stagedocumentatie - typepad...integrated reporting & studies heeft verschillende taken die...
TRANSCRIPT
Stagedocumentatie De aanpak en uitwerking van een
Qlikview-project
Simon Martens
Toegepaste Informatica
2013-2014 Hogeschool-Universiteit Brussel
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
2
WIJZIGINGSHISTORIE
Versienummer Datum Auteur Beschrijving
Versie 0.1 14/06/2014 Simon Martens Eerste versie document
Versie 0.2 15/06/2014 Simon Martens Toevoegen uitleg moeilijke woorden
Versie 0.3 16/06/2014 Simon Martens Toevoegen afbeeldingen en code
Versie 0.4 16/06/2014 Simon Martens Opmerkingen stagebegeleider uitvoeren
Versie 0.5 17/06/2014 Simon Martens Toevoegen bijlages en afwerken document
Versie 0.6 18/06/2014 Simon Martens Toevoegen onderdelen in opdrachtomschrijving
Versie 1.0 19/06/2014 Simon Martens Opmerkingen stagementor uitvoeren
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
3
VOORWOORD
Op het einde van het laatste jaar Toegepaste Informatica aan de Hogeschool-Universiteit Brussel moeten de
studenten een stage uitvoeren.
Deze stage loopt 60 werkdagen tijdens het tweede semester. De student zal meewerken aan een project binnen
het bedrijf.
Dit document is een verslagwerk van de stage, alsook een gedetailleerde analyse van het resultaat en de gebruikte
werkmethodes. De stage is een cruciaal onderdeel van de laatste fase binnen Toegepaste Informatica voor het
behalen van het diploma.
Ik wil alvast enkele mensen bedanken. Omdat het onmogelijk is om alle personen te vermelden, zal ik me
beperken tot diegene die het belangrijkste waren.
Chantal Teerlinck, docent en stagebegeleider voor de begeleiding en bijstand.
Dimitri Timmermans, werknemer bij BNP Paribas Fortis en stagementor voor het advies en de sturing.
Daniel Van Cutsem, werknemer bij BNP Paribas Fortis voor de aangename samenwerking.
Yvan Rooseleer, opleidingshoofd Toegepaste Informatica voor de inlichtingen.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
4
INHOUDSOPGAVE
Wijzigingshistorie .................................................................................................................................................. 2
Voorwoord ............................................................................................................................................................ 3
Inhoudsopgave ...................................................................................................................................................... 4
Inleiding ................................................................................................................................................................. 6
Overzicht van specifieke termen, afkortingen en gebruikte tools .......................................................................... 7
Organisatiebeschrijving stageplaats: BNP Paribas Fortis ........................................................................................ 9
Deel 1 - Opdrachtomschrijving ............................................................................................................................. 12
1. Probleemstelling ............................................................................................................................................. 12
2. Doelstelling ..................................................................................................................................................... 12
3. Werkwijze ....................................................................................................................................................... 13
3.1 Stappenplan ........................................................................................................................................... 13
3.2 Testing.................................................................................................................................................... 15
3.3 Onderzoek .............................................................................................................................................. 15
3.4 Samenwerking ....................................................................................................................................... 15
4. Resultaat ......................................................................................................................................................... 16
5. Toekomstige gebruikers ................................................................................................................................. 20
Deel 2 - Technische uitwerking ............................................................................................................................ 21
Voorbereiding 1e semester ...................................................................................................................................... 21
Gemaakte afspraken ................................................................................................................................................ 21
Stage ........................................................................................................................................................................ 22
1. Proces: Cards ................................................................................................................................. 22
1.1. Proces analyseren ......................................................................................................................... 22
1.2. KPI’s bepalen ................................................................................................................................. 23
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
5
1.3. KPI’s analyseren ............................................................................................................................ 23
1.4. Data Sourcing ................................................................................................................................ 23
1.5. Datamodel opstellen ..................................................................................................................... 27
1.6. Dashboarding ................................................................................................................................ 29
1.7. Workshops .................................................................................................................................... 31
1.8. Project doorgeven ......................................................................................................................... 32
2. Proces: Invest ................................................................................................................................ 32
Deel 3 – Evaluatie ................................................................................................................................................ 33
1. Product evaluatie ........................................................................................................................................... 33
2. Stageproces evaluatie..................................................................................................................................... 34
Deel 4 - Persoonlijk ontwikkelingsplan & toekomstplannen ................................................................................ 35
1. Competenties ................................................................................................................................................. 35
2. Toekomstplannen ........................................................................................................................................... 38
Deel 5 – Conclusie ................................................................................................................................................ 39
Literatuurlijst ....................................................................................................................................................... 40
Bijlagen ................................................................................................................................................................ 41
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
6
INLEIDING
De stage is een verlengstuk van het IT-project van vorig semester. Terwijl het IT-project bestond uit onderzoek en
voorbereidend werk op school, is de stage een praktische uitvoering van een project binnen een bedrijfscontext.
De stage vond plaats bij BNP Paribas Fortis in Brussel. BNP Paribas Fortis is één van de grootste banken in België.
De stagiair werkte binnen de dienst ‘Integrated Reporting & Studies’.
De stagiair heeft samen met een andere stagiair zelfstandig een interactief dashboard gecreëerd in Qlikview over
het end-to-end proces ‘Cards’. De stagiairs hebben niet enkel het dashboard gemaakt, maar hebben ook de
benodigde data helpen verzamelen en hebben geholpen bij het definiëren van de gevraagde KPI’s1.
De stagementor is Dimitri Timmermans, hij begeleidde de stagiairs tijdens de stage en volgde het project van nabij
op. Hij heeft indien nodig bijgestuurd en de stagiair op regelmatige basis feedback gegeven.
De stagiair is dagelijks in contact gekomen met verschillende mensen binnen het bedrijf om het proces beter te
begrijpen.
1 Key Performance Indicator. Dit zijn getallen die gebruikt worden om na te kijken of bepaalde doelstellingen
behaald zijn.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
7
OVERZICHT VAN SPECIFIEKE TERMEN, AFKORTINGEN EN GEBRUIKTE TOOLS
BESCHRIJVING
Stagementor Begeleider van de student op de stageplaats.
Stagebegeleider Begeleider van de student op school.
KPI Key Performance Indicator. Dit zijn getallen die gebruikt worden om
na te kijken of bepaalde doelstellingen behaald zijn.
End-to-end Dit wil zeggen dat er gekeken wordt van het begin tot het einde. Dus
bij kaarten wil dit zeggen dat het gaat over het moment dat een
klant zijn eerste kaart krijgt, tot het moment de klant zijn laatste
kaart wegdoet.
Qlikview Dit is een rapporteringsprogramma dat gebruikt wordt om gegevens
uit verschillende databronnen samen te brengen en vervolgens te
visualiseren in een interactief dashboard.
Dimensie Een dimensie wordt gebruikt om de belangrijke cijfers te zien per
filter. Zo bestaat er een dimensie over provincie, en aan de hand van
deze dimensie kan men bijvoorbeeld het aantal kaarten per
provincie zien.
Fact tabel Een tabel met alle cijfers in en linken naar de dimensies. In het geval
van kaarten was dit meestal het aantal kaarten.
Drill down Als men een drill down uitvoert, gaat men gedetailleerder naar de
cijfers kijken. Stel men kijkt naar het aantal kaarten per land, aan de
hand van een drill down kan men dan kijken naar het aantal kaarten
per provincie.
Datamining Datamining is het herkennen van patronen in grote hoeveelheden
van data om vervolgens nuttige informatie uit de data te halen.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
8
Process owner Elk proces heeft een process owner, dit is de verantwoordelijke van
het proces.
QVD-bestand Dit zijn is een speciaal bestandsformaat van Qlikview, in dit bestand
zitten gecomprimeerde gegevens. Door alles hierin te steken kan
Qlikview veel efficiënter lopen en kan data tussen verschillende
QVW-bestanden uitgewisseld worden.
QVW-bestand Dit is een speciaal bestandsformaat van Qlikview. Net zoals Word
‘.docx’ heeft, heeft Qlikview ‘.qvd’. Dit wordt gebruikt door
standaard Qlikview programma’s.
Stakeholders Alle mensen die belang hebben bij het proces en het dashboard
Dashboard Dit is een verzameling van de belangrijkste informatie. In dit geval
een verzameling van verschillende grafieken en tabellen
Datamodel Dit is de manier waarop de gegevens in een database met elkaar
gerelateerd zijn.
SQL Structured Query Language, dit is een speciale programmeertaal dat
gebruikt wordt voor het beheren van data in databanksystemen.
WHERE-Clause Dit wordt gebruikt om te filteren. Dus als men bijvoorbeeld schrijft
‘……….. WHERE provincie = ‘Limburg’ haal je enkel de gegevens op
uit Limburg.
Business Intelligence Via business Intelligence kan men grote hoeveelheden gegevens
omzetten in nuttige informatie.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
9
ORGANISATIEBESCHRIJVING STAGEPLAATS: BNP PARIBAS FORTIS
BNP PARIBAS FORTIS
BNP Paribas Fortis is de grootste bank in België en bevindt zich onder de
vleugels van BNP Paribas. BNP Paribas Fortis is de grootste werkgever van
het land indien men overheidsinstellingen en uitzendarbeid niet meerekent
met ongeveer 17 000 werknemers in België. De bank is al aanwezig in
België sinds 1822.
BNP Paribas Fortis biedt een totaalpakket van financiële diensten aan voor
particulieren, zelfstandigen en ondernemingen. De bank biedt ook
oplossingen op maat aan vermogende privépersonen, grote bedrijven en
publieke en financiële instellingen.
WAAR KOMT DE STAGIAIR PRECIES TERECHT
Binnen BNP Paribas Fortis kwam de stagiair terecht bij ‘Integrated Reporting & Studies’. Deze dienst is een
onderdeel van Business Intelligence Management Information.
Voor een gedetailleerde organigram, zie “Bijlage 3 - Bedrijfsstructuur en organigram”.
Figuur 2: Zeer simplistische bedrijfsstructuur BNP Paribas Fortis
Figuur 1: Foto BNP Paribas Fortis
Bron: www.hbvl.be/
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
10
Integrated Reporting & Studies heeft verschillende taken die allemaal te maken hebben met het creëren van
rapporten en analyses. Zo maken zij verschillende rapporten voor het management, brengen ze de End-to-End2
processen in kaart en doen ze specifieke studies voor de marketing.
Deze processen worden in kaart gebracht aan de hand van gedetailleerde dashboards. Eén van deze processen zal
in kaart gebracht worden tijdens de stage.
Figuur 3: Taken Integrated Reporting and Studies
Bron: Powerpoint Integrated Reporting & Studies | Roadmap 2013
2 Dit wil zeggen dat er gekeken wordt van het begin tot het einde van het proces. Dus bij kaarten wil dit zeggen dat
het gaat over het moment dat een klant zijn eerste kaart krijgt, tot het moment de klant zijn laatste kaart wegdoet.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
11
De stage vond plaats in het Boreal gebouw aan Brussel-Noord. De stagiairs werden volledig geîntegreerd in de
dienst en werkten samen met de rest van het team.
Figuur 4: Bureau stagiairs
Figuur 5: Verdieping stageplaats
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
12
DEEL 1 - OPDRACHTOMSCHRIJVING
1. PROBLEEMSTELLING
Aangezien BNP Paribas Fortis geen centraal systeem heeft om alle data op te slaan is het onmogelijk om een
globaal overzicht te krijgen van een volledig proces. Veel belangrijke gegevens zitten versplinterd over
verschillende delen van het bedrijf en zijn vaak moeilijk te verkrijgen en moeilijk te vinden. Dit heeft als gevolg dat
een volledige analyse van alle aspecten van een proces nauwelijks mogelijk is. Ook zorgt dit ervoor dat iedereen
zijn eigen Excel-bestand bijhoudt met de gegevens en de grafieken dat hij nodig heeft, dit geeft problemen
aangezien de gegevens van verschillende Excel-bestanden soms niet overeenkomen.
Eén van de processen waarvan men een volledige analyse van wil doen is het end-to-end proces rond ‘Kaarten’.
Dit is het proces waarvoor de stagiairs verantwoordelijk voor zijn. Dit proces gaat over alles dat te maken heeft
met krediet -en debet kaarten binnen BNP Paribas Fortis.
Zo wil men bijvoorbeeld grafieken zien over het aantal kaarten in omloop, het aantal transacties met kaarten, de
kosten en opbrengsten van kaarten, de manieren waarop nieuwe kaarten aangevraagd worden en nog veel meer.
Dit is een belangrijk proces aangezien het aantal kaarten een goede meter is om te kijken hoe goed BNP Paribas
Fortis het in het algemeen doet.
2. DOELSTELLING
Om dit op te lossen bestaat er een dienst binnen BNP Paribas Fortis genaamd ‘Integrated Reporting & Studies’. Dit
is de dienst waar de stagiairs terechtkwamen, deze dienst creëert dashboards over interne processen binnen het
bedrijf. Dit doen ze door alle versplinterde data samen te brengen in een centraal datamodel3. Op basis van dit
datamodel maken ze vervolgens een dashboard in Qlikview.
Dit dashboard heeft als voordeel dat het alle data van het proces bevat en men dus in één oogopslag een volledige
analyse van het proces kan doen. Een tweede voordeel is dat als men een grafiek wil zien over een proces, men
weet dat ze naar het dashboard moeten gaan van dat proces in plaats van deze gegevens te gaan zoeken binnen
het bedrijf en vervolgens zelf grafieken te maken. Een derde voordeel is dat het dashboard volledig interactief is.
De gebruiker kan aan de hand van selecties en knoppen zelf bepalen welke grafieken hij wil zien. Ook kan de
gebruiker van het dashboard zonder problemen aan datamining doen en een drill down uitvoeren. Dit zorgt ervoor
dat het niet meer nodig is om steeds opnieuw andere of meer gedetailleerde grafieken aan te vragen nadat men
iets eigenaardigs merkt in de cijfers of een andere soort analyse wil uitvoeren.
Het doel van het project van de stagiairs is om de customer satisfaction en de efficiëntie van het proces ‘Kaarten’
te verhogen door middel van een dashboard. Het management wil aan de hand van de grafieken belangrijke
beslissingen maken om het proces te verbeteren en te optimaliseren.
3 Dit is de manier waarop de gegevens in een database met elkaar gerelateerd zijn.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
13
Het project zal als een succes beschouwd worden indien op het einde van de stage een werkend prototype van het
dashboard beschikbaar is. Dit dashboard moet bruikbaar zijn en moet maandelijks automatisch herladen kunnen
worden met de nieuwste gegevens. Ook moet alles zo goed mogelijke gedocumenteerd zijn zodat de rest van het
team van ‘Integrated Reporting & Studies’ het dashboard eenvoudig kan overnemen nadat de stagiairs hun stage
afgelopen is.
3. WERKWIJZE
3.1 STAPPENPLAN
Het project bestond uit 7 stappen.
1. Proces analyseren: Er moest voldoende kennis over het proces ‘Kaarten’ opgedaan worden. Dit werd
gedaan door een interactieve PowerPoint-presentatie te bekijken over het proces en door vragen te
stellen indien er iets niet begrepen was.
2. KPI’s bepalen: Er moest in samenwerking met teamleden van ‘Integrated Reporting & Studies’ en de
stakeholders van het project bepaalt worden welke KPI’s belangrijk zijn voor het dashboard en welke drill
down4 mogelijkheden er nodig zijn. Dit werd gedaan aan de hand van een brainstormingsmeeting.
Vervolgens werd er een meeting georganiseerd om de locatie van de gegevens te identificeren.
3. KPI’s analyseren: Er moest in samenwerking met teamleden van ‘Integrated Reporting & Studies’ KPI’s
geanalyseerd en uitgebreid gedocumenteerd worden in KPI fiches. Deze fiches zullen later gebruikt
worden indien men vragen over een bepaalde KPI heeft.
4. Data sourcing: Er moest in samenwerking met teamleden van ‘Integrated Reporting & Studies’ data voor
de gevraagde KPI’s gezocht worden. Deze data zat versplinterd over het bedrijf. Daarom moest er veel
mensen gecontacteerd om op deze manier de data te vinden.
Vervolgens moest de data zelfstandig opgehaald en in een datamodel gestoken worden. De data kon
zowel van Excel-bestanden komen als van databanken.
5. Dashboarding: Er moest zelfstandig een dashboard gemaakt worden op basis van het datamodel. Dit
dashboard moest alle benodigde grafieken bevatten en moest handig in gebruik zijn. Alle grafieken
moesten eenvoudig en duidelijk zijn.
4 Als men een drill down uitvoert, gaat men gedetailleerder naar de cijfers kijken. Stel men kijkt naar het aantal
kaarten per land, aan de hand van een drill down kan men dan kijken naar het aantal kaarten per provincie.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
14
6. Workshops: Er moest in samenwerking met de process owner5 workshops georganiseerd worden met alle
stakeholders van het project. Het doel van deze workshops was om een eerste feedback te krijgen op het
dashboard en om te vragen waar de gegevens voor de resterende KPI’s te vinden waren. Tijdens de
workshops konden de stakeholders een eerste datavalidatie doen en konden ze advies geven over de
getoonde grafieken.
7. Project doorgeven: Er moest gezorgd worden dat de rest van het team van ‘Integrated Reporting &
Studies’ het project zonder problemen kon verderzetten nadat de stagiairs weg waren. Dit moest gedaan
worden door de KPI fiches up-to-date te houden, commentaar in de code te plaatsen, de code proper en
gestructureerd te maken, een gedetailleerde to-do lijst bij te houden en een duidelijke presentatie te
geven waarin elk aspect van het project uitgelegd werd.
Figuur 6: Foto genomen tijdens eerste meeting
5 Elk proces heeft een process owner, dit is de verantwoordelijke van het proces.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
15
3.2 TESTING
Bij een project zoals dit is het testen van de data en het dashboard zeer belangrijk. Indien er fouten in het
datamodel of in de ingeladen data zitten kan dit grote gevolgen hebben aangezien men beslissingen gaat maken
aan de hand van de grafieken. Daarom gebeurde het testen in twee fases.
DOORLOPEND
Ten eerste werd doorheen elke stap van het project alles volledig getest na elke aanpassing. Dit was zeer belangrijk
om de integriteit van de data te behouden en om zeker te zijn dat aanpassingen aan het datamodel niet voor
problemen zorgen. Voor elke KPI werd er voorbeeldgegevens gevraagd. Deze gegevens werden vervolgens
gebruikt om te controleren of de grafieken de juiste data toonden.
VALIDATIE DOOR STAKEHOLDERS
Ten tweede werd er een validatie gedaan door de stakeholders. Dit zijn de mensen die het kortste bij het proces
staan en dus de meeste kennis erover hebben. Indien ze cijfers zien dat ze niet kunnen verklaren moest er
nagekeken worden of deze wel juist waren.
3.3 ONDERZOEK
Doordat de stagiairs zeer weinig kennis over Qlikview hadden moest er veel onderzoek uitgevoerd worden. Vooral
tijdens het ontwikkelen van het datamodel moest er veel gelezen en onderzocht worden. Dit kwam omdat de
stagiairs niet alleen weinig kennis hadden over Qlikview, maar ook weinig tot geen ervaring hadden bij het
samenstellen van een datamodel.
Tijdens dit onderzoek werden er verschillende bronnen geraadpleegd. Zo werd het internet voortdurend gebruikt,
de cursus van Information Management 5 nagekeken en de documentatie verkregen tijdens de opleiding over
Qlikview van tijdens het eerste semester geanalyseerd.
Dit onderzoek was van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat alles zo efficiënt en probleemloos werkte.
3.4 SAMENWERKING
Aangezien er met twee personen aan hetzelfde project gewerkt werd was het belangrijk dat er goed bijgehouden
werd wat er nog gedaan moest worden en wat er al gedaan was. Dit werd gedaan aan de hand van verschillende
takenlijsten en een globaal bestand met de status van elke KPI.
Ook kwam het wel eens voor dat er tegelijk in hetzelfde bestand gewerkt moest worden.
Om dit op te lossen werd het bestaande bestand gekopieerd. Vervolgens werd er een tabblad aangemaakt
genaamd ‘Tot hier’ en werden alle tabbladen dat aangepast werden of aangemaakt werden hiervoor geplaatst. Op
het einde van de dag werden vervolgens beide documenten samengevoegd. Dit ging dan eenvoudig aangezien het
duidelijk was welke tabbladen aangepast waren en welke niet.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
16
4. RESULTAAT
Na 60 werkdagen is de stage op een einde gekomen en is het tijd om het resultaat te bekijken. Het resultaat van de
stage bestaat uit drie Qlikview programma’s en 28 KPI fiches.
Qlikview - Datagenerator: Dit programma wordt gebruikt om alle gegevens uit de Excelbestanden en de business-objecten te halen en vervolgens in QVD-bestanden
6 te steken. De generator moet maandelijks
herladen worden om de nieuwste gegevens op te halen. Dit kan gedaan worden met minimale werklast. De enige stap dat gedaan moet worden is controleren of alle KPI’s dat niet uit een business-object komen en dus via Excel ingeladen worden in de juiste folder met de juiste benaming zitten. Om dit te controleren hebben de stagiairs een document opgesteld met alle KPI’s en hun manier van opladen.
Figuur 7: Screenshot datagenerator
Qlikview - Datamodeler: Hier worden alle QVD-bestanden opgehaald die gegenereerd werden in de datagenerator en gestoken in een juist datamodel. Vervolgens wordt alles aangepast waar nodig, zo worden bepaalde Nederlandse en Franse woorden vertaald in het Engels, typefouten in de databank gecorrigeerd, kolommen een juiste naam gegeven en dimensies die niet in de databank zitten aangemaakt. Deze aangepaste data wordt vervolgens in nieuwe QVD-bestanden bestoken.
Figuur 8: Screenshot datamodeler
6 Dit zijn gecomprimeerde bestanden dat alle data bevat. Door alles hierin te steken kan Qlikview veel efficiënter
lopen.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
17
Qlikview - Dashboard: Hier worden de nieuwste QVD-bestanden die gegenereerd werden door de datamodeler opgeladen. Deze QVD-bestanden bevatten het juiste datamodel. Aan de hand van dit datamodel worden de grafieken gemaakt. Deze grafieken zijn volledig interactief en gelinkt aan elkaar. De gebruiker kan door eenvoudige selecties en knoppen zelf kiezen over wat de grafieken gaan. Zo kan men bijvoorbeeld bepaalde datums en bepaalde kaarttypes selecteren. In dit geval zullen alle grafieken verspringen en enkel gegevens over de selectie tonen. Dit is zeer handig voor specifieke analyses aangezien men niet opnieuw grafieken laten genereren indien men meer detail wil zien.
Figuur 9: Screenshot van een pagina op het dashboard (zonder cijfers)
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
18
Figuur 10: Screenshot van een pagina op het dashboard (zonder cijfers)
Figuur 11: Screenshot van een pagina op het dashboard (zonder cijfers)
Voor meer screenshots, zie “Bijlage 12 – Screenshots dashboard Cards”.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
19
KPI fiches: Dit zijn gedetailleerde beschrijvingen van de KPI’s, voor elke KPI bestaat er één document. In dit document staat beschreven wat de KPI precies is, waarom deze KPI belangrijk is, waar de data van deze KPI te vinden is, wie verantwoordelijk is, welke dimensies deze KPI bevat en wat soort grafieken het duidelijkste zijn. De belangrijkste delen van de KPI fiches zijn klaar.
Figuur 12: Deel uit een KPI fiche
Voor de volledige KPI fiche, zie “Bijlage 5 – KPI fiche”.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
20
De reden dat er drie Qlikview programma’s zijn is omdat er gewerkt wordt in drie stappen, Extract, Proces, UI. Eerst wordt de data onaangepast opgehaald, vervolgens wordt de data aangepast en ten slotte worden er grafieken gemaakt. Het voordeel van deze aanpak is dat indien er wijzigingen aan het datamodel of aan de data gedaan wordt, alle data van de voorbije maanden niet opnieuw geladen moet worden. Dit komt omdat deze wijzigingen plaatsvinden in de modeler en niet in de generator.
Nog niet elke KPI heeft een grafiek. Enkele KPI’s hebben er nog geen omdat de juiste data nog niet gevonden is. De
rest van het team van ‘Integrated Reporting & Studies’ zal in de komende maanden verder zoeken naar deze data.
Voor een gedetailleerde lijst van wat er nog gedaan moet worden, zie “Bijlage 7 – TO DO v1”
Voor meer informatie over de verloop van het project, zie ‘DEEL 2 - TECHNISCHE UITWERKING’
5. TOEKOMSTIGE GEBRUIKERS
Het dashboard zal een belangrijke rol spelen bij het analyseren van het proces ‘Kaarten’ en zal gebruikt worden bij
het maken van belangrijke beslissingen. Verschillende partijen zullen het dashboard gebruiken.
Top management van BNP Paribas Fortis: Zij zullen de algemene evolutie-grafieken analyseren om te
kijken hoe het proces evalueert over de tijd. Aan de hand van deze algemene grafieken kunnen ze
vervolgens het proces bijsturen waar nodig is.
Alle stakeholders van het end-to-end proces Cards: Zij zullen het dashboard intensief gebruiken en zullen
gerichte analyses uitvoeren.
Dienst Integrated Reporting & Studies: Zij zullen het dashboard verder uitwerken en onderhouden. Ook
zullen zij ervoor zorgen dat het dashboard maandelijks herladen wordt met de nieuwste gegevens.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
21
DEEL 2 - TECHNISCHE UITWERKING
VOORBEREIDING 1E SEMESTER
In de loop van het 1e semester kreeg de stagiair de mogelijkheid om zijn stage voor te bereiden tijdens het IT-
project. In tegenstelling tot sommige medestudenten heeft de stagiair niet zijn volledig IT-project hieraan gewijd.
Zijn IT-project bestond uit meerdere onderdelen waarvan er één als voorbereiding voor de stage diende.
OPLEIDING QLIKVIEW
De stagiair kreeg een 5-daagse opleiding cadeau van Agilos, Agilos is een Qlikview consultantie bedrijf dat nauw
samenwerkt met BNP Paribas Fortis. Deze opleiding bevatte twee dagen designer training, en drie dagen
developer training.
Tijdens de twee eerste dagen leerde de stagiair hoe hij een Qlikview dashboard moest ontwerpen en leerde hij alle
verschillende grafieken en instellingen kennen.
Vervolgens leerde hij in de resterende drie dagen hoe hij data moest inladen van verschillende bronnen en hoe hij
een goed datamodel moest ontwerpen.
Deze opleiding zorgde ervoor dat de student een basiskennis had van Qlikview.
GEMAAKTE AFSPRAKEN
In het begin van de stage werden er enkele afspraken gemaakt met de stagebegeleider en de stagementor.
Meeting stand van zaken: Wekelijks organiseert de stagementor een meeting om feedback te geven aan
de stagiair, feedback te krijgen van de stagiair en de vooruitgang van het project te volgen.
Stageverslag: De stagiair schrijft wekelijks een kort verslag over de voorbije week. Dit verslag wordt
doorgestuurd naar de stagementor voor controle, vervolgens wordt deze verstuurd naar de
stagebegeleider.
Folderstructuur: Er moet gebruikt gemaakt worden van een vaste folderstructuur om de documenten bij
te houden. Dit zorgt ervoor dat documenten eenvoudig terug te vinden zijn door andere leden van het
team.
Benamingen: Alle KPI fiches moeten duidelijke benamingen krijgen.
Privacy: In de documenten en bijlages mogen geen persoonsnamen voorkomen. Ook mogen er geen
belangrijke cijfers in de grafieken getoond worden. Ten slotte mogen er geen echte database, tabel –en
kolomnamen getoond worden.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
22
STAGE
Het project bestond uit 7 duidelijke stappen. Doordat het project al enkele weken bezig was omvatte de stage niet
alle 7 stappen. Stap 1 was al gedaan en een klein deel van stap 3, de meest eenvoudige data was al gevonden.
Om dit op te vangen mochten de stagiairs meehelpen bij de eerste fase van een tweede project. Dit project ging
over ‘Invest’.
1. PROCES: CARDS
1.1. PROCES ANALYSEREN
Het begin van de stage kwam traag op gang. Het was niet helemaal duidelijk wat er precies gedaan moest worden
en alles was onwennig. Na enkele dagen werd alles duidelijker en werd er begonnen met het analyseren van het
proces. Dit werd gedaan aan de hand van een interactieve PowerPoint. Deze leerrijke PowerPoint had als doel alle
details over betaalkaarten binnen de bank en het proces kaarten uit te leggen.
Figuur 13: Slide uit PowerPoint over het proces kaarten
Bron: Interne PowerPoint over het proces kaarten
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
23
1.2. KPI’S BEPALEN
Aangezien deze stap al uitgevoerd was op voorhand viel deze stap weg. Er was een Word document opgesteld met
alle gevraagde KPI’s en wat uitleg.
Dit Word document moest geanalyseerd worden. Tijdens de analyse werd er een vragenlijst opgesteld die op het
einde van de analyse beantwoord werd door de rest van het team. Dit zorgde ervoor dat alle KPI’s volledig
begrepen waren en er gegaan kon worden naar de volgende stap.
1.3. KPI’S ANALYSEREN
Nadat alle KPI’s begrepen waren, werd er gestart met het dieper analyseren. Zo moest er in het Engels uitgebreid
beschreven worden wat de KPI precies was, waarom de KPI belangrijk was, waar de data precies gevonden kon
worden, wie verantwoordelijk was en wat de dimensies waren.
Oorspronkelijk moesten de stagiairs enkel opschrijven waar de data precies gevonden kon worden. Dit konden ze
weten door verschillende mensen te contacteren en hun te vragen waar dit te vinden was. Deze locatie moest
redelijk algemeen zijn. Er moest niet geschreven worden welke tabellen en kolommen nodig waren, maar er moest
geschreven worden uit welk datawarehouse of databank het kwam.
Dit gaf al snel problemen aangezien de stagiairs niet genoeg kennis en connecties hadden om dit grondig uit te
voeren. Daarom werd er besloten dat ze ook de andere onderdelen van de KPI fiches mochten doen.
Aangezien het ongeveer 30 KPI’s waren nam dit veel tijd in beslag. Ook moest er regelmatig meer uitleg gevraagd
worden aan mensen binnen het bedrijf om zeker te zijn dat het juist begrepen en volledig was.
Deze KPI fiches werden in de loop van het project regelmatig aangepast indien er wijzigingen in de KPI’s
gebeurden.
1.4. DATA SOURCING
Doordat alle KPI’s geanalyseerd waren kon er gestart worden met het inladen van de data. Dit ging in het begin
zeer moeizaam aangezien er veel problemen waren met de toegang tot de databanken. Binnen grote bedrijven
kan het lang duren voordat de toegang en rechten in orde zijn aangezien dit eerst goedgekeurd moet worden. Dit
is begrijpbaar aangezien we toegang kregen tot zeer gevoelige gegevens zoals transacties en rekeningen.
De data sourcing ging in vier stappen. Eerste stap bestond uit het maken van een routine voor het automatisch
herladen van de data. De tweede stap bestond uit het inladen van de Excel-bestanden. De derde stap bestond uit
het inladen van de gegevens uit de databanken. De vierde en laatste stap bestond uit het opstellen van het
datamodel.
Om de voortgang van het project te volgen werd er een document opgesteld. Hierin stond de status van elke KPI.
Dit document moest in de loop van het project steeds geüpdatet worden en kon dus gebruikt worden om een
stand van zaken van het project te krijgen en om te kijken wat er nog gedaan moest worden.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
24
1.4.1. ROUTINE AUTOMATISCH HERLADEN
Terwijl er gewacht werd op toegangen kon er gewerkt worden aan een routine dat ervoor zorgde dat de KPI’s
maandelijks automatisch herladen konden worden. In plaats van steeds alle voorbije maanden te herladen moest
ervoor gezorgd worden dat enkel de voorbije maand genomen werd.
Vervolgens moest de routine er ook voor zorgen dat we maar 13 maanden data bijhielden, dit was een vooraf
gedefinieerd cijfer. Meer dan 13 maanden is niet nodig.
Ten slotte moest de routine ook eenvoudig aanpasbaar zijn zodat deze eenvoudig hergebruikt kon worden voor
elke KPI. Dit werd gedaan aan de hand van variabelen. Door deze variabelen moest er bijvoorbeeld maar op één
plaats de locatie van de QVD-bestanden aangepast worden en overal veranderden dit.
STORE Cards into $(vQvdFolder)Month\$(vQvdBlank)_QVD_Cards Month.qvd;
DROP Table Cards;
IF (NOT isNull(qvdCreateTime('$(vQvdFolder)$(vQvdBlank)_QVD_Cards Database.qvd'))) THEN
EXECUTE cmd.exe /C xcopy "$(vQvdFolder)$(vQvdBlank)_QVD_Cards Database.qvd" "$(vQvdFolder)Backup\" /Y;
CardsFinal:
LOAD * From [$(vQvdFolder)$(vQvdBlank)_QVD_Cards Database.qvd] (qvd)
Where DATE >= AddMonths(Num('$(vLastMonthEnd)', '#0'), -12);
Concatenate
LOAD * From [$(vQvdFolder)Month\$(vQvdBlank)_QVD_Cards Month.qvd] (qvd);
ELSE
CardsFinal:
LOAD * From [$(vQvdFolder)Month\$(vQvdBlank)_QVD_Cards Month.qvd] (qvd);
END IF
STORE CardsFinal into $(vQvdFolder)$(vQvdBlank)_QVD_Cards Database.qvd;
DROP Table CardsFinal;
1.4.2. GEGEVENS UIT EXCEL-BESTANDEN
Nu deze routine klaar was kon de eerste data ingeladen worden. Aangezien de toegangen nog niet in orde waren
konden enkel Excel-bestanden ingeladen worden.
Bepaalde Excels waren zeer snel ingeladen aangezien ze een eenvoudige structuur hadden, maar de meeste waren
dit niet. Er waren verschillende problemen die het moeilijk maakten.
Twee velden samenvoegen
Ten eerste moest er bij het Excel-bestand dat we kregen over fraude twee velden samengevoegd worden tot één.
Na veel proberen en veel onderzoek te doen op het internet is het uiteindelijk toch gelukt.
Header:
Crosstable LOAD 0 as Dummy,
Concat(@1, ' ', RecNo()) as @1,
Concat(@2, ' ', RecNo()) as @2,
Concat(If(len(@3)=0,@2,@3), ' ', RecNo()) as @3,
Concat(@4, ' ', RecNo()) as @4,
Concat(If(len(@5)=0,@4,@5), ' ', RecNo()) as @5,
Concat(@6, ' ', RecNo()) as @6,
Concat(If(len(@7)=0,@6,@7), ' ', RecNo()) as @7,
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
25
Concat(@8, ' ', RecNo()) as @8,
Concat(If(len(@9)=0,@8,@9), ' ', RecNo()) as @9,
Concat(@14, ' ', RecNo()) as @14,
Concat(If(len(@15)=0,@14,@15), ' ', RecNo()) as @15,
Concat(@16, ' ', RecNo()) as @16,
Concat(If(len(@17)=0,@16,@17), ' ', RecNo()) as @17
FROM
[..\..\1_Data\SourceFiles\Fraudes $(vLastMonthStart).xls]
(biff, no labels, table is [CREDIT$])
Where RecNo()>5 and RecNo()<8;
Mapping_Header_Credit:
Mapping Load Type, Value Resident Header;
Drop Table Header;
Niet volledige Excel nodig
Ten tweede hadden we niet altijd de volledige Excel nodig. Bij veel bestanden was dit eenvoudig te regelen aan de
hand van een WHERE-Clause7. In deze WHERE-Clause wordt er gekeken of er een cijfer in een bepaalde kolom zit.
Dit zorgt ervoor dat enkel lijnen genomen worden die cijfers bevatten, en alle lijnen met commentaar erboven en
eronder niet.
LOAD F1 as SUBFILTER,
([Total Market]-[Broker : 3000]) as NO_OF_CARDS,
'Other' as BRAND,
'Card Type' as FILTER,
Num('$(vLastMonthEnd)', '#0') as DATE
FROM
[..\..\1_Data\SourceFiles\3000-L2_Portfolio credit cards - Extended report.xls]
(biff, embedded labels, header is 3 lines, table is [Market share$])
WHERE(IsNum([Broker : 3000]) and F1 <> 'TOTAL');
Maar dit was niet altijd het geval, soms moest er specifieke lijnen genomen worden. Deze lijnen zullen gelukkig
altijd hetzelfde zijn aangezien het Excel-bestand een template was dat altijd gebruikt zal worden. Om dit op te
lossen wordt er gekeken welke lijnen genomen moeten worden. In dit geval worden enkel de lijnen boven het
eerste totaal genomen. Dit is niet de meest propere manier maar een andere oplossing was niet beschikbaar.
Indien het Excel-bestand aangepast wordt, zal deze code veranderd moeten worden.
TempRow:
NoConcatenate
LOAD MONTHLY as TempMonthly,
RowNo as TempRowNo
Resident TempTotal
WHERE(MONTHLY = 'TOTAL');
LET vRowNo = Peek('TempRowNo', 0, TempRow); //Get row number of row with 'TOTAL' in it
Drop Table TempRow;
CrossTable([Fraud type], Data)
LOAD MONTHLY,
7Dit wordt gebruikt om te filteren. Dus als men bijvoorbeeld schrijft ‘…….. WHERE provincie = ‘Limburg’ haal je
enkel de gegevens op uit Limburg.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
26
[GROSS FRAUD COUNTERFEIT AMOUNT],
[GROSS FRAUD INTERNET AMOUNT],
[GROSS FRAUD LOST&THEFT AMOUNT],
[NETT FRAUD COUNTERFEIT AMOUNT],
[NETT FRAUD INTERNET AMOUNT],
[NETT FRAUD LOST&THEFT AMOUNT],
[GROSS FRAUD COUNTERFEIT FILES],
[GROSS FRAUD INTERNET FILES],
[GROSS FRAUD LOST&THEFT FILES],
[NETT FRAUD COUNTERFEIT FILES],
[NETT FRAUD INTERNET FILES],
[NETT FRAUD LOST&THEFT FILES]
Resident TempTotal
Where((RowNo < $(vRowNo)) AND (IsNum([GROSS FRAUD LOST&THEFT AMOUNT]))); //Only take the rows above 'TOTAL' and
that have a number
Geen of slecht geformatteerd datum veld
Ten slotte waren er veel problemen met de datum. Ten eerste hadden bepaalde Excel-bestanden geen datum in
het bestand zelf staan. Dit zorgde ervoor dat er zelf een datum aangemaakt moest worden.
Ten tweede moesten slecht geformatteerde datumvelden aangepast worden zodat Qlikview deze herkende als
een datum. Dit zorgde voor zeer veel problemen. Soms was de datum zelfs in één Excel-bestand op verschillende
manieren geschreven was. In de ene rij stond er ‘Feb/2014’, terwijl er in de andere rij ‘Maart 2014’ stond.
Dit zorgde ervoor dat er complexe code geschreven moest worden voor een simpel probleem.
In betreft een Excel-bestand met enkel een datum is maar geen jaartal. Daarom moest er een jaartal automatisch
aangemaakt worden. Vervolgens werden het jaartal en de maand samengevoegd tot een datum dat Qlikview
herkent.
LOAD *,
Floor(MonthEnd(MakeDate(('$(vLastMonthYear)'-1), SubField(Temp, '_', 1)))) as DATE,
SubField(Temp, '_', 2) as COSTBUDGET
Resident TempCost1;
1.4.3. GEGEVENS UIT DATABANK
Eenmaal de toegang tot de databank verkregen was konden hier ook gegevens uit gehaald worden. Dit was
moeilijker dan verwacht.
Een andere dienst binnen BNP Paribas Fortis genaamd ‘BICC’ beheert een groot deel van de data over kaarten. Dit
is een dienst waar nauw mee samengewerkt wordt, deze dienst leverde de SQL-code8 om de KPI’s te berekenen.
Oorspronkelijk werd er geprobeerd om deze code om te zetten in Qlikview-taal. Maar doordat deze code zo
complex was en de kennis in Qlikview niet goed genoeg was lukte dit niet.
Na lang zoeken bleek dat de SQL-code rechtstreeks gebruikt kan worden in Qlikview mits kleine aanpassingen.
8 Structured Query Language, dit is een speciale programmeertaal dat gebruikt wordt voor het beheren van data in
databanksystemen.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
27
Deze dienst leverde niet alleen code, maar leverde ook voorbeeld data die gebruikt kon worden ter verificatie. Dit
was nodig aangezien de verkregen SQL-code sterk aangepast moest worden. Deze code had meestal te weinig of
teveel dimensies waardoor we de dimensies moesten aanpassen.
Soms gebeurde het zelfs dat de verkregen code foutief was. In dat geval werd er terug gegaan naar deze dienst
met de fout en vaak zelfs een oplossing.
Een ander probleem was dat er praktisch geen documentatie bestond voor de tabellen en velden. Dit zorgde
ervoor dat er voor elke nieuwe dimensie opnieuw naar het BICC gestapt moest worden om te vragen welk veld of
tabel dit in de databank was. Dit zorgde voor veel vertragingen. Om dit op te lossen hadden de stagiairs een
document opgesteld met alle velden dat tot nu toe gekend waren met een betekenis.
1.5. DATAMODEL OPSTELLEN
Tijdens het laden van de gegevens uit de databank werd er veel aandacht besteed aan het datamodel. Dit is zeer
belangrijk aangezien een slecht datamodel de achillespees van een Qlikview-programma kan zijn.
Door een gebrek aan ervaring en door de beperkingen van de computers waarop gewerkt werden, is hier veel tijd
in gekropen.
Het probleem was dat Qlikview volledig in het geheugen van de computer zit. Dit zorgt ervoor dat de grafieken
zeer snel kunnen reageren op instructies van de gebruiker. Doordat de computers waarmee gewerkt werden maar
amper 1.5 GB beschikbaar geheugen hadden gaf dit veel problemen. Dit is zeer weinig en zorgde ervoor dat de
computer constant een tekort aan geheugen had.
Er zijn vier verschillende manieren geprobeerd, de laatste was succesvol en werd dus ook gebruikt.
KPI’s berekenen en samenplaatsen in één fact tabel9
Als eerste werd er geprobeerd alle KPI’s apart te berekenen en vervolgens samen te steken in één gigantische fact
tabel. Het berekenen had als voordeel dat er veel minder lijnen waren en het datamodel dus niet zo groot was.
Stel er zijn 5 000 000 kaarten en deze worden allemaal opgehaald, dan zijn er 5 000 000 lijnen in het datamodel.
Maar als deze niet zomaar opgehaald worden maar berekend worden per stad, dan daalt het aantal lijnen plots
naar het aantal steden.
Maar doordat er teveel KPI’s waren met verschillende kolommen was het datamodel toch te zwaar. Veel van de
velden waren leeg aangezien veel van de dimensies niet voor elke KPI beschikbaar of nuttig was. Deze legen velden
zorgden ervoor dat de grafieken super traag waren.
Alle gegevens en alle dimensies ophalen en in twee fact tabellen steken
Omdat de vorige methode niet werkte door de vele lege kolommen werd er besloten om de fact tabel op te
splitsen in twee. In de eerste zouden alle gegevens komen dat uit de databank komen, deze gegevens hebben
9 Een tabel met alle cijfers in en linken naar de dimensies. In het geval van kaarten was dit meestal het aantal
kaarten.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
28
praktisch allemaal dezelfde dimensies.
In de tweede zouden alle gegevens komen dat uit de Excel-bestanden komen, deze gegevens hebben allemaal
verschillende dimensies.
Ook werd er besloten om de KPI’s niet meer te berekenen maar om alle gegevens op te halen. Door het ophalen
van alle gegevens is het datamodel veel flexibeler aangezien KPI’s eenvoudig toegevoegd en aangepast kunnen
worden zonder nieuwe gegevens op te moeten halen. Indien de KPI’s direct berekend worden is dit niet meer
mogelijk aangezien ze al berekend zijn.
Na dit kort uit te testen werd al snel duidelijk dat dit ook veel te zwaar was. Het laden van alle gegevens zorgde
voor vele tientallen miljoenen lijnen wat dus weer voor problemen zorgde.
KPI’s berekenen en samenplaatsen in twee fact tabellen
Doordat de vorige manier ook te zwaar was, werd er besloten om alle KPI’s toch te berekenen zoals in het begin.
Maar in tegenstelling tot de eerste manier werden er twee fact tabellen gebruikt waardoor er veel minder lege
velden waren. Dit bleek al snel een succes te zijn en werd vervolgens gebruikt tot de laatste week van de stage.
Figuur 14: Datamodel met twee fact tabellen
KPI’s berekenen en alles samenplaatsen in één fact tabel met zelfde benaming kolommen
In de laatste week van de stage besloot men dat er toch eens geprobeerd moet worden om de twee fact tabellen
samen te steken aangezien twee tabellen toch wel vreemd is.
Dit ging alleen gaan indien alle kolommen van de Excel fact tabel dezelfde benamingen hadden dan de kolommen
in de databank fact table. Indien deze niet hetzelfde waren ontstond hetzelfde probleem als ervoor met teveel
legen velden.
Na goed na te denken over de benamingen en alles samen te plaatsen bleek dat dit net ging. Het dashboard
reageerde iets trager dan ervoor maar het werkte wel. De computer had ook net genoeg geheugen om dit te
draaien. Dit is dus ook het finale datamodel.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
29
Figuur 15: Datamodel met één fact tabel
1.6. DASHBOARDING
Na het opstellen van het datamodel kon er gewerkt worden aan een eerste versie van het dashboard. In het
dashboard wordt het datamodel opgeladen en de verschillende KPI’s geïdentificeerd aan de hand van een
zelfgemaakte kolom. Deze kolom maakt duidelijk over welke gegevens het gaat zodat de grafieken de juiste data
tonen. Voor elke KPI werd er één pagina aan.
Sum({<FileName = {$(vFilterPortefeuille)}>} NO_OF_CARDS)
(vFilterPortefeuille = 'Portefeuille-Debit' )
Door de onervarenheid was het moeilijk om te weten wat de mogelijkheden van Qlikview waren. Zo moest er veel
gezocht worden naar bepaalde instellingen of naar bepaalde manieren om iets te doen.
Een ander probleem was het zoeken naar de meest geschikte grafiek voor een bepaalde KPI. Er zijn veel
verschillende mogelijkheden maar het is belangrijk om de juiste te kiezen, dit neemt veel tijd in beslag maar is zeer
belangrijk.
Een derde probleem was dat de stakeholders teveel dimensies wilden. Dit zorgde ervoor dat er veel te veel
grafieken per KPI moesten gemaakt worden en dat het dashboard niet meer overzichtelijk was. Dit werd opgelost
door het maken van een knop. Indien een gebruiker op deze knop drukt verspringen alle grafieken automatisch
tussen kredietkaarten en debet kaarten. Dit zorgde ervoor dat er maar half zoveel grafieken moesten gemaakt
worden maar creëerde een nieuw probleem.
Indien men een screenshot van de grafiek maakten en deze in een PowerPointpresentatie plaatsten zag men niet
meer of het een grafiek over debet kaarten of over krediet kaarten was. Dit werd opgelost door een variabele in de
titel van de grafiek te zetten dat automatisch veranderd.
='Evolution of the Portfolio - ' & SubField($(vFilterPortefeuille), '-', 2)
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
30
Figuur 16: Debit of Credit in titel
Vervolgens werden er grafieken gemaakt die een detailweergave toonden. Deze grafieken geven een detail van de
laatste geselecteerde maand. Hier ontstond ook weer het probleem dat het niet duidelijk was over welke datum
het ging. Daarom werd hier ook weer de datum in de titel geplaatst
Enkel gegevens van laatste maand tonen:
Sum({<FileName = {$(vFilterPortefeuille)}, TYPE -= {'OTS cards'}, DATE = {'$(=Max(DATE))'}>}NO_OF_CARDS)
Datum in de titel van de grafiek tonen:
'Average cards per Marketing Segment - ' & SubField($(vFilterReplacements), '-', 2) & ' ($(=Month(Max(DATE)))/'&
'$(=Max(Year)))'
Figuur 17: Datum in titel
Ten slotte waren er veel problemen bij het gebruik van een drill down group. Dit is iets in Qlikview dat gebruikt kan
worden om een automatische drill down uit te voeren op de grafieken. Stel je hebt een grafiek dat het aantal
kaarten toont per merk. Indien de gebruiker één merk selecteert veranderd de grafiek automatisch en toont hij het
aantal kaarten per kaarttype van dit merk. Dit is handig voor tijdens het analyseren.
Spijtig genoeg zit hier een fout in en werkt dit niet naar behoren. Aangezien dit toch een cruciaal onderdeel is om
een gedetailleerde analyse uit te voeren zonder al te veel verschillende grafieken te maken moest hier een
oplossing voor gevonden worden.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
31
Na lang zoeken is er een manier gevonden. Aan de hand van wat er geselecteerd is veranderd de dimensies in de
grafiek. Dit wil dus zeggen dat we eerst een dimensie hebben met de merken. En indien men één merkt selecteert
veranderd de dimensie in de grafiek naar heet kaarttype.
Figuur 18: Grafiek voor drill down (zonder cijfers) Figuur 19: Grafiek na drill down (zonder cijfers)
Figuur 20: Code achter zelfgemaakte drill down
Voor meer screenshots over het dashboard, zie “Bijlage 11 – PowerPoint Workshop” en “Bijlage 12 – Screenshots
dashboard Cards”.
1.7. WORKSHOPS
Nadat de eerste versie van het dashboard af was, werd het tijd om feedback te krijgen. Daarom werden er
workshops georganiseerd met alle stakeholders van het proces. Deze workshops werden geleid door de process
owner met ondersteuning van de stagiairs. Indien er technische vragen waren moesten de stagiairs deze
beantwoorden.
In het totaal werden er vier workshops georganiseerd, telkens over een ander gedeelte van het dashboard. Tijdens
deze workshops werd er advies gegeven over de getoonde grafieken, werd er een eerste datavalidatie gedaan en
werd er gezocht naar gegevens van KPI’s die nog niet gevonden waren.
Na deze workshops werd er steeds een grote to-do lijst opgesteld met aanpassingen, toevoegingen en
datavalidatie problemen.
Voor enkele takenlijsten dat gemaakt zijn na de workshops, zie ‘Bijlage 8 – TO DO na workshops”.
Voor een presentatie dat gemaakt was voor de laatste workshop, zie “Bijlage – 11 PowerPoint Workshop”.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
32
1.8. PROJECT DOORGEVEN
Eens de stage op een eind begon te lopen werd het tijd om het project klaar te maken om over te geven aan de
rest van het team van ‘Integrated Reporting & Studies’. Dit was noodzakelijk aangezien het project te groot is om
in een korte stage volledig tot in de details af te maken. Het doel van deze stage was om een eerste prototype
klaar te hebben en dit was gelukt. Nu moest ervoor gezorgd worden dat de code mooi gestructureerd was, er
commentaar bij de code stond en de documentatie in orde was.
Het structureren van de code werd als eerste gedaan. Alle code werd nagelezen en werd mooi gestructureerd. Elke
KPI heeft zijn eigen pagina in Qlikview, deze pagina heeft steeds dezelfde structuur gekregen zodat het mooi
leesbaar is. Ook werd er commentaar toegevoegd zodat bepaalde onderdelen duidelijker waren. Dit is cruciaal in
een softwareproject.
Vervolgens werd de documentatie in orde gebracht.
Ten eerste werden alle KPI fiches nagelezen en aangepast indien nodig.
Vervolgens werd de to-do lijst samengevoegd met de to-do lijst van de process owner en aangevuld met nieuwe
taken. Deze to-do lijst is zeer belangrijk aangezien dit ervoor zal zorgen dat de rest van het team perfect weet wat
er nog gedaan moet worden.
Ten derde werd er een document opgesteld waarin voor elke KPI staat wie ervoor verantwoordelijk is, waar de
data gevonden kan worden en opmerkingen voor tijdens het herladen. Dit samenvattend document zal
maandelijks gebruikt worden om te kijken wie ze moeten contacteren indien ze een bepaald Excel-bestand niet
gekregen hebben.
Ten slotte werd er een PowerPointpresentatie gemaakt en gepresenteerd in het Engels. Deze presentatie had als
doel de rest van het team van ‘Integrated Reporting & Studies’ volledig up-to-date te brengen. Deze presentatie
bevatte alle details van het project en er werd extra tijd besteed aan de speciale KPI’s.
Voor de presentatie dat gebruikt werd om het project over te geven, zie “Bijlage 13 – CARDS – hand over”.
2. PROCES: INVEST
De tweede stap van het bepalen van de KPI’s bij het project ‘Kaarten’ was al uitgevoerd voordat de stage begon.
Om dit probleem op te vangen werd de mogelijkheid geboden om deze stap bij te wonen voor een ander project.
De stagiairs kregen de mogelijkheid om een brainstormingsmeeting bij te wonen. Dit was een meeting met alle
stakeholders van het project ‘Invest’. Zij discussieerden vervolgens over de KPI’s dat ze wilden zien en de drill down
mogelijkheden.
Vervolgens werden er een meetings georganiseerd met de dienst marketingdatawarehouse en het BICC, dit zijn
twee diensten die data beheren. Tijdens deze meetings werden de KPI’s en de drill down mogelijkheden overlopen
en werd er gekeken waar deze te vinden zouden zijn. Niet alle KPI’s waren mogelijk.
Voor een lijst van de KPI’s gedefinieerd tijdens de workshop, zie “Bijlage 14 – Dashboard E2E KPIs Invest”.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
33
DEEL 3 – EVALUATIE
1. PRODUCT EVALUATIE
Strengths
• Interactief dashboard
• Veel documentatie
• Gestructureerde code
• Eenvoudig aanpasbaar • Maandelijks herlaadbaar • Veel commentaar in code
Opportunities
• Dashboard structureren zodat het een verhaal verteld
• Samenvattende pagina’s met alle belangrijkste KPI’s
• Gespecialiseerde pagina’s voor bepaalde diensten
• Op server plaatsen en toegankelijk maken voor iedereen binnen het bedrijf
Threats
• Sluit niet aan bij vraag, nog maar 1x feedback gekregen
• Excel-bestanden veranderen van layout
• Te weinig geheugen op computers • Qlikview wordt niet globaal
toegestaan binnen het bedrijf • Rest van het team begrijpt de
code niet
Weaknesses
• Stagiairs vertrekken waardoor veel kennis verloren gaat
• Moet manueel herladen worden
• Qlikview werkt lokaal op de computer en niet op een server
• Qlikview wordt nog niet globaal gebruikt binnen het bedrijf
S W
T O
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
34
2. STAGEPROCES EVALUATIE
3.
4.
Strengths
• Duidelijk gedefinieerde taken • Gestructureerde aanpak • Contact met veel verschillende
mensen • Goede begeleiding • Duidelijke takenlijsten opgesteld
Opportunities
• Meer voorbereiding tijdens het 1e semester
• Iets betere begeleiding in het begin
• Sneller om feedback vragen
Threats
• Te weinig tijd
• Te weinig informatie over proces • Te weinig data voor KPI’s • Verkeerde feedback
• Onoplosbare problemen
Weaknesses
• Onervarenheid
• Beperkte kennis over Qlikview
• Beperkte kennis over het proces • Trage start • Te laat feedback gekregen
S W
T O
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
35
DEEL 4 - PERSOONLIJK ONTWIKKELINGSPLAN & TOEKOMSTPLANNEN
Tijdens de stage heeft de stagiair zich geconcentreerd op twee algemene competenties en drie IT-competenties.
Door hierop te concentreren hoopt hij op deze specifieke gebieden te verbeteren.
De competenties zijn samen met de stagementor gekozen uit een lijst. Deze algemene competenties zijn gekozen
omdat ze belangrijke werkpunten zijn van de stagiair. De IT-competenties zijn gekozen op basis van
toepasbaarheid binnen het project dat de stagiair zal volbrengen tijdens zijn stage.
1. COMPETENTIES
ALGEMENE COMPETENTIES
1. Actief communiceren in drie talen (mondeling en schriftelijk)
Communiceren in meerdere talen is ongelofelijk belangrijk. Dit komt omdat er in België zowel Nederlands als Frans
gesproken wordt. Dit is vooral aanwezig in Brussel.
Tijdens de stage moest de stagiair samenwerken met veel Franstalige collega’s. Dit had als gevolg dat er vaak
Engels en Frans gesproken moest worden. Afhankelijk met wie er gesproken werd, werd er een andere taal
gebruikt.
Ook tijdens het mailen kwam dit voor, soms werden er mails in het Nederlands gestuurd, anders in het Frans of
Engels. Als de stagiair niet wist welke taal de ontvanger had, schreef hij deze soms in het Engels, Frans en
Nederlands om zeker te zijn.
Alle documentatie moest in het Engels geschreven worden. Dit had als gevolg dat de stagiair op regelmatige basis
woorden moest vertalen aangezien hij specifieke banktermen niet in het Engels kende.
Veel van de workshops waren ook voor een groot gedeelte in het Frans. Dit was vermoeiend aangezien een
vergadering met 15 personen die constant banktermen gebruiken in het Frans toch wel zwaar is. Zo een
vergadering is een goede test voor de kennis in het Frans.
Ten slotte had de stagiair op het einde van de stage een presentatie gemaakt en gepresenteerd volledig in het
Engels. Deze presentatie van meerdere uren had als doel het volledig proces en de werkwijze uit te leggen aan de
rest van het team van ‘Integrated Reporting & Studies’. Zij waren Franstalig en gaan het project verderzetten nadat
de stage afgelopen is.
Dankzij deze constant wisseling tussen talen en het actief gebruiken van verschillende talen is de taalvaardigheid
van de stagiair sterk vooruit gegaan. De kennis in de talen is niet zo sterk verbeterd, maar het zelfvertrouwen om
in een andere taal te communiceren is sterk verhoogt. Uiteindelijk is het niet erg als er enkele fouten in de zin
zitten, zolang de boodschap duidelijk is.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
36
2. Vlot functioneren in een professionele (internationale) omgeving
Aangezien het de eerste keer was dat de stagiair in een professionele omgeving terecht kwam was het zeer
belangrijk om vlot te integreren en functioneren binnen deze omgeving. De stagiair wilde deze competentie volgen
aangezien de stagiair weet dat hij terughoudend en verlegen kan zijn in een onbekende omgeving.
De stagiair had twee problemen, ten eerste had hij moeite met het stellen van vragen.
In het begin was de stagiair terughoudend en had hij problemen met het stappen naar collega’s met vragen.
Telkens dacht hij dat hij de collega zou storen en bleef hij zelf zoeken naar een antwoord. Dit zorgde er soms voor
dat hij te lang vast bleef hangen op een probleem.
Na enkele weken besloot hij dat hij zijn gedrag moest aanpassen aangezien dit niet productief was. Hij besloot om
een mail naar de personen dat hij het meeste moest contacteren te sturen met de vraag hoe ze het liefste een
vraag kregen. Sommige personen kregen een vraag liever per mail zodat ze konden antwoorden wanneer ze tijd
hadden, andere personen hadden liever dat er langs gegaan werd zodat het probleem duidelijk uitgelegd kon
worden.
Ten tweede had de stagiair moeite met het scheiden van werk en plezier. Vanaf het moment hij aankwam op het
werk, tot hij vertrok, was de stagiair bezig met zijn werk. Soms nam hij even pauze om iets te gaan drinken en even
rond te wandelen maar nooit was er tijd voor een beetje plezier.
Ook als hij naar iemand toe ging om iets te vragen nam hij nooit de tijd om even te vragen hoe het met die
persoon ging.
Dit gedrag zorgde ervoor dat hij stijf en niet zo sympathiek overkwam. Het heeft verschillende weken geduurd
voor de stagiair doorhad dat dit een probleem was en vanaf het moment hij het doorhad begon hij er actief aan te
werken. Dit zorgde er niet alleen voor dat de collega’s hem liever hadden, maar zorgde er ook voor dat werken
aangenamer werd. Vanaf dit moment was hij echt een deel van het team, een collega.
IT-COMPETENTIES
1. Informatiebehoefte van een organisatie gestructureerd en overzichtelijk weergeven, gebruik makend van
analyse- en modelleringstechnieken
Het doel van het project is het weergeven van zoveel mogelijk informatie over het proces ‘Kaarten’. Dit werd
gedaan aan de hand van Qlikview, een tool om alle gegevens samen te brengen in één datamodel en vervolgens te
tonen in een overzichtelijke dashboards.
Een belangrijk onderdeel van het project is het analyseren van wat de stakeholders precies willen. Om dit te
identificeren werden er in het begin van het project brainstormingworkshops georganiseerd. Deze workshops
hadden als doel na te denken over het toekomstig dashboard en dromen over de grafieken en dimensies dat ze
wilden zien.
Na deze workshops werden de behoeften samengevat in één groot document. Dit document werd vervolgens
gebruikt om de vooruitgang van het project te volgen.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
37
Vervolgens moesten de stagiairs alle gevraagde KPI’s documenteren in KPI fiches. Deze fiches bevatten
gedetailleerde informatie over de KPI’s. Indien er in de toekomst vragen zijn over een KPI zal men naar deze fiches
terugkeren voor een antwoord.
Ten slotte nadat een eerste versie van het dashboard klaar was, werd deze tijdens workshops gepresenteerd aan
de stakeholders. Deze konden vervolgens advies geven over de manier waarop de informatie weergegeven werd
en op de juistheid van de gegevens.
2. Gegevens verzamelen, opslaan en ter beschikking stellen zodat deze op een correcte en gebruiksvriendelijke
manier kunnen worden opgevraagd
Binnen een groot bedrijf waar meerdere mensen aan hetzelfde project werken is het belangrijk dat men alles op
een correcte manier bijhoudt. Indien iemand ziek wordt of vertrekt zou het voor de rest van het team geen
probleem moeten zijn om zijn werk over te nemen.
Dit was een belangrijk aandachtspunt aangezien de stage maar 60 werkdagen liep. Dit wil dus zeggen dat andere
mensen van het team dit project zullen moeten overnemen.
Binnen het stagebedrijf gebruiken ze een netwerkschijf om alle gegevens op te slaan. Dit heeft als voordeel dat
iedereen van het team toegang heeft tot deze netwerkschijf waar voor elk project een eigen folder op staat. In elk
van deze folders zit dezelfde structuur van sub folders. Zo bestond er een sub folder voor de Qlikview applicaties,
de QVD-bestanden en de documentatie.
Doordat elk project exact dezelfde structuur van folders had was het zeer eenvoudig om andere projecten te
bekijken.
Ook bestond er een naamconventie voor de KPI fiches. Door deze conventie zorgde ervoor dat het terugvinden van
een bepaalde KPI fiche zeer eenvoudig was.
Door deze ervaring heeft de stagiair geleerd dat niet alleen een goede naamconventie belangrijk is, maar dat een
goede structuur van de folders ook belangrijk is.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
38
3. Op een adequate wijze IT-oplossingen configureren, beveiligen en aanpassen zodat deze beantwoorden aan
de veranderende behoeften van de organisatie
Tijdens het programmeren is het zeer belangrijk om ervoor te zorgen dat de code leesbaar en begrijpbaar is. Dit is
niet alleen belangrijk zodat de rest van het team de code begrijpt, maar is ook belangrijk indien er aanpassingen
moeten gebeuren.
Daarom heeft de stagiair ervoor gezorgd dat alle code gestructureerd is, duidelijk geschreven is en commentaar
bevat. Dankzij deze aanpassingen is het veel eenvoudiger om veranderingen door te voeren.
De reden dat er gewerkt wordt met een datagenerator en een datamodeler is omdat er eenvoudig kleine
aanpassingen aan de data gedaan kunnen worden. Dit is belangrijk aangezien de stakeholders van het proces
regelmatig kleine veranderingen willen zoals naamsveranderingen en vertalingen.
Nadat een eerste versie van het dashboard klaar was werden er workshops georganiseerd. Deze workshops
hadden als doel het resultaat te tonen aan de stakeholders van het project zodat we het resultaat kunnen
aanpassen aan hun behoeften. Deze wisselwerking tussen de stakeholders zorgde voor een beter en
gebruiksvriendelijker resultaat dat in lijn ligt met hun verwachtingen.
2. TOEKOMSTPLANNEN
Voor de start van de stage had de stagiair al een goed idee wat hij in de toekomst wil gaan doen. Dit idee is alleen
maar versterkt dankzij deze stage. Het idee van tussen de business en de IT in te zitten is interessant. Door hier
tussen te zitten leer je beide werelden kennen en kan je beide werelden helpen aligneren.
Nadat de stagiair zijn bachelorsdiploma in de Toegepaste Informatica heeft wil hij verder studeren. Als master wil
hij informatiemanagement doen. Deze opleiding ligt volledig in lijn met de stage en toekomstplannen en zal helpen
bij het leren kennen van de business. Ook zal deze master meer inzicht geven over het beheren van data.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
39
DEEL 5 – CONCLUSIE
De stage was een unieke kans om een eerste smaak te krijgen van het bedrijfsleven. Deze 60 werkdagen gaven de
mogelijkheid om een volledig project rond business intelligence uit te voeren. Dit was een kans om met beide
armen te grijpen en veel bij te leren. De mogelijkheid om een project zoals dit zelfstandig van het begin tot het
einde uit te voeren is buitengewoon. Het komt niet vaak voor dat een stagiair een project zelfstandig mag
uitvoeren dat daadwerkelijk gebruikt gaat worden door het management en topmanagement binnen een groot
bedrijf.
De voorbereiding tijdens het eerste semester sloot perfect aan op de stage en was zelfs noodzakelijk. Zonder deze
voorbereiding zou de stage praktisch onmogelijk geweest zijn en zou er nu geen werkend prototype beschikbaar
zijn.
De process owner was tevreden over de manier het project gelopen was, de samenwerking en het resultaat.
De samenwerking met het team van ‘Integrated Reporting & Studies’ en met de andere mensen binnen het bedrijf
ging uitstekend. Iedereen was zeer vriendelijk en behulpzaam en beantwoorden alle vragen. Dit maakte
samenwerken aangenaam.
Tijdens de presentatie om het project over te geven aan de rest van het team merkten ze op dat er iets op een
specifieke manier gedaan werd dat ze niet wisten dat mogelijk was. Dankzij dit konden ze een probleem in een
ander project oplossen waarmee ze al langer zaten.
Aangezien BNP Paribas Fortis zelf nog maar een jaar met Qlikview werkt kon er meegebouwd worden aan iets
nieuws.
Deze stage was inspirerend en heeft als persoonlijk gevolg dat de toekomst glashelder is en de levensloop na de
bachelorsopleiding Toegepaste Informatica besloten is.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
40
LITERATUURLIJST
BALDUYCK, M. (2012, 05 04). Foto van logo BNP Paribas Fortis. Opgehaald van www.hbvl.be:
http://www.hbvl.be/nieuws/economie/aid1166106/bnp-paribas-fortis-wint-weer-klanten.aspx
BNP Paribas Fortis. (2013). Interne slides . Interne bedrijfspresentatie. BNP Paribas Fortis.
BNP Paribas Fortis. (2013). Powerpoint Integrated Reporting & Studies | Roadmap 2013. BNP Paribas Fortis.
BNP Paribas Fortis. (2014). Domain-discovery.ppt. Daily Banking Cash & Cards - Domain discovering. BNP Paribas
Fortis.
BNP Paribas Fortis. (sd). Over ons. Opgehaald van www.bnpparibasfortis.com:
http://www.bnpparibasfortis.com/en/pid1898/about-us.html
Hogeschool-Universiteit Brussel. (2014). Stagehandleiding 2013-2014. Hogeschool-Universiteit Brussel.
Martens, S. (2013). Bachelorproef - Voorbereiding stage en Doodle8.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
41
BIJLAGEN
BIJLAGE BESCHRIJVING
Bijlage 1 – Wekelijkse stageverslagen Dit zijn de wekelijkse stageverslagen gemaakt door de
stagiair op het einde van elke week.
Bijlage 2 – Timesheets Dit zijn de wekelijkse timesheets gemaakt door de
stagiair doorheen elke week.
Bijlage 3 – Bedrijfsstructuur en organigram Dit is een zelfgemaakte bedrijfsstructuur en een
organigram van de stageplaats.
Bijlage 4 – Databankmodel voor debet kaarten Dit zijn de tabellen van de databank voor debet
kaarten.
Bijlage 5 – KPI Fiche Dit is een voorbeeld van een KPI Fiche
Bijlage 6 – KPI Origin List Dit is een lijst van alle KPI’s met de verantwoordelijke.
Bijlage 7 – TO DO v1 Dit is een takenlijst van wat er nog gedaan moet
worden.
Bijlage 8 – TO DO na workshops Dit zijn twee takenlijsten dat gemaakt zijn na
workshops.
Bijlage 9 – TO DO for the business and marketing Dit is een takenlijst gemaakt voor de business en de
marketing.
Bijlage 10 – Enkele stukken code Dit zijn enkele stukken code.
Bijlage 11 – PowerPoint workshop Dit is een presentatie van één van de workshops.
Bijlage 12 – Screenshots dashboard Cards Dit zijn enkele screenshots van oude versies van het
dashboard.
Hogeschool-Universiteit Brussel
2013-2014
Simon Martens
42
Bijlage 13 – CARDS - Hand over Dit is een presentatie gemaakt om het project over te
geven aan de rest van het team.
Bijlage 14 – Dashboard E2E KPIs Invest Dit zijn de dimensies en KPI’s die men gevonden heeft
tijdens de brainstormingsworkshop over invest.
Bijlage 15 – Presentatie stage Dit is de presentatie over de stage.