Podstawy gospodarki

elektronicznej

dr Olga Dębicka

Zakład Gospodarki ElektronicznejInstytut Transportu i Handlu MorskiegoWydział Ekonomiczny UG

Wprowadzenie do zagadnień SI

Świat w XXI wieku kształtują https://www.youtube.com/watch?v=698GtFnoiK8

globalizacja

postęp w technologiach informacyjnych

Globalne Społeczeństwo Informacyjne

https://www.youtube.com/watch?v=uqZiIO

0YI7Yhttps://www.youtube.com/watch?v=WwWh

vm5RHZE

Co to jest globalizacja?

• „(...) mało jest równie niejasnych, a jednocześnie nadużywanych

pojęć jak globalizacja”

• istnieje „(...) wiele różnych definicji procesu globalizacji

działalności gospodarczej, ale żadna nie jest powszechnie

akceptowana”

Co to jest globalizacja?

• ogólnie – wyższy oraz bardziej zaawansowany etap procesu

umiędzynarodowienia działalności gospodarczej

• przenikalność wszelkich granic rośnie z upływem czasu

• wygrywa nie lepszy, lecz szybszy

Przesłanki globalizacji

• Postęp naukowo-techniczny

• Liberalizacja warunków rozwoju handlu międzynarodowego,

inwestycji zagranicznych, rynków finansowych

• http://www.computerworld.pl/wideo/Bb3M8ztsV30/Technoblog.

na.Wizji.i.Fonii..Wprowadzenie.html

GATT and WTO trade rounds

Postęp technologiczny

• „ … rewolucja telematyczna jest wielką rewolucją

społeczeństwa, zdolną do transformacji ludzi jako

pracowników, konsumentów, mieszkańców i jednostek”

• D. Butler

Boom technologiczny -

obszary

Sprzęt (hardware)

Oprogramowanie (software)

Środki łączności (telecommunications).

Bill Gates:

• … porównuje system organizacji nowocześnie

zarządzanego przedsiębiorstwa do cyfrowego

systemu nerwowego, którego osią jest szybki dostęp

do informacji.

• B.Gates: „Biznes szybki j@k myśl”

Historia komputerów

• Abacus (~5000 lat temu)

• Slide rule (Oughtred, 1600)

• Pascaline (Blaise Pascal, 1600)

• Difference engine (Charles Babbage, 1822)

• Tabulating machine (Herman Hollerith, 1890)

12

Techniki informacyjne

• W 1946 skonstruowano

pierwszy na świecie

komputer ENIAC :

160m² powierzchni,

30 ton wagi,

18 tysięcy lamp próżniowych.

•

ENIAC

• 1950: Alan Turing publikuje fundamentalną pracę

Computing Machinery and Intelligence (Test Turinga).

• 1953: IBM wprowadza swój pierwszy komputer 701.

• 1953: Pierwsze modele IBM 701 dostępne dla

środowiska naukowego (sprzedano 19 sztuk).

• 1954: Kolejny model komputera IBM: IBM 650

(sprzedano ponad 1,800 sztuk w ciągu 8 lat).

• 1954: Pierwsza wersja języka programowania

FORTRAN (formula translator) IBM.

• 1955: Pierwszy komputer tranzystorowy (Bell Labs).

Krótka historia Internetu

1. 1967 – powstanie w USA wojskowej sieci komputerowej ARPAnet;

2. 1969 – połączenie pierwszych komputerów na uniwersytecie UCLA w Los Angeles;

3. 1970 – powstanie pierwszego protokołu komunikacyjnego NCP (Network Control Protocol);

4. 1973 – pierwsze międzynarodowe połączenie za pomocą łączy satelitarnych pomiędzy Anglią i Norwegią; powstanie protokołu umożliwiającego przesyłanie plików FTP (File Transfer Protocol); powstanie poczty elektronicznej;

5. 1975 – zmiana statusu sieci z eksperymentalnej na użytkową;

6. 1979 – powstanie systemu Usenet (system tworzący grupy dyskusyjne na świecie),

Krótka historia Internetu

7. 1983 – oddzielenie sieci wojskowej MILNET od sieci cywilnej, którą powszechnie zaczęto nazywać Internetem; wprowadzenie protokołu TCP/IP w oparciu o który Internet funkcjonuje do dzisiaj;

8. 1990 – przestaje istnieć ARPAnet, pojawia się pierwszy komercyjny dostawca usług internetowych word.std.com;

9. 1991 – powstanie hipertekstowego, multimedialnego, sieciowego systemu informacyjnego – WWW.

Projekt stworzenia sieci dokumentów hipertekstowych, mający na celu ułatwienie pracy w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN,

opracowali Tim Berners-Lee oraz Robert Cailliau W grudniu 1990 roku Tim Berners-Lee stworzył podstawy HTML i pierwszą stronę

internetową. Dwa lata później została napisana pierwsza graficzna przeglądarka WWW o nazwie Mosaic.

Internet- definicja Federalnej Rady ds. Sieci.

Globalny system informacyjny:

• Logicznie połączony przez globalną jednorodną przestrzeń adresową opartą na protokole transmisji IP lub jego rozszerzeniach;

• Zapewniający komunikację przy użyciu protokołu TCP/IP lub innych zgodnych z IP;

• Dostarczający, wykorzystujący lub udostępniający publicznie lub prywatnie usługi wysokiego poziomu oparte na komunikacji i z nią związanej infrastrukturze.

3 elementy Internetu

• Połączone sieci oparte na protokołach TCP/IP;

• Społeczność, która używa i rozwija te sieci;

• Zbiór zasobów, do jakich można dotrzeć przy pomocy sieci.

Tempo rozprzestrzeniania się technologii

informacyjnych

4138

22

9 9 7 6 5

pager

telefon

faks

video

telefon kom.

komputer PC

CD-R

om

Internet

http://www.cyberatlas.com

Szybkość upowszechniania się mass

mediów

Źródła: Morgan Stanley Technology Research: „E-Morgan Stanley Research Estimate” oraz Harris Interactive: „Harris Poll #8” [w:] Lance Loveday, Sandra Niehaus, E-biznes. Projektowanie dochodowych serwisów, Helion, Gliwice 2009

Prawo Moore'a

Prawo Moore’a w oryginalnym sformułowaniu mówi, że

ekonomicznie optymalna liczba tranzystorów w układzie

scalonym podwaja się co 24 miesiące.

Termin ten jest ten używany do określenia praktycznie

dowolnego postępu technologicznego.

Prawo Moore’a,

mówiące że "moc obliczeniowa komputerów podwaja się

co 24

miesiące" jest nawet popularniejsze od oryginalnego

prawa

Moore’a.

Prawa rozwoju technologii

w „nowej ekonomii”

• Prawo Moore’a (założyciela Intela):

• „koszt mocy obliczeniowej (szybkości

komputerów) maleje wykładniczo z czasem”

• Prawo Metcalfe (wynalazcy sieci lokalnej

łączącej komputery):

• „wartość sieci rośnie wykładniczo z liczbą

użytkowników”

DataLiczba

komputerówData

Liczba

komputerów

1969 4 styczeń 1993 1 313 000

kwiecień 1971 23 styczeń 1994 2 217 000

czerwiec 1974 62 styczeń 1995 4 852 000

marzec 1977 111 styczeń 1996 9 472 000

sierpień 1981 213 styczeń 1997 16 146 000

maj 1982 235 styczeń 1998 29 670 000

sierpień 1983 562 styczeń 1999 43 230 000

październik 1984 1 024 styczeń 2000 72 398 092

październik 1985 1 961 styczeń 2001 109 574 429

listopad 1986 5 089 styczeń 2003 171 638 297

grudzień 1987 28 174 styczeń 2004 233 101 481

lipiec 1988 33 000 styczeń 2005 317 646 084

styczeń 1989 80 000 styczeń 2006 394 991 609

styczeń 1991 376 000 styczeń 2007 433 193 199

styczeń 1992 727 000 styczeń 2008 541 677 360

styczeń 2009 625 226 456

Wzrost liczby komputerów w Internecie w latach 1969-2009 na

świecie

Digital in 2016 od We Are Social

Kluczowe dane:

• 3,42 mld użytkowników internetu, czyli 46%

globalnej penetracji,

• 2,31 mld użytkowników mediów społecznych – 31%

globalnej penetracji,

• 3,79 mld unikalnych użytkowników telefonów

komórkowych, co stanowi 51% globalnej penetracji,

• 1,97 mld użytkowników mobilnych mediów

społecznościowych, co równa się 27% globalnej

penetracji.

Mobile, internet i Social Media w Polsce

(stan na styczeń 2016 r.)

Mobile, internet i Social Media w Polsce (stan na styczeń

2016 r.)

http://www.internetlivestats.com/total-number-of-websites/

Rozwój Społeczeństwa

Informacyjnego

Geneza społeczeństwa informacyjnego

• lata 60. – ewolucyjna teoria społeczeństwa Tadeo Umesamo

• lata 70. – dostrzeżono rolę usług informacyjnych• 1980 – książka Information Society• koniec 90. – dyskusje

• o wpływie technologii teleinformatycznych na społeczeństwa

• o istotę informacji w procesie rozwoju społecznego

terminologia

• Społeczeństwo cybernetyczne;

• Społeczeństwo cyfrowe;

• Społeczeństwo multimedialne;

• Społeczeństwo wiedzy;

• Era informacji trzeciej fali;

• Społeczeństwo telematyczne;

• Społeczeństwo nadmiaru informacji

• Społeczeństwo sieci.

Najogólniej Społeczeństwo Informacyjne to

etap w rozwoju cywilizacji, w którym społeczeństwo

i gospodarka skoncentrowane są na produkcji, dystrybucji

i użytkowaniu informacji

Wymiary i kryteria SI

• innowacyjność techniczna

• udział wydatków na B+R w informatyce w całkowitych wydatkach badawczych

• udział informatyków w grupie inżynierów i pracowników technicznych

• udział patentów IT w całkowitej liczbie patentów

Wymiary i kryteria SI

• Rozpowszechnienie technologii

• liczba komputerów per capita

• udział gospodarstw domowych wyposażonych w komputer

• udział wydatków na technologie informacyjne w PKB

Wymiary i kryteria SI

• Organizacja/struktura• udział przedsiębiorstw komputerowych w

całkowitej liczbie przedsiębiorstw• liczba pracowników na jedno

przedsiębiorstwo w przemyśle komputerowym

• zastosowanie IT w działalności przedsiębiorstw

• umiejętności obsługi komputera przez pracowników

(fragment Raportu Komisji Bangemanna)

Kraje, które wejdą w erę społeczeństwa informacyjnego zbiorą największe żniwo. To one wyznaczą drogę dla innych. Natomiast te kraje, które będą zwlekać, lub podejmą działania połowiczne, mogą w czasie krótszym od dziesięciolecia stanąć w obliczu załamania inwestycji i kryzysu na rynku pracy."

Plan Masudy - Japonia

Okres I

1945 -1950

komputeryzacja

wielkiej nauki

Okres II

1950 -1970

komputeryzacja

zarządzania

Okres III

1970 - 1980

komputeryzacja

informacji

społecznej

Okres IV

1980 - 2000

komputeryzacja

działań

jednostkowych

Cel Obrona,

rozwój, badania

kosmosu

Produkt

narodowy brutto Dobrobyt,

opieka

społeczna

Zadowolenie

Skala

wartościowania

Prestiż

narodowy Wzrost

gospodarczy Dobrobyt

społeczny Rozwój

osobowości

Podmiot Kraj Przedsiębiorstwo Ludność Osoba

prywatna

Przedmiot Przyroda Organizacja i

instytucje Społeczeństwo Jednostka

ludzka

Nauka

podstawowa

Nauki

przyrodnicze Nauki o

zarządzaniu Nauki społeczne Nauki o

zachowaniu

jednostki

Wzorzec

informacyjny

Osiąganie celu Wydajność Rozwiązywanie

problemów Twórczość

intelektualna

Stany Zjednoczone

• 1979 - raport Narodowej Akademii Nauk proklamacja początku nowego okresu w dziejach świata - cywilizacji informacyjnej

• pocz. 90. - idea Narodowej, a następnie Światowej, Infrastruktury Informacyjnej (GII - Global Information Infrastructure)

SI w Europie

• 1978 - socjologowie Alain Minc i Simon Nora przedstawili prezydentowi Francji raport dotyczący sukcesów gospodarczych Japonii

• 1994 - Raport Bangemana i europejski plan działania - An Action Plan• „Raport Europe and the Global Information Society.

Recommendations to the European Council”

• zmiana sposobu pracy oraz sposób współżycia w nowym społeczeństwie

• problem tworzenia nowych miejsc pracy poprzez wykorzystanie nowych technologii

• różnice technologiczne m-y Europą, USA a Japonią

Europejskie dokumenty dotyczące SI -

początek

• Europa i społeczeństwo globalnej informacji - Raport Bangemanna, Bruksela, 26 maja 1994

• Ku Społeczeństwu Informacyjnemu w Krajach Europy Środkowej i Wschodniej - 30 pomysłów na europejskie inicjatywy

• Plan działań, 1996 r.

• Raport z realizacji planu działań, 1997

• eEurope - An Information Society For All, Bruksela, 1999

• eEurope 2002 - An Information Society for All - plan działań, Bruksela, 2000

• eEurope+ - A Co-operative Effort to Implement the Information Society in Europe, Göteborg, 2001

• "eEurope 2005 - An Information Society for All" - plan działań, Bruksela, 2002

W marcu roku 2000 podczas szczytu w Lizbonie państwa Unii Europejskiej przyjęły dokument o nazwie "e-Europa

2002. Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich"1. Dokument zawiera plan działań strategicznych, których

celem jest umocnienie gospodarki europejskiej oraz zwiększenie jej konkurencyjności w stosunku do innych regionów świata. W dokumencie sformułowano ambitny

cel, by Europa stała się najbardziej dynamicznie rozwijającym się regionem na świecie w ciągu najbliższych

10 lat

eEurope - An Information Society For All• cele podstawowe

• przyspieszenie rozwoju krajów członkowskich

• zniwelowanie różnic w dostępie do informacji pomiędzy dużymi ośrodkami miejskimi a prowincją

• cele strategiczne• wprowadzenie obywateli Europy, szkół, przedsiębiorstw oraz

administracji publicznej w wiek cywilizacji informacyjnej

• wspieranie rozwoju nowych ICT

• wzmocnienie spójności socjalnej

Plan działań i celów do osiągnięcia

• Tańszy, szybszy i bezpieczniejszy Internet.

• Inwestowanie w rozwój i umiejętności ludzi dotyczące programów:

• rozwój europejskiej młodzieży i oświaty w wieku Internetu,

• praca w ekonomii opartej na wiedzy,

• partycypacja wszystkich w społeczeństwie opartym na wiedzy

• rozwój zastosowań Internetu:

• przyśpieszenie zastosowania handlu elektronicznego,

• e-government: elektroniczny dostęp do usług publicznych,

• elektroniczny dostęp do służby zdrowia,

• udostępnienie i rozwój dorobku kulturalnego Europy z pomocą Internetu,

• rozwój inteligentnych systemów transportowych.

SI w Polsce

http://www.slideshare.net/P_B_I/pols

cy-internauci-2013

• Uchwała Sejmu RP z dnia 14 lipca 2000 w sprawie budowania podstaw SI w Polsce

Uchwała Sejmu RP w sprawie budowania podstaw SI w Polsce

1. zasady powszechnego dostępu i wykorzystania Internetu

2. plan rozwoju edukacji informatycznej dzieci i młodzieży

3. plan rozwoju edukacji informatycznej osób dorosłych uwzględniający

konieczność zdobywania nowych kwalifikacji w transformującej się

gospodarce

4. plany i priorytety rozwoju systemów teleinformatycznych w administracji

sprzyjające racjonalizacji wykorzystania środków budżetowych, a także

usprawniające kontakty obywatela z urzędem oraz samorządność lokalną,

5. metodykę rozwoju systemów teleinformatycznych uwzględniających

wymagania obronności i bezpieczeństwa państwa

6. priorytety rozwoju systemów teleinformatycznych wspomagających system

finansowy państwa,

7. działania podejmowane przez państwo dla rozwoju systemów

teleinformatycznych dla potrzeb ośrodków naukowych i ośrodków

uniwersyteckich

8. system ostrzegania przed zagrożeniami związanymi z nadużyciami i

przestępstwami z wykorzystaniem sieci teleinformatycznych i

telekomunikacyjnych

9. plan działań wspomagających wykorzystanie usług społeczeństwa

informacyjnego:

1. dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw,

2. dla rozwoju wsi

3. w ochronie zdrowia

4. w zwiększaniu dostępności do dóbr kultury,

5. w transporcie

6. ochronie środowiska

7. dla zwiększenia bezpieczeństwa obywateli i ochrony porządku publicznego

10. udział przedstawicieli Polski w międzynarodowych ustaleniach i

działaniach standaryzujących zasady gospodarki elektronicznej

Pierwsze dokumenty i zapisy związane z rozwojem

społeczeństwa informacyjnego w Polsce

1. Stanowisko Rady Ministrów wobec uchwały Sejmu RP z dnia 14 lipca 2000 r. w sprawie budowania podstaw Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce,

2. „Cele i kierunki rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce” z 2000 r.,

3. ustawa Prawo Telekomunikacyjne z 2001 r.,4. ePolska – Plan działań na rzecz rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce na

lata 2001-2006,5. Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej ePolska na lata 2004-2006,6. Program "PIONIER: Polski Internet Optyczny – Zaawansowane Aplikacje, Usługi

i Technologie dla Społeczeństwa Informacyjnego" przygotowany i koordynowany przez Komitet Badań Naukowych, 2005 r.,

7. Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,

8. Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym,9. Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010,10. Strategia Państwa Polskiego w Dziedzinie Mediów Elektronicznych na lata 2005-

2020.

Strategia informatyzacji RP – ePolska na lata 2004-2006 - korzyści

• ilościowe• obniżenie kosztów działalności gospodarczej• oszczędności dla państwa (społeczeństwa), wynikające z

lepszej kontroli i racjonalizacji procesów• jakościowe

• zadowolenie obywateli z lepszego dostępu do tradycyjnych usług

• możliwości świadczenia i korzystania z nowych usług• możliwości zdobywania wiedzy i podnoszenia kwalifikacji –

rozwoju osobowego, niezależnie od pochodzenia społecznego i geograficznego

• udział w życiu społecznym i politycznym, eliminowanie podziału społecznego, a nawet renesans demokracji bezpośredniej

Warunki, jakie muszą zostać spełnione na drodze ku społeczeństwu

informacyjnemu

• publiczny dostęp do podstawowych usług elektronicznych, tj. informacja publiczna, edukacja i opieka zdrowotna powinien być powszechny

• wolny i szeroki dostęp do informacji powinien być normą, a nie wypadkiem szczególnym bądź przywilejem

• członkowie społeczeństwa muszą uzyskać świadomość implikacji związanych z rewolucją informacyjną (muszą być oni odpowiednio kształceni w używaniu nowych technologii)

• powinni być również wciągnięci w projektowanie i wprowadzanie w życie nowych, łatwych w użyciu usług i aplikacji elektronicznych

• usługi i aplikacje informacyjno-komunikacyjne powinny być nie tylko łatwe w użyciu, ale także związane z potrzebami życiowymi

• nowe technologie muszą strzec interesów publicznych

• nowe technologie nie powinny wprowadzać zagrożenia bezpieczeństwa (ani zaburzać poczucie bezpieczeństwa) jednostek bądź grup społecznych

• nowe technologie powinny być używane w sposób wyraziście respektujący wolność i prawa jednostek i grup

• odpowiedzialność za funkcjonowanie oraz implikacje nowych technologii musi być w sposób jasny podzielona pomiędzy różne poziomy struktur sprawowania władzy

Strategia rozwoju SI do 2013

• spójna z kluczowymi dokumentami określającymi strategiczne kierunki rozwoju Polski:

• ► Strategią Rozwoju Kraju 2007-2015,

• ► Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia 2007-2013,

• ► Strategicznym Planem Rządzenia.

• Niniejsza Strategia jest strategią sektorową i uwzględnia priorytety europejskiej polityki w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego wynikające z założeń Strategii Lizbońskiej oraz inicjatyw „eEurope – społeczeństwo informacyjne dla wszystkich” oraz jej kontynuacji – „i2010 – Europejskie społeczeństwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia”.

Przyjęto, że rozwojowi społeczeństwa informacyjnego w

Polsce powinny trwale towarzyszyć:

• Dostępność, bezpieczeństwo i zaufanie – możliwość uzyskania dostępu do rzetelnej informacji lub bezpiecznej usługi niezbędnej obywatelowi oraz przedsiębiorcy,

• Otwartość i różnorodność – brak dyskryminacji w dostępie do informacji, a w szczególności do informacji publicznej,

• Powszechność i akceptowalność – dążenie, aby udział w dobrach społeczeństwa informacyjnego był oczywisty i jak najszerszy, a także by oferta produktów i usług społeczeństwa informacyjnego była maksymalnie szeroka,

• Komunikacyjność i interoperacyjność – zapewnienie dotarcia do pożądanej informacji w sposób bezpieczny, szybki, prosty i niezależny od zastosowanej technologii.

Cele w obszarze Człowiek:

• Cel 5: Zwiększenie aktywności społecznej, kulturalnej i politycznej Polaków poprzez wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych

• Miarą osiągnięcia celu jest wzrost odsetka osób wykorzystujących internet do komunikowania się.

• Cel 6: Zapewnienie efektywnej ekonomicznie, bezpiecznej i zorientowanej na przyszłe potrzeby Polaków infrastruktury technologii informacyjnych i komunikacyjnych, niezbędnej do rozwoju polskiego społeczeństwa informacyjnego

• Miarą osiągnięcia celu jest zwiększenie odsetka gospodarstw domowych posiadających dostęp do internetu.

Cele w obszarze Gospodarka

• Cel 1: Podniesienie zdolności tworzenia przez ośrodki

naukowo-badawcze innowacyjnych rozwiązań

wykorzystywanych przez podmioty gospodarcze

• Miarą osiągnięcia celu jest wzrost udziału środków prywatnych

w nakładach na badania i rozwój.

• Cel 2: Stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi sektora

technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz e-usług w

Polsce

• Miarą osiągnięcia celu jest zwiększenie udziału sektora

teleinformatycznego w wartości dodanej sektora

przedsiębiorstw.

Cele w obszarze Gospodarka• Cel 3: Udostępnienie obywatelom oraz firmom i samorządom

danych z rejestrów referencyjnych oraz innych informacji

sektora publicznego w celu ich wykorzystania na rzecz

rozbudowy oferty treści i usług

• Miarą osiągnięcia celu jest wzrost odsetka użytkowników

korzystających z rejestrów drogą elektroniczną.