st.meld. nr. 3 (2005–2006) - regjeringen.no...(regjeringa stoltenberg ii) 1 hovudtrekk i...

Finansdepartementet

St.meld. nr. 3(2005–2006)

Statsrekneskapen medrekna folketrygda for 2005

Innhald

1 Hovudtrekk i finanspolitikken . . 71.1 Innleiing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71.2 Budsjettpolitikken . . . . . . . . . . . . . . . 91.3 Det strukturelle, oljekorrigerte

underskottet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91.4 Hovudtala i statsrekneskapen. . . . . . 91.5 Det oljekorrigerte underskottet . . . 101.6 Veksten i utgiftene på

statsbudsjettet. . . . . . . . . . . . . . . . . . 121.7 Lånetransaksjonar og

finansieringsbehov. . . . . . . . . . . . . . 131.8 Skattar og avgifter frå

Fastlands-Noreg . . . . . . . . . . . . . . . . 131.9 Statens Petroleumsfond. . . . . . . . . . 14

2 Departementsvis omtale . . . . . . . 162.1 Konstitusjonelle institusjonar . . . . . 162.2 Utanriksdepartementet . . . . . . . . . . 172.3 Utdannings- og

forskingsdepartementet . . . . . . . . . 182.4 Kultur- og kyrkjedepartementet . . 192.5 Justisdepartementet. . . . . . . . . . . . . 202.6 Kommunal- og regional-

departementet . . . . . . . . . . . . . . . . . 212.7 Arbeids- og sosialdepartementet

m/folketrygda . . . . . . . . . . . . . . . . . 222.8 Helse- og omsorgsdepartementet . 252.9 Barne- og familiedepartementet . . . 272.10 Nærings- og handelsdepartementet 282.11 Fiskeri- og kystdepartementet . . . . 292.12 Landbruks- og matdepartementet . 302.13 Samferdselsdepartementet . . . . . . . 312.14 Miljøverndepartementet . . . . . . . . . 322.15 Moderniseringsdepartementet . . . . 332.16 Finansdepartementet . . . . . . . . . . . . 342.17 Forsvarsdepartementet . . . . . . . . . . 342.18 Olje- og energidepartementet . . . . . 352.19 Statsbankane. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

3 Statens petroleumsfond . . . . . . . 37

4 Staten sin balanse og kommentarar til finanspostar . . 42

4.1 Staten sin balanse med noter . . . . . 424.2 Finansinntekter og finansutgifter. . 444.3 Garantiar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454.4 Prinsipp for føring av

statsrekneskapen . . . . . . . . . . . . . . . 46

Vedlegg1 Oversikt over statsrekneskapen

2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .482 Statens løyvingsrekneskap . . . . . . . 64

Løyvingsrekneskap for staten, utgifter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64Løyvingsrekneskap for staten, inntekter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132Fullmakt til å overskride gitte løyvingar i 2005 . . . . . . . . . . . . . . .171Tilsegnsfullmakter. . . . . . . . . . . . .193Bestillingsfullmakter . . . . . . . . . . .197

3 Kapitalrekneskap for staten . . . . . .199Eiendeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199Forpliktelser. . . . . . . . . . . . . . . . . .208Egenkapital . . . . . . . . . . . . . . . . . .215Noter og spesifikasjoner . . . . . . . .216Aksjeinteresser . . . . . . . . . . . . . . .218Statens inntektskrav . . . . . . . . . . .231

4 Staten sitt garantiansvar . . . . . . . . .2355 Andre rekneskap og

spesifikasjonar . . . . . . . . . . . . . . . . .240Svalbardrekneskapen . . . . . . . . . .240Balansekonti for statlege verksemder . . . . . . . . . . . . . . . . . .242

4 St.meld. nr. 3 2005– 2006Statsrekneskapen medrekna folketrygda for 2005

Tabelloversikt

Tabell 1.1 Den strukturelle, oljekorrigerte budsjettbalansen . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Tabell 1.2 Inntekter og utgifter utan lånetransaksjonar på statsbudsjettet og Statens petroleumsfond 2005 . . . . 10

Tabell 1.3 Lånetransaksjonar og finansieringsbehov 2005 . . . . . . . . . 13

Tabell 3.1 Balanse for Statens petroleumsfond ved utgangen av 2005 . . . . . . . . . . . . . . . 39

Tabell 3.2 Resultatrekneskap for Statens petroleumsfond . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Tabell 3.3 Resultat sal av aksjar i Statoil m.v. . 41Tabell 4.1 Statens eigedelar og gjeld . . . . . . . 42Tabell 4.2 Renter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Tabell 4.3 Samla garantiansvar for staten

per 31.12.2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Vedlegg 1Tabell 1.1 Statens inntekter 2001 – 2005 . . . . . 48 Samla utgifter etter departement

2001–2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Tabell 1.2 Løyvingsrekneskapen for budsjett-

terminen 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Tabell 1.3 Løyvingar og rekneskap 2005 . . . . . 52Tabell 1.4 Løyvingsrekneskapen for

2004–2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Tabell 1.5 Oversikt over løyvings-

rekneskapen sine hovudgrupper for 2001–2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Tabell 1.6 Samla utgifter for løyvings-rekneskapen og overførte løyvingar i 2005 fordelt på utgiftsgrupper . . . 57

Tabell 1.7 Løyvingane 2005 fordelt etter departement og grupper av postnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Tabell 1.8 Rekneskap 2005 fordelt etter departement og grupper av postnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Tabell 1.9 Løyvingar og rekneskap 2005 fordelt etter art på programområde . . . . . . 60

Tabell 1.10 Balansekonto for staten . . . . . . . . . 61Tabell 1.11 Note til balansekonto for staten,

avslutningskonto for statsrekne-skapen konto 99.00.00. . . . . . . . . . . 61

Tabell 1.12 Note til endringar i avslutningskonto 99.00.00, spesifikasjon av forskyvingari balansen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Vedlegg 2Tabell 2.1 Løyvingsrekneskap for staten,

utgifter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64Tabell 2.2 Løyvingsrekneskap for staten,

inntekter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132Tabell 2.3 Fullmakt til å overskride gitte

løyvingar i 2005 . . . . . . . . . . . . . . . 171Tabell 2.4 Tilsegnsfullmakter per

31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . . 193Tabell 2.5 Bestillingsfullmakter per

31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . . 197

Vedlegg 3Tabell 3.1 Kapitalrekneskap for staten . . . . . 199Tabell 3.2 Note til kapitalrekneskapens

konto 68, spesifikasjon av Statens faste kapital i statsbedriftene . . . . 216

Tabell 3.3 Note til kapitalrekneskapens konto 80, endring i statsgjelda . . . 216

Tabell 3.4 Note til kapitalrekneskapens konto 80, spesifikasjon av kontolåntil statskassa per 31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

Tabell 3.5 Aksjeinteresser per 31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218

Tabell 3.6 Statens inntektskrav vedk. skattar, avgifter og refusjonskrav . . . . . . . 231

Tabell 3.7 Note til kapitalrekneskapens kontogruppe 6409 og 8109 . . . . . . 233

Vedlegg 4Tabell 4.1 Garantiansvar . . . . . . . . . . . . . . . . 235Tabell 4.2 Garantier stilt av staten

31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . . 236

Vedlegg 5Tabell 5.1 Svalbardrekneskapen,

Administrasjon av Svalbard 2005 . 240Tabell 5.2 Svalbardrekneskapen,

Balansekonto per 31.desember 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

Tabell 5.3 Svalbardrekneskapen. Note til balansekonto, behaldnings-endringar 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . 241

Tabell 5.4 Statsbygg. Balanse per 31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . . 242

Tabell 5.5 Statens kartverk. Balanse per 31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . . 242

2005– 2006 St.meld. nr. 3 5Statsrekneskapen medrekna folketrygda for 2005

Tabell 5.6 NVE Anlegg. Balanse per 31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . .243

Tabell 5.7 Statens direkte økonomiske engasjement i petroleums-verksemda. Balanse per 31. desember 2005 . . . . . . . . . . . . .243

Tabell 5.8 Statens pensjonskasse - Forvaltningsbedrift. Balanse per 31. desember 2005 . . . . . . . . . .244

Oversikt over boksar

Boks 1.1 Samanhengen mellom det strukturelle og det oljekorrigerte budsjettunderskottet . . . . . . . . . . . . . .8

Finansdepartementet

St.meld. nr. 3(2005–2006)

Statsrekneskapen medrekna folketrygda for 2005

Tilråding frå Finansdepartementet av 28. april 2006, godkjend i statsråd same dagen.

(Regjeringa Stoltenberg II)

1 Hovudtrekk i finanspolitikken

1.1 Innleiing

Finansdepartementet legg med dette fram mel-dinga om statsrekneskapen medrekna folketrygdafor 2005.

Denne meldinga omfattar statsrekneskapenmedrekna folketrygda med ein løyvingsrekneskapog ein kapitalrekneskap. Løyvingsrekneskapenviser samla løyving og rekneskap for kvar post istatsbudsjettet. For utgiftspostane visast òg over-ført løyving frå 2004 til 2005 og overført løyving frå2005 til 2006. Kapitalrekneskapen viser staten sineeigedelar, gjeld og eigenkapital. I tillegg inneheldmeldinga oversikter over rekneskapen for Sval-bard, staten sitt garantiansvar, tilsegns- og bestil-lingsfullmakter og ei oppgåve over aksjar som sta-ten eig.

I meldinga blir det gjort greie for løyvingane påstatsbudsjettet og rekneskapsførte tal. Det blir òglagt vekt på å forklare årsakene til avvik mellombudsjett og rekneskap. I avsnitt 1.2 blir det gjortgreie for hovudelementa i budsjettpolitikken.Dette omfattar mellom anna bruken av petroleums-inntekter, veksten i staten sine utgifter, skatte- ogavgiftsinntekter frå Fastlands-Noreg og frå petrole-

umsverksemda. Lånetransaksjonar og finan-sieringsbehov blir òg beskrive. Avvik mellomhovudtala i budsjett og rekneskap blir nærare kom-mentert i avsnitt 1.3. I kapittel 2 er det gitt nærareomtale av departementa sine område. I kapittel 3 errekneskapen til Statens petroleumsfond omtala,medan det i kapittel 4 er gjort greie for staten sinbalanse og finanspostar.

I tabellane i statsrekneskapen kan det som føl-gje av avrundingar vere avvik mellom sumtalet itabellane og summen av dei enkelte tala som inn-går i summen. Det er lagt til grunn at sumtalet skalvere i tråd med rekneskapstalet for den saka tabel-len omhandlar under eitt.

Dei samla inntektene i statsrekneskapen for2005 er 860,8 mrd. kroner, medan utgiftene er650,1 mrd. kroner. Lånetransaksjonar er då ikkjerekna med. Statsbudsjettet sine netto inntekter fråpetroleumsverksemda er 275,5 mrd. kroner, for-delt med 297,0 mrd. kroner i inntekter og 21,4 mrd.kroner i utgifter. Nettoinntektene frå petroleums-verksemda blei overførte til Statens petroleums-fond. Dei samla inntektene utan petroleumsverk-semda og lånetransaksjonar er på 563,8 mrd. kro-ner, medan utgiftene er på 628,6 mrd. kroner.


Statsrekneskapen viser dermed eit oljekorrigertunderskott på 64,8 mrd. kroner.

Det strukturelle, oljekorrigerte underskottetfor 2005 er berekna til 56,0 mrd. kroner. Dette er10,4 mrd. kroner lågare enn anslaget i Nasjonal-budsjettet 2005, der det strukturelle underskottet i2005 var berekna til 66,4 mrd. kroner.

Ved nysalderinga av statsbudsjettet for 2005blei det lagt til grunn eit oljekorrigert underskottpå 70,6 mrd. kroner. Dette blei overført frå Statenspetroleumsfond1 i tråd med Stortinget sitt budsjett-vedtak på kap. 5800. Statsrekneskapen for 2005 blirdermed gjort opp med eit overskott på 5,8 mrd.kroner. Av dette er 6,9 mrd. kroner auka inntekter,

medan utgiftene auka med vel 1,0 mrd. kronersamanlikna med anslaga i nysaldert budsjett 2005.

Forutan nettoinntektene som blei overførte fråstatsbudsjettet, viser rekneskapen for Statenspetroleumsfond 36,9 mrd. kroner i renteinntekterog utbyte. Det samla overskotet i Statens petrole-umsfond blei dermed 241,8 mrd. kroner i 2005.Samla sett blir statsrekneskapen og Statens petro-leumsfond gjort opp med eit overskott på247,6 mrd. kroner i 2005. Ved utgangen av 2005 varden bokførte verdien av Statens petroleumsfond1 390,1 mrd. kroner. Det er 378,6 mrd. kroner meirenn ved utgangen av 2004. Ut over overskottet iPetroleumsfondet er auken på 136,8 mrd. kroner.Av dette gjeld 12,5 mrd. kroner inntekter frå sta-tens sal av aksjar i Statoil, medan netto kursgevin-star har gjort sitt til at kapitalen i fondet auka medytterlegare 124,3 mrd. kroner i 2005.

1 Statens petroleumsfond skifta namn til Statens pensjonsfond– Utland frå 1. januar 2006. Sidan denne meldinga omhandlarrekneskapen for 2005 nyttar vi namnet Statens petroleums-fond.

Boks 1.1 Samanhengen mellom det strukturelle og det oljekorrigerte budsjettunderskottet

Retningslinjene for budsjettpolitikken tek siktepå ein gradvis og langsiktig forsvarleg auke ibruken av petroleumsinntekter i norsk øko-nomi, om lag i takt med venta avkastning av Sta-tens petroleumsfond. For å unngå einbudsjettpolitikk som medverkar til å gjere denøkonomiske utviklinga ustabil, er bruken avpetroleumsinntekter knytt til utviklinga i detstrukturelle, oljekorrigerte budsjettunderskot-tet og ikkje til utviklinga i det faktiske, oljekorri-gerte budsjettunderskottet.

Det oljekorrigerte budsjettunderskottetavheng ikkje berre av budsjettpolitikken, menogså av konjunktursituasjonen. Til dømes vildet oljekorrigerte budsjettunderskottet nor-malt auke ved eit konjunkturtilbakeslag, medandet vil falle i ein konjunkturoppgang. Dersomein skulle ta sikte på å la det faktiske budsjett-underskottet følgje utviklinga i avkastinga avStatens petroleumsfond, måtte ein stramme tilpolitikken i ei nedgangstid, medan ein kunnesenke skattane eller auke utgiftene ekstra i eioppgangstid. Ein slik politikk ville vere etter-spørselstimulerande i gode tidar og etterspørs-eldempande i dårlege tider. Når ein styrerbudsjettpolitikken etter eit mål for utviklinga idet strukturelle, oljekorrigerte budsjettunder-skottet, er det mellom anna for å unngå dennetypen medsyklisk politikk.

For å kome frå det oljekorrigerte til det struktu-relle, oljekorrigerte budsjettunderskottet gjerein følgjande korreksjonar:– For å reinse den oljekorrigerte budsjettba-

lansen for verknaden av at konjunkturaneskil seg frå det normale, reknar ein budsjett-verknadene av at skattegrunnlaga avvik fråtrendnivåa. Vidare tek ein omsyn til at utbe-talingane av trygd til arbeidslause avheng avkonjunktursituasjonen.

– Det korrigerast for skilnaden mellom nor-malnivåa for staten sine renteinntekter ogrenteutgifter samt overføringane frå NoregsBank og dei verkelege overførings- og rente-straumane.

– Ein korrigerer også for endringar i rekne-skapstilhøve og i funksjonsdelinga mellomstaten og kommunane som ikkje påverkarden underliggande utviklinga i budsjettba-lansen.

Også mange andre land nyttar utviklinga i einstrukturell budsjettbalanse som utgangspunktfor innrettinga av budsjettpolitikken. I tråd meddette utarbeider OECD og EU standardiserteutrekningar av strukturelle budsjettunderskott imedlemslanda. Desse utrekningane er basertpå meir aggregerte berekningar enn dei tala forNoreg som Finansdepartementet publiserer ibudsjettdokumenta. Det metodiske grunnlageter likevel svært likt det ein nyttar ved dei nor-ske utrekningane.


1.2 Budsjettpolitikken

Eit fleirtal i Stortinget slutta seg våren 2001 til ret-ningslinjer for den økonomiske politikken sominneber at petroleumsinntektene gradvis blir fasainn i økonomien, om lag i takt med venta realav-kastning av Statens petroleumsfond. Budsjettpoli-tikken skal medverke til ei stabil utvikling i norskøkonomi. Intensjonen bak retningslinjene er å sør-gje for ein jamn auke i bruken av petroleumsinn-tektene til eit langsiktig forsvarleg nivå. Samstun-des opnar dei for at handlefridomen som petrole-umsinntektene gir, kan brukast til å stimulereproduksjon og sysselsetjing i periodar med høg ogaukande arbeidsløyse. Motsett vil det være naud-synt å halde attende i budsjettpolitikken i periodarmed høg kapasitetsutnytting og presstendensar iøkonomien. Bruken av petroleumsinntekter kanmålast ved det strukturelle, oljekorrigerte budsjett-underskottet. Ved utrekning av det strukturelle,oljekorrigerte underskottet blir det teke omsyn tilat delar av statens inntekter og utgifter endrar segmed konjunkturane og til endringar i rekne-skapstilhøve, sjå boks 1.1.

1.3 Det strukturelle, oljekorrigerte underskottet

Med utgangspunkt i statsrekneskapen for 2005 erbruken av petroleumsinntekter i 2005 nå rekna til56,0 mrd. kroner, målt ved det strukturelle, oljekor-rigerte underskottet. Dette er 10,4 mrd. kronerlågare enn anslaget i Nasjonalbudsjettet 2005, derdet strukturelle underskottet i 2005 var rekna til66,4 mrd. kroner. Eit strukturelt underskott på56,0 mrd. kroner inneber at meirbruken av petrole-umsinntekter ut over venta realavkasting i Statenspetroleumsfond var 15,5 mrd. kroner i 2005. Det

strukturelle underskottet svarer til 4,0 prosent avtrend-BNP for Fastlands-Noreg.

Endringane i statsbudsjettet som blei foreslått isamband med Revidert nasjonalbudsjett 2005,innebar at anslaget for det strukturelle underskot-tet blei redusert med 1,1 mrd. kroner, frå 66,4 mrd.kroner i Nasjonalbudsjettet 2005 til 65,3 mrd. kro-ner i Revidert nasjonalbudsjett 2005. Utgiftene tiloverføringane i folketrygda blei redusert vesent-leg, og samstundes blei tala for skattar og avgifterfrå Fastlands-Noreg redusert.

Frå Revidert nasjonalbudsjett 2005 til nysaldertbudsjett for 2005 blei det strukturelle underskottetredusert med om lag 2 mrd. kroner til 63,3 mrd.kroner, mellom anna som følgje av ny informasjonom utviklinga i skatteinntektene.

Med utgangspunkt i statsrekneskapen for 2005er det faktiske, oljekorrigerte underskottet redu-sert med 5,8 mrd. kroner samanlikna med nysal-dert budsjett for 2005, jf. nærare omtale i tabell 1.1nedanfor. Det strukturelle, oljekorrigerte under-skottet er redusert med 7,3 mrd. kroner saman-likna med nysaldert budsjett, 1,5 mrd. kroner meirenn reduksjonen i det oljekorrigerte underskottet.Denne skilnaden må mellom anna sjåast i saman-heng med ny informasjon om utviklinga i norskøkonomi som tyder på at dei faktiske skatteinntek-tene i 2005 låg lenger under normalnivået ennanslått i nysaldert budsjett. Berekningane viserdermed ei litt gunstigare utvikling i det under-liggande (strukturelle) nivået på skattane enn i deifaktiske skatteinntektene.

1.4 Hovudtala i statsrekneskapen

Tabell 1.2 gjev ei samla oversikt over inntektene,utgiftene og overskottet på statsbudsjettet, stats-rekneskapen og Statens petroleumsfond gjennom2005.

Tabell 1.1 Den strukturelle, oljekorrigerte budsjettbalansen (tal i mill. kroner)

2005

Oljekorrigert underskott på statsbudsjettet 64 763- Overføringar frå Noregs Bank ut over anslått trendnivå 5 080- Netto renteinntekter utover anslått trendnivå 2 135- Særskilde rekneskapstilhøve 35- Aktivitetskorreksjonar 1 550

= Strukturelt underskott 55 963


Samla overskott i statsbudsjettet og Statenspetroleumsfond auka med 90,2 mrd. kroner, frå157,4 mrd. kroner i 2004 til 247,6 mrd. kroner i2005. Dette må sjåast i samanheng med ei vesent-leg auke i staten sine inntekter frå petroleumsverk-semda. Om ein ser bort frå petroleumsverksemdaauka inntektene med 39,5 mrd. kroner, medanutgiftene auka med 25,0 mrd. kroner. Samla settinneber det at det oljekorrigerte underskottet bleiredusert med 14,5 mrd. kroner frå 2004 til 2005.

Netto kontantstraum frå petroleumsverksemdaauka med 72,1 mrd. kroner, frå 203,4 mrd. kroner i2004 til 274,5 mrd. kroner i 2005. Statens petrole-umsfond sine renteinntekter og utbyte auka med3,6 mrd. kroner.

1.5 Det oljekorrigerte underskottet

1.5.1 Utviklinga frå saldert til nysaldert budsjett

Inntektsløyvingane utan lånetransaksjonar for2005 auka med 78,0 mrd. kroner frå saldert til nys-aldert budsjett. Utgiftsløyvingane utan låne-transaksjonar blei reduserte med 4,3 mrd. kroner isame periode. Sett bort frå petroleumsverksemdavar inntektene 0,4 mrd. kroner lågare i nysaldertbudsjett enn i saldert budsjett, medan utgiftene var4,2 mrd. kroner lågare. Samla gav dette eit oljekor-rigert underskott på 70,6 mrd kroner i nysaldertbudsjett for 2005, noko som er 3,7 mrd. kronerlågare enn i saldert budsjett.

Nedgangen i det oljekorrigerte underskottetfrå saldert til nysaldert budsjett må sjåast i saman-heng med vesentleg lågare utgifter til sjukepengarog andre sjukdomsrelaterte stønadsordningar i fol-

Tabell 1.2 Inntekter og utgifter utan lånetransaksjonar på statsbudsjettet og Statens petroleumsfond 2005 (tal i mill. kroner)

Rekneskap 2004

Saldertbudsjett

2005

Nysaldertbudsjett

2005Rekneskap

2005

1. StatsbudsjettetA Inntekter i alt 746 408 785 100 863 066 860 836A.1 Inntekter frå petroleumsverksemd 222 068 227 677 306 072 296 991A.2 Inntekter utan petroleumsinntekter 524 341 557 423 556 993 563 845

B Utgifter i alt 622 247 654 965 650 646 650 055B.1 Utgifter til petroleumsverksemd 18 661 23 200 23 060 21 447B.2 Utgifter utan petroleumsverksemd 603 587 631 765 627 586 628 608

Statsbudsjettet sitt oljekorrigerte overskott (A.2-B.2) -79 246 -74 342 -70 593 -64 763

+ Overført frå Statens petroleumsfond 80 727 74 342 70 593 70 593

= Statsbudsjettet sitt overskott før lånetransaksjonar 1 481 0 0 5 830

2. Statens petroleumsfondStatsbudsjettet sin netto kontantstraum frå petroleumsverksemda, blir overført til Statens petroleumsfond (A.1-B.1) 203 407 204 477 283 012 275 544

- Overført til statsbudsjettet 80 727 74 342 70 593 70 593+ Renteinntekter og utbyte i fondet 33 255 39 600 40 900 36 866

= Overskott i Statens petroleumsfond 155 935 169 735 253 319 241 817

3. Statsbudsjettet og Statens petroleumsfond Samla overskott 157 417 169 735 253 319 247 647


ketrygda. Samla sett blei utgiftene under folke-trygda sett ned med 4,0 mrd. kroner frå saldertbudsjett til nysalderinga. I tillegg bidrog høgareutbytebetalingar frå aksjeselskap der staten eigaksjar og netto renteendringar til å redusere detoljekorrigerte underskottet med om lag 1,0 mrd.kroner. Reduserte skatte- og avgiftsinntekter med1,0 mrd. kroner trekte i motsatt retning.

Budsjettutviklinga gjennom 2005 er omtalanærare i St.prp. nr. 1 (2005–2006) Statsbudsjettet2006, St.meld. nr. 1 (2005–2006) Nasjonalbudsjet-tet 2006, St.prp. nr. 65 (2004–2005) Tilleggsbevilg-ninger og omprioriteringer i statsbudsjettet med-regnet folketrygden 2005, St.meld. nr. 2 (2004–2005) Revidert nasjonalbudsjett 2005 og St.prp. nr.29 (2005–2006) Ny saldering av statsbudsjettetmedregnet folketrygden 2005.

1.5.2 Nærare om utviklinga etter nysalderinga

I statsrekneskapen for 2005 er det oljekorrigerteunderskottet 64,8 mrd. kroner. Dette er 5,8 mrd.kroner lågare enn lagt til grunn ved nysalderinga,jf. tabell 1.2. Tilbakeføringa frå Statens petroleums-fond til statsbudsjettet blei endeleg fastlagt i nysal-dert budsjett slik at det skulle dekkje det oljekorri-gerte underskottet som då blei lagt til grunn. Pådenne bakgrunnen blir statsrekneskapen for 2005gjort opp med eit overskott på 5,8 mrd. kroner.Endringa på 5,8 mrd. kroner samanlikna med nys-aldert budsjett kjem fram slik:– Inntektene utan petroleumsinntekter auka med

6,8 mrd. kroner, frå 557,0 mrd. kroner til563,8 mrd. kroner.

– Utgiftene utan petroleumsverksemda aukamed 1,0 mrd. kroner, frå 627,6 mrd. kroner til628,6 mrd. kroner.

Med i desse tala er auka inntekter og utgifter på1,5 mrd. kroner frå standard refusjonar som ikkjeblir budsjettert med beløp på løyvingane i saldertbudsjett. Dette er refusjonar frå mellom annaarbeidsmarknadsetaten og folketrygda for statlegeverksemder sine utgifter til arbeidsmarknadstiltak,lønn under fødsels- og adopsjonspermisjon, lønn tillærlingar og lønn under sjukdom.

Endringar i inntektene

Tabellen viser endringar i inntektene utan låne-transaksjonar og petroleumsinntekter samanliknamed nysaldert budsjett (tal i mill. kroner):

Inntektene utan meirinntekter i form av stan-dard refusjonar for sjukepengar o.a. blei samla sett5,4 mrd. kroner høgare i rekneskapen enn i nysal-dert budsjett. Skatte- og avgiftsinntektene aukamed 2,6 mrd. kroner, medan renteinntekter ogaksjeutbyte auka med 0,4 mrd. kroner. Andre inn-tekter auka med 2,4 mrd. kroner. Rekneskapenviser meirinntekter for fleire av departementa,noko som har samanheng med vedtekne meirinn-tektsfullmaktar på fleire budsjettpostar. Mellomanna blei inntektene til politi- og lensmannsetaten,fylkesmannsembeta og Statens vegvesen høgareenn budsjettert med for 2005. Nokre departementhar òg høve til å utføre oppdragsverksemd motrefusjon av utgiftene. Utover dette omfattar meir-inntektene under departementa mindre beløp forei rekkje gebyr-, sals- og leigeinntekter o.a. Samlameirinntekter blei 6,9 mrd. kroner samanliknamed nysaldert budsjett.

Endringar i utgiftene

Tabellen viser endringar i utgiftene utan låne-transaksjonar og petroleumsutgifter i forhold tilnysaldert budsjett. Hovudkomponentane er(tal i mill. kroner):

Skattar og avgifter frå Fastlands-Noreg 2 622+ Renter og aksjeutbyte 392+ Andre meirinntekter, netto 2 369

= Meirinntekter før standard refusjonar 5 383+ Meirinntekter frå standard refusjonar 1 468

= Samla meirinntekter 6 851

Renteutgifter -76+ Dagpengar -117+ Andre stønader under folketrygda -512+ Tilskott til omsorgsbustader

og sjukeheimsplassar -192+ Drifts- og

investeringstilskott barnehagar -139+ Kompensasjon for

meirverdiavgift til kommunane -343+ Netto overføring i 2005 -676+ Andre utgifter 1 607

= Meirutgifter utan standard refusjonar -447+ Standard refusjonar 1 468

= Samla meirutgifter 1 021


Når ein ser bort frå auka utgifter som er knytt tilstandard refusjonar, synar rekneskapen vel0,4 mrd. kroner lågare utgifter enn lagt til grunn ianslag på rekneskapen ved nysaldert budsjett.Inkludert i denne netto reduksjonen på vel 0,4 mrd.kroner ligg òg meirutgifter som må sjåast i saman-heng med departementa og forvaltinga si bruk avmeirinntektsfullmakter, som òg er omtala ovanfor.Dette gjeld mellom anna meirutgifter på rekneska-pen til Forsvarsdepartementet for 2005 som er fulltut dekte av meirinntekter. På andre område erutgiftene vesentleg lågare enn dei det var budsjet-tert med. Område med store mindreutgifter er stø-nader under folketrygda, kompensasjon formeirverdiavgift til kommunane og tilskott tilomsorgsbustader og sjukeheimsplassar. Forutanreduksjonen i dagpengar er det særleg lågare utgif-ter til fødsels- og adopsjonspengar, legemidler oguføre som reduserer utgiftene til stønader underfolketrygda. Vidare gir netto overføringar for 2005reduserte utgifter med om lag 0,7 mrd. kroner, jf.nærare omtale nedanfor. I alt viser rekneskapensamla meirutgifter på 1,0 mrd. kroner i forhold tilnysaldert budsjett.

Overførte beløp til 2006, unytta løyving

Overførte beløp frå 2005 til 2006, utan lånetransak-sjonar og statleg petroleumsverksemd, blei samla0,7 mrd. kroner høgare enn overførte løyvingar frå2004 til 2005. Fleirtalet av departementa har einauke i overført beløp. For Forsvarsdepartementetauka overført beløp med 0,8 mrd. kroner. Mellomanna gjeld dette overført beløp til innkjøp av mate-riell, nybygg og nyanlegg med 0,4 mrd. kroner.Vidare auka overført beløp for Nærings- og han-delsdepartementet med 0,3 mrd. kroner, medanoverført beløp for Fornyings- og administrasjons-departementet auka med 0,2 mrd. kroner. Sam-ferdselsdepartementet og Kommunal- og regional-departementet var dei departementa som haddestore reduksjonar i sine overførte beløp frå 2005 til2006 samanlikna med overføringane frå 2004 til2005. På Samferdselsdepartementet sitt områdeblei overført beløp redusert med 0,5 mrd. kroner,medan det på Kommunal- og regionaldepartemen-tet sitt område blei redusert med 0,4 mrd. kroner.

Dei siste fem åra har overføringa av unytta løy-vingar (utan lånetransaksjonar) vore (tal i mill. kro-ner):

1.6 Veksten i utgiftene på statsbudsjettet

Den underliggjande veksten i utgiftene på stats-budsjettet skal vise utviklinga i statsbudsjettetsutgifter frå eit år til eit anna. Når den underlig-gjande veksten i utgiftene blir rekna ut, korrigerervi for utgiftene til dagpengar, renter og petroleums-verksemda, samt for enkelte rekneskapsmessigeforhold og ekstraordinære endringar. Ved utrek-ninga av den reelle underliggjande veksten i utgif-tene blir det òg korrigert for prisendringar, slik attalet gir uttrykk for volumendringar knytt til drifts-utgiftene, investeringane og overføringane påstatsbudsjettet. Nærare omtale av korleis denreelle, underliggjande veksten i utgiftene blirrekna ut, kan ein finne i kapittel 3 i Nasjonalbud-sjettet 2005.

I Gul bok 2005 var anslaget for den reelle,underliggjande veksten i utgiftene på statsbudsjet-tet vel 1¾ prosent. Anslaget for den nominelle,underliggjande veksten i utgiftene var på 5,2 pro-sent. Anslaget var uendra i Revidert nasjonalbud-sjett 2005.

I nysaldert budsjett for 2005 blei den reelle,underliggjande veksten i utgiftene på statsbudsjet-tet rekna til 2 prosent. Med utgangspunkt i stats-rekneskapen for 2005 er veksten rekna til 1¼ pro-sent, dvs. ei nedjustering med ¾ prosentpoeng.Knapt ½ prosentpoeng av denne nedjusteringa erknytt til lågare nominelle utgifter i statsrekneska-pen enn anslått i nysaldert budsjett. Dette må sjåasti samanheng med at det i anslaget for den reelle,underliggjande utgiftsveksten i nysalderinga påvanleg måte blei teke omsyn til meirutgifter somblir motsvara av meirinntekter under departe-menta, jf. omtala ovanfor. Dette inneber at utgif-tene i rekneskapen er om lag 2½ mrd. kronerlågare enn lagt til grunn for anslaget på den under-liggjande veksten i utgiftene i nysalderinga. Drygt¼ prosentpoeng av nedjusteringa er knytt til atforeløpige nasjonalrekneskapstal for 2005 viser

Overførtløyving

Auke/nedgang (-)frå førre år

2001–2002 9 131 8322002–2003 7 038 -2 0932003–2004 6 484 -5542004–2005 6 547 632005–2006 7 223 676


noko sterkare prisstiging på statlege kjøp av varerog tenester enn tidligare lagt til grunn.

1.7 Lånetransaksjonar og finansieringsbehov

Tabell 1.3 viser utviklinga i finansieringsbehovet tilstatsbudsjettet.

Samanlikna med rekneskapen for 2004 er låne-behovet redusert med 37,1 mrd. kroner, frå39,1 mrd. kroner i 2004 til 2,0 mrd. kroner i 2005.Reduksjonen i lånebehovet har samanheng med atgjeldsavdraga var 47,0 mrd. kroner lågare i 2005enn i 2004. Endringa i gjeldsavdraga er knytt til for-fallsstrukturen på innanlandske statslån.

Utgiftene til utlån blei om lag 0,1 mrd. kronerlågare enn anslått ved nysalderinga.

Endringane i utlån kjem fram slik (tal i mill. kro-ner):

Tilbakebetalingane blei 1,6 mrd. kroner lågareenn rekna med ved nysalderinga. Dette kjem avendra tilbakebetalingar frå (tal i mill. kroner):

Netto utlån blei dermed 1,5 mrd. kroner høgareenn i nysaldert budsjett. Av di rekneskapen visereit overskott på 5,8 mrd. kroner, blei statsbudsjet-tet sitt netto finansieringsbehov 4,3 mrd. kronerlågare enn lagt til grunn ved nysalderinga av bud-sjettet.

Avdrag på innanlandsk statsgjeld blei om lagsom budsjettert i nysaldert budsjett. Brutto finan-sieringsbehov blei dermed redusert med til saman4,3 mrd. kroner sett i forhold til det nysalderte bud-sjettet.

1.8 Skattar og avgifter frå Fastlands-Noreg

Statsrekneskapen for 2005 viser at dei samlaskatte- og avgiftsinntektene frå Fastlands-Noreg

Innovasjon Noreg -350Bustadlån til statstilsette 174Statens lånekasse for utdanning 148Andre utlån -55

Samla endring utlån -83

Tabell 1.3 Lånetransaksjonar og finansieringsbehov 2005 (tal i mill. kroner)

Rekneskap 2004

Saldertbudsjett

2005

Nysaldertbudsjett

2005Rekneskap

2005

Lånetransaksjonar utan petroleumsverksemdaUtlån, aksjeteikning mv. 78 304 68 810 71 419 71 337

- Tilbakebetalingar 85 296 53 181 65 622 64 014- Statsbudsjettet sitt overskott 1 481 0 0 5 830

= Netto finansieringsbehov -8 472 15 630 5 797 1 493+ Gjeldsavdrag 47 541 500 492 499

= Statsbudsjettet sitt brutto finansieringsbehov 39 069 16 130 6 289 1 991

Netto finanstransaksjonar knytt til petroleumsverksemdaSal av aksjar i Statoil ASA 9 859 0 12 478 12 478

- Utlån, aksjeteikning mv. 0 0 0 0

= Netto finanstransaksjonar knytt til petroleumsverk-semda blir overførte til Statens petroleumsfond 9 859 0 12 478 12 478

Statens lånekasse for utdanning -459Den Norske Stats Husbank -1 134Andre låntakarar -15

Samla endring i tibakebetalingane -1 608


auka frå 480,0 mrd. kroner i 2004 til 517,9 mrd. kro-ner i 2005, svarande til ein auke på 37,9 mrd. kro-ner eller 7,9 prosent. Auken i dei samla skatte- ogavgiftsinntektene var høgare enn i 2003 (0,3 pro-sent) og 2004 (4,1 prosent), og noko høgare enn forperioden 1998–2002, då skatte- og avgiftsinntek-tene frå Fastlands-Noreg steig med 6,5 prosent iårleg gjennomsnitt.

Rekneskapstala viser at samla skattar og avgif-ter frå Fastlands-Noreg blei om lag 1,6 mrd. kronerhøgare enn anslått i saldert budsjett for 2005, ogom lag 2,6 mrd. kroner høgare enn lagt til grunn inysaldert budsjett for 2005. Oppjusteringane etternysalderinga kjem blant anna av relativt høge inn-betalingar av restskatt frå personar og føretak motslutten av 2005. Også inntektene frå meirverdiav-gifta blei noko høgare enn det som var lagt tilgrunn i nysalderinga.

Av dei samla skatte- og avgiftsinntektene på517,9 mrd. kroner i statsrekneskapen for 2005utgjorde skatt på inntekt og formue 131,8 mrd. kro-ner. Frå 2004 til 2005 auka inntektene frå skatt påinntekt og formue med 10,3 prosent. Den høge vek-sten kjem i stor grad av at inntektene frå skattleg-ging av føretak har auka med over 30 prosent, etterein nedgang dei to føregåande åra. Reduserte sat-sar i skattlegginga av personar, mellom anna satsarfor toppskatt og minstefrådrag, trekkjer isolert setti retning av moderat vekst i skatteinngangen fråpersonlege skattytarar.

Trygdeavgift og arbeidsgjevaravgift utgjorde157,6 mrd. kroner i 2005, ein auke på 5,2 prosentfrå året før.

Inntektene frå meirverdiavgifta steig med9,4 prosent til 150,3 mrd. kroner i 2005. Auken måsjåast på bakgrunn av ein generell auke i satsanefor meirverdiavgift frå 2004 til 2005.

Andre særavgifter og tollinntekter utgjorde tilsaman 78,2 mrd. kroner i 2005. Dette er 6,7 prosentmeir enn i 2004. Auken i særavgifter er særlegknytt til auka omsetning av motorkjøretøy, samt atelektrisitetsavgifta blei lagt om med verknad fråandre halvår 2004.

1.9 Statens Petroleumsfond

Endringar i verdien til Statens petroleumsfondkjem fram gjennom endringar i kontantstraumen,overføring av midlar til statsbudsjettet, nettofinanstransaksjonar knytt til petroleumsverk-semda, direkte avkasting av fondet og endra verdi-vurdering av fondet sine eigedelar. Kontantstrau-men består av inntekter frå skattar og avgifter fråpetroleumsverksemda, og inntekter og utgifter

knytt til staten si direkte deltaking i petroleums-verksemda (SDØE).

Skattar og avgifter frå petroleumsverksemda

Dei samla innbetalte skattane og avgiftene fråpetroleumsverksemda i 2005, utan CO2-avgifta,blei i nysalderingsproposisjonen rekna til165,6 mrd. kroner. Rekneskapstalet for 2005 er165,5 mrd. kroner.

Rekneskapstala for betalte direkte skattar blei218 mill. kroner lågare enn venta i nysalderings-proposisjonen. Betalt produksjonsavgift blei40 mill. kroner lågare enn venta i nysalderings-proposisjonen, medan betalt arealavgift blei124 mill. kroner høgare enn venta.

Inntektene frå avgift på utslepp av CO2 i petro-leumsverksemda blei i nysalderingsproposisjonenrekna til 3,4 mrd. kroner, medan rekneskapstaletfor 2005 er 49 mill. kroner lågare.

Inntekter frå staten si direkte deltaking i petroleumsverksemda

Inntektene frå staten si direkte deltaking i petrole-umsverksemda er i det alt vesentlege driftsinntek-ter med frådrag for driftsutgifter og investeringsut-gifter. Nettoinntektene frå SDØE blei i nysalde-ringsproposisjonen anslått til 105,9 mrd. kroner.Rekneskapstalet for 2005 er 98,6 mrd. kroner.Hovudforklaringa til nedgangen i inntektene ernoko lågare oljepris og sal av olje mot slutten av2005 enn lagt til grunn i nysalderingsproposisjo-nen. I tillegg kom ein større del av innbetalingane ijanuar 2006, samanlikna med det som blei lagt tilgrunn i nysalderinga.

Endring av Statens petroleumsfond

Frå saldert til nysaldert budsjett auka inntektenefrå petroleumsverksemda med 78,4 mrd. kroner,medan utgiftene til petroleumsverksemda bleireduserte med 0,1 mrd. kroner. Den netto kontant-straumen frå petroleumsverksemda auka dermedmed 78,5 mrd. kroner, frå 204,5 mrd. kroner til283,0 mrd. kroner. Det er i hovudsak høgare olje-prisar enn lagt til grunn i saldert budsjett som for-klarar dette. Anslaget for renteinntekter og utbyttei Statens petroleumsfond auka med 1,3 mrd. kro-ner frå saldert til nysaldert budsjett. Anslaget foroverføringa frå Petroleumsfondet til statsbudsjet-tet gjekk ned med 3,5 mrd. kroner. Samla sett inne-bar dette ei betring av balansen for Petroleumsfon-det med 83,6 mrd. kroner.


Nærare om endringane frå nysaldert budsjett til rekneskapen

Statsbudsjettet sine netto inntekter frå petrole-umsverksemda blei 7,5 mrd. kroner lågare enn lagttil grunn i nysaldert budsjett. Nettoinntektenegjekk ned frå 283,0 mrd. kroner til 275,5 mrd. kro-ner, jf. tabell 1.2. Inntektene frå statleg petroleums-verksemd, petroleumsskattar og CO2-avgift blei9,1 mrd. kroner lågare, medan investeringsutgif-tene blei 1,6 mrd. kroner lågare.

Det er overført 70,6 mrd. kroner frå Statenspetroleumsfond. Dette inneber at netto overføringtil Statens petroleumsfond for 2005 samla sett er7,5 mrd. kroner lågare i rekneskapen enn ein reknamed i det nysalderte budsjettet. Netto kontant-straum fråtrekt overføringa frå fondet til statsbud-sjettet blir dermed 204,9 mrd. kroner i 2005.

Frå nysaldert budsjett gjekk renteinntekteneog utbytet i fondet ned frå 40,9 mrd. kroner til36,9 mrd. kroner. Samla blei overskottet i Petrole-umsfondet dermed 241,8 mrd. kroner i 2005, nokosom er 11,5 mrd. kroner lågare enn anslått i nysal-dert budsjett.

Samanlikna med verdien ved utgangen av 2004,aukar verdien i Petroleumsfondet ytterlegare med12,5 mrd. kroner frå sal av aksjar i Statoil og med124,3 mrd. kroner frå netto kursgevinstar. Samlasett auka Petroleumsfondet dermed med378,6 mrd. kroner. Ved utgangen av 2005 var denbokførte verdien av Statens petroleumsfond1 390,1 mrd. kroner, medan verdien ved utgangenav 2004 var 1 011,5 mrd. kroner.

Overføringa frå Statens petroleumsfond tilstatsbudsjettet over kap. 5800 blir rekneskapsført isamsvar med Stortinget sitt vedtak i nysaldert bud-sjett, medan overføringa til fondet over kap. 2800 ertilpassa kontantstraumen. Denne praksisen foroverføring frå Statens petroleumsfond og rekne-skapsføring på kap. 5800 er følgt også i rekneska-pen for 2005. Riksrevisjonen har i Dokument nr.1om resultatet av den årlege revisjonen og kontrol-len for budsjetterminen 2004 stilt spørsmål tildenne føringsmåten. Stortinget behandla Kontroll-og konstitusjonskomiteen si innstilling til Doku-ment nr. 1 den 4. april 2006, og Finansdepartemen-tet vil kome attende til Stortinget i saka.

Netto inntekter av statleg petroleumsverksemd avvik slik frå nysaldert budsjett (tal i mill. kro-ner):

Petroleumsskattar og CO2-avgift -183+ Inntekter frå statleg

petroleumsverksemd -8 898- Investeringar i statleg

petroleumsverksemd m.m. -1 613

= Netto petroleumsinntekter -7 469


2 Departementsvis omtale

Nedanfor er det gitt ein kort omtale av dei enkeltedepartementa og statsbankane. Oversikten viserutviklinga på utgiftsområda dei seinare åra. Underkvart programområde blir rekneskapen for 2003,2004 og 2005 vist saman med nysaldert budsjett for2005.

Rekneskapen blir i utgangspunktet gjort opp påkapittel- og postnivå. Dei rekneskapsmessige over-føringane frå eit år til det neste blir avgjorde påpostnivå. Unytta beløp kan overførast på postermerka «kan overføres», mens ein for vanlege drifts-

postar berre kan overføre inntil fem prosent. av løy-vinga. Eit programområde inneheld mange postar,og summen av overførde beløp vil difor ikkje vereden same som summen av unytta utgifter sett i for-hold til løyvinga på programområdet under eitt.

Som følgje av avrundingar vil det kunne vereavvik mellom sumtalet i tabellen og summen av deienkelte tala ovafor. Det er lagt til grunn at sumtaletskal vere i tråd med rekneskapstalet for program-området under eitt.

2.1 Konstitusjonelle institusjonar

Avvik mellom budsjett og rekneskap

Avvik mellom budsjett og rekneskap viser ei min-dreutgift på 18,8 mill. kroner.

Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 13,9 mill. kroner, viser programområ-det under eitt ei mindreutgift på 32,6 mill. kroner.Det er overført 23,3 mill. kroner mindre frå 2005 til2006 enn frå 2004 til 2005. Den reduserte overfø-ringa inneber at disponibelt budsjett har auka. Tekein omsyn til dette, viser programområdet samlasett ei mindreutgift på 55,9 mill. kroner.

Under programkategori 00.30 blei det nytta0,9 mill. kroner mindre enn tildelt budsjett. Når eintek omsyn til refusjonar og endring i overførte løy-vingar, aukar avviket til 3,3 mill. kroner. Avvikethar mellom anna si årsak i faseforskyving i oppgå-ver og prosjekt på grunn av regjeringsskiftet. Utbe-talinga av etterlønn til den regjeringa som gjekk av,blei noko mindre enn berekna. I tillegg kjem for-

seinkingar, knytt til ombygging hos Regjeringsad-vokaten.

Mindreforbruket på 17,8 mill. kroner underprogramkategori 00.40 heng mellom anna samanmed at utskifting av tenestebustadar til stortingsre-presentantane blei utsett, og at ombygginga avStortingskvartalet ikkje blei avslutta i 2005, slik pla-nen var.

Trenden i rekneskapen

Frå 2003 har utgiftene på programkategori 00.10Det kongelege hus auka med 13 prosent, frå118,0 mill. kroner til 133,2 mill. kroner.

Frå 2003 til 2005 har utgiftene under program-kategori 00.30 gått opp med om lag 23 prosent.Auken har si årsak i eingongsutgifter i sambandmed regjeringsskiftet i oktober 2005, eingongsut-gifter til nytt IT-system ved Statsministerens kon-tor, noko auka reiseutgifter og større satsing påtryggingstiltak.

Programområde 00 Konstitusjonelle institusjonar (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

00.10 Det kongelege hus 118,0 133,8 133,2 133,200.30 Regjeringa 192,4 202,7 237,7 236,800.40 Stortinget og underliggande institusjonar 1 056,6 1 222,5 1 206,3 1 188,5

Sum utgifter 1 367,0 1 559,0 1 577,2 1 558,5


Stortinget har dei siste åra gjennomført storeutbetringar og ombyggingar i bygningsmassen.Dette arbeidet nådde ein topp i 2004 og vil bli slutt-ført i løpet av 2006–2007.

2.2 Utanriksdepartementet

Utanriksdepartementet har ansvaret for to bud-sjettområde: programområde 02 Utanriksforval-

ting (driftsutgifter for utanrikstenesta, ikkje med-rekna administrasjon av utviklingshjelpa, presse-og kulturtiltak og norske medlemskontingentar tilinternasjonale organisasjonar) og programområde03 Internasjonal hjelp (den offisielle utviklings-hjelpa (ODA), støtte til Sentral- og Aust-Europa oginternasjonale miljøtiltak).


Avvik mellom budsjett og rekneskap viser ei meir-utgift på 125,8 mill. kroner.

Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 62,3 mill. kroner, viser programområ-det ei meirutgift på 63,5 mill. kroner. Det er over-ført 136,2 mill. kroner mindre frå 2005 til 2006 ennfrå 2004 til 2005. Den reduserte overføringa inne-ber at disponibelt budsjett har auka. Tek ein omsyntil dette, viser programområdet samla sett ei min-dreutgift på 72,7 mill. kroner.

Avvik mellom disponibel løyving og rekneskapi 2005 var i hovudsak mindreutgifter knytt til finan-sieringsordninga under EØS-avtala, samt til refu-sjonar og andre meirinntekter på til saman62,3 mill. kroner.


I perioden 2003 til 2005 har utgiftene gått opp medom lag 30 prosent, frå 2 060,8 mill. kroner til2 689,7 mill. kroner.



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 9,6 mill. kroner, viser programområ-

det ei mindreutgift på 231 mill. kroner. Det er over-ført 209,9 mill. kroner meir frå 2005 til 2006 enn frå2004 til 2005. Den auka overføringa inneber at dis-ponibelt budsjett er redusert. Tek ein omsyn tildette, viser programområdet samla sett ei mindre-utgift på 21,2 mill. kroner.

Programområde 02 Utanriksføremål (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

02.00 Administrasjon av utanrikstenesta 1 383,5 1 381,6 1 471,2 1 509,202.10 Utanriksføremål 677,3 956,2 1 092,7 1 180,5

Sum utgifter 2 060,8 2 337,7 2 563,9 2 689,7

Programområde 03 Internasjonal bistand (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

03.00 Administrasjon av utviklingshjelpa 674,0 734,6 815,6 776,503.10 Bilateral bistand 2 597,5 2 683,5 2 929,5 2 933,503.20 Globale ordningar 6 706,5 6 353,5 8 500,7 8 352,703.30 Multilateral bistand 4 901,0 5 268,3 5 932,7 5 919,6

Sum Offisiell utviklingshjelp (ODA) 14 879,1 15 040,0 18 178,5 17 982,303.50 Anna bistand 361,3 279,2 285,2 259,9

Sum utgifter 15 240,3 15 319,3 18 463,6 18 242,2



I 2005 blei det betalt ut 17 982,3 mill. kroner i offisi-ell utviklingshjelp. Den nominelle auken frå 2003til 2005 var på 3 103,0 mill. kroner eller om lag21 prosent.

Auka internasjonal bistand

Oversikta nedanfor viser utbetalingar av offisiellutviklingshjelp (nominelle tal) i perioden 2003–2005, utbetalingar i prosent av BNI (basert pånasjonalrekneskapstal frå SSB i mars 2006) ogubrukt løyving overført til neste budsjettermin:

* BNI-andel berekna på grunnlag av foreløpige nasjonalrekneskapstal

Den utbetalte ODA-godkjente utviklingshjelpa i2005 utgjorde 0,94 prosent av anslått brutto-nasjo-nalinntekt (BNI). Vedtatt budsjett for 2005 varbasert på ei ramme tilsvarande 0,95 prosent avBNI, jf. Budsjett. innst. S. nr. 3 (2004–2005).

Anna hjelp (ikkje ODA-godkjent)

Programområdet omfattar tiltak i Sentral- og Aust-Europa (med unntak for Balkan som inngår i utvi-

klingshjelpa), fred- og demokratitiltak og interna-sjonale klima- og miljøtiltak. I 2005 blei det samlautbetalt 259,9 mill. kroner. Dette var ein nedgangpå om lag 7 prosent i forhold til 2004. Av dette varom lag 228 mill. kroner utbetalingar til atomtryg-gingstiltak, prosjektsamarbeidet med Russland/SUS og handlingsplanen for søkjarlanda til EU.Vidare blei det utbetalt om lag 3 mill. kroner tilfred- og demokratitiltak og 29 mill. kroner til inter-nasjonale tiltak på miljø- og klimaområdet.

2.3 Utdannings- og forskingsdepartementet



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 50,3 mill. kroner, viser programområ-

det ei meirutgift på 5,4 mill. kroner. Det er overført27,9 mill. kroner mindre frå 2005 til 2006 enn frå2004 til 2005. Den reduserte overføringa inneber atdisponibelt budsjett har auka. Tek ein omsyn tildette viser programområdet samla sett ei mindre-utgift på 22,6 mill. kroner.

År Utbetalt i mill. kroner

Utbetalt i prosent av BNI

Ubrukt løyving overført til neste termin i mill. kroner

Overført i prosent av budsjett

2003 14 879 0,94 117 0,82004* 15 040 0,87 108 0,72005* 17 982 0,94 346 1,9

Programområde 07 Utdannings- og forskingsdepartementet (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

07.10 Administrasjon 438,2 348,5 212,7 214,307.20 Grunnopplæring 2 770,9 2 393,5 5 461,8 5 463,307.40 Anna tiltak i utdanninga 2 731,5 2 634,4 101,6 101,607.50 Vaksenopplæring 1 826,1 1 122,5 1 097,9 1 099,107.60 Høgare utdanning 17 998,7 18 704,6 19 240,6 19 270,407.70 Forsking 7 324,3 4 170,0 6 059,9 6 062,507.80 Utdanningsfinansiering 21 385,9 24 626,0 25 877,4 25 896,4

Sum utgifter 54 475,5 53 999,6 58 051,9 58 107,6



I perioden 2003–05 har dei nominelle utgiftene pådette området auka. Det er løyvd ekstra midlar tilmellom anna kvalitetsutvikling i grunnskolen, for-sking og utdanningsfinansiering. Det har vidareblitt løyvd ekstra midlar til universitets- og høgsko-lesektoren i samband med gjennomføring av Kvali-tetsreforma. Delar av auken i utgifter kjem av tek-niske endringar. Dette gjer at rekneskapstala fordei ulike år ikkje kan samanliknast direkte. Mel-lom anna kjem det reduserte forbruket under kat.07.10 av at departementet har overført fleire oppgå-ver til Utdanningsdirektoratet etter at dette bleietablert sommeren 2004.

Utdanning og forsking

Arbeidet med kompetanseutvikling blant lærararog skoleleiarar var høgt prioritert i 2005. Det blei

løyvd om lag 730 mill. kroner til kvalitetsutvikling igrunnskolen og vidaregåande opplæring i 2005.Arbeidet med kompetanseutvikling blei prioritert i2005. Det blei òg løyvd midlar til utvikling av lære-planar, nasjonalt system for kvalitetsvurdering somgrunnlag for kvalitetsutvikling, lærings- og opp-vekstmiljø og internasjonalt arbeid.

Vidare er det løyvd ekstra midlar til forsking.Midlane til slik forsking over departementet sittbudsjett auka anslagsvis nominelt med 2,2 mrd.kroner i perioden, jf. NIFU STEPs statsbudsjett-analyse. Ein stor del av auken skriv seg frå aukaavkastning frå Fondet for forsking og nyskaping.

Dei siste åra har det òg blitt løyvd ekstra midlartil utdanningsfinansiering, i hovudsak som følgjeav auka tal på støttemottakarar og omleggingar istøtteordningane.

2.4 Kultur- og kyrkjedepartementet



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 149,8 mill. kroner, viser programom-rådet ei mindreutgift på 51,2 mill. kroner. Det eroverført 50,1 mill. kroner meir frå 2005 til 2006 ennfrå 2004 til 2005. Den auka overføringa inneber atdisponibelt budsjett er redusert. Tek ein omsyn tildette viser programområdet samla sett ei mindre-utgift på 1,0 mill. kroner.

Utviklingstrekk

I perioden 2003 – 2005 har det vore ein nominellutgiftsvekst på 17,1 prosent, frå 5 559,5 mill. kroneri 2003 til 6 512 mill. kroner i 2005.

Auken i administrasjonsutgifter under kat.08.10 kjem av at departementet har tatt over den

samla forvaltinga av tilskott til frivillige organisa-sjonar, frivilligsentralar m.m. frå 2005. Utgiftene tilkulturføremål under programkategori 08.20 var3 990,8 mill. kroner i 2005. Dette er ein auke på302,6 mill. kroner eller 8,2 prosent frå året før.Auken gjaldt i hovudsak gjennomføring av investe-ringsoppgåver i 2005 som oppfølging av tidlegarevedtak: Nasjonalbiblioteket med rehabilitering avhovudbygningen i Oslo, nytt teaterbygg for Hålo-galand Teater i Tromsø, romaniavdelinga vedGlomdalsmuseet på Elverum og utviding av riksar-kivbygningen i Oslo. Utgiftene til film- og mediefø-remål under programkategori 08.30 auka med20 mill. kroner til 781,7 mill. kroner. Frå 2005 bleidet innført ei ny ordning med kompensasjon tilopphavsmenn for kopiering til privat bruk, jf. nyttkap. 337 post 70, der det blei avsett 32,5 mill. kro-ner i 2005. Korrigert for dette gjekk utgiftenetil programkategori 08.30 film- og medieføremålned med 12,5 mill. kroner. Pressestøtta over kap.

Programområde 08 Kultur- og kyrkjeføremål (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

08.10 Administrasjon m.m. 275,2 272,0 532,9 533,108.20 Kulturføremål 3 448,6 3 688,2 3 941,0 3 990,808.30 Film- og medieføremål 726,7 761,7 778,8 781,708.40 Den norske kyrkja 1 109,0 1 129,0 1 160,7 1 206,3

Sum utgifter 5 559,6 5 850,8 6 413,4 6 512,0


335 var i 2005 om lag 293 mill. kroner, og av dettegjekk over 244 mill. kroner til produksjonstilskotttil aviser. Til filmproduksjon og andre filmføremålblei det i 2005 nytta i alt 314 mill kroner, avdette om lag 240 mill kroner til tilskott til produk-sjon av film og andre audiovisuelle produksjonar.

Utgiftene over statsbudsjettet under kategori08.40 Den norske kyrkja var i 2005 på 1 206,3 mill.kroner. Dette er ein auke på 77,3 mill. kroner eller6,8 prosent frå året før. Korrigert for meirinntekter,

er utgiftsauken noko mindre enn auken i løyvingarfrå 2004 til 2005. Dette har samband med at løyvin-gane til reform av trusopplæringa og til byggepro-sjekt ved Nidaros domkyrkje ikkje blei nytta fullt uti 2005. Løyvingane til desse føremåla er merka ’kanoverførast’, fordi forbruket kvart år ikkje kan plan-leggjast nøyaktig.

Elles har det vore mindreutgifter til prestete-nesta i 2005 i samband med vakansar m.m.

2.5 Justisdepartementet



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 482,7 mill. kroner, viser programom-rådet ei mindreutgift på 117,5 mill. kroner. Det eroverført 130,0 mill. kroner meir frå 2005 til 2006enn frå 2004 til 2005. Den auka overføringa inneberat disponibelt budsjett er redusert. Tek ein omsyntil dette viser programområdet samla sett ei meir-utgift på 12,5 mill. kroner.


I perioden 2003–2005 har det vore ein nominellutgiftsvekst på ca. 13,1 prosent frå 13 939,9 mill. kri 2003 til 15 759,4 mill. kr i 2005.

Om lag 80 prosent av utgiftene på 06-området i2005 er gått til straffesakskjeda, det vil seie til poli-tiet, påtalemakta, rettsvesenet og kriminaloms-orga. Hovudmåla i justissektoren for 2004–2005

har vore auka tryggleik for borgarane gjennomredusert kriminalitet, god og effektiv konfliktløy-sing og -førebygging, sikre rettstryggleik forenkeltpersonar og grupper, eit godt og tilgjengelegregelverk, auka tryggleik gjennom eit mindre sår-bart samfunn og ei open og kvalitetsbevisst justis-forvalting og rettspleie.

I 2005 stod òg reorganisering og fornying avjustissektoren sentralt. Endringane gjeld i førsterekkje samanslåing av domstolar i førsteinstans ogoverføring av ansvaret for tinglysing i fast eigedomfrå domstolane til Statens kartverk. I tillegg er det i2005 arbeidd med å førebu overføring av den sivilerettspleia på grunnplanet til politi- og lensmannse-taten i heile landet, og overføring av jordskifteret-tane til Domstoladministrasjonen.

I 2005 blei det i løpet av året gitt ekstra løyvin-gar mellom anna til politiet. Dei ekstra løyvinganeblei nytta til oppfølgingsarbeid i samband med flod-bølgjekatastrofen i Søraust-Asia, styrking av terror-beredskapen og etterforsking av ranet av NorskKontantservice AS i Stavanger.

Programområde 06 Justissektoren (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

06.10 Administrasjon 207,8 218,1 220,3 243,506.20 Rettsvesen 1 497,3 1 492,7 1 683,7 1 689,906.30 Kriminalomsorg 1 925,5 2 079,4 2 166,1 2 198,906.40 Politi- og påtalemakt 8 012,1 8 086,9 8 438,6 8 686,606.50 Redningstenesta,

samfunnstryggleik og beredskap 747,7 1 175,6 1 156,1 1 205,506.60 Andre verksemder 567,8 604,8 655,7 683,806.70 Fri rettshjelp,

erstatningar, konfliktråd m.v. 911,3 909,5 957,9 949,106.80 Svalbardbudsjettet 70,4 90,7 115,8 102,1

Sum utgifter 13 939,9 14 657,8 15 394,3 15 759,4


2.6 Kommunal- og regionaldepartementet



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 39,9 mill. kroner, viser programområ-det ei meirutgift på 94,9 mill. kroner. Det er over-ført 365,2 mill. kroner mindre frå 2005 til 2006 ennfrå 2004 til 2005. Den reduserte overføringa inne-ber at disponibelt budsjett har auka. Tek ein omsyntil dette viser programområdet samla sett ei min-dreutgift på 270,3 mill. kroner.


På programkategori 13.20 Innvandring, som mel-lom anna dekker integreringstilskott, norskopplæ-ring for vaksne innvandrarar, drift av statlege mot-tak og drift av Utlendingsdirektoratet og Utlen-dingsnemnda, er det eit meirforbruk på 53,3 mill.kroner før korrigeringar. Korrigert for refusjonar,meirinntekter og endring i overførte løyvingar, erdet eit mindreforbruk på 118,9 mill. kroner i 2005.

Utgiftene på området er særleg avhengig avtalet på asylsøkjarar, talet på løyve/avslag, effektu-ering av avslag og busetjingstakta. I 2003 kom15 600 asylsøkjarar, i 2004 kom knapt 8 000 asylsø-kjarar medan det i 2005 kom om lag 5 400 asylsø-kjarar. Nedgangen har si årsak i at det i desse åraer gjennomført fleire tiltak, mellom anna i saks-handsaminga av asylsøknader, som har hatt sommål å redusere tilstrøyminga av personar som ikkjetreng vern. Det er ein nedgang i rekneskapen frå2004 til 2005 for programkategori 13.20 Innvand-ring på 325,6 mill. kroner. Auken frå 2003 til 2004

har i hovudsak si årsak i at ansvaret for forvaltingaav norskopplæringa for vaksne innvandrarar bleioverført frå Utdannings- og forskingsdepartemen-tet til Kommunal- og regionaldepartementet.

Innafor programkategori 13.21 Nasjonale mino-ritetar er det eit mindreforbruk på 1,6 mill. kroner.I samband med Revidert nasjonalbudsjett 2004 bleidet løyva 75 mill. kroner til Romanifolkets fond.Avkastinga av fondet skulle forvaltast av ein stif-telse, og det blei i 2005 løyva 1,85 mill. kroner iavkastning for 2004. Då arbeidet med å etablere einstiftelse og å utarbeide vedtekter for fondet harteke lengre tid enn ein gjekk ut frå, er det ikkjebetalt ut avkasting frå fondet i 2005.

For programkategori 13.50 Regional- og dis-triktspolitikk viser rekneskapen eit meirforbruk på67,6 mill. kroner samanlikna med budsjettet. Korri-gert for endring i overførte løyvingar er det eit min-dreforbruk på 1,2 mill. kroner. Mindreforbruketkjem i hovudsak av prosjekter som går over fleireår.

Auken på området dei siste åra kjem av at det erinnført eit nytt tilskott til næringsretta utviklingstil-tak og ei ordning med transportstøtte som kom-pensasjon for auka arbeidsgjevaravgift. Dei to ord-ningane utgjer 292 mill. kroner i 2004 og 949 mill.kroner i 2005.

Når det gjeld overføringane gjennom inntekts-systemet til kommunar og fylkeskommunar overprogramkategori 13.70, viser rekneskapen ei meir-utgift på 84,9 mill. kroner. Meirutgifta kjem avutbetalingar av forskott på rammetilskott for 2006til kommunar. Departementet har fullmakt til for-skottsutbetalinga, jf. St.prp. nr 1 (2004–2005) forKommunal- og regionaldepartementet.

Programområde 13 Kommunal- og regionaldepartementet (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

13.10 Administrasjon 234,0 216,4 262,1 262,013.20 Innvandring 5 185,0 6 084,4 5 705,6 5 758,813.21 Nasjonale minoritetar 2,8 77,9 4,9 3,313.40 Samiske føremål 142,1 144,6 150,9 153,113.50 Regional- og distriktspolitikk 1 344,5 1 866,5 2 383,6 2 451,213.70 Overføringar gjennom

inntektssystemet 53 433,2 47 766,9 48 596,2 48 681,113.80 Bustad- og bustadmiljø 17 196,8 15 245,4 16 130,0 16 055,613.90 Bygningssaker 36,3 39,4 40,2 43,2

Sum utgifter 77 574,7 71 441,5 73 273,5 73 408,2


Under programkategori 13.70 var det frå 2003til 2004 ein reduksjon i overføringane gjennom inn-tektssystemet til kommunar og fylkeskommunar.Nedgangen har i hovudsak samanheng med trek-ket i kommunane sine rammetilskott i sambandmed innføring av ei ny ordning med momskompen-sasjon.

På programkategori 13.80 Bustad og bustad-miljø er det i 2005 ei mindreutgift på 74,4 mill. kro-ner i forhold til budsjettet. Korrigert for refusjonar,meirinntekter og endring i overførte løyvingar erdet eit mindreforbruk på 234,6 mill. kroner. Hovud-delen av dette blir overført til 2006.

Hovuddelen av mindreutgifta er knytt til tilskotttil omsorgsbustader og sjukeheimsplassar. Pågrunn av det store talet bueiningar har det teke len-gre tid å planleggje og gjere ferdige byggjepro-sjekta enn det som blei lagt til grunn for budsjette-ringa. Mange tilsegn om tilskott til oppstart er diforikkje utbetalte enno. Husbanken kan òg gi dispen-

sasjon ut 2007 for kommunar som av ulike årsakerikkje klarer å ferdigstille bustader/sjukeheimarinnan 2005. Dette har òg ført til lågare utbetaling påtilskottet til kompensasjon for utgifter til renter ogavdrag på lån til omsorgsbustader og sjukeheims-plassar. Handlingsplanen for eldreomsorga bleiavslutta i 2003, og det står berre att midlar til utbe-talingar av tilsegn som er gitt tidlegare. Dei siste til-segnene under opptrappingsplanen for psykiskhelse blei gitt i 2004.

2.7 Arbeids- og sosialdepartementet m/folketrygda

Arbeids- og sosialdepartementet har ansvaret fortre budsjettområde: Programområde 09 Arbeids-og sosiale føremål, programområde 29 Sosialeføremål, folketrygda og programområde 33Arbeidsliv, folketrygda.

1) Endring i kontoplan gjer at løyvingane til eldre, funksjonshemma, rusmisbrukarar o.a. er samla i programkategori 09.20 frå 2003.



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 129,1 mill. kroner, viser programom-rådet ei mindreutgift på 59,4 mill. kroner. Det eroverført 104,4 mill. kroner meir frå 2005 til 2006enn frå 2004 til 2005. Den auka overføringa inneberat disponibelt budsjett er redusert. Tek ein omsyntil dette, viser programområdet samla sett ei meir-utgift på 45,1 mill. kroner.

Under programkategori 09.00 Administrasjoner det eit mindreforbruk på 31,2 mill. kroner. Dethar mellom anna samanhang med at forsinking avtiltak knytt opp mot IKT investeringar for NAVinterim.

Under programkategori 09.30 Arbeidsmarknader det eit meirforbruk på 124,7 mill. kroner. Meir-forbruket har samanheng med forskyving av tids-punktet for utbetalingar til tiltaksplassar. Dette harført til at løyvinga til ordinære arbeidsmarknadstil-tak er overskride i 2005, medan fullmakta til å gjetilsegn om utbetalingar i 2006 har vore nytta i min-dre grad enn forventa. Meirforbruket heng ogsåsaman med at det har vore fleire mottakarar av ven-testønad enn ein rekna med.

Avviket mellom budsjett og rekneskap underprogramkategori 09.40 Arbeidsmiljø og tryggleikviser eit mindreforbruk på 14,5 mill. kroner.


Dei samla utgiftene under programområde 09.30Arbeidsmarknad auka frå 6,9 mrd. kroner i 2003 til

Programområde 09 Arbeids- og sosiale føremål (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

09.00 Administrasjon 70,5 99,5 195,9 164,809.20 Tiltak for bedra levekår, førebygging

av rusmiddelproblem m.v.1) 1 904,3 707,7 631,8 639,009.30 Arbeidsmarknad 6 876,4 7 816,2 7 578,2 7 703,009.40 Arbeidsmiljø og tryggleik 596,6 768,9 713,6 699,109.60 Kontantytingar 2 116,6 2 237,9 2 296,0 2 279,5

Sum utgifter 11 564,4 11 630,2 11 415,5 11 485,3


7,8 mrd. kroner i 2004. Utgiftene blei redusert til7,7 mrd. kroner i 2005. Reduksjonen heng i førsterekkje saman med 3 300 færre gjennomførtearbeidsmarknadstiltak i 2005 samanlikna med2004.

Frå 2003 har utgiftene på programkategori09.40 Arbeidsmiljø og tryggleik auka med 17,2 pro-sent, frå 596,6 mill. kroner til 699,1 mill. kroner.Den største delen av auken er knytt til løyvinga tilPionerdykkerane i Nordsjøen (kap. 646).


Dei samla utgiftene under programområde 29 Sosi-ale føremål i folketrygda i 2005, var på183 634,8 mill. kroner. Tilsvarande tal i 2004 var179 014,1. Det gjev ein nominell vekst i utgiftene påprogramområde 29 på om lag 2,6 prosent.

Sjukepengar

Etter ein vekst i folketrygda sine utgifter til sjuke-pengar kvart år frå 1995 til 2003, gjekk utgiftenened i 2004 og 2005. I 2005 var nedgangen i utgif-tene på 8,8 prosent samanlikna med 2004.

Det blei løyva i alt 24 254 mill. kroner til sjuke-pengar i 2005. Rekneskapen for 2005 viser utgifterpå 24 509 mill. kroner, altså ei meirutgift på255 mill. kroner. Avviket kjem av at nedgangen isjukefråveret blei noko lågare enn venta, og at vek-sten i gjennomsnittleg yting blei høgare enn venta.

Talet på sjukepengedagar per sysselsettarbeidstakar, som folketrygda har betalt for, gjekkned frå 12,7 arbeidsdagar i 2004 til 11,5 arbeidsda-gar i 2005. Om vi tek omsyn til at sjukmeldte medgraderte sjukepengar arbeider delvis under sjuke-pengeperioden, blir tala 10,9 arbeidsdagar i 2004og 9,5 arbeidsdagar i 2005. Nedgangen i utgifterhar samanheng med ein nedgang i talet på sjuke-pengetilfelle, nedgang i lengda på sjukepengetil-fella og auka bruk av gradert yting.

Endringar i regelverket for sjukemelding frå1. juli 2004 har truleg vore ei vesentleg årsak tilnedgangen, og særleg når det gjeld nedgangen igjennomsnittleg fråverslengde og i gjennomsnitt-leg fråversgrad. Andre årsaker kan vere fokus påførebygging, innsats på arbeidsplassen og aukafokus på legane sin sjukemeldingspraksis.

Talet på arbeidstakarar som har vore sjuke eittår og dermed brukt opp sjukepengerettane sine,gjekk ned med 21 prosent frå 2004 til 2005.

Rehabiliteringspengar

Folketrygda sine totale utgifter til rehabiliterings-pengar (kap. 2652, post 70) var i 2005 på 7 814 mill.kroner. Frå 2004 til 2005 gjekk utgiftene underdenne posten ned med 900 mill. kroner. Dette til-svarer ein nedgang på 10,3 prosent.

Utviklinga har i hovudsak si årsak i ei rekkje til-tak som blei sette i verk i 2004, mellom anna inn-stramming i unntaksreglane for kor lenge ein kanfå rehabiliteringspengar, men òg ei etter kvartnoko mindre tilstrøyming til rehabiliteringspenge-ordninga. Dette har ført til ein vesentleg nedgang italet på stønadsmottakarar under rehabiliterings-pengeordninga i løpet av 2004 og 2005. Talet påmottakarar av rehabiliteringspengar blei redusertfrå om lag 61 200 personar i desember 2003, til omlag 47 570 personar i desember 2005. Dette er einreduksjon på 22 prosent. Reduksjonen frå sluttenav året 2004 til slutten av året 2005 var 6 prosent.

Programområde 29 Sosiale føremål, folketrygda (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

29.10 Administrasjon 5 110,0 5 174,2 5 126,3 5 433,229.50 Inntektssikring ved sjukdom,

uførleik og rehabilitering 76 987,5 78 113,6 77 785,3 77 858,729.60 Kompensasjon for meirutgifter

ved redusert funksjonsevne mv. 7 237,0 7 415,3 7 650,0 7 521,829.70 Alderdom 77 338,9 81 655,3 85 953,0 85 972,729.80 Forsørgjartap mv. 6 817,1 6 498,7 6 591,5 6 591,329.90 Diverse utgifter 154,3 156,9 195,0 257,1

Sum utgifter 173 644,8 179 014,1 183 301,1 183 634,8


Ein stor del av dei som avsluttar ein periodemed rehabiliteringspengar har gått over til tilgren-sande stønadsområde som attføringspengar, tids-avgrensa uførestønad eller varig uførepensjon.

Uføreytingar

Det blei løyvd 45 471 mill. kroner til uføreytingar i2005. Rekneskapen for 2005 viser samla utgifter på45 298 mill. kroner, altså ei mindreutgift på173 mill. kroner. Årsaka til avviket er at dei gjen-nomsnittlege ytingane blei noko lågare enn venta.

Frå 2004 til 2005 gjekk utgiftene til uføreytingaropp med 7,8 prosent, frå 41 793 mill. kroner til45 037 mill. kroner. Viktige årsaker til auken er atdet har blitt fleire uførepensjonistar, og at grunnbe-løpet i folketrygda har auka. Per 31.12.05 var det319 691 mottakarar av uføreytingar. Det var ei aukepå om lag 10 000 personar frå 2004. Ein god del avauken har samanheng med endringar i alders-samansetjinga i befolkninga. Alderskulla med storuføretendens blir stadig større. Av dei som mottokuføreytingar, mottok 300 877 varig uførepensjon og18 841 tidsavgrensa uførestønad.

Alderspensjon

Det var løyvd 85 953 mill. kroner for 2005. Rekne-skapen viser at utgiftene blei 85 972,6 mill. kroner,ei meirutgift på om lag 19 mill. kroner, eller0,02 prosent.

Det var 629 337 alderspensjonistar ved utgan-gen av 2005, om lag 3 700 fleire enn i 2004. Det erventa ein moderat auke dei næraste åra, og einsterk auke etter 2008. Utgiftene for 2005 var85 972 mill. kroner, ein auke på 4 317 mill. kronereller 5,3 prosent.

Ved utgangen av 2005 mottok 30,5 prosent avalderspensjonistane særtillegg (minstepensjon).Det var ein nedgang med 1,4 prosenteiningar frå2004. Tilsvarande hadde 69,5 prosent ein pensjonhøgare enn minstepensjon.

Gjennomsnittleg alderspensjon aukar. Hovud-årsaka er at dei nye pensjonistane har fleire oppte-ningsår enn dei som døyr, mellom anna fordi deinye kvinnelege alderspensjonistane har stadighøgare yrkesdeltaking. Dei tre siste åra har dengjennomsnittlege pensjonen òg auka på grunn avauka grunnpensjon for pensjonistektepar. Dei nyealderspensjonistane i 2007 er dei første som vilkunne ha full opptening i folketrygda (40 år).

Underhaldsbidrag til barn og ektefelle

Den samla uteståande bidragsgjelda utgjorde3 161 mill. kroner ved utgangen av 2005. Inkluderti talet er òg saker der dei bidragspliktige er busettei utlandet (580 mill. kroner). Tilsvarande tal vedutgangen av 2004 var 3 275 mill. kroner, derbidragspliktige busette i utlandet skulda 586 mill.kroner.

Samla blei det kravd inn 2 374 mill. kroner i2005. Dette er ein reduksjon på 156 mill. kronernominelt eller 6,2 prosent frå 2004. Reduksjonenkjem av at mange har valt å gå over til private avta-lar med privat oppgjer etter innføringa av nyebidragsregler frå oktober 2003.

Forskottering av underhaldsbidrag

Statens forskottering av bidrag utgjorde brutto1 143 mill. kroner i 2005. I dei tilfella der det fast-sette bidraget er mindre enn forskottsbeløpet, skalikkje differansen krevjast inn. Beløpet skal førastsom utgift. Denne differansen blir kalla «løyvd for-skott». Løyvd forskott utgjorde 590 mill. kroner.Det vil seie at forskottsbeløpet som kan krevjastinn for 2005 var 553 mill. kroner. 565 mill. kronerblei dekt av innbetalingane frå dei bidragspliktige,slik at forskottsgjelda har blitt noko redusert.

Vurdering av innanlandsgjelda til innkrevjing ved Trygdeetatens innkrevjingssentral

Sosial- og helsedepartementet gav 9. januar 2001heimel til å avskrive bidragskrav i rekneskapen.Forskrifta er nytta frå og med rekneskapsåret2001. Ved utgangen av 2005 er 415 mill. kroneravskrive etter denne forskrifta. Samla uteståandekrav innanlands med unntak av krav som ikkje kandrivast inn, er 2 133 mill. kroner. Av dette blir967 mill. kroner (45,3 prosent) klassifisert somgode fordringar, 750 mill. kroner (35,1 prosent)som usikre og 416 mill. kroner (19,5 prosent) somforventa tap.

Bidragspliktige busett i utlandet

Det er styresmaktene i kvart einskild land somkrev inn når bidragspliktig bur i utlandet. Trygdee-taten er såleis avhengig av dei avtalene som er inn-gått, og av samarbeid frå kvart einskild land. Samlauteståande fordringar var 580 mill. kroner, einreduksjon på 6 mill. kroner sett i forhold til 2004.Av dette gjeld 200 mill. kroner bidragspliktige iNorden. Sverige åleine står for 125 mill. kroner.


Det blei til saman innbetalt 67 mill. kroner, einauke på 4 mill. kroner sett i forhold til 2004. I Nor-den blei det innbetalt 39 mill. kroner. I forhold til2004 er dekningsprosenten samla gått opp frå

69,2 prosent til 73,6 prosent, og for Norden sin deler dekningsprosenten auka frå 92,2 prosent til96,8 prosent.



Avvik mellom budsjett og rekneskap i sambandmed dagpengar viser ei mindreutgift på 116,6 mill.kroner. Noko av mindreutgifta kjem av at utbetalin-gane til dagpengar dei siste månadene i 2005 bleimindre enn rekna med. Dette har samanheng medfærre arbeidslause i perioden.

Avvik mellom budsjett og rekneskap for yrkes-retta attføring viser eit mindreforbruk på126,8 mill. kroner. Størsteparten av dette mindre-forbruket kjem av lågare utbetaling til stønader tilskolegang som attføringstiltak enn venta, medannoko har samanheng med ei mindre auke i utgiftatil attføringspengar per mottakar enn lagt til grunn.


Dei samla utgiftene på programkategori 33.30 harvariert frå 2003 til 2005. Frå 2004 til 2005 har deigått ned med 291,2 mill. kroner eller 1,3 prosent

Dei samla utbetalingane til dagpengar har aukajamt frå 6,65 mrd. kroner i 2001 til om lag 11,1 mrd.kroner i 2003 og 2004. Dette hadde samanhengmed fleire arbeidslause i perioden. I 2005 blei deisamla utbetalingane til dagpengar redusert til9,6 mrd. kroner. Dette kjem av ein betra arbeids-marknad i 2005.

Utgiftene til attføringspengar auka med1 378 mill. kroner frå 2004 til 2005. I same tidsromblei utgiftene til attføringsstønadene redusert med99 mill. kroner. Auken i utgiftene til attføringspen-gar har si årsak i vekst i talet på mottakarar, auke igrunnbeløpet i folketrygda og auke i utgiftene permottakar. Nedgangen i utgiftene for attføringsstø-nadene har i hovudsak samanheng med nedgang iutgiftene til stønad til skolegang. Dette kjem mel-lom anna av endringar i reglane for slik stønad.

Lønnskrav ved konkurs har frå 2003 til 2005gått ned med nærare 40 prosent, frå 695,5 mill. kro-ner til 425,7 mill. kroner. Talet på nye konkursbuog utbetalingar over garantiordninga gjekk ned i2005 i forhold til året før, medan dividenden auka.Arbeidstilsynet mottok 9,5 prosent færre nye sakeri 2005 i forhold til året før. Dette er det andre åretat talet på konkursbu med lønnsgarantikrav gårned, etter ein oppgang i perioden 1999 til 2003. Tilsamanlikning gjekk talet på konkursar på landsba-sis 2005 ned med 18 prosent frå 2004.

2.8 Helse- og omsorgsdepartementet

Helse- og omsorgsdepartementet har ansvaret forto budsjettområde: Programområdane 10 Helse-vern og 30 Stønad ved helsetenester.

Programområde 33 Arbeidsliv, folketrygda (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

33.30 Arbeidsliv under folketrygda 20 677,4 22 381,1 22 437,5 22 146,333.10 Stønad under arbeidsløyse til fiskarar

og fangstmenn 39,7 44,0 40,0 31,8

Sum utgifter 20 717,1 22 425,1 22 477,5 22 178,1


1) Rekneskapskolonna for 2003 avvik noko frå same tabell i St. meld. nr. 3 (2003–2004). Det kjem av at departementet har rekna om i forhold til ny departementsstruktur frå dette året.



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 266 mill. kroner, viser programområ-det ei meirutgift på 112,1 mill. kroner. Det er over-ført 92 mill. kroner mindre frå 2005 til 2006 enn frå2004 til 2005. Den reduserte overføringa inneber atdisponibelt budsjett har auka. Tek ein omsyn tildette, viser programområdet samla sett ei meirut-gift på 20,1 mill. kroner.

Utviklingstrekk i rekneskapen

Frå 2004 til 2005 har det for programområde 10vore ein nominell utgiftsvekst på 11,7 prosent frå74 061,9 mill. kroner til 82 748,1 mill. kroner.Auken i utgifter har i hovudsak funne stad underprogramkategori 10.30 Regionale helseføretak.Dette kjem mellom anna av auka løyvingar som føl-gje av høgare aktivitet, overføring av nye oppgåvertil helseføretaka samt endelig avklaring i kostnads-delinga knytt til utbygging av fase 1 av St. OlavsHospital i Trondheim. Ved handsaminga av St.prp.nr. 12 (2005–2006), jf. Innst. S. nr. 46 (2005–2006),blei det løyvd 2,9 mrd. kronar til dette. Dei regio-nale helseføretaka fekk i 2005 òg ein auke i låneløy-vinga til investeringar på 1 mrd. kroner.




For programområde 30 har auken i utgifter frå2004 til 2005 vore på 2,5 prosent.

Auka innsats i helsesektoren

Somatisk pasientbehandling ved sjukehusa

St.prp. nr. 1 (2004–2005) la til grunn om lag uendraaktivitetsnivå frå 2004 til 2005.

Basert på tal frå 2. tertial 2005 indikerte progno-sar om lag 1,5 prosent aktivitetsvekst i 2005 saman-likna med 2004 under ordninga innsatsstyrt finan-siering (ISF), jf. St.prp. nr. 12 (2005–2006). I sam-

Programområde 10 Helsevern (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap20031)

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

10.00 Helse- og omsorgsdepartementet m.v. 265,3 328,7 502,2 505,110.10 Folkehelse 813,6 826,0 715,2 892,310.20 Helseteneste 1 764,4 1 641,8 1 811,3 1 858,810.30 Regionale helseføretak 57 484,2 64 737,7 72 388,9 72 492,410.40 Psykisk helse 2 985,9 3 389,2 3 846,1 3 896,310.50 Legemiddel 181,4 208,1 205,8 206,110.60 Omsorgstenester 2 930,5 2 900,5 2 897,0

Sum utgifter 63 494,8 74 061,9 82 370,0 82 748,1

Programområde 30, Stønad ved helsetenester (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

30.10 Spesialhelsetenester 3 149,6 3 114,5 3 133,4 3 124,230.50 Legehjelp, legemiddel mv. 17 101,6 15 660,2 16 298,0 16 081,830.90 Andre helsetiltak 791,7 464,6 530,0 524,2

Sum utgifter 21 043,0 19 239,3 19 961,4 19 730,2


band med handsaminga av St. prp. nr. 12 (2005–2006), jf. Innst. S. nr. 46 (2005–2006), løyvde Stor-tinget 492,1 mill. kroner mellom anna knytt til aukaaktivitet i 2005 under ISF.

Opptrappingsplanen for psykisk helse

Ved handsaminga av St.prp.nr.63 (1997–98) Omopptrappingsplan for psykisk helse 1999–2006 ved-tok Stortinget ein åtteårig handlingsplan for psy-kisk helse. I 2005 løyvde Stortinget reelt 853 mill.kroner meir til opptrappingsplan for psykisk helsesamanlikna med saldert budsjett for 2004. Rekne-skapen for programkategori 10.40 for 2004 viser atdet har vore brukt 3 389,2 mill. kroner, medanrekneskapen for 2005 er på 3 896,3 mill. kroner. Itillegg kjem utbetalingar over føretaka sine basis-løyvingar, og løyvingar under andre departement.

Styrking av psykisk helsevern har vore priori-tert, og det er ei målsetting at ventetid og ventelis-ter, særleg for barn og unge, skal bli reduserte iopptrappingsperioden.

Høgt investeringsnivå

Utbygginga av dei to store investeringsprosjektaNye Ahus og nytt St. Olavs Hospital (fase 1) krevsærskild store investeringsmidlar. Gjennomfø-ringa av investeringstiltak i Opptrappingsplanenfor psykisk helse, samt sluttføring av prosjektetknytt til Nasjonal kreftplan krev òg store ressursar.Investeringsaktiviteten er finansiert gjennom mid-

lar i basistilskottet, særskilde investeringstilskottsamt ei låneløyving på 3 mrd. kroner.

Nye Ahus, Nytt St.Olavs Hospital og nytt forskingsbygg ved Radiumhospitalet

Ved handsaminga av St.prp. nr. 1 (2003–2004) jf.Budsjett-innst. nr. 11 (2003–2004) blei det vedtatteit særskild investeringstilskott til gjennomføringav utbyggingsprosjekta Nye Ahus, fase 2 av St.Olavs Hospital og nytt forskingsbygg ved Radium-hospitalet. Det særskilde investeringstilskottetutgjer til saman om lag 4,5 mrd. kroner, og skalutbetalast over byggeperioden i takt med fram-drifta i prosjekta.

Særskild investeringstilskott til St. Olav fase 1blei fastsett til 2,9 mrd. kroner. Ved handsaming avSt. prp. nr 12 (2005–2006) blei det vedtatt at heileinvesteringstilskottet skulle utbetalast i 2005.

Samla i 2005 blei det løyvd 3 344 mill. kroner iinvesteringstilskott til dei tre nemnde investerings-prosjekta, jf. Budsjettinnst. S. nr 11 (2003–2004) ogInnst. S. nr 240 (2004–2005).

2.9 Barne- og familiedepartementet

Barne- og familiedepartementet har ansvaret for tobudsjettområde: Programområdane 11 Familie- ogforbrukarpolitikk og programområde 28 Fødsels-pengar.



Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 179,1 mill. kroner, viser programom-rådet ein mindreutgift på 82,3 mill. kroner. Det eroverført 9,6 mill. kroner meir frå 2005 til 2006 ennfrå 2004 til 2005. Den auka overføringa inneber atdisponibelt budsjett er redusert. Tek ein omsyn til

dette viser programområdet samla sett ei mindre-utgift på 72,7 mill. kroner.


I perioden 2003 til 2005 har det vore ein nominellutgiftsvekst på 30 prosent, frå 26 319,4 mill. kroneri 2003 til 34 283,0 mill. kroner i 2005. Utviklinga hari hovudsak si årsak i satsinga på barnehagar og at

Programområde 11 Familie- og forbrukarpolitikk (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

11.00 Administrasjon 89,9 92,6 92,6 94,511.10 Tiltak for familie og likestilling 17 826,2 17 768,9 17 732,6 17 749,711.20 Tiltak for barn og ungdom 8 278,3 14 196,2 16 224,6 16 301,711.30 Forbrukarpolitikk 124,9 134,0 136,2 137,1

Sum utgifter 26 319,4 32 191,8 34 186,1 34 282,9


staten overtok fylkeskommunane sitt ansvar forbarnevernet og familievernet frå 1. januar 2004.

Det statlege barnevernet

Rekneskapen for 2005 viser meirutgifter på detteområdet på vel 57 mill. kroner. Meirutgifta har tohovudårsaker. For det første har omstillingskost-nadene blitt høgare enn ein rekna med, særlig isamband med omstilling i eige tiltaksapparat. Iomstillingsperioden har ikkje etaten klart å opp-retthalde eit tilstrekkeleg høgt belegg i statlegeinstitusjonar eller i heimebaserte tiltak. For det

andre har etaten tilsett personell mellom anna for åfølgje opp Riksrevisjonen sine merknader i Doku-ment nr. 1 (2005–2006) om vesentlege brot på gjel-dande regelverk og mangelfull styring og kontrolli Bufetat.

Barnehageområdet

I perioden 2003 til 2005 har det vore ein nominellutgiftsvekst på 45 prosent, frå 7 615,1 mill. kroner i2003 til 11 030 mill. kroner i 2005. Utviklinga kjemav ein auke i talet på barnehageplassar og statensmedfinansieringsansvar.


Avvik mellom budsjett og rekneskap viser ei min-dreutgift på 100,5 mill. kroner. Mindreutgifta kjemi hovudsak av at føresetnadene som blei lagt tilgrunn i samband med nysalderinga gav noko forhøgt overslag.


Utgiftene under kapittel 2530 var om lag 787 mill.kroner høgare i 2005 enn i 2003. Auken kjem ihovudsak av at fleire kvinner med rett til fødsels-pengar og høgare utbetaling per barn. Frå 2004 til2005 gjekk talet kvinner med rett til fødselspengarned, auken i utgiftene frå 2004 til 2005 kjem såleis ihovudsak av høgare utbetaling per barn.

2.10 Nærings- og handelsdepartementet

Programområde 28 Fødselspengar (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

28.50 Stønad ved fødsel og adopsjon 9 122,3 9 713,4 10 010,0 9 909,5

Sum utgifter 9 122,3 9 713,4 10 010,0 9 909,5

Programområde 17 Nærings- og handelsføremål (i mill. kr)

Program-kategori

Rekneskap2003

Rekneskap2004

Budsjett2005

Rekneskap2005

17.00 Administrasjon 202,1 191,0 186,9 199,317.10 Infrastruktur og rammevilkår 1 677,0 1 937,6 2 116,5 2 149,717.20 Forsking, nyskaping

og internasjonalisering 32 614,6 38 234,3 38 804,8 38 125,217.30 Statleg eigarskap 7 921,3 12 058,5 663,0 630,1

Sum utgifter 42 415,0 52 421,4 41 771,2 41 104,1



Avvik mellom budsjett og rekneskap viser ei min-dreutgift på 667 mill. kroner.

Tek ein omsyn til refusjonar og andre meirinn-tekter på i alt 70,1 mill. kroner, viser programområ-det ei mindreutgift på 737,2 mill. kroner. Det eroverført 63,2 mill. kroner mindre frå 2005 til 2006enn frå 2004 til 2005. Den reduserte overføringainneber at disponibelt budsjett har auka. Tek einomsyn til dette, viser programområdet samla settei mindreutgift på 800,4 mill. kroner.

Programområde 17 omfattar forvalting og tilret-telegging av tiltak for nærings-, handels- og skips-fartspolitikk. For 2005 var det til saman løyvd nær-are 41,8 mrd. kroner til desse føremåla (medreknalånetransaksjonar og aksjekjøp på 90-postar).Rekneskapsførte utgifter utgjer om lag 41,1 mrd.kroner. Hovudårsaka til mindreutgiftene er at Inn-ovasjon Noreg brukte om lag 460 mill. kroner min-dre enn berekna i budsjettet på lån i statskassa tilrefinansiering av utlånsporteføljen, og mindre tilutbetaling av lån under den distriktsretta ordninga.110 mill. kroner av ei tilsegnsramme på 390 mill.kroner blei utbetalt i 2005. Ikkje utbetalte lånetilse-gner under denne ordninga vil bli dekt over Inno-vasjon Noreg si ordinære låneordning i 2006/2007.Vidare blei det ikkje aktuelt å bruke ei løyving på50 mill. kroner til låneopptak i SIVA SF.


Rekneskapen for programområde 17 har svingadei siste åra, frå 33,5 mrd. kroner i 2002 som lågast,til 42,4 mrd. kroner i 2003, 52,4 mrd. kroner i 2004og 41,1 mrd. kroner i 2005. Endringane er særlegknytt til finansiering av innlånsordningane underInnovasjon Noreg (programkategori 17.20), medskifte mellom opptak av kort- og langsiktige innlånfrå statskassa på grunn av endringar i rente- ogavdragsvilkåra. Svingingane i låneopptaka gjer omlag tilsvarande utslag i innbetalingane av avdrag ogrenter på inntektsbudsjettet for Innovasjon Noreg.Vidare har det vore betydelege årlege endringar iutgiftene til kjøp av aksjar og tilføring av eigenkapi-tal og fondskapital til statlege selskap under forval-ting av departementet i perioden (programkategori17.30).

Når ein held lånetransaksjonar og andre kapi-talpostar (90-postar) utanom, var utgiftene

st.meld. nr. 3 (2005–2006) - regjeringen.no...(regjeringa stoltenberg ii) 1 hovudtrekk i...

Documents