staatlich anerkanntes, klassisches, privates … · klasse – klassa – vi a ... gjëra, të...

Jah

rbu

ch - V

jeta

ri - 2

01

3/1

4

Asociation "Loyola-Gymnasium"Staatlich anerkanntes, klassisches, privates Gymnasium mit einem Internat für Jungen und einem Internat für Mädchen, in Prizren im Kosovo. - Gjimnaz klasik, privat, i pra-nuar nga shteti me një konvikt për vajza dhe një konvikt për djem, në Prizren, në Kosovë.

Jahrbuch 2013/14Vjetari

Direktor - DrejtorP. Walter Happel [email protected]

Stv. Schulleitung - Zëvendësdrejtor i shkollësProf. Mark [email protected]

Internatsleitung - Udhëheqës i konviktitArianit Ç[email protected]

Rechtsfragen - Çështjet juridikePal [email protected]

Finanzen - FinancatJürgen [email protected]

Kontakt/Kontakti Impressum

RedaktionHamide ElshaniP. Walter Happel SJDr. Erich RabitschJürgen SchwarzbachEnver Sulaj

Layout und DesignJürgen Schwarzbach

DruckFIBO Druck- und Verlags GmbH, Neuried

AnschriftAsociation "Loyola-Gymnasium"Rr. e Tranzitit Petrovë20000 Prizren - Republik KosovoTelefon: +377 (0)44 434 087E-Mail: [email protected]

Titel

Untertitel

Titel

Untertitel

Asociation "Loyola–Gymnasium"

Njo

ftim

Hin

wei

s

Të dashur lexues,

Vjetari ynë do t'ju njohë me ne, do t'ju informojë për arritjet tona në këto vite, dhe në veçanti, në vitin e fundit shkollor.

Natyrisht që do t'ju tregojmë për zana-fillën e Asociation Loyola–Gymnasium dhe synimet tona. Ju do të mësoni për pedagogjinë ignaciane, për parimet dhe pedagogjinë në Loyola–Gymnasium, dhe shumëçka për jetën e nxënësve tanë në shkollë dhe konvikte.

Kur ta shfletoni këtë Vjetar do të kuptoni shumë shpejtë se ne nuk kemi përkthyer të gjitha tekstet e gjuhës gjermane në shqip. Prapëseprapë ne po ju drejtohemi në këtë mënyrë.Gjithkund ku nuk ju ndihmon teksti, për ju flasin fotografitë e fëmijëve tanë.

Ne ndërmorëm këtë, sepse duam të bëjmë diçka, t'u japim një shans për ardhmërinë, fëmijëve të Kosovës. Ata e meritojnë këtë. Shkolla jonë me konvikte është vetëm një kontribut i vogël, dhe në anën tjetër një shkëndijë shpresëdhënë-se për të ardhmen.

Ju falenderojmë dhe ju jemi shumë mirënjohës për interesimin dhe përkrah-jen tuaj!

JuajiALG–Team

Liebe Leser,

unser Jahrbuch soll Sie über uns und das, was wir in den letzten Jahren und im letzten Schuljahr alles erreicht haben, informieren.

Natürlich erzählen wir auch über die Entstehungsgeschichte der Asociation Loyola–Gymnasium und unsere Ziele. Sie erfahren auch etwas über die Ignati-anische Pädagogik, die pädagogischen Grundsätze am Loyola–Gymnasium und vieles über das Leben an unserer Schule und in den Internaten.

Wenn Sie dieses Jahrbuch durchblättern, werden Sie sehr schnell feststellen, dass wir nicht alle deutschen Texte ins Alba-nische übersetzt haben und umgekehrt. Dennoch wagen wir, es Ihnen in dieser Form vorzulegen. Überall, wo der Text nicht weiterhilft, sprechen die Bilder "unserer" Kinder für sich.

Wir sind angetreten, um für die Zu–kunft-schancen der Kinder des Kosovo etwas zu tun. Sie sind es wert, dass wir uns für sie einsetzen. Unsere Schule mit den Internaten ist einerseits nur ein kleiner Beitrag, andererseits ein deutlich sicht-bares Zeichen der Hoffnung.

Für Ihre Unterstützung und Ihr Interesse sei Ihnen allen ganz herzlich gedankt!

IhrALG–Team

Jahrbuch 2013/14Vjetari

Liebe Eltern, liebe Freunde .................................................................................................6Të dashur prindër, të dashur miq .......................................................................................6Sander Lleshi .....................................................................................................................7Letër nga një prind dërguar z. Happel oder: ......................................................................7Ein Brief an P. Happel SJ, über den man sich freut ..............................................................7Rückblick: Sieben Jahre am Loyola–Gymnasium ..................................................................8(K)ein Neuling auf dem Balkan ...........................................................................................9Mein vierwöchiges Praktikum am Loyola–Gymnasium .......................................................10Praktika ime katërjavore në ALG .......................................................................................10Tutoren – Schüler helfen Schülern ....................................................................................12Die Tradition wird fortgesetzt ..........................................................................................14Der Schüleraustausch 2013..............................................................................................14Tradita vazhdon ...............................................................................................................14Shkëmbimi i nxënësve 2013 ............................................................................................14DAAD Stipendium ............................................................................................................17DAAD Bursën e plotë .......................................................................................................17Griechenland? Vergiss es! ................................................................................................18Greqia? Harroje! ...............................................................................................................18Rückblick auf den Deutschunterricht ................................................................................20Të jesh një orë mësimdhënës ... .......................................................................................21KONTRIBUTI I FRANÇESKANËVE SHQIPTARË PËR ... ...........................................................24Punë eksperimentale në laboratorin e fizikës ...................................................................25English Language Class Activities .....................................................................................26Teaching graduates – great fun & responsibility ...............................................................27How does it feel like to play the role of a bad student? .....................................................28100 vjetorit të shtetit shqiptar .........................................................................................29Vlora, the pearl of the Albanian coast ..............................................................................29

16.04.2013 – Schulfest ....................................................................................................3016.04.2013 – Dita e shkollës ...........................................................................................30The Day of Open Doors – English Project..........................................................................31Në laborator– si shkencëtarë të vegjël e kuriozë ...............................................................33

Abitur – und was dann? ....................................................................................................36Matura – dhe pastaj? ........................................................................................................36Deutschland – Kosovo, was ich mag und was mir fehlt .....................................................37Gjermani – Kosovë: çfarë më pëlqen dhe çfarë më mungon ..............................................37Wo sind unsere Teilnehmer an der Ausbildungsinitiative ..................................................38in Ausbildung .................................................................................................................38Teilnehmende Firmen ......................................................................................................38Ein Jahr nach dem Abitur – ein Jahr in Deutschland ..........................................................39Një vit pas maturës – një vit në Gjermani .........................................................................39Grußwort zur Verleihung der DSD–Urkunden am 18.5.2013 .............................................40

Fjala përshëndetëse gjatë shpërndarjes së diplomave të gjuhës gjermane 18.5.2013 .......40Solidaritätswoche 2012/13 .............................................................................................41Haushalt – Schüler – Mitarbeiter .......................................................................................42Buxheti – Nxënësit – Bashkëpunëtorët ..............................................................................43Homo animal rationale est: .............................................................................................44Der Mensch ist ein vernunftbegabtes Lebewesen .............................................................44Homo animal rationale est: ..............................................................................................44Njeriu është qenie e arsyeshme ........................................................................................44Për të katërtën herë në Kolegjin e St. Blasien në Gjermani ................................................48St. Blasien edhe një surprizë e këndshme!........................................................................48Vlerat njerëzore duhet të ngadhënjejnë mbi paragjykimet gjinore ....................................49Vizita në stacionin e ........................................................................................................52filtrimit të ujit në Radoniq Arbnora Duhanaj – XI c ............................................................52Vizita e nxënësve në KEK .................................................................................................52Një pritje e bukur në kampin fushor të KFOR–it në Prizren ...............................................53VJETARI ............................................................................................................................53KAS Seminar – Interreligiöser Dialog – 16. und 17. November 2012 .................................54Sport 2012/13 .................................................................................................................55Shëtitja e nxënësve të gjimnazit "Loyola–Gymnasium" .....................................................56Ditët e para në "Loyola–Gymnasium" ...............................................................................57

Partner der Eltern, Freunde der Schüler ............................................................................58Partnerë të prindërve, miq të nxënësve ............................................................................58Organisation & Rückhalt ..................................................................................................61Organizimi & Mbështetja..................................................................................................61Ideengeber & Gestalter ....................................................................................................63Ideatorët & Konstruktorët ................................................................................................63

Die Kleinen mit den gelben Krawatten ..............................................................................64Vogëlushët me kravatat e verdha .....................................................................................64Në Asociacionin "Loyola–Gymnasium" u hap shkolla fillore ...............................................67

Klasse – Klassa – I a .........................................................................................................67Klasse – Klassa – I b .........................................................................................................67

Wo sind unsere Maturanten 2012/13 immatrikuliert ........................................................70Nxënësit maturantë 2012/13 që janë regjistruar në fakultete ..........................................70

Klasse – Klassa – VI a .......................................................................................................71Klasse – Klassa – VI b .......................................................................................................71Klasse – Klassa – VI c .......................................................................................................71Klasse – Klassa – VII a ......................................................................................................72Klasse – Klassa – VII b ......................................................................................................72

Inhalt Përmbajtja

4

Klasse – Klassa – VII c ......................................................................................................72Klasse – Klassa – VIII a .....................................................................................................73Klasse – Klassa – VIII b .....................................................................................................73Klasse – Klassa – VIII c ......................................................................................................73Klasse – Klassa – IX a .......................................................................................................74Klasse – Klassa – IX b .......................................................................................................74Klasse – Klassa – IX c .......................................................................................................74Klasse – Klassa – X a ........................................................................................................75Klasse – Klassa – X b ........................................................................................................75Klasse – Klassa – X c ........................................................................................................75Klasse – Klassa – X d ........................................................................................................76Klasse – Klassa – X e ........................................................................................................76Klasse – Klassa – XI a .......................................................................................................76Klasse – Klassa – XI b .......................................................................................................77Klasse – Klassa – XI c .......................................................................................................77Klasse – Klassa – XI d .......................................................................................................77Klasse – Klassa – XII a ......................................................................................................78Klasse – Klassa – XII b ......................................................................................................78Klasse – Klassa – XII c .......................................................................................................78Klasse – Klassa – XII d ......................................................................................................79

Auszeichnungen – Të shpërblyerit ...................................................................................79Rede zur Matura 2013 .....................................................................................................80Matura 2013 ....................................................................................................................80

Internatsgruppe – Grupi konviktor – I ...............................................................................82Internatsgruppe – Grupi konviktor – II ..............................................................................82Internatsgruppe – Grupi konviktor – III .............................................................................82

Grupi "Engjëjt" ................................................................................................................83Jeta në konvikt .................................................................................................................83Internatsgruppe – Grupi konviktor – IV .............................................................................83Internatsgruppe – Grupi konviktor – V ..............................................................................84

Komunikimi edukator– rini ..............................................................................................84

Internatsgruppe – Grupi konviktor – VI .............................................................................85Internatsgruppe – Grupi konviktor – VII ............................................................................85Internatsgruppe – Grupi konviktor – VIII ...........................................................................85

Ambientimi – "Loyola" dhe konvikti ..................................................................................86Jeta në konvikt dhe në shkollë .........................................................................................87Kuizi në konvikt dhe vendi i dytë .....................................................................................87

Kuzhina traditcionale që ne të rinjtë e mësojmë ...............................................................88Vijimi i mësimeve në "Loyola–Gymnasium" ......................................................................88Vargu jetim ......................................................................................................................88Përvoja në konvikt ...........................................................................................................89"Loyola–Gymnasium" – urë lidhëse në mes Kosovës e Shqipërisë ......................................89"Loyola–Gymnasium" – shkollë e ëndrrave ........................................................................90Të edukosh duhet të jesh i edukuar .................................................................................90ALG .................................................................................................................................91Karnevalet .......................................................................................................................92Turne në futboll për nder të 100 – vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë .............................92Përvoja me filmin në "Dokufest" ......................................................................................93Jerusalem .........................................................................................................................94Jerusalemi ........................................................................................................................94Kështjella .........................................................................................................................94Teuta ...............................................................................................................................94Sukeset arrihen me punë të përbashkët ...........................................................................95Çdo punë e mirë ka shpërblimin ......................................................................................95Historia e shkurtër e zhvillimit të matematikës ................................................................96Matematika – e preferuara ime .........................................................................................97Besucher in Prizren ..........................................................................................................98Mysafirët në Prizren .........................................................................................................98Deutsches Sprachdiplom – DSD – Ergebnisse 2013.........................................................101Diploma të gjuhës gjermane – DSD – Resultate 2013 .....................................................101Mitglied werden und/oder spenden ...............................................................................102Të bëheni anëtar dhe/ose donator .................................................................................102

Inhalt Përmbajtja

5

Liebe Eltern, liebe Freunde des Loyola–Gymnasiums,

es ist wieder soweit, wir freuen uns Ihnen das neue Jahrbuch zukommen zu lassen. Wieder erzählt es von vielen Dingen, die sich im vergangenen Jahr hier ereignet haben und versucht Sie auf diese Weise, wenn auch nur beschränkt, teilnehmen zu las-sen an unseren Freuden und Sorgen.

Inzwischen ist es schon Tradition Sie wissen zu lassen, dass alle Maturanten die Prüfung bestanden haben und dass wieder ein hervorragendes Ergebnis erzielt wurde. So bleiben wir im Kosovo die Nummer eins und das ist ermutigend für alle Beteiligten.

Wir dürfen dankbar sein und werden der Versuchung widerste-hen uns wohlgefällig zurückzulehnen, um uns auf unseren Lorbeeren auszuruhen. Nein, es gilt neue Ideen zu entwickeln und besser zu machen was noch nicht gut genug war. Denn wer aufhört besser sein zu wollen hat bereits aufgehört gut zu sein.

Im begonnenen neuen Schuljahr können wir wieder einen Zuwachs an Schülern verzeichnen, jetzt sind es mehr als siebenhundert im Gymnasium, das damit voll ausgelastet ist. Noch nicht voll ausgelastet ist eine weitere Neuerung. Wir haben in diesem Schuljahr nämlich auch mit einer Grundschule begonnen. Zwei erste Klassen mit je zwanzig Buben und Mädchen bevölkern jetzt das Schulgelände und über die Jahre werden es mehr werden. Es war der oft geäußerte Wunsch von Eltern der uns dazu bewegte eine Grundschule wagen wo unsere Klei-nen jetzt ebenso stolz die Schuluniform tragen wie ihre älteren Mitschüler im Gymnasium.

Wenden Sie sich also der Lektüre zu und nehmen Sie so Anteil an vielen, sicher nicht allen Ereignissen des vergangenen Jahres. Betrachten Sie dieses Jahrbuch bitte auch als ein kleines Dankeschön dafür, dass Sie uns durch dieses Jahr begleitet haben und bleiben Sie uns bitte auch weiterhin wohlwollend in kritischer Freundschaft verbunden. Das macht uns nämlich Mut und ermuntert uns in unserem Bemühen Erreichtes zu verbessern und, wenn auch klei-ne, neue Aufbrüche zu wagen.

Für heute grüße ich Sie recht herzlich aus Prizren und wünsche Ihnen auch im Namen aller Mitarbeiter das Beste,

IhrP. Walter Happel SJDirektor

Të dashur prindër, të dashur miq të Loyola–Gymnasium,

erdhi koha që me gëzim t'ua ofrojmë Vjetarin e ri. Sërish mund të njoftoheni me shumë gjëra, të cilat kanë ndodhur këtu vitin e kaluar dhe në këtë mënyrë përpiquni, edhe pse pje-sërisht, të merrni pjesë në gëzimet dhe brengat tona.

Tashmë është bërë traditë t' ju njoftojmë se të gjithë maturantët tanë e kanë dhënë provimin kombëtar dhe përsëri ata kanë dalë me rezultate të shkëlqyera. Kjo na bën të mbetemi sërish të parët në Kosovë dhe është inkurajuese për të gjithë pjesëmarrësit në këtë sukses. Ne guxojmë të jemi të lumtur, por nuk guxojmë të na kaplojë vetkënaqësia dhe të rrimë në gjumë të kapluar nga sukseset tona. Jo, ia vlen të zhvillojmë ide të reja për ta bërë më mirë atë, e cila nuk është bërë mirë deri më tani. Sepse ai që pushon së dëshiruari për të qenë më i mirë, ai pushon të jetë i mirë.

Në fillim të vitit të ri shkollor mund të themi që ka pasur një rritje të numrit të nxënësve, tanimë janë më shumë se shtatëqind nxënës në gjimnaz, dhe me këtë gjimnazi punon me kapacitet të plotë. Një risi tjetër e cila ende nuk është shfrytëzuar e tëra. Këtë vit shkollor, në fakt ka filluar me një shkollë fillore. Dy klasë të para, me djem dhe vajza kanë mbushur tashmë hapsirat e shkollës, e gjatë viteve të ardhshme do të jenë më shumë. Kjo ishte njëra nga dëshirat e shprehura shpesh nga prindërit, e cila na shtyri në themelimin e shkollës fillore, fëmijët e së cilës tani bartin me krenari uniformën e tyre, krahas bashkëshkollarëve të tyre në gjimnaz.

Nëse lexoni me vëmendje do të merrni pjesë në shumë ngjarje nga viti i kaluar, por natyris-ht jo në të gjitha. Konsiderojeni ju lutem këtë Vjetar si një falënderim të vogël, që na keni shoqëruar gjatë tërë këtij viti dhe ju lutem vazhdoni të qëndroni pranë nesh me kritkat da– shamirëse. Kjo na jep kurajo dhe na bën më të fortë në përpjekjet tona për të arritura tjera, edhe pse të vogla, por të guximshme drejt ndryshimeve të reja.

Për sot ju përshëndes përzemërsisht nga Prizreni dhe ju dëshiroj edhe në emër të të gjithë bashkëpunëtorëve të gjitha të mirat,

juaji, Atë Walter Happel SJDrejtor

Grußwort

Liebe Eltern, liebe FreundeP. Walter Happel SJ

Fjala përshëndetëse

Të dashur prindër, të dashur miqAtë Walter Happel SJ

6

Schule Shkolla

7

Sehr verehrter Pater Happel, Der Tag der offenen Tür am Loyola–Gymnasium war ein Erleb-nis. Ich danke Ihnen für die Einladung. Alles was ich während des Besuches erlebt habe, hat mich tief beeindruckt und es hat meine Erwartungen übertroffen. Die Organisation der Veranstal-tung, die große Teilnahme, die Zusammenarbeit und die Unter-stützung der Bundeswehr(KFOR) und vor allem das Auftreten Ihrer Schüler war vorzüglich.

Sie, Ihre Mitarbeiter, Ihre Unterstützer und Ihre Schüler haben es geschafft. Sie haben eine auf Wissen und auf Werte gestützten Institution gegründet. Dazu möchte ich meine Anerkennung und meinen Dank an Sie und an alle am Loyola–Projekt mitwirkenden Menschen ausrichten. Es ist genau, was hier in der Region fehlt. Eine Bildungsinstitution, die auf soliden Grund der tiefen Werten steht. Sapere Aude. Dieser Spruch, der den Geist von Kants Philosopie am besten darstellt, prägt auch Ihre Schule. Sie haben es gewagt und Sie haben es geschafft. Ich gratuliere Ihnen vom ganzem Herzen dazu. Es ist mir wohl klar, dass viel Mühe, viel Energie, viel Engagement, viel Leidenschaft und Liebe hinter diesem Projekts steckt. Aber es lohnt sich in jeder Hinsicht, Wissen zu bringen in eine Region, die von Krieg, Armut und Finsternis über Jahrhunderte heimgesucht wurde, bedeutet Frieden, Forschritt und Prosperität stiften. Ich hoffe, dass Sie auch in Zukunft voller Energie und Freude Ihr Vorhaben und Ihre Vision weiterverfolgen werden. Lassen Sie uns zusammen träumen und beten, dass die Loyola–Visi-on sich auch auf die umliegende Region verbreiten kann. Mit allerbesten Grüßen,

Sander Lleshi

Sander LleshiBrigadegeneral und Stellvertretender Chef des Albanischen Generalstabes

Letër nga një prind dërguar z. Happel SJ Ein Brief an P. Happel SJ, über den man sich freut

27. Juni 2013

Sehr geehrter Herr Direktor,

ich habe mich dazu entschlossen, Ihnen diesen Brief zukommen zu lassen, um Ihnen meinen Dank zum Ausdruck zu brin-gen für die ausgezeichnete Arbeit, die Sie bisher geleistet haben.

Es ist nun ein Jahr her, dass ich meinen Sohn Ihrer Schule zur Ausbildung anver-traut habe und ich bin sehr angetan von den Ergebnissen. Ich kann einen Fortschritt nicht nur erkennen, was das Verständnis der Fächer angeht, sondern diesen auch an seinem Verhalten erkennen, und das lässt mich richtig stolz sein.

Ich habe nicht den geringsten Zweifel, dass ein guter Teil seines Fortschritts Ihr per-sönliches Verdienst und das Ergebnis Ihrer genauen und unermüdlichen Arbeit ist.

Deshalb hoffe und glaube ich auch, dass das Loyola–Gymnasium weiterleben und seine Arbeit noch viele weitere Jahre tun kann.

Hochachtungsvoll

xyz

27. Juni 2013

I nderuar drejtor i gjimnazit "LOYOLA",

Kam vendosur t'ju drejtohem me këtë letër për të shprehur falënderimin tim për punën tuaj të shkëlqyer që e keni bërë gjer më tani.

Tashmë është bërë një vit, që kur biri im po i vijon mësimet në shkollën tuaj dhe unë jam shumë i kënaqur me suksesin e tij.Mund të shoh përparimin e tij, jo vetëm në përfitimin e njohurive në lëndët mësimore, por edhe në sjelljen e tij, gjë që më bën tejet krenar.

Nuk kam dyshim se meritën kryesore në përparimin e tij e ka personeli juaj arsimor dhe puna juaj e përpiktë, dëshira juaj e madhe për të kontribuar në edukimin dhe arsimimin e fëmijëve tanë.

Kjo është edhe arsyeja që unë shpresoj dhe besoj se Loyola–Gymnasium do të mbi-jetojë dhe do të vazhdojë aktivitetin edhe shumë vite të tjera.

Me respekt

xyz

Schule Shkolla

8

Ich sehe mir sehr oft Fotos (hier links, war ich in der neunten Klasse) an und merke dabei jedes Mal, wie schnell die Zeit ver-geht.

Sehr gut kann ich mich noch daran erinnern, wie aufgeregt ich am ersten Schultag am Loyola–Gymnasium war. Es war einfach alles neu für mich, die Schule, die Freunde, und auch das Leben im Internat war etwas Besonderes und Neues für mich.

Aber wenn ich jetzt zurück blicke, sehe ich, dass das alles der Vergangenheit angehört, einer Vergangenheit, die ich sehr ger-ne wieder erleben würde. Sieben Jahre am Loyola–Gymnasium waren gleichzeitig die schwierigsten, traurigsten und schönsten Jahre in meinem Leben. Es war so, dass ich sehr oft bei Klas-senarbeiten nicht die besten Noten bekommen habe, das ist in

Kosovo die Fünf. Aber dann wäre die Freude über meine Fünfen nicht so groß gewesen, wie das dann doch sehr oft der Fall war. Und dann auch noch Deutsch: Da war ich auch nicht so gut. Die Artikel der, das, die beherrschte ich nicht gut, aber mit der Zeit habe ich mich daran gewöhnt.

Es gibt auch viele andere traurige und schöne Sachen, die ich am Loyola–Gymnasium in den sieben Jahren miterlebt habe, sodass ich ein ganzes Buch schreiben könnte, aber ich werde jetzt hier aufhören.

Zum Schluss möchte ich noch sagen, dass ich ganz schön stolz auf mich bin, dass ich mich für das Loyola–Gymnasium entschieden habe und nicht für eine andere Schule.

Rückblick: Sieben Jahre am Loyola–GymnasiumDoruntina Ahmetaj – XII a

Ich bin die Neue am Loyola: Karina Rieckhoff, 35 Jahre alt, Lehrerin.

Sechs Jahre lang war ich in Deutschland tätig. Schon lange war es jedoch mein Wunsch, einmal als Lehrerin im Ausland zu arbei-ten. Nun bin ich hier – in Prizren, Kosovo – mehr als 2000 Kilo-meter weit weg von meinem Heimatort Rostock, ganz weit oben im Norden von Deutschland.

Ich liebe den Balkan. Schon oft war ich in Griechenland, Kroa-tien, Montenegro, Mazedonien, Albanien und erkunde nun Koso-vo. Ich mag die Tänze, die Hilfsbereitschaft und Gelassenheit, die ich hier vorgefunden habe. Im Internet und in Reiseführern heißt es, Prizren sei der schönste Ort in Kosovo. Dies kann ich nur bestätigen: umgeben von Bergen, ein Fluss mit alten Brü-

cken, eine wunderschöne Altstadt mit Restaurants und Cafés zum Verweilen, eine alte Burg, Moscheen und Kirchen – einfach toll.

Etwas außerhalb der Stadt liegt das Loyola–Gymnasium. Seit vier Wochen arbeite ich nun dort. Die Kollegen haben mich sehr herzlich aufgenommen und stehen mir mit Rat und Tat zur Seite. Die Zusammenarbeit in der Fachschaft Deutsch gefällt mir gut. Pater Happel hat

immer ein offenes Ohr für mich. Mit den Schülern gibt es manchmal Verständigungspro-bleme. Jeden Dienstag treffe ich mich deshalb mit einer Kollegin zum Albanisch lernen und bringe ihr dafür etwas Deutsch bei. Die Kinder freuen sich über jedes albanische Wort aus meinem Mund und helfen mir bei der richtigen Aussprache.

ch bemühe mich sehr und erwarte dies auch von meinen Schülern im Deutschunterricht. Ich unterrichte in den Klassenstufen sechs bis elf. Es ist sehr interessant für mich, die Unterschiede im Lernprozess in den verschiedenen Altersstufen zu sehen. Deutsch ist eine schwere Sprache – Artikel, verschiedene Endungen bei Adjektiven, der Satzbau; und natür-lich machen die Schüler Fehler. Sie sind jedoch sehr bemüht und ich freue mich über jeden gemeinsamen Fortschritt.

Alles in allem sind meine ersten Eindrücke hier sehr positiv und ich denke, ich werde hier eine schöne Zeit haben.

Schule

(K)ein Neuling auf dem BalkanProf. Karina Rieckhoff

Shkolla

9

"Die Wettbewerbsfähigkeit eines Landes beginnt nicht in der Fabrik-halle oder im Forschungslabor. Sie beginnt im Klassenzimmer."

"Dann erwarten wir sie im Frühjahr, Frau Parallangaj!", mit diesen Worten begann für mich bereits im Sommer 2012 das "Abenteu-er Loyola–Gymnasium". Viele Fragen und organisatorische Din-ge beschäftigten mich Monate vor dem eigentlichen Praktikum im Februar/März 2013. Mehrheitlich positive Meinungen hörte ich über das bekannte und offenbar angesehene Loyola–Gym-nasium. Von disziplinierten Schülern, strengen Regeln, guten Perspektiven und hohen Erwartungen – ganz anders als in den öffentlichen kosovarischen Schulen sollte es sein. Dies weckte meine Neugier und mein Interesse, sodass ich diese Schule mit all ihren Facetten persönlich erleben wollte. Es galt für mich nicht nur die Unterschiede zu deutschen Schulen und allgemein

die Arbeitsverhältnisse am Loyola–Gymnasium kennen zu lernen, interessant war vor allen Dingen den "Mythos" des Privatgymnasiums unter Leitung eines deutschen Jesuiten in Priz-ren näher zu beleuchten.

Aufgewachsen in Deutschland als Kind mit Migrationshintergrund hatte ich, um ehrlich zu sein, weder eine hohe Meinung vom, noch große Erwartungen an das kosovarische Schul-system. Das Loyola–Gymnasium überzeugte mich jedoch vom Gegenteil. Angefangen beim äußeren Eindruck mit einem relativ flachen Gebäude mit nur zwei Etagen, geräumigen Klas-senräumen, Fachräumen, einem grünen Schulhof mit einem kleinen Amphitheater, großen Sportanlagen und direkt nebenan das Internat für Jungen und Mädchen. Darüber hinaus die Ausstattung mit zahlreichen Tageslichtprojektoren, einem Computerraum, Beamer, White-boards, Schülerarbeiten an Wänden und in den Gängen, sehr gepflegten Schlaf– und Aufent-haltsräumen im Internat und zusätzlichen Erziehern. Zuletzt, nicht zu vergessen, das offene, aktive und sehr bemühte Kollegium, sowie die aufmerksamen, respektvollen und größten-teils lernwilligen Schülerinnen und Schüler, alle in der einheitlichen blau–gelben Schuluni-form, was es für mich teilweise unmöglich machte, die Schüler auseinanderzuhalten.

Besonders überrascht und begeistert war ich vom Einsatz, von den Kompetenzen und der Weltoffenheit vor allem der jungen Lehrkräfte. Die Motivation, mit welcher die Lehrerinnen und Lehrer jeden Morgen die Schule betraten, erschien mir mehr als vorbildlich und übertrug sich sichtbar auch auf die Schülerinnen und Schüler, die überwiegend sehr zielstrebig arbei-teten. Auch außerhalb der Schulzeiten waren einige Lehrkräfte bereit, ihren Schützlingen bei Schwierigkeiten zusätzliche Hilfestellungen anzubieten und opferten somit oft ihre eigene Freizeit.

Überdies habe ich an anderen Schulen selten ein solch gutes Schulklima erlebt. Auf der einen Seite herrschte im Kollegium eine sehr freundliche und angenehme Stimmung sowie eine gute Kommunikation, auf der anderen Seite gab es unter den Schülerinnen und Schü-

"Konkurrenca e një vendi nuk fillon në sallën e ndonjë fabrike apo në ndonjërin nga labora-toret kërkimore. Ajo fillon në klasën e mësimit."

"Atëherë ju presim në pranverë, zonja Parallangaj". Me këto fjalë filloi për mua aventura "Loyola– Gymnasium" në verën e vitit 2012. Shumë pyetje dhe gjëra të tjera organizative më ngarkuan para se të filloja praktikën faktike në shkurt–mars të vitit 2013. Jo rrallë mund të dëgjoje mendime pozitive nga të njohurit dhe nga ata, të cilët e kishin vizituar gjimnazin "Loyola". Nxënës të disiplinuar, rregulla strikte, perspesktiva të mira dhe pritje të larta duhej të ishte krejt ndryshe nga shkollat publike. Kjo ma zgjoi kureshtjen dhe interesimin, dhe kështu doja ta përjetoja jetën në këtë shkollë në të gjitha aspektet e saj. Për mua nuk vlente vetëm ajo se doja të kuptoja dallimet nga shkollat gjermane dhe në përgjithësi mënyra e të punuarit në ALG, interesant për mua ishte para së gjithash të shihja nga afër "mitin" e një gjimnazi privat gjerman. E rritur si emigrante në Gjermani, që të jem e sinqertë, nuk kisha as mendim të mirë e as pritje të mëdha nga sistemi i shkollimit kosovar. Por gjimnazi "Loyola" më bindi për të kundërtën. Kjo filloi nga përshtypja e jashtme e një ndërtese relativisht të sheshtë me dy kate, klasë mësimore të rregulluara mirë, kabinete për aktivitetet profesionale, një kopsht të gjelbërt të shkollës me një amfiteatër të vogël, hapësira të mëdha të sportit dhe menjëherë afër, konvikti për vajza dhe djem. Pastaj pajisjet me numër të bollshëm të projektorëve, një sallë kompjuterash, projektorë, punimet e nxënësve nëpër muret e klasave dhe në hyrjet e shkollës, dhoma shumë të mirëmbajtura të fjetjes dhe dhoma të përbashkëta në konvikte dhe edukatorët. Në fund, nuk bën kurrsesi të harrohet kolegialiteti shumë aktiv dhe që mundohej, dhe po ashtu nxënëset dhe nxënësit shumë të vëmendshëm, të respektueshëm dhe pjesa më e madhe e tyre me dëshirë për të mësuar, të gjithë në uniformë unikate kaltër e verdhë (çka për mua nganjëherë ishte e vështirë t'i dalloja fëmijët nga njëri–tjetri).

Veçanërisht isha e befasuar dhe e entuziazmuar nga kompetencat dhe çiltërsia para së gjit-

Schule

Mein vierwöchiges Praktikum am Loyola–GymnasiumFjolla Parallangaj

Shkolla

Praktika ime katërjavore në ALGFjolla Parallangaj

10

lern auch nur gelegentlich Unruhe. Insgesamt überzeugte mich das Loyola–Gymnasium mit einem sehr guten Schüler–Lehrer–Verhältnis: Die Zusammenführung aus erziehe-rischen Maßnahmen und zwischen-menschlichen Aspekten lässt eine perfekte Mischung entstehen. Das Wohl der Kinder und Jugendlichen steht in der Schule an erster Stel-le, dies ist am Loyola–Gymnasium deutlich sichtbar.

Zudem war ich erstaunt von den guten Leistungen der Schülerinnen und Schüler. Bereits in den ersten Lernjahren der deutschen Sprache besaßen einige ein Sprachgefühl, auf das man in Zukunft aufbauen kann. Dafür spricht ebenfalls die Vielzahl derjenigen, die das Sprachdiplom der Deutschen Kultusministerkonferenz erfolgreich beste-hen.

Das Loyola–Gymnasium steht für den Anfang einer aussichtsreichen Zukunft. Eine Zukunft, die auf ehrlichen Leistungen, Benotungen und Einschätzungen aufbaut. Kosovo, als neues und kleines Land, benötigt die Unterstützung durch solche Schulen, um jungen Menschen Perspektiven im Leben aufzuzeigen und zu bieten. Meine Befürchtungen, dass hinter dem Mythos nichts als heiße Luft steckt, wie es in Kosovo oftmals noch heutzutage der Fall ist, haben sich glücklicherweise nicht bestätigt.

Rückblickend kann ich sagen, dass ich von meinem Praktikum viel Gutes und Hilfreiches mitnehmen konnte. Die Hospitation in unterschiedlichen Klassen, die Beteiligung an der Vor-bereitung und Durchführung des Deutschen Sprachdiploms, die Teilnahme an einer Lehrer–konferenz, das Erleben des Tages des Lehrers am 7. März sowie Ausflüge mit Klassen, ließen mich das Alltagsleben eines Lehrers kennen lernen und verschafften mir vielseitige Eindrü-cke. Die vier Wochen sind leider viel zu schnell vergangen; gerne hätte ich noch mehr Stun-den selbstständig unterrichtet. Vermissen werde ich die Schüler, die mir in der kurzen Zeit ans Herz gewachsen sind und die aufgeschlossenen Kollegen, von denen ich zu einigen eine freundschaftliche Beziehung aufbaute und denen ich sehr dankbar bin für eine schöne Zeit auch außerhalb des Unterrichts.

Zum Schluss bleibt mir nur zu sagen:Danke für eine tolle Erfahrung und hoffentlich bis bald!

hash e mësimdhënësve të rinjë. Motivimi me të cilën vijnë në shkollë arsimtaret dhe arsimtarët çdo mëngjes, për mua ishin më shumë se shembull dhe kjo sigurisht që bartet edhe tek nxënësit, të cilët kryesisht përpiqen për të arritur cakun e tyre. Mësimdhënësit edhe jashtë kohës së mësimit u ofronin ndihmë nxënësve për të kapërcyer vështirësitë e tyre në të nxënit e mësi-mit dhe me këtë e sakrifikonin kohën e tyre të lirë.

Një frymë të tillë, rrallë herë e kam hasur nëpër shkolla tjera. Në njërën anë në kolegium zotëronte një atmosferë shumë e mirë dhe miqësore, po ashtu edhe një komunikim i mirë, ndër-sa në anën tjetër tek nxënësit shumë rrallë kishte zhurmë. Në përgjithësi në "Loyola–Gymansium" më kanë habitur për të mirë raportet e mira nxënës–arsimtar: Ecja e përbashkët përpara me masa edukative dhe aspektet ndërnjerëzore ishin një përzierje

perfekte. E mira për fëmijët dhe të rinjtë qëndron në shkollë në rend të parë, dhe kjo vërehet qartas në "Loyola–Gymansium".

Arritshmëria e nxënësve ishte poashtu diçka që të shtang. Krejt në fillim të viteve të mësimit të gjuhës gjermane disa nga nxënësit posedonin një ndjenjë të veçantë për gjuhën, me të cilën mund të punohej në të ardhmen. Nga kjo del poashtu edhe numri i madh i nxënësve, të cilët edhe e kalojnë suksesshëm provimin për diplomë të gjuhës gjermane. "Loyola–Gym-ansium" qëndron për fillimin e një të ardhme shumë premtuese.

Një ardhmëri, e cila ndërtohet përmes arritjes së vërtetë, notimit dhe vlerësimit. Si një shtet i ri dhe i vogël, Kosovës i nevojiten këto modele shkollash, që të mund t'ju tregojë dhe ofrojë të rinjve perspektiva në jetë. Frika ime, e cila pas "mitit" nuk është më në ajër, siç është në ditët e sotme shpesh në Kosovë, fatmirësisht nuk qëndron më.

Nëse shikoj prapa, mund të them që nga praktika ime mora shumë ndihmë dhe të mira. Hospitimi në klasë të ndryshme, pjesëmarrja në përgatitjet dhe mbajtjen e provimit për diplomën e gjuhës gjermane, pjesëmarrja në mbledhjet e arsimtarëve, përjetimi i "Ditës së mësuesit" më 7 mars, poashtu ekskursionet me nxënësit, më njoftuan me jetën e përditshme të arsimtarit dhe më siguruan përshtypje nga shumë anë. Fatkeqësisht shkuan shumë shpejt katër javë. Do të përmallohem për nxënësit, të cilët për një kohë të shkurtër më kanë hyrë në zemër dhe kolegët mendjehapur, me disa nga të cilët edhe krijova raporte miqësie dhe të cilëve u jam shumë falënderuese edhe për kohën jashtë mësimit.

Për fund më mbetet për të thënë:Faleminderit për përvojën e shkëlqyer dhe mbetem me shpresë që do të shihemi së shpejti!

Schule

Mein vierwöchiges Praktikum am Loyola–Gymnasium

Shkolla

Praktika ime katërjavore në ALG

11

Seit diesem Jahr gibt es an unserer Schule das Projekt der Schülertutoren, das von den Schülern der Jahrgangstu-fe XI geleitet und von einigen Lehrern betreut wird.

Während des Schüleraustauschs 2012 in Deutschland kam ich auf die Idee, dieses Projekt auch an unserer Schule auszuprobieren.

Meine Austauschpartnerin in Deutsch-land war Mitglied des Projekts der Schülertutoren an ihrer Schule und hatte mir erzählt, wie sie das alles

machen. Mir gefiel die Idee sofort und ich dachte mir, dass wir das auch machen sollten.

Der Sinn dieses Projekts besteht darin, dass ältere Schülerinnen und Schüler den Sechst-klässlern beim Einstieg in unsere Schule helfen. Das heißt, ihnen zunächst die Schule zu zeigen, damit sie sich besser orientieren und einleben und sie danach auch über das ganze Schuljahr zu begleiten. Der Kontakt wird nach dem ersten Schuljahr aber nicht abgebro-chen, sondern die Sechstklässler können sich immer wieder, wenn sie Hilfe brauchen, an die Tutoren wenden.

Nach dem Wechsel von der Grundschule ins Gymnasium stoßen die Schüler auf neue Din-ge, wie zum Beispiel: Neue Fächer, neues Gebäude, neues Schulsystem, neue Klassenge-meinschaft, neue Freunde und, am wichtigsten, die höhere Leistungsanforderung. Falls die Schüler mit der neuen Umgebung nicht zurecht kommen, kann es zu Problemen wie Angst,

Schule Shkolla

Tutoren – Schüler helfen SchülernDonjeta Meta – XI aRina Celina – XI a

12

Aggressivität, unkontrolliertem Verhalten oder Ähnlichem kommen. Die Schülertutoren können diesen Problemen vorbeugen, indem sie die Kleinen begleiten und versuchen, die Schule für sie attrak-tiver zu machen.

In diesem Jahr gibt es etwa 20 Tutoren von den Klassen XI a, b, c, d und e. Weil es unser erstes Versuchsjahr war, traten ein paar wenige und kleine Probleme auf, aber wir versuchten alles zu geben, damit die Schüler sich so wohl wie möglich fühl-ten. Am ersten Schultag teilten wir die Neuen in drei Gruppen ein und machten mit ihnen eine Tour durch die Schule. Das gefiel den Schülern sehr gut, weil sie danach wussten, wo die verschiedenen Fachbereiche sind. Während des Rundgangs lernten sich die Schüler auch untereinander kennen und erfuhren manches Neue übereinander. Die Tutoren waren erleichtert, denn alles lief super und die Kin-der hatten auch viel Spaß daran.

In der zweiten und dritten Schulwoche organisierte unser Team Spielnachmittage. Die Spiele hatten wir zusammen mit Hilfe unserer Freunde aus Deutschland ausgewählt. Die schickten uns ein paar Spiele übers Internet, wofür wir sehr dankbar waren, andere haben wir selbst gefunden. Es war ein echt tolles Erlebnis, die Neulinge so fröhlich und aufgeregt zu sehen! Die Kleinen bedankten sich bei uns sehr und fragten immer wieder, ob wir solche Nachmit-tage wieder veranstalten würden.

Schule

Tutoren – Schüler helfen Schülern

Shkolla

13

Unser Ziel war es zu erreichen, den neuen Schülern das Gefühl zu ver-mitteln, dass sie bei uns willkommen sind und ihnen dabei zu helfen, sich wohl zu fühlen, weil sie ja eine lan-ge Zeit an dieser Schule verbringen werden. Wir hoffen, dass erfolgreich waren.

Da dieses Projekt im Großen und Ganzen gut geklappt hat und beide Seiten etwas davon hatten, werden wir es fortsetzen. Natürlich hof-fen wir auch, dass die zukünftigen Teams von Jahr zu Jahr besser wer-den, aus den ersten Schwächen ler-nen und diese erste Aktion zur Tra-dition wird.

Nun besteht der Schüleraustausch mit dem Friedrich–List–Gymnasium in Gemünden am Main in Bayern schon seit fünf Jahren, fünf Jahre Arbeit, Planung von beiden Seiten und gemeinsame Durchführung dieses Projektes von albanischen und deutschen Schülern. Das Programm dieses Jahr hieß: Einzigartig – Ein Gesellschaftsspiel über unsere Heimat.

Das Programm war bis ins Detail von uns Lehrern geplant, aber eigentlich begann die Umset-zung auf Facebook, wenige Minuten, nachdem wir die kosovarisch–deutschen Schülerpaare gebildet hatten. Nach der Bekanntgabe der Namen ihrer Partner hatten sich die Schüler schon auf Facebook gefunden und lernten sich kennen. Das war aber nur ein virtuelles Ken-nenlernen.

Das wirkliche Kennenlernen begann am 14.04.2013, als die Schüler aus Deutschland nach Prizren kamen. Nach einer kurzen Vorstellungsrunde in der Schule gingen wir zusammen auf einen ersten Rundgang in die Stadt, bei dem sich die Schüler näher kennen lernen konnten. Am nächsten Tag war ein Besuch im Camp der deutschen KFOR in Prizren geplant. Die KFOR hatte speziell für uns die Fahrt mit einem Bus von der Schule bis zum Camp organisiert. Im Lager hatten die Schüler die Möglichkeit, die Arbeit der KFOR–Soldaten im Kosovo aus der Nähe zu sehen und einen Einblick ins Alltagsleben der Soldaten innerhalb des Camps zu gewinnen. Sie hatten sogar die Möglichkeit, das Zimmer eines Soldaten zu sehen. In dem sogenannten "roten Gebäude" erklärte ein KFOR–Soldat in Stichpunkten die jüngste Geschichte des Kosovo von der Aufhebung der Autonomie des Kosovo durch den serbischen Ministerpräsidenten Slobodan Milosevic bis zum Einmarsch der KFOR–Truppen im Jahr 1999, dessen Gründe auch benannt wurden. Zum Schluss hatten die Schüler zusammen mit den Lehrern, die sie begleitetet hatten, die Möglichkeit, das leckere Mittagessen in der Mensa der KFOR zu genießen, und das auch noch kostenlos. Wir nutzen hier die Gelegenheit, um uns bei den KFOR–Soldaten für die Arbeit, die sie hier im Kosovo tun, und für den herzlichen Empfang, den sie den Schülern bereitet hatten, zu danken.

Tashmë u bënë pesë vjet që po vazhdon shkëmbimi i nxënësve me gjimnazin "Friedrich–List–Gymnasium" të qytetit Gemünden am Main nga Landi i Bavarisë së Gjermanisë. Pesë vjet punë, pla-nifikime të dyanshme të projekteve dhe realizim i përbashkët i tyre nga nxënësit gjermanë dhe kosovarë. Programi i këtij viti quhej: Puna e pashoq – një lojë e shoqërisë nga vendlindjet tona. Programi ishte i planifikuar në detaje nga ne mësimdhënësit, por realizimi i tij kishte filluar në fakt në facebook pak minuta pasi që kishim emëruar çiftet kosovaro–gjermane të nxënësve. Ata, pas marrjes së komunikimit të emrave të partnerëve të tyre i kishin gjetur tashmë shokët e tyre në facebook dhe kishin filluar të njiheshin mes vete. Por ky ishte vetëm një njoftim elektronik.

Njoftimi i vërtetë i tyre filloi më 14.04.2013 kur nxënësit erdhën nga Gjermania. Pas një prezantimi të shkurtër në shkollë, së bashku shkuam në qytet, në mënyrë që nxënësit të njoftoheshin më afër me njëri–tjetrin. Të nesërmen ishte planifikuar vizitë kampit fushor të KFOR–it gjerman në Prizren. KFOR–i kishte organizuar enkas për ne udhëtimin me autobus nga shkolla për në kamp. Aty nxënësit patën rastin të njihen për së afërmi me punën e ushtarëve të KFOR–it në Kosovë dhe me rrjedhën ditore të një ushtari brenda kampit. Ata, madje patën rastin të shohin edhe dhomën e një ushtari. Në të ashtuquajturën "ndërtesa e kuqe" një ushtar shpjegoi në pika të shkurtëra historinë e re të Kosovës, duke filluar që nga suprimimi i autonomisë së Kosovës nga qeveria e Sllobodan Millosheviqit e deri te hyrja e ushtarëve të KFOR–it në vitin 1999 në Kosovë. Në këtë formë ai bëri të ditur për nxënësit edhe arsyen e ndërhyrjes së kësaj force në Kosovë. Në fund, nxënë-sit bashkë me arsimtarët përcjellës patën rastin të shijonin drekën shumë të shijshme në mensën e KFOR–it, dhe kjo pa pagesë. Ne shfrytëzojmë rastin t'i falënderojmë ushtarët dhe eprorët e tyre për punën e tyre që po bëjnë në Kosovë dhe për pritjen e ngrohtë të nxënësve.

Pas drekës dhe pritjes së ngrohtë në kampin fushor, u vazhdua me vizitën në qytetin e lashtë të Prizrenit. Me ta ishte edhe ciceroni Fadil Bytyqi, i cili i njoftoi nxënësit për së afërmi me objetet, vendet, lashtësinë dhe domethënien e vendeve të veçanta në qytet.

Në Ditën e dyerve të hapura, e cila organizohet çdo vit më 16 prill në shkollën tonë është e zakonshme që përveç programit të larmishëm në amfiteatër, nxënësit të prezantojnë edhe punën e tyre, të cilën ata e bëjnë gjatë një viti. Edhe nxënësit pjesëmarrës në program nuk qëndruan anash në këtë mes. Ata, një natë përpara, të përzier në nacionalitet, përgatitën ëmbëlsira shumë të shijshme, të cilat të nesërmen u shitën për një çmim shumë simbolik te mysafirët e shumtë, e me të hollat e grumbulluara u organizua një ndejë në qytet. Poashtu nxënësit gjerman nga gjimnazi "Friedrich–List–Gymnasium" së bashku me mësimdhënësit e tyre, Sigrid Machann dhe Jürgen Endres, i dorëzuan udhëheqësisë së shkollës një çek në vlerë 1000 euro të mbledhura nga nxënësit dhe mësimdhënësit e shkollës së tyre. Ne i falën-derojmë përzemërsisht për zemërgjërësinë dhe bujarinë e tyre.

Schüleraustausch

Die Tradition wird fortgesetztDer Schüleraustausch 2013Prof. Neki Jahaj

Shkëmbimi i nxënësve

Tradita vazhdonShkëmbimi i nxënësve 2013Prof. Neki Jahaj

14

Nach dem Mittagessen und dem herzlichen Empfang im Feldlager zogen wir weiter und besichtigten die historische Stadt Prizren. Bei uns war als Stadtführer Fadil Bytyqi, Lehrer an unserem Gymnasium, der den Schülern die Objekte, die Orte, die Geschichte und die Bedeu-tung der Sehenswürdigkeiten in der Stadt näher brachte.

Am Tag der offenen Tür, der jährlich am 16. April an unserer Schule organisiert wird, ist es üblich, dass die Schüler außer dem abwechslungsreichen Programm im schulischen Amphitheater auch ihre eigenen Arbeiten präsentieren, die sie während des Jahres angefer-tigt haben. Auch die Austauschschüler nahmen an der Veranstaltung teil. Am Abend zuvor hatten sie, in nach Nationalitäten gemischten Gruppen, leckere Kuchen gebacken, die am Tag der offenen Tür zu einem symbolischen Preis an die vielen Gäste verkauft wurden. Mit dem Geld feierten die Schüler dann zusammen in der Stadt. Außerdem überreichten die deutschen Schüler vom Friedrich–List–Gymnasium, gemeinsam mit ihren Lehren Sigrid Mach-ann und Jürgen Endres, unserer Schule einen Scheck über 1000 Euro, die von den Schülern und den Lehrern ihrer Schule gesammelt worden waren. An dieser Stelle bedanken wir uns ganz herzlich für diese Großzügigkeit.

Da sich dieses Jahr die Schüler viele Sehenswürdigkeiten ansehen sollten, um dann das bereits erwähnte Gesellschaftsspiel durchführen zu können, durften wir auf keinen Fall die Stadt Shkodra auslassen, eine eine sehr alte Stadt mit einer spannenden Geschichte. Unser Besuch wurde von den stellvertretenden Schulleiterinnen des Atë–Pjetër–Meshkalla–Gymna-siums zusammen mit deren Schülern organisiert. In Shkodra besichtigten wir die Burg, das Gymnasium, die Fotogalerie Marubi und das Zentrum der Stadt.

Die Schüler konnten einen Tag das Lehren und die Gestaltung des Unterrichts in unterschied-lichen Fächern an unserer Schule besuchen. Sie hatten auch die Möglichkeit, Vergleiche zu ihrem Schulunterricht in Deutschland zu ziehen.

Pasi që këtë vit nxënësit duhej të shikonin monumente historike dhe nga to të përpilo-nin lojën e tyre, nuk mundëm kurrsesi të linim anash Shkodrën si qytet poashtu shumë të lashtë dhe me një histori të bujshme. Pritja jonë na u organizua nga zëvendësdrejtoreshat e shkollës "Atë Pjetër Meshkalla" së bashku me nxënësit e tyre. Ne në Shkodër vizituam kalanë e Shkodrës, gjimnazin "Atë Pjetër Meshkalla", fotogalerinë "Marubi" dhe qendrën e qytetit. Një ditë nxënësit kishin mundësi të ndiqnin mësimin dhe mësimdhënien e lëndëve të ndry-shme në shkollën tonë. Ata patën rastin edhe të bëjnë krahasime të mësimdhënies me shkollën e tyre në Gjermani.

Para se nxënësit të ktheheshin në Gjermani, ata duhej të merrnin përshtypje edhe për buku-ritë tjera natyrore, të cilat i ofron Kosova dhe këtë vit zgjodhëm Rugovën si vend malor. Së bashku, si moshatarë ata tani duhej të flinin me shokët e tyre në dhomat e shtëpive të bukura malore të Rugovës. Por ata nuk u lanë krejtë pa punë. Ata duhej të kujdeseshin vet për mirëmbajtjen e shtëpizës së tyre, si ndezja e stufës e të tjera. Nga Rugova u vazhdua për Prishtinë dhe i tërë programi përfundoi në shpellën e Gadimes në Lipjan. Aty,ata patën rastin të shikonin nga afër shpellën shumë të vjetër të Gadimes në Lipjan dhe të merrnin shpjegime nga ciceroni edhe në gjuhën gjermane.

Tani më u përfundua njëra pjesë dhe pjesa tjetër do të vazhdnte nga 09 deri më 16. 06. 2013 në Gjermani. Më 09. 06., pak minuta pasi që arritëm në stacionin e trenit në Gemünden am Main, mbetëm vetëm ne mësuesit nën shoqërimin e njëri–tjetrit. Të gjithë nxënësit tanimë ishin shpërndarë nëpër familjet e tyre, e bashkë me nxënësit gjermanë edhe nxënësit tanë.Edhe atje dita e parë u fillua me viztën e qytetit dhe të kalasë së qytetit dhe përfundoi me pritjen në komunë nga kryetari i komunës, z. Georg Ondrasch. Ai u shpjegoi nxënësve për rëndësinë e programit të shkëmbimit të nxënësve, për ndarjen e pushteteve politike në Gjer-mani dhe për detyrat e komunës.

Schüleraustausch

Die Tradition wird fortgesetztDer Schüleraustausch 2013


Tradita vazhdonShkëmbimi i nxënësve 2013

15

Bevor die Schüler wieder nach Deutschland zurückkehrten, wollten wir, dass sie auch Eindrü-cke von den Naturschönheiten, die Kosovo bietet, bekommen. Dieses Jahr wählten wir den Gebirgsort Rugova aus. Übernachtet wurde in schönen Berghütten, und das war aber auch mit Arbeit verbunden: Die Schüler hatten die Aufgabe, sich selbst um ihre eigenen Hütten zu kümmern, sie sauber halten, den Ofen anzuschüren usw. Von Rugova aus ging die Reise wei-ter in die Hauptstadt Prishtina. Das Programm endete dann in Lipjan in der Gadime–Höhle. Dort hatten die Schüler Gelegenheit, sich eine sehr alte Höhle näher anzuschauen. Ein Führer gab die Erläuterungen dazu auch auf Deutsch.

Ein Teil war zu Ende, der andere Teil wurde ab den 09. bis zum 16.06.2013 in Deutschland fortgesetzt. Am 09.06, nur wenige Minuten nach unserer Ankunft am Bahnhof in Gemünden am Main, blieben nur wir Lehrer unter uns. Unsere Schüler waren bereits zusammen mit den deutschen Schülern zu ihren Gastfamilien gefahren.

Auch hier begann der erste Tag mit der Besichtigung der Stadt und der Burg der Stadt und endete mit dem Empfang beim Bürgermeister, Herrn Georg Ondrasch, im Rathaus. Er berich-tete den Schülern von der Wichtigkeit eines Schüleraustausches, der Teilung der politischen Mächte in Deutschland und den Aufgaben in der Gemeinde.

In den nächsten Tagen waren die Schüler sehr oft im Unterricht, auch unsere Schüler hatten die Möglichkeit, die Gestaltung des Unterrichts und das Lehren in verschiedenen Fächern in Deutschland zu sehen. Anschließend besichtigten wir auch hier Sehenswürdigkeiten. Unter anderem besuchten wir das Kriminalmuseum in Rothenburg ob der Tauber und die soge-nannte Weihnachtswelt, wo wir von dem wunderschönen Weihnachtsschmuck begeistert waren. Von dem Besuch im Rokokogarten in Veitshöchheim waren unsere Schüler über-wältigt, vor allem von der Ordnung im Garten. Dann begaben wir uns mit dem Schiff auf dem Main weiter Richtung Würzburg. Dort besuchten wir den Staatlichen Hofkeller, einen Weinkeller unter der Residenz, wo ein Führer uns unter anderem auch über die Geschichte des Kellers informierte. Er erzählte uns auch, dass die Temperatur im Keller immer gleich bleibt. Danach besuchten wir auch die Residenz in Würzburg und später verbrachten die Schüler einen freien Nachmittag in der Stadt, die meisten mit Einkäufen in den vielen Läden in Würzburg.

Nachdem die Schüler zahlreiche kulturelle Informationen im Kosovo und in Deutschland gesammelt hatten, mussten sie zusammen an der Vorbereitung des Spiels arbeiten. Diese Arbeit fand am letzten Tag in der Schule statt.

Am letzten Abend fand eine Party statt. Die Eltern der deutschen Schüler hatten sich um das Abendessen gekümmert, wofür wir ihnen herzlich danken. An diesem Tag gab es auch noch ein Konzert, das die Musiklehrer der Friedrich–List–Gymnasium organisiert hatten. Auf diesem Konzert sangen auch zwei kosovarische Schülerinnen, Teuta Nuhaj und Doruntina Shala, ein Lied auf Englisch.

Më tutje nxënësit ishin shumë shpesh nëpër orë mësimore e kështu, edhe nxënësit tanë patën mundësinë të shihnin organizimin e orëve dhe mësimdhënien në lëndë të ndryshme në Gjermani. Dhe pastaj filloi edhe këtu vizita e monumenteve kulturore. Ndër të tjera ata vizituan muzeun kriminal të qytetit Rotenburg an der Oder dhe të ashtuquajturën botën e Krishtlindjeve, ku u mahnitën me gjësendet e bukura që kishte për zbukurimin e ditës së Krishtlindjeve. Vizita e kopshtit aq mirë të gjelbëruar të stilit rokoko në Veitshöchheim i mahniti nxënësit, sidomos me mirëmbajtjen e rregullit të kopshtit. Më pastaj udhëtimi vaz-hdoi me anije mbi lumin Main për në Würzburg. Në Würzburg ne vizituam bodrumin e verës nën rezidencë, ku ciceroni na njoftoi për së afërmi, përveç të tjerash, edhe për historinë e bodrumit, histori kjo mjaft interesante. Ai na njoftoi po ashtu që temperatura brenda në bodrum ishte e njëjtë, si verës ashtu edhe dimrit. Më pastaj ne vizituam edhe rezidencën në Würzburg dhe pas kësaj vizite nxënësit shijuan pasditen e lirë në qytet, shumica ia mësyen për blerje nëpër dyqanet e shumta në Würzburg.

Tanimë, nxënësit kishin mbledhur informacione të mjaftueshme kulturore, në Kosovë dhe Gjermani dhe duhej të punonin së bashku në përgatitjen e lojës, punë e cila nuk mungoi në ditën e fundit në shkollë.

Në fund nxënësit gjermanë së bashku me prindërit e tyre, kishin përgatitur edhe një ndejë. Prindërit e nxënësve gjermanë ishin kujdesur për ushqimin e mbrëmjes, për çka ne i falën-derojmë përzemërsisht. Por në këtë ditë ishte edhe një koncert i organizuar nga arsimtarët e muzikës në shkollën "Friedrich–List–Gymnasium". Në këtë koncert kënduan një këngë në gjuhën angleze edhe dy nxënëse kosovare, Teuta Nuhaj dhe Doruntina Shala.

Me 16 qershor u kthyem në Kosovë, të mbushur me përvoja dhe përjetime të reja. Ishte një ndjenjë kënaqësie, si për nxënësit ashtu edhe për ne si shoqërues dhe organizatorë të shkëmbimit të nxënësve.

Schüleraustausch

Die Tradition wird fortgesetztDer Schüleraustausch 2013



16

Am 16. Juni kehrten wir in den Kosovo zurück, voll mit neuen Erfahrungen und Erlebnissen. Es war ein Vergnügen, sowohl für die Schüler, als auch für uns als Betreu-er und Organisatoren des Schüleraustau-sches.

An dieser Stelle bedanken wir uns herz-lich für die finanzielle Unterstützung des Projektes beim Pädagogischen Austausch-dienst und den Eltern der Schüler. Ebenfalls gilt unser Dank der Schulleitung unserer Schule und des Friedrich–List–Gymnasi-ums, sowie unseren Kollegen und Freunden Sigrid Machann und Jürgen Endres.

Schüleraustausch

Die Tradition wird fortgesetzt Der Schüleraustausch 2013

17

Me këtë rast i falënderoj përzemërsisht për përkrahje financiare të projektit: shërbimin për shkëmbime pedagogjike dhe prindërit e nxënësve dhe për përkrahje të parezer-vë të udhëheqësisë së shkollës sonë dhe të gjimnazit "Friedrich–List–Gymnasium", pa i harruar kurrsesi edhe bashkëpunëtorët, kolegët dhe shokët tanë, Sigrid Machann dhe Jürgen Endres.



DAAD

DAAD Bursë e plotëDAAD StipendiumDeutscher Akademischer Austauschdienst

ShkollaSchule

Jemi të gëzuar që dy maturantët tanë të këtij viti, Jona Rada dhe Ard Kastrati kanë fituar bursën e plotë të DAAD për të stud-juar në Gjermani.

Ky është një sukses shumë i mirë për të cilin jemi falenderues, njëherit kjo i bën arsimtarët tanë krenarë.

Wir freuen uns, dass zwei unserer dies-jährigen Maturanten, Jona Rada und Ardi Kastrati, ein Vollstipendium des DAAD zum Studium in Deutschland erhalten haben.

Das ist ein sehr schöner Erfolg zu dem wir den beiden gratulieren und der auch unsere Lehrer stolz sein lässt.

Jedes Jahr, die schriftliche Abiturprüfung ist ausgestanden, starten die Absolventen mit eini-gen ihrer Lehrer zu ihrer obligatorischen Abiturfahrt. Reiseziele in den Vorjahren waren u.a. die Türkei und Bulgarien.

Im Jahr 2012 planten sie, nach Griechenland, in die Nähe von Thessaloniki zu fahren, nach Nea Moudania, wo eine Unterkunft bereits gefunden war. Jetzt mussten die Visa beim Grie-chischen Verbindungsbüro in Pristina beantragt werden. Als alle für ein Schengen–Visum nötigen Unterlagen beisammen waren, wurden diese zusammen mit den ausgefüllten Anträ-gen beim Griechischen Verbindungsbüro eingereicht. In wenigen Wochen würde man die Visa erhalten, so jedenfalls war die Erfahrung mit anderen Auslandsvertretungen vor Ort. Aber wenige Wochen, bevor die Fahrt beginnen sollte, kam die Überraschung. Jetzt wurden zusätzliche Dokumente verlangt, wie etwa der Nachweis eines Bankkontos und der dort deponierten Summe Geldes, ein Nachweis, dass mindestens ein Elternteil berufstätig ist und dessen Gehaltsbescheinigung, für im Ausland lebende Elternteile den beglaubigten Nach-weis, dass die sich dort legal aufhalten, eine beglaubigte Kopie der Heiratsurkunde der Eltern und noch mehr dieser doch obskur erscheinenden Forderungen.

Bemerkenswert war jedoch vor allem, dass dafür nur drei Tage Zeit verblieben. Auf mei-ne schriftliche Intervention als EU–Bürger hin, dass die üblichen Bedingungen zur Erteilung eines Schengen–Visums doch ausreichen sollten, wurde dann tatsächlich auf die Beibrin-gung der Zusatzunterlagen verzichtet. Nur kam dieser Verzicht erst nach dem geplanten und gebuchten Abreisedatum nach Nea Moudania. Also hieß es: Griechenland? Vergiss es!

Das sollte den Maturanten im Jahr 2013 nicht wieder passieren. Frühzeitig wurden alle Unter-lagen zusammengetragen, die Anträge ausgefüllt, mit Pass und Fotos beim Griechischen Ver-bindungsbüro vorbeigebracht und, die Annahme wurde verweigert. Es dauerte Wochen einen neuen Termin zu bekommen, um sich erkundigen zu können, was denn nicht in Ordnung sei. Jetzt wurden, wie im Vorjahr, erneut zusätzliche Dokumente gefordert. Wieder machte ich mich als EU–Bürger selbst auf den Weg zum Verbindungsbüro, wo ich nach einigem Warten im Eingangsbereich zu hören bekam, dass diese Papiere notwendig seien und den üblichen Prozeduren bei allen EU–Botschaften und Verbindungsbüros entspreche. Das ist jedoch nicht der Fall, wie wir Dank der wiederholt beantragten und gewährten Visa, etwa zu Schüleraus-tausch und Fortbildungsmaßnahmen in Deutschland oder Österreich, wissen. Durch einen Anruf bei der Deutschen Botschaft war das schnell bestätigt, was aber auch nicht half. Die Bestätigung provozierte nur ein müdes Lächeln. Bei Schülern brauche es eben die-se zusätzlichen Dokumente, weil man sicher sein wol-le, dass sie nicht illegal in Griechenland bleiben. Ganz offensichtlich ein Scheinargument! Wer von denen, die schon, zum Teil wiederholt, in Deutschland oder Österreich waren, ohne dort illegal geblieben zu sein, will schon freiwillig und noch dazu illegal in Griechen-

Për çdo vjet, pasi të kryhet testi kombëtar me shkrim, nisen maturantët së bashku me disa profesorë në udhëtimin e obliguar të tyre. Caqe të udhëtimit në vitet e kaluara ishin, në mes tjerash, edhe Turqia dhe Bullgaria.

Në vitin 2012, ata planifikuan që të shkojnë për në Greqi, në Nea Moudania, në afërsi të Sela-nikut, ku ishte siguruar akomodimi. Tani duhej të bëhej aplikimi për viza në zyrën ndërlidhë-se greke në Prishtinë. Me të grumbulluar të gjitha dokumentet e nevojshme për aplikim për viza, ata i dërguan formularët e plotësuar në zyrën ndërlidhëse greke në Prishtinë. Për pak javë duhej të merreshin vizat, kështu që të paktën ishte përvoja me ambasadat tjera këtu. Por pak javë para se të niseshin për udhëtim, erdhi befasia. Tani kërkoheshin dokumente shtesë, si për shembull dëshmia e xhirollogarisë bankare dhe shuma e të hollave të deponu-ara. Një dëshmi, që së paku njëri nga prindërit duhej të ishte i punësuar dhe nga ai duhej të sillej vërtetimi i pagës. Për prindërit që jetojnë në ndonjë vend të huaj, kërkohej vërtetimi i përkthyer, që ata jetonjnë atje legalisht, një kopje të vërtetuar të certifikatës së kurorëzimit të prindërve dhe shumë kushte tjera të errëta.

E çuditshme ishte para së gjithash, që të gjitha këto duhej të bëheshin brenda tri ditësh. Pas një intervenimi me shkrim që e bëra unë si qytetar i Unionit Europian, që kushtet e lëshimit të vizës Shengen duhej të mjaftonin, u hoq dorë nga kërkesa për sjelljen e dokumenteve shtesë. Por heqja dorë erdhi, atëherë kur i skadoi afati udhëtimit të rezervuar për në Nea Moudania. Nga kjo u kuptua: Greqia? Harroje!

Kjo nuk duhej t'i ndodhte maturantëve prësëri në vitin 2013. Me kohë u grumbulluan të gjitha dokumentet e kërkuara, u plotësuan formularët, dhe u sollën ato së bashku me pasaportat dhe fotografitë biometrike të kërkuara, por sërish kërkesa jonë nuk u pranua. Duhej të zgja-ste kohë deri sa të bëhej një termin, që të mund të informoheshe, çka nuk ishte në rregull. Tani sërish u kërkuan, sikur edhe vitin e kaluar, dokumente shtesë. Prapë mora rrugën për në zyrën ndërlidhëse greke në Prishtinë, si qytetar i Unionit Europian, ku pas një pritjeje në hyrje, mora përgjigje nga ta, që dokumentet e kërkuara ishin të domosdoshme si procedurë edhe për ambasadat e tjera dhe zyrat ndërlidhëse këtu. Por ky nuk është rast i njëjtë, duke i falënderuar përvojës së aplikimit dhe marrjes së vizave në ambasadën gjermane dhe aus-triake, të cilat na janë nevojitur për nxënësit që kanë marrë pjesë në shkëmbimin e nxënës-ve dhe për seminare në Gjermani dhe Austri. Përmes një telefonate në ambasadën e Gjermanisë u vërtetua shumë shpejt, por e cila, po ashtu nuk ndihmoi. Vër-tetimi provokoi vetëm një buzëqeshje të lodhshme. Për nxënësit duheshin këto dokumente shtesë, pasi duhej të ishte e sigurt, që ata nuk do të qëndrojnë ile-galisht në Greqi. Ky ishte vetëm një argument i paba-zë! Secili prej tyre ka qenë disa herë në Gjermani ose Austri dhe u kthyen e nuk qëndruan ilegalisht atje. Cili do të rrinte vullnetarisht ose ilegalisht në Greqi?! Kjo nënkupton në vete prapë: Greqia? Harroje!

Schule

Griechenland? Vergiss es!P. Walter Happel SJ

Shkolla

Greqia? Harroje!P. Walter Happel SJ

18

Von den Versuchen, eine Studienreise

nach Griechenland zu organisieren

Mbi përpjekjet për të organizuar një

udhëtim studimi në Greqi

land bleiben? Sei's drum, wieder einmal hieß es: Griechenland? Vergiss es!

Aber wie wäre es denn mit einer Studienreise der Lehrer nach Griechenland, in der zweiten Juniwoche 2013? Alle sind fest angestellt, also wirtschaftlich gesichert. Alle können Verträge und Gehaltsnachweise beibringen, viele sind verheiratet und haben Kinder. Bleibt also nur, frühzeitig zu planen und die Visa frühzeitig zu beantragen. Wieder wurden alle notwendigen und geforderten Unterlagen zusammengetragen, Anträge ausgefüllt und ein Nachweis der Unterkunft in Griechenland beigebracht. Jetzt fehlte nur noch der Termin zur Abgabe der Unterlagen beim griechischen Verbindungsbüro in Pristina, eine, wie sich bald herausstellte, kaum zu nehmende Hürde.

Erst gab man uns, Mitte April, die Auskunft, dass es für die Abgabe der Anträge noch viel zu früh sei, Anfang Mai sei mehr als ausreichend. Anfang Mai konnte man dann keinen Termin bekommen, wegen der orthodoxen Karwoche und des bevorstehenden Osterfestes am 5. Mai. Anrufe nach den Festtagen, mit der Bitte um die Gewährung eines Termins, wurden wiederholt mit der Vertröstung beantwortet, dass man in Kürze zurückrufen werde. Endlich, am 15. Mai, wurde dann tatsächlich zurückgerufen. Knapp und ohne Umschweife wurde jetzt mitgeteilt, dass man im Verbindungsbüro derzeit so viel zu tun habe, dass es zu einer Bearbeitung von fünfzig Visaanträgen, bis zum 6. Juni, beim besten Willen nicht mehr reiche. Zum dritten Mal hieß es: Griechenland? Vergiss es!

Nun gut, wir müssen zwangsläufig zur Kenntnis nehmen, dass wir als Gäste in Griechenland offensichtlich nicht willkommen sind. Zwar ist die europäische Kultur, wie immer wieder betont wird, auf den Hügeln Golgatha, Akropolis und den sieben Hügel Roms gegründet, aber auf die Spurensuche in Griechenland muss man verzichten und macht sich besser in die Türkei auf. Dort sind die Spuren einstmaliger, griechischer Größe ebenso reichlich vorhan-den und Gäste willkommen. Dort sind die Menschen freundlich und Visagebühren entfallen, da keine Visa erforderlich sind.

Die Politik wird sicher weiter davon reden, wie wichtig es sei, Kosovo an Europa anzubin-den, und man wird weiterhin, als Beweis der Ernsthaftigkeit, viel Geld für die Entwicklung des Landes bereitstellen. Weiterhin wird man aber Visa beantragen müssen, wenn man als Kosovare beabsichtigt, nach Europa zu reisen. Immer-hin, bei Reisen nach Deutschland, Österreich, in die Schweiz, usw. ist es nicht nur möglich einen Antrag zu stellen, sondern das Visum wird gewöhnlich auch gerne bewilligt. Nur eben bezüglich Griechenland gilt wohl weiterhin und unverändert:

Griechenland? Vergiss es!

Das werden wir von nun an auch ganz sicher tun.

Por si do të ishte, nëse do ta bënim një udhëtim seminarik për arsimtarët në Greqi, në javën e dytë të qershorit 2013? Të gjithë janë të punësuar, pra ekonomikisht të siguruar. Të gjithë mund të sjellin kontrata dhe dëshmi të pagës, shumë prej tyre janë të martuar dhe kanë fëmijë. Pra, na mbetet vetëm të planifikojmë dhe të aplikojmë me kohë për viza. Tanimë mungonte vetëm termini për dorëzimin e dokumenteve në zyrën ndërlidhëse greke në Prish-tinë, dhe siç do të vërtetohej më vonë, do të jetë kjo pengesë e patejkalueshme.

Në mes të prillit na u tha se ishte shumë herët, fillimi i majit ishte, sipas tyre më se i mjaftues-hëm për dorëzimin e kërkesave. Por në fillim të majit nuk arritëm të bënim termin, për shkak të javës së madhe, para Pashkëve ortodokse me 5 maj. Thirrjeve pas festave, për caktimin e një termini, iu dha përgjigje përsëri me neglizhencë, që së shpejti do të thërrisnin sërish. Më në fund, më 15 maj thirrën. Shkurt e trup u tha, që tani për tani kishte shumë punë në zyrën ndërlidhëse greke, dhe se, edhe përkundër dëshirës së tyre kërkesat për pesëdhjetë viza nuk mund të punoheshin deri më 6 qershor. Për të tretën herë: Greqia? Harroje!

Mirë, tani jemi të detyruar të kuptojmë, që ne si mysafirë nuk jemi të mirëseardhur në Greqi. Vërtetë, kultura evropiane, siç thuhet, është themeluar në kodrat e Golgotës, Akropolisit dhe në shtatë kodrat e Romës, por për kërkimin e gjurmëve në Greqi duhet të hiqet dorë dhe kjo bëhet më mirë në Turqi. Atje janë gjurmët e para të Greqisë së vjetër, në numër të madh të pranishme dhe mysafirët janë të mikpritur. Atje janë njerëzit më miqësor dhe nuk ka taksa për viza, pasi nuk kërkohen vizat.

Politika me siguri do të vazhdojë të flasë se sa e rëndësishme është, që Kosova të lidhet me Evropën dhe për ta dëshmuar këtë edhe në të ardhmen, Kosovës do t'i ndahen shuma të mëdha të mjeteve për zhvillimin e vendit. Por, për kosovarët mbetet edhe më tutje udhëtimi për në Evropë me viza. Pra, duhet aplikuar për vizë. Të paktën, për udhëtimet për në Gjer-mani, Austri, Zvicër e kështu me radhë, jo vetëm që është e mundur të aplikosh për viza, por kërkesat për viza zakonisht miratohen me kënaqësi. Sa i përket Greqisë vlen edhe më tutje qëndrimi, dhe ai nuk ndryshon:

Greqia? Harroje!

Dhe këtë do ta bëjmë sigurisht tash e tutje.

Schule

Griechenland? Vergiss es!

Shkolla

Greqia? Harroje!

19

Am Loyola–Gymnasium bieten wir Lehrer zahlreiche Aktivitäten an, um eine Fremdsprache leichter zu erlernen. Auch dieses Jahr hatte ich verschiedene Klassenstufen zu unterrichten. Ich habe versucht, den Unterricht so zu gestalten, dass die Schüler am Unterricht aktiv teilnehmen können.

Ein wichtiges Ziel des Fremdsprachenunterrichts ist die münd-liche Kommunikationsfähigkeit, und aus diesem Grund beschäf-tigte ich den Grundkurs der Klasse XI a mit einem Projekt über "Gewalt an der Schule". Ziel des Projekts war es, die deutsche Sprache zu festigen und neuen Wortschatz zu erlernen. Die Schü-ler teilten sich in drei Gruppen auf und versuchten herauszufin-den, warum es zu Gewalt an den Schulen kommt. Die wichtigsten Informationen bekamen sie durch Gespräche mit Lehrern und Schülern von verschiedenen Schulen, und auf der Straße wurden

Jugendliche befragt. Informationen wurden auch bei der Polizei gesucht und natürlich im Internet, denn für die Schüler war es auch wichtig zu wissen, wie es zu Gewalt an anderen Schulen in anderen Ländern kommt. Am Ende wurde das Projekt in der Klasse vorgestellt und bewertet.

Die Schüler der Klassen XII c und XII d mussten sich dieses Jahr stark konzentrieren, denn am Ende des Schuljahres hatten sie die Zentrale Deutschprüfung auf der Niveaustufe A 2. Die Prüfung bestand aus drei schriftlichen und einem mündlichen Teil. Da die Schüler wäh-rend des ganzen Schuljahres fleißig gelernt hatten und die Prüfung auch bestanden haben, beschlossen wir, dies mit einem Essen in einem schicken Restaurant in Verminca zu feiern. Es war ein unbeschreibliches Gefühl, die Schüler mit ihren strahlenden Gesichtern zu sehen. Es war auch für mich ein unvergesslicher Tag, und ich wünsche diesen Schülern eine gute Zukunft.

Den Schülern soll Gelegenheit gebo-ten werden, mit Gesprächssituati-onen konfrontiert zu werden, den Gesprächspartnern zu antworten und sich ihnen so präzise wie mög-lich mitzuteilen. Dies erreichte ich in der Klasse VIII a (Grundkurs) beson-ders gut mit dem Thema "Mode". Da sich Schüler heutzutage sehr für Mode interessieren, wurde über die-ses Thema viel im Unterricht gespro-chen, und geendet hat das Projekt mit einer Modenschau. Die Schüler trugen die modernsten Kleidungen

und gingen über einen roten Teppich, den wir in der Klasse ausgelegt hatten, und das Klas-senzimmer war zuvor besonders schön eingerichtet worden. Natürlich fehlten auch die Gäste nicht. Eingeladen war unser Direktor der Schule, Pater Happel und die Nachbarklasse VIII b. Zwei Schüler präsentierten die Kleidungen. Dabei wurden die Adjektivendungen wiederholt, denn auch die grammatikalische Korrektheit ist wichtig für das Beherrschen einer

Eine fremde Sprache zu lernen bringt viele Vorteile im Leben. Sie öffnet Tür und Tore für einen sicheren professionellen Berufseinstieg und bringt einem auch die eigene Mutterspra-che näher, wie das Zitat von J. W. Goethe sagt: "Wer fremde Sprachen nicht spricht, weiß nichts von seiner eigenen."

Schule

Rückblick auf den DeutschunterrichtProf. Isme Hoxha

Shkolla

20

Oft denkt man sich als Schüler, wie einfach es doch die Lehrer an unserer Schule haben. Wie einfach es ist, sich einfach vor die Schüler zu stellen und das Fach zu unterrichten, das einem am meisten liegt. Viele Schüler haben oft Vorurteile gegenüber ihren Lehrern, sie seien unge-recht, sie arbeiten nicht genug etc.. Aber wie würden wir denken, wenn wir Schüler für eine Schulstunde in die Rolle unserer Lehrer schlüpfen würden? Diese Frage stellte ich mir auch und beschloss, selber einmal eine Deutschstunde für eine sechste Klasse vorzubereiten und sie auch zu halten. Was mir dabei am Anfang einfach vorkam, stellte sich doch als eine echte Herausforderung für einen unerfahrenen Schüler da.

Unsere Deutschlehrerin Vlora Grajçevci half mir bei der Vorbereitung der Stunde. Wir setzten uns einen Nachmittag hin und erarbeiteten eine Deutschstunde. Dabei kamen viele Fragen und Unklarheiten auf, die uns als Schüler nie aufgefallen wären: Was können die Schüler bereits? Wie soll ich mit ihnen umgehen? Was soll ich ihnen beibringen? Wie soll ich es ihnen beibringen? Was soll ich tun, wenn sie mich nicht verstehen? Es gab noch viele weitere sol-cher Fragen, mit denen ich konfrontiert wurde.

Nachdem wir zusammen die Stunde vorbereitet hatten, kam es dann zum Unterricht. Am Anfang war ich ziemlich nervös, da ich selber weiß, wie Schüler auf einen neuen Lehrer rea-gieren können. Ich stellte mich vor und fing an, Deutschübungen zum alten Stoff zu machen. Die Schüler waren glücklicher Weise sehr ruhig und aufmerksam, was mir meine Arbeit sehr erleichterte. Es war auch wirklich interessant für mich zu sehen, was für eine Verantwortung man als Lehrer trägt. Trotz allem machte es wirklich Spaß, mit den jungen Schülern zu arbeiten und Übungen zu machen. Nachdem wir fertig mit unseren Übungen und dem neuen Stoff waren, war die Stunde auch schon vorüber und die Schüler durften nach Hause gehen.

In dieser Stunde habe ich viel gelernt. Nicht nur, wie man unterrichtet und eine Stunde vorbereitet, sondern auch, was es bedeutet, ein Lehrer zu sein. Ich habe verstanden, dass es nicht immer einfach ist, sich mit den Schülern zu einigen und allen gerecht zu werden.

Außerdem habe ich durch diesen Rollentausch gesehen, wie viel unsere Lehrer für uns arbeiten und sich engagieren. In Zukunft werde ich mehr Respekt vor der Arbeit eines Lehrers haben und werde ihn mit Sicherheit auch besser verstehen können.

Alles in allem war es eine sehr gute Erfahrung für mich zu sehen, wie es denn ist, ein-mal selber Lehrer zu sein und Schülern etwas beizubringen.

Schule

Eine Schulstunde lang Lehrer sein …Valon Mustafa – XII b

Shkolla

Të jesh një orë mësimdhënës ...Valon Mustafa – XII b

21

Si nxënës shpesh mendon, sa të lehtë e kanë punën profesorat në shkollën tonë. Sa lehtë është, të qëndrosh para nxënësve dhe t' au mësosh lëndën tënde të preferuar. Shumë nxënës kanë shpesh paragjykime ndaj profesorave të tyre, që ata janë të padrejtë apo nuk ponojnë mjaftë...

Por, si do të mendojmë, nëse ne nxënësit do ta marrim vendin e mësimdhënësit tonë për një orë? Këtë pyetje ia bëra edhe unë vetes dhe vendosa ta përgadis një orë të gjuhës gjermane për një klasë të gjashtë dhe ta mbaj atë orë. Çfarë më është dukur fillimisht shumë e lehtë, u shëndrua në një sfidë të vërtetë për një nxënës pa përvojë. Profesoresha jonë Vlora Grajçevci më ndihmoi në përgaditjen e orës. Ne u ulëm së bashku dhe e formuam orën e ardhshme të

mësimit. Gjatë kësaj punës dolën shumë pyetje që ne nxënësve nuk na kanë rënë në sy. Sa njohuri kanë nxënësit paraprakisht? Si duhet të sillem me ata? Çfarë duhet t'i mësoj? Si mund t'jua mësoj atë? Çfarë mund të bëj nëse ata nuk më kuptojnë? Kishte edhe shumë pyetje të ngjashme, më të cilat isha konfrontuar.

Pasi i përgaditëm së bashku orët, filloi mësimi. Fillimisht isha shumë i shqetësuar, sepse e dija si mund të reagojnë nxënësit ndaj një profesori të ri. Unë u prezantova dhe fillova të bëj ushtrime për mësimet e kaluara. Fatmirësisht nxënësit ishin të qetë dhe të vëmendëshëm, gjë e cila m'a lehtësoi shumë punën. Ishte shumë interesant për mua të shoh, çfarë përg-jegjësi ke si mësimdhënës. Prapë se prapë ishte një kënaqësi e madhe të punoj me nxënësit dhe të bëj ushtrime. Pasi i përfunduam detyrat tona dhe leksionin e ri, ora përfundoi dhe nxënësit filluan të niseshin për në shtëpi.

Gjatë kësaj ore kam mësuar shumë. Jo vetëm si të jap mësim dhe t'a përgadis një orë, por edhe çfarë do të thotë të jesh mësimdhënës. Kuptova, që nuk është lehtë të pajtohesh me çdo nxënës dhe t'i trajtosh ata njësoj. Poashtu nga ky ndrrim rolesh kam parë sa angazhohen dhe punojnë profesorat tanë për ne. Në të ardhmen do të kem më tepër respekt ndaj punës së tyre dhe do t'i kuptoj ata sigurisht më mirë.

Në përgjithësi ishte një eksperiencë shumë e mirë për t'a parë si është të jesh njëherë vet mësimdhënës dhe t'u japësh mësim të tjerëve.

darde zotërohet në nivel të kënaqshëm, falë menaxhimit të mirë të udhëheqësve (drejto-risë) dhe punës së palodhshme dhe profesionale të mësimdhënësve. Se nxënësit e kësaj shkolle e zotërojnë mirë standardin, dëshmon testi i semimaturës dhe maturës shtetërore, ku arritshmëria në lëndën e gjuhës shqipe është për t'u lakmuar. Në procesin edukativo–mësimor, nxënësit e kësaj shkolle reflektojnë zotërim të rrjedhshëm të gjuhës si në trajtën e shkruar, ashtu edhe në atë të folur, por kjo e fundit gërshetohet edhe me trajta dialektore, sepse influenca e variantit dialektor ushtron ndikim sistematik kur dihet se e folmja dialek-tore flitet në familje dhe në komunitetin ku jetojnë ata. Kurse në trajtën e shkruar të gjuhës standarde, nxënësit reflektojnë një kompetencë më të lartë gjuhësore. Kjo vërtetohet në shkrimin e eseve dhe në shkathtësitë e tyre në të hartuarit e temave të ndryshme me shkrim. Ligjërimi dhe shkrimet e tyre janë të rrjedhshme. I njohin mirë mënyrat e fjalëformimit, siste-min emëror, foljor; formulojnë fjali të drejta sintaksore, por pa anashkaluar edhe gabimet për të cilat do të flasim më poshtë.

Problem dhe sfida në nxënien e standardit ka dhe do të ketë edhe në të ardhmen si në këtë shkollë për të cilën po flasim, ashtu edhe për të gjitha shkollat e tjera ndër ne, sepse ndiko-jnë shumë faktorë që i kundërvihen përparimit të njohjes më të mirë të normës standarde. Faktor me ndikim të madh është varianti dialektor që flitet në familje dhe rrethi për të cilin folëm edhe më lart. Faktorë të tjerë janë forumet e ndryshme në internet ku gjuha e komu-nikimit është ligjërimi i shkujdesur e me plot bastardime, mediet elektronike dhe të shkruara (radio, televizioni, gazetat, revistat), të cilat herë–herë nuk tregojnë kujdes ndaj gjuhës stan-darde e që nxënësit ndikohen nga shkrimet dhe ligjërimi i tyre. Madje, madje në emisione të ndryshme radio–televizive përdoret një ligjërim i tillë, që të duket sikur shqiptarët ende nuk kanë një normë standarde të komunikimit (të gjuhës). Për mendimin tonë, dukuritë e tilla në institucione dhe medie duhet të sanksionohen me ligj.

Pa e zgjatur më shumë do t'i vëmë dukje disa nga gabimet gjuhësore më të shpeshta që i bëjnë nxënësit në gjimnazin "Loyola–Gymnasium":

Schule

Zotërimi i shqipes standarde nëLOYOLA–GYMNASIUM të Prizrenit 1) Prof. Xhafer Beqiraj

Shkolla

22

Dy ngjarje më të rëndësishme nga këndvështrimi gjuhësor dhe kulturor për standardizimin e gjuhës shqipe në shekullin XX kanë qenë Kongresi i Manastirit (1908) dhe Kongresi i Drejtsh-krimit (1972), të cilët ndërlidhen ngushtë njëri me tjetrin. Edhe pse të vonuar në normimin e gjuhës sonë krahasur me popujt e tjerë evropianë, Kongresi i Drejtshkrimit është një ngjarje shumë e rëndësishme kulturore, shkencore e civilizuese për mbarë kombin. Gjuha standarde shqipe për 40 vjet ishte dhe është fak-tor unifikues i kombit, e cila në këto dekada ka ngulur thellë rrënjët e saj në ndërgjegjen e shqipfolësve kudo ku jetojnë ata. Ajo sot është një gjuhë që përmbush mjaft mirë kërkesat e të gjitha stileve të ligjërimit dhe pandërprerë ecën drejt zhvillimit dhe përsosjes si një gjuhë e kodifikuar për të plotësuar nevojat e shoqërisë sonë. Shkollat, mediet, administrata etj. kanë qenë dhe janë faktorë me rëndësi për përvetësimin e normës letrare,

të cilat, edhe në ditët e sotme ndikojnë në shtrirjen e standardit kudo. Këta faktorë, pra, shkolla, media dhe administrata etj. duhet të bëjnë më shumë edhe sot, edhe në të ardhmen për përhapjen e normës standarde, sepse ushtrojnë ndikim sistematik në të gjithë truallin e shqipes. Mirëpo, në ditët tona nga këto institucione nuk bëhet aq sa duhet, madje, madje vetë ato nuk tregojnë kujdes të mjaftueshëm në përdorimin normës standarde dhe kështu herë–herë ndikojnë negativisht te komuniteti i caktuar.

Njëri nga faktorët shumë të rëndësishëm është shkolla, e cila ushtron një ndikim me rëndë-si në përvetësimin e normës standarde nga nxënësit, sepse kjo vatër e dijes në mënyrë të organizuar dhe sistematike arsimon dhe edukon gjeneratat e reja. Lidhja e trekëndëshit: tekst – mësues – nxënës është shumë e rëndësishme në edukimin dhe arsimimin e këtij të fundit, pra nxënësit. Dy faktorët e parë ndikojnë në kompetencën gjuhësore të nxënësit dhe nga ta varet cilësia e kësaj kompetence. Pa mëdyshje që figura e mësuesit të gjuhës është faktor kryesor dhe luan një rol tepër të rëndësishëm në ngulitjen e gjuhës standarde kudo nëpër shkollat tona. Prandaj universitetet tona, kudo ndër ne, duhet të kenë kujdes edhe më të shtuar në përgatitjen profesionale dhe shkencore të mësimdhënësve në tërësi (sepse norma e gjuhës standarde nuk është vetëm për gjuhëtarë, por për çdo intelektual, pra për secilin mësimdhënës që ulet në katedër para nxënësve, studentëve) dhe të mësuesve të gjuhës në veçanti. Në rastin e përkundërt me punën e mësuesve të gjuhës do të ndodhë si në legjendat e njohura shqiptare: "Ditën ndërto muret e kështjellës, kurse natën prish." Kjo metaforë e përdorur na u duk e përshtatshme për këtë dukuri ndër shkollat tona.

Suksesi i një shkolle varet nga puna dhe përkushtimi i stafit udhëheqës dhe stafit pedagogjik. Një shembull i mirë është gjimnazi "Loyola–Gymnasium" në Prizrenit, ku gjuha stan-

1) Xhafer Beqiraj, "Zotërimi i shqipes standarde në gjim-nazin "LOYOLA" të Prizre-nit", kumtesë e lexuar në konferencën shkencore – DYZET VJET TË SHQIPES STANDARDE – ARRITJE DHE PROBLEME AKTUALE, Insti-tuti Albanologjik, Prishtinë, 7–8 dhjetor 2012.

▹ Shkarje drejtshkrimore vërehen te mjaft emra në njëjës, si p.sh. në trajtën e shquar në numrin njëjës emrat: fëmijë, kroi, thoi, shoku, miku, shkruhen apo nyjëtohen gjatë ligjërimit gabimisht fëmiju, kroni, thoji/thoni, shoki, miki etj.

▹ Lajthitje të shpeshta ndeshen te formimi i shumësit të emrave, si p.sh. studen-ta, profesora, molla, portokalla, ingjinjera, politikana/politikaj etj. në vend të formave të shumësit studentë, profesorë, portokaj, inxhinierë, politikanë etj.

▹ Gabohet shpeshherë te drejtshkrimi i disa mbiemrave dhe ndajfoljeve që përfundojnë me tigullin fundor – ë të patheksuar dhe disa që dalin pa këtë tingull fundor, p.sh.: i lartë – lart, i sigurt – sigurt, i mjaftë – mjaft, i kotë – kot, i shpejtë – shpejt, i drejtë – drejt, i ligshtë – ligsht, i thjeshtë – thjesht, i vërtetë – vërtet, i mbrapshtë – mbrapsht etj.

▹ Shkarje të shpeshta vërehen edhe te përdorimi i trajtave të shkurtra dhe të bashkuara, dhe te disa pronorë, si p.sh.: ju tregova atyre në vend se të thuhet u tregova atyre, i thashë atyre në vend se të thuhet u thashë atyre; do t'ju them këtyre në vend të do t'u them këty-re mandej libri i im, arsimtari i jonë, flamuri i ynë (jonë), shkolla e jonë, këto libra në vend të trajtave të drejta: libri im, arsimtari ynë, flamuri ynë, shkolla jonë, këta libra etj.

▹ Ndeshen lajthitje në shkrimet e tyre edhe te sistemi foljor, si p.sh.: në vetën e parë (dhe të dytë në njëjës) njëjës dhe shumës të kohës së tashme të dëftores përdoren trajta dialektore, si: unë shiqoj, hapi/hapish, kapi/kapish, mbylli/mbyllish, çeli/çelish; na kena, jena, shkojna në vend të trajtave normative: unë shikoj, I.hap/II.hap, I. kap/II.kap, I.mbyll/II.mbyll, çel/çel; (ne) kemi, jemi, shkojmë, bëjmë – gabimisht shkruhen dhe nyjëtohen kena, jena, shkojna, bôjna. Shkarje nga norma te shkrimet e tyre hetohen edhe te koha e ardhme dhe koha e tashme e lidhores në vetën e tretë njëjës, si p.sh.: sg. III. (do) të shkon, (do) të punon, (do) të vën, (do) të lën, (do) të zën në vend të trajta-

ve normative (do) të shkojë, (do) të punojë, (do) të vërë, (do) të lërë, (do) të zërë.

▹ Trajtat dialektore përdoren edhe te veta e dytë shumës e kohës së tashme të dëshirores, si: qofshit, punofshit, paçit, në vend të formave të drejta qofshi, punofshi, paçi etj. Luhatje drejtshkrimore vërehen edhe te pjesorët e foljeve apofonike, p.sh. sjellur, marrur, dalur, vjelur, përcjellur etj. në vend të trajtave normative sjellë, marrë, dalë, vjelë, përcjellë.

▹ Këto shkarje më pas shkaktojnë gabime të tjera edhe te kohët analitike nëpër mënyra të ndry-shme në sistemin paradigmatik foljor: kena sjellur, kena marrur, kena dalur, kena vjelur; kisha sjellur, kisha marrur, kisha dalur; pata sjellur, pata vjelur, pata marrur, pata dalur në vend se të shkruhet dhe të thuhet kemi sjellë, kemi marrë, kemi dalë, kemi vjelë; kisha sjellë, kisha marrë, kisha dalë; pata sjellë, pata vjelë, pata marrë, pata dalë etj.

▹ Kohët e fundit në ligjërimin e përditshëm të rastis të dëgjosh jo vetëm nga nxënësit, por edhe nga të tjerë, fraza sintaksorisht të gabuara, si Si ia (ja) kalove? Si ia (ja) kaluat? (!!!) në vend se të thuhet Si kalove? Si kaluat? ose Kalo(ni) mirë!!! në vend se të thuhet Kalofsh(i) mirë! etj.

▹ Ka edhe probleme të tjera nga fusha e fonetikës, morfologjisë dhe sintaksës, por vumë në dukje disa nga shkarjet që kemi ndeshur te nxënësit e kësaj shkolle.

Mirëpo në gjimnazin "Loyola–Gymnasium", nxënësit ndërgjegjësohen për këto gabime gjuhë-sore dhe shumica prej tyre nuk i përsërisin këto gabime. Kjo mund arrihet kudo me punë, përkushtim, profesionalizëm dhe disiplinë rigoroze në çdo vatër të dijes kudo në trojet tona.

Si përfundim mund të themi se shqipja standarde i ka shtrirë thellë rrënjët e saj në ndërg-jegjen e shqipfolësve. Ajo sot është njësi mbarëkombëtare, e cila na karakterizon në mesin e popujve të civilizuar europianë dhe për 40 vjet ka kryer mjaft mirë funksionin e saj dhe është simbol unifikues i kombit tonë, pra është shenjë e një kombi të civilizuar. Vështirësitë për nxënien sa më të mirë të standardit do të vazhdojnë edhe në të ardhmen, siç ndodh edhe me popujt e tjerë, p.sh. gjermanët, italianët etj. Por nuk duhet fajësuar standardi apo fëmijët (të rinjtë), por fajtorë janë: institucionet, mësuesit, prindërit, rrethi, mediet dhe faktorë të tjerë që ndikojnë në dëm të përvetësimit sa më të mirë të gjuhës standarde për të cilën luftuan ndër shekuj breza të tërë dijetarësh e patriotësh. Prandaj obligim i secilit prej nesh (dhe i nxënësve) është që këtë të mirë kombëtare që kemi ta zotërojmë, ta duam, ta kultivojmë, sepse nuk është vetëm mjet komunikimi, por njëherazi është edhe shenja kryesore kom-bëtare, në bazë të të cilit të tjerët na vlerësojnë.

Nëse mendohet se gjuha është mjet komunikimi vetëm sa për t'u kuptuar me njëri–tjetrin, atëherë do t'u ngjajmë fiseve primitive indiane dhe afrikane, sepse edhe ata kanë një mjet komunikimi sa për t'u marrë vesh njëri me tjetrin (gjuhë fisesh e krahinash), po nuk kanë një gjuhë të shkencës dhe kulturës, pra nuk kanë një normë gjuhësore.

Schule

Zotërimi i shqipes standarde në LOYOLA–GYMNASIUM të Prizrenit

Shkolla

23

Atë Donat Kurti, Atë Gjergj Fishta, Atë Pashk Bardhi, Atë Shtjefën K. Gjeçovi, Atë Pal Doda, Atë Vinçenc Prenushi, Atë Marin Sirdani, Atë Justin Rrota, Atë Anton Harapi, Atë Bernardin Palaj, Atë Benedikt Dema, Atë Athanas Gega, Atë Gjon Shllaku, etj., si dhe françeskani i fun-dit i kësaj plejade të artë, Atë Zef Pllumi, janë emra të referencës shkencore për çështje të ndryshme nga fusha të ndryshme të dijes. Dhe, jo vetëm kaq. Ata janë simbol i ngadhënjimit të idesë së ndriçimit të atdheut dhe refuzimit të së keqes; i himnizimt të dashurisë për nje-riun dhe përbuzjes së dogmës që synonte krijimin e njeriut të ri, pa komb e pa fe, që do të mohonte veten dhe gjakun e tij, duke iu kundërvënë binomit të shenjtë të meshtarisë kato-like komb/fe. Këto mendje të ndritura e të papërsëritshme, mund të thuhet pa tepri, se janë ikona në altarin e shenjtë të racës e të trashëgimisë iliro–dardano–shqiptare, që rrezatojnë edhe atëherë kur zymtësia e njeriut përballë sfidave të jetës mund të duket një përpjekje e kotë dhe e dëshpëruar. Të pajisur me dije në universitetet më të mira të Evropës, këta, bashkë me dijetarët tjerë të mëdhenj, si Norbert Jokli, Eqrem Çabeji, dom Lazër Shantoja, dom Nikollë Gazulli, Krist Maloki, Filip Fishta etj., dhe studiues të shkollës jezuite, kanë vënë themelet e shëndosha të shkollës kombëtare të studimeve albanologjike, ndërsa shumica prej tyre si "shpagim" për kontributin e tyre me vlerë tejkohore, morën internimin, burgun, torturën çnjerëzore nëpër burgjet e kampet e përqëndrimit të diktaturës komuniste.

Një punë të madhe dijetarët françeskanë, të pajisur me kulturë e disiplinë shkencore, kanë bërë veçanërisht në fushën e folklorit, duke mbledhur dhe botuar përmbledhjen e parë fol-klorike me këngë kreshnike, "Visaret e kombit" II, që u botua në 25– vjetorin e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, në vitin 1937. Pra, ndonëse interesimi i shqiptarëve për mbledhjen dhe botimin e letërsisë gojore është i hershëm dhe daton nga viti 1635 me Frang Bardhin, një punë sistematike në këtë fushë është relativisht e vonë.

Duke jetuar në rrethana buzë jetës dhe vdekjes, në mes mohimit dhe demonstrimit të vlera-ve, në mes mbijetesës dhe zhbërjes, shqiptarët vazhduan të krijonin letërsinë e tyre gojore, që u përdor edhe si argument shkencor qysh në vitin 1635, kur Frang Bradhi në veprën "Apologji", tha se në krijimet popullore shqiptare akoma jeton i gjallë kujtimi për kryeheroin tonë– Gjergj Kastriotin–Skënderbeun. Thënë ndryshe, duke e pasur letërsinë gojore si mjet mbijetese dhe qëndrese, ndoshta si mjetin e fundit për të dëshmuar ekzistencën, shqiptarët nuk e ndjenë të nevojshme që në asnjë formë të dëshmonin para dikuj se kanë një thesar folklorik– sepse ky thesar ishte pjesë e shpirtit të njeriut të përditshëm, i cili i këndonte këto këngë çdoherë kur e ndiente të nevojshme. Shikuar nga ky këndvështrim, edhe mbledhja e studimi sistematik i këtyre këngëve është i vonshëm, nëse i referohemi punës së popujve tjerë evropianë, por edhe fqinjve tanë veriorë– serbëve, të cilët kanë bërë përpjekje që jo vetëm letërsinë gojore shqiptare, por edhe thesare tjera të kulturës sonë t'i parqesin para opinionit shkencor si vlera sllave.

Nëse Frang Bradhi e shfrytëzoi folklorin si argument në polemikën e tij shkencore, ndërsa rilindësit arbëresho–shqiptarë si paratekst të teksteve të tyre letrare, do të jenë studiuesit françeskanë ata të cilët me kriterere shkencore do të mbledhin dhe do të studiojnë traditën tonë gojore, konkretisht këngët kreshnike të ciklit të Mujit dhe Halilit, duke i dhënë vendin

Schule

KONTRIBUTI I FRANÇESKANËVE SHQIPTARË PËR ... Prof. Enver Sulaj

Shkolla

24

KONTRIBUTI I FRANÇESKANËVE SHQIPTARË PËR FOLKLORIN TONË OSE NGADHËNJIMI I IDESË SË NDRIÇIMIT TË ATDHEUT E REFUZIMI I SË KEQES

Epika popullore shqiptare është dëshmia më e mirë e vitalitetit të kombit tonë, por edhe një traditë krijuese orale me vlera të padiskutueshme për artin e përbotshëm, që nga lashtësia deri në ditët e sotme. Por, në qarqe të caktuara të jashtme shken-core epika popullore shqiptare ka mbetur për një kohë të gjatë, fatkeqësisht, nën hijen e folklorit serb, gjegjësisht boshnjak, që ka ardhur si pasojë e qëndrimit të pseudoshkencës sllave, e cila nëse nuk ka mundur të përvetësojë diçka shqiptare, atëherë ka hedhur baltë mbi të.

Duke qenë nën optikën e interesimit dhe të analizës së studi-uesve më të njohur shqiptarë dhe të huaj, duke filluar nga Maximilian Lambertzi e të tjerë, epika popullore shqiptare ka dëshmuar se është krijuar në një kohë shumë të lashtë, atje ku preken kufijtë paganë e mitologjikë shqiptarë.

Epika popullore shqiptare, gjegjësisht këngët e ciklit të kreshnikëve, bashkë me krijimet tjera të kulturës gojore tradicionale, janë thesare që formojnë atë që quhet identitet kulturor shqiptar dhe shënojnë një fazë shumë të rëndësishme për krijimtarinë shpirtërore shqiptare. Studimet në fushën e epikologjisë shqiptare mbështeten në punën titanike të mbledhësve të pasionuar të këtij thesari të paçmuar të traditës folklorike, të françeskajve të mëdhenj, Bernardin Palaj e Donat Kurti, rrugë që u vazhdua e plotësua nga dijetarë tjerë shqiptarë dhe të jashtëm.

Edhe hulumtimet dhe studimet e fundit në Universitetin e Harvardit në SHBA, ku janë gjet-ur materiale të çmura, si Koleksioni i Millmen Perrit (Milman Parry), profesor i Harvardit, i mbledhur dhe incizuar në vitet 30 të shekullit të kaluar, me ndihmën e asistentit të tij Albert Lord, që është koleksioni më i madh në botë me këngë, kryesisht epike nga Ballkani Perëndi-mor, ku vend me rëndësi zënë edhe këngët epike shqiptare, dëshmojnë se studimet në këtë fushë tani më kanë hyrë në një fazë të re. Për më tepër, Koleksioni i Harvardit studiuesve ua krijon, lirisht mund të thuhet edhe një lloj komoditeti shkencor, se tani më ndodhemi për-ballë fakteve kryeneqe që hedhin poshtë pretendimet djallëzore antishqiptare.

Përpjekja për të analizuar vlerat letrare artistike, etnologjike, etnografike, historike e mitolo-gjike në eposin e kreshnikëve, fushë në të cilën shkenca albanologjike ka bërë hapa të mëd-henj, për secilin studiues do të ishte më së miri të fillohej me një homazh për kontributin e jashtëzakonshëm të françeskanëve, të cilat nxorën nga harresa perla artistike të kulturës sonë shpirtërore gojore e materiale dhe i vunë në komunikim me lexuesin, duke i bërë kështu pjesë të trashëgimisë së kulturës botërore.

që e meriton, si pjesë e pandarë e trashëgimisë sonë kulturore shpirtërore. Por, tani më dihet se vargjet e para të ciklit të kreshnikëve janë botuar nga studiuesi gjerman nga Aus-tria dhe albanologu i njohur Gustav Majer (Gustav Meyer), i cili në vitin 1897 boti në Vjenë një fragment me 15 vargje nga cikli i këngëve të Mujit dhe Halilit, që është botuar pa titull, ndërsa kënga fillon me vargun "Tha, drit ka dal e dielli nuk ka ra". Kjo këngë "... i çeli udhë botimit të këngës së parë të plotë të Ciklit të Mujit e të Halilit, "Të lumët na për të lumin Zot", shtatë vjet më vonë, më 1904, në veprën e Gaspër Jakovës– Mërturit. Pason botimi edhe i dy këngëve të tjera të kreshnikëve, "Vuko Harambashi dhe Hajkuna e Dezdar Osman Agës", si dhe "Martesa e Halilit të ri me Ruzhën e Galan Kapetanit", në Raguzë, Kroaci, në gazetën "Shpnesa e Shqypënis" (1905–1908) të Nikollë Ivanajt. Ndërkaq, vëllimi "Visaret e kombit" II mbetet vëllimi më i rëndësishëm deri më sot i epikologjisë shqiptare, që është pasuruar edhe me motërzime të këtyre këngëve në krahina të ndryshme shqiptare, për të arritur sot shifrën prej 500 000 vargjesh. Kapitull i veçantë në këtë fushë mbetet Koleksioni Harvardit, mbi të cilin tani më është hedhur dritë dhe rezultatet e punës shkencore do të dëshmojnë dhe përforcojnë të arriturat e deritanishme, por do të hapin rrugë edhe për studime kraha-simtare në fusha të ndryshme.

(Pjesë nga një punim më i gjatë)

Mjetet e punës:

1. Banka optike e ndarë në cm.2. Burimi i dritës (llamba elektrike)3. Thjerra (T) e vendosur në një mbajtës metalik, që mund të lëvizë nëpër bankën optike4. Perdja ose ekrani i vendosur në vazhdim të thjerrës5. MetriEcuria e punës eksperimentale:

Për të përcaktuar largësinë fokale të thjerrës, përdorim bankën optike si në figurë. Në këtë bankë janë të vendosur burimi i dritës (B), trupi ndriçues (T), thjerra bikonvekse (Th) dhe ekrani (E). Para thjerrës bikonvekse në largësi më të madhe se dyfishi i lar-gësisë fokale, vendoset trupi ndriçues. Si trup ndriçues shërben shigjeta ndriçuese. Në anën e kundërt të thjerrës vendoset perdja (ekrani), në të cilin përfitohet shëmbëllimi i qartë i tru-pit ndriçues. Trupin ndriçues e lëvizim derisa të fitojmë shëmbëllimin e qartë të tij në ekran. Shohim se shëmbëllimi i përfituar është real, i përmbysur dhe i zvogëluar.

Matja –I–

Kryejmë matjet e largësisë së trupit ndriçues nga thjerra bikonvekse a = 0.30 m dhe largësisë së shëmbëllimit nga thjerra b = 0.40 m. Këto të dhëna i zëvendësojmë në formulën për largë-sinë fokale të thjerrës bikonvekse: 1/ƒ = 1/a + 1/b, të cilën kur e zgjidhim sipas madhësisë (ƒ = ?) fitojmë: 1/ƒ = (b + a)/(a * b) ose duke marrë vlerën reciproke të kësaj shprehje kemi: ƒ

1 = (a * b)/(a + b) = (0.30m * 0.40m)/(0.30m + 0.40m) = 0.12m2/0.70m = 0.1714285m

Ku: a – është largësia e trupit nga thjerra; b – është largësia e shëmbëllimit nga thjerra; ƒ – largësia fokale.

Matja –II–

Kryejmë matjet e largësisë së trupit ndriçues nga thjerra bikonvekse a = 0. 29 m dhe të lar-gësisë së shëmbëllimit nga thjerra b = 0.38 m. Këto të dhëna i zëvendësojmë në formulën për largësinë fokale të thjerrës bikonvekse:1/ƒ = 1/a + 1/b, të cilën kur e zgjidhim sipas madhësisë (ƒ = ?) fitojmë: 1/ƒ = (b + a)/(a * b) ose duke marrë vlerën reciproke të kësaj shprehje kemi:

ƒ2 = (a * b)/(a + b) = (0.29m * 0.38m)/(0.29m + 0.38m) = 0.1102m2/0.67m = 0.1644776m

Schule

KONTRIBUTI I FRANÇESKANËVE SHQIPTARË PËR ...

Shkolla

25

Punë eksperimentale në laboratorin e fizikësPërcaktimi i largësisë fokale të thjerrës bikonvekseProf. Sejdi Susuri

Anagrams

Anagram puzzles are a good way of reinforcing newly presented vocabulary. Usually they are set by the teacher, but teams can set the question for each other.

In this case, to save time, the clues do not necessarily have to be "anagrams" – rearranging letters of individual words is sufficient.

Complete a list of about ten anagrams using words from your own vocabulary set. Write these anagrams on the board, and set a time limit for groups to try to discover all the answers. Empha-size that you will not accept answers to individual questions.

Example – food words for intermediate level

cheap (peach) hfsi (fish)lump (plum) gaseuas (sausage)un tape (peanut) annaab (banana)tap too (potato) enhyo (honey)no rage (orange) idgudpn (pudding)mad rust (mustard) riglac (garlic)cool cheat (chocolate) hu gtroy (yoghurt)plain peep (pineapple) telemote (omelette)

When the groups have solved the puzzles, and you have gone through the answers see how many more items students can add to your list in the given topic.

Idioms

For more advanced classes, it is also possible to introduce idio-ms using anagrams or jumbled words. Select one or two words of the idiom, and make those into puzzles to solve. Students then try to explain the meaning of the idiom as a whole.

Example – idiom puzzles

"As fit as a fed lid" (fiddle)"As clean as a he wilts" (whistle)"This cat in time vases nine" (a stitch / saves)"Kill word bits with noose ten" (two birds / one stone)

Schule

English Language Class ActivitiesProf. Mark Gojani

Shkolla

26

Matja –III–

Kryejmë matjet e largësisë së trupit ndriçues nga thjerra bikonvekse a = 0. 31 m dhe të lar-gësisë së shëmbëllimit nga thjerra b = 0.39 m. Këto të dhëna i zëvendësojmë në formulën për largësinë fokale të thjerrës bikonvekse:1/ƒ = 1/a + 1/b, të cilën kur e zgjidhim sipas madhësisë (ƒ = ?) fitojmë: 1/ƒ = (b + a)/(a * b) ose duke marrë vlerën reciproke të kësaj shprehje kemi:

ƒ3 = (a * b)/(a + b) = (0.31m * 0.39m)/(0.31m + 0.39m) = 0.1209m2/0.70m = 0.1727142m

Për të përcaktuar sa më saktë vlerën numerike për largësinë fokale të thjerrës bikonvekse, ne do të marrim vlerën mesatare të këtyre tri matjeve.

ƒm = (ƒ

1 + ƒ

2 + ƒ

3)/3 = (17.14285cm + 16.44776cm + 17.27142cm)/3 = 16.954922 [cm]

Përfundojmë se largësia fokale e kësaj thjerre bikonvekse është ƒ = 16.954922 [cm] .

Eksperimentin e kryen nxënësit e kl. X d – Edona Elshani dhe Valentin Frrokaj, nën udhëheq-jen e profesorit të fizikës, Sejdi Susuri.

Punë eksperimentale në laboratorin e fizikësPërcaktimi i largësisë fokale të thjerrës bikonvekse

BINGO

This is a good, fast, competitive game to concentrate students' attention on listening to you in English. Remember, however, to keep the rules as simple as possible.

For a quick game, don't use a wide range of numbers. Each student chooses five numbers between 1 and 30, and writes them down. Privately write down your own bingo grid as below – or simply list the numbers from 1 – 30. Choose numbers randomly, call out a different number about five seconds if so, and cross it off your grid. Don't repeat each call more than once, or students lose the need to listen.

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10

11 12 13 14 15

16 17 18 19 20

21 22 23 24 25

26 27 28 29 30

When a student has heard all his or her numbers called, he or she shouts "Bingo". Check the student's numbers against ones you have crossed off your own greed, and, if you can, give a small price to the winner.

This game can also be played using a set of words. Irregular past tenses are a good example, but any set of recently learned vocabulary can be used if it can accurately be defined within similar "limits".

Teaching graduates is not an easy task at all for a teacher, who is aware of all the expectations and good results that are required from him. It is not easy at all to work with a generation, which is leaving the school with great dreams about its future career. In order to achieve a better success a teacher has to offer his students not only her knowledge of the subject she is teaching but much more than that.

She has to challenge them all the time by offering them extra activities, besides their lessons from the book. This is possible by giving them topics for discussion or for writing essays, by writing and acting dramas, by learning poems by heart, by wri-ting stories in groups and by teaching songs which were sung by British and American people during their history. This can also be done through projects that students prepare in English, and

present in front of the class using the projector.

Preparing a project and group work is an excellent way of pushing the students to become independent and skilful in presenting their own ideas and views on the topic they have cho-sen on their own. On the other hand through project presentations, every student is given a chance to speak up and be prepared in overcoming his shyness or fear in front of a group of people. I keep telling my students that one day they will see that this method is in fact going to be quite beneficiary in their future career.

Critical thinking is also very much praised in our school. Through critical thinking we make our students give their opinion on different topics. This might be achieved by organizing different debates with students divided in groups. For two years in a row our graduates are participants of such group debating with a famous Austrian organization, settled in Macedo-nia, together with other students from Prishtina and Macedonia.

"Brainstorming for ideas" is an excellent way to make our students arrange their thoughts in writing and organizing their way of thinking. This enables them later on to give a flow to their thoughts and then writing for them becomes just a piece of cake. Students prefer very much reading comprehension passages, especially if they are funny or if they convey a message to them that is worth discussing about. Through these texts they are not only wide-ning their vocabulary but they are always learning something new, since it's on the teacher to decide upon its effect on the students' awareness. Dictations have their importance in learning a language properly as well. Through a well–chosen dictation students get a wider knowledge of not only its story but they also enrich their vocabulary and learn new words that they had maybe never had a chance to hear before.

We are lucky to have brilliant students and all they need is just to be supported by their tea-chers. So, if you just give them a hint they will astonish and marvel you with a bunch of ideas

Schule

Teaching graduates – great fun & responsibilityProf. Luljeta Hoxha

Shkolla

27

Our English class has been particularly interesting during these days. We wrote and acted a play that we created ourselves. It was very original, probably because we organized everything on our own. Our English teacher, Luljeta Hoxha gave us the idea and we divided our tasks: a few students had to write the play and a few others were chosen to perform the acting.

I really liked the idea and I was very interested in getting a role, partly because I wanted to challenge myself in acting and partly because I thought it would be fun. I was especially interested in acting the role of the bad student, who was one of the main characters. I am a good student myself and I am not used to disobeying the rules. I thought that this role would definitely give me the chance to loosen up a bit and see how it would feel like to oppose the teacher and raise my voice during the lesson.

I was really glad when I got the role. I had never imagined that the play would be such a won-derful and funny experience. First of all it was really witty and well–written. My role was very interesting. I had to come late to the class, yelling and slamming the door. My character was a smart student who constantly annoyed the teacher. In the end the teacher gets so mad at me that he calls the director. But again my character manages to get itself out of this difficult situation and puts the teacher himself in trouble.

I really enjoyed the play. I was glad that we could work so well with each other. We would sometimes improvise funny scenes and the class would burst out into laughter. Our English teacher was part of our play, too. She played the role of a good student, who was an example for me – the bad student. Our classmates and the teacher liked the play, too. We also recor-ded our last performance. It's a memory of our great work together and of my only chance to behave as a bad student.

Schule

How does it feel like to play the role of a bad student?Jona Rada – XII b

Shkolla

28

you might have never thought about before. They are not only able to express their way of thinking but they are able to sing and act and behave as grownups when you least expect it from them. They usually surprise us with their brightness and intelligence but sometimes they know to be really annoying and impossible. Teacher–student relationship has always been one of our students' favorite topics in writing. Students have proved it several times till now by acting in such dramas on the Open–doors day and they turned out to be quite successful both as screenwriters and as actors. So, as Socrates once said: "I cannot teach anyone anything. I can only make them think." In the end I would like to point out that we teachers have a huge obligation towards our students and we are the ones who are not only supposed to make our students think but the ones who will have an immense effect on their education and well–breeding in creating for them a brighter future career and in making them better people.

Teaching graduates – great fun & responsibility

Called "The city of the flag", "The city with two seas" or "Southern Adriatic port", Vlora is one of the most beautiful and ancient cities of Albania. It is also the second largest port city of Albania, after Durres.

In the 6th century BC it was founded as an ancient Greek colony and it was named "Aulon". Years later, it was called "Vlore" also "Valona". The town is surrounded by breathtaking gardens and olive groves. Located at the entrance to the Bay of Vlore, lies the beautiful island of Sazan, which gives Vlora even a higher level of tourism development. It is true to say that nature has created a balance between greenery, sea and mountain. Perhaps combining that with the welcoming people, is what makes this place so special.

The warmth of the Adriatic and Ionian drench a diverse line of coast in the west. There lie picturesque lagoons, islands, bays, peninsulas, beaches and many shores.

Vlora has the pure right to be proud for herself since it occupies a place in the history of Albania, keeping the status of "the hero city". The climate of this town is typically Mediter-ranean, that's why a lot of tourists from all over the world take their time to pay a visit to one of Albanians' biggest prides. Vlora is truly regarded as the pearl of the Albanian coast.

Vlora, the pearl of the Albanian coastFiona Pirana – XIc

Të nderuar të pranishëm, kolege dhe kolegë, të dashur nxënës, më lejoni që në fillim të shpreh urimin tim më të sinqertë për të gjithë ju në këtë përvjetor të madh të 100 vjetorit të shtetit shqiptar.

Jemi mbledhur sot në këtë manifestim simbolik të shënojmë të arriturën më të çmuar në historinë e kombit tonë, "28 Nëntorin", Ditën e Flamurit tonë të bekuar, ditën kur Shqipëria pas rënkimit pesëshekullor, u bë e pavarur dhe doli shtet më vete.

"28 Nëntori" është më shumë se një e kremte e madhe kom-bëtare, është vlerë e veçantë e kombit dhe shtetit shqiptar, ose thënë më ndryshe: është e arritura më e madhe e të gjitha gjene-ratave të shqiptarëve deri më sot.

"28 Nëntori" i parë arbëror ishte ai i vitit 1443, kur kryetrimi ynë Gjergj Kastrioti–Skënderbeu ngriti për herë të parë Flamurin me Shqiponjë në Kalanë e Krujës, aty ku ky flamur valoi krenar plot 25 vjet, aq sa zgjati edhe rezistenca e Skënderbeut në luftërat me Perandorinë Osmane.

Sot po festojmë 100 vjetorin e shtetit shqiptar, të shtetit për të cilin u derdh shumë gjak, u bënë shumë sakrifica e është pikërisht ky flamur që na mbajti gjallë para shenjtërisë të të cilit sot përulemi të gjithë me krenari.

Nxënës të dashur, sot kur po festojmë 100 vjetorin e shtetit shqiptar duhet të ndalemi e t'i kujtojmë me përulje të gjitha ato figura kombëtare që dhanë jetën, që ne sot ta festojmë këtë ditë. Para nesh dalin sot figurat kombëtare, si Gjergj Kastrioti, Ismail Qemali, Luigj Gurakuqi, Hasan Prishtina e shumë e shumë të tjerë, të cilët qëndrojnë në themel të shtetit shqiptar dhe të idesë së shqiptarizmës, ide kjo e cila sot pas 100 vjetësh po ridimensionohet e po ngritet me tërë madhështinë e vet kundër përpjekjeve djallëzore për të krijuar një diversitet brenda kombit tonë.

Sot kemi arsye që vërtet të jemi krenarë për këtë ditë të bekuar, kur kujtojmë të kaluarën tonë të lavdishme, kur kujtojmë ato padrejtësi, të cilat si popull i kemi përjetuar dhe prapë kemi mbijetuar. Historia njeh shumë popuj që janë zhdukur, shumë gjuhë kanë humbur, por poplli ynë ka mbijetuar, kemi luftuar perandori e kemi ndalur mbretëri, e si popull jemi ballafaquar me shumë padrejtësi. Sot, secili nga ne duhet ndihet krenar me të kaluarën tonë. Gjeneratat para nesh e krijuan shtetin e parë, me të cilin ndihemi të gjithë krenarë se përsëri jemi bashkë, kemi një gjuhë, një flamur dhe një komb me emrin Shqiptar.

Nxënës të dashur, sot flamuri ynë i ka dy ngjyra, njëra është Kosova e tjera Shqipëria, ndërsa ju jeni thesari më i bukur që ka shqiptaria. Ky është shekulli ynë. Urime pavarësia, rrofshin përjetë e mot Kosova e Shqipëria!

Schule

28.11.2012100 vjetori i shtetit shqiptarProf. Migjen Baftijaj

Shkolla

29

Wenn man den Zahlen für die ausgegebenen Mahlzeiten zur Mittagszeit trauen darf, haben in diesem Jahr gut 1500 Schüler, Eltern, Lehrer und Freunde an unserem Schulfest teilge-nommen. Ein buntes Programm mit Musikstücken, Chor und Gesangseinlagen, Sketchen und einer Theateraufführung eröffnete den Tag bei lachendem Sonnenschein im Amphitheater.

Der österreichische Botschafter mit Gattin, die Leiterin der Kultur– und Presseabteilung der Deutschen Botschaft, der Kommandeur der Deutschen KFOR, der stellvertretende General-stabschef der Albanischen Streitkräfte und viele andere Persönlichkeiten waren unserer Ein-ladung gefolgt.

Von unseren Nachbarschulen konnten wir die Shkolla Fillore "Lekë Dukagjini" Petrovë, Shkol-la Fillore "Lekë Dukagjini" Prizren, Shkolla Fillore "Zef Lush Marku" Velezhë, Shkolla Fillore "Motrat Qiriazi" Prizren, Shkolla e mesme teknike profesionale – "Feriz Guri dhe Vëllezërit Çaka", Shkolla e mesme teknike "Skënder Luarasi" Suharekë, Gjimnazi "Jeta e Re" Suharekë, Prishtina High School und die Shkolla e mesme e Muzikës "Lorenc Antoni" aus Prizren will-kommen heißen. Unterstützt und das Programm kräftig mitgestaltet hatte, wie in den ver-gangenen Jahren auch, die Deutsche KFOR, der unser ganz herzlicher Dank gilt. Erstmals beteiligte sich auch, mit einer Gruppe Musikern, die Musikschule Prizren am Fest und wir hoffen, dass das zur Tradition wird.

Nach dem Eröffnungsprogramm ging es mit Ausstellungen und Vorführungen im Schulge-bäude weiter, während im Freien die Spielstände und Verkaufsbuden eifrig frequentiert wur-den und auf den Sportplätze Wettkämpfe und Darbietungen die Gäste unterhielten.

Im Internatsgebäude konnte man sich über das Leben im Internat informieren und interne Schülerinnen und Schüler zu ihren Erfahrungen befragen. So ging es bis in den Nachmittag. Nach 15:00 Uhr begannen dann die Aufräumarbeiten, um den normalen nächsten Schultag vorzubereiten.

Nëse mund t'u besohet shifrave të shujtave të dhëna gjatë kohës së drekës, atëherë në këtë festim të ditës së shkollës, kanë marrur pjesë gjithsej 1500, nxënës, prindër, miq dhe mësimdhënës. Një program i larmishëm me pjesë muzikore, kor dhe pjesë këndimi, skeçe dhe shfaqje teatrale, e filloi ditën e hareshme me diell në amfiteatrin e oborrit shkollor.

Ambasadori i Austrisë së bashku me bashkëshorten e tij, udhëheqësja e Departamentit për Kulturë dhe Media nga Ambasada Gjermane, Komandanti i KFOR–it Gjerman, Zëvendës Shefi i Shtabit të Forcave të Armatosura Shqiptare dhe shumë personalitete tjera të njohura kanë pranuar ftesën tonë.

Ne ju dëshiruam mirëseardhje të ngrohta disa shkollave fqinje dhe mike si Shkolla Fillore "Lekë Dukagjini" Petrovë, Shkolla Fillore" Lekë Dukagjini" Prizren, Shkolla Fillore "Zef Lush Marku" Velezhë, Shkolla Fillore "Motrat Qiriazi" Prizren, Shkolla e Mesme Teknike Profesio-nale "Feriz Guri dhe Vëllezërit Çaka", Shkolla e Mesme Teknike "Skënder Luarasi" Suharekë, Gjimnazi "Jeta e Re" Suharekë, Prishtina High School dhe Shkolla e Mesme e Muzikës "Lorenc Antoni" nga Prizreni. E falënderojmë përzemërsisht KFOR–in Gjerman, i cili ashtu si edhe vitet e mëparshme na ka përkrahur dhe ka kontribuar fuqishëm për t'i dhënë formë progra-mit. Për herë të parë morën pjesë edhe një grup i muzikantëve të shkollës së muzikës nga Prizreni dhe ne shpresojmë, që kjo do të bëhet traditë.

Pas hapjes së programit u vazhdua me ekspozita dhe demonstrime në hapësirat shkollore përderisa jasht frekuentoheshin tendat me lojëra të ndryshme dhe tendat për blerje në fus-hat sportive. Shfaqjet dhe lojërat garuese i argëtuan mysafirët.

Në objektin e konviktit ishte mundësia e informimit rreth jetës në konvikt dhe të bëheshin pyetje nxënëseve dhe nxënësve për përvojat e tyre. Kjo vazhdoi deri pasdite. Dhe atëherë pas orës 15:00, filluan pastrimet për të përgatitur kështu një ditë tjetër të mësimit normal.

Tag der offenen Tür

16.04.2013 – Schulfest

Dita e dyerve të hapura

16.04.2013 – Dita e shkollës

30

It was months before I decided on how and what to prepare for the Day of Open Doors. All of our teachers were really hardwor-king and well organized for this day. They've done lots of activi-ties with their students so far. So, I have been thinking for a long time on how and what to organize in the English project. I could not decide until I had talked to my students. They proposed sin-ging, dancing, musicals…

I sometimes thought of myself as being a "cool hunter", who was searching, trying to find out what teenagers do like nowadays. I proposed and we decided together to work on the most famous play of the most preeminent British playwright William Shake-speare. I wanted the children to be satisfied but I wanted them to also demonstrate that they started recognizing what acting means, what literature is, what language is all about.

A language is a means of communication but what if parents don't understand it? Tthey will have to combine it with body language. After all that's what acting is all about – finding a way to contact with the audience. Students were really aware of what they were doing, what the outcomes of the play were going to be and they were always ready to improve themselves. In order to reach a stable state I had to perform myself. I called upon their talents. I believed that they had lots of things inside of them which were expected to burst into reality.

Romeo was Besnik Peqani. Where could we find a better Romeo? Juliet was Borëbardhë Maz-reku the most charming girl for the cast and Gentiana Thaci who was very talented indeed and revealed to be the best performer for the most interesting nurse of all times. However, these three students weren't enough because as we know the absence of salt makes the dish tasteless. Mother–Edona Hoxha, Father–Valon Malsori were always ready and prepared to take up the responsibility as Juliet's parents. They were so original in their performances so that we really thought we were watching a film. As we know Romeo and Juliet were constantly in contact with Friar Lorence, who married them and helped them until the end. Of course his plan failed because his message was never sent to Romeo. Friar Lorence was Arbies Elshani, who was always helpful whenever needed. Last but not at least Romeo's friend Benvolio who turned out to be just the perfect part for Rufan Kryeziu, a student who made us laugh and see the play with different eyes.

The english project did not consist only of these students. There were also the presenters (Arbies and Vjosa Krasnici) of the project who lead us during the program in both English and Albanian and of course the narrator of the play Vjosa Thaci, who by the way has a great voice. As for the decoration of the classroom there are also students to be mentioned: "The Balcony Scene" was painted by Zgjim Guraziu. Sara Idrizi and Leart Kabashi also helped with some of the decorations and posters. All around the school and through the halls there were posters on the walls and pillars, which announced when the play was going to be held

and where the venue of the play was. We decided that the venue of the play should be the classroom of VIII c and not the amphitheater. We were afraid that the weather might spoil our project; besides we wanted to show that after the performance at the amphitheater there were lots of activities to be seen in the classrooms, too.

The performance at the amphitheater was so great that some of the students were of the opinion that we ought to have prepared ourselves for the amphitheater. Anyway, I sat down on my chair opposite of DJ Rufan, and the project was about to start. I took a deep breath, I prepared myself to encourage the students. I didn't want to see shy students in front of me. That was my motto of the day. Arbies and Vjosa Krasnici announced the start of the program.One day before, during our rehearsals students made mistakes.It was maybe because of the microphone and all the equipments Gentiana's father had brought to us; they were trying to get used to the surrounding, having a feeling of being a famous actor or singer. I couldn't


The Day of Open Doors – English ProjectProf. Myrvete Sopaj


The Day of Open Doors – English Project

31

but just laugh with them because I simply knew the following day they would be good. On the whole they were somehow aware of the big event.

And finally after such a hard work we were there, two hours before the start of the program. The whole program in the amphitheater and in the school was recorded by Gentiana's father, who as I said supplied us with all the required equipment in order to make this day one of the best moments in our life. I would mention three moments during the play. It was funny when Juliet fell down on the floor for the second time and one of the guests said: "What, dead again?" The second interesting moment was when Valon cried: "What Juliet is dead, oh ser-vants help me!" It was so original and not planned before. And the third moment was when Gentiana wanted to sing even though it wasn't her turn. It is interesting that I also wanted to hear her sing at that moment. I said: "Ok, Rufan let her sing" . She enjoyed every moment of it. The last song was sung by all four girls Lediana Kastrati, Gentiana, Vjosa Thaci, Bore-bardha together and all of us of course. It was the famous song "We are the world".

I was really proud of my students. They had self–esteem, they were respectful and flexible and I really hope to have opened a door of their dreams. Martin Luther King once said "I have a dream ". Well, you see it is nothing wrong to have a dream, a dream on how to build a healthy vision; it makes you be positive and work hard on accomplishing your vision in the future.

GentianaTo start with, I'd like to mention that this is my first year in this school. I'm Gentiana Thaci. I live in Prizren and I am a student of the 10th grade. This school year was AWESOME. I would like to stress here the Day of the Open Doors. Being a part of this important day, on my favourite subject (English), by doing things I like the most (singing and acting), was incredible.

We started our programme by singing two songs which are known and sung by people. Then the most famous love story all over the world, known as "Romeo and Juliet" gave us the plea-sure of showing our skills in acting. After the play we continu-ed with the singing of some other songs until the end of the programme. Even after it we sang and danced with some other Loyola students, in order to make this unforgettable, one of the best moments in our lives. I felt as if every single moment was a part of something beautiful in my future, too.I hope that me and my english teacher, prof. Myrvete Sopaj, did something that made our parents be proud of us.That was our goal though. I will always look forward to being a part of these events as these events make moments and moments make our lives.

RufanThe Day of the Open Doors is an important day because we all get to express our talent in different subjects. This year I was chosen to be a part of an English play. In this way we could learn and have fun at the same time.

We started practising but as usual the first day is always hard. Since I was a new student, I was a bit shy when I met students from other classes. But with the help of our teacher we overcame every difficulty. We started taking the situation more seriously. We did that by learning the text by heart and practising it more often. If somebody skipped a part of a text or made a mistake we laughed a lot; our teacher couldn't also stop laughing even though she didn't want to. Anyway, it was a great time. We prac-ticed every day until half past three and we tried to make every scene as real and as natural as possible. It required a lot of con-centration but it was worth doing it.

Finally came the Day of the Open Doors. We were very excited and a bit frightened. We did our best and it turned out more than we expected. Our parents' eyes were following us. It was obvious that they were pleased and proud of us. I am very happy and honoured to have been a part of this day because we all did an amazing job and something we never will forget.




The Day of Open Doors – English ProjectThaçi Gentiana, Rufan Kryeziu & Borëbardhë Mazreku – X d

32

BorëbardhëWhen I first came to "Loyola–Gymnasium", I felt just like in the "Harry Potter" movie. There was someone at the stage calling out students' names, telling them which class do they belong to. In Harry Potters movie "a hat, a smart hat" chose students. I don't know which "smart hat" had chosen us but I know that it was a perfect choice.

Routine is something that accompanies every student. One has to study, do homework, catch the bus, go home, sit the tests, be assessed etc. but I like it. One day professor Myrvete Sopaj, our English teacher, decided to work on a project in the English subject. She chose some of the students for this purpose. One of the chosen students was me. She really did a great job, she was never tired to stand there in front of us, after classes, helping us sing and act in the best way possible. At first she asked us what we would like to do for this occasion, what our strong points were. Then we decided to prepare the play "Romeo and Juliet".

On the 16th of April everything was ready. After the programme in the amphitheater, we hea-ded for the class VIII c. There were lots of parents and other members of students' families. There was my mother, brother, sister and my grandmother too. While I was acting as Juliet I heard my grandmother laugh several times. She was surprised I guess! Anyway I was nothing but concentrated on my part of the role. Nothing was more important to me than that at that moment. But, what made me feel stronger, happier and more relaxed was our teacher. She was sitting in the corner of the classroom motivating us to go on. When we sang, she sang with us too, when we acted she also whispered the text silently. When I saw that she wasn't afraid I wasn't afraid too. At the end of the project, we all together sang a song by "Little mix" and danced for a while. The most exci-ting moment was when my grandmother took a place in the middle of the circle and joined us. She danced with me.

I love coming to this school and I am happy that my family likes it, too. I wish I had been here from the 6th grade. However, three years are also not bad. I would like to thank my teacher who trusted me the role of Juliet and for making me feel that I was capable of accomplishing my task. I think that the youth and teenagers in Kosova are really great and talented; they just have to find their ways on showing this.

Shpeshherë kurioziteti zë vend para shumë mësimeve dhe pyetjet e shumta gjithsesi kërkojnë vërtetimin praktik. Dhe, më në fund, në shkollën tonë erd-hi edhe dita ku praktikisht çdo pyet-je po merrte përgjigje, për më tepër jo nga profesorët e lëndës, por nga nxënesit duke filluar nga më të veg-jëlit për të përfunduar te maturantët. Kjo ishte atmosfera në laboratorin e kimisë ditën e 16 prillit.

Në çdo tavolinë po qëndronin epruve-ta, hinka, substanca nga më të ndry-shmet dhe po priteshin pëlcitje, ndez-

je substancash por ndërkohë po dëgjoheshin edhe të qeshura. Ky ishte treguesi më i mirë që ne po e shijonim punën tonë dhe atë punë po e bënim me shumë kënaqësi, gjë që po vërehej në fytyrat e secilit. Dalëngadalë tavolinat filluan të mbusheshin me vizitorë të interesuar për pyetje si dhe për rrjedhën e eksperimenteve. Vërehej interesim i madh nga çdo moshë, por edhe gatishmëria e nxënësve për t'iu përgjigjur pyetjeve ishte në nivel.

Për ta matur demonstrimin e eksperimenteve tona të numëruara me orë, me kënaqësinë që na ofroi kjo ditë në të vërtetë do të dëshironim që të eksperimentonim pak më shumë. Sepse kështu krijuam ndjesinë e të qenurit shkencëtarë të vegjël dhe kuriozë. Shpresojmë që edhe kjo ndjenjë gëzimi dhe krenarie të jetë përcjellur si te vizitorët tanë që na dhanë mbështetjen e tyre, ashtu edhe te profesorët e lëndës.




Në laborator–si shkencëtarë të vegjël e kuriozëDonjeta Meta dhe Era Çollaku – X a

33

Çdo gjë mund të arrihet me punë. Kjo gjë dëshmohet gjithmonë kur punohet. Këtë herë në role teatrale u dëshmuan disa nxënës të konviktit. E gjithë kjo nisi me iniciativën e edukatore Filomenës, për të bërë një shfaqje teatrale për ditën e shkollës.

Ajo kishte menduar që një pjesë të kulturës së vjetër të mesjetës ta shfaqim nëpërmjet kome-disë së njohur "Kopraci" të Molièr–it. Pavarësisht angazhimeve tona të shumta në shkollë, ne arritëm të gjenim kohë. Filluan ushtrimet dhe hapat e parë të aktrimit. Në fillim ishte shumë e vështirë, sepse ne të gjithë jemi amatorë. Si një fëmijë i vogël që nuk mund të qëndrojë në këmbë pa ndihmën e dikujt edhe ne kishim nevojë për këshilla nga një profesionist i kësaj fushe. Për këtë arsye ne kërkuam ndihmë nga një mik i Loyolës, z. Afrim Kasapolli, i cili pranoi me shumë kënaqësi të na ndihmonte. Sa më tepër afrohej dita e shkollës aq më tepër i afroheshim cakut. Veshjet tona mesjetare na i kishte siguruar edukatorja jonë, Filomena nga Teatri Kombëtar, të cilëve ju jemi mirënjohës, sepse pa kostumet e tilla aq të përkryera, shfaqja nuk do të kishte madhështi. Kostumet tona qenë magjepse, dhe na bënë të ndihesh-im si të ishim në epokën e mesjetës, gjithashtu edhe skenografia iu përshtat atij stili.

Shfaqja filloi. Pika jonë teatrale ishte si një ëmbëlsirë për fund. Ishte një përjetim shumë i bukur në skenë, teksa ne gjindeshim para qindra njerëzve. Të gjithë ishin të mahnitur dhe duartrokitjet nuk dinin të ndaleshin. Kjo na bëri të ndiheshim krenarë dhe na dha kurajo të vazhdojmë me projekte të tjera.


AktorëtVeton Guraziu – XI b, Xheladin Isma, Drin Berisha – XI c


34

Kalimi në shumë periudha historike dhe ndryshimet që kanë ndodhur në to na ka bërë që të jemi ata të cilët jemi ne sot, njerëz me një bagazh të pasur historik dhe me shumë veçanti.Duke u mbështetur në këto pohime kemi vendosur që çdo 16 prill, duke filluar nga klasa e shtatë e deri në klasën e dhjetë, së bashku me profesorin Migjen Baftijaj, të paraqesim në forma të ndryshme në kabinetin e historisë, karakteristikat e disa nga periudhave më të rëndësishme nga të cilat janë kushtëzuar shumë ndodhi.

Kështu ne së pari filluam me një figurë shumë dominuese, me Skënderbeun. Duke marrë parasysh se ishim në klasë të shtatë, njohuritë tona nuk ishte se arrinin majën, mirëpo meg-jithatë ato njohuri të përgjithshme që i kishim dëgjuar gjatë orës së historisë na bënin si ca fëmijë që te vizitorët në kabinet reflektonim një mendim shumë unik dhe karakterisitik. Pikërisht kjo gjë solli edhe shumë vizitorë të huaj, të cilët ishin të interesuar dhe prisnin shpjegimin tonë.

Për të vazhduar më pas me klasën e tetë ku tanimë në lëndën e historisë filluam t'i dallojmë periudhat historike njëra nga tjetra, duke u bazuar këtu, si temë shtjelluam Rilindjen Kom-bëtare. Një temë më e gjerë dhe me zhvillime shumë të mëdha, që vërehen edhe sot. Kështu përmes fotove dhe projekteve të përgatitura prekëm shumë tema, si zhvillimin e letërsisë, kuvendet e ndryshme, traktatet. Madje kishim fshehur fotot e dy shkrimtarëve duke kri-juar kështu një lloj kuizi të vogël ku vlen të përmendet entuziazmi dhe dëshira e madhe e fëmijëve të vegjël për të zbuluar fotot e shkrimtarëve të fshehur. Gjatë kësaj kohe patëm

më shumë vizitorë si dhe kishim përgatitur disa broshura në gjermanisht dhe anglisht mbi zhvillimet historike të kësaj kohe, gjë që tërhoqi interesimin e shumë vizitorëve.

Më pas duke marrë parasysh se i afroheshim 100 vjetorit të Pavarësisë, për vitin tjetër zgjo-dhëm temën 100 vjet shtet shqiptar, duke përfshirë personazhe, libra, traktate, kuvende, mënyra të qeverisjes. Pasiqë ishte temë e veçantë, natyrisht se meritonte një trajtim ndryshe dhe shtjellim të veçantë. Për këtë vendosëm që përmes shkronjave të gazetave të cilat kishin mbuluar muret të reflektonin me foto mbi ngjarje që e karakterizonin këtë periudhë, kurse në disa banka gjendeshin edhe disa libra të cilët rrëmbyen kohën e shumëkujt, duke i kujtuar kështu secilit diçka të veçantë.

Tanimë kishim prekur gati pak nga secila pjesë e historisë, mirëpo zhvillimet në historinë e popullit shqiptar janë ato që më së shumti debatohen, për këtë arsye duke u lidhur sërish me shqiptarët herën e fundit zgjodhëm si temë kulturën e shqiptarëve, duke u thelluar kështu në mënyrën e veshjes, të folurit, stolitë, zanatet etj. Duke përfunduar kështu katër vjet paraqitje temash të ndryshme që shpeshherë ngjallën debate, pyetje e nganjëherë edhe mospajtime mes vizitorësh. Mirëpo e veçanta mbetet në atë se madje edhe një punë sado e vogël gjatë përgatitjeve të bënte të ndiheshe pjesë e një historie të tërë, ku mendimi yt, ndonëse i paraqitur nga një kënvështrim shumë i thjeshtë, kishte vlerë dhe respektohej nga të gjithë. Në përmbyllje mund të thuhet se historia, me apo pa qëllim, na përcjellë në secilin hap të jetës sonë.


Katër periudha të ndryshme gjatë katër viteve në kabinetin e historisëDonjeta Meta – X a


35

Sehr geehrter Herr Botschafter, sehr geehrter Herr Staatssekretär, lieber Reinhold Festge, sehr geehrte Damen und Herren!

Für die Freunde und Förderer der Asociation "Loyola–Gymnasi-um" möchte ich Ihnen von Pater Happel SJ, dem Direktor des Loyola–Gymnasiums, der heute hier von Jürgen Schwarzbach vertreten wird, die herzlichsten Grüße übermitteln. Pater Happel verbindet seine Grüße mit dem tiefen Dank des Loyola–Gymna-siums, seiner Lehrer und Erzieher und vor allem der Schüler und deren Eltern.Der Dank richtet sich an Sie alle, an erster Stelle aber an die Ausbilder der Unternehmen, die sich nun schon im vierten Jahr unter der bewährten Führung von Alfons Tentrup um die Absol-

venten des Loyola–Gymnasiums kümmern, damit ihnen eine berufliche Perspektive für die Zukunft eröffnet werden kann. In diesem Zusammenhang finde ich es besonders bemerkens-wert, dass eine große Delegation des kosovarischen Bildungsministerium mit Ihnen, Herr Generalsekretär, zusammen mit dem Botschafter der Republik Kosovo zu uns gekommen ist. Sie werden sich mit eigenen Augen über die Möglichkeiten der Berufsausbildung in Deutschland (duale Ausbildung) und den Erfolg der hiesigen Ausbildungsinitiative für Schü-ler des Loyola–Gymnasiums informieren. Das lässt mich hoffen, dass das Ministerium auch in Zukunft der kosovarischen privaten Schule Loyola–Gymnasium die nötige, amtliche Unter-stützung gewährt – immerhin liefert das Loyola–Gymnasium von Beginn an landesweit die besten Abiturergebnisse. Den freundlichen Worten meiner Vorredner schließe ich mich im Übrigen gerne an.Lassen Sie mich aber noch mit einer kleinen Episode enden: Am 16. April eines jeden Jahres erinnert das Loyola–Gymnasium an die Grundsteinlegung im Jahr 2005 mit einem Tag der offenen Tür, an dem bis zu 1000 Besucher kommen, darunter auch zahlreiche Gäste aus dem Ausland. Bei der Ausrichtung dieser Veranstaltung wird das Loyola–Gymnasium von Beginn an in großzügiger Weise vom Deutschen Bundeswehr–Kontingent im Rahmen der KFOR unterstützt. In den ersten Jahren stand dabei vor allem auch die Frage der Sicherheit im Vordergrund – das hat sich zum Glück inzwischen zum Positiven geändert. Am 16.4.2007 rief der damalige Oberkommandierende der KFOR, der deutsche General Kather, im Rahmen seiner Ansprache im Schulhof den Schülern und zukünftigen Absolventen des Loyola–Gym-nasiums zu: "Ihr, die Jugend, seid die Zukunft des Kosovo – und wir, die KFOR, garantieren eure Sicherheit."Jetzt, nur wenige Jahre später, im Jahre 2013, General Kather ist längst im Ruhestand, die Sicher-heitslage hat sich stark verbessert, Kosovo ist ein unabhängiger Staat und die Jugend, soweit sie am Loyola–Gymnasium das staatliche Abitur und zusätzlich auch noch das hauseigene Abitur bestanden hat, kann sich bei uns beruflich aus– und weiterbilden, sodass ich den kosovarischen Auszubildenden und Praktikanten in Anlehnung an General Kather heute zurufe: "Ihr seid die Zukunft Europas!"

Ausbildungsinitiative Iniciativa arsimore

Eröffnung des 3. Praktikums für das Loyola–GymnasiumGrußworte im Carl–Haver–Forum Oelde am 25.3.2013Michael Werhahn–Röttgen

36

Këtë pyetje nuk ia bëjnë vetes vetëm nxënë-sit tanë. Kjo shpeshherë na bëhet edhe nga miqtë e përkrahësit tanë. Disa janë angazh–uar për gjetjen e përgjigjes së mundshme në këtë pyetje dhe e kanë jetësuar nismën arsimore.

Para së gjithash, miqtë tanë në Beckum dhe Oelde janë angazhuar për këtë. Gjithnjë, në vjeshtë, ua prezantojmë maturantëve tanë të ardhshëm dhe prindërve të tyre kompa-nitë dhe ofertat që kanë ata.

Të gjithë të interesuarit kanë mundësinë që edhe në bisedat individuale të informohen dhe pastaj të vendosin nëse duan që të kon-kurrojnë në prillin e vitit të ardhshëm për një punë praktike në Gjermani.

Pastaj, kandidatëve më të mirë u ofrohet kontrata e mësimit në Gjermani, shumë herë edhe me mundësinë për përcjellje pro-fesionale, ose vazhdimin e studimeve në Gjermani.

Abitur – und was dann? Matura – dhe pastaj?

Diese Frage stellen sich nicht nur unsere Schüler, sie wird uns auch immer wieder von unseren Freunden und Förderern gestellt. Einige haben sich nun an eine mögliche Beantwortung dieser Frage gemacht und die Ausbildungsinitiative ins Leben gerufen.

Vor allem unsere Freunde in Beckum und Oelde haben sich hier engagiert und ver-pflichtet. Jeweils im Herbst stellen sie unseren künftigen Abiturienten und deren Eltern ihre Firmen und Ausbildungsangebote vor.

Alle Interessierten können sich auch in Ein-zelgesprächen genauer informieren, um dann zu entscheiden, ob sie sich für ein Berufspraktikum im April des Folgejahres in Deutschland bewerben wollen.

Den besten Kandidaten wird danach ein Ausbildungsvertrag in Deutschland ange-boten. Vielfach auch mit der Option zu einem berufsbegleitenden oder einem anschließenden Studium in Deutschland.

Es heißt: Viel ändert sich mit der Zeit. Man sieht die Dinge anders, heißt es. Mittlerweile ist schon ein Jahr vergangen, seit ich in Deutschland wohne und ich kann nur sagen, es stimmt. Viele Sachen sehe ich nun mit anderen Augen als vorher. Die Unter-schiede zwischen Deutschland und Kosovo haben dies bewirkt. Es fängt bei ganz einfachen Sachen an, wie z.B. der Sprache und Kultur. Wenn man in eine neue Kultur eintaucht, lernt man offener zu sein, andere Meinungen zu akzeptieren.

Anfangs haben mir viele Sachen in Deutschland nicht gefallen. Die Geschäfte waren anders aufgebaut, die Stadt war anders, die Leute reden anders mit dir und du kennst niemanden. Im Kosovo dagegen kannte man die halbe Stadt, man konnte bis spät in die Nacht einkaufen und die Menschen dort sahen vieles nicht so eng. Doch mit der Zeit lernte ich, dass alle Regeln einen Sinn

haben. Ich merkte, dass die Stadt abends still wurde und man seine Ruhe hatte. Ich merkte, dass man nicht immer einkaufen muss, sondern vorsorglich Vorräte anlegen kann, dass man beginnt auch hier die Menschen langsam zu verstehen.

Natürlich fehlen mir trotzdem viele Dinge. Meine Familie z.B. kann mir niemand ersetzen. Oder auch viele Kleinigkeiten, die zu Hause ganz normal sind, habe ich hier nicht. Sei es, das fertige Mittagessen von Mama, eine große Familienfeier oder meine Lieblingsfernsehsen-dung. Viele Sachen musste ich mir abgewöhnen.

Gleichzeitig aber gewann ich viel dazu. Nicht umsonst bin ich nach Deutschland gekommen, denn hier bekommt man Möglichkeiten, von denen man im Kosovo teilweise leider bislang nur träumen kann. Nehmen wir das Schulsystem, das in Deutschland weitaus besser organi-siert ist und sehr viel erfolgreicher, als das vieler anderer Länder. Aber auch die plötzliche Selbstständigkeit wird einem durch den neuen Lebensraum und die eigene Wohnung sozusa-gen aufgezwungen. Genau dies macht einen aber sehr viel stärker und rückblickend kann ich sagen, dass ich mich durch die Notwendigkeit, eigene Entscheidungen treffen zu müssen, sehr verändert und weiterentwickelt habe.

Was mir aber von Anfang an am meisten gefallen hat, ist die Selbstverständlichkeit, mit der ich aufgenommen wurde. Niemand hat mich merken lassen, dass ich nicht aus Deutsch-land komme, sondern ich wurde sofort in die Gemeinschaft integriert. Insgesamt will ich behaupten, dass es sehr schwierig ist, die Unterschiede zwischen Deutschland und Kosovo aufzuzählen.

Ich kann aber eines mit Sicherheit sagen: Unterschiede gibt es, viele kleine, ungewohnte Din-ge, aber es gibt nichts, was mich dazu verleiten würde, meine Entscheidung nach Deutsch-land zu gehen zu bereuen, denn ich bekomme viel mehr, als ich aufgeben musste.

Thuhet se shumëçka ndryshon me kalimin e kohës dhe shumë gjëra i sheh më ndryshe. Deri tani ka kaluar një vit që po jetoj në Gjermani dhe mund të them se është e vërtetë: shumë gjëra i shoh me sy tjetër tani. Këtë e kanë sjellë ndryshimet mes Kosovës dhe Gjermanisë, duke filluar nga gjërat më të thjeshta, si p.sh. gjuha dhe kultura. Duke njohur një kulturë tërësisht tjetër, mësohesh të jesh më i hapur dhe të pranosh mendime tjera.

Në fillim Gjermania nuk më ka pëlqyer aspak. Dyqanet dukeshin ndryshe, qyteti ishte ndrys-he, madje edhe njerëzit flisnin ndryshe. Askush nuk të njihte. Në anën tjetër në Kosovë ishte e njohur për mua më shumë se gjysma e qytetit, mund të blija gjëra deri në mes te natës dhe njerëzit shumë gjëra i merrnin më lirshëm. Por kohë pas kohe kuptova se të gjitha rregullat e kishin një kuptim. Vërejta që, kur qyteti natën pushonte, dilte në pah një qetësi e këndshme. Vërejta që nuk kisha nevojë gjithmonë të shkoja nëpër dyqane, pasi të gjitha gjërat i kisha në banesë dhe vërejta që njerëzit dalëngadalë filluan të më dukeshin të njohur.

Normalisht që prapëseprapë më mungonin shumë gjëra. Familjen time p.sh. nuk mund ta zëvendësoja. Detaje nga jeta ime në Kosovë, të cilat këtu thjesht nuk mund të ndodhnin. Qoftë ajo dreka nga duart e nënës sime, një festë familjare apo edhe seriali im i preferuar, që nuk e kisha këtu.

U mësova të jetoj pa shumë gjëra. Në anën tjetër fitova shumë. Nuk kam ardhur pa arsye në Gjermani. Këtu më është dhënë një mundësi, për të cilën në Kosovë fatkeqësisht ende vetëm ëndërrojmë. Marrim si shembull sistemin shkollor në Gjermani, i cili është më i mirë se në shumë vende të tjera. Ose pavarësimi që na është dhënë papritur, duke pasur parasysh faktin që ne jetojmë vetë këtu. Megjithatë pikërisht kjo na bën më të fortë dhe kur mendohem për të kaluarën, vërej që jam zhvilluar shumë sa i përket marrjes së vendimeve për veten.

Por gjëja që më ka pëlqyer më së shumti është ngrohtësia me të cilën më kanë pritur këtu. Asnjëherë nuk më kanë bërë të ndihem se nuk jam pjesë e tyre, përkundrazi më kanë pranu-ar menjëherë në shoqërinë e tyre. Në përgjithësi mund të them se është mjaft e vështirë t'i numëroj dallimet mes Kosovës dhe Gjermanisë.

Por një gjë mund të them me shumë bindje: dallimet ekzistojnë dhe ndoshta janë shumë. Megjithatë asnjë prej tyre nuk mund të më pendojë për vendimin që kam marrë për të ardhur në Gjermani, sepse këtu kam fituar shumë më shumë se sa që kam humbur.

Ausbildungsinitiative

Deutschland – Kosovo, was ich mag und was mir fehltVjollca MustafaMatura 2011/12 – Ausbildung bei Haver & Boecker

Iniciativa arsimore

Gjermani – Kosovë: çfarë më pëlqen dhe çfarë më mungonVjollca Mustafa

37

Beginn der Ausbildung 2009Shala, Arian Haver & Boecker Mechatroniker * (abgeschlossen 2012)

Beginn der Ausbildung 2011Temaj, Rrita Haver & Boecker Industriemechaniker *Bisaki, Nikson Haver & Boecker Mechatroniker *Shabani, Dardan Beumer Konstruktionsmechaniker Bala, Arjan Göcking Konstruktion Technischer Produktdesigner *Kqiraj, Arlinda Dres. Schwert, Röschinger Medizinische FachangestellteNurkollari, Aneta Medienservice Farbsatz Mediengestalterin Digital und PrintParashumti, Ervin Medienservice Farbsatz Mediengestalter Digital und Print

Beginn der Ausbildung 2012Mustafa, Vjollca Haver & Boecker Industriemechaniker *Sfishta, Dimal Haver & Boecker MechanikerKryeziu, Ardit Beumer IndustriemechanikerRruka, Florian GEA Westfalia Seperator FachinformatikerKastrati, Anita Göcking Konstruktion Technische ProduktdesignerinKabashi, Gresa Göcking Konstruktion Technische ProduktdesignerinDedaj, Fatjon ThyssenKrupp Polysius Technischer ProduktdesignerXhoxhaj, Agim ThyssenKrupp Polysius Technischer ProduktdesignerXhafiqi, Armend ASB OV Neustadt Altenpfleger Bajraktari, Albulena Asklepios–ASB Klinik Gesundheits– und KrankenpflegeTunaj, Gloria Asklepios–ASB Klinik Gesundheits– und Krankenpflege

Beginn der Ausbildung 2013Hajdaraj, Donika Dres. Schwert, Röschinger Medizinische FachangestellteHimaj, Mergim Göcking Konstruktion Technischer ProduktdesignerHoti, Aurela Asklepios–ASB Klinik Gesundheits– und KrankenpflegerinKaraqica, Leonit Haver & Boecker IndustriemechanikerKastrati, Ard Hammelmann IndustriemechanikerLlapatinaca, Anyla Asklepios–ASB Klinik Gesundheits– und KrankenpflegerinLleshi, Art GEA Westfalia Seperator FachinformatikerMustafa, Valon Haver & Boecker MechatronikerUkimeri, Genta Fielmann AugenoptikerinZegiri, Ardit Beumer IndustriemechanikerZeqiri, Arbias CAE Engineering u. S. GmbH Technischer Produktdesigner *

* parallel Studium an der FH Südwestfalen


Wo sind unsere Teilnehmer an der Ausbildungsinitiativein Ausbildung

Iniciativa arsimore

Teilnehmende Firmen

38

MVZAugenärtzliche GemeinschaftspraxisDr. med. G. SchwertDr. med. F. Röschinger und Partner

Die Zeit rennt. Ein Jahr ist wieder vorbei. So schnell. Genau vor einem Jahr hat alles angefan-gen. 27. Juli 2012, mein erster Tag in Deutschland. Und jetzt August 2013, Sommerferien in Kosovo. Aber das, was dazwischen gelaufen ist, ist viel mehr. Das kann man nicht in einem Satz zusammenfassen.

Als Erstes erzähle ich kurz von meiner Ausbildung als technische Produktdesignerin, die ich bei der Firma Göcking Konstruktion GmbH in Oelde mache. Die Ausbildung dauert dreiein-halb Jahre, aber man kann sie auf drei Jahre verkürzen. Wenn man das so sieht, bedeutet das, dass ich bis jetzt schon ein Drittel geschafft habe.

Während des ersten Ausbildungsjahres fertigten wir Grundkonstruktionen, 2D–/3D–Zeich-nungen an, nahmen an einigen Projekten mit Real– und Gymnasialschülern in Oelde teil oder leiteten diese Projekte selber. Für viele Zeichnungen verwendeten wir auch Computer mit CAD–Systemen. Aber das ist nur ein Teil meiner Ausbildung; das ist, was wir 3 Tage in der Woche in der Firma machen. Zwei Wochentage sind wir in der Berufsschule, wo wir vor allem auch auf die Fachtheorie vorbereitet werden.

Obwohl ein Jahr sehr schnell vergeht, hat man auch für andere Aktivitäten, außerhalb der Ausbildung, Zeit. Ich war ganz oft mit meinen Freunden unterwegs, viele von denen sind auch Deutsche. Wir haben verschiedene Städte besucht, eine neue Kultur, neue Leute ken-nengelernt, anderes Essen probiert, ein neues Leben entdeckt. Wir gingen auch auf Partys, in die Stadt, in die Disco, ins Kino, ins Fitness–Studio.

Trotz allem habe ich manchmal Heimweh und will gerne zurückkehren. Aber es ist klar, dass das Leben manchmal nicht so leicht ist, und wenn man ständig aufgeben will, kommt man nie ans Ziel. Alles was man tun sollte, ist positiv denken und froh sein über das, was man schon erreicht hat, die netten Menschen, die man kennengelernt hat, die neuen Freunde und auch über die neuen Erfahrungen, die man gesammelt hat.

Koha ikën. Një vit kaloi. Kaq shpejt. Pikërisht para një viti filloi gjithçka. 27 korrik 2012, dita ime e parë në Gjermani, gusht 2013, pushime verore në Kosovë. Por ato që kanë ndodhur gjatë këtij viti janë më shumë se kaq; nuk mund të përmblidhen në vetëm një fjali.

Kështu unë do të tregoj së pari për shkollimin tim profesional si dizajnuese e produkteve teknike, të cilin e bëj tek firma Göcking Konstruktion GmbH në Oelde. Ky shkollim zgjat tre vjet e gjys-më, por ekziston edhe mundësia për ta shkurtuar atë në tre vjet.

Gjatë vitit të parë, që tashmë ka përfunduar, kemi mësuar kon-struktimet themelore, kemi bërë vizatime e skica me programe të ndryshme kompjuterike (CAD), kemi marrë pjesë në shumë projekte me nxënës të shkollave të mesme dhe disa prej tyre i

kemi organizuar vetë. Megjithatë kjo është vetëm një pjesë e asaj që unë bëj gjatë javës, thënë më saktë, kjo është ajo që bëj tri ditë në javë. Dy ditë të tjera shkoj në shkollën profe-sionale, ku përgatitemi më shumë në pjesën teorike.

Edhe pse një vit kalon me të vërtetë shpejt, mbetet prapëseprapë kohë e lirë për aktivitete të tjera përveç shkollimit. Këtë kohë unë e kam kaluar në të shumtën e rasteve me miqtë e mi, shumë prej tyre edhe gjermanë. Së bashku kemi vizituar shumë qytete, kemi njohur njerëz, një kulturë të re, kemi provuar ushqime të ndryshme, kemi zbuluar një jetë të re. Kemi shkuar në disko, kinema, fittness studio.

Megjithatë përkundër gjithë këtyre aktiviteteve, të merr shpeshherë malli edhe për familjen dhe gjëja e vetme që dëshiron të bësh është të kthehesh. Por dihet që jeta nuk është aq e lehtë ndonjëherë dhe nëse mendojmë të dorëzohemi para çdo pengese që na paraqitet, atëherë nuk do të arrijmë kurrë të përfundojmë atë që dikur e kemi nisur. Ajo që na mbetet të bëjmë, është të mendojmë pozitivisht dhe të jemi të lumtur për atë që kemi arritur, miqë-sitë e reja që i kemi krijuar, njerëzit e shumtë që kemi njohur, përvojën që kemi mbledhur.


Ein Jahr nach dem Abitur – ein Jahr in DeutschlandGresa KabashiMatura 2012 – Ausbildung bei Göcking

Iniciativa arsimore

Një vit pas maturës – një vit në GjermaniGresa Kabashi

39

Verehrte Gäste, liebe Schülerinnen und Schüler,

allen ein herzliches Willkommen. Ich freue mich, dass Sie, Frau Milena Tutsch, als Leiterin der Presse– und Kulturabteilung der Deutschen Botschaft zu uns gekommen sind, um die Urkunden zum Deutschen Sprachdiplom zu übergeben.

Die bestandene Prüfung zum Deutschen Sprachdiplom verleiht einem Teil unserer Schüler die sprachliche Möglichkeit, in Deutschland zu studieren. Sie ist für einen weiteren Teil das Tor, das zum Studienkolleg einer deutschen Universität führt. Und sie ist eingebettet in eine Loyola–Abiturprüfung im Fach Deutsch als Fremdsprache, die sich am Europäischen Refe-renzrahmen für das Erlernen von Fremdsprachen orientiert und in dieser Form schon seit Jahren beispielsweise in Frankreich als zentrales Deutschabitur üblich ist. Damit habe ich einen Punkt angesprochen, der typisch für das Loyola–Gymnasium und gleichzeitig auch sehr wichtig für die Fortentwicklung dieses Landes ist, nämlich den Schü-lern zusätzliche Qualifikationsmöglichkeiten anzubieten.

Wir tun dies, indem Deutsch ab der sechsten Klasse in Grund– und Leistungskursen unter-richtet wird, das ist viel mehr, als der staatliche Lehrplan verlangt. Wir tun dies, indem, ebenfalls ab der sechsten Jahrgangsstufe, Latein unterrichtet wird und wir haben dazu ein eigenes Lehrwerk entwickelt. Wir bieten verstärkten Albanisch– und Mathematikunterricht an, um die Defizite zu beheben, mit denen die Sechstklässler zu uns kommen. Wir wollen unseren Schülern zu einem vertieften Verständnis verhelfen für die erste Fremdsprache, die sie lernen.

Unsere Motivation ist es, nicht nur Wissen und Können zu vermitteln, sondern vor allem Bildung. Damit können unsere Abiturienten auch in der Zukunft etwas anfangen, denn in unserer schnelllebigen Zeit veraltet Wissen sehr rasch. Die Zukunft wird ohne Zweifel aber demjenigen gehören, der gelernt hat, auf der Basis von solidem Wissen zu denken, zu ver-gleichen, zu analysieren, zu beurteilen und der so zu eigenen Transferleistungen befähigt ist.

Für uns und auch für Euch, liebe Schülerinnen und Schüler, soll das erworbene Deutsche Sprachdiplom ein Ansporn sein, auch wei-terhin fleißig für eine bessere Zukunft Eures Vaterlandes zu arbeiten.

Für Euren weiteren Lebensweg wünsche ich Euch von ganzem Herzen alles erdenklich Gute und alles Glück dieser Welt.

Schule

Grußwort zur Verleihung der DSD–Urkunden am 18.5.2013P. Walter Happel SJ

Shkolla

Fjala përshëndetëse gjatë shpërndarjes së diplomave të gjuhës gjermane 18.5.2013Atë Walter Happel SJ

40

Të nderuar mysafirë, të dashura nxënëse dhe nxënës,

ju uroj të gjithëve mirëseardhje të përzemërt. Gëzohem që ju, Zonja Milena Tutsch si udhëhe-qëse e dikasterit të shtypit dhe kulturës pranë Ambasadës Gjermane në Prishtinë keni ardhur për t‘ua dorëzuar diplomat e gjuhës gjermane nxënësve tanë.

Dhënia e provimit për diplomën e gjuhës gjermane u ofron nxënësve mundësi më të mëdha të regjistrimit të studimeve në Gjermani. Ajo u hap dyert për t'i regjistruar studimet në koleg-je universitare, në ndonjërin nga universitetet e Gjermanisë. Provimi për diplomën e gjuhës gjermane është gjithashtu pjesë e provimit të maturës së brendshme në Loyola–Gymnasium në lëndën e gjuhës gjermane si gjuhë e huaj, e cila është e orientuar në kornizën e bashkimit europian për mësimin e gjuhëve të huaja dhe në këtë formë njihet me vite të tëra si provim shtetëror i maturës edhe në vende të tjera, për shembull në Francë.

Me këtë e preka një pikë, e cila është tipike për Loyola–Gymnasium, dhe njëkohësisht edhe shumë e rëndësishme për zhvillimin e mëtutjeshëm të këtij vendi, pasi nxënësve u ofron mundësi shtesë për kualifikimin e tyre.

Ne e arrijmë këtë duke ofruar mësimin e gjuhës gjermane nga klasa e gjashtë dhe atë si për nxënësit me prirje më të mirë për gjuhë, po ashtu edhe për grupet e avansuara të gjuhës gjermane dhe kjo është shumë më shumë sesa ajo që lypset nga planprogramet shtetërore. Kështu veprojmë edhe me gjuhën latine, e cila ligjërohet nga klasa e gjashtë, dhe atë me librat të cilat i kemi punuar vetë. Ne japim orë shtesë në gjuhën amtare dhe në matematikë, që të mund të plotësohen deficitet, me të cilat vijnë nxënësit e klasave të gjashta. Ne dës-hirojmë t‘u ndihmojmë nxënësve tanë në të kuptuarit e thellë të gjuhës së parë të huaj, të cilën e mësojnë ata.

Motivimi ynë nuk është vetëm ndërmjetësimi i dijes dhe i asaj që mundemi, por para së gjit-hash është formimi dhe arsimimi i tyre. Me këtë maturantët tanë mund të fillojnë diçka në të ardhmen, sepse në kohën e sotme, dija po vjetrohet shumë shpejt. Por pa dyshim e ardhmja i takon atij, i cili ka mësuar të mendojë nga baza e dijes solide, i atij, i cili ka mësuar të krahasojë, të ana-lizojë, të gjykojë dhe i atij, i cili është i aftë të reflektojë atë që di.

Për ne, dhe gjithashtu për ju, të dashura nxënëse dhe nxënës, diploma e marrur e gjuhës gjermane duhet të jetë një nxitje, që edhe më tutje të punoni me zell për një të ardhme më të mirë të atdheut tuaj. Për rrugëtimin e mëtutjeshëm jetësor, ju dëshiroj nga zemra të gjitha të mirat dhe gjithë lumturinë e kësaj bote.

"Gott hat die Armut nicht erschaffen. Er erschuf nur uns. Das Einzige, was die Armut beseiti-gen kann, ist miteinander zu teilen." (Mutter Theresa)

Unter diesem Motto brachen wir Mitte Juni zu unserer zweiten Wohltätigkeitsreise auf. Die-ses Mal aber mit neuen Schülern und aus eigener Initiative, nachdem wir letztes Mal eine große Hilfe von der Organisation "Mutter Theresa" bekommen hatten.

Zum zweiten Mal also hatten Schüler, Eltern, Kollegen und Freunde Lebensmittel, Hygiene-artikel, Schulsachen, Spielzeug und dieses Mal auch Kleider mitgebracht. Diese wurden wie letztes Jahr in die Schulaula gebracht und in Kartons verpackt. Interessant ist es doch immer wieder zu sehen, wie vor allem unsere Kleinen der sechsten Klassen sehr viel Freude daran haben. Mit vollen Tüten und lachenden Gesichtern kamen sie an diesen Tagen in die Schule und mit einem ganz großen Stolz zeigten sie, wie hilfsbereit und großherzig sie doch sind.

Die Liste der bedürftigen Familien hatten wir noch vom letzten Jahr. Und schon konnte unse-re Reise mit einem unserer kleinen Schulbusse und zwei Autos unserer Sportlehrer beginnen. Unser erstes Ziel waren Familien, die in Sozialwohnungen leben. Viele unserer Schüler, die in Prizren leben, wussten nicht einmal, dass es solche Häuser gibt. Sie sprachen mit den Leuten und man sah, dass sie ihnen helfen wollten sich nicht alleine zu fühlen und dass jemand an sie denkt. Wir fuhren auch nach Zhur, ein kleines Gebiet außerhalb Prizrens. Dort lebt ein 81–jähriger Mann, der einen schwer behinderten Sohn im Rollstuhl zu pflegen hat. Die Rente reicht nicht aus, um auch nur die elementaren Bedürfnisse seines Sohnes zu befriedigen. Deswegen fährt der alte Mann jeden Tag nach Prizren, um dort Feuerzeuge und sonstige Kleinigkeiten zu verkaufen. Zu Hause kümmert sich seine Frau um den Sohn. Viele unserer Schüler kannten ihn, wussten aber nicht, dass er ein solches Leben führt. Sie fragten sich deswegen auch gleich, ob den Mann denn auch andere Leute sehen und vor allem: Warum bekommt er keine behördliche Unterstützung?

Schule

Solidaritätswoche 2012/13 Prof. Vlora Grajçevci

Shkolla

41

Leicht war es für uns und unsere Schüler nicht. Ihnen sah man die Betrübnis, die Traurigkeit und vor allem Mitleid an. Und schon bom-bardierten sie uns mit vielen Fragen: Warum denn diese Menschen unter solchen armseligen Umständen leben und warum viele ihrer Kinder deswe-gen auch nicht in die Schule gehen? Denn viele dieser Kinder schämen sich in die Schule zu gehen, weil sie wegen ihren alten Kleidung und ihrer finanziellen Verhältnisse gehänselt werden. Traurig, aber wahr.

Diese Initiative hatte nicht nur das Ziel diesen Familien zu helfen, son-dern auch das Gefühl in unseren Schülern zu wecken, an andere zu denken und sich gegenseitig zu hel-fen. Die Aktion sollte auch darüber aufklären, dass es Menschen gibt, die ein solches Schicksal erleiden und die Unterstützung der Gesell-schaft brauchen.

Das wurde wohl auch erreicht.

HaushaltKalenderjahr 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 2014*

Haushalt 489.467 549.631 874.699 988.084 1.016.105 1.145.639 1.252.011 1.336.877 1.500.000 1.550.000

Einnahmen aus Gebühren 66.050 230.960 418.362 562.345 708.781 825.407 861.072 1.562.679 1.250.000 1.300.000

Ergebnis vor Spenden –423.417 –318.671 –456.337 –425.739 –307.324 –320.232 –390.938 225.802 –250.000 –250.000

* Zahlen geschätzt

SchülerSchuljahr

2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14

∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂

Schüler

– extern 135 60 75 236 102 134 375 166 209 411 191 220 394 184 210 399 172 227 457 187 270 511 215 296 600 262 338

– intern 30 11 19 81 27 54 114 41 73 151 66 85 159 65 94 179 73 106 157 57 100 147 56 91 144 55 89

Gesamt 165 71 94 317 129 188 489 207 282 562 257 305 553 249 304 578 245 333 614 244 370 658 271 387 744 317 427

MitarbeiterSchuljahr

2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14

∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂

Lehrer 13 4 9 21 6 15 30 12 18 35 13 22 37 12 25 37 13 24 39 14 25 40 14 26 42 17 25

Erzieher 5 3 2 6 5 1 7 4 3 9 5 4 10 5 5 10 5 5 8 4 4 8 4 4 8 4 4

Küche 1 –– 1 1 –– 1 2 1 1 2 1 1 2 1 1 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2

Pförtner 1 –– 1 1 –– 1 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 –– 2 2 2

Verwaltung 3 2 1 3 2 1 2, 5 1, 5 1 2, 5 1, 5 1 2, 5 1, 5 1 2 2 2 2 –– 2 2 –– 2 2

Leitung 2 –– 2 2 –– 2 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 –– 2 2 2

Gesamt 25 9 16 34 13 21 45, 5 18, 5 27 53, 5 19, 5 31 55, 5 19, 5 36 56 22 34 56 21 35 57 21 36 59 24 35

Schule – Statistik

Haushalt – Schüler – Mitarbeiter

42

BuxhetiViti kalendarik 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 2014*

Buxheti 489.467 549.631 874.699 988.084 1.016.105 1.145.639 1.252.011 1.336.877 1.500.000 1.550.000

Të ardhurat nga tarifa 66.050 230.960 418.362 562.345 708.781 825.407 861.072 1.562.679 1.250.000 1.300.000

Rezultati para donacioneve –423.417 –318.671 –456.337 –425.739 –307.324 –320.232 –390.938 225.802 –250.000 –250.000

* Vlerësimi

NxënësitViti shkollor

2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14

∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂

Nxënësit

– Të jashtëm 135 60 75 236 102 134 375 166 209 411 191 220 394 184 210 399 172 227 457 187 270 511 215 296 600 262 338

– Konviktorë 30 11 19 81 27 54 114 41 73 151 66 85 159 65 94 179 73 106 157 57 100 147 56 91 144 55 89

Gjithsej 165 71 94 317 129 188 489 207 282 562 257 305 553 249 304 578 245 333 614 244 370 658 271 387 744 317 427

BashkëpunëtorëtViti shkollor

2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14

∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂ ∑ ♀ ♂

Mësuesit 13 4 9 21 6 15 30 12 18 35 13 22 37 12 25 37 13 24 39 14 25 40 14 26 42 17 25

Edukatorët 5 3 2 6 5 1 7 4 3 9 5 4 10 5 5 10 5 5 8 4 4 8 4 4 8 4 4

Kuzhina 1 –– 1 1 –– 1 2 1 1 2 1 1 2 1 1 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2

Portierët 1 –– 1 1 –– 1 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 –– 2 2 2

Administrata 3 2 1 3 2 1 2, 5 1, 5 1 2, 5 1, 5 1 2, 5 1, 5 1 2 2 2 2 –– 2 2 –– 2 2

Udhëheqja 2 –– 2 2 –– 2 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 2 2 –– 2 2 –– 2 2 2

Gjithsej 25 9 16 34 13 21 45, 5 18, 5 27 53, 5 19, 5 31 55, 5 19, 5 36 56 22 34 56 21 35 57 21 36 59 24 35

Shkolla – Statistikë

Buxheti – Nxënësit – Bashkëpunëtorët

43

Das Lebewesen "Mensch" wird in der Geschichte sehr oft unter unterschiedlichen Vorzeichen beschrieben: So spricht Aristoteles, er lebte im vierten vorchristlichen Jahrhundert in Grie-chenland und war einer der bedeutendsten antiken Philosophen, vom Menschen als "zoon politikon", also einem Gemeinschaftswesen. Der Biologe betrachtet den Körper, das Skelett, die Organe, Eingeweide und Muskeln unter dem Aspekt ihrer unterschiedlichen Funktionen und ihrem Zusammenwirken. In der Anthropologie, also der Wissenschaft, die sich mit dem Menschen und seiner Entwicklung beschäftigt, gilt der Mensch (homo sapiens sapiens) als das Lebewesen auf der Erde, das die höchste geistige Entwicklung von allen Lebewesen erreicht hat. Der Mensch verdankt dies der Tatsache, dass sein Gehirn am höchsten von allen Lebewesen entwickelt ist und er sachorientiert denken kann. Der Mensch ist also ein vernunftbegabtes Wesen.

Was den Menschen von anderen Lebewesen demnach unterscheidet und damit auch aus-zeichnet, ist seine Vernunft. Das aber bedeutet, dass alles, was für sich in Anspruch nehmen will menschlich zu sein, sich vor der Vernunft verantworten lassen muss. Von dieser Ver-antwortung und den daraus resultierenden Handlungsweisen spricht auch Immanuel Kant (1724 – 1804) in seinem Kategorischen Imperativ, aber auch in Gedanken wie: "Habe Mut, dich deines eigenen Verstandes zu bedienen."

Ein zweites Phänomen neben der Vernunft unterscheidet den Menschen von allen anderen Lebewesen dieser Welt: Er kann sprechen. Denk– und Sprachvermögen sind also originär menschliche Fähigkeiten. Sind sie miteinander verknüpft, wenn ja, wie? Sind diese Fähigkei-ten vielleicht sogar identisch, wie in einer mathematischen Gleichung? Können diese exklu-siv menschlichen Fähigkeiten unabhängig voneinander existieren?

Wilhelm v. Humboldt (1767 – 1835) und später auch Ludwig Wittgenstein (1889 – 1951), bekannte Forscher, stellten die These auf, dass ohne Sprache kein Denken stattfinden kön-ne. Betrachten wir diese These genauer und stellen wir dazu ganz einfach Fragen:

Wenn es stimmt, was Anthropologen lehren, dann existieren Sprachen seit rund 200000 Jahren. Wir hören aber auch, und Ausgrabungsfunde bestätigen, dass die Urmenschen schon wesentlich früher Werkzeuge verwandt haben. Es scheint keinen Zweifel darüber zu geben, dass diese Menschen dazu ihren Ver-stand gebrauchten, auch wenn sie noch über keine Sprache ver-fügten. Wie kann das sein, wenn die o.g. These richtig ist?

In seinem Buch "Sprachinstinkt" 1) beschreibt Steven Pinker ein interessantes Phänomen, nämlich dass es uns allen gelegentlich passiert, einen Gedanken – also Gedachtes – äußern zu wollen, und dass uns dazu aber manchmal in wahrsten Sinn des Wortes die Worte fehlen und wir nicht wissen, wie wir unsere Gedanken ausdrücken sollen. Das erinnert an einen Satz aus dem "Zerbro-

Qenia "njeri" përshkruhet në histori shumë shpesh nën parashenja të ndryshme, kështu bie fjala, Aristoteli, i cili jetoi në shekullin e katërt para Krishtit në Greqi dhe ishte njëri nga filo-zofët më të rëndësishëm antik, flet për njeriun si për një "zoon politikon", pra për një qenie shoqërore. Biologu e trajton trupin, skeletin, organet e brendshme dhe muskujt në aspekte të ndryshme të funksioneve dhe bashkëveprimit të tyre. Në antropologji, pra në shkencën, e cila merret me njeriun dhe zhvillimin e tij, njeriu (homo sapiens) çmohet si qenia mbi tokë, që ka arritur zhvillimin më të lartë mendor nga të gjitha qeniet tjera. Njeriu këtë gjë ia dety-ron faktit që truri i tij është i zhvilluar më së shumti nga të gjitha qeniet e tjera dhe ai mund të mendojë në mënyrë objektive. Njeriu është, pra një qenie racionale.

Sipas kësaj, ajo çka e dallon njeriun nga qeniet e tjera dhe që njëkohësisht e shquan atë, është arsyeja e tij. Kjo, ndërkaq, do të thotë që gjithçka që ai për vete e konsideron se është njerëzore, duhet patjetër të përgjigjet para arsyes. Për këtë përgjegjësi dhe për mënyrat e veprimit që rezultojnë nga kjo, flet edhe Immanuel Kant–i (1724–1804) në imperativin e tij kategorik, por edhe në një mendim si ky: "Merrë guximin të shërbehesh me arsyen tënde."

Një fenomen i dytë që krahas arsyes e dallon njeriun nga të gjitha qeniet e tjera të kësaj bote, është se ai mund të flasë. Aftësitë për të menduar dhe për të folur janë, pra burim i aftësive njerëzore. A janë ato me njëra–tjetrën të nyjëtuara dhe, në qoftëse po, si? Ndoshta këto aftësi janë madje identike, si në një ekuacion matematikor? A mund të ekzistojnë këto aftësi ekskluzivisht njerëzore të pavarura nga njëra–tjetra?

Wilhelm von Humboldt–i (1767–1835) dhe më vonë edhe Ludwig Wittgenstein–i (1989–1951), hulumtues të njohur, shtruan tezën se pa gjuhë nuk mund të ketë mendim. Ta shikojmë në mënyrë më ekzakte këtë tezë dhe thjesht të shtrojmë pyetje në lidhje me:

Nëse është e vërtetë, ajo çka na mësojnë antropologët, atëherë gjuhët ekzistojnë që prej 200000 vjetësh. Por, bazuar në atë që kemi dëgjuar dhe nga gjetjet arkeologjike vërtetojnë që njerëzit primitivë kanë përdorur vegla shumë më herët. Në lidhje me këtë duket se nuk ka kurrfarë dyshimesh që këta njerëz e kanë përdorur arsyen e tyre, edhe pse ata ende nuk ishin në posedim të gjuhës. Si është e mundshme kjo, nëse teza e sipërpërmendur është e drejtë?

Në librin e tij "Sprachinstinkt" 1) Steven Pinker e përshkruan një fenomen interesant, pra që të gjithë neve, herë pas here, na ndodh të duam, të shprehim një mendim, pra diçka të men-duar dhe për këtë gjë, në kuptimin e mirëfilltë të fjalës, na mungojnë fjalët dhe nuk dimë si duhet t'i shprehim mendimet tona. Kjo na e kujton një fjali nga "Shtamba e thyerë" e Heinrich v. Kleist–it, ku thuhet: "Fakti që një mendim shprehet në mënyrë të ngatërruar nuk do të thotë se ai është menduar gjithashtu ngatërrueshëm."

Siç duket, është ashtu, se mendimi mund të zhvillohet edhe pa gjuhën. Çështja është ndër-kaq, se çka mendohet në këtë rast. Siç duket, është ashtu, se pikërisht proceset abstrakte janë të lidhura me gjuhën, në qoftë se, bie fjala, kujtojmë formulat matematikore, të cilat

Schule

Homo animal rationale est: Der Mensch ist ein vernunftbegabtes LebewesenP. Walter Happel SJ

Shkolla

Homo animal rationale est:Njeriu është qenie e arsyeshmeAtë Walter Happel SJ

44

chenen Krug" von Heinrich v. Kleist, in dem es heißt: "Die Tatsache, dass ein Gedanke verworren ausge-drückt wird, bedeutet nicht, dass er auch verworren gedacht worden sei."

Es scheint so zu sein, dass Denken ohne Sprache statt-finden kann, die Frage ist allerdings, was dann dabei gedacht wird. Es scheint auch so zu sein, dass gerade abstrakte Vorgänge an Sprache gebunden sind, wenn wir beispielsweise an mathematische Formeln denken, die sich nicht ohne weiteres per se und aus der Umwelt erschließen. Einigen wir uns einfach darauf, dass es zwischen Denken und Sprache Verbindungen gibt. Rolf Oerter, Prof. em. aus München, bearbeitet in einem seiner Werke diesen interessanten Fragenkomplex.

Jede Sprache ist also zutiefst menschlich, sie unterscheidet nicht nur die Menschen, son-dern macht es ihnen auch möglich besser zu kommunizieren, zu argumentieren, und unser Gehirn, unser Verstand ermöglicht es uns, Dinge im Gedächtnis abzuspeichern. Dies ist eine ganz wichtige Voraussetzung für Schule und Lernen. Schule greift ja sehr häufig immer wie-der auf Erfahrenes und Gelerntes, also im Gedächtnis Abgespeichertes zurück, um darauf weiter aufzubauen und neues Wissen, neue Fähigkeiten und Fertigkeiten zu vermitteln.

Bereits mehrfach habe ich darauf verwiesen, dass unser Gedächtnis trotz seiner enormen Speicherkapazität aber begrenzt ist und dort nicht alles gespeichert werden kann, was man zur Bewältigung des Lebens so alles als hilfreich oder auch nur brauchbar empfindet. Und hier kommt uns die Erfindung der Schrift zu Hilfe. Sie ermöglicht es uns, unser Gedächtnis zu entlasten, wenn Erfahrenes und Gelerntes aufgeschrieben und anderswo, etwa in Biblio-theken, verwahrt und so der Nachwelt erhalten oder, wie heute vielfach üblich, auf elek–tro-nischem Weg in Rechnern auf Dateien gespeichert wird.

Die Erfindung der beweglichen Letter und der Druckkunst um die Mitte des 15. Jahrhunderts war ein weiterer, ein revolutionärer Schritt. Durch diese Erfindungen wurden das Unterrich-ten und das Lernen revolutioniert, zumindest in den Regionen der Welt, in denen sie auch im Alltag für den Menschen genutzt wurden. An Stelle des bloßen Auswendiglernens wurde es jetzt auch wichtig zu wissen, wo etwas nachzuschlagen und zu entdecken war. Ungeheure Kapazitäten wurden so frei, eine Bildungsexplosion fand statt. Sie hält bis heute an. Ohne sie wären seinerzeit Erscheinungen wie Reformation und Aufklärung in Europa und von da ausgehend auch in anderen Ländern und Kontinenten nicht möglich gewesen. Eine weitere, viel spätere Auswirkung in den Schulen der westlichen Länder war in den 70–er Jahren des letzten Jahrhunderts die Methode des "Entdeckenden Lernens" .

Der Begriff der Globalisierung, der uns immer häufiger und in allen Bereichen begegnet,

nuk zbulohen lehtësisht për se dhe nga bota rreth nesh. Të pajtohemi thjesht për faktin se mes mendimit dhe gjuhës ka lid-hje. Rolf Oerter, profesor i merituar nga München–i, e trajton këtë kompleks çështjesh në veprat e tij.

Secila gjuhë, pra, është thellësisht njerëzore, ajo nuk i dallon vetëm njerëzit nga njëri–tjetri, por ajo ua bën atyre të mund-shme të komunikojnë më mirë, të argumentojnë dhe truri ynë, mendja jonë na e bën të mundshme që gjërat t'i deponojmë në kujtesë. Ky është një parakusht tepër i rëndësishëm për shkollën dhe mësimin. Shkolla i kthehet shumë shpesh asaj që është pro-vuar dhe asaj që është mësuar, pra, asaj që është deponuar në kujtesë për të ndërtuar më tej mbi të, për të mundësuar zhvilli-min e aftësive dhe shkathësive të reja.

Tashmë shumë herë kam tërhequr vëmendjen për atë që kujtesa jonë, edhe përkundër kapa-citeteve enorme të deponimit, është e kufizuar dhe jo gjithçka që është ndihmëtare dhe që është e përdorshme për t'i kapërcyer vështirësitë e jetës mund të deponohet atje. Këtu na vjen në ndihmë shpikja e shkrimit. Ai na mundëson ta shkarkojmë kujtesën tonë, nëse ne e kemi shkruar atë që kemi provuar dhe mësuar dhe diku tjetër, bie fjala, në bibliotekë, e rua-jmë dhe kështu e marrin pasardhësit tanë apo, siç është bërë sot shpesh zakon, deponohet përmes rrugës elektronike në kompjuter në skeda.

Shpikja e shkronjave të lëvizshme dhe e artit të shtypit, diku në mesin e shek. XV ishte një tjetër hap revolucionar. Përmes këtyre shpikjeve u revolucionarizuan mësimdhënia dhe mësimnxënia, së paku në ato rajone të botës ku ato ishin në përdorim në jetën e përditshme të njerëzve. Në vend të mësimit përmendsh, tani u bë e rëndësishme të dihet se ku mund të shfletohet për të mësuar diçka dhe ku mund të zbulohet diçka. Kapacitete të jashtëzakon-shme u liruan, kështu, ndodhi një eksplodim arsimimi. Ai vazhdon deri në ditët tona. Pa këtë arsimim nuk do të kishin qenë të mundshme shfaqje të tilla si reformacioni dhe iluminizmi në Evropë dhe, duke u nisur nga atje, edhe në vende dhe kontinente të tjera. Si rrjedhojë, shumë më e vonë ishte metoda e "mësimit zbulues" në shkollat e vendeve perëndimore, në vitet e '70–ta të shekullit të kaluar.

Nocioni i globalizimit, të cilin e ndeshim gjithnjë e më shpesh në të gjitha fushat, e shprehë sot këtë revolucionarizim që vazhdon. Në fakt bota jonë po bëhet gjithnjë e më vështirë e kuptueshme, gjithnjë e më komplekse dhe njëkohësisht gjithnjë e më e rrjetëzuar. Kush është ai që do t'ia dilte mbanë në këtë sistem të informacioneve që ndryshon në mënyrë të vrullshme?

Në cilin drejtim, pra, duhet të marshojë shkolla sot, nëse ajo do që t'i kualifikojë nxënëset dhe nxënësit e saj që ata t'u dalin zot detyrave të së ardhmes? Ajo duhet të mundësojë një edukim tërësor, ajo duhet t'i shërbejë zhvillimit mendor–intelektual si dhe emocional të të

Schule

Homo animal rationale est: Der Mensch ist ein vernunftbegabtes Lebewesen

Shkolla

Homo animal rationale est:Njeriu është qenie e arsyeshme

45

steht heute für diese anhaltende Revolutionierung. Tatsächlich wird unsere Welt immer schwieriger zu durchschauen, immer komplexer und gleichzeitig immer vernetzter. Wer soll sich in dem System sich anhaltend rasant verändernder Informationen noch zurechtfinden?

In welche Richtung also soll Schule heute marschieren, wenn sie ihre Schülerinnen und Schü-ler qualifizieren will, die Aufgaben der Zukunft zu meistern? Sie soll doch ganzheitliche Erziehung vermitteln, soll der geistig–intellektuellen als auch zur emotionalen Entwicklung des jungen Menschen dienen. Nur so wird der fähig werden, in persönlicher Freiheit und eigenverantwortlich klar und kritisch zu unterscheiden, um dann Entscheidungen zu fällen, die menschlich sind, weil sie vor der Vernunft verantwortet werden und vor ihr Bestand haben können, eben genau im Kant´schen Sinn: Danach soll der Mensch so handeln, dass der Grundsatz des Handelns jederzeit auch allgemeines Gesetz werden kann. Kann das über-haupt gelingen? Es verändert sich ja nicht nur das System der Informationen immer rasanter. Auch die Entscheidungsstrukturen, die damit verbunden sind, sind einem ständigen, sehr oft schon fast stündlichen Wechsel unterlegen.

Wie also kann eine Schule, ein Gymnasium, das seine Schülerinnen und Schüler auf die Übernahme von Führungsaufgaben vorbereiten soll, das tun? Die Grundlage für eine Ent-scheidung wird, dank andauernd und ständig wechselnder Informationen, doch immer nur bruchstückhaft und damit notwendiger Weise unvollständig sein. Lässt sich da überhaupt noch sachgerecht und verantwortungsvoll entscheiden? Nur das ließe sich nämlich vor der Vernunft verantworten. Verantwortungsvolle Entscheidung verlangt zuerst Wissen. Andern-falls wäre sie verantwortungslos. Das notwendige Wissen muss aber von irgendwo herge-holt werden. Die bereits erwähnten bruchstückhaften und wegen ihrer Wechselhaftigkeit unvollständigen Informationen können das erforderliche Wissen und damit die Kompetenz für situationsgerechte, verantwortungsvolle Entscheidungen nicht im erforderlichen Ausmaß liefern.

Jetzt könnte man versucht sein, sich am Gesetz zu orientieren. Aber an welchem? Muss sich das Gesetz nicht selber vor der Vernunft rechtfertigen? Gesetz ist gesetzt, ist Konven-tion und könnte durchaus auch anders vereinbart werden. Das Gesetz braucht ja selbst, um sich vor der Vernunft ausweisen zu können, eine hinreichende Begründung. Es braucht also eine Orientierung an Werten, die aus sich selbst heraus begründet sind, nicht aus dem Gesetz, das es erst zu begründen gilt. Der Versuch, sich an einem Glaubensbekenntnis zu orientieren, wäre eine andere und sicher nicht schlechtere, vielleicht sogar hinreichendere Möglichkeit. Aber Glaube ist etwas, wozu niemand gezwungen oder verpflichtet werden kann. Es handelt sich vielmehr um eine sehr persönliche Entscheidung im Gewissen des Einzelnen. Um also zu einem begründeten und an Werten orientierten Standpunkt zu finden, der auf hinreichender Gewissheit gründet, um dann sachgerecht und verantwortungsvoll zu entscheiden, reicht es wieder nicht.

Gesetz oder Glaubensbekenntnis können also als Rechtfertigung von Entscheidungen vor der Vernunft nicht ausreichen. Letztlich muss es folglich der Entscheider selbst sein, der

rinjëve. Vetëm kështu ai mund të aftësohet, brenda lirisë së tij personale dhe me përgjegjësi personale të bëjë dallime të qarta dhe kritike për të marrë pastaj vendime që janë njerëzore, sepse ato mund të arsyetohen dhe të kalojnë provimin para arsyes. Pra, pikërisht në sensin e Kant–it: Pastaj njeriu duhet të veprojë, ashtu që maksima e veprimit të tij në çdo kohë të mund të bëhet edhe ligj i përgjithshëm.

A mund të ketë kjo sukses? Nuk ndryshon, pra, vetëm sistemi i informacionit në mënyrë të vrullshme. Edhe strukturat e marrjes së vendimeve që janë të lidhura me të i nënshtrohen një ndryshimi të vazhdueshëm, shumë shpesh gati edhe me orë. Si duhet ta bëjë këtë një shkollë, një gjimnaz që duhet të përgatitë nxënëset dhe nxënësit e vet për marrjen përsipër të detyrave udhëheqëse? Baza e marrjes së një vendimi bëhet, falë informacioneve që vazh-dimisht ndryshojnë, megjithatë gjithnjë e më copëzuar dhe kështu domosdoshmërisht jo e plotë. A lejon kjo në përgjithësi të vendoset në mënyrë adekuate dhe me përgjegjësi të plotë. Vetëm kjo do të mund të arsyetohej para arsyes.

Marrja e vendimeve me përgjegjësi të plotë kërkon së pari dije. Ndryshe marrja e vendimit do të ishte e papërgjegjshme. Dija e domosdoshme duhet ndërkaq të sillet nga dikund. Informacionet e copëzuara dhe, për shkak të ndryshimit të vazhdueshëm, jo të plota që u përmendën më sipër nuk mund të japin në masën e duhur dijen e nevojshme, kështu as kompetencën për marrjen e vendimeve të përgjegjshme dhe në përputhje me situatat.Tani njeriu mund të tundohet që të orientohet sipas ligjit. Por sipas cilit? A nuk duhet pat-jetër edhe vetë ligji të arsyetohet para arsyes? Ligji është bërë, është konvencion dhe mund të bëhet edhe krejt ndryshe. Ligji, pra, ka nevojë vetë, që të legjitimohet para arsyes, për një argumentim të mjaftueshëm. Ai, pra, ka nevojë për një orientim në vlera, të cilat vetë janë të argumentuara, jo nga ligji, i cili më vonë duhet të argumentohet.

Përpjekja për t'u orientuar në një besim fetar do të ishte një mundësi tjetër dhe me siguri jo më e keqe, ndoshta madje një mundësi e mjaftueshme. Por besimi është diçka, për çka askush nuk mund të detyrohet dhe as të obligohet. Bëhet fjalë për një vendim tepër perso-nal në ndërgjegjen e individit. Për të gjetur, pra, një pikëpamje të orientuar në vlera dhe e argumentuar, e cila bazohet në siguri të mjaftueshme, për të vendosur pastaj në mënyrë adekuate dhe me përgjegjësi të plotë, përsëri edhe kjo gjë nuk mjafton.

Ligji dhe besimi fetar nuk mund të jenë të mjaftueshëm, pra, si arsyetim i vendimeve para arsyes. Më në fund duhet rrjedhimisht vetë vendimmarrësi të jetë ai që para arsyes të ars-yetojë pikëpamjen e tij. Për ta aftësuar atë për këtë gjë, është i nevojshëm arsimimi, por "arsimim "i kuptuar si përcjellje e përbrendësuar e përvojës së përbashkët të njerëzimit. Kjo do të thotë se rrënjët e kulturës duhet të jenë të njohura dhe të përcillen. Trualli ku është rritur kultura duhet prandaj të jetë i njohur mirë dhe i besueshëm.

Kjo ka konsekuenca shumë konkrete për përmbajtjet e mësimit që ofron një shkollë dhe mënyrën e transmetimit të dijes. Kështu duhet të arrihet te mësimi i pavarur para se të bëhen ushtrimet krejtësisht të domosdoshme dhe të kuptuarit e asaj që është mësuar.

Schule


Shkolla


46

aus sich heraus seinen Standpunkt vor der Vernunft begründet. Ihn dazu zu befähigen braucht es Bildung, aber "Bildung" verstanden als die verinnerlichte Weiter-gabe gemeinsam tragender Menschheitserfahrung. D.h., die tragenden Wurzeln der Kultur müssen bekannt sein und vermittelt werden. Der Boden, auf dem die Kultur gewachsen ist, muss daher vertraut und verlässlich sein.

Das hat sehr konkrete Konsequenzen für die Inhalte des Lehrangebotes einer Schule und die Art der Wissens-vermittlung. So muss es vor dem durchaus notwendi-gen Üben und Nachvollziehen des Gelernten zu selb-ständigem Lernen kommen. Der Schüler muss befähigt werden, sich Informationen selbst zu beschaffen, sie zu organisieren und zu kontrollieren. Erst, wenn ihm dies

mit einer gewissen Leichtigkeit gelingt und vertraut ist, kann verantwortliches Entscheiden und verantwortungsbewusstes Handeln eingeübt werden. Der Unterrichtsstoff muss daher so angelegt sein, dass er den Schüler zu Transferleistungen innerhalb von Fachgebieten und zwischen den Fachgebieten anregt, damit er so die ermutigende Erfahrung machen kann, dass man durchaus auch dann zu sachgerechten und verantwortungsvollen Entscheidungen kommen kann, wenn die hinreichende Gewissheit von den Informationen her noch unvoll-ständig ist und wohl auch bleiben wird.

Schule muss also Entscheidungs– und Handlungsgrundlagen vermitteln, die den Schüler befähigen, mit Freiheit verantwortungsvoll umzugehen. Freiheit muss eingeübt werden! Frei-heit kann aber nur eingeübt werden, wenn sie zunächst auch einmal gewährt wird.

Aus der ideenlosen Schulwelt des Auswendiglernens braucht es Aufbruch und Ausbruch. Es braucht mehr als das, was heutzutage so üblich ist, weil es immer schon so war. Mut zum verantwortungsvollen Neuanfang ist unverzichtbar, wenn wir die Zukunft gestalten, Leben ermöglichen und nicht behindern wollen. Besinnung auf das Wesentliche ist notwendig. "Multum non multa", also "Viel, nicht vielerlei", muss die Losung sein! Größere Flexibilität ist daher angesagt sowie die Bereitschaft, sich über Fachegoismen hinweg auf Grundlagen-wissen zu verständigen. Die Kernfächer müssen gestärkt werden, ohne dabei Spezialwissen sosehr zu verringern, dass die allgemeine Studierfähigkeit beeinträchtigt wird.

Eine unvollständige Basis an Informationswissen in einer sich rapide verändernden Welt ent-schuldigt nicht, sich vor der Übernahme von Verantwortung zu drücken. Wir müssen die Zukunft gestalten, wenn wir sie gewinnen wollen. Elternhaus wie Schule müssen hier ihrer Vorbildfunktion gerecht werden. Sie dürfen die Schüler bei der Gestaltung der Zukunft nicht allein lassen.

1) Steven Pinker: Der Sprachinstinkt: wie der Geist die Sprache bildet, München 1996

Nxënësi duhet të aftëso-het të sigurojë vetë infor-macionin, ta organizojë dhe ta kontrollojë atë. Vetëm atëherë kur ai t'ia dalë mban kësaj me një-farë lehtësie dhe të nji-het mirë me të, mund të ushtrohet marrja e ven-dimeve të përgjegjshme dhe të veprohet me vetë-dijen e përgjegjësisë. Materia e mësimit duhet të planifikohet, ashtu që ajo ta nxisë nxënësin për

transferin e arritjeve brenda një fushe dhe mes fushave të ndryshme të dijes dhe kështu ai të mund të vijë deri te përvoja inkurajuese se njeriu mund të vijë deri te marrja e vendimeve adekuate dhe të përgjegjshme edhe atëherë kur siguria e mjaftueshme e informacioneve ende nuk është e plotë dhe e tillë, e paplotë, edhe do të mbetet.

Shkolla duhet t'i mundësojë bazat e marrjes së vendimeve dhe të kryerjes së veprimeve, të cilat baza pastaj e aftësojnë nxënësin të dijë të sillet me përgjegjësi me lirinë e tij. Liria duhet të ushtrohet! Por liria mund të ushtrohet vetëm, nëse ajo së pari është e garantuar.

Nga bota pa ide e shkollës së mësimit përmendsh lypset të arratisemi e të largohemi. Por lyp-set më shumë se kaq, gjë që në ditët e sotme është aq e zakonshme, sepse kështu ka qenë më në fund gjithmonë. Guximi për fillim të ri dhe të përgjegjshëm është i domosdoshëm, nëse duam të formësojmë të ardhmen, ta bëjmë të mundshme jetën dhe të mos e pengojmë atë. Ndërgjegjësimi për atë që është thelbësore është i domosdoshëm. "Multum non multa" , pra, "shumë, jo shumëçka" , duhet të jetë zgjidhja! Fleksibilitet më i madh, prandaj, kërkohet si dhe gatishmëri për t'u marrë vesh për dijet fundamentale përtej egoizmave profesionalë. Lëndët–bërthamë duhet të forcohen pa e zvogëluar me këtë rast dijen speciale aq shumë sa të pengohet aftësia e përgjithshme për studim.

Një bazë jo e plotë në njohjen e informacionit në një botë që ndryshon në mënyrë rapide nuk të shfajëson, nëse ngurron të marrësh përsipër përgjegjësi. Ne duhet ta formësojmë të ardhmen, nëse vërtet duam ta fitojmë atë. Si shtëpia prindërore, ashtu edhe shkolla duhet këtu të jenë në lartësinë e funksionit të shembullit të mirë. Ato nuk guxojnë t'i lënë vetëm nxënësit në formësimin e së ardhmes.

Schule


Shkolla


47

Në kolegjin e St. Blasienit bëmë punë intensive dyjavore në perfeksionimin e mësimdhënies së gjuhës latine me profesorin tonë dhe mikun e madh të Loyola–Gymnasium, P. Peter Leu-tenstorfer. Në tri herët e kaluara kishim bërë përpunimin e materialeve të gjuhës latine nga Felix I, II, III, kurse kësaj radhe filluam "aventurën" e re profesionale me literaturë latine, duke përpunuar librat të Jul Cezarit "De bello Gallico" dhe atë të Senekës "Letrat e Luciut". Ishte një mision i vështirë, por nën përkujdesjen e profesorit tonë, njohësin perfekt të gjuhës latine P. Leutenstorfer, ne arritëm që me sukses të përfundojmë edhe këtë mision.

Gjuhët më të mira…?!Në punë e sipër kishim qaste relaksimi, si një intermexo, për të reflektuar rreth gjuhëve. Ndikimet e tyre te njëra–tjetra dhe rëndësia e gjuhës latine në kulturën dhe civilizimin euro-pian. Ndikimi i saj në gjuhën shqipe dhe nevoja e përvetësimit të gjuhës latine për të pasur mundësi që të shijojmë vlerat në origjinal që na i lanë autorët e lashtë antikë. "Gjuhët janë fqinje të mira me njëra–tjetrën, japin dhe marrin sa herë kanë nevojë" ishte një konstatim që e thashë në bisedë me P. Leutenstorfer dhe kolegen time Vlorën. Në një çast në sytë e P. Leutenstorfer pashë një emocion që do shpërthente pas pak çastesh. Një lot i vogël P. Leutenstorfer, që shprehte dashurinë dhe dashamirësinë e tij për atë që e quajmë humane e përgjithshme. Për atë që e vlerësojmë si çështje e botës humane e shprehu më së miri P. Leutenstorfer, kur u shpreh se "më e bukura gjuhë prej mijëra gjuhëve të njerëzimit është vetëm një … !" ne pritnim se mbase do e thotë për gjuhën e vet amtare, kuptohet gjermane, apo mbase për gjuhen e civilizimit, atë latine! Këtu u ndal pak, sepse emocionet ia "dhuruan" një pauzë. "GJUHA E DASHURISË NJERZORE", – u shpreh ai nën lotin dhe buzëqeshjen plot dashuri. "I madh është ky njeri, dhe pse jo, do të duhej të jetë idol për ne", – ma ktheu Vlora, gjë që e miratova plotësisht.

Lodhja që ia vlente!Në orën 8 të mëngjesit në njërën nga sallat e Kolegjit të St. Blasienit e fillonim punën çdo mëngjes. Në njërën anë Vlora, në tjetrën unë dhe në mes P. Leutenstorfer. Fragmentet nga libri i Cezarit mbi Luftën Gale na bënin kureshtarë për të dhënat e tij historike, por ato shpejt "zbeheshin" përballë vështirësive sintaksore të analizës së fjalive. Njohja e një gjuhe e në veçanti e latinishtes është një sfidë, por në brendësinë e saj kur punon me mësues të mirë, përballohet më lehtë. Ora e varur në murin e sallës shpesh na provokonte pas lodhjes që përjetonim nën "trysninë" e mësuesit tonë dhe ndodhte që të qeshnim ndonjëherë kur kokat rrëshqitnin drejt orës për të parë, nëse është koha e pauzës. Ne mësuam shumë nga aplikimi i metodologjisë së interpretimit të teksteve nga literatura latine për nxënësit tanë në Loyola–Gymnasium. Lodhja kishte vlerën e saj edhe për faktin se pos mësimit, ne asistonim edhe në orët e kolegëve tanë të gjuhës latine për të cilët kemi një falënderim të veçantë, për dashamirësinë që treguan ndaj nesh. Ne komunikonim me ta edhe për aspekte të ndryshme të organizimit të orës së gjuhës latine dhe kjo përvojë e marrë nga ta, do të na shërbejë shumë. Prandaj angazhimi ynë ia vlejti. Gjërat e mira nuk arrihen lehtë, prandaj ne e falënde-rojmë edhe drejtorin e shkollës sonë dhe falë interesimit të tij, ne qëndruam në këtë kolegj për të katërtën herë. E falënderojmë edhe për vizitën që na e bëri në Kolegjin e St. Blasienit së bashku me z. Schwarzbach.

Me kolegen time Vlorën gjatë qëndrimit tonë në Kolegjin e St. Blasienit patëm rastin të ndiejmë një befasi të këndshme. Profesori ynë i gjuhës latine P. Peter Leutenstorfer na bëri me dije se në këtë kolegj mësimet i vijon edhe një vajzë shqiptare nga Kosova. Nga ajo që kuptuam ne, në këtë Kolegj kishte diku rreth 32 nacionalitete, por që nuk kishim pasur rast më parë të dëgjojmë se këtu vijon mësimet dikush nga komuniteti shqiptar. Kjo na gëzoi, saqë me kolege Vlorën vendosëm ta takojmë gjithsesi. Normalisht këtu ndihmën e kërkuam nga P. Leutenstorfer. Ai me një delikatesë e mirësjellje na takoi me këtë vajzë.

Të them të drejtën na mbushi me një lloj krenarie edhe për faktin se ky kolegj gëzon një reputacion të madh në Gjermani. Në një çast deri sa prisnim në korridorin e shkollës, nga grumbulli i nxënësve u shkëput si një çapkëne, një vajzë me emrin Marigona. Elegante, me pamje që tregon për një personalitet inteligjent dhe plot hare, me një buzëqeshje plot dashamirësi dhe kulturë, na u afrua dhe në një përqafim të përzemërt duke na shprehur dashamirësinë e saj plot entuziazëm. "Jam e vetmja shqiptare nga Kosova në këtë kolegj me prestigj", – pohoi Marigona me modesti, "ishte një gëzim i papërshkrueshëm në momentin, kur unë u pranova këtu", – u shpreh ajo.

Ajo është një nxënëse e shkëlqyer në këtë kolegj, ndërsa për punën e saj na folën mirë edhe mësimdhënësit e saj. Na fascinoi me arritjen e saj në integrimin e plotë në shoqërinë gjer-mane dhe me asgjë nuk dallohej nga shokët dhe shoqet e saj gjermane. "Jam pranuar mirë këtu dhe jam e lumtur", – vazhdoi ajo, deri sa bisedonim bashkë në korridorin e kolegjit. "Në Gjermani i kemi rrugët e hapura për prosperitet dhe shkollim, këtu çmohet puna, ndonëse nuk është edhe lehtë në një konkurrencë të shëndoshë të ngjitesh në rrugëtimin profesio-nal", – vazhdoi Marigona, duke shprehur një gëzim të madh që na takoi neve. "Është hera e parë që takoj dikë në cilësinë e mësimdhënësve këtu dhe jam shumë e lumtur që ju njoha", – u shpreh ajo, duke shfaqur dëshirën e saj për ta vizituar Loyola–Gymnasium në Prizren. Ne u ndamë duke i uruar suksese të mëtutjeshme në shkollimin e saj.

Schule

Për të katërtën herë në Kolegjin e St. Blasien në GjermaniProf. Fadil Bytyçi & Prof. Vlora Grajçevci

Shkolla

St. Blasien edhe një befasi e këndshme!Prof. Fadil Bytyçi

48

Schule Shkolla

49

Para se të flija, fillova ta pyesja veten për çdo gjë që më bren-goste. Ndoshta mendova shumë, ndoshta pak. Mendova për të gjitha të këqijat e botës. Kuptova që ka aq shumë padrejtësi, saqë po u zhyte në to, nuk mund të shpëtosh më. Njerëzit të lëndojnë, të urrejnë e të mallkojnë, por kjo nuk mund të merret si një arsye që edhe ti t'i lëndosh ata. Çdo gjë që bëjmë, vlerë-sohet nga dikush. Ndoshta atë natë më dukej se çdo përpjekje për përmirësim, do të ndihmonte edhe në shndërrimin e këtyre nuancave të zeza të kësaj bote në ato më të ndritshme e më me ngjyrë. Aty pranë, në një mur, ku binte drita e hënës, qëndronte e varur një hartë, të cilën sapo fillova ta vështroja, më bëri për vete. Diçka e dallonte. Pashë shumë ngjyra, por njëkohësisht dëgjova edhe një zë nga prapa që më thoshte se kjo është një errësirë, të cilës njerëzimi nuk do t'i ndahet edhe për një kohë të gjatë. Kjo gjë më trishtoi, më bëri të meditoj aty ku isha e ulur.

Për një moment dera e dhomës u hap e erdhi nëna brenda. Ajo më tha se ishte bërë vonë, por për mua çdo gjë ishte absurde. Çfarë po bëja, vallë?! A po përpiqesha ta shpëtoj botën? A do të mundja? – Nuk e di, nuk kisha përgjigje për asgjë.

Me hapjen e derës, drita e hënës mbi hartë u zhduk, gjë që më ngjalli edhe më shumë dys-hime. Ajo nuk kishte qenë dritë e hënës, por çfarë ishte vallë? Asgjë nuk përputhej. Tërë natën u rrotullova. Mundohesha të flija, por më kot.

Në mëngjes asgjë nuk kishte ndryshuar, të gjithë vazhdonin jetën e tyre normale, përderisa unë vendosa të hyj në një aventurë, për të shpëtuar çdo person që do të mundja. Isha e vogël, e dija këtë, por asgjë nuk më ndalte dot. Asgjë më nuk ishte njësoj, pikërisht ashtu sikurse shenjat e gishtërinjve të çdo personi. Një gjë e dija dhe ajo më qëndronte në një re të turbullt, aq të turbullt saqë disa lot më rrodhën nga vështirësia për të kuptuar. Ndoshta nuk ishte vetëm kjo arsyeja, ndoshta ndërrimi i ndonjë kapitulli të jetës, ndoshta i tërë romanit.

Niveli i pakuptimësisë vazhdonte e rritej, por unë isha e sigurtë që doja të bëja diçka në konturat e këtij universi, që ishte shndërruar në një plastikë elektronike, ku askujt nuk i bëhej vonë për të bëmat e të tjerëve, ndjenjat, lirinë e përkushtimin e tyre ndaj çdo gjëje që i rrethonte. Asnjë pakt nuk ishte më i paanashkalueshëm dhe çdo gjë më shtynte për të vaz-hduar e për të bërë diçka diku. Por nuk dija se si mund ta shpëtoj këtë jetë, unë, një vajzë e vogël në një nga miliona dhomat me nga një dritë nate të kaltër, e vogël, por e mjaftueshme për të ndikuar diku.

Bilancet e fjalëve nuk ishin aspak në drejtpeshim me të drejtat, interesat dhe minierat. Pse minierat? – Nuk e di, ato netët e fundit në dhomën time vetëm me një dritë të vogël, pa gjumë e me dritare të hapur, nga e cila hynte një puhizë e lehtë, më dukeshin si miniera. Miniera plot e përplot me flori, të cilin duhej punë për ta gjetur.

Duke u munduar t'i qartësoj paksa mendimet, nga kjo mendje e obliguar në çdo sekondë, më erdhën disa sekuenca të një peshoreje, ashtu sikurse të isha vrarë në kokë e ta harroja jetën time. Po, po, ishte një peshore me dy fëmijë në të! Në të majtë qëndronte një vajzë e dobët nga shëndeti dhe në të djathtë një djalosh i shëndoshë si molla. Peshorja nuk anonte në favor të djaloshit, edhe pse ai peshonte më shumë. Në ato momente fillova ta kuptoja thelbin. Nuk kishte të bëjë me plastikën e as me elektronikën, kishte të bëjë me diçka, që çdo person e ndjen thellë në zemër. Kishte të bëjë me gjininë. Pse? – Nuk e dija, por do ta zbuloja, pasiqë vullneti për këtë më shtohej çdo moment. Pas disa ditësh, gjeta një kohë të shkurtër të lirë vetëm për mua dhe mendimet e mia e u ula në një stol të oborrit të shkollës. Fillova vetëm të kundroja. Gjithçka ishte më ndryshe nga ajo çfarë më dukej çdo ditë. Vajzat ecnin dorë për dore me njëra–tjetrën, poashtu edhe djemtë. Zogjtë cicëronin, por unë kurrse-si nuk mund t'i dalloja meshkujt nga femrat. Këtu po vija re një nevojë për shoqërinë, sikurse për ombrrellat në shi. Të gjithë e shikonin njëri–tjetrin njësoj, pa ndonjë lloj ndryshimi. Kjo gjë më bëri të ndjehem mbretëreshë e mirësisë. Këtu filloi gjithçka. "Nuk duhet të lejoj të ketë përbuzje!" – thashë me vete. Në këtë mënyre e gjeta një lloj mundësie për rimëkëmb-je. Askush nuk duhej të trajtohej ndryshe. Armët për ta luftuar këtë ishin arritjet. Çdokush duhej të mundohej për një të ardhme e kështu çdo gjë filloi të ndryshojë.

Të gjithë filluan të trajtohen në mënyrën që e meritojnë, të gjithë filluan të pranojnë dashuri nga të tjerët, filluan të marrin merita, si meshkujt ashtu edhe femrat. Ata që e meritonin u favorizuan, kurse të tjerët, nuk u ngritën në nivele të larta.

Ky version më pëlqente më së shumti, e akoma më pëlqen! Ndonjëherë, afrohem në një qoshe të lagjes dhe i vështroj të vegjëlit. Shikoj të ardhmen e një vendi, ata më meritorët. Ata nuk mbeten të çalë, edhe nëse lëndohen gjatë një vrapimi. U mësova që për çdo gjë që ndodh, të pyes, të hulumtoj dhe ta kem të drejtën për këtë. Kjo ishte ajo që më veçonte nga të tjerët dhe të tjerët nga unë.

Çdo gjë filloi atë natë, prej një njeriu të hutuar tej mase, deri tek një qenie njerëzore e kënaqur mjaft me vetveten për përfundimin e suksesshëm të një misioni. Nuk ishte gjinia ajo që na ndante, ishin ndjenjat ato që na dallonin. Unë nuk i lejova të vuajnë ata që jetojnë rreth meje, nuk duhet t'i lejojë askush!

Vlerat njerëzore duhet të ngadhënjejnë mbi paragjykimet gjinoreOra Vezgishi – X a

Është kënaqësi të vizitosh ven– de që i përkasin shtetit tonë, vendit ku ne marrim hapat e parë, shtetit, i cili pret nga ne që ta ngri-sim në këmbë e të jetë një lule e bukur në kopshtin e Evropës.

Kështu, atë që mësojmë në shkollë, ta zba-tojmë në jetë. Mësimdhënësit tanë mundo-hen, që me çdo kusht të na e demostrojnë sa më mirë ciklin e zhvillimit të jetës e të natyrës, duke marrë shembuj të shumtë nga përditshmëria që ne t'i kuptojmë lëndët ekzakte të cilat ata i ligjërojnë. Gjëja më e rëndësishme pa të cilën nuk mund të jeto-jmë është uji. Ne si nxënës për ujin kemi mësuar shumë gjëra si nga prindërit, ashtu edhe nga librat.

Kësaj radhe, pasi mësuam për ujin në lëndën e kimisë, së bashku me profesorët vendosëm që ta vizitojmë Stacionin e Filtri-mit në Radoniq. Çdo gjë ishte e bukur dhe kaluam për mrekulli. Ishte vizitë nga e cila morëm mësim dhe ishte një lloj ore mësi-more ndryshe nga orët e tjera. Ishte një vizitë për të cilën ia ka vlejtur të shpenzo-het koha. Një vizitë mjaft e rëndësishme, të cilën do ta mbajmë mend gjithmonë, sepse edhe kjo vizitë hyn në radhën e kujtimeve më të bukura dhe të veçanta, që unë e kam si nxënëse në Loyola–Gymnasium.

Schule

Vizita në stacionin e filtrimit të ujit në Radoniq Arbnora Duhanaj – XI c

Shkolla

52

Të mësohet duke praktikuar është mënyra më e mirë dhe e lehtë e të mësuarit për një nxënës. Në Loyola–Gymnasium, ne e kemi këtë mundësi të mrekullueshme. Përveq se ne mësojmë në klasat, laboratorët edhe kabinetet tona, shpesh herë ne vizitojmë vende të caktuara jasht shkollës të cilat në formë të një eskurzioni edukativ na mëson-jnë shumë gjëra të ndryshme. Në javën e dytë të muajit Janar ne ishim në stacionin e filtrimit të ujit në Radoniq. Meqë në shkollë nga lënda e kimisë po mësonim për ujin si komponim kimik dhe për përdorimin e tij, kjo vizitë na hyri shumë në punë.

Gjithashtu ne pamë edhe liqenin e Radoni-qit i cili ishte shumë i bukur se që e kishim paramenduar. Profesori ynë i gjeografisë na shpjegoi gjithçka në lidhje me të, ndër-kohë që ne po i afroheshim stacionit. Me të arritur në stacion neve na pritën me një mikëpritje të mrekullueshme duke na tre-guar gjithçka që ne donim të dinim. Ne i vizituam sallat e mëdha me pajisje të caktu-ara teknologjike ku secila aparaturë luante një rol të caktuar dhe të rëndësishëm për pastrimin e ujit. Më pas vizituam edhe labo-ratorët e biologjisë e kimisë.

Aty me shumë qartësi kuptuam se labora-tori i biologjisë ishte vula përfundimtare që vërtetonte se uji ishte i pastër dhe se ai mund të lëshohej për qarkullim. Ky stacion i filtrimit të ujit ka dekada të tëra që funk-sionon dhe me një punë e zell të madh ka arritur ti furnizojë me ujë të pijshëm qytete e krahina të tëra. Ne shpresojmë që ky sta-cion të punojë edhe për shumë vite e deka-da siguruar neve ujin aq të pastër të pijes si dhe duke na siguruar një jetesë më të mirë e më të shëndetshme.

Vizita në stacionin e filtrimit të ujit në RadoniqFiona Pirana – XI c

KEK – Korporatën Energjetike të Kosovës

Pë të bërë një lidhje mes teorisë dhe mësi-mit praktik për djegien e qymyrit dhe pro-dukteve që lirohen gjatë djegies së tij, prof. e kimisë, Haxhere Faiku mori një iniciativë që këtë shpjegim ta bënte në një formë tjetër. Pë të parë nga afër vendodhjen e kësaj lënde djegëse dhe procesin e përftimit të rrymës elektrike, nxënësit e klasave të nënta (IX a dhe b) ishin në një vizitë, ditën e shtunë në Mihjen sipërfaqsore të Bellaqev-cit si dhe në dy termocentralet (KOSOVA–B dhe KOSOVA–A) bashkë me mësimdhënësit e tyre Haxhere Faiku, Mirlinda Kolmekshaj dhe Maksut Pirku.

Vizita e nxënësve në KEKProf. Haxhere Faiku

Kaluan vite. U botuan shumë libra "Vjetari". Gjithnjë duke na dhuruar shumë shkrime e lajme të bollshme e të qëlluara. Edhe pse "Vjetari" na solli aq shumë të dhëna, nuk u shkrua për të. Është e udhës t'i themi dy–tri fjalë për vlerën e madhe e të çmuar që ka ky libër.

"Vjetari" është me vlerë të madhe për nxënësit, arsimtarët e publikun. Punim i qëlluar. E shpupurish aktivitetin e nxënësve dhe të tjerëve në shkollë. Edhe ai nxënës që është i fjetur, të mos them përtac, me të lexuar "Vjetarin" do të kaplohet nga një vullnet e ndjenjë e pashoqe dhe do t'i bashkëngjitet vargut të nxënësve të tjerë që ecin, hapërojnë drejt njohurive të reja dhe një ardhmërie të sigurtë.

Të përmenden të gjithë nxënësit, i gjithë stafi i mësimdhënësve, stafi administrativ, donatorët dhe mikëpritësit nga Gjermania, bashkëpunëtorët, domethënë jetësim, vazhdimësi e sigurtë e thithjes së njohurive të reja. Ecje me kohën. Ecje me bashkë-kohanikët e vendeve të tjera të Evropës dhe botës.

Sa pasuri e madhe. Çfarë ura lidhëse të rinisë. E krejt kjo falë gjimnazit të themeltë, Loyo-la–Gymnasium. Gjimnazit i cili vazhdon edhe më tej t'i lëshojë rrënjët e të zgjerohet në të gjitha sferat në Prizrenin e lashtë dhe të bukur. Ka me se të mburret Prizreni. T'ua trasosh një rrugë të mbarë të rinjve – shtyllës së kombit do të thotë shumë, pasuri shumë e madhe.

Dhashtë Zoti që të vazhdojë jeta, bashkë me jetën le të vazhdojë paluhatshëm marrja e njo-hurive të reja në gjimnazin e bukur "Loyola–Gymnasium". Le të pasurohet historiku i Prizrenit me emra të ndritshëm. Fëmijët kurrë nuk janë shumë. Ata janë vazhdimësi e botës. Janë porosi të cilët i fali Zoti. Prandaj, detyrimet tona ndaj tyre duhet t'i përmbushim deri në fund, me përgjegjësi dhe përpikëri.

"Vjetari" – gëzim i nxënësve. Frytet e punës së tyre i përcjellin në shtëpitë e tyre. "Vjetari" , është libri që e shënon e çmon mundin e tyre në shkollë. Përpjekjet e tyre për të arritur sa më shumë. "Vjetari" e tregon të vërtetën për të arriturat e shkëlqyera. Nuk është libër që bën publicitet, por, tregon realitetin e punës në shkollën tashmë të njohur në shtetin e Kosovës. Shkollë së cilës ia kanë lakmi.

Loyola–Gymnasium, me këmbimet e nxënësve është bërë i njohur edhe në Evropë. "Vjetari" rritet duke dhuruar punimet e merituara dhe të dhënat e nxënësve, rezultatet e të cilëve nuk do të mungojnë dhe tashmë njihen në Evropë e më gjerë.

Schule Shkolla

VJETARIProf. Ramadan H. Ramadani

53

Me përqindje të lartë të arritshmërisë në testin e semimaturës, klasa X a, me datë 22 tetor 2013 u shpërblye me një vizitë në bazën ushtarake të KFOR–it gjerman në Prizren.

Nxënësit kaluan disa orë duke shëtitur nëpër kampin ushtarak e duke u njohur me përvoja të reja. Duke treguar çdo gjë që bëhet në një ditë të zakonshme në këtë kamp, interesimi dhe kureshtja sa vinin e rriteshin. Gjatë shëtitjes nxënësit panë se si stërviten ushtarët në qendra zjarrfikëse, u njohën me metodat e riciklimit dhe armatimin e automjeteve zyrtare të KFOR–it.

Pas disa orësh udhëtim në këmbë përgjatë një pjese të madhe të kampit, nxënësit u ulën për të pushuar. Gjatë kësaj kohe, ata biseduan me disa nga ushtarët me grada të larta. Gjatë debatit lidhur me tema të ndryshme, nxënësit dhe ushtarët ndërruan shumë informata për njëri–tjetrin dhe Prizrenin. Ata u pyetën nga disa nxënës, se si ndihen larg familjeve. Përgjigjja e vetme që morën ishte ajo me të cilën e tregonin dashurinë dhe vullnetin e madh që kanë për punën e tyre dhe për mbrojtjen e të tjerëve.

Pas kësaj bisede, nxënësit vazhduan rrugëtimin duke parë ndërtesat ku ata banojnë, zyret ku punojnë, vendet dhe mënyrat se si i marrin informatat, palestrën e ushtrimeve si dhe kuz-hinën ku ushqehen, ushqimet e së cilës arritën edhe t'i shijonin. Me këtë drekë u përmbyll kjo shëtitje. Më pas nxënësit u kthyen në shtëpi të motivuar më shumë për të arritur suksese akoma më të larta.

Një pritje e bukur në kampin fushor të KFOR–it në PrizrenOra Vezgishi – X a

Fondacioni Konrad–Adenauer–Stiftung (KAS) është një fondacion ku parimet kryesore, të cilat e udhëheqin janë liria, drejtësia dhe solidariteti. Ky fondacion ka hapur zyrën e tij në Prishtinë në vitin 2007 dhe prej atëherë ka organizuar seminare, trajnime dhe konferenca të ndryshme, disa prej të cilëve u mbajtën edhe në Loyola–Gymnasium. Qëllimi i këtij fondacioni është afrimi i njerëzve, pranimi i përgjegjësive të tyre në shoqëri, zhvillimi i rrjeteve aktive në sferat e politikës dhe ekonomisë.

Këshillat që ata i ofrojnë, të bazuara në njohuritë dhe shkathtë-sitë e tyre politike, ndihmojnë në formimin e globalizmit dhe procesit të integrimit tonë në BE sipas linjave të barabarta sho-qërore. Ky fondacion i jep mbështetje të madhe dialogut ndëret-nik dhe ndërfetar, e cila ishte temë bosht e seminarit që u mbajt në gjimnazin tonë. Ndër çështjet kryesore që u përmendën ishin: njerëzit nga racat dhe fetë e ndryshme duhet të jetojnë në paqe, të krijohet vetëdije brenda popullatës për llojllojshmërinë fetare dhe etnike, dhe të krijohet tolerancë, si dhe të ndih-mohet në procesin e demokratizimit të shtetit me anë të promovimit të lirisë së shprehjes, dialogut ndëretnik, ndërfetar dhe pluralizmit.

Ky është një prej qëllimeve themelore të këtij fondacioni. Në këtë seminar kishte pjesmarrës nga e gjithë Kosova, si të rinj nga organizata të ndryshme joqeveritare, kurse nga gjimnazi jonë pjesëmarrës ishim ne, nxënësit e klasës XII c. Ceremonia e hapjes u bë nga Anja Czym-meck përfaqësuese e fondacionit si dhe drejtori i gjimnazit tonë, Walter Happel. Fjalime të veçanta u mbajtën edhe nga përfaqësuesit e bashkësive fetare: Fahrush Rexhepi nga Bash-kësia Islame, Ilarion Lupuloviç nga Kisha Ortodokse Sërbe, Don Shan Zefi nga Kisha Katolike si dhe në mesin e tyre ishte edhe filozofi Hasan Hoti duke përfaqësuar Qendrën Kulturore të Prizrenit.

Seminari ishte i organizuar edhe nga Stevica Levajkovski nga Asociacioni i të rinjve creAC-Tive si dhe nga Robert Janev nga Fondacioni Konrad–Adenauer–Stiftung. Gjatë kësaj kohe u organizuan debate lidhur me marrëdhëniet në mes të komuniteteve fetare dhe shtetit. Për ta njohur njëri–tjetrin u organizua Bingo Njerëzore (loja për ta thyer akullin). Ku njëri nga fituesit doli Fatijon Ademaj, nxënës i klasës XII c, i cili ka privilegjin të jetë i pranis-hëm edhe në seminarin e ardhshëm të orga-nizuar nga ky fondacion. Një nga prioritetet e këtij fondacioni është edhe mbështetja e mediave të lira dhe të pavarura si parakus-ht themelor në krijimin e mendimit të lirë të qytetarëve.

Për temën "Ndërtimi i mirëkuptimit nëpërmjet mjeteve mediatike" foli Jeta Abazi nga Instituti Nacional Demokratik (NDI), si dhe Jasmina Mironski nga Instituti i Maqedonisë për Media. Gjatë këtij seminari ishte përgatitur edhe vizita studimore si dhe ligjërata nga përfaqësuesit e komuniteteve të ndryshme fetare. Viztën e udhëhoqi Johannes Gold (kandidat për PhD në Universitetin e Jenës). Vizta studimore filloi në Xhaminë e Bajraklisë nën udhëheqjen e Imamit Reshat Mexhidi (përfaqësues i Këshillit të Bashkësisë Islame në Prizren). Vizita vazhdoi në Kishën ortodokse St. George, ku ligjëroi Slobodan Çoriç, si dhe së fundi në Katedralen e Zojës Ndihmëtare ku ligjëratën e kishte përgatitur Don Shan Zefi. Pas vizitës studimore në sallën e seminarit vazhdoi diskutimi për çështje fetare me përfaqësues akademikë, ku vlen të përmen-det Driton Morina nga Fakulteti i Studimeve Islame, ligjërata e të cilit ishte më e veçanta gjatë tërë këtij seminari. Krejt në fund për të gjithë pjesëmarësit u ndanë cerftifikata.

Schule

KAS Seminar Interreligiöser Dialog – 16. und 17. November 2012Faiku Bleron – XII c

Shkolla

54

Schule Shkolla

55

Ashtu si vitet e kaluara, edhe vitin shkollor 2012/13, e filluam sipas planprogramit të MASHT–it, ku në fillim parashihen matjet antropometrike dhe aftësitë psikomotorike tek të gjithë nxënësit e shkollës sonë. Gjatë matjeve bëmë krahasimin apo zhvillimin trupor tek nxënësit, ku të gjithë ishin kureshtarë për përmasat e tyre gjatë zhvillimit atropometrik në çdo vit.

Në shkollën tonë, interesim të madh ka edhe loja e hokejit të cilin shumë nxënës dita–ditës po e mësojnë dhe interesimi po rritet më shumë. Në prag të festës së 28 Nëntorit, Ditës së Fla-murit, në shkollë organizuam turne në futboll të vogël, në të cilin, më të mirët ishin nxënësit e klasës XII a. Gjithashtu për festën e 28 Nëntorit, shkollën tonë e vizituan edhe disa shkolla tjera si shkolla fillore nga Tërpeza komuna e Vitisë.

Me këta nxënës zhvilluam një ndeshje miqësore në futboll të vogël, njëherit shkëmbyem përvojat ndërmjet vete, ku interesimi ishte shumë i madh. Kjo traditë do të vazhdojë edhe në të ardhmen. Në shenjë miqësie, pas përfundimit të lojës në emër të kryesisë së Loyola–Gymnasium, shkollës nga Vitia iu dhuruan edhe disa ndërresa sportive!

Shkollën tonë e vizituan edhe nxënësit nga shkolla fillore "Abdyl Frashëri" nga Prizreni, poashtu edhe me ta zhvilluam një lojë miqësore në futboll, ku ky bashkëpunim sot e kësaj dite po vazhdon dhe nxënësit dita–ditës krijojnë miqësi të reja, kjo lidhje forcohet dhe rritet çdo ditë. Shkollën tonë e vizituan edhe disa mësimdhënës nga Dragashi, Gjinovci dhe Malë-sia e Re. Zhvilluam një turne në volejboll ndërmjet vete dhe poashtu në emër të kryesisë së shkollës sonë "Loyola–Gymnasium" ia dhuruam nga një palë ndërresa secilit ekip.

Për festat e fundvitit, në shkollë organizuam edhe një turne në volejboll, ku më të mirët ishin nxënësit e klasës X d, të cilët i mposhtën të gjithë të pranishmit që morën pjesë në këtë tur-ne. Njëkohësisht u zhvillua edhe një turne në futboll për femra, ku si më të mirët u dalluan nxënësit e klasës IX c të cilët u renditën në vendin e parë.

Më 16 prill, në shkollën tonë organizuam edhe gara në atletikë dhe gjimnastikë, ku gjatë ushtrimëve interesimi ishte mjaft i madh edhe nga komunitetet tjera të cilët kishin ardhur për të na përcjellur në aktivitetet tona.Shkollën tonë e vizitoi edhe një shkollë nga Rahoveci. Me ta zhvilluam edhe gara në volejboll për femra dhe meshkuj, me ç'rast u shkëmbyem ide të ndryshme për një bashkëpunim në të ardhmen. Edhe në sezonin veror, në muajin qershor, shkolla jonë me konviktorët organizoi shkuarjen në pishina në fshatin Mushtisht. Aty organizuam edhe gara ndërmjet vete, ku më të mirët ishin:

Vendi i parë–Bleon Kelmendi XI e, vendi i dytë–Drakon Ispahiu XII c, vendi i tretë–Drin Berisha XI c.

Sport 2012/13Prof. Mentor Ukimeri

Të përmbajtur edhe jashtë ambienteve të shkollës, nxënësit e klasave të dhjeta, pas një viti të mundimshëm, i cili akoma nuk kishte përfunduar, më 27 prill 2013, morën rrugën për në Shqipëri, për qëndrim dyditor në Durrës. Gjatë qëndrimit atje, ata u shoqëruan edhe nga profesorët kujdestarë, jashtëzakonis-ht të përgjegjshëm ndaj detyrës së vështirë të tyre, të cilët gjatë kësaj kohe ishin jashtë mase vigjilentë. Të vendosur në një hotel të përzgjedhur nga vetë kompania e udhëtimit, në bashkëpunim me profesorët, nxënësit ishin tej mase të lumtur, që më në fund erdhi koha për pak pushim nga mësimet e shumta. Edhe pse ishin larg familjes, ata po kalonin për mrekulli, nën përkujdesjen e mësuesve të tyre. Po t'i pyesnim të gjithë me radhë, vështirë se do të thonin se nuk po kënaqes-hin. Në pamundësi t'i pyesnim të gjithë, ne morëm mendimet e vetëm disa prej tyre.

Nxënëset e klasës X a u shprehën se janë tejet të kënaqura me kushtet në të cilat po banonin gjatë këtij pushimi të shkurtër dyditor. Ato thanë se po kalonin çaste të bukura në prani të shoqërisë së tyre dhe se do të mbanin në mend për një periudhë shumë të gjatë kohore.

Pronari i hotelit ku po qëndronin, u shpreh jasht mase i kënaqur me sjelljet e vizitorëve të vegjël dhe ndihej krenar për të ardhmen e Kosovës dhe Shqiperisë, që do të ishte në duarte këtyre fëmijëve. Të disiplinuar, këta nxënës, ndiqnin këshillat dhe orarin e shetitjeve sipas profesorëve, me të cilët kohë pas kohe edhe luanin lojëra të ndryshme. Natën e 27 prillit, hoteli ku po qëndronin të pesë klasat e dhjeta të këtij gjimnazi, organizoi një mbrëmje argë-tuese me muzikë në kopësht, ku nxënësit u dëfryen deri në kohën e gjumit.Të nesërmen, gjatë ditës, disa kënaqeshin në ujin e ngrohtë të plazhit e disa të tjerë dëg-

jonin muzikë, luanin sporte të ndryshme ose bashkëbisedonin lidhur me temat e tyre të preferuara. Në ndërkohë profesorët, kishin gjithmonë një sy e një vesh tek nxënësit, të cilët i mbajnë si fëmijët e tyre, duke u kujdesur në çdo moment për ta. Të ndjerë të rraskapitur nga gjithë rrugëtimi i ditës, në mbrëmje të gjithë pushuan të heshtur, deri në mëngjesin e ditës së nesërme, 28 prillit.

Edhe pse e dinin se kjo ishte dita kur do të ktheheshin përsëri në shtëpitë e tyre, diçka u thoshte se duhej të ndjeheshin paksa jo të lumtur që po e braktisin atë vend. Pa marrë parasysh këto ndenja, ata iu bënë ballë emocioneve, e shfrytëzuan paraditen e mbetur, që të kënaqeshin gjatë kësaj kohe të shkurtër që kishte mbetur.

Kur erdhi koha për t'u kthyer, të gjithë të përgatitur për rrugën që do të bënin, kontrolluan së bashku të gjitha dhomat ku kanë qënduar gjatë kësaj kohe, në mos kishin harruar ndonjë gjë e pas kontrollit të përgjithshëm u vendosën nëpër autobusë. Të pyetur se si u ndjenë kur po largoheshin, nxënësit treguan se ishin ambientuar aq shpejt me kushtet e hotelit dhe me mënyrën e të jetuarit me shoqet dhe shokët. Të gjithë ndiheshin në të njëjtën mënyrë, por vetëm fakti se përjetuan edhe një gjë të bukur bashkë, i bënte të ndiheshin njëkohësisht të lumtur dhe të mërzitur. Duke iu afruar fundit e duke i pyetur për mësuesit që i kishin shoqëruar në këtë rrugëtim, nuk ishin të paktë ata që vlerësonin punën e tyre se sa të vështirë e kanë pasur detyrën, që t'i menaxhojnë diku rreth 150 nxënës në një vend të huaj. Të gjithë ishin falënderues ndaj tyre, meqë ua mundësuan këtë udhëtim të mrekullueshëm.

Kur arritën në stacionin e fundit, në vendin e tyre, të gjithë të lodhur paksa nga rruga, dilnin të buzëqeshur për t'u takuar me të afermit e tyre, duke dëshiruar që këto gjëra të bukura të përsëriteshin edhe shumë herë të tjera, përderisa janë pjesë e një shkolle kaq madhështore.

Schule

Shëtitja e nxënësve të gjimnazit "Loyola–Gymnasium" Ora Vezgishi – X a

Shkolla

56

Schule Shkolla

57

Sapo mbarova klasën e nëntë, tek unë filluan të lindin dës-hira të ndry-shme, se ku të vazhdoja shkol-limin e mesëm. Dëshira ime e madhe është për të mësuar gjuhë të huaja, prandaj ven-dosa ta zgjedh këtë shkollë.

Ishte pak vështirë si çdo fillim të largo-hesha nga familja dhe të ambientohem në një jetë krejtësisht të ndryshme nga ajo që kisha me parë. Me ndihmën e prindërve dhe edukatorëve gjërat rrodhën aq mirë, sa unë nuk e prisja. Në këtë shkollë fillo-va të mësoj gjëra që nuk i kam ditur më parë dhe fillova të ndiej një ngrohtësi që më ofruan shoqëria, edukatorët, po ashtu edhe mësimdhënësit.

Ditët kalonin dhe unë çdo ditë ndihesha më e lehtësuar, edhe pse larg familjes, dashu-ria për shkollën me jepte forcë dhe kurajo të vazhdoja më tutje. "Loyola" nuk ngjante me shkollat e tjera, prandaj e zgjodha këtë shkollë, duke menduar se prej saj mund të dal sa me e përgatitur dhe të fitoj aftësinë për shkollim të lartë sa më cilësor. E tani që gati përfundova vitin e parë, shkolla ime më është bërë si një pjesë e pashmangshme e jetës sime.

Ditët e para në "Loyola–Gymnasium" Ftesa Hazrolli – X d

Alle unsere Lehrer wurden in persönlichen Vorstellungsgesprächen ausgewählt. Wesentliche Kriterien für die Auswahl waren, neben einem guten Hochschulabschluss, ihre menschliche, pädagogische und didaktische Qualifikation. Alle Lehrer sprechen mindestens eine Fremd-sprache.

Die ständige Fortbildung unserer Lehrer ist uns ein zentrales Anliegen. Mehrmals im Jahr veranstalten wir allgemeine Seminare zur Pädagogik und Didaktik, aber auch fachbezogene Fortbildungen werden regelmäßig durchgeführt. Begleitet werden diese Maßnahmen durch Hospitationen der Lehrer, die wir dazu ins europäische Ausland schicken. Unser Kollegium steht als Team für die Umsetzung des kosovarischen Lehrplans und unserer pädagogischen Grundsätze, der ignatianischen Erziehung.

Unsere Erzieher betreuen die Kinder außerhalb der Unterrichtszeit, auch an den Schulwo-chenenden. Neben spielerischen, musischen und sportlichen Aktivitäten gehört dazu auch die Unterstützung beim täglichen Studium. Eine enge Abstimmung mit den Lehrern, Erzie-hern und den Eltern, sowie ständige Gespräche mit ihnen sind selbstverständlich.

Të gjithë pedagogët tanë, janë zgjedhur në bisedimet prezantuese personale. Kritere qenë-sore për zgjedhjen e tyre, kanë qenë: përveç një suksesi të mirë gjatë shkollimit të lartë edhe virtytet e tyre njerëzore, dijet pedagogjike dhe didaktike.

Të gjithë pedagogët tanë, flasin së paku një gjuhë të huaj. Kualifikimet e përhershme të pedagogëve tanë, janë qëllimet tona qenësore. Ne, gjatë vitit shumë herë organizojmë semi-nare të përgjithshme nga pedagogjia, didaktika, por rregullisht realizojmë kualifikime edhe në lëndët profesionale. Këto masa, përcillen me hospitime të pedagogëve, të cilët ne, për këtë gjë, i dërgojmë në Gjermani, Austri dhe në vende tjera evropiane. Kolegialiteti ynë është formuar për të vënë në jetë planin mësimor të Kosovës dhe parimet tona edukative.

Edukatorët tanë, përkujdesen për fëmijët jashtë kohës së mësimit dhe gjatë fundjavës shkol-lore. Përveç aktiviteteve zbavitëse, muzikore dhe sportive, këtu përfshihet edhe përkrahja gjatë "studimit" ditor. Bashkërendimi i ngushtë me pedagogët, edukatorët dhe prindërit, si dhe bisedat e përhershme me ta janë çështje që kuptohen vetvetiu.

Titel

Untertitel

Titel

Untertitel

58

Lehrer und Erzieher

Partner der Eltern, Freunde der Schüler

Pedagogët dhe edukatorët tanë

Partnerë të prindërve, miq të nxënësve

58

Besmire Azemi DeutschGjuhë gjermane

Migjen Baftijaj GeschichteHistori

Enes Baxhak KunsterziehungArtet figurative

Xhafer Beqiraj AlbanischGjuhë shqipe

Bexhet Berisha **BiologieBiologji

Fuat Berisha MathematikMatematikë

Skender Berisha AlbanischGjuhë shqipe

Sijeta Braha EnglischGjuhë angleze

Shpejtim Buqaj ErzieherEdukator

Halit Buzhala MathematikMatematikë

Fadil Bytyçi LateinGjuhë latine

Agnesa Çipa–Laçi *Mësim klasor

* neu

ab d

em S

chuljah

r 2013/1

4

të

rin

jë n

ë vi

tin s

hkollor

2013/1

4**

au

sges

chie

den

zum

Sch

uljah

rese

nde

2012/1

3

sh

kuan

në

viti

n s

hkollor

20

12

/13

Titel

Untertitel

Titel

Untertitel

59

Lehrer und Erzieher




59

Gresa Çoçaj BiologieBiologji

Marta Curi **Sr. KlaraErzieherinEdukatore

Haxhere Faiku ChemieKimi

Alban Gashi DeutschGjuhë gjermane

Veli Gashi MathematikMatematikë

Vlora Grajçevci DeutschGjuhë gjermane

Isme Hoxha DeutschGjuhë gjermane

Luljeta Hoxha EnglischGjuhë angleze

Nexhat Hoxhaj InformatikInformatikë

Naser Ilazi *AlbanischGjuhë shqipe

Neki Jahaj DeutschGjuhë gjermane

Drita KabashiSr. Shpresa AlbanischGjuhë shqipe

Faton Kabashi MathematikMatematikë

Bal Kajzogaj BiologieBiologji

Lajde Karrica *Sr. HildaErzieherinEdukatore

Dijamante Kastrati PhysikFizikë

Fatmir Kastrati AlbanischGjuhë shqipe

Mirlinda Kolmekshaj Selimaj MathematikMatematikë

Parim Kosova GeschichteHistori

Liridona Krasniqi SportSport

Titel

Untertitel

Titel

Untertitel

60

Lehrer und Erzieher




60

Shukrije Krasniqi *GrundschuleMësim klasor

Sokol Kyçyku **PsychologiePsikologji

Filamena Laçi ErzieherinEdukatore

Zef Lleshdedaj **LateinGjuhë latine

Albina MihilliErzieherinEdukatore

Maksut Pirku ErdkundeGjeografi

Angjelina Prenklushaj Sr. AngjelinaErzieherinEdukatore

Pranvera Pupa EnglischGjuhë angleze

Richard Purschwitz FachschaftsberaterDeutsch als Fremd–spracheGjuhë gjermane

Ramadan Ramadani LateinGjuhë latine

Karina Rieckhoff *Deutsch als Fremd–spracheGjuhë gjermane

Myrvete Sopaj EnglischGjuhë angleze

Ana Spaqi MusikMuzikë

Ludevik Spaqi ErzieherEdukator

Enver Sulaj AlbanischGjuhë shqipe

Sejdi Susuri PhysikFizikë

Frrok Thaqi ErzieherEdukator

Lulzim Tytynxhiu ChemieKimi

Mentor Ukimeri SportSport

* neu

ab d

em S

chuljah

r 2013/1

4

të

rin

jë n

ë vi

tin s

hkollor

2013/1

4**

au

sges

chie

den

zum

Sch

uljah

rese

nde

2012/1

3

sh

kuan

në

viti

n s

hkollor

20

12

/13

Titel

Untertitel

Titel

Untertitel

61

Verwaltung

Organisation & RückhaltEntspanntes Arbeiten und verlässliche Abläufe

Administrata

Organizimi & MbështetjaPuna e shtendosur, kërkon rrjedhë të besueshme

61

Pal BalaRechtsberaterÇështjet juridike

Ana BerishaSekretariatSekretariati

Hamide ElshaniSekretariat/BuchhaltungSekretariati/Kontabilitet

Albina BisakuKöchinKuzhiniere

Anton LleshiTagwächterRojë dite

Filip MarkiKochKuzhinier

Zef OroshiKüchenhilfeNdihmës kuzhinieri

Murat XhoxhajNachtwächterRojë Nate

Um verlässliche Abäufe zu gewährleisten, arbeitet unsere Verwaltung als Dienstleister für alle Mitarbeiter in Internat und Schule, für alle Schüler und deren Eltern. Hier erhal-ten Sie weiterhelfende Auskünfte und Infor-mationen über Alltägliches.

Als Sammelpunkt aller wichtigen Infor-mationen und als Dokumentationszen-trum steht sie an den Schulvormittagen für persönliche Anfragen oder per Tele-fon und, darüber hinaus, per E–Mail zur Verfügung:

Telefon: +377 (0)44 434 087E–Mail: alg–info@alg–prizren.com

www.alg–prizren.com

Për të siguruar këtë, administrata jonë punon si shërbim për të gjithë bashkë-punëtorët në konvikt dhe shkollë, për të gjithë nxënësit dhe prindërit e tyre. Këtu, mund t‘i gjeni informatat dhe njoftimet që mund t‘u ndihmojnë gjatë përditshmërisë.

Administrata si pikë grumbullimi e të gjitha informatave të rëndësishme dhe si qendër e dokumentacionit, është në dispozicion të përditshëm, për të dhënë informata, për të sqaruar ose për të pranuar pyetje, çdo paradite përmes telefonit, me E–mail, ose me ardhjen tuaj në zyrat e administratës:

Telefoni: +377 (0)44 434 087E–Maili: alg–info@alg–prizren.com

www.alg–prizren.com

Titel

Untertitel

Titel

Untertitel

62

Lehrer und Erzieher




62

Ne jemi të vetëdijshëm se asnjë institucion nuk mund të punojë në mënyrë kuptimplote pa struktura të qarta. Ekipi ynë udhëheqës është pra si ideatori përgjegjës dhe dhënës i formës në rrugën për në cakun tonë të përbashkët.

Edhe pse secili ka marr përsipër përgjegjë-sinë për fusha të ndryshme, mbetet detyrë jona e të gjithëve, ta shikojmë çdo të arritur bashkërisht dhe të mendojmë për gjetjen e frymëzimeve për hapat që premtojnë sukse-se në të ardhmen. Mësimdhënës dhe edu-katorë, prindër, nxënës, bashkëpunëtorë në administratë si dhe miq dhe përkrahës në këtë proces të kërkimit të më së mirës janë partnerët tanë.

Wir sind uns bewusst, dass keine Instituti-on ohne klare Strukturen sinnvoll arbeiten kann. Unser Leitungsteam versteht sich daher als verantwortlicher Ideengeber und Gestalter auf dem Weg zum gemeinsamen Ziel.

Obwohl jeder für unterschiedliche Bereiche Verantwortung übernommen hat, bleibt es unser aller Aufgabe, das jeweils Erreichte gemeinsam anzuschauen und zu bedenken, um Anregungen und Erfolg versprechende Schritte in die Zukunft zu entdecken. Leh-rer, Erzieher, Eltern, Schüler, Mitarbeiter in der Verwaltung sowie Freunde und Förderer sind in diesem Prozess der Suche unsere Partner.

Titel

Untertitel

Titel

Untertitel

63

Lehrer und Erzieher


63

Arijanit ÇollakuInternatsleitung Udhëheqës i konviktit

Mark GojaniStv. SchulleiterZëv.drejtor i shkollës

Walter Happel SJDirektorDrejtor

Jürgen SchwarzbachFinanzenFinancat

Leitung

Ideengeber & GestalterUnser Leitungsteam

Udhëheqja

Ideatorët & KonstruktorëtEkipi ynë udhëheqës

Die große Nachfrage der vielen Eltern, die mit den Leistungen der Gymnasi-asten des Loyola–Gymnasiums zufrie-den waren, brachten den Direktor Pater Happel dazu, darüber nachzu-denken, ob er eine Loyola–Grundschu-le gründen solle.

Bald stellte es sich heraus, dass es nicht so schwer sein würde, mit einer Grundschule zu beginnen. Das Gebäu-de war schon da und brauchte nur noch einen kleinen Umbau. Alles, was noch fehlte, war gut ausgebildetes Lehrpersonal. Nachdem das alles orga-

nisiert worden war, strömten viele interessierte Eltern in das Schulsekretariat. Trotz weniger freier Plätze schaffte es auch der kleine Julian, ein Schüler dieser Schule zu werden. Seine Eltern hatten sich für eine Schule mit den besten Bedingungen entschieden, aber für ihn war nur die Farbe der Schule wichtig, nämlich blau, seine Lieblingsfarbe.

Jeden Morgen steht Julian auf mit einem Lächeln im Gesicht, zieht seine Uniform an und trägt sie mit Stolz. Zurzeit trägt er sie wegen seiner Lieblingsfar-be, aber erst ein paar Jahre später wird er herausfin-den, was für eine Ellite–Schule er besucht.

Was den Lehrplan angeht, hat die Loyola–Grund-schule den gleichen wie auch die anderen Grundschulen in Kosovo. Der Unterschied liegt darin, dass die Kinder regelmäßigen Unterricht haben. Sie werden nicht in zwei oder drei Schichten unterrichtet und müssen ihr Klassenzimmer nicht mit anderen Schülern teilen, sondern kommen zur Schule früh am Morgen und haben ihr eigenes Klassenzimmer. Es gibt im ganzen zwei Parallelklassen mit jeweils zwanzig Schülern. Das ist etwas ganz Positives, weil die Lehrerinnen mehr Zeit haben, mit den Schülern individuell zu arbeiten. So etwas wäre nicht möglich, wenn es mehr Schüler in einer Klasse gäbe, wie in anderen Grundschulen im Kosovo. Denn letzen Endes brauchen kleine Kinder mehr Aufmerksamkeit für sich.

Auch der kleine Julian macht die ganze Zeit "verrückte" Sachen, nur um die Aufmerksamkeit der anderen auf sich zu lenken. Er möchte immer im Mittelpunkt stehen und meldet sich bei jeder Gelegenheit, wenn es darum geht, eine Antwort zu geben oder einfach etwas Span-nendes über sich zu erzählen. Kurz gesagt, der Kleine ist ein sehr schlauer Junge, was man bei ihm sofort erkennen kann.

Kërkesat e mëdha të prindërve të cilët ishin të kënaqur me rezultatet e arritura nga nxënësit e Loyola–Gymnasium, e nxitën drejtorin Pater Happel që të mendojë për të hapur Shkollën Fillore "Loyola".

Nga kjo ai nxorri si përfundim që nuk ishte e vështirë ta bënte një gjë të tillë. Ndërtesa ishte e gatshme vetëm i duhej një rinovim i vogël. Mungonte vetëm një staf adekuat për këtë punë. Pasi u organizuan të gjitha këto, shumë prindër të interesuar u sulën drejt administratës së shkollës. Juliani i vogël ia doli të bëhet nxënës i kësaj shkolle, edhe pse kishte pak vende të lira. Prindërit e tij ishin përcaktuar për një shkollë të nivelit të lartë arsimor e edukativ, por për atë ishte ngjyra ajo që kishte rëndësi, ngjyra e kaltër, ngjyra e tij e preferuar.

Juliani zgjohet çdo mëngjes me një buzëqeshje në fytyrë dhe vesh uniformën, të cilën e mban me krenari. Tani për tani ai e vesh atë për shkak të ngjyrës së tij të preferuar, por vetëm disa vite më vonë ai do ta kuptojë, se është nxënësi i një shkolle me nivel mjaft të lartë arsimor.

Sa i përket planprogramit Shkolla Fillore "Loyola", e ka të njëjtin si edhe shkollat e tjera fillore në Kosovë. Në shkollën tonë nxënësit kanë mësime të rregullta. Ata nuk i kanë dy apo tri ndërrime e as nuk duhet ta ndajnë klasën e tyre me nxënës të tjerë, por vijnë herët në mëngjes në shkollë dhe kanë klasën e tyre. Gjithsej janë dy paralele me nga njëzet nxënës. Ky është një fakt shumë pozitiv, në këtë mënyrë mësueset kanë më shumë kohë të merren individualisht me nënësit. Kjo gjë nuk do të ishte e mundur, po të kishin klasat më shumë nxënës, sepse fëmijëve të vegjël u duhet kushtuar më shumë vëmendje.

Juliani i vogël bënë tërë kohën "prapësira" vetëm për të fituar vëmendjen e të tjerëve. Ai gjithmonë dëshiron të jetë në qendër të vëmendjes dhe lajmërohet çdo herë kur i jepet rasti të flasë. Thënë shkurt, vogëlushi është një djalë shumë i mençur, çka mund të vërehet menjëherë tek ai.

Çdo ditë nxënësit kanë orë të ndryshme mësimore, si p.sh. gjuhë shqipe, matematikë, art figurativ, muzikë, punë dore dhe edukatë fizike, por krahas këtyre Shkolla Fillore "Loyola" ofron diçka shtesë. Përveç planprogramit të dhënë nga Ministria e Arsimit, Loyola u jep mundësinë nxënësve të vet që të fillojnë mësimin e gjuhës gjermane që nga klasa e parë. Ata një herë në javë kanë një orë shtesë, ku shikojnë filma në gjuhën gjermane, të cilët natyrisht janë për të vegjël. Në këtë mënyrë ata do ta kenë më të lehtë ta mësojnë këtë gjuhë dhe do të kenë njohuri kur të kalojnë në shkollën e mesme të ulët.

Klasat janë të rregulluara ashtu që nxënësit e vegjël të ndihen rehat dhe të kenë mundësinë t'a shijojnë mësimin. Ngjyrat e hareshme mbulojnë gjithandej muret e klasave. Një piano e

Schule

Die Kleinen mit den gelben KrawattenAnita Bala, Fjolla Hoxha, Hysen Hoti und Gent PolloshkaXII a und XII b

Shkolla

Vogëlushët me kravatat e verdhaAnita Bala, Fjolla Hoxha, Hysen Hoti dhe Gent PolloshkaXII a dhe XII b

64

Wie jeden Tag steht auch heute der kleine Julian früh auf, aber plötz-lich sagt seine Mutter, er solle sei-ne Schuluniform anziehen. Von die-sem Moment an beginnt ein neues Leben für ihn, obwohl er sich des-sen nicht bewusst ist.

Si çdo ditë edhe sot Juliani i vogël u zgjua nga gjumi dhe nëna i thotë se duhet ta vesh uniformën shko– llore. Edhe pse ai nuk është ende në dijeni për këtë, që nga ky moment për Julianin fillon një jetë e re.

Jeden Tag haben die Grundschüler abwechslungsreichen Unterricht mit Fächern wie Alba-nisch, Mathematik, Kunst, Musik, Werken und Sport. Aber die Loyola–Grundschule bietet etwas, was keine andere Grundschule im Kosovo hat. Außerhalb des vorgegebenen Lehrpro-gramms des kosovarischen Bildungsministeriums bietet diese Grundschule den Schülern die Möglichkeit, sich schon ab der ersten Klasse mit Deutsch vertraut zu machen. Einmal pro Woche haben sie eine Stunde mehr, in der sie einen Film gezeigt bekommen, der natürlich auf Deutsch und auch für kleine Kinder geeignet ist. Das alles nur, damit sie es später leich-ter haben und wenigstens mit ein paar Deutschkenntnissen nach der 5. Jahrgangsstufe auf das Gymnasium kommen.

Die Klassenräume sind so ausgestattet, dass die kleinen Schüler sich darin wohl fühlen und den Unterricht genießen. Helle und fröhliche Farben, soweit das Auge sehen kann. Ein Klavier macht den Musikunterricht interessanter und abwechslungsreich. Nicht nur die Klassen sind sehr gut ausgestattet, sondern auch für den richtigen Schulhof wurde gesorgt. Die große Pause und der Sportunterricht können auf dem Spielplatz verbracht werden, welcher sehr gut ausgestattet ist. So können die Kinder Zeit auch an der freien Luft verbringen. Obwohl es erst der Anfang ist, kann man deutlich sehen, welch gute Voraussetzungen die Loyola– Grundschule bietet.

Doch Julian ist noch zu jung, um den Unterschied zwischen anderen Grundschulen und sei-ner eigenen zu erkennen. Er steht jeden Morgen auf, zieht seine Uniform an, trinkt ein Glas Milch, nimmt seinen Rucksack und macht sich auf dem Weg zur Bushaltestelle. Den ganzen Weg denkt er darüber nach, was er heute mit seinen Freunden machen wird. Ein fröhliches "Guten Morgen" seiner Lehrerin bringt ein breites Lächeln auf sein Gesicht. Die Stunden ver-gehen, manche schneller und manche langsamer, aber ihm wird trotzdem nie langweilig. Die Hausaufgaben macht er mit Freude und probiert, sie immer alleine zu machen. Manchmal will ihm seine Mutter dabei helfen, wenn er Schwierigkeiten hat, aber er ist so stur, dass er das nicht zulässt. Er bleibt so lange vor seinen Büchern und Heften sitzen, bis er es geschafft

bënë orën e muzikës argëtuese. Jo vetëm klasat janë të rregulluara mirë, por edhe për obor-rin është treguar kujdes i duhur. Pushimi i gjatë dhe ora e edukatës fizike mund të mbahen në oborrin shkollor, ku janë të vendosura lodrat. Kështu fëmijët, mund ta kalojnë kohën jashtë në ajër të pastër. Edhe pse është fillimi, mund të vërehet qartë se çfarë kushte të mira ofron Shkolla Fillore "Loyola".

Juliani është ende shumë i vogël për të vërejtur të gjitha ato që i ofron kjo shkollë. Ai zgjohet çdo ditë herët, vesh uniformën, e pi një gotë qumësht, merr çantën dhe niset për tek vendi ku e pret autobusin. Gjatë gjithë rrugës ai mendon për gjërat që do t'i bëjë sot me shokët e tij. Fjala "mirëmëngjes" e mësueses e gëzon shumë atë. Orët mësimore kalojnë, disa më ngadalë e disa më shpejtë, por Juliani nuk mërzitet asnjëherë. Detyrat e shtëpisë i bënë me dëshirë dhe gjithmonë provon t'i kryejë pa ndihmën e askujt. Ndonjëherë nëna e tij dëshiron t'i ndihmojë kur ai ka ndonjë vështirësi, mirëpo ai nuk e lejon këtë gjë. Ai qëndron pranë librave e fletoreve të tij derisa arrinë që t'i kryejë detyrat ashtu siç duhet. Më pas, për të fillon koha e argëtimit.

Në fillim ishte shumë e vështirë që shkolla të gjente mësuesit e duhur. Duhej të ishin dy mësues të aftë për të komunikuar sa më mirë me fëmijët. Kjo më në fund u arrit. Shkolla punësoi dy mësuese, mësuesen Agnesa Çipa–Laçi dhe mësuesen Shukrije Krasniqi, të cilat, këto javë të para, po e kryejnë punën e tyre me sukses. Ato kujdesen për fëmijët dhe u ndihmojnë që të zhvillohen. Natyrisht e gjithë kjo nuk do të funksiononte pa ndihmën dhe mbështetjen e prindërve.

Mësuesja e Julianit, Agnesa Çipa–Laçi, thotë: "Juliani është një nxënës inteligjent dhe shumë aktiv. Ai e ngrit dorën për çdo pyetje edhe atëherë kur nuk e din përgjigjen, ai gjithmonë e provon fatin e tij." Kur ne ishim në klasën e tyre e vërejtëm këtë aftësi të tij. Mësuesja dësh-ironte t'i dëgjonte nxënësit duke treguar një përrallë. Në fillim ai turpërohej, sepse ne ishim aty, por pasi u përshtat me situatën ai e ngriti gishtin dhe filloi të tregojë përrallën. Me një zë të ëmbël e ëngjëllor përralla e tij tingëllonte shumë bukur.

Shkolla Fillore "Loyola" do të rritet çdo vit duke pranuar nga dy klasë të para. Pasi të kenë përfunduar shkollën fillore këtyre nxënësve do t'u jepet mundësia të regjistrohen në Loyo-la–Gymnasium. Ashtu si për të gjithë të interesuarit e tjerë, edhe këta duhet t'i nënshtrohen testit pranues për klasën e gjashtë. Drejtori, Pater Happel, shpreson që këta nxënës t'a shijojnë edukimin fillorë dhe të kenë sa më pak vështirësi në testin pranues. Kjo do të ishte përparësia e tyre e vetme në krahasim me nxënësit e tjerë. Siç thotë Pater Happel, atyre nuk do t'u ofrohet asgjë.

Kjo për Julianin do të thotë se ai nuk do ta ketë më të lehtë se nxënësit e tjerë, të cilët do të bëhen nxënës të kësaj shkolle prej klasës së gjashtë. Vetëm pasi ta ketë kaluar provimin pranues ai do të jetë nxënës i Loyola–Gymnasium. Por për këtë ka kohë, prandaj ai si fillim duhet ta shijojë shkollën fillore.Me faktin që ata po i vijojnë mësimet në një shkollë me kushte shumë të mira dhe staf pro-

Schule

Die Kleinen mit den gelben Krawatten

Shkolla

Vogëlushët me kravatat e verdha

65

fesional, P. W.Happel, pret nga nxënësit të jenë te suksesshëm e të motivuar, dhe të kenë vullnet në mësime.

Pa marrë parasysh të gjitha këto gjëra, Juliani dëshiron që më vonë të bëhet futbollist e të luajë për ekipin e tij të preferuar, e ky është Borussia Dortmund. Ne nuk e dimë se a do t'a realizojë këtë gjë në fund.

hat, die Hausaufgabe selbstständig zu machen. Danach ist Zeit zum Spielen.

Das richtige Lehrpersonal zu finden, war am Anfang sehr schwierig. Die Schule brauchte zwei sehr gute Lehrerinnen, die gut ausgebildet sind und natürlich auch gut mit Kindern umgehen können. Das wurde letzten Endes erreicht. Es wurden zwei hervorragende Leh-rerinnen gefunden, Frau Agnesa Çipa–Laçi und Frau Shukrije Krasniqi, die sich sehr gut in diesen ersten Wochen bewährt haben. Sie kümmern sich um die Kinder, bilden sie und ste-hen ihnen zur Seite beim Heranwachsen. Natürlich hätte das alles nicht funktioniert ohne die Unterstützung und das Vertrauen der Eltern.

Die Lehrerin von Julian, Frau Çipa–Laçi, sagt: "Julian ist ein intelligenter Schüler und dabei auch sehr aktiv. Er meldet sich bei jeder Frage, und auch wenn er etwas nicht weiß, versucht er immer sein Glück." Als wir vor Ort waren, haben auch wir diese besondere Fähigkeit bei ihm erkannt. Frau Çipa–Laçi wollte von den Schülern hören, wie sie ein Märchen erzählen, das sie in der letzten Stunde gehört hatten. Am Anfang war Julian schüchtern, weil wir da waren, aber plötzlich gewöhnte er sich an die Situation und meldete sich, stellte sich vor die Tafel und fing an zu erzählen. Mit einer leisen, aber süßen Stimme klang die Geschichte sehr spannend und interessant. Am Ende beendete er das Märchen mit seinem bereits erwähnten Lächeln im Gesicht.

Jedes Jahr wird die Grundschule weiter wachsen, es werden immer zwei erste Klassen auf-genommen. Nachdem diese Erstklässler die Grundschule nach fünf Jahren beendet haben, kommen sie natürlich auf das Gymnasium. Es wird aber, so wie für alle anderen interessier-ten Schüler, auch für sie eine Aufnnahmeprüfung geben. Der Direktor hofft, dass die Loyola–Schüler eine sehr gute Grundschulbildung und –erziehung genießen und sich bei der Prüfung leicht tun werden. Das wäre aber auch der einzige Vorteil, den sie vor den anderen Schülern hätten. Wie Pater Happel schon sagt: "Sie werden nichts geschenkt bekommen." Das heißt für Julian, dass er es nicht leichter haben wird als die, die erst ab der sechsten Klasse Schüler dieser Schule werden. Erst wenn er die Aufnahmeprüfung bestanden hat, wird er Schüler des Loyola–Gymnasiums. Doch das hat noch Zeit, darum kann er erst einmal die Grundschule genießen.

Was Pater Happel von den Loyola–Grundschülern erwartet ist, da sie unter guten Bedin-gungen in einer gut ausgestatteten Schule von qualifiziertem Personal unterrichtet werden, dass sie entsprechend erfolgreich und motiviert sind und Freude am Lernen haben.

Trotz allem will Julian später einmal Fußballspieler werden und für seine Lieblingsmanschaft, nämlich Borussia Dortmund, spielen. Ob er das wirklich am Ende tun wird, weiß man aber noch nicht.

Diese Reportage wurde im Rahmen des Deutschunterrichtes bei unserem Lehrer, Herrn Pur-schwitz, geschrieben.

Schule

Die Kleinen mit den gelben Krawatten

Shkolla

Vogëlushët me kravatat e verdha

66

Nga 1 shtatori, Loyola–Gymnasium u pasurua edhe me shkollën fillo-re. Çdo mëngjes oborri i shkollës gumëzhin nga zërat e fatosa-ve dhe yllkave. Ata tashmë janë gëzimi i shkollës. Janë të ndarë në dy paralele që kanë nga njëzet nxënës: Klasa I a, që udhëhiqet nga mësuesja Agnesa Çipa–Laçi dhe I b, që udhëhiqet nga mësues-ja Shukrije Krasniqi.

Këta fëmijë janë të zgjuar, të rregullt në mësime dhe të pavarur. Gëzimi i tyre vërehet që në mëngjes kur futen

në autobusin e shkollës. Janë në gjendje të bëjnë edhe humor.

Një ditë nga ditët e para të mësimit i ftova një nga një në tabelë për të shkruar emrat e tyre. Njërin që quhet Mark e që nga pamja duket më burrëror, e quajta "baca Mark". Pasi për-funduam së shkruari në tabelë, përsëri i ftova t'i lexojnë emrat e shokëve dhe shoqeve të klasës. Auroni lexoi: RITA, ERZEN, DEA edhe kur arriti te Marku lexoi "baca Mark". Klasa ia plasi gazit. Është kënaqësi të punosh me këta fëmijë, kurse kushtet tejet të favorshme e bëjnë punën tonë më të lehtë në procesin edukativo–mësimor dhe mjaft frytdhënës dhe nxënësit ndihen si në shtëpinë e tyre.

Schule

Në Asociacionin "Loyola–Gymnasium" u hap shkolla filloreMës. Agnesa Çipa–Laçi

67

Schule – Schuljahr 2013/14

Klasse – Klassa – I a

Skolla – Viti shkollor 2013/14

Klasse – Klassa – I b

Ademaj, RitaAliaj, EdBytyçi, DriadaBytyçi, JulianCuri, MarkGashi, AuronGorani, YllzaHajrullaga, GertHoxha, LisKqira, ToneKryeziu, AlpKurtaj, RronMarki, MartinMuçaj, EmiraPireci, ErzenQabrati, GretaShala, FidanSylejmani, DeaTytynxhiu, ËmblaVata, Iris

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Çipa–Laçi, Agnesa

Berisha, ElmaBeshi, LinorBytyçi, IldaBytyqi, ButrintElshani, DonatGjini, Aron Hajdari, Elvis Hajdari, QamilHaliti, ArlindHaliti, HanaJahaj, VleronaKrasniqi, SaraLumezi, ValentinaMorina, JetmirMuçaj, KaltrinaNrecaj, AndiQovanaj, ErionTejeci, MjellmaXhonlleshi, MarselZogaj, Agon

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Krasniqi, Shukrije

70

XII a Ahmetaj, Doruntinë Universiteti i Prishtinës StomatologjiBadalli, Taulant Universiteti i Prishtinës ArkitekturëBerisha, Ardit Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeBerisha, Bleron Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeBilalli, Albin Akademia Evolucion Dizajn i modësBisaku, Eduard Universiteti i Prishtinës Administrim biznesiBytyçi, Rinor Universiteti i Prishtinës NdërtimtariBytyçi, Valza Rezonanca – Prishtinë FarmaciBytyqi, Vardona Universiteti i Prizrenit Menaxhment ndërkombëtarÇupërjani, Anton Universiteti i Prizrenit JuridikDuraku, Fjolla Hesseling, Oelde Medizinische FachangestellteFazliu, Gazmend Universiteti i Prishtinës NdërtimtariGashi, Doruntina Universiteti i Prishtinës GazetariGashi, Fiona Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeHajdaraj, Donika MVZ Beckum Medizinische FachangestellteKalludra, Hekuran UBT – Prishtinë EkonomiLlapatinca, Anyla Universiteti i Prishtinës StomatologjiMarmullaku, Ylfete Universiteti i Prishtinës Kimi inxhinierikeNuredini, Shpend Universiteti i Prishtinës EkonomiNushi, Diamant Universiteti i Prishtinës Ekonomi

XII b Gegaj, Arta Universiteti i Prishtinës StomatologjiGojani, Katarina Universiteti i Prizrenit Programi FillorHimaj, Mergim Gjermani InformatikëHoxhaj, Fatjona Universiteti i Prizrenit TelekomunikacionIbrahimi, Ermal Berufskolleg – Dortmund KonstruktionstechnikJusufi, Genta Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeKaqinari, Anton Universiteti i Prizrenit EkonomiKaqinari, Zoja Universiteti i Prizrenit Programi FillorKaraqica, Leonit Beumer – Beckum IndustriemechanikKastrati, Ard Studienkolleg – Karlsruhe InformatikëKastrati, Redona Universiteti i Prishtinës StomatologjiLleshi, Art Gea – Westfalia Separator InformatikëMustafa, Valon Haver & Boecker – Oelde MechatronikerQuni, Mark Universiteti i Prishtinës ArkitekturëRada, Jona Studienkolleg – Marburg BiokimiRaja, Nik * Universiteti i Prishtinës Inxhinieri Elektrike dhe KompjuterikeSallahu, Edona Universiteti i Tetovës StomatologjiSpaqi, Uliks Universiteti i Prishtinës Shkenca PolitikeUkimeri, Genta Fielmann Optikerin


Wo sind unsere Maturanten 2012/13 immatrikuliert


Nxënësit maturantë 2012/13 që janë regjistruarnë fakultete

70

Vezgishi, Beni Universiteti i Prishtinës StomatologjiZeqiri, Ardit Beumer – Beckum Industriemechanik

XII c Ademaj, Fatijon Universiteti i Prishtinës NdërtimtariBerisha, Rineta UBT – Prishtinë ArkitekturëBytyqi, Avdyl Universiteti i Prishtinës NdërtimtariFaiku, Bleron Universiteti i Prishtinës StomatologjiGashi, Fjolla Universiteti i Prishtinës KontabilitetGolaj, Miftar Universiteti i Prishtinës NdërtimtariHajredini, Fisnik Haxhiavdyli, Andi Fakulteti i Tiranës StomatologjiKrasniqi, Arbër UBT – Prishtinë ArkitekturëMehmetaj, Barlet UBT – Prishtinë Inxhinieri KompjuterikeMusliu, Ndriçim Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeShala, Kujtesa Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeShefiku, Emonda Universiteti i Prishtinës ArkitekturëShoshi, Erjona Universiteti i Prishtinës EkonomiSpahiu, Beslinda Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeTotaj, Vlora Universiteti i Artev, Tiranë Dizajn

XII d Beqiraj, Kaltrina Universiteti i Prishtinës NdërtimtariBerisha, Mergimtare Universiteti i Prishtinës JuridikCanziba, Durim Gjermani InformatikëColaj, Valerina Universiteti i Prishtinës FizioterapiGjergjaj, Nol AUK – Prishtinë EkonomiGola, Edon Universiteti i Prishtinës Kimi inxhinierikeHoti, Albulena Universiteti i Prishtinës ArkitekturëHoti, Aurela Gjermani InfermieriKabashi, Diar AUK – Prishtinë EkonomiKajzogaj, Anita Universiteti i Prishtinës Mjekësi e përgjithshmeMehmetaj, Elegji Universiteti i Prishtinës StomatologjiMorina, Pren Universiteti i Prishtinës EkonomiMorina, Vjollca Universiteti i Prishtinës KimiOrllati, Vlora Gjermani InfermieriOroshi, Ardian AUK – Prishtinë EkonomiPrenaj, Alban Universiteti i Prishtinës EkonomiSopa, Gent Universiteti i Prizrenit InformatikëTotaj, Blerta Universiteti i Prishtinës Kimi inxhinierikeTotaj, Egzona Universiteti i Prishtinës Matematikë Financiare

71


Klasse – Klassa – VI a


Klasse – Klassa – VI cKlasse – Klassa – VI b

Ahmetaj, PranveraArzoallxhiu, Hana *Berisha, ErlindaBesimi, EtnikBraha, Ibrahim *Bytyçi, Erisa *Celina, Anida *Cikaqi, EnisÇollaku, RizaHoxha, KanitaKabashi, JetaKokollari, BlertonKrasniqi, ArditaKryeziu, ArtKuqi, LabeatMazreku, Guri **Morina, Arlind *Morina, VeronOroshi, EmaOsmani, MilotPërzhella, Alejna *Sakica, Donata Shehu, Ardi Shehu, Doruntina *Sopi, RinesaSpahiu, Diona *Spaqi, Viktorina

Sulaj, Donika *Temaj, Ditjon ** Thaçi, Musli Ukimeri, Lea *

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Azemi, Besmire

Bytyqi, ArbenitBytyqi, Rozafa *Bytyqi, Shkelzen Canhasi, SaraDakaj, AdrianFanaj, AlmiraFanaj, Djellza *Fanaj, VeraGashi, AfërditaGashi, AlbinGashi, ArditGashi, Edon Guraziu, EniGuraziu, SeferGurgule, VesaHana, DritonKabashi, UjanaKaravidaj, BrikenaKolukaj, AlbinKrasniqi, EndritKrasniqi, FuadLecaj, KaltrinMirdita, KolëMorina, GencNoshi, Gjon **Sallahu, ElonaSallaj, Rina

Smailaj, BlinaTrolli, Rrezarta

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Spaqi, Ana

Berisha, AtnorBinaj, AlmaBinaj, AndiBisaku, EnrikBullakaj, AndrejÇoçaj, ZgjimDaka, LoretaDoda, AgonDushaj, AnitaFanaj, HoltaFanaj, JonidaHoxha, GresaIdrizi, QëndrimKabashi, Diellza Koqinaj, MustafKrasniqi, BlerinaLumi, DonikaMartinaj, Rrita Morina, LumbardhaMorina, VeronaMullafetahu, VatërPeqani, MirandaPrenrecaj, RafaelaQareti, EndorQuni, MarigonaRexhepaj, Loris *Sakica, Pjetër

Tarashaj, ElvisTarashaj, VisarTejeci, DilaraThaqi, EduardVeseli, Kened **

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Kastrati, Dijamante

72


Klasse – Klassa – VII a


Klasse – Klassa – VII cKlasse – Klassa – VII b

Bajrami, SaraBala, DritonBego, ShendBekçeli, GresaBelallari, Diamant *Çollaku, Verë **Gegaj, Arbër *Haliti, DitliraHaxhikadrija, DëboraHoti, VesaHulaj, Ilir *Hulaj, RronKabashi, LeartKajtazi, UrataKalimashi, EnisKosova, Jona * Krasniqi, IlirKrasniqi, ShendMorina, RronMyfti, ArianitQelaj, Getoar *Rexhbeçaj, HareRexhepaj, TaulantSallauka, OltSele, AritonShabani, ParimShala, Yll

Shatri, ErmalTemaj, Dreni *Thaçi, EndiUkzeka, BardhaVranica, VleraZeqiri, RrezartaZhubi, Andi

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Grajçevci, Vlora

Abdyli, LeonaBytyçi, NderimCunaj, IlirDinaj, Anjela *Duraku, PremtonFanaj, ElisaGashi, EraGjonaj, JozefHaliti, DelfinaHaliti, LeartaHamza, ArianHoti, ErmalHoxha, FlorianKadriaj, AvdullaKastrati, FjollaKaymakçi, EdinKoci, BesimKuçi, FestimLatifi, SumejaMaralushaj, Erza *Morina, KastriotNoshi, KatarinaNushi, ArlindaNushi, ArtaOroshi, ArmondSaliu, LauraSekiraqa, Eldrin

Shala, HajrullahSpaçaj, KolSusuri, Arbër Tahiri, VeronaTemaj, ShpëtimXhoxhaj, Sara **

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Berisha, Skender

Arapi, Leila *Bytyçi, BledBytyqi, ArenaDinaj, Albrim *Domazeti, EndritGashi, AnitaGashi, AntigonaGashi, BlerinaGashi, Leonora Gashi, MedritHoxha, LeonKaçinari, Gjon *Kastrati, KujtimKqiraj, KristjanKrasniqi, Bashkim Krasniqi, IlirKrasniqi, IlirianaKyçyku, IlirjanLlapatinca, AlbanaLushi, ArjanMartinaj, Erjona **Morina, EniPajaziti, ResulQovanaj, ÇendresaRexha, EkremSpaqi, NikolinaTotaj, Bleona

Totaj, GranitXharra, Resnik

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Beqiraj, Xhafer

73


Klasse – Klassa – VIII a


Klasse – Klassa – VIII cKlasse – Klassa – VIII b

Allakaj, DanielBejtullahu, EndritBekçeli, RitaBerisha, Festa *Bytyçi, Anina **Celina, RinorDobruna, DonGashi, AuronGashi, ErmalGega, LaurHoxha, ArtaHoxha, QëndresëHulaj, Leart *Kasapolli, BardhKoçinaj, ArdiKrasniqi, ArtanKryeziu, ErlisMirdita, Gent Perolli, DonatPirku, FatjonShala, Shefket *Smailaj, EmiUkimeri, Lindrit

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Kajzogaj, Bal

Alija, LuftimBytyqi, ArditElshani, MërgimGashi, ErzenGjergjaj, JakHajdari, ArbërHazrolli, DiartaHoxha, BornitHoxha, Lea * Kajzogaj, AntonKrasniqi, ArditLimani, ErmalMarkaj, GentianMazreku, QëndrimMuçaj, HajrisPeqani, Fitim Qipa, DetinQovanaj, AlbionRama, Rigona Rexha, DriniRexhepi, LeonShala, Ilir **Shyti, Shpend *Spahiu, Adriatik

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Krasniqi, Liridona

Ademaj, IbrahimAhmetaj, LirimBuçaj, Arbër Çetta, Arta Çollaku, DriniDani, Simon Emini, BesianFetoshi, LizaGashi, AndrinGashi, FetahGecaj, EduardGjini, DurimHafizallari, Pakize Hana, EndritHazeri, AdhurimKarakushi, ArtKqira, Dardan *Kryeziu, Qlirim Maliqi, LeutrimMazreku, LirijeMorina, Erion Oroshi, Irena **Palushi, ValdrinSadikaj, Era *Shala, ShpatThaqi, Denis Zhuniqi, Edi

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Sopaj, Myrvete

74


Klasse – Klassa – IX a


Klasse – Klassa – IX cKlasse – Klassa – IX b

Berisha, AgonBerisha, Rita *Bllaca, GranitBurnik, BeratBytyqi, EduardElshani, BlendiGashi, BlineraGashi, HekuranHoti, BleronHoti, DiamantHoti, EdisonKabashi, Vullnet *Kalimashi, RinorKarakushi, JonKarakushi, VleraKaravidaj, DukagjinKastrati, LimanKomoni, ShkambiKryeziu, AlbaKujtimi, Art **Marku, ViktorNuhaj, TeutaShala, DoruntinaShatri, GresaShemsedini, Andi Susuri, DiolaTafarshiku, Erol

Temaj, Rron

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Kolmekshaj, Mirlinda

Berisha, ZgjimBraha, Besjon **Bytyqi, AltinEmini, AbdullaFutko, Annea *Gruda, ElizabetaGruda, LirjetaGuraziu, OrgesHafizallar, GjenetaHajdaraj, DonisHamzaj, RiolaHoxha, HedonIbrahimi, AfërditaIbrahimi, EndritNikollbibaj, LidieNurkollari, AndrraOsmani, ErxhanOsmankaj, Edina *Polloshka, VesaRrustemi, ErionSallauka, GentShala, Dardan *Sopa, FlakaThaqi, ArianitaVeseli, AlbijanZhubi, Rubin

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Pirku, Maksut

Bala, KaltrimBerisha, BardhBerisha, Hyrmete **Besimi, AnesaBytyqi, AlbiodrenBytyqi, FllanzaÇerreti, DriartCrnovrshani, BlendaDelhysa, DomenikaDushi, DomenikGashi, AstritGashi, FlorentGashi, JonuzGjergjaj, EduardGjonaj, AntonGjoni, KristianGrabanica, FlorianHoxhaj, Rilind *Markaj, GjergjMarkaj, KristinaMarkaj, MarlindMorina, EsadSakica, MonikaThaqi, Luiza Xhahaj, ÇlirimZyberaj, Flaka

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Lleshdedaj, Zef

75


Klasse – Klassa – X a


Klasse – Klassa – X cKlasse – Klassa – X b

Besimi, Arita Celina, Rina *Çollaku, ErëElshani, DorianGashi, FjollaGuguli, LendGuguli, RronHoxha, AmarKamberaj, AlbanaKamberaj, DiellzaKasapolli, RronKrasniqi, DitjonKrasniqi, QëndrimMeta, Donjeta *Morina, VerimPopaj, EniRexhepi, Argtim *Selimi, Synim **Shabollari, Bardhi *Shemsedini, DrinorSiqeca, PetritTemaj, RronaTomiqi, FabianVezgishi, Ora

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Sulaj, Enver

Bajrami, FatosBeqiraj, NderimBerisha, DalinaDyla, DeaGashi, EndritGashi, GentianaGuraziu, Veton *Halitaj, Ardit **Haliti, DitëbardhaHoti, JonidaHulaj, BiondinaKabashi, UrtesaKastrati, KaltrinaKomani, JozefKrasniqi, Arianit *Krasniqi, LorikMaliqi, XhevdetMarkaj, MatejOsmanollaj, GranitPallusha, KenanRexhaj, TringaSadikaj, FatiShala, ZanaSmailaj, EditaSpahija, AdrianaSusuri, Baton

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Baftijaj, Migjen

Ahmetaj, DrilonBadalli, DorinaBaftiaj, AlbertBerisha, DrinBerisha, TairHana, DritaIsma, Xheladin *Karakushi, Nita *Krasniqi, EldaKrasniqi, SiboraMamaj, EraMemaj, LabinotMuçaj, Albion **Oroshi, ArmandaOsmankaj, Arbër Rexhepaj, AlbevitSadullahi, EndritSpaqi, Mimoza *Suka, VeronTopojani, Endrit

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Bytyçi, Fadil

76


Klasse – Klassa – X d


Klasse – Klassa – XI aKlasse – Klassa – X e

Baleci, Gjylfidane * Buqaj, Gresa Bytyçi, BatonBytyqi, LindritDuraku, DoruntinaElshani, EdonaFetahi, Agnesa *Frrokaj, ValentinGashi, Altinë *Hazrolli, FtesaHoxha, EdonaHoxha, Fatlind Kabashi, BorbardhaKrasniqi, AgnesaKrasniqi, DenisKryeziu, RufanKukelaj, GentianMazreku, BorëbardhëOroshi, Martin Peqani, BesnikQovanaj, ArjetaRama, ValdrinRamaj, LuanRrapi, FanolShabani, Blend **Temaj, MirandaThaçi, Gentianë *

Zejnullahu, BlinerëZejnullahu, Ndriçim

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Hoxhaj, Nexhat

Beqiraj, ArbërBerisha, KreshnikBullakaj, ManuellBuqa, YllElshani, AgnesaElshani, ArbiesGashi, ValtidGuraziu, Zgjim **Haziri, LeotrimHysa, ZamirIdrizi, SaraKastrati, Ledjana *Kelmendi, Bleon *Krasniqi, LeomirKrasniqi, VjosaKryeziu, IsmailLleshi, KaltrinaMalsori, ValonMuçaj, IbrahimPervizaj, BesmirQadraku, GentianaQenaj, BledarSefa, ZgjimShala, EgzonaThaçi, VjosaTotaj, ValonXhoxhaj, Marigona

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Buzhala, Halit

Berisha, BujarBerisha, MarigonaBytyçi, Enkeled *Bytyqi, AlbiÇerreti, ValmireDelhysa, AndreaGashi, ArdiGashi, QemajlGegaj, KristinaGjini, AndaHoti, ArjetaHoti, HysenHoxha, LotKrasniqi, ArdianaKryeziu, MehmetMarkaj, BenjaminMarku, RobertMorina, ErzaMuçaj, DrenMuçaj, Rina *Sallauka, RigonShkorreti, SebastianSiqeca, Arta ** Sopa, ArmelaSurroi, ElvirThaçi, ArianitZenelaj, Zell

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Berisha, Fuat

77


Klasse – Klassa – XI b


Klasse – Klassa – XI dKlasse – Klassa – XI c

Ahmetaj, VeroreBala, AnitëBerisha, AlbanaElshani, FedoraGashi, DibranHaliti, AlbionHasanaj, AlbanHoxha, Fjolla *Hoxha, RonaHoxha, RudinaKrasniqi, Marigona *Kryeziu, EngjiLezi, AlbrimMaliqi, LimanMorina, EriolaOroshi, Kristjana **Polloshka, GentQuni, MelisaRexha, ArbRexha, RahimRexhepi, AlajdinRizanaj, EgliSadikaj, DenisSallahu, MuharremSekiraça, EdonaShabani, DrenShala, Sidorela

Shehu, RinorUkimeri, ZgjimVeseli, DonikaVezgishi, Festa

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Kastrati, Fatmir

Ahmetaj, LiridonAliti, HidajetBaca, TomorBerisha, DardanBrahaj, LeonitaÇadraku, VjosanaDedaj, Enkel *Duhanaj, ArbnoraFanaj, AidaFetahi, JetmirGashi, Indrit *Hajdari, BledarIspahiu, DrakonKabashi, ArtanKalanderi, Benjamin *Kalimashi, AlmaKoci, MarielaKorça, EndritLatifaj, RozafaLleshi, Ilirjana **Pirana, FionaQenaj, ZekëShita, DuaSokoli, Hygerta *Sopaj, DenisTemaj, Astrit *Temaj, Muharrem *

Thaqi, Lindrit

Klassenlehrerin –Kujdestarja i klasës:Faiku, Haxhere

Aliti, HazretBekeri, EdonaBerisha, DjellzaÇadraku, LumbardhCenaj, BeratColaj, ArditaDedaj, GentaGojani, AleksandraKajzogaj, Marta *Kalanderi, ElvisKolmekshaj, GencKomani, Lirije **Kqiraj, DorentinaKrasniqi, Albert Krasniqi, ErionKrasniqi, Leonita *Kryeziu, RexhepKulludra, PëllumbMataj, DardanMuçaj, DoruntinaMyfti, ArlindaPecollaj, MarigonaPervorfi, ValonRexhaj, Arlind Shala, FanolShoshi, MendurimSokoli, Besim

Vuçitërna, SamraZogaj, Erion

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Kosova, Parim

78


Klasse – Klassa – XII a


Klasse – Klassa – XII cKlasse – Klassa – XII b

Ahmetaj, DoruntinëBadalli, TaulantBerisha, ArditBerisha, BleronBilalli, AlbinBisaku, EduardBytyçi, RinorBytyçi, ValzaBytyqi, VardonaÇupërjani, Anton **Duraku, Fjolla *Fazliu, GazmendGashi, DoruntinaGashi, FionaHajdaraj, DonikaKalludra, HekuranLlapatinca, AnylaMarmullaku, YlfeteNuredini, ShpendNushi, Diamant

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Jahaj, Neki

Gegaj, Arta **Gojani, KatarinaHimaj, MergimHoxhaj, FatjonaIbrahimi, ErmalJusufi, Genta *Kaqinari, AntonKaqinari, ZojaKaraqica, LeonitKastrati, Ard *Kastrati, RedonaLleshi, ArtMustafa, ValonQuni, MarkRada, JonaRaja, Nik *Sallahu, EdonaSpaqi, UliksUkimeri, GentaVezgishi, BeniZeqiri, Ardit

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Susuri, Sejdi

Ademaj, FatijonBerisha, RinetaBytyqi, AvdylFaiku, Bleron *Gashi, FjollaGolaj, MiftarHajredini, FisnikHaxhiavdyli, AndiKrasniqi, Arbër Mehmetaj, BarletMusliu, Ndriçim *Shala, Kujtesa **Shefiku, Emonda *Shoshi, Erjona Spahiu, BeslindaTotaj, Vlora

Klassenlehrer – Kujdestari i klasës:Tytynxhiu, Lulzim

79


Klasse – Klassa – XII d


Auszeichnungen – Të shpërblyerit

Beqiraj, KaltrinaBerisha, MergimtareCanziba, DurimColaj, ValerinaGjergjaj, NolGola, EdonHoti, Albulena Hoti, Aurela Kabashi, DiarKajzogaj, Anita *Mehmetaj, ElegjiMorina, Pren * Morina, VjollcaOrllati, VloraOroshi, Ardian **Prenaj, AlbanSopa, GentTotaj, BlertaTotaj, Egzona

Klassenlehrer –Kujdestari i klasës:Baxhak, Enes

Karakushi Nita *Kastrati Ard *Kastrati Ledjana *Kelmendi Bleon *Komani Lirije **Kosova Jona *Kqira Dardan *Krasniqi Arianit *Krasniqi Leonita *Krasniqi Marigona *Kujtimi Art **Lleshi Ilirjana **Maralushaj Erza *Martinaj Erjona **Mazreku Guri **Meta Donjeta *Morina Arlind *Morina Pren *Muçaj Albion **Muçaj Rina *Musliu Ndriçim *Noshi Gjon **Oroshi Irena **Oroshi Kristjana **Osmankaj Edina *Përzhella Alejna *Qelaj Getoar *Raja Nik *Rexhepaj Loris *Rexhepi Argtim *Sadikaj Era *Selimi Synim **Shabani Blend **Shabollari Bardhi *Shala Dardan *Shala Ilir **Shala Kujtesa **Shala Shefket *Shefiku Emonda *Shehu Doruntina *Shyti Shpend *Siqeca Arta **Sokoli Hygerta *

Spahiu Diona *Spaqi Mimoza *Sulaj Donika *Temaj Astrit *Temaj Ditjon **Temaj Dreni *Temaj Muharrem *Thaçi Gentianë *Ukimeri Lea *Veseli Kened **Xhoxhaj Sara **

*******************************Arapi Leila *Arzoallxhiu Hana *Baleci Gjylfidane *Belallari Diamant *Berisha Festa *Berisha Hyrmete **Berisha Rita *Braha Besjon **Braha Ibrahim *Bytyçi Anina **Bytyçi Enkeled *Bytyçi Erisa *Celina Anida *Celina Rina *Çollaku Verë **Çupërjani Anton **Dedaj Enkel *Dinaj Albrim *Dinaj Anjela *Duraku Fjolla *Faiku Bleron *Fanaj Djellza *Fetahi Agnesa *Futko Annea *Gashi Altinë *Gashi Indrit *Gegaj Arbër *Gegaj Arta **Guraziu Veton *Guraziu Zgjim **Halitaj Ardit **Hoxha Fjolla *Hoxha Lea *Hoxhaj Rilind *Hulaj Ilir *Hulaj Leart *Isma Xheladin *Jusufi Genta *Kabashi Vullnet *Kaçinari Gjon *Kajzogaj Anita *Kajzogaj Marta *Kalanderi Benjamin *

Para se të shkonim në pushim, duhej të kremtonim dhe të jepnim shpërblime. Nxënësit më të mirë të një klase dhe ata që treguan sjellje shembullore në shoqëri, u nderuan dhe u shpër-blyen. Nxënësit janë radhitur në listat e klasave si në vazhdim:

punë e shkëlqyer në shkollë

sjellje shembullore shoqërore

***

**

Bevor es dann wirklich in die wohlverdienten Ferien ging, wurde natürlich gefeiert und es wurden Preise verliehen. Die jeweils besten Schüler einer Klasse, aber auch jene, die sich durch vorbildliches soziales Verhalten ausgezeichnet hatten, wurden geehrt. Die Schüler sind in den Klassenlisten wie folgt gekennzeichnet:

hervorragende schuli– sche Leistungen

vorbildliches soziales Verhalten

***

**

Liebe Maturanten, herzlichen Glückwunsch zur bestandenen Matura.

Eine wichtige Hürde habt ihr erfolgreich genommen auf eurem Lebensweg. Mit einem Durch-schnitt von 160, 39 Punkten, bzw. 80, 08 Prozent der erreichbaren Punkte habt ihr alle bestanden und die Prüfung bravourös hinter euch gebracht. Trotzdem, bei dem einen oder anderen von euch hätte ich noch etwas mehr erwartet.

Euer Leben liegt vor euch und es werden noch viele Hürden zu meistern sein. Was die Intel-ligenz angeht, mache ich mir da für euch keine großen Sorgen, ihr alle könnt es schaffen. Ihr habt mit dem Bestehen der Matura ja gezeigt, dass ihr es könnt. Ob ihr es aber zu etwas bringt im Leben, ob ihr erfolgreich sein werdet, menschlich und wirtschaftlich, ob ihr glück-lich sein werdet, das hängt nicht nur von eurer Intelligenz ab. Nein, es hängt im Wesentlichen auch nicht von anderen ab oder von den Umständen! Es hängt schon von euch selber ab. Es hängt von eurer Haltung ab, von der Haltung, wie ihr an die Herausforderungen des Alltags, an die Herausforderungen des Lebens, herangeht.

Të dashur maturantë, përgëzime për testin e dhënë.

E keni tejkaluar me sukses një pengesë të madhe të rrugës suaj jetësore dhe atë me 160, 39 pikë të arritura, me përqindje 80,08 dhe 100% kalueshmëri, në mbarë vendin. Megjithatë nga disa prej jush, kam pritur pak më shumë.

Ju e keni jetën përpara dhe ka ende shumë pengesa për të kapërcyer. Sa i përket intelig-jencës unë nuk brengosem më, ju të gjithë mund t'ia dilni mbanë. Që ju mundeni e keni vërtetuar me suksesin e maturës suaj. Se a do të ju sjellë diçka në jetën tuaj, a do të jeni të suksesshëm si njerëz apo ekonomikisht, nëse ju do të jeni të lumtur, nuk varet vetëm nga inteligjenca e juaj. Jo, kjo nuk varet kryesisht nga të tjerët apo nga rrethanat! Ajo tashmë është e varur nga vetë ju. Varet prej qëndrimit tuaj, qëndrimit se si ju i qaseni sfidave të përditshmërisë, sfidave të jetës.

A mbështeteni në marrëdhëniet apo arritjet tuaja? A mbështeteni në njerëzit e tjerë apo në

Schule

Rede zur Matura 2013P. Walter Happel SJ

Shkolla

Matura 2013Atë Walter Happel SJ

81

Schule Shkolla

Verlasst ihr euch auf eure Beziehungen oder auf eure Leistung? Verlasst ihr euch auf andere Menschen oder verlasst ihr euch auf euch selbst?

Wer sich auf seine Beziehungen verlässt, mag vordergründig zunächst durchaus erfolgreich erscheinen. Aber sein Erfolg bleibt unsicher, ist gefährdet. Es waren ja die Empfehlungen anderer, der Druck anderer, die Beziehungen anderer, die die-sen Erfolg ermöglicht haben. Da keine eigene Leistung dahin-ter steht, fehlt folglich auch das Vertrauen durchzuhalten, den Erfolg festhalten zu können. Der Misserfolg lauert um die Ecke, mittel– bis langfristig wird es wohl heißen "Ziel verfehlt"! Sich nur auf Beziehungen zu verlassen kostet viel. Oft kostet es Geld, immer aber Selbstbewusstsein und Selbstachtung. Abhängigkeit und Erpressbarkeit sind oft die Folge. Es bleiben nur Selbstbe-trug und hohle Selbstdarstellung. Das Ende ist Stagnation, es bleibt Stillstand, begleitet vom Gefühl der Verachtung bzw. der Geringschätzung.

Wer sich auf seine Leistung verlässt, hat es anfangs scheinbar schwerer. Er muss hart arbei-ten, er muss einen langen Atem haben und durchhalten können, bis der Erfolg sich einstellt. Aber auf diese Weise schafft er bei anderen Menschen Vertrauen, lernt sich selbst zu ver-trauen und es entstehen respektvolle Beziehungen unter Partnern. So werden Ziele erreicht, so wird Fortschritt zum Besseren gesichert. Befriedigung und ein Gefühl des Stolzes stellen sich ein.

Die Matura habt ihr bestanden, das Leben gilt es noch zu bestehen. Ich rate und ich hoffe, dass ihr euch auf eure Leistung verlasst statt auf Beziehungen, denn ich wünsche euch, dass ihr glückliche Menschen werdet, Menschen, die einmal zufrieden und stolz auf ein Leben in Würde zurückblicken können. Zufrieden, weil ihr am Fortschritt zum Besseren selbst mitge-wirkt habt. Stolz, weil ihr euch auf euch selbst verlassen habt.

Und nun geht und packt die Herausforderungen des Lebens an. Ich wünsche Euch dazu ein heißes Herz, einen kühlen Kopf und einen langen Atem. Viel Glück!

veten tuaj?

Ai, i cili mbështetet në marrëdhëniet e tij, fillimi duket sipërfaqësisht mjaft i mirë. Por sukse-si i tij është i pasigurt, është i rrezikuar. Suksesi ishte nga rekomandimet e të tjerëve, pre-sioni i të tjerëve, lidhjet e të tjerëve, të cilët e mundësuan atë sukses. Kur nuk ka sukses vetanak mungon edhe besimi për të qëndruar, për të mbajtur suksesin. Dështimi fshihet nëpër qoshe, në një periudhë afatmesme ose afatgjatë. Ajo ndoshta do të quhet objektivi humbur! Të mbështetësh vetëm në lidhjet kushton shumë. Mbetet vetë mashtrimi dhe vetë prezantimi i rremë. Përfundimi është stagnimi, i përcjellë me ndjenjën e injorimit përkatësis-ht përbuzjes apo përçmimit.

Ai, i cili mbështetet në arritjet e veta, fillimi duket dukshëm më i vështirë. Ai duhet të punojë shumë, të ketë fuqinë të qëndrojë dhe të jetë në gjendje për të mbajtur frymën gjatë, derisa të paraqitet suksesi. Në këtë mënyrë, ai krijon besim tek të tjerët, mëson t'i besojë vetvetes dhe kështu krijohen marrëdhënie me respekt ndërmjet partnerëve. Kështu arrihen objekti-vat, kështu sigurohet progresi dhe përsosmëria e sigurt. Paraqitet ndjenja e krenarisë apo kënaqësia me vetveten.

Testin e maturës ju e kaluat, para jush ende ka sfida që duhet t'i kaloni. Unë ju këshilloj dhe shpresoj, që ju të mbështeteni në arritjet e juaja në vend të lidhjeve, sepse unë dëshiroj, që ju të jeni njerëz të lumtur, njerëz, të cilët mund të shikojnë prapa jetën e tyre çdo herë të kënaqur, krenarë dhe të jetojnë me dinjitet. Të kënaqur, sepse ju keni kontribuar në përpa-rim dhe në arritjen për të mirën. Krenar, sepse ju jeni mbështetur te vetvetja.

Dhe tani shkoni dhe përballuni me sfidat e jetës. Ju dëshiroj një zemër të zjarrtë, gjakftohtësi dhe durim. Shumë fat!

Rede zur Matura 2013 Matura 2013

82

Internat – Schuljahr 2012/13

Internatsgruppe – Grupi konviktor – I

Konvikt – Viti shkollor 2012/13

Internatsgruppe – Grupi konviktor – IIIInternatsgruppe – Grupi konviktor – II

Allakaj, DanielBala, DritonBullakaj, AndrejDani, Simon Gecaj, EduardGjergjaj, JakGuraziu, SeferHajdari, ArbërKoci, BesimMirdita, Gent Mirdita, KolëMorina, ArlindNoshi, GjonRexhepi, LeonSpahiu, AdriatikXharra, Resnik

Erzieher – Edukatore:Prenklushaj, Sr. Angjelina

Baftiaj, AlbertBerisha, DrinDushi, DomenikGashi, FlorentGjergjaj, EduardGjoni, KristianGrabanica, FlorianGuraziu, VetonHajdaraj, DonisHasanaj, AlbanHoti, HysenIsma, XheladinKomani, JozefMarku, RobertOsmani, ErxhanSadikaj, Fati

Erzieher – Edukatore:Thaqi, Frrok

Berisha, KreshnikBullakaj, ManuellFrrokaj, ValentinGashi, ValtidHaziri, LeotrimHoxha, Fatlind Kelmendi, BleonKrasniqi, LeomirKukelaj, GentianMalsori, ValonMuçaj, IbrahimQenaj, BledarRama, ValdrinRamaj, LuanRrapi, FanolShabani, BlendTotaj, ValonZejnullahu, Ndriçim

Erzieher – Edukatore:Spaqi, Ludevik

83


Grupi "Engjëjt" Arlind Morina – VII a


Internatsgruppe – Grupi konviktor – IVJeta në konviktEra Sadikaj – IX c

Grupi ynë quhet "Engjëjt", por unë isha kurioz ta dija pse? Për këtë arsye e pyeta eduakoren.

Ajo më shpjegoj arsyen pse quhet Grupi "Engjëjt" në disa pika te shkurtëra, megjithatë nuk e kisha mjaft të qartë.

Nga gjestet e nxënësve të grupit tonë dhe raportit me ne, dalëngadalë pothuajse e kuptova pse quheshim kështu.

Kuptohet se ishin gjeste të mira: na ndihmonin në detyra, na udhëzonin dhe qortonin për gabimet, por të gjitha këto i bënin për të mirën tonë dhe pothuaj se ishin gjithmonë me ne si një engjëll.

Tani u bë viti i dytë dhe na erdhën nxënës të rinj, ku ne bëjmë atë që bënë të tjerët për ne. Jemi Engjëj për nxënësit e rinj.

Por falënderimi më i madhi takon edukatores, sepse ne kur ishim të mërzitur, ishte pranë nesh …Nuk do ta harrojmë kurrë …

Aliti, HazretAliti, HidajetBaca, TomorCenaj, BeratDedaj, EnkelGashi, IndritIspahiu, DrakonKalanderi, BenjaminKalanderi, ElvisKorça, EndritKrasniqi, Albert Krasniqi, ErionKryeziu, RexhepKulludra, PëllumbMataj, DardanPervorfi, ValonQenaj, ZekëShala, FanolShoshi, MendurimSokoli, BesimZogaj, Erion

Erzieher – Edukatore:Çollaku, Arianit

Në fillim të klasës së gjashtë nuk ishte dhe aq mirë, sepse për mua ishte hera e parë larg familjes e kjo gjë nuk është e lehtë për një fëmijë. Por me kalimin e kohës, çdo vit ngapak unë u mësova me këtë ambient.

Tashmë janë bërë katër vjet që unë jam këtu, kjo shkollë dhe konvikti janë bërë shtëpia ime. Ndonjëherë kur vjen koha e testeve e kam pak të vështirë, sepse nuk arrij t'i marr notat që dua, por edhe kjo kalon falë eduaktorëve të mi dhe shoqërisë sime të cilët janë afër meje sa herë që kam nevojë.

Në këtë shkollë rregullat angazhimet dhe gjithë të tjerat na ofrojnë një të ardhme më të mirë, por nuk mungon dhe argëtimi, hareja, gëzimi, e mbi te gjitha mësimi. Mësimi në këtë shkollë është më i mirë se çdokund. Të gjithë mundo-hen të japin maksimumin për ne, që të mësojmë sa më shumë rreth jetës. Çdo ditë më shtohet besimi në vetvete se mund të arrij pa problem atë që dua falë kësaj shkolle.

Kjo shkollë, bashkë me ne nxënësit, është e ardhmja e Koso-vës dhe duhet të bëjmë të pamundurën që të kemi suksese.

84


Internatsgruppe – Grupi konviktor – V


Komunikimi edukator – rini Ed. Albina Mihilli

Ademaj, FatijonBadalli, TaulantBerisha, BleronFazliu, GazmendGjergjaj, NolGola, EdonGolaj, MiftarHajredini, FisnikHaxhiavdyli, AndiHimaj, MergimKabashi, DiarKalludra, HekuranMehmetaj, BarletMorina, PrenMusliu, NdriçimPrenaj, AlbanRaja, NikSopa, Gent

Erzieher – Edukatore:Buqaj, Shpejtim

Për ta kuptuar qenien njerëzore nuk është lehtë, në mes tjerash është kushti i parë i quajtur vullneti i mirë dhe dëshira për ta kuptuar tjetrin. Personi si i tillë është fshehtësi, edhe atëherë kur mendo-jmë se e njohim atë tjetrin që jeton me ne apo përskaj nesh, menjëherë vepron në ne gjykimi ose edhe paragjykimi dhe fillojmë të bëjmë dallimin në mes njëri–tjetrit.

Siç e dimë, çdo njeri, posaçërisht të rinjtë, kanë nevojë për t'i shprehur mendimet, njdenjat, dëshirat dhe nevojat e veta. Nëse nuk gjen rast për t'i shprehur ato, atëherë mund të shfaqet edhe ndonjë sëmundje psiqike, posaçërisht te njerëzit e tipit të mbyllur apo te frikacakët për ta shprehur botën e brendshme.

Ka mjaft të atillë që janë të ngarkuar nga komplekset e llojllojshme, sepse nuk kanë miq për ta shprehur botën e brendshme, pa ndonjë frikë manipulimi apo keqkuptimi. Është mjeshtri të punosh me njerëzit e tillë për ta krijuar mirëbesimin, dashurinë që kërkon një kujdes delikat.

Sinqeriteti nuk mund të improvizohet, duhet të përgatitemi ndoshta më orë të tëra për ta gjetur rrugën e duhur për komunikim sa më të drejtë me bashkëbiseduesin.

Individët të cilët punojnë me të rinjtë, qoftë me ata të lëmisë sociale apo edukative, ata duhet të kenë kujdes se si duhet të bisedohet, si duhet të krijohet besimi i ndërsjellë dhe asnjëherë mos të shikohet tjetri në prizmin e paragjykimeve.

Kuptohet se rinia në rend të parë i frikësohet kritikës, që nuk është asgjë tjetër veç se paragjykim. Zakonisht rinia është kritike, si ndaj vetes, ashtu edhe ndaj edukatorëve si dhe prindërve në përgjithësi. Për t'i ndimuar tjetrit, posaçërisht rinisë e cila është në udhëkryqin e formimit, është i domosdoshëm durimi, ta pranosh njeriun e ri ashtu siç është, të mundohesh t'i kuptosh pro-blemet me të cilat ai ballafaqohet, ta dëgjosh deri në fund, atëherë të fillosh të bisedosh në mënyrë të sinqertë dhe të hapur. Edukatori duhet i pari të krijojë ambientin apo rrethin e besimit që ai i pari t'i hapet bashkëbiseduesit. Është një mjeshtri shumë e madhe për ta kuptuar tjetrin, posaçërisht moshën rinore, e cila ballafaqohet me prolemet e brendshme individuale si dhe me problemet e jashtme që i sjell bota.

Një fjalë e vjetër thotë: Kush dashuron edhe kupton, e kush kupton edhe dashuron. Dhe, në këtë mënyrë duhet t'i themi rinisë që ka mundësi të zgjedhë nëpërmjet dashurisë dhe dështimit. Sepse nëse e lë të të ikë dashuria, do të thotë të ikë vetë jeta.

85


Internatsgruppe – Grupi konviktor – VI


Internatsgruppe – Grupi konviktor – VIIIInternatsgruppe – Grupi konviktor – VII

Baleci, Gjylfidane Duraku, DoruntinaElshani, EdonaFetahi, AgnesaGashi, AfërditaHazrolli, FtesaHoxha, EdonaKastrati, LedjanaKrasniqi, AgnesaKrasniqi, VjosaLlapatinca, AlbanaLleshi, KaltrinaNikollbibaj, LidieNoshi, KatarinaPrenrecaj, RafaelaSadikaj, EraShala, EgzonaTemaj, MirandaZejnullahu, Blinerë

Erzieher – Edukatore:Mihilli, Albina

Bala, AnitëBerisha, DjellzaBerisha, MarigonaColaj, ArditaDedaj, GentaDuhanaj, ArbnoraFanaj, AidaGashi, GentianaHana, DritaKoci, MarielaKomani, LirijeKqiraj, DorentinaKrasniqi, LeonitaLatifaj, RozafaLleshi, IlirjanaVuçitërna, Samra

Erzieher – Edukatore:Curi, Marta – Sr. Klara

Beqiraj, KaltrinaBerisha, MergimtareBerisha, RinetaBytyçi, ValzaColaj, ValerinaDuraku, FjollaGashi, FjollaHajdaraj, DonikaHoti, Albulena Hoti, Aurela Llapatinca, AnylaMarmullaku, YlfeteMehmetaj, ElegjiMorina, VjollcaOrllati, VloraShala, KujtesaShoshi, Erjona Spahiu, BeslindaTotaj, BlertaTotaj, EgzonaTotaj, Vlora

Erzieher – Edukatore:Laçi, Filamena

Të gjithë edukatorët dhe pedagogët janë të vetëdijshëm se sho-qëria jonë e në veçanti rinia jonë është duke u zhvilluar me hapa shumë të shpejtë. Andaj të menduarit dhe të mësuarit është mënyra më e domosdoshme për t'i ndihmuar nxënësit që të adaptohen dhe të mësohen me ndryshimet e reja, fjala bie, me qëndrimin në konvikt.

Prindërit janë të vetëdijshëm për të gjitha vështirësitë që hasin fëmijët e tyre në ambientimin në shkollë, në procesin mësimor dhe me rregullat e reja, që ndoshta nxënësit nuk kanë pasur më parë një përvojë të tillë. Kjo vërehet te nxënësit e posaardhur, të cilët përjetojnë një ndryshim, sepse vijnë nga një ambient famil-jar në një ambient shoqëror e shkollor. Qëllimi kryesor i shkollës dhe konviktit është zhvillimi dhe arsimimi i shoqërisë sonë koso-vare e në veçanti i të rinjve tanë që janë pjesa më e çmueshme e shoqërisë sonë.

Pra, që të kemi një grup nxënësish të mirë në konvikt, secili edukatorë, së pari, duhet të planifikojë punën dhe t'i ketë të zgjedhura qëllimet, të cilat duhet t'i arrijë me grupin. Të mundohet t'i gjejë mënyrat më të mira për t'u dalë në ndihmë nxënësve e posaçërisht atyre që kanë nevojë dhe që hasin në vështirësi me ambientimin në konvikt dhe shkollë.

Planifikimi i kohës është një ndihmesë e madhe për grupin, sepse duhet të dimë se si t'i mësojmë nxënësit me orarin me aktivitetet, dhe në veçanti me kohën e studimit dhe mësi-mit. E gjithë kjo e bënë grupin e nxënësve shumë funksional, sepse mundësitë e shoqërimit dhe bashkëpunimit mes nxënësve në konvikt janë shumë të mëdha dhe të shkëlqyeshme. Është një punë që do përkushtim dhe angazhim, mirëpo me vullnet të mirë dhe angazhim maksimal arrihen edhe rezultatet e dëshiruara.

Të jetosh me dëshirën, por gjithnjë në hap me kohën dhe evo-luimin e saj, për të prekur majat e suksesit dhe për të qenë i ngritur në mesin e të tjerëve, vërtet nevojitet kohë. Të gjithë e duam këtë gjë andaj jemi hedhur në karvanin rrugës nëpër të cilën kalojnë ëndrrat dhe synimet tona. Deshëm apo nuk deshëm nuk ekziston askund hapësirë e nevojshme për të gjitha, kështu qe edhe ne ishim të detyruar ta ndërronim vendbanimin, ndërsa loja na përcolli pas, zgjerimi i njohurive në njohjen e të tjerëve, karakteri, morali, sjellja dhe afërsia që adresuam në mes vete si një reciprocitet i nevojshëm dhe të detyrueshëm ka thyer çdo barrierë, duke na dërguar në këtë mënyrë deri tek preferencat që i dëshironim në mes vete të ndodhnin në kohën e lirë.

Ditët e para në "Loyola" nuk ishin edhe aq të lehta, të jetosh larg atyre që do, vërtet nuk është edhe lehtë. Por me kohë ne u mësuam dhe e vërtetuam që jeta në konvikt është shumë më e mirë për ne. Filluan dhe ditët e para të mësimit dhe filluam të vërenim që me të vërtetë arsimi në "Loyola" është ndyshe.

Ajo se çfarë na ndihmoi ishte dhe ndihma e edukatorëve të cilët u përpoqën për një arritje sa më të lartë të konviktorëve, qoftë në arsim dhe në edukimin tonë. Jeta në bashkësi krijon një atmosferë të re, së bashku ne krijuam një rreth të gjerë familjar dhe me ndihmën e njëri–tjetrit nuk lejuam mungesën e asgjëje. "Loyola" dhe konvikti të ofrojnë shumë në qoftë se ti di të vlerësosh dhe menaxhosh kohën tënde.

Jeta këtu është shumë më e lehtë se sa e menduam, andaj nuk duhet gjykuar përpara se të mos provojmë. Çdo ëndërr të krijuar dhe të menduar më parë "Loyola" ma ktheu në realitet. Ndiq ëndrrën tënde dhe bëhu pjesë e "Loyolës".

Internat

AmbientimiArianit Çollaku

Konvikt

"Loyola" dhe konviktiVjosa Krasniqi – X e

86

U bë vit i tretë dhe jam ambientuar mjaft mirë në konvikt e në shkollë. Konvikti më është bërë tani si shtëpia ime e parë, sepse këtu kaloj gjithë kohën, ndërsa në shtëpi kaloj dy ditë në çdo të dytën javë.

Këtu të gjithë janë të shoqërueshëm, të sjellshëm, zemër-gjerë dhe mjaft të zellshëm. Kemi edukatorë që asnjë hap nuk mund ta bëjmë pa ta. Kam një shoqëri që edhe në ëndr-ra vështirë do ta gjeja.

Në konvikt kemi hapësira mjaft të mëdha për çdo lojë që ne duam. Lojën që e parapëlqejmë më së shumti është futbolli, ku drejtori ynë i konviktit, ed. Arianit Çollaku na ka bërë të mundshëm zhvillimin e garave. Përveç të gjitha këtyre gjërave kemi edhe menzën ku kuzhinjerët tanë përgatisin

ushqim mjaft të shijshëm dhe tradicional.

Deri më tani kemi bërë ekskursione në disa vende të Kosovës, si psh.: në Prevallë, Brezovicë, Rugovë, Ujëvarën e Mirushës etj.

Loyola është një shkollë e ëndrrave të mia dhe është një vend ku një nxënës mund të arrijë suksese të larta. Në shkollë ka vërtetë rregulla dhe ato duhet rrespektuar sepse janë pjesë e edukimit tonë. Profesorët janë shumë punëtorë, të zellshëm dhe gjithmonë të gatshëm për të ardhur në ndihmë. Krejt në fund dua t'i falënderoj prindërit e mi që më kanë mundësuar ardhjen në këtë shkollë dhe po ashtu e falënderoj edhe M. Angjelina, për respektin dhe das-hurinë që tregon ndaj meje.

Si çdo vit tjetër edhe këtë herë u organizua në konvikt një kuiz, i cili ishte përgatitur nga edukator Ludeviku. Kuizi kishte nga 8 pikë dhe secila nga pikët kishte nga 10 pyetje. Në kuiz morën pjesë 5 nxënës: Adriatiku, Arbëri, Genti, Leoni dhe Danielli.

Në fillim kishim shumë emocione, sepse kishim frikë nga pyetjet që kishim përpara. Pas disa minutash filloi kuzi dhe 10 pyetjeve të para u dhamë përgjigje të gjithave, por prej 10 pyetjeve 9 i kishim të sakta. Në momentin kur juria e përbërë nga dy edukatorët tanë numëruan pikët, e pamë se kishim një pikë më shumë se kundershtarët tanë dhe ekipi ynë kaloi në finale.

Në finale kishim përballë 4 nxënës të klasave të XII–ta: Nik Rajën, Gazmend Fazliun, Ndriqim Musliun dhe Fisnik Hajredinin. Në finale kishim 10 pyetje përsëri, të cilave u dhamë përgjig-je, por këtë radhë tri prej tyre qenë gabim. Ndërsa klasat e XII–ta, përkatësisht kundërshtarët tanë, gabuan vetëm në dy pyetje. Kështu që ne zumë vendin e dytë në kuiz.

Të gjithë ishim të kënaqur me rezultatin e arritur në garë dhe me mënyrën se si vajti ecuria nga fillimi i kuizit e deri në finale. Pas mbarimit të kuizit, ne morëm mirënjohje për vendin e dytë dhe të gjithë edukatorët na përgëzuan për punën e bërë. Më pas e përgëzuam njëri–tjetrin për suksesin e treguar në garë.

Internat

Jeta në konvikt dhe në shkollëDaniell Allakaj – VIII a

Konvikt

Kuizi në konvikt dhe vendi i dytëDaniell Allakaj, Gent Mirdita – VIII aArbër Hajdari, Leon Rexhepi, Adriatik Spahiu – VIII b

87

Kënaqësia jonë është që ne t'i gatuajmë gatimet tona tradicionale. Kjo nuk është punë e lehtë, por me ndihmën e kuzhi-nierëve tanë, të cilët punojnë gjithmonë të palodhur, të buzëqeshur dhe me shumë durim.

Ne arrijmë të përgatisim gatime tradicio-nale dhe jemi krenarë që jemi kaq të veg-jël dhe i mësojmë gjërat që kanë gatuar të parët tanë.

Kjo është krenari për mua, sepse unë di të gatuaj.

Internat

Kuzhina tradicionale që ne të rinjtë e mësojmëArbër Hajdari – VIII b

shkollën dhe konviktin, saqë më dukej si të isha në shtëpinë time dhe s'më dukej më vetja i huaj.

Fundi i vitit shkollor erdhi me sukses dhe arrita t'i realizoj qëllimet e mia, që ia kisha vënë vetes para se të vija këtu.

Konvikt

88

Pasi përfundova klasën e nëntë kisha dëshirë dhe vullnet të madh që të regjistrohesha në një shkollë me ambicie të mëdha, në mënyrë që e ardhmja të më gjejë me plot suksese si dhe që sfidat apo pengesat të

jenë sa më të lehta për mua.

Mendova shumë dhe dëgjova nga një mik imi që kishte vijuar më herët mësimet këtu. Pas disa ditësh bëra aplikimin dhe pas disa javësh kisha testin pranues. Testi pranues ishte shmë afër dhe çdoherë e më shumë emocionohesha se a do ta kaloj këtë test, a do të pranohem si dhe a do të kem sukses këtu, apo mos do të ndodhë e kundërta.

Ditët iknin shpejt dhe më në fund erdhi dita e testit pranues. Isha jashtëzakonisht i emocionuar, sepse ishte një ditë finale për fatin tim dhe për të ardhmen time. Arrita që me sukses ta kaloj këtë test dhe vazhdova të vijoj mësimet në "Loyola–Gymnasium".

Në ditët e para disi më dukej vetja si të isha në vend të huaj dhe nuk njihja pothuajse askënd. Ditët kalonin, çdoherë e më shumë më pëlqente ky vend, shoqëria zgjerohej përditë. Pas një muaji filluan edhe testet që vinin njëri pas tjetrit pa pushim.

Suksesi im në mësim ishte i shkëlqyer, gjë që më bëri të jem i kënaqur nga kjo shkollë. Kaluan muajt dhe unë u ambientova me

Vijimi i mësimeve në "Loyola–Gymnasium" Bleon Kelmendi – X e

Vargu jetim

Një dhembje e ëmbël, veç edhe një lot, një frymë e fundit, që s'e frymoj dot, ca fjalë që prehje jashtë shpirtit nuk gjejnë, mendime të copëtuara, që shperthejne.

Gjumi i fundit vjen e më merr, arsyeja më ka humbur, shkak nuk kam, duke kërkuar të vërtetën në ferr , i shpëtuar, i bekuar jam.

Rrjedh uji majë malesh, e dielli shndrit gjithandej, lulet çelin, por po vdesin, dua, çka dua? Dua t'i gjej .

Desha ta shkruaj veç nje varg, po vargu qante kur më dëgjoi mua, shpirti ndalej e mendonte, dua më shumë se kaq, po çfarë dua?

Vargu mbeti edhe sot jetim, nuk gjeti vend askund në botë, vargu po qan edhe sot , i vetëm, ujit lulet me lot...

Poesie – Poezi

Vargu jetimSynim Selimi – X a

Emocionet më kishin kapluar dhe më dukej sikur nuk do të nda-lonin kurrë. Ato fjalë "urime vajza ime, je pranuar" qarkullonin pandërprerë në mendjen time. Nuk e di nëse isha e gëzuar nga lajmi që mora, apo konfuze me pyetjet që i bëja vetes vazhdi-misht. Koha e solli shumë shpejtë ditën për të shkuar në "Loyo-la–Gymnasium". Me valixhen në dorë u nisa drejt rrugës së ndry-shimit. Trupi më dridhej e dëgjoja vetëm zhurmën që bëhej nga rrotat e valixhes. Më thanë të ngjitesha në katin e dytë. Me një buzëqeshje të mirëseardhjes, ajo u prezantua si edukatorja ime. Fjalët e saj bindëse më dërguan te dhoma me numrin pesë. Në këtë vend të ri me këta persona të rinj, dhe nga përshendetja me familje e njerëzit që njihnim, jeta e re kishte filluar. Ajo zonja e dashur që asnjëherë nuk e hiqte buzëqeshjen, na mlodhi të gjithave në një dhomë që ajo e quante të përbashkët. Heshtja mbizotëronte. Ajo ishte ulur përballë nesh, e ne prisnim fjalët e saj të ardhshme. E kishte radhën prezantimi i jetëve tona që kishim bërë deri te kjo rrugë e re. Edhe ne u njoftuam me jetën e re. Ishte ora 21:00.

"Dorëzojini telefonat dhe shkoni në dhomat tuaja" , – tha ajo përsëri me një buzëqeshje. Amfiteatri dukej shumë i bukur nga ato këmishat e bardha e kravatat e verdha. Drejtori na uroi sukses dhe të punojmë sa më shumë. Emocionet tona i qetësoi pak fjala e tij që e tha në fund e në gjuhën shqipe: Kupton?

Ndjenja e frikës, e pasigurisë në vete, e mallit për familjen më shkaktuan edhe një ndjenjë më të frikshme. Ende nuk isha mësuar me hapat që bëja në këtë rrugë.Që të m'i largonte nga vetja këto ndjenja, edukatorja, teta Filomena, shpesh më thoshte: "Kur të bie shi, atëherë shko në shtëpi". Shiu binte por unë ende ecja në atë rrugë.

Ngadalë kësaj rruge i erdhi fundi. Përjetimet që kaluam aty ndoshta kanë qenë të vështira, por në të njejtën kohë edhe shumë të bukura. Përfundoi kjo eksperiencë dhe falë kësaj do të nisim një të re. Do të më mungojë gjithmonë zhurma e rrotave të valixhes për të shkuar deri atje. Do të më mungojë gjithmonë buzëqeshja e saj që ishte gjithmonë pranë meje. Me mall do ta kujtoj shiun që e prisja të binte për të shkuar nga aty, e kurrë nuk shkoja. Faleminderit nga të gjithë ju që na mundësuat të ishim udhëtarë deri në fund të kësaj rruge. Tani, një rrugë tjetër e re më pret.

Unë e pata fatin të regjistrohem në këtë shkollë dhe kjo ishte një dëshirë e madhe për mua që të vij këtu në Koso-vë për të studiuar, sepse për këtë shkollë kisha dëgjuar shumë fjalë miradie. Pasi u regjistrova, fillova mësimet, vitet kaluan shumë shpejt dhe tani jam në klasë të XI. Vijimi i mësimit këtu ka qenë shumë efektiv në shumë aspekte, si në marrëdhëniet e mia me shoqërinë këtu, si me kualitetin e mësimit.

Jam ndier shumë i lumtur gjatë këtyre viteve këtu. Pra, unë mendoj se gjimnazi "Loyola–Gymnasium" është një nga urat më të rëndësishme që lidhin Kosovën me Shqipërinë.

Në këtë vit shkollor, konvikti ma mundësoi që të shkoj në stërvitje me klubin basketbollistik "KB. Bashkimi", sepse basketbolli është një ëndërr për njerëzit e gjatë-sisë sime dhe falë kësaj unë jam shpërblyer nga komuna e Prizrenit si lojëtari më i mirë i kategorisë "junior" dhe njërën nga medaljet ia dedikoj të madhit, P.W. Happel dhe shkollës, kurse tjetrën families që ka bërë investim të drejtë për të ardhmen time.

Shpresoj se suksesi im në këtë drejtim nuk do të nda-let asnjëherë, por si synim primar do ta kem mësimin. Njeriu në këtë shkollë mund të arrijë çdo gjë, por nuk duhet të mungojë vullneti dhe dëshira për punë, sepse me punë arrihet gjithçka në jetë.

Në fund do të doja të them se gjimnazi "Loyola–Gymnasi-um" është një nga mundësitë më të mira për t'i bashkuar shqiptarët nga Shqipëria dhe Kosova.

Internat

Përvoja në konviktElegji Mehmetaj – XII d

Konvikt

"Loyola–Gymnasium" – urë lidhëse në mes Kosovës e ShqipërisëErxhan Osmani – IX b

89

Ditë të ngrohta vere, dielli rrezonte gjithkund. Ishte fundi i vitit shkollor dhe tani ishte koha për përcaktimin e së ardhmes sonë. Një ditë, derisa ndodhesha në shtëpi, babai më thirri dhe filloi të më fliste rreth një shkolle, të cilën unë s'e kisha dëgjuar më parë. Në fillim nuk më pëlqeu, sepse ndarja nga shoqëria ishte një gjë e vështirë, por në fund vendosa ta provoja. Kur erdha ditën e provimit, mbeta i habitur sepse pashë një ambient që s'e kisha parë kurrë në jetë, një ambient rregulli dhe pune, që më pëlqeu pa masë, kështu dëshira për të ardhur m'u shtua edhe më shumë.

Pasi më lajmëruan se kisha kaluar provimin, ndjeva një ndjejnë gëzimi, por edhe frike për jetën e re që më priste. Kaloi pushimi dhe erdhi koha për të ardhur në kolegj. Si çdo fillim, edhe ky për mua ishte i vështirë, mendja më rrinte te familja dhe nganjëherë sytë më rridhnin lot. Mirëpo që në fillim pashë një staf të organizuar shkollor, i cili na për-krahte gjithmonë, e sidomos edukatorët. Pas një fillimi disi të mërzitshëm, shumë shpejt gjërat filluan të përmirësohen dhe pas një kohe të shkurtër ne u bëmë një familje e pan-dashme. Pas përfundimit të mësimit dhe mbarimit të detyrave, kishim shumë mundësi për t'u marrë me aktivitete të shumta sportive, si: futboll, basketboll, pingpong etj. Tani konvikti për mua është bërë familja ime e dytë.

Një vit kaloi shumë shpejt dhe tani jam pak i hidhëruar me veten për kohën e humbur në fillim. Tani, me plot siguri mund të them se në "Loyola–Gymnasium" mund t'i gjesh të gjitha, duke u nisur nga miqësia, dashuria, respekti, dhe më e rëndësishmja– kualiteti mësimor.

Pra, "Loyola–Gymnasium" është burim i pashtershëm i mundësive.

Të edukosh mirë është vlerë, ku çdo person i mirëedukuar ka vlera të larta në atë shoqëri ku vepron e jeton. Dihet se sot din-amika e jetës është në zhvillim me risitë që po ndodhin në perg-jithësi në çdo profil të jetës.

Të jesh i suksesshëm në edukim, duhet t'i kesh disa tipare si në edukim, mirësjellje, oratori, etj., që këto tipare të reflektohen pozitivisht te nxënësi, që ai t'i marrë dhe t'i vërë në veprim, në sjellje që në të ardhmen të jetë i mirëformuar, ashtu siç synon familja dhe shoqëria.

Të merresh me edukim është përgjegjësi sepse të besohet nga prindërit për më të dashurit e tyre femijët, që ti t'i edukosh në rrugë më të mirë drejt suksesit. Që ky proces të jetë më i mirë, duhet të ketë bashkëpunim prind–edukatorë–arsimtarë. Ky

trekëndësh është treguesi më produktiv drejt suksesit pozitiv .Edukata është gjëja më e shtrenjtë, ku çdo familje dëshiron ta ketë fëmija i tyre, këtë e arrin me punë dhe me kohë.

Andaj unë si edukator ju sugjeroj: prindër të nderuar, investoni në fëmijët tuaj se kështu keni investuar në të ardhmen tuaj, për një jetë më të lumtur për fëmijën tuaj dhe për ju. Keni mundësi t'i shkolloni fëmijët tuaj në një kolegj më të mirë dhe të vetëm të këtij lloji në vend dhe rajon, ku ky kolegj është i përbërë prej konviktit dhe të gjitha elementet përcjellëse,dhe me një ambient evropian.

Ejani dhe binduni në shkollën më të mirë, gjimnazin "Loyola–Gymnasium" në Prizren. Bëjeni këtë sot, që të bindeni nesër.

Internat

"Loyola–Gymnasium" – shkollë e ëndrraveBlend Shabani – X d

Konvikt

Të edukosh duhet të jesh i edukuarEd. Frrok Thaqi

90

Një e martë, dita më e bukur në jetën time, sepse dëgjova se kam kaluar testin pranu-es. Ishte shtatori, erdhëm në konvikt. Aty ishte edukatorja, shoqet e reja. Kur hyra në dhomë e pashë se ajo ishte shume e bukur dhe m'u duk për mrekulli.

Të gjitha ishin të mira. Të nesërmen shkuam në mëngjes në shkollë, aty u njof-tuam me arsmitarë të rinj. Shoqet e shokët na treguan ambientet e shkollës, klasat, kabinetet etj..

Klasa ishte e rregulluar mirë, ishte e pastër dhe e bukur. Vërtet ishte shumë bukur. Unë gjjithnjë kam ëndrruar të vij në këtë shkollë dhe ajo dëshirë m'u realizua.

Internat Konvikt

ALGAferdita Gashi – VI b

91

Pushimi veror kaloi, por mu duk shumë i gjatë derisa të vija dhe të filloja mësimin në shkollën e ëndrrave të mia, "Loyola–Gymnaisum". Ishte një ndjenjë e veçantë ditën kur hyra në oborrin e kësaj shkolle. Thashë me vete, a thua sa nxënës janë këtu dhe duan të bëjnë diçka në të ardhmen? Po ashtu edhe ëndrra ime është e njëjtë si e atyre. Fillova mësimin dhe dëshiroja të rrija në konvikt dhe këtë ëndërr ma plotësuan prindërit. Ishte një fillim shumë i mirë.

Në vitin 2012–2013, ishin ndjenat më të bukura të jetës sime që i kam kaluar ndon-jëherë. Shumë shpejt ka kaluar viti, si të ishte një muaj, e jo më shumë. Erdhi edhe pushimi veror. Nuk e di sa jam gëzuar që po shkoja tek familja dhe do të qëndroja dy muaj, por nuk më bëhej qefi se do ta lija shoqërinë, por mendova se përsëri do të takohesha me ta vitin e ardhshëm. Nuk e merrja me mend se sa shpejt ka kaluar pushimi dhe u desh që përsëri të përgatite-mi për mësime. Është viti i dytë që po vijoj mësimin në "Loyola–Gymnaisum" e tashmë fakti që do të takohesha prapë me shoqet më bënte edhe më shumë të gëzohesha dhe shpresoj që ky gëzim do të më përcjell

tërë vitin.

ALGRafaela Prenrecaj – VI c

Rutina shkollore dhe puna periodike kishte pasivizuar nxënësit në aktivitetet tjera kreative e argëtuese jashtë orarit shkollor, andaj u hodh propozimi në kuvendin e nxënësve të shkollës për një festë në ditën e fundit të karnavaleve. Me pranimin e këtij propozimi filluan edhe përgatitjet për festën.

Nxënësit paguan një shumë simbolike të hollash për përkrahjen e kësaj ideje. Shuma e përgjithëshme e të hollave u arsyetua në pagesa për DJ, zërim akustik, ushqim, pije e gjithashtu për orga-nizimin e këtij manifestimi.

Atë ditë u arrit të krijohej dinamizëm në tërë shkollën, edhe pse jashtë orareve normale që shoqëronin procesin mësimor. Festa përfundoi pa probleme e pengesa dhe nxënësit të kënaqur dhe të maskuar filluan shpërndarjen nëpër shtëpitë e tyre.

Festa mbaroi, por ne vendosëm të lëmë edhe një shenjë tjetër në kujtim të kësaj feste. Pasi që kishim arritur të kursejmë nga pagesa totale e nxënësve, vendosëm që të ndihmojmë një familje në nevojë, në një fshat të Suharekës. Kështu që realizuam edhe qëllimin tonë të dytë, të shohim buzëqeshje dhe gëzim edhe tek ata njerëz të varfër dhe fëmijët e tyre të cilët nuk mundën të ndanin gëzimin me fëmijët tjerë brenda shkollës sonë.

Në konvikt organizojmë shpesh gara të ndryshme nën udhëhe-qjen e edukatorëve tanë. Është me rëndësi pjesëmarrja në lojë, ku argëtohemi deri në pafundesi gjatë kohës së lirë që kemi. Ne e organizuam turneun në futboll për nder të 100– vjetorit të pavarësisë i cili kishte karakter kremtimi dhe argëtimi mes nesh.

Organizimi i turneut kishte pak vështirësi, sepse kishte dallime në moshë, mirëpo çdo gjë ka shkuar si në një familje. Filluan ndeshjet dhe ekipi ynë ishte në nivel të mirë, pasi po fitonim, por e dinim se nëse duam që të matim forcat me ekipin e më të mëd-henjve me moshë në konvikt, atëherë duhej që të përmirësohes-him shumë. Më vonë, pas disa ndeshjesh, zhvilluam një ndeshje me ta dhe ne filluam të ndienim presion në fushën e lojës, por këtë herë nuk ishim të denjë t'i bënim ballë kundërshtarit, me ç'rast pësuam disfatë. Të gjithë ishim të nervozuar, por e dinim

se ne mund të japim më shumë në ndeshjen finale. Erdhi fundi e synimi ynë ishte fitorja, edhe pse ne ishim më të vegjël, donim të tregonim se ne mundemi të fitojmë ndeshjen. Në fillim te ndeshjes kishim pak emocione dhe për ne ishte një luftë paksa e vështirë, duke pasur parasysh se një lojë më herët po me atë ekip kishim pësuar disfatë, mirëpo të gjithë kishim besim në vetvete dhe ishim mirë të koordinuar, dhe siç thuhet "Topi është i rrum-bullakët".

Me koncentrim maksimal, duke u bazuar në gabimet e lojës së fundit, me mbulimin e çdo hapësire të mundshme, dhe me një lojë të mirëfilltë e fituam kupën për nder të Pavarësisë. Për ne kjo ishte një kënaqësi e madhe pasi që nuk e kemi menduar se mund ta arrinim këtë. Shpresoj se këto organizime nuk do të përfundojnë në konvikt, pasi që çdoherë bëhet më interesant me gjeneratat e reja që vijnë. Çdoherë le të fitojnë më të mirët.

Internat

KarnevaletAlban Prenaj – XII d

Konvikt

Turne në futboll për nder të 100– vjetorit tëPavarësisë së ShqipërisëFati Sadikaj – Xb

92

Vitin e kaluar "Dokufesti" shpalli një konkurs mbi filmat doku-mentarë, ku disa të rinj që kishin pasion filmin dhe xhirimin mund të merrnin pjesë dhe njëkohësisht të mësonin diçka më tepër rreth këtyre aktiviteteve. Pjesë e këtij aktiviteti u bëra edhe unë pasi e mora informacionin për këtë konkurs nga profesori Enver Sulaj. Ndonëse jo me ndonjë prirje dhe përvojë të madhe mbi xhirimin dhe filmin në përgjithësi, këtë përvojë tani pas për-fundimit të kampit do ta cilësoja si unike. Nga të gjithë që kishin aplikuar u zgjodhëm vetëm tetë për të eksperimentuar me këtë përvojë dhe kështu filluam në dhjetor një lloj kampi, ku do të mësonim mbi filmin dokumentar.

Kampi udhëhiqej nga dy tutorë që kishin një përvojë të madhe në fushën e filmit dokumentar, Pamella dhe Guillermo. Edhepse nuk njiheshim me njëri– tjetrin dhe kishim formuar rastësisht një

grup, shumë shpejt filluam të miqësoheshim, madje edhe të diskutonim për idetë e njëri–tjetrit. Secili nga ne, ditën e parë u paraqit me një ide shumë të thjeshtë dhe të gjithë syno-nim që këto ide t'i transformonim në një film. Secila ditë përmbante aktivitete të shumta, ku idetë tona vetëm sa vinin e zgjeroheshin, madje disa ide transformoheshin krejtësisht.

Kampi i muajit dhjetor zgjati diku rreth katër ditë, ku gjatë këtyre katër ditëve u njohëm me filmin dokumentar, qëllimin e tij, format e ndryshme të tij etj. Më pas, secilit nga ne iu caktu-an disa detyra për filmin si: gjetja e personazheve për filmin, shtjellimi i idesë dhe përcaktimi i ditëve të xhirimit. Pas disa muajsh pushim, por duke qenë gjithnjë në kontakt me tutorët dhe duke planifikuar hapat e ardhshëm, arritëm që të organizonim pjesën e dytë, ku tani do të mësonim si të xhironim.

Në një të dielë me vete morëm një kamerë dhe shpejt e shpejt përgatitëm një skenar dhe

ishim gati që të provonim të xhironim. Secili nga ne u ambi-entua në një punë si kamera-man, regjisor, ndihmësreg-jisor etj. Edhe pse kishim në duar një skenar vetëm prej dy faqesh, ne e humbëm një ditë të tërë duke xhiruar e më pas

duke edituar filmin i cili në fund doli të jetë i gjatë vetëm 3 minuta. Me kalimin e kohës kampi zhvillohej gjithnjë e më tepër.

Pas xhirimit, disa javë më vonë mësuam për mesazhin që përcillnin disa dokumentarë që në disa raste kishin ndikuar edhe te njerëzit ose te qeveritë udhëheqëse, si dhe u morëm me përfitimet që kishin regjisorët e këtyre filmave. Gjatë gjithë kësaj kohe po punonim në dy drejtime: në filmin tonë si dhe në mësimin e gjërave të reja. Kështu më pas u caktuan ditët e xhirimit për secilin si dhe në fund u bë një kamp tjetër ku filmat u edituan dhe u prezentuan me sukses në "Dokufest".

Përvoja më interesante ishte ndryshimi që pësonin idetë dita– ditës, mandje disa shndër-roheshin plotësisht në diçka tjetër , gjë që na bëri të kuptojmë se jo gjithmonë planet shko-jnë ashtu si i paramendojmë, ndonjëherë ndryshimet e fundit japin rezultate të mëdha. Me këtë dëshira mbi filmin u kthye në përvojë të mbresëlënëse dhe shumë domethënëse për mua dhe kjo përvojë pa dyshim se do të mbetet si një fillim i mbarë për ndonjë film apo projekt tjetër.

Schule

Përvoja me filmin në "Dokufest" Donjeta Meta – X a

Shkolla

93

94

Jerusalemi

A shkelën k'to këmbë n'kohë të lashtëmalet e Anglisë plot bar?E Qengji i Shenjtë i Zotitn'kullosë aty a është parë?

A ka shkëlqyer mbi kodra me renjë pamje me petk hyjnor?A është ngritur këtu Jerusaleminë mes Mullinjve Djallëzor?

Ma sill harkun n'ar praruar!M'sill shigjetat dëshirë plot!Ma sill shtizën, o re e shpluar!Ma sill këtu koçinë barot!

S'do pushoj nga luftë mendore, s'do e mbaj kot shpatën në duar, për pa e ngritur Jerusaleminnë Angli n'këtë vend t'bleruar.

Kështjella

Shumë po qan e dhimbshëm rrënkonnë atë zemrën e harruar të urtit Ilirionunë ngre kryet përpjetë dhe të shikojpak belbëzoj në vete më shumë lotoj

mbuluar heshtjes tash më flasin muretajo dorë mjeshtërore çekan godet endedhe mua gjaku si më ngritet rende–rendee më vjen zvargur ajo shqipja e kthjelltë

po më grin harresa posht e lart mojçka të them dhimbjes ç'mund t'i shtojnjë bylbylziu ç'më këndon maje qiparisiçka në njëmijë vjet u ndal te unë krisi

i zemëruar deti im që liburnet e harruanunë erdha ta mora pak helm i kaltri imdallgët m'i gjuan nuk e di a më njeh a jokrejt t'i përqafi vetëm më thuaj po e po

Poesie

JerusalemWilliam Blake (1757 – 1827)

Poezi

KështjellaProf. Skender Berisha

JerusalemiTranslation: Mark Gojani

Jerusalem

And did those feet in ancient timeWalk upon England's mountain green?And was the holy Lamb of GodOn England's pleasant pastures seen?

And did the Countenance DevineShine forth upon our clouded hills?And was Jerusalem builded hereAmong these dark Satanic Mills?

Bring me my bow of burning gold!Bring me my arrows of desire!Bring me my spear! O clouds, unfold!Bring me my chariot of fire!

I will not cease from mental fight, Nor shall my sword sleep in my hand:Till we have built JerusalemIn England's green and pleasant land.

Teuta

Të gjeta të gjeta më në funddhe më dole përpara lahurideri te toka e papërlyer bukuritë njoha shpejt anise u këputa

gjithë bregut ujit e valës erdharrënojave rrëkneva gurë për tydhe më dole para pa një pa dyte këmbët tua moj lotin derdha

më prite oh dy mijë vjet e cacep më cep Rizanit dhimbja rakjasuan gurët atë gjak të lashtëpas thikës së ngulur në palcë

ndejtëm të përmalluar aty te kroimë dhe pak ujë në cep skemandilimua më ra në të një fletë tërfilikush ma trazoi ëndrrën e më zgjoi

TeutaProf. Skender Berisha

Ishte fundi i klasës së nëntë. Duhej të merrja vendim për të ar– dhmen time e dëshiroja që mësimi që do të vijoja më tutje të jetë në nivel të lartë.

Babi im ishte i interesuar për mua, shokët e tij i kishin lavdëruar këtë shkollë. Këtu kishte qenë një mik imi i cili nga kjo shkollë ishte i kënaqur dhe kishte arritur suksese. Pas kësaj edhe unë vendosa që mësimin ta vijoj në këtë shkollë. Po afrohej testi pra-nues e mua gjithnjë e më shumë më shtoheshin emocionet, sep-se kisha dëshirë që të regjistrohesha dhe të kem një të ardhme të sukseshme.

Mora pjesë në testin pranues ku gjithçka dukej e bukur, por kisha shumë emocione. Isha koncentruar aq shumë vetëm në test sa nuk pata shiquar as ambientin përreth dhe e gjithë kjo kaloi pasi e përfundova provimin pranues. Pas disa ditësh kur më njoftuan se isha pranunar, u gëzova aq shumë sa fillova të qaja.

Tre muaj pushim veror kaluan shumë shpejt dhe po afrohej data që unë të vija në shkollë. Unë do të qëndorja me konvikt. Për mua, por edhe për të tjerët, fillimi ishte i vështirë, sepse duhejt që të ndaheshim nga familja, por edhe këtë ne e kaluam vetëm brenda një muaji. Ditët kalonin sa hap e mbyll sytë; ne mësonim gjëra të reja që s'i kishim mësuar kurrë më parë, profesorët na këshillonin, por ata që na kanë ndihmuar më së shumti janë edukatorët. Edukatori na ka zëvendësuar prindin, ai na ka ndihmuar rreth të gjitha gjërave. Këtu ti ke gjithçka, por duhet të dish se si t'i shfrytëzosh ato.

Ne as në shkollë nuk jemi të vetmuar, kemi profesorë të shumtë dhe një kujdestar i cili kuj-deset për ne si të ishim fëmijët e tij. Në këtë shkollë ke gjithçka, kurse detyra jonë është që vetëm të mësojmë.

Një vit për mua ishte pak i vështirë, sepse kishte qenë fillimi, por ja që edhe ky vit kaloi sa hap e mbyll sytë. Ky vit mua më ka lënë shumë përshtypje të mira e shpresoj se edhe dy vitet e ardhshme të jem i kënaqur. Mendoj se njeriu kurrë nuk duhet të dorëzohet para vështirë-sive e sfidave që të dalin në jetë, sepse ia vlen që një herë së paku ta provosh.

Në këtë shkollë ti ke gjithçka, ti kurrë nuk je i vetëm, ke shumë njerëz rreth vetes dhe ata të ndihmojnë gjthmonë.

Me mësim arrihen edhe gjërat më të vështira. Kjo është shumë e vërtetë, sepse mund t' iu flas ngaqë e kam provuar vetë, duke e mësuar gjuhën gjermane që është një nga privilegjet më të mëdha në këtë shkollë. Mua m'u dha mundësia që të shkoj në gjermani dy javë, që të bëj praktikën dhe të shoh mundësitë për shkollim që t'i ofron ky vend. Falë Zotit dhe familjes sime që ma mundësuan t'i vijoj mësimet në këtë shkollë, që të ofron mundësi të mëdha në shumë fusha të studimit. Këto kushte janë të arritshme vetëm në shkollën "Loyola–Gymnasium".

Dëshira ime është që studimet t'i vazhdoj në Gjermani. Pasi t'i kryej studimet dhe gjithë atë dituri që do ta fitoj atje, do të vij dhe do ta bie në Kosovë, sepse ne do të jemi urë lidhëse ndërmjet Gjermanisë dhe Kosovës. Ne atje kemi çka të mësojmë,

por edhe Kosova ka nevojë për njerëz që studiojnë jashtë shtetit, në mënyrë që ta ndërtojmë një Kosovë Europiane. Kjo është një gjë që arrihet vetëm me punë e jo me fjalë. Në shkollën tonë ka pak fjalë e shumë punë.

Andaj e falënderoj drejtorin e shkollës sonë, P. W. Happel, edukatorët si dhe profesorët, e veçanërisht ata të gjuhës gjermane që ma mundësuan këtë rrugë për një ardhmëri më të ndritshme.

Sukeset arrihen me punë të përbashkëtNdriçim Zejnullahu – X d

Schule Shkolla

Çdo punë e mirë ka shpërbliminAlban Hasanaj – XI b

95

Historia e zhvillimit të matematikës ndahet në katër periudha kryesore.

Periudha e parë – kjo është përiudha e lindjes së matematikës dhe fillon nga kohët më të lashta deri në shekujt VI–V p.e.s., atëherë kur gjeometria dhe aritmetika filluan të ndërtohen si shkenca në vete.

Historia nuk ka ruajtur dokumente mbi hapat e parë të grumbul-limit të njohurive matematike. Si janë formuar konceptet e para dhe si janë zbuluar faktet e para matematike, kjo humbet në errësirën e shkujve të komunitetit primitiv. Kanë mbetur doku-mente që tregojnë se matematika është zhvilluar në Egjipt dhe Babiloni 2000 – 3000 vjet p.e.s.. Nevoja për matjen e tokave, për kanalizimet, për ndarjen e prodhimit, për ndërtimin e veprave

mbrojtëse, për administrimin e vendit etj. shkaktuan zhvillimin e matematikës. Ndër doku-mentet që janë ruajtur deri më sot janë dy papiruse egjiptiane dhe disa rrasa kuneiforme babilonase me përmbajtje matematike.

Në këto papiruse egjiptiane gjenden syprinat e drejtkëndëshit, trekëndëshit dhe rrethit, pastaj vëllimet e kuboidit, cilindrit dhe piramidës. Egjiptianët në atë kohë dinin të bënin zgjidhjen e ekuacioneve të shkallës së parë, të formës ax = b, ndërsa në rrasat kuneiforme të Babilonisë gjenden probleme me përmbajtje konkrete, si p.sh. mbi caktimin e gjatësive dhe të syprinave në ndarjen e tokave, mbi njehsimin e vë– llimit në hapjen e kanaleve të ujitjes dhe të rezervuarve të ujit, mbi gjetjen e numrit të punëtorëve që nevojiteshin për ndërtimin e depove dhe punëve tjera bujqësore, pastaj në rrasat babilonase gjenden problemet që sillen në ekuacione të shkallës së dytë e të tretë dhë në sisteme ekuacionesh. Babilonasit dinin të njehsonin edhe syprina dhe vëllime, njihnin teoremën e Pitagorës në formë të përgjithshme, shfrytëzonin ngjashmërinë e figurave, dinin të njehsonin rrezen e rrethit të jashtëshkruar të trekëndëshit dhe të brendashkruar të gjashtëkëndëshit të rregullt etj..

Periudhës së parë i takon edhe matematika e Kinës së lashtë. Në kohët e lashta kinezët shkruanin në lëkura bambuje, kështu që dokumentet mbi matematikën kineze të lashtë janë asgjësuar. Në veprën matematike kineze "Matemati-ka në nëntë libra" , janë mbledhur dhe sistemuar të gjitha njohuritë matematike të grumbulluara në periudhën e parë. Në këta libra tregohet se kinezët e lashtë dinin zgjidhjen e sistemeve lineare deri në pesë ekuacione, me pesë ndry-

shore, me një algoritëm që është metoda e sotme e matricave. Ata zgjidhnin edhe probleme mbi caktimin e largësive dhe të lartë-sive të paarritshme, me ndihmën e trekëndëshave të ngjashëm dhe të teoremës së Pitagorës.

Matematika në kohën e lashtë konsiderohet si shkencë empi-rike, që rregullat dhe rezulatet i nxjerr në bazë të vrojtimit dhe eksperiencës, pra problemet zgjidhen në mënyrë dogmatike, pa u treguar asnjëlloj aryetimi.

Periudha e dytë – fillon nga shek. V p.e.s. deri në shek. XVII të erës sonë. Në këtë kohë ishte grumbulluar një material aq i pasur matematik, sa që u bë e mundur që matematika të ndahej si shkencë në vete. Kjo periudhë njihet me emrin periudha e "matematikës elemen-tare" . Në këtë periudhë, matematika u zhvillua shumë në Greqi. Grekët mësuan njohuritë e shkëputura të egjiptasve dhe të babilonasve dhe i sistemuan ato në teori të vërteta matema-tike. Nga shkenca empirike e egjiptasve dhe babilonasve, që problemet i zgjidhte në bazë të eksperiencës dhë të vrojtimit, me veprat e Talesit, Pitagorës, Hipokratit, Euklidit, Arkimedti etj., matematika u bë një shkencë deduktive që përfundimet i nxjerr si konkluzione logjike nga disa fjali fillestare të quajtura aksioma, të cilat pranohen si të vërteta në bazë të ekspe-riencës. Pjesa më e madhe e punimeve dhe e rezultateve të arritura nga matematikanët grekë nuk e kanë humbur vlerën e tyre deri në kohën e sotme. Por, matematika greke ka pasur edhe disa të meta që kanë frenuar në një farë mase përparimin e mëtejshëm të saj. Një nga këto ka qenë shkëputja e teorisë nga praktika dhe bindja që shkenca nuk duhet të merret me problemet e jetës praktike të njeriut.

Në këtë periudhë përveç grekëve me matematikën janë marrë edhe indianët e arabët. Indianët nuk e shkëputnin teorinë nga praktika. Matematikës indiane i atribuohet sisitemi dhjetor i numërimit bashkë me teknikën e veprimeve me numra negativë dhe më rrën-jët, rregullat e zgjidhjes së ekuacionit të shkallës së dytë, futja e sinusit etj. Ndërsa, matematikanët arabë janë marrë me iracionalitetet, me zgjidhjen e ekuaci-onëve të shkallës së tretë e të katërt. Meritë e arabëve ëshë ndarja e algjebrës dhe trigonometrisë si degë më vete të matematikës.

Schule

Historia e shkurtër e zhvillimit të matematikësProf. Faton Kabashi

Shkolla

96

Fjala matematikë vjen nga greqishtja që do të thotë mësim (shkencë mbi mad-hësitë). Matematika për-bën një fushë të njohurive abstrakte të ndërtuara me ndihmën e arsyetimeve logjike mbi koncepte të tilla si numrat, figurat, strukturat dhe transformi-met. Matematika u shfaq si rezultat i vështrimeve dhe përvojës së njerëzve në përballje me problemet dhe nevojat prkatike. Siste-matizimi dhe përmbledhja e njohurive matematikore ka filluar relativisht vonë.

Schule

Historia e shkurtër e zhvillimit të matematikës

Shkolla

Matematika – e preferuara imeBlerina Krasniqi – VI c

97

Periudha e tretë – në këtë periudhë, që zgjat nga fil-limi i shek. XVII deri në fillim të shek. XIX, matematika u zhvillua kryesisht si shkencë e madhësive të ndrys-hueshme dhe e transformimit të figurave.

Sukseset e mëdha të matematikës në këtë periudhë janë të lidhura me emrat e Dekartit, Fermait, Njutonit, Eulerit, Lagranzhit dhe të një vargu matematikanësh të tjerë, të cilët e zhvilluan matematikën në një shkallë më të lartë, të cilët në matematikë i përdorën kon-ceptet e infinitit, limitit, derivatit, diferencialit dhe integralit. Në këtë periudhë edhe gjeometria filloi të merrej me studimin e lëvizjeve dhe të transformimeve, si p.sh. zhvendosja, translacioni (zhvendosja parale-le), rrotullimi, simetria, homotetia, inversioni etj. Periudha e tretë njihet me emrin "mate-matikë e lartë klasike" dhe përfshin algjebrën e lartë, analizën matematike, gjeometrinë analitike dhe gjeometrinë diferenciale.

Periudha e katërt – njihet me emrin "matematika moderne", e cila fillon në shek. XIX dhe vazhdon deri në ditët e sotme. Fillimi i saj përcaktohet nga ndërtimi i gjeometrisë joeuklidia-ne, të Lobaçevskit dhe Bolajit. Në fushën e analizës u realizuan gjithashtu përparime shumë të rëndësishme. U saktësuan bazat e saj, në veçanti u ndërtua teoria rigoroze e numrit real, u saktësua koncepti i funksionit, limitit, integralit etj..

Rreth vitit 40–të të shek. XX, u krijuan makinat llogaritëse elektronike, të cilat lejojnë që të kryhen njehsime me një shpejtësi tepër të madhe. Ato mund të kryejnë automatikisht cikle të ndërlikuara njehsimesh sipas një programi të vendosur më parë. Makinat llogaritëse elektro-nike janë të afta të zgjidhin jo vetëm problemet matematike tradicionale, por edhe probleme të një klase më të gjerë, që lindin në fusha të ndryshme të veprimtarisë së njeriut, të cilat në këtë mënyrë bëhen probleme "matematike" në një kuptim shumë të gjerë.

Ndër lëndët që pëlqej më së shumti është matematika, prandaj kam vendosur të shkruaj për këtë lëndë. Kur ofrohet ora e kësaj lënde mësimore, disi më fluturon zemra nga gëzimi. I adhuroj numrat, problemet matematikore, zgjidhjet e detyrave, ekuacio-net, inekuacionet, diagonalet, trupat gjeometrikë etj.

Kur thellohem me imagjinatën time në detyrat e shtruara, hum-bas veten duke arritur deri në zgjidhje. Ora më duket sikur vrapon fshehurazi në tik–takun e saj, e unë kam dëshirë t'i nga-dalësoj hapat ngaqë matematika do kohë dhe aftësi.

Sa do të doja të kisha vetëm lëndën e atematikës dhe të viza-toj vetëm drejtëza, të formoj trekëndësha me format e tyre. Kjo lëndë më duket se të nxit të mësosh gjithçka që i përket asaj. Të pushon qetësisht në zemër, të detyron këndshëm ta pranosh atë si të lehtë në zgjidhje dhe të punosh në rregullat e saj.

Këtu duhet përmendur edhe prof. Mirlinda Kolmekshaj e cila na ligjëron këtë lëndë, duke qenë gjithmonë e gëzuar; na shpjegon plot entuziazëm, na jep dituri dhe na e lehtëson zjidhjen e detyrave.

Unë e falënderoj nga zemra profesoreshën për punën e saj dhe them se ndihem me fat që ajo më ligjëron këtë lëndë që e pëlqej më së shumti.

98

Besucher & Besuche

Besucher in PrizrenUnsere Besuche

Mysafirët & Vizitat

Mysafirët në PrizrenVizitat tona

07.09.2012P. W. Happel SJKommandowechselGM Erhard Drews – GM Volker R. Halbauer

05.10.2012Erzbischof Juliusz JanuszApostolischer Legat für das Kosovo, Nuntius in Slowenien

03.11.2012Alma LleshiFlötistin und Schauspielerin

13.09.2012Polizeidirektor Otto K. RohdeKommandeur des Deutschen Kontingents der EULEX

20.10.2012Schulleiter aus Sliven, Bulgarien

10.11.2012 Delegation der Konrad–Adenauer–Stiftung

13.09.2013P. W. Happel SJAbschiedsempfangBotschafter Dr. Ernst Reichel

22.10.2012Klasse X a besucht Oberst Rolf GausKommandeur des Deutschen Einsatzkontingents KFOR

10.11. – 01.12.2012Prof. B. Azemi Hospitation am TMG Oelde

17.09.2012P. W. Happel SJGeburtstagsfeierMilitärgeneralvikar Walter Wakenhut – Berlin

27.10.201218. Sitzung des Trägerver-eins ALG

14.11.2012P. W. Happel SJ, Prof. Mark Gojani & Mädchen aus den VI. Klassen beim 120. Jt. der Gründung der ersten alba-nischen Schule für Mädchen

29.09.2012Vertreter des Rotary Club Bensheim–Heppenheim

27. – 31.10.2012 Vertreter der, an der Ausbil-dungsinitiative beteiligten Firmen

16. und 17.11.2012 – Seminar mit der Konrad–Adenauer–Stiftung, und dem Center for European Studies

03.10.2012P. W. Happel SJtrifft Frau Dr. Maria Flachs-barth MdB in Pristina

29.10.2012Stv. Botschafter Matthias Kiesler

19.11.2012Oberst Rolf GausKommandeur des Deutschen Einsatzkontingents KFOR

99

Besucher & Besuche




24.11. – 08.12.2012 Prof. V. Grajçevci & Prof. F. Bytyçi Hospitation am Kolleg St. Blasien

28.11.2012P. W. Happel SJ, J. Schwarz-bach & M. Werhahn–RöttgenEmpfang zur 100–Jahr–Feier Albaniens, Berlin

31.01.2013Prof. Mazlum BaraliuRektor der Universität Prizren

25.11.2012P. W. Happel SJ & J. Schwarzbach Kolleg St. Blasien

29.11.2012P. W. Happel SJ & J. SchwarzbachPrälat Dr. Karl JüstenKatholisches Büro, Berlin

05.02.2013 Oberst Ewald NauKommandeur im Generalstab des Deutschen Einsatzkontin-gentes KFOR

26.11.2012P. W. Happel SJ & J. SchwarzbachFriedrich–Dütting–Stiftung – Freiburg

30.11.2012P. W. Happel SJ & J. SchwarzbachFriedrich–List–Gymnasium, Gemünden

08.02.2013M. Werhahn–Röttgen & P. Tiggesbäumkerhalten Vortrag beimRC Bensheim–Heppenheim

26.11.2012 P. Happel SJ & J. SchwarzbachGV Dr. Clemens StroppelRottenburg

15.12.2012 Dr. Rupert Neudeck & Botschafter Skënder Xhakaliu

12.02.2013 H. Maloku & H.Teuteberg, Zürich und Kanton Thurgau, Schweiz

27.11.2012P. Happel SJ & J. SchwarzbachDr. Rudolf SolzbacherAbteilung Weltkirche Köln

17.12.2012 Katharina ErtleDAAD

13.02.2013Dr. Peter BlomeyerDeutscher Botschafter in Prishtina, mit Gattin

28.11.2012P. W. Happel SJ &J. SchwarzbachDr. Maria Flachsbarth MdBBerlin

29.01.2013 M. Erdem & SchulleiterGülistan Educational Institu-tions – Mehmet Akif Colleges

19.03.2013HF O. Siebrandtbringt Fußbälle und Sporttrikots

100

Besucher & Besuche




22.03.2013P. W. Happel SJFest des Sultan NevruzRa'afi Tekke (Bektshi = Sufi Orden)

22.04.2013 AusbildungsinitiativeVertreter der Handwerkskam-mer Dortmund

04.06.2013 P. W. Happel SJInterview mit Rundfunk– & Fernsehsender RTK

23.03. – 06.04.2013Zehn MaturantenPraktikum in DeutschlandMünsterland & Sachsen

01. – 03.05.2013 P. W. Happel SJKonferenz der Bischöfe und Delegierten des Rates der Europäischen Bischofskonfe-renzen (CCEE) in London

07. und 08.06.2013J. SchwarzbachFeier zu 450 Jahre Jesuiten in Österreich, Wien

03.04.2013Bischof Dr. Franz–Josef Overbeck

28.05.2013 F. Einwich Leiter und die Direktorin des psychosozialen Zentrums der Diakonie Mitrovica

09. mit 16.06.2013SchüleraustauschSchüler der Klassenstufe IX Friedrich–List–Gymnasium in Gemünden

04. – 05.04.2013 P. W. Happel & Prof. N. Jahaj besuchen das Jesuitengym-nasium Pjeter Meshkalla in Shkoder

29.05. mit 05.05.2013M. Berisha, R. Muçaj & J. SchwarzbachEuropamarathon 2013ASB–Neustadt – Görlitz

10.06.2013 Ehemaliger Kommandeur der deutschen KFOR, G M. Hofmeier und einige Offiziere, zusammen mit ihren Ehefrauen

14. – 21.04.2013 SchüleraustauschIX. Klasse des Friedrich– List–Gymnasiums Gemünden

31.05.2013 GM V. Halbauer COMKFOR

21.08.2013P. W. Happel SJ & J. SchwarzbachGrazer Schulschwestern, Graz

15.04.201319. Sitzung des Trägerver-eins der ALG

31.05. mit 02.06.2013H. Piotrowski & H. Harrer Altschüler aus Österreich

21.08.2013P. W. Happel SJ & J. SchwarzbachP. Ivan KoprekKroatische Provinz derJesuiten, Zagreb

101

Schule

Deutsches Sprachdiplom – DSD Ergebnisse 2013

Shkolla

Diploma të gjuhës gjermane – DSD Resultate 2013

Förderverein

Mitglied werden und/oder spenden

Shoqata përkrahëse

Të bëheni anëtar dhe/ose donator

102

Der Förderverein (AG Münster – VR 70758)

ist zur ideellen und materiellen Unterstützung der Asociation "Loyola–Gym-nasium" am 22. März 2007 als eingetragener Verein gegründet worden. Er soll darüber hinaus den Schüleraustausch zwischen dem Gymnasium in Prizren und deutschen Schulen vermitteln und fördern. Diese Vereinszwecke werden durch Mitgliedsbeiträge und Spenden realisiert.

Spendenkonto

Bank Volksbank Beckum–Lippstadt eGKontonummer 103162600BLZ 41660124IBAN DE96 4166 0124 0103 1625 00BIC/SWIFT GENODEM1LPSBitte geben Sie im Verwendungszweck Ihren Namen und Ihre Anschrift an. Nur dann können wir Ihnen eine steuerlich anerkannte Spendenbescheini-gung zusenden. Der Versand erfolgt automatisch im Januar des Folgejahres.

Anschrift Telefon E–Mail/URL

Holtmar 13 +49 (0) 2521 58 51 verein@alg–prizren.comD – 59269 Beckum +49 (0) 8151 911 700 www.alg–prizren.com

Vorstand

Dirk KomitschFinanzen

Michael Werhahn–RöttgenVorsitzender

Peter TiggesbäumkerSchriftführer

Jürgen SchwarzbachStv. Vorsitzender

Meine persönlichen Daten:

Name, Vorname*

Firma

Straße*

Land/PLZ/Ort*

Telefon

E–Mail**

Hiermit ermächtige ich Sie widerruflich, meinen Beitrag oder meine Spende mittels Lastschrift ein-zuziehen. Meine Kontoverbindung lautet:

Bank*

IBAN*

BIC/SWIFT*

Datum/Ort/Unterschrift*

* Felder müssen immer ausgefüllt werden!

** E–Mail–Adresse eintragen und zukünftig, kostenlos ALG News erhalten.

Fre

un

de

un

d F

örd

ere

r d

er

Aso

cia

tion

"Lo

yola

–Gym

na

sium

" e

. V.

Förd

erv

ere

in

Die Seite bitte ausfüllen, heraustrennen und per Post senden an:

Freunde und Förderer der Asociation "Loyola–Gymnasium" e. V. Michael Werhahn–Röttgen Holtmar 13 D – 59269 Beckum

Durch meine Mitgliedschaft im Förderverein und/oder meine Spende unterstütze ich die Erziehungs– und Bildungsarbeit am Loyola–Gymnasium.

Ich werde Mitglied! Mein jährlicher Mitglieds-beitrag beträgt: 24 EUR 48 EUR 96 EUR

EUR

bitte ankreuzen oder eintragen

Ich spende! Meine Spende beträgt:

EUR bitte eintragen

Spendenkonto

Jesuitenmission

Kontoja e donacioneve

Förderverein

Bank: Liga Bank Vordere Sterngasse 32 90402 Nürnberg - DeutschlandKontoinhaber: Jesuitenmission Königstr. 54 90402 Nürnberg - Deutschland Kontonummer: 5115582 BLZ: 75090300IBAN: DE61 7509 0300 0005 1155 82BIC/SWIFT: GENODEF1M05Stichwort: Loyola-Gymnasium Prizren

Zuwendungsbescheinigungen werden erstellt.

Bank: Volksbank Beckum-Lippstadt eG Südstraße 15 59269 Beckum - DeutschlandKontoinhaber: Freunde u. Förderer der ALG e.V. Holtmar 13 59269 Beckum - DeutschlandKontonummer: 103162600BLZ: 41660124IBAN: DE96 4166 0124 0103 1626 00BIC/SWIFT: GENODEM1LPS

Zuwendungsbescheinigungen werden erstellt.

staatlich anerkanntes, klassisches, privates … · klasse – klassa – vi a ... gjëra, të...

Documents