Inboerende burgers

stadslandbouw als de nieuwe ‘mondigheid’

DE WAARD EETBAAR LANDSCHAP

Prinsengracht 39 B

1015 DL Amsterdam

06.1957 2100 / fdewaard@xs4all.nl

Een korte introductie met beeld,

op basis van presentatie CSR Chicksmiddag ‘Made in Holland’

20.11.2010, restaurant De Kas, Amsterdam

Voor de teelt van ons voedsel en de omgang

met de natuur gebruiken we

• monoculturen

die draaien op externe inputs van schaarse,

niet-hernieuwbare, gemonopoliseeerde

hulpbronnen:

• aardolie

• chemikaliën

• technologie

Veel mensen groeien op in een stedelijke

omgeving, en hebben nauwelijks nog

voeling met natuurlijke patronen en

processen.

Een ‘onderhoudsvrije’ tuin klinkt dan

makkelijk, maar pakt meestal net zo

verarmd uit als de grootschalige landbouw

en ruimtelijke ordening.

Zelfs de traditionele moestuin is

eigenlijk een postzegelversie van de

dominante productiesystemen:

• platte, rechtlijnige veldjes

• kale grond met gewassen in rijen

• grote hoeveelheden meststoffen van

buitenaf

We kunnen de natuur blijven pesten, in een ‘strijd’ die we onherroepelijk verliezen.

Het is de hoogste tijd om met haar te gaan samenwerken. Ook in de stad.

De stad biedt een enorme

oppervlakte die voor de

groei van planten te

gebruiken is.

Voor een deel is de

toepassing een kwestie van

ruimtelijke planning door

overheden en professionele

partijen.

Maar ook inwoners kunnen in hun

leefomgeving voor planten zorgen.

En dat doen ze dan ook.

‘Gewoon’, voor het mooi..

... voor de beestjes...

... of voor wat

vijgen, druiven

pruimen, kool...

Onder de noemer ‘stadslandbouw’

ontwikkelt zich ook in Nederland een

breed palet aan organisatievormen,

waarin burgers zich directer verbinden

met de bron van hun voedsel, en daar

ook meer zorg en verantwoordelijkheid

voor dragen.

Een van de vele voorbeelden is de

‘pluktuin’ De Nieuwe Ronde in

Wageningen. Inwoners uit de

omgeving huren een deel van de tuin,

die volgens een afgesproken teeltplan

wordt verzorgd door iemand met

professionele vaardigheden. Zelf kan

men dan op ieder moment uit het eigen

deel komen oogsten.

De Bikkershof is een binnenterrein in de Utrechtse binnenstad, dat door

bewoners van de omliggende huizen wordt beheerd, en ook eetbaar groen

omvat - zowel in privé beheerde moestuinen als semi-openbaar, in hagen en

het boomgaardje. Tijdens buurtoogstfeesten wordt van het lokale fruit onder

meer jam gemaakt.

Een wel heel bijzonder voorbeeld

van stadslandbouw is te vinden in de

achtertuin van een huis in een

arbeiderswijk van Moeskroen (B.).

In een ware wildernis van kruiden,

planten, struiken, klimplanten en bomen

telen de bewoners al tientallen jaren

talloze soorten groenten en fruit.

Zij laten bovendien ter plekke zien hoe

productief kleinschalige systemen

kunnen zijn, als zij maar volgens

ecologische principes worden beheerd.

In 40 jaar is er nooit kunstmest of

chemische bestrijding gebruikt, terwijl er

geen zieke plant te vinden is, en het

humusgehalte van de bodem 12% is -

twee maal zo hoog als dat van een hele

gezonde bodem.

Alles staat dicht op elkaar geplant, zodat

er voor ‘onkruid’ geen plek is; door de

vele onderlinge relaties komen alle

soorten aan de ruimte en

voedingsstoffen die zij nodig hebben..

Deze pioniers beheren daarbij een vereniging die eigenaar is van een zaadbank met niet

minder dan 6.500 soorten eetbare planten. Leden kunnen voor een luttel bedrag zaden uit de

catalogus bestellen, en wanneer zij zelf zaden aan hun planten krijgen, sturen zij die weer in.

De grondgedachte van dit alles is dat voedselbronnen voor iedere aardbewoner direct

toegankelijk zouden moeten zijn.