,
d)biotechnologii
–tworzące:(i)min.250nowychmiejscpracyiomin.kosztachkwalifikowanychinwestycji40mlnPLN(wrazieubieganiasięowsparcieztytułutworzenianowychmiejsc)lub(ii)omin.kosztachkwalifikowanychinwestycji160mlnPLNitworzącemin.50nowychmiejscpracy(wrazieubieganiasięowsparcieztytułukosztównowejinwestycji);
e)nowoczesnychusług-tworzącemin.250nowychmiejsc pracy i o min. nakładachinwestycyjnych2mlnPLN;
f)B+R-tworzącemin.35nowychmiejscpracydlaosóbzwyższymwykształceniemiomin.całkowitychkosztachkwalifikowanychinwestycji3mlnPLN.
2) „znaczące”inwestycjewinnychniżww.sektorach–omin.kosztachkwalifikowanych1mldPLNoraztworzącemin.500nowychmiejscpracy.
1) UzyskaniepomocyjestwynikiemindywidualnychustaleńzMinisterstwemGospodarkiorazzPAIIZ.
2) WsparcieprzyznawanewformiedotacjinapodstawieumowyzawartejzMinistremGospodarki.
3) Niemożebyćcodozasadyłączonezinnąformąpomocyregionalnej(chybażezazgodąRadyMinistrów).
Maks.wielkośćwsparcia:
a) od3200do15600PLNna 1 miejsce pracy lub
b) do7,5%kosztówkwalifikowanychinwestycji.
Ulgawpodatkudochodowym-Specjalne Strefy Ekonomiczne(SSE)
Noweinwestycjeowartościniemniejszejniż100tys.EUR,spełniającewarunkiwskazanewzezwoleniu.
1) ZezwoleniejestudzielanenapodstawierokowańlubprzetarguorganizowanegoprzezSSE.
2) Brakrundaplikacyjnych-nabórwnioskówowydaniezezwoleniawtrybieciągłym.
30%–70%wartościkosztówkwalifikowanych,zgodniezmapąpomocyregionalnej.
Zwolnieniezpodatkuodnieruchomości
Noweinwestycjespełniającewarunkiustalonewuchwaleradygminy.
1) Radagminyzwalnianiazpodatkuodnieruchomościnapodstawieuchwały.
2) Koniecznośćzgłoszeniezamiaru korzystania zpomocy,zgodniezewzoremzgłoszeniaokreślonymwuchwaleradygminy.
1) 30%-70%wartościkosztówkwalifikowanych,zgodniezmapąpomocyregionalnej–jeżelizwolnieniejestudzielanejako pomoc regionalna.
2) Maks.200tys.EUR(100tys.EURwsektorzetransportudrogowego)wciągutrzechkolejnychlat–jeżelizwolnieniejestudzielanejakopomocdeminimis.
77Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
3. Metodologiaocenywykorzystaniaulgipodatkowejnaprzykładziebranżymotoryzacyjnej
Wskaźniki finansowe dla branży motoryzacyjnej (dane na koniec czerwca 2010 r.)
Branża (wg PKWiU)
(29.10) Produkcja pojazdów
samochodowych
(29.20) Produkcja nadwozi do pojazdów
silnikowych, przyczep i nacze
(29.30) Produkcja części
i akcesoriów do pojazdów silnikowych
Wskaźniki 1 2 3
Produktywnośćmajątkutrwałego (przychodynetto/aktywatrwałenetto)
A 4,40 2,53 3,51
Rentownośćsprzedaży (zysknetto/przychodynetto) B 0,03 -0,01 0,05
Efektywnastopapodatkowa ((zyskbrutto-zysknetto)/zyskbrutto)
C 0,06 0,13 0,16
Przychodynetto/przedsiębiorstwo (wtys.PLN) D 521815,32 12317,91 53108,57
Zysknetto/przedsiębiorstwo (wtys.PLN) E 394775,00 1914,00 803756,00
Zyskbrutto/przedsiębiorstwo (wtys.PLN) F 419393,39 2197,76 961085,73
Uśrednienieww.wskaźników
Produktywnośćmajątkutrwałego-średniaważona
Wagidlabranż:
Przychodynetto/przedsiębiorstwo-łącznie(wtys.PLN)
I. (D1+D2+D3) 587241,80
Branża29.10 II. (D1/I.) 0,89
Branża29.20 III. (D2/I.) 0,02
Branża29.30 IV. (D3/I.) 0,09
Średnia produktywność majątku trwałego
(A1 * II.) + (A2 * III.) + (A3 * IV.) 4,28
78 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Branża (wg PKWiU)
(29.10) Produkcja pojazdów
samochodowych
(29.20) Produkcja nadwozi do pojazdów
silnikowych, przyczep i nacze
(29.30) Produkcja części
i akcesoriów do pojazdów silnikowych
Wskaźniki 1 2 3
Efektywnastopapodatkowa-średniaważona
Wagidlabranż:Zyskbrutto/przedsiębiorstwo-łącznie(wtys.PLN)
I. (F1+F2+F3) 1382676,89
Branża29.10 II. (F1/I.) 0,30
Branża29.20 III. (F2/I.) 0,00
Branża29.30 IV. (F3/I.) 0,70
Średnia efektywna stopa podatkowa
(C1 * II.) + (C2 * III.) + (C3 * IV.) 0,13
Rentownośćsprzedaży-średniaważona
Wagidlabranż:Przychodynetto/przedsiębiorstwo-łącznie(wtys.PLN)
I. (D1+D2+D3) 587241,80
Branża29.10 II. (D1/I.) 0,89
Branża29.20 III. (D2/I.) 0,02
Branża29.30 IV. (D3/I.) 0,09
Średnia rentowność sprzedaży
(B1 * II.) + (B2 * III.) + (B3 * IV.) 0,03
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: danych Ministerstwa Gospodarki na temat działalności w SSE w 2010 r.; raporty Econ Trends Sector Analyses publikowane przez EMIS™ ISI Emerging Markets: „Produkcja pojazdów samochodowych”, „Produkcja nadwozi do pojazdów silnikowych; produkcja przyczep i naczep”, ”Produkcja części i akcesoriów do pojazdów silnikowych”, dane dla Polski III kwartał 2010.
79Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Poziom wykorzystania ulgi podatkowej przez inwestorów z branży motoryzacyjnej wchodzących do SSE w latach 2012-2020
Inwestycje wg zezwoleń strefowych (przeciętnie na przedsiębiorstwo działające w SSE) (w tys. PLN)
A 94725,76
Przeciętne wyniki przedsiębiorstw strefowych z branży motoryzacyjnej (z uwzględnieniem wskaźników finansowych dla branży):
PrzychodynettoB
(=A*średniaproduktywnośćmajątkutrwałegowbranżymoto)
405346,43
ZysknettoC
(=B*średniarentownośćsprzedażywbranżymoto)
12692,95
ZyskbruttoD
(=C/(1-średniaefektywnastopapodatkowawbranżymoto)
14619,79
Podatek(wgstawki19%) E (=D*19%) 2777,76
Wykorzystanierzeczywistenacałyokres
F (E*9lat) 24999,84
Ulgapodatkowajako%nakładówinwestycyjnych F/A 26%
Rok rozpoczęcia korzystania przez inwestora strefowego ze zwolnienia Pomoc w strefie jako % nakładów inwestycyjnych
2012 E*9lat/A 26%2013 E*8lat/A 23%2014 E*7lat/A 21%2015 E*6lat/A 18%2016 E*5lat/A 15%2017 E*4lata/A 12%2018 E*3lata/A 9%2019 E*2lata/A 6%2020 E*1rok/A 3%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Gospodarki na temat działalności w SSE w 2010 r.; oraz raportów Econ Trends Sector Analyses publikowanych przez EMIS™ By ISI Emerging Markets: „Produkcja pojazdów samochodowych”, „Produkcja nadwozi do pojazdów silnikowych; produkcja przyczep i naczep”, ”Produkcja części i akcesoriów do pojazdów silnikowych”, Polska III kwartał 2010.
80 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
4. Metodologiabadaniaankietowego
Metodologia badania – opinie inwestorówOpinieprzedsiębiorcównatematfunkcjonowaniaSSEprzedstawionewniniejszymraporciezostałyuzyskanewramachankietyprzeprowadzonejwśródinwestorówdziałającychwSSEwPolsce.
Ankietyzostałyrozesłanedowszystkichinwestorówstrefowych.Finalniewbadaniuwzięłoudział215podmiotówreprezentującychwszystkie14stref.
Grupabadawczareprezentujewszystkiegłównebranże,doktórychnależąprzedsiębiorstwafunkcjonującewramachSSE.Strukturębranżowąprzedstawiaponiższywykres.
Struktura branżowa grupy badawczej
28,4%24,1%
19,1%
8,5% 8,5%4,3% 4,3% 2,8%
52,5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
wyroby metalowe
motoryzacja wyroby gumowe komputery papier surowce niemetaliczne
urządzenia elektryczne
drewno inna
liczb
a in
wes
toró
w
Grupabadawczaskładasięzprzedsiębiorcówzróżnicowanychpodwzględemwielkości.Strukturęwielkościprzedsiębiorstwwchodzącychwskładgrupybadawczejprzedstawiakolejnywykres.
Struktura grupy badawczej pod względem wielkości inwestorów
41%
34%
23%
2%
duży
średni
mały lub mikro
brak danych
81Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
IX. Wybrane dobre praktyki inwestycyjne w strefach
WybórpraktykinwestycyjnychzaproponowanyprzezposzczególneSpecjalneStrefyEkonomiczne
82 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Kamiennogórska Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej Przedsiębiorczości
Nazwa inwestora:BDNSp.zo.o.Spółkakomandytowa
Rok powstania: 2004
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych:ok.736mlnPLN
Liczba utrzymanych i utworzonych miejsc pracy: 400
Branża:wydawnicza;drukarniaczasopism
Więcej informacji:www.bauer.pl
Opis inwestycji
BDNSp.zo.o.Spółkakomandytowanależydojednejznajwiększychmiędzynarodowychgrupmedialnych„BauerMediaGroup”,którejwłaścicielemsąosobyfizyczne,potomkowiezałożycielaspółki.
WPolsceGrupaBauerMediadziałaod1991r.wsegmentachwydawniczym,poligraficznym,radiowymorazinternetowympoprzezspółkiRMF,Interia.pl,WydawnictwoBauerorazBDN.
DrukarniaBDNzlokalizowanawWykrotachnaterenieKamiennogórskiejSpecjalnejStrefyEkonomicznejdziałaod2006r.JestwyposażonawnajnowocześniejszemaszynyiurządzeniapoligraficznetechnologiiwklęsłodrukowejwEuropie.
Wpływ na rozwój regionu
UlokowanieinwestycjiwWykrotachprzyczyniłosiędorozwojugospodarkilokalnejdotkniętejdużymbezrobociemstrukturalnym.ObecnieBDNpozostajewyróżniającymsięinwestoremkamiennogórskiejstrefyijestjednymzgłównychpracodawcówwregionie.
JakopierwszyinwestorwPodstrefieNowogrodziec-WykrotyBDNprzyczyniłsiędorozwojusamejpodstrefyzlokalizowanejzdalaoddużychośrodkówmiejskichizachęciłdoinwestowanianatymterenieświatowekoncernytakiejakTBAIzgrupyToyota,atakżewieleinnychfirmzkapitałempolskim,holenderskim,niemieckim,francuskimiwłoskim.
Najważniejsi kooperanci w regionie
Zakładwprocesietechnologicznymmusiwykorzystywaćpapierorazfarbępochodzącezimportu,jednakwzakresiewszystkichinnychmateriałówiusługnawiązałszerokąwspółpracęzlokalnymidostawcami,wszczególnościwzakresiedostawenergii,odczynnikówchemicznych,usługtransportuiochronymienia.
www.ssemp.pl
Kamiennogórska Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej Przedsiębiorczości położonajestnatereniewojewództwdolnośląskiegoiwielkopolskiego.Strefapowstaław1994r.Jejobszarobejmuje367ha.Natereniestrefyfunkcjonuje49inwestorówgłówniezbranż:motoryzacyjnej,poligraficznejorazpapierniczej.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwynosi1,59mldPLN.Przedsiębiorcyfunkcjonującywstrefiezatrudniająłącznie4621osób.
83Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora:GeneralMotorsManufacturingPolandSp.zo.o.
Rok powstania:1996
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych:3500mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 3 000
Branża: motoryzacyjna;produkcjasamochodówosobowych
Więcej informacji: www.gm.com
Opis inwestycji
GeneralMotorsManufacturingPolandSp.zo.o.wGliwicachnależydokoncernuGeneralMotorsprodukującegosamochodyosoboweiciężarowew120fabrykachnaświecie.
WpołowielatdziewięćdziesiątycholokalizacjęnajnowocześniejszejfabrykisamochodówGeneralMotorsrywalizowałoprawiestomiast.W1996r.podjętodecyzjęobudowiezakładuwGliwicachnaterenieKatowickiejSpecjalnejStrefyEkonomicznej.ProdukcjępierwszegomodeluOpelAstraClassicIrozpoczętojużwsierpniu1998r.Pierwotnemoceprodukcyjnewynosiły150tys.samochodówrocznie.FirmazakończyłaprodukcjęmodeliAstraClassicI,AgilaI,SuzukiWagonR+,AstraClassicII,ZafiraII.ModeleprodukowaneobecnietoAstraIVHatchbackiAstraIIISedan.WprzyszłościzakładplanujeprodukcjęnowychmodeliAstryIVwwersjiHatchback3drzwiowy,SedaniCabrio.
Wpływ na rozwój regionu
Opróczzatrudnieniaponad3000pracowników,powstaniefabrykisamochodówosobowychmarkiOPELspowodowałozainteresowanieinwestowaniemwstrefieinnychproducentówzbranżymotoryzacyjnej,którzyzawarlikontraktynadostawyzGeneralMotorsManufacturingPoland.Kooperancistalisiębaząiargumentemdlainnychdużychinwestorówmotoryzacyjnych(np.FIAT),którzyulokowaliswojeinwestycjenaŚląskuiwefekcieprzyciągnęlikolejnychkooperantówidostawców.WieluznichposiadawłasnedziałyBadańiRozwoju,gdzieopracowywanesąnowetechnologiedlabranżymotoryzacyjnej.
Najważniejsi kooperanci w regionie
GeneralMotorsManufacturingPolandwGliwicachwspółpracujezponad400polskimidostawcamim.in.zIsuzuMotorsPolskawTychach,JohnsonControlsInternationalzBierunia,KirchhoffPolskaorazTennecoAutomotivePolskazRybnika.
www.ksse.com.pl
Katowicka Specjalna Strefa Ekonomicznapołożonajestnaterenietrzechwojewództw:śląskiego,opolskiegoorazmałopolskiego.Strefapowstaław1996r.Jejobszarobejmujeprawie1917ha.Aktywniefunkcjonujewniejponad170inwestorów.Branżądominującąjestprzemysłmotoryzacyjny.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwyniosładotądponad17mldPLN,natomiastliczbautworzonychmiejscpracysięga46000.
84 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora: TPVDisplaysPolskasp.zo.o.
Rok powstania: 2007
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych:190mlnPLN
Liczba utrzymanych i utworzonych miejsc pracy: ok.1590
Branża: elektroniczna;produkcjamonitorówitelewizorów
Więcej informacji:www.tpvaoc.com
Opis inwestycji
TPVDisplaysPolskasp.zo.o.należydoTPVTechnologyLimited,światowegopotentatawprodukcjimonitorówitelewizorów.Pozaprodukcjąprowadzidziałalnośćbadawczo-rozwojową,wtymprojektowanieobwodówelektronicznych,częścimechanicznychorazoprogramowaniadotestowaniaproduktów,atakżelicznebadaniadotyczącerozwojutechnologiiprodukcjiodbiornikówtelewizyjnychLCD.SpółkadziałanaterenieKostrzyńsko-SłubickiejSpecjalnejStrefyEkonomicznejod2007r.
Wpływ na rozwój regionu
CelemtegoprojektuinwestycyjnegobyłozałożenieCampusuTechnologicznego,wskładktóregowejdąfirmyipoddostawcyzpokrewnychbranż.DziękiTPVDisplaysPolandpowstajekolejnypodmiot-BriVictoryDisplayTechnology(Poland)Sp.zo.o.,któryożywilokalnągospodarkę,tworzącprzytymnowemiejscapracy.InwestorplanujewdrożenieinnowacyjnychiproekologicznychtechnologiiprodukcjitelewizoróworazmodułówLCD,mogącychwytwarzaćdo5mlnsztukproduktówrocznie.
Najważniejsi kooperanci w regionie
NajważniejszymikooperantamiTPVDisplaysPolandsąodbiorcybranżowi–PhilipsorazLG.
www.kssse.pl
Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomicznaznajdujesięnatereniewojewództwlubuskiego,zachodniopomorskiegoorazwielkopolskiego.Powstaław1997r.Obejmujeobszarokoło1329ha.Branżamiwiodącymisąprzemysłdrzewny,motoryzacyjnyorazpapierniczy.Zezwolenianadziałalnośćwstrefieposiadaobecnie113przedsiębiorców.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwyniosładotądprawie4mldPLN,natomiastliczbautworzonychmiejscpracywynosiponad17500osób.
85Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Krakowska Specjalna Strefa Ekonomiczna - Krakowski Park Technologiczny
Nazwa inwestora:LuxoftPolandSp.zo.o.
Rok powstania: 2010
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: 500tys.PLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 150
Branża:IT;outsourcingusługIT
Więcej informacji:www.luxoft.com
Opis inwestycji
LuxoftPolandSp.zo.o.należydogrupyLuxoft-działającegonacałymświecieliderausługoutsourcingowych.FirmaspecjalizujesięwrozwojuwysokiejklasyaplikacjiirozwiązańIT.Tworząckolejneoddziały,Luxoftnieustanniewzmacniaswojąpozycjęnaświatowymrynkuiposzerzamożliwościwsparciaklienta.CentrarozwojoweLuxoftmieszcząsięnaterenieRosji,Ukrainy,Polski,Rumunii,WietnamuiKanadyiłączniezatrudniająponad4800osób.Firmawciążposzerzazakresświadczonychusług-posiadabazękwalifikacjiumożliwiającychrealizacjęprojektówdlasektorabankowo-finansowego,telekomunikacyjnego,motoryzacyjnego,wytwórczego,lotniczego,energetyczno-komunalnego,programistycznegoimediów.Luxoftjestregularniedocenianyprzezniezależneinstytucje.W2011r.zostałmianowany:„Dostawcąusługoutsourcingowychroku”przezEuropeanOutsourcingAssociation.WiedzaeksperckafirmyzostaładocenionaprzezumieszczeniefirmywrankinguFinTech100,aFrost&Sullivannagrodziłspółkęza„InnowacyjnąstrategiędlabranżTelematicsiInfotainment”.
SpółkaLuxoftPolanddziałającanaterenieKrakowskiejSpecjalnejStrefyEkonomicznejświadczyusługizzakresurozwojuiarchitekturyoprogramowania,zarządzaniastrukturąIT,testowaniaoprogramowania,projektowaniaproduktówirozwojusystemówwbudowanych.FirmazajmujesięrównieżdoradztwemwzakresiestrategiiIT,procesówoprogramowaniaibezpieczeństwadanych.
Wpływ na rozwój regionu
LuxoftPolandSp.zo.o.ulokowałswojądziałalnośćwKrakowskimParkuTechnologicznymw2010r.WnajbliższymczasieFirmaposzukiwaćbędzienowychpracownikówwśródabsolwentówwyższychuczelnitechnicznych.WciągunajbliższychdwóchlatLuxoftplanujerekrutacjęprogramistów,analitykówsystemówinformatycznych,testerówoprogramowaniaikierownikówprojektów.Jakopracodawcazatrudniający150fachowcówumożliwiaswoimpracownikomindywidualnyrozwójpoprzezodpowiednieszkoleniaiwłaściwydobórpraktyk.
Najważniejsi kooperanci w regionie
Inwestorwspółpracujem.in.zUBSPolishServiceCenterorazSabrePolska.
www.sse.krakow.pl
Krakowska Specjalna Strefa Ekonomiczna - Krakowski Park Technologiczny znajdujesięnatereniewojewództwmałopolskiegoorazpodkarpackiegoizajmujeobszaropowierzchniponad523ha.Strefapowstaław1997r.Zezwolenienadziałalnośćnatereniestrefyposiada93inwestorów.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwynosiokoło1,67mldPLN,afirmyfunkcjonującewstrefiezatrudniająłącznie8949osób.Branżamidominującymiwstrefiesąbranżemotoryzacyjnaielektroniczna.
86 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora:VolkswagenMotorPolskaSp.zo.o.
Rok powstania:1998
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych:1,53mldPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 1 136
Branża:motoryzacyjna;produkcjasilnikówspalinowych
Więcej informacji:www.vwmp.com.pl
Opis inwestycji
VolkswagenMotorPolskaSp.zo.o.jestczęściąniemieckiegokoncernuVolkswagen,produkującąwysokoprężnejednostkinapędoweonajnowocześniejszejkonstrukcji.InnowacyjnysystemprodukcjisilnikówwPolkowicachdzielisięnadwaobszaryprodukcyjne,wktórychwytwarzanejestcodziennie2400silnikówdieslanajnowszejgeneracji.Zakładprodukujetakżeczęścidosilników.
Wpływ na rozwój regionu
VolkswagenMotorPolskapowstałzmyśląoprzełamaniumonokulturymiedziowejwregionie.Zakład,wktórymzastosowanonajnowszetechnologieinowoczesnemetodyorganizacjipracy,dajeobecniezatrudnienie1136osobom.
VolkswagenMotorPolskakładziesilnynacisknaochronęśrodowiskaregionuiświadomośćekologicznąpracownikówimieszkańców.Wzakładziezastosowanonowoczesnerozwiązaniaarchitektoniczneibudowlane,pozwalającenaoptymalnewykorzystanieświatładziennego.Obiektkorzystazzewnętrznychźródełenergii.Zakładzostałwybudowanyprzyzachowaniuwysokichnormizolacjicieplnej.Dlaredukcjipoziomuhałasuizminimalizowaniazanieczyszczeniaśrodowiskapozaterenemzakładu,zastosowanowielenowoczesnychrozwiązańtechnicznych.Firmastosujepolitykęrestrykcyjnejgospodarkiodpadamiiracjonalnejgospodarkiwodnej.
PrzedsiębiorstwobierzeudziałwakcjachedukacyjnychmającychnaceluzachowaniepamięciowydarzeniachhistorycznychPolskipoprzezuczestnictwowlicznychprojektachpedagogicznychdladzieciimłodzieży.
Najważniejsi kooperanci w regionie
GłównymikooperantamiVolkswagenMotorPolskasą:PanopaLogistic,TCMPolska,HoughtonPolska.
www.lsse.eu
Legnicka Specjalna Strefa Ekonomicznaznajdujesięnatereniewojewództwadolnośląskiego.Zajmujeobszaropowierzchniponad1041ha.Strefapowstaław1997r.,działającyprzedsiębiorcyposiadają51ważnychzezwoleń.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychprzekroczyła4,5mldPLN,ainwestorzyfunkcjonującywstrefiezatrudniająblisko9000osób.Branżąwiodącąjestprzemysłmotoryzacyjny.
87Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora: BSHSprzętGospodarstwaDomowegoSp.zo.o.
Rok powstania fabryki w strefie: 2004
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: 267mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 437
Branża:AGD;produkcjasuszarekdoubrań
Więcej informacji: www.bsh-group.pl
Opis inwestycji
BSHSprzętGospodarstwaDomowegoSp.zo.o.jestczęściąglobalnegokoncernuprodukującegosprzętAGD-BSHBoschundSiemensHausgeräteGmbH.Otwierająctrzynowoczesnefabryki:pralek,zmywarek,suszarekorazbudująccentralogistycznewŁodziiBukowcu,koncernzainwestowałwPolsceponad250mlnEUR.PrzyłódzkichfabrykachBSHdziałarównieżCentrumBadańiRozwojuorazCentrumUsługInformatycznych.Większośćprodukcjiprzeznaczonajestnaeksport.
Wpływ na rozwój regionu
Dynamicznyrozwójprzedsiębiorstwajestnietylkosukcesemfinansowymfirmy,alewpływakorzystnienarozwójregionuoraztworzenienowychmiejscpracy-równieżupolskichdostawcówkomponentówdoprodukcji.FirmazatrudniawPolsce1580pracownikównastałe,aokresowoponad1700osób.BSHkierujesięzasadąodpowiedzialnościzapracownikówispołeczeństwo,ainwestującwnajnowocześniejszeienergooszczędnetechnologieprzyczyniasiędoochronyśrodowiskaizasobównaturalnych.Inwestorstalewspółpracujezlokalnymiprzedsiębiorcami,adotychczasowyrozwójfirmymiałistotnywpływnainneinicjatywygospodarczezarównowregionie,jakiwPolsce.
Najważniejsi kooperanci w regionie
FirmaBSHwspółpracujemiędzyinnymizPrettl,Wirthwein,Gerdes,Coco-Werk,Adler,Bitron,StoraEnso,Ilpea,Verba,Hirsch,Mecalit,NSK,KappaKocin,Geoplastyk,ProBusiness,Gerda,Lohmann,Hutchinson,Paks’D,ZPSPalikówka.
www.sse.lodz.pl
Łódzka Specjalna Strefa Ekonomicznależywnatereniewojewództwłódzkiego,wielkopolskiegoorazmazowieckiego.Powstaław1997r.Jejobszarobejmujeprawie1277ha.Nadziałalnośćnajejtereniezezwoleniaposiada190inwestorów.Strefaskupiaprzedsiębiorcówróżnychbranż,m.in.AGD,IT,przetwórstwatworzywsztucznych,BPO,farmaceutycznej,medycznejlogistycznej,kosmetycznejorazspożywczej.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwyniosładotądponad12mldPLN,natomiastliczbautworzonychmiejscpracysięga23200osób.
88 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora:PlasticaSp.zo.o.
Rok powstania: 2003
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: ponad181mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 448
Branża:produkcjaopakowańfoliowych,wyrobówmedycznychihigienicznych
Więcej informacji: www.plastica.com.pl
Opis inwestycji
PlasticaSp.zo.o.należydoGrupyKapitałowejToruńskichZakładówMateriałówOpatrunkowych.SpółkajestjedynymwPolsceproducentemparoprzepuszczalnychfoliiilaminatóworazfoliiperforowanych,stosowanychwprzemyślehigienicznym.Zajmujesięrównieżprodukcjąwyrobówhigienicznych(Happy,Seni),medycznych(Matopat),opakowańzfoliipolietylenowejiopakowańmedycznychorazrecyclingiemodpadówzpolietylenuipolipropylenu.Inwestordysponujenajnowocześniejszymparkiemmaszynowym.FirmajakopierwszawPolscewprowadziłainnowacyjnerozwiązaniawsegmenciewyrobówhigienicznych.
Plasticatopięćzakładówprodukcyjnych.NatereniePomorskiejSpecjalnejStrefyEkonomicznejfunkcjonujątrzyznich:ZakładWyrobówHigienicznych,ZakładWyrobówMedycznychorazZakładOpakowańiRecyklatu.FabrykaposiadatakżeZakładFoliiiLaminatóworazZakładOpakowańMedycznych.Łączniezainstalowanotam31nowoczesnychciągówtechnologicznych.
Wpływ na rozwój regionu
InwestorprzyczyniasiędorealizacjizałożeńStrategiiRozwojuWojewództwaKujawsko-Pomorskiegopoprzezwpływnapoprawękonkurencyjnościregionuipodniesieniepoziomużyciamieszkańców(wzrostzatrudnienia).Wdrażaneprzezspółkęnajnowocześniejszeiwysokowydajnetechnologieorazuruchomieniedziałalnościwnowychobszarachprodukcyjnychwpływająkorzystnienaaktywizacjęgospodarcząispołecznąregionu.Wdrażanienowoczesnychipro-środowiskowychtechnologiizapewniafirmiezachowaniedługookresowejzdolnościdokonkurowanianarynkuimożliwościdalszegorozwoju.Zakładprzewidujedalszetworzenienowychmiejscpracy.
Najważniejsi kooperanci w regionie
OdbiorcamiwyrobówPlasticasągłównieToruńskieZakładyMateriałówOpatrunkowychorazspółkizGrupy:BellaorazSeni.GłównidostawcyPlasticawregionietom.in.Plastech,InternationalPaper,Corex,MondiPackagingSzczecin.
www.strefa.gda.pl
Pomorska Specjalna Strefa Ekonomicznaznajdujesięnatereniewojewództwapomorskiego,kujawsko-pomorskiegoizachodniopomorskiego.Zajmujeobszaropowierzchniponad1239ha.Strefapowstaław2001r.,działawniej79przedsiębiorstw.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwynosiokoło6,85mldPLN,ainwestorzyfunkcjonującywstrefiezatrudniająłącznie19300osób.Branżąwiodącąjestprzemysłelektroniczny.
89Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora:NordglassIISp.zo.o.
Rok powstania: 2004
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: ok.100mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 685
Branża:motoryzacyjna;producentszybsamochodowych
Więcej informacji: www.produkcja.nordglass.pl
Opis inwestycji
NordglassIISp.zo.o.jestproducentemszybdlabranżymotoryzacyjnej,przemysłukolejowegoiokrętowegoorazbudownictwa.WSłupskiejSpecjalnejStrefieEkonomicznejfirmaposiadadwiefabryki–wSłupskuiwKoszalinie.Zakładytewyposażonesąwnajnowocześniejszeparkimaszynoweispecjalistyczneoprogramowanie.Produkujesięwnichponad1500różnychtypówszybsamochodowychdonajbardziejpopularnychpojazdów.Główneproduktyfirmytoczołoweszybysamochodowe,szybykuloodporneiwzmocnione,szybydopojazdówszynowych,szkłodlabudownictwaorazszybyokrętoweijachtowe.
Wpływ na rozwój regionu
InwestycjeNordglassnaPomorzuprzyczyniłysiędorozwojugospodarczegoSłupska,Koszalinaiokolic.Obiefabrykidałyzatrudnienie685osobom.JakopracodawcaNordglassprzywiązujedużeznaczenienietylkodostworzeniaoptymalnychwarunkówpracy,alerównieżdomotywacjipracownikówizapewnieniaimmożliwościciągłegopodnoszeniakwalifikacji.Firmastalepracujenadnowymirozwiązaniamitechnologicznymi.ObecnierealizowanyjestwNordglassprojektwspółfinansowanyzEuropejskiegoFunduszuRozwojuRegionalnegowramachdziałania1.4-4.1ProgramuOperacyjnegoInnowacyjnaGospodarka,mającyzazadanieopracowanieiwdrożenieinnowacyjnejtechnologiitermicznegoformowaniaszybsamochodowych.
Najważniejsi kooperanci w regionie
Inwestorwspółpracujezlokalnymifirmamigłówniewobszarzedostawopakowańinarzędzi.WenergięSpółkęzaopatrujeGrupaEnerga.
www.sse.slupsk.pl
Słupska Specjalna Strefa Ekonomicznapołożonajestnatereniewojewództwpomorskiegoizachodniopomorskiego.Strefapowstaław1997r.Jejobszarobejmujeponad400ha.Zezwolenienaprowadzeniedziałalnościwstrefieposiada78inwestorówzróżnychbranż,m.in.motoryzacyjnej,spożywczej,producentówokienidrzwiPCV,szkłaorazlogistycznej.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwyniosładotądponad1,25mldPLN.AktualnieinwestorzyzatrudniająnaterenieStrefyblisko3000osób.
90 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC
Nazwa inwestora:KirchhoffPolskaSp.zo.o.
Rok powstania: 1998
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych:252mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 776
Branża:motoryzacyjna;produkcjaczęścisamochodowychielementówsilników
Więcej informacji: www.kirchhoff.pl
Opis inwestycji
KirchhoffPolskaSp.zo.o.należydoniemieckiejGrupyKirchhoff.W1999r.zakończonobudowęzakładuprodukcyjnegowMielcuirozpoczętodziałalnośćprodukcyjną–wpierwszejkolejnościczęścidoFordaFocus,następnieOplaAquilaiSuzukiWagonR+.Zakładprodukujetłoczoneczęścizblachstalowychialuminiowych,zespołyzczęścialuminiowychorazzgrzewanezespołystalowedosamochodówróżnychmarek-pozawyżejwymienionymisątorównieżVolkswagen,Fiat,BMW,MercedesiVolvo.KirchhoffplanujeekspansjęnarynkiEuropyCentralnejiWschodniej.
WPolsceGrupęKirchhofftworządwazakładywMielcuorazdwawGliwicach.
Wpływ na rozwój regionu
KirchhoffPolska,będącdynamicznierozwijającymsiępodmiotemwSpecjalnejStrefieEkonomicznejEURO-PARKMIELEC,wpływawszczególnościnarozwójspołecznyregionu.Zakładoferujenietylkomożliwośćzatrudnienialokalnejspołeczności,alestwarzamożliwościdostosowanialubzmianyposiadanychkwalifikacjidoaktualnychpotrzeb.Wobszarzezasobówludzkichcelemspółkijestrównieżstałyrozwójkompetencyjnypracowników.Korzystającodpoczątkuzofertylokalnychfirmwzakresieusługtransportowych,energetycznychidostawczych,zakładprzyczyniłsiędorozwojugospodarczegoregionu.
Najważniejsi kooperanci w regionie
KirchhoffPolskawspółpracujezlokalnymiprzedsiębiorcamizbranżymetalowej,energetycznej,transportowej,dostawcamiartykułówmetalowych,narzędziorazfirmamiusługowymi.m.in.zZakłademMetalowymOrtyl,PrzedsiębiorstwemUsługowo-Handlowym„ZI-BI”,Esko,Waldrom,Unimet,RegForm,Euro-Energetyka,Impex.
www.europark.com.pl
Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC położonajestnatereniewojewództw:podkarpackiego,lubelskiego,małopolskiegoorazzachodniopomorskiego.Strefapowstaław1995r.Obszarstrefyobejmujeprawie1135ha.Działawniej178inwestorów.Branżamidominującymisąprzemysłlotniczy,motoryzacyjnyimetalowy.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwyniosładotądok.4,9mldPLN,natomiastliczbamiejscpracywynosi17775osób.
91Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Specjalna Strefa Ekonomiczna „Starachowice”
Nazwa inwestora: MANBusSp.zo.o.OddziałwStarachowicach
Rok powstania: 2002
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: ponad160mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: ponad1500
Branża: motoryzacyjna;produkcjakorpusówautobusówniskopodłogowych
Więcej informacji:www.man.eu
Opis inwestycji
FabrykaMANBusSp.zo.o.należydoGrupyMAN–europejskiegoliderawprodukcjiciężarówek,autobusów,silnikówisprzętudobudowymaszynorazrozwiązańwdziedzinietransportu.
ZakładwStarachowicachjestjednymztrzechpolskichzakładówprodukcyjnychkoncernuMANistanowicentrumkompetencyjnedlaprodukcjikorpusówautobusówniskopodłogowych.GłównymichodbiorcąjestMANBuswPoznaniueksportującygotoweautobusynacałyświat.Produkowanesąwnimrównieżgrupypodłogowedoautobusów,komponentydopodłógorazczęścisilnikoweihamulcowe.MANBuswyposażonyjestwnowoczesnąliniędozabezpieczeniaantykorozyjnegoszkieletówautobusów–urządzeniedomalowaniakataforetycznego.Firmaprowadzibadaniamiędzyinnymiwdziedziniemateriałów,elektroniki,technologiiinformacyjno-komunikacyjnychażposystemykomunikacyjneikomunikacjęsatelitarną.
Wpływ na rozwój regionu
Dziękiekologicznemuspojrzeniu,przedsiębiorstwostalepracujenadprojektamiredukcjizużyciapaliwa,emisjispalinipoziomuhałasu.Recyclingiochronaśrodowiskasąstałymielementamiplanowania,produkcjiorazcałościowegorozwoju,którywpływakorzystnienaregionoraztworzenienowychmiejscpracy.Jakopracodawcainwestorprzywiązujedużeznaczeniedowysokichkompetencjiswoichpracowników,umożliwiającimciągłyindywidualnyrozwójpoprzezprofesjonalneszkolenia.
Najważniejsi kooperanci w regionie
KooperanciMANBusSp.zo.o.tofirmygłówniezeStarachowiciKielc-PKCGroupPoland,ZakładMatelowyGorzelak,Prodhurt-Bis,P.P.H.U.GosetDuo,Centrostal,Barwa.
www.sse.com.pl
Specjalna Strefa Ekonomiczna „Starachowice”powstaław1997r.,zajmujeonaobszarponad580hanatereniewojewództwświętokrzyskiego,mazowieckiego,opolskiego,łódzkiegoilubelskiego.Zezwolenienadziałalnośćnatereniestrefyposiadaobecnie139przedsiębiorstw,główniezbranżmetalowej,ceramicznej,budowlanejitworzywsztucznych.Wysokośćogółemponiesionychnakładówinwestycyjnychwynosiponad1,55mldPLN,natomiastliczbazatrudnionychwstrefieto6966osób,zczego3780tonowemiejscapracy.
92 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora: AQUAELSp.zo.o.
Rok powstania: 1987
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: ponad68mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 350
Branża: mechanikaprecyzyjna;produkcjaakcesoriówdlaakwarystóworazPrzydomowychElektrowniWiatrowych.
Więcej informacji:www.aquael.com.pl,www.ventus.aquael.pl
Opis inwestycji
FirmaAQUAELSp.zo.o.powstaławroku1984wWarszawie.ZwielokrotnienieprodukcjiumożliwiłowkolejnychlatachotwarcienowoczesnychhalprodukcyjnychwSuwałkachnaterenieSuwalskiejSpecjalnejStrefyEkonomicznej.Odpoczątkuswojejdziałalnościprzedsiębiorstwoprzeszłodrogęodmałego,jednoosobowegowarsztatupoprzezniewielkąmanufakturę,dotrzechzakładówołącznejpowierzchnihalprodukcyjnych20000m2,dysponującychnajnowocześniejszymitechnologiamiwytwórczymi.SzybkiewdrożenianowychwyrobówmożliwesądziękizastosowaniunowoczesnychtechnikkomputerowychCAD/CAMPro/Engineerpodczaskonstruowaniawyrobóworazwysokiejklasymaszynużywanychwprocesieprodukcjiiwciążdoskonalonejorganizacjipracy.WiodąceproduktyAQUAELtoakwaria,oczkawodne,terrariaiwieleakcesoriówzwiązanychzakwarystykąisprzętemdooczekwodnych.GrupafirmAQUAELprowadzibezpośredniądystrybucjędosklepówklienckich,jakrównieżwspółpracujezsieciąnajlepszychhurtowninatereniecałegokraju.Spółkaposiadakilkanaściesklepówfirmowychwcałymkraju.PozaPolskąproduktyAQUAELsądostępnewponad100krajachświatanasześciuróżnychkontynentach.
Wpływ na rozwój regionu
PrzedsiębiorstwoAQUAELwznacznymstopniuwpływanarozwójregionu,poprzezoferowaniezatrudnieniaizastosowanieinnowacyjnychtechnologii.Firmajestmiejscempracydlaponad550pracownikówwzakładachwWarszawieiSuwałkach,oferującmożliwośćstabilnegozatrudnienia,rozwojuorazstałegopodnoszeniakwalifikacji.Dysponujewłasnymdziałemprojektowymibadawczym,któryzatrudniawykwalifikowanąkadręinżynierską.
Priorytetemfirmyjesttroskaośrodowiskonaturalne.AQUAELdokładastarań,abywszystkieproduktybyłyenergooszczędneiprzyjazneśrodowisku,propagujeinwestycjeocharakterzeproekologicznym.W2010r.firmawdrożyładoprodukcjiopracowaneprzezsiebietrzymodelePrzydomowychElektrowniWiatrowychsłużącychdozasilaniaurządzeńelektrycznychorazpodgrzewaniawodyużytkowej.
Najważniejsi kooperanci w regionie
AQUAELwspółpracujezprzedsiębiorstwamizbranżybudowlano-montażowejzSuwałkiokolic.Sątom.in.PaństwowyOśrodekMaszynowywSuwałkach,Prefabet,„Paszkiewisz”K.Paszkiewicz,ZakładOgólnobudowlanyM.Rosłaniec,ZakładInstalatorstwaElektrycznegoP.Burzycki,Stollar,ImbudR.Góral,ProjektorR.Kuczyńska,Remonty–WykończeniaS.Suchocki,PrzedsiębiorstwoA&D.
www.ssse.com.pl
Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna położonajestnatereniewojewództwapodlaskiego,warmińsko-mazurskiegoimazowieckiego.Strefapowstaław1996r.Jejobszarobejmujeponad342ha.Zezwolenienaprowadzeniedziałalnościwstrefieposiada66inwestorów.Branżamiwiodącymisąbranżametalowa,drzewna,papierniczaitworzywsztucznych.Łącznawartośćnakładówinwestycyjnychwyniosładotądponad1,6mldPLN.AktualnieinwestorzyzatrudniająnaterenieStrefyponad5700osób.
93Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK WISŁOSAN
Nazwa inwestora: UniwheelsProduction(Poland)Sp.zo.o.
Rok powstania: 2000
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: 559mlnPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: 1 425
Branża: motoryzacyjna;produkcjafelgaluminiowych
Więcej informacji:www.uniwheels.com
Opis inwestycji
UniwheelsProduction(Poland)Sp.zo.o.należydoGrupyUNIWHEELS,wiodącegonarynkueuropejskimijednegoznajwiększychnaświecieproducentafelgzestopówmetalilekkich.Odponad40latUNIWHEELSspecjalizujesięwprodukcjiwysokiejjakościfelgaluminiowychpowstającychwprocesieodlewnictwaniskociśnieniowego.Firmawyposażaprofesjonalnepojazdywyścigowewspecjalistyczneobręczewysokiejklasy.FabrykaUniwheelsjestdostawcąfelgznanychmarektakichjakATS,RIAL,ALUTECorazANZIO.ZakładwStalowejWolipowstałw2000r.,zostałwyposażonywinnowacyjnąlinięlakiernicząowysokimstopniuautomatyzacjioraznowoczesnelinieodlewniczeiobróbcze.GrupaUNIWHEELSposiadadrugąfabrykęwNiemczech.
Wpływ na rozwój regionu
FabrykaUniwheelsProduction(Poland)wStalowejWolijestjednąznajnowocześniejszychfabryktegotypuwEuropieiciąglesięrozwija.JakojedennajprężniejdziałającychinwestorówwTarnobrzeskiejSpecjalnejStrefieEkonomicznejwpływanazmniejszeniepoziomubezrobociawregionie.Spółkaangażujesięwliczneakcjecharytatywne,m.in.:wspierainstytucjezajmującesięopiekąnaddziećmi,Stowarzyszenie„Tarcza”CentrumEdukacjiZawodowejwStalowejWoliorazdziałalnośćsportowąAeroklubuTurbiaiKlubuSportowegoZKSSTAL.
Najważniejsi kooperanci w regionie
UniwheelsProduction(Poland)współpracujezfirmamizregionuwzakresiedostawenergii,wody,odzieżyochronnejorazusługtransportowych.Najważniejszymikooperantamiprzedsiębiorstwasąm.in.:EdenNetGroup,Enesta,HSW-Wodociągi,WeishauptPolska,Zasada-Trans-Spedition,BiuroPodróżyArtur,AltaTrans.
www.tsse.pl
Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK WISŁOSAN zajmujeobszarponad1587hanatereniewojewództwpodkarpackiego,świętokrzyskiego,mazowieckiego,lubelskiego,dolnośląskiegoipodlaskiego.Strefawydaładotejpory211zezwoleńnaprowadzeniedziałalnościnajejterenie.Wysokośćogółemponiesionychnakładówinwestycyjnychwynosi6,33mldPLN,natomiastliczbaogółemzatrudnionychtoponad29000osób,zczego20000tonowemiejscapracy.
94 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVEST-PARK
Nazwa inwestora: ToyotaMotorManufacturingPolandSp.zo.o.
Rok powstania: 1999
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych: 2,1mldPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: ok. 2 000
Branża: motoryzacyjna;produkcjaskrzyńbiegóworazsilnikówbenzynowych
Więcej informacji:www.toyotapl.com/walbrzych
Opis inwestycji
ToyotaMotorManufacturingPolandSp.zo.o.powstaław1999r.jakointegralnaczęśćeuropejskichstrukturToyotaMotorCorporation–jednegoznajwiększychproducentówsamochodównaświecie.Koncerntworzy12fabrykwJaponiioraz53zakładyzlokalizowanew27krajachświata.Podwzględemmożliwościprodukcyjnychwałbrzyskafabrykastanowinajwiększąnaświecie,pozaJaponią,bazęprodukcyjnąkomponentówToyoty.WzakładzieprodukujesięmanualneipółautomatyczneskrzyniebiegóworazsilnikibenzynowedomodeliToyotymontowanychwzakładachkoncernuwEuropieiAfryce.
Wpływ na rozwój regionu
FabrykaToyotywWałbrzychuzatrudnia2000pracownikówijestjednąznajwiększychfirmprodukcyjnychnaDolnymŚląsku.DodziśkoncernzainwestowałwWałbrzychuponad2miliardyPLN.ZgodniezPolitykąOdpowiedzialnegoBiznesuangażujesięwpostępekonomiczny,społecznyorazochronęśrodowiska.Powołanyw2011r.FunduszToyotyumożliwiarealizacjęoryginalnychprojektówpodejmowanychnarzeczspołecznościlokalnejiśrodowiskanaturalnegonatereniepowiatuwałbrzyskiego.Zinicjatywyfabrykipowstałowieleciekawychprojektów,takichjakprojekt„ZielonyWałbrzych”,któryzakładawspólnedziałaniazakładu,jegopracowników,partneróworazaktywnychmieszkańcówWałbrzychanarzeczpromocjiekologicznychzachowańirewitalizacjimiasta.Fabrykaorganizujeteżakcję„Bezpiecznykierowca”,któraobejmujeszkoleniadlakierowcówzbezpiecznejiekologicznejjazdyorazkampanięspołeczną.ToyotaMotorManufacturingPolandpodejmujewieledziałańnarzeczzminimalizowaniadziałalnościprodukcyjnejnaotaczająceśrodowisko.Przykłademjestprojekt„zeroodpadównaskładowisko”,zgodniezktórymwszystkieodpadysąpowtórniewykorzystywanelubprzekazywanedoutylizacji.
Najważniejsi kooperanci w regionie
ToyotaMotorManufacturingPolandwspółpracujem.in.zTBMECALegnica,MECAPLASTLegnica,NIFCOŚwidnica,PolandSmeltingTechnologiesPOLST.
Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVEST-PARK zajmuje obszar ponad1658hanatereniewojewództwdolnośląskiego,opolskiego,wielkopolskiegoorazlubuskiego.Powstaław1997r.Obecniezezwolenienadziałalnośćnatereniestrefyposiada165przedsiębiorców.Wysokośćogółemponiesionychnakładówinwestycyjnychtoponad12mldPLN,utworzono32030miejscpracy.Wiodącąbranżąwstrefiejestprzemysłmotoryzacyjny.
95Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna
Nazwa inwestora:MichelinPolskaS.A.
Rok powstania: 2001
Wartość poniesionych wydatków inwestycyjnych:1,6mldPLN
Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy: ok. 4 500
Branża:produkcjaisprzedażopon
Więcej informacji:www.michelin.pl
Opis inwestycji
FabrykaMichelinPolskaS.A.wOlsztyniejestczęściąGrupyMichelinprodukującejoponydopojazdówosobowych,motocyklowych,dostawczychorazciężarowych.W70zakładachprodukcyjnychzlokalizowanychw18krajachnaświecieMichelinzatrudniaponad111tys.pracowników.WEuropiefunkcjonuje40fabryk,wtym8wEuropieWschodniej.MichelinobecnyjestwPolsceod1994r.
STOMILOlsztynwwynikuprywatyzacjidołączyłgoGrupyMichelinwgrudniu1995r.PodnazwąMichelinPolskaS.A.firmadziałaodstycznia2005r.Tworząjątrzyzakładyprodukcyjneolsztyńskiejfabryki,trzyzakładyprodukcjikomponentów,nowoczesneBiuroKonstrukcyjne,CentrumLogistykiorazGrupaSerwisów.DyrekcjaHandlowaMichelinznajdujesięwWarszawie,gdziedziałatakżeCentrumSzkolenioweMichelin,oferująceszkoleniapracownikomsiecidystrybucjiogumieniazcałejPolskiikrajównadbałtyckich.
Wpływ na rozwój regionu
Michelinnieustanniesięrozwijaorazwdrażanajnowocześniejszerozwiązaniawzakresieprodukcji,coowocujetworzeniemnowychmiejscpracynietylkowfabryce,aletakżeukooperantów.Od2004r.FundacjaRozwojuMichelinpomagamałymiśrednimprzedsiębiorstwomzregionuWarmiiwrealizacjiprojektówzwiązanychzichrozwojemoraztworzeniemnowychmiejscpracy.Fundacjasfinansowaładotejporyponad20projektówinwestycyjnychołącznejwartości3mlnPLNw20firmachregionu,copozwoliłonautworzeniewnichponad200nowychetatów.
Najważniejsi kooperanci w regionie
MichelinPolskawspółpracujezlokalnymidostawcamimaszyniurządzeńorazdostawcamiusługtechnicznych:ZUTUnimasz,PrometStalPPM,Promel,PartnerSerwis,StadnickiUsługiInstalatorstwa,ZakładUsługowyH.Gurzinski,IławskiePrzedsiębiorstwoBudowlaneIBP,REMARKPrzedsiębiorstwoBudowlane,OL-TERM,ZakładInstalacjiElektrycznychGOSTKIEWICZ,SpółdzielniaPracyWULKAN.
www.wmsse.com.pl
Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomicznazajmujeobszarponad838hanatereniewojewództwwarmińsko-mazurskiegoimazowieckiego.Obecniezezwolenienadziałalnośćnatereniestrefyposiada71przedsiębiorcówzwielubranż,m.in.elektronicznej,meblowejiprodukcjiopon.Wysokośćponiesionychnakładówinwestycyjnychwynosiogółem3,2mldPLN,utworzono6412miejscpracy.
98 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
• AggarwalA.(2007),“ImpactofSpecialEconomicZonesonEmployment,PovertyandHumanDevelopment.”WorkingPaperNo.194.IndianCouncilforResearchonInternationalEconomicRelations,NewDelhi.
• ArkansasEconomicDevelopmentCommission,InvestmentandJobCreationIncentives,<http://www.arkansasedc.com/incentives/investment-and-job-creation-incentives.aspx>[dostęp:22sierpnia2011 r.]
• BankŚwiatowy(2011),DoingBusiness2011–EuropeanUnion(EU).
• BeckerJ.,Fuest,C.(2007),InternationalizationandBusinessTaxRevenue-EvidencefromGermany.
• BergerRoland,StrategyConsultants(2011),Automotivelandscape2025:Opportunitiesandchallengesahead.
• BerthélemyJ.-C.,DémurgerS.(2000),ForeignDirectInvestmentandEconomicGrowth:TheoryandApplicationtoChina.
• BloomN.,GriffithR.,VanReenen,J.(2002),“DoR&Dtaxcreditswork?Evidencefromapanelofcountries1979-1997”,JournalofPublicEconomics,Elsevier,vol.85(1),s.1-31.
• Boersch-Supan,A.(1998),“CapitalContributiontoProductivityandtheNatureifCompetition”.BrookingsPapersoneconomicActivity,Microeconomics.
• BondS.,ChennellsL.(2000),CorporateIncomeTaxesandInvestment:AComparativeStudy.
• BoyengeJ.-P.S.(2007),ILOdatabaseonexportprocessingzones(Revised).InternationalLabourOffice,Geneva.
• ClausingK.A.(2007),“CorporatetaxrevenuesinOECDcountries.”InternationalTaxandPublicFinance,Springer,vol.14(2),pages115-133,April.
• DjankovS.,GanserT.,McLieshC.,RamalhoR.,ShleiferA.(2010),TheEffectofCorporateTaxesonInvestmentandEntrepreneurship.
• EMIS,ISIEmergingMarkets(2010),EconTrendsSectorAnalyses.
• EngmanM.,OnoderaO.PinaliE.(2007),“ExportProcessingZones:PastandFutureRoleinTradeandDevelopment.”OECDTradePolicyWorkingPapers,No.53,OECDPublishing.
• Ernst&Young(2011),DoingbusinessinBulgaria.
• Ernst&Young(2010),DoingbusinessinBrasil.
• Ernst&Young(2011),DoingbusinessintheRussianFederation.
• Ernst&Young(2011),Europeanattractivenesssurvey.
• Ernst&Young(2011),The2011worldwidecorporatetaxguide.
• EuropeanCommission(2007),StateaidN39/2007.Taxcreditfornewinvestmentsintheassistedareas.
• EuropeanCommission(2010),FactsandFiguresonStateAidintheMemberStates,AccompanyingtheReportfromtheCommissionStateAidScoreboard,Autumn2010update.
• GermanyTradeandInvest.“CashIncentivesforInvestments”.
• <http://www.gtai.com/homepage/investment-guide-to-germany/incentive-programs/cash-incentives-for-investments/>[dostęp:22sierpnia2011r.]
• GordonR.H.,HinesJ.R.(2002),InternationalTaxation.HandbookofPublicEconomics.
• HajkovaD.,NicolettiG.,VartiaL.,Yoo,K.-Y.(2006),Taxation,BusinessEnvironmentandFDILocationinOECDCountries.
• HaleG.,LongC.(2007),“ArethereproductivityspilloversfromforeigndirectinvestmentinChina?”FederalReserveBankofSanFrancisco.
• HallB.H.(2002),“TheFinancingofResearchandDevelopment.”NBERWorkingPapers.
99Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
• HallB.H.,VanReenenJ.(2000),HowEffectiveareFiscalIncentivesforR&D?ANewReviewoftheEvidence.
• HinesJ.R.(1999),“Lessonsfrombehavioralresponsestointernationaltaxation”.NationalTaxJournal.
• InternationalLabourOrganization(ILO)(2003),EmploymentandSocialPolicyinRespectofExportProcessingZones.CommitteeonEmploymentandSocialPolicy,Geneva,GB.286/ESP/3.
• JaumotteF.,PainN.(2005),“FromIdeastoDevelopment:TheDeterminantsofB+RandPatenting.”OECDEconomicsDepartmentWorkingPapers.
• KancelariaPrezesaRadyMinistrów(2000),StanowiskaPolskiwramachnegocjacjioczłonkostwoRzeczypospolitejPolskiejwUniiEuropejskiej,PełnomocnikRządudoSprawNegocjacjioCzłonkostwoRPwUniiEuropejskiej,Warszawa2000.
• KolczyńskiW.,WojtasikW.(red.)(2010),InnowacyjneispołeczneoddziaływaniespecjalnychstrefekonomicznychiklastrówwPolsce,TowarzystwoInicjatywNaukowych,Katowice2010.
• KopycińskaD.(red),Politykaekonomicznapaństwawewspółczesnychsystemachgospodarczych,KatedraMikroekonomiiUniwersytetuSzczecińskiego,Szczecin2008.
• MinisterstwoFinansów,Sprawozdaniezwykonaniabudżetupaństwazaokresod1styczniado31grudnia2010.
• MinisterstwoGospodarki(2007),BezpośrednieinwestycjezagranicznewPolsce,(wgstanunakoniec2007r.).
• MinisterstwoGospodarki(2010),EfektyfunkcjonowaniaSpecjalnychStrefEkonomicznych,stannakoniecgrudnia2010.
• MinisterstwoGospodarki(2007),Informacjaorealizacjiustawyospecjalnychstrefachekonomicznych,stanna31grudnia2006r.
• MinisterstwoGospodarki(2008),Informacjaorealizacjiustawyospecjalnychstrefachekonomicznych,stanna31grudnia2007r.
• MinisterstwoGospodarki(2009),Informacjaorealizacjiustawyospecjalnychstrefachekonomicznych,stanna31grudnia2008r.
• MinisterstwoGospodarki(2010),Informacjaorealizacjiustawyospecjalnychstrefachekonomicznych,stanna31grudnia2009r.
• MinisterstwoGospodarki(2011),Informacjaorealizacjiustawyospecjalnychstrefachekonomicznych,stanna31grudnia2010r.
• MinisterstwoGospodarki,NapływbezpośrednichinwestycjizagranicznychdoPolski–barieryimożliwościwzrostu. <http://www.mg.gov.pl/Analizy+i+prognozy/Inwestycje+zagraniczne>
• MinisterstwoGospodarki(2004),SpecjalneStrefyEkonomicznestannadzień31grudnia2004.
• MinisterstwoGospodarki(2005),SpecjalneStrefyEkonomicznestannadzień31grudnia2005.
• MinisterstwoGospodarki(2011),UzasadnieniewdrożeniaProgramuWspieraniaInwestycjioistotnymznaczeniudlagospodarkipolskiejnalata2011-2020.
• MinisterstwoRozwojuRegionalnego(2011),WykorzystanieśrodkówUEwramachStrategiiWykorzystaniaFunduszuSpójnościnalata2004-2006orazNarodowychStrategicznychRamOdniesienia2007-2013.
• NajwyższaIzbaKontroli(2009),Informacjaowynikachkontrolifunkcjonowaniairozszerzaniaobszarudziałaniaspecjalnychstrefekonomicznychwlatach2006-2008.
• NowakowskaJ.(2009),“Preferentialtaxpolicyinspecialeconomiczonesandthelocalbudget”,Ekonomia,FacultyofEconomicSciences,UniversityofWarsaw,vol.22.
100 Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
• OhioDepartmentofDevelopment.BusinessIncentivesTaxCredits.<http://www.mf.gov.pl/index.php?const=6&dzial=337&wysw=4>[dostęp:22sierpnia2011r.]
• PolskaAgencjaInformacjiiInwestycjiZagranicznych(2010),BarierywnapływiebezpośrednichinwestycjizagranicznychdoPolski2010,Warszawa.
• PolskaAgencjaInformacjiiInwestycjiZagranicznych(2011),ZachętyinwestycyjnewpaństwachEuropyŚrodkowo-Wschodniej.
• PublicationsOfficeoftheEuropeanUnion(2011),TaxationtrendsintheEuropeanUnion.
• SchwellnusC.,ArnoldJ.(2008),“DoCorporateTaxesReduceProductivityandInvestmentattheFirmLevel?Cross-countryEvidencefromAmadeusDataset.”Paris:OECDEconomicsDepartmentWorkingPaperNo.641.
• StateofAlabamaDepartmentofRevenue(2011),SummaryofAlabamaTaxesandIncentives.
• SzymaniakA.(2002),„ProblemspecjalnychstrefekonomicznychwnegocjacjachPolskioczłonkostwowUniiEuropejskiej”WspólnotyEuropejskie2002nr9.
• TheMulti-donorInvestmentClimateAdvisoryService(FIAS)(2008),SpecialEconomicZones.Performance,LessonsLearned,andImplicationsforZoneDevelopment.TheMulti-donorInvestmentClimateAdvisoryServiceofTheWorldBankGroup,WashingtonDC.
• TraktatUstanawiającyWspólnotęEuropejską,wersjaskonsolidowana:Dz.Urz.UEC321Ez29.12.2006.
• UnitedNations(2011),ŚwiatowyRaportInwestycyjnyUNCTAD,NowyJorkiGenewa.
• UnitedNationsEconomicandSocialCommissionforAsiaandthePacific(UNESCAP)(2005),FreeTradeZonesandPortHinterlandDevelopment.NewYork,USA.
• USDepartmentofHousingandUrbanDevelopment,EmpowermentZones.<http://portal.hud.gov/hudportal/HUD?src=/hudprograms/empowerment_zones>[dostęp:22sierpnia2011r.]
• VartiaL.(2008),“HowDoTaxesAffectInvestmentandProductivity?-IndustryLevelAnalysisofOECDCountries.”Paris:OECDEconomicsDepartmentWorkingPaperNo.656.
• WangJ.(2010),TheEconomicImpactofSpecialEconomicZones:EvidencefromChineseMunicipalities.HongKongUniversityofScienceandTechnology.
• ZakładUbezpieczeńSpołecznych,Przeciętnewynagrodzeniewlatach1950-2010.<http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=3381>[dostęp:1września2011r.]
101Ernst & Young - Specjalne Strefy Ekonomiczne po 2020 roku
Autorzy raportuZespół ds. Specjalnych Stref Ekonomicznych
Paweł Tynel Dyrektor
Adam Allen Menedżer
Agnieszka Skręt-Bednarz Menedżer
Marta Józefiak DoświadczonyKonsultant
Agnieszka Roman DoświadczonyKonsultant
Zespół Doradztwa Strategicznego
Piotr Ciżkowicz Menedżer
Adam Perz Konsultant
Osoby biorące udział w przygotowaniu raportu:
Natalia Kurpiela RomualdRzeszutko PawełŚwidziński
TeresaNisler Joanna Sztefko RomaWacławek
AnnaPietrzak
Prawne i podatkowe aspekty prowadzenia działalności w Specjalnych Strefach EkonomicznychKilkanaście nowelizacji ustawy strefowej. Ponad 20 nowelizacji przepisów wykonawczych. Kilkadziesiąt istotnych orzeczeń sądowych. Kilkaset interpretacji organów podatkowych.JaksprawnieiprawidłowokorzystaćzezwolnieniapodatkowegodostępnegowSpecjalnychStrefachEkonomicznych?
• TopierwszanapolskimrynkupublikacjaobejmującawszystkienajistotniejszezagadnieniazwiązanezprowadzeniemdziałalnościnaterenieSSE.
• KsiążkaprzeznaczonajestzarównodlaosóbzajmującychsięrozliczaniemprowadzonejjużdziałalnościwSSE,jakidladopieroplanującychjejrozpoczęcie.
• Tokompleksoweopracowanieukazującewszystkieaspektyregulacyjne,podatkoweiprawnedziałalnościwSSE.
AutorzyksiążkitoeksperciZespołuds.SpecjalnychStrefEkonomicznychwDzialeDoradztwaPodatkowegoErnst&Young,którzynacodzień:
• wspierajądziałalnośćwramachSSE,
• interpretująważneregulacjeprawnedotyczącepomocypublicznej,
• pomagająprzydostosowaniusystemuksięgowegodowymagańSSE,
• wspierająprzydyskontowaniuwydatkówkapitałowychipomocypublicznej,
• doradzająwprocesieubieganiasięozmianęzapisówzezwolenia,
• prowadządziałalnośćszkoleniowązarównodlaprzedsiębiorcówdziałających,jakizainteresowanychdziałalnościąwramachSSE.
Więcej informacji na www.ey.com/pl/gia
Ernst & Young
Assurance | Tax | Transactions | Advisory
Firma Ernst & Young jest globalnym liderem w zakresie usług audytorskich, podatkowych, transakcyjnych i doradczych. Na całym świecie 141 000 naszych pracowników jednoczą wspólne wartości i świadczenie wysokiej jakości usług. Zmieniamy rzeczywistość, pomagając naszym pracownikom, naszym klientom oraz otaczającej nas społeczności w wykorzystaniu ich potencjału.
Nazwa „Ernst & Young” dotyczy firm członkowskich EY Global Limited („EYG”), z których każda stanowi osobny podmiot prawny. EYG, brytyjska spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji (company limited by guarantee), nie świadczy usług na rzecz klientów.
Aby uzyskać więcej informacji, odwiedź www.ey.com/pl
© 2011 Ernst & YoungWszelkie prawa zastrzeżone.SCORE: 008.09.11
Uwaga:
Niniejsza publikacja została sporządzona z należytą starannością, jednak z konieczności pewne informacje zostały podane w skróconej formie. W związku z tym publikacja ma charakter wyłącznie orientacyjny, a zawarte w niej dane nie powinny zastąpić szczegółowej analizy problemu lub profesjonalnego osądu.
Ernst & Young nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Zalecamy, by wszelkie przedmiotowe kwestie były konsultowane z właściwym doradcą.