MALATYA SMMMO MALATYA SMMMO -- TESMERTESMER

MALMAL ĐĐYET MUHASEBESYET MUHASEBESĐĐ

KURS NOTLARIKURS NOTLARI

ŞŞUBATUBAT--20102010

M.BahadM.Bahadıır ALTAr ALTA ŞŞ

Maliyet Muhasebesi ile Finansal Muhasebe ArasMaliyet Muhasebesi ile Finansal Muhasebe Arasıındaki ndaki

FarklarFarklar

�� Finansal MuhasebeFinansal Muhasebe

�� ĐĐçç ve dve dışış gruplara bilgi gruplara bilgi verirverir

�� Tutarlar kesindirTutarlar kesindir

�� Para temel Para temel ööllçüçü birimidirbirimidir

�� KayKayııtlar muhasebe tlar muhasebe ilkelerine gilkelerine gööre yapre yapııllıırr

�� BBüüttüün in işşletmeler finansal letmeler finansal muhasebe tutmak muhasebe tutmak zorundadzorundadıırr

Maliyet Muhasebesi• Đç gruplara bilgi verir• Tutarlar tahmini de olabilir• Para dışı öğelerde kullanılır• Yönetim için yararlılık ve

beklentiler önemlidir• Sadece üretim yapan

işletmeler tutar

Maliyet SistemleriMaliyet Sistemleri�� KullanKullanıılan tutarlarlan tutarlarıın gern gerççek ve tahmini olmasek ve tahmini olmasıına gna gööre re

ayrayrıımm�� aa--) Fiili maliyet sistemi) Fiili maliyet sistemi:: GerGerççekleekleşşmimişş tutarlara dayantutarlara dayanıır. r.

Uygulamadaki en yaygUygulamadaki en yaygıın sistemdir.n sistemdir.�� bb--) ) ĐĐleriye Dleriye Döönnüük maliyet sistemik maliyet sistemi:: Tahmini tutarlara Tahmini tutarlara

dayandayanıır. r. Planlama ve kontrol aracPlanlama ve kontrol aracıı olarak olarak kullankullanııllıır.r. ккletmenin geletmenin geççmimişş ddöönem maliyetlerine baknem maliyetlerine bakıılarak larak yapyapıılan tahminlere dayanmaktadlan tahminlere dayanmaktadıır. r.

�� Standart maliyet sistemiStandart maliyet sistemi:: (Bilinen Maliyet) Bilimsel (Bilinen Maliyet) Bilimsel esaslara dayanesaslara dayanıılarak yaplarak yapıılan maliyet sistemidir.lan maliyet sistemidir.

�� Tahmini maliyet sistemiTahmini maliyet sistemi::(Beklenen Maliyet) Ge(Beklenen Maliyet) Geççmimişşddöönemlere dayannemlere dayanıılarak yaplarak yapıılan maliyet sistemidir.lan maliyet sistemidir.

Maliyet SistemleriMaliyet Sistemleri

�� Birim maliyetin hesaplanma Birim maliyetin hesaplanma yyööntemine gntemine gööre ayrre ayrıımm

�� aa--) Safha maliyet sistemi) Safha maliyet sistemi:: Birbirlerini Birbirlerini izleyen izleyen üüretim safhalarretim safhalarıında snda süürekli ve aynrekli ve aynıımammamüüllüü üüreten ireten işşletmelerin kullandletmelerin kullandığıığımaliyet sistemidir.maliyet sistemidir.

�� bb--) Sipari) Siparişş maliyetmaliyet sistemisistemi:: ÜÜretilen her retilen her birimin maliyetinin ayrbirimin maliyetinin ayrıı ayrayrıı hesaplandhesaplandığıığımaliyet sistemidir. Genellikle ileri teknoloji maliyet sistemidir. Genellikle ileri teknoloji gerektiren, maliyetli (makine, gemi vb.) gerektiren, maliyetli (makine, gemi vb.) mammamüüllerinllerin üüretiminde tercih edilir retiminde tercih edilir

Maliyet esasMaliyet esasıı

�� MamMamüüll Maliyet =Maliyet = Direkt Hammadde + Direkt Direkt Hammadde + Direkt ккççilik + Genel ilik + Genel ĐĐmalat Maliyetimalat Maliyeti

�� maliyet ayrmaliyet ayrıımmıı MamMamüüll maliyetinin tmaliyetinin tüümmüünnüü veya veya bir kbir kıısmsmıınnıı iiççermesine germesine gööre ayrre ayrııllıır.r.

�� aa--)) Tam Maliyet SistemiTam Maliyet Sistemi

�� bb--)) DeDeğğiişşken Maliyet Sistemiken Maliyet Sistemi

DEDEĞĐŞĞĐŞKEN MALKEN MAL ĐĐYETLER:YETLER:

�� Direkt Hammadde ve MalzemelerDirekt Hammadde ve Malzemeler�� Direkt Direkt ккççiliklerilikler�� DeDeğğiişşken Genel ken Genel ÜÜretim Giderleriretim Giderleri�� Endirekt Hammadde MalzemeEndirekt Hammadde Malzeme�� Endirekt Endirekt ккççiliklerilikler�� ElektrikElektrik�� YakYakııtt�� Sigorta (MallarSigorta (Mallarıın)n)�� Tamir BakTamir Bakıım (m (MakinalarMakinalarıınn) gibi ) gibi

masraflardan olumasraflardan oluşşmaktadmaktadıır. r.

SABSAB ĐĐT MALT MAL ĐĐYETLERYETLER

�� Kira GiderleriKira Giderleri�� Sigorta GiderleriSigorta Giderleri�� AmortismanlarAmortismanlar�� YYöönetim netim ÜÜcretlericretleri�� Finansman GiderleriFinansman Giderleri�� Genel YGenel Yöönetim Giderleri (Knetim Giderleri (Kıırtasiye, telefon)rtasiye, telefon)�� ĐĐdari kdari kııssıım elektrik giderlerim elektrik giderleri�� ĐĐdari kdari kııssıım yakm yakııt giderlerit giderleri�� Tamir BakTamir Bakıım (Binalarm (Binalarıın) gibi masraflardan n) gibi masraflardan

oluoluşşmaktadmaktadıır r

Maliyet ve gider HesaplarMaliyet ve gider Hesaplarıı

150 710 711 151 152 720 721 151 152 730 731 151 152

Maliyet ve gider HesaplarMaliyet ve gider Hesaplarıı

151 152 620 153 621 690 741 622

Gelir Tablosu sonuGelir Tablosu sonuçç HesaplarHesaplarıı

760 631 770 632 690 780 660

DDöönem Karnem Kar--ZararZararıı HesaplarHesaplarıı

691 371 690 590 692 591

BaBaşşabaabaşş NoktasNoktasıı

�� toplam sattoplam satışış hashasıılatlatıınnıın toplam n toplam maliyetlere emaliyetlere eşşit olduit olduğğu u üüretim satretim satışışhacmidir.hacmidir.

�� Toplam HasToplam Hasıılat = Toplam Maliyetlat = Toplam Maliyet

�� Toplam HasToplam Hasıılat = Satlat = Satışış MiktarMiktarıı x x SatSatışış FiyatFiyatıı

�� Toplam Maliyet =DeToplam Maliyet =Değğiişşken Maliyet x ken Maliyet x üüretim miktarretim miktarıı + sabit maliyet+ sabit maliyet

BaBaşşabaabaşş noktasnoktasıı

�� BaBaşşabaabaşş SatSatışış MiktarMiktarıı= Sabit = Sabit Maliyetler / KatkMaliyetler / Katkıı paypayıı

�� BaBaşşabaabaşş SatSatışış TutarTutarıı = Sabit Maliyet = Sabit Maliyet / Katk/ Katkıı OranOranıı

BaBaşşabaabaşş noktasnoktasıı

�� KatkKatkıı PayPayıı = Birim Sat= Birim Satışış FiyatFiyatıı-- Birim Birim DeDeğğ.Maliyet.Maliyet

�� KatkKatkıı OranOranıı = (Sat= (Satışış FiyatFiyatıı--DeDeğğ.Maliyet)/Sat.Maliyet)/Satışış FiyatFiyatıı

Faaliyet KaldFaaliyet Kaldııracracıı--Kritik NoktaKritik Nokta

�� Faaliyet kaldFaaliyet kaldııracracıı=kardaki de=kardaki değğiişşim % im % / Sat/ Satışış hacmindeki dehacmindeki değğiişşim %im %

�� Faaliyet kaldFaaliyet kaldııracracıı = Toplam Katk= Toplam Katkıı patpatıı/ Kar/ Kar

�� Kritik nokta = Toplam sabit Kritik nokta = Toplam sabit maliyetteki artmaliyetteki artışış / Katk/ Katkıı paypayıındaki ndaki artartışış

� Toplam brüt satış kârını ifade eden eşitlik aşağıdakilerden hangisi değildir?

A) (Toplam Net Satışlar - Toplam DeğişkenMaliyetler) - Satılan Mamuller MaliyetiB) (Birim Satış Fiyatı – Birim Değişken Maliyet) xSatış Miktarı – Toplam Sabit MaliyetlerC) Toplam Satış Hasılatı - Toplam Üretim MaliyetiD) (Katkı Oranı x Toplam Net Satışlar) – Toplam Sabit

MaliyetlerE) (Birim Katkı Payı x Satış Miktarı) – Toplam Sabit Maliyetler

Aşağıdakilerden hangisi Tekdüzen MuhasebeSistemi 7/A seçeneğindeki "Direkt Đlk Maddeve Malzeme Giderleri" hesap grubunda yeralmaz?

A) Direkt ilk madde ve malzeme stoklarıB) Direkt ilk madde ve malzeme miktar farkıC) Direkt ilk madde ve malzeme fiyat farkıD) Direkt ilk madde ve malzeme giderleriyansıtma hesabıE) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri

� Bir mobilya fabrikasında, aşağıdaki gider yerlerinden hangisi yardımcı gider yerine bir

örnek olarak verilebilir?

� A) Satın alma bölümü

� B) Pazarlama bölümü

� C) Döşeme bölümü

� D) Montaj bölümü

� E) Bakım-onarım bölümü

AAşşaağığıdakilerden hangisi Ardakilerden hangisi Ar--Ge faaliyetlerinden sayGe faaliyetlerinden sayıılmaz?lmaz?

�� a)a) Yeni Yeni üüretim yretim yööntemleri gelintemleri gelişştirme tirme ççalalışışmalarmalarıı

�� b)b) SatSatışışlarlarıı artartıırma rma ççalalışışmalarmalarıı

�� c)c) ÜÜretim maliyetlerini dretim maliyetlerini düüşşüürme rme ççalalışışmalarmalarıı

�� d)d) Makine ve teMakine ve teççhizat gelihizat gelişştirme tirme ççalalışışmalarmalarıı

�� e)e) Kalite kontrol masraflarKalite kontrol masraflarıı

� Toplam kârı 400.000 TL ve faaliyet kaldıracı 2 olan bir işletmenin satışları %30 oranında azalırsa toplam kârındaki azalış kaç YTL dır?

� A) 120.000� B) 240.000� C) 280.000� D) 300.000� E) 360.000

AAşşaağığıdaki kalemlerden hangisi satdaki kalemlerden hangisi satıılan mamullan mamulüün maliyeti n maliyeti tablosunda yer almaz?tablosunda yer almaz?

�� A)A) SatSatışış iskontolariskontolarıı

�� B)B) SatSatıılan mamul maliyetilan mamul maliyeti

�� C)C) SatSatıılan hizmet maliyetilan hizmet maliyeti

�� D)D) DDöönem banem başışı mamullermamuller

�� E)E) Genel Genel üüretim giderleriretim giderleri

AAşşaağığıdaki hesaplar hangi esas gdaki hesaplar hangi esas gööre dre düüzenlenmizenlenmişşlerdirlerdir

Direkt Direkt ĐĐlk Madde Malzeme Giderleri,Direkt ilk Madde Malzeme Giderleri,Direkt işşççilik ilik Giderleri,Genel Giderleri,Genel üüretim giderleri,Pazarlama satretim giderleri,Pazarlama satışış dadağığıttıım m giderleri,Argiderleri,Ar--Ge giderleriGe giderleri

�� A)A) Fonksiyon EsasFonksiyon Esasıı

�� B)B) Endirekt kayEndirekt kayııt esast esasıı

�� C)C) Tahakkuk esasTahakkuk esasıı

�� D)D) ÇÇeeşşitlilik esasitlilik esasıı

�� E)E) EEşş zamanlzamanlıı kaykayııt esast esasıı

YYööneticilerin kararlarneticilerin kararlarıınnıı etkilemeyen zorunlu giderlere ne ad etkilemeyen zorunlu giderlere ne ad verilir?verilir?

�� A)A) Sabit maliyetlerSabit maliyetler

�� B)B) DeDeğğiişşken maliyetlerken maliyetler

�� C)C) TTüükenmikenmişş maliyetlermaliyetler

�� D)D) Direkt maliyetDirekt maliyet

�� E)E) YarYarıı dedeğğiişşken maliyetlerken maliyetler

Bir iBir işşletmenin belirli bir dletmenin belirli bir döönemdeki mal teslimi veya nemdeki mal teslimi veya üüretimi, hizmet retimi, hizmet kullankullanıımmıı veya sveya süürekli ana irekli ana işş konusuyla ilgili dikonusuyla ilgili diğğer ier işşlemleri sonucunda lemleri sonucunda

iişşletmenin varlletmenin varlııklarklarıında meydana gelen azalnda meydana gelen azalışışlara veya lara veya yyüükküümlmlüüllüüklerinde meydana gelen artklerinde meydana gelen artışışlara ne ad verilir?lara ne ad verilir?

�� A)A) GiderGider

�� B)B) MaliyetMaliyet

�� C)C) ZararZarar

�� D)D) KarKar

�� E)E) HarcamaHarcama

Bir mal, fayda hizmet saBir mal, fayda hizmet sağğlanmaslanmasıı veya herhangi bir edim karveya herhangi bir edim karşışıllığıığıolmaksolmaksıızzıın ortaya n ortaya ççııkan bir ykan bir yüükküümlmlüüllüük nedeniyle yapk nedeniyle yapıılan lan öödeme ve deme ve

borborççlanmalara ne ad verilir?lanmalara ne ad verilir?

�� A)A) MaliyetMaliyet

�� B)B) ZararZarar

�� C)C) GiderGider

�� D)D) HarcamaHarcama

�� E)E) TTüükenmikenmişş maliyetmaliyet

AAşşaağığıdakilerden hangisi maliyet muhasebesinin dakilerden hangisi maliyet muhasebesinin amaamaççlarlarıından biri dendan biri değğildir?ildir?

�� A)A) ÜÜretim maliyetlerini belirlemekretim maliyetlerini belirlemek�� B)B) YYöönetim muhasebesinde alnetim muhasebesinde alıınacak kararlara nacak kararlara

yardyardıımcmcıı olmakolmak�� C)C) Mamul birim maliyetlerini hesaplamakMamul birim maliyetlerini hesaplamak�� D)D) Planlama ve kontrole yardPlanlama ve kontrole yardıımcmcıı olmakolmak�� E)E) Vergi uygulamalarVergi uygulamalarıına yardna yardıımcmcıı olmakolmak

Üretim Đşletmesi’nin Mart 2008 dönemine aitbilgileri a şağıdaki gibidir:Dönem Sonu Mamul Stokları 20.000 YTLDirekt Đlk Madde ve Malzeme Giderleri 200.000 YTLDirekt Đşçilik Giderleri 140.000 YTLGenel Üretim Gideri 160.000 YTLFinansman Giderleri 15.000 YTLGenel Yönetim Giderleri 35.000 YTLPazarlama, Satı ş ve Dağıtım Giderleri 20.000 YTLĐşletme dönem içinde sattı ğı ürünlerden 530.000YTL hasılat elde etmi ştir.Yukarıdaki bilgilere göre i şletmenin döneme ait “Brüt Satı ş Kârı (Zararı)” kaç YTL dir?

� A) 60.000 zarar� B) 40.000 zarar� C) 20.000 zarar� D) 15.000 kâr� E) 30.000 kâr

Kritik NoktaKritik Nokta

�� Birim satBirim satışış fiyatfiyatıı 100 YTL100 YTL�� B.deB.değğiişşen maliyeti 75 YTL en maliyeti 75 YTL �� Toplam sabit Maliyeti 200.000 YTLToplam sabit Maliyeti 200.000 YTL�� SatSatışış MiktarMiktarıı 20.000 YTL.20.000 YTL.

�� Birim satBirim satışış fiyatfiyatıı 100 YTL100 YTL�� B.deB.değğiişşen maliyeti 80 YTL en maliyeti 80 YTL �� Toplam sabit Maliyeti 150.000 YTLToplam sabit Maliyeti 150.000 YTL�� SatSatışış MiktarMiktarıı 20.000 YTL.20.000 YTL.�� KN= 50.000 / 5 = 10.000 KN= 50.000 / 5 = 10.000

"DA" üretim işletmesinin ürettiği mamulün birimsatış fiyatı 64 TL, toplam değişken maliyeti440.000 TL ve yıllık toplam sabit maliyeti140.000 TL dır. Satış miktarı, üretim miktarınaeşit olup 10.000 birimdir.Bu bilgilere göre i şletmenin zarar etmemesiiçin satması gereken en az mamul miktarıkaç birimdir?

A) 4.687B) 6.000C) 6.420D) 7.000E) 9.062

Üretilen mamul maliyeti 20.000 TL, satılanmamul maliyeti 16.000 TL olan bir işletmededönem sonu stoku 6.000 TL ise dönem başıstoku kaç TL dir?

A) 6.000B) 5.000C) 4.000D) 3.000E) 2.000

Aşağıdakilerden hangisi bir mamulden eldeedilecek brüt satış kârını etkilemez?

A) Mamulün birim sabit maliyetiB) Satış giderleriC) Mamulün birim değişken maliyetiD) Satış fiyatıE) Satış hacmi

Adet M türü mamulün üretimini tamamlamış ve işletmenin dönem başı ve dönem sonu mamul stokları mevcut değildir. Döneme ait maliyetbilgileri aşağıdaki gibidir:Direkt ilk madde ve malzeme giderleri 500.000 YTLDirekt işçilik giderleri 200.000 YTLGenel üretim giderleri 100.000 YTLGenel yönetim giderleri 75.000 YTLPazarlama, satış ve dağıtım giderleri 25.000 YTLĐlk madde ve malzeme stokları 80.000 YTLFinansman giderleri 40.000 YTLĐşletme dönemde ürettiği 800 birim mamulün 400birimini tanesi 2.000 YTL den satmıştır.Bu bilgilere göre işletmenin döneme ait“faaliyet kârı (zararı)” kaç YTL dir?

A) 220.000 YTL zararB) 180.000 YTL zararC) 100.000 YTL zararD) 300.000 kârE) 400.000 kâr

� "C" Đşletmesi'nin ürettiği mamulün birim satış� fiyatı 42 TL, birim değişken maliyeti 26 TL ve� yıllık toplam sabit maliyeti 110.000 YTL dir.� Bu bilgilere göre Đşletmenin başabaş noktası� satış miktarı ne kadardır?

� A) 2.260� B) 2.619� C) 2.710� D) 4.230� E) 6.875

� "X" üretim işletmesinin ürettiği mamulün birim satış fiyatı 100 TL, toplam değişken maliyeti 660.000 TL ve yıllık toplam sabit maliyeti 225.000 TL dir. Satış miktarı, üretim miktarına eşit olup 12.000 birimdir.Bu bilgilere göre işletmenin zarar etmemesi için elde etmesi gereken en düşük satış tutarı kaç YTL dir ?

� A) 885.000� B) 585.000� C) 500.000� D) 360.000� E) 135.000

� “Emre” Üretim Đşletmesi’nin 2009 Ocak dönemine� ait bilgileri aşağıdaki gibidir:� Dönembaşı mamul stokları 60.000 TL� Dönemsonu mamul stokları 40.000 TL� Dönem başı ilk madde ve malzeme stokları 20.000 TL� Direkt ilk madde ve malzeme alımları 110.000 TL� Direkt işçilik giderleri 90.000 TL� Genel üretim giderleri 100.000 TL� Finansman giderleri 10.000 TL� Dönem sonu ilk madde ve malzeme stokları 10.000 TL� Genel yönetim giderleri 50.000 TL� Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri 20.000 TL� Dönembaşı yarı mamul stokları 30.000 TL� Dönem sonu yarı mamul stokları 35.000 TL

� Đşletme dönem içinde sattığı ürünlerden 400.000� TL hasılat elde etmiştir.

� Bu bilgilere göre işletmenin döneme ait “Satılan Mamullerin Maliyeti” kaç TL. dir?

� A) 445.000� B) 435.000� C) 365.000� D) 325.000� E) 305.000

� Yukarıdaki bilgilere göre işletmenin döneme� ait "Brüt Satış Kârı (Zararı)" büyüklüğü kaç� TL dir?

� A) 75.000 kâr� B) 60.000 kâr� C) 35.000 kâr� D) 5.000 kâr� E) 5.000 zarar

BABAŞŞARILAR DARILAR D ĐĐLERLERĐĐMM

MUSTAFA BAHADIR ALTAMUSTAFA BAHADIR ALTA ŞŞ