stat-horizon · 2014-11-07 ·...

การปรับปรุงดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจและ

การสํารวจภาวะธุรกิจ (Business Tendency Survey) 1

ธันวาคม 2553

การปรับปรุงดัชนคีวามเชื่อมั่นทางธุรกิจและ การสํารวจภาวะธุรกิจ (Business Tendency Survey)

อโนทยั พทุธารี

พรสวรรค รักเปนธรรม

สภุาดา รุจริดากุล

อัญชลี ศิรคิะเณรัตน

Stat-Horizon Data Management Department

การปรับปรุงดัชนีความเชื่อม่ันทางธุรกิจและ


คณะผูจัดทํา

ฝายบริหารขอมูล

อโนทัย พุทธารี ทีมพัฒนาคุณภาพขอมูล [email protected] พรสวรรค รักเปนธรรม ทีมพัฒนาคุณภาพขอมูล [email protected] สุภาดา รุจิรดากุล ทีมสถิติภาคเศรษฐกิจจริง [email protected]

ฝายเศรษฐกิจในประเทศ

อัญชลี ศิริคะเณรัตน ทีมนโยบายเศรษฐกิจดานอุปทาน [email protected]

ธนาคารแหงประเทศไทย 273 ถนนสามเสน แขวงพระนคร เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 http://www.bot.or.th

Disclaimer: ขอคิดเห็นที่ปรากฏในบทความน้ีเปนความเห็นของผูเขียน ซ่ึงไมจําเปนตองสอดคลองกับความเห็นของธนาคารแหงประเทศไทย



บทคัดยอ นอกเหนือจากขอมูลเศรษฐกิจของทางการ ขอมูลจากการสํารวจภาวะธุรกิจถือเปนตัวชี้กิจกรรมทาง

เศรษฐกิจที่สําคัญสําหรับการประเมินภาวะเศรษฐกิจปจจุบันและแนวโนม ซึ่งเปนพ้ืนฐานสําคัญในการตัดสินใจวางแผนธุรกิจของภาคเอกชนและการดําเนินนโยบายการเงินของธนาคารกลาง โดยเฉพาะอยางย่ิงการดําเนินนโยบายการเงินภายใตกรอบเปาหมายเงินเฟอ

ธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) ไดทําการสํารวจภาวะธุรกิจและจัดทํา “ดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจ”รายเดือน ตั้งแตป 1999 และดําเนินการตอเนื่องมาเปนเวลานานกวา 10 ป โดยจัดเก็บขอมูลจากบริษัทขนาดกลางและใหญที่มีทุนจดทะเบียนตั้งแต 50 ลานบาทข้ึนไป จํานวน 865 ราย ทั้งนี้ ปญหาที่พบจากการสํารวจของ ธปท. อาทิ อัตราการตอบกลับที่อยูในระดับต่ํา คือ ประมาณรอยละ 60 และการกระจายตัวของกลุมตัวอยางที่มีความแตกตางกับสัดสวนกิจกรรมที่เกิดข้ึนในเศรษฐกิจ รวมทั้งการที่จํานวนตัวอยางในบางภาคเศรษฐกิจมีนอยเกินไปจนไมสามารถสะทอนภาวะเศรษฐกิจไดจริง ลวนเปนผลใหสัดสวนของการกระจายตัวของขนาดตัวอยางมีความคลาดเคลื่อนสูง (Error ratio) ดังนั้นเพ่ือใหสามารถนําดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจมาวิเคราะหการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและติดตามภาวะธุรกิจไดอยางมีประสิทธิภาพย่ิงข้ึน ฝายบริหารขอมูลจึงทําการปรับปรุงนิยามประชากร เพ่ือใหสามารถกําหนดขนาดตัวอยางไดอยางเหมาะสมตามหลักการทางสถิติ

จากการปรับปรุงนี้ สงผลใหจํานวนตัวอยางที่ทําการสํารวจทั้งหมดเพ่ิมข้ึนเปน 1,500 รายซึ่งครอบคลุมกลุมตัวอยางเดิมทั้ง 865 ราย เพ่ือใหสามารถประมวลผลดัชนีภายใตชุดขอมูลอนุกรมเวลาเดิมไดอยางตอเนื่องตอไป ทั้งนี้ ฝายบริหารขอมูลไดเริ่มสํารวจโดยใชกลุมตัวอยางชุดใหมตั้งแตเดือนมกราคม 2010 เปนตนมา สําหรับผลการสํารวจในชวงเดือนมกราคมถึงเดือนตุลาคมทําการทดสอบทางสถิติ (Independent t-test) พบวา ดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจและดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจในอีก 3 เดือนขางหนาที่ไดจากตัวอยางชุดใหมไมมีความแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ รวมทั้งมีความสัมพันธไปในทิศทางที่สอดคลองกับดัชนีที่ไดจากตัวอยางชุดเดิม รวมถึงมีความสัมพันธไปในทิศทางเดียวกันกับอัตราการเติบโตของขอมูลเศรษฐกิจสําคัญ อาทิ ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรม (MPI) และดัชนีการลงทุนภาคเอกชน (PII) สะทอนใหเห็นวาผลสํารวจจากตัวอยางชุดใหมนี้สามารถใชในการประเมินภาวะเศรษฐกิจในภาคการผลิตและภาคที่มิใชการผลิตไดเพ่ิมมากข้ึนและเปนไปตามหลักการทางสถิติและมาตรฐานสากล

ทั้งนี้ ธปท. ไดเริ่มการเผยแพรผลการสํารวจชุดใหมนี้ตอเนื่องจากขอมูลชุดเดิมตั้งแตเดือนพฤศจิกายน 2010 เปนตนไป



การปรับปรุงดัชนีความเชื่อม่ันทางธุรกิจและการสํารวจภาวะธุรกิจ (Business Tendency Survey) อโนทัย พุทธาร ี

พรสวรรค รักเปนธรรม สุภาดา รุจิรดากุล

อัญชลี ศิริคะเณรัตน 1. ความสําคัญของการสํารวจภาวะธุรกิจ (Business Tendency Survey)

ในการประเมินภาวะเศรษฐกิจจําเปนตองอาศัยทั้งขอมูลเชิงปริมาณ (Quantitative Data) ซึ่งไดแก ขอมูลที่จัดเก็บโดยหนวยงานทางการตางๆ รวมทั้งขอมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative data) ที่ไดจากการสํารวจ1 เพ่ือประกอบการตัดสินใจ แตเนื่องจากขอมูลเชิงปริมาณสวนใหญมีความลาชาในการจัดเก็บ ดังนั้น ธนาคารกลางหลายแหงจึงใชขอมูลจากแหลงอ่ืนๆ เพ่ือชวยในการประเมินภาพเศรษฐกิจ เชน ธนาคารกลางอังกฤษ ธนาคารกลางออสเตรเลีย และกระทรวงการคลังออสเตรเลีย ธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) ก็ไดเล็งเห็นประโยชนของขอมูลที่ไดจากการสํารวจนี้เชนกัน โดยในป 1999 ธปท. ก็ไดเริ่มทําการสํารวจภาวะธุรกิจโดยผานชองทางการสงแบบสํารวจ (Business Sentiment Survey) และ ในป 2000 ก็ไดริเริ่ม “โครงการแลกเปลี่ยนขอมูลเศรษฐกิจ/ธุรกิจระหวางธนาคารแหงประเทศไทยกับนักธุรกิจ” (Economic/Business Information Exchange Program) เพ่ือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและสรางความรูความเขาใจรวมกับภาคธุรกิจเอกชนเก่ียวกับสถานการณเศรษฐกิจปจจุบัน รวมทั้ง การคาดการณทางเศรษฐกิจซึ่งจะเปนประโยชนตอการดําเนินนโยบายการเงิน2 ทั้ง 2 โครงการนี้จึงถือเปนการวิเคราะหเชิงคุณภาพ (Qualitative Analysis) เพ่ือชวยเสริมการวิเคราะหเชิงปริมาณ (Quantitative Analysis) ที่ใชแบบจําลองทางเศรษฐมิติในการประมาณการเศรษฐกิจ โดยเปนที่ยอมรับกันทั่วไปวาขอมูลที่ไดการสํารวจมีประโยชน 3,4 คือ

1) ชวยตรวจสอบ และยืนยันความถูกตองของภาวะเศรษฐกิจ โดยเฉพาะในกรณีที่ขอมูลในระดับมหภาคมีความไมสอดคลองกัน

2) ชวยสะทอนมุมมองของการคาดการณในระยะสั้น อาทิ แนวโนมคําสั่งซื้อ การผลิต และการลงทุน 3) ชวยสะทอนขอมูลที่ไมมีการจัดทําและ / หรือ มีการเปลี่ยนแปลงตามภาวะเศรษฐกิจ อาทิ ความเหมาะสม

ของระดับสินคาคงคลัง 4) ชวยใหขอมูลเชิงพฤติกรรมที่อยูนอกเหนือจากปจจัยพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจ อาท ิความกังวลของภาคธุรกิจ

1 Britton, Erik and Andrew, Wardlow (1999), The Bank’s Use of Survey Data, Bank of England Quarterly Bulletin, May, p.

177-182. 2 “โครงการแลกเปลี่ยนขอมูลเศรษฐกิจ/ธุรกิจระหวางธนาคารแหงประเทศไทยกับนักธุรกิจ” (Economic/Business Information

Exchange Program) เริ่มดําเนินการครั้งแรกในเดือนมกราคม 2000 ดวยความรวมมืออันดีจากธุรกิจเอกชนประมาณ 400 ราย และไดดําเนินการตอมาเปนลําดับ โดยการคัดเลือกธุรกิจที่มีความสําคัญตอเศรษฐกิจทั้งธุรกิจขนาดยอม ขนาดกลางและขนาดใหญทั้งสิ้นประมาณ 300-400 บริษัทตอปทั่วประเทศ เพื่อใหครอบคลุมและสะทอนกิจกรรมในภาคเศรษฐกิจจริงไดมากที่สุด โดยไดจัดสงคณะผูแทนจาก ธปท. เขาพบผูบริหารของภาคธุรกิจตางๆ จนปจจุบันมีธุรกิจที่รวมอยูในโครงการกวา 1,600 ราย (http://www.bot.or.th/Thai/EconomicConditions/Thai/BLP/Pages/index.aspx)

3 Speak on “Business Surveys and Monetary Policy” by Dr. Charles Bean, Deputy Governor for Monetary Policy, Bank of England, to CBI, on Occasion of 50th Anniversary of the Industrial Trends Survey, Thursday 24 July 2008.

4 OECD Statistics, “Business Tendency Surveys : A Handbook”, 2003



2. เปรียบเทียบการสํารวจภาวะธุรกิจของตางประเทศและไทย

2.1 การสํารวจภาวะธุรกิจในตางประเทศ

ในการจัดทําผลการสํารวจภาวะธุรกิจนั้นเปนการนําผลจากการสํารวจที่เปนขอมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative Data) มาแปลงเปนขอมูลเชิงปริมาณ (Quantitative Data) โดยใชวิธีการคํานวณแบบดัชนีการกระจาย หรือ Diffusion Index ประเทศสหรัฐอเมริกาเปนประเทศแรกที่เริ่มทําการสํารวจภาวะธุรกิจโดยเริ่มจัดทําในป 1948 และเผยแพรโดยใชชื่อวา ดัชนี ISM Manufacturing :PMI ตอมาในป 1957 ญี่ปุนก็เริ่มจัดทํา TANKAN Survey สําหรับประเทศในกลุมยุโรปก็มี อังกฤษจัดทํา CBI Quarterly Industrial Trends Survey ในป 1958 และ ในป 1997 สหภาพยุโรปจัดทํา Markit Manufacturing PMI โดยในการสํารวจของประเทศดังกลาวขางตนจะสอบถามผูจัดการฝายจัดซื้อ (Purchasing Manager) ของบริษัทตางๆ ในประเทศ หรือกลุมประเทศนั้นๆ ถึงภาวะธุรกิจปจจุบัน มีคําถามหลักประกอบดวย คําสั่งซื้อ การผลิต การจางงาน Supplier Deliveries และ สินคาคงคลัง

Table 1: Comparison of Business Tendency Surveys Countries U.S. Japan UK Eurozone

Business Tendency Survey

ISM Manufacturing PMI

TANKAN Survey CBI Industrial Trends Survey

Markit Manufacturing PMI

Year of Conduction

1948 1957 1958 1997

Sample Size 400 firms 11,000 firms 1,500 firms 3,000 firms Conducted by Institute of Supply

Management (ISM) Bank of Japan (BOJ) The Confederation of

British Industry's Mission: CBI

Markit Financial Information Services Company

Break-even Point Unchanged = 50 Unchanged = 0 Unchanged = 0 Unchanged = 50 Reported Index Composite index

with 5 components: 1. New Order 2. Production 3. Employment 4. Supplier Deliveries 5. Inventory

Individual indices: 1. Business Conditions 2. Supply and Demand

Conditions, Inventories and Prices

3. Sales and Current Profits

4. Fixed Investment 5. Fixed Investment of

Financial Institutions 6. Employment

Corporate Finance

Individual indices: 1. Exports 2. Output 3. Prices 4. Costs 5. Investment

Intentions 6. Business Confidence 7. Capacity Utilisation

Composite index with 5 components: 1. Order Books 2. Output 3. Employment 4. Suppliers’ deliveries

Times 5. Stock of Purchase

Weight Applied Equal weights* - - Unequal weights Note: *The U.S. PMI was calculated with different weights for each component until the release of January PMI 2009. The

previous weights were assigned as followings: New Order (30%), Production (25%), Employment (20%), Supplier Deliveries (15%) and Inventory (10%).

Source: ISM Report on Business Tankan Summary 141th Short-term Economic Survey of Enterprise in Japan (2009) CBI Quarterly Industrial Trends Survey Markit Eurozone Manufacturing PMI

สําหรับการนําเสนอผลการสํารวจนั้น ในกรณีของสหรัฐฯ และสหภาพยุโรปไดจัดทําขอมูลใหอยูในรูปของดัชนีรวม (Composite Index) โดยดัชนีของสหรัฐฯ มีการใหน้ําหนักเทากันทุกองคประกอบซึ่งแตกตางจากสหภาพยุโรป



สวนอังกฤษและญี่ปุน Tankan Survey ที่นอกจากจะมีคําถามที่แตกตางจากประเทศอ่ืนๆ แลวยังมีการนําเสนอผลการสํารวจแยกกันในแตละองคประกอบโดยไมมีการคํานวณเปนดัชนีรวม5 (ตารางที่ 1) 2.2 การสํารวจภาวะทางธุรกิจในประเทศไทย

ในประเทศไทยมี 3 หนวยงานที่จัดทําการสํารวจภาวะธุรกิจ ไดแก 1) ดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจ (Business Sentiment Index: BSI) เริ่มจัดทําป 1999 โดย ธปท. ซึ่งสอบถามผูประกอบการทั้งภาคการผลิต ภาคการคา และบริการ ประมาณ 800 รายทั่วประเทศ 2) ดัชนีความเชื่อมั่นภาคอุตสาหกรรม (Thai Industries Sentiment Index: TISI) เริ่มจัดทําในป 2002 โดยสภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทยสอบถามผูประกอบการที่เปนสมาชิกประมาณ 1,000 รายจากภาคอุตสาหกรรม ซึ่ง ดัชนี TISI สามารถเทียบไดกับ Manufacturing PMI และ 3) ดัชนีความเชื่อมั่นผูประกอบการภาคการคาและบริการ (Trade and Service Sentiment Index: TSSI) เริ่มจัดทําในป 2005 โดยสํานักงานสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) รวมกับสํานักดัชนีเศรษฐกิจการคา กระทรวงพาณิชย สอบถามผูประกอบการในภาคการคาและบริการประมาณ 2,400 ราย

Table 2: Comparison among Business Tendency Surveys in Thailand Business Tendency Survey

Business Sentiment Survey

Thai Industries Sentiment Index

Trade and Service Sentiment Index

BSI TISI TSSI

Year of Conduction 1999 2002 2005

Sample Size 800 firms 1,000 firms 2,400 firms

Conducted by The Bank of Thailand (BOT)

The Federation of Thai Industries (FTI)

The office of Small and Medium Enterprises Promotion (OSMEP)

Break-even Point Unchanged = 50 Unchanged = 100 Unchanged = 50

Reported Index Composite index with 6 components: 1. Total Order Books 2. Production 3. Production Cost 4. Performance 5. Investment 6. Employment

Composite index with 5 components: 1. Total Order Books 2. Production 3. Production Cost 4. Performance 5. Sales

Composite index with 5 components: 1. Sales 2. Profit 3. Cost of Business 4. Investment 5. Employment

Weight Applied Equal weights Equal weights Equal weights

Source: Business Sentiment Survey, Bank of Thailand Thai Industries Sentiment Index, The Federation of Thai Industries (FTI) Trade and Service Sentiment Index, The office of Small and Medium Enterprises Promotion

(OSMEP)

5 ในการคํานวณดัชนีการกระจาย หรือ Diffusion Index นั้น มี 2 รูปแบบ ดังนี้ 1) คํานวณจากรอยละของผูตอบ “ดีขึ้น” และ “คงเดิม” โดยดัชนี = (100 x รอยละของผูตอบ “ดีขึ้น”) + (50 x รอยละของผูตอบ “คง

เดิม”) + (0 x รอยละของผูตอบ “แยลง”) การคํานวณวิธีนี้จะมีคากลางอยูที่ 50 ดังเชน ดัชนี PMI โดยถาดัชนีที่มากกวา 50 สะทอนภาวะธุรกิจที่ดีขึ้น ขณะที่ดัชนีที่นอยกวา 50 จะสะทอนภาวะธุรกิจที่เลวลง

2) คํานวณจากรอยละของผูตอบ “ดีขึ้น” และ “แยลง” โดยดัชนี = (รอยละของผูตอบ “ดีขึ้น”) - (รอยละของผูตอบ “แยลง”) วิธีนี้ดัชนีจะมีคากลางอยูที่ 0 ดังเชน TANKAN Survey ถาดัชนีมีคาเปนบวกจะสะทอนถึงการปรับตัวไปในทิศทางที่ดีขึ้น แตถาดัชนีมีคาเปนลบจะสะทอนถึงการปรับตัวในทิศทางที่แยลง



นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายหนวยงานที่ทําการสํารวจภาวะทางธุรกิจ อาทิ CEO Survey รายไตรมาสที่จัดทําโดยตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทย ซึ่งทําการสอบถามบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพยจํานวน 137 บริษัทใน 8 ภาคอุตสาหกรรม เก่ียวกับภาพรวมทางเศรษฐกิจ การดําเนินธุรกิจและการจางงาน การบริโภค การลงทุน การสงออก ปญหาสภาพคลอง ปญหาเงินฝด และมุมมองทางเศรษฐกิจ-การเมืองตอรัฐบาลในปจจุบัน และการสํารวจดัชนีความเชื่อมั่นของผูประกอบการธุรกิจพัฒนาที่อยูอาศัยรายไตรมาส ซึ่งจัดทําโดยศูนยขอมูลอสังหาริมทรัพย (REIC) ครอบคลุมผูประกอบการทั้งในตลาดหลักทรัพยและนอกตลาดหลักทรัพยประมาณ 150 ราย สอบถามเก่ียวกับยอดขาย การลงทุน การจางงาน และมุมมองตอสถานการณในปจจุบัน

ความแตกตางของการสํารวจภาวะธุรกิจของ ธปท. เทียบกับตางประเทศ คือ 1) ในการสํารวจของไทยนั้นมีการสอบถามถึงการคาดการณภาวะธุรกิจในอีก 3 เดือนขางหนา และ 6 เดือนขางหนาสําหรับการสํารวจดัชนีความเชื่อมั่นของผูประกอบการธุรกิจพัฒนาที่อยูอาศัย และ 2 ) ขอมูลที่ทําการเผยแพรนั้นเปนขอมูลที่มิไดมีการปรับฤดูกาล (Seasonally Adjusted)6

อยางไรก็ตาม แมวาในประเทศไทยจะมีหลายหนวยงานที่จัดทําดัชนีดังกลาว แตจากการเปรียบเทียบดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจ (BSI) ดัชนีความเชื่อมั่นภาคอุตสาหกรรม (TISI) และดัชนีความเชื่อมั่นผูประกอบการภาคการคาและบริการ (TSSI) พบวามีทิศทางการเคลื่อนไหวที่สอดคลองกัน (รูปที่ 1 – 2) และจากการทดสอบสหสัมพันธ (Correlation Analysis) พบวามีความสัมพันธในทิศทางเดียวกันคอนขางสูง โดยคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธของดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจ (BSI) และดัชนีความเชื่อมั่นภาคอุตสาหกรรม (TISI) ทั้งดัชนีในเดือนปจจุบันและดัชนีในอีก 3 เดือนขางหนาอยูระหวาง 0.8 - 0.9 ขณะที่ดัชนีทั้ง 2 มีความสัมพันธกับดัชนีความเชื่อมั่นผูประกอบการภาคการคาและบริการ (TSSI) ต่ํากวา เนื่องจากกลุมตัวอยางครอบคลุมเฉพาะผูประกอบการขนาดกลางและเล็กที่อยูในภาคการคาและบริการ โดยคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธอยูระหวาง 0.6 - 0.7

6 จากผลการทดสอบทางสถิติของธนาคารแหงประเทศไทย พบวา ดัชนี BSI ไมไดรับผลกระทบจากปจจัยฤดูกาลอยางมีนัยสําคัญ

20

60

100

140

30

40

50

60

Jan 2007

Jul Jan 2008

Jul Jan 2009

Jul Jan 2010

Jul

BSI TSSI TISI (RHS)Figure 1: Current BSI, TISI, and TSSI

Index

Source: Bank of Thailand, The Federation of Thai Industries, and The office of Small and Medium Enterprises Promotion.

Index

20

60

100

140

30

40

50

60

Jan 2007

Jul Jan 2008

Jul Jan 2009

Jul Jan 2010

Jul

Expected BSIExpected TSSIExpected TISI (RHS)

Figure 2: 3-month Expected BSI, TISI, and TSSIIndex

Source: Bank of Thailand, The Federation of Thai Industries, and The office of Small and Medium Enterprises Promotion.

Index



2.3 การติดตามภาวะเศรษฐกิจโดยใชดัชนีความเชื่อม่ัน

ในหลายประเทศไดนําดัชนีความเชื่อมั่นมาชวยในการประมาณการภาวะเศรษฐกิจ7 รวมทั้งใชเปนเครื่องชี้สําหรับวัฏจักรเศรษฐกิจ (Business Cycle)8 ซึ่งดัชนี BSI ของ ธปท. ก็มีคุณลักษณะนี้เชนกัน (รูปที่ 3) นอกจากนี้ ดัชนีความเชื่อมั่นมักจะมีความสัมพันธกับการขยายตัวของเครื่องชี้เศรษฐกิจที่วัดโดยเทียบกับระยะเดียวกันปกอน (%YoY) มากกวาแบบเดือนตอเดือน (%MoM) ทั้งที่ลักษณะคําถามเปนการถามเปรียบเทียบกับเดือนกอนหนา9

จากการทดสอบทางสถิติถึงความสัมพันธระหวางดัชนี BSI กับเครื่องชี้เศรษฐกิจมหภาค อาทิ ดัชนีผลผลิตภาคอุตสาหกรรม การลงทุนภาคเอกชน และการขยายตัวทางเศรษฐกิจ โดยคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ (Cross Correlation) อยูระหวาง 0.5 – 0.7 ซึ่งสูงกวาดัชนีความเชื่อมั่นภาคอุตสาหกรรม (TISI) และดัชนีความเชื่อมั่นผูประกอบการภาคการคาและบริการ (TSSI) โดยมีความสามารถในการชี้นําอยูที่ 2 – 5 เดือน เนื่องจากดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจ (BSI) มีความครอบคลุมสาขาการผลิตมากกวา (รูปที่ 4 - 6)

7 Trebing, Michael E., “What’s Happening in Manufacturing: Survey Says…”, Business Review, September/October 1998 8 Abberger, Klaus, “The Use of Qualitative Business Tendency Surveys for Forecasting Business Investment in Germany”,

IFO Working Paper No. 13, June 2005 9 จากการทดสอบความสัมพันธของดัชนี PMI และ Industrial Production (IP) ของสหรัฐฯ สหภาพยุโรป และอังกฤษ ก็ไดผล

เชนเดียวกัน

-20

-10

0

10

20

30

30

40

50

60

70

80

2001 2003 2005 2007 2009

BSI PII (RHS)

Figure 4.3: Current BSI and Private Investment

Index

Source: NESDB and Bank of Thailand.

%YoY

-30

-15

0

15

30

45

30

40

50

60

70

80

2001 2003 2005 2007 2009

BSI MPI (RHS)

Figure 4.2: Current BSI and MPI Growth

Index

Source: The Office of Industrial Economics and Bank of Thailand.

%YoY

-10

-5

0

5

10

15

30

40

50

60

70

80

2000 2002 2004 2006 2008 2010

BSI GDP (RHS)

Figure 4..1: Current BSI and GDP

Index

Source: NESDB and Bank of Thailand.

%YoY

-10

-5

0

5

10

30

35

40

45

50

55

60

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Expected BSI Current BSI CEI (RHS)

Figure 3: Current and Expected BSI and Coincident Economic Indicator (CEI)

Index

Source: Bank of Thailand.

% YoY



นอกจากนี้ ผลการทดสอบคาBreak-even Point ของดัชนี BSI รวมเทียบกับอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจอยูที่ 40.3 เชนเดียวกับ ภาคอุตสาหกรรมที่อยูที่ 41.9 ทั้งที่เปนภาคที่มีจํานวนตัวอยางมากที่สุด (ตารางที่ 3) ซึ่งคาดังกลาวมีความแตกตางจากระดับเชื่อมั่นที่ 50 (Unchanged) ถึงรอยละ 20 สะทอนวาผูประกอบการสวนใหญมองเศรษฐกิจไปในแงลบ เมื่อเศรษฐกิจโดยทั่วไปอยูในภาวะทรงตัวหรือไมไดปรับตัวดีข้ึนอยางชัดเจน ทําให Break-even point ของ BSI อยูในระดับต่ํากวารอยละ 50 (รูปที่ 3) ซึ่งหากเปรียบเทียบกับ Business Outlook Survey ที่จัดทําโดย Federal Reserve Bank of Philadelphia10 คา Break-even Point มีความแตกตางจากระดับเชื่อมั่นเพียงรอยละ 2 เทานั้น

10 Trebing, Michael E., “What’s Happening in Manufacturing: Survey Says…”, Business Review, September/October 1998

-45

-30

-15

0

15

30

45

35

40

45

50

55

60

65

2005 2006 2007 2008 2009 2010

TSSI MPI (RHS)

Figure 6.2: Current TSSI and MPI

Index

Source: The Office of Industrial Economics and The Office of Small and Medium

Enterprises Promotion.

%YoY

-15

-10

-5

0

5

10

15

35

40

45

50

55

60

65

2005 2006 2007 2008 2009 2010

TSSI GDP (RHS)

Figure 6.1: Current TSSI and GDP Growth

Index

Source: NESDB and The Office of Small and Medium Enterprises Promotion.

%YoY

-30

-20

-10

0

10

20

30

55

70

85

100

115

130

145

2005 2006 2007 2008 2009 2010

TISI PII (RHS)

Figure 5.3: Current TISI and Private Investment

Index

Source: NESDB and The Federation of Thai Industries.

%YoY

-30

-20

-10

0

10

20

30

35

40

45

50

55

60

65

2005 2006 2007 2008 2009 2010

TSSI PII (RHS)

Figure 6.3: Current TSSI and Private Investment

Index

Source: NESDB and The Office of Small and Medium Enterprises Promotion.

%YoY

-45

-30

-15

0

15

30

45

55

70

85

100

115

130

145

2005 2006 2007 2008 2009 2010

TISI MPI (RHS)

Figure 5.2: Current TISI and MPI

Index

Source: The Office of Industrial Economics and The Federation of Thai Industries.

%YoY

-15

-10

-5

0

5

10

15

55

70

85

100

115

130

145

2005 2006 2007 2008 2009 2010

TISI GDP (RHS)

Figure 5.1: Current TISI and GDP

Index

Source: NESDB and The Federation of Thai Industries.

%YoY



Table 3: Simple Regression Result between GDP Growth and Current BSI

Sector Constant (p-value)

Diffusion Index Coefficients

(p-value)

Adjusted R2

Break-even Point*

GDP -35.7947 (0.001)

0.8879 (0.000)

0.449 40.31

Manufacturing -67.076 (0.000)

1.601 (0.000)

0.525 41.90

Construction -12.289 (0.000)

0.322 (0.176)

0.049 38.21

Infrastructure -28.693 (0.000)

0.675 (0.000)

0.542 42.53

Financial 2.284 (0.604)

0.063 (0.475)

-0.029 -36.53

Trade -8.914 (0.287)

0.264 (0.192)

0.043 33.76

Transportation -17.316 (0.161)

0.410 (0.103)

0.094 42.28

Note: * Break-even point is defined as the level of the diffusion index consistent with no change in the underlying official statistic according to the regression model. It is equivalent to the negative of the ratio of the estimated intercept and slope coefficient.

Source: Authors’ Calculation

3. ปญหาที่พบในการสํารวจในปจจุบันและการปรับปรุงการสํารวจดัชนีความเชื่อม่ันทางธุรกิจ

แมวาดัชนี BSI ของ ธปท. จะมีความสัมพันธกับเครื่องชี้ในระดับมหภาคในเกณฑปานกลาง แตมีความสามารถในการใชเปนดัชนีชี้นําในระยะสั้น ซึ่งสามารถอธิบายอัตราการเปลี่ยนแปลงของ GDP ไดดีระดับหนึ่ง โดยเฉพาะเมื่อยามเกิดความผันผวนทางเศรษฐกิจ และความไมมั่นคงทางการเมือง แตปญหาที่พบจากการสํารวจของ ธปท. ไดแก

1) การที่อัตราการตอบกลับที่อยูในระดับต่ํา คือ ประมาณรอยละ 60 ซึ่งถือวาคอนขางต่ําหากเทียบกับการสํารวจแบบเดียวกันของประเทศในกลุม OECD ที่อัตราตอบกลับสูงถึงรอยละ 80 และ 2) การกระจายตัวของกลุมตัวอยางที่มีความแตกตางกับสัดสวนกิจกรรมที่เกิดข้ึนในเศรษฐกิจ เชน กลุมตัวอยางที่ตอบแบบสอบถามในภาคอุตสาหกรรมมีสัดสวนเกือบรอยละ 70 เทียบกับสัดสวนใน GDP ที่อยูที่รอยละ 50 3) การที่จํานวนตัวอยางในบางภาคเศรษฐกิจมีนอยเกินไปจนไมสามารถสะทอนภาวะเศรษฐกิจไดจริง เชน กลุมตัวอยางในภาคขนสง การเงิน และโครงสรางพ้ืนฐาน (ตารางที่ 4) เปนผลใหสัดสวนของการกระจายตัวของขนาดตัวอยางมี

Table 4: BSI and GDP classified by Business Sector Firms in

survey Respond GDP*

No. Share (%)

No. Rate (%)

Share (%)

Share (%)

Total 865 100 535 61.8 100.0 100.0 Manufacturing 552 63.8 347 40.1 64.9 48.4 Infrastructure 16 1.8 11 1.3 2.1 4.4 Construction 46 5.3 27 3.1 5.0 2.8 Trade 148 17.1 111 12.8 20.7 17.5 Transportation 35 4.0 13 1.5 2.4 12.2 Financial 31 3.6 13 1.5 2.4 4.9 Others 37 4.3 13 1.5 2.4 9.7 Note: * Share of Real GDP in 2009 excluded agricultural,

mining Public Administration Education and Private household sectors

Source: National Economic and Social Development Board Business Sentiment Survey, October 2010, BOT.



ความคลาดเคลื่อนสูง (Error ratio) รวมถึงคา Break-even point ในบางสาขาเศรษฐกิจที่ไมมีนัยสําคัญทางสถิติ เชน ภาคกอสรางและอสังหาริมทรัพย ภาคการบริการทางการเงิน ภาคการคา และภาคขนสงและคมนาคม

ธปท. ไดตระหนักถึงปญหาที่เกิดข้ึนจึงดําเนินการปรับปรุงกลุมตัวอยางที่ทําการสํารวจเพ่ือใหเปนไปตามมาตรฐานและหลักการทางสถิติ โดยอาศัยแนวคิดหลักจากการกําหนดขนาดตัวอยางของการสํารวจดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจหรือ TANKAN ของธนาคารกลางประเทศญี่ปุน11 คือ การกําหนดขนาดตัวอยางในแตละภาคธุรกิจใหมีความคลาดเคลื่อนไมเกินระดับ Error ratio12 ที่กําหนด

ในการกําหนดขนาดตัวอยางที่ทําการปรับปรุงนี้ เบ้ืองตนใชเทคนิคการสุมตัวอยางแบบชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) ซึ่งกําหนดใหภาคธุรกิจเปนชั้นภูมิ (Stratum) และบริษัทเปนหนวยตัวอยาง (Sample) โดยประชากรที่อยูในชั้นภูมิใดมีจํานวนนอยกวา 5 รายจะไมนําประชากรจากชั้นภูมินั้นมาคํานวณขนาดตัวอยาง สําหรับในการคํานวณขนาดตัวอยางในแตละชั้นภูมิใชวิธีการตามแนวคิดของ TANKAN โดยวัดความคลาดเคลื่อนจากความผันแปรของทุนจดทะเบียนในแตละประเภทธุรกิจ ซึ่งกําหนดใหคาความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได อยูที่รอยละ 20 เพ่ือมิใหเปนภาระตอการสํารวจรายเดือน

ฐานขอมูลของประชากรที่ใชในการสํารวจแบงออกเปน 2 ชั้นภูมิคือ ภาคการผลิตและภาคธุรกิจที่มิใชการผลิต ซึ่งประกอบดวยชั้นภูมิยอย คือ ภาคการคา การบริการ สาธารณูปโภค ขนสงและคมนาคม กอสรางและอสังหาริมทรัพย และการบริการทางการเงิน โดยเปนกลุม

บริษัทขนาดกลางและใหญที่มีรายชื่ออยูในกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย และมีฐานเงินทุนจดทะเบียนตั้งแต 50 ลานบาทข้ึนไป13 มีทั้งสิ้น 19,114 ราย (รายละเอียดเพ่ิมเติมโปรดดูภาคผนวก 1) ซึ่งจากหลักการสุม

11 Bank of Japan, “Sample Design and Sample Maintenance of TANKAN”, Research and Statistics Department Bank of

Japan, June 7, 2004 12 퐸푟푟표푟 푟푎푡푖표 =

푆푡푎푛푑푎푟푑 푑푒푣푖푎푡푖표푛 표푓 푆푎푚푝푙푒 푚푒푎푛 = ∑ 푤

푃표푝푢푙푎푡푖표푛 푚푒푎푛 = 푤 푌

푁 : 푛푢푚푏푒푟 표푓 푝표푝푢푙푎푡푖표푛 푒푛푡푒푟푝푟푖푠푒푠 푖푛 푠푡푟푎푡푢푚 푖 푛 : 푛푢푚푏푒푟 표푓 푠푎푚푝푙푒 푒푛푡푒푟푝푟푖푠푒푠 푖푛 푠푡푟푎푡푢푚 푖 푌 : 푝표푝푢푙푎푡푖표푛 푚푒푎푛 푖푛 푠푡푟푎푡푢푚 푖 휎 : 푝표푝푢푙푎푡푖표푛 푣푎푟푖푎푛푐푒 푖푛 푠푡푟푎푡푢푚 푖 푤 : 푟푎푡푖표 표푓 푁 푡표 푛푢푚푏푒푟 표푓 푝표푝푢푙푎푡푖표푛 퐿: 푛푢푚푏푒푟 표푓 푠푡푟푎푡푎 푖푛 푝표푝푢푙푎푡푖표푛

13 กําหนดตามกฏกระทรวง วาดวยการกําหนดจํานวนการจางงานและมูลคาสินทรัพยถาวรของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม แตเนื่องจากขอมูลประชากรที่รวบรวมจากกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย ในปจจุบันไมครอบคลุมขอมูลเก่ียวกับการจางงาน และสินทรัพยถาวร จึงใชทุนจดทะเบียนในการแบงขนาดบริษัท ตามมูลคาของสินทรัพยถาวร

Table 5: Sample Design Sector No. of

Population No. of Sample New Old

Manufacturing 6,383 621 551 Non-Manufacturing 12,731 879 314 Total 19,114 1,500 865 Source: Bank of Thailand.



ตัวอยางขางตนพบวา ขนาดตัวอยางที่ตองสํารวจทั้งสิ้น 606 ราย แบงออกเปนภาคการผลิต 213 ราย และภาคธุรกิจที่มิใชการผลิต 393 ราย ปรับดวยอัตราตอบกลับเฉลี่ยที่รอยละ 57 จะไดจํานวนที่ตองสงแบบทั้งสิ้น 1,500 ราย ครอบคลุมบริษัทที่ทําการสํารวจเดิมจํานวน 865 ราย (ตารางที่ 5)

สําหรับการสุมคัดเลือกบริษัทใหมเพ่ิมเติมจากรายเ ดิม ทํ าการสุ มด วย วิธี สุ ม แบบง าย ( Simple Random) โดยกลุมตัวอยางที่ปรับปรุงข้ึนใหมนี้มีสัดสวนของทุนจดทะเบียนตอทุนจดทะเบียนรวมทั้งประชากร คิดเปนรอยละ 34.8 แบงออกเปนสัดสวนของทุนจดทะเบียนภาคการผลิตรอยละ 9.5 และภาคธุรกิจที่มิใชการผลิตรอยละ 25.3

ทั้งนี้ ธปท. ไดเริ่มกลุมตัวอยางชุดใหมในการสํารวจความเชื่อมั่นทางธุรกิจตั้งแตเดือนมกราคม 2010 เพ่ือใหสามารถเปรียบเทียบผลการสํารวจที่ไดจากกลุม

ตัวอยางชุดใหมเปรียบเทียบกับกลุมตัวอยางเดิม (ตารางที่ 6) ซึ่งจากการทดสอบทางสถิติ (Independent t – test) พบวา ดัชนีจากกลุมตัวอยางเดิมและกลุมตัวอยางใหมทั้งดัชนีความเชื่อมั่นในเดือนปจจุบันและดัชนีความเชื่อมั่นในอีก 3 เดือนขางหนา ไมมีความแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่นรอยละ 95 รวมทั้ง มีความสัมพันธไปในทิศทางเดียวกันดัชนีที่ไดจากตัวอยางชุดเดิม จึงสามารถใชขอมูลอนุกรมเวลาตอจากตัวอยางชุดเดิมได โดยการเผยแพรผลการสํารวจชุดใหมนี้จะทําการเผยแพรตอเนื่องจากชุดเดิมตั้งแตเดือนพฤศจิกายน 2010 เปนตนไป14

14 http://www.bot.or.th/Thai/EconomicConditions/Thai/Index/Pages/bsi.aspx

Table 6: Comparison of BSI Series BSI Current 3-Month Expected

Old Sample

New Sample

Old Sample

New Sample

January 2010 50.4 50.6 56.4 56.7 February 51.3 51.8 57.3 57.2 March 55.7 55.7 53.5 53.7 April 46.0 46.8 55.3 55.2 May 49.9 49.9 55.5 55.2 June 52.1 52.3 55.4 55.9 July 50.4 51.6 55.7 56.6 August 50.3 50.8 56.7 56.7 September 50.6 51.6 56.0 56.3 October 50.0 51.3 54.6 55.5 Source: Bank of Thailand



เอกสารอางอิง Abberger, Klaus, “Qualitative Business Surveys and the Assessment of Employment: A Case study for

Germany”, IFO Working Paper No. 11, June 2005.

Abberger, Klaus, “The Use of Qualitative Business Tendency Surveys for Forecasting Business Investment in Germany”, IFO Working Paper No. 13, June 2005.

Bank of Japan, “Sample Design and Sample Maintenance of TANKAN”, Research and Statistics Department Bank of Japan, June 7, 2004.

Barnes, Sebastian and Colin Ellis, “Indicators of short-term movements in business investment”, Bank of England Quarterly Bulletin: Spring 2005.

Bruno, Giancarlo and Claudio Lupi, “Forecasting Euro-area Industrial Production using (mostly) Business Surveys data”, ISAE Istituto di Studi e Analisi Economica, March 2003.

Getz, Patricia M. and Mark G. Ulmer, “Diffusion indexes : a barometer of the economy”, Monthly Labor Review, April 1990.

Harris, Ethan S., “Tracking the Economy with the Purchasing Managers’ Index”, FRBNY Quarterly Review, Autumn 1991.

Keeton, William R. and Michael Verba, “What can regional manufacturing surveys tell us? – Lessons from the Tenth district”, Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review, Third Quarter 2004.

Lindström, Tomas, “Qualitative Survey Reponses and Production over the Business Cycle”, November 23, 2000.

Nakamura, Leonard and Michael Trebing, “What does the Philadelphia Fed’s Business Outlook Survey say about Local Activity?”, Research Rap, December 2008.

OECD Statistics, “Business Tendency Surveys : A Handbook”, 2003.

Trebing, Michael E., “What’s Happening in Manufacturing: Survey Says…”, Business Review, September/October 1998.

รายงานดัชนีความเช่ือม่ันทางธุรกิจ (Business Sentiment Index), ธนาคารแหงประเทศไทย

สมศจี ศิกษมัต, “ดัชนีความเช่ือม่ันทางธุรกิจของธนาคารแหงประเทศไทย”, ธนาคารแหงประเทศไทย

สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาต ิ

สํานักงานสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม

สํานักดัชนีเศรษฐกิจการคา กระทรวงพาณิชย

สภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย



ภาคผนวก 1

1. ประชากรและนิยามประชากร

ประชากรที่ใชในการสํารวจดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจของไทย ในอดีตสวนใหญเปนบริษัทที่อยูในตลาดหลักทรัพยและกระทรวงอุตสาหกรรมซึ่งไมไดเจาะจงแหลงที่มาอยางชัดเจน การปรับปรุงขนาดตัวอยางใหมนี้ ไดทําการปรับปรุงแหลงที่มาของประชากร โดยกําหนดใหประชากรที่ใชในการสํารวจมีแหลงที่มาจากกลุมบริษัทขนาดกลางและใหญ ที่มีรายชื่ออยูในกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย ป 2551 และมีฐานเงินทุนจดทะเบียนตั้งแต 50 ลานบาทข้ึนไปตามนิยามที่บัญญัติไวโดยกระทรวงอุตสาหกรรม ซึ่งมีจํานวนทั้งสิ้น 19,114 ราย แบงออกเปนภาคการผลิตจํานวน 6,383 ราย และภาคธุรกิจที่มิใชการผลิตจํานวน 12,731 ราย รายละเอียดแยกตามประเภทธุรกิจไดดังนี้

ตารางที่ 1: แสดงจํานวนบริษัทแยกตามประเภทธุรกิจในแตละภาคธุรกิจ ประเภทธุรกิจ จํานวนบริษัท รวม 19,114 ภาคการผลิต 6,383 ธุรกิจผลิตอาหาร เครื่องด่ืมและยาสูบ 986 ธุรกิจผลิตสิ่งทอสิ่งถักและเครื่องแตงกาย 709 ธุรกิจผลิตภัณฑไม และเครื่องเรือน 147 ธุรกิจผลิตภัณฑกระดาษ และการพิมพ 335 ธุรกิจผลิตภัณฑเคมี ปโตรเลียม ยางและพลาสติก 1,271 ธุรกิจการผลิตอโลหะ เครื่องดินเผา และผลิตภัณฑแกว 321 ธุรกิจการผลิตเหล็ก เหล็กกลา และผลิตภัณฑโลหะขั้นมูลฐาน 1,183 ธุรกิจการผลิตเครื่องจักร อุปกรณ และผลิตภัณฑโลหะ 1,080 ธุรกิจหัตถกรรมอื่น ๆ 351 ภาคธุรกิจที่มิใชการผลิต 12,731 ธุรกิจการคาสง 2,046 ธุรกิจการคาปลีก 1,370 ธุรกิจประเภทสาธารณูปโภค 156 ธุรกิจกอสราง 1,271 ธุรกิจอสังหาริมทรัพยเพื่อการใหเชา 3,189 ธุรกิจการขนสงและการคมนาคม 739 ธุรกิจที่เก่ียวของกับการบริการทางการเงิน 1,293 ธุรกิจโรงแรมและภัตตาคาร 1,336 ธุรกิจดานอสังหาริมทรัพย การใหเชาและกิจกรรมทางธุรกิจ 759 ธุรกิจดานสุขภาพและงานสังคมสงเคราะห 259 ธุรกิจเก่ียวกับนันทนาการ วัฒนธรรม และการกีฬา 313 ที่มา: กรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย



2. โครงสรางแบบสอบถาม

แบบสอบถามสําหรับการสํารวจดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจมีจํานวน 14 คําถาม ซึ่งไดออกแบบใหครอบคลุมประเด็นสําคัญตางๆอยางกระชับ เขาใจงาย รวมทั้งสามารถตรวจสอบความสอดคลองของคําถามแตละขอได โดยคําถามที่นํามาใชในการคํานวณคาดัชนีมี 6 ขอ คือ 1) ผลประกอบการของบริษัท (กําไร – ขาดทุน) 2) การผลิต/การคาและการบริการ 3) การจางงาน 4) การลงทุน 5) ตนทุนประกอบการ และ 6) คําสั่งซื้อทั้งหมด ซึ่งคําถามเหลานี้สามารถใชเปนเครื่องชี้ถึงสถานภาพทางธุรกิจ และสภาวะเศรษฐกิจ สวนคําถามอ่ืนที่นอกเหนือจากนี้สามารถใชในการตรวจสอบและอธิบายการเคลื่อนไหวของคาดัชนี ทั้งนี้ นอกจากการสอบถามภาวะธุรกิจในปจจุบันแลว ยังมีการสอบถามภาวะธุรกิจในอีก 3 เดือนขางหนาเพ่ือสะทอนมุมมองของผูประกอบการตอภาวะเศรษฐกิจในอนาคตอีกดวย โดยองคประกอบของแบบสํารวจดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจมีรายละเอียดดังนี้ 1) ผลประกอบการโดยทั่วไปของบริษัท (กําไร – ขาดทุน) 2) ปริมาณการผลิต/การคา/การบริการ 3) การจางงานของบริษัท 4) การลงทุนของบริษัท 5) คําสั่งซื้อทั้งหมด 6) ตนทุนของการประกอบการ

สําหรับคําถามอ่ืนที่มิไดนําไปใชในการคํานวณคาดัชนี แตเปนตัวแปรสําคัญในการชี้แนวโนมเศรษฐกิจ อาทิเชน ราคาขาย กําลังการผลิต และขอจํากัดทางธุรกิจ คําถามเหลานี้สามารถสะทอนการแขงขันของตลาด ทั้งตลาดในประเทศ และตางประเทศที่บริษัทตางๆกําลังเผชิญอยู สําหรับคําถามเรื่องสภาวะการเงิน และเงินเฟอที่คาดการณ จะชวยในการประเมินสภาวการณทางธุรกิจที่เก่ียวโยงไปถึงภาคการเงิน และสภาพคลองในตลาดเงิน



ภาคผนวก 2

stat-horizon · 2014-11-07 ·...

Documents