Środki ochrony roŚlin oraz produkty do …cyfronet.krakow.pl/~rlbednar/srodki ochrony roslin...
TRANSCRIPT
INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA ANALIZY I RAPORTY
Nr 15
ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN
ORAZ PRODUKTY DO ROZKŁADU PNI DRZEW LEŚNYCH
ZALECANE DO STOSOWANIA W LEŚNICTWIE
W ROKU 2011
Pod redakcją
Barbary Głowackiej
Opracowano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych,
której przysługuje wyłączne prawo wprowadzania do obrotu i rozpowszechniania
Wersja elektroniczna została zaktualizowana na dzień 26 maja 2011
Sękocin Stary, grudzień 2010
Autorzy opracowania: Barbara Głowacka: rozdz. 1-5
Andrzej Kolk, Wojciech Janiszewski: rozdz. 6
Teresa Stocka: rozdz. 7
Marek Pudełko: rozdz. 8
Jan Łukaszewicz, Szymon Krajewski: rozdz. 9
ISBN 978-83-87647-96-4
© Copyright by Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, 2010
Nakład 650 + 50
SPIS TREŚCI
1. Wstęp .............................................................................................................................. 5
2. Wybrane uregulowania prawne zawarte w ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin .............................................................................................................. 6
3. Nowe uregulowania prawne Unii Europejskiej dotyczące ochrony roślin ....................... 7
4. Zwroty ostrzegawcze, piktogramy ................................................................................. 10
5. Ochrona przed szkodami powodowanymi przez owady................................................ 18
5.1. Szkodniki korzeni (pędraki, rolnice drutowce) ................................................... 18
5.2. Szeliniak sosnowiec i inne ryjkowce .................................................................. 19
5.3. Owady liściożerne ............................................................................................. 20
5.4. Szkodniki wtórne zasiedlające drewno niekorowane......................................... 30
5.5. Mszyce (ochojnik, smrekun i inne)..................................................................... 30
6. Sygnalizacja pojawu motyli i niektórych chrząszczy oraz ograniczanie liczebności populacji korników i ryjkowców przy użyciu feromonów.......................... 31
7. Ochrona szkółek i drzew przed patogenami grzybowymi............................................. 40
7.1. Pasożytnicza zgorzel siewek ............................................................................. 40
7.2. Mączniak prawdziwy dębu................................................................................. 41
7.3. Opadzina modrzewia......................................................................................... 42
7.4. Wiosenna osutka sosny..................................................................................... 42
7.5. Rdze .................................................................................................................. 43
7.6 . Szara pleśń na gatunkach iglastych i liściastych .............................................. 43
7.7. Produkty do rozkładu pni drzew leśnych ........................................................... 43
8. Ochrona przed szkodami powodowanymi przez ssaki łowne................................... 48
8.1. Środki zapachowo-smakowe do ochrony drzew................................................ 48
8.2. Środki zapachowe do ochrony upraw rolniczych i leśnych................................ 49
9. Zwalczanie chwastów.................................................................................................... 52
9.1. Zwalczanie chwastów w szkółkach leśnych ...................................................... 52
9.2. Zwalczanie chwastów w uprawach leśnych....................................................... 53
3
4
1. WSTĘP
1). W opracowaniu przedstawiono wykaz środków ochrony roślin zarejestrowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla leśnictwa, które (wg stanu na dzień 27 listopada 2010 r.) posiadają ważne zezwolenie na dopuszczenie do obrotu i stosowania i są wymienione w rejestrze MRiRW,
W miarę, jak w ciągu roku 2011 będą następowały zmiany dotyczące poszczególnych zalecanych dla leśnictwa środków ochrony roślin, zostaną one wprowadzone do elektronicznej wersji niniejszych „Zaleceń”, dostępnej na stronie internetowej Lasów Państwowych www.lp.gov.pl oraz Instytutu Badawczego Leśnictwa www.ibles.pl.
Pełne teksty rejestru ministerstwa oraz etykiet-instrukcji środków ochrony roślin są dostępne na stronie internetowej MRiRW, adres strony: www.minrol.gov.pl→ informacje branżowe → produkcja roślinna → ochrona roślin → rejestr środków ochrony roślin lub → etykiety-instrukcje stosowania.
2). Ponieważ termin, do którego Normix-AT GR może znajdować się w obrocie upływa z dniem 31 grudnia 2010 r., preparat ten nie jest zalecany do zwalczania gryzoni w roku 2011.
3). W czerwcu 2010 r. w Zielonej Górze, na walnym zebraniu członków Związku Stowarzyszeń „Grupa Robocza” FSC-Polska podjęto uchwałę, która wyłączyła szkółki leśne z gospodarki certyfikowanej. Dzięki temu, po akredytowaniu przez międzynarodową organizację FSC A.C. krajowego standardu oceny gospodarki leśnej w Polsce, możliwe będzie stosowanie w szkółkach fungicydów i insektycydów dotychczas niezalecanych przez FSC.
4). W 2010 r. na wniosek Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych zarejestrowane zostały dla szkółek leśnych (jako upraw małoobszarowych) 2 fungicydy ( Amistar 250 SC i Maxim 025 FS) oraz insektycyd Mospilan 20 SP do zwalczania mszyc. W 2011 r. przewiduje się dalsze postępowanie zmierzające do zwiększenia liczby środków przeznaczonych do ochrony produkcji szkółkarskiej.
5). Zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, produkty przeznaczone wyłącznie do sygnalizowania pojawu organizmów szkodliwych nie są objęte definicją środków ochrony roślin i nie wymagają uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa na dopuszczenie ich do obrotu. Feromony zalecane w leśnictwie w 2011 r., które wykorzystywane będą do sygnalizowania i monitoringu owadów (jak np. dyspensery feromonowe Colodor, Duplodor, Panodor i in.) mogą być stosowane w leśnictwie bez zezwolenia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
6). Adiuwanty są to substancje lub mieszaniny substancji dodawane do zbiorników opryskiwaczy w celu zmodyfikowania właściwości biologicznych składnika biologicznie czynnego lub zmiany cech fizyko-chemicznych cieczy użytkowej. Wg definicji zawartych w Ustawie o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r., zinterpretowanych przez Departament Hodowli i Ochrony Roślin MRiRW, adiuwanty nie są środkami ochrony roślin i nie wymagają zezwolenia na dopuszczenie ich do obrotu. Jednak łączne stosowanie ich z pestycydami jest możliwe jedynie pod warunkiem wpisania ich do etykiety-instrukcji stosowania danego preparatu.
5
2. WYBRANE UREGULOWANIA PRAWNE ZAWARTE W USTAWIE Z DNIA 18 GRUDNIA 2003 R. O OCHRONIE ROŚLIN
1). Obecnie (27 listopada 2010 r.) obowiązuje w Polsce Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, wg której pozwolenie na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu wydaje Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jeżeli środek:
zawiera substancję aktywną dopuszczoną przez Komisję Europejską do stosowania w środkach ochrony roślin,
jest skuteczny w zwalczaniu organizmu szkodliwego, nie wykazuje niepożądanego działania na rośliny lub produkty roślinne, nie wykazuje zagrożenia dla zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska, a w
szczególności wód powierzchniowych, podskórnych i wody przeznaczonej do picia, nie wykazuje niepożądanego działania na organizmy, które nie są zwalczane.
2). Na roślinach uprawianych w strefach ochronnych ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk i otulin parków narodowych można stosować wyłącznie środki ochrony roślin, których stosowanie w tych strefach i na tych terenach nie jest zabronione.
3). Zabiegi przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji rolnej i leśnictwie mogą być wykonywane przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin i posiadają aktualne zaświadczenie o ukończeniu tego szkolenia. Szkolenia, o których mowa, mogą być prowadzone przez jednostki organizacyjne upoważnione przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, właściwego ze względu na siedzibę tych jednostek. Zaświadczenia o ukończeniu szkoleń zachowują ważność przez okres 5 lat od dnia ukończenia szkolenia.
4). Posiadacze gruntów, na których są prowadzone zabiegi ochrony roślin, są zobowiązani do prowadzenia ewidencji zabiegów, zawierającej:
nazwy roślin, powierzchnie, na których są wykonywane zabiegi ochrony roślin oraz terminy ich
wykonywania; nazwy zastosowanych środków ochrony roślin i ich dawki; przyczyny zastosowania środków ochrony roślin.
Ewidencja powinna być przechowywana przez okres co najmniej 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin.
5). Środki ochrony roślin stosuje się sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem zapewnia skuteczne zwalczanie organizmów szkodliwych i nie spowoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska.
Opryskiwacze ciągnikowe i samobieżne polowe lub sadownicze mogą być wprowadzane do obrotu, jeżeli ich sprawność techniczna została potwierdzona badaniami przeprowadzonymi przez jednostki organizacyjne upoważnione przez wojewódzkiego inspektora.
Przepis ten stosuje się również do opryskiwaczy będących w eksploatacji. Badania sprawności technicznej opryskiwaczy powinny być przeprowadzane w odstępach czasu nie dłuższych niż 3 lata.
6). Środki ochrony roślin na terenie otwartym stosuje się: sprzętem naziemnym, jeżeli:
a) prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s, b) miejsce stosowania środka ochrony roślin jest oddalone o co najmniej 5 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych, i co najmniej 20 m od budynków mieszkalnych i zabudowań inwentarskich, pasiek,
6
plantacji roślin zielarskich, ogrodów działkowych, rezerwatów przyrody, parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wody;
sprzętem agrolotniczym, jeżeli: a) jest on wyposażony w specjalne urządzenia do stosowania środków ochrony roślin oraz gdy do środka ochrony roślin zostanie dodana substancja obciążająca (adiuwant), b) wilgotność względna powietrza jest nie mniejsza niż 60 % i prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s, c) powierzchnia upraw, na której stosuje się środek ochrony roślin, wynosi co najmniej 5 ha i w przypadku kierunku wiatru wiejącego w stronę obiektów, o których mowa w ustawie, w pkt 6 lit. b, jest oddalona od tych obiektów o co najmniej 500 m.
3. NOWE UREGULOWANIA PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ DOTYCZĄCE OCHRONY ROŚLIN
3.1). W 2009 r. Parlament Europejski przyjął dwa akty prawne (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 24.11.2009 r.) dotyczące ochrony roślin:
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin,
• Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów.
Rozporządzenie nr 1107/2009 zastępuje obowiązującą dotychczas w krajach UE Dyrektywę 91/414 dotyczącą procedur związanych z dopuszczaniem środków ochrony roślin do obrotu i stosowania, natomiast Dyrektywa 2009/128/WE stwarza ramy prawne związane z praktycznym stosowaniem dopuszczonych środków.
3.2. Nowe rozporządzenie będzie obowiązywało od czerwca 2011 r., ponadto w roku 2011 zostanie znowelizowana obowiązująca obecnie (27 listopada 2010 r,) ustawa o ochronie roślin, wprowadzająca w życie przepisy unijne wynikające z dyrektywy 2009/128/WE. Dopóki nie zostaną wydane nowe krajowe przepisy, w Polsce obowiązuje nadal ustawa o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r.
3.3). Rozporządzenie nr 1107/2009 ma na celu wprowadzenie przepisów regulujących m.in. : kryteria zatwierdzania substancji czynnych („kryterium odrzucenia” zamiast
dotychczas stosowanego „kryterium oceny ryzyka”), zaostrzenie przepisów dla substancji o niebezpiecznym charakterze.
Rozporządzenie zakłada, że: nadrzędnym celem, przeważającym nad poprawą produkcji rolnej powinna być
ochrona zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska, zabronione będzie stosowanie substancji wykazujących działanie mutagenne,
rakotwórcze, toksyczne i powodujące zaburzenia endokrynologiczne, nie będzie można stosować substancji, które mogą powodować zagrożenie dla rozwoju i przeżycia pszczół miodnych.
Pozytywnym rozwiązaniem jest tzw. „wzajemne uznawanie” przez określenie stref obowiązywania zezwoleń na środki ochrony roślin:
„Strefa A - Północ” obejmuje następujące państwa: Dania, Estonia, Łotwa, Litwa, Finlandia, Szwecja
Strefa B – Centrum”; Austria, Belgia, Czechy, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Polska, Słowenia, Słowacja, Węgry, Wielka Brytania
7
Strefa C – Południe”: Bułgaria, Cypr, Francja, Grecja, Hiszpania, Malta,Portugalia, Włochy.
Oznacza to, że środek zarejestrowany w jakimś kraju danej strefy, będzie mógł być stosowany w ochronie tych samych gatunków roślin w pozostałych krajach zaliczonych do danej strefy.
3.4). Drugi akt prawny - Dyrektywa nr 2009/128/WE ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz osiągnięcia zrównoważonego stosowania pestycydów obejmuje 22 artykuły i 2 załączniki, i zawiera m.in. ważne dla ochrony lasu przepisy dotyczące zabiegów agrolotniczych. Pełny tekst Dyrektywy jest dostępny na stronie MRiRW www.minrol.gov.pl→ informacje branżowe → produkcja roślinna → ochrona roślin → akty prawne dotyczące ochrony roślin. Poniżej zamieszczony jest artykuł 9 Dyrektywy, który zostanie implementowany do nowej (opracowywanej obecnie) ustawy o ochronie roślin:
Artykuł 9
Opryski z powietrza
1. Państwa członkowskie zapewniają, by opryski z powietrza były zabronione.
2. W drodze odstępstwa od ust. 1 opryski z powietrza można dopuścić w szczególnych przypadkach i z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków:
a) musi wystąpić brak wykonalnych metod alternatywnych lub muszą wystąpić wyraźne korzyści pod względem ograniczenia wpływu na zdrowie ludzi i środowisko w porównaniu do aplikacji pestycydów sprzętem naziemnym;
b) pestycydy, które mają być zastosowane, muszą być jednoznacznie zatwierdzone do stosowania w opryskach z powietrza w danym państwie członkowskim w wyniku specjalnej oceny ryzyka stwarzanego przez opryski z powietrza;
c) operator przeprowadzający oprysk z powietrza musi posiadać certyfikat, o którym mowa w art. 5 ust. 2. W okresie przejściowym przed wprowadzeniem systemu certyfikacji państwa członkowskie mogą akceptować inne dowody wystarczającej wiedzy;
d) przedsiębiorstwo odpowiedzialne za wykonanie oprysku z powietrza posiada certyfikaty wydane przez właściwy organ dopuszczający sprzęt i statki powietrzne do aplikacji pestycydów w drodze oprysków z powietrza;
e) jeżeli obszar przeznaczony do oprysków znajduje się w bliskiej odległości od obszarów ogólnie dostępnych, w pozwoleniu zawarte są szczególne środki zarządzania zagrożeniem zapewniające, że nie wystąpią negatywne skutki dla zdrowia przypadkowych osób. Obszar przeznaczony do oprysków nie może znajdować się w bliskiej odległości od obszarów zamieszkałych;
f) od 2013 r. statek powietrzny musi być wyposażony w urządzenia wykorzystujące najlepsze dostępne technologie ograniczające znoszenie cieczy roboczej.
3. Państwa członkowskie wyznaczają właściwe organy odpowiedzialne za określanie szczegółowych warunków, w jakich można przeprowadzać opryski z powietrza, rozpatrywanie wniosków zgodnie z ust. 4 oraz podawanie do publicznej wiadomości informacji o uprawach, obszarach i sytuacjach, w których opryski z powietrza mogą zostać dopuszczone oraz szczegółowych wymaganiach, jakie muszą być spełnione przy wykonywaniu takich zabiegów, w tym w odniesieniu do warunków pogodowych.
W pozwoleniu właściwe organy określają środki niezbędne do ostrzeżenia we właściwym czasie mieszkańców i przypadkowych osób oraz dla ochrony środowiska w pobliżu opryskiwanego obszaru.
8
4. Użytkownik profesjonalny, który zamierza zastosować pestycydy w formie oprysku z powietrza, składa wniosek o zatwierdzenie planu oprysków właściwemu organowi, przedstawiając jednocześnie dowody spełnienia warunków wymienionych w ust. 2 i 3. Wniosek o wydanie pozwolenia na opryski z powietrza zgodny z zatwierdzonym planem oprysków jest składany z rozsądnym wyprzedzeniem właściwemu organowi. Zawiera on informacje dotyczące przewidywanego czasu trwania oprysku oraz ilości i rodzaju stosowanych pestycydów. Państwa członkowskie mogą postanowić, że wnioski o wydanie pozwolenia na opryski z powietrza zgodne z zatwierdzonym planem oprysków, co do których w okresie ustalonym przez właściwe organy nie otrzymano odpowiedzi w sprawie podjętej decyzji, uważa się za zatwierdzone. W szczególnych okolicznościach, takich jak nagląca lub szczególnie trudna sytuacja, można również składać wnioski bezpośrednio o wydanie pozwolenia na opryski z powietrza. W przypadkach, gdy jest to uzasadnione, właściwe organy mają możliwość zastosowania przyspieszonej procedury w celu sprawdzenia, czy przed zastosowaniem oprysków z powietrza zostały spełnione warunki, o których mowa w ust. 2 i 3.
5. Państwa członkowskie zapewniają spełnienie warunków, o których mowa w ust. 2 i 3, przez prowadzenie odpowiednich działań monitorujących.
6. Właściwe organy rejestrują wnioski i pozwolenia, o których mowa w ust. 4 oraz udostępniają do publicznej wiadomości odpowiednie zawarte w nich informacje, takie jak informacje o obszarze objętym opryskami, przewidywanym dniu i czasie trwania oprysków oraz rodzaju pestycydów, zgodnie z przepisami mającego zastosowanie prawa krajowego lub wspólnotowego.
9
4. ZWROTY OSTRZEGAWCZE, PIKTOGRAMY
Środki ochrony roślin zaopatrzone są w etykiety, w których toksyczność dla ludzi, pszczół i organizmów wodnych jest określona przy użyciu tzw. zwrotów standardowych i piktogramów.
Tabela 1. Wybrane standardowe zwroty (stosowane w środkach ochrony roślin zalecanych dla leśnictwa) wskazujące rodzaj zagrożenia
Zwroty R
R22 działa szkodliwie po połknięciu
R34 powoduje oparzenia
R36 działa drażniąco na oczy
R37 działa drażniąco na drogi oddechowe
R38 działa drażniąco na skórę
R40 możliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia
R41 ryzyko poważnego uszkodzenia oczu
R43 może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą
R46 może powodować dziedziczne wady genetyczne
R50 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne
R52 działa szkodliwie na organizmy wodne
R61 może oddziaływać szkodliwie na nienarodzony płód
R63 możliwe ryzyko szkodliwego oddziaływania na nienarodzony płód
R65 działa szkodliwie, może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia
R66 powtarzające się narażenie może powodować wysuszenie lub pękanie skóry
R67 pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy
10
Zwroty „R” łączone
R20/22 działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu
R21/22 działa szkodliwie w kontakcie ze skórą i po połknięciu
R23/25 działa toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu
R36/38 działa drażniąco na oczy i skórę
R36/37/38 działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę
R37/38 działa drażniąco przez drogi oddechowe i skórę
R48/22 działa szkodliwie po połknięciu; poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia
R48/20/22 działa szkodliwie przez drogi oddechowe po połknięciu; poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego zagrożenia
R50/53 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym
R51/53 działa toksycznie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym
R52/53 działa szkodliwie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym
11
12
Tabela 2. Formy użytkowe środków ochrony roślin stosowanych w leśnictwie
Kod Rodzaj formy użytkowej Opis
AL Ciecz Inna ciecz do stosowania w postaci nierozcieńczonej, która nie jest opisana specyficznym kodem
DS Proszek do suchego zaprawiania nasion
Proszek do bezpośredniego zastosowania na nasiona
EC Koncentrat do sporządzania emulsji wodnej
Płynna jednorodna forma użytkowa do stosowania jako emulsja po rozcieńczeniu wodą
FS Płynny koncentrat do zaprawiania nasion
Trwała zawiesina do stosowania bezpośrednio na nasiona lub po rozcieńczeniu
GR Granule Stała forma użytkowa w postaci granul o określonych wymiarach, gotowa do stosowania
LA Lakier Forma użytkowa tworząca warstwę pokrywającą na bazie rozpuszczalnika
PA Pasta Substancja tworząca warstwę pokrywającą na bazie wody
PC Koncentrat w postaci żelu lub pasty
Stała lub półpłynna forma użytkowa do stosowania jako żel lub pasta do rozcieńczenia wodą
SC Koncentrat w postaci stężonej zawiesiny
Trwała zawiesina rozdrobnionych cząstek substancji aktywnej, która może zawierać inne rozpuszczone substancje aktywne, do stosowania po rozcieńczeniu wodą
SL Koncentrat rozpuszczalny Płynna jednorodna forma użytkowa do stosowania jako roztwór substancji czynnej po rozcieńczeniu wodą
UL Ciecz ultraniskoobjętościowa ULV
Jednorodna ciecz gotowa do stosowania aparaturą ultraniskoobjętościową –ULV
WG Granule do sporządzania zawiesiny wodnej
Forma użytkowa zawiesiny wodnej składająca się z granul do stosowania po ich zdyspergowaniu w wodzie
WP Proszek do sporządzania zawiesiny wodnej
Forma użytkowa w postaci proszku do stosowania jako zawiesina po jej zdyspergowaniu w wodzie
13
Ta
bel
a 3.
In
sekt
ycyd
y za
reje
stro
wa
ne
do
sto
sow
ania
w leś
nic
twie
,
wym
ien
ion
e w
rej
estr
ze M
inis
ters
twa
Ro
lnic
twa
i R
ozw
oju
Wsi
NA
ZW
A
Pro
du
cen
t śr
od
ka
Naz
wa
i za
wa
rtość
su
bst
an
cji
akt
ywn
ej
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
lu
dzi
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
p
szcz
ół
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
o
rga
niz
mó
w w
od
nyc
h
Te
rmin
w
ażn
ośc
i ze
zwo
len
ia
Ter
min
do
któ
reg
o śr
od
ek m
oże
zn
ajd
ow
ać
się
w
ob
roci
e
1
2
3
4
5
6
7
8
FO
RA
Y 0
4 U
L V
alen
t B
ioS
cie
nces
-
US
A
Bac
illus
th
urin
gien
sis
var.
ku
rsta
ki, 2
12
00
IU/m
g (
co s
tan
ow
i 4,
24%
IU
) -
4,24
%
nie
jest
kl
asy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i pre
pa
rata
ch
che
mic
znyc
h
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i pr
epar
atac
h ch
em
iczn
ych
20
10
-03
-02
2
01
1.0
9.0
2
FO
RA
Y 7
6B
SC
V
alen
t B
ioS
cie
nces
-
US
A
Bac
illus
th
urin
gien
sis
var.
ku
rsta
ki, 1
67
00
IU/m
g (
co s
tan
ow
i 18
,44%
IU
) –
1
8,4
4 %
nie
jest
kl
asy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i pre
pa
rata
ch
che
mic
znyc
h
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i pr
epar
atac
h ch
em
iczn
ych
2014
-04-
30
MO
SP
ILA
N
20 S
P
Nip
pon
Sod
a
Com
pan
y L
td J
apo
nia
Ace
tam
ipry
d 2
0
%
Szk
odl
iwy,
Xn
, R
20/2
2 n
ie k
lasy
fiku
je s
ię
ze w
zglę
du
na
n
iski
e r
yzyk
o
R52
/53
2018
-04-
29
14
1
2
3
4
5
6
7
8
DU
RS
BA
N#
480
EC
Dow
A
groS
cien
ces
Po
lska
S
p. z
o.
o. -
War
szaw
a
chlo
rop
iryf
os
- 4
80
g
w 1
litr
ze ś
rodk
a sz
kod
liwy,
dr
ażn
iący
, X
n,
R20
/22,
R
36/3
7/38
, R65
ba
rdzo
toks
yczn
y n
ieb
ezp
iecz
ny
dla
śro
do
wis
ka,
N,
R50
/53
2012
-05-
27
OW
AD
OF
OS
# E
XT
RA
480
EC
Dow
A
groS
cien
ces
Ltd
Wlk
. B
ryta
nia
chlo
rop
iryf
os
- 4
80
g
w 1
litr
ze ś
rodk
a sz
kod
liwy,
dr
ażn
iący
, X
n,
R20
/22,
R
36/3
7/38
, R65
ba
rdzo
toks
yczn
y n
ieb
ezp
iecz
ny
dla
śro
do
wis
ka,
N,
R50
/53
2012
-05-
27
PY
RIN
EX
# E
XT
RA
480
EC
Dow
A
groS
cien
ces
Ltd
Wlk
. B
ryta
nia
chlo
rop
iryf
os
- 4
80
g
w 1
litr
ze ś
rodk
a sz
kod
liwy,
dr
ażn
iący
, X
n,
R20
/22,
R
36/3
7/38
, R65
ba
rdzo
toks
yczn
y n
ieb
ezp
iecz
ny
dla
śro
do
wis
ka,
N,
R50
/53
2012
-05-
27
PIR
IMO
R*
5
00
WG
Syn
ge
nta
L
imite
d -
Wie
lka
B
ryta
nia
pir
ymik
arb
- 5
00
g
toks
yczn
y, T
or
az R
20,
R25
, R
36
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
bez
pie
czn
y d
la ś
rod
ow
iska
, N
, R
50/5
3
2011
-11-
16
RIM
ON
100
EC
M
akh
tesh
im-
Aga
n –
Ind
ust
ries
Ltd
-
Izra
el
no
wa
luro
n -
10
0 g
w
1 li
trze
śro
dka
drażn
iący
, X
i, R
36
ba
rdzo
toks
yczn
y n
ieb
ezp
iecz
ny
dla
śro
do
wis
ka,
N,
R50
/53
2011
-05-
16
TA
LST
AR
100
E
C
FM
C
Cor
pora
tion
- U
SA
bife
ntry
na -
100
gw
1 li
trze
śro
dka
szko
dliw
y b
ard
zo to
ksyc
zny
ba
rdzo
to
ksyc
zny
2010
-06-
01
2011
-05-
.30
# W
je
dn
ost
kach
or
ga
niz
acy
jnyc
h
LP
p
osi
ada
jący
ch
cert
yfik
at
FS
C
sto
sow
an
ie śr
odk
a
na
sz
kółk
ach
leśn
ych
bę
dzi
e
możl
iwe
p
o
akr
ed
yto
wa
niu
prz
ez
mię
dzy
na
rod
ową
org
an
iza
cję
FS
C A
.C. k
rajo
weg
o st
anda
rdu
ocen
y go
spod
arki
leśn
ej w
Po
lsce
.
* O
ile
w r
eje
strz
e n
a s
tro
nie
inte
rne
tow
ej M
RiR
W n
ie z
osta
nie
okr
eślo
ny
term
in,
do
któ
reg
o ś
rod
ek m
oże
zn
ajd
ow
ać
się
w o
bro
cie
, p
rep
ara
t m
oże
być
sto
sow
an
y d
o c
zasu
upł
ywu
te
rmin
u je
go
ważn
ośc
i pod
an
ego
w e
tyki
eci
e, a
le n
ie dłuże
j niż
p
rze
z o
kres
18
mie
sięc
y.
15
Ta
bel
a 4.
In
sekt
ycyd
y za
reje
stro
wa
ne
do
sto
sow
ania
w leś
nic
twie
,
wym
ien
ion
e w
rej
estr
ze M
inis
ters
twa
Ro
lnic
twa
i R
ozw
oju
Wsi
, n
ieza
leca
ne
prz
ez F
SC
NA
ZW
A
Pro
du
cen
t śr
od
ka
Na
zwa
i za
wa
rtość
su
bst
an
cji
akt
ywn
ej
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
ludz
i O
kreśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
p
szcz
ół
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
o
rga
niz
mó
w
wo
dn
ych
Te
rmin
w
ażn
ośc
i ze
zwo
len
ia
Ter
min
do
któ
reg
o śr
od
ek m
oże
zn
ajd
ow
ać
się
w o
bro
cie
1
2
3
4
5
6
7
8
DIM
ILIN
480
SC
C
hem
tura
C
orpo
ratio
n In
c.
- U
SA
difl
ube
nzu
ron
-
48
0 g
w
1 li
trze
śr
od
ka
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
ba
rdzo
to
ksyc
zny
w
da
wce
po
wyż
ej
0,3
75
l/h
a
nie
bez
pie
czn
y d
la ś
rod
ow
iska
, N
, R
50/5
3
2018
-01-
22
FA
ST
AC
100
EC
* B
AS
F A
gro
B.V
. S
zwaj
cari
a
alfa
-cy
perm
etry
na -
10
0 g
w 1
lit
rze śr
odka
szko
dliw
y, d
rażn
iący
, u
czul
ają
cy,
Xn
, R
20/2
2, R
37,
R43
, R
48/2
2, R
65,
R66
ba
rdzo
to
ksyc
zny
nie
bez
pie
czn
y d
la ś
rod
ow
iska
, N
, R
50/5
3
2011
-10-
30
PIL
AR
- a
lfacy
pe
rme
tryn
a
100
EC
BA
SF
Agr
i-P
rodu
ctio
n S
AS
a
lfa-
cype
rmet
ryna
-1
00
g w
1
litrz
e śr
odka
szko
dliw
y, d
rażn
iący
, u
czul
ają
cy,
Xn
, R
20/2
2, R
37,
R43
, R
48/2
2, R
65,
R66
ba
rdzo
to
ksyc
zny
nie
bez
pie
czn
y d
la ś
rod
ow
iska
, N
, R
50/5
3
2010
-02-
1020
11-0
8-10
* O
ile
w r
eje
strz
e n
a s
tro
nie
in
tern
eto
we
j M
RiR
W n
ie z
osta
nie
okr
eślo
ny
term
in,
do
któ
reg
o ś
rod
ek
może
zn
ajd
ow
ać
się
w o
broc
ie,
prep
arat
m
oże
być
sto
sow
an
y d
o c
zasu
upł
ywu
te
rmin
u je
go
ważn
ośc
i pod
an
ego
w e
tyki
eci
e, a
le n
ie dłuże
j niż
p
rze
z o
kres
18
mie
sięc
y.
16
1
2
3
4
5
6
7
8
SH
ER
PA
100
E
C
SB
M
Dev
elo
ppem
ent
- F
ran
cja
cype
rme
tryn
a -
10
0 g
w
1 li
trze
śro
dka
Szk
odl
iwy,
dr
ażn
iący
, X
n,
R20
/22,
R37
/38
, R
41,
R65
, R
66,
R67
Tok
sycz
ny
w
prz
ypa
dku
st
oso
wa
nia
w
da
wce
po
wyż
ej
0,2
7 l/
ha
Bar
dzo
toks
yczn
y w
p
rzyp
ad
ku
sto
sow
an
ia w
d
aw
ce p
ow
yże
j 0
,27
l/h
a
2012
-03-
12
SU
MI-
ALP
HA
05
0 E
C
Su
mito
mo
C
he
mic
al
Com
pan
y -
Jap
oni
a
esfe
nwal
erat
-
50 g
w 1
litr
ze
śro
dka
szko
dliw
y,
drażn
iący
, u
czul
ają
cy,
Xn,
R
20/2
2, R
38,
R43
ba
rdzo
to
ksyc
zny
w
da
wce
po
wyż
ej
0,6
l/ha
nie
bez
pie
czn
y d
la ś
rod
ow
iska
, N
, R
50/5
3
2011
-12-
21
17
5. OCHRONA PRZED SZKODAMI POWODOWANYMI PRZEZ OWADY
5.1. SZKODNIKI KORZENI (PĘDRAKI, ROLNICE DRUTOWCE)
Preparat Zalecana dawka
DURSBAN 480 EC, OWADOFOS Extra 480 EC, PYRINEX Extra 480 EC
Przed sezonem wegetacyjnym:
2,5-5 l preparatu w 450-600 l wody na 1 ha
Po rozpoczęciu sezonu wegetacyjnego:
2,5-5 l preparatu w 600-1000 l wody na 1 ha
Wymienione powyżej insektycydy znajdują się na liście środków niezalecanych przez FSC. Ich stosowanie na szkółkach leśnych w jednostkach organizacyjnych LP posia- dających certyfikat FSC będzie możliwe po akredytowaniu przez międzynarodową organizację FSC A.C. krajowego standardu oceny gospodarki leśnej w Polsce. Uwagi
Zabiegi dezynsekcji gleby nie są skuteczne wobec starszych stadiów
pędraków.
Nie należy dopuścić do przedostania się środka owadobójczego do
zbiorników i cieków wodnych.
Stosowanie środka w dużej ilości wody, na wilgotną glebę lub przed
deszczem ułatwia ich kontakt ze szkodnikiem.
Nie należy wykonywać zabiegów przeciwko pędrakom jesienią, w okresie ich
schodzenia w głąb gleby, ani wczesną wiosną, kiedy znajdują się na
głębokości poniżej 20 cm.
18
5.2. SZELINIAK SOSNOWIEC I INNE RYJKOWCE
Wymienione poniżej insektycydy stosowane są w postaci emulsji wodnych do maczania
nadziemnych części sadzonek przed posadzeniem, do zatruwania pułapek (wałki, płaty kory
itp.) lub do opryskiwania upraw aparaturą naziemną. Zużycie cieczy użytkowej podczas
opryskiwania: 50-100 l wody na 1 ha.
Preparat Zalecane stężenie
FASTAC 100 EC 0,5-1% (500-1000 ml preparatu w 100 l wody)
PILAR – alfacypermetryna 100 EC
0,5-1% (500-1000 ml preparatu w 100 l wody)
SUMI-ALPHA 050 EC 0,5-2% (500-2000 ml preparatu w 100 l wody)
SHERPA 100 EC 0,5-1,25% (500-1250 ml preparatu w 100 l wody)
TALSTAR 100 EC
- dozwolony przez FSC
0,5% (500 ml preparatu w 100 l wody)
Wszystkie insektycydy, z wyjątkiem preparatu Talstar 100 EC, zarejestrowane do
zwalczania szeliniaka sosnowca i innych ryjkowców znajdują się na liście środków
niezalecanych przez FSC.
Uwagi
Podczas maczania nadziemnych części sadzonek w insektycydach unikać
zanieczyszczenia cieczy użytkowej glebą, która powoduje obniżenie
aktywności preparatów.
Wysokie temperatury panujące wiosną powodują inaktywację pyretroidów. W
przypadku wysokiej liczebności szkodliwych ryjkowców na uprawie
zabezpieczanej przy użyciu pyretroidów należy po kilku tygodniach zabieg
powtórzyć.
19
5.3. OWADY LIŚCIOŻERNE
5.3.1. BRUDNICA MNISZKA
Preparat Zalecana dawka
Bacillus thuringiensis
FORAY 04 UL 1-2 l/ha, stosować bez rozcieńczania
FORAY 76B SC 2,5 l/ha, stosować bez rozcieńczania
Inhibitory syntezy chityny (Dimilin niezalecany przez FSC)
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody
w ilościach podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
DIMILIN 480 SC 0,05-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach
podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
FASTAC 100 EC 0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
PILAR – alfa-cypermetryna 100 EC
0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,2-0,25 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Neonikotynoidy
MOSPILAN 20SP 0,15 kg/ha, stosować z wodą i adiuwantem
20
5.3.2. BARCZATKA SOSNÓWKA
Preparat Zalecana dawka
Inhibitory syntezy chityny (Dimilin niezalecany przez FSC)
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody
w ilościach podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
DIMILIN 480 SC 0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych
w etykiecie-instrukcji stosowania.
FASTAC 100 EC 0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
PILAR – alfacypermetryna 100 EC
0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
21
5.3.3. STRZYGONIA CHOINÓWKA
Preparat Zalecana dawka
Bacillus thuringiensis
FORAY 04 UL 1-2 l/ha, stosować bez rozcieńczania
Inhibitory syntezy chityny
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody
w ilościach podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych
w etykiecie-instrukcji stosowania.
FASTAC 100 EC 0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
PILAR – alfa-cypermetryna 100 EC
0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
22
5.3.4. POPROCH CETYNIAK
Preparat Zalecana dawka
Bacillus thuringiensis
FORAY 04 UL 1-2 l/ha, stosować bez rozcieńczania
Inhibitory syntezy chityny
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach
podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody
w ilościach podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
FASTAC 100 EC 0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
PILAR – alfa-cypermetryna 100 EC
0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
23
5.3.5. OSNUJA GWIAŹDZISTA, ZASNUJE
Preparat Zalecana dawka
Inhibitory syntezy chityny
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody
w ilościach podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych
w etykiecie-instrukcji stosowania.
PILAR – alfa-cypermetryna 100 EC
0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
FASTAC 100 EC 0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,2-0,25 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
24
5.3.6. POZOSTAŁE LARWY HYMENOPTERA ŻYJĄCE W OPRZĘDACH
Preparat Zalecana dawka
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych
w etykiecie-instrukcji stosowania.
PILAR – alfacypermetryna 100 EC
0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
FASTAC 100 EC 0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,2-0,25 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
25
5.3.7. ZWÓJKA ZIELONECZKA, PIĘDZIK PRZEDZIMEK,
ZIMOWEK OGOŁOTNIAK
Preparat Zalecana dawka
Bacillus thuringiensis
FORAY 04 UL 1-2 l/ha, stosować bez rozcieńczania
Inhibitory syntezy chityny
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach
podanych w etykiecie-instrukcji stosowania
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych
w etykiecie-instrukcji stosowania
PILAR – alfa-cypermetryna 100 EC
0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
FASTAC 100 EC 0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
26
5.3.8. ZWÓJKI SOSNOWE I SKOŚNIK TUZINEK
Zabiegi naziemną aparaturą opryskującą należy wykonywać w końcowej fazie rójki motyli lub w okresie zmiany miejsc żerowania larw
Preparat Zalecana dawka
Inhibitory syntezy chityny
RIMON 100 EC 0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
PILAR – alfa-cypermetryna 100 EC
0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
FASTAC 100 EC 0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,25 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Uwagi Okres karencji dla środków owadobójczych z grupy związków
benzoilomocznikowych wynosi 24 godziny. Środki B. thuringiensis są zwolnione z karencji. Środki o działaniu żołądkowym są nietrujące dla owadów pożytecznych, nieszkodliwe dla zwierząt domowych i zwierzyny łownej.
Środki z grupy pyretroidów działają najskuteczniej w temperaturze poniżej 20°C.
Stosowanie pyretroidów w temperaturze powyżej 32°C jest niewskazane. Przygotowaną ciecz użytkową zużyć bezpośrednio po sporządzeniu, najpóźniej w
ciągu 12 godzin. Opryskiwanie należy powtórzyć, jeśli wystąpią intensywne opady deszczu przed
upływem 4 godzin po zabiegu środkami kontaktowymi lub 6 godzin po zabiegu środkami żołądkowymi, albo gdy podczas kontroli skuteczności zabiegu liczba żywych larw na drzewie przekracza liczby krytyczne.
27
5.3.9. POZOSTAŁE GĄSIENICE MOTYLI
Preparat Zalecana dawka
Inhibitory syntezy chityny
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach
podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC
W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych
w etykiecie-instrukcji stosowania.
PILAR – alfacypermetryna 100 EC
0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
FASTAC 100 EC 0,06-0,075 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
SUMI-ALPHA 050 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
5.3.10 BORECZNIKI
Preparat Zalecana dawka
Inhibitory syntezy chityny (Dimilin niezalecany przez FSC)
W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych
w etykiecie-instrukcji stosowania.
DIMILIN 480 SC 0,1-0,15 l/ha, stosować tylko na borecznika sosnowca
RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem
28
5.3.11 IMAGINES CHRABĄSZCZY
Preparat Zalecana dawka
Neonikotynoidy
MOSPILAN 20SP 0,4 kg /ha, stosować z wodą i adiuwantem
29
5.4. SZKODNIKI WTÓRNE ZASIEDLAJĄCE DREWNO NIEKOROWANE
Opryskiwanie wykonuje się naziemną aparaturą opryskującą przed rójką chrząszczy, na drewno niezasiedlone przez szkodniki, stosując wodną emulsję insektycydów wymienionych w tabeli w ilości 5 l na 1m3 drewna. Zabiegi wykonane na drewno zasiedlone nie są skuteczne.
Preparat Zalecane stężenie
DURSBAN 480 SC 2% (2000 ml preparatu w 100 l wody)
OWADOFOS EXTRA 480 EC
2% (2000 ml preparatu w 100 l wody)
PILAR – alfacypermetryna 100 EC
0,3-0,5% (300-500 ml preparatu w 100 l wody)
FASTAC 100 EC 0,3-0,5% (300-500 ml preparatu w 100 l wody)
SHERPA 100 EC 0,1-0,8% (100-800 ml preparatu w 100 l wody)
SUMI-ALPHA 050 EC 0,15-1% (150-1000 ml preparatu w 100 l wody)
TALSTAR 100 EC
- dozwolony przez FSC
1% (1000 ml preparatu w 100 l wody)
Wszystkie wyżej wymienione środki (z wyjątkiem preparatu Talstar 100 EC) nie są zalecane przez FSC.
5.5. MSZYCE (OCHOJNIK, SMREKUN I INNE)
Zwalczanie mszyc w szkółkach gatunków liściastych oraz na starszych świerkach i modrzewiach wykonuje się przy użyciu naziemnej aparatury opryskującej wodnymi emulsjami środków owadobójczych (200–400 l cieczy użytkowej na ha). W przypadku dużej liczebności szkodników zabieg należy powtórzyć po 10–14 dniach. Zaleca się PIRIMOR 500 WG w dawce 0,4–0,75 kg/ha lub MOSPILAN 20 SP w dawce 0,2 kg/ha.
Zapytania i uwagi dotyczące stosowania insektycydów prosimy kierować na adres:
prof. dr hab. Barbara Głowacka lub dr. hab. Iwona Skrzecz, prof. IBL Zakład Ochrony Lasu IBL, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3,
tel. (22) 71 50 540, 7150541; e-mail [email protected] lub [email protected]
30
6. SYGNALIZACJA POJAWU MOTYLI I NIEKTÓRYCH CHRZĄSZCZY ORAZ OGRANICZANIE LICZEBNOŚCI POPULACJI KORNIKÓW I RYJKOWCÓW PRZY UŻYCIU FEROMONÓW
Dyspensery wymienione w tabeli 5 zaleca się do sygnalizacji pojawu i ograniczania liczebności niektórych gatunków szkodliwych owadów leśnych.
W tabelach 6-6a zamieszczono informacje o terminach i miejscach wykładania pułapek z substancjami wabiącymi.
Zapytania i uwagi dotyczące stosowania feromonów prosimy kierować na adres:
prof. dr hab. Andrzej Kolk lub Wojciech Janiszewski,
IBL, Zakład Ochrony Lasu IBL, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3,
tel. (22) 71 50 552 lub 71 50 555
e-mail [email protected]
31
Tab
ela
5. F
ero
mo
ny
zale
can
e w
leśn
ictw
ie
Naz
wa
Pro
duce
nt śr
odka
N
azw
a i
zaw
art
ość
su
bst
an
cji
akt
ywn
ej
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
lu
dzi
(kl
asa
)
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
p
szcz
ół (
klas
a)
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
o
rga
niz
mó
w
wo
dn
ych
Te
rmin
w
ażn
ośc
i ze
zwo
len
ia
1
2
3
4
5
6
7
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y –
CE
MB
RO
DO
R
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
CH
ALC
OD
OR
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
CO
LOD
OR
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
DU
PLO
DO
R
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
20
14-0
6-01
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
HY
LO
DO
R
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
32
1
2
3
4
5
6
7
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
IPS
OD
OR
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
LYM
OD
OR
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
20
14-0
6-01
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y-
PA
NO
DO
R
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
RH
YO
DO
R
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
20
14-0
6-01
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
TO
MO
DO
R
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y
-TO
RT
OD
OR
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
33
Fer
om
on
y c.
d.
1
2
3
4
5
6
7
Dys
pe
nse
r fe
rom
onow
y -
TR
YP
OD
OR
Za
kład
Dośw
iad
cza
lny
CH
EM
IPA
N –
Ins
tytu
t C
hem
ii F
izyc
zne
j i I
nst
ytu
t C
he
mii
Org
an
iczn
ej P
AN
- W
ars
zaw
a
sub
sta
ncj
e
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
PH
ER
OP
RA
X
Am
pułk
a
BA
SF
Agr
o B
.V.
- H
olan
dia
subs
tanc
je
wa
bią
ce
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
PH
ER
OP
RA
X
Dys
pe
nse
r B
AS
F A
gro
B.V
. -
Hol
andi
a su
bsta
ncje
w
ab
iące
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
ze
zwo
len
ie
nie
jest
w
yma
ga
ne
34
Ta
bel
a 6.
Syg
nal
izac
ja p
oja
wu
mo
tyli
Gat
un
ek
szk
od
nik
a
Dys
pen
ser
Typ
p
uła
pki
Mie
jsce
d
ysp
ense
ra
w p
uła
pc
e
Mie
jsce
wys
taw
ien
ia
puła
pe
k
Te
rmin
y w
yłoże
nia
p
uła
pe
k
Ko
ntr
ola
puła
pek
Bru
dn
ica
mn
iszk
a
LY
MO
DO
R
IBL
-1
Um
ocow
ać
w
uch
wyc
ie p
om
ięd
zy
lejk
iem
a
das
zkie
m
Drz
ew
ost
an
sos
no
wy
i św
ierk
owy
pow
yże
j 20
lat.
C
oro
czni
e w
tyc
h s
am
ych
m
iejs
cach
Nie
póź
nie
j n
iż d
o 10
lip
ca
Dw
ukro
tnie
w t
ygod
niu
do
kul
min
acj
i ró
jki,
p
óźn
iej c
o 1
0 d
ni d
o
zakoń
cze
nia
lotu
B
rud
nic
a
nie
par
ka
LY
MO
DO
R
IBL
-1
Um
ocow
ać
w
uch
wyc
ie p
om
ięd
zy
lejk
iem
a d
aszk
iem
Drz
ew
osta
ny
liści
ast
e i
sad
y D
o 1
-go
lip
ca
Co
14 d
ni d
o koń
ca
rójk
i
Str
zyg
on
ia
cho
inó
wka
P
AN
OD
OR
IB
L-1
U
moc
ować
w
uch
wyc
ie p
om
ięd
zy
lejk
iem
a d
aszk
iem
Drz
ew
osta
ny
sosn
ow
e
pow
yże
j 15
lat
II-g
a d
eka
da
m
arc
a
Jed
no
razo
wa
ko
ntr
ola
p
o z
akoń
cze
niu
o
dło
wó
w (
dla
ce
lów
p
rog
no
zy),
co
2 d
ni d
la
ust
ale
nia
term
inó
w
zab
ieg
ów
og
ran
icza
nia
lic
zeb
noś
ci.
Z
wó
jka
so
sn
ów
eczk
a
RH
YO
DO
R
PL-
1 P
L-2
Prz
ykle
ić n
a ś
rod
ku
pła
szcz
yzn
y le
po
we
j
Upr
awy
i mło
dn
iki s
osn
ow
e
na
pa
likac
h lu
b g
ałęz
iach
D
o 1-
go
lipca
C
o 1
4 d
ni d
o k
oń
ca
rójk
i, co
2 d
ni d
la
ust
ale
nia
term
inó
w
zab
ieg
ów
og
ran
icza
nia
lic
zeb
noś
ci.
35
cd.
Syg
nal
izac
ja p
oja
wu
mo
tyli
G
atu
nek
szk
od
nik
a D
ysp
ense
r T
yp p
uła
pki
M
iejs
ce
dys
pen
sera
w p
uła
pc
e
Mie
jsce
wys
taw
ien
ia
puła
pe
k
Te
rmin
y w
yłoże
nia
p
uła
pe
k
Ko
ntr
ola
p
uła
pe
k
Ws
kaźn
ica
m
od
rzew
ian
ecz
ka
R
HY
OD
OR
P
L-1
PL-
2 P
rzyk
leić
na
śr
od
ku
pła
szcz
yzn
y le
po
we
j
Mło
dsz
e i
sta
rsze
d
rze
wo
sta
ny św
ierk
ow
e
Poło
wa
lip
ca
Co
14
dn
i do
koń
ca r
ójk
i, co
2
d
ni d
la u
sta
leni
a
term
inu
za
bie
gu
og
ran
icza
nia
lic
zeb
noś
ci.
Kro
bik
m
od
rzew
iow
iec
C
OL
OD
OR
P
L-1
PL-
2 P
rzyk
leić
na
śr
od
ku
pła
szcz
yzn
y le
po
we
j
Mło
dsz
e i
sta
rsze
d
rze
wo
sta
ny
mo
drz
ew
iow
e lu
b z
d
om
iesz
ką m
odrz
ew
ia
I-sz
a d
eka
da
m
aja
Co
14
dn
i do
koń
ca r
ójk
i co
3
d
ni d
la u
sta
leni
a
term
inu
za
bie
gu
og
ran
icza
nia
lic
zeb
noś
ci.
Zw
ójk
a
zie
lon
eczk
a
T
OR
TO
DO
R
PL-
1 P
L-2
Prz
ykle
ić n
a
śro
dku
pła
szcz
yzn
y le
po
we
j
Drz
ew
osta
ny
dę
bow
e po
wyż
ej 3
0 la
t. C
oro
czn
ie
w t
ych
sa
myc
h m
iejs
cach
Ko
nie
c m
aja
Co
14
dn
i do
koń
ca r
ójk
i.
36
Tab
ela
6a.
Syg
nal
izac
ja p
oja
wu
i o
gra
nic
zan
ie l
icze
bn
ośc
i ko
rnik
ów
i ry
jko
wcó
w
Gat
un
ek
szk
od
nik
a
Pre
par
at
Typ
p
uła
pki
Mie
jsce
d
ysp
ense
ra
w p
uła
pc
e
Mie
jsce
w
ysta
wie
nia
p
uła
pe
k
Te
rmin
y w
yłoże
nia
p
uła
pe
k
Lic
zba
p
uła
pe
k
Ko
ntr
ola
p
uła
pe
k
Uw
agi
i za
lec
enia
IBL-
2 U
moc
ować
w p
rze
-zn
acz
on
ym d
o t
eg
o
wyc
ięci
u na
ekr
anie
IB
L-3
Zaw
iesić
wew
nątrz
2-
go s
egm
entu
, nad
bu
telką
Puł
apki
sz
czel
inow
e Za
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Puł
apki
ru
row
e Za
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Kor
nik
dr
ukar
z
IPS
OD
OR
P
HE
RO
PR
AX
Drz
ewo
chw
ytne
P
rzym
ocow
ać w
poło
wie
dłu
gośc
i dł
użyc
y
Drz
ewos
tany
św
ierk
owe
oraz
dr
zew
osta
ny
z duży
m
udzi
ałem
św
ierk
a
Na
pier
wszą
gene
rację
puła
pki
wykła
dam
y do
poło
wy
kwie
tnia
. N
a dr
ugą
gene
rację
w
drug
iej p
ołow
ie
czer
wca
Prz
y za
groż
eniu
sł
abym
1
puła
pka
na
4 h
a,
prz
y za
groż
eniu
si
lnym
2–
4 sz
t./ha
Co
7 dn
i w
zależn
ości
od
wie
lkoś
ci
odło
wów
, op
adów
i te
mpe
ratu
ry
Nal
eży
pr
zest
rzeg
ać
odle
gło ś
ci 2
5 m
od
naj
bliż
szyc
h św
ierk
ów, n
a ni
zina
ch.
W
war
unka
ch
górs
kich
po
wyż
ej 2
5 m
od
tzw
. ści
an
korn
ikow
ych
IBL-
2
U
moc
ować
w p
rze-
znac
zony
m d
o te
go
wyc
ięci
u na
ekr
anie
IBL-
3 Za
wie
sić
wew
nątrz
2-
go s
egm
entu
P
ułap
ki
szcz
elin
owe
Zaw
iesić
wew
nątrz
puła
pki
Puł
apki
ru
row
e Za
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Kor
nik
mod
rzew
iow
iec
CE
MB
RO
DO
R
Drz
ewo
chw
ytne
P
rzym
ocow
ać
w p
ołow
ie dłu
gośc
i dł
użyc
y
Drz
ewos
tany
m
odrz
ewio
we
oraz
dr
zew
osta
ny
z duży
m
udzi
ałem
m
odrz
ewia
Na
pier
wszą
gene
rację
puła
pki
wykła
dam
y na
pr
zeło
mie
mar
ca i
kwie
tnia
. N
a dr
ugą
gene
rację
na
przeło
mie
lip
ca i s
ierp
nia
Prz
y za
groż
eniu
sł
abym
1
puła
pka
na
1 h
a,
prz
y za
groż
eniu
si
lnym
2–5
w
gru
pie
szt./
ha
Co
7 –
14 d
ni w
za
leżn
ości
od
wie
lkoś
ci
odło
wów
, op
adów
i te
mpe
ratu
ry
Nal
eży
p
rzes
trzeg
ać
odle
głoś
ci
10
– 15
m o
d n
ajbl
iższ
ych
mod
rzew
i
37
cd.
Syg
nal
izac
ja p
oja
wu
i o
gra
nic
zan
ie l
icze
bn
oś
ci k
orn
ikó
w i
ryj
kow
ców
G
atu
nek
s
zko
dn
ika
Pre
par
at
Typ
p
uła
pki
Mie
jsce
d
ysp
ense
ra
w p
uła
pc
e
Mie
jsce
w
ysta
wie
nia
p
uła
pe
k
Te
rmin
y w
yłoże
nia
p
uła
pe
k
Lic
zba
p
uła
pe
k
Ko
ntr
ola
p
uła
pe
k
Uw
agi
i za
lec
enia
IB
L-2
Um
ocow
ać w
pr
zezn
aczo
nym
do
tego
cel
u w
ycię
ciu
na e
kran
ie
IBL-
3 Za
wie
sić
wew
nątrz
2-
go s
egm
entu
, na
d bu
telką
Puł
apki
sz
czel
inow
e Za
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Ko
rnik
zr
osło
zęb
ny
DU
PLO
DO
R
Puł
apki
ru
row
e Za
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Drz
ewos
tany
św
ierk
owe
or
az d
rzew
osta
ny
z duży
m u
działe
m
świe
rka
Na
pier
wszą
gene
rację
puła
pki
wykła
dam
y do
poło
wy
kwie
tnia
. N
a dr
ugą
gene
rację
w
drug
iej p
ołow
ie
lipca
Prz
y za
groż
eniu
sł
abym
1
puła
pka
na
1 h
a,
prz
y za
groż
eniu
si
lnym
2–3
w
gru
pie
szt./
ha
Co
7 –
14 d
ni
w z
ależ
nośc
i od
wie
lkoś
ci
odło
wów
, op
adów
i te
mpe
ratu
ry
Nal
eży
bezw
zglę
dnie
p
rzes
trzeg
ać
odle
głoś
ci
10
– 15
m o
d n
ajbl
iższ
ych
świe
rków
IBL-
2
Um
ocow
ać w
pr
zezn
aczo
nym
do
tego
cel
u
wyc
ięci
u na
ekr
anie
IB
L-3
Zaw
iesić
wew
nątrz
2-
go s
egm
entu
, na
d bu
telką
Puł
apki
sz
czel
inow
e Za
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Cet
ynie
c w
ięks
zy
TOM
OD
OR
Drz
ewo
chw
ytne
P
rzym
ocow
ać w
poło
wie
dł
ugoś
ci dłuży
cy
Drz
ewos
tany
so
snow
e
oraz
drz
ewos
tany
z
duży
m u
działe
m
sosn
y
Kon
iec
lute
go
Prz
y za
groż
eniu
sł
abym
1
puła
pka
na 1
0 ha
, pr
zy
zagr
ożen
iu
siln
ym 1
puła
pka
na
2–5
ha.
Co
7 –
14 d
ni
w z
ależ
nośc
i od
wie
lkoś
ci
odło
wów
, op
adów
i te
mpe
ratu
ry
Nie
um
iesz
czać
puła
pek
w
bezp
ośre
dnim
są
sied
ztw
ie
osła
bion
ych
sose
n
38
Gat
un
ek
szk
od
nik
a
Pre
par
at
Typ
p
uła
pki
Mie
jsce
d
ysp
ense
ra
w p
uła
pc
e
Mie
jsce
w
ysta
wie
nia
p
uła
pe
k
Te
rmin
y w
yłoże
nia
p
uła
pe
k
Lic
zba
puła
pek
K
on
tro
la
puła
pe
k
Uw
agi
i za
lec
enia
IBL-
2
Um
ocow
ać w
pr
zezn
aczo
nym
do
tego
cel
u w
ycię
ciu
na e
kran
ie
IBL-
3 Za
wie
sić
wew
nątrz
2-
go s
egm
entu
, na
d bu
telką
Puł
apki
sz
czel
inow
eZa
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Drw
alni
k pa
skow
any
TRY
PO
DO
R
LIN
OP
RA
X
Puł
apki
ru
row
e Za
wie
sić
wew
nątrz
puła
pki
Drz
ewos
tany
, m
ygły
, skł
adni
ce
suro
wca
dr
zew
nego
W p
ołow
ie
mar
ca
Prz
y za
groż
eniu
sł
abym
1 p
ułap
ka
na
5 ha
, pr
zy
śred
nim
1
– 2
sz
t./ha
, a
przy
si
lnym
2-
3 sz
t./ha
Co
7 –
14 d
ni w
za
leżn
ości
od
wie
lkoś
ci
odło
wów
, op
adów
i te
mpe
ratu
ry
Odl
egłość
w
yłoż
onyc
h
puła
pek
od m
ygieł
nie
pow
inna
być
m
niej
sza
niż
30
m
IBL-
2
Um
ocow
ać w
pr
zezn
aczo
nym
do
tego
cel
u w
ycię
ciu
na e
kran
ie
Ryt
owni
k po
spol
ity
CH
ALC
OD
OR
Puł
apki
sz
czel
inow
e
Zaw
iesić
wew
nątrz
puła
pki
Drz
ewos
tany
św
ierk
owe
or
az
drze
wos
tany
z
duż
ym
udzi
ałem
św
ierk
a
W o
stat
niej
de
kadz
ie
kwie
tnia
Prz
y za
groż
eniu
sł
abym
1 p
ułap
ka n
a
ha, p
rzy
zagr
ożen
iu
siln
ym 2
- 3
szt./
ha
Co
7 –
14 d
ni w
za
leżn
ości
od
wie
lkoś
ci
odło
wów
, op
adów
i te
mpe
ratu
ry
Nal
eży
pr
zest
rzeg
ać
odle
głoś
ci
10 –
15
m o
d na
jbliż
szyc
h ś
wie
rków
, w
war
unka
ch
gór
skic
h 20
– 3
0 m
od
tzw
. ści
an
korn
ikow
ych
Sze
linia
k so
snow
iec
i św
ierk
owie
c
HY
LOD
OR
IBL-
4
Um
ieśc
ić w
ewną
trz
puła
pki
Now
o za
kład
ane
upra
wy
so
snow
e
Do
15
kwie
tnia
Pro
gnoz
owan
ie
5–10
szt
./ha
og
ran
icza
nie
lic
zeb
noś
ci
11 –
50
szt./
ha
Co
7 –
14 d
ni w
za
leżn
ości
od
wie
lkoś
ci
odło
wów
Prz
y w
ykła
dani
u puła
pek
należy
uż
ywać
sza
blon
u do
wyc
iska
nia
row
ków
39
7. OCHRONA SZKÓŁEK I DRZEW PRZED PATOGENAMI GRZYBOWYMI
Omówione poniżej środki grzybobójcze zostały wymienione na podstawie Rejestru środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, według aktualizacji na dzień 27.11.2010 r.
UWAGA: PO NAZWIE W NAWIASACH, PODANA JEST CHARAKTERYSTYKA DZIAŁANIA ŚRODKA W ROŚLINIE
7.1. PASOŻYTNICZA ZGORZEL SIEWEK
7.1.1. DEZYNFEKCJA PODŁOŻY W NAMIOTACH FOLIOWYCH
• Sadoplon 75 WP (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka – 20 kg/ha w 5000 l wody/ha. Dezynfekować podłoża 2–3 tygodnie przed siewem polewając zawiesiną wodną. Uwaga: środek działa słabiej w temperaturze poniżej 120C.
7.1.2. ZAPRAWIANIE NASION
Nasiona zaprawiać przedsiewnie następującymi zaprawami: • Dithane NeoTec 75 WG (środek kontaktowy) w dawce 3-5 g/kg nasion • Maxim 025 FS – (środek kontaktowy) – zalecana dawka – 2 ml/kg nasion z
dodatkiem 4 -10 ml wody • Sadoplon 75 WP – (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka – 5 g/kg
nasion. Nasiona zaprawiać przed siewem na sucho w zaprawiarce bębnowej. Choroby żołędzi (różne patogeny)
• Vitavax 2000 FS (środek o działaniu kontaktowym i układowym) – zaprawiać żołędzie do siewu jesiennego i wiosennego w zaprawiarce bębnowej nanosząc odpowiednią ilość cieczy użytkowej przy pomocy opryskiwacza - dawka 300 ml/100 kg owoców dębu z dodatkiem wody w proporcji (środek : woda) 1:3 - maksymalnie 1:4. Nie należy stosować więcej niż 1,2 l wody na 100 kg żołędzi.
7.1.3. ZABIEGI OPRYSKIWANIA
Cylindrocarpon, Fusarium, Rhizoctonia
• Sadoplon 75 WP zalecana dawka 5-6 kg/ha w 1000 l wody/ha; niższą dawkę stosować w zabiegach zapobiegawczych. Pierwszy zabieg wykonać na tzw. „pękającą glebę”; wykonać 5-6 zabiegów na wschodzące siewki co 7-10 dni.
Uwaga: środek działa słabiej w temperaturze poniżej 12 0C
• Thiram Granuflo 80 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 3–4 kg/ha; zalecana ilość wody 1000 l/ha. Pierwszy zabieg wykonać w momencie „pękania gleby”, następne w miarę potrzeby w odstępach 5–14 dni.
Wyższą dawkę stosować przy większym zagrożeniu chorobą. Środek słabiej działa w niskich temperaturach.
40
Rhizoctonia • Dithane NeoTec 75 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecane stężenie
0,4%, zalecana ilość cieczy użytkowej 1000 l/ha.
Pytium
• Previcur Energy 840 SL (środek o działaniu systemicznym stosowany profilaktycznie lub interwencyjnie), środek stosować: - zapobiegawczo – 0,2% (2 l środka w 1000 l wody / ha) - interwencyjnie – 0,3% (3 l środka w 1000 l wody / ha) w przypadku porażenia
ponad 30% roślin w szkółce.
7.2. MĄCZNIAK PRAWDZIWY DĘBU
Microsphaera alphitoides Zabiegi ochronne należy rozpocząć na : - siewki po całkowitym rozwinięciu liści, - wielolatki na pękający pąk.
Wyższe dawki oraz wyższe stężenia środków należy stosować przy większym zagrożeniu chorobą drzewek. Opryski wykonuje się od maja do końca sierpnia. Drugi zabieg - w odstępie dwóch tygodni po pierwszym, następne w miarę rozwoju choroby z częstotliwością co 3 – 4 tygodnie. Niższe dawki cieczy użytkowej stosować na siewki roczne, wyższe - na wielolatki.
Do preparatu Amistar 250 SC zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.
Preparaty siarkowe Ipotar 600 SC i Tiotar 80 WP zawierają w składzie substancje zmniejszające napięcie powierzchniowe.
Preparat Nimrod 250 EC wykazuje dobrą skuteczność w niższej temperaturze (ok. 100C).
Preparaty Tiotar nie powinny być stosowane w okresie suszy, silnego nasłonecznienia, w temperaturze powyżej 250C.
W trakcie zabiegów preparatem Falcon 460 EC nie stosować nawożenia mocznikiem w okresie 2 tygodni przed i po zabiegach. Nie należy stosować preparatu Fungafor w przypadku silnego nasłonecznienia; jeśli zabiegi wykonuje się wieczorem, opryskane rośliny powinny wyschnąć przed zapadnięciem zmroku.
Środki chemiczne należy stosować przemiennie uwzględniając w programie ochrony substancje aktywne w ich składzie, należące do różnych grup.
• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka – 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 300 – 500 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 3-4 tygodni.
• Falcon 460EC (środek o działaniu układowym) – siewki: zalecana dawka 0,5 l/ha, zalecana ilość wody 200 l/ha; wielolatki: zalecana dawka 0,6 l/ha, zalecana ilość wody 300 l/ha.
• Fungaflor 200 EC (środek o działaniu układowym) – zalecane stężenie 0,10%-0,15% (50-150 ml w 100 l wody); zalecana ilość cieczy użytkowej 600-700 l/ha
• Ipotar 600 SC (środek o działaniu kontaktowym) – zalecane stężenie 0,4%; zalecana ilość cieczy użytkowej 200-300 l/ha.
• Nimrod 250 EC (środek o działaniu układowym) – zalecane stężenie 0,1%; zalecana ilość cieczy użytkowej 500 l/ha.
• Tiotar 80 WP (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 1,5 kg/ha; zalecana ilość wody 200-300 l/ha.
41
• Tiotar 800 SC (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 1,2-2,4 l/ha; zalecana ilość wody 200-300 l/ha.
7.3. OPADZINA MODRZEWIA
Meria laricis Zabiegi wykonywać od momentu pękania pączków do początku sierpnia. Preparatem Miedzian 50 WP wykonuje się trzy początkowe zabiegi w odstępach 10-14 dni, dalsze w odstępach 2-3 tygodni. Jeden zabieg pod koniec sezonu wegetacyjnego należy wykonać na bezlistne pędy oraz glebę z igliwiem. Środka nie stosować w deszczową i chłodną pogodę.
Preparatem Kasir Lasy 250 EW wykonuje się zabiegi co 2 lub 4 tygodnie w zależności od warunków atmosferycznych sprzyjających rozwojowi choroby i wielkości jej nasilenia – maksymalnie 4 razy w sezonie.
Środek powinien być stosowany przemiennie z innymi fungicydami. Należy go stosować w temperaturze powyżej 120C.
• Kasir Lasy 250 EW (środek o działaniu systemicznym do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego) – zalecana dawka 1,25 l /ha; zalecana ilość wody 500 l/ha.
• Miedzian 50 WP (środek grzybobójczy i bakteriobójczy o działaniu kontaktowym) – siewki roczne – zalecane stężenie 0,5%; zalecana ilość cieczy użytkowej 200 l/ha, wielolatki zalecane stężenie 0,5%; zalecana ilość cieczy użytkowej 500 l/ha wody. Jeden zabieg Miedzianem należy wykonać przy końcu sezonu, zalecane stężenie 1%; zalecana ilość cieczy użytkowej w 300 l/ha.
7.4. WIOSENNA OSUTKA SOSNY
Lophodermium seditiosum
Zabiegi należy rozpocząć w połowie lipca i wykonywać w odstępach 3-4 tygodni, jeśli zachodzi taka możliwość, aż do później jesieni, do końca listopada. W trakcie bardzo łagodnych zim, przy dużym zagrożeniu chorobą, można wykonać dodatkowe zabiegi. Nie stosować nawożenia mocznikiem w okresie 2 tygodni przed i po zabiegach fungicydem Falcon. W celu przeciwdziałania uodparnianiu się patogenów, środki należy stosować przemiennie, uwzględniając w programie ochrony substancje aktywne należące do różnych grup chemicznych. Do preparatu Amistar 250 SC zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.
• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka – 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 500 – 1000 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 3-4 tygodni.
• Dithane NeoTec 75 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecane stężenie 0,3%, ilość cieczy użytkowej – 500 l/ha na roczne siewki, 1000 l/ha na dwulatki.
• Falcon 460 EC (środek o działaniu układowym) – zalecana dawka na siewki jednoroczne: 0,75 l/ha zalecana ilość cieczy użytkowej: 500 l/ha ; dwulatki: 1,5 l środka/ha w 1000 l wody/ha.
• Polyram 70 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 1,2 kg/ha do wysokości drzewek 60 cm, dla każdych dalszych 10 cm stosować dodatkowo 0,2 kg/ha.
42
7.5. RDZE
Różne patogeny na gatunkach iglastych i liściastych
• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka: 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 300 – 500 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 2-3 tygodni. Zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.
• Polyram 70 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka: 1,2 kg/ha do wysokości drzewek 60 cm, na każde dalsze 10 cm wysokości zwiększać dawkę środka o 0,2 kg/ha.
7.6. SZARA PLEŚŃ NA GATUNKACH IGLASTYCH I LIŚCIASTYCH
• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka: 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 300 – 500 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 10-14 dni. Zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.
Uwaga: Wyższe dawki środka stosować przy dużym zagrożeniu chorobami, wyższe dawki cieczy użytkowej stosować w zabiegach ochronnych wykonywanych na wielolatki.
7.7. PRODUKTY DO ROZKŁADU PNI DRZEW LEŚNYCH
• Środki biologiczne zawierające saprotroficzny grzyb Phlebiopsis gigantea (żylicę olbrzymią) należy stosować zgodnie z zaleceniami znajdującymi się na instrukcjach-etykietach załączonych do produktów. W tabeli 7 wymieniono środki zawierające żylicę olbrzymią, dozwolone do stosowania w leśnictwie.
Tabela 7. Produkty do rozkładu pni drzew leśnych
Nazwa Producent środka Nazwa grzyba
Pg-„Bioekol” ZPUH „Biofood” S.C. - Wałcz Phlebiopsis gigantea
Grzybnia Pg-POSZWALD
Wytwórnia Grzybni i Biopreparatów Piotr Poszwald - Kąck
Phlebiopsis gigantea
Zapytania i uwagi dotyczące stosowania fungicydów prosimy kierować na adres:
mgr Teresa Stocka IBL Zakład Ochrony Lasu, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej nr 3
Tel. (22) 715-03-53; e-mail [email protected]
43
Ta
bel
a 8.
Fu
ng
icyd
y za
reje
stro
wa
ne
do
sto
sow
ania
w leśn
ictw
ie,
w
ymie
nio
ne
w r
ejes
trze
Min
iste
rstw
a R
oln
ictw
a i
Ro
zwo
ju W
si
NA
ZW
A
Pro
du
cen
t śro
dka
Naz
wa
i za
war
tość
su
bst
an
cji a
ktyw
ne
j O
kreśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
lu
dzi
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
p
szcz
ół
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
o
rga
niz
mó
w
wo
dn
ych
Te
rmin
w
ażn
ośc
i ze
zwo
len
ia
Ter
min
do
któ
reg
o śr
od
ek m
oże
zn
ajd
ow
ać
się
w
ob
roci
e
1
2
3
4
5
6
7
8
A
MIS
TA
R
250
SC
Syn
ge
nta
Lim
ited
W
ielk
a B
ryta
nia
azo
ksys
tro
bin
a –
250
g
w 1
litr
ze ś
rodk
a
nie
kla
syfik
uje
się
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
50/5
3
2011
-12-
31
DIT
HA
NE
N
EO
TE
C
75
WG
#
Do
w A
gro
Sci
en
ces
Pol
ska
ma
nko
zeb
– 7
5%
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
ba
rdzo
to
ksyc
zny
2011
-10-
25
FA
LCO
N
460
EC
#
Ba
yer
Cro
pSci
ence
A
G N
iem
cy
spir
oksa
min
a –
250
g
w 1
litr
ze ś
rodk
a te
bu
kon
azo
l – 1
67
g
w 1
l śr
od
ka
tria
dim
en
ol –
43
g
w 1
litr
ze ś
rodk
a
szko
dliw
y,
drażn
iący
, d
ziała
jący
sz
kod
liwie
na
ro
zro
dczość
ka
t. 3
z
prz
ypis
an
ymi
sym
bola
mi X
n i C
zw
roty
R21
/22,
R
34,
R41
ora
z R
63 n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
50/5
3
2014
-02-
28
# W je
dn
ost
kach
org
an
izac
yjn
ych
LP
po
sia
da
jący
ch c
ert
yfik
at F
SC
sto
sow
an
ie ś
rod
ka n
a s
zkół
kach
leśn
ych
bę
dzi
e m
ożl
iwe
po
akr
ed
yto
wa
niu
p
rze
z m
ięd
zyn
aro
dow
ą o
rga
niz
ację
FS
C A
.C.
kra
jow
eg
o s
tan
da
rdu
oce
ny
go
spo
da
rki l
eśn
ej w
Po
lsce
.
44
cd.
Fu
ng
icyd
y
1
2
3
4
5
6
7
8
FU
NG
AF
LOR
20
0 E
C*
Jan
sse
n
Pha
rmac
eutic
a N
.V.
- B
elgi
a
Ima
zalil
– 2
00
g
w 1
litr
ze ś
rodk
a sz
kod
liwy
skla
syfik
ow
an
y ja
ko p
ozo
stałe
to
ksyc
zny
20
10
-12
-08
IPO
TA
R 6
00 S
C Z
akła
dy
Ch
em
iczn
e
„Sia
rkop
ol”
Ta
rno
brz
eg
Sp
. z
o. o
. -
Ta
rnob
rzeg
siar
ka 6
00 g
w
1 li
trze
śro
dka
drażn
iący
, X
i ora
z zw
rot
R38
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
nie
kla
syfik
. się
zg
od
nie
z
prz
ep
isa
mi o
su
bst
an
cja
ch i
prep
. ch
em.
2010
-06-
02
2011
-06-
30
KA
SIR
LA
SY
2
50
EW
B
aye
r C
ropS
cien
ce
AG
Nie
mcy
te
bu
kon
azo
l – 2
50
g
w
1 li
trze
śro
dka
szko
dliw
y, d
raż-
nią
cy,
dzi
ała
jący
sz
kod
liwie
na
ro
zro
dczość
(r
ozw
ój pło
du)
Kat
. 3
z p
rzyp
isa
nym
i sy
mb
ola
mi X
n o
raz
zwro
ty R
20/2
2,
R41
oraz
R63
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
51/5
3
2018
-12-
29
MA
XIM
025
FS
S
ynge
nta
Cro
p P
rote
ctio
n A
G
Szw
ajc
ari
a
flud
ioks
onil
– 2
5 g
w
1 li
trze
śro
dka
nie
kla
syfik
uje
się
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
50/5
3
2017
-08-
29
* O
ile
w r
eje
strz
e n
a s
tro
nie
in
tern
eto
we
j M
RiR
W n
ie z
osta
nie
okr
eślo
ny
term
in,
do
któ
reg
o ś
rod
ek
może
zn
ajd
ow
ać
się
w o
broc
ie,
prep
arat
m
oże
być
sto
sow
an
y d
o c
zasu
upł
ywu
te
rmin
u je
go
ważn
ośc
i pod
an
ego
w e
tyki
eci
e, a
le n
ie dłuże
j niż
prz
ez
okr
es 1
8 m
iesięc
y.
45
cd.
Fu
ng
icyd
y
1
2
3
4
5
6
7
8
MIE
DZ
IAN
50
WP
Z
akł
ady
Ch
em
iczn
e
Org
anik
a A
zot
SA
-
Jaw
orz
no
mie
dź
w p
ost
aci
tle
noc
hlo
rku
mie
dzi
– 5
0%
szk
od
liwy,
draż.
, z
prz
ypis
an
ym
sym
bo
lem
Xn
ora
z zw
roty
R22
, R
41
toks
yczn
y
nie
bez
p.
dla
śr
od
ow
iska
, z
prz
ypis
an
ym
sym
bole
m N
o
raz
zwro
t R
52/5
3
2019
-05-
04
NIM
RO
D 2
50
EC
M
akh
tesh
im A
ga
n
Ind
ust
ries
Ltd
-
Izra
el
bu
pir
yma
t –
25
0 g
w 1
litr
ze ś
rod
ka
sz
kod
liwy,
Xn
ora
z zw
rot
R3
8 o
raz
R65
nie
kla
syfik
. się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
51/5
3
2011
-10-
26
PO
LYR
AM
70
WG
* B
AS
F S
E -
Nie
mcy
m
etira
m –
70%
u
czul
ają
cy,
Xi o
raz
zwro
t R
43
nie
kla
syfik
. się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
50/5
3
2010
-11-
13
PR
EV
ICU
R
EN
ER
GY
840
S
L
Ba
yer
Cro
pSci
ence
S
A -
Fra
ncja
p
rop
am
oka
rb –
5
30
g f
ose
tyl g
li-n
ow
y –
31
0 g
w
1 lit
rze
śro
dka
ucz
ula
jący
Xi o
raz
zwro
t R
43
nie
kla
syfik
. się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
52
2014
-04-
07
SA
DO
PLO
N 7
5 W
P*
Za
kład
y C
he
mic
zne
O
rgan
ika
Azo
t S
A
Jaw
orz
no
tiura
m-
75%
sz
kod
liwy,
dr
ażn
iący
, X
n or
az
zwro
ty R
22/4
8,
R41
ba
rdzo
to
ksyc
zny
w
da
wce
po
wyż
ej
6,6
6 k
g/h
a
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
50/5
3
2011
-03-
31
* O
ile
w r
eje
strz
e n
a s
tro
nie
in
tern
eto
we
j M
RiR
W n
ie z
osta
nie
okr
eślo
ny
term
in,
do
któ
reg
o ś
rod
ek
może
zn
ajd
ow
ać
się
w o
broc
ie,
prep
arat
m
oże
b
yć
stos
ow
an
y d
o
czas
u
upły
wu
te
rmin
u
jeg
o
ważn
ośc
i p
od
ane
go
w
ety
kie
cie
, al
e n
ie
dłuże
j n
iż
prz
ez
okr
es
18
m
iesięc
y
46
cd.
Fu
ng
icyd
y
1
2
3
4
5
6
7
8
TH
IRA
M
GR
AN
UF
LO 8
0 W
G
Ta
min
co N
.V.
Be
lgia
tiu
ram
- 80
%
szko
dliw
y,
ucz
ula
jący
, X
n
ora
z zw
roty
R4
3,
R48
/22
nie
kla
syfik
. się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
50/5
3
2010
-05-
21
2011
-11-
21
TIO
TA
R 8
0 W
P
Zakła
dy
Ch
em
iczn
e
„Sia
rkop
ol”
Ta
rno
brz
eg
Sp
. z
o. o
. -
Ta
rnob
rzeg
sia
rka
– 8
0%
nie
jest
kla
syfik
. zg
od
nie
z
kryt
eri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i pre
p. c
he
m.
nie
kla
syfik
. się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
jest
kla
syfik
. zg
od
nie
z
kryt
eri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o
sub
st.
i pre
p.
che
m.
2010
-06-
28
20
11
-06
.30
TIO
TA
R 8
00 S
C
Zakła
dy
Ch
em
iczn
e
„Sia
rkop
ol”
Ta
rno
brz
eg
Sp
. z
o. o
. -
Ta
rnob
rzeg
sia
rka
– 8
00 g
w 1
litr
ze ś
rodk
a n
ie je
st k
lasy
fik.
zgo
dni
e z
kr
yte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i pre
p. c
he
m.
nie
kla
syfik
. się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
jest
kla
syfik
. zg
od
nie
z
kryt
eri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o
sub
st.
i pre
p.
che
m.
2010
-03-
02
2011
-09-
02
VIT
AV
AX
200
0 F
S
Che
mtu
ra
Cor
pora
tion
Inc.
-
US
A
karb
oksy
na
– 2
00
g
tiu
ram
– 2
00
g
w
1 li
trze
śro
dka
szko
dliw
y, X
n o
raz
zwro
t R
22/4
8 n
ie k
lasy
fik.
się
ze
wzg
lęd
u n
a
nis
kie
ryz
yko
nie
bez
p.
dla
śr
odow
iska
, N
o
raz
zwro
t R
50/5
3
2010
-07-
05
2012
-01-
05
47
8. OCHRONA PRZED SZKODAMI POWODOWANYMI PRZEZ SSAKI ŁOWNE
Zużycie środków do ochrony sadzonek przed zgryzaniem wynosi od 2 do 20 kg lub litrów na 1000 drzewek, w zależności od gatunku zabezpieczanych drzewek i sposobów ich traktowania (wierzchołek pędu głównego lub całe sadzonki).
Zużycie środków do ochrony pni (strzał) drzew przed spałowaniem wynosi od 10 do 30 kg (litrów) na 1000 strzał kilkuletnich lub starszych drzew zależy przede wszystkim od konsystencji środka i sposobu traktowania drzew.
8.1. ŚRODKI ZAPACHOWO-SMAKOWE DO OCHRONY DRZEW
8.1.1. ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE PRZED ZGRYZANIEM I SPAŁOWANIEM
Emol BTX LA – nanosić przez smarowanie, zużycie: 2-10 l na 1000 drzewek oraz 10-15 l na 1000 pni w zależności od gatunku, wielkości i sposobu zabezpieczania. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż +50 C.
• Emol PLUS BTX LA nanosić przez smarowanie, zużycie: ok. 2 l na 1000 sadzonek w zależności od gatunku przy zabezpieczaniu od zgryzania, 10 – 15 l na 1000 drzewek przy zabezpieczaniu od spałowania. Środek stosować w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż +5ºC.
Pellacol 10 PA – nanosić przez smarowanie lub oprysk, zużycie: 2-4 l na 1000 drzewek oraz 10-15 l na 1000 pni w zależności od gatunku, wielkości i sposobu zabezpieczania. Stosować jesienią w dni bezdeszczowe i bezwietrzne w temperaturze nie niższej niż 0°C.
Stop Z EC – nanosić przez smarowanie lub oprysk, zużycie: - w okresie jesienno-zimowym: 1 litr środka + 1 litr wody (ochrona na 6 miesięcy) 1 litr środka + 2 litry wody (ochrona na 4 miesiące) - w okresie wegetacji: 1 litr środka + 5 litrów wody (ochrona na 2 miesiące).
Stosować wcześnie rano lub późnym popołudniem. W zależności od zastosowania zużycie środka wynosi 1 litr na 100-500 sadzonek lub drzew.
8.1.2. ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE PRZED ZGRYZANIEM
8.1.2.1. Środki nanoszone przez smarowanie,
Cervacol Extra PA zużycie: 10-14 kg na 1000 sztuk 2-5 letnich drzewek w zależności od ich wielkości i gatunku. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż 00 C.
Repentol 6 PA zużycie: 10-15 kg środka na 1000 sztuk 2-5 letnich drzewek w zależności od ich wielkości. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż 00 C.
Wam Extra PA zużycie: 2-5 kg środka na 1000 drzewek. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze powyżej 00 C. Przed użyciem dokładnie wymieszać.
48
8.1.2.2 Środki zabezpieczające przed spałowaniem
Repentol 6 Bis PA zużycie 15-20 kg na 1000 pni sosny. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temp. nie niższej niż 00 C.
8.2. ŚRODKI ZAPACHOWE DO OCHRONY UPRAW ROLNICZYCH I LEŚNYCH
Kieferle – Hukinol 75 AL Wokół wybranych upraw co 15-20 m wbić paliki wysokości 50-60 cm, z umieszczonymi na szczycie sukiennymi gałgankami osłoniętymi daszkiem z tworzywa . Środek nanosić pipetą lub strzykawką co 10-14 dni (w zależności od pogody) w ilości 3-5 kropli na palik.
Środka nie stosować wzdłuż całej linii lasu.
Zapytania i uwagi dotyczące stosowania repelentów prosimy kierować na adres: mgr inż. Marek Pudełko
IBL, Zakład Ekologii Lasu i Łowiectwa, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3, tel. (22) 71 50 419, 71 50 417,
e-mail [email protected]
49
Ta
bel
a 9.
Rep
elen
ty z
arej
estr
ow
an
e d
o s
toso
wan
ia w
leśn
ictw
ie
Naz
wa
Pro
du
cen
t śr
od
ka
Naz
wa
i za
war
tość
su
bst
an
cji a
ktyw
ne
j O
kreśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
lu
dzi
(kl
asa
)
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
d
la p
szcz
ół
(kla
sa)
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
o
rga
niz
mó
w w
od
nyc
h
Te
rmin
w
ażn
ośc
i ze
zwo
len
ia
Ter
min
do
któ
reg
o śr
ode
k m
oże
zn
ajd
ow
ać
się
w
ob
roci
e
1
2
3
4
5
6
7
8
CE
RV
AC
OL
EX
TR
A P
A
Ave
na
riu
s A
gro
Gm
bH -
A
ustr
ia
Pia
sek
kwar
cow
y –
2
50
g/k
g
skla
syfik
ow
an
y ja
ko
po
zost
ałe
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
bra
k ry
zyka
skla
syfik
ow
an
y ja
ko
po
zost
ałe
2
01
5.1
1.3
0
EM
OL
-B
TX
LA
A
kzo
No
bel
D
eco
rativ
e P
ain
ts
Sp
z o
.o.
Pol
ska
be
nzo
esa
n
de
na
toni
um
–
0,1
55
g/l
nie
jest
kl
asy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u
na
bra
k ry
zyka
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
2018
-08-
02
EM
OL
PL
US
B
TX
LA
A
kzo
No
bel
D
eco
rativ
e P
ain
ts
Sp
z o
.o.
Pol
ska
be
nzo
esa
n
de
na
toni
um
–
0,1
55
g/l
nie
jest
kl
asy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
nie
do
tycz
y n
ie je
st k
lasy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
2014
-07-
09
KIE
FE
RLE
-H
UK
INO
L
75
AL
Kie
ferl
e G
mbH
-
Nie
mcy
75
% k
wa
su
izo
wa
leri
an
ow
eg
o
Żrą
cy z
sym
bole
m C
or
az R
34
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u
na
bra
k ry
zyka
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
2010
-06-
30
2011
-06-
30
50
1
2
3
4
5
6
7
8
PE
LLA
CO
L 1
0 P
A
Nuf
arm
G
mbH
and
C
o. K
G -
A
ustr
ia
tiura
m -
10
%
szko
dliw
y, X
n,
R48
/22
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u
na
bra
k ry
zyka
nie
bez
pie
czn
y d
la
środ
owis
ka,
N, R
50/5
3 20
19-0
9-10
RE
PE
NT
OL
6
PA
C
hem
a -
Spółd
zie
lnia
P
racy
w
Ole
sin
ie
pia
sek
kwa
rco
wy
–
30
0/k
g
drażn
iący
, u
czul
ają
cy,
Xi o
raz
zwro
t R
43
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u
na
bra
k ry
zyka
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
2015
-08-
31
RE
PE
NT
OL
6
BIS
PA
C
hem
a -
Spółd
zie
lnia
P
racy
w
Ole
sin
ie
żwir
ek
filtr
acyj
ny
–
30
0/k
g
ucz
ula
jący
, X
i ora
z zw
rot
R4
3
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u
na
bra
k ry
zyka
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
2013
-07-
02
ST
OP
Z E
C
AL’
TE
CH
S
.A.R
.L.
- F
ran
cja
ole
j ryb
i – 1
19
g
nie
jest
kl
asy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
un
a n
iski
e ry
zyko
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
2015
-08-
31
WA
M E
XT
RA
P
A
Wita
sek
Pfla
nze
nsc
hu
tz G
mb
H –
A
ustr
ia
Pia
sek
kwar
cow
y –
30
0 g
/kg
n
ie je
st
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
nie
kla
syfik
uje
się
ze
wzg
lęd
u
na
bra
k ry
zyka
nie
jest
kla
syfik
ow
an
y zg
od
nie
z k
ryte
ria
mi
określ
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
2016
-06-
19
51
9. ZWALCZANIE CHWASTÓW
Do zwalczania chwastów w leśnictwie stosuje się w roku 2011 następujące zarejestrowane preparaty:
• AGIL 100 EC, AGROFOSAT 360 SL, AVANS PREMIUM 360 SL, GLIFOCYD 360 SL, w roztworze wodnym, w 200 – 300 l cieczy użytkowej na ha.
Ponadto przez okres 18 miesięcy od daty zakończenia terminu ważności zezwolenia, jednak nie dłużej niż do czasu upływu terminu ważności danej partii preparatu można stosować GLYFOS 360 SL w roztworze wodnym, w 200 – 300 l cieczy użytkowej na ha.
9.1. ZWALCZANIE CHWASTÓW W SZKÓŁKACH LEŚNYCH
9.1.1. ZWALCZANIE CHWASTÓW PRZY PRZYGOTOWANIU GLEBY POD SZKÓŁKI
Przeciwko chwastom jednoliściennym i dwuliściennym (trawy, turzyce, jaskrowate, złożone i inne) stosuje się: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 5 - 7 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 3 - 7 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha,
Środki stosuje się w okresie od maja do września przy pogodzie bezdeszczowej, najlepiej słonecznej.
Przeciwko chwastom jednoliściennym skuteczne są mieszanki siarczanu amonowego z następującymi środkami: • AGROFOSAT 360 SL, • AVANS PREMIUM 360 SL, • GLIFOCYD 360 SL, • GLYFOS 360 SL,
Mieszanki przygotowuje się w dawkach 3 - 4 kg/ha siarczanu amonowego + 3 - 4 l/ha preparatu i stosuje od maja do września.
9.1.2. ZWALCZANIE CHWASTÓW NA KWATERACH Z WIELOLATKAMI
Przeciwko chwastom jednoliściennym, wiosną po wschodach chwastów można stosować AGIL 100 EC w dawce 0.5 - 1.5 l/ha.
Na chwasty jedno- i dwuliścienne o wysokości ok. 20 cm stosuje się w ciągu całego okresu wegetacyjnego przy bezdeszczowej i ciepłej (powyżej 10°C) pogodzie: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 4 - 6 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 3 - 5 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 2 - 3 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 4 - 6 l/ha,
52
Przy zabiegach wszystkimi wymienionymi środkami konieczne jest zastosowanie opryskiwacza z osłonami bocznymi, chroniącymi części zielne sadzonek przed zetknięciem z preparatem. Opryskiwacze bez osłon można używać, jeśli sadzonki oczyszczone są z gałęzi do wysokości 40 - 50 cm lub wyżej i mają zdrewniałą korę. Opryskiwać należy w taki sposób, aby środek nie osiadał na zielonych częściach uprawianych roślin.
9.2. ZWALCZANIE CHWASTÓW W UPRAWACH LEŚNYCH
9.2.1. ZWALCZANIE CHWASTÓW PRZED ZAŁOŻENIEM UPRAWY
Przy średnim lub silnym zachwaszczeniu roślinami jedno- i dwuliściennymi (trzcinnik, orlica, odrośla drzew, krzewy, krzewinki i inne) na wszystkich typach siedliskowych lasu skuteczne są: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 5 - 7 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 3 - 7 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha,
Zabiegi przeprowadza się w okresie od maja do sierpnia, przy bezdeszczowej pogodzie. Wprowadzenie roślin uprawnych możliwe jest już po trzech tygodniach.
Do zabezpieczania pniaków drzew i krzewów przed wyrastaniem odrośli oraz do niszczenia pniaków zaleca się stosowanie przez opryskiwanie lub smarowanie pędzlem następujące preparaty: • AGROFOSAT 360 SL, • AVANS PREMIUM 360 SL, • GLIFOCYD 360 SL, • GLYFOS 360 SL,
Środki stosuje się w stężeniu 20 %, bezpośrednio po ścięciu drzewa (poza okresem intensywnego wypływu soków). Zabieg wykonuje się w okresie od jesieni do wiosny.
Drzewa rosnące niszczy się przy pomocy następujących środków: • AGROFOSAT 360 SL, • AVANS PREMIUM 360 SL, • GLIFOCYD 360 SL, • GLYFOS 360 SL,
Środki przygotowuje się w stężeniu 50 % (1 część środka + 1 część wody). Zabieg wykonuje się w okresie od sierpnia do października, stosując ciecz użytkową w zaciosy na drzewie. Skutki zabiegu widoczne są w następnym roku.
9.2.2. ZWALCZANIE CHWASTÓW W UPRAWACH LEŚNYCH
W uprawach leśnych wszystkich gatunków przeciwko chwastom jednoliściennym można użyć preparatu AGIL 100 EC w dawce 0.5 - 1.5 l/ha. Środek stosować wiosną po wschodach chwastów. W uprawach leśnych, do zwalczania szczególnie uciążliwych chwastów, takich jak trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigeios) oraz mietlica pospolita (Agrostis vulgaris), które są w zaawansowanych fazach rozwoju środek można zastosować w dawce 4 do 6 l/ha.
Zabiegi w uprawach sosnowych i świerkowych wykonuje się przez opryskiwanie całej powierzchni w końcu sierpnia lub na początku września, przy bezdeszczowej pogodzie, po
53
zakończeniu rocznego przyrostu sadzonek. Przeciwko odroślom drzew, nalotom, krzewom i krzewinkom oraz chwastom zielnym w wyżej podanych uprawach zaleca się stosować preparaty: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 3 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 3 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 3 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 3 l/ha,
W ciągu okresu wegetacyjnego można stosować wymienione środki w uprawach wszystkich gatunków zapewniając całkowitą osłonę sadzonek.
Uwagi: Ilość wody (np. 200 – 300 l/ha) podana do sporządzenia cieczy roboczej właściwa
jest dla rozpylaczy zapewniających opryskiwanie średniokropelkowe. W przypadku stosowania środków systemicznych zabiegi powinny być wykonywane
podczas bezdeszczowej, najlepiej słonecznej pogody, w temperaturze powietrza powyżej 10°C.
W celu wyznaczenia właściwego terminu zabiegu na całych powierzchniach upraw sosnowych lub świerkowych i uzyskania pewności o zakończeniu rocznego przyrostu można używać testu „Kontest R” zgodnie z instrukcją jego stosowania.
Zapytania, informacje, uwagi i problemy dotyczące stosowania herbicydów
prosimy kierować na adres: dr inż. Jan Łukaszewicz lub mgr inż. Szymon Krajewski,
Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych w Sękocinie Starym, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3, [email protected], [email protected]
54
Ta
bel
a 10
. H
erb
icyd
y za
reje
stro
wa
ne
do
sto
sow
ania
w leś
nic
twie
,
wym
ien
ion
e w
rej
estr
ze M
inis
ters
twa
Ro
lnic
twa
i R
ozw
oju
Wsi
NA
ZW
A
Pro
du
cen
t śro
dka
Naz
wa
i za
war
tość
su
bst
an
cji a
ktyw
ne
j O
kreśl
eni
e
toks
yczn
ości
d
la lu
dzi
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
p
szcz
ół
Okr
eśl
eni
e
toks
yczn
ości
dla
o
rga
niz
mó
w
wo
dn
ych
Te
rmin
w
ażn
ośc
i ze
zwo
len
ia
1
2
3
4
5
6
7
Agi
l 100
EC
#
Ma
khte
shim
-Ag
an
-
Ind
ust
ries
- Iz
rae
l
p
rop
ach
izaf
op
- 1
00
g
(pro
d.
Ma
khte
shim
-A
gan
- In
dust
ries)
w
1 li
trze
śro
dka
sz
kod
liwy,
drażn
iący
, X
n o
raz
zwro
ty
R36
/38,
R65
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
n
ieb
ezp
iecz
ny
dla
śro
do
wis
ka,
N o
raz
zwro
t R
51/5
3
20
12-0
3-08
Agr
ofos
at 3
60 S
L
Rok
ita-A
gro
Sp
ółka
A
kcyj
na -
Brz
eg D
oln
y
gl
ifosa
t -
360
g (p
rod.
C
hem
inov
a A
/S)
w
1 li
trze
śro
dka
n
ie je
st k
lasy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
p
rze
pis
ach
o s
ub
st.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
n
ieb
ezp
iecz
ny
dla
śro
do
wis
ka,
N o
raz
zwro
t R
51/5
3
20
12-0
5-10
Ava
ns P
rem
ium
36
0 S
L
S
ynge
nta
Lim
ited
- W
ielk
a B
ryta
nia
gl
ifosa
t -
360
g (p
rod.
S
yng
en
ta L
imite
d)
w
1 li
trze
śro
dka
sz
kod
liwy
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
20
11-1
1-22
Glif
ocy
d 3
60
SL
Za
kład
y C
he
mic
zne
O
rgan
ika-
Sar
zyna
S.A
. -
Now
a S
arzy
na
gl
ifosa
t -
360
g (p
rod.
C
hem
inov
a A
/S)
w
1 li
trze
śro
dka
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
p
ozo
stałe
sk
lasy
fiko
wa
ny
jako
po
zost
ałe
to
ksyc
zny
20
12-0
1-14
# Śro
de
k n
ieza
leca
ny w
lasa
ch c
ert
yfik
ow
an
ych
prz
ez
FS
C
55
1
2
3
4
5
6
7
Gly
fos
360
SL*
Che
min
ova
A/S
- D
ania
glifo
sat
- 36
0 g
(pro
d.
Che
min
ova
A/S
)
w 1
litr
ze ś
rodk
a
n
ie je
st k
lasy
fiko
wa
ny
zgo
dni
e z
kry
teri
am
i ok
reśl
on
ymi w
prz
ep
. o
su
bst.
i p
rep
. ch
em
iczn
ych
n
ie k
lasy
fiku
je
się
ze
wzg
lęd
u
na
nis
kie
ryzy
ko
n
ieb
ezp
iecz
ny
dla
śro
do
wis
ka,
N o
raz
zwro
t R
51/5
3
20
11-0
2-10
* O
ile
w r
eje
strz
e n
a s
tro
nie
in
tern
eto
we
j M
RiR
W n
ie z
osta
nie
okr
eślo
ny
term
in,
do
któ
reg
o ś
rod
ek
może
zn
ajd
ow
ać
się
w o
broc
ie,
prep
arat
m
oże
być
sto
sow
an
y d
o c
zasu
upły
wu
te
rmin
u j
eg
o w
ażn
ośc
i po
da
neg
o w
ety
kie
cie
, a
le n
ie dłuże
j n
iż
prz
ez o
kres
18
mie
sięc
y o
d t
erm
inu
w
ażn
ośc
i ze
zwo
len
ia.
56