sso maciej kruszyŃski

171
Umowa gospodarcza Sobotni Sparing Prawniczy - egzamin adwokacki 2021 SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Upload: others

Post on 16-Oct-2021

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Umowa gospodarczaSobotni Sparing Prawniczy - egzamin adwokacki 2021

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 2: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 3: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

gospodarcze na egzaminie adwokackim2010 – umowa pożyczki

2011 – umowa spółki partnerskiej - adwokackiej

2012 – umowa zastawu rejestrowego

2013 – umowa dostawy

2014 – pozew – ubezpieczenia

2015 – pozew – 299 k.s.h.

2016 – apelacja – stwierdzenie nieważności uchwały

2017 – umowa dzierżawy

2018 – umowa sprzedaży

2019 – umowa komisu

2020 – umowa spółki jawnej

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 4: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

gospodarcze na egzaminie radcowskim2010 – umowa agencji

2011 – umowa sprzedaży udziałów

2012 – umowa o dzieło – projekt architektoniczny

2013 – umowa spółki jawnej

2014 – pozew o zapłatę – umowa sprzedaży

2015 – umowa dostawy

2016 – umowa sprzedaży

2017 – umowa pożyczki

2018 – pozew – art. 299 k.s.h.

2019 – umowa dostawy

2020 – umowa spółki jawnej

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 5: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Umowa na egzaminie polecenia zadania egzaminacyjnego – czytać ze zrozumieniem!

identyfikacja zagrożeń

proste rozwiązania

niezawodny sposób na ocenę niedostateczną:

- błędna reprezentacja

- błędna forma

- brak essentialia negotii umowy w nazwanej

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 6: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

ocena pracy egzaminacyjnejOCENA CZĄSTKOWA ZADANIA Z ZAKRESU PRAWA GOSPODARCZEGO

Zachowanie wymogów formalnych

(właściwa forma, reprezentacja, wymagania formalne, podpisy)

Prawidłowość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ichinterpretacji

(prawidłowo dobrany rodzaj umowy, prawidłowo zastosowane przepisyw określonym stanie faktycznym, prawidłowa interpretacja – wykładniaprzepisów)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 7: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

ocena pracy egzaminacyjnejOCENA CZĄSTKOWA ZADANIA Z ZAKRESU PRAWA GOSPODARCZEGO

Poprawność zaproponowanego przez zdającego sposoburozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którązgodnie z zadaniem reprezentuje

umiejętność wykorzystania przepisów dla reprezentowanej strony,umiejętność konstruowania instytucji umownych w sposób korzystnydla reprezentowanej strony, umiejętny dobór zabezpieczeń umownych

Inne uwagi (język, styl, staranność pracy)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 8: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Nie tylko treść – konstruowanie klauzul umownych- CEL UMOWY - precyzyjne ujęcie ustaleń stron

- unikanie kazuistyki

- proste, zrozumiałe słownictwo (unikanie zbędnych zwrotów łacińskich,rzadko używanych, obcojęzycznych, w specjalistycznych)

- TAK - zasady składni, gramatyki języka polskiego obowiązują także w umowach

- unikanie zdanie wielokrotnie złożonych (krótkie zdania)

- unikanie piętrowych odnośników

- dbałość o stylistykę

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 9: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Nie tylko treść - UKŁAD UMOWYpodział: paragraf, ustępy, punkty, litery, tirety

Rozp. Prezesa RM w sprawie ZASAD TECHNIKI PRAWODAWCZEJ z dnia20 czerwca 2002 r. (Dz.U. Nr 100, poz. 908) tj. z 29 lutego 2016 r. (Dz.U. z2016 r. poz. 283)

§

ustęp – 1.

punkt – 1)

litera – a)

tiret (-)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 10: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Nie tylko treść - UKŁAD UMOWYhierarchia ważności jednostek redakcyjnych

tytułowanie jednostek redakcyjnych ?

nie należy zamieszczać klauzul rodzajowo podobnych w różnychpodstawowych jednostkach redakcyjnych tekstu (np.: oświadczenia tu...i tam…)

nie należy zamieszczać postanowień różnych rodzajowo w tych samychpodstawowych jednostkach redakcyjnych.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 11: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Nie tylko treśćunikanie alternatywnych zwrotów (strony postanawiają, strony zgodniepostanawiają, strony ustalają itd.)

używanie pojęć spójnych z k.c. (sprzedawca/sprzedający,kupujący/nabywca)

używanie pojęć spójnych z rozumieniem normatywnym

unikanie piętrowych odnośników

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 12: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

piszę umowę – patrzę wprzepis!Sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność …..

Sprzedawca przenosi na kupującego własność…

Sprzedający i nabywca zawierają umowę kupna/sprzedaży …..

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 13: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

W umowie sprzedaży

Art. 535

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść nakupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązujesię rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 14: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

W umowie sprzedaży

Art. 535

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść nakupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązujesię rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 15: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Panu Zdzisiowi z autogiełdy w Słomczynie uprzejmie dziękuję za udostępnienie fragmentu wzoru umowy sprzedaży.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 16: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

elementy przedmiotowo istotnew umowach uregulowanych w sposób normatywny

konstytutywne cechy danego typu umowy

przepis umieszczony przeważnie na początku zespołu przepisów regulujących dany typ umowy

sprzedaż – przedmiot, cena

dzieło – określenie przedmiotu, wynagrodzenie

najem – przedmiot najmu, czynsz

skutki braku e.n. - nieważność, zawarcie umowy innego typu lubumowy nienazwanej

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 17: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 18: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 19: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 20: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 21: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

ustawowe wymagania co do minimalnej treści dodatkowych zastrzeżeń umownych

Art. 395. § 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie wciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo towykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

Art. 177. § 1. Umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat wgranicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. (KSH)

Art. 483 § 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej zniewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnegonastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 22: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

ograniczenia podmiotowe –istotne cechy stron umowy

Art. 583. § 1. Sprzedażą na raty jest dokonana w zakresie działalnościprzedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenępłatną w określonych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma byćkupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 23: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

ograniczenia podmiotowe –istotne cechy stron umowy

Art. 7091. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, wzakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz odoznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddaćtę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobieraniapożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacićfinansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równeco najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przezfinansującego.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 24: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

ograniczenia podmiotowe –istotne cechy stron umowy

Art. 758. § 1. Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent)zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, dostałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientamiumów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ichw jego imieniu.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 25: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

ograniczenia podmiotowe –istotne cechy stron umowy

Art. 765. Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant)zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalnościswego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych narachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.

Art. 774. Przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresiedziałalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia zawynagrodzeniem osób lub rzeczy.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 26: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Forma czynności prawnejforma pisemna dla celów dowodowych

dostawa - art. 606 k.c.

kontraktacja - art. 616 k.c.

umowa spółki cywilnej - art. 860 § 2 k.c.

roboty budowlane - art. 648 k.c.

forma pisemna pod rygorem nieważności

umowa o przejęcie długu art. 522 k.c.

umowa leasingu art. 709 2 k.c.

umowa sp.j. i partnerskiej

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 27: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Na egzaminiew razie konieczności wskazania, iż umowa zawierana jest w określonej

formie w pracy należy poczynić stosowne informację

Niniejsza umowa została sporządzona w formie pisemnej z podpisaminotarialnie poświadczonymi

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 28: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

zdolność kontraktowazdolność do zawierania umów

brak zdolności:

spółka cywilna

oddział spółki zagranicznej

konsorcjum

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 29: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Co w załącznikach?Z polecenia zadania (2017 rok)

Wszystkie elementy podmiotowe i przedmiotowe powinny zostaćwskazane w treści umowy lub załącznikach do niej.

Zdający nie ma obowiązku opracowywania załączników niezbędnych dozawarcia umowy. Natomiast powołane w treści umowy dokumenty lubzałączniki powinny zostać opisane w taki sposób, aby można byłojednoznacznie ustalić wszystkie elementy wpływające na ich ważność iskuteczność.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 30: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Schemat umowy- komparycja

- osnowa umowy

- postanowienia końcowe

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 31: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

układ umowy - komparycja

(tytuł umowy, data, miejsce, określenie stron umowy)

- część wstępna

(preambuła, oświadczenia i zapewnienia, słownik pojęć)

- określenie przedmiotu umowy

- zapisy dot. terminów wykonania obowiązków wynikających z umowy

- zapisy dot. ceny bądź wynagrodzenia

(wysokość, termin, forma i tryb zapłaty).

- dotyczące odpowiedzialności stron

(zakres odpowiedzialności, zabezpieczenia, kary umowne, klauzule gwarancyjne)

- postanowienia końcowe

(zmiana umowy, język, egzemplarze, prawo właściwe, kl. arbitrażowa itp.)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 32: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Komparycja - strukturaStruktura:

nazwa umowy

data zawarcia

miejsce zawarcia

strony umowy

reprezentacja podmiotów przy zawieraniu

pełnomocnictwa/ prokura

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 33: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

nazwa umowyprzy umowie nazwanej – nazwa ustawowa

Umowa nazwana z dodatkami

Umowa sprzedaży z przewłaszczeniem na zabezpieczenie

przy umowie nienazwanej - wszystkie lub niektóre nazwy umów, zktórych składa się umowa.

Umowa oświadczenie usług ochrony mienia

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 34: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

data umowyIstotna z punktu:

- ustalenia zdolności do czynności prawnych

- umocowanie do działania jako piastun organu osoby prawnej

- umocowania do działania w charakterze pełnomocnika

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 35: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

miejsce zawarcia umowyistotne znaczenie z punktu widzenia:

- ustalenia prawa właściwego (umowy międzynarodowe)

- skutków podatkowych

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 36: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

komparycjaosoba fizyczna – indywidualizacja

imię nazwisko, imiona rodziców, numer dowodu osobistego, numerPESEL, numer NIP,

Adres z CEIDG

Art. 434 - Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko.

(można włączyć do komparycji pseudonim lub inne elelmentydodatkowe)

Art. 20 Prawo przedsiębiorców – NIP, nazwa prowadzenia działalności,

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 37: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Zasady oznaczania podmiotów ujawnionych w KRSZgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o KrajowymRejestrze Sądowym - podmioty wpisane do Krajowego RejestruSądowego są zobowiązane umieszczać w oświadczeniach pisemnych,skierowanych, w zakresie ich działalności, do oznaczonych osób,następujące dane:

1) firmę lub nazwę,

2) oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności,

3) siedzibę i adres,

4) numer NIP,

5) oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywane są akta rejestrowe podmiotu oraz numer podmiotu w Rejestrze.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 38: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Przepisy szczegółowe – spółka komandytowo-akcyjnaart. 127 § 5 k.s.h.):

1) firmę spółki, jej siedzibę i adres,

2) oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana do rejestru,

3) numer identyfikacji podatkowej (NIP),

4) wysokość kapitału zakładowego i kapitału wpłaconego.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 39: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Przepisy szczegółowe – spółka z o.o. Art. 206 k.s.h.

-firma spółki, siedziba, adres;

-oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jestdokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana dorejestru;

-numer identyfikacji podatkowej (NIP);

-wysokość kapitału zakładowego, a dla spółki, której umowę zawartoprzy wykorzystaniu wzorca umowy, do czasu pokrycia kapitałuzakładowego, także informację, że wymagane wkłady na kapitałzakładowy nie zostały wniesione.

(te zasady obowiązują oddział zagr. ujawniony w KRS)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 40: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Przepisy szczegółowe – S.A.Art. 374 KSH

Te same zasady jak spółka z o.o.

należy podać także wysokość kapitału zakładowego i kapitałuwpłaconego.

Zasady te stosuje się odpowiednio do oddziału spółki akcyjnej mającej siedzibę za granicą.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 41: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Dodatki obligatoryjneSpółka kapitałowa w organizacji (art. 11 § 3 k.s.h.) - obligatoryjnydodatek „w organizacji".

Spółka w likwidacji (art. 74 § 4, 274 § 3, art. 461 § 2 k.s.h.) -obligatoryjny dodatek „w likwidacji",

Spółka w upadłości - art. 601 pr. upadłościowego – „w upadłości”

Dodatek „w restrukturyzacji” – art. 66 ust. 2 pr. restrukturyzacyjnego

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 42: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

komparycja – spółka?? -sposób reprezentacji

-wymienienie i dane osób reprezentujących spółkę, przystępujących doumowy

Ewentualnie

-pełnomocnicy

Załączniki – odpis z KRS, wydruk z CEIDG, pełnomocnictwa, odpisyuchwał, umowy spółki itp.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 43: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja błąd – może skutkować nieważnością umowy

regulacje: ustawa/umowa/statut

zasady..

.. i wyjątki (reprezentacja specjalna) – konieczność wąskiego ujmowaniaspecjalnych zasad reprezentacji.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 44: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja spółki kapitałowe Art. 205 § 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowaniaokreśla umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnychpostanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniuspółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albojednego członka zarządu łącznie z prokurentem.

Spółka Akcyjna - 373 § 1 k.s.h.

Zarząd – jedyny ustawowy organ upoważniony do reprezentacji

Domniemanie kompetencji (brak możliwości skutecznego ograniczeniazakresu reprezentacji)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 45: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja Great Wall Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Kwiatowej 46 lok.5, 02-558 Warszawa, wpisaną do rejestru przedsiębiorców KrajowegoRejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st.Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy KRS, pod numeremKRS 0000231188, NIP 781176-12-80, kapitał zakładowy: 100000 zł,.reprezentowana przez:

Jana Kowalskiego oraz Jana Nowaka, członków zarządu –upoważnionych do łącznej reprezentacji.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 46: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja spółki kapitałowe – r. szczególna- spółka z o.o. w organizacji – art. 161 § 2 k.s.h. - reprezentowana przezzarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałąwspólników

- s. akcyjna w organizacji - 323 § 2 k.s.h - reprezentowana przezwszystkich założycieli działających łącznie lub pełnomocnikaustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli

- w czynnościach z członkami zarządu (art. 210 § 1 k.s.h. oraz 379 § 1k.s.h.) - w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze znim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołanyuchwałą zgromadzenia wspólników (wszystkie umowy z członkiemzarządu – pełnomocnikiem nie może być inny członek zarządu)

- art. 276 k.s.h. – likwidatorzy – sp. z o.o.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 47: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja spółki kapitałowe – r. szczególna- dotyczy wszystkich umów

- także w sytuacji, kiedy członków zarządu jest więcej

- na pełnomocnika nie można powołać innego członka zarządu? (spór w doktrynie)

- bezpieczniej (spory w doktrynie) – RN in gremio

- w sytuacji zawierania umowy z członkiem zarządu oraz innym podmiotem nie ma potrzeby powoływania „podwójnej” reprezentacji!

PPH 3, 2020 (artykuł o 210 k.s.h.)

- pełnomocnictwem jest uchwała (nie ma odrębnego dokumentu pełnomocnictwa!)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 48: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja spółki kapitałowe – r. szczególna210 k.s.h.

Klimasan Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, z siedzibą wRadomiu, adres: 34-300 Radom, ul. Zjazd 49, wpisaną do rejestruprzedsiębiorców KRS prowadzonego przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód, VIII Wydział Gospodarczy KRS pod numerem: 0000196653,kapitał zakładowy 80 000 zł, NIP 6441019641,

reprezentowaną przez…

Jana Kowalskiego - członka rady nadzorczej działającego na podstawieuchwały rady nadzorczej z dnia 15 maja 2012 roku.

/

Radę Nadzorczą w składzie: Jan Kowalski, Adam Nowak, RadosławGóra

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 49: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja spółki z o.o. -jednoosobowej - 210 par 2 k.s.h. – czynność między wspólnikiem a spółką w formie aktu not. i zawiadomienie sądu rej.

- jednoosobowa w organizacji (ograniczenie 162 k.s.h.) – NSA II GSK 2920/17 –nawet w zarządzie wieloosobowym

- wspólnik nie może być pełnomocnikiem, prokurentem

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 50: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja przez wspólników – spółki osobowespółka jawna - art. 29 § 1 k.s.h.- każdy wspólnik ma praworeprezentować spółkę. Art. 30 § 1 k.s.h. umowa spółki możeprzewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowaniaspółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie zinnym wspólnikiem lub prokurentem;

spółka komandytowa - art. 118 § 1 k.s.h. – komplementariusz(komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik,także jako prokurent)

spółka komandytowo akcyjna - art. 137 § 1 k.s.h. spółkę reprezentująkomplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnegoorzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 51: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Spółka komandytowa z komplementariuszem spółką z o.o.Red and White spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. kom. wWarszawie, z siedzibą przy ulicy Marszałkowskiej 82, zarejestrowanąw rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowegoprowadzonym przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy pod numeremKRS 1111, REGON 1111, NIP1111,

reprezentowana przez komplementariusza:

Red and White Sp. z o.o. w Krakowie, przy ulicy Nowohuckiej 26,zarejestrowaną w rejestrze przedsiębiorców Krajowego RejestruSądowego prowadzonym przez Sąd Rejonowy w Krakowie podnumerem KRS 2222, REGON 2222, NIP 2222, kapitał zakładowy 50 000(pięćdziesiąt tysięcy) złotych

reprezentowana przez Jana Kowalczyka – członka zarząduuprawnionego do samodzielnej reprezentacji.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 52: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Spółka komandytowa z komplementariuszem spółką z o.o.UWAGA

komplementariusz (sp.k. i S.K.A.) nie działa we własnym imieniu lecz zainny podmiot

nie jest stroną umowy i nie dotyczą go ograniczenia które odnoszą siędo sytuacji gdy sam jest stroną umowy (np. zgody organów wymaganeustawą lub umową/statutem).

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 53: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Oddział przedsiębiorcy zagranicznegoUSTAWA O ZASADACH UCZESTNICTWA PRZEDSIĘBIORCÓWZAGRANICZNYCH I INNYCH OSÓB ZAGRANICZNYCH W OBROCIEGOSPODARCZYM NA TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ZDNIA 6 MARCA 2018 ROKU.

Art. 16

[Osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego]

Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział jest obowiązany ustanowićosobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcyzagranicznego.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 54: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Oddział przedsiębiorcy zagranicznegoDEVILLA TICARET S.L. w Madrycie, działająca poprzez DEVILLA TICARETspółka z ograniczoną odpowiedzialnością Oddział w Polsce z siedzibąw Warszawie, przy ul. Kwiatowej 46 lok. 5, 02-558 Warszawa, wpisanądo rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowegoprowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie,XII Wydział Gospodarczy KRS, pod numerem KRS 0000231188, NIP781176-12-80,

reprezentowanym przez osobą reprezentującą zagranicznegoprzedsiębiorcę

Luisa Rodrigeza Nunez

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 55: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

strona w upadłościart. 75 prawa upadłościowego

- upadły traci prawo zarządu

- wygasa prokura

- wygasają pełnomocnictwa

- za upadłego – syndyk

- ujawniony w KRS lub post. sądu

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 56: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

strona w upadłościJacek Kowal, PESEL 321654987 zam. w Warszawie, Kwiatowa 12 m 3,działający, jako Syndyk masy upadłości BUDROM spółka z ograniczonąodpowiedzialnością w upadłości w Warszawie ul. …………………………,wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego RejestruSądowego pod nr KRS 0000012345, NIP ……………………., REGON……………………………, kapitał zakładowy 40 000 zł, na podstawiepostanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie XWydział Gospodarczy ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych z dnia12 kwietnia 2020r., sygn. akt X GU 167/20 o ogłoszeniu upadłości,

zwanej dalej SPRZEDAWCĄ

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 57: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

strona w restrukturyzacji (sanacja/układ)art. 67 prawa restrukturyzacyjnego

- sprawuje zarząd własny (zasada) chyba że ustanowiono zarządcę

- ograniczony do czynności zwykłego zarządu

- na czynności przekraczające zwykły zarząd zgoda nadzorcy sądowego lub zgoda rady wierzycieli

- zgoda nadzorcy – zgoda osoby trzecie art. 63 k.c. – przed dokonaniem czynności – po dokonaniu nie później niż 30 dni

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 58: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Fundacja

Zasadniczo za każdym razem rozstrzyga o tym statut.

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach –

Art. 10. Zarząd fundacji kieruje jej działalnością oraz reprezentuje fundację na zewnątrz.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 59: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Stowarzyszenie Zasadniczo za każdym razem rozstrzyga o tym statut.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach –

Stowarzyszenie jest obowiązane posiadać zarząd a statut stowarzyszenia musi zawierać postanowienia na temat władz (w tym obligatoryjnego zarządu) i sposobu reprezentacji stowarzyszenia – art. 11 oraz art. 10 pkt 5 i 6 ustawy.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 60: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Gmina Ustawa o samorządzie gminnym.

Art. 46 ust.

1. Oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniemskłada jednoosobowo wójt albo działający na podstawie jegoupoważnienia zastępca wójta samodzielnie albo wraz z innąupoważnioną przez wójta osobą. 9

3. Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązańpieniężnych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnikagminy (głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niegoupoważnionej.

Art. 47 ust. 1. Kierownicy jednostek organizacyjnych gminynieposiadających osobowości prawnej działają jednoosobowo napodstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 61: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

GminaUmowa zawarta

pomiędzy

Gminą Sucha Woda z siedzibą w Suchej Wodzie, ul. Cicha 12, NIP123123123, REGON 123123123

reprezentowaną przez:

Jana Nowaka - Wójta Gminy/Burmistrza miasta .. (zaświadczenie owyborze – zał. nr 3 do umowy)

przy kontrasygnacie Jan Kowalskiego - Skarbnika Gminy

zwaną dalej Gminą

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 62: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Pełnomocnik lub prokurentPełnomocnik cywilny/pełnomocnik z k.s.h.

konieczność wskazania umocowania osoby działającej w imieniu stronyumowy;

zakres pełnomocnictwa ogólnego (art. 98 k.c. - pełnomocnictwo ogólneobejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu.) – zapis na sądpolubowny!

prokura łączna i oddzielna.

ograniczenia zakresu prokury (wyłączenie zbycia przedsiębiorstwa, oddaniego do czasowego korzystania, oraz zbywania i obciążania nieruchomości) –nie dotyczą 205 ksh!

w przypadku reprezentowania strony umowy przez osoby ujawnione w KRSnie ma potrzeby przedstawiania dokumentów będących podstawą wpisu(ich odpisów) ponieważ domniemywa się, że dane wpisane do rejestru sąprawdziwe (art. 17 ust. 1 ustawy o krs) – chyba że ujawniony stan uległzmianie

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 63: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

reprezentacja na egzaminieanaliza polecenia zadania egzaminacyjnego pod kątem informacjizwiązanych z reprezentacją podmiotów stających do umowy

analiza stanu faktycznego zadania – czy nie zachodzą przesłanki dozastosowania w szczególnych zasad reprezentacji

należy unikać wprowadzania samodzielnie elementów związanych zreprezentacją (np. pełnomocników) chyba że zadanie wymagasamodzielnego uzupełnienia stanu faktycznego

uwaga – szczególne przypadki reprezentacji – wąska wykładnia!!!

dokładne wskazanie reprezentantów w treści komparycji – wraz zewskazaniem sposobu reprezentacji, źródła umocowania, powołaniastosownych załączników; wskazania, iż reprezentanci składają swojepodpisy w miejscu na to przeznaczonym.

BEZ ZBĘDNYCH KOMBINACJI!

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 64: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

preambułaniekoniecznie – jeżeli już to tylko tak, żeby zarysować stan faktycznybądź wskazać jakąś istotną okoliczność związaną z zawieraniem umowy

na egzaminie raczej zbędna

nie należy tu przepisywać stanu faktycznego zadania.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 65: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

słowniczek/definicjewskazany w bardzo rozbudowanych umowach

na egzaminie można sobie darować

definicje mają usunąć dwuznaczność określonych pojęć

definicje legalną można zawrzeć bezpośrednio w tekście klauzuliumownej

strony ustalają, wynagrodzenie w kwocie… (dalej zwane„Wynagrodzeniem”

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 66: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

oświadczenia/postanowienia wstępneoświadczenia mają za zadanie:

- opisać stan faktyczny, w którym strony zawierają umowę

- określić intencje stron przy zawieraniu umowy

- wskazać na wiedzę obu stron związaną z istotnymi okolicznościami

- zwrócić uwagę na istniejące ograniczenia dot. przedmiotu umowy, konieczność uzyskania zgód, załączenia stosownych dokumentów itd.

- wprowadzić do umowy informacje o posiadanych licencjach, zezwoleniach, umowach ubezpieczenia itd..

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 67: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

oświadczenia/postanowienia wstępnePrzykład:

Przyjmujący zamówienie oświadcza, że zapoznał się z zakresem robótwynikającym z dokumentacji projektowej, placem budowy i że posiadasiłę roboczą, materiały inne środki konieczne do właściwego wykonaniai zakończenia prac.

Ponadto oświadcza, że zweryfikował przekazaną mu dokumentacjętechniczną i projektową i nie zgłasza żadnych zastrzeżeń

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 68: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

oświadczenia/postanowienia wstępnezgody korporacyjne

zgoda małżonka

na egzaminie:

Kupujący oświadcza, iż uzyskał zgodę małżonki na zawarcie niniejszej umowy (zał. nr 4 do umowy).

Kupujący zobowiązuje się w terminie 7 dni od zawarcia umowyprzedłożyć zgodę małżonki na jej zawarcie

– co jak nie przedłoży???

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 69: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

zdarzenia warunkujące możliwość prawidłowego zawarcia umowy

ZGODY KORPORACYJNE….I NIE TYLKO

Page 70: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Art. 17 § 1 k.s.hjeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymagauchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej,czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna

Page 71: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

art. 15 § 1 k.s.hzawarcie przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki, poręczenialub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady nadzorczej,komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzeczktórejkolwiek z tych osób wymaga zgody zgromadzenia wspólnikówalbo walnego zgromadzenia

Poręczenie to także poręczenie wekslowe (Wyrok Sądu Najwyższego -Izba Cywilna z dnia 5 lutego 2009 r. I CSK 297/2008),

Inna umowa podobna to także „umowa sprzedaży prawa użytkowaniawieczystego gruntu i własności wzniesionych na nim budynków zawartąmiędzy spółką kapitałową i jej prokurentem jako kupującym, w którejznacznie zaniżono cenę sprzedaży" (uchwała Sądu Najwyższego - IzbaCywilna z dnia 22 października 2010 r., III CZP 69/2010).

Page 72: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Spółki osobowe – czynności przekraczające zwykły zarządUchwała nie warunkująca ważności z punktu widzenia kontrahenta

Można zawrzeć w umowie informację (w oświadczeniach)

Lub..

wszyscy wspólnicy podpisują umowę (reprezentujący!)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 73: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Zgody KSHzbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanejczęści oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego (art.228 pkt 3 oraz art. 393 pkt 3 k.s.h.),

nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału wnieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, (art. 228 pkt 4oraz art. 393 pkt 4 k.s.h.)

zawarcie pomiędzy spółką dominującą a spółką zależną umowyprzewidującej zarządzanie spółką zależną lub przekazywanie zysku. (art.228 pkt 6 oraz art. 393 pkt 7 k.s.h.)

Page 74: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Art. 229 k.s.h.Zawarcie umowy o nabycie dla spółki z o.o. nieruchomości albo udziałuw nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą jednączwartą kapitału zakładowego, nie niższą jednak od 50 000 złotych,zawarta przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki,wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa ta była przewidziana wumowie spółki.

sankcja - nieważność art. 17 § 1 k.s.h.

Page 75: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

art. 394 k.s.h.zawarcie umowy o nabycie dla spółki akcyjnej jakiegokolwiek mienia, zacenę przewyższającą jedną dziesiątą wpłaconego kapitałuzakładowego, od założyciela lub akcjonariusza albo dla spółki lubspółdzielni zależnej od założyciela lub akcjonariusza spółki, zawarteprzed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki, wymagauchwały walnego zgromadzenia, powziętej większością dwóch trzecichgłosów

Page 76: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

art. 230 k.s.h.rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia owartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowegowymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.Przepisu art. 17 § 1 nie stosuje się.

Page 77: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja spółki z o.o. -jednoosobowej - zgodyWyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2015 r. II CSK 818/14

I.

Fakt udzielenia poręczenia przez spółkę na rzecz jej jedynego wspólnika,które wymagało zgody w formie uchwały zgromadzenia wspólników, nieświadczy o podjęciu takiej uchwały per facta concludentia.

II.

Do uchwały podjętej przez wspólnika jednoosobowej spółki zograniczoną odpowiedzialnością wykonującego uprawnieniazgromadzenia wspólników, wyrażającej zgodę, o której mowa w art. 15 §1 KSH, mają zastosowanie przepisy art.248 § 1 ze skutkiem wynikającymz art. 17 § 1 i 2 KSH.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 78: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Reprezentacja spółki z o.o. -jednoosobowej - zgody

III CSK 290/14 - wyrok SN - Izba Cywilna z dnia 28-05-2015

W świetle celu uregulowania zawartego w art. 230 KSH, którym jestochrona wspólników i spółki przed nieodpowiedzialnymi działaniamiczłonków zarządu, nie ma uzasadnienia stosowania art. 230 KSH dospółek jednoosobowych, w których wspólnik jest też jedynymczłonkiem zarządu, gdyż jego czynności mogą szkodzić tylko jemu.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 79: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

art. 230 k.s.h. – element oświadczeń stron

Odbiorca oświadcza, że Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników,uchwałą z 30 września 2019 roku, wyraziło zgodę na zawarcieniniejszej umowy.

Odpis uchwały stanowi załącznik numer 4 do umowy.

Page 80: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Zgody wynikające z umowy lub statutu osoby prawnej.Zakres zgód zależy od woli podmiotów tworzących daną osobę prawnąoraz treści przepisów regulujących funkcjonowanie danej osobyprawnej.

Osoby działające bez zgody wymaganej umową/statutem osoby prawnejponoszą wyłącznie odpowiedzialność organizacyjną orazodszkodowawczą.

Art. 304.

§ 3. Statut może zawierać postanowienia odmienne, niż przewidujeustawa, jeżeli ustawa na to zezwala. § 4. Statut może zawieraćdodatkowe postanowienia, chyba że z ustawy wynika, że przewidujeona wyczerpujące uregulowanie albo dodatkowe postanowienie statutujest sprzeczne z naturą spółki akcyjnej lub dobrymi obyczajami.

Page 81: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Zgody sp. komandytowo-akcyjna – 146 k.s.h.§ 2. Zgody wszystkich komplementariuszy wymagają, pod rygoremnieważności, uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:

3) zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nim prawa użytkowania;

4) zbycia nieruchomości spółki;

(…)

10) innych czynności przewidzianych w dziale niniejszym lub w statucie.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 82: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Prawo spółdzielczeDo wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia spółdzielni należyzgoda na zbycie nieruchomości, zbycie zakładu lub innej wyodrębnionejjednostki organizacyjnej;

Page 83: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Zgody wynikające z kodeksu rodzinnego i opiekuńczegoW przypadku ustawowego ustroju majątkowego małżeńskiego, zgodniez art. 37 k.r.o., zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:◦ czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia

nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej dooddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków,

◦ czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabyciaprawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal,

◦ czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia iwydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa,

darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowiznzwyczajowo przyjętych.

Page 84: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Pierwokup ustawowy-ustawa o gospodarce nieruchomościami gminie przysługuje prawopierwokupu w przypadku sprzedaży (art. 109 u.g.n.)

-ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego

-ustawa Prawo wodne

Page 85: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Pierwokup umownyZobowiązany z tytułu prawa pierwokupu który sprzedał rzecz osobietrzeciej bezwarunkowo albo jeżeli nie zawiadomił uprawnionego osprzedaży lub podał mu do wiadomości istotne postanowienia umowysprzedaży niezgodnie z rzeczywistością, ponosi odpowiedzialność zawynikłą stąd szkodę (art. 599 § 1 k.c.), nie wpływa to jednak na ważnośćczynności prawnej.

Page 86: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Prawo upadłościoweNa dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu,przez upadłego sprawującego zarząd własny, jest wymagana zgodanadzorcy sądowego, chyba że ustawa przewiduje zgodę rady wierzycieli(art. 76 pr. upadłościowego).

Page 87: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

przedmiot umowyW ramach swobody kontraktowej:

- określony normatywnie typ umowy,

- określony normatywnie typ umowy z dodanymi przez siebiemodyfikacjami w zależności od potrzeby i celu umowy,

- umowę nienazwaną, której treść strony regulują wedle własnegouznania z zachowaniem właśnie zasady swobody umów.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 88: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

przedmiot umowy- dokładnie określony i odpowiadać celom stron oraz być w miarę krótki, jednoznaczny i precyzyjny

- winien odpowiadać normatywnym elementom przedmiotowymumowy - elementy przedmiotowo istotne

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 89: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

przedmiot umowy o dziełoArt. 627

Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się dowykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłatywynagrodzenia.

„§ 1. Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się na podstawie niniejszejumowy do wykonania ogrodzenia parkingu przed budynkiem będącymsiedzibą Zamawiającego w sposób szczegółowo opisany w § 3 umowy(dalej: Dzieło), zaś Zamawiający zobowiązuje się do zapłatyumówionego wynagrodzenia za prawidłowo wykonane dzieło.”

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 90: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

przedmiot umowy sprzedażyArt. 535

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść nakupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązujesię rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

„§ 1. Sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własnośćobrabiarki WO 1000, rok produkcji 2020, nr seryjny. 098098098, akupujący zobowiązuje się do zapłaty ceny wynoszącej 120 000 (stodwadzieścia tysięcy) złotych powiększonej o należną stawkę podatkuVAT.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 91: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

prawa i obowiązki stronjasne i syntetyczne ujęcie

posługiwanie się ustawową nomenklaturą charakterystyczną dla danejumowy

respektowanie natury stosunku zobowiązaniowego i celu umowy –wynikają z natury zobowiązania i dodatkowych ustaleń

Tu trzeba myśleć nad sankcjami!

I nad sposobem wykonania świadczeń! (powiadomienia, protokoły itp,sposób zapłaty itd.)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 92: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

obowiązki stron - 535-Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść nakupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje sięrzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę

Obowiązki sprzedawcy:

-przeniesienie własności rzeczy

-wydanie rzeczy

Obowiązki kupującego

-odbiór

-zapłata ceny

Inne obowiązki wynikające z woli stron! (ryzyka)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 93: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

obowiązki stron - 647Art. 647

Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się dooddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie zprojektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje siędo dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynnościzwiązanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazaniaterenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu izapłaty umówionego wynagrodzenia.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 94: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

obowiązki stron - 647Inwestor zobowiązuje się do

-przekazania terenu budowy w terminie czternastu dni od dniapodpisania umowy;

-przekazania dokumentacji projektowej w terminie siedmiu dni od dnia podpisania umowy;

-dostarczenia na teren budowy, przed terminem jego przekazania,sześciu toalet przenośnych.

-dokonania odbioru w terminie 3 dni od powiadomienia o którymmowa w par…

-zapłaty wynagrodzenia wynikającego z par…w terminie..

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 95: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

świadczeniajednorazowe, okresowe, ciągłe.

- jednorazowe: po stronie dłużnika jest jeden dług a wykonanie świadczenianie jest zależne od czynnika czasu np. wykonanie oznaczonego dzieła,

- okresowe: dłużnik spełniający świadczenie ma wykonywać powtarzającesię czynności cyklicznie w określonych odstępach czasu, periodycznie np.czynsz najmu,

- ciągłe: dłużnik wykonuje określone czynności w czasie trwania umowy np. świadczenie usługi prowadzenia księgowości.

podzielne/niepodzielne (379 k.c.)

pieniężne/niepieniężne

Czasem determinują zabezpieczenie!

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 96: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

sposób spełnienia świadczeniaodpowiada charakterowi świadczenia

Istotne precyzyjne wskazanie terminu na spełnienie świadczenia.

Zapłata wynagrodzenia nastąpi na rachunek bankowy wykonawcyprowadzony przez Bank AmberGold SA Oddział w Sochaczewie, nr..,po otrzymaniu prawidłowo wystawionej faktury VAT oraz protokołuodbioru robót.

Zapłata nastąpi z chwilą uznania rachunku wykonawcy.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 97: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

termin spełnienia świadczeniaprecyzyjne określenie istotne z punktu widzenia zapisów o karachumownych, odsetek, należytego wykonania umowy.

poprzez wskazanie daty bądź opisowo

Należy unikać określeń typu: „niezwłocznie”, „w odpowiednim terminie”

Uwaga! Dotyczy wszystkich świadczeń wynikających z umowy!

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 98: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Sposób spełnienia świadczenia/termin umowa o roboty budowlane

Strony zgodnie ustalają termin zakończenia prac na 15 stycznia 2020 roku

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 99: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Sposób spełnienia świadczenia/termin umowa o roboty budowlane

Strony zgodnie ustalają termin zakończenia prac na 15 stycznia 2020 roku

….ale jaka czynność, co?? Jest traktowane jako moment zakończeniarobót??

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 100: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

sposób spełnienia świadczenia/termin umowa o roboty budowlane

Zakończenie wykonywania robót budowlanych stanowiącychprzedmiot umowy, rozumiane przez strony umowy jako dzieńpisemnego zgłoszenia przez wykonawcę gotowości do odbiorukońcowego przedmiotu umowy, nastąpi do dnia 15 stycznia 2020roku.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 101: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Art. 457 [Termin na korzyść dłużnika]

Termin spełnienia świadczenia oznaczony przez czynność prawnąpoczytuje się w razie wątpliwości za zastrzeżony na korzyść dłużnika.

zmiana – przykłady:

Biorący pożyczkę może dokonać wcześniejszego jej zwrotu jedynie wterminie, o którym mowa w paragrafie 10.

Zamawiający ma prawo do odmowy dokonania odbioru przedterminem, o którym mowa w ….

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 102: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

wartość umowy, rozliczeniewynagrodzenie, cena

brutto/netto

stawka VAT

ryczałt/kosztorys/inne

czy podstawą jest wystawienie faktury ew. inne dokumenty (protokołyodbioru)

co jest momentem zapłaty (uznanie, zlecenie przelewu)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 103: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wynagrodzenie ryczałtowe- regulacja w umowie o dzieło

- na zasadzie swobody umów – do zastosowania w innych (per analogiam roboty budowlane)

- zasada – niezmienność

- mała kl. rebus sic. – art. art. 632 § 2 k.c. (tylko umowa o dzieło –przepis dyspozytywny! – można wyłączyć

- możliwy system mieszany

- uwaga wynagrodzenie niosące większe ryzyko dla przyjmującego zamówienie – konieczność precyzyjnego ustalenia zakresu umowy

- przy umowie o dzieło – wynagrodzenie płatne po oddaniu (642 k.c.) - , chyba że co innego wynika z umowy

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 104: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wynagrodzenie ryczałtowe1.

Za wykonanie prac stanowiących przedmiot umowy zamawiający zapłaciprzyjmującemu zamówienie wynagrodzenie ryczałtowe, które wynosi3000 zł (słownie: .... ); Wynagrodzenie powiększone zostanie o należnypodatek VAT.

2.

Płatność wynagrodzenia wskazanego w ust. .. nastąpi przelewem narachunek przyjmującego zamówienie, w terminie 7 (słownie:

siedmiu) dni od daty doręczenia zamawiającemu faktury VAT.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 105: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wynagrodzenie ryczałtowe3.

Podstawę wystawienia faktury stanowić będzie podpisany przez obiestrony protokół odbioru końcowego robót stanowiących przedmiotniniejszej umowy.

4.

Za dzień zapłaty uważa się dzień uznania rachunku bankowegoprzyjmującego zamówienie. W przypadku uchybienia terminowipłatności którejkolwiek części wynagrodzenia należnego przyjmującemuzamówienie, zamawiający zobowiązany będzie do zapłaty odsetekmaksymalnych za opóźnienie.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 106: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

o czym warto pamiętać w umowie z wynagrodzeniem ryczałtowym- kwestia uregulowania robót dodatkowych – poza zakresem umowy

Wykonawca zawiadomi inwestora o konieczności wykonania robótdodatkowych.

Roboty dodatkowe wykonane zostaną na podstawie aneksu do niniejszej umowy.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 107: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wynagrodzenie kosztorysowe 629 k.c.Wynagrodzenie z tytułu wykonanych prac rozliczone będzie napodstawie zestawienia godzinowego, które przygotowane będzie przezprzyjmującego zamówienie.

Strony przyjmują wynagrodzenie za jedną roboczogodzinę w kwocie 45(słownie…) złotych brutto.

Płatność wynagrodzenia nastąpi w terminie 7(słownie: siedmiu) dni oddaty podpisania przez obie strony umowy protokołu odbiorukońcowego robót i doręczenie zamawiającemu prawidłowowystawionej faktur VAT.

Podstawę wystawienia faktury stanowić będzie protokół odbiorukońcowego prac stanowiących przedmiot niniejszej umowy.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 108: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wynagrodzenie kosztorysowe1. Wykonawcy przysługuje wynagrodzenie kosztorysowe ustalone na

podstawie kosztorysu ofertowego, stanowiącego załącznik nr 10 doumowy, w wysokości 80 000 zł (osiemdziesiąt tysięcy złotych) netto.

2. Wysokość wynagrodzenia końcowego zostanie ustalona napodstawie protokołu odbioru oraz kosztorysu powykonawczegosporządzonego wg cen zawartych w kosztorysie ofertowym.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 109: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

wynagrodzenie kosztorysowe- można w umowie wskazać przewidywaną wysokość wynagrodzenia

- także zadbać o precyzyjne wskazanie co wchodzi w zakres obowiązków wykonawcy

- możliwe zawarcie w umowie zastrzeżenia dotyczącego minimalnej bądź maksymalnej wysokości wynagrodzenia

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 110: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Cena - podstawa ustalenia536 k.c.Art. 536 [Określenie ceny]

§ 1. Cenę można określić przez wskazanie podstaw do jej ustalenia.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 111: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Cena - podstawa ustalenia536 k.c.Strony ustalają, iż cena 1 m3 drewna będzie równa wartości 1/10 dtpszenicy za miesiąc poprzedzający ten, w którym kupujący odbierakolejną partię drewna – zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GłównegoUrzędu Statystycznego - na podstawie art. 39a ust. 7 ustawy z dnia 19października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymiSkarbu Państwa (Dz. U. z 2012 r. poz. 1187 oraz z 2013 r. poz. 155)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 112: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

zaliczka1.

Kupujący zobowiązuje się zapłacić Sprzedawcy, tytułem zaliczki w dniudzisiejszym kwotę 100 (sto) złotych, na rachunek bankowy Sprzedawcy ..

2.

Zaliczka podlega zaliczeniu na poczet ceny sprzedaży, a w przypadku nie dojścia do zawarcia umowy sprzedaży zaliczka podlega zwrotowi.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 113: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

zaliczka- nie regulowana kodeksem cywilnym

- stanowi spełnienie świadczenia dłużnika przed nadejściem terminu -na zasadzie swobody umów

- podlega zwrotowi w razie niedojścia umowy do skutku

- podlega zaliczeniu na poczet ceny bądź wynagrodzenia za świadczenie główne

- strony mogą całkowicie swobodnie uregulować kwestię zaliczki (np. kwestię zwrotu)

(uwaga konsumenci!!)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 114: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odsetki- kapitałowe – 359, 360

- w umowach – za opóźnienie - art. 481 k.c.

- przysługują również w zakresie zobowiązań wyrażonych w walucie obcej (ta sama wysokość odsetek)

- ex lege - za opóźnienie! – można zastrzec „za zwłokę”

- wprowadzone jako sankcja za niespełnienie świadczenianiepieniężnego – kara umowna!

- w umowie można zastrzec limit, inną datę początkową naliczania,zrzec się prawa do odsetek

- art. 482 k.c. – zakaz anatocyzmu

- ograniczenie swobody umów – odsetki maksymalne

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 115: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Odsetki w transakcjach handlowych

ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniu w transakcjachhandlowych - z 8 marca 2013 roku (od 1 01 2020 – uchyla ustawę oterminach zapłaty w transakcjach handlowych).

Art. 4 [Określenia ustawowe] Użyte w ustawie określenia oznaczają:

3) odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych:

a) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jestpodmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokościrównej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiupunktów procentowych,

Art. 4a Do transakcji handlowych nie stosuje się przepisu art. 481 § 2ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r. poz.1145 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 875).

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 116: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Odsetki umowne

W przypadku opóźnienia w zapłacie Wynagrodzenia Zamawiającyzapłaci Wykonawcy odsetki maksymalne za opóźnienie.

W przypadku opóźnienia w zapłacie Wynagrodzenia Zamawiającyzapłaci Wykonawcy odsetki umowne wysokości 13% w stosunkurocznym.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 117: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

k. waloryzacyjna

Czynsz najmu, określony w paragrafie 10 Umowy, waloryzowanybędzie w dniu 1 stycznia każdego roku, o wskaźnik wzrostu centowarów i usług konsumpcyjnych.

Czynsz najmu płatny będzie w wysokości równowartości 300 Euro,obliczonej na podstawie średniego kursu NBP z dnia wymagalności.

Page 118: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Miejsce spełnienia świadczeniaArt. 454. § 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczoneani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno byćspełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnikmiał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężnepowinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibiewierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmieniłmiejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosispowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.

§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lubwierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedzibaprzedsiębiorstwa.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 119: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Miejsce spełnienia świadczeniaStrony mają możliwość modyfikacji:

- określenie miejsca spełnienia

- kosztów i organizacji związanych z dostarczeniem

Art. 547 [Koszty – w umowie sprzedaży

§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogoobciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi kosztywydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania,ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a kosztyodebrania ponosi kupujący.

§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscemspełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.

§ 3. Koszty niewymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obiestrony po połowie.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 120: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Miejsce spełnienia świadczenia

- pieniężne (dług oddawczy)/niepieniężne

- obowiązek o poinformowaniu o zmianach siedziby

- kwestia pokwitowania – forma/koszty (obowiązek 462 k.c.)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 121: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Miejsce spełnienia świadczenia

1. Przedmiot umowy zostanie wydany kupującemu w siedzibie oddziałuspółki w Radzyniu Podlaskim, ul. Okrągła 12 w dniu 30 czerwca 2020roku.

2. Koszt dostarczenia przedmiotu umowy z siedziby sprzedawcy domiejsca wydania ponosi sprzedawca;

3. Kupujący może odmówić przyjęcia przedmiotu umowy, w raziezaoferowania go do wydania w terminie wcześniejszym, niż wskazany wust. 1

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 122: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Rebus sic stantibus w umowie 3571

- przepis dyspozytywny

- można wyłączyć, rozszerzyć, zmodyfikować zakres zastosowania

Strony postanawiają, iż zastosowanie regulacji zawartej w artykule3571 k.c. ograniczone jest wyłącznie do wystąpienie nadzwyczajnejzmiany stosunków wynikającej ze zmiany ceny rzepaka o więcej niż 20(dwadzieścia) %, w odniesieniu do ceny z dnia zawarcia umowy, nagiełdzie MATIF w Paryżu.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 123: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wielość stron stosunku zobowiązaniowegoArt. 366 § 1 k.c.

Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzycielmoże żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużnikówłącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojeniewierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych(solidarność dłużników).

Art. 367 § 1 k.c.

Kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik możespełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojeniektóregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich(solidarność wierzycieli).

Page 124: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Przykładowe klauzuleSprzedający są solidarnie odpowiedzialni wobec Kupującego zawszystkie zobowiązania wynikające z niniejszej Umowy.

Kupujący są solidarnie odpowiedzialni wobec Sprzedawcy zazobowiązanie co do zapłaty Ceny za udziały wynikające z niniejszejUmowy.

Sprzedający są solidarnie uprawnieni do otrzymania całości ceny zaudziały będą przedmiotem niniejszej umowy.

Page 125: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

osoby trzecie w umowieobok wierzyciela i dłużnika wystąpić może osoba trzecia:

- uprawniona do świadczenia (393 k.c., 808 k.c.)

- zobowiązana wobec jednej ze stron (art. 392 k.c.)

- której świadczenie jest objęte gwarancją ze strony dłużnika (391 k.c.)

Umową nie można zobowiązać do niczego osoby, która nie jest jejstroną.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 126: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Czas zawarcia umowywarunki, terminy wypowiedzenia

wypowiedzenie sankcyjne

czas oznaczony/nieoznaczony

sposób poinformowania drugiej strony

umowy rezultatu nie są zawierane na określony czas!

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 127: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wypowiedzenie umowy

Art. 3651 k.c.

Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa powypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminówumownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takichterminów niezwłocznie po wypowiedzeniu

Page 128: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wypowiedzenie umowyZwykły sposób przedwczesnego zakończenia stosunku prawnego

lub jako sankcja za naruszenie umowy

Skutek na przyszłość (ex nunc)

- z chwilą złożenia oświadczenia

- z chwilą upływu terminu wypowiedzenia

Należy tak określić prawa i obowiązki stron, aby doszło do wygaśnięciastosunku prawnego bez konieczności dokonywania korekt w zakresiedokonanych już świadczeń

Nieważne wypowiedzenie z mocą wsteczną zobowiązań trwałych

Page 129: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Wypowiedzenie umowy

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 2005-11-29, I ACa 1026/05

Rozwiązanie za pomocą wypowiedzenia trwałego stosunkuzobowiązaniowego wywiera skutki jedynie na przyszłość, wobec czegonie może zniweczyć już spełnionych świadczeń w ramach tego stosunku.Niedopuszczalne na tle umów wzajemnych jest postanowienie umowynakazujące zwrot świadczenia jednej tylko stronie - takie postanowieniegodziłoby w zasadę ekwiwalentności świadczeń stron.

Page 130: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Najem – czas określonyPrzykład klauzuli:

Najemca ma prawo do rozwiązania niniejszej Umowy ze skutkiemnatychmiastowym, za pisemnym wypowiedzeniem przedłożonymWynajmującemu, w przypadku utraty koncesji na prowadzeniedziałalności w przedmiocie najmu.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 131: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Najem – czas nieokreślonyPrzykład klauzuli:

Najemca ma prawo do rozwiązania niniejszej umowy, zapisemnym wypowiedzeniem przedłożonymWynajmującemu z zachowaniem okresu wypowiedzeniawynoszącego 3 miesiące.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 132: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Umowa o świadczenie usługPrzykład klauzuli – ograniczenie uprawnień z art. 746 k.c.

Wykonawca może wypowiedzieć niniejszą umowęwyłącznie z przyczyn określonych w art. 746 § 3 k.c. zzachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.

Zamawiający może wypowiedzieć umowę ze skutkiemnatychmiastowym z ważnych powodów, tj. w szczególnościw razie zaprzestania wykonywania usług przez wykonawcęprzez okres co najmniej 7 (siedem) dni.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 133: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstąpienieUprawnienie prawokształtujące

Niweczy umowę ex tunc

Zasada – brak możliwości odstąpienia

Ustawowe

- przepisy o zob. wzajemnych- 491 par. 1 k.c. (częściowe przy zob. podzielnych)

- przepisy szczególne – np. 636 par. 1 k.c.)

Umowne - 395 par. 1 k.c.

osłabia więź kontraktową

dopuszczalne we wszystkich umowach obligacyjnych

Art. 83. Nieważne są postanowienia umowy zastrzegające na wypadek ogłoszeniaupadłości zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest upadły.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 134: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstąpienie umowneSkuteczna klauzula wymaga:

-wprowadzenia do umowy

-ograniczenia kompetencji terminem końcowym

-zbyt odległy termin może być uznany za nieważny

-brak oznaczenia terminu – nieważność zastrzeżenia

-w praktyce warto dokładnie oznaczyć podstawy do odstąpienia.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 135: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstąpienie umowneArt. 395 [Umowne prawo odstąpienia]

IUS COGENS

§ 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie wciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo towykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

IUS DISPOSITIVI

§ 2. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest zaniezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanieniezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłegozarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy siędrugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 136: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstąpienie umowne

1.

W przypadku opóźnienia w zapłacie ceny przekraczającego 30(trzydzieści dni) sprzedawcy przysługuje prawo do odstąpienia odumowy.

2.

Prawo do odstąpienia wykonuje się poprzez złożenie oświadczenia wformie pisemnej z podpisem poświadczonym notarialnie, w terminie 14dni od wystąpienia podstawy do odstąpienia.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 137: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Lex commisoriaArt. 492 Jeżeli uprawnienie do odstąpienia od umowy wzajemnejzostało zastrzeżone na wypadek niewykonania zobowiązania w terminieściśle określonym, strona uprawniona może w razie zwłoki drugiejstrony odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego. Tosamo dotyczy wypadku, gdy wykonanie zobowiązania przez jedną zestron po terminie nie miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względuna właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez niącel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 138: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Lex commisoriaprawo odstąpienia od umowy na wypadek nie wykonania w określonym terminie

492 k.c.

tylko w umowach wzajemnych

wzmacnia kontrakt

mobilizuje dłużnika

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 139: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Lex commisoria

Zamawiający ma prawo odstąpienia od umowy, jeżeli Wykonawca niewykona dzieła w terminie do dnia 31 lipca 2018 (art. 492 k.c.)

Wykonawcy przysługuje prawo odstąpienia od umowy (lexcommisoria) w razie nie wydania mu placu budowy w terminieprzewidzianym w § 2 umowy

Zastrzeżenie uprawnienia wierzyciela do odstąpienia na wypadekniewykonania zobowiązania w terminie musi wyraźnie wynikać z umowy(por. wyr. SN z 19.6.2009 r., V CSK 454/08 lub przynajmniej być określonew sposób dorozumiany)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 140: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstąpienieV CSK 379/07 wyrok SN 2008-01-23

Strony umowy o roboty budowlane, zastrzegając prawo odstąpienia odumowy, mogą ustalić jego skutki i obowiązki stron w razie wykonaniatego prawa inaczej niż przewiduje to art. 395 § 2 k.c.; w szczególnościmogą ustalić, że odstąpienie od umowy ma skutek ex nunc.

Przykład:

oświadczenie o odstąpieniu przewidziane w punkcie § 10.2 wywołujeskutek ex nunc (na dzień złożenia oświadczenia).

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 141: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstąpienie od umów o charakterze ciągłym Najem, dzierżawa, użyczenie

Wygasają z chwilą wypowiedzenia (365 (1) k.c.)

Klauzula odstąpienia znajduje zastosowanie o ile nie prowadzi do obejścia przepisów o wypowiedzeniu

Odstąpienie ze skutkiem – na przyszłość

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 142: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstąpienie w pracach egzaminacyjnychUmowne - wprowadzać do umowy z pomysłem (jako zabezpieczenie, sankcję) – nie po to aby było;

Rozważyć interes reprezentowanej strony

Umowne prawo do odstąpienia w terminie np. miesiąca od zawarciaumowy dla obu stron – można, ale po co???

Nie przepisywać przepisów k.c. – one obowiązują!

TERMIN!!! – którego brak czasem w konsekwencji niweczy cały systemzabezpieczeń (k.umowne)

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 143: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstępneArt. 396. Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno odumowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie oodstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie zzapłatą odstępnego.

realny charakter

dyspozytywny (w zakresie np. zaliczenia kwoty wpłaconej wcześniej – aleuwaga na zadatek)

osłabia więź kontraktową

wymaga oznaczenia terminu na skorzystanie z uprawnienia

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 144: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

odstępne

Przyjmujący zamówienie może w terminie 1 (jednego) tygodnia oddnia zawarcia umowy, odstąpić od niniejszej umowy, jednocześnie zzapłatą na rzecz zamawiającego kwoty 500 zł (pięćset złotych) tytułemodstępnego.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 145: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Dodatkowe zabezpieczenia w umowieidentyfikacja zagrożeń

zasada równowagi zabezpieczeń

II CSK 218/10 – nadmierne, zbyteczne zabezpieczenia prowadzić mogądo stwierdzenia nieważności (art. 58 par. 2 i art. 353 (1) k.c.

Istotne porównanie interesu wierzyciela do wartości zabezpieczenia

Zabezpieczenie wykonania świadczenia głównego i/lub innychobowiązków umownych

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 146: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

zabezpieczeniarzeczowe

zastaw, zastaw rejestrowy, hipoteka, przewłaszczenie na zabezpieczenie,zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej (art. 589 k.c.), przelewwierzytelności na zabezpieczenie

osobiste

poręczenie, poręczenie wekslowe, gwarancja

nieakcesoryjne

gwarancja płatna na pierwsze żądanie, przewłaszczenie nazabezpieczenie, kaucja

Page 147: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Dobór zabezpieczeniaczas koszt skuteczność

weksel + + --

kaucja gwarancyjna

+ + +

kara umowna + + --

zastaw + + +

hipoteka -- -- +

gwar. bankowa

-- -- +

poręczenie + + --

przew. na zabezpiecz

+ + +

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 148: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Dobór zabezpieczeniaNa potrzeby pracy egzaminacyjnej

Logiczny i „życiowy” dobór zabezpieczenia do zabezpieczanego świadczenia.

Proste klauzule – ale respektujące wymogi elementówkonstytutywnych.

Jeżeli wprowadzenie bardzo rozbudowanej klauzuli nie wynika zpolecenia zadania – można to zrobić odwołując się w szczegółach dozałącznika.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 149: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Przykłady

Inwestor, celem zabezpieczenia roszczeń wykonawcy związanych zobowiązkiem zapłaty za wykonanie robót budowlanych, przedkłada dodyspozycji wykonawcy weksel własny in blanco.

Wykonawca uprawniony jest do uzupełnienia weksla na warunkachzawartych w porozumieniu wekslowym stanowiącym załącznik do niej wniniejszej umowy nr 12.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 150: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Przykłady

Wykonawca udziela gwarancji jakości na wykonane przez siebie robotybudowlane.

Terminy zgłaszania wad, zasady ich usuwania i inne warunki gwarancjizawarte są w Ogólnych Warunkach Gwarancji (karcie gwarancyjnej)stanowiących załącznik do niniejszej umowy nr 10.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 151: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Przykłady

W celu zabezpieczenia roszczeń mogących powstać na tle wykonanianiniejszej umowy dostawca zobowiązuje się w terminie 14 dni odpodpisania umowy przedłożyć odbiorcy gwarancję bankową –bezwarunkową, nieodwołalną, płatną na pierwsze żądanie – zgodną zewzorem stanowiącym załącznik 10 w niniejszej umowy.

Termin obowiązywania zabezpieczenia.

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 152: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

PrzykładyW celu zabezpieczenia roszczeń mogących powstać na tle wykonanianiniejszej umowy dostawca zobowiązuje się w terminie 14 dni odpodpisania umowy przedłożyć odbiorcy odpis aktu notarialnego, wktórym dostawca podda się egzekucji w zakresie obowiązku zapłatykwoty….

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Page 153: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umowna483, 484 k.c.

Wyłącznie w stosunku do świadczenia niepieniężnego

Elementy przedmiotowo istotne - określenie zobowiązania lub pojed.obowiązku, którego niewykonanie, lub nienależyte wyk. rodzi obowiązekzapłaty k.u.

Zastrzeżenie umowne – akcesoryjne

Można zastrzec tylko w pieniądzu

Brak możliwości zwolnienia się z zobowiązania przez zapłatę k.u.

Page 154: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

zastrzeżenie kary umownej

Kara umowna za niewykonanie zobowiązania

Kara umowna za nienależyte wykonanie zobowiązania

Kara umowna za „odstąpienie od umowy”

Page 155: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umowna za nienależyte wykonanie zobowiązaniaMożna zastrzec:

- w razie niewykonania zobowiązania w ogóle,

- w razie jakiegokolwiek nienależytego wykonania zobowiązania

- w razie naruszenia zobowiązania w określony sposób

Page 156: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

k.u. wyłączna (kodeksowa)wierzyciel może dochodzić tylko świadczenia równego ustalonej karzeumownej

najmniej korzystna dla wierzyciela – dostaję tylko karę umowną – bez względu na wysokość szkody

dobre strony:

wysokość wynika z konsensusu stron

zapobiega procesom sądowym

Page 157: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

k.u. zaliczanawierzyciel uprawniony jest do dochodzenia oprócz kary umownej, takżeuzupełniającego odszkodowania do wysokości powstałej szkody

korzystna dla wierzyciela (suma kary umownej to minimalne odszkodowanie)

Page 158: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

k.u. zaliczana

Zapłata kar umownych, o których mowa w punkcie pierwszym, niewyłącza uprawnienia Wykonawcy do dochodzenia roszczeńodszkodowawczych na zasadach ogólnych.

Page 159: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

k.u. alternatywnawierzycielowi przysługuje prawo wyboru między roszczeniem o zapłatęustalonej kary umownej a roszczeniem odszkodowawczym na zasadachogólnych

lepsza dla wierzyciela od kary wyłącznej

dwa wykluczające się roszczenia, nawet jeżeli w procesie nie uda sięwykazać szkody nie może się już domagać kary umownej

dla dłużnika – zaplata kary umownej daje pewność, że nie dojdzie do procesu

Page 160: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

k.u. alternatywnaW razie nie wykonania prac, o których mowa w § 12 umowy wterminie, Podwykonawca zobowiązany jest do zapłaty na rzeczwykonawcy kary umownej w wysokości 1.000,- zł (jeden tysiączłotych) za każdy dzień zwłoki lub naprawienia szkody na zasadachogólnych.

Page 161: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

k.u. kumulatywna

zabroniona jak naruszająca kompensacyjną funkcję odszkodowania

Page 162: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umownaElementy klauzuli

Musi zawierać określenie zobowiązania pierwotnego

Określenie rodzaju naruszenia, z którym związany będzie obowiązekświadczenia kary

Oznaczenie sumy pieniężnej stanowiącej karę umowną

Ewentualnie postanowienia zmieniające zakres podstawyodpowiedzialności – art. 473 k.c.

Page 163: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umownaOznaczenie naruszenia zobowiązania

Niezbędne określenie rodzaju naruszenia zobowiązania uzasadniająceżądanie kary umownej.

Nieprecyzyjny zapis: „za niewykonanie lub nienależyte wykonaniezobowiązania”

Dokładne określenie sytuacji, które strony uznają za niespełnienieświadczenia bądź nienależyte spełnienie świadczenia

Unikać zapisów typu: „poważne” lub „rażące” naruszenie zobowiązania

kara umowna zależna od stopnia naruszenia lub oderwana

Page 164: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umownaOznaczenie sumy pieniężnej

Określona suma – suma pieniężna

Oznaczona w umowie (w treści umowy)

Określona: oznaczona konkretną kwotą lub przez wskazanie sposobuobliczenia

-ułamek wartości przedmiotu umowy

-ułamek wartości umowy ze wskazaniem maksymalnego pułapu –kwotowo lub procentowo

-dzienna stawka - kara umowna za zwłokę lub opóźnienie jako procentwartości świadczenia (górna granica: wartość całego przedsięwzięcia)

Page 165: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umownaOznaczenie sumy pieniężnejSwoboda w jeżeli chodzi o sposób oznaczenia sumy stanowiącej karęumowną

Ustalenia precyzyjne na tyle aby umożliwiały oznaczenie kary umownej(musi istnieć obiektywna możliwość ustalenia)

Art. 536 § 1 k.c.

Brak możliwości pozostawienia wysokości do następczego ustalenia

Nieprawidłowe ustalenie w postaci tzw. „widełek”

Zastrzeżenie maksymalnej wysokości lub końcowego terminu naliczania

Page 166: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umowna za odstąpienie od umowyDopuszczalna (IV CSK 401/10 wyrok SN 2011-03-25)

Page 167: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umowna a odstąpienie

Uchwała SN (7) z 20.11.2019 r., III CZP 3/19

Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie kary umownej na wypadekodstąpienia od umowy z powodu niewykonania zobowiązania ocharakterze pieniężnym.

Page 168: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kumulacja kar umownych

Dopuszczalna w umowie (rozumiana jako możliwość zawarcia klauzul dotyczących k.u. przewidzianej w różnych sytuacjach)

oddzielne klauzule dotyczące:

-kary umownej za nienależyte wykonanie zobowiązania

-kary umownej za niewykonanie zobowiązania

-kary umownej za odstąpienie od umowy

Page 169: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umowna – rozszerzenie odpowiedzialnościKiedy kara umowna „za opóźnienie” oznacza odpowiedzialność zaokoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności?

Wykonawca zobowiązany jest do zapłaty kary umownej w wysokości0,2 % wartości umowy brutto za każdy dzień opóźnienia w wykonaniuprzedmiotu umowy.

Page 170: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

kara umowna: za zwłokę/za opóźnienieWyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilnaz dnia 8 lipca 2004 r.IV CK 583/03

1. Przepis art. 471 KC ma zastosowanie również do odpowiedzialności ztytułu kary umownej, a zatem należy przyjąć, że i rozszerzenie tejodpowiedzialności na podstawie art. 473 § 1 KC musi być wyraźnieprzewidziane w postanowieniach umownych dotyczących kary.

2. Przy karze umownej, w razie braku rozszerzenia odpowiedzialności napodstawie art. 471 KC, wina w niewykonaniu zobowiązania jestpodstawową przesłanką roszczenia na podstawie art. 483 KC.

Page 171: SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI

Postanowienia końcowesposób modyfikacji

Ilość egzemplarzy

wybór języka

kl. salwatoryjna

prorogatio fori

zapis na sąd polubowny

koszty umowy

jurysdykcja

pactum de non cedento

SSO MACIEJ KRUSZYŃSKI