詩節之絶妙甘露sri slokamrtam bindu

242
詩節之絕妙甘露 (Çré Çlokamåtam Bindu)

Upload: indira-chan

Post on 06-Mar-2016

263 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

神聖詩節Teacings of God

TRANSCRIPT

  • (Bhaktivednta Giri Maharj)

    Sri Slokamrtam Bindu

    (r lokamtam Bindu)

  • (r lokamtam Bindu)

    (r rmad Bhaktivednta Nryaa Gosvm Maharj)

  • --

    (r lokamtam Bindu)

    (Bhaktivednta Giri Maharj)

    (r rmad Bhaktivednta Nryaa Gosvm Maharj)

  • ,

  • Sri Krsna

  • -

    (Sri Srimad Bhaktivedanta Narayana Gosvami Maharaja)

  • (Sri Guru-Parampara)

    (Brahma)

    (Madhvacarya)

    (Sri Krsna) (Narada Muni)

    Srila Vyasadeva

    (Sri Madhavendra Puri).

  • (SriMadhavendraPuri)

    (Sri Isvara Puri)

    (Sri Caitanya mahaprabhu)

    (Sri Sanatana Gosvamis)

    (Sri Rupa Gosvamis )

    (Sri Raghunatha dasa Gosvami)

  • (Sri Jiva Gosvami)

    (Sri Krsnadasa Kaviraja)

    Srila Narottama dasa Thakura

    (Sri Visvanatha Cakravarti Thakura)

    (Sri Baladeva Vidyabhusana)

    (Srila Jagannatha dasa Babaji Maharaja)

  • (Sri Bhaktivinoda Thakura)

    Srila Gaura-kisora dasa

    (Srila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura)

    (Sri Bhakti Prajnana Kesava Gosvami)

    (Srila Bhaktisiddhanta Swami Prabhupada)

  • (Sri Srimad Bhaktivedanta Vamana Gosvami Maharaja)

    (Sri Srimad Bhaktivedanta Narayana Gosvami Maharaja)

  • (Magalcarana)..p.1 .p.9 (Guru-tattva)...p.36 (Dk)p.44 (Vaiava-tattva)p.49 (Sdhu-sanga)..p.66 (Bhgavata-tattva)..p.78 (Gaura-tattva)..p.93 (Ka-tattva)p.102 (Rdh-tattva)..p.116 (Rdh-dsyam)p.123 (akti-tattva).p.132 (Jva tattva)p.133 (Abhidheya-tattva).p.140 ..p.145 (raddh)/(aragati)p.150 ..p.156

  • (Bhakti-tattva)..p.157 (Bhakti)p.173 (ravaa). p.183 (Nma-sankrtana)..p.186 (Nma-tattva)..p.190 (Bhva-tattva).p.197 (Prema-tattva)..p.205 ..p.212

    (r Girirja Govardhana).p.221 (r Rdh-Kua).p.223 (Siddhanta)(lokas)

    ..p.227

  • - 1 -

    (Magalcarana)

    (O) ajna-timirndhasya jnjana-alkay cakur unmlita yena tasmai r-gurave nama (Srila Narottama dasa Thakura)(Sri Prema-bhakti-candrika) (O)ajnatimiraandhasya jna-ajanaalkaycakuunmlitam yena tasmai r-guravenama (Gurudeva) gurave gauracandrya rdhikyai tadlaye kya ka-bhaktya tad-bhaktya namo nama gurave gauracandrya (Gauracandra)rdhikyai(rmat Rdhik)tad-laye(r Vndvana Dhma) kya (Ka) ka-bhaktya tad-bhaktyanama nama

  • - 2 -

    nama o viu-pdya rdhiky priytmane r-rmad-bhaktivednta nryaa iti nmine namao viu-pdya(Viu)[(vyapnotti Viu)(Vaikuha Nryaa) ] rdhiky priytmaner-rmadbhaktivednta(bhakti)(Vedas) nryaa(nryana)(rla Bhaktivednta Nryaa Gosvm Mahrja)itinmine vch-kalpa-tarubhya ca kp-sindhubhya eva ca patitn pvanebhyo vaiavebhyo namo nama vch-kalpa-tarubhyacakp sindhubhyaevacapatitnmpvanebhyavaiavebhya(Vaiavas)nama nama

  • - 3 -

    ya pravrajantam anupetam apeta-ktya dvaipyano viraha-ktara juhva putreti tan-mayatay taravo bhinedu ta sarva-bhta-hdaya munim nato smi (rmad Bhgavatam)1.2.2/SGG yampravrajantam()anupetamapeta ktyam dvaipyana (Vysadeva) viraha ktara juhvaputra ititat-mayataytaravaabhinedutamsarvabhtahdayammunimnata asmi (r ukadeva Gosvm) namo mah-vadnyya ka-prema-pradya te kya ka-caitanya-nmne gaura-tvie nama (Madhya) 19.53 namamah-vdanyyaka-premapradya te kya ka-caitanya-nmne(Ka Caitanya)gaura-tvienama

  • - 4 -

    (krsna-prema)(tattva)(nama)(rupa)(guna)(lila)()(majar-bhva) aga-ymalima-chabhir, abhito mandktendvara jya jgua-roci vidadhata pambarasya riy vndraya-nivsina hdi lasad-dmbhir modara rdh-skandha-niveitojjvala-bhuja, dhyyema dmodaram (rla Rpa Gosvm)(Stava-ml)/SGG p. 12 aga ymalima chabhi abhitamand-kta indvaram jyam jgua rocimvidadhatampambarasya riyvndraya(Vndvana)nivsinamhdi lasatdmabhiamodaramrdh(Rdh)skandha niveita ujjvala bhujam dhyayemadmodaram() (vaijayanti)

  • - 5 -

    bhakty vihn apardha-lakai kipt ca kmdi-taraga-madhye kpmayi tv araa prapann vnde numas te cararavindam (rla Vivantha Cakravart hkura) (r Vnd Devy-aakam)/SGG p. 185 bhakty vihn apardha lkaikiptcakmditaragamadhyekpmayitvar aaprapann vnde (Vnda Devi)numas tecaraa-aravindam ymasundara ikhaa-ekhara smera-hsa mural-manohara rdhik-rasika m kp-nidhe sva-priy-caraa-kikar kuru (r Vihalcrya) r Rdh-Prrthan 2, /SGG p. 167 ymasundara()ikhaa-ekharasmera-hsa mural-manohara(Mural)rdhik-rasikakp-nidhekurumsva-priy-caraa-kikar

  • - 6 -

    (kinkari) bhajmi rdh aravinda-netr smarmi rdh madhura-smitsy vadmi rdh karu-bharrdr tato mamnysti gatir na kpi (Raghuntha dsa Gosvm)(r Stavvali/SGG p. 11 bhajmirdhmaravindanetrmsmarmirdhmmadhurasmitaasymvadmirdhmkarubharaardrm tatamamaanyastigatinak-api h devi kku-bhara-gadgadaydya vc yce nipatya bhuvi daavad udbharti asya prasdam abudhasya janasya ktv gndharvike nija-gae gaan vidhehi r Gndharv-samprrthanakam / (r Bhajana-rahasya)5.19/SGG p. 11, 164 h devikku-bhara

  • - 7 -

    gadgaday dyavcyacenipatyabhuvidaavat udbhaa-rti asya prasdamabudhasyajanasyaktvgandharvike()nija-gaegaanm vidhehi() tavaivsmi tavaivsmi na jvmi tvay vin iti vijya radhe tva naya m carantikam Vilpa-kusumjali96, tavaevaasmi tavaevaasmi tnatjvmi tvay vin itivijyadevitvamnayammcarantikam () r-ka-caitanya prabhu-nitynanda r-advaita gaddhara rvsdi-gaura-bhakta-vnda (jaya)r ka caitanya()(cetana)(bhva)prabhu-nitynanda()-(Nitynanda-Rma)(Baladeva)r advaita(Advaita crya)[

  • - 8 -

    (Sadiva)(Mah-Viu))]gaddhara()rvsa-di gaura-bhakta-vnda(r Gaurga) ()(Srivasa Thakura) hare ka hare ka ka ka hare hare hare rma hare rma rma rma hare hare -(Rdh-Ramaa) (Vabhnu-nandini)(mahbhva)(hara) (Vrajendra-nandana)(ka) -(mah-mantra) -(Rdh-Ka Yugala)

  • - 9 -

    (japa)(kirtana)-

    anybhilit-nya jna-karmdy-anvtam nuklyena knu-lana bhaktir uttam (r Bhakti-Rasmta-Sindhu)1.1.11/ 19.167/MS p. 32/ (Jaiva Dharma)/(BRSB)p. 3/ p. 364 anya-abhilit-nyamjnakarma()di anvtam nuklyenaka-anulanabhakti uttam(nunugatyanu) (Uttama-bhakti)(jna

  • - 10 -

    )(karma) (anugatya may) // vco vega manasa krodha-vega jihv-vegam udaropastha-vegam etn vegn yo viaheta dhra sarvm apm pthiv sa iyt (Upademta)1/STB p. 111 vca vegam manasa krodhavegamjihvvegamudara-upasthavegametnvegnyaviahetadhrasarvmapiimmpthivmsaiyt tat te nukamp su-samkamo bhujna evtma-kta vipkam hd-vg-vapurbhir vidadhan namas te jveta yo mukti-pade sa dya-bhk (SB)10.14.8/

  • - 11 -

    6.261, 9.77/p. 87/5.3/PJ 3.9/STB p. 142 tat te anukampm su-samkamabhujnaevatma-ktamvipkamhtvkvapurbhividadhannamatejvetayamukti-padesadya-bhk ()() [ dukhev anudvigna-man ((Bhagavad Gita)2.56)] td api suncena taror api sahiun amnin mna-dena krtanya sad hari (ikaka)3/(di) 17.31//3.1 tt api suncena taro api sahiunamninmna-denakrtanyasadhari

  • - 12 -

    ()() 1. (vaco vegam) 2. ()(tat te nukampm) 3. (td api suncena - krtanya sad hari) (Gauya Vaiava) jvera svarpa haya - kera nitya-dsa kera taasth akti bhedbheda-praka 20.108/ p. 28, 289, 370/ jverasvarpa()hayakeranitya-dsakerataasthaktibheda-abhedapraka () (maya)(

  • - 13 -

    (Acarya Kesari Sri Srimad Bhakti Prajnana Kesava Gosvami His Life and Teachings) p. 289 nha vipro na ca nara-patir npi vaiyo na dro nha var na ca gha-patir no vanastho yatir v kintu prodyan-nikhila-paramnanda-prmtbdher gop-bhartu pada-kamalayor dsa-dsnudsa (Padyval)74/6.6 naahamvipra(brhmaa)nacanara-pati(katriya)naapivaiyanadranaahamvar(brahmacr)nacagha-patinovana-stha(vnaprastha)yativkintuprodyannikhilaparama-nanda pra amta-abdhegop-bhartu(gops)pada-kamalayodsadsa-anudsa (vaiya)(dra) (ghastha) (vnaprastha)(sannys)-(r Rdh-vallabha)- (uttama)(Guru)

  • - 14 -

    tasmd guru prapadyeta jijsu reya uttamam bde pare ca nita brahmay upaamrayam 11.3.21/p. 314/p. 38, 44/(Guru-Devattm)p. 11 tasmt gurumprapadyetajijsureya uttamambde(Vedas)pare() ca nitam brahmai()upaama-rayam ()(1) (abda-brahma)[](2) ()(3) yasya deve par bhaktir yath deve tath gurau tasyaite kathit hy arth prakante mahtmana (vetvatara Upaniad)6.23/p. 54//pp. 3, 377 yasyadeveparbhaktiyath-devetathgurautasyaetekathit hi arth praksante mahtmana

  • - 15 -

    (par-bhakti) bhaya dvitybhiniveata syd d apetasya viparyayo smti tan-myayto budha bhajet ta bhaktyaikayea guru-devattm 11.2.37/ 20.119, 24.127, 25.138/2.13/p. 199, 371/ bhayamdvityaabhiniveatasyttapetasyaviparyayaasmtitatmyayatabudhabhajettambhaktyekayamguru-devattm tad viddhi praiptena paripranena sevay upadekyanti te jna jninas tattva-darina

  • - 16 -

    4.34 tat ( ) viddhi praiptena( )()paripranenasevayupadekyantitejnamjninatattva-darina (jni)(tattva-dar) [(sddhna)(seva)] (Vandan) nma-retha manum api ac-ptram atra svarpa rpa tasygrajam uru-pri mthur gothavm rdh-kua giri-varam aho! rdhik-mdhav prpto yasya prathita-kpay r-guru ta natosmi (r Mukt-carita)/SGG p. 6 nma-retham (r-Nma) manum(r Gopla mantra)apiac-ptram (ac mt)atrasvarpam(r Svarpa Dmodara Gosvm)rpam(r Rpa Gosvm)tasyaagra-jam(

  • - 17 -

    r Santana Gosvm)uru-purmmthurm (Mathur-maala) gohavm rdh-kuamgiri-varam- (r Giri-Govardhana)aho rdhik-mdhava-(r Rdh Mdhava)mprptayasyaprathita-kpayr-gurum tamnataasmi (rgnug-bhakti)(sambandha-jna)[ B.R.(Srila B.R. Sridhara Gosvami Maharaja)]()

  • - 18 -

    labdhv su-durlabham ida bahu-sambhavnte mnuyam artha-dam anityam apha dhra tra yateta na pated anu-mtyu yvan nireyasya viaya khalu sarvata syt 11.9.29/p. 57,198 labdhv su-durlabham idam bahu sambhava antemnuyamartha-damanityamapiihadhratram yatetanapatetanu-mtyu yvat nireyasyaviayakhalusarvatasyt () (stras) n-deham dya su-labha su-durlabha plava su-kalpa guru-karadhram maynuklena nabhasvaterita

  • - 19 -

    pumn bhavbdhi na taret sa tma-h 11.20.17/STB p. 23 ndehamdyasu-labhasu-durlabhaplavasu-kalpagurukaradhram()may anuklena nabhasvatairita pumn bhavabdhinataretsa tma-h ()(hari-katha)(sastra)() sdhu-saga sdhu-saga sarva-stre kaya lava-mtra sdhu-sage sarva-siddhi haya 22.54/p. 378/STB p. 29 sdhu-saga sdhu-saga sarva-strekayalava-mtrasdhu-sagesarva-siddhihaya ()

  • - 20 -

    (Kesavaji Gaudiya Matha) Brhad-Bhagavatamrtam ka-bhakti-janma-mla haya sdhu-saga ka-prema janme, teho puna mukhya aga 22.83/p. 34 ka-bhaktijanma-mlahayasdhu-sagaka-premajanmeteho()punamukhya aga ka-bhakti-rasa-bhvit mati kryat yadi kuto pi labhyate tatra laulyam api mlyam ekala janma-koi-suktair na labhyate 14/ 8.70/MS 4, p.55/(Veu-gta) ka-bhakti-rasa-bhvitmatikryatm()

  • - 21 -

    yadikuta apilabhyatetatra laulyamapimlyamekalajanma-koisuktainalabhyate

    ()[(karma-misra-bhakti)(vaidhi-bhakti)] (Srila Bhaktivedanta Swami Prabhupada)(Sri Ramanada Raya)() (Rpnuga)(Mahprabhu) rdhyo bhagavn vrajea-tanayas tad-dhma vdvana ramy kcid upsan vraja-vadh-varge y kalpit rmad-bhgavata pramam amala prem pum-artho mahn r-caitanya-mahprabhor matam ida tatrdaro na para (rla Vivantha Cakravart hkura)Caitanya-manjusa/p. 347,400 /GV p. 26 rdhyo bhagavn vraja-a-tanaya(Nanda Mahrja)tat-dhmavdvanamramy

  • - 22 -

    kcitupsanvraja-vadhvargeykalpitrmad-bhgavatampramamamalamprempum-artha mahn r-caitanyamahprabhomah(mahbhva)prabhu (rasarja mahbhva ) matam idam tatra dara napara ()(abda-prama)()(gaura-v)(siddhnta) (r Bhaktivinoda hkura)(Daa-mla tattva) mnya prha tattva harim iha parama sarva-akti rasbdhi tad-bhinn ca jvn prakti-kavalitn tad-vimukt ca bhvd bhedbheda-praka sakalam api hare sdhana uddha-bhakti sdhya tat-prtim evety upadiati jann gaura-candra svaya

  • - 23 -

    sa //p. 350/GV p. 40 mnyaprha tattvamharim ihaparamamsarva-aktimrasa-abdhimtad-bhinna-a ca jvnpraktikavalitn tad-vimuktn cabhvdbheda-abhedaprakam sakalam api hare sdhanam uddha-bhaktim sdhyamtat-prtimeva itiupadiatijanngaura-candra(-)svayamsa 1. (Prama)(Guru-parampar) mnya(smti-stras)(tattvas) (Sambandha) 2. (Parama-tattva)3. (Sarva-aktimn)()4. Akhila-rasmta-sindhu5. Vibhinna-tattva(mukta)(baddha)6. (Baddha-jvas)7. (Mukta-jvas)8. (Acintya-Bhedbheda-tattva)

  • - 24 -

    (cit)(acit) (Abhidheya)9. (uddha-bhakti)(sdhya) (Prayojana)10. (Ka-prti)(sdhya-vastu)(r Gaurgadeva) (acnandana)(ri Gaurahari) anarpita-car cirt karuayvatra kalau samarpayitum unnatojjvala-ras sva-bhakti-riyam hari puraa-sundara-dyuti-kadamba-sandpita sad hdaya-kandare sphuratu va ac-nandana ri Vidagdha-mdhava/ 1.4//GKH (P) anarpita carm cirtkaruayavatrakalau(Kali) samarpayitum unnataujjvala-rasm(mdhurya-rasa mdankhya mahbhva) sva-bhakti [(majar-bhva)(rdh-dsyam)]riyamharipuraasundaradyutikadambasandpita sadhdaya-kandare

  • - 25 -

    sphuratuvaac-nandana (rmat ac-dev) (Vraja-bhva) (rasika)(Bhajana) tan-nma-rpa-caritdi-sukrtannu- smtyo kramea rasan-manas niyojya tihan vraje tad-anurgi-jannugm kla nayed akhilam ity upadea-sram 8/8.6/MS p. 14/p. 477/STB p. 65/GKH (P) tihan vrajeanugmanurgi-jana(rgtmika)(-)tad-klam nayet niyojyarasan manas kramea sukrtana-anu-smtyonma-rpa-carita ditad-[(Vabhnu-nandin) ) iti sram akhilamupadea ()

  • - 26 -

    (ll-kath) vikrita vraja-vadhbhir ida ca vio raddhnvito nuuyd atha varayed ya bhakti par bhagavati pratilabhya kma hd-rogam v apahinoty acirea dhra 10.33.39/(Antya) 5.48/STB p. 34/Prabandha Pacakam p. 100 vikritam ( ) vraja-vadhbhiidamcavioraddh-anvitaanuuytatha varayet ya bhaktim parmbhagavatipratilabhya kmamht-rogamuapahinotiacireadhra (par-bhakti) (prema-bhakti) anugrahya bhaktn mnua deham sthita bhajate td kr y rutv tat-paro bhavet 10.33.36/

  • - 27 -

    4.34//PP p. 95/ORY p. 232/GG Intro/GKH (P) anugrahya bhaktnm mnuamdehamsthitabhajatetdkryrutvtat-parabhavet () sat prasagn mama vrya-savido bhavanti ht-kara-rasyan kath taj-joad v apavarga-vartmani raddh ratir bhaktir anukramiyati 3.25.25/ 1.60, 22.86/1.3.12/p. 36//p. 380/STB p. 29 satm prasagt mamavryasavidabhavantihtkararasa-ayankathtatjoatuapavargavartmaniraddh()ratibhaktianukramiyati

  • - 28 -

    (sdhana-bhakti)(bhva bhakti)() yha bhgavata paa vaiavera sthne eknta raya kara caitanya-carae /

    5.131/GKH 2.28 yhabhgavatapaavaiavera sthneeknta raya karacaitanya-carae [] (paramahasa) vadanti tat tattva-vidas tattva yaj jnam advayam brahmeti paramtmeti bhagavn iti abdyate 1.2.11/ 2.11, 2.63/p. 348,353 /

  • - 29 -

    vadanti tat tattva-vidatattvamyatjnamadvayambrahma itiparamtm iti(Paramtm) bhagavn iti (Bhagavn) abdyate (svayam Bhagavn) man-man bhava mad-bhakto mad-yj m namaskuru mm evaiyasi satya te pratijne priyo si me 18.65/ 22.58/(The Essence of Bhagavad-Gta)/(Nectar of Govinda-ll) mat-man bhavamat-bhaktamat-yjmmnamaskurummevaeyasisatyamtepratijnepriyaasime jayati jana-nivso devak-janma-vdo yadu-vara-pariat svair dorbhir asyann adharmam sthira-cara-vjina-ghna su-smita-r-mukhena vraja-pura-vanitn vardhayan kma-devam 10.90.48/

  • - 30 -

    13.79/Bhad-bhgavatmtam 2.7.154/p. 107/ORY p. 99 jayatijana-nivsa(Yadu)devak-janma-vda (Devak) yadu-vara-pariatsvai dorbhi(Arjuna)asyanadharmamsthira-cara-vjina-ghna()su-smitar-mukhenavraja-pura-vanitnmvardhayankma-devam jana-nivsa ()(Devak-nandana)(Yaod-nandana)[(vda)](Pavas) (r Ka Sakrtana) ceto-darpaa-mrjana bhava-mah-dvgni-nirvpaa reya-kairava-candrik-vitaraa vidy-vadh-jvanam nandmbudhi-vardhana prati-pada prmtsvdana sarvtma-snapana para vijayate r-ka-sakrtanam

  • - 31 -

    1/1.11/p. 295 cetadarpaamrjanambhava mah-dva-agni nirvpaam reyakairavacandrikvitaraamvidy-vadh (Divya-Sarasvat) jvanam nanda ambudhi vardhanamprati-padam pra-amta svdanam sarva tma-snapanamparamvijayater-ka-sakrtanam (tm) kti-sdhy bhavet sdhya-bhv s sdhanbhidh nitya-siddhasya bhvasya prkaya hdi sdhyat 1.2.2/ 22.105/p. 23// p. 391/GKH (P) kti-sdhybhavet ( )sdhya-bhvas(

  • - 32 -

    ) sdhana-abhidh (sdhana-bhakti)nitya-siddhasyabhvasya(sthy-bhva)[(rasas)(snta)(dsya)(sakhya)(vtsalya)(mdhurya)]prkayam()hdisdhyat() ((uddha-sattva)) (Ka-prema) nitya-siddha ka-prema sdhya kabhu naya ravadi-uddha-citte karaye udaya 22.107/p. 27 ka-premanitya-siddha()()nayasdhyakabhucitteuddharavaa-dikaraye udaya (ravaa)(krtana)()

  • - 33 -

    uddha-sattva-vietm prema-sryu-smya-bhk rucibhi citta-masya-kd asau bhva ucyate 1.3.1/p.136/ 23.5 /p. 397/6.2 pt uddha-sattva()vieatmpremasryaau smya-bhk rucibhicittamasyaktasaubhvaucyate (Bhava-bhakti) (1) (viuddha-sattva)(2) (3) (abhila) ( Bhava)(1) (2) ()(rati)(p. 526-7) bhakty sajtay bhakty (Mdhurya-Kdambin)(11.3.31) (Bhakti)()

  • - 34 -

    ()(akti)(hldin)(samvit)()[(Harinma-cintmai)]

    jne praysam udapsya namanta eva jvanti san-mukharit bhavadya-vrtm sthne sthit ruti-gat tanu-v-manobhir ye pryao jita jito py asi tais tri-lokym 10.14.3/ 8.67/p. 83 jnepraysamudapsyanamantaeva jvantisat-mukharitmbhavadya-vrtmsthnesthitruti-gatmtanuvkmanobhiyepryaaajitajitaapiasitaitri-lokym []()

  • - 35 -

    (rla Jva Gosvm)(p. 83) - gurau gohe gohlayiu sujane bhsura-gae sva-mantre r-nmni vraja-nava-yuva-dvandva-arae sad dambha hitv kuru ratim aprvm atitar aye svntar bhrta caubhir abhiyce dhta-pada (r Mana-ik)1 guraugohegoha-layiu(Vrajavss)sujanebhsura-gae sva-mantre(dk-mantras) r-nmnivraja nava yuva dvandva arae sad dambham hitvkururatimaprvmatitarmayesvntarbhrtacaubhiabhiycedhta-pada (Kiora-Kior)-

  • - 36 -

    na dharma ndharma ruti-gaa-nirukta kila kuru vraje rdh-ka-pracura-paricarym iha tanu ac-snu nandvara-pati-sutatve guru-vara mukunda-prehatve smara param ajasra nanu mana 2/8.3/ nadharmamnaadharmamruti-gaaniruktamkilakuruvrajerdh-ka-pracuraparicarymihatanuac-snumnandvara-pati-sutatveguru-varam[(siksa)]mukunda-prehatve (Mukunda) smaraparam ajasramnanumana (dharma )(adharma)-()

    (Guru-tattva)

  • - 37 -

    tasmd guru prapadyeta, yasya deve par bhaktir, bhaya dvitybhiniveata syd, tad viddhi praiptena vco vega manasa krodha-vega crya m vijnyn nvamanyeta karhicit na martya-buddhysyeta sarva-deva-mayo uru 11.17.27/ 1.46 cryam()vijnytnvamanyetakarhicitnamartya-buddhyasyeta sarva-devamayaguru (Uddhava)(crya)(svarpa) tad-vijnrtha sa gurum evbhigacchet samit-pi rotriya brahma-niha (Mundaka Upanisad)1.2.12//p. 313 tad-vijnrthasagurum eva bhigacchet samit-pi()rotriyabrahma-niha

  • - 38 -

    (yaja)[] kib vipra, kib nysi, dra kene naya yei ka-tattva-vett, sei guru haya 8.128/p. 38/ / (Arcana Dipika)p. 118 kibviprakibnysidrakenenayayeika-tattva-vett seiguruhaya (ka-tattva) vande gurn a-bhaktn am vatrakn tat-prak ca tac-chakt ka caitanya sajakam 1.1 vande gurn a-bhaktn am -vatrakntatprakn()catat aktka-caitanyasajakam (avatara)(prakasa)

  • - 39 -

    (ka-rpa) guru ka-rpa hana strera prame guru-rpe ka-kp karena bhakta-gae 1.45/p. 40/ p. 232 guruka-rpahanastreraprameguru-rpe ka kp karenabhakta-gae (ka-svarpa) ik-guruke ta jni kera svarpa antarym, bhakta-reha, ei dui rpa 1.47/p. 40/ p. 232 ik-guruketajnikera sva-rpaantarymbhakta-reha(mah-bhagavata)eiduirpa [(caitya-guru)](bhakta-reharaya-bhagavn)

  • - 40 -

    jve skt nhi tte guru caittya-rpe ik-guru haya ka-mahnta-svarpe 1.58 jvesktnhittegurucaittya-rpeik-guruhayakamahntasva-rpe guru-pdraya, dk, gurur sevana sad-dharma-ik-pcch, sdhu-mrgnugamana 22.115 guru-pda-rayadkgurur sevanasat-dharma-ikpcch sdhu-mrg anugamana (1) ()(2) (3) (4) (5) (pj)(nugatya)

  • - 41 -

    (svatantra) (guru-pj)[(Guru-Purima)] brahma bhramite kona bhgyavn jva guru-ka-prasde pya bhakti-lat-bja 19.151/p. 34/p. 396 brahma bhramite kona bhgyavn jvagurukaprasdepyabhakti-latbja prathaman tu guru pjy tata caiva mamrcanam kurvan siddhim avpnoti hy anyath niphala bhavet (Hari-bhakti-vilsa)4.344/2pt/GKH (P) prathaman tu guru pjyca evatatamamrcanamhikurvan

  • - 42 -

    avpnotisiddhimanyathbhavet()niphala ()(Upamanyu)(Aruni)(Sudm)() guravo bagava santi iya-vittpahrak durlabha sad-gurur devi iya-santpahraka (Pura-vkya)/GKH 1.48 [(iva)(Prvat)] gurur na sa syt sva-jano na sa syt pita na sa syj janan na s syt daiva na tat syn na pati ca sa syn na mocayed ya samupeta-mtyum 5.5.18/STB p. 19 gurunasasytsva-jananasasyt

  • - 43 -

    pitanasasytjanannassytdaivanatatsytnapati ca sa syt na mocayetyasamupeta-mtyum(sasra) guror apy avaliptasya krykryam ajnata utpatha-pratipannasya parityago vidhyate (Mahbhrata)Udyoga Parva 179.25/p. 47//GKH 1.49 api guro( )avaliptasya ( ) ajnatakrya-kryamutpatha-pratipannasyavidhyateparityago []guror apy avaliptasya

  • - 44 -

    [(Bhakti-Sandarbha) 238] guru-uray bhaktya, nham ijy-prajtibhyam, nyam tma pravacanena labhyo, cintmanir jayati somagirir gurur me

    (Dk)

    divya jna yato dadyt kuryt ppasya sakayam tasmt dketi s prokt deikais tattva-kovidai Viu-ymala/2.9/ 15.108 pt/5 pt/p. 48 divyamjnamyatadadytkurytppasyasakayamtasmtdk iti sproktdeikai ( )tattva-kovidai

  • - 45 -

    (di-divyam jnam)(ks) divya jna hy atra mantre bhagavat-svarpa-jnam, tena bhagavat sambandha-viea-jna ca Bhakti-sandarbha, Anuccheda 283/p. 47 divyam jnam()(sambandha) (sevya)(sevaka)svarpa-gata-bhva(()() yo mantra sa guru skt yo guru sa hari svayam gurur yasya bhavet tuas tasya tuo hari svayam Vmana-kalpa /4.353/p. 41//GKH (P) ()

  • - 46 -

    () dk-kle bhakta kare tma-samarpaa

    sei-kle ka are kare tma-sama 4.192-3/GKH 13.147/(Art of Sdhana) prabhu kahevaiava dehaprktakabhu nayaaprktadehabhakteracit-nanda-mayadk-kle bhakta kare tma-samarpaasei-klekatrekaretma-sama sei deha kare tra cit-nanda-mayaaprkta-dehetracaraabhajaya

    []

  • - 47 -

    (rla Bhakti Pramoda Pur Mahrja)(svarpa) yath kcanat yti ksya rasa-vidhnata tath dk-vidhnena dvijatva jyate nm 2.12/p. 48 (dvi-ja) guru-dk vihinasya na siddhim na sad-gatim

    tasmat sarva-prayatnena guru dkita bhavet

    (sukrti) ka-mantra haite habe sasra-mocana ka-nma haite pbe kera caraa 17.31 ka-mantra( ) (gopla-mantra kli kaya )haitehabesasra

  • - 48 -

    mocanaka-nma() haitepbe keracaraa () sampradya vihin ye mantras te niphal mat r-brahm-rudra-sanak vaiav kiti-pvan (Padma Pura)/(Prameya-ratnavali)1.5 //p. 62 sampradya-vihin (sampradya)(guru-varga) ye mantras te niphalmat r-brahm-rudra-sanak vaiavkiti-pvan (r-sampradya)(Ramnujcrya)(Brahma-sampradya)(Madhvcrya) (Rudra-sampradya) (Viusvm)(Catusana-sampradya)(Nimbdiyta)

  • - 49 -

    (Vaiava-tattva)

    ghta-viu-dkko viu-pj-paro nara vaiavo bhihito bhijnair itaro smd avaiava 1.55/ ghta-viu dkkoviu-pj-para naravaiava abhihitaabhijnair itara asmd avaiava (bhakta) aha bhakta-pardhno hy asvatantra iva dvija sdhubhir grasta-hdayo bhaktair bhakta-jana-priya 9.4.63 [r-bhagavn uvca ]aham bhakta-pardhna hi asvatantraivadvijasdhubhigrasta-hdayabhaktai

  • - 50 -

    bhakta-jana-priya() [(Durvs Muni)] sdhavo hdaya mahya sdhn hdaya tv aham

    mad-anyat en a jnanti nha tebhyo mang api 9.4.68/1.62 sdhava hdayam mahyam sdhnm hdayam tu ahammat-anyattenajnantina aham tebhyamank api

    rdhann sarve vior rdhana param tasmt paratara devi tadyn samarcanam / 11.31 rdhannm sarvem viordhanamparamtasmtparataram

  • - 51 -

    devitadynmsamarcanam [(Durga)]() mad-bhakta-pjbhyadhik mayi sajyate bhakti 11.19.21 matbhaktapjabhyadhikmayisajyatebhakti [] ye me bhakta-jan prtha na me bhakt ca te jan mad-bhaktn ca ye bhakts te me bhaktatam mat (di Purana)/ 11.28/Laghu-bhg. 2.6/p. 94 yeme bhakta-janprtha (Prtha) na me bhaktca te janmat-bhaktnmcaye bhakt temebhaktatammat [(Arjuna)]

  • - 52 -

    na tath me priyatama tma-yonir na akara na ca sakarao na rr naivtm ca yath bhavn 11.14.15/p. 140 natathmepriya-tamatma-yoni(Brahm)nasakaranacasakaraa(Sakaraa)narnaevatmcayathbhavn (akara)(Balarma)(Lakm) (Devarsi Narada)(Maharaja Yudhisthira) yya n-loke bata bhri-bhg loka punn munayo bhiynti ye ghn vasatti skd gha para brahma manuya-ligam Sri Brhad Bhagavatamrtam1.5.7/p. 139 yya()n-lokebatabhri-bhglokapunnmunayaabhiyntiyeghnvasatti

  • - 53 -

    tisktghapara brahma manuya-ligam () bhavad-vidh bhgavats trtha-bht svaya vibho trth-kurvanti trthni svnta-sthena gadbht 1.13.10/ 1.63 bhavatvidhbhgavattrthabht svayavibho trth-kurvanti trthni svnta-sthena gadbht () [] mahad-vicalana ghia dna-cetas

  • - 54 -

    nireyasya bhagavan kalpate nnyath kvacit 10.8.4/ 8.40 mahad-vicalana nnm ghia dna-cetas nireyasya bhagavan nnyathkalpatekvacit bahn janmanm jnavn m prapadyate vsudeva sarvam iti sa mahtm su-durlabha 7.19 bahnjanmanmante jna-vn m prapadyate vsudeva sarvam itisamah-tmsu-durlabha () manuy sahasreu kacid yatati siddhaye yatatm api siddhn kacin m vetti tattvata 7.3

  • - 55 -

    manuysahasreu()kacityatati siddhayeyatatmapisiddhnkacitmvettitattvata muktnm api siddhn nryaa-paryaa sudurlabha pranttm koiv api mah-mune 6.14.5/ 19.50/ muktnmapisiddhnnryaa(i Nryana)paryaasu-durlabhaprant-tmkoiu()apimah-mune yo m payati sarvatra sarva ca mayi payati tasyha na praaymi sa ca me na praayati 6.30 yampayatisarvatrasarvacamayipayatitasyaahanapraaymi

  • - 56 -

    sa ca me na praayati () mac-citt mad-gata-prn bodhayanta parasparam kathayanta ca m nitya tuyanti ca ramanti ca 10.9/ GKH 12.54 mac-cittmad-gata-prnbodhayantaparasparamkathayantacamnityatuyanticaramantica te satata-yuktn bhajat prti-prvakam dadmi buddhi-yoga ta yena mm upaynti te 10.10/ 1.49, 24.173, 24.192 tesatata-yuktnbhajatprti-prvakamdadmibuddhi-yoga tayenammupaynti te

  • - 57 -

    te evnukamprtham aham ajna-ja tama naymy tma-bhva-stho jna-dpena bhsvat 10.11 teevanukamp-arthamahamajna-jatamanaymitma-bhvasthajnadpenabhsvat bhakta-pada-dhli ra bhakta-pada-jala bhakta-bhukta-avaea-ei tina mah-bala 16.60/p. 68/MS 7pt/STB p. 27 bhakta-pada-dhlirabhakta-pada-jalabhakta-bhukta-avaeatinamah-bala [(hari-kath)(prasdam)]

  • - 58 -

    (Vaiava-sev)(caraa) prabhu kahe vaiava-sev, nma-sakrtana dui kara, ghra pbe r-ka-caraa 16.70 prabhu kahevaiava-sevnma-sakrtanadui kara ghra pbe r-ka-caraa keti yasya giri ta manasdriyeta dksti cet praatibhi ca bhajantam am uray bhajana-vijam ananyam anya- ninddi-nya-hdam psita-saga-labdhy 5/2.37/p. 325 kaiti()yasyagiri tam ( )manasdriyetadkasticetpraatibhicabhajantamamuray[(daavat-prama)]bhajana-vijam-ananyam

  • - 59 -

    anya-nind-di-nya-hdam psita-sagalabdhy (kaniha-adhikr) (madhyama-adhikr)(mnasa-sev) -(aa-kalya-ll)-(praipta)(pariprana)(sev) (Uttama-adhikr) sarva-bhteu ya payed bhagavad-bhavam tmana bhtni bhagavaty tmany ea bhgavatottama 11.2.45/ 22.72/ sarva-bhteu ya payet bhagavad-bhavamtmanabhtni bhagavati tmani eabhgavata-uttama

  • - 60 -

    (Sri Krsnacandra)() (Madhyama- adhikr) svare tad-adhneu blieu dviatsu ca prema-maitr-kpopek ya karoti sa madhyama 11.2.46/ 22.73/ madhyamasayakarotipremasvare()maitrtad-adhneu( ) kp blieu caupekdviatsu (Kanistha- adhikr) arcym eva haraye pj ya raddhayehate na tad-bhakteu cnyeu sa bhakta prkta smta 11.2.47/ 22.74/ prktabhaktaevasmta sa ya hate raddhayepjharayearcymcnatad-bhakteunyeu

  • - 61 -

    [] raddhavn jana haya bhakti-adhikr uttama, madhyama, kaniha, raddh-anusr 22.64 raddhavn jana haya bhakti-adhikruttamamadhyamakaniharaddh-anusr stra-yuktye sunipua, dha-raddh ynra uttama-adhikr sei traye sasra 22.65 stra-yuktyesu-nipuadha-raddhynrauttama-adhikrseitraye sasra stra-yukti nhi jne dha, raddhvn

  • - 62 -

    madhyama-adhikr sei mah-bhgyavn 22.67 stra-yuktinhijnedha raddhvnmadhyama-adhikrseimah-bhgyavn yhra komala raddh, se kaha, jana krame krame teho bhakta ha-ibe uttama 22.69 yhrakomala raddhsekaha janakrame krametehobhaktaha-ibeuttama dai svabhva-janitair vapua ca doair na prktatvam iha bhakta-janasya payet gagmbhas na khalu budbuda-phena-pakair brahma-dravatvam apagacchati nra-dharmai 6/2.20 dai prktatvamsvabhva-janitai vapua cadoaiihabhakta-janasyana payetgag-ambhasm na khalu apagacchati budbuda-phena-pakaibrahma-dravatvam()nra-dharmai

  • - 63 -

    viprd dvi-a-gua-yutd aravinda-nbha- pdravinda-vimukht vapaca variham manye tad-arpita-mano vacanehitrtha- pra punti sa kula na tu bhrimna 7.9.10/ 20.59, 4.69/ viprtdvi-a-gua-yuttaravinda-nbhapdravindavimukhtva-pacavariham manye tad-arpita mana vacana hitaarthaprapuntisa( ) kula na tu bhrimna

  • - 64 -

    na me bhakta caturved mad-bhakta vapaca priya tasmai deya tato grhya sa ca pjyo yath hy aham 10.127 / 20.58 na me abhaktacaturvedmad-bhaktava-paca priyatasmai()deyatatogrhya()sacapjyayathhiaham (calas) () api cet su-durcro bhajate mm ananya-bhk sdhur eva sa mantavya samyag vyavasito hi sa kipra bhavati dharmtm avac-chnti nigacchati kaunteya pratijnhi na me bhakta praayati 9.30-31/6/ apicetsu-durcrbhajatemmananya-bhk

  • - 65 -

    sdhur eva sa mantavya samyakvyavasitohisakiprabhavatidharmtm avac-nti nigacchatikaunteyapratijnhinamebhaktapraayati (Vaiava-apardha) hanti nindati vai dvei vaiavn nbhinandati krudhyate yti no hara darane patanni a 10.312/p. 68/ apagata-rdho yasmt iti apardha (Mahjana vkya) apagata rdhoyasmt itiapardha

  • - 66 -

    () satatam krtayanto mm, yasysti bhaktir bhagavaty akican, ako phalam tvda-daranam hi, om tad vio paramam padam, aho bata va-paco to garyn, viu-bhakti vihn ye, mahjano yena gata sa panth

    (Sdhu-sanga)

    sdhu-saga sdhu-saga sarva-stre kaya, ka-bhakti-janma-mla haya sdhu-saga, sat prasagn mama vrya-savido, bhakty sajtay bhakty tulayma lavenpi na svarga npunar-bhavam bhagavat-sagi-sagasya martyn kim utia 1.18.13/4.30.34/ 22.55/1.2.228/PJ 3.10 tulayma lavenaapinasvargamnaapuna bhavambhagavat-sagisagasyamartynmkimutaia

  • - 67 -

    mahat-sagama-mhtmyam evaitat paramdbhutam ktrtho yena vipro sau sadyo bht tat-svarpavat Bhad Bhagavtmta2.7.14/17 mahatsagamamhtmyamevaetatparamdbhutamkta-rthayenavipraasausadyaabhttat-svarpavat (mahat-saga)(Janasarma) (Sri SvarupaGopa Kumara) nai matis tvad urukramghri spaty anarthpagamo yad-artha mahyas pda-rajo-bhieka nikicann na vta yvat 7.5.32/ 22.53/ naem()mati()tvaturukrama-aghrispatianarthaapagama()yatarthamahyasmpda-rajaabhiekamnikicannmna vta()yvat

  • - 68 -

    -(Sri Urukrama-Krsna) rahgaaitat tapas na yti na cejyay nirvapad ghd v na cchandas naiva jalgni-sryair vin mahat-pda-rajo-bhiekam 5.12.12/ 22.52 rahgaa(Rahgaa)etat()na yti tapasnacaijyaynanirvapatvghtna evachandas jala-agni-sryaivinabhiekampda-rajamahat nirapeka muni nta nirvaira sama-daranam anuvrajmy aha nitya pyeyety aghri-reubhi 11.14.16

  • - 69 -

    nirapekamunintanirvaira sama-daranam anuvrajmiahanityapyeya iti aghri reubhi (smara garala kandanam)()

    ata tyantika kema pcchmo bhavato nagh sasre smin kardho pi sat-saga evadhir nm 11.2.30/ ata tyantikam kemam pcchmabhavataanagh sasre asmin kaa-ardhaapisat-saga evadhinm

  • - 70 -

    ka, tomra haa - yadi bale eka-bra my-bandha haite ka tre kare pra 22.33/p. 378 katomra haayadibaleeka-bramy-bandha haitekatrekare pra bhaktis tu bhagavad-bhakta-sagena parijyate sat-saga prpyate pubhi suktai prva-sacitai --(Bhan-Nradya-Pura)4.33/10.279//p. 379/p. 32 bhaktitubhagavat-bhakta sagena parijyate sat-sagaprpyatepubhisuktaiprva-sacitai (bhakty-unmukh sukti)

  • - 71 -

    mahat-kp vin kona karme bhakti naya ka-bhakti dre rahu, sasra nahe kaya 22.51/p. 35 mahat-kp()vinkona karmebhakti nayaka-bhaktidre rahusasra nahe kaya (guru-niha)(ruci)(sakti) yasya yat-sagati puso maivat syt sa tad-gua sva-kula-rddhyai tato dhmn sva-ythn eva sarayet Hari-bhakti-sudhodaya8.51/1.2.229/p. 98/MS 5pt/2.41 maivatyat-sagatiyasyapusosasyttad-gua sva-kula-rddhyai tatodhmn sva-ythnevasarayet

  • - 72 -

    (vairgya) sdhu-sage ka-bhaktye raddh yadi haya bhakti-phala prema haya, sasra yya kaya 22.49/p. 35 sdhu-sageka-bhaktyeraddhyadihayabhakti-phalapremahayasasrayya kaya (paramrthika) () dadti pratigti guhyam khyti pcchati bhukte bhojayate caiva a-vidha prti-lakaam 4/2.18/STB p. 4 dadtipratighnti guhyam khytipcchatibhuktecabhojayate

  • - 73 -

    caa-vidham evaprti-lakaam rmad-bhgavatrthnm svdo rasikai saha sajtyaye snigdhe sdhau saga svato vare 22.131/STB /GKH (P) rmad-bhgavatarthnmsvdarasikai sahasa-jtyaayesnigdhe sdhau sagasvata vare (sajtya)(snigdha)

    asat-saga-tyga, ei vaiava-cra str-sag eka asdhu, kbhakta ra 22.87/p. 264 asat-saga-tygaeivaiava-

  • - 74 -

    crastr-sag eka asdhu ka-abhaktara ()() ()(nirviea-jna) tato dusagam utsjya satsu sajjeta buddhimn santa evsya chindanti mano-vysagam uktibhi 11.26.26/ 1.59 tata dusagam utsjya satsusajjetabuddhimnsantaevasyachindantimanavysagamuktibhi sdhu-sage ka-nma ei mtra ci sasra jinite ra kauna vastu ni (Prema-vivarta)/

  • - 75 -

    reyo-madhye kona reya jvera haya sra? ka-bhakta-saga vin reya nhi ra 8.251 reya-madhyekonareya jverahaya sraka-bhakta-saga vinreyanhi ra yasytma-buddhi kuape tri-dhtuke sva-dh kalatrdiu bhauma ijya-dh yat-trtha-buddhi salile na karhicij janev abijeu sa eva go-khara 10.84.13/ yasya tma buddhikuapetri-dhtuke svadhkalatra-diu bhauma ijyadhyattrthabuddhisalilena karhicijjaneuabijeusaevagakhara()

  • - 76 -

    (vata)(pitta)(kapha) bhavpavargo bhramato yad bhavej janasya tarhy acyuta sat-samgama sat-sagamo yarhi tadaiva sad-gatau parvaree tvayi jyate rati 10.51.53/22.46//p. 380 bhava apavargo bhramata yadbhavetjanasyaacyutatarhi sat samgama sat-sagamayarhitadevasatgataupar-avara etvayi jyaterati

  • - 77 -

    (Acyuta) tat sdhu manye sura-varya dehin sad samudvigna-dhiym asad-graht hitvtma-pta gham andha-kpa vana gato yad dharim rayeta 7.5.5 [r-prahlda uvca]tatsdhumanyeasura-varya dehinsadsamudvignadhiymasat-grahthitv tma-ptaghamandha-kpa[()]vana()gatayaddharimrayeta [](asura)[ ]()()

  • - 78 -

    sago ya saster hetur, prasagam ajara pam, mahat-kp vin kona karme bhakti naya, mah-prasde govinde, yasya yat-sagati puso

    (Bhgavata-tattva)

    (Satya para dhmahi) janmdy asya yato nvayd itarata crthev abhija svar tene brahma hd ya di-kavaye muhyanti yat sraya tejo-vri-md yath vinimayo yatra tri-sargo m dhmn svena sad nirasta-kuhaka satya para dhmahi 1.1.1/ 8.266, 20.359, 25.148/(Secret Truths of the Bhgavtam)p. 4 janma-di asya ( )yataanvayt()itarata()caartheuabhijasva-rtenebrahmahdyadi-kavaye[]muhyantiyatsrayateja-vri-mdm yath vinimayayatratri-sargaamdhmnsvenasadnirasta kuhakamsatyam-param()dhmahi

  • - 79 -

    dharma projjhita-kaitavo tra paramo nirmatsar sat vedya vstavam atra vastu ivada tpa-trayonmlanam rmad-bhgavate mah-muni-kte ki v parair vara sadyo hdy avarudhyate tra ktibhi urubhis tat-kat 1.1.2/ 1.91, 24.100, 25.149/STB p. 17/p. 454 dharmaprojjhitakaitavaatraparamanirmatsarmsatmvedyamvstavamatravastu()iva-damtpa-trayaunmlanamrmatbhgavatemah-muni()ktekim

  • - 80 -

    vparai varasadyahdiavarudhyateatraktibhiurubhitat-kat ()() nigama-kalpa-taror galita phala uka-mukhd amta-drava-sayutam pibata bhgavata rasam laya muhur aho rasik bhuvi bhvuk 1.1.3/25.151/STB p. 20 nigamakalpa-tarogalitamphalamukamukhtamtadrava sayutam pibatabhgavatam()rasam()layam

  • - 81 -

    muhurahorasikbhuvibhvuk (gyatr) artho ya brahma-str bhratrtha-viniraya gyatr-bhya-rpo sau vedrtha-paribhita (Garuda Purana)/ 25.143/p. 85, 191 artha ayambrahma-strm(Vednta-stra)bhrata-artha-vinirayagyatr-bhya-rpaasauveda-artha-paribhita bhya brahma-strnm(Tattva Sandarbha 21) bhyabrahma-strnm ()

  • - 82 -

    (Vednta) sarva-vednta-sra hi rmad-bhgavatam iyate tad-rasmta-tptasy nnyatra syd rati kvacit 12.13.15/ 25.146/p. 93/p. 85 sarva-vednta-srahirmad-bhgavatamiyatetat-rasa-amtatptasynanyatrasytratikvacit () nivtta-tarair upagyamnd bhavauadhc chrotra-mano-bhirmt ka uttamaloka-gunuvdt pumn virajyeta vin paughnt 10.1.4/STB p. 27, 37 nivtta tarai upagyamntbhava-auadhtrotramanaabhirmtkauttamaloka(Uttamaloka)gu-anuvdtpumnvirajyetavinpau-ghnt

  • - 83 -

    [] anarthopaama skd bhakti-yogam adhokaje lokasyjnato vidv cakre stvata-sahitm 1.7.6 anarthaupaamasktbhakti-yogamadhokajelokasyajnatavidvncakrestvatasahitm yasy vai ryamy ke parama-prue bhaktir utpadyate pusa oka-moha-bhaypah 1.7.7/p. 85 yasyvairyamy ke paramapruebhaktiutpadyate pusa oka moha bhayapah

  • - 84 -

    [] tad-vg-visargo janatgha-viplavo yasmin prati-lokam abaddhavaty api nmny anantasya yao kitni yat vanti gyanti ganti sdhava 1.5.11 tadvkvisargajanatagha viplava yasmin prati-lokamabaddhavatiapinmnianantasyayaaakitniyatvanti gyanti ganti sdhava nryaa namasktya nara caiva narottamam dev saravat vysa tato jayam udrayet 1.2.4 nryaanamas-ktyanara ca evanara-uttamamdevsaravatvysa

  • - 85 -

    tata jayamudrayet -(Nara-Narayana Rsis)(Sarasvati) naa-pryev abhadreu nitya bhgavata-sevay bhagavaty uttama-loke bhaktir bhavati naihik 1.5.18/5.2 naapryevabhadreunityabhgavatasevaybhagavatiuttamalokebhaktirbhavatinaihik avaiava-mukhodgra pta hari-kathmtam ravaa naiva kartavya sarpocchia yath paya //GKH 2.39 avaiava mukha-udgraptaharikath-amtamravaanaevakartavya sarpa ucchia yath paya

  • - 86 -

    eka bhgavata baa bhgavata-stra ra bhgavata bhakta bhakti-rasa-ptra 1.99 ekabhgavatabaabhgavata-stra ra bhgavatabhaktabhakti-rasaptra dui bhgavata dvr diy bhakti-rasa tohra hdaye tore preme haya vaa 1.100 duibhgavatadvrdiy bhakti-rasa tnhrahdayetnrapremehayavaa

  • - 87 -

    yha bhgavata paa vaiavera sthne eknta raya kara caitanya-carae /

    5.131/GKH 2.28 yhabhgavatapaavaiavera sthneeknta raya karacaitanya-carae [] aha vedmi uko vetti vyso vetti na vetti v bhakty bhgavata grhya na buddhy na ca kay 24.313/STB p. 33/GKH 2.27 aha()vedmiukavettivysavettina vetti v bhakty bhgavata(Bhgavata Pura)grhyanabuddhynacakay []

  • - 88 -

    (Catu lok) jna parama-guhya me yad vijna-samanvitam sa-rahasya tad-aga ca gha gadita may 2.9.31/ 1.51, 25.105/ jnamparamaguhyammeyatvijnasamanvitamsa-rahasyamtatagamcaghagaditammay [] (jna) (vijna)(rahasya)(tad-aga)()(pradhna my)(Bhgavatrka-marici-ml)

    ()(Sambandha-jna) aham evsam evgre nnyad yat sad-asat param

    pacd aha yad etac ca yo vaiyeta so smy aham

  • - 89 -

    2.9.33/1.53, 25.113/2.28 ahamevasamevaagrenaanyatyatsatasatparampactahamyatetat()cayaavaiyetasaasmiaham

    (sat)(asat) () te rtha yat pratyeta na pratyeta ctmani tad vidyd tmano my yathbhso yath tama 2.9.34/ 1.54, 25.119/2.29 tearthamyatpratyetanapratyetacatmani tat vidyt tmana mymyathbhsayathtama (parama-tattva svarpa-tattva)(my)

  • - 90 -

    (jva-akti)(my-akti) ()(prayojana)(Acintya-bhedbheda-tattva) yath mahnti bhtni bhteccvacev anu

    praviny apravini tath teu na tev aham 2.9.35/1.55, 25.126/2.30 yathmahntibhtnibhteu ucca-avaceu anu praviniapravinitathteuna teuaham

    ()

    ()(abhidheya-tattva) etvad eva jijsya tattva-jijsuntmana anvaya-vyatirekbhy yat syt sarvatra sarvad 2.9.36/ 1.56, 25.123/2.15 etvatevajijsyamtattva jijsun tmana anvayavyatirekbhymyatsytsarvatrasarvad

  • - 91 -

    (tma-tattva)(anvaya)(vyatireka) athto brahma-jijs 1.1.1/p. 217 athaatabrahma-jijs () janmdy asya yata 1.1.2/p. 217,282 janma-diasya()yata () stra-yonitvt 1.1.3/p. 217 strayonitvt ()(

  • - 92 -

    (vedai ca sarvair aham eva vedyo) nanda-mayo bhyst 1.1.3/p. 4785195 nandamayaabhyst tarkpratihnt 2.1.11/ jagad-vypra-varjya prakarad asannihitatvt 4.4.17/p. 367 jagad vypra varjya prakaradasannihitatvt() () anvtti abdd anvtti abdt 4.4.22/p. 4885

  • - 93 -

    (sabda)[(sabda-brahma) (paramananda-svarupa)]

    (Gaura tattva)

    rdhyo bhagavn vrajea-tanayas, anarpita-car cirt

    karuayvatra kalau, mnya prha tattva harim

    r-ka-caitanya, rdh-ka nahe anya (Caitanya Bhgavata)/(ri Guru-Parampara)(6)SGG p. 18 r-ka-caitanyardh-kanahe anya ka-vara tvika sgopgstra-pradam yajai sakrtana-pryair yajanti hi su-medhasa (or) bhajmi kali-pvanam 11.5.32/ 5.32/p. 253/1.1 ka-varam(k)(a)tvi

  • - 94 -

    akam()sa-agaupa-aga astra pradam yajaisakrtana-pryaiyajantihisu-medhasa[bhajamikali-pvanam] (aka)()(r-nma-sakrtana-yaja)(kali-pvanam)(agas)(upgas)(pradas)(astra) anta ka bahir gaura daritgdi-vaibhavam kalau sakrtandyai sma ka-caitanyam rit Tattva-sandarbha2/ 3.81/p. 510/1.1 pt antakabahirgaura darit aga di vaibhavamkalausakrtans-dyaismaka-caitanyamrit

  • - 95 -

    rdh ka-praaya-viktir hldin aktir asmd ektmnv api bhuvi pur deha-bheda gatau tau caitanykhya prakaam adhun tad-dvaya caikyam pta rdh-bhva-dyuti-suvalita naumi ka-svarpam 1.5 ()//p. 505,510/GKH (P) rdh(rmat Rdhr)ka praaya vikti hldin-aktiasmteka-tmnauapibhuvipurdeha-bhedamgatautaucaitanya-khyamprakaamadhuntat-dvayamcaaikyamptamrdhbhvadyutisu-valitamnaumika-svarpam (hldin-akti)(praaya)(eka-tma-svarpa)(sevya)(sevaka)(viaya-tattva)(raya-tattva)

  • - 96 -

    prema-rasa-nirysa karite svdana rga-mrga bhakti loke karite pracraa rasika-ekhara ka parama-karua ei dui hetu haite icchra udgama 4.15-16/GV p. 63/ prema-rasanirysakaritesvdanarga-mrgabhaktilokekaritepracraarasika-ekharakaparama-karuaeiduihetuhaite icchraudgama r-rdhy praaya-mahim kdo vnayaiv svdyo yendbhuta-madhurim kdo v madya saukhya csy mad-anubhavata kda veti lobht tad-bhvhya samajani ac-garbha-sindhau harndu 1.6/GKH (P) r-rdhypraaya-mahim( prema-vaicittya)kda

  • - 97 -

    v anay ( ) eva svdyayenaadbhuta-madhurimkdavmadyasaukhyam ca asy mat-anubhavatakdamv iti lobht tatbhva-hyasamajaniac-garbha-(rmat ac-dev)sindhauhariindu (mahim)(madhurim)(saukhyam) - rdhita nava-vana vraja-knana te

    nrdhita nava-vana vraja eva dre rdhito dvija-suto vraja-ngaras te nrdhito dvija-suto na taveha ka (Prabodhnanda Sarasvat)Navadvpa ataka78 rdhitam nava-vana vraja-knanam te na rdhitamnava-vanam vraja eva dre rdhitadvija-sut()vraja-ngara()tenardhita dvija-sutana tavaihaka

  • - 98 -

    yath yath gaura-padravinde vindeta bhakti kta-puya-ri tath tathotsarpati hdy akasmd rdh-padmbhoja-sudhmbu-ri r Caitanya Candrmta88/(Sermons) kta-puya-riyath yath() vindeta bhaktim pada-aravindegauratath tath sudh-ambu-ri rdh-padmbhoja akasmd utsarpatihdi

    dhyeya sad paribhava-ghnam abha-doha tthspada iva-virici-nuta arayam bhtyrti-ha praata-pla bhavbdhi-pota vande mah-purua te caranravindam 11.5.33/8.342/PJ 2.30/GKH (P)

  • - 99 -

    dhyeyasadparibhava-ghnamabha-doha ttha-spada iva-virici-nutaarayamrti-habhtyapraata-plapota() bhava-abdhi vande mah-puruatecaran-aravindam ()[(Virinci)(Sri Advaita Acarya)(Sadasiva)(Haridasa Thakura)] Tyaktv su-dustyaja-surepsita-rjya-lakm dharmia rya-vacas yad agd arayam my-mga dayitayepsitam anvadhvad vande mah-purua te cararavindam 11.5.34/8.343/GKH (P) tyaktvsu-dustyajasura-psita rjya-lakm dharmihayatrya-vacasagtarayammy-mga dayitaya

  • - 100 -

    psitamanvadhvatvandemah-puruatecara-aravindam suvara-varo hemgo varga candangad sannysa-kc chama nto ni-nti-paryaa / 3.49/1.1 pt suvaravarahemgavar-aga candana-agadsannysa-ktamantani()ntiparyaa () (r Caitanya-candra)(Prama) nanda-ll-maya-vigrahya hembha-divyac-chavi-sundarya

  • - 101 -

    tasmai mah-prema-rasa-pradya caitanya-candrya namo namas te /BTV (Magalcarana) nanda-ll-mayavigrahya hembha divyat chavi-sundaryatasmaimah-prema-rasapradyacaitanya-candryanama namate vairgya-vidy-nija-bhakti-yoga- ikrtham eka purua pura r-ka-caitanya-arra-dhr kpmbudhir yas tam aha prapadye Caitanya-candrodaya-naka6.74/ 6.254 vairgyavidynijabhakti-yogaik-arthamekapuruapurar-ka-caitanyaarra-dhrkp-ambudhiyatamahamprapadye

  • - 102 -

    sei dvre cale krtana sacre, cird adatta nija-gupta-vitta, caitanya-candra mama ht-kumuda vikya

    (Ka-tattva)

    vadanti tat tattva-vidas

    (Parama-tattva) ete ca-kal pusa kas tu bhagavn svayam 1.3.28/2.67,5.79, 9.143, 20.156//STB p. 52/p. 355 etecaaakalpusakatubhagavn() svayam (Nsiha) vara parama ka sac-cid-nanda-vigraha andir dir govinda sarva-kraa-kraam BS 5.1/ 2.107, 8.137, 20.154, 21.35/STB p. 51, 84/

  • - 103 -

    p. 215, 230 parama varaka()sac-cid-nanda-vigraha(sandhinsavit hldin)andidigovinda()(abhidheya-tattva)sarva-kraa-kraam aivaryasya samagrasya vryasya yaasa riya jna-vairgyayo caiva a bhagam itgan (Vinu Purana)6.5.47/, p. 310/BB 2.4.186/p. 409 aivaryasyasamagrasyavryasyayaasariyajnavairgyayocaevaambhaga()itiiga

  • - 104 -

    haris tv eka tattva vidhi-iva-surea-praamita yad eveda brahma prakti-rahita tat tv anumaha partm tasyo jagad-au-gato viva-janaka sa vai rdh-knto nava-jalada-knti cid-udaya 2/ hari tveka tattvavidhiivasura-apraamitayateveidabrahmapraktirahita tat tvanumahapara-tmtasyaajagadau-gataviva janakasa vai rdh kntanavajaladaknticid-udaya (Nirviea-brahma)(Paramtm)(Mah-Viu)(r Rdh-kntha) matta paratara nnyat kicid asti dhanajaya mayi sarvam ida prota stre mai-ga iva 7.7//p. 215, 355, 456

  • - 105 -

    dhanajayana astikicit anyat paratarammattasarvamidamprotam mayi iva mai-ga stre()

    aha sarvasya prabhavo matta sarva pravartate iti matv bhajante m budh bhva-samanvit 10.8/ 24.189/p. 283 ahamsarvasyaprabhavamattasarvampravartateitimatvbhajantemmbudhbhva-samanvit

    bhoktra yaja-tapas sarva-loka-mahevaram

    suhda sarva-bhtn jtv m ntim cchati 5.29 bhoktramyajatapasmsarva-loka mah-varam su-hdam

  • - 106 -

    sarvabhtnm jtvmm ntimcchati

    [ B.R. ]() ekale vara ka, ra saba bhtya yre yaiche ncya, se taiche kare ntya 5.142 ekalevarakarasababhtyayreyaichencyasetaichekare ntya aha hi sarva-yajn bhokt ca prabhur eva ca na tu mm abhijnanti tattventa cyavanti te 9.24

  • - 107 -

    ahahisarvayajnbhoktcaprabhurevacanatummabhijnantitattvenatacyavanti te janma karma ca me divyam eva yo vetti tattvata tyaktv deha punar janma naiti mm eti so rjuna 4.9 janma karma ca me divyamevayavettitattvatatyaktvdehapunarjanmanaetimmeti saarjuna nityo nityn cetana cetannm eko bahn yo vidadhti kmn (Kaha Upaniad)2.2.13/p. 406/ nityanitynmcetanacetannmeka

  • - 108 -

    bahnm yavidadhatikmn sarvasya cha hdi sannivio matta smtir jnam apohana ca vedai ca sarvair aham eva vedyo vednta-kd veda-vid eva cham 15.15 sarvasyacaahahdisannivio matta smtir jnamapohanamcavedaicasarvaiahamevavedyavednta-ktveda-vitevacaaha brahmaa hi pratihham amtasyvyayasya ca vatasya ca dharmasya sukhasyaikntikasya ca 14.27/p. 27, 357, 450 brahmaahipratihahamamtasyavyayasya

  • - 109 -

    cavatasyacadharmasyasukhasyaikntikasyaca (nirvisesa-brahma) naumya te bhra-vapue taid-ambarya gujvatasa-paripiccha-lasan-mukhya vanya-sraje kavala-vetra-via-veu- lakma-riye mdu-pade paupgajya 10.14.1/ 2.271/5 pt/BMP p. 324/GKH (P) r-brahm uvcanaumiyateabhravapuetaitambaryaguj [ ] avatasa ( ) paripicchalasatmukhyavanya-srajekavalavetraviaveulakmariyemdupadepau-paaga-jya

  • - 110 -

    (Dvija-patns) yma hiraya-paridhi vanamlya-barha- dhtu-pravla-naa-veam anuvratse vinyasta-hastam itarea dhunnam abja karotpallaka-kapola-mukhbja-hsam 10.23.22/ 1.299/5 pt/BMP p. 374/6.15/GKH (P) ymamhirayaparidhimvana-mlyabarhadhtupravlanaaveamanuvrataasevinyastahastamitareadhunnamabjamkarautpalaalaka-kapolamukha-abjahsam

    []

    barhpa naa-vara-vapu karayo karikra bibhrad vsa kanaka-kapia vaijayant ca mlm randhrn veor adhara-sudhayprayan gopa-vndair

  • - 111 -

    vndraya sva-pada ramaa prviad gta-krti 10.21.5()/ 4.8/6.16/GKH (P) barhapamnaa-vara()vapukarayokarikram(kanera)bibhratvsakanakakapiamvaijayantm(Vaijayant)camlmrandhrnveoadhara sudhayprayan gopa-vndai vnd-arayam()sva-padaramaamprviatgtakrti

    tsm virabhc chauri smayamna-mukhmbuja ptmbara-dhara sragv skn manmatha-manmatha 10.32.2/ 5.214, 8.81, 8.140/7.17

  • - 112 -

    tsmvirabhtaurismayamnamukhaambujaptaambaradharasrak-vsktman-matha()manmatha (ptmbara)(Kmadeva) aho bak ya stana-kla-ka jighsaypyayad apy asdhv lebhe gati dhtry-ucit tato nya ka v daylu araa vrajema 3.2.23/ 7.76/ 22.98/PJ 5.9/STB p. 39 ahobak(Ptan)(Baksura)yam stanakla-kamjighsayapyayatapiasdhvlebhegatimdhtrucitmtata anyam kam v daylumaraamvrajema

  • - 113 -

    aho bhgyam aho bhgya nanda-gopa-vrajaukasm yan-mitra paramnanda pra brahma santanam 10.14.32/6.149/p. 123, 215,509 aho bhgyam aho bhgyamnandagopavraja-okasm(Vrajabhmi)yat mitram parama-nandam prambrahmasantanam

    nanda kim akarod brahman reya eva mahodayam yaod ca mah-bhg papau yasy stana hari 10.8.46/ 8.77 r-rj uvca()nandakimakarotbrahmanreyaevammah-udayamyaodcamah-bhgpapau yasy stanamhari []

  • - 114 -

    rutim apare smtim itare bhratam anye bhajantu bhava-bht aham iha nanda vande yasylinde para brahma 19.96/126/BMP p. 247 rutimaparesmtimitarebhratamanyebhajantubhava-bhtahamihanandamvande yasya alinde param brahma [(Raghupati Upadhyaya)] vndvanam parityajya padam ekam na gacchati athpi te deva padmbuja-dvaya- prasda-lenughta eva hi jnti tattva bhagavan-mahimno na cnya eko pi cira vicinvan 10.14.29/6.84/

  • - 115 -

    athaapitedevapada-ambuja-dvayaprasdaleaanughtaevahijntitattvabhagavat-mahimnanacaanyaekaapiciravicinvan [] avajnanti m mh mnu tanum ritam para bhvam ajnanto mama bhta-mahevaram 9.11 avajnanti m mha mnu tanumritampara bhvam ajnanta mamabhtamah-varam nha praka sarvasya yoga-my-samvta mho ya nbhijnti loko mm ajam avyayam 7.25 n ahapraka sarvasya yoga-my samvta mhaayanbhijnti

  • - 116 -

    lokammajamavyayam

    o pram ada pram ida, ymc chabala prapadye abalc chyma prapadye, pracnn bhajanam atula, yasyham anughmi

    (Rdh-tattva)

    rdh ka-praaya-viktir govindnandin rdh, govinda-mohin govinda-sarvasva, sarva-knt-iromai 4.82 govinda-nandinrdhgovinda-mohingovinda-sarvasvasarva-kntiro-mai jagat-mohana ka, thra mohin ataeva samastera par hkur 4.95/7, pt

  • - 117 -

    jagat-mohanakathramohinataevasamasteraparhkur dev ka-may prokt rdhik para-devat sarva-lakmmay sarva-knti sammohin par Bhad-gautamya-tantra /4.83/BS p. 49 devka-mayproktrdhik(rdhadhika)para-devat(raya-Bhagavn)sarva-lakm-may sarva-knti sammohinpar (para-devat)(dev)(Mah-Lakm)

  • - 118 -

    anayrdhito nna bhagavn harir vara yan no vihya govinda prto ym anayad raha 10.30.28/4.88/ p. 128/5.10 pt anay rdhita nnam bhagavnharivara yat na vihya govindaprtaymanayatraha [] rdhita yath rdh priy vios tasy kua priya tath sarva-gopu saivaik vior atyanta-vallabh /Laghu-bhg.2.1.45/ 4.215, 8.99, 18.8/9 pt/BMP p. 99 yathrdhpriyviotasykuam

  • - 119 -

    priyamtathsarva-gopu s eva ek vioatyanta-vallabh

    rdhikra premaguru, miiya naa sad m nn ntye ncya udbhaa 4.124 rdhikrapremaGurumi iya naa sad mnnntyencyaudbhaa nanda-cinmaya-rasa-pratibhvitbhis tbhir ya eva nija-rpatay kalbhi goloka eva nivasaty akhiltma-bhto govindam di-purua tam aha bhajmi (Brahma-sahit)5.37/ 4.72, 8.163/ nandacitmayarasaprati bhvitbhi ( )tbhiyaevanija-rpataykalbhigolokeevanivasati

  • - 120 -

    akhila-tmabhtagovindamdi-puruamtamahambhajmi hldinra sra prema, prema-sra bhava bhvera parama-kh, nmamah-bhva 4.68 hldinrasrapremaprema-srabhavabhvera parama-kh nma mah-bhva mahbhva-svarp r-rdh-hkur sarva-gua-khani ka-knt-iromai 4.69 mah-bhvasvarpr-rdh-hkursarva-guakhanika-kntiromai

  • - 121 -

    (r-rdh-hkur) smara-garala-khaana mama irasi maanam dehi pada-pallavam udra (r Gta-Govinda)10.8/ -(r Rpa-Santana) (Seva-kuja) dehimaanampallavam pada udram( ) mama irasi khaanam garala smara [] ratim gaur-lle api tapat saundarya-kiraai ac-lakm-saty paribhavati saubhgya-valanai va-krai candrval-mukha-navna-vraja-sat

  • - 122 -

    kipaty rd y t hari-dayita-rdh bhaja mana 10 ratim(Rati dev)gaur(Gauri dev)lle(Ll dev)apitapatisaundaryakiraaiac(ac dev)(Indra)lakmsaty(Satyabhm)(Dvrak)paribhavatisaubhgyavalanaiva-kraicandrval-mukha(Candrval)navna-vraja-satkipatirtytmhar-dayita-rdhmbhajamana ()

  • - 123 -

    (Rdh-dsyam)

    ymasundara ikhaa-ekhara, bhajmi rdh aravinda-netr, h devi kku-bhara-gadgadaydya vc, tavaivsmi tavaivsmi yat-kikaru bahua khalu kku-v nitya parasya puruasya ikhaa-maule tasy kad rasa-nidher vabhnu-jys tat-keli-kuja-bhavangana-marjan sym r Rdh-rasa-sudh-nidhi8 yat-kikarubahuakhalukku-vnityamparasyapuruasyaikhaa-mauletasykadrasa-nidhevabhnujytat-kelikujabhavanaganamarjansym ()

  • - 124 -

    veu karn nipatita skhalita ikhaa bhraa ca pta-vasana vraja-rja-sno yasy kaka-ara-ghta-vimrcchitasya t rdhik paricarmi kad rasena RRSN 39/5.20/BMP p. 87/ORY p. 29/GV p. 44 veum kart nipatitam skhalitaikaambhraamcapta-vasanamvraja-rja-snoyasykaa-aka araghta vimrcchitasya tm rdhikmparicarmikadrasena (Srimati Kisoriji) (Rdh-dsyam) pdbjayos tava vin vara-dsyam eva nnyat kadpi samaye kila devi yce sakhyya te mama namo stu namo stu nitya dsyya te mama raso stu raso stu satyam r Vilpa-kusumjali16/p. 137/5.18/p. 502/GV p. 103 pda-abjayotavavinvaradsyamevanaanyatkad apisamayekiladevi

  • - 125 -

    yce skhyya temamanamaastunamaastunityamdsyyatemama rasaastu rasaastusatyam (sakhtva)(dstva)[] palya-dasi- yasy kadp vasancala-khelanottha- dhanyti-dhanya-pavanena ktrtha-mn yogndra-durgama-gatir madhusdano pi tasy namo stu vabhnu-bhuvo die pi r Rdh-rasa-sudh-nidhi2/BMP p. 87 yasykadpivasanacala()khelanautthadhanyt-dhanyapavanenaktrtha-mnyogndra-durgama-gatimadhu-sdanaapitasynama

  • - 126 -

    astuvabhnu-bhuvadieapi yo brahma-rudra-uka-nrada-bhma-mukhyair lakito na sahas puruasya tasya sadyo va-karaa-cram ananta-akti ta rdhik-caraa-reum anusmarmi r Rdh-rasa-sudh-nidhi4/ORY p. 168 ya brahma-rudra-uka-nrada-bhma-mukhyai (Bhm)lakitanasahaspuruasyatasyasadyava-karaacramananta-aktimtam rdhik-caraa-reumanusmarmi

  • - 127 -

    anrdhya rdh-padmbhoja-reum anritya vndav tat-padkm asambhya-tad-bhva-gambhra-cittn kuta yma-sindho rasasyvagha Sva-sakalpa-praka stotra1/p. 135/5.10 anrdhyardh-padmbhojarenumanrityavndav tat-pada-akam asambhya tad-bhvagambhra-cittnkuta yma-sindho (yma-rasa)(gra-rasa)rasasyavagha () r-rpa-majari-karrcita-pda-padma- gohendra-nandana-bhujrpita-mastaky h modata kanaka-gauri-padravinda- samvhanni anakais tava ki kariye Vilpa-Kusumjali72/MS p. 15/STB p. 97 r-rpa-majari - (r Rpa-majar) karaarcitapdapadmagohendranandanabhuja arpita mastaky h modata kanaka gauri

  • - 128 -

    padravindasamvhannianakaitavakimkariye

    -- -bharair amta-sindhu-mayai kathacit klo maytigamita kila smprata hi tva cet kp mayi vidhsyasi naiva ki me prair vrajena ca varoru bakripi r Vilpa-kusumjali102/6.3 pt//MS 10 pt -bharairamta sindhumayaikathacitklamayatigamitakilasmpratahitvacetkpmayividhsyasinaevaki me prair vrajena ca vara uru bakripi r Vilpa-kusumjali tva rpa-majari sakh! Prathit pure smin pusa parasya vadana na hi payasti bimbdhare katam angata-bhartky

  • - 129 -

    yat te vyadhyi kim u tac chuka-pugavena r Vilpa-kusumjali1/5.18 pt/MS P. 14 tvamrpa-majar-sakhiprathitpureasminpusaparasyavadanamnahipayasiitibimbaadharekatamangatabhartkyyattevyadhyikimutactchukapugavena

    tmblrpaa-pda-mardana-payodnbhisrdibhir vndraya-mahevar priyatay ys toayanti priy pra-preha-sakh-kuld api kilsakocit bhmik kel-bhmiu rpa-majar-mukhs t dsik saraye (Vraja-vilsa-stava 38)//8.20 sarayet priy dsikrpa-majar-mukh - y toayantivndraya-mahevarmpriyatayabhisrapaya-dna()tmbla-arpaapda-mardana

  • - 130 -

    dibhibhmikkilaapisakh-kultpra-preha(Lalit)(Vikh)api asakocit()kel-bhmiu

    (pra-preha-sakhs) tva gopik va-raves tanayntike si sevdhikrii guro nija-pda-padme dsya pradya kuru m vraja-knane r- rdhghri-sevana-rase sukhin sukhbdhau Stava Kalpadruma tvagopikva-rave tanayantikeasisev-adhikriiguronija-pda-padmedsyapradyakurumvraja-knaner-rdh-aghrisevana-rase sukhinm sukhbdhau

  • - 131 -

    (prana-natha) mad--nthatve vraja-vipina-candra vraja-vane var tan-nthatve tad-atula-sakhtve tu lalitm vikh ikl-vitaraa-gurutve priya-saro- girindrau tat-prek-lalita-rati-datve smara mana 9/GKH (P) mat ( ) nthatvevrajavipinacandram()vrajavanavarm()tatnthatvetatatulasakhtve tu lalitm vikhm ik l vitaraagurutvepriya-saragiriindrau()tatpreklalitaratidatvesmaramana ()- rdhe vndvandhe karumta-vhini kpay nija-pdbja-dsya mahya pradyatm

  • - 132 -

    Arcana Paddhati ( )/ sakepa, vijpti-pacaka

    (akti-tattva)

    na tasya krya karaa ca vidyte na tat sama cbhyadhika ca dyte parsya aktir vividhaiva ryate svbhvik jna-bala-kriy ca (vetvatara Upaniad)6.8/ 13.65 pt/p. 28, 360, 405, 509/ natasyakryamkaraamcana vidytetat-samacabhyadhikacadyteparasyaaktivividhaevaryatesvbhvik()jnabalakriyca (para-sakti)

  • - 133 -

    parkhyy akter apthag api sa sve mahimani sthito jvkhy svm acid-abhihit t tri-padikm sva-tantreccha akti sakala-viaye preraa-paro vikrdyai nya parama-puruo ya vijayate 3/ apiapthakparkhyyt svmtri-padikmakti()jva-khy()abhihit acitsaparama-puruasthitasvemahimanisvatantra-icchanyavikra-dyaiaya()preraa-parasakala-viayeasau vijayate (cit-akti) (jva-akti) (my-akti)

    ()(Jva tattva)

    jvera svarpa haya kera nitya-dsa

  • - 134 -

    sphulig ddhgner iva cid-aavo jva-nicay hare sryasyaivpthag api tu tad-bheda-viay vae my yasya prakti-patir evevara iha sa jvo mukto pi prakti-vaa-yogya sva-guata 5/ ivasphuligddha-gnejva-nicayiva()cid-aavsryasyahareapi pthak( ) tat-bheda-viay()eve ihasavaraprakti-pati()yasyamyvae() api mukta jva yogyavaapraktisvaguata() svarprthair hnn nija-sukha-parn ka-vimukhn harer my-dayn gua-nigaa-jlai kalayati tath sthlair ligair dvi-vidhvaraai klea-nikarair mah-karmlnair nayati patitn svarga-nirayau 6/ svarparthaihnnnija()sukha

  • - 135 -

    parnkavimukhnharermydaynguanigaajlaikalayatitathsthlai ligai dvi-vidh varaai klea nikarair mah karma lnairnayatipatitnsvarganirayau mamaivo jva-loke jva-bhta santana mana-ahnndriyi prakti-sthni karati 15.7/p. 29, 123, 368 mamaevaaajva-lokejva-bhtasantanamanaahniindriyipraktisthnikarati (sarvevara)

  • - 136 -

    ka bhuli sei jva andi-bahirmukha ataeva my tre deya sasra-dukha 20.117/ kabhuli sei jvaandibahir-mukhaataevamytredeyasasra-dukha () apareyam itas tv any prakti viddhi me parm jva-bht mah-bho yayeda dhryate jagat 7.5/ 7.118//p. 361/GKH (P) apariyamitatvanypraktividdhimeparmjva-bhtmah-bhoyayidadhryatejagat (jiva-svarupa)

  • - 137 -

    -brahma-bhuvanl lok punar vartino rjuna mm upetya tu kaunteya punar janma na vidyate 8.16 -brahma-bhuvantlokpunavartinaarjunammupetyatukaunteyapunaa janmanavidyate ()(3.16.26 ) na tv evha jtu nsa na tva neme jandhip na caiva na bhaviyma sarve vayam ata param 2.12 natuevaahajtunasana tvanaimejan-adhipnacaevanabhaviymasarve vayamata param

  • - 138 -

    dehino smin yath dehe kaumra yauvana jar tath dehntara-praptir dhras tatra na muhyati 2.13 dehinaasminyathdehe kaumrayauvana jartathdehntarapraptidhratatranamuhyati yathnalo druu bhinna yate yathnilo deha-gata pthak sthita yath nabha sarva-gata na sajjate tath pumn sarva-guraya para 7.2.43 yathanaladruubhinnayateyathaniladeha-gata pthak sthitayathnabha sarva-gatana sajjate tathpumnsarva-gua-rayapara

  • - 139 -

    na jyate mriyate v kadcin nya bhtv bhavit v na bhya ajo nitya vato ya puro na hanyate hanyamne arre 2.20 najyatemriyatevkadcin ( )nayabhtvbhavitvnabhyaajanityavataayapuranahanyatehanyamnearre srya-kiraa yaiche agni-jvl-caya, dv supar sayuj sakhy, janma karma ca me divyam, mm upetya punar janma, yad gatv na nivartante, bhakta-deha pile haya guera smaraa, adhikra n labhiy siddha-deha-bhve

  • - 140 -

    (Abhidheya-tattva)

    matir na ke parata svato v mitho bhipadyeta gha-vratnm adnta-gobhir viat tamisra puna puna carvita-carvanm 7.5.30/1, pt matinakeparata svatovmitha abhipadyeta gha-vratnmadnta-gobhir viat tamisrapunapunacarvitacarvanm na te vidu svrtha-gati hi viu duray ye bahir-artha-mnina andh yathndhair upanyamns te pia-tantrym uru-dmni baddh 7.5.31 natevidusva-artha-gatihiviu

  • - 141 -

    durayyebahiartha-mninaandhyathandhairupanyamnsteapiia-tantrym()urudmnibaddh kaumra caret prjo dharmn bhgavatn iha durlabha mnua janma tad apy adhruvam arthadam 7.6.1 ri-prahrda uvcakaumracaretprjadharmnbhgavatnihadurlabhamnua janmatadapiadhruvamarthadam

  • - 142 -

    ye nye ravindka vimukta-mninas

    tvayy asta-bhvd aviuddha-buddhaya ruhya kcchrea para pada tata patanty adho ndta-yumad-aghraya 10.2.32/ 22.30/ /BTV /p. 519 ye anyearavinda-akavimukta-mnina tvayiasta-bhvtaviuddha-buddhayaruhyakcchreaparam padam()tatapatantiadha()andta yumat aghraya

    [] muktir hitvnyath rpa sva-rpea vyavasthiti

  • - 143 -

    10.2.32//p. 430 muktirhitvanyathrpasva-rpeavyavasthiti slokya-sri-smpya-srpyaikatvam apy uta dyamna na ghanti vin mat-sevana jan 3.29.13/ 4.207, 3.189/ slokyasrismpyasrpyaekatvamapiutadyamnana ghanti vin mat sevanajan [(Kapiladeva)(Devahti)](syujya) man aeva manuy kraa bandha-mokayo bandhyago muktyai nirvi viay mana (Amta-bindu Upaniad)2

  • - 144 -

    ka-bhakta nikma ataeva nta bhukti-mukti-siddhi-km sakali anta 19.149 ka-bhaktanikmaataevantabhuktimuktisiddhi(aa-yoga) km sakalianta ()(bhukti)(mukti)(siddhi) bhukti-mukti-sph yvat pic hdi vartate tvad bhakti-sukhasytra katham abhyudayo bhavet 1.2.22 / 19.176/MS 4.2 bhuktimukti sphyvatpichdivartatetvatbhaktisukhasyaatrakathamabhyudayabhavet

  • - 145 -

    na dhana na jana na sundar kavit v jagad-a kmaye mama janmani janmanvare bhavatd bhaktir ahaituk tvayi 4/ 20.29 nadhanamnajanamnasundarmkavitmvjagat-akmayemamajanmanijanmanivarebhavattbhaktiahaituktvayi (GV p. 34) janmaivarya-ruta-rbhir edhamna-mada pumn naivrhaty abhidhtu vai tvm akicana-gocaram

  • - 146 -

    1.8.26 janmaaivaryarutarbhiedhamnamadapumnnaevaarhatiabhidhtuvaitvmakicana-gocaram (Yamunacarya) yadvadhi mama ceta ka-padravinde nava-nava-rasa-dhmany udyata rantum st tadvadhi bata nri-sagame smaryamne bhavati mukha-vikra suu nihvana ca Yamun-stotram yad-avadhimama ceta ka-pada-ravindenava-nava rasa-dhmanyudyatarantumsttadvadhibata nri-sagame smaryamnebhavatimukha-vikrasuunihvanaca

  • - 147 -

    - asad-vrt-vey visja mati-sarvasva-hara kath mukti-vyghry na u kila sarvtma-gila api tyaktv lakm-pati-ratim ito vyoma-nayan vraje rdh-kau sva-rati-mai-dau tva bhaja mana 4 asat-vrt-veyvisjamati sarvasva hara kathmuktivyghryna u kila sarva-tma-gilaapityaktvlakm-pati ratimitavyoma-nayanmvrajerdh-kau-sva-ratimai dau tvam bhaja mana

    - asac-ce-kaa-prada-vikaa-plibhir iha prakma kmdi-prakaa-pathapti-vyatikarai gale baddhv hanye ham iti bak-bhid vartmapa-gae kuru tvam phutkrn avati sa yath tvam mana ita 5 asatcekaa-prada

  • - 148 -

    vikaa-plibhi ihaprakmamkmdiprakaa-pathapti-vyatikaraigalebaddhvhanyeahamiti[]bakbhid(Baka)vartmapa-gaekurutvamphutkrnavati[]sayathtvammanaita [] are ceta prodyat-kapaa-kui-ni-bhara-khara- karan mtre sntv dahasi katham tmnam api mm sad tva gndharv-giridhara-pada-prema-vilasat- sudhmbhodhau sntv svam api nitar m ca sukhaya 6/2.22 arecetaprodyatkapaa kui-ni bhara khara karat mtre sntv dahasikathamtmnamapimm sadtvamgndharv-giridhara - (r Rdh-Giridhari)padapremavilasatsudh-ambhodhausntvsvam

  • - 149 -

    api nitarm mm casukhaya ()-- pratih dh vapaca-rama me hdi naet katha sdhu-prem spati ucir etan nanu mana sad tva sevasva prabhu-dayita-smantam atula yath t nikya tvaritam iha ta veayati sa 7/2.21 pratih a dhvapaca-ramamehdinaetkatham( ) sdhu-premspatiucietatnanumanasadtvamsevasvaprabhudayitasmantam()atulamyathtm()nikyatvaritam iha tam ( )veayatisa ()

  • - 150 -

    (raddh)/(aragati)

    raddh abde vivsa kahe sudha nicaya ke bhakti kaile sarva-karma kta haya 22.62/p. 33 raddh-abdevivsakahesudha nicaya ke bhaktikailesarva-karmaktahaya

    S ca arapatti lakaa mnya-stra 58/ scaarapattilakaa raddh tv anyopya varja bhakty-unmukh citta-vtti-viea mnya-stra57/p. 33/

  • - 151 -

    raddhtuviea()citta-vtti bhakti-unmukh anya-upya-varjam [(ka-seva-vasana)] yama(nisanta-bhajana)(1.6, pt) BR nuklyasya sakalpa prtiklyasya varjanam rakiyatti vivso gopttve varaa tath tma-nikepa-krpaye a-vidh aragati 11.676/ 22.100//Bhakti-sandarbhaA 236 /9 pt/p. 92/3.2 nuklyasyaosakalpaprtiklyasyavarjanamrakiyati itivivsagopttvevaraam tath tma-nikepa krpayea-vidharaa-gati nuklyasya sakalpa prtiklyasya varjanam

  • - 152 -

    (sakalpa pratij)(rakiyatti vivso)(vivsa)(gopttve varaam)(nirabharat)(tma-nikepa)(tma-nivedana)(krpaye)(krpanya dainya) atyhra praysa ca prajalpo niyamgraha jana-saga ca laulya ca abhir bhaktir vinayati 2 ati-hrapraysa ca prajalpa niyamgrahajana-sagacalaulyamcaabhibhaktivinayati (1) (2) (3) (4) (5) (6)

  • - 153 -

    utshn nicayd dhairyt tat-tat-karma-pravartant saga-tygt sato vtte abhir bhakti prasidhyati 3 utshtnicaytdhairyttat-tat-karma-pravartantsaga-tygtsata-vtteabhibhaktiprasidhyati (1) (2) (3) (4) (5) (6) sarva-dharmn parityajya mm eka araa vraja aha tv sarva-ppebhyo mokayiymi m uca 18.66/ 8.63, 22.94/ /PJ 9.31/p. 458 sarva-dharmn parityajya

  • - 154 -

    mmekamaraamvrajaahamtvmsarvappebhyamokayiymimuca [](varrama)()( B.R. PJ)

    daiv hy e gua-may mama my duratyay mm eva ye prapadyante mym et taranti te 7.14/ 22.23, 24.138/PJ 9.11 daivhiegua-maymamamyduratyaymm eva yeprapadyantemym etmtarantite

    ()

  • - 155 -

    anany cintayanto m ye jan paryupsate te nitybhiyuktn yoga-kema vahmy aham 9.22/p. 87 ananycintayantammyejanparyupsatetemnityaabhiyuktnmyogakemamvahmiaham bhakti-yoga bhakti-yoga bhakti-yoga dhana bhakti ei ka nma smaraa krandana 24.72 bhakti-yogadhanabhaktiei ka nmasmaraakrandana

  • - 156 -

    td api suncena na prema-gandho sti darpi me harau krandmi saubhgya-bhara prakitum va-vilsy-nana-lokana vin bibharmi yat pra-patagakn vth 2.45/PJ 8.31 naprema-gandhaastidar apimeharaukrandmisaubhgya-bharamprakitumva-vilsinanalokanamvinbibharmiyatpra-patagaknvth (8.4pt)

  • - 157 -

    (Bhakti-tattva)

    anybhilit-nya, nitya-siddha ka-prema, kti-sdhy bhavet sdhya, tan-nma-rpa-caritdi

    sarvopdhi-vinirmukta tat-paratvena nirmalam hkea hkea-sevana bhaktir ucyate 1.1.12/Nrada-Pacartra/ 19.170/ p. 388 sarva-updhi-vinirmuktam(-)tat-paratvenanirmalamhkeahka-asevanambhaktiucyate (jiva)(Hkea) sa vai pus paro dharmo yato bhaktir adhokaje ahaituky apratihat yaytm suprasdati 1.2.6/1.4/RVC p. 111/p. 85, 198, 454/STB p. 25

  • - 158 -

    savaipusmparadharmayatabhaktiadha-akajeahaitukapratihatyaytmsuprasdati ravaa krtana vio smaraa pda-sevanam arcana vandana dsya sakhyam tma-nivedanam iti pusrpit viau bhakti cen nava-laka kriyeta bhagavaty addh tan manye dhtam uttamam 7.5.23-24/p. 392/ [r-prahrda uvca]ravaamkrtanam vio ( ) smaraam pda-sevanam arcanamvandanamdsyamsakhyamtma-nivedanamitipus arpitviau()bhakticetnava-lakakriyeta

  • - 159 -

    bhagavati addh tatmanyeadhtamuttamam []() iti pusrpit viau viau (visaya) (asraya-bhagavan)(Murwillambha 7.2.04) sdhu-saga, nma-krtana, bhgavata-ravaa, mathur-vsa, r-mrtira raddhya sevana 22.128/MS p. 11 sdhu-saganma-krtanabhgavata-ravaamathur-vsa ( ) r-mrtira raddhya sevana []

  • - 160 -

    (Guru-pdraya) guru-pdrayas tasmt ka-dkdi-ikaam virambhea guro sev sdhu-vartmnu-vartanam 1.2.74 guru-pda-raya tasmtka-dk-diikaamsevgurovirambheaanu-vartanamvartmasdhu

    []()(/)() syt ka-nma-caritdi-sitpy avidy pittopatapta-rasanasya na rocik nu kintv dard anudina khalu saiva ju svdv kramd bhavati tad-gada-mla-hantr 7 sytkanmacarita-disitapiavidypittaupataptarasanasyanarociknukintudartanudinamkhalus()evaju svdvkramt

  • - 161 -

    bhavati tat-gadamlahantr (avidy)[] ymam eva para rpa pur madhu-pur var vaya kaioraka dhyeyam dya eva paro rasa 19.106/Padyavali82 ymamevapararpapurmadhu-purvarvayakaiorakadhyeyamdyaevapararasa bhakti-yogena manasi samyak praihite male apayat purua pra my ca tad-aprayam 1.7.4 bhaktiyogenamanasisamyakpraihiteamale

  • - 162 -

    apayat puruampram mym ca tat aprayam () apayat purua praSri Hari-kathamrta bhakty tv ananyay akya aham eva-vidho rjuna jtu drauca tattvena praveu ca parantapa 11.54 parantapaarjunatuananyaybhaktyahamakyajtucadrauca eva-vidha ( ) ca tattvenapraveum()

  • - 163 -

    bhakty mm abhiljnti yvn ya csmi tattvata tato m tattvato jtv viate tad-anantaram 18.55 bhaktyabhiljntimmtattvatayvnca ya smitatajtvtattvatatad-anantaramviatem() bhaktyham ekay grhya raddhaytm priya satm bhakti punti man-nih va-pkn api sambhavt 11.14.21/p. 85, 378, 381, 450/33, pt bhaktyahamekaygrhya raddhaytmpriyasatmbhaktipuntiman-nihva-pknapisambhavt

  • - 164 -

    () na sdhayati m yogo na skya dharma uddhava na svdhyyas tapas tygo yath bhaktir mamorjit 11.14.20/p. 457 na sdhayatimyoganaskyadharmauddhavanasvdhyyatapatygayathbhaktimamarjit (govindam di-purua) advaitam acyutam andim ananta-rpam dya pura-purua nava-yauvana ca vedeu durlabham adurlabham tma-bhaktau govindam di-purua tam aha bhajmi 33 aham bhajmitam di-puruam govindam advaitam acyutam andim ananta-rpam dyam pura-puruamnava-yauvanam ca

  • - 165 -

    vedeu durlabhamadurlabhamtma-bhaktau patra pupa phala toya yo me bhakty prayacchati tad aha bhakty-upahtam anmi prayattmana 9.26/10.81.4/p. 60 patra()pupaphala toya ya mebhaktyprayacchatitadahabhakti-upahtamanmiprayata-tmana bhakti parenubhavo viraktir anyatra caia trika eka-kla prapadyamnasya yathnata syus tui pui kud-apyo nu-ghsam 11.2.42 bhaktipara-anubhavaviraktianyatraca

  • - 166 -

    ea trika eka-kla prapadyamnasyayathanatasyutuipuikut-apyaanu-ghsam yath taror mla-niecanena tpyanti tat-skandha-bhujopakh propahrc ca yathendriy tathaiva sarvrhaam acyutejy 4.31.14/ 22.63/4.3 yathtaromlaniecanenatpyantitatskandhabhujapakhpraupahrtcayathindriytath evasarvaarhaamacyuta ijy

  • - 167 -

    devari-bhtpta-n pit na kikaro nyam ca rjan sarvtman ya araa araya gato mukunda parihtya kartam 11.5.41/ 22.141/2.25/ devaribhtaptanpitnakikaranayamcarjansarva-tmanyaaraaaraya gata mukunda parihtyakartam pramaa(bhgavat-bhajana)(deva-bhajana)(rddha) ye py anya-devat-bhakt yajante raddhaynvit te pi mm eva kaunteya yajanty avidhi-prvakam 9.23 yeapianyadevatbhaktyajanteraddhay anvit te api mm eva

  • - 168 -

    kaunteya yajanti avidhi-prvakam

    dukhev anudvigna-man sukheu vigata-spha vta-rga-bhaya-krodha sthita-dhr munir ucyate 2.56 dukhevanudvigna-mansukheuvigata-spha vta( ) rga bhayakrodhasthita-dhrucyate [ (dhytmika) (dhibhautika)(dhidaivika)] pryelpyua sabhya kalv asmin yuge jan mand sumanda-matayo manda-bhgy hy upadrut 1.1.10 pryealpayuasabhyakalu( )asminyuge janmand sumanda-matayomanda-bhgyhiupadrut

  • - 169 -

    vsudeve bhagavati bhakti-yoga prayojita janayaty u vairagya jna ca yad ahaitukam 1.2.7 vsudeve bhagavati bhakti-yogaprayojitajanayatiuvairagya jnacayatahaitukam dharma svanuhita pus vivaksena-kathsu ya notpdayed yadi rati rama eva hi kevalam 1.2.8 dharmasva-nuhitapusvivaksena()kathsuyanautpdayetyadiratiramaevahikevalam

  • - 170 -

    bhidyate hdaya-granthi chidyante sarva-saay kyante csya karmi mayi dte khiltmani 11.20.30 (1.2.21)//PJ 9.46 bhidyate hdaya granthi chidyante sarva saay kyantecaasyakarmimayideakhila-tmani bhla n khibe ra bhla n paribe vraje rdh-ka-sev mnase karibe 6.236-7/p. 54,218

    bhlan khiberabhlan paribevrajerdh-ka-sevmnase karibe viay vinivartante nirhrasya dehina rasa-varja raso py asya para dv nivartate 2.59

  • - 171 -

    viay vinivartante nirhrasyadehinarasa-varjarasaapiasya para dv nivartate () klea-ghn ubhad moka-laghut-kt sudurlabh sndrnanda-vietm r-kkari ca s 1.1.17//p. 390/GKH (P) 1. klea-ghn(rmat Bhakti-dev)2. ubhad3. moka-laghut-kt4. sudurlabh5. sndrnanda-vietm6. r-ka-kari samam r-rpea smara-vivaa-rdh-giribhtor vraje skt-sev-labhana-vidhaye tad-gaa-yujo tad-ijykhy-dhyna-ravaa-nati-pacmtam ida dhayan nity govardhanam anudinam tvam bhaja mana

  • - 172 -

    11 samamr-rpeasmara vivaardh-giribhto - (r r Rdha-Giridhr)vrajesktsevlabhanavidhayetad-gaa-yujotad-ijya() akhy dhynaravaanatipacaamtam idam dhayan nity govardhanamanudinamtvambhajamana

    ()-(pancamrta)(arcane) ( sankirtana) (dhyana)(sravana) nha vedair na tapas, akma sarva-kmo v, nya sukhpo bhagavn, samrit ye pada-pallava-plava, okmardibhir-bhvair, para-svabhva-karmi, ansaktasya viayn, tapas brahmacaryea, vsyam idam sarva, h yasya harer dsye, catur-vidh bhajante m, varramcravat

  • - 173 -

    (Karma-mira-bhakti) yat karoi yad ansi yaj juhoi dadsi yat yat tapasyasi kaunteya tat kuruva mad-arpaam 9.27 yatkaroiyatansiyat juhoi dadsi yat tapasyasikaunteyatatkuruvamatarpaam (Jna-mira-bhakti) brahma-bhta prasanntm na ocati na kkati sama sarveu bhteu mad-bhakti labhate parm 18.54 brahma-bhta prasann-tm() na ocati na kkatisamasarveubhteu labhatemad-bhaktiparm (brahma-bhta)

  • - 174 -

    (Vaidhi-bhakti) yatra rgnavptatvt pravttir upajyate sanenaiva strasya s vaidh bhaktir ucyate 1.2.6/p. 118/MS p. 42/p. 392 yatraanavptatvtrga()pravtti()eva upajyate sanena strasya s bhaktiucyatevaidh (Mukhya-lakaa)(gauna-lakaa) (Rgnuga-bhakti) virjantm abhivyakt vraja-vsi-jandiu

    rgtmikm anust y sa rgnugocyate 1.2.270/ 22.154/MS p. 43 virjantmabhivyaktmrga-tmikmvraja-vsi-jana-diuanustysrga-anugucyate

    (ragatmika-bhakti)()

  • - 175 -

    (rgnuga-bhakti)- (Raga)(atmika) Anuga ragatmika - raganuga rgtmika-bhakti mukhy vraja-vsi-jane tra anugata bhaktira rgnug-nme 22.149/8, pt rgtmika-bhaktimukhyvraja-vsi-jane tra anugatabhaktirargnug-nme

    (1) ka smaran jana csya preha nija-samhitam

    tat-tat-kath-rata csau kuryd vsa vraje sad 1.2.294 /p. 121/ 22.160//MS p. 45/8 pt/

  • - 176 -

    p. 393,462, 474/GKH (P) kamsmaranjanamcaasyaprehamnija-samhitamtat-tat-kathratacaasaukurydvsamvrajesad

    (nava-kisora)() (2) sev sdhaka-rpea siddha-rpea ctra hi tad-bhva-lipsun kry vraja-loknusrata 1.2.295/p. 121/MS p.45/ 22.158//6.7/8 pt/p. 392/PP p. 86/KGH (P) sevsdhaka-rpeasiddha-rpeacaatrahitatbhvalipsunkry vraja-loka anusrata

  • - 177 -

    (lobha)(sadhaka-rupa)(siddha-rupa)

    nijbha-ka-preha pcheta lgiy

    nirantara sev kare antarman ha 22.159/p. 128 nija-abhaka-prehapcheta lgiynirantara sevkareantarmanha

    (ka-preha)(nijbha-ka-preha)- ravaotkrtandni vaidha-bhakty-uditni tu yny agni ca tny atra vijeyni manibhi 1.2.296//PP p. 86/p. 462, 474/GKH (P)

  • - 178 -

    raga-pravrtti vaidhi-bhakti rgtmikaika-nih ye vrajavsi-jandaya

    te bhvptaye lubdho bhaved atrdhikravn 1.2.291/MS p. 44 ye()rgtmika-eka-nih(Subala)vrajavsi-janadayaatratemlubdhabhva-ptaye-(rgtmika-jana) bhavet adhikravn

    - (lobha) lobhe vraja-vsra bhve kare anugati stra-yukti nhi mne rgnugra prakti 22.153/8, p. 82 lobhevraja-vsra bhvekare anugatistra-yuktinhi mnergnugraprakti

  • - 179 -

    () ie sv-rasik rga paramviat bhavet

    tan-may y bhaved bhakti stra rgtmikodit 1.2.272/ 22.150//MS p. 43/8, pt bhavetrgaparama-viatsv-rasik()iesbhaktiytanmay()bhavetatrargtmik-udit

  • - 180 -

    [](-)//() s kma-rp sambandha-rp ceti bhaved dvidh 1.2.273/MS p. 43 (kma-rpa-bhakti)(mdhurya-rasa)(sambandha-rpa)(vtsalya-rasa)(sakhya-rasa) sambhoga-icchmay()tat-tad bhva icchmay( ) tat-tad-bhva-icchmay Ujjvala-nlamai / ()(tat-tad-bhva)[]

  • - 181 -

    yadccher vsa vraja-bhuvi sa-rga prati-janur

    yuva-dvandva tac cet paricaritum rd abhilae svarpa r-rpa sa-gaam iha tasygrajam api sphua prem nitya smara nama tad tva u mana 3/ yadi icchevsamvraja-bhuvisa-rgamprati-januyuva-dvandvam tat cet[ ] paricaritumrtabhilaesvarpamr-rpamsa-gaamihatasyaagrajamapi sphuampremnityamsmaranamatadtvamumana

    - mad--nthatve vraja-vipina-candra vraja-vane var tan-nthatve tad-atula-sakhtve tu lalitm vikh ikl-vitaraa-gurutve priya-saro- girindrau tat-prek-lalita-rati-datve smara mana 9/GKH (P) mat ( )

  • - 182 -

    nthatvevrajavipinacandram()vrajavanavarm()tatnthatvetatatula sakhtve tu lalitmvikhm ik lvitaraagurutvepriya-saragiriindrau()tatpreklalitaratidatvesmaramana

    ()- () bhakti prvai rit tn tu rasa payed yad-tta-dhi

    ta naumi satata rpa-nma-priya-jana hare 1.2

    [(Dhruva)(Kumaras)]

  • - 183 -

    - mana-ik-daikdaaka-varam etan madhuray gir gyaty uccai samadhi-gata-sarvrtha-tati ya sa-ytha r-rpnuga iha bhavan gokula-vane jano rdh-ktula-bhajana-ratna sa labhate 12 manaikdaekdaakavarametanmadhuray gir gyati uccai samadhigatasarvaartha-tatiyasa-ythar-rpa-anugaihabhavangokula-vane (Gokula) jana rdh-ka-atulabhajanaratnamsalabhate [(stotra)]()-

    (ravanam)

    sat prasagn mama vrya-savido, vikrita vraja-vadhbhir, anugrahya bhaktn

  • - 184 -

    vat sva-kath ka puya-ravaa-krtana hdy anta stho hy abhadri vidhunoti suht satm 1.2.17//2.1.239/p. 86/5.2/GKH 13.24 vatmsva-kathkapuya ravaa krtana hdi anta sthahiabhadri()vidhunotisuhtsatm - pibanti ye bhagavata tmana sat kathmta ravaa-pueu sambhtam punanti te viaya-viditaya vrajanti tac-caraa-saroruhntikam 2.2.37/GKH (P) pibantiyebhagavata- tmana sat kath-amtaravaa-pueusambhtampunanti teviaya-vidita-ayavrajantitat-caraasaroruha-antikam

  • - 185 -

    - sa uttamaloka mahan-mukha-cyuta bhavat-padmbhoja-sudh-kanila smti punar vismta-tattva-vartman kuyogin no vitaraty ala varai 4.20.25 sauttama-lokamahatmukha-cyutabhavatpada-ambhojasudhkaaanilasmtimpunavismtatattvavartmanmku-yoginm na vitarati alam varai [(Pthu Mahrja)] tasmin mahan-mukharit madhubhic-caritra- pya-ea-sarita parita sravanti

  • - 186 -

    t ye pibanty avito npa gha-karais tn na spanty aana-t-bhaya-oka-moh 4.29.40/ tasminmahatmukharitmadhu-bhit(Madhu)caritrapya ea saritaparitasravantityepibantiavitanpaghakaraitnnaspantiaanatbhayaokamoh

    (Nma-sankrtana)

    (nma-krtana) harer nma harer nma harer nmaiva kevalam kalau nsty eva nsty eva nsty eva gatir anyath --38.126//p. 106/p. 199,217/ 17.21 hare nmahare nmahare nmaevakevalamkalau

  • - 187 -

    na astievana astievana astievagatianyath kte yad dhyyato viu trety yajato makhai dvpare paricaryy kalau tad dhari-krtant 12.3.52 kte(Satya-yuga)yatdhyyata viu trety(Tret-yuga)yajatamakhaidvpare(Dvpara)paricaryykalautat()hari-krtant nma-ll-gudnm uccair bh tu krtana 1.2.145 nmallgudnmuccaibhtukrtana

  • - 188 -

    sarvato bhvena krtana-sakrtana (Srila Bhaktisiddhanta Sarasvati)(1) sarvatobhvenakrtana sakrtana-sam []krtana/ japato hari-nmni sthne ata-gundhika tmna ca punty uccair japau rotn punti ca -/ 16.283/p. 108 bhrata-bhmite haila manuya janma yra janma srthaka kari kara para-upakra 9.41/p. 16 bhrata bhmite hailamanuyajanmayrajanma

  • - 189 -

    srthakakarikaraparaupakra [Bhrata(Bh)]() (Gaurasundara) yre dekha, tre kaha ka-upadea mra jya guru ha tra ei dea 7.128 yredekhatrekahaka-upadeamra jyaguru hatraei dea pthivte che yata nagardi grma sarvatra pracra haibe mora nma 4.126 pthivte che yata nagara-di grma sarvatrapracra haibemora nma

  • - 190 -

    pra che tra, se hetu pracra prati-hina ka gth saba Vaisnava Ke ()

    (Nma-tattva)

    nmnm akri bahudh nija-sarva-aktis tatrrpit niyamita smarae na kla etd tava kp bhagavan mampi durdaivam dam ihjani nnurga 2/ 20.16/2.1/ nmnmakribahudh nija-sarva-akti tatraarpitniyamitasmaraena kla etd tavakpbhagavanmamaapi

  • - 191 -

    durdaivam dam iha ( )ajaninaanurga (sandhya-vandana) nma cintmai ka caitanya-rasa-vigraha pra uddho nitya-mukto bhinnatvn nma-nmino /1.2.233/ 17.133/p.102//2.31/p. 48,242 nmacint-maika( ) caitanya-rasa-vigraha prauddhanitya mukta abhinna-tvt nmanmino (cintmai)(nma)(nm)

  • - 192 -

    (paramnanda-svarpa)(parama-pururtha)(caitanya-rasa-svarpa) () (sahajiys) ata r-ka-nmdi na bhaved grhyam indriyai sevonmukhe hi jihvdau svayam eva sphuraty ada /1.2.234/ 17.136/2.32/p. 242, 330 atar-ka-nma-di na bhavet grhyam indriyai sev-unmukhehi jihv-dausvayamevasphuratiada() (sevonmukha-sdhaka)

  • - 193 -

    () etvn eva loke smin pus dharma para smta bhakti-yogo bhagavati tan-nma-grahadibhi 6.3.22/1.37/GKH (P) etvnvaloke asminpusmdharmaparasmtabhakti-yogabhagavatitatnmagrahaa-dibhi

    tue tavin rati vitanute tuval-labdhaye kara-kroa-kaambin ghaayate karrbudebhya sphm ceta-prgaa-sagin vijayate sarvendriy kti no jne janit kiyadbhir amtai keti vara-dvay Vidagdha-mdhava 1.15/1.99/GV p. 34 tue tavin ratim vitanute tua-val-labdhaye kara kroa kaambin ghaayatekara-arbudebhya sphmceta-prgaasaginvijayate sarva-indriym ktim na u jne janitkiyadbhiamtaikaitivara-dvay

  • - 194 -

    []- madhura-madhuram etan magal magaln sakala-nigama-vall sat-phala cit-svarpam sakd api parigta raddhay helay v bhgu-vara! nara-mtra trayet kanma (Skana-Pura)/11.234/p. 24//1.18 madhuramadhurametatmangalammangalnmsakalanigamavallsatphalamcitsvarpam sakt api parigtam raddhayhelayvbhgu (Bhrgu) vara nara mtram tarayet ka nma (cit-akti)(hel)

  • - 195 -

    (Japa) mano madhye sthito mantro mantra-madhye sthita mana mano mantro sama-yukta etad hi japa-lakaam Dhyana-candra Paddhati , 64 mana madhye sthita mantra mantra-madhye sthitam mana mana mantrasama-yuktametathijapa-lakaam kaler doa-nidhe rjann asti hy eko mahn gua krtand eva kasya mukta-saga para vrajet 12.3.51/20.344 kaledoa-nidherjanastihiekamahngua krtant eva kasyamukta-sagaparamvrajet

  • - 196 -

    nha vasmi vaikuhe yogin hdayena ca mad-bhakt yatra gyanti tatra tihmi nrada /Nrada-bhakti-stra 3.37/Bhakti Sandarbha269/GKH (P) 17.24 naahamtihmi [vasmi]vaikuheyoginmhdayeuv[ca] yatragyantimat-bhakt tatra tihminrada bahu janma kare yadi ravaa, krtana tabu ta n pya ka-pade prema-dhana 8.16 /p. 20 /p. 49 bahu janma kare yadi ravaakrtanatabutanpyaka-padeprema-dhana ( )

  • - 197 -

    aho bata va-paco to garyn yaj-jihvgre vartate nma tubhyam tepus tapas te juhuvu sasnur rya brahmncur nma ganti ye te 3.33.7/ 11.192, 19.72, 16.27//p. 327, 437/GKH (P) aho batava-pacaatagarynyatjihv-agrevartatenmatubhyamtepu tapatejuhuvusasnu ry brahma ancunmagantiyete

    (Bhva-bhakti)

    uddha-sattva-vietm yath duatvam me davayati ahasypi kpay yath mahyam premmtam api dadty ujjvalam asau

  • - 198 -

    yath r-gndharv-bhajana-vidhaye prerayati m tath gohe kkv giridharam iha tvam bhaja mana 8 yathduatvammedavayatiahasypikpayyathmahyampremmtamapidadtiujjvalamasauyath r-gndharvbhajana-vidhayeprerayatimmtathgohekkvgiridharamihatvambhajamana () nayana galad-aru-dhray vadana gadgada-ruddhay gir pulakair nicita vapu kad tava nma-grahae bhaviyati 6/ 20.36/6.1/(Bhakti-rasyana)p. 74 nayanam galat-aru-dhray vadanam gadgada ruddhay girpulakainicitam

  • - 199 -

    vapu kad tava nma-grahaebhaviyati kntir avyartha-klatva viraktir mna-nyat -bandha samutkah nma-gne sad ruci saktis tad-gukhyne prtis tad-vasati-sthale ity dayo nubhv syur jta-bhvkure jane 1.3.25-26/ 23.18-19/p. 139/6.3 knti avyartha-klatvam viraktimna-nyat-bandha samutkahnma-gnesadrucisaktitatgua-khyneprtitatvasati-sthale()itidayaanubhvsyu jtabhva-akurejane (1) knti - (2) avyartha-klatva - (3) virakti (4) mna-nyat (5) -bandha - (6) samutkah - (7) nma-gne sad ruci (8) tad-gukhyne sakti - (9) tad-vasati-sthale prti - (prti)

  • - 200 -

    (Vtrsura)(samutkah) ajta-pak iva mtara khag stanya yath vatsatar kudhrt priya priyeva vyuita via mano ravindka didkate tvm 6.11.26/6.3 pt/GKH (P) ajta-pak ivamtaramkhagstanyamyathvatsatarkudha-rtpriyampriyivavyuitamviamanaaravinda-akadidkatetvm aha hare tava pdaika-mla- dsnudso bhavitsmi bhya mana smaretsu-pater gus te gta vk karma karotu kya 6.11.24/5.6/GKH (P) aha hare tava pda-eka-mlads-anudsa bhavitsmi bhya manasmaretasu-pateguntegtavk

  • - 201 -

    karmakarotukya na nka-pa na ca pramehya na srva-bhauma na rasdhipatyam na yoga-siddh apunar-bhava v samajasa tv virahayya kke 6.11.25/4.18 nanka-panacapramehyana srva-bhaumanarasdhipatyamnayoga-siddh [ (anim) (laghim)(mahim)]apunar-bhavavsamajasatvvirahayyakke bhaktis tvayi sthiratar bhagavan yadi syd daivena na phalati divya-kiora-mrti

  • - 202 -

    mukti svaya mukulitjali sevate smn dharmrtha-kma-gataya samaya-pratk Ka-karmta107/6.11/PJ 3.19 bhaktitvayisthiratarbhagavanyadisytdaivenanaphalatidivyakiora-mrti mukti svayam mukulita-ajali sevateasmndharmaarthakmagatayasamayapratk parasparnukathana pvana bhagavad-yaa mitho ratir mithas tuir nivttir mitha tmana smaranta smrayanta ca mitho ghaugha-hara harim bhakty sajtay bhakty bibhraty utpulak tanum 11.3.30-31/6.12 parasparaanukathanampvanambhagavat yaa mitha ratimithatuinivttimithatmanasmarantasmrayanta camithaagha-ogha-haram(Aghasura)harimbhakty

  • - 203 -

    sajtaybhaktybibhratiutpulakmtanum (acintya)(ahaituk) kasynubhvo sya na deva vidmahe tavghri-reu-spardhikra yad-vchay rr lalancarat tapo vihya kmn su-cira dhta-vrat 10.16.36/9.114/BMP p. 391/6.22 kasyaanubhvaasya(Kliya)nadevavidmahetavaaghrireusparaaadhikrayatvchay r lalan carattapavihyakmnsu-ciramdhtavrat [(Ngapatns)]

  • - 204 -

    sm aho caraa-reu-jum aha sy vndvane kim api gulma-latauadhnm y dustyaja sva-janam rya-patha ca hitv bhejur mukunda-padav rutibhir vimgym 10.47.61/ 7.47/p. 82/BMP p. 275/ORY p. 113/6.24 samahocaraa-reujumaham symvndvane kim apigulma-lat-auadhnmydustya-jam sva-janamrya-pathamcahitvbheju mukunda-padavm rutibhivimgym

    [] vande nanda-vraja-str pda-reum abhkaa ys hari-kathodgta punti bhuvana-trayam 10.47.63/BMP p. 276/STB p. 34 vandenanda-vrajastrm pda reum abhkaaysmharikathudgtampuntibhuvana-trayam

  • - 205 -

    []

    (Prema-bhakti)

    (1) samya masita-svnto mamatvtiaykita bhva sa eva sndrtm budhai prem nigadyate 1.4.1/ 23.7/p. 145/MS p. 83/p. 397/GKH (P) samyak masita-sva-anta mamatvaatiaya-akitabhvasaevasndra-tmbudhaipremnigadyate (mamat) ( 2) sarvath dhvasa-rahita yadyapi dhvasa-krae yad bhva-bandhana yno sa prem parikrtita Ujjvala-nlmai/ 4.165 pt/10.60.51 pt/STB p. 54

  • - 206 -

    sabhva-bandhanamynoyadyady apidhvasa-kraesarvathdhvasa-rahitamparikrtitaprem

    (Mamat) ananya-mamat viau mamat prema-sagat bhaktir ity ucyate bhma-prahldoddhava-nradai 1.4.2/GKH (P) (Mamat) (kma prema) tmendriya-prti-vch - tre bali kma kendriya-prti-icch dhare prema nma 4.165/8.9 pt tma-indriya-prtivchtrebalikmaka-indriya-prti icchdharepremanma (kma)(prema)[

  • - 207 -

    [] gop-gaera premera rha-bhva nma viuddha nirmala prema, kabhu nahe kma 4.162 gop-gaerapremerarha-bhvanma viuddha nirmala prema kabhunahekma

    (rha-bhva) kma, prema - dohkra vibhinna