G A Y E D E L E N

Her yıl aynı deniz, kum ve güneş tatili, hep aynıyerleri görmekten sıkıldım, Antalya’yı ezberledim,hayatıma biraz heyecan katsam ne güzel olur, farklı-lık istiyorum, beş yıldızlı otellerin hepsi birbirine ben-ziyor…

Baharın ardından yaz aylarına geçerken pek çokinsan tatil planlarını yapmaya da başladı. Tatil hayallerikurarken pek çoğumuz yukarıdakilere benzer şey-ler düşünüyoruz. Bazen cesaret edemiyoruz bazende bütçenin kısıtlamasıyla karşı karşıya kalıyoruz.Farklı ve heyecan dolu tatil peşinde olanların sa-yısı azımsanmayacak kadar çok. Eskimolarla balıktutmak, Moğolların yaşamını deneyimlemek, Çin’deçeltik, Fransa’da lavanta tarlalarını keşfetmek, şa-toda prens ve prenses gibi yaşamak, fillerin göç yo-lunun izini sürmek, İspanya’da şarap tadımını de-nemek ve daha nicesi... Klasik turların aksine butarz turlarla farklı deneyimler yaşamak isteyenle-rin sayısı artıyor. Acenteler de bu isteklere uygunyeni rotalar sunuyor.

ESKİMOLARLA BALİNA AVIYurtdışına sıra dışı turlar düzenleyen Ejder

Turizm’in Operasyon Müdürü Faruk Gündoğdu, her

insanın tatil anlayışının farklı olduğunu anımsatıyor.Kimisi klasik tatil denilen deniz, güneş ve kum üçlüsünedoğru yönelirken, kimisi de farklı olma çabası içindekültür turları, keşifler, zor parkurlar, uzun uçuşlarla ta-tillerini maceraya dönüştürmeye çalışıyorlar. Gün-doğdu, şu bilgileri paylaşıyor: “Haziran ayında klasiktatil tercihi yapmayıp Trans-Sibirya-Moğolistan turunaçıkıp saatlerce şehirden şehre hızlı tren yolculuğu ya-parak, birden fazla medeniyeti tam içinden tanıyarak,

MART - NİSAN 201324 l İSMMMO YAŞAM

DO

SY

A

Sıra dışıtatillerEskimolarla balıktutmak, Moğollarınyaşamınıdeneyimlemek,Çin’de çeltik,Fransa’da lavantatarlalarınıkeşfetmek, şatodaprens ve prenses gibiyaşamak, fillerin göçyolunun izini sürmek,İspanya’da şaraptadımını denemek vedaha nicesi. Yazmevsiminingelmesiyle tatilehazırlananlar sıra dışıseçenekleri dealternatifleri arasınaalıyor.

Avrupa- Asya sınırına bizzat ayak basarak bu-lunma zevkini yaşamak isteyenler var. Ağustosayı genelde pek çok insan için güneş, kum de-niz tatili olarak görülüyor. Ama aksiyon peşin-de olanlar on günlük Uzak Rusya Eskimo Rus-ya turlarına ilgi gösteriyor. Profesyonel Eskimo-Rus balıkçılarının yılda birkaç kez gerçekleştir-diği balina avını canlı olarak aynı gemide izle-yebiliyorlar. Buna benzer pek çok heyecan dolusıra dışı tur alternatifi var.”

Gündoğdu, yurtdışında yaygın olduğu gibiTürkiye’de de sıra dışı tur tercihinin yaygınlaş-maya başladığını dile getirerek, “Kültür turunayeni bir boyut getirme çabasına girenler hemenhemen her türlü tura katılıyor. Sıra dışı ve ma-cera dolu olması onları cezbetmeye yetiyor. Tür-kiye’de bu yöndeki ilk tercih Güney Amerika olu-yor. Sıra dışı turlar sıra dışı fiyat anlamına dagelmiyor. Fakat tabii ki bir turun gerçek anla-mıyla sıra dışı olması için ciddi yatırımlar yapılıp

MART - NİSAN 2013 İSMMMO YAŞAM l 25

DO

SY

A

BU TATİLER ÇOK SIRA DIŞI1-Tayland Lopburi Maymun Festivali: Her yıl Kasım ayının son hafta

sonu düzenleniyor. Lopburi sakinleri şehirdeki sayısız maymunun Maymun Kral Hanuman’dangeldiklerine inanıyor ve onlara enfes bir ziyafet hazırlıyor.

2- Langley Mystery Weekend: ABD Seattle’ da dedektif olmak ister mi-siniz? 1948’den bu yana Şubat ayında düzenlenen festivale 10 dolar ödeyip katılabilirsiniz.

3- Timsahlarla Dalış: Afrika deyince akla vahşi hayvanlar geliyor. Güney Af-rika’nın Karoo kasabasında dört metrelik timsahlarla yüzmenin bedeli 40 dolar.

4- Çamur Festivali: Kirlenmenin güzelliğini gösteren festivallerden biri her yılTemmuz ayında Güney Kore’de yapılıyor. 2 milyona yakın ziyaretçinin katıldığı festivaldeçamur güreşi, çamur masajının yanı sıra çamur kralı ve kraliçesi de seçilebilirsiniz.

5- Akbabalarla Çöl Turu: Moğolistan’ın Gobi Çölü’nde develer, akbabalar,dağ keçileri ve Gobi ayıları ile ‘Dövüşen Dinazorlar’ fosilini görmek isteyenlere hitap ediyor.

6- Yanardağ Sörfü: Cerro Negro, Nikaragua’da aktif bir yanardağ ve çevresikül tabakaları ile örtülü. Bu özelliği sayesinde farklılık peşinde koşan snowboard’cular içinideal.

7- Beyaz Gece Festivalleri: Orjinali Rusya, St. Petersburg olan Beyaz Ge-celer ve Beyaz Geceler Festivali günümüzde pek çok ülkede kutlanıyor ve kutlama şekilleriülkeden ülkeye değişiyor.

8- Obon Festivali: Her yıl Japonya, Tokuşima’da Budistler atalarını anmak ama-cıyla Obon festivalini düzenliyorlar. Festival Japonya’nın en büyük dans festivali olma özel-liğine sahip. Ağustos ayında Obon kostümü alıp kendinizi dansçıların arasına atabilirsiniz.

9- Regata Storica: Venedik’in gondol yarışlarını da unutmamak lazım. Yaz bo-yunca yapılan yarışların en görkemlisi eylül ayının ilk pazar günü düzenleniyor.

10-Kutupta çay molası: Buz kıran gemileriyle kutup turu. Küresel ısınma ilekutup turlarına olan ilgi de artmış durumda. “Erimeden kutupları görelim” diyerek yola çı-kanların ise 9 bin ila 30 bin euro arasında bir parayı gözden çıkarması gerekiyor.

11- Şatoda prenslere layık bir tatil: Tarihi bir tatil olsun diyenlerin ter-cihi ise genelde Avrupa’daki şatolar. Aristokrasiyi merak edenler için bu turlar, şatoda prens,prenses, kont ve düklerle yenecek bir yemek, yıllanmış şaraplar ve balonla şatoların etra-fını gezmek gibi çeşitli alternatifler içeriyor.

12- Fillerin göç yolu peşinde: Botsvana’da milli park içinde büyük fil sü-rülerinin göç yolunun izini sürmek çok moda. Vahşi yaşamı gözlemleyerek fotoğraf çekmekisteyenler için ideal bir seçenek.

13- İspanya’da şarap vakti: İspanya’da şarabı her yönden tanıyıp şaraptadımına katılabilirsiniz. Fiyatı 1.400 euro’dan başlıyor.

her şey ince elenip sık dokunmalı. Bu da maliyete etki eder. Bundan dola-yı sıra dışı bir tur otomatik olarak klasik turları içerikte olduğu kadar fiyattada biraz katlar. Ama çok erken rezervasyonlarda bir klasik turla aynı fiya-ta bile geldiği olur.”

Sıra dışı tatile çıkma nedenleri; farklı bir şeyler tatma isteği, maceraarayışları, korku ve üzüntü gibi duyguları yaşamak, olağanüstü deneyim-leri yaşama isteği şeklinde sıralanıyor. Klasik turların aksine risk faktörü degerektirenleri oluyor. Ekstrem spor ve korku macera turlarını aksine sıra dışıturlar herkese hitap ediyor. 2013 turizm trendleri arasında da Sri Lanka'dabir fil üstünde yapılan tur, Türkiye veya başka bir ülkede tarlalardan çay top-lama, oya iğne işini öğrenme, baklava açma, kilim-halı dokuma gibi dene-yimler önem kazanacak. Bu deneyimleri yaşayanlar arasında, tatil dönüşüanı anlatımları 'Şurayı gördüm' yerine, 'Şu deneyimi yaşadım' şeklinde de-ğişecek.

SEYAHAT ANLAYIŞI DEĞİŞTİProntotour Pazarlama Müdürü Sarp Özkar da, son yıllarda ekonomi-

nin de olumlu yönde seyriyle hem seyahat eden kitlenin arttığını hem de kla-DO

SY

A

MART - NİSAN 201326 l İSMMMO YAŞAM

SIRA DIŞI TURLAR YAYGINLAŞIYOR

Türkiye Gezginler Kulübü Başkanı Prof.Dr. Orhan Kural, insanların seyahatlerde son dö-nemde farklılık peşinde koştuğunu ve sıra dışı tur-ların Türkiye’de de yaygınlaşmaya başladığını vur-guluyor. Kural, bugüne kadar 226 ülke gezdiğinidile getirerek şunları anlattı: “Farklı turlara ilgi gös-teriyorum. Sıra dışı sayılacak pek çok seyahatimoldu. Bering Boğazı’nı geçtik. Tibet’te 1.200 met-

reye çıktık. Afganistan’a gittim. Afrika’da gitmediğim iki ülke kal-dı. Ben zaten sıra dışı tatil seviyorum.” Seyahatte en önemli unsurunistek olduğuna dikkat çeken Kural, “Zaman ayrılabildikten sonrapara o kadar önemli değil. Param yok diye seyahat etmeyenlereinanmıyorum. Başka şeylerden feragat edilip gidilebilir” diyor.

MART - NİSAN 2013

DO

SY

A

İSMMMO YAŞAM l 27

sik seyahat anlayışının değiştiğini vurguluyor. Öz-kar, şunları söylüyor: “Artık insanlar Bunol kasa-basındaki İspanya’nın Domates Festivali’ne, Hin-distan’da renklerin festivali olarak bilinen Holi Fes-tivali’ne, TransSibirya treni ile Rusya’dan başlayıpMoğolistan ve Çin’e, Nehir gemisi ile Çin’in en gü-zel coğrafyalarını keşif için Yangtze nehir turuna ka-tılıyorlar.”

Özkar, sıra dışı turların geleneksel turlara görefiyatlarının biraz daha farklı olduğunu çünkü bu tur-ların en fazla 10 kişiyle yapıldığını aktarıyor:“Başlarında çoğu zaman rehberin yanı sıra o akti-vite hakkında tecrübeli önemli profesyoneller yer alı-yor. Bunlar tabii çok özel servis alırken fiyatın dayükselmesi anlamını taşıyor. Letonya Riga’da buzulbalıkçılığı 700 euro’ya yapılabiliyorken, Japonya’daSakura mevsiminde bir tur 2000 euro’lar seviyesindeoluyor, Hindistan’daki festivaller dönemi 1500-2000 euro arası ve Avrupa’daki domates festivali veyaSan Fermin boğa sokak koşusu festivali tarzı or-ganizasyonlar ise 1000 euro’lar civarına organizeedilebiliyor. Avrupa’da deniz tatili ise 500 eu-ro’lardan başlıyor.”

YURTİÇİ TURLARISıra dışı tur arayanlara yurtiçi seçenekler de

sunuluyor. Yurtiçinde de enteresan seçenekler var.Örneğin, Karadeniz turları artık Batum’la birlikte ya-pılıyor. Doğuda Erzincan Kemaliye turlarında Karanlıkkanyonda tur yapmak, Likya yolunda yürüyüş tur-ları, Olympos’ta kamp turları gibi tur programlarıda son derece yaygınlaşmaya başladı. Sarp Özkar,sıra dışı tatilin seyahat edenlere çok şey kattığınında altını çiziyor: “Dünyaya ve o ülkenin insanına,doğaya bakış açınız değişir, hatta inanç mekaniz-manızı bile yeniden sorgular, doğada her şeyin na-sıl kusursuz olduğundan dersler çıkarırsınız. Ayrı-ca gittiğiniz ülkenin insanı ile kültür alışverişindebulunur yeni dünya dostlarına sahip olursunuz. Se-yahatten dönüşte sizi ağzı açık hayretle dinleyecekbir sürü dostunuz, sabırsızlıkla bekler. Ufkunuz ge-nişler. Tek dezavantajı belki de artık klasik seyahatleriyapmaktan hiç zevk almamaya başlarsınız ve hepsıra dışı arayışlar içinde olursunuz.”

HEM DOĞAL HEM ROMANTİKSıra dışı tatil mekanları arasında öyle yerler var ki sadece fotoğraflarına bakmak

bile keyif veriyor. Birkaç alternatif şöyle:l Aşk Tüneli, Ukrayna: Ukrayna'da Kiev yakınlarında bir demiryolu hattı. Ağaç-

ların gölgesinde yol boyunca kapalı kemer şeklini oluşturan manzara 'acaba gerçek mi'sorusunu düşündürüyor.

l Çeltik tarlaları, Çin: Çin'deki çeltik tarlalarından enfes bir manzara. Ülkenin uzakgüneybatı bölgesindeki pirinç tarlaları kırmızı topraklı dağların üzerine kurulu. Soyut de-senler oluşturduğu için genellikle 'toprak heykel' olarak anılıyor. Çeltik ekimine hazır-lanmak için sulanan nisan ile aralık arasındaki zaman dilimini tercih etmelisiniz.

l Lavanta tarlaları, Fransa: Haziran sonundan ağus-tosa kadar Provence'ta iki ana alan, Plateau de Sault ve Pla-teau de Valensole rüyadan çıkmış gibi görünen lavanta tar-lalarına ev sahipliği yapıyor.

l Hang Son Doong Mağarası, Vietnam: Vietnam'ınQuang Binh bölgesindeki dağ nehri mağarası, 2009'da yerelbir çiftçi tarafından keşfedilmiş.

l Kaieteur Falls, Guyana: Dünyanın en güçlü şelale-lerinden biri olan Kaieteur Falls, Güney Amerika kıtasındakiGuyana'nın merkezinde bulunuyor. Gürleyen sesinin şelale-yi görmeden önce duyulabileceği söyleniyor.

l Acarlar longozu, Sakarya: Acarlar longozu, Sakar-ya'nın kuzeyinde Karasu ve Kaynarca ilçeleri arasında yer alan Türkiye'nin tek parça ha-lindeki en büyük longoz (subasar) ormanı. Suların içindeki bu orman için dünyanın enbüyük longozu olduğunu söyleyenler de var.

l Kurumuş tuz gölü, Bolivya: Su üzerinde yürüyormuş illüzyonu oluşturan ara-zi, yaklaşık 10 milyon metrekare yüzölçümüyle dünyanın en büyük kuru tuz gölü özel-liğine sahip.

l Taşoz, Yunanistan: Taşoz Adası'nda kayaların içine oyulmuş doğal bir havuzvar ve suyu denizden daha sıcak.

l Eğri orman, Polonya: Polonya'da Batı Pomeranya’daki bazı ağaçlar 90 dere-celik açıyla bükülmüş gibi. Ağaçlar, 1930'lu yıllarda dikilmiş ve ne insan ne de bir ma-kine faktörüyle eğrilmediği incelemeler sonucunda belirlenmiş.