การวางแผนยุทธศาสตร์

รศ. วันชัย มีชาติ

ภาควิชารัฐประศาสนศาสตร์ คณะรัฐศาสตร์

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

กลยุทธ์การบริหาร

• ความหมาย

• ลักษณะของแผนยุทธศาสตร์

• กระบวนการในการวางแผนยุทธศาสตร์

• ประเภทการวางแผนยุทธศาสตร์

• ข้อควรระวังในการน าไปใช้

ความหมายของแผนยุทธศาสตร์

• Certo & Peter วิธีการด าเนินการที่มั่นใจได้ว่า จะน าไปสู่ความส าเร็จตามวัตถุประสงค์ขององค์การ

• Stephen P. Robbins การก าหนดเป้าหมายและวัตถุประสงค์ระยะยาวขององค์การ รวมถึงการก าหนดกิจกรรมและการจัดสรรทรัพยากร เพื่อน าไปสู่การบรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าว

• James Brian Quinn รูปแบบหรือแผนที่แสดงถึงความเป็นอันหนึ่งอนัเดียวกันของเป้าหมาย (goal) นโยบาย (policy) และกิจกรรมต่างๆ ในองคก์าร (action) ซึ่งมององค์การเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน

ลักษณะส าคัญของแผนยุทธศาสตร์

• มององค์การในภาพรวม (holistic)

• มุ่งเน้นอนาคต (future oriented)

• ให้ความส าคัญกับสภาพแวดล้อม และการเปลี่ยนแปลง(change management)

ความครอบคลุมของแผนยุทธศาสตร์

A

C D E

B1

3

2

4แผนยุทธศาสตร์(Strategic Plan)

ก = แผนยุทธศาสตร์A, B, C, D, E = แผนยุทธวิธี

1, 2, 3, 4 = แผนปฏิบัติ

ก

รูป ก ประกอบด้วยรูป A, B, C, D, E รูป ข ประกอบด้วยรูปเล็กๆ คือ 1, 2, 3, 4

ลักษณะของแผนงานและระยะเวลาของแผน

แผนยุทธศาสตร์

แผนยุทธวิธี

แผนปฏิบัติ

5 ปี

3 ปี

1 ปี

ระยะเวลา

ประเภทของแผน

กระบวนการในการวางแผนยุทธศาสตร์

• การก าหนดพันธกิจขององค์การ

• การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมขององคก์าร

• สภาพแวดล้อมภายนอก

• สภาพแวดล้อมภายใน

• การก าหนดวัตถุประสงค์ของแผนยุทธศาสตร์

• การก าหนดยุทธศาสตร์ขององค์การ

• การน ายุทธศาสตร์ไปปฏิบัติ

การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทั่วไปองค์การPEST- Analysis

• สภาพการเมือง (Politic: P)

• ปัจจัยทางเศรษฐกิจ (Economic: E)

• ปัจจัยทางสังคมวัฒนธรรม (Social: S)

• ปัจจัยทางเทคโนโลยี (Technology: T)

การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมเฉพาะขององค์การFive-Force model

• ผู้ขายสินค้า (วัตถดุิบ) ให้องค์การ (Suppliers)

• คู่แข่งขัน (Rival New Entrants)

• สินค้าทดแทน (Substitute)

• ลูกค้า (Customers)

• อ านาจต่อรองของผู้มสี่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ (Stakeholders)

ประเภทของแผนยุทธศาสตร์

• ยุทธศาสตร์ระดับ Corporate level

• ยุทธศาสตร์ระดับ Sub-Business Unit

• ยุทธศาสตร์ระดับ Functional level

ยุทธศาสตร์ระดับ Corporate level

• ก าหนดโดยใช้ Grand Strategies

• ก าหนดโดยใช้ Portfolio Strategies

การก าหนดยุทธศาสตร์โดย Grand Strategiesการใช้ SWOT-Analysis

การก าหนดยุทธศาสตร์ขององคก์ารโดยใช้ SWOT-Analysis

องค์การมีจุดแข็งโอกาสเปิด 1

3องค์การมีจุดแข็งแต่มีอุปสรรค

องค์การมีจุดอ่อนโอกาสเปิด 2

4องค์การมีจุดอ่อนและมีอุปสรรคด้านสภาพแวดล้อม

O

T

WS

การก าหนดโดยใช้ Portfolio Strategiesการใช้ BCG Matrix

การก าหนดกลยทุธ์ตามแบบ The BCG Matrix

Starดาวเด่น

Cash Cowวัวท าเงิน

Problem Childเด็กมีปัญหา

Dog

ส่วนแบ่งการตลาด

การข

ยายต

ัวของตล

าด สูง

สูง

ต่ า

ต่ า

การก าหนดโดยใช้ Portfolio Strategies การใช้ GE-Business Screen

The GE-Business Screen

1 2 3

4 5 6

7 8 9

สูง กลาง ต่ า

สูง

กลาง

ต่ าการด

ึงดูดข

องตล

าด

ส่วนแบ่งการตลาด

การก าหนดยุทธศาสตร์ระดับหน่วยธุรกิจ Sub-Business Unit

• การก าหนดยุทธศาสตร์ของ Raymond Miles & Charles C. Snow

• กลยุทธ์การแข่งขันของ Michael E. Porter

• การก าหนดกลยุทธ์ตามวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ (Product Life Cycle)

การก าหนดยุทธศาสตร์ของ Miles & Snow

• กลยุทธ์นักแสวงโอกาส (Prospector)

• กลยุทธ์นักปกป้อง (Defender)

• กลยุทธ์นักวิเคราะห์ (Analyzer)

• กลยุทธ์นักตอบโต้ (Reactor)

การก าหนดกลยุทธ์ตามวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์

แสดงวงจรผลิตภัณฑ์

น้อย มาก

สูง

ต่ าช่วงถือก าเนิด

ช่วงวัยเจริญเติบโต

ช่วงวัยผู้ใหญ่

ช่วงวัยถดถอยการขยายตัวของผลิตภัณฑ์

ยุทธศาสตร์การแข่งขันของ Michael E. Porter

• กลยุทธ์การสร้างความแตกต่าง (Differentiation)

• กลยุทธ์การมุ่งเน้น (Focus)

• กลยุทธ์การเป็นผู้น าดา้นราคา (Cost Leadership)

การก าหนดยุทธศาสตร์ระดับแผนปฏิบัติการ(Functional level Strategies)

• แปลงแผนไปสู่การปฏิบัติ

• แผนปฏบิัติการ

• รายละเอียดในเรื่องวธิีการด าเนินการ

• รายละเอียดทรัพยากรที่ใช้

• รายละเอียดบุคคลที่รับผิดชอบ

• รายละเอียดเวลา

การก าหนดอาจแสดงเป็น Gantt Chart

ข้อควรระวงัในการน ามาใช้ในระบบราชการไทย

• การเลือกระดับวิเคราะห์ในการวางแผนยุทธศาสตร์• การวิเคราะห์องค์การในมิติต่างๆ

• คู่แข่ง• ลูกค้า• โอกาส/ ข้อจ ากัด

• บุคคลท่ีจะมาวางแผนยุทธศาสตร์• การเลือกยุทธศาสตร์• ลักษณะการเอาแพ้ - เอาชนะ

จบการบรรยาย