sre woonvisie - regionale woonconferentie - resultaten: ron hensen (sre)

6
Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht Eindhoven, 26 mei 2011 RUIMTELIJKE KWALITEIT IN DE WOONVISIE Han Lörzing Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht Wat is ruimtelijke kwaliteit (I)? Resultaten van zoeken op internet: "een begrip waarvoor geen scherpe definitie bestaat" "een containerbegrip met vele betekenissen" "een goede definitie is niet zomaar te geven" "is voor iedereen en overal anders" "laat zich maar moeilijk definiëren. Het is een begrip dat voor iedereen interpreteerbaar is" Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht Wat is ruimtelijke kwaliteit (II)? Twee definities: Ruimtelijke kwaliteit = gebruikswaarde + belevingswaarde + toekomstwaarde (VROM) Ruimtelijke kwaliteit ontstaat in de wissel- werking tussen de gebruikers van een land- schap, de fysieke eigenschappen van het landschap en binnen de context van waarde- definities die op een hoger schaalniveau zijn afgesproken (Habiforum 2009) Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht Wat is ruimtelijke kwaliteit (III)? "Van ruimtelijke kwaliteit is sprake als bestaande omgevingen en nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen harmonisch samengaan" (tekst op website Adviseur ruimtelijke kwaliteit Utrecht) "De spanning tussen bestaand en nieuw is een bron van conflicten maar kan ook, bij zorgvuldige inpassing, leiden tot een nieuwe ruimtelijke kwaliteit" (idem) Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht Wat kost kwaliteit? Eindelijk een concreet voorbeeld: bij de Erasmusbrug was het verschil tussen “gewoon” en “mooi” NLG 30.000.000 Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht Referentiekader I: het ideaalbeeld Diep in ons hart is dit nog steeds de 17 e -eeuwse stadsrand nog steeds het ideaal

Upload: inbo

Post on 18-Dec-2014

415 views

Category:

Real Estate


2 download

DESCRIPTION

Samenwerkingsverband regio Eindhoven organiseert i.s.m. Inbo en CityTV de regionale woonconferentie in het Van Abbemuseum in Eindhoven. Presentatie: Han Lörzing (Adviseur Prov. Utrecht, TU/e)

TRANSCRIPT

Page 1: SRE Woonvisie - Regionale Woonconferentie - Resultaten: Ron Hensen (SRE)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Eindhoven, 26 mei 2011

RUIMTELIJKE KWALITEIT IN DE WOONVISIE

Han Lörzing

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Wat is ruimtelijke kwaliteit (I)?Resultaten van zoeken op internet:

• "een begrip waarvoor geen scherpe definitie bestaat"

• "een containerbegrip met vele betekenissen"

• "een goede definitie is niet zomaar te geven"

• "is voor iedereen en overal anders"

• "laat zich maar moeilijk definiëren. Het is een begrip dat voor iedereen interpreteerbaar is"

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Wat is ruimtelijke kwaliteit (II)?Twee definities:

• Ruimtelijke kwaliteit = gebruikswaarde + belevingswaarde + toekomstwaarde (VROM)

• Ruimtelijke kwaliteit ontstaat in de wissel-werking tussen de gebruikers van een land-schap, de fysieke eigenschappen van het landschap en binnen de context van waarde-definities die op een hoger schaalniveau zijn afgesproken (Habiforum 2009)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Wat is ruimtelijke kwaliteit (III)?"Van ruimtelijke kwaliteit is sprake als bestaande omgevingen en nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen harmonisch samengaan" (tekst op website Adviseur ruimtelijke kwaliteit Utrecht)

"De spanning tussen bestaand en nieuw is een bron van conflicten maar kan ook, bij zorgvuldige inpassing, leiden tot een nieuwe ruimtelijke kwaliteit" (idem)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Wat kost kwaliteit?

Eindelijk een concreet voorbeeld: bij de Erasmusbrug was het verschil tussen “gewoon” en “mooi” NLG 30.000.000

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Referentiekader I: het ideaalbeeld

Diep in ons hart is dit nog steeds de 17e-eeuwse stadsrand nog steeds het ideaal

Page 2: SRE Woonvisie - Regionale Woonconferentie - Resultaten: Ron Hensen (SRE)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Referentiekader II: de werkelijkheid

Rond 1970 bestond de ware stadsrand uit hoge "schijven" als ultieme uitdrukking van stedelijkheid

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Verschuivende opvattingenIn 1998 ontving architect Siegfried Nassuth de oeuvreprijs van het Fonds voor Beeldende Kunst, Vormgeving en Bouwkunst

Op dat ogenblik was de sloop van zijn "chef d'oeuvre", de Bijlmermeer, in volle gang

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Verguisde concepten in de export

Het woonerf is in Nederland uit de gratie, terwijl het in de VS en Japan staat voor een hoogwaardige woonomgeving

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Verboden architectuur

Architecten! Ontwerp nooit een huis als dit, ten minste als u door uw collega's serieus genomen wilt worden

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Heimelijke genoegens

We mogen het nog steeds niet echt mooi vinden, maar o wat verkopen die jaren dertig goed! (Rotterdam, Nesselande)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Naar bestendig bouwen• Duurzaamheid is goed, bestendigheid is beter

• Bestendig bouwen = zó bouwen dat we het resultaat over 50 jaar nog waarderen

• Bestendigheid bestaat op verschillende schaalniveaus: de architectuur van de woning, de stedenbouw, de vormgeving van de omgeving

Page 3: SRE Woonvisie - Regionale Woonconferentie - Resultaten: Ron Hensen (SRE)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Een bestendige architectuur• Woningen zo veel mogelijk individueel herkenbaar

• Kleine, eigenzinnige details maken het unieke karakter

• Weet wat er bij de verschillende doelgroepen leeft aan voorkeuren, zowel wat betreft de inrichting als het uiterlijk

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Een bestendige stedenbouw• Creëer duidelijkheid: maak de stad stedelijk, maak de buitenwijk groen

• Definieer scherpe verschillen tussen private, collectieve en openbare ruimten

• Vermijd loze ruimten

• Kwaliteit is belangrijker dan meters, dus compact en zuinig ruimtegebruik

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Een bestendige omgeving• Zorg voor sociale controle en overzicht

• Maak zo veel mogelijk randlengte en overgangsmilieus

• Kwaliteit is belangrijker dan meters, dus vermijd loze groene oppervlakten

• Combineer waar mogelijk oud en nieuw

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Architectuur: individueel herkenbaar

Eindelijk weer de mogelijkheid om vanaf de straat te wijzen: “Daar woon ik!” (Almere Buiten Vinex)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Architectuur: eigenzinnige details

Mooi of niet mooi, details als deze poorten geven een sterk gevoel van herkenning (Amersfoort, Kattenbroek)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Architectuur: diverse doelgroepen

Huur en koop, studio en grachtenhuis, allerlei woonvormen binnen één blok (Amsterdam, IJburg)

Page 4: SRE Woonvisie - Regionale Woonconferentie - Resultaten: Ron Hensen (SRE)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Stedenbouw: stedelijkheid vs groen

Een hoogstedelijk centrum en een dorpse woonstraat op nog geen kilometer van elkaar (Zwolle, Stadshagen)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Stedenbouw: duidelijke grenzen

Wat openbaar is, is herkenbaar openbaar; wat collectief is, is herkenbaar collectief (Den Haag, Moerwijk)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Stedenbouw: compact en zuinig

Hoogwaardige afwerking en veel randlengte dragen bij tot een stedenbouw met toekomstwaarde (Helmond, Brandevoort)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Omgeving: sociale controle

Verwijderen van dichte onderbeplanting is een middel om een park veiliger te maken (Den Bosch, Zuiderpark)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Omgeving: geen loze oppervlakten

Grote, vage groene ruimten zijn weinig bruikbaar en geven een gevoel van onveiligheid (Utrecht, Overvecht)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Omgeving: oud en nieuw

"De spanning tussen bestaand en nieuw (….) kan (….) leiden tot een nieuwe ruimtelijke kwaliteit“ (Houten Vinex)

Page 5: SRE Woonvisie - Regionale Woonconferentie - Resultaten: Ron Hensen (SRE)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Locale en regionale identiteit• Identiteit is een beladen begrip

• Laten we het hier uitleggen als datgene wat de ene plek (buurt, kern, streek) onderscheidt van de andere

• Het kiezen en/of versterken van een identiteit kan een krachtig middel zijn om een plek aantrekkelijk te maken

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Voorbeelden van thematisering I

Het middeleeuwse kasteel als referentie, inclusief de hint naar een veilige omgeving (Den Bosch, Haverleij)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Voorbeelden van thematisering II

Het herenhuis als referentie, met een hint naar landelijk en exclusief wonen (Deventer, De Vijfhoek)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Voorbeelden van thematisering III

Het vroege modernisme als referentie, met een hint naar een stedelijk woonmilieu zonder franje (Eindhoven, Meerhoven)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Kwaliteit in de woningmarkt I• Planning met categorieën en aantallen is een typisch modernistische aanpak (zó 20e eeuw!)

• De huidige situatie vraagt om planning met prijsklassen en kwaliteiten (zoals thema's, identiteiten)(gebaseerd op ervaringen van de Werkgroep Woningmarkt provincie Utrecht)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Kwaliteit in de woningmarkt II• Een goede planning lukt alleen wanneer alle partijen in de keten (ontwikkelaars, overheid, investeerders, enz.) met elkaar praten

• Durf over grenzen te kijken: bij elke prijsklasse hoort een ander zoekgebied(gebaseerd op ervaringen van de Werkgroep Woningmarkt provincie Utrecht)

Page 6: SRE Woonvisie - Regionale Woonconferentie - Resultaten: Ron Hensen (SRE)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Verschillen in zoekgebieden

Wie anderhalf miljoen kan betalen heeft een ruimer zoekgebied dan een sociale huurder (Bloeyendael, De Bilt)

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

En wat kan de regio doen?• De regio als "zachte kracht“: overtuigen, (ver)delen en verbinden

• Uw kracht: breng zo veel mogelijk betrokkenen uit de hele keten bij elkaar

• En bedenk: elke andere oplossing heeft minstens zo veel nadelen!

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Schalen: provincies en WGR-regio's

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

In gesprek blijven: de regio als statafel

Adviseur ruimtelijke kwaliteit in de Provincie Utrecht

Eindhoven, 26 mei 2011

Dank voor de aandacht!

[email protected]