20

18

1

TuinhulpgidsDie tweede uitgawe van die STIHL-tuingids behandel grasperke:hoe om hulle te versorg, watter produkte die beste resultate gee,en die versorging van masjinerie. Die versorging van ‘n grasperkkan uitdagend wees, maar as jy hierdie maklike geïllustreerdestappe volg, sal jou gras smaraggroen, welig en gesond wees.Hierdie gids word in Engels en isiZulu gepubliseer en dieAfrikaanse en Sesothoweergawes is aanlyn by www.stihl.co.zabeskikbaar.

Gebruik die toets aan die einde van hierdie boekie om te kykhoeveel jy geleer het en soek die antwoorde op die STIHL-webwerf www.stihl.co.za.

Wees op die uitkyk vir die volgende uitgawe in die reeks oor dieinstandhouding van die tuin.

Introduction

Kwytskelding: Hoewel elke poging aangewend is om seker te maak dat die inligting in hierdie boekie korrek is, aanvaar die uitgewer, redakteur endrukker nie aanspreeklikheid vir skade of die gevolge van enige fout of weglating in hierdie boekie nie. Kopiereg bestaan op al die materiaal en dit magnie sonder die toestemming van die uitgewer gereproduseer word nie.Tlhaloso: Leha re lekile ka hohle ho ba le bonnete ba hore dintlha tse bukaneng ena di nepahetse, mophatlalatsi, mohlophisi, kapa mohatisi a keke a jaraboikarabelo bakeng sa kotsi kapa ditlamorao kapa diphoso tse ka bang teng bukaneng ena. Tshireletso ya ditokelo tsa kgatiso e ama dintho tsohle, mme ekeke ya sebediswa ntle le tumello ya mophatlalatsi.

Inleiding Selelekela

Tolvry Mohala o sa lefellweng: 0800 336 996E-pos Imeili: info@stihl.co.za

www.stihl.co.za

Tataiso ya mothusi wa serapengKgatiso ena ya bobedi ya STIHL Tataiso ya Mothusi wa Serapa etobane le jwang: ho bo hlokomela; dihlahiswa tse ka thusanghaholo ho fumana ditlamorao tse ntle; le tlhokomelo yametjhene. Tlhokomelo ya jwang e na le phepetso e kgolo haholo,empa ka morao ho hoba o latele mehato e latelang etsheheditsweng ka ditshwantsho, jwang ba hao bo tla ba botalabo botle, bo shebahale bo phetse haholo. Tataiso ena e tlaphatlalatswa ka Senyesemane le IsiZulu mme dikgatiso tsaseAfrikanse le Sesotho di fumaneha inthaneteng howww.stihl.co.za.

Qetellong ya bukana ena, sebedisa teko ho bona kamoo oithutileng ka teng mme o lekole dikarabo webesaeteng ya STIHL:www.stihl.co.za

Letela kgatiso e latelang sehlopheng ka ho hlokomela serapa.

2

Grasperkinstandhouding Tlhokomelo ya jwang

In die groeiseisoen moet die grasperk minstens een maal perweek gesny word om dit netjies en gesond te hou. ‘n STIHL-Trimmer sal jou gras regknip ook op daardie plekkies waar ‘ngrassnyer nie kan bykom nie.

Kies ‘n trimmer Ho kgetha therimaDaar is ‘n STIHL-trimmer vir elke taak, groot of klein. ’n STIHL-handelaar sal jou kan help om die regte trimmer en die regtesnyers vir die werk te kies.Ho na le STIHL trimmer e etseditsweng mosebetsi ofe kapa.Morekisi wa STIHL o tla kgona ho thusa ho kgetha therima enepahetseng le disebediswa tsa ho kuta tse nepahetseng tsehlokehang bakeng sa mosebetsi.

SnyersNet soos jy die regte trimmer vir die werk sou kies, moet jy ookdie regte snyer kies.

Staal- en karbiedlemme virsirkelsae is uiters sterk en kangebruik word om klein boompieste sny en af te saag.Mahare a sedikadikwe a saga aentsweng ka tshepe le a entswengka khabone le tshepe a matlahaholo bakeng sa hosebedisetswa ho kuta difate tsenyenyane.

Metaallemme is ideaal vir taaigrassoorte en dik plantegroei. ‘nVerskeidenheid lemme isbeskikbaar vir elke bepaalde taak.Mahare a tshepe a loketse haholojwang bo thata le dimela tseteteaneng. Ho na le mefuta emmalwa ya mahare efumanehang e ka lokelangmosebetsi o hlokang ho etswa.

Koppe met termoplastieklemmesoos die STIHL PolyCut-stelsel hetdrie verwyderbare lemme watgeskik is vir ‘n mediumgrootte tuinmet dik gras waarin daar versteektevoorwerpe soos klippe, bottels,draad, ens. kan wees.Dihloohwana tsa mahare tsekgemang le mofuthu tse kang tsaSTIHL PolyCut di na le mahare amararo a sisinyehang mme diloketse ho kuta serapa sa boholobo bohareng bo nang le jwang bobotenya bo ka patang dintho tsekang mafika, mabotlolo, diterata, jj.

Snykoppe soos die STIHLSuperCut-, AutoCut- en TrimCut-stelsel gebruik ‘n nylontou, watideaal is om langs mure enheinings en rondom hindernissete sny.Dihloohwana tse kutang tsejwaloka tsa STIHL SuperCut,AutoCut le TrimCut di sebedisathapo ya naelone eo e leng yona eloketseng haholo ho kuta kathoko ho mabota, mekwallo le hopotoloha dintho.

Nakong ya selemo ya ho mela, jwang bo hloka ho pongwabonyane hang ka beke ho bo boloka bo boheha mme bophetse. STIHL Trimmer e tla thusa ho kuta lono ya haohantle, mmoho le dibaka tseo tse boima ho fihlellwa kemotjhene wa ho kuta.

Disebediswa tsa ho kutaJwaloka ha o ka kgetha therima e nepahetseng bakeng samosebetsi, o hloka ho kgetha disebediswa tsa ho kuta tseloketseng.

3

Stap 3: Bring die verlangde snyer en korrekte skerm aan en draaidie moer vas.Mohato wa 3. Palamisa sesebediswa se kutang se hlokwang lesesireletsi se nepahetseng mme o tiise nate.

Grassnywenke� Verwyder potte en tuinmeubels van die grasperk om dit

makliker te maak om die gras te sny.� Moenie voor of na grassny speelgoed of groot

voorwerpe op die gras laat lê nie – na ‘n paar dae salhulle lelike merke laat.

� Loop oor die area voordat jy begin sny en verwyderklippe, bas, takke, gekoude bene en alle ander voorwerpewat die lemme kan beskadig, of wat kan wegspat enbeserings of skade aan eiendom kan veroorsaak.

� Belê in ‘n bollieskoppie en gebruik dit elke dag! Om bo-oordie honde se nalatenskap gras te sny, is baie ongesond enonaangenaam want dit los ‘n slegte reuk en lok vlieë.

� Snystroke tussen beddings en die grasperk, gewoonlik indie vorm van halfpermanente rande of plaveisel watgelyk met die grasperk gelê is, maak dit makliker om diegras te sny en vereenvoudig die instandhouding van rande.

Omruil van snyersDie vervanging van die snyhegstuk aan ‘n STIHL-trimmeromskep dit in ‘n multifunksionele stuk gereedskap wat vir ‘nverskeidenheid snybehoeftes geskik is. Dit word gedoen deurdie volgende maklike stappe te volg:

Stap 1: Sit die trimmer onderstebo op gelyk grond en sluit diesnyer met die sluitpen wat in die gereedskapstel voorsien word.Mohato wa 1. Beha therima e shebile fatshe sebakeng selekalekanang mme o notlele sesebediswa se kutang kalehlokwana le notlelang le fuweng mokotlaneng wa disebediswa.

Stap 2: Draai die monteermoer kloksgewys los met diekombinasiemoersleutel wat voorsien word en verwyder die snyer.Mohato wa 2. Hlephisa nate e lekalekanyang (o e sothelahlakoreng la tshupanako) ka sesebediswa sa teng se fuwengmme o tlose sesebediswa se kutang.

LET WEL: Maak seker dat jy die regte skerm gebruik vir diebetrokke snyer. Verskillende skerms kan vir verskillendesnyers nodig wees. Jou STIHL-handelaar kan vir jou raad gee.HLOKOMELA: Ho eya ka hore o batla ho sebedisa sesebediswasefe, netefatsa hore sesireletsi se nepahetseng se a sebediswa.Disebediswa tse itseng tse kutang di ka hloka disireletsi tsefapaneng. Morekisi wa hao wa STIHL o tla kgona ho ho eletsa.

Ho tjhentjha disebediswaHo tjhentjha dihokelwa tsa ho kuta tsa STIHL trimmer ho etsahore e be sesebediswa sa mesebetsi e mengata e loketsengditlhoko tse mmalwa tsa ho kuta. Sena se ka fihlellwa ka holatela mehato ena e bonolo:

Keletso ya ho kuta lono� Bona hore dipitsana le fanitjhara ya serapa ha di behwe

hodima lono ho etsetsa hore ho be bonolo ho kuta lono.� Seke wa tlohela dibapadisi tsa bana kapa dintho tse

kgolo di beuwe hodima lono, pele e kutwa kapa kamorao ho moo – ka morao ho matsatsi a se makae feeladi tla siya matshwao a mabe.

� Pele o qala ho kuta, tsamaya sebakeng seo mme o nopemajwe, makwati, dithupa, masapo a tshohluweng kedintja le ntho le ha e le efe e ka senyang mahare kapa yahlahisa kotsi kapa ho baka tshenyo ya thepa.

� Ithekele seolla mantle mme o se sebedise letsatsi ka leng!Ho kuta jwang o sehella le se siilweng ke dintja lonongha ho a lokela bophelo bo botle ebile ho hobe kaha hosala ho nkga mme ho hohela ditshintshi.

� ‘Dibaka tsa ho kuta’ tse entsweng hara serapa, tse kabang mahlakore a ho ya ho ile kapa moo hoaheletsweng ka ditene fatshe ho lekalekana le jwang, dietsa hore ho be bonolo ho kuta jwang mme hape hobebofatsa tlhokomelo ya mahlakore.

4

Veiligheid Polokeho

Veiligheidswenke� Die ideale afstand tussen die werker en enige mens en dier

is 15 m.� Handhaaf ‘n veilige snyhoogte want as mens te laag sny,

kan klippe en gruis wegspat en beserings of skade aaneiendom veroorsaak.

� Bly voortdurend bewus van die terrein en tipe plantegroeiwat jy sny.

� Kyk dat al die komponente en veiligheidsmiddele in ‘ngoeie werkende toestand is voordat jy begin sny.

� Inspekteer die snyer dikwels om seker te maak dat dit in ‘ngoeie toestand is en nie vervang hoef te word nie.

Veiligheidsklere en -toerusting is noodsaaklik om beserings tevermy wanneer ‘n trimmer gebruik word.

VeiligheidsklereDiaparo tsapolokeho

Dra altyd handskoene.Ka nako tsohle rwaladikausi tsa matsoho.

Dra altyd sterk klere - langbroeken ‘n hemp, nie lospassendeklere wat verstrengel kan raaknie.Kamehla apara diaparo tsematla. Marikgwe a malelele lehempe – ho se sebediswediaparo tse hlephileng tse katshwasehang metjheneng.

Dra altyd oogbeskermers, d.w.s. ‘n veiligheidsbril of gesigskerm.Kamehla sebedisa disireletsi tsa mahlo, ke hore dikokole tsapolokeho, digalase kapa sethibela lesedi.

Dra altyd oorbeskermers om jougehoor te beskerm.Kamehla sebedisa disireletsi tsaditsebe.

Diaparo le disebediswa tsa polokeho di a hlokeha ho thibelakotsi ha motho a sebedisa therima.

Keletso ya Polokeho� Hantlentle motho ya kutang jwang o lokela ho ba

sebaka sa 15m ho tloha moo ho nang le motho e mongkapa phoofolo.

� Seke wa sehela fatshe haholo, kaha seo se ka etsa horemajwe le tshila di bake kotsi kapa tshenyo ya thepa.

� Dula o hlokometse ka nako tsohle sebaka le mofuta wadimela tseo o di kutang.

� Hlokomela hore dikarolo tsohle le dintho tsa polokehodi boemong bo botle ba tshebediso pele oqala ka ho kuta.

� Lekola sesebediswa sa ho kuta kgafetsa ho netefatsahore se boemong bo botle ba tshebediso mme ha hohlokehe hore ho fumanwe se seng.

Dra altyd werkskoene of -stewels met glyvaste sole.Kamehla rwala dieta tsa mosebetsi kapa dibutshe tse nang ledisolo tse sa thelleng.

5

Wenk: Gebruik ‘n STIHLBlower om grassnyselsvan paadjies en opritteaf te blaas.KELETSO: SebedisaSTIHL Blower hobutswela jwang bosehuweng ho tlohahohle moo bo sahlokweng teng.

Snoei Ho therima

SnoeiDie korrekte tegnieke sal verseker dat jy gerieflik werk.

Gebruik ‘n snykop met nylontou om tot teenaan hindernisse soosbome te sny sonder om hulle te beskadig.Sebedisa hloohwana ya ho kuta e nang le mohala wa naelone hokuta ho ya hodimo ho fihlella dintho tse thibelang tse kangdifate ntle le ho di senya.

Wenke vir trimwerkKeletso ya ho therima

Sit die harnas reg aan.Hokela hanese ka tsela e nepahetseng.

Verstel die harnas en handvatsels sodat sodat dit jouliggaamshouding pas en jy maklik kan werk.Lokisa hanese le mehwele ho netefatsa hore o tla kgona hosebedisa motjhene o le boemong ba mmele bo nepahetseng letshebediso e iketlileng.

� Die mees praktiese manier is om van regs na links te snyomdat die grassnysels op die gesnyde area sal beland.

� As lang gras in een veeg gesny word, kan die snyervasslaan. Dit kan vermy word deur in twee stadiums tesny, d.w.s. halveer die lengte met die eerste veeg en snydan met die tweede veeg.

� Deel groot areas in vierkante en sny elke vierkant vanbuite na binne.

� Teen hellings is dit wenslik om parallelle stroke opwaartste sny, m.a.w. moet nooit teen ‘n helling af sny nie.

Ho therimaMekgwa e nepahetseng e tla etsa bonnete ba tshebediso eiketlileng.

� Ho kuta ho tloha ho le letona ho ya ho la leqele ke tsela ethusang kaha dikotwana tse sehuweng di tla welasebakeng se seng se sehuwe.

� Ha o kuta jwang bo bolelele hang, sesebediswa sa ho kutase ka tshwaseha. Hona ho ka thibelwa ka ho kuta kamehato e mmedi, ke hore o qale ka ho kuta bolelele bahalofo pele ebe o kgutla lekgetlo la bobedi ho tla kutabolelele ba halofo ya bobedi.

� Bakeng sa dibaka tse kgolo, arola sebaka sohle dikweremme o sehe sekwere ka seng o se qala ka ntle o eya ka hare.

� Dibakeng tse sekameng, ho a thusa hore o sehe ka mela ebapileng ho ya hodimo, ke hore, seke wa kuta o theohelafatshe.

6

Instandhouding en bêre Ho boloka le ho beha polokehong

Vervanging van die nylonsnytouBy die STIHL AutoCut C kan die nylontou baie gou en maklikvervang word deur die volgende eenvoudige stappe te volg:

WENK: STIHL-trimmertou word van hoëgehaltemateriaalgemaak , is uiters bestand teen afskuring en is duursaam,elasties en bestand teen hoë temperature. Dit is in ‘nverskeidenheid diktes en style beskikbaar om by verskillendegebruike te pas.KELETSO: Mohala wa STIHL trimmer o entswe ka ntho ya bolengbo hodimo mme ha o phosholehe habonolo, o tiile, o a sarolohamme hape ha o senngwe ke motjheso o phahameng. Ofumaneha ka botenya le mefuta e fapaneng ho tshwanelamaemo a fapaneng a tshebediso.

Stap 1: Haal die nylontou uit die pakkie en rol dit af. Steek dietwee punte van die tou in die gemerkte ogies.Mohato wa 1. Tlosa mohala wa naelone sephuthelwaneng mmeo o lokolle. Kenya dintlha tse pedi tsa mohala masobeng atshwailweng.

Stap2: Draai die spoel antikloksgewys sodat die tou by dienylonkop ingetrek word.Mohato wa 2. Sothela sepulu hlakoreng le kgahlanong letshupanako hore mohala o tle o kene hloohwaneng ya naelone.

Stap 3: Sny die tou in die middel deur.Mohato wa 3. Kgaola mohala ka bohare.

Volg hierdie stappe om seker te maak dat jou trimmer vir baiejare betroubaar sal werk.

STIHL-2-slagolie word aanbeveel vir petroltrimmers aangesien ditdeur STIHL ontwikkel en getoets is.O eletswa hore o sebedise oli ya STIHL 2-stroke bakeng satherima tsa peterolo, kaha sena se ntsheditswe pele le ho lekolwake STIHL

Ho ntjhafatsa thapo e kutang yanaeloneThapo ya naelone ya STIHL AutoCut C e ka ntjhafatswakapele le habonolo ka ho latela mehato ena e bonolo:

Latela mehato ena ho netefatsa hore therima ya hao e tlasebetsa ka botshepehi ka nako tsohle dilemolemo.

7

BêrewenkeMaak alle dele van die masjien deeglik skoon voordat ditgebêre word.

Bêre die nylontou in water om sy elastisiteit te behou.Beha mohala wa naelone ka metsing ho boloka ho saroloha haona.

Bêre op ‘n droë, stofvry plek, verkieslik opgehang met die snykantna onder.Beha motjhene sebakeng se ommeng, se senang lerwele, moo oka fanyehwang teng ka tsela ya hore karolo e kutang e ye kafatshe.

Dreineer die brandstoftenk heeltemal, sit die motor aan en laatdit loop totdat dit gaan staan omdat dit alle oorblywendebrandstof in die vergasser sal verwyder.Tapa mafura ohle a ka tankeng, qala motjhene hore o mathe hofihlela o tima kaha sena se tla bontsha hore o feletswe ke mafuraka khabareitareng.

As die taak afgehandel is, maak die skerm en snyer skoon met ‘nveeldoelskoonmaakmiddel.Hang ha mosebetsi o phethilwe, hlwekisa sesireletsi lesesebediswa sa ho kuta ka sehlwekisi se ka sebediswang hohle.

Laat jou trimmer gereeld deur ‘n gemagtigde STIHL-handelaar versien.Bona hore therima ya hao e ntjhafatswa nako le nakoke rakgwebo wa STIHL ya ananetsweng.

Keletso ya ho beha polokehongHlwekisa dikarolo tsohle tsa motjhene haholo pele o o behapolokehong.

8

Om kitsgras te lê Ho ala lono ya malala-a-laotswe

Spit die area om ten einde ou wortels, onkruid en klippe teverwyder en gebruik die Bolo Tine-hegstuk op die STIHLMultiSystem MM 55.Epa sebakeng seo ho tlosa methapo ya kgale, lehola le majwe, kaho sebedisa sehokelwa sa Bolo Tines le STIHL MultiSystem MM 55.

Die vinnigste manier om ‘n nuwe tuin groen te maak, is omkitsgras in die vorn van sooie te lê. Moenie kortpad vat by dievoorbereiding van die grond en met die nasorg nie. Die STIHLMultiSystem MM 55 maak hierdie taak vinnig en maklik.

‘n Jong grasperk moetliggies en gereeld gesnyword om vinnige enbehoorlikematvorming tebevorder.Lono e ntjha e lokela hokutwa hanyenyanefeela le kgafetsa hokgothaletsa kgolo epotlakileng le hore lonoe kopane hantle.

Sprei ‘n dun lagie kompos en beenmeel oor die area en hark dittotdat dit glad en gelyk is.Ala monontsha le masapo a sitsweng hasesane sebakeng seomme o harake ho fihlela ho lekalekana hohle.

Bolo Tine-hegstuk Sehokelwa sa Bolo Tine

Ho ala lono ya malala-a-laotswe ka ho sebedisa dikotwana tsesehuweng ke tsela e potlakileng haholo ya ho etsa horesebaka se setjha se phakise ho ba se setala. Seke wa kgaoletsaha ho etla tabeng ya ho lokisa mobu le tlhokomelo ya kamora ho jala. STIHL MultiSystem MM 55 e tla potlakisamosebetsi ona le ho etsa hore o be bonolo.

9

Grassoorte wat in sooie beskikbaar isKikoejoe: Redelik koue- en droogtegehard met ‘n medium totgrowwe blaartekstuur. Hou nie van skaduwee nie maar raakgou gevestig.Buffelsgras: Medium kouebestandheid, goed vir tuine aan diekus en droogtegehard. Growwe blaartekstuur en groei redelikgoed in skaduwee. Neem tyd om gevestig te raak.Berea (ook bekend as LM-gras): Medium koue-, maar goeiedroogtebestandheid. Growwe blaartekstuur; groei goed inskaduwee met ‘n matige vestigingstyd.Cynodon: Nie kouegehard nie maar is baie goeddroogtebestand. Dit het ‘n fyn blaartekstuur en ‘n swakskadubestandheid. Dit is redelik soutbestand en raak vinniggevestig.

Maak gedurende die eerste drie weke goed en dikwels nat. Diegrond moenie toegelaat word om uit te droog nie. Daar moetgedurende hierdie tyd nie onnodig oor die area geloop word nie.Nwesetsa haholo le kgafetsa dibeke tse tharo tsa pele – mobu ha oa lokela ho dumellwa hore o ome. Seke wa dumella hore sebakasena se hatakwe ka maoto ke batho ba fetang nakong ena.

Kompakteer die grasperk goed met ‘n stamper om van lugleegtesontslae te raak, of huur ‘n roller.Hatella lono haholo ho etsa hore ho se be le dibaka tse fuperengmoya ka tshebediso ya sehatelling kapa rolara e hirilweng.

Lê die sooie styf teen mekaar en vul openinge met fyn kompos,riviersand of kommersiële grasperkkunsmis.Ala dikotwana di teteane mme o tlatse mapetso a ka bang tengka monontsha, lehlabathe la nokeng kapa mobu wa lono orekuweng o mosesane.

Gebruik ‘n fyn sproeier en maak die grond goed nat die dagvoordat die sooie gelê word. As daar holtes is wat vol watergeraak het, sprei ekstra kompos of riviersand oor die area en harkdit weer.Ka tshebediso ya senwesetsi se sesesane, nwesetsa mobu hantleletsatsi le ka pele ho leo o alang dikotwana ka lona. Ha o kafumana dikgeo tse tletseng metsi, hasa monontsha kapalehlabathe la nokeng le ekeditsweng hodima sebaka mme oharake hape.

Mefuta ya jwang e fumanehang kadikotwanaKikuyu: O kgona ho phema ho bata le komello mme o na lekamo ya mahlaku e bohareng le e maqhutsu. Ha o kgone hotshwarella meriting, empa o potlaka ho tshwara mobu.Buffalo: Kgonahalo ya bohareng ya ho bata, o loketse dirapatse mabopong mme o mamella komello. O na le kamo yamahlaku e maqhutsu mme o mela hantle meriting. O mpa onka nako ho tshwara mobu.Berea (tsejwa hape ka LM): Kgonahalo e bohareng ya ho bata,le e ntle ya komello. O na le kamo ya mahlaku e maqhutsu; omela hantle meriting mme o bohareng ka ho kgona hotshwara mobu.Cynodon: Ha o kgone ho mamella ho bata empa o kgonahaholo ho mamella komello. O na le kamo ya mahlaku etshesane mme ha o kgone ho mamella moriti. O kgona homamella letswai ebile o phakisa ho tshwara mobu.

10

Belugting Ho hemisa

Wat is belugting?Belugting is die proses waarvolgens gate, gewoonlik 6-8 cmdiep, in die gras gesteek word sodat water, suurstof enbemesting die grond kan binnedring om by die wortels vandie grasplante uit te kom.

‘n Grasperk kan belugting nodig kry as -� die gras deur swaar voet- of motorverkeer gekompakteer

word;� die grond baie klei bevat, wat geredelik kompakteer;� daar plekke op die grasperk is waar waterpoele vorm;� die grasperk teen ‘n helling lê; of� daar ‘n ligte laag snysels op die gras opgehoop het.

Die STIHL MultiSystem MM 55 met die Aerator-hegstuk belug die grasperk sonder om dit te beskadig. Dit sny klein skrefies in dieoppervlak sodat water, voedingstowwe en lug in die grasperk ingelaat word.STIHL MultiSystem MM 55 e sebediswa le sehokelo sa Aerator, e hemisa lono ntle le ho e beha kotsing. E phunya masobanyana kahodimo ho dumella metsi, dijo le moya hore di kene ka hara lono.

Ho hemisa ke eng?Ho hemisa ke tshebetso ya ho phunya masoba a botebo boatisang ho ba 6-8cm hara jwang ho kgonahatsa hore metsi,okosejene le monontsha di kenelle mobung ho fihlellamethapong ya bohlokwa ya dimela tsa lono.

Lono e ka hloka ho hemisa ha eba:� lono e teteane ka lebaka la ho hatakwa kapa

sephetephete se sengata;� mobu o ena le letsopa le lengata, le etsang hore o ome

kapelepele;� ho ena le dibaka lonong tse etsang hore metsi a eme;� lono e le sebakeng se sekameng; kapa� ho ena le moo jwang bo teteaneng haholo.

11

Verwydering van ‘n snysellaag Ho fedisa teteano ya jwang

Die voordele van die STIHL MultiSystem� Pak allerhande take aan met een kragtige masjien.� Dit vou op sodat dit maklik gedra, per motor vervoer of

gebêre kan word.� Dit is liggewig met ‘n sterk omhulsel van slagbestande

plastiek.

Wat is ‘n snysellaag?Grassnysels wat op die grasperk val wanneer die gras gesnyword, vorm met verloop van tyd ‘n snysellaag. Dit kan gebeurselfs al word die graskas op die grassnyer gebruik. ‘nOormatige snysellaag kan siektes veroorsaak en verhoed datwater, lug en voedingstowwe by die graswortels uitkom. Asdie snysellaag dikker as 2 cm is, moet dit van die grasperkverwyder word.

Hoe om die snysellaag te verwyderDaar is twee maniere om die snysellaag te verwyder. Vir kleinareas kan ‘n blaarhark, tuinhark of snysellaaghark gebruikword om die snysellaag bymekaar te hark. Dit is tydrowenden daarom is dit beter om vir groter areas ‘n kragsnysellaag-verwyderaar soos die STIHL MultiSystem MM 55 met dieDethatcher-hegstuk te gebruik.

Sny die gras tot ongeveer die helfte van die normale snyhoogte. Sit die snysellaagverwyderhegstuk aan die STIHL MultiSystem MM 55en die tande sal die gekoekte snysellaag van die oppervlak van die grasperk verwyder.Kuta jwang ho fihla ho ho ka etsang halofo ya bolelele bo tlwaelehileng ba ho kuta. Hokela Sefokotsa-teteano STIHL MultiSystem MM55 mme meno a tla tlosa teteano e ka hodimo lonong.

Teteano ke eng?Dikarolo tse nyenyane tsa lono e sehuweng tse welanghodima lono ha jwang bo kutwa di a bokellana ka ho ya kanako mme di etsa teteano. Hona ho ka etsahala le ha baketeya jwang e sebediswa le motjhene wa ho kuta jwang. Ha e see le ngata teteano e ka baka mahloko mme ya thibela metsi,moya le dijo ho fihlella metsong ya lono. Haeba teteano efeta botenya ba 2cm, teteano ya lono e hloka ho fediswa.

Tsela ya ho fedisa teteanoHo fedisa teteano ho ka etswa ka tsela tse pedi. Bakeng sadibaka tse nyenyane o ka sebedisa hareke ya mahlaku,hareke ya serapa kapa hareke ya teteano mme o ka fedisateteano ka letsoho. Hona ho nka nako, kahoo, bakeng sadibaka tse kgolo ho molemo haholo ho sebedisa sefedisateteano sa motjhene se kang STIHL MultiSystem MM 55 sesebediswa le sehokelo sa Sefedisa-teteano.

Menyetla ya STIHL MultiSystem:� E hlasela mefuta yohle ya mesebetsi ka motjhene o le

mong o matla.� O phutheha ho nolofatsa ho o jara, ho o tsamaisa ka koloi

kapa ho o boloka.� O bobebe mme o aheletswe ka tshireletso ya polasetiki e

matla ho etsa hore o se senyehe ha o otlana le dintho.

12

Die sny van rande Ho hlokomela mathoko

Blombeddings en paadjies se rande wat mooi en netjies gesnyis, gee ‘n afgeronde voorkoms aan ‘n tuin.

Hier is ‘n voorbeeld van goeie randsnywerk waar die grasperk endie blombedding in ‘n netjiese lyn bymekaar kom sonder oopspasies tussen die grasperk en die plante.Hona ke mohlala wa mathoko a matle moo lono e kopanang lesebaka sa dipalesa ka mola o motle ho sena sebaka se bulehilengdipakeng tsa tsona.

Gebruik die Edger-hegstuk aan die STIHL MultiSystem MM 55 omvinnig en maklik presiese rande te kry. Die snyer sny diegraswortels diep af om te voorkom dat dit die blombeddingsbinnedring.Sebedisa sehokelo sa Edger le STIHL MultiSystem MM 55 ho etsamathoko a makgethe kapele le habonolo. Sesebediswa se sehangse kenella hare methapong ho thibela hore lono e seke ya melelahlakoreng la dipalesa.

Hier is ‘n voorbeeld van slordige randsnywerk wat met verloopvan tyd die grasperk sal laat krimp en diep slote en ongelykerande sal veroorsaak.Hona ke mohlala wa mathoko a mabe ao ka mora nako a etsanghore lono e honyele, ho be le diforo tse tebileng le mathoko a salekalekaneng.

Ho hlokomela mathoko a dibaka tse jetsweng dipalesa le tsamoo batho ba tsamayang teng le ho etsa hore di bemakgethe ho eketsa botle ba serapa hore bo phethahale.

13

Hier is enkele van die algemeenste onkruide wat op grasperkevoorkom:Ena ke mefuta e mmalwa ya lehola le tlwaelehileng le ka hlaselanglono:

� Hydrocotyle bonariensis (Perdekloutjies) –vorm wortels by elke nodus al met die stamlangs en dit versprei maklik, wat meganiesebeheer baie moeilik maak. Groei dikwels in nat,vogtige areas.

� Hydrocotyle bonariensis (Perdekloutjies kapa Nasturtium yametsi) Methapo e ba teng noutung e nngwe le e nngwe kutung,mme e potlaka ho nama le ho thatafatsa taolo ka letsoho. Leatiswa ho fumanwa le mela dibakeng tse mongobo, tse metsi.

�Centella asiatica (Varkoortjies) –kenmerkende hartvormige blaartjies en kleinblommetjies van lente tot somer watoorvloedige sade lewer. Versprei vinnig.� Centella asiatica (Marsh pennywort) – le aikgetha, mahlaku a lona a bopehile jwaloka pelo

mme le na le dipalesa tse nyenyane ho tloha ka selemo ho ya holehlabula tse hlahisang lehola le lengata haholo. Le ata kapele haholo.

� Poa annua (Wintergras of eenjarigeblougras) – ‘n eenjarige gras wat hoofsaaklik indie winter en lente voorkom. Die sade worddeur baie saadetende voëls geëet. Verspreivinnig in vogtige skaduryke plekke. Beheer

deur met die hand uit te trek of behandel met ‘nbreëspektrumgrasdoder.� Poa annua (Wintergrass kapa Jwang bo bolu ba selemo leselemo) – ke jwang ba selemo ka seng bo hlahang haholoholomariha le selemo. Peo e jowa ke dinonyana tse ngata tse jang peo.Le ata kapele dibakeng tse mongobo tse meriting. Hlahola kaletsoho kapa o sebedise sebolai sa jwang se akaretsang sebaka seseholo.

� Stellaria media (Muurkruid) – ‘n eenjarigekruid wat soms wortels by nodusse aan diestam vorm. Kom gewoonlik oorvloedig in diekoeler seisoene voor.� Stellaria media (Chickweed) – ke setlama saselemo ka seng seo ka nako e nngwe se

melang metso dinoutung tse kutung. Le atisa ho hola haholo kadinako tse phodileng tsa selemo.

� Cyperus esculentus (Geeluintjie of watergras)– ‘n kruidagtige watergras wat wortelstokke enklein knolle onder die grond vorm, watmeganiese beheer uiters moeilik maak. Plantvoort van saad, wortelstokke en knolle. Beheerdit op die grasperk met bendioksied.� Cyperus esculentus (Nutgrass e tshehla kapa

Watergrass) – ke jwang ba metsing bo hlahisang kutu tse tenyatse rapameng le ditapole tse nyenyane ka tlasa mobu mme honaho thatafatsa ho hlahola haholo ha ho hlaholwa ka letsoho. Le ataka peo, kutu tse tenya tse rapameng le ditapolana.

� Oxalis corniculata (Tuinsuring) – ‘nplatgroeiende meerjarige met klein geelblommetjies. Versprei deur uitlopers en saad.Moeilik om uit te trek.� Oxalis corniculata (Sorrel e namellang) – leholela fatshe ka ho batalla mme ke la selemo

Grasperkonkruid Lehola la lono

Doeltreffende bespuiting vangrasperkonkruid� Meng altyd die onkruiddoder, insekdoder of plaagdoderpresies volgens die vervaardiger se aanwysings. ‘n Sterkermengsel sal nie meer doeltreffend wees nie en kan jou plantebeskadig of doodmaak.� Dra altyd ‘n masker as jy chemikalieë spuit en moenie spuitas dit winderig is nie.� Wend altyd die chemikalieë aan presies volgens dievervaardiger se instruksies en dek die regte area met diegespesifiseerde hoeveelheid chemikalieë.� Spoel altyd die spuit goed met water uit en maak dit goed droogvoordat dit gebêre word. Bêre altyd chemikalieë op ‘n plek wat buitedie bereik van kinders is. Sluit dit verkieslik in ‘n kas toe.

InsekbesmettingGrasdraertermiete, molkrieke, miere en grasperkruspers kanverwoesting saai in ‘n grasperk. Die meeste van hulle loskenmerkende tekens van hul aktiwiteite. Daar is organiesespuitmiddels, chemiese insekdoders en kunsmis wat insekdodersbevat om hierdie peste te bekamp, maar die maklikste manier isom vleisetende voëls in jou tuin aan te moedig want hulle houdaarvan om sappige insekte uit die gras te pik.

sohle ka dipalesa tse tshehla. Le nama ka dikutu tse tshesane tserapameng le ka peo. Le boima ho le hlahola ka letsoho.

Hierdie onkruide kan met ‘n selektiewe plantdoder beheer word.Lehola lena le ka fediswa ka moriana o haswang ebe o kgetha hobolaya lehola feela.

Ho bolaya lehola la lono ka ho lefafatsa ka katleho� Kamehla o tswake moriana wa lehola, dikokwana kapadiphoofotswana feela ho ya ka taelo ya mohlahisi. Motswako omatla ho feta kamoo ho laetsweng o keke wa ho fa katleho eeketsehileng mme o ka ho bakela kotsi kapa wa bolaya dimelatsa hao.� Kamehla apara maseke ha o fafatsa ka dikhemikale mme oseke wa fafatsa ha ho foka moya o matla.� Kamehla o sebedise dikhemikale feela ka tsela e laetswengke mohlahisi, o bona hore o sebedisa boholo bo boletswengfeela sebakeng se nepahetseng.� Kamehla o hlatswe sefafatsi hantle ka metsi mme o se omisehantle pele o se beha. Boloka dikhemikale sebakeng seo banaba kekeng ba se fihlella, haholoholo sa khabote e notlelwang.

Koduwa ya dikokwanaDikokwana tsa mokotudi tse jang patsi, dikerikete tse fatang,dikokwana le thithiboya tsa lono di ka baka koduwa ho lono.Bongata ba tsona bo siya matshwao a tshenyo eo bo ebakang. Ho na le difafatsi tsa hlaho, dibolaya dikokwana tsadikhemikale le menontsha e tshetsweng dibolaya dikokwanae fumanehang ho bolaya disenyi tsena, empa tsela e bonoloka ho fetisisa ke ya ho kgothaletsa dinonyana tse jang namaho tla serapeng sa hao kaha di rata hampe ho fata ha di batladikokwana tse hlabosang.

14

Lentebehandeling vir grasperke Tlhokomelo ya lono ya selemo

Stap 2: Sny die gras tot byna op sy lewe! As jy lopers en kaalgrond sien, is jy op die regte spoor. Let asseblief daarop dat daar‘n paar uitsonderings is: nie alle tipes grasperke hoef so drastiesgeskraap te word nie en moenie dit in subtropiese streke doennie want die gras sal nie herstel nie.Mohato wa 2. Kuta lono ho fihla fatshe-fatshe! Ha o bonamethapo le mobu o tseleng e nepahetseng. Ka kopo, hlokomelahore ho na le mekgelo; ha se mefuta yohle ya lono e lokelang hosehwa haholo hakana, mme o seke wa phunya dikotjana lononghaholo tjena diterekeng tse futhumetseng, ho seng jwalo e kekeya mela hape.Stap 3: Hark die hele grasperk hard in die dwarste en in die lengteom die ou, dooie mat te verwyder en gebruik ‘n skerppunt-staalhark.Mohato wa3. Hareka jwang hohle ka matla, ho ralla le ho theosa,ho tlosa jwang ba kgale bo shweleng, o sebedisa hareke yatshepe ya meno a bohale.Stap 4: Neem óf ‘n holtandvurk óf ‘n gewone tuinvurk en dryf ditelke 20 cm tot 30 cm in die grond in, steek die tande so diep in aswat hulle kan gaan en wikkel die vurk heen en weer. Hierdiebelugtingstegniek laat lug, voedsel en water by die wortelstelseluitkom. Gebruik die STIHL MultiSystem MM 55 met diebelugtingshegstuk hiervoor.Mohato wa 4. Nka foroko ya serapa ya marumo a masoba ka harekapa e tlwaelehileng mme o hlabe jwang ka yona nako le nakosebaka se ka etsang 20 ho isa ho 30cm, o hatella marumo fatshekamoo a kgonang ho kenella ka teng mme hape o sisinya forokoka matla ho dikoloha. Mokgwa ona wa ho kenya moya hara jwango dumella moya, dijo le metsi ho fihlella methapo. Sebedisa STIHLMultiSystem MM 55 le sehokelo sa ho hemisa ho etsa hona.

WENK: ‘n Goed gevoede grasperk kan die meeste grasperksiektes soosonkruid, fungussiektes en insekskade beter weerstaan. Begin jouvoedingsprogram in die lente met ‘n wortelstimulant soos superfosfaatof beenmeel as die gras yl groei en volg dit twee weke later op met ‘nspesiaal geformuleerde grasperkkunsmis wat ‘n effens hoër verhoudingstikstof en potas bevat. Vinnigwerkende kunsmis moet dwarsdeur diesomer elke vier tot ses weke toegedien word terwyl kunsmis wat stadigvrygestel word elke agt weke toegedien moet word.KELETSO: Lono e fepjwang hantle e kgona ho phema boholo ba mathataa lono, ho kenyeletswa lehola, mahloko a fangase le ho senngwa kedikokwana. Qala lenaneo la hao la ho fepa nakong ya selemo kasesebediswa se hodisang methapo se kang suphafosfeiti kapa masapo asitsweng haeba ho hola ha lono ho qhalakane, mme o latele nako e kaetsang dibeke tse pedi ka monontsha o entsweng ka ho ikgetha o nangle naeterojene le potashe e ekeditsweng hanyenyane. Menontsha ekgothaletsang kgolo e potlakileng e lokela ho sebediswa nako le nakoka mora dibeke tse nne kapa tse tsheletseng nakong yohle ya lehlabula,ha menontsha e fepelang butle yona e lokela ho sebediswa nako lenako ka mora dibeke tse robedi.

‘n Grasperk bestaan uit duisende klein babaplantjies wat nabymekaar groei en hulle is, net soos ander babatjies, altyd dorsen honger en vra spesiale aandag. In tuinboukundige termeword die baie kort sny, harde hark, ruim voeding, gelykmaaken bedekking met ‘n voedsame kombers gesamentlik die“lentebehandeling” genoem. Hierdie behandeling behoort netop uitlopertipe grasperke soos kikoejoe en sommige van dieCynodon-kweekgrassoorte toegepas te word.

Stap 5: Voed die gras met kunsmis wat sterk wortels en selgroei salbevorder. Maak die gras goed nat die dag voordat jy dit gaan kosgee en wanneer jy die kunsmis toedien, moet dit net volgens dievervaardiger se aanbevole instruksies gedoen word.Mohato wa 5. Fepa jwang o sebedisa monontsha o tla kgothaletsamethapo e matla le kgolo ya disele. Nwesetsa hantle letsatsi le kapele ho leo o tla fepa ka lona mme ha o tshela monontsha etsajwalo feela ho lekana kamoo mahlahisi a kgothaleditseng.Stap 6: Maak die gras deeglik nat onmiddellik na voeding. As jy insonskyn op ‘n groot grasperk werk, bemes dan ‘n area, merk diearea af met tou (sodat jy nie vergeet waar jy opgehou het nie) enmaak dit goed nat voordat jy na die volgende stuk gaan.Sommige soorte kunsmis kan ‘n droë grasperk lelik brand.Mohato wa 6. Hang kamora moo, nwesetsa haholo ka hokeneletseng. Haeba o sebeletsa moo letsatsi le tjhesang sebakengsa moo jwang bo namileng tshela monontsha sebakeng seo,tshwaya sebaka ka thapo (hore o se lebale moo o qetetseng teng)mme o e nwesetse hantle pele o fetela sebakeng se seng.Menontsha e meng e ka tjhesa jwang bo ommeng hampe haholo.Stap 7: Bobemesting is ‘n skitterende manier om ‘n grasperk gelykte maak en nuwe groei te bevorder. Gebruik altyd ‘ngehalteproduk van ‘n betroubare verskaffer; dit sal gesteriliseerde,fyngesifte organiese materiaal bevat wat dreinering enwaterretensievermoë sal verbeter en sommige handelsmerke wordook met ‘n organiese aanjaer versterk. Dien ‘n laag van hoogstens3 cm toe op gras wat taamlik droog geword het. Maak dit gelykmet ‘n plank wat aan die punt van jou hark vasgemaak is. Beginweer natmaak sodra die grasspriete begin deurkom.Mohato wa 7. Ho ala ka hodimo ke tsela e kgotsofatsang ya holekalekanya jwang le ho kgothaletsa kgolo. Ka nako tsohle sebedisasehlahiswa sa boleng bo hodimo se fepetsweng ke khamphani etummeng ka lebitso le letle; se tla ba dikahare tsa hlaho tse nangle sethibela mahloko, tse sefuweng hantle, tse tla ntlafatsang hohama metsi le mothamo wa ho tshwara metsi, mme mefuta e menge ntlafatswa ke senontsha sa hlaho. Ala botenya ba monontsha bosa feteng 3cm hodima jwang bo ommeng hantle. Lekalekanya ka hosebedisa boto e bataletseng e tlameletsweng ntlheng e nngwe yahareke ya hao. Qala ho nwesetsa hape hang ha dintlha tse ntjha tsajwang di qala ho mela.

Lono ke motswako wa diketekete tsa dimela tse nyenyanetse melang di teteane mme, jwalo feela ka masea, di dula dinyorilwe, di lapile mme di batla tlhokomelo e ikgethang. Hoya ka thuto ya dirapa ho seha ka bohale, ho hareka ka matla,ho fepa haholo, ho lekalekanya le ho ala kobo ya dijo tseahang kaofela di bitswa ‘tlhokomelo ya selemo’ ha hoakaretswa. Tlhokomelo ena e lokela ho sebediswa mefutengya lono e kang Kikuyu e alwang dibakeng tse telele lemefuta e meng e matlanyana e jwaloka jwang ba Cynodon.

Stap 1: Begin deur jou grassnyer na ‘n betroubare agent te neemvir ‘n behoorlike versiening. Jy het ‘n masjien met lewendigevonkproppe en ‘n gladlopende motor nodig om sonder stres graste sny. Kontroleer dat nuwe lemme aangebring is of dat die ouesskerpgemaak is.Mohato wa 1. Qala ka ho isa motjhene wa hao wa ho kuta lono lewa ho therima ho rakgwebo ya tummeng ka lebitso le letle ho yantjhafatswa hantle. O tla hloka metjhene ya dipolaka tse benyangle dienjini tse mathang ka ho thella ho kgonahatsa ho kuta hoiketlileng ho senang mathata. Lekola hore mahare a sehang amatjha a kentswe kapa a kgale a leoditswe.

15

Maandelikse kontrolelys Lenane la tekolo la kgwedi le kgwedi

JanuariePherekgong

FebruarieHlakola

Hou die gras goed nat en moet dit nooit te kort sny nie. Sny eerder meer dikwels.Boloka lono e nweseditswe hantle mme o seke wa e kutela fatshe haholo. Ho ka ba molemo hore o kute kgafetsa.

Hierdie maand se hitte maak dit nie raadsaam om die gras te kort te sny nie. Hou aan nat maak en gebruikgrassnysels as ‘n goedkoop grondkombers rondom die plante om die grond koel en vogtig te hou.Mofuthung wa kgwedi, e keke ya ba ntho e ntle ho kutela lono fatshe haholo. Dula o nwesetsa mme okwahele dimela fatshe ka jwang bo sehuweng ho boloka mobu o phodile mme o le mongobo.

MaartHlakubele

Voed die grasperk met ‘n kunsmis wat baie potas bevat om die gras sterk te maak voor die winter.Fepa lono ka monontsha o fepetsweng ka potash e ekeditsweng ho matlafatsa lono pele mariha a kena.Nwesetsa haholo ha o qeta ho tshela monontsha.

AprilMmesa

Ondersoek die grasperk en kyk of daar kollerige plekke is, soos in die skaduwee. Die graskeuse was dalkverkeerd, so saai dit oor met koelseisoengrassaad vir skaduryke areas.Lekola lono botjha ho bona haeba ho ena le dibaka tse apotseng jwaloka moo ho nang le meriti. Ho kaetsahala ebe lono e kgethilweng ha e a nepahala, kahoo o tla hloka ho hasa peo ya jwang ya nako e phodilenghaholoholo dibakeng tse meriting.

MeiMotsheanong

Sny gereeld met die lemme hoër gestel en maak nat as dit droog is. Jy kan nog hierdie maand vir oulaas oorsaai.Kuta nako le nako ka mahare a holeditsweng mme o nwesetsa ha ho omme. O ka nna wa hasa peo e nngwekgweding ena.

JuniePhupjane

Maak oorgesaaide grasperke en koelseisoengras wat dwarsdeur die winter groei, gereeld nat.Nako le nako, tswela pele o nwesetsa lono e ekeleditsweng peo le jwang ba nako e phodileng bo melangnakong yohle ha mariha.

JuliePhupu

Stuur kraggereedskap, soos jou trimmer, vir versiening en nuwe lemme of laat die lemme skerp maak.Tswela pele ka ho nwesetsa le ho kuta ha ho hlokeha. Tlosa lehola lohle ka botshepehi ha le mela. Romeladisebediswa tse dumang, jwaloka therima ya hao, ho ya ntjhafatswa le ho kenngwa mahare a matjha kapahore a kgale a leotswe.

AugustusPhato

Gee jou grasperk die lentebehandeling. Sien bladsy 14.Efa dilono tsa hao tlhokomelo ya selemo. Bona leqephe la 14.

SeptemberLwetse

Voed en maak gereeld nat en maak kaal kolle in die grasperk reg met ‘n bobemesting van fyn kompos. Moeniedie gras te kort sny nie. Die grasblare van kikoejoe of soortgelyke gras moet 10-15 mm lank wees en dié vankoelseisoengras ‘n bietjie langer, minstens 20 mm.Fepa le ho nwesetsa nako le nako mme o ntjhafatse dibaka tse bulehileng tsa lono ka ho ala monontsha wa boleng bophahameng ka hodimo. Seke wa kutela lono fatshe. Mofuta wa mahlaku a lehare wa Kikuyu kapa lono e tshwanang olokela ho ba bolelele ba 10 – 15mm mme jwang ba nako e phodileng bona bo lokela ho ba bolelele hanyenyane ho fetamoo, bonyane 20mm.

OktoberMphalane

Maak klein kaal kolletjies reg deur ‘n stuk grond rondom die kaal kol uit te spit en dit te vervang deur een van dieselfdegrootte en vorm van ‘n minder sigbare deel van die grasperk. Vul die gat op met fyn kompos voordat dit toegemaak word.Lokisa dibaka tseo ho tsona lono e sa melang, ka ho epa jwang bo bonyenyane ka mathoko ho moo lono e samelang, mme moo o jale sekotwana sa boholo le sebopeho se tshwanang le seo o se nkileng sebakeng sa lonose sa bonaleng haholo. Tlatsa sekoti seo ka monontsha o mosesane pele o se kwahela.

NovemberPudungwana

Die vroeë somer is ‘n belangrike tyd om die hele tuin te voed of te bemes, met inbegrip van die grasperkareas.Maak agterna goed nat.Ha lehlabula le sa qala ke nako ya bohlokwa ya ho fepa kapa ho nontsha serapa kaofela, ho kenyeletswadibaka tsa lono. Nwesetsa haholo kamora moo.

DesemberTshitwe

Stel die lemme hoog en sny dikwels. Veral kikoejoe sal ‘n baie fyner tekstuur ontwikkel as dit twee maal perweek gesny word. Voed met ‘n vinnige kunsmis wat ryk aan stikstof is. Moenie kunsmis toedien as jy metvakansie weggaan nie, maar maak goed nat voordat jy vertrek.Phahamisa mahare mme o kute kgafetsa. Haholoholo, Kikuyu e tla hola e ena le kamo e bonolo ha e kutwahabedi ka beke. Fepa ka monontsha o kgothaletsang kgolo e potlakileng o nang le naeterojene e ngata. Haebao tla nka leeto ho ya phomolong, seke wa tshela monontsha, empa o nwesetse haholo pele o tloha.

16

...........................................................................................................................................................☺ �

1. ‘n STIHL-trimmer is van onskatbare waarde virgrasperkversorging en -instandhouding.1. Therima ya STIHL ke sesebediswa se bohlokwa haholo ha hotluwa tabeng ya polokeho le tlhokomelo ya lono.

Toets Teko

...........................................................................................................................................................☺ �

4. Dit is raadsaam om die brandstoftenk te dreineer voor langbêretydperke.4. Ho molemo ho tapa mafura ohle a tankeng pele motjhene obehwa sebaka se selelele.

3. ‘n STIHL-trimmer kan maklik rondom hindernisse sny.3. Ho bonolo hore therima ya STIHL e kute ho potoloha dintho.

2. Bêre ‘n STIHL-trimmer met die snyer na bo.2. Boloka therima ya STIHL ka karolo e sehang e shebisitswehodimo.

Probeer om nie in jou boek te kyk as jy hierdie toets aflê nie. Leeselke stelling versigtig. As jy saamstem met ’n stelling, merk diegesig wat wys dat jy daarmee saamstem ☺, of die gesig wat wysdat jy nie saamstem nie �.Leka hore o seke wa sheba bukaneng ya hao nakong ya tekoena. Bala polelo e nngwe le e nngwe ka hloko. Haeba odumellana le polelo, tshwaya letshwao le bontshang hore o adumela ☺; mme ha o hana o tshwaye letshwao le bontshanghore ha o dumele �.

☺ = Ek stem saam Ke a dumela� = Ek stem nie saam nie Ke a hana

...........................................................................................................................................................☺ � ...........................................................................................................................................................☺ �

17

10. Maak ‘n sterkermengsel onkruiddoderaan as wat op diehouer aanbeveel wordas daar baie onkruid indie tuin is.10. Etse motswako omatla o ekeditswengwa ho thibela lehola hofeta matla aboletsweng pakaneng,haeba lehola le lelengata serapeng.

9. Die STIHL MM 55 verskaf baie hegstukke vir ‘n verskeidenheidvan take in die tuin.9. STIHL MM 55 e nehelana ka dihokelo tse mmalwa ho kgonaho etsa mesebetsi e fapaneng ya serapa.

8. As die snysellaag op ‘n grasperk dikker as 2 cm is, is ditraadsaam om dit te verwyder.8. Haeba ho teteana ha lono ho feta 2 cm, ke ntho e molemo hofedisa ho teteana ha lono.

6. ‘n Goeie manier om onkruid te keer, is om grasperke te bemessodat hulle sterk kan word.6. Ho fepa dilono ho etsa hore di be matla ke mokgwa o motlewa fedisa lehola.

5. Bereagras is ‘n goeie keuse vir tuine wat vol son kry.5. Ho kgetha lono ya jwang ba mofuta wa Berea e ka ba ntho entle bakeng sa dirapa tse leseding le kganyang la letsatsi.

Gaan na die Stihl-webwerf www.stihl.co.zavir die antwoorde.

Bakeng sa ho fumana dikarabo etela ho webesaete yaSTIHL: www.stihl.co.za

...........................................................................................................................................................☺ �

...........................................................................................................................................................☺ �

...........................................................................................................................................................☺ �

...........................................................................................................................................................☺ �

...............................................☺ �

7. Sny in sirkelbewegings teen hellings.7. Dibakeng tse sekameng, kuta ka tsela ya ho potoloha.

’n Grond- en grasperkbelugter is onder die sewe bybehore van die STIHL MultiSystem MM 55, ’n oplossing vir die versorging van grasperke, basiese grondbewerking en die skoonmaak van paadjies en patio’s. Dié stelsel sal jou baie tyd en moeite bespaar.

Die STIHL MultiSystem MM 55 bestaan uit een aandryfeenheid (met ’n STIHL tweeslagenjin en ’n ergonomies ontwerpte, opvoubare raam) en die volgende sewe opsionele, verwisselbare bybehore:• ’n Grondbelugter, wat deur die

grasoppervlak dring en gaatjies maak waardeur suurstof, water en voedingstowwe graswortels kan bereik.

• ’n Grasperkbelugter, wat dooie gras verwyder en swamvorming voorkom in gematte gras.

• ’nRantsnyer, om grasrante te sny.• ’nPikskaar, wat harde grond opbreek

voor die vestiging van nuwe blom- of groentebeddings.

• ’n Skaarploeg, vir oppervlakkige bewerking sonder om plantwortels te beskadig. Dit word gebruik om beddings voor te berei en grond tussen losstaande plante los te maak.

• ’n Kragbesem, om vuilgoed, sand en gruis van geplaveide areas te verwyder en blare op grasperke op te vee.

Moenie gras onder jou voete laat groei nieDit is amper lente en tyd om op die versorging van jou grasperk te fokus. As jy gedink het grond- en grasperkbelugting – ofte wel “aerating” en “dethatching” – is vir professionele tuiniers, dink weer!

• ’nBesem, vir die skoonvee van paadjies en patio’s.Die STIHL MultiSystem MM 55 is

maklik om te gebruik en geen bykomende gereedskap is nodig om die sewe bybehore te pas of te verwyder nie.

Gee dit lugGrondkompaksie, wat veroorsaak word deur “verkeer” op grasperke, keer dat graswortels genoeg suurstof, water en voedingstowwe kry en bring mee dat gras tekens van stres toon. Die antwoord is om gaatjies in die grond te maak – normaalweg een keer per jaar.

Belugting bevorder die ontwikkeling van heilsame mikro-organismes en laat wortels dieper groei sodat hulle beter teen hitte en die omgewing beskerm word.

Wanneer te veel dooie blare en stingels versamel, vorm dit ’n dik, versmorende mat wat keer dat genoeg water, suurstof en voedingstowwe in die grond opgeneem word. Insekte en siektes gedy ook as gevolg hiervan. Dié dooie materiaal moet net voor die reënseisoen verwyder word sodat jou grasperk maklik kan herstel.

Vir meer inligting, slaan STIHL na in jou plaaslike telefoongids, skakel 0800 336 996 of besoek www.stihl.co.za.

Grondbelugter Grasperkbelugter Rantsnyer Pikskaar Skaarploeg Kragbesem Besem

BYBEHORE VAN DIE STIHL MULTISYSTEM MM 55

Die grondbelugter het spykertande wat smal, eweredige snytjies in die grond sny sonder om die gras te beskadig.

Die grasperkbelugter se wye staaltande sny die gematte gras en trek dit na die oppervlak, waarna dit maklik verwyder kan word.

Stihl advertorial June 2010 afr.indd 1 6/29/10 10:11:01 AM