stany zagrożenia życia w-8 „stany zagrożenia życia w psychiatrii”
DESCRIPTION
Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”. lek. Tomasz Gutowski. Najczęstsze stany wymagające natychmiastowej interwencji psychiatrycznej. I. Stany bezpośredniego zagrożenia życia: Tendencje samobójcze Zachowanie niebezpieczne dla otoczenia - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/1.jpg)
Stany zagrożenia życia
W-8
„Stany zagrożenia życia w psychiatrii”
lek. Tomasz Gutowski
![Page 2: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/2.jpg)
Najczęstsze stany wymagające natychmiastowej interwencji psychiatrycznej
• I. Stany bezpośredniego zagrożenia życia:– Tendencje samobójcze– Zachowanie niebezpieczne dla otoczenia– Zachowanie zdezorganizowane
• II. Ostre zaburzenia psychiczne wymagające szybkich interwencji:– Ostry lęk– Ostre zaburzenia psychotyczne– Ostre pobudzenie– Ostre zaburzenia nerwicowe– Ostra depresja– Ostra mania– Ostre zaburzenia wywołane substancjami psychoaktywnymi
![Page 3: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/3.jpg)
Objawy psychiczne na podłożu zaburzeń somatycznych
1. Choroby bezpośrednio zagrażające życiu manifestujące się zaburzeniami psychicznymi
2. Otępienie
3. Majaczenie
![Page 4: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/4.jpg)
Inne stany nagłe w psychiatrii
• Ostra reakcja na stres
• Stany wyjątkowe
• Objawy uboczne po lekach psychotropowych
![Page 5: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/5.jpg)
Schemat postępowania
1. Nawiązać kontakt i zebrać wywiad
2. Podstawowe badanie lekarskie (ew. z zastosowaniem środków przymusu bezpośredniego)
– Diagnoza w kierunku somatycznego podłoża zaburzeń• Strukturalne uszkodzenia oun• Zatrucia• Zaburzenia metaboliczne w przebiegu ch. somatycznych
– Ocena zagrożenia życia pacjenta i innych osób
3. Badanie stanu psychicznego w kierunku psychiatrycznego podłoża zaburzeń – ustalić wstępne rozpoznanie – opisać zespół dominujących objawów
![Page 6: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/6.jpg)
Minimum badania somatycznego
• W przypadku każdego pacjenta zbadać:– Ciśnienie tętnicze krwi– Tętno– Częstość oddechów– Temperaturę ciała– Stan świadomości
![Page 7: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/7.jpg)
Schemat zwięzłej oceny stanu somatycznego
Ogólne parametry– RR, HR, temperatura ciała, częstość oddechów
Wygląd ogólny– Stan odżywienia, nawodnienia– Ślady urazów, szczególnie głowy
Szyja– Zakres ruchomości, sztywność karku– Ocena tarczycy
Serce i płucaBrzuchKończyny dolne
– obrzęki
![Page 8: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/8.jpg)
Schemat zwięzłej oceny stanu neurologicznego
Ocena stopnia przytomności – ilościowe zaburzenia świadomości– Senność– Senność głęboka (półśpiączka)– Śpiączka
Badanie gałek ocznych– Źrenice (wielkość, reakcja na światło)– Ruchomość gałek ocznych– Oczopląs– Wytrzeszcz gałek ocznych
![Page 9: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/9.jpg)
• Układ mięśniowy– Odruch kolanowy i ze ścięgna Achillesa– Ocena siły mięśniowej
• Funkcje móżdżkowe– Chód– Koordynacja
• Odruchy – Babińskiego– Chwytania– Ryjkowy– Ssania
• Kończyny– Drżenie– Ruchy pląsawicze– Drżenie metaboliczne mięśni
![Page 10: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/10.jpg)
Najczęstsze stany wymagające natychmiastowych interwencji psychiatrycznych
• I. Stany bezpośredniego zagrożenia życia:– Tendencje samobójcze– Zachowanie niebezpieczne dla otoczenia– Zachowanie zdezorganizowane
• II. Ostre zaburzenia psychiczne wymagające szybkich interwencji:– Ostry lęk– Ostre zaburzenia psychotyczne– Ostre pobudzenie– Ostre zaburzenia nerwicowe– Ostra depresja– Ostra mania– Ostre zaburzenia wywołane substancjami psychoaktywnymi
![Page 11: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/11.jpg)
Stany bezpośredniego zagrożenia życia:
Tendencje samobójcze
• Samobójstwo to świadomy akt samounicestwienia spowodowany krańcowo frustrującą sytuacją, z której, zdaniem osoby podejmującej taką decyzję, nie ma innego wyjścia
• nie jest czynem przypadkowym,
• jest sposobem rozwiązania problemu,
• towarzyszy poczucie beznadziejności,
• jest to agresja skierowana przeciwko sobie
![Page 12: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/14.jpg)
Kiedy istnieje duże ryzyko podjęcia samobójstwa?
1. Akcje pozorujące stan normalności
2. Spisanie testamentu
3. Przekazywanie posiadłości i przedmiotów osobistych
4. Listy pożegnalne
5. Nagła poprawa, uspokojenie
6. Depresja z agitacją, psychoza
7. Narkotyki, alkohol
![Page 15: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/15.jpg)
Zagrożenie samobójstwem w przebiegu zaburzeń depresyjnych
Wysoki poziom lęku, przejawiający się niepokojem psychoruchowym, podnieceniem ruchowym,
Duże zaburzenia snu
Poczucie beznadziejności, sytuacji bez wyjścia, niemożność uzyskania pomocy od najbliższych lub personelu leczącego, przekonanie o nieuleczalności, obecności ciężkich chorób, urojenia nihilistyczne
![Page 16: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/16.jpg)
Poczucie winy, przekonanie o dopuszczeniu się ciężkich grzechów, przestępstw, dążenie do poniesienia kary
Nastrój dysforyczny
Dolegliwości typu bólowego (ból pleców stwierdzony u pacjentów z zespołem depresyjnym zwiększa ryzyko samobójstwa)
Obecność przewlekłych chorób somatycznych
Uporczywe zaburzenia snu
![Page 17: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/17.jpg)
Zasady postępowania z pacjentem z tendencjami samobójczymi
• Dokładnie pytać o to, jaką postać przybrały jego myśli?– Fantazje samobójcze?– Postawa rezygnacyjna?– Planowanie konkretnych działań?
• Ocenić ryzyko popełnienia samobójstwa: jak daleko zaawansowane były plany i czynności?– Czy były próby wcześniej? – W jakich okolicznościach?
– Skuteczność obranej metody • niebezpieczne: broń palna, powieszenie, skok z wysokości• Głębokość i umiejscowienie ran ciętych / kłutych• Ilość i dawka połkniętych leków• świadome działania uniemożliwiające odratowanie
![Page 18: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/18.jpg)
Schemat postępowaniau pacjenta po próbie samobójczej
Opatrzenie ran i urazów
Medyczno – chirurgiczne komplikacje czynu samobójczego
Ścisła obserwacja uniemożliwiająca próby ucieczki lub ostatecznego dokonania aktu samobójczego
Farmakoterapia i psychoterapia uwzględniająca obraz psychopatologiczny
Organizacja psychicznego i życiowego wsparcia
Ew. kontakt z psychoterapeutą
![Page 19: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/19.jpg)
Stany bezpośredniego zagrożenia życia: Zachowanie niebezpieczne dla otoczenia
AGRESJA
Zaburzenia psychiczne związane z agresją:– Zaburzenia osobowości (o. dyssocjalna, o. narcystyczna, o. chwiejna
emocjonalnie)
– Nadużywanie substancji psychoaktywnych (zatrucia, zesp. abstynencyjny, majaczenie)
– Ostre psychozy (schizofrenia, paranoja)
– Stan maniakalny rzadziej depresja– Zaburzenia stresowe pourazowe– Zaburzenia spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją
mózgu– Agresja grupowa
![Page 20: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/20.jpg)
Inne przykłady zaburzeń mogące stanowić przyczynę zachowań agresywnych
• Ostre– Majaczenie– Zatrucia– Choroby metaboliczne– Napady padaczkowe– Ch. naczyniowe mózgu– Urazy głowy– Przełom tarczycowy
hipermetaboliczny– Infekcje oun
• Przewlekłe– Otępienie– Zespół Korsakowa
(amnestyczno – konfabulacyjny)
– Charakteropatia padaczkowa
– Upośledzenie umysłowe
– Pourazowe zespoły psychoorganiczne
![Page 21: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/21.jpg)
Postępowanie z pacjentem agresywnym
Neutralna, nieodrzucająca postawa wobec badanego (nie oceniać, nie dać się sprowokować)
Nawiązać optymalny kontakt (podejście bezpośrednie, stanowcze)
Zebrać niezbędne informacje (pytać o przyczyny wybuchu agresji
Minimalizować uaktywnienie tendencji agresywnych i zapobiegać ich konsekwencjom (mówić spokojnie, stanowczo, nie blokować drzwi, nie zamykać drzwi pokoju)
Zapewnić obecność drugiej osoby w pomieszczeniu
Odpowiednio wcześniej zapewnić środki umożliwiające zastosowanie przymusu bezpośredniego (personel, sprzęt)
![Page 22: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/22.jpg)
Postępowanie z pacjentem agresywnym
• Badanie somatyczne:– Ogólny wygląd– Skóra: wybroczyny, urazy, żółtaczka, ślady po wkłuciu igieł
– Odruchy, napięcie, siła mięśniowa– Bad. dodatkowe
• Morfologia, elektrolity, cukier, mocznik, gazometria (hipoksja?)
• Toksykologia • EKG, ew. CT, ew. bad. pł. m-r
![Page 23: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/23.jpg)
Postępowanie z pacjentem agresywnym
Leczenie:
– Natychmiastowa interwencja:• Neuroleptyki i.m.
– Haloperidol, chlorpromazyna (Fenactil), lewomepromazyna (Tisercin), promazyna
• Benzodiazepiny i.m.– Diazepam (Relanium), klorazepat (Tranxene)
• NLP + BDZ potencjalizacja efektu
– Leczenie przyczynowe
![Page 24: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/24.jpg)
Stany bezpośredniego zagrożenia życia: Zachowanie zdezorganizowane
• Wstępne postępowanie podobne jak w zagrożeniu agresją, ale tu konieczne jest jak najszybsze ustalenie przyczyn dezorganizacji
• Osoby zdezorganizowane zachowują się chaotycznie i nieprzewidywalnie
• W ich zachowaniu dominuje nadmierna aktywność lub spowolnienie psychoruchowe
• Ewidentne są trudności w konsekwentnym ukierunkowaniu działania na określony cel
• Pomimo braku wyraźnych tendencji autodestrukcyjnych czy agresywnych, istnieje poważne ryzyko przypadkowego spowodowania stanu zagrożenia życia
![Page 25: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/25.jpg)
Przyczyny dezorganizacji zachowania
• Najczęściej:– Zaburzenia świadomości
(różnej etiologii)
– Głębokie zaburzenia pamięci (różnej etiologii)
• Otępienie, zesp.amnestyczny, zab.dysocjacyjne
– Zaburzenia organiczne (zwłaszcza z afazją)
– Zaostrzenia przewlekłej schizofrenii
– Pobudzenie psychoruchowe (różnej etiologii)
• Subs. psychoaktywne, psychozy, mania, majeczenie, otępienie, depresja
• Rzadziej:– Upośledzenie
umysłowe– Przewlekłe zaburzenia
psychotyczne– Osłupienie
• Katatonia, depresja, zab. dysocjacyjne
![Page 26: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/26.jpg)
Ostre zaburzenia psychiczne wymagające szybkich interwencji:
Ostry lęk• Somatyczne
przyczyny lęku:– Zawał m. sercowego,
napad astmy, zaburzenia rytmu serca
– Ch. wieńcowa, kolka, przełom nadciśnieniowy
– Pheochromocytoma, hipoglikemia, nadczynność tarczycy, przytarczyc, kory nadnerczy, porfiria, hipokalcemia
– Ch. Meniera, padaczka skroniowa, stwardnienie rozsiane, ch. naczyniowe
• Podłoże somatyczne• Składnik szerszego
zespołu objawów (psychotycznych, zab. nastroju)
• Wynik stosowania substancji psychoaktywnych
![Page 27: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/27.jpg)
Lękzwiązek ze stresującymi problemami
• Ewidentny związek:– Zab. adaptacyjne– Ostra reakcja na stres– Zaburzenia stresowe
pourazowe– Zab. dysocjacyjne– Z. depersonalizacji -
derealizacji
• Brak prostego związku– Zab. lękowe uogólnione– Lęk napadowy– Lęk fobiczny– Zab. lękowo-depresyjne
mieszane– Zab. obsesyjno-
kompulsyjne– Zab. somatyczne– neurastenia
![Page 28: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/28.jpg)
Lęk napadowy- Oddzielny epizod intensywnej obawy i dyskomfortu- Nagły początek- Maksimum natężenia w ciągu kilku minut, trwa co najmniej
kilka minut
- Objawy pobudzenia autonomicznego
- Objawy z zakresu klatki piersiowej i brzucha
- Objawy ogólne: uderzenia gorąca, zimna, drętwienie, swędzenie
- Objawy obejmujące stan psychiczny– Zwroty głowy, zab. równowagi, wrażenie omdlewania, oszołomienia– Derealizacja, depersonalizacja– Obawa utraty kontroli, ‘zwariowania’– Obawa śmierci
![Page 29: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/29.jpg)
Farmakoterapia ostrego lęku:
benzodiazepiny
• Krótkodziałające– Lorazepam (Lorafen),– Oksazepam,– Alprazolam (Afobam,
Alprox, Xanax),– Temazepam (Signopam)
• Długodziałające– diazepam (Relanium),– klonazepam
(Clonazepamum),– Klorazepat (Cloranxen,
Tranxene),– Medazepam
(Medazepam, Rudotel)
![Page 30: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/30.jpg)
Ostre pobudzenie i ostra psychoza
• Próba nawiązania kontaktu
• Podstawowe bad. lekarskie, w razie konieczności zastosowanie środków przymusu bezpośredniego
• Alkohol? Narkotyki? Interakcje z lekami psychotropowymi!
• Podłoże somatyczne, intoksykacyjne – leczenie przyczynowe
• Podawanie środków psychotropowych : leki przeciwpsychotyczne i.m.,
- benzodiazepiny i.m., / p.o.,
haloperidol+lorazepam, haloperidol+diazepam, chlorpromazyna, lewomepromazyna,diazepam, lorazepam, klorazepam
• Kontrolować RR, temperaturę ciała
![Page 31: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/31.jpg)
Zaburzenia histeryczne(dysocjacyjne i konwersyjne)
- Częściowa lub zupełna utrata integracji pomiędzy wspomnieniami z przeszłości, poczuciem tożsamości, wrażeniami czuciowymi, kontrolą ruchów dowolnych ciała;
• wyparcie ze świadomości myśli, obrazów, wrażeń, uczuć, potrzeb (elementów przeżywania)
• Zwykle objawy pojawiają się w odpowiedzi na trudne sytuacje życiowe, problemy wewnętrzne
• Brak chorób somatycznych (konwersja), neurologicznych (dysocjacja)
![Page 32: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/32.jpg)
Postaci zaburzeń dysocjacyjnych (konwersyjnych)
Amnezja dysocjacyjna• Utrata pamięci, najczęściej selektywnie dot. traumatycznego
przeżycia
Fuga dysocjacyjna• Współwystępowanie amnezji i podejmowanie podróży, dla
postronnych zachowanie prawidłowe
Osłupienie dysocjacyjne• Głębokie ograniczenie lub spowolnienie aktywności ruchowej,
poprzedzone traumatycznym wydarzeniem
Zaburzenia transowe• Czasowa utrata poczucia własnej torżsamości i rozpoznawania
otoczenia, niezależne od woli, niechciane
![Page 33: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/33.jpg)
Dysocjacyjne zaburzenia ruchu• Utrata zdolności do poruszania kończyną, częścią ciała
Drgawki dysocjacyjne• Przypominają napady padaczkowe, ale bez przygryzienia języka,
bez urazów, bez oddania moczu
Dysocjacyjne znieczulenie i utrata czucia zmysłowego• Brak czucia, czasem parestezje, niedowidzenie, niedosłyszenie
Zespół depresonalizacji – derealizacji• Poczucie obcości otoczenia, własnego ciała, myślenie oderwane
od odczuć, bez zaburzeń świadomości, zachowanie adekwatne do sytuacji
![Page 34: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/34.jpg)
Inne zaburzenia dysocjacyjne
• Zespół GanseraChory sprawia wrażenie zdezorientowanego, ma zdziwiony wyraz
twarzy, udziela jaskrawo błędnych odpowiedzi, nie reaguje na polecenia lub wykonuje je na opak; po ustąpieniu chory zwykle nie pamięta swoich przeżyć
• Otępienie rzekomeZaburzenia orientacji, pamięci, utrata posiadanej wiedzy, chorzy nie
udzielają odpowiedzi lub odpowiadają błędnie na najprostsze pytania, mimika żywa
• PuerylizmZachowanie jak u małego dziecka, mówienie zdrobniale o sobie i
otoczeniu, demonstrowanie niewiedzy jak u dziecka
![Page 36: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/36.jpg)
Objawy psychiczne na podłożu zaburzeń somatycznych
• Choroby bezpośrednio zagrażające życiu manifestujące się zaburzeniami psychicznymi
• Otępienie
• Majaczenie
![Page 37: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/37.jpg)
Choroby bezpośrednio zagrażające życiu manifestujące się zaburzeniami psychicznymi
1.Zapalenie opon mózgowych lub mózgu– Obj.: gorączka, drgawki, ból głowy, sztywnośc karku– bad. lab.: leukocytoza
2. Majaczenie– Działanie leków nasennych lub uspokajających– Zespół abstynencyjny– Hipoglikemia– Tyreotoksykoza– Zatrucie subst. psychostymulującymi
• Tachykardia, nadciśnienie, nadmierne pocenie, drżenie, rozszerzone ale reagujące źrenice
• Bad. Lab.: bad. Toksykologiczne, glikemia, elektrolity, mocznik, kreatynina
![Page 38: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/38.jpg)
3. Encefalopatia nadciśnieniowa lub krwotok wewnątrzczaszkowy– nadciśnienie, ból głowy, sztywność karku, badanie
dna oka
4. Niedotlenienie mózgu z powodu niewydolności układu krążenia lub oddechowego– sinica, zaburzenia oddychania,
obj. zastoinowej niewydolności serca, – gazometria
5. Zatrucie środkami antycholinergicznymi– Sztywne, rozszerzone źrenice, tachykardia,
gorączka, suche błony śluzowe
![Page 39: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/39.jpg)
Choroby bezpośrednio zagrażające życiu manifestujące się zaburzeniami psychicznymi
• Encefalopatia Wernickego– Obj.: oczopląs, ostre zaburzenia świadomości, wywiad
alkoholowy
• Stan po napadzie padaczkowym– Obj. padaczkowe w wywiadzie, zab. świadomości, często
odchylenia w bad. neurologicznym, przygryziony język, mimowolne oddanie moczu
– Ocenić poziom leków p/padaczkowych
• Krwiak pourazowy– Niedawny uraz głowy w wywiadzie, neurologiczne obj.
ogniskowe, tarcza zastoinowa
![Page 40: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/40.jpg)
• Hipo- lub hipertermia– Temperatura ciała
• Podostre bakteryjne zapalenie wsierdzia– Obj.: nowe szmery nad sercem
• Niewydolność wątroby– Obj.:żółtaczka, palpacyjne wyczuwalne zmiany wątroby– Bad. Lab.: próby wątrobowe
• Mocznica– obj.: zaburzenia oddychania, obrzęki– Bad. Lab.: zwiększone stężenie mocznika, zab.
elektrolitowe
![Page 41: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/41.jpg)
Choroby bezpośrednio zagrażające życiu manifestujące się zaburzeniami psychicznymi
• Hipoglikemia– Obj.: Hipoglikemia: zaburzenia wzrokowe, szerokie źrenice, drgawki,
blada, zimna, spocona skóra– Bad.lab.: zmniejszone stęż. glukozy
• Kwasica ketonowa– Obj.:polinuria, zab. oddychania, nudności, bóle brzucha, zapach
acetonu, odwodnienie tachykardia– Bad. Lab.: zwiększone stężenie glukozy, kwasica metaboliczna,
ketonuria
![Page 42: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/42.jpg)
Majaczenie
1. zaburzenia świadomości
2. zmiana funkcjonowania procesów psychicznych, zab. spostrzegania
3. zaburzenia rozwijają się w krótkim czasie, zmieniają nasilenie w ciągu dnia
4.są konsekwencją:
![Page 43: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/43.jpg)
• Przyczyn somatycznych– Hipoglikemia– Hipoksja– Infekcje (zap. płuc, zom-r, posocznica)
– Ch. kardiologiczne– Awitaminozy– Przyczyny mózgowe (zator, krwotok,
niedokrwienie), padaczka– Urazy głowy– Mocznica– Niewydolność wątroby– Zatrucia– Zab. endokrynologiczne– oparzenia
• Wynik nasilonej reakcji abstynencyjnej na odstawienie/zmniejszenie ilości przyjmowanej substancji psychoaktywnej
– Alkohol– Narkotyki– Leki
podział wg DSM IV
![Page 44: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/44.jpg)
![Page 45: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/45.jpg)
Majaczenie alkoholowe
• Pojawia się kilka godzin po ostatnim spożyciu alkoholu– Potliwość,– tachykardia, nadciśnienie– drżenie rąk,– bezsenność,– nudności, wymioty,– lęk,– napady drgawkowe– Podniecenie
psychomotoryczne– Złe samopoczucie– Bóle głowy– Zwiewne omamy
• Związek przyczynowy i czasowy między przerwaniem picia a wystąpieniem zaburzeń
• Obj. abstynecyjne oraz:– Zaburzenia świadomości
(dezorientacja w czasie i miejscu)– Drżenie mięśniowe– Lęk– Omamy i złudzenia, gł. Wzrokowe,
dotykowe, słuchowe– Urojenia (dziania się,
prześladowcze)– Podniecenie psychoruchowe– Odwrócony rytm sen-czuwanie– Nadaktywnośc ukł. autonomicznego
• Wykluczenie innej choroby somatycznej lub psychicznej
Zespół odstawienia
![Page 46: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/46.jpg)
Majaczenie
• Diagnostyka– Wywiad– Bad. przedmiotowe– Bad. Lab
• OB.• Morfologia• Bad. ogólne i toksykologiczne
moczu• Elektrolity, mocznik,
kreatynina, kw. moczowy• Próby wątrobowe• EKG• RTG klatki piersiowej• TK głowy• Badanie pł. m-r
• Leczenie– Z przyczyn somatycznych:
Przyczynowe!– Alkoholowe: objawowe
• Nawadnianie• Tiamina, cocarboksylaza,
vit. C• Wyrównanie elektrolitów• Obniżenie temperatury
ciała• Zwolnienie HR, obniżenie
RR• Benzodiazepiny,
hemineuryna, neuroleptyki?
![Page 47: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/47.jpg)
C. Inne stany nagłe w psychiatrii
• Ostra reakcja na stres
• Stany wyjątkowe
• Objawy uboczne po lekach psychotropowych
![Page 48: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/48.jpg)
Ostra reakcja na stres• Rozwija się u osoby bez żadnych innych wyraźnych zaburzeń
psychicznych
• Jest to reakcja na wyjątkowo silny, fizyczny lub psychiczny uraz
• Ustępuje w ciągu kilku godzin lub dni
• Objawy mają mieszany i zmieniający się w czasie obraz:– Stan oszołomienia– Wycofanie (osłupienie) bądź pobudzenie, hiperaktywność (fuga)– Objawy wegetatywne (jak w lęku panicznym): tachykardia, potliwość,
czerwienienie się– Objawy pojawiają się kilka minut po zadziałaniu bodźca, znikają po
krótkim czasie– Może wystąpić częściowa lub pełna amnezja
![Page 49: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/49.jpg)
Ostra reakcja na stres - zasady postępowania
• Zapewnić spokój, możliwie komfortowe warunki
• Nie pozostawiać chorego samego sobie, zapewnić możliwość kontaktu, nie narzucać się, być do dyspozycji
• Jeśli kilka osób dotknęła tragedia pozwolić im być razem
• Istotne: zadbać by było takim osobom ciepło, dać pić, jeść
• Pozwolić na wyrażanie uczuć związanych z trudną sytuacją
![Page 50: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/50.jpg)
• Umożliwić kontakt (telefoniczny) z bliskimi
• Zaproponować pomoc w rozwiązaniu problemów wynikających z niespodziewanej zmiany sytuacji
• Podawanie leków ograniczone do sytuacji bardzo silnego pobudzenia – stłumienie uczuć odwleka jedynie w czasie adaptację psychiczną do przeżytego urazu
• Konsultacja psychiatryczna, gdy podejrzenie poważniejszych zaburzeń
• Pozwolić na wyrażenie bardzo silnych, czasem nieuzasadnionych i trudnych uczuć dla słuchaczy:– Zaprzeczania oczywistym faktom, poczucie winy, poczucie
zagrożenia, pretensje do nieżyjących osób
![Page 51: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/51.jpg)
Stany wyjątkowe w psychiatrii
Nagłe, krótkotrwałe, ostre zaburzenia psychiczne związane zwykle z zaburzeniami świadomości, niekiedy z urojeniami i omamami
Zwykle kończą się snem terminalnym
Objęte są częściową lub całkowitą niepamięcią
![Page 52: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/52.jpg)
Objawy uboczne po lekach psychotropowych
• Objawy pozapiramidowe• Ostra reakcja dystoniczna• Akatyzja – poneuroleptyczny zespół
pobudzeniowy• Późna dyskineza• Złośliwy zespół poneuroleptyczny• Letalny zespół katatoniczny• Zespół serotoninergiczny• Zespół antycholinergiczny
![Page 53: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/53.jpg)
Objawy pozapiramidowe
Najczęstsze odwracalne objawy
uboczne przyjmowania neuroleptyków,
Objawy: zaburzenia napięcia i funkcji mieśni:
• Drżenie (zamiarowe, spoczynkowe, gł. kkg, żuchwy, języka)• Sztywność (obj. koła zębatego, ołowianej rury)• Bradykineza ( powolność ruchów, maskowata twarz,
mikrografia, przygarbiona sylwetka, zab. koordynacji ruchowej)
Leczenie: Leki przeciwparkinsonowskie (Akineton, Pridinol)
![Page 54: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/54.jpg)
Ostra reakcja dystoniczna• Niekontrolowany kurcz pewnych grup mięśni• Pojawia się nagle, zwykle kilka dni po rozpoczęciu leczenia
neuroleptykami• Głównie pojawia się u młodych mężczyzn
Objawy: kurcz mięśni : - gałek ocznych - twarzy i szyi, opadnięta, ‘zablokowana’ żuchwa,
wysunięty język, przekręcona głowa - mięśni tułowia, kończyn - rzadziej, ale stwarza potencjalne zagrożenie:
kurcz mięśni krtani
Różnicowanie: napad padaczkowy, tężęc, kręcz szyi, reakcja histeryczna
Leczenie: - nieleczone ustępuje w ciągu kilku godzin lub dni - farmakologiczne daje natychmiastową poprawę - stosuje się: leki przeciwparkinsonowskie i.m., diazepam
(Relanium) i.m., następnie leki przeciwparkinsonowskie p.o.
![Page 55: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/55.jpg)
Akatyzja
• Objawy: znaczny niepokój, wewnętrzna potrzeba ruchu, niemożność ustania w miejscu, bezustanne zmienianie pozycji
• Leczenie: - leki antycholinergiczne (przeciwparkinsonowskie)
- benzodiazepiny
- beta-blokery
![Page 56: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/56.jpg)
Późne dyskinezy• Mimowolne ruchy warg, żuchwy, języka, znacznie rzadziej
tułowia i kończyn
• Efekt długotrwałego leczenia neuroleptykami
• Najczęściej przy zmniejszaniu dawki lub odstawianiu
• Częściej u kobiet
• Ustępują tylko w 5 – 40%
Leczenie: - jeśli to możliwe zmniejszyć dawkę, odstawic dany neuroleptyk, zamienic na inny
- karbamazepiny, lit, benzodiazepiny - nie stosować leków antycholinergicznych
(przeciwparkinsonowskich), bo pogarszają obraz kliniczny nasilając ruchy
![Page 57: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/57.jpg)
Złośliwy zespół poneuroleptyczny• Poważna, potencjalnie śmiertelna komplikacja leczenia neuroleptykami
• Występuje rzadko: 0,2 – 1,0%, najczęściej w pierwszym m-cu leczenia
• Mechanizm patofizjologiczny: blokada receptorów dopaminowych w mózgu, gł. w podwzgórzu i jądrach podstawy
• Wywoływany przez leki o mechanizmie antydopaminowym
• Śmiertelność 9 – 25%
• Zgon następuje jako etap zzpn lub w wyniku powikłań sercowych, krążeniowych, oddechowych, nerkowych
• Czynniki ryzyka: podawanie neuroleptyków o znacznej sile działania, szczególnie w formie depot, płeć męska, ogólne osłabienie, odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe, wyczerpanie fizyczne, inne choroby, polifarmakoterapia (lit)
• Etiologia do końca nie jest poznana
![Page 58: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/58.jpg)
![Page 59: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/59.jpg)
Przebieg kliniczny zzpn• Wysoka temperatura• Objawy pozapiramidowe• Objawy wegetatywne (tachykardia, ślinotok)• Zaburzenia świadomości (dezorientacja,
zamącenie)• Drgawki, sztywność mięśni• Rozwija się w ciągi 1-3 dni, trwa ok. tygodnia od
odstawienia neuroleptyku• Bad. lab.:
– Zwiekszona aktywnośc fosfokinazy kreatyninowej– Leukocytoza– Kwasica metaboliczna– Zaburzenia funkcji wątroby– mioglobinuria
• Różnicowanie: ch. zakaźne gorączkowe, stan katatoniczny, udar cieplny, hipertermia złośliwa
![Page 60: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/60.jpg)
Postępowanie w zzpn- Odstawić podejrzany lek- Monitorować podstawowe czynności życiowe
- Nawadniać- Obniżyć temperaturę farmakologicznie i metodami zewn.
- podawać leki dopaminergiczne (bromokryptyna 2,5-6,0mg/d, amantadyna 100-400mg/d)
- miorelaksanty: benzodiazepinyAlternatywne metody leczenia: EW, klozapina,
benzodiazepiny, karbamazepina, pochodne kw walproinowego, sole litu, fenytoina, klonidyna
tlen, gospodarki wodno-elektrolitowej i RKZ
• Możliwe powikłanie: DIC
![Page 61: Stany zagrożenia życia W-8 „Stany zagrożenia życia w psychiatrii”](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062321/56812f58550346895d94e69e/html5/thumbnails/61.jpg)
Letalny zespół katatoniczny
Rzadki zespół, który może wystąpić u pacjentów długo leczonych neuroleptykami
Objawy prodromalne: narastający niepokój, pobudzenie ruchowe (dni, tygodnie, miesiące)
Okres kulminacyjny: stupor, śpiączka, zgon