strategies for excellent performance of pre-primary ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/150291.pdf ·...

กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

โชต แยมแสง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรดษฏบณฑต

สาขาวชาการจดการการศกษา วทยาลยครศาสตร

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ.2556

DPU

Strategies for Excellent Performance of Pre-primary Schools

in Pathumtanee Province

Choti Yamsang

A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement

for the Degree of Doctor of Philosophy in Education Management

Department of Education Management

College of Education Sciences, Dhurakij Pundit University

2013

DPU

ค

หวขอวทยานพนธ กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย

ในจงหวดปทมธาน

ชอผเขยน โชต แยมแสง

อาจารยทปรกษา ศาสตราจารย ดร.บญเสรม วสกล

อาจารยทปรกษารวม อาจารย ดร.จารส นองมาก

หลกสตร ศกษาศาสตรดษฎบณฑต

ปการศกษา 2555

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาสภาพการดาเนนงาน ศกษาการดาเนนงานทม

ความเปนเลศ และพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ ของสถานศกษาปฐมวยในจงหวด

ปทมธาน ประกอบดวย 3 ขนตอน ไดแก 1) ศกษาสภาพการดาเนนงาน โดยการศกษาเอกสาร และ

การสมภาษณ 2) ศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ โดยการสมภาษณ

และการสงเกต และ 3)พฒนากลยทธ โดยการจดทา SWOT Analysis TOWS Matrix จดFocus

Group ประเมนกลยทธโดยสอบถามความคดเหนของผบรหารสถานศกษาปฐมวย และสมภาษณ

เชงลกผควบคมดแลสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาและครปฐมวย ในแตละสงกดเกยวกบการนา

กลยทธไปใช

ผลการศกษาพบวา สภาพการดาเนนงาน ดานวชาการสวนมากใชหลกสตรของ

กระทรวงศกษาธการ การจดตารางสอนเปนการจดตารางกจกรรมพฒนาเดก 4 ดาน ดานกจการ

นกเรยน เนนกจกรรมฝกเรองคณธรรม จรยธรรม โดยชมชนมสวนรวม ดานบรหารงานบคคล เนน

ครมคณวฒดานปฐมวย ดานธรการ การเงน และพสด จดตามระเบยบราชการ เงนรายไดสวนใหญ

จากงบอดหนนรายหวและเงนจากตนสงกด ดานอาคารสถานท มเพยงพอ เนนใหมความสะอาด

สวยงาม รมรนและปลอดภย มการสงเสรมใหผปกครองชวยเหลอโรงเรยนในเรองการพฒนาเดก

ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา มการกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

และจดทาแผนปฏบตงานประจาป

ฆ

DPU

ง

เมอไดสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยแลวไดนาไปเปนแนวในการ

สมภาษณและสงเกตสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ ตามเกณฑ โรงเรยนรางวลพระราชทาน

โรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ โรงเรยน/ศนยระดบด/ดมากจากการรบรองมาตรฐานของ

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ) และโรงเรยน/ศนยระดบด/ดมาก

ตามเกณฑทตนสงกดกาหนด ไดขอมลและสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย เพอนาไป

พฒนากลยทธตามขนตอนการวจยและไดกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ 8 กลยทธ ไดแก 1)

ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาลและสงเสรมความเปนอตลกษณของ

สถานศกษา 2) พฒนาปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการ ดาน

ปฐมวย 3) ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยกบกลมเปาหมาย 4) ปรบระเบยบกฎเกณฑ

ทไมเออตอการบรหารจดการ 5) สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงานแก

ผเกยวของ 6) ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษาปฐมวย และระดมสรรพกาลงมา

พฒนาการศกษา 7) ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมสาหรบเดกปฐมวยและบคลากร ท

เกยวของ และ 8) สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร และจากการประเมน

พบวา กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศน สามารถนาไปใชไดกบสถานศกษาปฐมวยทงสงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน องคกรปกครองสวนทองถน และสถานศกษา

เอกชนภายใตการกากบดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

DPU

จ

Thesis Title Strategies for Excellent Performance of Pre-Primary Schools

in Pathumtanee Province

Author Choti Yamsaeng

Thesis Advisor Professor Dr. Boonserm Weesakul

Co-advisor Thesis Dr. Chamrat Nongmak

Department Doctor of Philosophy Program in Education Management

Academic Year 2012

ABSTRACT

The objectives were to study performances, study, and develop strategies for

excellent performance of the pre-primary schools in Pathumtanee province. The three steps

were: 1) studying school performances from documents and interviews, 2) studying performances

of the pre-primary schools awarded the best practices, by utilizing interviews and observations,

and 3) developing strategies by employing SWOT analysis, TOWS Matrix, and focus group

interviews. The developed strategies were evaluated by the administrators of the pre-primary

schools. Questionnaires were employed for this purpose. In-depth interviews on strategy

implementation were carried out with the authorities in charge of monitoring the schools, the

administrators and teachers of the pre-primary schools.

It was found that, for the academic affairs performance, most schools employed the

curriculum of the Ministry of Education. The teaching timetable emphasized activities for child

development in accordance with the four domains. The student affairs were focused on moral and

ethical practice activities with community participation. The personnel administration put an

emphasis on recruiting teachers holding a degree in early childhood education. The

administration, finance, and supply operations followed the state regulations. Most of the income

was derived from the government supporting budget for individual students and from the original

DPU

ฉ

affiliations. The number of buildings was adequate, and maintaining cleanliness, a pleasant

environment, and safety of the locations were deemed of important. Engaging students’ parents in

the schools’ activities on child development was promoted. In relation to the administration and

educational quality assurance, the education standards of the school were set, and the annual

action plan was produced.

The information on the performances of the pre-primary schools was then employed

as guidelines for interviews and observations of the excellent performances of the pre-primary

schools, the royal award schools, the model pre-primary schools, the “good”/“very good”

schools/centers certified by The Office for National Education Standards and Quality Assessment

(ONESQA), and the “good”/“very good” schools/centers assessed by their original affiliation.

The information was then applied to develop strategies, following the research process. The 8

strategies for excellent performance were derived as follows: 1) building work and duty

consciousness on good governance and promoting school identity; 2) improving the curriculum

and organizing for the integrated pre-primary learning process; 3) using pro-active and up-to-date

public relations methods to reach the target groups; 4) revising the rules and regulations that do

not facilitate administration and management; 5) making concerned people feel confident and safe

in their work environment; 6) encouraging parents to view that pre-primary education is

important and engage them for educational development; 7) creating appropriate conditions in

buildings and work environment for children and staff; and 8) creating the internal quality

assurance culture.

It was found that the strategies for excellent performance can be applied with the

preprimary schools under the Basic Educational Commission Office, the local administration

organizations, and the private schools under the monitor of the Office of the Private Education

Commission.

DPU

จ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธนสาเรจลลวงดวยด เพราะความกรณาจาก ศาสตราจารย ดร.บญเสรม

วสกล อาจารยทปรกษา และ ดร.จารส นองมาก อาจารยทปรกษารวม ทไดใหคาปรกษา คาแนะนา

ชวยเหลอ ปรบปรงแกไข จนงานวจยสาเรจ ผวจยซาบซงในความกรณาอยางสงยง จงขอกราบ

ขอบพระคณทานทงสองดวยความเคารพอยางสง

ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.อทย บญประเสรฐ ผอานวยการหลกสตร

ศกษาศาสตรดษฎบญฑต ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย สนลารตน คณบดวทยาลยครศาสตร ทได

สนบสนนสงเสรม ใหเขาศกษา และแนะนาชวยเหลอในการศกษา

ขอขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.สรชย พศาลบตร และศาสตราจารย ดร.วลลภา

เทพหสดน ณ อยธยา ทใหความกรณาแนะนา ชวยเหลอในการศกษาคนควา วางแผน ในการทา

วทยานพนธครงน

ขอบคณผเชยวชาญทตรวจเครองมออนไดแก รองศาสตราจารย ดร. ทศนย ชาตไทย

ดร. ดวงใจ ชวยบารง ดร. อรพรรณ ตจนดา ดร. รชน ชงช และอาจารยศศธร พรหมอนทร

ตลอดทงผทรงคณวฒ ทเขารวมสนทนากลม ผวจยขอขอบคณทกทาน

ขอขอบคณเพอนรวมเรยน รวมรน เจาหนาทของวทยาลยครศาสตรและบณฑตศกษา

ทกๆทาน โดยเฉพาะ ดร.วาสนา วสฤตาภา และนางสาวนดารตน คาหอม ทไดใหความกรณาและ

ชวยเหลอทกเรอง

ทายทสดน ผ วจยขอขอบคณมหาวทยาลยธรกจบณฑตย ทสนบสนนและให

ทนการศกษา หากคณคาและสาระประโยชนอนเกดจากงานวจยน ขอมอบบชาพระคณแด ทาน

อาจารย ดร ไสว สทธพทกษ และทานอาจารยสนน เกตทต ผกอตงมหาวทยาลยธรกจบณฑตย.


DPU

ฉ

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย.................................................................................................................. ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................. ง กตตกรรมประกาศ.................................................................................................................. จ สารบญตาราง.......................................................................................................................... ซ สารบญภาพ............................................................................................................................. ญ บทท

1. บทนา ..................................................................................................................... 1 1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา.......................................................... 1 1.2 คาถามการวจย................................................................................................. 8 1.3 วตถประสงคในการวจย.................................................................................. 9 1.4 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................. 10 1.5 ขอบเขตการวจย.............................................................................................. 11 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................. 11 1.7 นยามศพท....................................................................................................... 11

2. แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ.................................................................. 15 2.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย.............................................. 16 2.2 การจดการศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน................................................... 30 2.3 แนวคดเกยวกบความเปนเลศของโรงเรยนปฐมวย.......................................... 36 2.4 แนวคดเกยวกบกลยทธในการจดการศกษาปฐมวย......................................... 78 2.5 งานวจยทเกยวของ.......................................................................................... 94

3. ระเบยบวธวจย ...................................................................................................... 107 3.1 ขนตอนศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวด

ปทมธาน........................................................................................................

109 3.2 ขนตอนศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศใน

จงหวดปทมธาน............................................................................................

110

DPU

ช

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 3.3 ขนตอนการพฒนาและตรวจสอบกลยทธการดาเนนงาน

สความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน............................

113 4. ผลการวเคราะหขอมล............................................................................................ 118

ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย ในจงหวดปทมธาน.........................................................................................

118

ตอนท 2 ผลการศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย ทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน...............................................................

149

ตอนท 3 ผลการพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ ของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน....................................................

158

5. สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ.................................................... 212 5.1 สรปผลการวจย............................................................................................. 212 5.2 อภปรายผลการศกษา..................................................................................... 223 5.3 ขอเสนอแนะ................................................................................................. 232

บรรณานกรม.......................................................................................................................... 215 ภาคผนวก................................................................................................................................ 224

ก รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ................................................................. ข รายชอผทรงคณวฒ ในการจดสนทนากลมผทรงคณวฒ (Focus Group)…….. ค สภาพการดาเนนงาน...........................................................................................

225 227 229

ง แบบสมภาษณ...................................................................................................... 277 ประวตผเขยน.......................................................................................................................... 307

DPU

ซ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ขอมลการจดการศกษาปฐมวย จงหวดปทมธาน................................................ 35 2.2 มาตรฐานและตวบงชของ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน........... 52 2.3 มาตรฐานและตวบงชของโรงเรยนพระราชทาน................................................ 56 2.4 องคประกอบและตวบงชของโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ......................... 63 2.5 มาตรฐานและตวบงชของศนยพฒนาเดกเลก .................................................... 65

2.6 มาตรฐานและตวบงชของ สานกงานรบรองมาตรฐาน และ ประเมนคณภาพการศกษาในการประเมนภายนอกรอบสอง (พ.ศ.2550-2554)

68

2.7 มาตรฐาน/องคประกอบและตวบงชในการดาเนนงานสความเปนเลศของการศกษาปฐมวย ทมการปฏบตในสถานศกษาแตละสงกด..............................

72

2.8 TOWS MATRIX สาหรบการกาหนดกลยทธ................................................... 86 2.9 แมททรกซทาวซ เพอใชในการเปรยบเทยบและจบคปจจยภายในและปจจย

ภายนอก.............................................................................................

88 3.1 จานวนผบรหารสถานศกษาปฐมวยและผควบคมดแลสถานศกษาททาการ

สมภาษณเพอทราบสภาพการดาเนนงาน………………………………….

109 3.2 สถานศกษาทเปนประชากรและกลมตวอยางผใหขอมลในแตละสถานศกษา 111 3.3 ประชากรและตวอยางทใชในการประเมนกลยทธ……………………………. 114 4.1 สภาพการดาเนนงานดานวชาการของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดใน

จงหวดปทมธาน……………………………………………………………… 119

4.2 สภาพการดาเนนงานดานกจการนกเรยนของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน............................................................................................

123

4.3 สภาพการดาเนนงานดานบรหารงานบคคลของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน............................................................................................

128

DPU

ฌ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.5 สภาพการดาเนนงานดานการบรหารอาคารสถานทของสถานศกษาปฐมวยแต

ละสงกดในจงหวดปทมธาน.............................................................................

139 4.6 สภาพการดาเนนงานดานการประสานสมพนธกบผปกครองและชมชนของ

สถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน ........................................

142 4.7 สภาพการดาเนนงานดานการบรหารและการประกนคณภาพการศกษาของ

สถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน ............... ........................

144 4. 8 ความถของการดาเนนงานทเปน ปจจยภายในของสถานศกษา (Internal

Environmental) .................................................................................................

151 4.9 ความถของสงทเปนปจจยภายนอกในการดาเนนงานของสถานศกษา

(External Environmental) .................................................................................

156 4.10 ความถและโอกาสของความคดเหนทแตกตางไปจากกลม ( p )

ของผใหขอมลจากสถานศกษาทเขาเกณฑความเปนเลศ..................................

158 4.11 รายการจากผลการวเคราะหสภาพสถานศกษา จาแนกตามปจจยภายใน

และปจจยภายนอก...........................................................................................

164 4.12 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษา

ดานการบรหารงานวชาการ.............................................................................


ดานการบรหารงานกจการนกเรยน.................................................................


ดานการบรหารงานบคคล................................................................................


ดานการบรหารงานธรการ การเงน และพสด...................................................


ดานการบรหารงานอาคารสถานท...................................................................


ดานการบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครอง และชมชน........................................................................................................

174

DPU

ญ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.18 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษา

ดานการบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา.....................................

175 4.19 ชอกลยทธการดาเนนงานของสถานศกษาในแตละกลม................................... 177 4.20 รางรายการกลยทธ และขอบขายการดาเนนงาน แตละกลยทธ ........................ 182 4.21 กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวด

ปทมธาน..........................................................................................................

188 4.22 ขอมลพนฐานของผประเมน............................................................................. 193 4.23 รอยละของความเหนในแตละดานและรอยละเฉลยของผประเมนขอบขาย

การดาเนนงานในแตละกลยทธ.......................................................................

194 4.24 ขอบขายการดาเนนงานในแตละกลยทธทมคาเฉลย

รอยละ 80.0 ขนไป..........................................................................................

199

DPU

ฎ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 การเปลยนแปลงกระบวนทศนการพฒนาวชาชพคร............................................. 25 2.2 แผนทจงหวดปทมธาน.......................................................................................... 30 2.3 แผนผงจงหวดปทมธานแสดงทตงอาเภอ.............................................................. 32 2. 4 ความสมพนธขององคประกอบ 7 ดาน ตามเกณฑความเปนเลศในการ

ดาเนนงาน ดานการศกษา.................................................................................. 40

2.5 การกาหนดประเภทกลยทธแตละคของ TOWS MATRIX.............................................................................................................

89

3.1 ขนตอนการวจย..................................................................................................... 108

DPU

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ..ศ.2542 แกไขเพมเตม ( ฉบบท 2 ) พ.ศ. 2545

ไดแบงการจดการศกษาออกเปน 2 ระดบ คอระดบการศกษาขนพนฐานและระดบอดมศกษา ใน

ระดบการศกษาขนพนฐานแบงเปนการศกษาปฐมวย การประถมศกษา และมธยมศกษาทงสาย

สามญและสายอาชพ สวนระดบอดมศกษาประกอบดวยการศกษาทสงกวาการศกษาขนพนฐานทง

ระดบตากวาปรญญาตร และระดบปรญญาตรขนไป จากระดบการศกษาดงกลาวจะเหนไดวา

การศกษาปฐมวยเปนพนฐานของการศกษา

การใหการศกษาในชวงปฐมวยมความสาคญมาก เพราะสมองเตบโตและพฒนา

รวดเรวทสด เรยนรและพฤตกรรมพฒนาการเปลยนรวดเรว การอบรมเลยงดเดกในชวงนมผลตอ

คณภาพของคนตลอดชวต สมองควบคมโปรแกรมการเจรญเตบโตของรางกายทงหมด ควบคม

การทางานของระบบเนอเยอ และเซลลตางๆในรางกาย พฒนาการของสมองเปนรากฐานของการ

พฒนาทกๆดาน ทงรางกาย จตใจ อารมณ สต ปญญา วฒนธรรม ทกษะการสอสาร/ภาษา สงคม

มนษยสมพนธ และคณธรรม สมองเปนระบบของการรบร และประมวลขอมล การเรยนร เกบ

ความจา และประสบการณตางๆ ทสรางโลกทศนของความเขาใจเกยวกบตวเราและความสมพนธ

กบสงแวดลอม การพฒนาสมองจงมความสาคญตอการพฒนาของมนษยแบบบรณาการ (นตยา

จราธยต คชภกด, 2553) ชวงเวลาทสาคญทสดของมนษยอยในชวงแรกเกดถง 7 ป การพฒนา

ในชวงนจงมความจาเปน หากพฒนาภายหลงชวงวยนแลวถอวาสาย เพราะการพฒนาสมองของ

มนษยในชวงวยนสามารถพฒนาไปถง 70 % ควรจดการเรยนรใหเหมาะสมกบวยของเดก ใหเดก

เรยนรผานการเลน เรยนรอยางมความสข จดสภาพแวดลอมใหเหมาะสม ดแลดานสขนสยและ

โภชนาการเหมาะสม เดกจงจะพฒนาศกยภาพสมองของเขาไดอยางเตมความสามารถ สมองของ

เดกเรยนรมากกวาสมองของผใหญเปนพนๆ เทา เดกเรยนรทกอยางทเขามาปะทะ สงท

DPU

2

เขามาปะทะลวนเปนขอมลเขาไปกระตนสมองเดกทาใหเซลลตางๆ เชอมโยงกนเปนเครอขายเสน

ใยสมองและจดเชอมตอตางๆอยางมากมาย ซงจะทาใหเดกเขาใจและเรยนรสงตางๆ ทเกดขน

สมองจะทาหนาทนไปจนถง 10 ป จากนนสมองจะเรมขจดขอมลทไมไดใชในชวตประจาวนทง

ไปเพอใหสวนทเหลอทางานไดอยางมประสทธภาพมากทสด (อญชล ไสยวรรณ, 2552)

ประกอบกบผลการวจยยงพบวา สมองจะเตบโตสงสดในชวงอาย 0-6 ป การพฒนา

มนษยอยางมประสทธภาพ จงจาเปนตองเรมตงแตปฏสนธ โดยเฉพาะอยางยงในชวงปฐมวยซงเปน

รากฐานของการพฒนาทงปวง เปนการพฒนาคณภาพมนษยทย งยนและปองกนปญหาสงคมใน

ระยะยาว โดยเนนใหครอบครวเปนแกนหลกในการพฒนาเดกและใหชมชนและสงคมเปนฐานทม

สวนรวมอยางแทจรงในการพฒนาเลยงดเดกทกขนตอน และจากแนวคดเชงทฤษฎและผลการวจย

ดานพฒนาการเดกไดแสดงวา ปจจยแวดลอมและการเลยงดทเหมาะสม สามารถปรบเปลยน

ลกษณะการพฒนาและเพมประสทธภาพการทางานของสมองมนษยได (สานกมาตรฐานการศกษา

และพฒนาการเรยนร สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552)

กระทรวงศกษาธการไดประกาศอยางเปนทางการ เมอวนท 6 พฤศจกายน 2548 กาหนด

ประเดนเรงดวนในการปฏรปการศกษาไว 6 เรอง โดยเรยงลาดบความสาคญของการพฒนาเดก

ปฐมวยเปนลาดบแรก เพอใหมการพฒนาเดกวยนอยางเปนรปธรรม ชดเจน เปนรากฐานทดใน

การพฒนาตอไปและใหความสาคญในการพฒนาเดกปฐมวยซงอาจแยกกลาวเปนขอๆ ไดดงน

(สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552)

1. การพฒนามนษยทมประสทธภาพตองเรมตงแตปฏสนธ โดยเฉพาะชวงปฐมวยซงเปน

การพฒนาทย งยน โดยใหครอบครว ชมชนและสงคมมสวนรวมในการพฒนา

2. จากแนวคดเชงทฤษฎการวจยดานพฒนาการเดกพบวา ปจจยแวดลอมและการเลยงดท

เหมาะสมสามารถปรบเปลยนการพฒนาทเพมประสทธภาพการทางานของสมองได

3. องคความรและแนวคดสมยใหมเรองการพฒนาสมองของมนษยพบวา โอกาสในการ

เรยนรสงสดอยในชวงวยเดก ตงแตอยในครรภ 3-6 เดอน จนถง 6 ป

4. การพฒนาคณลกษณะตามชวงวย ควรพฒนาในเดกชวงวย 3-5 ปโดยพฒนาใหม

ความร เรองความถกผด การยอมรบผด ไมหยบของของผอน ไมทารายผอน การควบคมอารมณ

ควบคมความอยาก รจกการรอคอย เปนตน

DPU

3

5. การพฒนาเดกปฐมวย เปนการลงทนทคมคา ผลการวจยพบวาการลงทนเพอพฒนาเดก

ตงแตปฐมวยเปนการลงทนทนอยกวาคาใชจายในการแกไขปญหาของสงคมทเกดขน

การพฒนาเดกปฐมวยมความสาคญและจาเปนตองมการพฒนาเปนการดวน และดวย

เหตนเองพอแม ผปกครอง คร ผเลยงดเดกตองมความร ความเขาใจ และตระหนกถงความสาคญ

ของการพฒนาเดกในชวงวย 0-5 ป ซงจะสามารถเลยงด จดประสบการณพฒนาเดกใหเกดการ

เรยนรและพฒนาไดอยางเตมตามศกยภาพอยางแทจรง จากทฤษฎองคความรเรองพฒนาการเดก

รวมทงงานวจยตางๆ ทงในประเทศและตางประเทศทเกยวกบเดกปฐมวย ชใหเหนวาปฐมวยเปน

ชวงเวลาทสาคญและจาเปนทสดของการวางรากฐานการพฒนาความเจรญเตบโตในทกดาน

ฉะนนหากเดกไดรบการเลยงดทดและถกตองตามหลกจตวทยา และหลกวชาอนๆทเกยวของแลว

เดกจะเกดการพฒนาไดเตมท ปจจบน เดกอาย 1-3 ป สวนใหญจะไดรบการเลยงดและพฒนา

โดยครอบครว เดกอาย 3-5 ป สวนใหญจะเขารบการบรการการศกษาจากรฐและเอกชนท

จดบรการ การศกษาปฐมวยเปนการศกษาเพอเตรยมความพรอมเขาเรยนระดบประถมศกษา เปน

การศกษาทวางรากฐานความเปนคนดใหกบเดกในวยตนแหงชวต เดกจะดและเฉลยวฉลาดอยท

การวางรากฐานชวตในระดบปฐมวย และ ในทางตรงกนขามหากเดกไมไดรบการเลยงดและ

พฒนาอยางถกตอง เ มอพนวยนไปแลวโอกาสทองของการพฒนากจะไมหวนกลบมาอก

(สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552 ) การเตรยมความพรอมเดกกอนวยเรยนนบเปนสงสาคญ

ยงเพราะเดกกอนวยเรยนถอเปนวยทองของชวต เปนวยแหงการวางรากฐานทงหลายทงปวงในชวต

ความสาคญของชวตคนเราเรมตนทจดน บคลกภาพจะกอตวและพฒนาไปในดานทดงามทงหลาย

อยทจดเรมตนของชวต คอ ในระยะทเดกอยในวยกอนเรยน (จรรจา สวรรณทต, 2552)

สานกประเมนผลการจดการศกษา สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2551) ไดประเมนผลการจดการศกษาปฐมวย พบวา ปจจบนการพฒนาเดกปฐมวยมการจดการหลายรปแบบ ทงในรปของสถานพฒนาเดกปฐมวย โรงเรยนและศนยการเรยน หนวยงานทเกยวของกบการพฒนาเดกปฐมวยมการจดกจกรรมตางๆทสงเสรมพฒนาการของเดกในทกดาน แตละหนวยงานมเปาหมายการจดบคลากร งบประมาณ รวมทงรปแบบ วธการจดทแตกตางกน ทาใหการพฒนาการเดกขาดเอกภาพและไมเปนไปในทศทางเดยวกน และขาดกลไกการกากบดแลทมประสทธภาพทาใหการพฒนาเดกปฐมวยทาไดไมเตมศกยภาพเทาทควร และจากการวจยของ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยภาควชาประถมศกษา ในโครงการแมบทเรอง “การอบรมเลยงดเดก

DPU

4

ตามวถชวตไทย:รปแบบสาหรบการศกษาปฐมวย” ศกษาวจยต งแต พ.ศ.2528 -2542 คนหาวา การศกษาปฐมวยทเหมาะสมกบเดกไทยและสงคมไทยในยคนนควรเปนอยางไร ซงผลการวจยไดชใหเหนถงพฒนาการดานตางๆของเดกไมไดสงขนในยคเศรษฐกจเตบโตสงสด ชใหเหนวาเงนไมใชปจจยสาคญทสดของการพฒนาทเหมาะสมกบวยและยงชใหเหนถงวถชวตของเดกกลมหนงเรมเปลยนไปตามสงคมยคใหม ในขณะทเดกอกกลมหนงไดเตบโตทามกลางธรรมชาตดวยการเลยงดของพอแมและญาตซงยงไมถกครอบงาดวยทศนะใหมทเนนวตถเพยงดานเดยว ครอบครวยงคงดาเนนชวตในวฒนธรรมทองถน โดยไมแยกวตถออกจากจตใจ เรองของวตถจะถกเชอมโยงกลบไปสจตใจทลกซงเสมอ จนบางครงกลายเปนความลมหลงในสงเหนอธรรมชาต ดงนนรปแบบการศกษาปฐมวยตามวถชวตไทยซงชใหเหนสจธรรมทเปนเหตเปนผลเชอมโยงโลกแหงวตถกบโลกแหงจตวญญาณ เพอชวยใหชาวบานมชวตอยกบธรรมชาตดวยการพงพาตนเองและเปนอสระจากความงมงายในสงเหนอธรรมชาต (บษบง ตนตวงศ, 2546) เปนรปแบบการจดการศกษาปฐมวยทเปนตวอยางของการคนหาคาตอบของการจดการศกษาปฐมวยทเหมาะสมกบเดกไทยและสงคมไทยในยคนน แตยงไมยนยนวาเปนแนวทางทดและมคณภาพ ทจะเรยกไดวาเปนการดาเนนงานทเปนเลศได

วฒนา ปญญฤทธ (2551) ไดศกษาปญหาของเดกปฐมวย พบวา 1. เดกปฐมวยอยทามกลางสภาพสงคมทบกพรองดานคณธรรม ตวแบบทดไมมหรอหา

ยาก เดกจงอาจเตบโตขนมาอยางขาดคณภาพ สบเนองจากสภาพการไหลบาทางวฒนธรรมทมาจากการสอสารไรพรมแดนทาใหวฒนธรรม คานยมทดงามลดนอยถอยลง ภมปญญาทองถนถกละเลย ลกษณะของสงคมไทยทเคยชวยเหลอเกอกล เอออาทรเอาใจใสดแลรกใครฉนญาตมตรพนองเรมเสอมถอย สงคมเมองขยายตวมากขน เกดกระแสวตถนยมเปนคานยมของคน วถชวตทเคยพงพาตนเองมการใชชวตแบบเรยบงายสญหายไป ความสมพนธของคนในชมชนลดนอยลง ตางคนตางอย จตสานกสาธารณะไมม เกดความรสกวาธระไมใช ไมสนใจความประพฤตของตนวาจะสงผลเสยหายตอผอนหรอสงคม

2. เดกปฐมวยเตบโตขนมาทามกลางภาวะแหงความทกขยาก สบเนองจาก การทาลาย ทรพยากรและใชทรพยากรอยางไมคมคา ขาดการเอาใจใสดแลจดการอยางมคณภาพทาใหเกดปญหาดานสงแวดลอม ธรรมชาตขาดความสมดล เกดปญหาระบบนเวศ มอบตภยทางธรรมชาตเกดขนมากมาย รวมทงโรคภยไขเจบทรมเรามนษยและสงมชวต ปญหาสงแวดลอมเปนพษเกดมลพษในสงแวดลอม ปรมาณขยะและของเสยอนตรายมากขน แบบแผนการดาเนนวถชวตไมเหมาะสม ความสขในชวตจงลดนอยลง อบตภยและโรคภยตาง ๆ เปนภยตอมนษยมากขน

DPU

5

และใน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท10 (พ.ศ. 2550 - 2554) ยง มการกลาวถงอนตรายจากกระแสการเปลยนแปลงของโลกทเกดขนมผลกระทบตอสภาวะทงดานเศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม และคานยมของคน การเปลยนแปลงของสงแวดลอมทเกดจากทรพยากรธรรมชาตถกทาลายสงผลใหเกดอบตภยรายแรงแกภมภาคตางๆ ทวโลก ประเทศไทยตองเผชญกบการเปลยนแปลงและผลกระทบทจะเกดขน ดวยเชนกน บรบทของการเปลยนแปลงทางสงคมและทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมยงมผลกระทบไปถงเดกปฐมวยเชนเดยวกนกบคนทงหลายทงในชวตปจจบนและชวตในอนาคต กระแสการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมทาใหสญเสยวฒนธรรมเดมทดงาม คานยมทไมพงประสงคปรากฏใหเหนอยโดยทวไปในสงคม เดกเลก ๆ ทฐานรากทางวฒนธรรมยงไมเขมแขงขาดความสามารถในการคดกรองสงทเหมาะสมมาสตนเอง อกทงยงมธรรมชาตของการเรยนร โดยการเลยนแบบจากตวแบบในสงคม ดงน สถานการณทเดกเผชญอยจงเปนสถานการณทนาวตกอยางยง

ประกอบกบสานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2552) ไดประเมนเดกปฐมวยปรากฏวา เดกพฒนาการลาชาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม สตปญญา และจรยธรรม ซงเปนผลจากการพฒนาทงดานการเลยงดและการศกษาอบรมในปจจบนอนเปน สภาพทนาวตกนบวาเปนวกฤตของเดกปฐมวย ซงปญหาตางๆไดแก

1. เดกขาดการเลยงดทถกตองจากครอบครว เดกอาย 0-5 ป ทอยกบครอบครว พอแมไมม โอกาสเรยนรวธการเปนพอแมทดและวธปฏบตตนกบลกในทางทถกทควร พอแมจานวนมากไมใหความสาคญของการดแลลกดวยตนเอง ปลอยปละละเลยใหอยกบญาตหรอผเลยงด อกทงยงมพอแมจานวนมากทยงเขาใจผดในเรองการเลยงดลก เชน ใหความรกดวยวธการใหสงของเปนรางวล ตเดกทกครงททาผด ขเดกวา “จะไมรก” ถาไมเชอฟงใหเดกกลวในตวบคคลทผดๆ เชน หมอ ตารวจ ฯลฯ เปนตน

2. เดกขาดการเลยงดทมคณภาพจากสถานพฒนาเดกปฐมวย เดกอาย 3-5 ป ทรบ บรการจากสถานพฒนาเดกปฐมวยในรปแบบศนยเดกเลก พบวายงขาดคณภาพในเรองวธการเรยนรของเดก จตวทยาและพฒนาการของเดก เชน ใหเดกเรยนโดยทองจาอยางเดยวไมสงเสรมใหเดกใชความคดตงแตเลกๆ การใหเดกนงอยกบททงวน การเรงสอนอาน เขยน คดเลข การเรยนการสอนดาเนนการโดยขาดความเขาใจ โดยขาดความเขาใจปรชญาและยงขาดการพฒนาทถกตอง ขาดความเขาใจเรองปรชญาการพฒนาเดกปฐมวยพนฐานทมการเรยนรของเดก กระบวนการผลตคร พเลยง และการเตรยมบคลากรตองเนนการเสรมสรางใหบคลากรมคณสมบตทเหมาะสมมความรความเขาใจ โดยเฉพาะดานจตวทยาและการพฒนาการของเดก ปจจบนยงขาดการฝกอบรมทงกอน

DPU

6

ประจาการและระหวางประจาการอยางระบบตอเนองและมประสทธภาพนอย รวมทงขาดการกากบดแลคณภาพมาตรฐานศนยเดกปฐมวยอยางเปนระบบ

3. เดกอาย 3-5 ป ทรบบรการจากสถานพฒนาเดกปฐมวยในรปแบบโรงเรยนปฐมวย ยงดอยคณภาพในเรองการจดการเรยนรของเดกปฐมวย ไดแกการเรงสอนอาน เขยน คดเลข เพอใหสามารถสอบเขาชนประถมศกษาปท 1 ไมใหอสระแกเดกในการแสดงออก หามเดกพด การบงคบใหนงเงยบๆ ใหทาการบานทกวน รวมทงขาดความเขาใจเกยวกบวธการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

4. นโยบายการผลตและพฒนาคร รวมทงการจดหาบคลากรทจาเปนตอการพฒนาเดก ไดแก บคลากรใหมความความรความเขาใจ โดยเฉพาะดานจตวทยาและพฒนาการของเดก ยงขาดกมารแพทย จตแพทยเดก ครดานการศกษาปฐมวย

5. ผบรหารการศกษาเดกปฐมวย สวนใหญไมไดรบความรเฉพาะทางทจะชวยใหการ บรการแกเดกปฐมวยเปนไปอยางมคณภาพ เชนการจดหาและการใชทรพยากรทเหมาะสมแกเดกตามวย การจดทาฐานขอมลทเปนภาพรวมของการพฒนาเดกปฐมวยทกดาน ตลอดจนการใชขอมลทมอยในการบรหารจดการ ขาดการประสานงานระหวางหนวยงานจดบรการ/พฒนา

6. การพฒนาแหลงเรยนร สอการเรยนรเรองเดกปฐมวย ทจะชวยใหบคลากรท เกยวของสามารถศกษาพฒนาตนเองไดตลอดเวลา ยงมอยนอย

7. การเรยนการสอนเดกปฐมวยดาเนนการโดยปราศจากความเขาใจในปรชญาพนฐาน ทมตอมนษย โดยเฉพาะในชวงปฐมวยของชวต รวมทงขาดความรความเขาใจเรองสทธเดกและสทธมนษยชนมนอย จงทาใหขาดความรความเขาใจถงความสาคญของการคมครองปองกนใหเดกทกคนอยรอดปลอดภย มพฒนาการและเจรญเตบโตตามวยทกดาน ขาดวธบรหารจดการทมคณภาพประสทธภาพ

8. หนวยงานทดาเนนการจดบรการเกยวกบการพฒนาเดกปฐมวย (0-5 ป) และการให ความรพอแมผปกครอง เกยวกบการอบรมเลยงดลก ทงภาครฐและเอกชนมหลายหนวยงาน แตยงไมสามารถจดบรการเสรมกาลงครอบครว เพอพฒนาเดกปฐมวยไดครอบคลม ทวถง ทงในเชงปรมาณและคณภาพ ขาดการประสานงาน และไมมเอกภาพของนโยบาย ตลอดจนทศทางในการจดการศกษา

9. ขาดการมสวนรวมของชมชน ประชาชน ประชาชนและชมชนตองมสวนรวมและ ใสใจการพฒนาเดกปฐมใหมากขน เพอใหพลงชมชนและทองถนเปนขมกาลงทชวยดแลเดกไดอยางตอเนองและมคณภาพ ขาดการระดมทรพยากร ทกภาคสวนของสงคมโดยเฉพาะภาครฐยงไมได “ลงทน” เพอการพฒนาเดกปฐมวยใหชดเจนเหมาะสมและตอเนอง

DPU

7

10. จากสรปผลการดาเนนงาน 9 ป ของการปฏรปการศกษา (พ.ศ. 2542 – 2551) ปรากฏวา การพฒนาคณภาพการศกษายงไมประสพผลสาเรจตามเจตนารมณทวางไว และเปนจาเลยสาคญของสงคมมาอยางตอเนอง ทงดานการเตรยมความพรอมของเดกปฐมวยทลดลงเรอยๆอยางนาวตก

สรปไดวาการพฒนาเดกปฐมวยในปจจบน มปญหามากมาย ไดแก เดกขาดการเลยงดทถกตองจากครอบครว ขาดการเลยงดทมคณภาพจากสถานพฒนาเดก โรงเรยนปฐมวยสาหรบเดกอาย 3-5 ป ยงดอยคณภาพในเรองการจดการเรยนรของเดก ขาดบคลากรทมความรดานพฒนาเดก เชนขาดกมารแพทย จตแพทยเดก และครดานปฐมวย ผบรหารการศกษาเดกปฐมวยสวนใหญไมมความรเฉพาะทาง แหลงเรยนรและสอการเรยนรเรองเดกปฐมวยยงมอยนอย การเรยนการสอนดาเนนการโดยปราศจากความเขาใจในปรชญาพนฐานทมตอมนษยในชวงปฐมวยของชวต ขามความรความเขาใจเรองสทธเดก หนวยงานทจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวยมหลายหนวยงาน ขาดการประสานงานกน ไมมเอกภาพของนโยบาย ขาดการมสวนรวมของชมชน ขาดการระดมทรพยากร ซงปญหาเหลานทาใหการพฒนาคณภาพเดกไมประสพผลสาเรจ ทาให การเตรยมความพรอมของเดกปฐมวยลดลง

การศกษาปฐมวยในอนาคตใหความสาคญในการพฒนาสมอง เพราะวยนสมองมนษย

จะพฒนาไปถง 70 % ตองจดการเรยนรใหเหมาะสมกบวยของเดกโดยจดกจกรรมการเรยนจาก

ประสบการณตรง เดกไดลงมอกระทาและมปฎสมพนธกบบคคลและสงแวดลอม ใหเดกเรยนร

ผานการเลน เรยนรอยางมความสข จดสภาพแวดลอมใหเหมาะสม ดแลดานสขนสยและ

โภชนาการเหมาะสม เดกจงจะพฒนาเตมตามศกยภาพ การจดการศกษาปฐมวยแสดงประสทธภาพ

และประสทธผลอยางชดเจนในดาน การพฒนาเดก การมสวนรวม และการสรางความรความเขาใจ

ทางการศกษาปฐมวยแกผปกครอง ชมชนและสงคม การปรบเปลยนบทบาทครปฐมวยและการ

พฒนาครอยางตอเนองและมคณสมบตการเปนครนกวจย การจดหลกสตรใหเหมาะสมกบระดบ

พฒนาการของเดกสอดคลองกบนโยบายและแผนพฒนาการศกษาปฐมวยของประเทศ การจดการ

เรยนรแนวทางใหมอยบนฐานแนวคดและทฤษฎเนนใหเดกทไดรบประสบการณการเรยนรดวยการ

ลงมอทา พฒนากระบวนการคดและทกษะการคด การใชภาษา การแสดงออกทางสรางสรรค การ

ปรบตวไดด มความเชอมนและมความรสกทดตอตวเองสง พฒนาทกษะทางสงคม สงเสรมการ

เรยนรดวยทฤษฎพหปญญา พฒนาคณภาพการบรหารจดการ ใหไดมาตรฐานตามเกณฑการ

ประกนคณภาพการศกษา หรอเปนการพฒนาสความเปนเลศ ดวยวธการพฒนาการศกษาปฐมวย

DPU

8

อยางกาวกระโดดคอการเทยบเคยงสมรรถนะ เปนรปแบบหนงทมกระบวนการแลกเปลยนเรยนร

ประสบการณและวธการปฏบตทเปนเลศ

จากความสาคญและสภาพปญหาของเดกปฐมวยดงกลาว การจดการศกษาระดบปฐมวยโดยเฉพาะในชวงอาย 3-5 ป อนเปนการศกษากอนทจะเขารบการศกษาในระดบประถมศกษาตอไป จงมความสาคญและจาเปนทจะตองจดใหดและมคณภาพ เพอเตรยมความพรอมใหเดกเขารบการศกษาใหเปนไปตามแผนการศกษาแหงชาตฉบบปรบปรง พ.ศ.2552-2559 อนเปนแผนกลยทธทเปนกรอบแนวทางในการพฒนาการศกษาของไทยทมความสอดคลองกบกรอบแนวทางการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ( พ.ศ.2552-2561 ) ซงมวสยทศนคอ “คนไทยไดเรยนรอยางมคณภาพ” มเปาหมายหลก 3ประการ คอ พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาและการเรยนรของคนไทย ขยายโอกาสทางการศกษาและการเรยนร และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคมในการบรหารจดการการศกษา ปจจบนหนวยงานทจดการศกษาระดบปฐมวยสาหรบเดกอาย 3-5 ปเพอเตรยมความพรอมเขารบการศกษา ในแตละจงหวดไดแก สานกงานเขตพนการศกษาประถมศกษา เอกชนจดภายใตการดแลควบคมของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และองคกรปกครองสวนทองถนจดตงเองและรบโอนจากหนวยราชการตางๆ จากการศกษา คนควา ยงไมพบงานวจยทเปนรปแบบ แนวทาง หรอวธการจดทดและมคณภาพทหนวยงานตางๆยดเปนแบบอยางได และพบวาจงหวดปทมธานเปนจงหวดทมความหลากหลายทาง ดานสงคม เศรษฐกจ สภาพภมประเทศเปนทงเมองและชนบท มการจดการศกษาทกระดบ ทกรปแบบ สามารถเปนตวแทนจงหวดตางๆได ผวจยจงสนใจศกษาและพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน เปนนวตกรรมในการจดการศกษาระดบปฐมวยเพอเตรยมความพรอมเดกใหมคณภาพสามารถเขารบการศกษาในระดบสงตอไป

1.2 คาถามการวจย

1. สภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน เปนอยางไร 2. การดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธานทมความเปนเลศมลกษณะ

อยางไร 3. กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

มลกษณะอยางไร

DPU

9

1.3 วตถประสงคในการวจย

1. เพอศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

2. เพอศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน

3. เพอพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

DPU

10

1.4 กรอบแนวคดในการวจยครงน

ภาพท 1.1 กรอบแนวคดในการวจย

สภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

สถานศกษาปฐมวยทเปนเลศ

แนวทางการดาเนนงานสความเปนเลศของ

สถานศกษาปฐมวย

- ดานวชาการ

- ดานกจการนกเรยน

- ดานบรหารงานบคคล

- ดานธรการ การเงน และพสด

‐ดานอาคารสถานท

- ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน

- ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา

กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษา

ปฐมวย

เกณฑพจารณา

ร.ร.พระราชทาน

เกณฑการคดเลอก

ร.ร ศนยเดกปฐมวย.

ตนแบบ

ขอมลเชงประจกษ

เกณฑมาตรฐาน

- สมศ.

- สพฐ.

- อปท.

DPU

11

1.5 ขอบเขตการวจย ในการวจยครงน มขอบเขตดงน

1. ประชากรในการศกษาไดแกโรงเรยนหรอศนยพฒนาเดกเลกซงจดการศกษาสาหรบเดกอาย 3-5 ป สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) หรอภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) ในจงหวดปทมธาน โดยใชโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกทดาเนนการในปการศกษา 2554 – 2555 เปนหนวยวเคราะห (Unit of analysis)

2. เนอหาทศกษาไดแก สภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย แนวทางการดาเนนงาน

สความเปนเลศ ดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และ

พสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน ดานบรหารและการ

ประกนคณภาพการศกษา และการพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ

3. เวลาในการทาการวจย ปการศกษา 2554- 2555

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ขอมลทไดจากการวจย นอกจากจะใชประโยชนเกยวกบการจดการของหนวงานทจด

การศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธานแลวยงจะเปนประโยชนดงตอไปน

1. เปนแนวทางในการวางแผนจดการศกษาระดบปฐมวยของชาต

2. เปนแนวทางในการกาหนดกลยทธเกยวกบการจดการศกษาระดบปฐมวยของจงหวดอนๆ

3. เปนแนวทางในการจดการศกษาของสถานศกษาทจดการศกษาในระดบปฐมวย

1.7 นยามศพท กลยทธ หมายถง แนวทางในการดาเนนงานขององคการอยางเปนระบบในการแกปญหา

สงทเปนจดออนและสนบสนนสงทเปนจดเดนเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ

สถานศกษาปฐมวย หมายถง โรงเรยนหรอศนยพฒนาเดกเลกทจดการศกษาสาหรบเดก

อาย 3-5 ป สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอ สงกดองคกรปกครองสวน

DPU

12

ทองถน (องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล)หรอ

ภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

ศนยพฒนาเดกเลก หมายถง สถานทดแลและใหการศกษาเดก อายระหวาง 3-5 ป ม

ฐานะเทยบเทาสถานศกษา เปนศนยพฒนาเดกเลกทองคกรปกครองสวนทองถนจดตงเอง และ

ศนยพฒนาเดกเลกของสวนราชการตางๆทถายโอนใหอยในความดแลรบผดชอบขององคกร

ปกครองสวนทองถน เชน ศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด/มสยด กรมการศาสนา ศนยพฒนาเดก

เลก กรมการพฒนาชมชน ศนยพฒนาเดกเลก (3 ป) สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษา

แหงชาต ฯลฯ

โรงเรยนพระราชทาน หมายถง โรงเรยนปฐมวย/ศนยพฒนาเดก หรอทเรยกชอเปน

อยางอน ทงของภาครฐและเอกชนทจดการศกษาสาหรบเดกอาย 3-6 ป ตามหลกสตรการศกษา

ปฐมวย พ.ศ. 2546 หรอหลกสตรอนทสอดคลองกบหลกสตรน (เปนหลกสตรเพอเตรยมความ

พรอมสาหรบเดกทจะเขาเรยนในชนประถมศกษาปท 1) ทไดรบรางวลพระราชทาน

โรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ หมายถง สถานศกษาทจดการศกษาระดบปฐมวย

สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทไดรบการคดเลอกเปนโรงเรยนศนยเดก

ปฐมวยตนแบบ ตามหนงสอกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 16 ธนวาคม 2547 มหนาทจดการศกษา

ปฐมวยอยางมคณภาพ มงสงเสรมพฒนาเดกทกประเภท เนนพฒนาเดกโดยองครวม รวมทงเปน

แหลงเรยนรและศนยประสานงาน ใหบรการทางวชาการ เปนแหลงศกษา วจย ทดลอง และพฒนา

การศกษาปฐมวยใหเปนทยอมรบของชมชนและสงคม

การดาเนนงานสถานศกษาปฐมวย หมายถง กระบวนการบรหารโรงเรยนเกยวกบงาน 7 ดาน ไดแกดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน และดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา

1) ดานวชาการ หมายถงงานเกยวกบหลกสตร การจดการเรยนการสอน การพฒนาสอ การนเทศ ตดตาม การวดและประเมนผลการศกษา การวจยและพฒนา การรายงานผลการศกษา เปนตน

DPU

13

2) ดานกจการนกเรยน หมายถง งานทเกยวกบการพฒนานกเรยน ทโรงเรยนจดขนทงในและนอกโรงเรยนนอกเหนอจากการสอนในหลกสตรตามปกต เพอชวยสงเสรมพฒนาผเรยนใหมบคลกภาพ มคณธรรมจรยธรรม และมความรความสามารถเตมตามศกยภาพของแตละคน

3) ดานบรหารงานบคคล หมายถง การดาเนนงานเกยวกบ การสรรหา บรรจแตงตง การพฒนา การโยกยาย การประเมนผลงาน และการดาเนนการทางวนย

4) ดานธรการ การเงน และพสด หมายถง งานเกยวกบการบรหารทวไป การประชาสมพนธ การรกษาความปลอดภย การประมาณการและจดทางบประมาณ การรบ จาย ทาบญช การจดหาควบคมพสดครภณฑงานเกยวกบการเงน พสด ครภณฑ

5) ดานอาคารสถานท หมายถง งานเกยวกบอาคารเรยน อาคารประกอบ สถานทบรเวณทนกเรยนใชบรการ ใหมความสะอาด สวยงาม รมรนและปลอดภย

6) ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน หมายถง การมสวนรวมของโรงเรยนกบชมชน โดยใหชมชนเขามามสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนและนกเรยน และโรงเรยนออกไปรวมกจกรรมและงานพธตางๆของชมชน

7) ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา หมายถง งานเกยวกบการกาหนดมาตรฐาน การดาเนนตามมาตรฐาน การจดทาระบบสารสนเทศ การจดทาแผน การตดตามการดาเนนงาน การควบคม การประเมนแผนงาน/โครงการ การวดและประเมนผลเพอนาผลไปพฒนางานตามกระบวนการการประกนคณภาพการศกษา

ความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย หมายถง การดาเนนงานของโรงเรยน/ศนยทดาเนนการตามกระบวนการบรหารทง 7ดานประสบผลสาเรจ มคณภาพอยในระดบสงสด เปนทพอใจของผรบบรการ

โรงเรยนปฐมวยท เขาเกณฑเปนเลศ หมายถง โรงเรยนปฐมวยทไดรบรางวล

พระราชทานในชวงปการศกษา 2547 เปนตนมา หรอโรงเรยนปฐมวยตนแบบทมคะแนนเฉลยรวม

เตมทง 5 องคประกอบ หรอโรงเรยน/ศนยพฒนาเดกเลกทไดรบรองมาตรฐานจากการประเมนของ

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ )ในรอบทสองอยในระดบด/ดมาก

ทกมาตรฐาน หรอโรงเรยน/ศนยฯสงกดองคกรปกครองสวนทองถนทอยในระดบด/ดมากตาม

เกณฑทตนสงกดกาหนด

ขนาดของสถานศกษา หมายถง สถานศกษาทมจานวนนกเรยนระดบปฐมวยโดย

คานงถงการจดแบงตามเกณฑในแตละสงกด ดงน โรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานไดแบง 3 ขนาด คอขนาดเลก นกเรยนไมเกน 120 คน ขนาดกลาง นกเรยน

DPU

14

121 -600 คน และขนาดใหญนกเรยน 601 คนขนไป โรงเรยนปฐมวยของเอกชนภายใตการกากบ

ของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ไดแบงเปน 3 ขนาด คอขนาดเลก

นกเรยนไมเกน 100 คน ขนาดกลาง นกเรยน 101 -600 คน และขนาดใหญนกเรยน 601 คนขน

ไป สวนโรงเรยน/ศนยขององคกรปกครองสวนทองถนไมไดแบงขนาดไว ในการวจยครงน

ผวจยไดกาหนดขนาดโรงเรยนเปน 3 ขนาด โดยกาหนดจานวนนกเรยนเพอใหมจานวนโรงเรยน

แตละกลมไมแตกตางกนมากนก จาแนกไดดงน

สถานศกษาขนาดเลก หมายถง สถานศกษาทมนกเรยน 1-50 คน

สถานศกษาขนาดกลาง หมายถง สถานศกษาทมนกเรยน 51-100 คน

สถานศกษาขนาดใหญ หมายถง สถานศกษาทมนกเรยน 101 ขนไป

ทตงของสถานศกษา หมายถง จดทสถานศกษาเปดดาเนนการ แบงเปน 2 ประเภท คอ

ในเมอง หมายถงในเขตเทศบาล และ นอกเมอง หมายถงนอกเขตเทศบาล

DPU

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวด

ปทมธาน ผวจยไดศกษา แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ตามลาดบดงน

2.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย

2.1.1 ความหมายและขอบขายการศกษาปฐมวย

2.1.2 องคประกอบการจดการศกษาปฐมวย

2.2 การจดการศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

2.2.1 สภาพทวไปของจงหวดปทมธาน

2.2.2 ขอมลเกยวกบการศกษาปฐมวย

2.3 แนวคดเกยวกบความเปนเลศของโรงเรยนปฐมวย

2.3.1 หลกการ แนวคด เกยวกบการบรหารจดการสความเปนเลศ

2.3.2 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยเพอความเปนเลศ

2.3.3 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยของสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน

2.3.4 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยโรงเรยนพระราชทาน

2.3.5 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยโรงเรยนศนยเดกปฐมวย

ตนแบบ

2.3.6 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยศนยพฒนาเดกเลก

2.3.7 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยของสานกงานรบรอง

มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.)

2.4 แนวคดเกยวกบกลยทธในการจดการศกษาปฐมวย

2.4.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบกลยทธ

DPU

16

2.4.2 เทคนคและวธการสรางทางเลอกในการกาหนดกลยทธ

2.4.3 ความสาคญและกลยทธของการศกษาปฐมวย 2.5 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย

2.1.1 ความหมายและขอบขายการศกษาปฐมวย

การจดการศกษาปฐมวย เดมเรยกวาการจดการศกษาชนอนบาล มการจดตงครงแรก

เมอ พ.ศ. 2483 ทกรงเทพฯ คอโรงเรยนอนบาลลอออทศ และในปตอมากไดขยายไปตามจงหวด

ตางๆ ตอมาประชาชนสนใจสงบตรหลานอายระหวาง 3 – 6 ขวบ เขามารบการอบรมเลยงด

มากขนรฐบาลไมมงบประมาณพอทจะจดตง จงสนบสนนใหเอกชนมสวนรวมในการจดการศกษา

ระดบเดกกอนเกณฑบงคบเรยน (เบญจา แสงมะล,อางถงใน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,

2552) ปจจบนหนวยงานทจดการศกษาระดบปฐมวย ไดแก. 1)โรงเรยนปฐมวยของรฐ สงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ รบเดกอาย 4-5 ปเขาเรยน

เพออบรมเลยงดใหพฒนาทงทางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา และเตรยมความพรอมทจะเขา

เรยนในชนประถมศกษาตอไป โดยการจดชนปฐมวยในโรงเรยนประถมศกษา 2) โรงเรยนปฐมวย

ของ เอกชน อย ในความ ดแลของส านกบ รหารงานคณะกรรมการการ ศกษา เอกชน

กระทรวงศกษาธการ เอกชนเปนผรบผดชอบ รบเดกอาย 3-5 ป เขาเรยนเพออบรมเลยงดใหพฒนา

ทงกาย อารมณ สงคม และสตปญญา และ 3) โรงเรยน/ศนยพฒนาเดกเลกขององคปกครองสวน

ทองถน ซง เปนสถานทดแลและใหการศกษาเดก อายระหวาง 3-5 ป มฐานะเทยบเทาสถานศกษา

เปนศนยพฒนาเดกเลกทองคปกครองสวนทองถนจดต งเอง และศนยพฒนาเดกเลกของสวน

ราชการตางๆทถายโอนใหอยในความดแลรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน

2.1.1.1 แนวคดทวไปเกยวกบการศกษาปฐมวย

การศกษาปฐมวยมชอเรยกและมแนวคดในการจดการศกษาทแตกตางกนหลายรปแบบ

ตามหลกฐานทปรากฏในแผนพฒนาการศกษาแหงชาตในหลายฉบบ เชน แผนการศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2494 เรยกการศกษา ชนอนบาล หมายถง การอบรมกลบตรกลธดากอนการศกษาภาคบงคบ

โดยเนนการใหการอบรมบมนสย การฝกประสาท ใหพรอมทจะรบการศกษาในระดบช น

DPU

17

ประถมศกษา แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2503 เรยก อนบาลศกษา หมายถงการอบรมเบองตน

เพอใหกลบตร กลธดา พรอมทจะรบการศกษาระดบปฐมศกษา แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2520

เรยกการศกษาระดบกอนประถมศกษา หมายถงการศกษาทมงอบรมเลยงดกอนการศกษาภาคบงคบ

เพอเตรยมเดกใหมความพรอมทกดานดพอทจะเขารบการศกษาตอไป แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.

2535 เรยก การศกษากอนประถมศกษา เปนการศกษาในลกษณะการอบรมเลยงดและพฒนาความ

พรอมของเดกหรอทางดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ บคลกภาพ และสงคมเพอรบการศกษา

ในระดบสงขนตอไป พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เรยกวา การศกษาปฐมวย ตาม

มตคณะรฐมนตร เมอวนท 16 มนาคม พ.ศ. 2542 โดยใหเหตผลการทรฐกาหนดนโยบายการจด

การศกษาขนพนฐานไมครอบคลมการศกษาสาหรบเดกปฐมวยไววา “รฐบาลยงใหความสาคญกบ

การพฒนาเดกปฐมวย (0-5 ป) เพราะการพฒนาในวยนเปนชวงเวลาสาคญสาหรบการพฒนาทาง

สมองของบคคล การทกาหนดนโยบายการจดการศกษาขนพนฐาน 12 ป โดยไมครอบคลม

การศกษาของเดกปฐมวยดงกลาวเนองจากการศกษาระดบปฐมวยควรเปนการศกษาเพอเตรยมความ

พรอมโดนสงเสรมใหชมชน สถาบน หรอ องคกรในทองถนโดยเฉพาะอยางยง สถาบนครอบครวม

สวนรวมในการจดการศกษาระดบน ควบคไปดวย” และปจจบนพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ตามกฎกระทรวงวาดวยแบงระดบและ

ประเภทของการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2546 กลาววาการศกษาระดบปฐมวยโดยปกตเปนการจด

การศกษาใหแกเดกทมอายสามปถงหกป เพอเปนการวางรากฐาน ชวดและการเตรยมความพรอม

ของเดกท งทางดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ บคลกภาพ และการอยรวมกนในสงคม

(กระทรวงศกษาธการ, 2546; สรมา ภญโญ อนตพงษ, 2545) จะเหนไดวาการศกษาปฐมวยมชอ

เรยกแตกตางกนไปตามชวงเวลา และตามแผนการศกษาชาตฉบบตางๆ แตไมวาจะเรยกอยางไร

การศกษาปฐมวยกเปนเรองของการ อบรม เลยงด และเตรยมความพรอมเพอเขารบการศกษาท

สงขน และการศกษาปฐมวยเปนเรองท ชมชน สถาบน หรอองคในทองถน โดยเฉพาะอยางยง

สถาบนครอบครวจะตองมสวนรวมในการจดการศกษาระดบนดวย

2.1.1.2 แนวคดทฤษฎเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย

เลขา ปยะอจฉรยะ (2546) กลาววา หวใจของการปฏรปการศกษาปฐมวยคอการปฏรป

การเรยนร และการบรหารจดการศกษาทนาไปสคณภาพสถานศกษาและคณภาพของผเรยนท

DPU

18

สามารถประกนไดวา ผรบการบรการจะไดรบการศกษาตามมาตรฐาน เสรมสรางพฒนาใหเดก

เรยนรอยางมความสข สงเสรมพฒนาการเดกใหกาวไปอยางเตมศกยภาพและสามารถอยในสงคม

ไดอยางมความสข และ ไดเสนอประเดนเพอการพฒนาเดก 3 ประการ คอ 1) เนนการพฒนาท

บรณาการ โดยการพฒนาตองอยบนพนฐานของสทธเดกและสทธมนษยชน บทบาทของครอบครว

และชมชน 2) เดกปฐมวยตองไดรบสทธขนพนฐานการดแลดานสงคมและจตใจ การเรยนรตงแต

แรกเกด ไดรบการคมครองดานสขภาพอนามย โภชนาการ น าสะอาด และสขาภบาล 3) ให

ความสาคญกบเดกอายต ากวา 3 ป ถงเดกชวงอาย 8 ป และในหลกสตรการศกษาปฐมวย ป 2546 ยง

ไดกาหนดภารกจการจดการศกษาปฐมวย คอการอบรมเลยงดสรางเสรมพฒนาการทกดานของเดก

แรกเกดถง 6 ป ทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาตามศกยภาพ มคณธรรม

จรยธรรม และความพรอม การจดการศกษาปฐมวยจงไมจดเปนรายวชาแตจะบรณาการผานการเลน

เพอใหเดกไดรบประสบการณตรง สงเสรมลกษณะนสยและทกษะพนฐานการใชชวตประจาวน

และสงเสรมความคดสรางสรรค สงเสรมพฒนาการเดกอยางเตมประสทธภาพ (กรมวชาการ, 2546)

สาหรบแนวการจดการศกษาปฐมวยของประเทศไทยในปจจบน แตละสถานศกษาจะ

กาหนดเกณฑและรปแบบแตกตางกน ทงนขนอยกบแตละสถานศกษาจะยดหลกการ แนวคด

รปแบบ และหลกสตรแบบใด อาจมความหลากหลาย อาทเนนการเตรยมความพรอมทางพฒนาการ

ทง 4 ดาน แนวคดการนวตกรรมการสอนจากตะวนตกมาใชในการพฒนารปแบบการจดการ

สถานศกษา เชน แบบวอลดอรฟ แบบมอนเตสเซอร หรอแบบมงประสบการณภาษาธรรมชาต เปน

ตน บางแหงเนนการจดโดยยดเดกเปนศนยกลาง (a child-centered approach) การศกษาปฐมวยตอง

จดใหเหมาะสมกบระดบอาย (age appropriate) คอตงแตเดกเลก เดกอาย 3-5 ขวบ และเดกอาย 6-8

ขวบ (Charlesworth, 1998) หลกการดงกลาวนแตละสถานศกษา จะบรหารจดการตางกนและมผล

ตอการจดประสบการณทเหมาะสมกบเดกปฐมวยในแตละชวงวย เพอสงเสรมเดกใหมการ

พฒนาการในทกดานซงโดยภาพรวมหลกการและแนวคดในการจดการศกษาปฐมวย จะเนน

ลกษณะคอ 1) หลกการเรยนทเนนผเรยนเปนสาคญ 2) หลกการจดทเนนพฒนาการและธรรมชาต

ของเดกปฐมวย 3) หลกการจดทเนนการเรยนปนเลนซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ.2542 กลาววา “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ

DPU

19

ทงทางดานรางกาย สตปญญา ความรคคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม ในการดารงชวต

สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข” (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552 )

แนวทางในการจดการศกษาปฐมวยตามมาตรฐานทกระทรวงศกษาธการใชเปนกรอบ

ในการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ปรากฏอยในประกาศกระทรวงศกษาธการเมอ วนท

27 กรกฎาคม 2554 ใหยดปรชญา หลกการจดการศกษา และมาตรฐานการศกษา ดงน (สานก

ทดสอบทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554)

ปรชญาการศกษาของการศกษาปฐมวยเปนการพฒนาเดกตงแตแรกเกดถง 5 ป บนพนฐาน การอบรมเลยงดและการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาตและพฒนาการของเดกแตละคน ตามศกยภาพ ภายใตบรบทสงคม วฒนธรรมทเดกอาศยอย ดวยความรก ความเอออาทร และความเขาใจทกคน เพอสรางรากฐานคณภาพชวตใหเดกพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณ เกดคณคาตอตนเองและสงคม

หลกการจดการศกษาปฐมวย และการจดทาหลกสตรการศกษาปฐมวย ยดหลกการ ดงน

1) การสรางหลกสตรทเหมาะสม การพฒนาหลกสตรพจารณาจากวยและประสบการณ

ของเดก โดยเปนหลกสตรทมงเนนการพฒนาเดกทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และ

สตปญญา โดยอยบนพนฐานของประสบการณเดมทเดกมอยและประสบการณใหมทเดกจะไดรบ

ตองมความหมายกบตวเดก เปนหลกสตรทใหโอกาสทงเดกปกต เดกดอยโอกาส และเดกพเศษ ได

พฒนา รวมทงยอมรบในวฒนธรรมและภาษาของเดก พฒนาเดกใหรสกเปนสขในปจจบน มใช

เพยงเพอเตรยมเดกสาหรบอนาคตขางหนาเทานน

2) การสรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของเดก สภาพแวดลอมทเออตอการ

เรยนรจะตองอยในสภาพทสนองความตองการ ความสนใจของเดกท งภายในและภายนอก

หองเรยน ผสอนจะตองจดสภาพแวดลอมใหเดกไดอยในทสะอาด ปลอดภย อากาศสดชนผอน

คลายไมเครยด มโอกาสออกกาลงกายและพกผอน มสอ วสด อปกรณ มของเลนทหลากหลาย

เหมาะสมกบวย ใหเดกมโอกาสไดเลอกเลน เรยนรเกยวกบตนเองและโลกทเดกอย รวมท ง

พฒนาการอยรวมกบคนอนในสงคม ดงนน สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกหองเรยนจงเปน

เสมอนหนงสงคมทมคณคาสาหรบเดกแตละคนจะเรยนรและสะทอนใหเหนวาบคคลในสงคมเหน

ความสาคญของการอบรมเลยงดและใหการศกษากบเดกปฐมวย

DPU

20

3) การจดกจกรรมทสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดก ผสอนมความสาคญตอ

การจดกจกรรมพฒนาเดกอยางมาก ผสอนตองเปลยนบทบาทจากผบอกความรหรอสงใหเดกทามา

เปนผอานวยความสะดวก ในการจดสภาพแวดลอม ประสบการณและกจกรรมสงเสรมพฒนาการ

และการเรยนรของเดกทผสอนและเดกทมสวนทจะรเรมทง 2 ฝาย โดยผสอนจะเปนผสนบสนน

ชแนะ และเรยนรรวมกบเดก สวนเดกเปนผลงมอกระทาเรยนร และคนพบดวยตนเอง ดงนน ผสอน

จะตองยอมรบ เหนคณคา รจกและเขาใจเดกแตละคนทตนดแลรบผดชอบกอน เพอจะไดวางแผน

สรางสภาพแวดลอม และจดกจกรรมทจะสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกไดอยาง

เหมาะสม นอกจากนผสอนตองรจกพฒนาตนเอง ปรบปรง ใชเทคนคการจดกจกรรมตางๆ ให

เหมาะกบเดก

4) การบรณาการการเรยนร การจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยยดหลกการ บรณาการทวา หนงแนวคดเดกสามารถเรยนรไดหลายกจกรรม หนงกจกรรมเดกสามารถเรยนรไดหลายทกษะและหลายประสบการณสาคญ ดงนน เปนหนาทของผสอนจะตองวางแผนการจดประสบการณในแตละวนใหเดกเรยนรผานการเลนทหลากหลายกจกรรม หลากหลายทกษะ หลากหลายประสบการณสาคญ อยางเหมาะสมกบวย และพฒนาการเพอใหบรรลจดหมายของหลกสตรแกนกลางทกาหนดไว

5) การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดก การประเมนเดกปฐมวยยดวธการสงเกตเปนสวนใหญ ผสอนจะตองสงเกตและประเมนทงการสอนของตนและพฒนาการการเรยนรของเดกวาไดบรรลตามจดประสงคและเปาหมายทวางไวหรอไม ผลทไดจากการสงเกตพฒนาการ จากขอมลเชงบรรยาย จากการรวบรวมผลงาน การแสดงออกในสภาพทเปนจรง ขอมลจากครอบครวของเดก ตลอดจนการทเดกประเมนตนเองหรอผลงานสามารถบอกไดวาเดกการเรยนร และมความกาวหนาเพยงใด ขอมลจากการประเมนพฒนาการจะชวยผสอนในการวางแผนการจดกจกรรม ชใหเหนความตองการพเศษของเดกแตละคน ใชเปนขอมลในการสอสารกบพอแม ผปกครองเดก และขณะเดยวกนยงใชในการประเมนประสทธภาพการจดการศกษาใหกบเดกในวยนไดอกดวย

6) ความสมพนธระหวางผสอนกบครอบครวของเดก เดกแตละคนมความแตกตางกน ทงน เนองจากสภาพแวดลอมทเดกเจรญเตบโตขนมา ผสอน พอแม และผปกครองของเดกจะตองมการแลกเปลยนขอมล ทาความเขาใจพฒนาการและการเรยนรของเดก ตองยอมรบ และรวมมอกนรบผดชอบ หรอถอเปนหนสวนทจะตองชวยกนพฒนาเดกใหบรรลเปาหมายทตองการรวมกน ดงนน ผสอนจงมใชจะแลกเปลยนความร กบพอแมผปกครองเกยวกบการพฒนาเดกเทานน แตจะตองใหพอ

DPU

21

แม ผปกครอง มสวนรวมในการพฒนาดวย ทงนมไดหมายความใหพอแม ผปกครองเปนผกาหนดเนอหาหลกสตรตามความตองการ โดยไมคานงถงหลกการจดทเหมาะสมกบวยของเดก

สรปไดวา แนวคดและหลกการในการจดการศกษาปฐมวย เปนเรองเกยวกบพฒนาการของเดกทมความสมพนธอยางตอเนองเปนขนตอนไปพรอมกนทกดาน เปนแนวคดเกยวกบการเรยนรทใหเดกไดเรยนรจากประสบการณจรงดวยตวเดกเอง ในสงแวดลอมทเปนอสระเออตอการเรยนร และจดกจกรรมบรณาการใหเหมาะสมกบระดบพฒนาการของผเรยนแตละคน โดยถอวาการเลนอยางมจดหมายเปนหวใจสาคญของการจดประสบการณใหกบเดก และแนวคดเกยวกบวฒนธรรมและสงคมทแวดลอม ซงมอทธพลตอการเรยนร การพฒนาศกยภาพและพฒนาการของเดกแตละคน

2.1.2 องคประกอบการจดการศกษาปฐมวย โรงเรยนปฐมวยคอสถานอบรมเลยงดเดก อาย 3-5 ขวบ มวตถประสงคเพอพฒนาทง

กาย อารมณ สงคม และสตปญญา เปนการเตรยมเดกใหพรอมทจะศกษาในขนตอไป เปนสถานท

ซงมสภาพประหนงบาน และโรงเรยนรวมกนเปนสถานทเดก ๆ หลายคนอยรวมกนอยางสขสบาย

แบบบาน และเปนทรวมเดกทมาจากครอบครวตาง ๆ ใหอยกนเปนระเบยนแบบโรงเรยน ทางาน

และเลนกนไดอยางสนกสนาน ประกอบกบการบรหารจดการศกษาในระยะแผนพฒนาการศกษา

ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545-2549) เปนชวงทหนวยงานการศกษาทกระดบตองปฏรประบบบรหารมการ

เปลยนแปลงโครงสรางองคกร สายการบรหาร ระบบงบประมาณ วฒนธรรมและคานยมในการ

ทางาน เพอใหการบรหารจดการในอนาคตมลกษณะคลองตวตามระบบบรหารโดยใชโรงเรยนเปน

ฐาน สวนโครงสรางปรบยดหยนตามขนาดของโรงเรยน การดาเนนงานดานตาง ๆ ไดแก การ

บรหารงานดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานงานบคคล และดานบรหารงานทวไป

(กระทรวงศกษาธการ, 2547) ซงมสาระสาคญในแตละดานดงน

2.1.2.1 ดานการบรหารงานวชาการ

การบรหารงานวชาการ หมายถง การบรหารกจกรรมทกอยางในโรงเรยน ทเกยวของ

กบการปรบปรงพฒนาการเรยนการสอน เพอกอใหเกดการเรยนร และการศกษาของนกเรยนอยางม

ประสทธภาพสงสด การบรหารงานวชาการเปนงานหลกของการบรหารการศกษา เกยวของกบ

หลกสตร และการจดการเรยนการสอน ซงเปนหนาทหลกของสถานศกษาซง นกวชาการไดใหคา

นยามไววา หมายถง การบรหาร กจกรรมทกชนดในสถานศกษา ซงเกยวของกบการปรบปรง

พฒนาการเรยนการสอน ใหเกดผลตามเปาหมายของหลกสตรอยางมประสทธภาพ

DPU

22

การบรหารงานวชาการปฐมวย หมายถง การจดประสบการณเพอเตรยมเดกใหม

พฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สงคม จตใจ และสตปญญา ซงครอบคลมถงการศกษาหลกสตร

หรอแนวการจดประสบการณ การนาแผนการสอนไปใช และจดหาผลตสอการจดสภาพแวดลอม

การจดตารางกจกรรมประจาวน การนเทศ และการประเมนความพรอม การบรหารงานวชาการเปน

งานหลกของสถานศกษาปฐมวย เนองจากงานวชาการเกยวของกบหลกสตรและการจดการเรยน

การสอน ซงเปนหนาทหลกของสถานศกษาทกแหง จากการศกษาของสมทธ (Smith & Other,1961

อางถงในปรยาพร วงศอนตรโรจน, 2535) พบวา ผบรหารสถาบนการศกษาควรมความรบผดชอบ

7 อยาง ดงน การบรหารวชาการ คดเปนรอยละ 40 งานบรหารงานบคลากร คดเปนรอยละ 20 งาน

บรหารกจการนกเรยนนกศกษา คดเปนรอยละ 20 งานบรหารการเงน คดเปนรอยละ 5 งานบรหาร

อาคารสถานท คดเปนรอยละ 5 งาน บรหารความสมพนธชมชน คดเปนรอยละ 5 และงานบรหาร

ทวไป คดเปนรอยละ 5 จะเหนวาการบรหารงานวชาการผบรหารควรใหความรบผดชอบสงทสด

การบรหารงานวชาการปฐมวยมขอบขายงานดงท เยาวพา เตชะคปต (2542) กลาวสรป

ไวดงน คอ

1) หลกสตร หรอ แนวการจดประสบการณ หลกสตรสาหรบเดกปฐมวยมชอเรยก

ตางกน เชน แนวการจดประสบการณชนอนบาลปท 1-2 แนวการจดประสบการณชนเดกเลก ทงน

เพราะการจดกจกรรมไมมการบงคบในเรองเวลาเรยน จดมงหมายเปนการพฒนาเดกเลกใหมความ

พรอม เพอเรยนในระดบประถมศกษาตอไป

2) การนาแผนการจดประสบการณไปใช แผนการสอนเปนแนวทางทจะสอนหรอ

จดกจกรรมใหแกเดก ครอบคลมถงวตถประสงคของการเรยนรมโนมตหรอแนวคด เนอหา

กจกรรม อปกรณ การประเมนผล การจดประสบการณแกเดกระดบนไมเปนการสอนหนงสอแต

เปนการเตรยมพรอมไมเรยกวา แผนการสอน แตเรยกวา “แผนการจดประสบการณชนอนบาลปท

1และ2” จดทาโดยหนวยศกษานเทศก สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต และ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน และ “แนวการจดกจกรรมสาหรบศนยพฒนาเดกเลก”

จดทาโดยกองพฒนาสตรและเดก กรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย

DPU

23

3) การจดการและการผลตสอ สอสาหรบการศกษาระดบปฐมวย โดยกาหนดตาม

ลกษณะการใชงานสามารถแบงไดเปน 3 ประเภทใหญ ๆ ดงน 1) สอสาหรบการสอนของคร 2) สอ

สาหรบประกอบบทเรยน และ 3) สอสาหรบจดสภาพแวดลอม

4) การจดสภาพแวดลอม สภาพแวดลอมอาจเปนไดทงคน สถานท ตลอดจนวสด

อปกรณ ทงนเนองจากเดก จะตองสมพนธกบสงแวดลอมอยตลอดเวลา หากสภาพแวดลอมดเดกก

จะอยอยางเปนสข

5) การจดตารางกจกรรมประจาวน มงการปพนฐานใหเดกไดพฒนาทงทางดานรางกาย

อารมณ สงคม ไปพรอมๆ กบสตปญญามากกวามงเนนการอานออกเขยนได

6) การวดและประเมนผล เปนการประเมนผลวาเดกมความพรอมทางดานรางกาย

อารมณ สงคม และสตปญญาเพยงใด สวนการวดผลนนเปนการวดเพอดวาการจดประสบการณ

ใหแกเดกนน เดกไดบรรลเปาหมายเพยงใด มใชเปนการวดเพอตดสนไดหรอตก

7) การนเทศการศกษา หมายถง ความพยายามของผบรหารทจะปรบปรงสงเสรม

ประสทธภาพการเรยนการสอนภายในสถานศกษาใหดขน เปนการเพมพลงการปฏบตงานของคร

รวมทงใหครมความกาวหนาในวชาชพ และผลสดทายกคอ การศกษาของเดกกาวหนาไปอยางม

ประสทธภาพ

8) การประกนคณภาพทางการศกษา เปนการบรหารงานวชาการของโรงเรยนในทก

ระดบชน ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดใหมระบบการประกน

คณภาพการศกษา เพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ สถานศกษา ตองจดใหม

การประกนคณภาพภายในสถานศกษา โดยใหเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาท

ตองดาเนนการอยางตอเนอง และสถานศกษาจะตองจดทารายงานประจาปเสนอตอหนวยงานตน

สงกด หนวยงานทเกยวของ และตอสาธารณชน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐาน

การศกษา เพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก (กระทรวงศกษาธการ, 2547)

จะเหนไดวาการบรหารงานวชาการเปนงานหลกของการบรหารการศกษา เปนงาน

เกยวกบเรองหลกสตร การเรยนการสอน การจดกจกรรมเกยวกบการสอน การใชสอการสอน การ

จดสภาพแวดลอม การวดประเมนผล การนเทศการศกษา ตลอดทงการประกนคณภาพการศกษา

DPU

24

โดยเฉพาะเดกปฐมวยเปนการจดประสบการณเพอเตรยมเดกใหมพฒนาการทางดานรางกาย

อารมณ สงคม จตใจ และสตปญญา เพอเตรยมความพรอมในการเรยนระดบสงตอไป

2.1.2.2 ดานการบรหารงานบคคล

การบรหารงานบคคล (personal administration) หมายถง กระบวนการททาใหไดคนท

มความรความสามารถ ตรงกบทหนวยงานตองการ แลวพยายามใหไดใชความรความสามารถทมอย

ใหเกดประโยชนสงสดตอหนวยงาน รวมทงการบารงรกษาคนดทมความรความสามารถในการ

ปฏบตงานในจานวนทเพยงพอ และเหมาะสม ใหอยท างานไดนานทสดเทา ทจะทาได

(มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2537) และการบรหารงานบคคลในสถานศกษาถอเปนภารกจ

สาคญทมงสงเสรมใหสถานศกษาสามารถปฏบตงานเพอตอบสนองภารกจของสถานศกษา เพอ

ดาเนนงานดานการบรหารงานบคคลใหเกดความคลองตว มอสระภายใตกฎหมาย ระเบยบ เปนไป

ตามหลกธรรมาภบาลขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ไดรบการพฒนา มความร

ความสามารถ มขวญกาลงใจ ไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงกาวหนาในวชาชพ และ

สงผลถงคณภาพการศกษาของผเรยนเปนสาคญ (กระทรวงศกษาธการ, 2546) การบรหารงาน

บคคลในโรงเรยนปฐมวยมความสาคญเพราะภารกจหลกของสถานศกษาปฐมวย คอการอบรมเลยง

ดและสงเสรมพฒนาการดานตาง ๆ ใหเดกพรอมทจะเรยนในระดบตอไป ภารกจเหลานจะลลวงไป

ไดตองอาศยความร ความสามารถของบคลากรเปนสาคญ ซงวโรจน สารรตนะ( 2547 ) กลาวถง

แนวคดทฤษฎการบรหารงานบคคลในสถานศกษา โดยไดแสดงทศนะเกยวกบกระบวนทศนการ

พฒนาวชาชพคร ดงน

1) กระบวนทศนทคานงถงความสาคญของผเรยน (results driven education) นนคอ

โครงการพฒนาครจะตองคานงถงการสงผลใหครมพฤตกรรมการสอนเปนไปในทางบวกทจะ

สงผลดตอผเรยน

2) กระบวนทศนเกยวกบการคดอยางเปนระบบ (system thinking) โดยแผนงานและ

โครงการพฒนาครจะตองมงใหเกดรปแบบการคดอยางเปนระบบ ไมคดแบบแยกสวน เชน

หลกสตรการสอน การประเมนผล ตางสงผลซงกนและกน และมอทธพลตอการเรยนรของผเรยน

3) กระบวนทศนเกยวกบการเปนผกระทา (active) เพอใหเกดการเรยนรขนในตวคร

ดวยตนเอง (constructivism) ดงนนโครงการพฒนาครควรเสรมสรางใหเกดลกษณะการ แลกเปลยน

DPU

25

องคความร ประสบการณระหวางครดวยกนเอง หรอลกษณะการรเรมสรางสรรคองคความรใหมๆ

ใหเกดขนโดยกระบวนการกลม และการพฒนาครตองมการเปลยนแปลงกระบวนทศนเกาส

กระบวนทศนใหม ดงภาพ (วโรจน สารรตนะ, 2547)

ภาพท 2.1 การเปลยนแปลงกระบวนทศนการพฒนาวชาชพคร

ทมา: วารสารศกษาศาสตร มข. (2547, มนาคม – พฤษภาคม)

สรปวา งานบรหารบคคลของโรงเรยนจะเกยวเนองกบบคคลทเกยวของกบการศกษา

อาจจะเปนผบรหารสถานศกษา คร และบคลากรคางๆ จะตองมคณสมบตและมาตรฐานความรเปน

การเฉพาะ ทสาคญมากไดแกบคลากรททาหนาทอบรมสงสอนเดก

กระบวนทศนเกา

พฒนารายบคคล

ยดเขตพนทเปนศนยกลาง

มงการเปลยนแปลงเปนสวน ๆ แยกกน

เนนความตองการของคร

รบการฝกอบรมจากภายนอก

จดโดยแผนกใดแผนกหนง

ถายทอดความรโดยผเชยวชาญ

เนนทกษะการสอนทวไป

ทาเพอทาขนกบเงนสนบสนน

กระบวนทศนใหม

พฒนาทงรายบคคลและทงองคกร

ยดโรงเรยนเปนศนยกลาง

มงการเปลยนแปลงทงระบบโรงเรยน

เนนความตองการและการเรยนรของผเรยน

ใชรปแบบทหลากหลาย

จดโดยผบรหารหรอครแกนนา

เรยนรดวยตนเอง จากกระบวนการเรยนการสอน

เนนทกษะการสอนทวไปและทกษะเฉพาะ

เรยนรอยเสมอดวยสานกแหงงาน

DPU

26

2.1.2.3 การบรหารงบประมาณ

งบประมาณในสถานศกษา หมายถงเงนทสถานศกษาม อาจไดมาจากงบประมาณ

แผนดน เรยกวา เงนงบประมาณ และเงนทสถานศกษาไดมาจากแหลงอน เรยกวา เงนนอก

งบประมาณ สาหรบใชจายเปน คาจาง เงนเดอน คาวสด อปกรณการเรยนการสอน ตลอดจนการ

จดหา ซอมแซมอาคารสถานท

การบรหารงบประมาณสถานศกษา สถานศกษาของรฐสวนใหญจะเกยวของกบเงน

งบประมาณ และเงนนอกงบประมาณ สาหรบสถานศกษาของเอกชนงานการเงนจะไมผกพนกบ

เงนงบประมาณแผนดน แตการบรหารการเงนจะถกกาหนดโดยผไดรบใบอนญาตหรอคณะ

ผบรหารของสถานศกษานนๆ ซงตองครอบคลมทงในเรองรายรบ รายจาย และการเกบรกษาเงน

เชนกน ทงน การดาเนนการในเรองการเงน จะตองเปนไปตามคาจากดความทระบในระเบยบ

กระทรวงศกษาธการวาดวยการจดทาบญชการเงนและบญชอนๆ ของโรงเรยนเอกชน ซงรายรบ

ของโรงเรยนเอกชนไดแก คาธรรมเนยมการเรยน คาธรรมเนยมอนๆ ตลอดจนรายไดตางๆ จากการ

ดาเนนกจการของโรงเรยน สวนรายจาย ไดแก เงนเดอน คาจาง เงนสมทบกองทนสงเคราะห การ

จายคาชดเชยสาธารณปโภครวมท งรายจายตางๆ ทเ กยวกบการดาเนนกจการของโรงเรยน

(มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552)

สาหรบกระทรวงศกษาธการ (2546) กาหนดวา การบรหารงานงบประมาณของ

สถานศกษามงเนนความเปนอสระ ในการบรหารจดการมความคลองตว โปรงใส ตรวจสอบได ยด

หลกการบรหารมงเนนผลสมฤทธและบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงาน ใหการจดหา

ผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษารวมทงจดหารายไดจากการบรการ มาใชการบรหาร

จดการเพอประโยชนทางการศกษา สงผลใหเกดคณภาพทดขนตอผเรยน โดยมวตถประสงค 1)

เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานงบประมาณมความเปนอสระ คลองตว โปรงใส ตรวจสอบได 2)

เพอใหไดผลผลต ผลลพธเปนไปตามขอตกลงการใหบรการ 3) เพอใหสถานศกษาสามารถบรหาร

จดการทรพยากรทไดอยางเพยงพอและมประสทธภาพ และไดกาหนดขอบขาย ภารกจการบรหาร

งบประมาณ 7 ดานคอ

DPU

27

1) การจดทาและเสนองบประมาณ โดยมภารกจ 3 ดานคอ 1 การจดสรรงบประมาณใน

สถานศกษา 2การจดทาแผนกลยทธหรอพฒนาแผนการศกษา 3 การวเคราะหความเหมาะสมการ

เสนอของบประมาณ

2) การจดสรรงบประมาณ มภารกจ 3 ดานคอ 1การจดสรรงบประมาณในสถานศกษา 2

การเบกจายและการอนมตงบประมาณ 3 การโอนเงนงบประมาณ

3) การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการใชเงนและผลการดาเนนงาน

มภารกจ 2 ดานคอ 1 การตรวจสอบตดตามการใชเงนและผลการดาเนนงาน 2 การประเมนผลการ

ใชเงนและผลการดาเนนงาน

4) การระดมทรพยากร และการลงทนเพอการศกษา มภารกจ 5 ดานคอ 1 การจดการ

ทรพยากร 2 การระดมทรพยากร 3 การจดหารายไดและผลประโยชน 4 กองทนกยมเพอการศกษา 5

กองทนสวสดการเพอการศกษา

5) การบรหารการเงน มภารกจ 6 ดานคอ 1 การเบกเงนจากคลง 2 การรบเงน 3 การเกบ

รกษาเงน 4 การจายเงน 5 การนาสงเงน 6 การกนเงนไวเบกเหลอมป

6) การบรหารบญช มภารกจ 3 ดานคอ 1 การจดทาบญชการเงน 2 การจดทารายงาน

ทางการเงนและงบการเงน 3 การจดทาและจดหาแบบพมพบญช ทะเบยนและรายงาน

7) การบรหารพสดและสนทรพย มภารกจ 4 ดานคอ 1 การจดทาระบบฐานขอมล

สนทรพยของสถานศกษา 2 การจดหาพสด 3 การกาหนดรปแบบรายงาน หรอคณลกษณะเฉพาะ

การจดซอจดจาง 4 การควบคมดแล บารงรกษา และจาหนายพสด

สรปงานดานงบประมาณหรองานเกยวกบการเงน สาหรบโรงเรยนของรฐจะตอง

ปฏบตตามระเรยบแบบแผนโดยเครงครด สวนโรงเรยนของเอกชนจะขนอยกบผรบใบอนญาต

หรอกรรมการบรหาร แตในสวนทเกยวกบเงนงบประมาณจากรฐจะตองปฏบตตามระเบยบเชนกน

2.1.2.4 การบรหารงานทวไป

กระทรวงศกษาธการ (2546) ไดกาหนดขอบขายและภารกจของโรงเรยนในการ

บรหารงานทวไป ประกอบดวย การดาเนนงานธรการ งานเลขานการคณะกรรมการสถานศกษา

ขนพนฐาน การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ การประสานและพฒนาเครอขาย

การศกษา การจดระบบการบรหารทวไป การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม การจดทาสา

DPU

28

มะโนผเรยน การรบนกเรยนการสงเสรมและประสานงานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ

และตามอธยาศย การระดมทรพยากรเพอการศกษา การสงเสรมงานกจการนกเรยน การ

ประชาสมพนธงานการศกษา การสงเสรมสนบสนนและประสานงานการจดการศกษาของบคคล

ชมชน องคกร หนวยงาน และ สถาบนสงคมอนทจดการศกษางานประสานราชการกบเขตพนท

การศกษาและหนวยงานอน การจดระบบการควบคมภายในหนวยงาน งานบรการสาธารณะ และ

งานทไมไดระบไวในงานอน

สาหรบศนยพฒนาเดกเลก กรมการปกครองสวนทองถน (มปป, 1-2) ไดแบงงานการ

บรหารจดการเปน ดานตางๆ 4 ดาน ไดแก ดานบคลากรและการบรหารจดการ ดานอาคารสถานท

สงแวดลอมและความปลอดภย ดานวชาการและกจกรรมตามหลกสตร และดานการมสวนรวม

และการสนบสนนจากชมชน

สวนโรงเรยนปฐมวยของเอกชน ตาม พ.ร.บ. โรงเรยนเอกชน พ.ศ.2550 มาตรา 3 (3)

การบรหารและการจดการโรงเรยนในระบบ แบงเปน ดานบคลากร แผนงาน งบประมาณ วชาการ

กจกรรมนกเรยน อาคารสถานท และความสมพนธกบชมชน

สรปงานดานบรหารทวไป สาหรบโรงเรยนปฐมวยสงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานจะเปนงานทวๆไปของโรงเรยนทไมไดเปนงานดานใดโดยเฉพาะจะเปนงาน

ของดานบรหารทวไป แตสาหรบโรงเรยนขององคการบรหารสวนทองถนและโรงเรยนภายใตการ

กากบของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนจะแบงงานทงหมดเปนดานๆ

โดยเฉพาะ

จากการศกษาตามทกลาวมาทงหมดสรปไดวา องคประกอบของการจดการโรงเรยน

ปฐมวยทงสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สงกดองคกรปกครองสวนทองถน

หรอโรงเรยนเอกชน ภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษา

เอกชน มการจดการกนตามโครงสรางของแตละหนวยงาน แตเมอวเคราะหและสงเคราะห ทงของ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข นพนฐาน องคกรปกครองสวนทองถน สานกงาน

คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน และจากการศกษาของ สมทธ (Smith et al., 1961)

(http://www.learners.in.th/blogs/posts/372772) สามารถจดกลมองคประกอบ ได 7 ดาน ดงน

DPU

29

1) ดานการบรหารงานวชาการ เปนงานเกยวกบการพฒนาหลกสตร การจดการเรยน

การสอน การพฒนาสอ การนเทศ ตดตาม การวดและประเมนผลการศกษา การวจยและพฒนาทาง

การศกษา การรายงานผลการศกษา เปนตน

2) ดานกจการนกเรยน เปนงานทเกยวกบการพฒนานกเรยนตามความถนดและความสนใจของแตละคน ทโรงเรยนจดขนทงในและนอกโรงเรยนนอกเหนอจากการสอนในหลกสตรตามปกต เพอชวยสงเสรมพฒนาผเรยนใหมบคลกภาพ มคณธรรมจรยธรรม และมความรความสามารถเตมตามศกยภาพโดยการจดกจกรรมสนบสนน เชน การบรการแนะแนว การจดชมรม ชมนมตางๆ ในโรงเรยน เปนตน

3) ดานบรหารงานบคคล เปนการดาเนนการเกยวก◌บงานบคคล ในดานการสรรหาเพอบรรจแตงตง การพฒนาเพอเพมคณวฒหรอประสบการณในงานทรบผดชอบ การดาเนนการทางวนย และการอทธรณรองทกข เชนการจดหาบคลากรตามเกณฑมาตรฐาน ใหมการศกษาดงาน ศกษาตอ เพอเพมคณวฒ และการดาเนนการทางวนยตลอดถงการใหออกจากงาน เปนตน

4) ดานธรการ การเงนและพสด แบงเปนงานยอยไดแก (1) งานบรหารทวไป งานสารบญ การรบสงหนงสอ งานประชาสมพนธ การรกษาความปลอดภย (2) งบประมาณ การทาประมาณการรายรบ รายจาย การจดทางบประมาณ การควบคมกากบ การประเมนแผนงาน/โครงการตามงบประมาณ (3) งานการเงน เปนงานเกยวกบการรบ จายเงน และการจดทาบญชการเงน (4) งานเกยวกบพสดไดแกการจดหา การทาบญชคม การเบกจาย เปนตน

5) ดานอาคารสถานท เปนงานเกยวกบอาคารเรยน อาคารประกอบ สถานท บรเวณทนกเรยนใชบรการ มการวางผง ปรบปรงบารงรกษา ให สะอาด สวยงาม รมรน และปลอดภย เปนตน

6) ดานการประสานสมพนธชมชน เปนงานเกยวกบการมสวนรวมของโรงเรยนกบชมชน มการเชญชมชนมาใชบรการในโรงเรยน มารวมประชม ชวยแกปญหาของนกเรยน รวมพฒนาการเรยนการสอน การพฒนาโรงเรยน และทางโรงเรยนออกไปรวมกบชมชน ในกจกรรมและงานพธตางๆของชมชน เปนตน

7) ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา เปนงานเกยวกบการกาหนดมาตรฐาน การดาเนนงานตามมาตรฐาน การวดและประเมนผลการเรยนการสอน และนาผลไปพฒนางานตอไป เปนตน

อญชล ไสยวรรณ (2552) ไดกาหนดวาการจดการศกษาปฐมวย มองคประกอบสาคญ คอเดกปฐมวย ผปกครอง ชมชนและสงคม ครปฐมวย การจดหลกสตร การจดการเรยนร และการบรหารจดการ เปนตน

DPU

30

ซงในแตละดานจะมองคประกอบและตวบงชตางๆ ซงผวจยจะไดกาหนดขนเพอ

ทาการศกษาสภาพและหาแนวทางในการดาเนนงานสความเปนเลศของโรงเรยนปฐมวยในจงหวด

ปทมธาน ตอไป

2.2 การจดการศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

2.2.1 สภาพทวไปของจงหวดปทมธาน

ภาพท 2.2 แผนทจงหวดปทมธาน

1) ทตงและอาณาเขต จงหวดปทมธานตงอยในภาคกลางประมาณเสนรงท 14 องศาเหนอ และเสนแวงท 100

องศาตะวนออก อยเหนอระดบน าทะเลปานกลาง 2.30 เมตร มเนอทประมาณ 1,525.856 ตารางกโลเมตร หรอ ประมาณ 953,660 ไร หางจากกรงเทพมหานครไปทางทศเหนอ ตามทางหลวง

DPU

31

แผนดนหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธน) เปนระยะทางประมาณ 27.8 กโลเมตร มอาณาเขตตดตอกบจงหวดใกลเคยง คอ

ทศเหนอ ตดตอกบอาเภอบางไทร อาเภอบางปะอนและอาเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา อาเภอหนองแค และอาเภอวหารแดง จงหวดสระบร-ทศตะวนออก ตดตอกบอาเภอองครกษ จงหวดนครนายก และ อาเภอบางนาเปรยว จงหวดฉะเชงเทรา

ทศตะวนตก ตดตอกบอาเภอลาดบวหลวง จงหวดพระนครศรอยธยา อาเภอบางเลน จงหวดนครปฐม และอาเภอไทรนอย จงหวดนนทบร

ทศใต ตดตอกบเขตหนองจอก เขตคลองสามวา เขตสายไหม เขตบางเขน เขตดอนเมอง กรงเทพมหานคร และอาเภอปากเกรด อาเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร

2) ประวตและความเปนมา (สานกยทธศาสตรและบรณาการการศกษา ท 4 สานกงาน

ปลดกระทรวงศกษาธการ, 2553)

จงหวดปทมธานมความเปนถนฐานบานเมองมาแลวไมนอยกวา 300 ป นบต งแต

รชสมยสมเดจพระนารายณมหาราช แหงกรงศรอยธยา คอ เมอ พ.ศ. 2202 มงนนทมตรไดกวาด

ตอนครอบครวมอญ เมองเมาะตะมะ อพยพหนภยจากศกพมา เขามาพงพระบรมโพธสมภารสมเดจ

พระเจาอยหวกรงเทพทวาราวดศรอยธยา ซงสมเดจพระนายรายณมหาราชทรงพระกรณาโปรดเกลา

ฯ ใหครอบครวมอญเหลานนไปตงบานเรอนอยทบานสามโคก ตอมาในแผนดนสมเดจพระเจาตาก

สนมหาราชแหงกรงธนบร ชาวมอญไดอพยพหนพมาเขามาพงพระบรมโพธสมภารอกเปนครงท 2

พระองคทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหต งบานเ รอนทบานสามโคกอก และในรชกาล

พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย กไดมการอพยพชาวมอญครงใหญ จากเมองเมาะตะมะ

เขาสประเทศไทยเรยกวา "มอญใหญ" พระองคทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหชาวมอญบางสวนตง

บานเรอนอยทบานสามโคกอกเชนเดยวกน จากชมชนขนาดเลก บานสามโคกจงกลายเปน เมอง

สามโคกในเวลาตอมา ตอมาเมอวนท 23 สงหาคม พ.ศ. 2358 พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลา

นภาลยทรงโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชอเมองสามโคก เปน เมองประทมธาน และเมอ พ.ศ. 2461

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงโปรดเกลาฯ ใหใชคาวา "จงหวด" แทน "เมอง" และให

เปลยนการสะกดชอใหมจาก "ประทมธาน" เปน "ปทมธาน" กลายเปน จงหวดปทมธาน ตอมาเมอ

พ.ศ. 2475 ในสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวทรงโปรดเกลาฯ ใหยบจงหวดธญบรมา

ขนกบจงหวดปทมธาน จงหวดปทมธานจงไดแบงการปกครองเปน 7 อาเภอดงเชนปจจบน

DPU

32

3) ดานการปกครอง

การปกครองแบงออกเปน 7 อาเภอ 60 ตาบล และ 529 หมบาน ประชากร ชาย 455,581 คน หญง 500,795 คน รวม 956,376 คน (สานกทะเบยนกลาง กรมการปกครอง, 2552)

1. อาเภอเมองปทมธาน 2. อาเภอคลองหลวง 3. อาเภอธญบร 4. อาเภอหนองเสอ 5. อาเภอลาดหลมแกว 6. อาเภอลาลกกา 7. อาเภอสามโคก

ภาพท 2.3 แผนผงจงหวดปทมธานแสดงทตงอาเภอ

4) ดาน เศรษฐกจ จงหวดปทมธานเปนพนทเกษตรกรรมสาคญแหงหนงของประเทศ โดยมพนท

การเกษตร 506,678 ไร หรอรอยละ 53.03 ของพนทจงหวด (สารวจเมอป พ.ศ. 2546) ในปจจบน นอกจากการเกษตรแลว จงหวดยงเปนพนทอตสาหกรรมสาคญแหงหนงของประเทศ มนคมอตสาหกรรมกระจายอยท งจงหวด โดยผลตภณฑมวลรวมเกอบรอยละ 70 ของจงหวดมาจากภาคอตสาหกรรม (สารวจเมอป พ.ศ. 2543)

พนทการเกษตรมอยในทกอาเภอ และมมากทสดในเขตอาเภอหนองเสอ อาเภอลาลกกา อาเภอลาดหลมแกว และอาเภอคลองหลวงตามลาดบ โดยพนทของจงหวดจะมการทาการเกษตร สวนใหญเปนทนา ไมผล และไมยนตน ตามลาดบ

จงหวดปทมธานมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจอยางรวดเรว ในป พ.ศ. 2543 ประชากรมรายไดเฉลยตอคน 2,064,288 บาท/ป นบวาสงเปนอนดบท 6 ของประเทศ รองจากจงหวดระยอง ชลบร กรงเทพมหานคร สมทรสาคร และภเกต มผลตภณฑมวลรวมมลคา 118,489 ลานบาท รายไดสงสดขนอยกบภาคอตสาหกรรมคดเปนรอยละ 69.32 คดเปนมลคา 82,136 ลานบาท รองลงมา คอ ภาคบรการ รอยละ 7.688 คดเปนมลคา 9,102 ลานบาท และสาขาการคาสงและคาปลก รอยละ 5.12 คดเปนมลคา 6,071 ลานบาท โดยพนทเขตอาเภอคลองหลวงมจานวนโรงงาน

DPU

33

อตสาหกรรมหนาแนนมากทสด รองลงมาคออาเภอเมองปทมธาน อาเภอลาลกกา อาเภอธญบร อาเภอลาดหลมแกว และ อาเภอสามโคก สวนพนททมโรงงานนอยทสดไดแก อาเภอหนองเสอ

5) ดานการศกษาและเทคโนโลย จงหวดปทมธานมวสยทศนทจะพฒนาปทมธานใหเปนเมองศนยกลางการศกษา วจย

และพฒนาเทคโนโลยของภมภาค (Education and Technology Hub) พรอมทงเสรมสรางความ

เขมแขงวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม โดยเฉพาะอตสาหกรรมทเกยวเนองกบการเกษตร โดย

ใชจดไดเปรยบของการทมสถาบนการศกษาและวจย รวมทงภาคอตสาหกรรมดานเทคโนโลย อย

ในตวจงหวดและพนทใกลเคยงเปนจานวนมาก สถาบนการศกษา และ หนวยการศกษาระดบสง

(สานกยทธศาสตรและบรณาการการศกษา ท 4 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, 2553)ไดแก

องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตรงสต มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ วทยาเขตรงสต มหาวทยาลยปทมธาน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร และวทยาเขตปทมธาน มหาวทยาลยรงสต มหาวทยาลยชนวตร สถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต และศนย

บางกะด มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ชมรม นศ.มสธ.ปทมธาน วทยาลยการปกครอง วทยาลยพลศกษากรงเทพ ศนยวศวกรรมเกษตรบางพน วทยาลยเทคนคปทมธาน นอกจากสถานศกษาระดบสงดงกลาวแลว ยงมสถานศกษาสงกดหนวยงานตางๆ

ดงเชน สงกดสานกงานการศกษาขนพนฐาน 191 แหง นกเรยน 106,848 คน สงกดสานก

DPU

34

บรหารงานคณะกรรมการการสงเสรมการศกษาเอกชน 80 แหง นกเรยน 21,539 คน สงกด

สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 3 แหง นกเรยน 7,792 คน สงกดสานกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษา 12 แหง นกศกษา 83,834 คน สงกดสานกงานสงเสรมการศกษา

นอกระบบและการศกษาตามอธยาศย 11 แหง สงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถน 13 แหง

นกเรยน 8,701 คน สงกดกระทรวงการทองเทยวและกฬา 1 แหง นกศกษา 803 คน สงกด

สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต 3 แหง นกเรยน 380 คน( สานกยทธศาสตรและบรณาการ

การศกษา ท 4 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, 2553 )

2.2.2 ขอมลเกยวกบการศกษาปฐมวย

จงหวดปทมธาน มประชากรวยเรยนชนปฐมวย (อาย 3-5 ป) จานวน 40,030 คน

แบงเปน เดกชาย จานวน 20,629 คน เดกหญง จานวน 19,401 คน (สานกบรหารการทะเบยน

กรมการปกครอง,2554 ขอมล ณ มกราคม 2554) เขาเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 166 โรง จานวน 12,302 คน โรงเรยนภายใตการกากบดแล

ของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 78โรง จานวน 14,516 คน โรงเรยน/

ศนย สงกดองคกรปกครองสวนทองถน 109 โรง/ศนย จานวน 7,088 คน (สานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต 1 และ 2 ขอมลสารสนเทศ, สานกงานทองถนจงหวดปทมธาน

: แบบสารวจขอมลศนยพฒนาเดกเลก จงหวดปทมธาน ,ขอมล ณ วนท 10 ม.ย.2554) รวมไดเขา

เรยนทงหมด จานวน 33,906 คน ไมไดเขาเรยน จานวน 6,124 คน คดเปน จานวนเดกไดเขา

เรยน 84.70 % ไมไดเขาเรยน 15.30 % ( นกเรยนทไมไดเขาเรยนในจงหวดปทมธาน ไปเรยน

ในกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร จงหวดพระนครศรอยธยา จงหวดนครปฐม จงหวดนครนายก

จงหวดฉะเชงเทรา และจงหวดสระบร เปนตน )โดยมรายละเอยดตามตารางท 2.1

DPU

35

ตารางท 2.1 ขอมลการจดการศกษาปฐมวย จงหวดปทมธาน

สงกด

ขนาดโรงเรยน

รวม

จานวน

นกเรยน

โรงเรยนรางวล

พระราชทาน

โรงเรยนศนยเดกปฐมวย

ตนแบบคะแนนเตมทก

องคประกอบ

โรงเรยนผานเกณฑ สมศ.รอบสอง ดมากทกมาตรฐาน

เลก กลาง ใหญ

สพฐ. อปท. สช.

83 57 13

41 35 18

42 17 47

166 109 78

12,302 7,088 14,516

- - 2

1 - -

8 - 3

รวม 153 94 106 353 33,906 2 1 11

หมายเหต. 1. ร.ร. รางวลพระราชทาน คอ ร.ร. แยมสะอาดรงสตและร.ร.บานพลอย สงกด สช.

2. ร.ร. ศนยเดกปฐมวยตนแบบ คอ ร.ร.บญคมราษฎรบารง สงกด สพฐ.

3. ร.ร. ผานการประเมนรอบ 2 ดมากทกมาตรฐาน คอ

3.1 ร.ร. วดบางพน สงกด สพฐ.

3.2 ร.ร. วดราษฎรศรทธาธรรม สงกด สพฐ.

3.3 ร.ร. วดสะแก สงกด สพฐ.

3.4 ร.ร. วดบวทอง สงกด สพฐ.

3.5 ร.ร. วดตะวนเรอง สงกด สพฐ.

3.6 ร.ร. สหราษฎรบารง สงกด สพฐ.

3.7 ร.ร.ทองพลอทศ สงกด สพฐ.

3.8 ร.ร.คลองสอง สงกด สพฐ.

3.9 ร.ร.แยมสะอาดรงสต สงกด สช.

3.10 ร.ร.บานพลอย สงกด สช.

3.11 ร.ร.อดมวทยา สงกด สช.

DPU

36

2.3 แนวคดเกยวกบความเปนเลศของโรงเรยนปฐมวย

2.3.1 หลกการ แนวคด การบรหารจดการสความเปนเลศ

ความหมายของความเปนเลศ ความเปนเลศ (Excellence) ตามพจนานกรมของ

Webster แปลความหมายวา สงทดทสด สมบรณทสดหรอการกระทาทประกอบไปดวยคณภาพท

สงสดจนเปนทยอมรบของคนทวไป คณภาพ (Quality) แปลความหมายวา ลกษณะความด ลกษณะ

ทเปนไปในทางทตองการ นาปรารถนา นาพอใจหรอระดบของความเปนเลศ ดงนนคาวา “ความ

เปนเลศ” และ “คณภาพ” จงมกจะใชแทนกนไดและเปนคาทนยมใชกนมากในดานการศกษาใน

ปจจบน แตสวนมากแลวมกจะชอบพดกนถงความเปนเลศมากกวา (Jacobi, Astin and Ayala, 1987)

Marcus (1983) ไดใหความเหนเกยวกบความเปนเลศทางวชาการหรอคณภาพของ

สถาบนวา การทสถาบนจะบรรลถงความมคณภาพไดนน มใชเกดจากการทองคการภายนอกหรอ

รฐมารบรองวทยฐานะแตเพยงอยางเดยว เพราะองคการเหลานไมเขาใจความมงหมายและบทบาท

ของแตละสถาบนอยางแทจรง การทจะกอใหเกดคณภาพนนควรเกดจากการควบคมภายในสถาบน

เอง ซงสามารถทาใหเกดขนไดโดยการศกษาหรอประเมนตนเอง หรอการควบคมตนเอง (Self-

Study or Self-regulation) ทกสถาบนควรจะมระบบประเมนตนเองอยางมประสทธผล ซงมงเนน

คณภาพของโปรแกรมการศกษา ระบบประเมนตนเองนประกอบไปดวยเกณฑ 6 ดาน คอ 1) มการ

ชแจงถง ภารกจ (Mission) เปาหมาย (Goal) และวตถประสงค (Objective) ของสถาบน และ

โปรแกรมการศกษานนๆ อยางชดเจน 2) มการวดผลตผล (Outcome) ทางดานการศกษาและดาน

อนๆ ของโปรแกรม 3) มการประเมนหลกสตรวาสามารถสรางผลตผลไดตามทตองการหรอไม 4)

มการประเมนความเพยงพอของทรพยากรตางๆ ทจะสนบสนนโปรแกรมการศกษาตางๆ เพอให

บรรลเปาหมาย 5) มการตรวจสอบกระบวนการวางแผนและการวนจฉยสงการตางๆ 6) มการแปล

ผลในการประเมนดานตางๆ ทกลาวมา และพยายามชแจงเปนกลยทธทจะปรบปรงเปลยนแปลงการ

ดาเนนงานดานตางๆ โดยการตดจดทออนแอลง และเพมจดทแขงแรงขน

Roueche and Baker (1987) ไดเสนอรปแบบความเปนเลศของวทยาลยชมชน ซง

ประกอบดวยดชนบงชความเปนเลศดงน

1) บรรยากาศขององคการ ประกอบดวย 5 องคประกอบดงน

DPU

37

1.1 ภาวะผนา (Leadership) ภาวะผนาในองคการทแสดงถงความเปนเลศจะมลกษณะ 1) แสดงความเชอมนในตวผใตบงคบบญชา ผบรหารควรแสดงความไววางใจและเชอมนในตวอาจารย และผใตบงคบบญชาอนๆ 2) อาจารยและผใตบงคบบญชามความรสกวาสามารถเขาพบและพดคยปญหากบผบรหารไดทกเวลา 3) ผบรหารไดขอความคดเหนจากผใตบงคบบญชา และนาความคดนนไปพจารณานาไปใช 4) ไดมการปรบปรงและพฒนาทกษะในดานการสอน และดานอนๆ ใหกบอาจารยอยางสมาเสมอ 5) มลกษณะผนาเปนแบบชวยเหลอสนบสนน (Supportive Behavior)

1.2 การวนจฉยสงการ (Decision-Making) ประกอบดวย 1) การมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบสภาพแวดลอมในการทางาน 2) การมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบคณภาพในการทางาน และ 3) การมสวนรวมในการจดวางเปาหมายในการทางาน

1.2 แรงจงใจ (Motivation) ประกอบดวย 1) มการสนบสนนใหเกดความคดในการสรางนวตกรรม 2) มการสนบสนนใหเกดการพฒนาทางดานวชาชพ 3) มการสนบสนนใหเปนไปตามความมงหมายของสถาบน 4) มความรวมมอชวยเหลอกนระหวางหนวยงาน 5) มความรวมมอชวยเหลอกนภายในหนวยงาน

1.3 การตดตอสอสาร (Communication) ประกอบดวย 1) ขอมลขาวสารทเพยงพอและถกตองจะเปนประโยชนตอการวนจฉยสงการทด 2) มการแลกเปลยนขอมล 3) รบรในขอมลทมคณภาพเทานน

1.5 รางวล (Rewards) การใหรางวลมสวนชวยในการสรางบรรยากาศขององคการ เนองจากกอใหเกดความพงพอใจในผลสาเรจ การใหรางวลประกอบดวย 1) การใหรางวลกบนกศกษา 2)การใหรางวลกบบคลากรทมความสามารถปฏบตงานดเดน 3) การใหรางวลกบอาจารยทมการสอนดเลศ

2) การสอนทดเลศ มเกณฑบงชทผสอนทมความเปนเลศจะตองปฏบต ดงน 2.1 ดานแรงจงใจ มดชนบงชความเปนเลศ โดยมพนธกจแรงกลาตอการสอน และม

ความสขในการสอน มเปาหมายของตนเอง มการรบรและสอนในลกษณะบรณาการเพอเชอมโยง ความรในหองเรยนกบชวตจรงและสภาพแวดลอมภายนอก ทาใหการเรยนมความหมายและมประโยชนมากขน มมนษยสมพนธทด มความเปนปรนยเมอประเมนผลผเรยน มความยตธรรม และรบฟง เหตผลของผเรยน

2.2 ดานทกษะทางเชาว ปญญา ตระหนกในความเปนบคคลคนหนงของผเรยน ซงมความแตกตางกนในแตละคน การสอนจะตองแตกตางกนในผเรยนแตละคน มการจดเตรยมการสอนในวชาทสอน และจดเตรยมหองเรยนเปนอยางด โดดใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน มลกษณะใหผเรยนเปนศนยกลาง (Student-Cantered)

DPU

38

2.3 ดานมนษยสมพนธ ผสอนทมความเปนเลศจะตอง มความเปนปรนยเมอประเมนผลนกเรยน มความยตธรรมรบฟงเหตของผเรยน มมนษยสมพนธทดและมวามปรองดองกบผเรยน ตระหนกถงความรสกนกคดของผอนอยเสมอ

3) ระบบทกอใหเกดความเปนเลศ (Systems for Success) มระบบทนาไปสความสาเรจ ซงประกอบดวย การวเคราะหความมงหมายของสถาบน การปฏรปหลกสตร การพฒนานกศกษา การจดการในเรองเกยวกบนกศกษา การพฒนาทรพยากรทางการศกษา

สรปวา ความเปนเลศทางการศกษา หมายถง ความสมบรณสงสดในสาขานนๆ หรอ

ความสามารถทางวชาการของครและนกเรยนในระดบทมคณภาพสงสดหรอสมบรณทสด โดย

คานงถงคณลกษณะหรอองคประกอบและระดบของความเปนเลศ ทงนรวมทงสภาพแวดลอมใน

สถาบนทงกายภาพและบคลากรตางๆ ทมสวนสงเสรมใหเกดความเปนเลศดงกลาวดวย

นอกจากนทางสานกงานนโยบายและแผน สภาการศกษาแหงชาต (2546) ไดสรป

รายงานผลการพฒนาระบบราชการประจาปงบประมาณ พ.ศ.2546 (ฉบบสรป) ไดมเนอหาบางสวน

กลาวถง การประเมนผลเพอความเปนเลศ ตามเกณฑรางวลคณภาพของสหรฐอเมรกา (Malcolm

Baldridge National Quality Award : MBNQA) ซงนบเปนหลกการแนวคดการบรหารจดการ

องคกรตามมาตรฐานสากล แนวหนงทมประเดนสาคญในการพจารณาเกณฑความเปนเลศ 7 ดาน

ดวยกนอยางไรกตามรางวลคณภาพแหงชาตมลคอลมบอลดรจ (Malcolm Baldrige National

Quality Award : MBNQP) เปนรางวลแหงชาตทนาแนวคดของการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ

(Total Quality Management : TQM) มาใชเพอประเมนองคการตางๆ และมอบรางวล ซงเปนรางวล

คณภาพแหงชาตในลกษณะเกยวกบรางวลเดมมงของประเทศญปน โดยรฐบาลของประเทศ

สหรฐอเมรกาไดตราเปนกฎหมายเมอวนท 20 สงหาคม ค.ศ.1987 เพอมอบใหแกองคการทประสบ

ความสาเรจดยง ตามเกณฑตางๆ ทไดกาหนดไวในแตละป (สถาบนเพมผลผลตแหงชาต, 2545)

โดยมเปาหมายเพอสงเสรม ยกระดบความสามารถในการบรหารจดการ อนนาไปสการสรางความ

พงพอใจแกลกคา และเพอผลตอองคการในทสด บทบาททสาคญของ MBNQA มอย 3 ประการคอ

1) ชวยปรบปรงวธการดาเนนการ ความสามารถและผลการดาเนนการใหเปนทยอมรบ โดยเฉพาะ

อยางยงจะทาใหเกดการพฒนาอยางเปนรปธรรมทแทจรง 2) กระตนใหมการสอสารและ

แลกเปลยนขอมลเกยวกบวธการปฏบตสความเปนเลศระหวางองคการตางๆ 3)เปนเครองมอท

DPU

39

สามารถนามาใชในการจดการผลการดาเนนการขององคการ รวมทงใชเปนแนวทางในการวางแผน

และเพมโอกาสในการเรยนร

เกณฑความเปนเลศในการดาเนนงานดานการศกษาไดถกจดทาขนโดยอาศยหลกการและ

แนวคดของการนาองคการอยางมวสยทศน ความเปนเลศทมงเนนลกคา การเรยนรขององคการและ

พนกงาน การใหความสาคญตอพนกงานและลกคา ความคลองตวการมงเนนอนาคต การจดการเพอ

นวตกรรม การจดการโดยใชขอมลจรง การรบผดชอบตอสาธารณะ การมงเนนทผลลพธและการสราง

คณคาและมมมองในเชงระบบ หลกการและแนวคดเหลานมาจากความเชอและพฤตกรรมของสถานศกษา

ทมการดาเนนงานทดหลายแหง นามาบรณาการภายใตกรอบความคดทมงเนนผลลพธ เพอสรางเปน

พนฐานในการปฏบตงานและการใหขอมลยอนกลบเกณฑความเปนเลศในการดาเนนงานดานการศกษา

(Education Performance Criteria Excellence) ไดถกกาหนดขนครงแรกในป ค.ศ.1999 เนองจากผกอตง

รางวล MBNQA ไดเลงเหนถงความสาคญของการพฒนาดานการศกษา ซงเปนปจจยสาคญในการพฒนา

ประชากรและสงผลสาคญยงตอการพฒนาประเทศ (Malcolm Baldrige National Quality Program, 2002

อางถงใน สมนก ทองเอยม และคณะ, 2546, น.19-20) ดงนนการแบงปนความรเรองการจดการศกษาท

ประสบความสาเรจยอมมผลตอการพฒนาสถานศกษา ตอมาในป 2001 และ 2002 ไดมการปรบปรงและ

พฒนาเกณฑเพอใหเหมาะสมการเปลยนแปลง โดยนาแนวคดเชงระบบเขามาเปนแนวทางในการประเมน

ดวย และทางสถาบนมาตรฐานและเทคโนโลยแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา (National Institute of

Standards and Technology : NIST) ซงเปนหนวยดาเนนงานโครงการ คณภาพแหงชาต กลาววา

เกณฑความเปนเลศในการดาเนนงานดานการศกษา เปนกรอบทเสรมใหเกดการผสานหลกการของ

ระบบคณภาพกบการนาไปปฏบตจรงในสถานศกษาไดเปนอยางด กอใหเกดการปรบปรงท ง

คณภาพและผลตภาพทงสถานศกษาและสามารถยกระดบการแขงขนของตนเอง โดยมจดมงหมาย

สาคญ 3 ประการคอ 1) เพอสงมอบคณคาทไดรบการปรบปรงอยเสมอแกผรบการศกษา 2)เพอ

ปรบปรงประสทธภาพและความสามารถของทงสถานศกษา 3) การเรยนรรวมกนระหวาง

สถานศกษาและสวนบคคล

ประเดนสาคญในการพจารณาเกณฑความเปนเลศ หรอองคประกอบหลกในการตรวจสอบความเปนเลศในการดาเนนงานดานการศกษา ประกอบดวยองคประกอบยอย 7 ดาน ดงน 1) ภาวะผนา (Leadership) 2) การวางแผนกลยทธ (Strategic Planning) 3) การใหความสาคญกบลกคาผมสวนไดสวนเสยและตลาด (Student, Stakeholder and Market Focus) 4) สารสนเทศและการวเคราะห (Information

DPU

40

and Analysis) 5) การใหความสาคญแกบคคลและหนวยงานยอย (Faculty and Staff Focus) 6) การบรหารกระบวนการ (Process Management)และ7)ผลการดาเนนงาน(Organizational Performance Result) สาหรบความสมพนธขององคประกอบทง 7 ดานแสดงตามภาพดงน

ภาพท 2. 4 ความสมพนธขององคประกอบ 7 ดาน ตามเกณฑความเปนเลศในการดาเนนงาน ดานการศกษา

ทมา: Malcolm Baldrige National Quality Program (2002, อางถงใน สมนก ทองเอยม และคณะ)

Organizational Profile : Environment, Relationship and

Challenges

2

Strategic Planning

5

Faculty and Staff Focus

7 Organizational

Performance Result

1

Leadership

6

Process Management

3

Student Stakeholder and

Market Focus

4

Information and Analysis

DPU

41

สาหรบสาระสาคญของประเดน 7 ดาน สณสา เศษธะพานช (2546) อธบายวา 1) ภาวะผนา หมายถง การตรวจสอบวาผนาระดบสงใชวธการในการกาหนด คานยม

ทศทางและความคาดหวงในการดาเนนงาน รวมทงการแสดงความรบผดชอบตอสาธารณะและการ

สนบสนนชมชน โดยพจารณาใน 2 ประเดนหลกคอ

1.1 ภาวะผนาขององคกร หมายถง วธการทผนาระดบสงใชในการกาหนดทศทางและทบทวนผลการปฏบตงานขององคกร/สถานศกษา

1.2 ความรบผดชอบตอสาธารณะ หมายถง วธการทองคกร/สถานศกษา แสดง

ความรบผดชอบตอสาธารณะและการเปนสมาชกทดของสงคม

2) การวางแผนกลยทธ หมายถง การตรวจสอบถงกระบวนการในการพฒนาและการ

เลอกจดประสงคเชงกลยทธ และแผนปฏบตการ รวมทงวดความกาวหนาดวย โดยพจารณาจาก 2

ประเดนหลก คอ

2.1 การพฒนากลยทธ หมายถง วธการกาหนดกลยทธขององคกร รวมทงระบ

ความตองการของผทเกยวของ และการเพมสมรรถนะในการแขงขนดวย

2.2 การปรบใชกลยทธ หมายถง วธการทองคกรแปลงกลยทธสแบบปฏบตการ

รวมทงการสรปตวบงช การดาเนนงานในปจจบน และการคาดการณในอนาคต

3) การใหความสาคญกบนกเรยน/ลกคา ผมสวนไดสวนเสยและตลาด หมายถง การ

ตรวจสอบวธการทองคกรใชในการระบขอกาหนด ความคาดหวง และความรบผดชอบของนกเรยน/

ลกคา และตลาด รวมทงวธการทใชในการระบขอสมพนธ และการตอบสนองผมสวนไดสวนเสย

ตลอดจนการจดบรหารทเปนเลศ โดยพจารณาใน 2 ประเดนสาคญ คอ

3.1 ความรดานความตองการ และความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสยและตลาด

หมายถง วธการคนหาขอมลเกยวกบกลมเปาหมาย และการนาขอมลมาใชประโยชนเพอการจด

การศกษา

3.2 ความสมพนธ และความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสย หมายถง วธการท

ใชในการสรางความสมพนธ ความพงพอใจแกผมสวนไดสวนเสยรวมทงวธการระบความพงพอใจ

ดวย

DPU

42

4) สารสนเทศ และการวเคราะห หมายถง การตรวจสอบการจดการสารสนเทศและ

ระบบในการจดสมรรถนะ (Competency) การดาเนนงานขององคกร/สถานศกษา รวมทงวธการท

ใชในการวเคราะหขอมลและสารสนเทศ โดยพจารณา 2 ประเดนสาคญ คอ

4.1 การจด และวเคราะหการปฏบตงาน หมายถง วธการทใชในการวด วเคราะห

เปรยบเทยบ และปรบปรงการปฏบตงาน

4.2 การจดการสารสนเทศ หมายถงวธการทใชในการจดใหมขอมลและสารสนเทศ

ทมคณภาพ และสะดวกตอการใชงาน

5) การใหความสาคญกบบคลากร และหนวยงานยอย หมายถง การตรวจสอบวธการ

ทองคกรใชในการจงใจ และทาใหบคลากรพฒนา และใชศกยภาพเตมทในการทางาน รวมทง

วธการสรางเสรม ซงสภาพแวดลอมทเออตอการเตบโตของบคลากร และหนวยงานยอย โดย

พจารณาใน 3 ประเดนสาคญ คอ

5.1 ระบบงาน หมายถง วธการเกยวกบงาน คาตอบแทน ความกาวหนา การจง

ใจ และการทาใหเกดความสาเรจทสงขน ของการปฏบตงานของบคลากร

5.2 การศกษา อบรม การพฒนาบคลกรและหนวยงาน หมายถง วธการศกษา อบรมทสนบสนน ใหบรรลวตถประสงค รวมทงการสรางความร ทกษะ และความสามารถในการทางาน

5.3 ความเปนอยทด และความพงพอใจของบคลากร และหนวยงาน หมายถง

วธการทใชในการดแลสภาพแวดลอมทเออตอการทางาน ความเปนอยและความพงพอใจของ

บคลากร

6) การบรหารกระบวนการ หมายถง การตรวจสอบ ประเดนสาคญของการบรหาร

กระบวนการขององคกร/สถานศกษา ตงแตการออกแบบ และการจดการศกษาทเนนการเรยน และ

การบรหารนกเรยน และกระบวนการสนบสนน โดยพจารณาในทกกระบวนการและทกหนวยงาน

ยอย โดยพจารณาใน 3 ประเดนหลก คอ

6.1 กระบวนการออกแบบ และจดการศกษา หมายถง วธการจดกระบวนการหลก

ในการออกแบบและจดการศกษา

6.2 การบรการนกเรยน หมายถง วธการจดการทใชในการบรหารนกเรยน/ลกคา

DPU

43

6.3 กระบวนการสนบสนน หมายถง วธการจดการกระบวนการหลกทสนบสนน

การปฏบตงานประจาวนตามหนาทของหนวยงานทางการศกษา และบคลากรของหนวยงาน

7) ผลการดาเนนงาน หมายถง การตรวจสอบผลการดาเนนงานขององคกรและระดบ

การปฏบตงาน เมอเทยบกบคแขงหรอหนวยงานตาง ๆ ทสามารถเทยบเคยงกนไดอยางเหมาะสม

โดยพจารณาใน 5 ประเดนสาคญ คอ

7.1 ผลการเรยนรของนกเรยน หมายถง สรปผลการเรยนรของนกเรยน จาแนก ขอมลตามกลมนกเรยนและตลาด หรอดานอนๆ ทเหมาะสม รวมทงการเปรยบเทยบขอมลกบ คแขง และ/หรอหนวยงานตางๆ ทจาเปน

7.2 ผลดานการใหความสาคญกบนกเรยนและผมสวนไดสวนเสย หมายถง การ

สรปผลงานดานการใหความสาคญกบนกเรยนและผมสวนไดสวนเสย รวมท งความพงพอใจ

จาแนกตามกลมและตลาดหรอดานทเหมาะสม รวมทงการเปรยบเทยบขอมลทเหมาะสมดวย

7.3 ผลงานดานงบประมาณการเงนและตลาด หมายถง การสรปผลงานดาน

งบประมาณการเงนและตลาด จาแนกตามกลมทเหมาะสมรวมทงการเปรยบเทยบขอมลทเหมาะสมดวย

7.4 ผลงานดานบคลากร และหนวยงานยอย หมายถง สรปผลงานดานบคลากร

และหนวยงานยอย รวมถงความเปนอย ความพงพอใจ การพฒนาและสมรรถนะของระบบงาน

จาแนกผลงานดงกลาวเพอแสดงใหเหนกาลงคน ชนดและประเภทของบคลากร หรอในดานท

เหมาะสม รวมทงการเปรยบเทยบขอมลทเหมาะสมดวย

7.5 ประสทธผลขององคกร หมายถง สรปผลการดาเนนงานททาใหมโอกาสเพม

การเรยนรและความมประสทธผล รวมทงการเปรยบเทยบขอมลทเหมาะสมดวย

นอกจากน ดวงใจ ชวยตระกล (2554) ยงไดกลาวถงความเปนเลศของโรงเรยนขน

พนฐาน ไวดงน

1) ลกษณะโรงเรยนเปนเลศ

1.1 ความโนมเอยงตอการลงมอปฏบต โรงเรยนทดตองลงมอปฏบตไปเรอยๆ

มากกวาทจะคดหาขอเทจจรงใหสมบรณแลวจงลงมอตดสนใจปฏบตแททจรงแลวการลงมอปฏบตถอ

วาเปนการหาขอเทจจรงทจะเกดขนเปนการทดลองไปกอนแลวจงทาใหสมบรณแกไขในจดออนท

เกดขน

DPU

44

1.2 ความใกลชดกบนกเรยน ครตองมความสมครสมานกลมเกลยวรกและสรางศรทธา

กบนกเรยน เสรมสรางบรรยากาศในการเรยนรในฐานะนกเรยนเปนผรบบรการตองปรบปรงแกไข

และออกแบบการสอนททนสมยใหมเสมอ ไมซาซากจาเจ

1.3 การพงตนเอง โรงเรยนทนาสมยจะมความคดใหม ๆ เสมอ จะตองพยายามสรางผนา

ในทก ๆ ระดบ ครทกคนจะตองมอสระในการคดสรางสรรคสงใหม ๆ ไมกลวทจะทาผดและมความ

มนใจเพอการเรยนรและพฒนาตนเอง

1.4 การสรางขวญและกาลงใจ เปนบทบาทสาคญของผบรหารในโรงเรยนทจะตอง

ปฏบตตนอยางเหมาะสมกบครทกคนในทก ๆ ระดบ การเคารพในบคคลเปนพนฐานชกนาใหทกๆ

คนเสยสละ ทาประโยชนใหแกโรงเรยนและบรการดานการสอนอยางมประสทธภาพ

1.5 การสรางคานยม โรงเรยนตองสรางคานยมในทางปฏบตอยางชดเจน และจาเปนตอง

ตรวจสอบคานยมรวมกนนนมความสาคญมากกวาเทคโนโลยและทรพยากรตางๆ มากมาย

1.6 การยดหยน โรงเรยนทมความเปนเลศจะตองมการยดหยนคลองตว มการผสมผสาน

ของการยดอานาจเขาสสวนกลางและการกระจายอานาจอยางเหมาะสม กลาวคอ นโยบายตองเปน

สวนกลางแตการปฏบตยอมมความหลากหลายตามกลมบคคลททางานนนๆ

1.7 โรงเรยนไมใชโรงสอนหนงสอ แตเปนเสมอนบานทใหท งความสข ความรก

ความอบอน ความปลอดภยและความมนใจ เมอนกเรยนจบไปแลวจะสามารถนาความรไปใชเปน

พนฐานในการดารงชวต เปนพลเมองทดมคณภาพ และคณธรรมไมสรางปญหาใหกบสงคม

1.8 การใชรปแบบงายๆ โรงเรยนจะตองใชรปแบบงาย ๆทจะพฒนางานใหคลองตว โดย

เรมจากสงทมอยแลวใหครไดพฒนาศกยภาพอยางเตมท

ดงนนโรงเรยนเพอความเปนเลศคอโรงเรยนทปฏบตงานใหบรรลเปาหมายตามมาตรฐาน

เฉพาะของโรงเรยนน นๆ ซงโรงเรยนน นๆ จะตองมการวเคราะหงานมาแลวอยางด จงกาหนด

เปาหมายและมาตรฐานเฉพาะของตนเองไดอยางเหมาะสมกบสภาพของตนเองการมองความเปนเลศท

แทจรงนนคอการแขงขนกบเปาหมายของตนเอง

2) การสรางความเปนเลศ

การสรางความเปนเลศในโรงเรยนนนถอวาเปนบทบาทของผบรหารโดยตรง ซงผบรหาร

โรงเรยนจะตองมทกษะพนฐานสาคญ 6 ประการคอ 1) มความคดทลกซงสราง สรรค 2) การม

DPU

45

ความรสกไว 3) การมองการณไกล 4) การเปลยนแปลงได 5) การมงมน และ 6) การอดทน และในการ

สรางความเปนเลศนน มหลกการพอสรปไดดงน

2.1 ตองมการศกษา ความตองการและความจาเปนของนกเรยน สงคมในสวนทโรงเรยน

เปนผบรการ

2.2 ตองมการวเคราะห ความสามารถของโรงเรยน ศกษาจดเดน จดดวยของบคลากร

และเลอกแนวปฏบตงานททาทายความสามารถของบคลากร มงใหมการพฒนาอยเสมอ

2.3 ตองมการกาหนดเปาหมายรวมกน ใหบคลากรรวมกนในการผลตผลงานทดขน

ผบรหารจะตองใชทกษะในการถามคาถามทถกตองใหบคลากรประเมนตนเองอยเสมอ

2.4 ตองมการมงมนทางาน ใหบรรลผลอยางมประสทธภาพสงสด ผบรหารมบทบาท

สาคญทจะแสดงความมงมนเปนตวอยาง

2.5 ตองมการปรบปรงอยเสมอ เพอคณประโยชนและการพฒนาอยางถาวร ผบรหารตอง

พยายามทาใหครผลตผลงานทดขนอยางตอเนอง

2.6 ตองมความอดทน มความอดทนในการรอผลงานทจะเกดขน เมอมปญหาตองเอา

อปสรรคมาเปนอปกรณในการแกปญหา

2,7 ตองเนนทผลงาน ใหขวญกาลงใจ ยกยอง ชมเชยบคคลทมผลงานตามทระบไวใน

ความคาดหมายของโรงเรยน

สรปวาการสรางความเปนเลศของโรงเรยนสามารถทาไดไมใชความฝน แตเปนโรงเรยน

ในความเปนจรงททกโรงเรยนสามารถพฒนาตวเองเปนโรงเรยนเพอความเปนเลศไดในทกระดบ ทก

หนทกแหงขนอยกบผบรหาร คร และบคลากรทกคนทจะรวมมอกนฝาฟนอปสรรคปญหา พฒนาคน

พฒนางาน และบรรยากาศภายในโรงเรยน ตลอดทงกาหนดเปาหมายและมาตรฐานการทางานรวมกน

3) การบรหารเพอความเปนเลศ

การบรหารเพอความเปนเลศ คอการบรหารทเกดผลดแกทกฝายทเกยวของ คอ การ

จดการงานด มระบบระเบยบและมประสทธภาพ ผรวมงานมความขยนขนแขง มความสข เสยสละ

ทงแรงกาย แรงใจในการปฏบตงาน และงานนนมผลดแกบคลากรทกคนในองคการมผลดตอองคการ

และมผลงานทเปนประโยชนตอสงคมหรอเปนความพอใจของผทไดรบผลงาน ซงมลกษณะแหง

ความเปนเลศ 6 ประการ ดงน

DPU

46

3.1 ผลงานทมความเปนเลศ คอ ผลงานทสามารถแกไขปญหา หรอตอบสนองความ

ตองการของทกฝายทเกยวของไดเปนอยางด เชน การแนะแนวการศกษาในโรงเรยน ผลงานทมความ

เปนเลศกคอ นกเรยน สามารถแกไขปญหาและตอบสนองความตองการของเขาไดครบาอาจารย พอ

แม ผปกครอง และนกเรยนอน ๆ ทเกยวของมความพอใจ จงควรมการกาหนดเปาหมายรวมกน โดย

รวมมอของทกฝายทเกยวของวา จากบทบาทหนาทของงานแนะแนว ทกฝายตองการผลอะไร แค

ไหน เพยงไร รวมกนเสยกอนซงขนแรกภาพของผลงานทพงประสงครวมกนนน อาจจะเปน

นามธรรม ผบรหารและผรวมงานควรจะไดแปลงภาพนามธรรมนนออกเปนรปธรรมในลกษณะของ

สงหรอประเดนทวดผลได ซงในภาษาองกฤษเรยกวา Specification ของผลกระทบจากผลผลตนน

ดงนน การบรหารเพอความเปนเลศ Specification นควรจะเปนสงททกฝายซงเกยวของในการกาหนด

เปาหมายนามธรรมยอมรบรวมกน เปนเงอนไขประการแรกของการบรหารเพอความเปนเลศ

3.2 ผบรหารทมความเปนเลศ ในการทจะทางานรวมกน เพอใหบรรลผลหรอเปาหมาย

เพอความเปนเลศนน ผนาจะตองมความกระจางชดในเรองของเปาหมาย และ Specification และ

จะตองเปนผบรหารทมความเปนเลศในภาวะผนา (Leadership) ลกษณะของผนาทดนน นอกจาก

จะตองเปนคนดในสายตาของผรวมงานแลวจะตองมคณสมบตสาคญอก 3 ประการในภาวะผนานน

คอ จะตองมลกษณะเปนคร อาจารย (Teacher) ของผรวมงานจะตองสามารถวงตวบคคลและพฒนา

ความสามารถ (Coach) ของผรวมงานและจะตองมลกษณะผอานวยการความสะดวกสบาย (Facilitator)

ใหกบผรวมงานซงรวมไปถงเรองการจดสวสดการและการบารงขวญและกาลงใจของผรวมงานท

ผรวมงานสมควรไดรบ และทสาคญทสดของผนาทดนนจะไมมลกษณะเปนผเผดจการทางความคด

และเปนผทคอยแตจะสงการเทานน

3.3 ผรวมงานทมความเปนเลศ ผรวมงานทมความเปนเลศจะตองเปนผทมความเขาใจใน

บทบาทหนาทขององคการ มความรความเขาใจในเปาหมาย และ Specification ของผลงาน รจก

บทบาทหนาทของตนตามทไดรบมอบหมายเปนผทมความรก ศรทธาในองคการของตน และม

ความหวงดตอประชาชน หรอผรบบรการจากงานขององคการ ผรวมงานทดจะเปนผทใหความสาคญ

แกสวนรวมมากกวาสวนตนและมวญญาณประชาธปไตย กลาวคอเปนผทยอมรบนบถอผอน

โดยเฉพาะผรวมงาน (Respect Individual) ในดานความคด เปนผรวมมอ รวมใจและดาเนนการตาม

มตของสวนรวมและจะตองเปนผทมความชดเจนในเรองหลกของเหตและผลในกระบวนการ

DPU

47

ดาเนนงาน ถาจะพดโดยหลกธรรมคาสอนของพทธองคแลวจะตองเปนผทตงตนอยในหลกสปปรส

ธรรม คอ รจกเหต รจกผล รจกตน รจกประมาณ รจกกาล รจกบคคล และรจกชมชนนนเอง นคอ

ลกษณะของผรวมงานทจะนาองคการไปสการผลตผลงานเพอความเปนเลศ

3.4 ระบบงานทมความเปนเลศ ระบบงานหรอการจดโครงสรางองคการเพอความเปน

เลศจะตองคานงถงหลกสาคญของระบบงานขององคการใน 2 เรอง คอ เรองประสทธภาพและ

ประสทธผลควบคไปกบความคดเรองสายการบรหาร (Line) และสายวชาการ (Staff) และรวมไปถง

กระบวนการทางานรวมกน (Process) ในปจจบนและตอไปในอนาคต การจดระบบงานสายการบรหาร

ในลกษณะทเลกและมประสทธภาพ เชน ในองคการหนงๆ จะมสายบรหารสายเดยว ซงมการบงคบ

บญชาลดหลนเปนขนตอน แตสายงานอนๆ เปนสายวชาการ ซงคงมหลายสายตามความจาเปน สาย

วชาการจะตองมการยดหยนสงในระหวางสาย และภายในแตละสาย การทางานจะเปนกระบวนการ

กลม การเปนหวหนาสายไมคานงถงระดบเงนเดอนและอาวโส ทงนขนอยกบวากลมจะมอบหมายให

ผใดเปนหวหนาสายตอนใด และเมอไร สายบรหารนนเปนสายททาหนาทสงเสรมสนบสนนและ

ประสานงานใหงานดาเนนไปอยางมประสทธภาพ แตผทจะกาหนด แนวทาง แผนงาน โครงการ การ

ปฏบตงานใหเกดมรรคผลและการตดตามประเมนผลเปนเรองของสายวชาการทไดรบมอบหมาย

ดงนนระบบงานทจะสงผลถงความเปนเลศจะตองคานงถงความคลองตวและความรวมมอของ

นกวชาการทงหลายในองคการนนๆ เปนประการสาคญ

สาหรบสายวชาการนนผปฏบตงานจะเปนทงนกคดและนกปฏบต และจะมความเปน

ประชาธปไตยในหนวยงานและในการทางานสงมาก และบทบาทของสายวชาการเหลานจะสงเดน

มากขนกวาสมยทผานมา ทกคนมโอกาสทางานเตมศกยภาพ และจากทมนกวชาการทเกยวของในแต

ละสายงานจากหลายสาขาวชาในฐานะผเชยวชาญเฉพาะดาน เมอทางานรวมกนนาน ๆ นกวชาการ

เหลานจะเรยนรงานซงกนและกน และบงเกดสภาพสหวทยาการเพอการแกปญหาและการสนองความ

ตองการของสงคมมากขน

ในสวนของการทางานรวมกนนนผบรหารหรอผนาจะมบทบาทในการนาสง พฤตกรรม

การสงการและบงคบบญชาจะลดลง กระบวนการทางานจะเปนกระบวนการประชาธปไตย ความร

ความคด ความรวมมอในการดาเนนงานตลอดท งการกาหนดหลกการและวธทางานจะมาจาก

DPU

48

ผรวมงาน ผบรหารมหนาทคอยตดสนใจทวกฤตเทานน ในการดาเนนงานโดยทวไปจะเปนการ

ตดสนใจรวมกน (Collective Decision Making)

ในการน ผบรหารทมความเปนเลศจะนาวธการวจยปฏบตการ มาใชในการวางแผนและ

จดทาโครงการมากขน ผบรหารจะแสดงบทบาทคร อาจารย บทบาทโคช และบทบาทของผสนบสนน

และประสานงานจะมมากขน นคอระบบงานทสงผลถงความเปนเลศ

3.5 กระบวนการทมความเปนเลศ กระบวนการทความเปนเลศ ประกอบดวย 3

ประการ คอ 1)กระบวนการเรยนการสอนทมความเปนเลศ คอ การจดกระบวนการเรยนการสอนท

ผเรยนเปนศนยกลาง การจดบรรยากาศการเรยนการสอนเออตอการพฒนาผเรยน และการจดการเรยน

การสอนใหเกดความร วชาการ ความรปฏบตและความรดานการคดหาเหตผล 2) กระบวนการบรหาร

จดการทมความเปนเลศ คอ การ บรหารจดการทด เนนการมสวนรวม การบรหารจดการดวยการใช

ทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนสงสด และการใชแผนเปนเครองมอในการบรหาร 3) กระบวนการ

นเทศภายในทมประสทธภาพ คอ มการแนะแนวและการนเทศภายในอยางเปนระบบ มการ

ประสานงานทงภาครฐและภาคเอกชน สงเสรมการวจยเพอพฒนา

3.6 เครองมอและอปกรณทมความเปนเลศ เครองมอและอปกรณทมความเปนเลศ

หมายถง เครองมอทภาษาคอมพวเตอรเรยกวา Software และ Hardware องคการทมงความเปนเลศจะ

นาเทคโนโลยททนสมยมาใชงานมระบบขอมลสารสนเทศทมประสทธภาพ งานทเปนงานประจาใน

ทกเรองจะเปนภาระของคอมพวเตอร ผบรหารและผรวมงานจะทาหนาทในทางความคดโดยเฉพาะ

ในเรองการผลตความรใหมๆ(Knowledge Production)และการประยกตใชความร (Knowledge

Application) การเผยแพรความรใหม ๆ (Knowledge Dissemination) ดงนน จานวนบคลากรจะม

นอยลงแตปฏบตงานในปรมาณทมากขนและมคณภาพสงขน

สรปไดวาในการบรหารงานเพอความเปนเลศ ประกอบดวยองคประกอบดงกลาวแลวทง

6 ประการ เปนสงสาคญ ผบรหารทเปนเลศจะเปนคนด เปนทยอมรบของผรวมงาน เปนผทมความร

ความสามารถในการบรหาร รจกการกาหนดเปาหมาย รจกผรวมงานดทกคน รจกการจดระบบงานท

มประสทธภาพมประสทธผล และคลองตว รจกกระบวนการทมความเปนเลศ และรจกนาเครองมอ

เครองใชททนสมยมาใชในการทางานดงกลาวมาแลว

DPU

49

2.3.2 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยเพอความเปนเลศ

ความหมายของมาตรฐานการศกษา นกวชาการไดใหความหมายของคาวา “มาตรฐาน”

ไวดงน

Stufflebeam (1988) ไดใหความหมายวา มาตรฐาน หมายถง หลกการทยอมรบรวมกน

เพอใชในการประเมน ในการบอกถงคณคาหรอคณภาพของการประเมน

Liston (1999) ไดใหความหมายวา มาตรฐาน หมายถง เกณฑ (criteria) ทใชเพอการวดผล โดยเกณฑเหลานอาจจะไดมาโดยอางองหรอโยงกบกลมบรรทดฐาน (norm-referenced) เชน การตดสนผลการสอบโดยใชกลมผเขาสอบเปนตวเทยบเคยง หรออาจจะไดมาโดยอางองจากเกณฑทกาหนด (criterion – referenced) เปนตวเทยบเคยงเพอเทยบระดบความสามารถกบเกณฑ และนยามมาตรฐานโดยใชคกบคณภาพวามาตรฐานคณภาพ (quality standard) วา หมายถง ขอกาหนดทเปนลายลกษณอกษร เพอระบถงความสามารถทประเมน

Scriven (2000) ไดใหความหมายวา มาตรฐาน หมายถง ระดบของผลการปฏบตงานทสมพนธกบเกณฑการตดสนทกาหนดขน หรอสมพนธกบมตทตองการบรรลผล

Liston (2003) ไดใหความหมายวา มาตรฐาน หมายถง เกณฑทใชเพอการวดผล โดยเกณฑเหลานอาจจะไดมาโดยอางองหรอโยงกบกลมบรรทดฐาน เพอใชในการเทยบเคยงและระบถง ความสามารถทจะใชในการประเมน

จากนยามทหลากหลายพอประมวลไดวา มาตรฐานจะเกยวของกบหลกการ จดมงหมาย

ผลสมฤทธ สงทควรรหรอควรทาได ซงตองผนวกกบเกณฑหรอระดบของผลการปฏบตงานหรอ

มตทตองการบรรลผล เพอใชอางองหรอเทยบเคยงสาหรบการดาเนนการสงเสรมและพฒนา

คณภาพสถานศกษา

สวนมาตรฐานการศกษา นกการศกษาและแหลงวชาการไดใหความหมายของคาวา

“มาตรฐานการศกษา” ไวหลายแนวคดดวยกน ดงน

สมศกด สนธระเวชญ (2541) ไดใหความหมายวา มาตรฐานการศกษา หมายถง

ขอกาหนดทางการศกษาทเกยวกบคณลกษณะทพงประสงคของสงนน แบงเปนสามดาน คอ

มาตรฐานการศกษาดานผลผลต มาตรฐานการศกษาดานปจจย และมาตรฐานการศกษาดาน

กระบวนการ

โสภณ นาปรง (2543) ไดใหความหมายของมาตรฐานการศกษา หมายถง ขอกาหนดเกยวกบคณลกษณะดานตางๆ ของปจจย กระบวนการ และผลทเกดขน อนเปนคณภาพทพง

DPU

50

ประสงคและเปนมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษา และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงสาหรบการสงเสรมในการกากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผลและการประกนคณภาพการศกษา

วารนทร สนสงสด (2543) ไดกลาวถง ความหมายของมาตรฐานการศกษาวามาตรฐาน

การศกษา หมายถง ขอกาหนดเกยวกบคณลกษณะ คณภาพทพงประสงคและมาตรฐานทตองการให

เกดขนในสถานศกษาทกแหงและเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงสาหรบการสงเสรมและกากบ

ดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพทางการศกษา

อดม เชยกวงศ (2543) ไดกลาวถง ความหมายของมาตรฐานการศกษาตาม

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 วามาตรฐานการศกษาหมายถง ขอกาหนดเกยวกบ

คณลกษณะ คณภาพทพงประสงคและมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหงและเพอ

ใชเปนหลกในการเทยบเคยงสาหรบการสงเสรมกากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผลและการ

ประกนคณภาพทางการศกษา

เสาวนตย ชยมสก (2545) ไดใหความหมายของมาตรฐานการศกษาไววามาตรฐาน

การศกษาหมายถง ขอกาหนดเกยวกบ “คณลกษณะและคณภาพทพงประสงคทางการศกษา” เปน

มาตรฐานขนตาทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยง

สาหรบสงเสรมและกากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผลและการประกน

อทมพร จามรมาน (2544) ไดพดถงความหมายของมาตรฐานการศกษาไววามาตรฐาน

การศกษา คอ ขอกาหนดเกยวกบคณลกษณะคณภาพทพงประสงคและเปนเปาหมายทตองการให

เกดขนในสถานศกษาทกแหง เพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงสาหรบการสงเสรมกากบดแล

ตรวจสอบ ประเมนผล และการประกนคณภาพการศกษา

Ravitch (1995) ไดใหความหมายวา มาตรฐานการศกษา หมายถง การทาใหการศกษา มจดมงหมายและผลสมฤทธ ท เกดจากกระบวนการการสอนของคร เพ อเปนการแสดงถงกระบวนการพฒนาระบบการศกษาใหมคณภาพ

สพตรา เทศเสนาะ (2551) ใหความหมายของมาตรฐานการศกษาวามาตรฐานการศกษา

คอ ขอกาหนดหรอเครองชวดคณภาพเกยวกบคณลกษณะทพงประสงค และมาตรฐานทตองการให

เกดขนในสถานศกษาทกแหงซงถอวาเปนสวนหนงในกระบวนการประกนคณภาพเพอใชเปนหลก

ในการเทยบเคยงสาหรบการสงเสรม กากบดแล ตรวจสอบ และประเมนผล

DPU

51

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (สานกงานคณะกรรมการการศกษา

แหงชาต, 2546) ไดนยามมาตรฐานการศกษาไวในมาตรา 4 วา หมายถง ขอกาหนดเกยวกบ

คณลกษณะ คณภาพทพงประสงคและมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง และเพอ

ใชเปนหลกในการเทยบเคยงสาหรบการสงเสรมและกากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และ

การประกนคณภาพการศกษา

ดงนนจงสรปไดวา มาตรฐานการศกษา หมายถง สงทตองการใหเกดขนในสถานศกษา

เพอการกากบ ตดตาม ดแล ตรวจสอบ และประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาในภาพรวม

ดวยเหตนในการจดทามาตรฐานการศกษาขนพนฐาน นอกจากคณภาพผเรยนแลวยงไดยด

กระบวนการบรหารจดการทสาคญ และทสงผลตอการพฒนาคณภาพของผเรยนโดยตรง เพอให

การดาเนนงานของสถานศกษามประสทธภาพสงสด

หากจะพจารณามาตรฐานของหนวยงานและมาตรฐานเพอการดาเนนงานใหบรรล

วตถประสงคใดวตถประสงคหนง โดยเฉพาะในการพจารณาเกยวกบการจดการศกษาปฐมวยส

ความเปนเลศ อาจแบงพจารณาเปนขอๆ ไดดงน

2.3.3 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวย ของสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554) ไดกาหนดมาตรฐานการศกษาปฐมวยและตวบงช เพอใหสถานศกษาใชเปนเครองมอในการควบคม ตรวจสอบและประเมนคณภาพการจดการศกษาของการศกษาระดบปฐมวยของสถานศกษา ดงน

มาตรฐานการศกษาปฐมวย แบงเปน 5 ดาน ม 11 มาตรฐาน 51 ตวบงช แตละมาตรฐานม

การกาหนดตวบงชทครอบคลมและใหน าหนกความสาคญกบกระบวนการบรหารและการจดการ

รอยละ 80 สวนผลของการบรหารและการจดการคอคณภาพผเรยนเปนรอยละ 20 มรายละเอยดของ

มาตรฐาน ดงน

DPU

52

ตารางท 2.2 มาตรฐานและตวบงชของ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

มาตรฐาน ตวบงช

1) ดานคณภาพผเรยน มาตรฐานท 1 เดกมพฒนาการดานรางกาย

1) มน าหนกสวนสงเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 2) มทกษะการเคลอนไหวตามวย 3) มสขนสยในการดแลสขภาพของตน 4) หลกเลยงตอสภาวะทเสยงตอโรค อบตเหต ภย และสงเสพตด

มาตรฐานท 2 เดกมพฒนาการดาน อารมณและจตใจ

1) ราเรงแจมใส มความรสกทดตอตนเอง 2) มความมนใจและกลาแสดงออก 3) ควบคมอารมณตนเองไดเหมาะสมกบวย 4) ชนชมศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกธรรมชาต

มาตรฐานท 3 เดกมพฒนาการดานสงคม

1) มวนย รบผดชอบ เชอฟงคาสงสอนของพอแม ครอาจารย 2) มความซอสตยสจรต ชวยเหลอแบงปน 3) เลนและทางานรวมกบผอนได 4) ประพฤตตนตามวฒนธรรมไทยและศาสนาทตนนบถอ

มาตรฐานท 4 เดกมพฒนาการดานสตปญญา

1) สนใจเรยนรสงรอบตว ซกถามอยางตงใจ และรกการเรยนร 2) มความซอสตยสจรต ชวยเหลอแบงปน 3) มทกษะทางภาษาทเหมาะสมกบวย 4) มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร 5) มจนตนาการและความคดสรางสรรค

DPU

53

ตารางท 2.2 (ตอ)


2 ) ดานการจดการศกษา มาตรฐานท 5 ครปฏบตงานตามบทบาทหนาทอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล

1) ครเขาใจปรชญา หลกการ และธรรมชาตของการจดการศกษา ปฐมวย และสามารถนามาประยกตใชในการจดประสบการณ

2) ครจดทาแผนการจดประสบการณทสอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวยและสามารถจดประสบการณการเรยนรทหลากหลาย สอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล

3) ครบรหารจดการชนเรยนทสรางวนยเชงบวก 4) ครใช สอและเทคโนโลย ท เหมาะสม สอดคลองกบ

พฒนาการของเดก 5) ครใชเครองมอการวดและประเมนพฒนาการของเดกอยาง

หลากหลาย และสรปรายงานผลพฒนาการของเดกแกผปกครอง

6) ครวจยและพฒนาการจดการเรยนรทตนรบผดชอบ และใชผลในการปรบการจดประสบการณ

7) ครจดสงแวดลอมใหเกดการเรยนรไดตลอดเวลา 8) ครมปฏสมพนธทดกบเดก และผปกครอง 9) ครมวฒและความรความสามารถในดานการศกษาปฐมวย 10) ครจดทาสารนทศนและนามาไตรตรองเ พอใช

ประโยชนในการพฒนาเดก มาตรฐานท 6 ผบรหารปฏบตงานตาม

บทบาทหนาทอยางมประสทธภาพและ

เกดประสทธผล

1) ผบรหารเขาใจปรชญาและหลกการจดการศกษาปฐมวย 2) ผบรหารมวสยทศน ภาวะผนา และความคดรเรมทเนนการ

พฒนา เดกปฐมวย 3) ผบรหารใชหลกการบรหารแบบมสวนรวมและใชขอมลการ

ประเมนผลหรอการวจยเปนฐานคดทงดานวชาการและการจดการ

4) ผบรหารสามารถบรหารจดการการศกษาใหบรรลเปาหมายตามแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา

DPU

54



5) ผ บ รหารสง เสรมและพฒนาศกยภาพบคลากรให มประสทธภาพ

6) ผบรหารใหคาแนะนา คาปรกษาทางวชาการและเอาใจใสการจดการศกษา ปฐมวยเตมศกยภาพและเตมเวลา

7) เดก ผปกครอง และชมชนพงพอใจผลการบรหารจด

การศกษาปฐมวย

มาตรฐานท 7 แนวการจดการศกษา

1) มหลกสตรการศกษาปฐมวยของสถานศกษาและนาสการปฏบตไดอยางมประสทธภาพ

2) มระบบและกลไกใหผมสวนรวมทกฝายตระหนกและเขาใจการจดการศกษาปฐมวย

3) จดกจกรรมเสรมสรางความตระหนกรและความเขาใจหลกการจดการศกษาปฐมวย

4) สรางการมสวนรวมและแสวงหาความรวมมอกบผปกครอง ชมชน และทองถน และ

5) จดสงอานวยความสะดวกเพอพฒนาเดกอยางรอบดาน มาตรฐานท 8 สถานศกษามการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาตามทกาหนดในกฎกระทรวง

1) กาหนดมาตรฐานการศกษาปฐมวยของสถานศกษา 2) จดทาและดาเนนการตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาทมงพฒนาคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

3) จดระบบขอมลสารสนเทศและใชสารสนเทศในการบรหารจดการ 4) ตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการดาเนนงานคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 5) นาผลการประเมนคณภาพท งภายในและภายนอกไปใชวางแผนพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนองและ 6) จดทารายงานประจาปทเปนรายงานการประเมนคณภาพภายใน

DPU

55



3) ดานการสรางสงคมแหงการเรยนร มาตรฐานท 9 คณะกรรมการสถานศกษา และผปกครอง ชมชนปฏบตงานตามบทบาทหนาทอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล

1) เปนแหลงเรยนรเพอพฒนาการเรยนรของเดกและบคลากรในสถานศกษา

2) มการแลกเปลยนเรยนรรวมกนภายในสถานศกษา ระหวางสถานศกษากบครอบครว ชมชน และองคกรทเกยวของ

4) ดานอตลกษณของสถานศกษา มาตรฐานท 10 การพฒนาสถานศกษาใหบรรลเปาหมายตามปรชญา วสยทศน และจดเนนของการศกษาปฐมวย

1) จดโครงการ กจกรรมพฒนาเดกใหบรรลตามเปาหมาย ปรชญา วสยทศน และจดเนนการจดการศกษาปฐมวยของสถานศกษา

2) ผลการดาเนนงานบรรลตามเปาหมาย 5) ดานมาตรการสงเสรม มาตรฐานท 11 การพฒนาสถานศกษาตามนโยบายและแนวทางปฏรปการศกษาเพอยกระดบคณภาพใหสงขน

1) จดโครงการ กจกรรมสงเสรมสนบสนนตามนโยบาย เกยวกบการจดการศกษาปฐมวย 2) ผลการดาเนนงานบรรลตามเปาหมาย

DPU

56

2.3.4 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยโรงเรยนพระราชทาน

มาตรฐานและตวบงชของโรงเรยนพระราชทาน ระดบปฐมวยพจารณา 5 มาตรฐาน ดง

รายละเอยดดงน (คมอการประเมนสถานศกษาเพอรบรางวลพระราชทาน สพฐ, 2553)

ตารางท 2.3 มาตรฐานและตวบงชของโรงเรยนพระราชทาน

มาตรฐาน ตวบงช ดานท 1 ผลพฒนาการของเดก 1) พฒนาการดานรางกาย

1) เดกมน าหนกและสวนสงตามเกณฑมาตรฐาน 2) เดกใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลกไดอยางคลองแคลว สมพนธกน

และเหมาะสมกบวย 3) เดกมทกษะในการใชประสาทสมผสทง 5 4) เดกมสขภาพแขงแรง 5) เดกมสขนสยในการรกษาสขภาพและอนามย

2) พฒนาการดานอารมณ จตใจ

1) เดกมความราเรงแจมใส มความรสกทดตอตนเองและผอน 2) เดกรกการออกกาลงกาย ศลปะ ดนตร ธรรมชาต และสงแวดลอม 3) เดกมความมนใจในตงเองและกลาแสดงออก 4) เดกแสดงออกทางอารมณใหสอดคลองกบสถานการณและ

เหมาะสมกบวย 3 ) พฒนาการดานสงคม

1) เดกสามารถชวยเหลอตนเองในการปฏบตกจวตรประจาวนได 2) เดกเลนและทากจกรรมรวมกบผอนได 3) เดกมวนย มความรบผดชอบ และปฏบตตามขอตกลงรวมกนได 4) เดกรจกประหยด รจกใช และรกษาทรพยากรและสงแวดลอม 5) เดกมมรรยาทและปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยไดเหมาะสมกบวย 6) เดกแบงปนและชวยเหลอผอนตามโอกาส

4) พฒนาการดานสตปญญา

1) เดกสามารถใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย 2) เดกมความสามารถในการสงเกต จาแนกและเปรยบเทยบ 3) เดกมความคดรวบยอดและแกปญหาไดเหมาะสมกบวย 4) เดกมจนตนาการและมความคดรเรมสรางสรรค 5) เดกมทกษะในเรองมสมพนธ 6) เดกมความสนใจใฝร

DPU

57


มาตรฐาน ตวบงช ดานท 2 การบรหารงานวชาการ 1) การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

1) หลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบ ปรชญา หลกการ และเปาหมายการศกษาปฐมวย รวมท งเหมาะสมกบเดกและทองถน

2) การนเทศ กากบ ตดตาม และประเมนผลการใชหลกสตร 3) การนาผลการประเมนไปใชปรบปรงและพฒนาหลกสตร

2) การจดทาแผนและการจดประสบการณ

1) การจดทาแผน การจดประสบการณทตอบสนองความสนใจและเหมาะสมกบวยของเดกและสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

2) การจดประสบการณสอดคลองกบแผนการจดประสบการณ 3) การจดกจกรรมกระตนพฒนาการทางสมอง ตอบสนอง

ความสนใจ ความแตกตางระหวางบคคลและความคดสรางสรรคของเดก

4) การจดกจกรรมการเรยนรโดยบรณการผานการเลนและเดกไดเรยนรจากประสบการณตรง

5) การจดประสบการณเนนใหเดกไดรบประสบการณตรงจากการสงเกต สารวจ คนควา ทดลองและแกปญหาดวยตนเอง

6) การนาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนมาใชในการจดประสบการณ

7) การพฒนาการเรยนรของเดกโดยใชกระบวนการวจย 3) การประเมนพฒนาการของเดก

1) การประเมนพฒนาการของเดกรายบคคลครบทกดานโดยวธทหลากหลาย และประเมนคามสภาพจรง

2) การบนทกขอมลผลการประเมนพฒนาการของเดกและรายงานใหผปกครองทราบอยางเปนระบบ

3) การนาผลการประเ มนพฒนาการมาปรบปรงการจดประสบการณเพอพฒนาการเรยนรของเดก

DPU

58



4) การประเมนพฒนาการของเดกรายบคคลครบทกดานโดยวธทหลากหลาย และประเมนคามสภาพจรง

5) การบนทกขอมลผลการประเมนพฒนาการของเดกและรายวานใหผปกครองทราบอยางเปนระบบ

6) การนาผลการประเ มนพฒนาการมาปรบปรงการจดประสบการณเพอพฒนาการเรยนรของเดก

4) การจดสงแวดลอมเพอการเรยนร

1) การจดและใชแหลงเรยนรและสอภายนอกหองเรยนมความหลากหลายและคมคา

2) การจดการใชพนทและมมประสบการณทเหมาะสมกบสภาพหองเรยน ตอบสนองความสนใจ ความตองการของเดกเปนรายบคคล

3) การจดบรรยากาศทอบอน เปนกนเอง สงผลใหเดกรสกเปนสวนหนงของชนเรยน

4) การใชกลยทธในการสรางบรรยากาศใหเกดการยอมรบนบถอและเคารพซงกนและกนระหวางครกบคร ครกบเดก และเดกกบเดก

5) การจดกจกรรมเสรมหลกสตร 1) การจดกจกรรมสรางเสรมนสยการอนรกษสงแวดลอม 2) การจดกจกรรมสรางเสรมวนยและรจกรบผดชอบตอสวน

รวมใหแกเดก 3) การจดกจกรรมสงเสรมวฒนธรรมไทย และวนสาคญทาง

ศาสนา รวมทงเทศกาลและประเพณทองถน 4) การจดกจกรรมสรางเสรมลกษณะนสยสนใจ ใฝร

ดานท 3 การบรหารการจดการ 1) การพฒนาคณภาพของสถานศกษา

1) แผนพฒนาคณภาพของสถานศกษาและแผนปฏบตการประจาป 2) การดาเนนการตามแผนอยางเปนระบบและเกดประสทธผล 3) การตดตามตรวจสอบประเมน และนาผลการประเมนไปใชใน

การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง

DPU

59


มาตรฐาน ตวบงช 4) การรายงานผลการพฒนาคณภาพใหผปกครองชมชนและ

หนวยงานทเกยวของทราบ 2) งานธรการ การเงน และพสด

1) การจดระบบงานสารบญมความคลองตวสะดวกรวดเรว ถกตองและเปนปจจบน

2) การตดตามสรปผลการใชงบประมาณเปนระบบ โปรงใสและตรวจสอบได

3) การใหบรการดานพสด ครภณฑและสงอานวยความสะดวกตางๆ

4) การนเทศ กากบตดคามตรวจสอบประเมนและพฒนางานอยางตอเนอง

3) งานอาคารสถานท

1) อาคารสถานททกแหงมความสะอาดปลอดภยมงคงแขงแรงเหมาะสมแกการทากจกรรม

2) อปกรณและสงอานวยความสะดวกประจาอาคาร รอบบรเวณอยในสภาพด ปลอดภยและมปรมาณเพยงพอ

3) การจดระบบซอมบารงเหมาะสมและทนตอเหตการณ 4) ระบบสาธารณปโภคอยในสภาพใชการไดด ปลอดภยและม

ระบบปองกนอนตราย 4) การใหบรการแกเดก

1) การบรการอาหารและน าดมจดใหถกสขลกษณะถกหลกโภชนาการและเพยงพอกบจานวนเดก

2) การตรวจและสงเสรมสขภาพท งรางกายและจตใจใหกรกษาพยาบาลเบองตนทเหมาะสม

3) การดแลรกษาความปลอดภยแกเดกจดไดอยางเปนระบบ ทวถงและตลอดเวลา

4) การใหความชวยเหลอเดกในรปแบบตางๆทเหมาะสมกบความตองการของเดกเปนรายบคคล

DPU

60


มาตรฐาน ตวบงช ดานท 4 ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1) การใหบรการแกผปกครองและชมชน

1) การใหบรการความรเกยวกบหารอบรมเลยงดเดกแกผปกครองและชมชน

2) การแนะแนวใหความชวยเหลอผปกครองเกยวกบการสงเสรมการเรยนรของเดกอยางทวถง

3) การบรการใหยมหนงสอ สอการเรยนรหรอของเลนนาไปใชกบเดกทบานตามโอกาส

4) การเปนแหงบรการทางวชาการและเผยแพรขาวสารแกผปกครองและชมชน

2) ความรวมมอระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

1) การประชมรวมกนระหวางคร ผปกรองและชมชน 2) การไดรบความรวมมอจากผปกครองและชมชนในการ

พฒนาสถานศกษาและสงเสรมการเรยนรของเดกอยางตอเนอง

3) การทางานรวมกนระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

4) การตดตอสอสารระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

ดานท 5 บคลากรและการบรหารงานบคคล 1) คณลกษณะของผบรหาร

1) ผบรหารมความรความสามารถในงานวชาการและการบรหารจดการ

2) ผบรหารมวสยทศนและความเปนผนา 3) ผ บ รหารมความเปนประชาธปไตยและยดหลกการ

บรหารงานแบบมสวนรวม 4) ผ บรหารมคณธรรม จรยธรรม เปนแบบอยางทดเปนท

ยอมรบของผทเกยวของทงในและนอกสถานศกษา 2) คณลกษณะของคร/ผดแลเดก

1) คร/ผดแลเดกมความรความเขาใจหลกสตรและจตวทยาพฒนาการของเดก

2) คร/ผดแลเดกมการแสวงหาความรและเทคนควธการใหมๆรบฟงความคดเหนใจกวาง และยอมรบการเปลยนแปลง

DPU

61


มาตรฐาน ตวบงช 3) คร/ผดแลเดกมความสามารถในการจดชนเรยนและมปฏสมพนธ

ทดตอเดกและผเกยวของ 4) คร/ผดแลเดกมงมนในการปฏบตงานและรบผดชอบใน หนาท มคณธรรม จรยธรรม ตลอดจนเปนแบบอยางทด

3) คณลกษณะของบคลากรอน

1) บคลากรอนๆเขาใจบทบาทหนาทและปฏบตงานดวยความรบผดชอบ

2) บคลากรอนๆ มมนษยสมพนธทดและใหความรวมมอกบสถานศกษา

3) บคลากรอนๆ ตระหนกในการเปนแบบอยางทด 4) บคลากรอนๆมความรความเขาใจแนวทางการจดการศกษาและการ

อบรมเลยงดเดก 4) การบรหารงานบคคล

1) การจดองคกร โครงสราง และบทบาทหนาทของบคลากรไวชดเจน

2) การนเทศ ตดตามประเมนผลและพฒนางานของบคลากรอยางเปนระบบ

3) การเสรมสรางขวญและกาลงใจและประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรทกฝายอยางเหมาะสม

4) การพฒนาบคลากรดาเนนการอยางเปนระบบ ตอเนองและทวถง

DPU

62

2.3.5 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ

โรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบและโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบเครอขาย

หมายถง (www.br2.go.th/news-br2/file.../document_572011080 7011833.pdf) โรงเรยนทจด

การศกษาปฐมวยไดอยางมคณภาพมงสนบสนนเดกทกประเภท และเนนการพฒนาเดกโดยองครวม

รวมทงเปนแหลงเรยนรและศนยประสานงานใหบรการทางวชาการ เปนแหลงศกษา วจย ทดลอง

และพฒนาการศกษาปฐมวยใหเปนทยอมรบของชมชนและสงคมเพอเปนการประกนคณภาพการ

ดาเนนงานโรงเรยน ตามท กระทรวงศกษาธการมนโยบายพฒนาโรงเรยนในชนบททมการจด

การศกษาระดบปฐมวยใหมคณภาพเทาเทยบกบโรงเรยนในเมอง โดยในปงบประมาณ 2548 และ

2550 สานกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดมอบใหสานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาคดเลอกโรงเรยนตามเกณฑการคดเลอกสถานศกษาเปนศนยเดกปฐมวยตนแบบของ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อาเภอละ 1 แหง เพอเปนตนแบบการจดการศกษา

ปฐมวยทมคณภาพและมความพรอมทจะชวยเหลอดานวชาการแกโรงเรยนอนๆ มการประเมนตาม

องคประกอบและตวบงชแนวดาเนนงานโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบและโรงเรยนศนยเดก

ปฐมวยตนแบบเครอขายทสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกาหนด จดใหมการ

ประเมนปเวนปการศกษา โดยในปการศกษา 2554 สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานได

กาหนดใหมการประเมนโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบและโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ

เครอขาย เพอเปนขอมลสารสนเทศในการวางแผนและพฒนาการจดการศกษาปฐมวยตอไป

การประเมนทใชตดสนใหระดบคณภาพโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบและโรงเรยน

ศนยเดกปฐมวยตนแบบเครอขายแบงเปน 5 องคประกอบ 19 ตวบงช ดงน

DPU

63

ตารางท 2.4 องคประกอบและตวบงชของโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ

องคประกอบ ตวบงช องคประกอบท 1 การบรหารจดการ

1) ผบรหารสถานศกษามความเปนผนา สามารถบรหารงาน

วชาการตามหลกการจดการปฐมวยศกษา และเปนแบบอยางทด 2) จดครมวฒ มคณลกษณะ ความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบ

ไดรบการพฒนาตนเอง และมครเพยงพอ 3) จดโครงสรางและขอมลสารสนเทศทเออตอการบรหารงานของ

โรงเรยนศนยเดกฯ/เครอขาย 4) มระบบประกนคณภาพภายในโรงเรยนศนยเดกฯ/เครอขาย 5) นเทศ ตดตามและประเมนผลการดาเนนงานของโรงเรยนศนย

เดกฯ/เครอขาย อยางเปนระบบ 6) สงเสรมใหผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการบรหาร

จดการโรงเรยนศนยเดกฯ/เครอขาย 7) สงเสรมใหครมความร ความสามารถในการจดประสบการณ

การเรยนรทเนนเดกเปนสาคญ องคประกอบท 2 การใชและพฒนาหลกสตรสถานศกษา

1) พฒนาและปรบปรงหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของเดกปฐมวย เหมาะสมกบบรบทและวฒนธรรมของทองถน

2) จดประสบการณการเรยนรโดยบรณาการผานการเลนและเดกเรยนรจากประสบการณตรง

3) ประเมนผลพฒนาการเดกครบทกดานตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลายและเหมาะสมกบวย

4) ใชและพฒนาสอ นวตกรรม แหลงเรยนรสอดคลองกบพฒนาการและความสนใจของเดกตามบรบทและวฒนธรรมทองถน

องคประกอบท 3 การจดสภาพแวดลอมและแหลงเรยนร

1) จดสภาพแวดลอมภายในหองเรยนทเหมาะสมกบเดกและ 2) จดสภาพแวดลอมภายนอกหองเรยนและแหลงเรยนรท

เหมาะสมกบเดก

DPU

64


องคประกอบ ตวบงช องคประกอบท 4 การใหบรการ

1) บรหารจดการใหมหองเรยน หองน า หองสวม อาหารกลางวน อาหารเสรม การตรวจสขภาพและสงอานวยความสะดวกเหมาะสมกบวยของเดก

2) ใหบรการ เปนแหลงศกษา คนควา วจย ประสานความรวมมอกบบคคล หรอองคกรตางๆ

3) ประชาสมพนธการดาเนนงานของโรงเรยนศนยเดกฯ /เครอขายแกผเกยวของ และ

4) ผเกยวของพงพอใจ องคประกอบท 5 การพฒนาเดกทกดานอยางสมดล ตามศกยภาพ

1) ผลการประเมนมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคของเดกปฐมวย

2) ผลการประเมนคณภาพภายในสถานศกษา มาตรฐานการศกษาปฐมวย ดานคณภาพเดก

DPU

65

2.3.6 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยศนยพฒนาเดกเลก

มาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน (มาตรฐานขนพนฐาน) (http://area.ge.go.th/phayao1/data/b04.doc )

ตารางท 2.5 มาตรฐานและตวบงชของศนยพฒนาเดกเลก

มาตรฐาน ตวบงช 1 ดานบคลากรและการบรหารจดการ มาตรฐานท 1 ผดแลเดกมคณธรรม จรยธรรม มวฒ / ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบ หมนพฒนาตนเอง เขากบชมชนไดด

1) มปฏสมพนธทดกบผเรยน ผปกครอง และชมชน 2) มความ รกเดก ขยน อดทน 3) มความมงมนและอทศตนในการสอนและพฒนา

ผเรยน 4) กาลงศกษาระดบปรญญาตรทางการศกษา

ปฐมวย/การศกษาอนบาลหรอจบการศกษาระดบปรญญาตรทางการศกษาปฐมวย/การศกษาอนบาล หรอเทยบเทาขนไป และ

5) หมนพฒนาตนเอง หรอแสวงหาความรเพมเตม มาตรฐานท 2 ผดแลเดกมความสามารถในการจดการประสบการณการเรยนรอยางม ประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนสาคญ

1) มความรความเขาใจในหลกการการจดการศกษาปฐมวย

2) มความรความเขาใจจตวทยาและพฒนาการเดก 3) มความสามารถในการจดการประสบการณการ

เรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ 4) มการประเมนพฒนาการทสอดคลองกบสภาพ

จรงเหมาะสมตามวย มาตรฐานท 3 ผบรหารศนยพฒนาเดกเลกมคณธรรม จรยธรรมมภาวะผนา และม ความสามารถในการบรหารจดการ

1) มคณธรรม จรยธรรม และปฏบตตามจรรยาวชาชพ

2) มมนษยสมพนธทดกบเดก ผดแลเดก ผปกครอง และชมชน

3) มวสยทศน และภาวะความเปนผนา มาตรฐานท 4 ผบรหารศนยพฒนาเดกเลก ผดแลเดก และผเรยนมคณภาพเปนทยอมรบของผปกครองและชมชน

1) ผปกครองและชมชนในพนทตงของศนยพฒนาเดกเลกมความพงพอใจคณภาพของผเรยน

2) ผปกครองและชมชนในพนทตงของศนยพฒนาเดก

DPU

66


มาตรฐาน ตวบงช เลกมความพงพอใจผบรหารศนยพฒนาเดกเลกและ

ผดแลเดกในการใหคาปรกษา แนะนาตลอดจนการ ชวยเหลอดานอน ๆ แกชมชนและสวนรวม

2 ดานวชาการและกจกรรมตามหลกสตร มาตรฐานท 5 ศนยพฒนาเดกเลกมการจดหลกสตรและกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

1) ส ง เ ส ร ม ให ผ ด แ ล เ ด ก จ ด ทา แ ผนก า ร จ ดประสบการณทเนนผเรยนเปนสาคญ

2) สงเสรมพฒนานวตกรรมการจดประสบการณการเรยนรและสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร

มาตรฐานท 6 ศนยพฒนาเดกเลกมการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยน อยางหลากหลาย

1) จด กจกรรมสง เส รมพฒนาการทางสมอง ตอบสนองความสนใจและสงเสรมความคดสรางสรรคของผเรยน

2) จดกจกรรมสงเสรมคานยมทดงาม 3) จดกจกรรมสงเสรมความสามารถดานดนตร

ศลปะและการเคลอนไหว 4) จดกจกรรมสบสาน และสรางสรรค วฒนธรรม

ประเพณและภมปญญาไทย 5) จดกจกรรมสงเสรมความเปนประชาธปไตย

3 ดานอาคารสถานท สงแวดลอม และความปลอดภย มาตรฐานท 7 ศนยพฒนาเดกเลกมการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมสขภาพอนามย และความปลอดภยของผเรยน

1) จดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร และสงเสรมประสบการณชวตของผเรยน

2) มการใหบรการทสงเสรมสขภาพอนามย และความปลอดภยของผเรยน

3) จดหองเรยน พนทสเขยว สนามเดกเลน และสงอานวยความสะดวกเพยงพอ ใหอยในสภาพใชการไดด

4 ดานการมสวนรวมและการสนบสนนจากชมชน มาตรฐานท 8 ศนยพฒนาเดกเลกมการรวมมอกนระหวางบาน องคการศาสนาสถาบนทางวชาการ องคกรภาครฐและเอกชน เพอพฒนา

1) ผปกครองมความพงพอใจในความสะอาด ความ เปนระเบยบเรยบรอย และการใหบรการดานสถานท วสด อปกรณ วชาการและอนๆของสถานศกษาแกชมชน

DPU

67


มาตรฐาน ตวบงช วถ การเรยนรในชมชน 2) เปนแหลงวทยาการในการใหความร และบรการ

ชมชน 3) มการจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรรวมกน

5 ดานคณภาพผเรยน มาตรฐานท 9 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

1) มวนย ความซอสตย ความรบผดชอบและปฏบตตามขอตกลงเบองตน

2) มความเออเฟอเผอ แผ และชวยเหลอซงกนและกน 3) ประหยดใชสงของสวนตนและสวนรวมอยางคมคา 4) มมารยาท ปฏบตตนตามวฒนธรรม

มาตรฐานท 10 ผเรยนมความรและทกษะทจาเปนตามหลกสตร

1) มทกษะในการใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลก 2) มทกษะในการใชประสาทสมผสทง 5 3) มทกษะในการสอสารทเหมาะกบวย 4) มทกษะในการสงเกตและสารวจ และ 5) มความรในเรองตนเอง บคคลทเกยวของ ธรรมชาต

และสงตางๆ รอบตว มาตรฐานท 11 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด

1) มสขนสยในการดแลสขภาพ และปองกนไมใหเกดอบตภยตอตนเองและผอน

2) มน าหนก สวนสง และมสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ

3) มความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสม 4) ราเรงแจมใส มมนษยสมพนธทดตอเพอน ผดแลเดก

และผอน มาตรฐานท 12 ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และการเคลอนไหว

1) สนใจและรวมกจกรรมดานศลปะ 2) สนใจและรวมกจกรรมดานดนตรและการเคลอนไหว 3) สนใจและรวมกจกรรมการออกกาลงกาย

DPU

68

2.3.7 มาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาปฐมวยของ สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

การประเมนคณภาพภายนอกรอบสอง (พ.ศ.2550 - 2554) ระดบการศกษาปฐมวย ไดมการพฒนามาตรฐานตวบงช 3 ดาน คอ ตวบงชมาตรฐานดานผเรยน ตวบงชมาตรฐานดานคร และตวบงชมาตรฐานดานผบรหาร (คมอการประเมนคณภาพการศกษาภายนอกรอบสอง (พ.ศ.2550-2554) ระดบการศกษาปฐมวย ตามรายละเอยดในตาราง

ตารางท 2.6 มาตรฐานและตวบงชของ สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

ในการประเมนภายนอกรอบสอง (พ.ศ.2550-2554)

มาตรฐาน ตวบงช 1 ดานผเรยน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

1) ผเรยนมวนย มความรบผดชอบ ปฏบตตามขอตกลงรวมกน 2) ผเรยนมความซอสตยสจรต

3) ผเรยนมความกตญญกตเวท

4) ผเรยนมเมตตากรณา มความรสกทดตอตนเองและผอน

5) ผเรยนมความประหยด รจกใชและรกษาทรพยากร และ

สงแวดลอม

6) ผเรยนมมรรยาทและปฏบตตนตามวฒนธรรมไทย

มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกายและสขภาพจตทด

1) ผเรยนมนาหนก สวนสงตามเกณฑมาตรฐานและพฒนาการ ตามวย 2) ผเรยนรจกดแลสขภาพ สขอนามย และดแลตนเองใหม ความปลอดภย 3) ผเรยนมความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสม 4) ผเรยนราเรงแจมใส มมนษยสมพนธทดตอเพอน ครและ ผอน

มาตรฐานท 3 ผเรยนมารสนทรยภาพ และลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และกฬา

1) ผเรยนสนใจและรวมกจกรรมดานศลปะ 2) ผเรยนสนใจและรวมกจกรรมดานดนตรและการ

เคลอนไหว โดยไมขดหลกศาสนา 3) ผเรยนสนใจและรวมกจกรรมการออกกาลงกาย

DPU

69


มาตรฐาน ตวบงช มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน

1) ผเรยนมความคดรวบยอดเกยวกบสงตางๆทเกดจากการเรยนร

2) ผเรยนสามารถแกปญหาไดเหมาะสมกบวย 3) ผเรยนมจนตนาการและความคดรเรมสรางสรรค

มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจาเปนตามหลกสตร

1) ผเรยนมทกษาในการใชกลามเนอใหญ-เลก 2) ผเรยนมทกษะในการใชประสาทสมผสทง 5 3) ผเรยนมทกษะในการสอสารทเหมาะสมกบวย 4) ผเรยนมทกษะในการสงเกตและสารวจ 5) ผเรยนมทกษะในเรองมตสมพนธและการกะประมาณ

สามารถเชอมโยงความรและทกษะตางๆ 6) ผเรยนมความรในเองตนเอง บคคลทเกยวของ ธรรมชาต

และสงตางๆรอบตว มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเอง

1) ผเรยนมความสนใจใฝร รกการอาน 2) ผเรยนมความกระตอรอรนในการเรยนรสงตางๆรอบตว

และสนกกบการเรยนร มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต

1) ผเรยนทากจกรรมตามลาดบขนตอนและชนชมในผลงาน 2) ผเรยนเลนและทากจกรรมรวมกบผอนได

2 ดานคร มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอ

1) ครมคณลกษณะทเหมาะสม 2) มครทจบปรญญาตรทางการศกษาขนไปหรอเทยบเทา 3) มครทสอนตรงตามวชาเอก/โท หรอความถนด 4) ครไดรบการพฒนาในวชาทสอนตามทครสภากาหนด 5) มจานวนครตามเกณฑ ก.ค.ศ.

มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนสาคญ

1) ครมความรความเขาใจเปาหมายการจดการศกษาปฐมวย 2) ครมความสามารถจดประสบการณการเรยนรโดยเนน

ผเรยนเปนสาคญ

DPU

70


มาตรฐาน ตวบงช 3) ครสามารถประเมนพฒนาการของผเรยนครบทกดานอยาง

เหมาสมตามวยและสอดคลองกบสภาพจรงของผเรยน

4) ครสามารถนาผลการประเมนพฒนาการของผเรยนมาปรบ

การจดประสบการณเพอพฒนาศกยภาพผเรยนใหเตม

ศกยภาพ

3ดานผบรหาร มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผนาและมความสามารถในการบรหารจดการ

1) ผบรหารมคณธรรมจรยธรรม มความมงมน และอทศตนในการทางาน

2) ผบรหารมความคดรเรมและมวสยทศน

3) ผบรหารมความสามารถในการบรหารวชาการและเปนผนาทางวชาการ

4) ผบรหารมการบรหารทมประสทธผลผเกยวของพงพอใจ มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบครบวงจร ใหบรรลเปาหมายการศกษา

1) สถานศกษามการจดองคกร โครงสรางการบรหาร และ

ระบบการบรหารงานทมความคลองตวสงปรบเปลยนได

ตามความเหมาะสม

2) สถานศกษามการบรหารเชงกลยทธ

3) สถานศกษามการบรหารโดยใชหลกการมสวนรวม และม

การตรวจสอบถวงดล

4) สถานศกษามระบบและดาเนนการประกนคณภาพภายใน

เปนไปตามกฎกระทรวง

มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผ เ รยนเปนสาคญ

1) สถานศกษามการจดประสบการณการเรยนรทเนนผเรยน

เปนสาคญ

2) สถานศกษามการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยาง

หลากหลาย

3) สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและการบรการท

สงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ

DPU

71


มาตรฐาน ตวบงช มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร

1) สถานศกษามหลกสตรและการจดประสบการณการเรยนร

ทเหมาะสม สอดคลองกบเปาหมายการศกษาและความ

ตองการของผเรยนและทองถน

2) สถานศกษาม สอการจดประสบการณการเ รยนร ท

เหมาะสมและเออตอการเรยนร

มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา

1) สถานศกษามระบบและกลไกในการสงเสรม

ความสมพนธ และความรวมมอกบชมชนในการพฒนา

การศกษา

2) สถานศกษามกจกรรมทสงเสรมความสมพนธและความ

รวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา

หากจะจาแนกองคประกอบและตวบงชโดยใชองคประกอบ 7 ดานในการพจารณาการ

ดาเนนงานสความเปนเลศของการศกษาปฐมวย เกยวกบการปฏบตงานของหนวยงานและแนวทาง

ปฏบตเพอวตถประสงคพเศษ จะปรากฏดงตารางท 2.7

ตารางท 2.7 แสดงมาตรฐาน/องคประกอบและตวบงชในการดาเนนงานสความเปน

เลศทใชอยในหนวยงานแตละสงกดของสถานศกษาปฐมวยทมการปฏบต

สาหรบอกษรยอในตาราง มความหมาย ดงน

พรท หมายถง โรงเรยนพระราชทาน

ตบ หมายถง โรงเรยนตนแบบ

สมศ หมายถง สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

สพฐ หมายถง สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

อปท หมายถง องคกรปกครองสวนทองถน

DPU

72

ตารางท 2.7 มาตรฐาน/องคประกอบและตวบงชในการดาเนนงานสความเปนเลศของการศกษา

ปฐมวย ทมการปฏบตในสถานศกษาแตละสงกด

มาตรฐาน/องคประกอบ

ตวบงช

หนวยงาน/แนวทางพเศษ

ความถ

พรท.

ตบ.

สมศ.

สพฐ.

อปท.

ดานท 1 การบรหารงานวชาการ 1)การพฒนาหลกสตร

1)หลก สตรสอดคลองกบ ปรชญา หลกการและ เปาหมายการศกษาปฐมวย

√ √ √ √ √ 5

2)หลกสตรเหมาะสมกบเดกและทองถน √ √ √ √ √ 5

2) การจดการเรยนการสอน สอการสอน

3)มแผนการสอนและการจดประสบการณทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

√ √ 2

4)มแผนการสอนและการจดประสบการณทตอบสนองความสนใจและเหมาะสมกบวย

√ √ √ 3

3)การนเทศ ตดตาม การวดแลประเมนผล

5)มการนเทศ กากบ ตดตาม ประเมนผลการใชหลกสตร และนาผลไปใชปรบปรงและพฒนาหลกสตร

√ √ √ 3

6)มการประเมนพฒนาการของเดกครบทกดานตามสภาพจรงโดยวธทหลากหลาย

√ √ √ √ √ 5

5)การรายงานผลการศกษา

7)มการบนทกขอมลผลการประเมนพฒนาการของเดกและรายงานใหผปกครองทราบอยางเปนระบบ

√ √ √ √ 4

6)ผลสมฤทธของนกเรยน

8)นกเรยนมนาหนกและสวนสงตามเกณฑ √ √ √ √ √ 5

9)นกเรยน มอารมณและจตใจรนเรงแจมใส √ √ √ √ √ 5

10)นกเรยนมความรสกทดตอตนเองและผอน √ √ √ √ √ 5

11)นกเรยนรกการออกกาลงกาย ศลปะ ดนตร ธรรมชาต และสงแวดลอม

√ √ √ √ √ 5

12)นกเรยนมความมนใจในตนเอง กลาแสดงออก √ √ √ √ √ 5

DPU

73


มาตรฐาน/องคประกอบ ตวบงช

หนวยงาน/แนวทางพเศษ ความถ

พรท.

ตบ.

สมศ.

สพฐ.

อปท.

13) เลนและทากจกรรมรวมกบผอนได √ √ √ √ √ 5

14) มวนย มความรบผดชอบ √ √ √ √ √ 5

15) รจกประหยด √ √ √ √ 4

16) มมรรยาทและปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยไดเหมาะสมกบวย

√ √ √ √ √ 5

17) รจกแบงปนและชวยเหลอผอน √ √ √ √ 4

18) สามารถใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย √ √ √ √ √ 5

19) มความสามารถในการสงเกต จาแนกและเปรยบเทยบ

√ √ √ √ √ 5

20) มความคดรวบยอดและแกปญหาได √ √ √ 3

21) มจนตนาการและมความคดรเรมสรางสรรค √ √ √ √ 4

22) มทกษะในเรองมตสมพนธ √ √ √ √ 4

23) มความสนใจใฝร √ √ √ 3

ดานท 2 การบรหารกจการนกเรยน 7)การพฒนาบคลกภาพและอปนสย

24) จดกจกรรมพฒนาบคลกภาพผเรยนตามความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคล

√ 1

DPU

74



ตวบงช


พรท.

ตบ.

สมศ.

สพฐ.

อปท.

8)การพฒนาความรตามศกยภาพ

25)จดกจกรรมเสรมความรโดยบรณการผานการเลนใหเดกไดเรยนรจากประสบการณตรง

√ √ √ √ 4

26)จดกจกรรมเนนใหเดกไดรบประสบการณตรงจากการสงเกต สารวจ คนควา ทดลองและแกปญหาดวยตนเอง

√ √ 2

27)นาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนมาใชในการจดประสบการณ และพฒนาการเรยนรของเดกโดยใชกระบวนการวจย

√ √ 2

9)การสงเสรมความประพฤตทด มคณธรรม จรยธรรมระเบยบวนย

28) จด ก จ ก ร รมส ร า ง เ ส ร ม น ส ย ก า ร อ น ร กษสงแวดลอม

√ √ √ 3

29)จดกจกรรมสรางเสรมวนยและรจกรบผดชอบตอสวนรวม

√ 1

30)จดกจกรรมสงเสรมวฒนธรรมไทย และวนสาคญทางศาสนา รวมทงเทศกาลและประเพณทองถน

√ 1

10)การใหคาปรกษาและ บรการแนะแนว

31) จดบรรยากาศทอบอน เปนกนเอง สงผลใหเดกรสกเปนสวนหนงของชนเรยน

√ √ 2

32)ใชกลยทธในการสรางบรรยากาศใหเกดการยอมรบนบถอและเคารพซงกนและกนระหวางครกบคร ครกบเดก และเดกกบเดก

√ √ 2

33)ใหความชวยเหลอเดกในรปแบบตางๆทเหมาะสมกบความตองการของเดกเปนรายบคคล

√ 1

ดานท 3 บคลากรและการบรหารงานบคคล 12) การจดองคกร

34)มการจดองคกร โครงสราง และบทบาทหนาทของบคลากรไวชดเจน

√ √ √ √ 4

DPU

75



ตวบงช


ความถ

พรท.

ตบ.

สมศ.

สพฐ.

อปท.

13 การพฒนาบคลากร 35)มการนเทศ และพฒนางานของบคลากรอยางเปนระบบ

√ √ √ √ 4

36)มการเสรมสรางขวญและกาลงใจและประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรทกฝายอยางเหมาะสม

√ √ √ √ 4

37)มการพฒนาบคลากรอยางเปนระบบ ตอเนองและทวถง

√ √ √ √ √ 5

ดานท 4 งานธรการ การเงน และพสด 14)งานสารบรรณ

38)จดระบบงานสารบรรณทมความคลองตวสะดวกรวดเรว ถกตองและเปนปจจบน

√ √ 2

15) งานการเงน พสดครภณฑ

39)มการตดตามสรปผลการใชงบประมาณเปนระบบ โปรงใสและตรวจสอบได

√ 1

40)ใหบรการดานพสด ครภณฑและสงอานวยความสะดวกตางๆ

√ 1

41)มการจดระบบซอมบารงเหมาะสมและทนตอเหตการณ

√ 1

42)ระบบสาธารณปโภคอยในสภาพใชการไดด ปลอดภยและมระบบปองกนอนตราย

√ 1

16) งานการใหบรการตางๆ 43)มการบรการอาหารและน าดมจดใหถกสขลกษณะถกหลกโภชนาการและเพยงพอกบจานวนเดก

√ √ √ 3

44)มการตรวจและสงเสรมสขภาพท งรางกายและจตใจใหการรกษาพยาบาลเบองตนทเหมาะสม

√ 1

17) งานรกษาความปลอดภย

45)มการดแลรกษาความปลอดภยแกเดกจดไดอยางเปนระบบ ทวถงและตลอดเวลา

√ √ 2

ดานท 5 งานอาคารสถานท 18)การดแลรกษาอาคารตางๆ

46)อาคารสถานททกแหงมความสะอาด รม รนปลอดภยมงคงแขงแรงเหมาะสมแกการทากจกรรม

√ √ √ 3

DPU

76



ตวบงช


ความถ

พรท.

ตบ.

สมศ.

สพฐ.

อปท.

19) การจดอปกรณและสถานทในการเรยนการสอน

47)อปกรณและสงอานวยความสะดวกประจาอาคาร รอบบรเวณอยในสภาพด ปลอดภยและมปรมาณเพยงพอ

√ √ √ 3

48)มการจดและใชแหลงเรยนรและสอภายนอกหองเรยนมความหลากหลายและตมคา

√ √ 2

49)จดการใชพนทและมมประสบการณทเหมาะสมกบสภาพหองเรยน ตอบสนองความสนใจ ความตองการของเดกเปนรายบคคล

√ √ √ 3

ดานท 6 ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 20) การใหบรการชมชน

50)ใหบรการความร และเปนแหลงบรการทางวชาการและเผยแพรขาวสารแกผปกครองและชมชน เกยวกบการอบรมเลยงดเดก

√ √ √ √ 4

51)มการแนะแนวใหความชวยเหลอผปกครองเกยวกบการสงเสรมการเรยนรของเดกอยางทวถง

√ √ √ √ 4

52)มบรการใหยมหนงสอ สอการเรยนรหรอของเลนนาไปใชกบเดกทบานตามโอกาส

√ √ 2

21)การรวมมอกบชมชนในการจดการศกษา

53) มการประชม และทาง านรวมกนระหว า งค ร ผปกครองและชมชน

√ √ √ √ √ 5

54) สรางการมสวนรวมและแสวงหาความรวมมอกบผปกครอง ชมชน และทองถน

√ √ √ 3

22) การขอใหชมชนเขามารวมจดการศกษา

55) รวมกบชมชนจดสงอานวยความสะดวกเพอพฒนาเดกอยางรอบดาน

√ √ √ 1

56)มการแลกเปลยนเรยนรรวมกนภายในสถานศกษา ระหวางสถานศกษากบครอบครว ชมชน และองคกรทเกยวของ

√ √ 2

57)มระบบ กลไก การจดกจกรรมเสรมสราง ใหผมสวนรวมทกฝายตระหนกและเขาใจการจดการศกษาปฐมวย

√ √ 2

DPU

77



ตวบงช


พรท.

ตบ.

สมศ.

สพฐ.

อปท.

ดานท 7 การบรหารและการประกนคณภาพการศกษา 23) งานขอมลสารสนเทศ

5 8)กา หนดม าต รฐ านก า ร ศ กษ าปฐมวย ข อ งสถานศกษา

√ √ 2

59) จดทาและดาเนนการตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาทมงพฒนาคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

√ √ √ 3

60) จดระบบขอมลสารสนเทศและใชสารสนเทศในการบรหารจดการ

√ 1

24)งานประเงนคณภาพภายใน และภายนอก

61) ตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการดาเนนงานคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

√ √ 2

62) นาผลการประเมนคณภาพทงภายในและภายนอกไปใชวางแผนพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง

√ √ 2

63)จดทารายงานประจาปทเปนรายงานการประเมนคณภาพภายใน

√ √ 2

จากตารางท 2.7 แสดงวาตวบงชตามมาตรฐานตางๆ ของหนวยงานหรอหนวยปฏบตทง

7 ดาน สวนใหญจะกาหนดเหมอนๆกน โดยเฉพาะเรองผลสมฤทธของนกเรยนทกหนวยงานมตว

บงชเหมอนกน สวนการดาเนนงานดานตางๆมเหมอนกนมากนอยตามจดเนนของแตละหนวยงาน

เรยงตามลาดบไดแก ดานบคลากรและการบรหารงานบคคล ดานความสมพนธระหวาง

สถานศกษากบผปกครองและชมชน ดานบรหารงานวชาการ ดานบรหารกจการนกเรยน ดาน

อาคารสถานท ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา และดานงานธรการ การเงนและ

พสด ตามลาดบ

DPU

78

2.4 แนวคดเกยวกบกลยทธในการจดการศกษาปฐมวย 2.4.1 แนวคด ทฤษฏเกยวกบกลยทธ

2.4.1.1 ความหมายและความสาคญของกลยทธ

Morrison, Renfro, and Boucher (1987) ใหความหมายของกลยทธวา กลยทธ เปนคาทม

รากศพทมาจากภาษากรกโบราณ ซงเปนคาทใชในความหมายของศลปและศาสตรเกยวกบยทธการทาง

ทหารซงคาศพท “ กลยทธ” หรอ “strategy” นนมาจากคาสองคารวมกนคอ “stratos” ซงหมายถง

“กองทพ ” และ “legei” ซงหมายถง “ การนาหรอผนา ” กลาวอกนยหนงกลยทธหมายถงเรองของการ

วางแผนกลยทธบญชาการรบเพอนากองทพเขารกศตรเพอ ชยชนะโดยการใชสรรพกาลงและเทคนควธ

อนชาญฉลาดใหเกดประสทธภาพและประสทธผลนนเอง ตอมาคานไดถกนามาใชในการวางแผน

บรหารองคกร โดยหมายถงวธการทจะทาใหเกดผลสาเรจตามวตถประสงค บางครงจงมผเปรยบการ

วางแผนกลยทธวาไมแตกตาง ไปจากตาราพชยสงครามทถกสรางขน เพอใหไดมาซงยทธวธสาหรบรก

ไปขางหนาเพอชยชนะเพยงอยางเดยว

Mintzberg. H (1994) ไดใหความหมายของกลยทธไวดงน

1) กลยทธคอแผน (Strategy is a plan) กจการทงหลายกาหนดกลยทธขนเพอใชเปนสงท

กาหนดทศทาง (Direction) หรอเปนแนวทางการดาเนนงานในอนาคต (A guide or course of action into

the future) หรอวถทางในการทจะกาวเดนจากทหนงไปยงอกทหนงเพอใหไปถงทหมายไดรวดเรว

2) กลยทธคอแบบแผนหรอรปแบบ (Strategy is a pattern) เปนเรองทเกยวกบแบบแผน

หรอรปแบบดานพฤตกรรมในการปฏบตงานทเปนไปอยางสมนยในแตละชวงเวลา (Consistency in

behavior overtime) ทสะทอนวาในการวางแผนในอนาคตจาเปนตองคานง ถงววฒนาการขององคกรท

สบเนองจากอดต และขณะเดยวกนการใชบทบาทของนกบรหารในการวางแผนเรองใดเรองหนง

จาเปนตองคานงถงความสามารถหรอความคาดหวงของผปฏบตดวย เพราะในหลายกรณปรากฏวา

เจตนารมณเชงกลยทธหรอสงทผบรหารตงใจจะทา (Intended Strategies) อาจเปนไปไมได แตผปฏบต

อาจใชความชานาญดานตางๆ ปรบกลยทธในระหวางปฏบต (Emergent Strategies) จนแปรเปลยนเปน

กลยทธทเกดขนจรง (Realized Strategies) ได

DPU

79

3) กลยทธ คอ การกาหนดฐานะหรอตาแหนง (Strategy is a position) กลยทธเนน

ความสาคญของฐานะหรอตาแหนงของกจการในสนามการแขงขน ดงนน สนคาหรอบรการทเสนอ

ออกไปจาเปนตองเหมาะสมกบความตองการของลกคาแตละประเภท

4) กลยทธ คอ ทศนภาพ (Strategy is a perspective) เปนความสาคญของการพจารณาสภาพ

ทแทจรงภายในองคกร หรอคณลกษณะ (Character) ทนาจะเปนขององคกร หรอ วธการดาเนนงานท

ตองการใหคนในองคกรยดถอรวมกน

5) กลยทธ คอ กลวธในการเดนหมาก (Strategy is a plot) ในสถานการณทมการตอสหรอม

การแขงขน สงททกคนตองการคอ การเอาชนะ เพราะนนคอเดมพนทสาคญ ดงนนจงตองวางกลยทธ

โดยคานงถงการใชอบายในการดาเนนงาน ไมวาจะเปนกศโลบายหรอเลหเหลยม หรอกลวธ (Tactics)

ในการเดนหมากเดนเกมเพอเอาชนะฝายตรงขามใหได

กลยทธมความแตกตางกนไดเสมอตามสถานการณแวดลอมทงภายในและภายนอกองคกร

ทเปลยนไป ดงนนในการใชกาหนดกลยทธจงสามารถเลอกใชความหมายทง 5 ดานใหสอดคลองกบ

สถานการณได

ปกรณ ปรยากร (2542) ไดใหความหมายของกลยทธวาคอแผน คอกจกรรมท งหลาย

กาหนดกลยทธขนเพอกาหนดทศทาง (direction) หรอเปนแนวทางการดาเนนงานในอนาคต (A guide or

course of action into the future) หรอวถทางทจะเดนจากทหนงไปยงอกทหนง ซงจะเหนไดวา องคกร

ทกประเภทลวนมกลยทธเพอรบมอกบสถานการณตางๆ ท งสน เพราะทกองคการจะมแนวทาง

ดาเนนงาน ไมวาจะเปนทางการหรอไมเปนทางการกตาม ดงนน แผนกลยทธในความหมายหนงกคอ

แผนนนเอง

นรมต เทยมทน (2548) ไดใหความหมายของกลยทธหรอยทธศาสตรวาเปนการคดเผอไป

ขางหนาโดยการคดนนมความหมายทมงหวง (Vision) และการจะเดนไปยงภาพทมงหวงนน ตอง

วเคราะหเสนทางทจะเดนไปนนเปนทางเลอกทดทสด (Optimal Mean) ปจจบนมเครองมอทชวยในการ

สรางความมนใจวา วธการทจะปฏบตไปสภาพหมายนนเปนวธทดทสด คอ เทคนคการวเคราะห

จดออน จดแขง อปสรรค และโอกาส (SWOT Analysis) และเทคนคทางสถตและคณตศาสตร

จตราภรณ ใยศลป (2549) กลาวถงกลยทธหมายถง วธการดาเนนงานขององคกรอยางเปน

ระบบเพอใหบรรลวตถประสงคทองคกรคาดหวงหรอตงไว

DPU

80

สมชาย ภคภาสนววฒน (2544) ไดกลาวถง แผนกลยทธ วาเปนขอความเกยวกบภารกจ

และทศทางในอนาคต เปาหมายการทางานระยะสนและระยะยาวตลอดจนกลยทธในการทางาน

กญญา ทาสระค (2546) ไดกลาวถง แผนกลยทธ หมายถง แผนรวม แผนบรณาการและ

แผนสรปทสรางขนเพอใชเปนแนวทางปฏบตงาน โดยมขอความเกยวกบภารกจและทศทางในอนาคต

เปาหมายการทางานระยะสนและระยะยาวตลอดจนกลยทธในการทางาน การยอมรบวธการดาเนนงาน

การจดสรรทรพยากรทจาเปน เพอใหการดาเนนงานบรรลวตถประสงคของหนวยงาน ไดอยางม

ประสทธภาพ

สภาพร พศาลบตร (2543) ไดกลาวถงกลยทธวาเปนแผนอยางหนง ซงมกใชในความหมาย

ทคลมถงแผนงานใหญทงหมดของธรกจ หรอสวนใหญของงานหรอโครงการการกาหนดกลยทธเปน

กระบวนการของการตดสนใจเลอกจดหมายขององคการ การเปลยนแปลงเปาหมายรวมตลอดถง

นโยบายตางๆ ทเกยวกบการจดใหใชและการจาหนวยทรพยากรตางๆ ขององคการ โดยสรปความหมาย

ของแผนกลยทธวาเปนแผนทมความสาคญมากเพราะอยในความรบผดชอบของผบรหารสงสด

เนองจากเปนแผนทเกยวกบการตดสนใจ เลอกใชทรพยากรของกจกรรมในระยะยาวและเกยวของกบ

การเลอกวตถประสงคในระยะยาว โดยตองอาศยกจการตางๆ ทจะจดขนเปนการเสรมใหกจการทไม

สามารถควบคมได ซงเปนแผนททาไดยากและอาจทาใหไมถกตอง เนองจากตองเกยวของกบเรองราวท

มขอบเขตกวางขวางและมผลกระทบตอความเปนไปของกจการ การวางแผนกลยทธนน จดสาคญอยท

องคการธรกจหรอกจการจะตองพยายามปรบตวใหสามารถเลอกวตถประสงคและกลยทธในการ

ดาเนนงานใหสอดคลองกบปจจยตางๆ ในสภาพแวดลอมภายนอกทไมสามารถควบคมได

สมาคมผบรหารโรงเรยนแหงประเทศไทย (2544) ไดใหความหมายของกลยทธไวดงน

1) กลยทธ หมายถง วธดาเนนงานทคาดวาจะนาไปสความสาเรจตามวตถประสงคขององคกร

2) กลยทธ หมายถง แผนของผบรหารระดบสง ทนาไปสผลลพธตางๆ ทสอดคลองกบภารกจและเปาหมายขององคกร

3) กลยทธ หมายถง ชดของทางเลอกระยะยาว เกยวกบเปาประสงคเชงปฏบตการและนโยบายรวมท งแผนปฏบตการของแผนงานของรฐบาล ซงองคกรรฐบาลกาหนดโดยคานงถงวตถประสงคของแผนงานทรฐบาลกาหนดไว และคานงถงสงแวดลอมทมอทธพลตอการดาเนนงานของแผนงาน

DPU

81

4) กลยทธ หมายถง ชดของเปาหมายและแผนการปฏบตงาน สาหรบแตละระดบขององคกรโดยเฉพาะ

5) กลยทธ หมายถง ชดของการปฏบต ททาใหองคกรบรรลวตถประสงค 6) กลยทธ หมายถง ตวปฏบตการ (Operator) ทออกแบบมาเพอเปลยนแปลงองคกร จาก

สถานภาพ (Position) ปจจบนไปสสภาพทพรรณนาไวตามประสงคภายใตขอจากดของความสามารถและศกยภาพ

7) กลยทธ หมายถง แนวทางในการเปรยบเทยบจดแขงขององคกรกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง เพอคดหาวธทดทสด ในการตอบสนองความเปลยนแปลงนน

สรปไดวา กลยทธ หมายถง แนวทางในการดาเนนงานขององคกรอยางเปนระบบในการ

แกปญหาสงทเปนจดออนและสนบสนนสงทเปนจดเดนเพอใหบรรลเปาหมายขององคกร

ปจจบนปจจยและเงอนไขตางๆ ทงภายในและภายนอกองคกรไดเขามามบทบาทตอการ

ดาเนนงานของหนวยงานตางๆ มากขนทกขณะในภาคธรกจพยายามทกวถทางในการไดมาซง

ความสามารถ และความไดเปรยบทางการแขงขนสวนในภาครฐตองพยายามปรบปรงการทางานและ

เพมประสทธภาพเพอตอบสนองตอผรบบรการและผมสวนเกยวของตามเปาหมายดาเนนงานใหไดมาก

ทสด ผบรหารองคกรในปจจบนตองหนมาทบทวนถง กลยทธ หรอวธการทใชในการดาเนนงานวาม

ประสทธภาพและความเหมาะสมตอสภาวการณทเกดขนเพยงใด ผบรหารขององคกรกจะตองเพมพน

ทกษะและความสามารถในการวเคราะหและตดสนใจทางดานกลยทธอนจะนาไปสการเพมขด

ความสามารถขององคกร ทาใหปจจบนแนวคดทางดานการจดการเชงกลยทธกาลงไดรบความนยม

อยางแพรหลาย (พส เดชะรนทร, 2005) สวนกรมสามญศกษา (2545) ไดกลาวถง ความสาคญของ

กลยทธวา กลยทธเปนกระบวนการเรยนร (learning process) กลยทธไมไดเปนกระบวนการปรบปรง

ตอเนองแตเปนกระบวนการเรยนรในการแสวงหา เพอทาทายความคด ความเชอ เพอเปลยนกระบวน

ทศนและสรางสรรควธการ นวตกรรมใหมๆ สอนาคต กลยทธทกระบวนการปฏบต (action process) กล

ยทธไมใชกระบวนการวางแผนปฏบตการในรปโครงการทเปนขนตอนตามลาดบตอเนองเปนเสนตรง

แตเปนกระบวนการปฏบตทเคลอนไหวยดหยนตอบสนองตอความเปลยนแปลงอยางสมดลยงยน กล

ยทธเปนกระบวนการเชงพฤตกรรม (behavior process) กระบวนการเชงพฤตกรรมทเรยกวา ภาวะผนา

ความเปดใจกวางยอมรบสงทาทายใหมๆ การรบฟง การมสวนรวม ซงทงหมดนเปนเรองพฤตกรรม

สวนบคคล กลยทธเปนกระบวนการตอเนองเปนองครวม (holistic ; continuous process) เปนการ

DPU

82

กาหนดกลยทธ และทาใหงายตอความเขาใจและการปฏบต ซงเปนการคนหากลยทธทเปนเอกภาพ

เหมาะกบสถานภาพขององครวมและสามารถแสดงความเชอมโยงสมพนธในกระบวนการดาเนนงาน

ของหนวยงานโดยรวม

2.4.1.2 กระบวนการบรหารจดการเชงกลยทธ

David (1977) ใหความหมายการบรหารเชงกลยทธวาเปนศาสตรและศลปในการกาหนด

กลยทธ (strategy formulation) การปฏบตตามกลยทธ (strategy implementation) และการประเมนผลกล

ยทธ (strategy evaluation)

Robbins and Coulter (อางถงใน วรช สงวนวงศวาน, 2547 ) ไดกลาวถงการจดการ

เชงกลยทธ (strategic management) คอการตดสนใจและการลงมอดาเนนการปฏบตของผบรหารซง

เปนกาหนดการดาเนนงานระยะยาวขององคกรทตองอาศยกระบวนการจดการทเปนพนฐานขององคกร

คอ การวางแผน การจดองคกร การนาไปปฏบตและการควบคม

Wright et al. (อางถงใน วฒนา วงศเกยรตรตน และคณะ, 2546) ไดนยาม การจดการ

เชงกลยทธวา เปนกระบวนการตอเนองเกยวกบ

1) การกาหนดภารกจและเปาประสงคขององคกรภายใตบรบทของสงแวดลอมภายนอก

องคกร

2) การกาหนดกลวธทเหมาะสม

3) การปฏบตงานตามกลวธทกาหนดไว

4) การใชอานาจหนาทในการควบคมกลยทธเพอทาใหมนใจวา กลวธทนามาใชสามารถ

นาไปสความสาเรจตามเปาประสงคทกาหนดไว

Certo and Peter (1991) และประสงค มใจซอ (2542) ใหความหมายวาการจดการกล

ยทธเปนกระบวนการทางานอยางตอเนอง ทมจดมงหมายเพอใหองคการสามารถเขากบสงแวดลอม

ไดอยางเหมาะสม และไดเสนอขนตอนการจดการกลยทธไว 5 ขนคอ

1) การวเคราะหสภาพแวดลอม (Environmental Analysis)

2) การสรางทศทางขององคการ (Establishing Organization Direction) หรอกาหนด

แนวรก (Thrust) ขององคการ

3) การกาหนดกลยทธ (Strategic Formulation)

DPU

83

4) การใชกลยทธในองคการ (Implementing Organizational Strategy)

5) การควบคมกลยทธ (Strategic Control)

สรปวากระบวนการจดการเชงกลยทธ หมายถง กระบวนการในการวเคราะห

สภาพแวดลอม การกาหนดกลยทธ การนากลยทธไปใช และการควบคมกลยทธ

2.4.1.3 กระบวนการวางแผนกลยทธ (Strategic Planning Process)

นกวชาการท งชาวไทยและตางประเทศ ไดกาหนดตวแบบหรอขนตอนกระบวนการ

วางแผนกลยทธ ไวดงน

สมชาย ภคภาสนววฒน (2544) กลาวถง การวางแผนกลยทธ ไววา ความจรงแลวการ

วางแผนกลยทธ (strategic planning) อาจถอเปนสวนหนงของการบรหารเชงกลยทธ (strategic

management) ซงขนตอนในการบรหารเชงกลยทธประกอบดวยการวเคราะหเชงกลยทธ (strategic

analysis) ประกอบ ดวย

1. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน

2. ทางเลอกกลยทธ (strategic choice) ประกอบดวย การสรางทางเลอก การประเมน

ทางเลอก การกาหนดทางเลอกทแนนอน

3. การนากลยทธไปปฏบต (strategic implementation) การวางแผนการใชทรพยากร การจด

โครงสรางองคกรทเหมาะสม

สวน John M. Bryson (1995) ไดกาหนดตวแบบของการวางแผนกลยทธทเหมาะสาหรบ

หนวยงานในภาครฐ ซงประกอบดวย 10 ขนตอน คอ

1. กาหนดขอตกลงหรอแนวคดเบองตนในกระบวนการวางแผนกลยทธ (initiate and

agree upon a strategic planning process)

2. การระบถงอานาจหนาทขององคกร (identity organizational mandates)

3. ทาความกระจางในภารกจและคานยมขององคกร (clarifying organizational mission and

values)

4. การประเมนสภาพแวดลอม ภายนอกและภายใน (assessing the organization’s external

and internal environments)

DPU

84

5. การระบประเดนทจะนาไปสการวางกลยทธ (identifying the facing the strategic issue

organization)

6. การกาหนดกลยทธ (formulating strategies and plans to manage the issues)

7. ทบทวนและอนมตกลยทธและแผน (reviewing and adapting the strategies and plan)

8. การกาหนดวสยทศนขององคกร (establishing and effective organizational vision)

9. การนาแผนไปปฏบต (developing an effective implementation process)

10. การประเมนผล (reassessing strategies and the strategic planning process)

สรป การวางแผนกลยทธ มความหมายทานองเดยวกนกบการจดการเชงกลยทธ เปน

กระบวนการเกยวกบการวเคราะหสภาพแวดลอม การเลอกกลยทธ การนากลยทธไปใชและมการ

ประเมนกลยทธดวย

2.4.2 เทคนคและวธการสรางทางเลอกในการกาหนดกลยทธ

วชต ออน (2549) ไดกลาววา กลยทธมการกาหนดใชใน 3 ระดบ ไดแกระดบบรษท

ระดบหนวยปฎบต และระดบผปฎบต ซง เทคนคและวธการสรางทางเลอกจะมความแตกตางกน

แตทง 3 ระดบ (corporate, business and functional levels) จะพจารณาจากปจจยทสาคญ พอสรป

ไดดงน

1) สภาพแวดลอมภายนอก (external environment)

2) สภาพแวดลอมภายใน (internal environment)

3) การวเคราะหคแขง (competitor analysis)

โดยทง 3 ปจจยจะนามาใชในการพจารณาวา องคกรมจดออน จดแขง โอกาส อปสรรค

และคแขงขนขององคการเปนอยางไร และปจจยใดทธรกจควรมการปรบปรงเพอหาหนทางทจะ

ประสบความสาเรจในการดาเนนธรกจ (Richard, 1979) ดงนนในการเอาเทคนคตางๆมาใช ผ

วเคราะหจะตองทาการแยกหรอจาแนกเสยกอนวา จดแขง จดออน โอกาส อปสรรคและคแขงขนใน

แตละระดบเปนอยางไร โดยการวดระดบจะขนอยกบผวเคราะหในการกาหนดระดบความมากนอย

การวเคราะหสภาพแวดลอมมทงภายในและภายนอก การวเคราะหภายในทาใหทราบ

ถงทรพยากรและความสามารถขององคกรทเปนจดแขงหรอจดออน การวเคราะหภายนอกทาให

ทราบถงสภาวะแวดลอมมลกษณะและการเปลยนแปลงลกษณะใดทกอใหเกดโอกาสและอปสรรค

DPU

85

ตอองคกรไดอยางไรบาง ผลทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอม ประกอบดวย จดแขง จดออน

โอกาส และอปสรรค การวเคราะหสภาพแวดลอมเรยกวาการวเคราะหสวอต ( SWOT Analysis )

ประกอบดวย

1. จดแขง (S:Organizational Strengths) เปนความสามารถทตองใชเพอบรรลเปาหมาย

2. จดออน (W: Organizational Weaknesses) เปนลกษณะทตองแกไข

3. โอกาส (O : Environmental Opportunities) เปนสถานการณซงมศกยภาพ เปนขอ

ไดเปรยบซงชวยใหองคการบรรลเปาหมาย

4. อปสรรคหรอขอจากด (T: Environmental Threats) เปนปญหาวกฤตททาใหองคการ

ไมบรรลเปาหมาย

การนาเทคนคตางๆ มาใชในการกาหนดกลยทธทกระดบ สามารถพจารณาเปนขนตอน

ได 2 ขนตอน (ทกระดบใช 2 ขนตอนเหมอนกนแตเทคนคในการใชตางกน) คอ

ขนตอนท 1 พจารณาปจจยเพอนาไปใชในการเปรยบเทยบ ซงปจจยทนามาใชในการ

เปรยบเทยบไดแก

ปจจยสภาพแวดลอมภายนอก (พจารณา โอกาส และอปสรรค/ขอจากด)

ปจจยสภาพแวดลอมภายใน (พจารณาจดแขงและจดออน)

ปจจยแวดลอมของคแขงขน (พจารณาจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค/ขอจากด

เพอ สรางขอไดเปรยบในการแขงขน)

ขนตอนท 2 จบคปจจยเนอหาไปใชเปนทางเลอกในการกาหนดกลยทธ โดยให

เปรยบเทยบ แตละปจจยวาระดบความแรงในแตละปจจยเปนชวงใด เชน

จบคปจจยสภาพแวดลอมภายนอก พจารณาโอกาสและอปสรรค /ขอจากดใหสรปวา

จากการวเคราะหของเรากรณนเปนโอกาสหรออปสรรค/ขอจากด

จบคปจจยสภาพแวดลอมภายใน พจารณาจดแขงและจดออน ใหสรปวา จากการ

วเคราะหของเรากรณน เปนจดแขงหรอจดออน

สาหรบเทคนคและวธการในการกาหนดกลยทธระดบองคการ จะตองพจารณาเทคนค

ตางๆอยางเหมาะสมกบขอมลตางๆ ทมอยขององคกร หลงจากทไดวเคราะหลกษณะโดยทวไป

DPU

86

และไดผานกระบวนการในการแยกสถานการณทงภายนอกและภายใน ในรปของ SWOT Analysis

แลว ผวเคราะหอาจนาเทคนคตางๆ มาใชประกอบการตดสนใจเลอกกลยทธ ไดดงน

1) แมททรกซทาวซ ( TOWS MATRIX )

2) แมททรกซประเมนกลยทธและตาแหนง( the strategic position and action

evaluation matrix ) หรอ SPACE MATRIX

3) แมททรกซกลมทปรกษาบอสตน ( BCG MATRIX )

ในบรรดาแมททรกซดงกลาวน แมททรกซทาวส (TOWS MATRIX) สามารถ

นามาใชในการสรางทางเลอกในการกาหนดกลยทธทกวางและคอนขางงายตอการเขาใจมากทสด

( สธรา อะทะวงษา, 2551)ซงมรายละเอยดดงน

TOWS MATRIX เปนกรอบแนวคดสาหรบการวเคราะหสถานการณ เพอกาหนดกล

ยทธใหสอดคลองกบ จดแขง จดออน ขององคการ โอกาส และอปสรรค/ขอจากดของสงแวดลอม

ภายนอก แสดงรายละเอยดไดดงน (Weihrich and Koontz, 1993)

ตารางท 2.8 TOWS MATRIX สาหรบการกาหนดกลยทธ

ปจจยภายใน (Internal factors)

ปจจยภายนอก (External factors)

จดแขงภายใน

[Internal strengths (S)]

จดออนภายใน

[Internal weaknesses (W)]

โอกาสจากภายนอก [External Opportunities (O)]

กลยทธ SO : มาก – มาก (SO strategy : maxi-maxi)

รกไปขางหนา

กลยทธ WO : นอย – มาก (WO strategy : mini-maxi)

พฒนาภายใน อปสรรค/ขอจากดจากภายนอก [External threats (T)]

กลยทธ ST : มาก – นอย (ST strategy : maxi-mini)

สรางพนธมตร

กลยทธ WT : นอย – นอย (WT strategy : mini-mini)

ปรบเปลยนภายใน

ทมา: Weihrich and Koontz (1993, p.175)

DPU

87

TOWS MATRIX ชวยใหผบรหารพฒนากลยทธทางเลอก 4 ประเภท คอ SO (Strengths

- Opportunities) WO (Weakness – Opportunities) ST (Strengths – Threats) และ WT (Weakness –

Threats) การจบคปจจยภายนอกและปจจยภายในเปนสงทยากทสดของการทาทาวซแมทรกซ

(TOWS MATRIX) เพราะตองใชการตดสนใจทด (David, 2005; Weihrich & Koontz, 1993)

รายละเอยดมดงน

1) กลยทธ SO (SO strategy) เปนสถานการณทองคการตองการสงสด โดยองคการใช

จดแขงและขอไดเปรยบจากโอกาส โดยทวไปเปาหมายขององคการจะเปลยนจากตาแหนงอนของ

แมทรกซน ถามจดออนพยายามแกไขปญหา เพอเปลยนใหเปนจดแขงถาเผชญอปสรรคตอง

พยายามเปลยนใหเปนโอกาส

2) กลยทธ WO (WO strategy) พยายามทจะใหเกดจดออนตาสด และโอกาสสงสด

ดงนน องคการทมจดออนในบางกรณอาจจะพฒนาองคการหรอตองการความสามารถเฉพาะอยาง

(เทคโนโลยหรอบคคลทมทกษะ) จากภายนอก มทางเลอกทเปนไปไดเพอสรางขอไดเปรยบของ

โอกาสจากสภาพแวดลอม

3) กลยทธ ST (ST strategy) คอเกณฑจดแขงขององคการทเกยวของกบอปสรรคจาก

สภาพแวดลอม เปาหมาย คอ ทาใหเกดจดแขงสงสดและมอปสรรคตาสด ดงนน องคการอาจใชจด

แขงดานเทคโนโลย การเงน การจดการ หรอการตลาดเพอจดการอปสรรคอนจะเกดจากคแขงขน

4) กลยทธ WT (WT strategy) อยในมมขวาตอนลาง มเปาหมายทสรางใหเกดจดแขง

และอปสรรคตาสด ซงตองการใหองคการใชรปแบบการรวมลงทน (Joint Venture) การตดตอน

(Retrench) เลกผลตภณฑทไมมกาไร (Liquidate)

แนวคดการวเคราะห TOWS MATRIX ของ Weihrich and Koontz สอดคลองกบ

Bruce and Zakon ซงไดกาหนดขนตอนในการสรางกลยทธ ไว 2 ขนตอน คอ

1) พจารณาปจจยตางๆจากการวเคราะหสภาพแวดลอม

2) เปรยบเทยบปจจยและจบคปจจยตางๆ

โดยมรายละเอยดตามขนตอนตอไปน

DPU

88

ขนตอนท 1 พจารณาปจจยเพอนาไปใชในการเปรยบเทยบ ไดแก

1) ปจจยภายใน ( จดแขง – จดออน )

2) ปจจยภายนอก ( โอกาส – อปสรรค )

ขนตอนท 2 การใช TOWS MATRIX สามารถประเมนทางเลอกไดจากการ

เปรยบเทยบและจบคปจจยดงแสดงในตารางท 2.9 ดงน ( Bruce and Zakon,1980)

ตารางท 2.9 แมททรกซทาวซ เพอใชในการเปรยบเทยบและจบคปจจยภายในและปจจย

ภายนอก

ปจจยภายใน

ปจจยภายนอก

จดแขง (S) จดออน (W)

โอกาส (O) กลยทธ SO กลยทธ WO

อปสรรค (T) กลยทธ ST กลยทธ WT

กาหนดให S = จดแขง (Strengths) W = จดออน (Weakness)

O = โอกาส (Opportunity) T = อปสรรค (Threats)

DPU

89

O มาก

ภาพท 2. 5 การกาหนดประเภทกลยทธแตละคของ TOWS MATRIX

ทมา: กลยทธทางเลอกของ TOWS MATRIX Bruce and Zakon (1980 อางถงใน สธรา

อะทะวงษา, 2551)

กลยทธทางเลอกของ TOWS MATRIX มหลกเกณฑในการวเคราะห ดงน

1) เลกราหาแผนใหม ( retrenchment ) เปนทางเลอกกลยทธ WT ( WT Strategy ) เปน

กลยทธทองคการตองใชเพอการดาเนนงานเมอองคการมปญหาภายใน และปญหาทเกดขนจาก

ภายนอกองคการแตมผลกระทบตอการดาเนนงานขององคการ การดาเนนกลยทธ WT สามารถ

จาแนกได เชน การรวมลงทน ( joint venture )

การลดคาใชจาย ( retrench )

การเลกการผลต ( liquidate ) เปนตน

2) ตงรบปรบตว( turnaround ) เปนทางเลอกกลยทธ WO ( WO strategy ) เปนกลยทธ

ทองคการตองใชเพอการดาเนนงานขององคการทมปญหาเนองจากปญหาภายในแตหาโอกาสและ

SO Strategy

4. เรงรกบกเรว

(Aqressive)

WO Strategy

2. ตงรบปรบตว

(Turnaround)

ST Strategy

3. รงรอขอจงหวะ

(Defensive)

WT Strategy

1. เลกราหาแผนใหม

(Retrenchment)

W มาก DPU

90

ลทางในการดาเนนงานพฒนาระบบโครงสรางภายในใหดขน เพอสรางโอกาสและขอไดเปรยบจาก

สภาวะภายนอกทเอออานวยในการดาเนนงานขององคการ

3) รงรอขอจงหวะ defensive /diversity เปนทางเลอกกลยทธ ST (ST strategy) เปน

กลยทธทองคการตองใชเมอการดาเนนงานขององคการมปญหาจากสภาพแวดลอมภายนอก แต

โครงสรางภายในขององคการมความสามารถในการดาเนนงาน ดงนนกลยทธ ST จงเปนกลยทธท

ใชจดแขงขององคการเอาชนะหรอหลกเลยงอปสรรคทเกดขนจากสภาพแวดลอมภายนอก

4) เรงรกบกเรว (aggressive) เปนทางเลอกกลยทธ SO (SO strategy) เปนกลยทธท

องคการตองการจะเปน เปนสถานการณทดทสด กลยทธนองคการมจดแขงภายใน และองคการเอา

จดแขงภายในมาสรางโอกาสในการดาเนนงาน

สรปกระบวนการกาหนดกลยทธในการดาเนนงานสความเปนเลศในระดบองคการ ม

เทคนคทใชประกอบการกาหนดกลยทธในลกษณะ MATRIX เปน 3 แบบ แต TOWS MATRIX

สามารถนามาใชในการสรางทางเลอกในการกาหนดกลยทธทกวางและคอนขางงายตอการเขาใจ

มากทสด (สธรา อะทะวงษา, 2551) เพราะเปนการพจารณาจากการทนาเอาผลจากการวเคราะห

SWOT ทไดทาการวเคราะหไวแลวมาใชประกอบการตดสนใจในการกาหนดกลยทธ ผวจยจงใช

แมททรกซทาวซ (TOWS MATRIX) ดงกลาว ในการวจยครงน และกาหนด กลยทธออกเปน 4

ประเภทดงตอน

1) เรงรดพฒนา สาหรบกลยทธทไดจากจดแขงและโอกาส (SO strategy)

2) รอหาโอกาส สาหรบกลยทธทไดจากจดแขงและอปสรรค (ST strategy)

3) ปรบปรงองคการ สาหรบกลยทธทไดจากจดออนและโอกาส (WO strategy)

4) ทบทวนบทบาท สาหรบกลยทธทไดจากจดออนและอปสรรค (WT Strategy)

DPU

91

การทดสอบกลยทธ 1. ทดสอบโดยผทรงคณวฒ ตามท Eisner (1976) กลาวไวดงตอไปน 1.1 การประเมนโดยผทรงคณวฒ จะเนนการวเคราะหวจารณอยางลกซงในประเดน

ทถกนามาพจารณา ขนอยกบวจารณญาณของผทรงคณวฒ เพอใหไดขอสรปเกยวกบคณภาพ ประสทธภาพและความเหมาะสมของสงทจะทาการประเมน

1.2 การประเมนทเปนความเฉพาะทางในเรองทจะประเมนเนองจากเปนการวดคณคา ทไมอาจวดดวยเครองมอใดๆ จะตองใชความรความสามารถของผประเมนอยางแทจรง

1.3 การใชผทรงคณวฒเปนเครองมอในการประเมนจะตองเชอถอวาผทรงคณวฒนน มความเทยงตรงและมเหตผลทด

1.4 การใชผทรงคณวฒ จะตองยอมรบในความยดหยนของกระบวนการทางานของผทรงคณวฒ รวมทงการกาหนดประเดนสาคญ ทจะนามาพจารณา การบงชขอมลทตองการ การเกบรวบรวมขอมล การประมวลผล การวนจฉยขอมล ตรงตามการนาเสนอ

2. ทดสอบดวยการประเมน ตามท Madaus, Scriben and Stufflebeam (1983) ไดเสนอการนาเสนอมาตรฐานการตรวจสอบรปแบบเอาไวดงตอไปน

2.1 มาตรฐานความเปนไปได (Feasibility Standards) เปนการประเมนการเปนไปไดในการนาไปปฏบตจรง

2.2 มาตรฐานดานความเปนประโยชน (Utility Standards) เปนการประเมนการสนองตอบตอความตองการของผใชรปแบบ

2.3 มาตรฐานดานความเหมาะสม (Propriety Standards) เปนการประเมนความเหมาะสมทงในดานกฎหมายและศลธรรมจรรยา

2.4 มาตรฐานดานความถกตองครอบคลม (Accuracy Standards) เปนการประเมนความนาเชอถอ และไดสาระครอบคลมครบถวนตามกรอบตองการแทจรง

สรปการทดสอบกลยทธสามารถทดสอบได โดยผทรงคณวฒ ตามวธการของ Eisner (1976) หรอทดสอบดวยการประเมน ตามวธการของ Madaus, Scriben and Stufflebeam (1983) โดยทดสอบดานความเปนไปได (Feasibility Standards) ดานความเปนประโยชน (Utility Standards) ดานความเหมาะสม (Propriety Standards) และดานความถกตองครอบคลม (Accuracy Standards) ซงในการวจยครงนผวจยทดสอบตามวธการของ Madaus, Scriben, and Stufflebeam (1983)

DPU

92

2.4.3 ความสาคญและกลยทธของการจดการศกษาปฐมวย การจดการศกษาปฐมวยมความสาคญเปนอยางยง เพราะคณภาพของคนเปนเชนไร อย

ทการพฒนามนษยตงแตแรก ในกลยทธการพฒนาเดกปฐมวยของไทย พ.ศ.2550 – 2559 ไดใหความสาคญดงน (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2550 )

ประการท 1 การพฒนามนษยอยางมประสทธภาพจาเปนตองเรมตงแตปฏสนธ โดยเฉพาะในชวงปฐมวยซงเปนรากฐานของการพฒนาทงปวง ซงเปนการพฒนาคณภาพมนษยทย งยนและปองกนปญหาสงคมในระยะยาว โดยเนนใหครอบครวเปนแกนหลกในการพฒนาเดก และใหชมชนและสงคมเปนฐานทมสวนรวมอยางแทจรงในการพฒนาเลยงดเดกทกขนตอน

ประการท 2 แนวคดเชงทฤษฏและผลการวจยดานพฒนาการเดกไดแสดงวาปจจยแวดลอมและการเลยงดทเหมาะสมสามารถปรบเปลยนลกษณะการพฒนาและเพมประสทธภาพการทางานของสมองมนษยได ชวงเวลาทสาคญและจาเปนทสดในการพฒนาสมอง

ประการท 3 องคความรและแนวคดสมยใหมเรองการพฒนาสมอง ในทศวรรษทผานมามการใชศาสตรตางๆ ไปวเคราะหสมอง ถายภาพสมองเพอศกษาพฒนาการแตละขนตอนความรใหม พบวา โอกาสแหงการเรยนรและอตราการเรยนรสงสดอยในชวงวยเดก การเตบโตและพฒนาการของสมองเปนรากฐานของการเรยนรและเรมตงแตทารกอยในครรภในชวง 3-6 เดอนในครรภมการสรางเซลลสมองสงสด การเตบโตของสมองสงสดในชวง 0-6 ป เปนการเตบโตทางปรมาณ ทาใหสมองของเดกมขนาด 90 – 95 % สมองไมไดหยดเตบโตเมออาย 6 ป แตสมองเตบโตจนถงอาย 20-25 ป การศกษาเรองการเรยนรของสมอง เชน การทางานของสมองซกซายและขวาไมแยกสวนกน แตจะทางานในลกษณะรวมกนทงสมองซกซายและขวา จากองคความรนนาไปสการออกแบบการเรยนรสมยใหม ใหเขากบพฒนาการของสมอง

ประการท 4 การพฒนาคณลกษณะตามชวงวย การพฒนาคณลกษณะของเดกในวย 3-5 ป ควรไดรบการพฒนาใหมความรถกผด การเรยนรความถกผด พอแมตองสอนเรองการยอมรบผด ไมหยบของผอน ไมทารายผอน เดกตองรจกการถกลงโทษ โดยผลของการกระทาผด การควบคมอารมณ เดกวยนอยากไดอะไรกตองเอาใหไดดงใจ ถาไมไดกจะแสดงออกอยางรนแรง พอแมตองใจแขงไมยอมใหตามทลกแสดงอาการเรยกรอง สอนใหเดกเรยนรในการควบคมตนเอง ควบคมความโกรธ ควบคมความอยาก รจกรอคอย พอแมบางคนรสกผดทไมมเวลาใหลก จงชดเชยดวยการซอของเลนให เมอลกขออะไรกใหโดยไมคานงถงความเหมาะสม ทาใหเดก มปญหาในการควบคมความอยาก

DPU

93

ประเดนท 5 การพฒนาเดกปฐมวยตองถอเปนการลงทนทคมคา การวจยไดแสดงวาการลงทนเพอพฒนาเดกตงแตชวงชวตวยเยาว เปนการลงทนทนอยกวาคาใชจายในการตามแกปญหาของสงคมทเกดขน เพราะความไมมคณภาพของประชากรในสงคม

สานกงานคณะกรรการการศกษาขนพนฐานไดกาหนดกลยทธไวดงตอไปน (แผน

ยทธศาสตรการจดการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2553-2556)

1. เดกมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

2. เดกมจตสานกในการอนรกษและพฒนาสงแวดลอม

3. เดกสามารถทางานจนสาเรจ ทางานรวมกบผอนได และมความรสก ทดตออาชพ

สจรต

4. เดกสามารถคดรวบยอด คดแกปญหา และคดรเรมสรางสรรค

5. เดกมความรและทกษะเบองตน

6. เดกมความสนใจใฝร รกการอาน และพฒนาตนเอง

7. เดกมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด

8. เดกมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และการเคลอนไหว

เมองพทยา (2554) ซงเปนองคกรปกครองสวนทองถน ไดเสนอกลยทธการจดการศกษาปฐมวย ไวดงน (http//info.pattaya.go.th/education)

พฒนาเดกปฐมวยใหมความพรอมกอนเขารบการศกษาขนพนฐาน โดยมแนวทาง 1) จดการศกษาปฐมวยในโรงเรยน หรอศนยการเรยน 2) สงเสรมบคคลในครอบครว สถานประกอบการ ในการอบรมเลยงดบตร หรอบคคล

ทอยในการดแลใหไดรบการพฒนาเพอเตรยมความพรอมของเดกปฐมวย ว ท ย า เ ช ย ง ก ล ( 2551) ไ ด เ ส น อ ก ล ย ท ธ ก า ร ศ ก ษ า ป ฐ ม ว ย ไ ว ด ง น

(http://witayakornclub.wordpress.com/2009/03/02 ) กลยทธท 1 เตรยมความพรอมใหเดกปฐมวย (อาย 3-5 ป) ทกคนไดรบการพฒนาตาม

วยอยางเหมาะสม โดยมมาตรการ 1) เดกปฐมวยทกคนไดรบการเตรยมความพรอมอยางนอย 1 ปกอนเขา ป 1 2) ทกหนวยงานทเกยวของ ท งภาครฐและเอกชน องคกรชมชน รวมกนสงเสรม

สนบสนนการจดบรการเตรยมความพรอมทมคณภาพใหแกเดกทกคน เพอปพนฐานความรกอนเขาเรยนในระดบพนฐาน

DPU

94

3) จดการศกษาใหสอดคลองกบพฒนาการทางสมองของเดก (Brain–based Learning)และรณรงคใหความรแกพอแม ผปกครองใหเขาใจเรองพฒนาการทางสมอง

กลยทธท 2 ใหความรพอแม ผปกครอง ผเลยงดเดกและคร ในการพฒนาเดกตามหลกจตวทยา และพฒนาการของเดกทถกตองเหมาะสมตามวย โดยมมาตรการ จดบรการเสรมความรความเขาใจใหพอแม ผปกครอง ผเลยงดเดกและคร ใหมความรความเขาใจจตวทยาเดกปฐมวยและวธการอบรมเลยงดเดกทกคนในสภาวะตางๆกนอยางถกตอง เหมาะสมตามวย โดยผานสอตางๆและการฝกอบรม

สรปไดวา การศกษาปฐมวยมความสาคญตอการพฒนาคนเพราะเปนขนตนของการใหการศกษาเพอพฒนาใหครบทงดานรางกาย อารมณ สงคม และจตใจครบทง 4 ดาน และเปนวยทเดกมสมองเตบโตสงสด การจดการศกษาระดบปฐมวยจงมความสาคญจะตองมวธการหรอกลยทธทเหมาะสมเปนการเฉพาะสาหรบวยนโดยตรง

2.5 งานวจยทเกยวของ

2.5.1 งานวจยในประเทศ

1) ดานกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ ไดมผศกษาวจยไวดงน

อโนทย แทนสวสด (2553) ไดศกษาเรองการพฒนายทธศาสตรการบรหารจดการเพอ

ความเปนเลศของคณะครศาสตร/ศกษาศาสตร โดยศกษากบกลมตวอยางเปนคณบด และผทรงคณวฒ

ดานครศาสตร ใชเครองมอเปน แบบการวเคราะหเนอหา แบบสมภาษณ แบบสอบถาม และตารางการ

วเคราะหสภาพแวดลอม (SWOT Analysis) โดยใชเทคนค TOWS MATR IX วเคราะหขอมลโดยการ

วเคราะหสาระ (Content Analysis) วเคราะหสภาพแวดลอม (SWOT Analysis) และใชเทคนค TOWS

MATRIX ในการกาหนดทศทางของยทธศาสตร และจด Focus Group ผลการศกษา พบวา ใน

กระบวนการสรางยทธศาสตรการบรหารจดการเพอความเปนเลศของคณะครศาสตร/ศกษาศาสตร จะม

การกาหนดวสยทศน คอคณะครศาสตร/ศกษาศาสตร เปนแหลงพลงสตปญญา นาหนาคณธรรม ผนา

การวจย พนธกจประกอบดวย 1) ผลตบณฑตทมศกยภาพใหเปนผทมปญญาและคณธรรม 2) สราง

นวตกรรมการศกษาทสรางสรรคและใหบรการวชาการแกสงคม 3) พฒนาเครอขายทงดานการผล

บณฑต การวจย การบรการวชาการและทานบารงศลปวฒนธรรม 4) สงเสรมการบรหารงานโดยใช

หลกการกระจายอานาจตามสายการบงคบบญชาและการมสวนรวมของประชาชนเพอการบรหารจดการ

ทมประสทธภาพ วตถประสงคหลก ประกอบดวย 1) การผลตบคลากรทางการศกษาทมคณภาพ

DPU

95

2) พฒนางานวจยและใหบรการวชาการอยางเตมศกยภาพ 3) การสรางเครอขายความรวมมอทางวชาการ

กบสถาบนอน 4) การเปนแหลงคนควาและอางองทางการศกษา 5) การบรหารจดการทเปนเลศ 6) ม

ระบบการประเมนทเทยงตรง สวนยทธศาสตรประกอบดวย 1) ยทธศาสตรการผลตบณฑตเชงรก 2)

ยทธศาสตรการสรางเครอขาย 3)ยทธศาสตรการพฒนาผลงานทมคณภาพสง 4) ยทธศาสตรการพฒนา

ปญญาของแผนดน 5) ยทธศาสตรการบรหารแบบมสวนรวมและโปรงใส และ 6) ยทธศาสตรการ

ประเมนองคกร

สมชาต พนาเกษม (2552) ไดศกษาการพฒนากลยทธการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนเอกชน โดยม วตถประสงคเพอศกษาสภาพปจจบนและปญหาการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนเอกชนและพฒนากยทธการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนเอกชน พบวา กลยทธหลกของการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนเอกชน ประกอบดวย 8 กลยทธ ไดแก

1. กลยทธดานการบรหารทรพยากรบคคล มการกาหนดวธการ แนวทางในการสรรหา คดเลอก พฒนาและประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร รวมทงการสรางแรงจงใจ และความเปนอยทดของบคลากร การสรางการมสวนรวมและการกระจายอานาจในการตดสนใจ

2. กลยทธดานการบรหารงานวชาการ จดกจกรรมพฒนาผเรยนใหเปนคนด มคณธรรม จรยธรรม รบผดชอบตอสงคม มการสงเสรมและพฒนาศกยภาพของผสอนในดานวชาการ มการจดการเรยนการสอนดานคณธรรมและจรยธรรมอยางตอเนอง มการวดและประเมนผลการเรยนการสอนอยางเปนระบบ มการสรางสภาพแวดลอม บรรยากาศ และนนทนาการทสงเสรมใหเกดการเรยนรทมประสทธภาพและเหมาะสม มการนเทศ ตดตาม และประเมนผลอยางเปนระบบ มการจดกระบวนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญและสงเสรมศกยภาพนกเรยนเปนรายบคคล มระบบการควบคมคณภาพภายใน รวมทงมการพฒนาสอและเทคโนโลยการเรยนร

3. กลยทธดานการบรหารงานทวไป โรงเรยนมแนวทางในการดแลและบรหารอาคารสถานทอยางเปนระบบ มการสรางความสมพนธกบผปกครองและชมชน มการนาเทคโนโลยเขามาใชในการบรหารจดการ มการจดการดานประชาสมพนธรวมทงมการบรหารการเงนอยางเปนระบบ โปรงใส และตรวจสอบได

4. กลยทธดานภาวะผนาของผบรหารสถานศกษา ผบรหารระดบสงของสถานศกษา มวธการ แนวทาง ในการดาเนนงานเกยวกบการกาหนดทศทางการพฒนาโรงเรยน มการสอสารทศทางการพฒนาไปยงบคลากรในองคกร มการกระจายอานาจและสงเสรมการมสวนรวมของบคลากรภายในองคกร มการพฒนาภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษา มการ

DPU

96

ทบทวนนโยบายและตดตามผลการดาเนนงานของโรงเรยน มความสามารถในการจงใจบคลากรใหทมเทกบการทางานใหโรงเรยนอยางสงสดเตมศกยภาพ ในขณะเดยวกบผบรหารสถานศกษามสวนชวยเหลอ สนบสนนกจกรรมของสงคม ชมชน และมความรบผดชอบตอสงคม สามารถจงใจชมชนใหเขามามสวนรวมในการสนบสนนการจดการศกษา

5. กลยทธดานการจดโครงสรางองคการ มวธการแนวทางในการจดโครงสรางองคการใหเหมาะสมกบบรบทและสถานการณ มความคลองตวและสนบสนนการจดการศกษาอยางมประสทธภาพและประสทธผล โครงสรางองคการมลกษณะแนวราบซงสะดวกตอการสอสารภายในและการประสานงาน

6. กลยทธดานการวางแผน มวธการ แนวทางในการจดทาแผนกลยทธและแผนปฏบตการของโรงเรยน และสงเสรมใหบคลากรมสวนรวมในการจดทาแผนกลยทธ มการประชาสมพนธแผนกลยทธใหทราบโดยทวกน มการตรวจสอบการปฏบตงานตามแผนกลยทธ มการควบคมตดตาม และทบทวนกลยทธ

7. กลยทธดานการมงเนนนกเรยน ผปกครอง และผเกยวของ มวธการ แนวทางในการสรางและจดการความสมพนธกบนกเรยน ผปกครอง และผเกยวของ มการสรางกลไกเพอใหนกเรยน ผปกครอง และผเกยวของ เกดความรก ความผกพนโรงเรยน และมสวนรวมในการพฒนาอางตอเนอง มการประเมนความพงพอใจและจดเกบขอมลเกยวกบความตองการและความคาดหวงของนกเรยน ผปกครอง และผเกยวของ

8. กลยทธดานการจดการเทคโนโลยสารสนเทศและความร มวธการ แนวทางในการจดความรของโรงเรยนอยางเปนระบบ มการจดการสารสนเทศและใชขอมลเพอสนบสนนการตดสนใจ มระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการจดการเรยนการสอน การพฒนาคณภาพการศกษา และการศกษาคนควาดวยตนเองอยางพอเพยง มการวเคราะหผลการดาเนนงานดวยเทคโนโลยสารสนเทศ รวมไปถงการเผยแพรสารสนเทศแกสาธารณชน

วชราพร อจฉรยโกศล (2549) ไดศกษาแนวทางการจดการศกษาในโรงเรยนปฏบตการดเลศ โดยมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางการจดการศกษาทพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะพงประสงคในยคเศรษฐกจฐานความร 12 ลกษณะ โดยการศกษาวจยจากโรงเรยนพหกรณศกษาทมการปฏบตดเลศ (best practices) ทงในประเทศไทยและประเทศสาธารณรฐประชาชนจน จานวน 29 โรงเรยน ผลการวจย พบวา การจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะพงประสงค “4ร” หรอ “12 ลกษณะ” ในโรงเรยนปฏบตดเลศ ผลการวจยสรปเปนสาระสาคญได ดงน

(1) หลกสตร โดยภาพรวม ลกษณะเดนของหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนปฏบตดเลศนอกจากเพอการพฒนาคณลกษณะเฉพาะทตรงกบคณลกษณะพงประสงค สาหรบสงคม

DPU

97

เศรษฐกจฐานความร “4ร” หรอ “12 ลกษณะ” แลว หลกสตรสถานศกษามลกษณะ 1) เนนการพฒนานกเรยนทงตวบคคล (Whole child development) 2) มความยดหยนและหลากหลายสงเพอสนองความตองการและความสนใจของนกเรยน คร ผบรหารโรงเรยนและผปกครอง 3) สนองความแตกตางรายบคคลของนกเรยนโดยจดหลกสตร 4 ลกษณะคอ หลกสตรสาหรบนกเรยนทกคน หลกสตรลดเวลาเรยน หลกสตรเพมพนประสบการณ และหลกสตรขยายประสบการณ ซงสามหลกสตรทายเปนหลกสตรสาหรบนกเรยนทมความสามารถพเศษเฉพาะดาน 4) เนนการคด ซงหมายรวมถง การคดวเคราะห การคดแกปญหา การคดสรางสรรค และการคดวพากษวจารณ โดยจดเปนรายวชาเฉพาะ เชน Future Problem Solving หรอจดแทรกอยในรายวชาตางๆ 5) เนนการประยกตใชความร ซงอาจเปนรายวชาเฉพาะ เชน วชาการออกแบบ หรอจดแทรกอยในรายวชาตางๆ 6) การวจย โรงเรยนปฏบตดเลศสวนใหญ ใหนกเรยนทาการศกษาวจยเปนกลม อาจเปนหวขอเรองทนกเรยนสนใจ หรอเปนเรองทเกยวของกบชมชน ทงนเกดจากการต งคาถามของนกเรยนเอง 7) โครงงาน อาจเปนโครงงานบรณาการหรอไมบรณาการกได เปนการฝกใหนกเรยนไดทางานเปนกลม

(2) การเรยนการสอน ครโรงเรยนปฏบตดเลศใชวธการเรยนการสอนทหลากหลายทงตามลกษณะรายวชาและลกษณะผเรยนโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง โดยภาพรวมวธการเรยนการสอนทใชไดแก 1) การอาน ทงอานหนงสอและอานบนอนเทอรเนต สอนใหนกเรยนเขาถงและสบคนจากแหลงการเรยนรตางๆ ทงทเปนระบบอเลกทรอนกสและไมใชระบบอเลกทรอนกส รจกคดเลอกสารสนเทศ รจกสงสารสนเทศทถกตองและเหมาะสม ไมผดวฒนธรรม 2) การปฏบตจรง เนนใหนกเรยนไดสมผสสงทเรยน คดวเคราะห และปฏบตจรงดวยตนเอง ในหองปฏบตการเฉพาะดานตางๆ เชน วทยาศาสตรดานภาษา ดนตร ศลปะ เปนตน อนงโรงเรยนปฏบตดเลศบางแหงใชปฏบตการในคอมพวเตอรซอฟตแวรเฉพาะดวย 3) การประยกตใชความรและการบรณาการความรจากวชาตางๆ (4) การสอนใหนกเรยนวางแผนการทางานและคดอยางเปนระบบ 5) การวจย ฝกใหนกเรยนใชกระบวนการวจยในการตอบขอสงสย แกปญหาและเพอการพฒนา 6) การใหการบานและครตรวจการบานนกเรยนทกคนพรอมบอกผลการตรวจและใหแกสงทเขาใจผดกอนขนบทเรยนใหม 7) ใหนกเรยนเขาถงชมชน เรยนรและรจกชมชน วถชวต การประกอบอาชพ วฒนธรรม และศาสนา 8) การเรยนรการทางานเปนทม การสรางมนษยสมพนธ 9) การนาเสนอผลงาน คดวเคราะห อภปราย แลกเปลยน และขยายประสบการณ 10) การสรางเครอขายการเรยนรทงในแนวนอนและแนวตง 11) การแขงขนทงในดานการปฏบตงานและวชาการ

(3) เทคโนโลยและสอสารการศกษาและแหลงการเรยนร โดยภาพรวมโรงเรยนปฏบตดเลศใชเทคโนโลยและสอสารการศกษาและแหลงการเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยน ม

DPU

98

ลกษณะดงตอไปน 1) หองเรยนทมคอมพวเตอรพรอมระบบเครอขาย 2) สถานโทรทศนหรอหองออกอากาศพรอมระบบเครอขาย 3) หองสมดทมหนงสอและตาราทไดมาตรฐานเลมใหม (new edition) หนงสออาน วารสาร (ภาษาไทยและภาษาตางประเทศ) หนงสอพมพ (ภาษาไทยและภาษาตางประเทศ) แหลงการเรยนรในรปของสอการศกษาประเภทตางๆ จดบรเวณสาหรบการสบคนดวยคอมพวเตอรทมความเรวสงพรอมระบบอนเทอรเนต 4) หองปฏบตการเฉพาะดานตางๆ ทม เครองมอพรอม ถาตองใชเทคโนโลย กเปนเทคโนโลยททนสมย ความเรวสง และมประสทธภาพ มชนหนงสอสาหรบการคนควา 5) หองฝกซอมดนตรไทย และดนตรสากล 6) โรงยม และสนามกฬาประเภทตางๆ

เทคโนโลยและสอสารการศกษาและแหลงการเรยนรภายนอกโรงเรยนทใชเสมอๆ ไดแก แหลงการเรยนรตางๆ ทงทเปนสถานท บคคล บรรยากาศ วถชวตของชมชนประเภทตางๆ เชน ชาวนา ชาวไร เกษตรกรรม อตสาหกรรม สนามบน อทยานแหงชาต พพธภณฑ วด วฒนธรรม วถชาวบาน เปนตน

(4) การวดและการประเมนผล โดยภาพรวม การวดและการประเมนผลทใชไดแก 1) การประเมนผลสาเรจของงานโดยคร 2) การประเมนโดยนกเรยนเอง 3) การประเมนโดยเพอนนกเรยน 4) การประเมนตามสภาพจรง 5) การทดสอบ 6) การทดสอบยอย 7) การประเมนผลจากการทาการบาน

(5) การบรหารจดการ สรปการบรหารจดการของโรงเรยนปฏบตดเลศทสาคญไดดงน 1) การจดชนเรยน โรงเรยนปฏบตดเลศมการจดชนเรยนแบบคละ ความสามารถและมจานวนนกเรยนประมาณ 24-55 คน ในชนเรยน แตมบางโรงเรยนไดแกไขจานวนนกเรยนทมากของแตละหองเรยน โดยแบงนกเรยนออกเปน 2 กลม ทาการสอนเนอหาตางกนและสลบกนในชวโมงถดไปเพอใหนกเรยนไดเรยนสาระเดยวกน 2) การพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอนโดยจดใหมการประชมระหวางปดภาคการศกษาเพอจดทาหลกสตร โดยเฉพาะอยางยงรายวชาทนกเรยนแสดงความประสงคและสนใจเรยน โดยครผสอนเปนผเขยนหรอรวมกนเขยนตาราเรยนขนใหม ครจดทาแผนการสอนในระหวางภาคการศกษา ครในกลมสาระการเรยนรจะมการประชมทกสปดาหในการพจารณาการจดการเรยนการสอน 3) การพฒนาครโรงเรยนใหครไดมการพฒนาตนเองตลอดเวลา เชน การศกษาคนควาดวยตนเอง การทาวจยการเขารบการอบรม การศกษาตอ 4) การทาวจยและเขยนตารา โรงเรยนปฏบตดเลศกาหนดใหครทาวจย อาจจะเปนวจยเลมใหญหรอวจยในชนเรยน ครใหมตองทาวจยในชนเรยนเพอศกษาและแกไขพฤตกรรมทไมพงประสงคของนกเรยน สวนการเขยนตาราโรงเรยนสนบสนนใหครเขยนตาราเพอใชในการเรยนการสอน 5) การพฒนาแหลงการ

DPU

99

เรยนรโรงเรยนปฏบตดเลศมการพฒนาแหลงการเรยนรใหทนสมยอยเสมอ บางโรงเรยนหาเงนทนสนบสนนจากแหลงทนพเศษ 6) สวสดการคร

วโรจน จนทสงห (2542) ไดศกษาการบรหารโรงเรยนขนาดเลกทไดรบรางวลพระราชทาน: ศกษาเฉพาะกรณโรงเรยนบานโมกมนโนนอดมสามคค สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา ผลการศกษาพบวา

1) งานวชาการ มการกาหนดแผนเพอจดการเรยนการสอน มการประชมคร มงเนนใหครทกคนทาแผนการสอน บนทกการสอน การใชสอ สอนซอมเสรม การศกษาคนควาดวยตนเอง มการวดและประเมนผลโดยการระดมสมองจากครทกคนไดมสวนรวมในการออกขอสอบ

2) งานบคคล มการจดโครงสรางอยางเปนระบบ มการมอบหมายงานใหทกคนรบผดชอบ ตรงตามความรความสามารถของแตงละคน สนบสนนใหไปดงานทดเดนในแตละป เพอนามาปรบปรงพฒนางานในโรงเรยนใหมความกาวหนา

3) งานกจการนกเรยน มการจดบรการดานอาหารกลางวน โดยขอความรวมมอจากกลมแมบานมาชวยเหลอในการประกอบอาหารรวมทงงบอดหนนจากกลมศษยเกา

4) งานธรการ การเ งน การบญช และพสด มการมอบหมายใหคร ท มความรความสามารถ ละเอยดรอบคอบปฏบตงานโดยยดกฎหมาย ระเบยบขอบงคบของทางราชการอยางเครงครด

5) งานอาคารสถานท มการปรบปรงอาคารสถานทเปนพเศษ โดยจดบรเวณอาคารสถานทเปนสดสวน สะอาดสบาย รมรนนาอย

6) งานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน มการเขารวมกจกรรมกบชมชนในเขตบรการ อยางสมาเสมอ รวมทงใหความชวยเหลอรวมมอกจกรรมทองถนอยางจรงจงโดยไมหวงผลตอบแทน

อไรวรรณ เจนวาณชยานนท (2537) ไดศกษาเรอง “การพฒนาดชนสความเปนเลศทาง

วชาการของคณะพยาบาลศาสตร สถาบนอดมศกษาเอกชน” โดยศกษากบกลมตวอยางทเปน

คณาจารย และผบรหารมหาวทยาลยเอกชนและผทรงคณวฒ ใชเครองมอเปนแบบสมภาษณ

แบบสอบถามและแบบประเมน สถตทใชไดแก มธยฐาน (Median) ฐานนยม (Mode) และคาพสย

ระหวางควอไทล (Interquartile Range) ผลการศกษาพบวา ดชนสความเปนเลศทางวชาการของ

คณะพยาบาลศาสตรสถาบนอดมศกษาเอกชน โดยกระบวนการ EDFR จะไดคณลกษณะของความ

เปนเลศจานวน 20 คณลกษณะ โดยมดชนบงชทงสน 121 ดชน เมอนาคณลกษณะและดชนบงชท

ไดวเคราะหวงลออนาคต และตารางจะไดแนวทางพฒนาสความเปนเลศตามดชน เมอนามาสราง

DPU

100

ภาพ (Scenario) ของดชนบงชความเปนเลศทางวชาการ จะไดภาพทงหมด 19 ภาพ ซงบรรยายถง

คณลกษณะของความเปนเลศทางวชาการ ระดบของความเปนเลศ และแนวทางการพฒนาสความ

เปนเลศตามคณลกษณะนนๆ ตามตองการ เมอนาภาพของดชนทพฒนาขนไปประเมนความเปนไป

ไดโดยระบบผทรงคณวฒ และปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผทรงคณวฒ เพอใหเหมาะสมและ

มความเปนไปไดโดยระบบผทรงคณวฒ เพอใหเหมาะสมและมความเปนไปไดกบบรบทของ

สถาบนการศกษาพยาบาลเอกชนยงขน จงนาไปทดลองใชประเมนสถาบนการศกษาพยาบาล

เอกชน 1 แหง พบวา ดชนทพฒนาขนมความเปนไปได เหมาะสมและเปนประโยชน ไมมดชนใด

ไดรบการเพมหรอตดออก

คณลกษณะของความเปนเลศทางวชาการทไดจากการวจยนนประกอบดวยคณลกษณะ

ของปจจยเบองตนดานปรชญา เปาหมายของสถาบน คณลกษณะของนกศกษาใหม คณลกษณะ

อาจารยประจา คณลกษณะผบรหาร สถานภาพการเงน งบประมาณ ทรพยากรสนบสนนวชาการ

และคณลกษณะของแหลงฝกภาคปฏบต คณลกษณะของกระบวนการประกอบดวย คณลกษณะ

ของหลกสตร การเรยนการสอน การประเมนผลสมฤทธ การบรหาร การพฒนาอาจารย การจด

ดาเนนงานใหผลตผล ประกอบดวย สมรรถนะเจตคตตอวชาชพของบณฑต พฒนาการดาน

บคลกภาพ และทกษะทางสงคมของบณฑต และผลตผลดานวชาการของสถาบน .

2) ดานกลยทธการจดการศกษา ไดมผศกษาวจยไวดงน

นภดล พลสวสด (2551) ไดศกษาเรอง ยทธศาสตรการจดการศกษาเพอการพฒนา

ทองถนของมหาวทยาลยราชภฎสรนทร โดยศกษากบกลมตวอยางไดแก อธการบด ผทรงคณวฒ

นกวจย และผเชยวชาญ เครองมอเปนแบบสมภาษณ ใชเทคนคการวเคราะห SWOT และจด

Focus Group ผลการศกษาพบวา แผนยทธศาสตรการจดการศกษาเพอการพฒนาทองถน

มหาวทยาลยราชภฎสรนทร พ.ศ.2551-2555 ม 4 เปาหมายหลกไดแก 1) เปาหมายดานการผลต

บณฑตเพอการพฒนาทองถน ประกอบดวย 5กลยทธ ไดแกกลยทธดานการจดการศกษา กลยทธ

ดานการพฒนาคณภาพและความเปนเลศ กลยทธดานการพฒนากจการนกเรยน กลยทธดานการ

พฒนาวชาชพคร และกลยทธดานการพฒนานอมนาหลก แนวคด ทฤษฎและโครงการตางๆอน

เนองมาจากโครงการพระราชดาร ลงสการปฏบตในทองถน 2) เปาหมายดานพฒนาองคความรจาก

การวจยเพอการพฒนาชมชน ประกอบดวย 2 กลยทธ ไดแกกลยทธดานการวจย และกลยทธดาน

DPU

101

การบรการทางวชาการแกชมชน 3) เปาหมายดานทานบารงศลปวฒนธรรมและทรพยากรธรรมชาต

ประกอบดวย 2 กลยทธ ไดแก กลยทธดานการทานบารงศลปวฒนธรรม และกลยทธดานการ

อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม 4) เปาหมายดานบรหารจดการเพอปรบปรงและพฒนา

มหาวทยาลย ประกอบดวย 4 กลยทธ ไดแกกลยทธดานการพฒนาระบบบรหารจดการ กลยทธดาน

การเพมรายได กลยทธดานการพฒนาพนทสาขาและกลยทธดานการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ.

ปรเมษฐ แสงออน (2547) ไดศกษาเรอง “การวางแผนกลยทธ 5 ป (2547-2551)” ของ

โรงเรยนบานทาเสดจ ผลการศกษา พบวา

กระบวนการวางแผนกลยทธ ประกอบดวย 3 ขนตอนหลก ไดแก 1.วางกลยทธ 2.

กระจายกลยทธไปสการปฏบต และ 3.วางแผนกลยทธทตอบรบกบสภาพแวดลอมโรงเรยน

ผลการวางกลยทธไดกลยทธหลกของโรงเรยน 2 กลยทธ คอ กลยทธกลยทธการบรหาร

จดการและพฒนาโรงเรยนแบบมสวนรวม และกลยทธระดมทนจากองคกรภายนอกเพอเพม

งบประมาณ

ผลการกระจายกลยทธไปสการปฏบต ไดมมมอง 4 ดาน คอ 1)มมมองดานนกเรยน

ประกอบดวย วตถประสงคเชงกลยทธ 3 ขอ ตวชวดผลการปฏบตงาน 14 ตวชวด และกลยทธรเรม

11 กลยทธ 2)มมมองดานการเรยนรและการพฒนา ประกอบดวย วตถประสงคเชงกลยทธ 3 ขอ

ตวชวดผลการปฏบตงาน 8 ตวชวด และกลยทธรเรม 9 กลยทธ 3) มมมองดานกระบวนการจด

การศกษาภายใน ประกอบดวย วตถประสงคเชงกลยทธ 3 ขอตวชวดผลการปฏบตงาน 8 ตวชวด

และกลยทธรเรม 4 กลยทธ 4)มมมองดานงบประมาณและทรพยากร ประกอบดวย วตถประสงค

เชงกลยทธ 3 ขอ ตวชวดผลการปฏบตงาน 8 ตวชวด และกลยทธรเรม 4 กลยทธ

ผลการวางแผนกลยทธทตอบรบกบสภาพแวดลอมโรงเรยน พบวาทศทาง กลยทธหลก

และการกระจายกลยทธไปสการปฏบตมความสอดคลองกบสภาพแวดลอมของโรงเรยน

พธาน พนทอง (2548) ไดศกษาเรอง ขอเสนอเชงนโยบายเพอพฒนาศกยภาพโรงเรยนขนาดเลกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยกลมตวอยางเปนผบรหารโรงเรยนขนาดเลก เครองมอใชแบบสอบถาม สถตทใชคอ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน พบขอเสนอแนะ ไดแก

1. การจดโครงสรางระบบบรหารงานของโรงเรยนทมขนาดเลกจะมโครงสรางทยดหยนมากขนแตกตางจากโครงสรางแบบระบบราชการ (Bureaucracy) ในโรงเรยนทวไป

DPU

102

2. รปแบบการบรหารจดการในโรงเรยนขนาดเลก จะตองมความโปรงใส สามารถตรวจสอบไดมการประชาสมพนธใหผมสวนไดเสยไดรบทราบเพอใหเกดศรทธาในองคกร

3. การจาแนกงานภายในโรงเรยน ควรแยกเปนงานประจาทตองทาดวยตนเองและงานทไมจาเปนตองทา ดวยตนเอง มการมอบหมายงาน การประสานควบคม กากบใหการดาเนนงานเกดประสทธภาพ ใชเวลานอยทสด เพอใชเวลาสวนใหญจดการเรยนการสอน

4. ขอจากดดานงบประมาณ เนองจากงบประมาณทจดสรรใหโรงเรยนขนาดเลกไมเพยงพอตอการพฒนาปรบปรงโรงเรยน จะตองมการประสานงานอยางใกลชด เพอใหชมชนชวยระดมทนทรพย แรงงาน ทงนเนนการมสวนรวมตามหลก Education for All หรอ All for Education )

5. การพฒนาบคลากรในโรงเรยนขนาดเลก ตองสงเสรมใหผบรหารและครมคณธรรมจรยธรรม ปฏบตตนเปนแบบอยาง สงเสรมพฒนาใหมความรความสามารถ มการแลกเปลยนเรยนรประสบการณในการทางานรวมกนควรมการผสมผสานระหวางครใหมกบครเกาใหลงตว

6. สง เสรมและสนบสนนใหผ บ รหารและครมขวญกาลงใจ โดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และสานกงานเขตพนทการศกษา ใหความชวยเหลอสงเสรมสนบสนนในเรองการจดสรรงบประมาณใหโรงเรยนจางครชวยสอน แกปญหาครไมครบชน จดสรรเงนทใชพจารณาความดความชอบใหโรงเรยนขนาดเลกเปนกรณพเศษ

7. สงเสรมสนบสนนใหโรงเรยนจดหา ผลตและใชเทคโนโลยททนสมย ใชแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกตลอดจนการใหบรการหนงสอแบบเรยนและอปกรณการเรยนการสอน เพอการเรยนการสอนหลายๆรปแบบ โดยใหชมชนมสวนรวม

8. การจดการเรยนการสอนในโรงเรยนขนาดเลก มขอจากดหลายดาน การจดการ

เรยนการสอนมการเปลยนแปลงหลายรปแบบ จาก 1 คนตอ 1 ชน หรอการสอนในลกษณะกลม

ใหญ (Large group) มาเปนการเรยนการสอนแบบกลมยอยหรอรายบคคล (Individual)

3) ดานองคประกอบของกลยทธ ไดมผศกษาวจยไวดงน

สชาดา องศจนดา (2553) ไดศกษาเรอง องคประกอบของกลยทธการตลาดทมอทธพลตอความสาเรจของโรงเรยนเอกชน โดยทาการศกษาองคประกอบกลยทธการตลาดของโรงเรยนเอกชน องคประกอบความสาเรจของโรงเรยนเอกชน และศกษาองคประกอบกลยทธการตลาดทมอทธพลตอความสาเรจของโรงเรยนเอกชน เปนการวจยเชงพรรณนา โดยศกษากบกลมตวอยางเปนผอานวยการโรงเรยนเอกชนทประสบความสาเรจ ใชเครองมอเปนแบบสมภาษณ และแบบสอบถาม ใชสถต คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ไดองคประกอบของกลยทธการตลาดทมอทธพลตอความสาเรจของโรงเรยนเอกชนประกอบดวยดานคณภาพการจดการศกษา

DPU

103

ดานมลคาทผปกครองตองจายเพอการเรยนของนกเรยน ดานอาคารสถานท การอานวยความสะดวกตางๆ ของโรงเรยน ดานการประชาสมพนธของโรงเรยนและดานการใหบรการเสรมของโรงเรยน

กมลวรรณ รอดจาย (2552) ไดศกษา เรองการวเคราะหปจจยทสงผลตอประสทธภาพโรงเรยนขนาดเลก กลมตวอยางเปนโรงเรยนตนแบบขนาดเลกนารอง เครองมอใชแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยสถตบรรยาย การวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน และการวเคราะหโมเดลลสเรล พบวา ปจจยทสงผลตอประสทธภาพโรงเรยนขนาดเลก ไดแก 1) ภาวะผนาของผบรหาร 2) สมรรถนะของครและบคลากรทางการศกษา 3)การบรหารจดการ 4) การจดการเรยนร 5) การจดสภาพแวดลอมเพอการเรยนร 6) การมสวนรวมของชมชน 7) การนานโยบายสการปฏบต 8) ประสทธภาพโรงเรยนขนาดเลก และในปจจยทง 8 ปรากฏวา ปจจยดานสมรรถนะของครและบคลากรทางการศกษามอทธพลตอประสทธภาพของโรงเรยนสงสด รองลงมาคอ ปจจยดานการจดการเรยนร และปจจยดานการนานโยบายสการปฏบต มอทธพลนอยทสด

4) ดานการบรหารโรงเรยนปฐมวย ไดมผศกษาวจยไวดงน คะนง สายแกว (2549) ไดศกษา ขอเสนอเชงนโยบายการบรหารจดการศกษาปฐมวย

ในจงหวดสรนทร มวตถประสงคเพอพฒนาขอเสนอเชงนโยบายการบรหารจดการศกษาปฐมวยในจงหวดสรนทรทงการบรหารโดยภาพรวม การบรหารวชาการ การบรหารงานบคคล การบรหารงบประมาณ และการบรหารงานทวไป ทประกอบดวย วสยทศน พนธกจ เปาหมาย กลยทธ และตงชวด โดยใชระเบยบวธวจยเชงนโยบายทม 3 ขนตอน คอ ขนตอนแรกเปนการศกษาบรบทโดย 1) การศกษาเชงสารวจเพอศกษาสภาพปจจบน ปญหา และแนวทางการแกปญหา และ 2) การอภปรายกลมเปาหมายเพอวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และสงคกคาม การบรหารจดการศกษาปฐมวยของจงหวดสรนทร 3) การศกษาพหกรณสถานศกษาตนแบบการบรหารจดการปฐมศกษา จานวน 3 แหง ขนตอนทสองเปนการพฒนารางขอเสนอเชงนโยบายจากขอมลทสงเคราะห ไดจากผลการวจยในขนตอนแรกดวยวธการสมมนาเชงปฏบตการสองครง และขนตอนทสามเปนการตรวจสอบรางขอเสนอเชงนโยบายทไดจากขนตอนทสองโดยพจารณาจากเกณฑความเหมาะสม ความสอดคลอง ความเปนประโยชน และความเปนไปได ดวยวธการสมมนาเชงปฏบตการและวธการประชาพจารณา ผมสวนไดเสย

ผลการวจย ไดขอเสนอเชงนโยบายทกาหนดวสยทศนวา ภายในป 2554 จงหวดสรนทรจะเปนจงหวดชนนาในการจดการศกษาระดบปฐมวยทมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาปฐมวย เพอตอบสนองความตองการของทองถนอยางหลากหลายและทวถง และไดพนธกจ 7 ประการ คอ 1) จดระบบการบรหารจดการทมประสทธภาพและประสทธผล 2) สรางโอกาสใหเดก

DPU

104

กลมเปาหมายไดเขาศกษาในระดบปฐมวยทกคน 3) สรางและพฒนาเดกปฐมวยใหมคณธรรม จรยธรรม และไดรบการเตรยมความพรอมในพฒนาการทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา 4) สรางเครอขาย แหลงการเรยนร และระบบสารสนเทศโดยการมสวนรวมของทกฝาย 5) สรางความตระหนกใหผปกครองและผเกยวของเขามามสวนรวม 6) สงเสรมหนวยงานภาครฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถนจดการศกษาระดบปฐมวยใหมคณภาพตามมาตรฐานและ 7) พฒนาบคลากรและผเกยวของใหมศกยภาพในการจดการศกษาระดบปฐมวย รวมทงสรางขวญและกาลงใจทดในการปฏบตงาน 2.5.2 งานวจยตางประเทศ

1) ดานกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ ไดมผศกษาวจยไวดงน

Lawire and Cobbold (2001) ได ศกษาการเชอมโยงกลยทธ (Strategic Alignment) และการ

แปลงกลยทธสตวชวด (Cascading) สาหรบองคกรขามชาต โดยการศกษาบรษทเปนรายกรณชอ

Crosshouse ผลการศกษาพบวา บรษท Crosshouse ประสบความสาเรจและเปลยนแปลงอยางรวดเรว

หลงจากการใชหลกการบรหารกลยทธเปนการเปลยนแปลงสกจกรรมทเปนกลยทธทประกอบดวยการ

วางแผน การสอสาร การรายงานผลการปฏบตงานทาไดอยางรวดเรวในเชงพฤตกรรมทางการบรหาร

และชวยใหเกดความเขาใจในกลยทธทสาคญขององคกรอยางรสกในความเปนเจาของและการรบรใน

กลยทธทองคกรสรางขน สามารถชวยใหองคกรประสบความสาเรจ จากการเปลยนแปลงโปรแกรมการ

บรหารเชง กลยทธตามทประยกตใชหลกการและแนวคดของบาลานซสกอรการด

Morrison (2002 ) ไดศกษาเรอง Performance Management in Further Education : Balanced

Scorecard Approach โดยมวตถประสงคการวจยเพอศกษาวาระบบการบรหารตามหลกการบาลานซ

สกอรการดของแคปแลนและนอรตนสามารถนาไปประยกตใชในสถาบนการศกษาตอเนองไดอยางม

ประสทธผลหรอไมโดยวธการ Action Research ดวยการเขาศกษาวทยาลยการอตสาหกรรม สอบถาม

ดวยแบบสอบถาม การสมภาษณ ผลการวจยตอบวา รปแบบการบรหารจดการทไดพฒนาบาลานซ

สกอรการดประสบความสาเรจในการสงเสรมและสนบสนนการทางานเปนทมและการทาใหวสยทศน

และเปาหมายกลยทธ ประสบความสาเรจ และจากหลกฐานจากแบบสอบถามทผวจยไดสอบถามไปยง

ผปฏบต และการจดการสมมนากลมผบรหารอาวโสนาไปสบทสรปทชใหเหนวารปแบบการบรหาร ท

ไดพฒนาขน สามารถทาใหเกดประสทธผล ทสามารถเชอมโยงแนวคดของการบรหารจดการสการวาง

แผนการดาเนนงาน สามารถดาเนนการและพฒนาทบทวนการทางานไดอยางเกดประสทธผล

DPU

105

2) ดานกลยทธการจดการศกษา ไดมผศกษาวจยไวดงน

McCarthy (1991) ไดศกษาการวางแผนกลยทธของวทยาลยชมชนมชแกนและศกษา

ผลงานการวางแผนทมตอปจจยดานบรรยากาศบางประการ โดยเกบขอมลแบบสอบถามผบรหาร 24 คน

จากวทยาลยชมชน 6 แหง ผลการศกษาพบวา วทยาลยชมชนสวนมากใชการวางแผนกลยทธมาแลว

ประมาณ 4 – 5 ป เพอปรบปรงสถานภาพการทางาน ตาง ๆ ใหดขน ลกษณะของแผนกลยทธทสาคญ

ไดแก การวนจฉยพนธกจ การวเคราะหปจจย การกาหนดเปาหมายและการประเมนผล สวนลกษณะ

สาคญรองลงมา ไดแก การพจารณาทางเลอก การวเคราะหวฒนธรรมองคกร การปรบปรงความเขาใจ

ชมชน การจดสรรแหลงทรพยากรใหเพยงพอกบการนาแผนไปใชและการปรบปรงสถานภาพดาน

การเงน จากการวเคราะหทางสถตไมมความสมพนธระหวางขนาดของวทยาลยชมชนทเปดสอนระบบ

ปกตกบการใชการวางแผน กลยทธ และไมมความสมพนธระหวางวทยาลยชมชนทมฐานะทาง

การเงนดกบปรมาณการวางแผนกลยทธ และพบวา วทยาลยชมชนสวนใหญมปญหาสาคญทพบคอ

การไมมเวลาเพยงพอในการจดทาแผนกลยทธ และเหนวา แผนกลยทธมประโยชนในแงทาใหเกด

ความเขาใจอยางชดเจนเกยวกบทศทางในการเปลยนแปลง

Mark D. Baldwin (1994) ไดศกษาการใชกระบวนการวางแผนกลยทธในโรงเรยน

ประถมศกษา 2 แหง เพอวนจฉยและทาความเขาใจเกยวกบปจจยเพอสนบสนนและยบย งการนา

รปแบบการวางแผนกลยทธมาใชในโรงเรยน การเกบขอมลใชการสมภาษณบคลากรในโรงเรยน 10 คน

ผลการศกษาพบวา มปจจยทสนบสนนการนารปแบบการวางแผนกลยทธมาใช ไดแก ความเปนวชาชพ

ของบคลากร ความสมานสามคคของบคลากร ภาวะผนาของครใหญเปดเผยสรางถงความตองการ

เปลยนแปลงของบคลากร และการสอสารอยางมประสทธภาพ และการสนบสนนสานกงานทองถน

สวนปจจยทยบย งการนารปแบบดงกลาวมาใช ไดแก การขาดปจจยเสรมขอใดขอหนงขางตน ความไม

เขาใจเกยวกบกระบวยการวางแผนกลยทธและจดสรรเวลาใหกบการจดทาแผนกลยทธไมเพยงพอ

Park, John Ellis (1997) ได ศกษาเรองการศกษากรณการวางแผนกลยทธใน

สถาบนอดมศกษาตอเนอง วตถประสงคของการวจยเพอศกษาวเคราะหถงการนาแผนกลยทธไปใช วธ

การศกษาโดยการสมภาษณผบรหารทเปนคณะกรรมการการศกษาตอเนอง จานวน 15 คน ตลอดจนการ

วเคราะหเอกสารมการเปรยบเทยบรปแบบกลยทธตาง ๆ ทนาไปใช ผลการศกษาพบวา องคกรม

DPU

106

จดมงหมายในการวางแผนกลยทธ 2 ประการ คอ 1. เพอการตดสนใจในการกาหนดทศทางขององคกร

และ 2. เพอแสดงจดเนนของการเจรญเตบโตตลอดจนนวตกรรมขององคกร

Goodspeed (2003) ได ศกษาเรองการแปลงและนากลยทธสการปฏบต โดยมวตถประสงค

ของการวจยเพอทจะตดสนใจวา ถานาบาลานซสกอรการดมาใชในหนวยงานทางการสาธารณสขจะ

สามารถพฒนาใหเกดประสทธภาพ ตามทนามาใชในองคกรธรกจและอตสาหกรรมหรอไม ผล

การศกษาพบวา สภาพปญหาของการ วางแผนกลยทธในองคกรดงกลาวม 4 ประการ คอ 1. ม

ผปฏบตงานรอยละ 5 ทเขาใจเรองกลยทธขององคกร 2. มผบรหารถงรอยละ 85 ใชเวลานอยกวา 1

ชวโมงในการวเคราะหกลยทธ 3. มกลยทธถงรอยละ 8 ทไมมการเชอมโยงกบแผนงบประมาณ และ 4.

มเพยงผบรหารรอยละ 2 ทใหความสาคญตอกลยทธ

สรปจากงานวจยดงกลาวทงในประเทศและตางประเทศมแนวทางทหลากหลายในการ

ดาเนนงานดานการจดการศกษาปฐมวย การจดการศกษาเพอความเปนเลศ และกลยทธการดาเนนงาน

ซงผวจยจะไดนามาเปนแนวทางในการศกษาวจยครงน เพอหากลยทธการเนนงานสความเปนเลศของ

การจดการศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธานตอไป

กลาวโดยสรป จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย

ขอมลของการจดการศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย และ

กระบวนการในการสรางกลยทธ ตามทไดกาหนดไวทงหมดน ผวจยไดนามาเปนกรอบในการวจย

และเปนแนวทางในการศกษาและเกบขอมลเพอพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของ

สถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ตอไป

DPU

107

บทท 3 ระเบยบวธวจย


ปทมธาน มวตถประสงค เพอศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน เพอศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน และเพอพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน เปนการวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) โดยการสารวจ สมภาษณ สงเกต และการพฒนาหา กลยทธ มรายละเอยดดงน

DPU

108

ขนตอนการวจย

กระบวนการ ผลทได

ขนตอนท 1



ภาพท 3.1 ขนตอนการวจย

ศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย

ศกษา/วเคราะหขอมล/สมภาษณผบรหาร

ขอมลการดาเนนงานของสถานศกษา

ศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทม

ความเปนเลศ

สรางแบบสมภาษณ/แบบสงเกต สมภาษณผบรหาร ครกรรมการ/วเคราะหสาระ

ขอมลการดาเนนงานทสงเสรมความเปนเลศ

พฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ

สอบถามสถานศกษาปฐมวย

จดทา Binomial Test SWOT Analysis TOWS Matrix Focus Group

สรปกลยทธ เพอนาเสนอสถานศกษา

สมภาษณเชงลก

กลยทธสความเปนเลศ

DPU

109

3.1 ขนตอนศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน 3.1.1 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในการวจยไดแกสถานศกษาทสอนชนปฐมวยในจงหวดปทมธาน สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) และภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน( สช.)

3.1.2 กลมเปาหมายในการรวบรวมขอมล ประกอบดวย 1) เอกสาร รายงานประจาป ผลการประเมน ของหนวยงานตนสงกด 2) กลมตวอยางททาการสมภาษณ ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา

ตนสงกด และศกษานเทศกดานปฐมวย โดยเลอกแบบเจาะจง (purposive sampling)จาแนกตามสงกด ขนาด และทต งของสถานศกษา ไดตวอยางผบรหารสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จานวน 6 คน สงกดองคกรปกครองสวนทองถน จานวน 6 คนและภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จานวน 6 คน รวม 18 คน ผอานวยการกองการศกษาของ องคกรปกครองสวนทองถน 2 คน ศกษานเทศกดานปฐมวย สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน2 คน เปนผใหสมภาษณในการเกบขอมล (key informants) รายละเอยด ตามตารางท 3.1

ตารางท 3.1 จานวนผบรหารสถานศกษาปฐมวยและผควบคมดแลสถานศกษาททาการสมภาษณเพอทราบสภาพการดาเนนงาน

สงกด สถานศกษาในเมอง สถานศกษานอกเมอง

ผควบคมดแลสถานศกษา

รวม

เลก กลาง ใหญ เลก กลาง ใหญ

สพฐ อปท สช

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1

2 2 -

8 8 6

รวม 3 3 3 3 3 3 4 22

DPU

110

3.1.3 ตวแปรทศกษา ไดแกสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย ในดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน และดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา

3.1.4 เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสมภาษณกงโครงสราง 3.1.5 การพฒนาเครองมอ

1) สรางแบบสมภาษณ โดยรางแบบสมภาษณในลกษณะเปนกรอบคาถามเชงโครงสรางเกยวกบสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาทง 7 ดาน จากการศกษาเอกสารและกรอบแนวคด

2) นาแบบสมภาษณเสนออาจารยทปรกษาเพอพจารณาและปรบปรงแกไขกอนนาไปใช 3.1.6 การเกบรวบรวมขอมล

1. นาหนงสอขออนญาตจากวทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ถงสานกงานเขตพนทการศกษา และสานกงานทองถนจงหวด เพอขออนญาตเกบขอมล

2. ผวจยไดกาหนดวธการรวบรวมขอมลสาหรบการวจย ดงน 1) วเคราะหเนอหาจาก เอกสารและ รายงานการจดการศกษาปฐมวยของจงหวด

ปทมธาน 2) สมภาษณผบรหารสถานศกษา ผอานวยการกอง และศกษานเทศกดานปฐมวยใน

จงหวดปทมธาน 3.1.7 การวเคราะหขอมล นาขอมลจากการวเคราะหเนอหาและแบบสมภาษณมาสรปประเดน

ซงเปนสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธานในดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน และดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา ไดสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน 3.2 ขนตอนศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน

3.2.1 ประชากรทใชในการศกษาไดแกสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธานทเขาเกณฑความ

เปนเลศ ตามเกณฑโรงเรยนพระราชทาน โรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบ โรงเรยนทผานเกณฑ

การประเมนจาก สมศ. รอบทสองระดบดมากทกมาตรฐาน และศนยพฒนาเดกเลกขององคกร

ปกครองสวนทองถน ระดบด/ดมาก จากการจดลาดบของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

ผใหขอมลแตละโรงเรยน/ศนย คอ ผรบใบอนญาตหรอผจดการหรอผอานวยการหรอหวหนาศนย

ครชนปฐมวย และกรรมการสถานศกษา

DPU

111

3.2.2 กลมตวอยาง ผใหขอมลไดแกบคลากรในสถานศกษาทเปนประชากรดงกลาวแบงเปน 3

กลมโดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง ตามแนวคดของ สเปรสเลย (Spradley , 1979 ) และการเลอกของ

รบน (Rubin and Rubin,1995 อางถงใน ชาย โพธสตา, 2552) โดยเลอกในแตละโรงเรยน /ศนย

ประกอบดวยผรบใบอนญาตหรอผจดการหรอผอานวยการหรอหวหนาศนย เปนผแทนผบรหาร 1

คน ครชนปฐมวย เปนผแทนคร 1 คน กรรมการสถานศกษา เปนผแทนกรรมการ 1 คน

รายละเอยดตามตารางท 3.2

ตารางท 3.2 สถานศกษาทเปนประชากรและกลมตวอยางผใหขอมลในแตละสถานศกษา

กลมโรงเรยน

ประชากร

กลมตวอยางผใหขอมลในแตละสถานศกษา

ผรบใบอนญาต/ ผจดการ

ผอานวยการ/หวหนาศนย

ครปฐมวย

กรรมการ

รวม

รางวลพระราชทาน 1 1 1 1 3

ศนยเดกปฐมวยตนแบบ 1 1 1 1 3 เกณฑดมากจาก สมศ. รอบสอง

สพฐ 2 สช 2

2 2

2 2

2 2

6 6

อปท ระดบ ด/ดมาก 2 2 2 2 6 รวม 8 8 8 8 24

3.2.3 ตวแปรทศกษา คอการดาเนนงานสความเปนเลศตามองคประกอบของการจดการ

สถานศกษาปฐมวย ในดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน และดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา จดแขง จดออน ของโรงเรยน โอกาสและอปสรรคจากสงแวดลอมภายนอกโรงเรยน และแนวทางทโรงเรยนปฏบตจนเขาเกณฑโรงเรยนเปนเลศในการศกษาครงน

DPU

112

3.2.4 เครองมอในการวจย 1) แบบสมภาษณ เปนการกาหนดประเดนสมภาษณเชงลกเปนคาถามปลายเปด กง

โครงสราง ประกอบดวยคาถามเกยวกบวธการดาเนนงานตามองคประกอบของการจดการในดานตางๆททาใหโรงเรยนเปนเลศ รวมทงสงทเปน จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค

2) แบบสงเกต 3.2.5 การพฒนาเครองมอ

1) ศกษาเอกสาร วรรณกรรม และงานวจยทเกยวของทงในและตางประเทศ แลวนามาสรางเครองมอเปนแบบสมภาษณ เปนคาถามปลายเปด และแบบสงเกตแบบกรอกรายการตามประเดนทสงเกต

2) นาแบบสมภาษณและแบบสงเกตเสนออาจารยทปรกษาพจารณาปรบปรง 3) นาแบบสมภาษณใหผเชยวชาญ 5คน ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (content validity)

เพอหาคา IOC วามความสอดคลองระหวางวตถประสงคของการวจยและขอบเขตเนอหาทไดจากการสมภาษณ ความเหมาะสมของคาถาม

คณสมบตของผเชยวชาญ - เปนหรอเคยเปนผบรหารการศกษาปฐมวย - เปนศกษานเทศกดานปฐมวย - เปนผทรงคณวฒดานบรหารการศกษา/การวจย

4) นาคะแนนของผเชยวชาญในแตละขอมาวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-Objective Congruence :IOC ) ปรากฏวาขอคาถามในแบบสมภาษณทกขอมคา ไมตากวา 0.5

5) ปรบปรงแบบสมภาษณตามการพจารณาและขอเสนอแนะของผเชยวชาญ 3.2.6 การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยสมภาษณบคลากรและสงเกตการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทเขาคณลกษณะความเปนเลศ ดวย วธการสมภาษณเชงคณภาพตามหลกการและแนวทางในการสมภาษณ 12 ประการ ของ เควล (Kvale, 1996, อางถงใน ชาย โพธสตา, 2552)

สมภาษณผรบใบอนญาต/ ผจดการ/ผอานวยการ / หวหนาศนย เกยวกบการดาเนนงาน ในดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน และดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา ตลอดทงจดแขง จดออน ของโรงเรยน โอกาสและอปสรรคจากสงแวดลอมภายนอกโรงเรยน

DPU

113

สมภาษณครปฐมวยเกยวกบงานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน และดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา จดแขง จดออน ของโรงเรยน โอกาสและอปสรรคจากสงแวดลอมภายนอกโรงเรยน และแนวทางททาใหโรงเรยนเปนเลศ

สมภาษณกรรมการสถานศกษาเกยวกบดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน ตลอดทงจดแขง จดออน ของโรงเรยน โอกาสและอปสรรคจากสงแวดลอมภายนอกโรงเรยน

สงเกตการดาเนนงานเพอทราบขอมลเชงประจกษตามประเดนทสมภาษณและบรบทอนๆทเกยวของในการบรหารจดการของสถานศกษา 3.2.7 การวเคราะหขอมล นาขอมลมาสรปประเดน

ไดประเดนการดาเนนงานทสงเสรมความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน 3.3 ขนตอนการพฒนาและตรวจสอบกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน 3.3.1 นาขอมลประเดนการดาเนนงานทสงเสรมความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยใน

จงหวดปทมธานทดสอบความเปนไปไดในแตละประเดนดวยสถต Binomial Test (Sidney Seigel, 1956) 3.3.2 การรางกลยทธ

1) วเคราะหสภาพ (SWOT Analysis) เพอหา จดออน จดแขง อปสรรค และโอกาส 2) ทา TOWS MATRIX (สธรา อะทะวงษา, 2551) เพอจบค 4 กลม SO ST WO

WT โดยการพจารณาประเดนทเปนแนวทางการดาเนนงานลงในแตละกลม 3) วเคราะหเนอหาในแตละกลมเพอจดทาเปน (ราง) กลยทธการดาเนนงานสความเปน

เลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน 3.3.3 การปรบปรงกลยทธ

จดสนทนากลมผทรงคณวฒ (Focus Group) พจารณาวเคราะห (ราง) กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของโรงเรยนปฐมวยในจงหวดปทมธาน

ผทรงคณวฒ จานวน 7 คน ซงมคณสมบต ดงน เปนนกวชาการหรอ ผเชยวชาญดานการจดการศกษาทมวฒการศกษาระดบปรญญเอก

DPU

114

เปนผบรหารการศกษาปฐมวย เชน ผรบใบอนญาต/ผอานวยการ/หวหนาสถานศกษาปฐมวย ทมวฒการศกษาระดบปรญญาโท ขนไป

เปนผบรหารการศกษาทรบผดชอบการจดการศกษาปฐมวย ทมวฒการศกษาระดบปรญญาโท ขนไป

ปรบปรง (ราง) กลยทธการดาเนนงานฯ ตามผลการพจารณาของ ผทรงคณวฒ 3.3.4 การประเมนกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย ในจงหวด

ปทมธานดานความเปนไปได (Feasibility Standards) ความเปนประโยชน (Utility Standards) ความเหมาะสม (Propriety Standards) และความถกตองครอบคลม (Accuracy Standards)โดยการสอบถามผบรหารสถานศกษา

ดาเนนการโดยการนาเสนอกลยทธทไดจากขนตอนท 3.3.3 พรอมแบบสอบถามความคดเหนในการนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศไปใชในสถานศกษา มรายละเอยด ดงน

1) ประชากร ไดแกผบรหารสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) จานวน 166 คน สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) จานวน 109 คน ภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) จานวน 78 คน รวมประชากร จานวน 353คน

2) กลมตวอยาง กาหนดขนาดของตวอยางโดยใชตารางของเครซและมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970) ไดจานวน 186 คน ใชวธการเลอกตามสดสวนแตละสงกดและขนาดโดยวธเลอก แบบเจาะจง(Purposive sampling) แยกเปนกลม ตามสงกด (สพฐ อปท และสช) และตามขนาดของสถานศกษา (เลก กลาง ใหญ) รายละเอยดตามตารางท 3.3 ตารางท 3.3 ประชากรและตวอยางทใชในการประเมนกลยทธ N = ประชากร n = ตวอยาง

ท สงกด ขนาด รวม เลก กลาง ใหญ

N n N n N n N n

1 สพฐ. 83 43 41 22 42 22 166 87 2 อปท. 57 30 35 18 17 9 109 57 3 สช. 13 7 18 10 47 25 78 42

รวม 153 80 94 50 106 56 353 186

DPU

115

3) เครองมอ เปนแบบสอบถาม เกยวกบขอมลพนฐาน และความคดเหน ม 2 ตอน ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนอตราสวนประมาณคา( Rating Scale )เกยวกบประเดนทใชในการประเมน

4 ประเดน คอ ความเปนไปได (Feasibility Standards) ความเปนประโยชน (Utility Standards) ความเหมาะสม (Propriety Standards) และความถกตองครอบคลม (Accuracy Standards) ของขอบขายการดาเนนงานในแตละกลยทธสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ตามรปแบบการประเมน ของมาดส สไครเวน และ สตฟเฟลบม (Madaus, Scriben, & Stufflebeam, 1983 )

4) การพฒนาเครองมอ 1. สรางแบบสอบถาม เปนแบบสอบถามความคดเหนในการนากลยทธไปใชใน 4

ประเดน โดยใหคา 1 ถาเหนวาตรงตามความคดเหน 0 ถาเหนวาไมแนใจ และ -1 ถาเหนวาขดแยงกบความคดเหน และความคดเหนเพมเตมในการปรบปรงแกไข

2. นาแบบสอบถามเสนออาจารยทปรกษาเพอพจารณาและปรบปรงแกไข 5) การเกบรวบรวมขอมล

1. นาหนงสอขออนญาตจากวทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตยถงสานกงานเขตพนทการศกษา และสานกงานทองถนจงหวด เพอขออนญาตเกบขอมลจากสถานศกษาในสงกด

2. ผวจยสงแบบสอบถามและเกบแบบสอบถามดวยตนเอง 6) การวเคราะหขอมล เมอไดรบแบบสอบถามกลบคนมาแลว ดาเนนการดงตอไปน 1. ตรวจสอบความครบถวนสมบรณของแบบสอบถาม 2. จดระเบยบขอมลและลงรหส 3. นาขอมลดงกลาวไปคานวณทางสถต โดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS

7) สถตทใชในการวจย เพอใหการวเคราะหขอมลตรงตามวตถประสงคของการวจยและขอคาถามในการวจย

ผวจยไดใชสถตในการวเคราะหขอมลและวธการทนาเสนอดงน 1. วเคราะหขอมลพนฐาน ของผตอบแบบสอบถาม โดยใชการคานวณคาความถ และ

คารอยละ 2. วเคราะหคารอยละของผทเหนดวยในแตละประเดนขอบขายการดาเนนงานแตละ

กลยทธและคาเฉลยความเหน

DPU

116

เมอวเคราะหขอมลแลว ทาการปรบขอบขายการดาเนนงานแตละกลยทธ ทรอยละของความคดเหนในเชงคณภาพ ไดกลยทธฉบบสมบรณ

3.3.5 การสมภาษณเชงลกในการนากลยทธไปใช ดาเนนการสมภาษณเชงลกผเกยวของทง 3 สงกด เกยวกบประเดน 1)ปญหาและ

สาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช 2)วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช 3)ขอเสนอแนะเกยวกบการนากลยทธไปใชและ4)เงอนไขในการนากลยทธไปใชให

ประสบผลสาเรจ มรายละเอยด ดงน 1) กลมผใหขอมลหรอผทผวจยสมภาษณ ประกอบดวย ผควบคมดแลสถานศกษา

ปฐมวย สงกดละ 1 คน ไดแกผอานวยการเขตพนทการศกษา และผอานวยการกองการศกษา องคกรปกครองสวนทองถน ผบรหารสถานศกษาปฐมวย สงกดละ 1 คน ผสอนระดบปฐมวยสงกดละ 1 คน รวม 9 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling) รายละเอยดตามตารางท 3.4 ตารางท 3.4 กลมผใหขอมลในการสมภาษณเชงลก

สงกด ผควบคมดแลสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา ผสอนระดบปฐมวย รวม สพฐ อปท สช

1 1 1

1 1 1

1 1 1

3 3 3

รวม 3 3 3 9

2) เครองมอ เปนแบบสมภาษณเชงลกกงโครงสราง สอบถามเกยวกบปญหาและ

สาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช ขอเสนอแนะเกยวกบการนากลยทธไปใช และ เงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ เปนคาถามปลายเปด

3) การพฒนาเครองมอ สรางแบบสมภาษณเปนคาถามปลายเปด นาแบบสมภาษณเสนออาจารยทปรกษาพจารณาปรบปรงแกไขกอนนาไปใช

DPU

117

4) การเกบรวบรวมขอมล 1. ผวจยทาหนงสอถงผถกสมภาษณชแจงรายละเอยดในการขอสมภาษณพรอมทง

สงรายละเอยดของกลยทธใหศกษากอนกาหนดวนสมภาษณ 2. ผวจยนาหนงสอไปใหผถกสมภาษณพรอมทงนดวนสมภาษณ 3. ผวจยทาการสมภาษณดวยตนเอง

5) การวเคราะหขอมล นาขอมลมาสรปประเดนเรยงลาดบตามความถของความเหนผ ถกสมภาษณแตละสงกด

ไดประเดน เกยวกบปญหาและสาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช ขอเสนอแนะเกยวกบการนากลยทธไปใช และเงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ

DPU

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล


ปทมธาน มวตถประสงค เพอศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน เพอศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน และเพอพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ผลการวเคราะหขอมล นาเสนอ เปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ตอนท 2 ผลการศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศใน

จงหวดปทมธาน

ตอนท 3 ผลการพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

จากการศกษาเอกสาร และรายงานการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยของตน

สงกดแตละสงกด และสมภาษณสถานศกษากลมตางๆ แยกตามสงกด สถานทตงและขนาด จานวน

18 โรง/ ศนย รวมทงการสมภาษณเพมเตมจากผมสวนเกยวของกบการดาเนนงานของสถานศกษา

แตละสงกด ไดแกผอานวยการกองการศกษา องคการบรหารสวนตาบล ผอานวยการกองการศกษา

เทศบาล และศกษานเทศกดานปฐมวย สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา แลวสรปนาเสนอ

สภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ผลทไดดงตอไปน

DPU

119

1.1 สภาพการดาเนนงาน ดานวชาการ สถานศกษาปฐมวยสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) ใช

หลกสตรปฐมวย พ.ศ. 2546 ของกระทรวงศกษาธการ การจดตารางสอนเปนการจดตารางกจกรรมเตรยมความพรอมเดกทง 4 ดาน คอดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา และมการจดกจกรรมเสรมประสพการณ มการใชสอและอปกรณประกอบการสอนเกยวกบการเตรยมความพรอม การจดครเขสอนโดยจดคร 1 คนประจาหอง การจดประเมนผลเปนการวดและประเมนทกกจกรรมทกสปดาห และมการรายงานผลในสมดรายงานทกภาคการศกษา

สถานศกษาปฐมวยสงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) ดานวชาการใชเกณฑมาตรฐานของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน สาหรบสถานศกษาทเปนโรงเรยนจดการศกษา อนบาล1 –อนบาล3 ใช หลกสตรปฐมวย พ.ศ. 2546 ของกระทรวงศกษาธการ การจดตารางสอนเปนการจดตารางกจกรรมพฒนาเดก 4 ดานคอดานรางการ อารมณ สงคมและสตปญญาและตารางกจกรรมเขาจงหวะเสรมประสพการณโดยมสอและอปกรณประกอบการสอน จดคร 1 คนตอ 1 หอง มบางแหงมพเลยง 1 คนเปนผชวยคร การวดประเมนผลเปนการวดการพฒนาการของเดกทง 4 ดานทกสปดาห มการรายงานผลการเรยนตอผปกครองและตนสงกด

สถานศกษาปฐมวยของเอกชน ภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) สวนใหญใชหลกสตรปฐมวย พ.ศ. 2546 ของกระทรวงศกษาธการ และมการใชหลกสตรแกนกลางและหลกสตรสถานศกษา การจดตารางสอนจดตามแนวหลกสตรแกนกลางโดยจด 6 กจกรรมและกจกรรมเสรม เนนการเตรยมความพรอมเดก 4 ดาน มสอประกอบการสอนอยางเพยงพอ การจดครดแลเดกใชคร 1 คนตอ 1หอง บางแหงมพเลยงเปนผชวยครอก 1 คนตอ 1 หอง การวดประเมนผลมการวดทง 4 ดาน มการสรปรายงานผลการพฒนาเดกตอผปกครองทกภาคการศกษา

1.2 สภาพการดาเนนงาน ดานกจการนกเรยน สถานศกษาปฐมวยสงกด สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) มคร

ประจาชนและครเวรเปนผดแลความปลอดภยของเดก มบางแหงใหรนพชวยครดแลรนนอง มการ

ฝกเดกเรองคณธรรมจรยธรรม โดยมกจกรรมทางศาสนา มการสงเสรมนกเรยนเปนรายบคคล มชม

นม มการสอนซอมสรม เดกทมความสามารถพเศษจะไดรบการสงเสรมโดยการสงเขาประกวด

แขงขนตางๆ มระบบการชวยเหลอเดกในกรณยตางๆ มการศกษาสภาพปญญาเดกรวมกบ

ผปกครอง มกจกรรมสงเสรมหลกสตร มการนาไปทศนศกษานอกสถานท

DPU

120

สถานศกษาปฐมวย สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) สถานศกษาจะรวมกบ

ผปกครองดแลความปลอดภยของเดก ในการรบสงเดกแตละวน มการบนทกการรบสง จดครเวร

และมเวรยามดแลเดกตลอดเวลา มการฝกเดกดานคณธรรม จรยธรรมโดยการฝกปฏบต ฝกนงสมาธ

ฝกสวดมนต ไหวพระ มการศกษาปญญาและแกไขพรอมท งสงเสรมเดกเปนรายบคคล จด

กจกรรมเพมเตมใหเดกในการพฒนาดานตางๆ นาเดกไปทศนศกษานอกสถานศกษา

สถานศกษาปฐมวยของเอกชนภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงาน

คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) การดแลความปลอดภยของเดกถอเปนเรองทม

ความสาคญทสดของสถานศกษา มหลกฐานการรบสงเดกทกวน บางแหงมการตดตงกลองวงจร

ปดในสถานศกษาเพอดแลความปลอดภยเดก มโครงการฝกคณธรรม จรยธรรมโดยใชกจกรรมทาง

ศาสนา มการฝกปฏบต มการสงเสรมเดกเปนรายบคคลตามความสามารถ มการสงเขาประกวด

แขงขน มการไปเยยมบานเดกเพอพบปะผปกครอง มการสอนเสรมเปยพเศษ เชน สอนภาษาจน

ภาษาองกฤษ ภาษาญปน วายนา คอมพวเตอร เปนตน

1.3 สภาพการดาเนนงาน ดานบรหารงานบคคล สถานศกษาปฐมวย สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ)

จานวนครมตามจานวนนกเรยน คณวฒปรญญาตรดานปฐมวย สรรหาโดยตนสงกดมการสอบคดเลอก กาหนดเงนเดอนตามหลกเกณฑทางราชการ มการสงฝกอบรม ศกษาดงานและสงศกษาตอ ครทกคนปฏบตตามระเบยบวนยของทางราชการ

สถานศกษาปฐมวย สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) จานวนครมตามจานวนนกเรยน คณวฒปรญญาตรดานปฐมวย สรรหาโดยตนสงกดมการสอบคดเลอก กาหนดเงนเดอนตามหลกเกณฑทางราชการ มการสงฝกอบรม ศกษาดงานและสงศกษาตอ ครทกคนปฏบตตามระเบยบวนยของทางราชการและนโยบายของหนวยงานตนสงกด

สถานศกษาปฐมวยของเอกชนภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) จานวนครมตามจานวนนกเรยน คณวฒปรญญาตรดานปฐมวย และเนนบคลกภาพดเปนกรณยพเศษ เนนการยมแยมแจมใส ใจเยนรกเดก สรรหาโดยสถานศกษาเอง จายเงนเดอนตามเกณฑของทางราชการ มสวสดการ มการสงฝกอบรม และศกษาดงาน ตลอดจนการศกษาตอ ครทกคนตองปฏบตตามวนยและจรรยาบรรณของครและขอบงคบของสถานศกษา

DPU

121

1.4 สภาพการดาเนนงานดานการบรหารดานธรการ การเงน ทรพยสนและพสด สถานศกษาปฐมวย สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) มการ

โฆษณาประชาสมพนธสถานศกษา โดยใชเอกสาร แผนพบ ปายประกาศ ลงเวบไซต เสยงตามสาย ประชมชแจง และการสอสารผานนกเรยนถงผปกครอง ใหครและบคลากรของสถานศกษาทาหนาทประชาสมพนธ มระบบงานสารบรรณตามระเบยบของทางราชการ จดระบบการรกษาความปลอดภย จดครเวรรบผดชอบดแล รายไดเกอบทงหมดมาจากทางราชการ สวนใหญยงไมเพยงพอ การเบกจายตามระเบยบทางราชการ หากไมเพยงพอแกปญหาโดยการรบบรจาคจากหนวยงานอนๆและผปกครอง การจดหาอปกรณการเรยนการสอนจดหาตามแผน เกอบทกแหงยงไมมเจาหนาทการเงนตองใหครทาหนาทการเงนดวย

สถานศกษาปฐมวย สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) มการโฆษณาประชาสมพนธสถานศกษา โดยการทาปายประกาศทสถานศกษาและตนสงกด ลงเวบไซต มเสยงตามสาย ใชเอกสาร แผนพบ ใหเจาหนาทของตนสงกดทาหนาทประชาสมพนธสถานศกษาดวย งานสารบรรณทาตามระเบยบทางราชการ มเวรยามรกษาความปลอดภย รายไดสวนใหญจากตนสงกด เพยงพอ การจดหาวสดอปกรณจดหาตามแผนและตามความจาเปน เจาหนาทของตนสงกดทาหนาทการเงนของสถานศกษา

สถานศกษาปฐมวยของเอกชนภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช) ประชาสมพนธสถานศกษา โดยการทา แผนพบ ลงเวบไซต และการสอสารผานนกเรยนถงผ ปกครอง มการกาหนดตวบคคลทาหนาทประชาสมพนธสถานศกษาโดยตรง และใหครทกคนทาหนาทประชาสมพนธสถานศกษาดวย การเงนและงบประมาณทาตามแผนทวางไวและตามความเหมาะสมใหเกดประโยชนสงสด มเจาหนาทการเงนโดยเฉพาะ

1.5 สภาพการดาเนนงาน ดานการบรหารอาคารสถานท สถานศกษาปฐมวย สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) สวน

ใหญมเพยงพอกบจานวนนกเรยน มคร และภารโรงชวยกนดแลรกษา นกเรยนมสวนรวมในการดแลโดยการแบงเปนสวนๆรบผดชอบ จดเปนเวรดแล อปกรณเครองเลนสาหรบเดกสวนใหญยงมไมเพยงพอ

สถานศกษาปฐมวย สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) สวนใหญอาคารสถานทยงมไมเพยงพอกบจานวนเดก ครกบภารโรงเปนผดแล เดกมสวนรวมดแลบาง สถานศกษาในเมองทเครองเลนสนามเพยงพอ แตสถานศกษานอกเมองยงมไมเพยงพอกบจานวนเดก

DPU

122

สถานศกษาปฐมวยของเอกชนภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช) อาคารสถานททกแหงมเพยงพอกบจานวนนกเรยน การดแลรกษามเจาหนาทโดยเฉพาะ เดกมสวนรวมนอยมาก เครองเลนสนามมเพยงพอ

1.6 สภาพการดาเนนงานดานการประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน สถานศกษาปฐมวย สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) มการ

สงเสรมใหผปกครองชวยเหลอสถานศกษาในการพฒนาเดกโดยการจดตงเครอขายแตละชนเรยน และใหผปกครองชวยพฒนาเดกทบานดวย สถานศกษารายงานผลการพฒนาเดกใหผปกครองทราบทกภาครยน มการประชมผปกครองเปนประจา มการออกไปรวมกจกรรมของชมชน ใหเดกไปรวมกจกรรมตางๆในชมชนรวมกบผปกครอง

สถานศกษาปฐมวย สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) มการเชญผปกครองประชมเพอรวมกนพฒนาเดก และชวยเหลอสถานศกษาในการดแลเดกแตละวน และพฒนาเดกทบานดวย ใหครออกไปรวมกบชมชนทากจกรรมตางๆ รวมเปนกรรมการ ผปกครองชวยเหลอสถานศกษาดานทนทรพยตางๆตามทสถานศกษารองขอ

สถานศกษาปฐมวยของเอกชนภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช) มการเชญผปกครองรวมประชมเพอพฒนาสถานศกษา มโครงการผปกครองอาสา สงครออกไปรวมกจกรรมตางๆในชมชน บางครงสงเดกนกเรยนไปรวมดวย มการเชญผ ปกครองรวมสอนเดก เชญผปกครองรวมเปนกรรมการสถานศกษาดวย

1.7 สภาพการดาเนนงาน ดานการบรหารและการประกนคณภาพการศกษา สถานศกษาปฐมวย สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) สวน

ใหญยงไมไดกาหนดมาตรฐานของสถานการศกษา มแตแผนปฏบตงานประจาปและแผน 5 ป โดยคร ผปกครองและกรรมการสถานศกษารวมกนจดทาแผน สถานศกษาทกแหงมระบบสารสนเทศ จดเกบเอกสารเปนแฟมและเกบในคอมพวเตอร การดาเนนงานจดทาตามแผนทกาหนดไว มการตดตามตรวจสอบทกภาคเรยน มการประเมนภายในโดยทาตามแบบการตดตามภายในแลวสรปรายงาน ผลการประเมนในสอบทสองสวนใหญอยในระดบดมาก

สถานศกษาปฐมวย สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) เกอบทงหมดมการกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา และมผรบผดชอบแลละมาตรฐาน มแผนการปฏบตงานประจาป สถานศกษาในเมองมระบบสารสนเทศ แตนอกเมองยงไมมระบบสารสนเทศ มการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาทกภาคเรยน สวนใหญยงไมมการประเมน แตสถานศกษาตองรายงานผลตอตนสงกด

DPU

123

สถานศกษาปฐมวยของเอกชนภายใตการควบคมดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) เกอบท งหมดยงไมไดกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา แตมแผนปฏบตการประจาป มระบบสารสนเทศ ดาเนนงานตามแผนครบทกแผนทวางไว มการตรวจสอบคณภาพการศกษาทกภาคเรยน มการประเมนคณภาพภายในตามแบบและรายงานประจาป มการนาผลการประเมนไปพฒนา ผลการประเมนในรอบทสองอยในระดบ ด/ดมาก เทาๆกน (รายละเอยดปรากฏในภาคผนวก ค) ตอนท 2 ผลการศกษาการดาเนนงานสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ ในจงหวดปทมธาน

จากการสมภาษณ และสงเกตสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ ในจงหวดปทมธาน 8 แหง ผวจยไดวเคราะหขอบขายการดาเนนงานแตละดาน และการวเคราะหสภาพสถานศกษา ไดดงน

2.1 ขอบขายการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ ในแตละดาน ดานท 1 การบรหารงานวชาการ มการนาหลกสตรปฐมวยของกระทรวงศกษาธการปรบปรงใหเหมาะสมกบบรบทของ

สถานศกษา พฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน เนนพฒนาทกษะกระบวนการคดและพฒนาตามศกยภาพของผเรยนแตละคน มสอทใชประกอบการสอนทหลากหลายและมอยางครบถวน มการเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบทสงขน มระบบการวดและประเมนพฒนาการของผเรยนอยางมประสทธภาพ มระบบการนเทศ ตดตาม และประเมนผลเพอการปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง มการจดบรรยากาศทสงเสรมการเรยนร ใหผเรยนไดศกษาจากแหลงเรยนรทงในและนอกสถานศกษา

ดานท 2 การบรหารงานกจการนกเรยน จดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย เนนกจกรรมทสงเสรมสขนสย สขภาพกาย

และสขภาพจต เปนพเศษ มกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ กจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคม กจกรรมสงเสรมประชาธปไตย กจกรรมเพอสงเสรมใหผเรยนรกสถานศกษา

ดานท 3 การบรหารงานบคคล มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรงกบ

งานทปฏบต สงเสรมใหครไดศกษาตอ ฝกอบรม ดงานและทศนศกษาเปนประจา มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน ใหครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน

DPU

124

เพอความโปรงใสและความเปนธรรมสงเสรมใหครมความรเรองเทคโนโลยและสามารถนาไปใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ดานท 4 การบรหารงานธรการ การเงนและพสด มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ มระบบการรกษาความปลอดภยของ

นกเรยนอยางรดกม จดระบบงานสารบรรณททนสมย สะดวก รวดเรวในการใหบรการ ไดรบการสนบสนนดานการเงนทงจากรฐ หนวยงาน และเอกชนอยางเพยงพอ มการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน มพสดอยางเพยงพอ และมการรกษาบารง ซอมแซม พรอมใชตลอดเวลา

ดานท 5 การบรหารงานอาคารสถานท

มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยน บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความสะอาด รมรนและสวยงาม เออตอการจดการเรยนร .มระบบการดแลรกษาความปลอดภยในการใชอปกรณ อาคาร สถานท มการรกษาซอมบารงอปกรณเครองเลนสนาม หองเรยนอาคารสถานทใหพรอมใชประโยชนไดตลอด ครและนกเรยนมสวนรวมในการดแลรกษาอปกรณ อาคาร สถานท มการอบรมชแจงนกเรยนเกยวกบการใชอาคารสถานทและของเลนอยตลอดเวลา

ดานท 6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครอง และชมชน ผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ มกระบวนการเขาถง

ชมชนหลายรปแบบจนเปนทยอมรบของชมชน มการจดกจกรรมรวมกบชมชนอยางสมาเสมอ ชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของสถานศกษาและใหความรวมมอเปนอยางด

ดานท 7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาทชดเจน มการกาหนดมาตรฐาน

คณภาพการศกษาของสถานศกษา มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน มระบบขอมลสารสนเทศททนสมยและเปนปจจบน คณะกรรมการสถานศกษาสามารถ กากบ ตดตาม ดแลควบคมการปฏบตใหเปนไปตามแผน ครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเกยวกบมาตรฐานและกระบวนการประกนคณภาพการศกษา มการประเมนคณภาพภายในและปรบปรงแกไขใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐานมการประกนชวตใหครและนกเรยน

จากการพจารณาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความความเปนลศทง 8 แหง จะเหนไดวาขอบขายการดาเนนงานของสถานศกษาในดานตางๆ ทง 7 ดาน ตงแตงานดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบคลากร ดานอาคารสถานท ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน แมกระทงดานธรการ การเงนและพสด ทกๆ ดานม

DPU

125

เปาหมายเพอพฒนาเดกใหครบทง 4 ดานคอดานรางกาย ดานสงคม ดานอารมณ ดานสตปญญา และเปนการเตรยมเดกเพอเขาเรยนในระดบการศกษาขนพนฐานตอไป

2.2 การวเคราะหสภาพสถานศกษา (SWOT Analysis) จากการวเคราะหสภาพ (SWOT Analysis) อนประกอบดวย จดแขง จดออน ซงเปน

ปจจยภายใน โอกาส และอปสรรค ซงเปนปจจยภายนอก และความถของขอมล ไดรายละเอยดตามตารางท 4.1-4.2DPU

126

ตารางท 4. 1 ความถของการดาเนนงานทเปน ปจจยภายในของสถานศกษา (Internal Environmental)

จดแขง (Strengths) ความถ จดออน (Weaknesses) ความถ

ดานท 1 การบรหารงานวชาการ 1.สถานศกษาใชหลกสตรปฐมวย พทธศกราช 2546 เปนหลก 2.มการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา 3 มงพฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน 4 เนนการพฒนาทกษะกระบวนการคด 5.สงเสรมและพฒนาตามศกยภาพของผเรยนแตละคน 6 มสอทใชประกอบการสอนทหลากหลายและมอยางครบถวน 7.มการเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบทสงขน 8.มระบบการวดและ ประเมนพฒนาการของผ เ รยนอยางมประสทธภาพ 9 มระบบการนเทศ ตดตาม และประเมนผลเพอการปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง 10.มการจดบรรยากาศทสงเสรมการเรยนร 11 ใหผเรยนไดศกษาจากแหลงเรยนรทงในและนอกสถานศกษา

8 8 8 6 6 6 5 4 4 4 3

ดานท 1 การบรหารงานวชาการ

1. ผปกครองขาดความรความเขาใจปรชญาการศกษาปฐมวย 2.ผ ปกครองบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ 3 ผปกครองไมเหนความสาคญและไมใหความรวมมอในการ ตดตาม วด ประเมนผล และการรายงานผลเกยวกบตวเดก

8

8 6

DPU

127



ดานท 2 การบรหารงานกจการนกเรยน 1 มการจดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย 2 เนนกจกรรมทสงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจต เปนพเศษ 3 เนนกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ 4 มการจดกจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคม 5 มการจดกจกรรมสงเสรมประชาธปไตย 6 มการจดกจกรรมเพอสงเสรมใหผเรยนรกสถานศกษา

8 7

7 6 4 4

ดานท 2 การบรหารงานกจการนกเรยน

1 ผปกครองบางสวนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรมเสรมหลกสตรของสถานศกษา

2 นกเรยนมเวลารวมกจกรรมนอยเนองจากผปกครองบางสวนมเวลาจากดในการมารบสงเดก เนองจากภาระการทางาน

3 สถานทจดกจกรรมไมเหมาะสมและไมเพยงพอ

5 5 4

ดานท 3 การบรหารงานบคคล 1 มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรงกบงานทปฏบต 2 สงเสรมใหครไดศกษาตอ ฝกอบรม ดงานและทศนศกษาเปนประจา 3 มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน 4 ครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน เพอความโปรงใสและความเปนธรรม

7 6 6 5

ดานท 3 การบรหารงานบคคล 1 ครทมความรความสามารถ และผานการทางานมาดแลว ลาออกไปทางานทอน 2 ครบางสวนไมอทศเวลาไดเตมท ตองใชเวลาประกอบอาชพเสรม เนองจากรายไดนอย 3 ครไมมวฒและความรดานปฐมวย

5 5 3

DPU

128


จดแขง (Strengths) ความถ จดออน (Weaknesses) ความถ 5 ครไดรบการสงเสรมใหมความรเรองเทคโนโลยและสามารถนาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

4

ดานท 4 การบรหารงานธรการ การเงน พสด 1.มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ 2 มระบบการรกษาความปลอดภยของนกเรยนอยางรดกม 3 จดระบบงานสารบรรณททนสมย สะดวก รวดเรวในการใหบรการ 4 สถานศกษาไดรบการสนบสนนดานการเงนทงจากรฐ หนวยงาน และเอกชนอยางเพยงพอ 5 มการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน 6 มพสดอยางเพยงพอ และมการรกษาบารง ซอมแซม พรอมใชตลอดเวลา

7 7 6 6 5 4

ดานท 4 การบรหารงานธรการ การเงน พสด 1 การอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรง 2 สถานศกษาไมมเจาหนาทสนบสนนการดาเนนงานโดยเฉพาะ 3 ครและเจาหนาททปฏบตมความรดานธรการและการเงนไมเพยงพอ

6 6 3

DPU

129


จดแขง (Strengths) ความถ

จดออน (Weaknesses) ความถ

ดานท 5 การบรหารงานอาคารสถานท 1 มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยน 2 บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความสะอาด รมรนและสวยงาม เออตอการจดการเรยนร 3.มระบบการดแลรกษาความปลอดภยในการใชอปกรณ อาคาร สถานท 4 มการรกษาซอมบารงอปกรณเครองเลนสนาม หองเรยนอาคารสถานทใหพรอมใชประโยชนไดตลอด 5 ครและนกเรยนมสวนรวมในการดแลรกษาอปกรณ อาคาร สถานท 6 มการ อบรมชแจง นกเรยนเกยวกบการใชอาคารสถานทและของเลนอยตลอดเวลา

6 6 5

4 4 3

ดานท 5 การบรหารงานอาคารสถานท 1 บรเวณของสถานทมนอย ไมเพยงพอกบจานวนนกเรยนทเพมขน 2 เจาหนาททรบผดชอบมนอย ดแลไมเพยงพอและทวถง

5 5

ดานท 6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1.ผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ 2.มกระบวนการเขาถงชมชนหลายรปแบบจนเปนทยอมรบของชมชน 3.มการจดกจกรรมรวมกบชมชน ตลอดเวลาอยางสมาเสมอ 4.ชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของสถานศกษาและใหความรวมมอเปนอยางด

6 6 5 5

ดานท 6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1. ครไมมเวลาวางในการรวมกจกรรมกบชมชน 2. ครและบคลากรของสถานศกษายงมความสามารถในการเขาถงประชาชนไมดพอ 3. ผปกครองไมคอยมเวลาวางทจะรวมมอกบสถานศกษา

6 5

4

DPU

130



ดานท 7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1 มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาทชดเจน 2 มการกาหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา 3 มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน 4.มระบบขอมลสารสนเทศททนสมยและเปนปจจบน. 5 คณะกรรมการสามารถ กากบ ตดตาม ดแลควบคมการปฏบตใหเปนไปตามแผน 6 .ครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเ กยวกบมาตรฐานและกระบวนการประกนคณภาพการศกษา 7.มการประเมนคณภาพภายในและปรบปรงแกไขใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 8 มการประกนชวตใหครและนกเรยน

8 6 6 6 5 5 4 3

ดานท 7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1 การประกนคณภาพมงานเอกสารมากเกนไป 2 ครมภาระงานสอนมาก ไมมเวลาทาเรองการประกนคณภาพไดเทาทควร 3 ผลการประเมนจากตนสงกดลาชา

8 8 4

DPU

131

ตารางท 4.2 ความถของสงทเปนปจจยภายนอกในการดาเนนงานของสถานศกษา (External Environmental)

โอกาส (Opportunities) ความถ อปสรรค (Threats) ความถ

1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา 2.หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปน อยางด 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน 4. มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว 5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา

8 7

7 5 5

1.สถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมข 2 การเบกจายเงนของทางราชการลาชา 3 นโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจากผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา 4 ฐานะทางบานของเดกไมด 5.มปญหาดานการจราจร ถนนคบแคบ การจราจรคบคง 6 การกอสราง และปรบปรงสถานทตองจางบคคล ภายนอก เกดปญหาระหวางกอสราง และเวลาในการสราง

6 5 5 4 3 3

DPU

132

จากตารางท 4.1 และ 4.2 จะเหนวาจดแขงในดานการบรหารงานวชาการไดแกการใชหลกสตรปฐมวย พทธศกราช 2546 เปนหลกและมการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษาโดย มงพ ฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน ดานการบรหารงานกจการนกเรยน มการจดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย ดานการบรหารงานบคคล มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรงกบงานทปฏบต ดานการบรหารงานธรการ การเงน พสด มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ และไดรบการสนบสนนดานการเงนทงจากรฐ หนวยงาน และเอกชนอยางเพยงพอ ดานการบรหารงานอาคารสถานท มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยน และจด บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความสะอาด รมรนและสวยงาม เออตอการจดการเรยนร ดานการบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาทชดเจน จดออนไดแก ผปกครองขาดความรความเขาใจปรชญาการศกษาปฐมวย และบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ และเรองการประกนคณภาพมงานเอกสารมากเกนไป ทาใหการประกนคณภาพไมมคณภาพเททควรเนองจากครมภาระงานสอนมาก ไมมเวลาทาเรองการประกนไดเตมท และมโอกาสทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา

DPU

133

ตอนท 3 ผลการพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

จากการวเคราะหสภาพสถานศกษา (SWOT Analysis) ในตอนท 2 ผวจยไดดาเนนการในขนตอนการพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย ดงตอไปน

3.1 การทดสอบความเปนไปไดของขอมล ขอมลในตารางท 4.1และ4.2 เมอประมวลความเหนตามประเดนการวเคราะหสภาพ

สถานศกษา (SWOT Analysis) และหาคาโอกาสของความคดเหนทแตกตางไปจากกลม (p) โดยใช Binomial Test ไดผลตามตาราง 4.3 ตารางท 4.3 ความถและโอกาสของความคดเหนทแตกตางไปจากกลม ( p ) ของผใหขอมลจากสถานศกษาทเขาเกณฑความเปนเลศ ประเภท รายการ ความถ p จดแขง

(Strengths) ดานท 1 การบรหารงานวชาการ

1. สถานศกษาใชหลกสตรปฐมวย พทธศกราช 2546 เปนหลก 8 .004 2. มการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา 8 .004 3. มงพฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน 8 .004 4. เนนการพฒนาทกษะกระบวนการคด 6 .145 5. สงเสรมและพฒนาตามศกยภาพของผเรยนแตละคน 6 .145 6มสอใชประกอบการสอนทหลากหลายและมอยางครบถวน 6 .145 7. มการเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบทสงขน 5 .363 8. มระบบการวดและ ประเมนพฒนาการของผเรยนอยางมประสทธภาพ

4

.637 9. มระบบการนเทศ ตดตาม และประเมนผลเพอการปรบปรงพฒนาอยาง

ตอเนอง 4 .637

10. มการจดบรรยากาศทสงเสรมการเรยนร 4 .637 11. ใหผเรยนไดศกษาจากแหลงเรยนรทงในและนอกโรงเรยน 3 .855 ดานท 2 การบรหารงานกจการนกเรยน 1. มการจดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย 8 .004 2. เนนกจกรรมทสงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตเปนพเศษ 7 .035

DPU

134

ตารางท 4.3 (ตอ) ประเภท รายการ ความถ P

3. เนนกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ

7

.035

4. มการจดกจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคม

6 .145

5. มการจดกจกรรมสงเสรมประชาธปไตย 4 .637 6. มการจดกจกรรมเพอสงเสรมใหผเรยนรกสถานศกษา 4 .637 ดานท 3 การบรหารงานบคคล 1. มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด

/ ความเชยวชาญตรงกบงานทปฏบต 7 .035

2. สงเสรมใหครไดศกษาตอ ฝกอบรม ดงานและทศนศกษาเปนประจา

6 .145

3. มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน 6 .145 4. ครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน เพอความ

โปรงใสและความเปนธรรม 5 .363

5. ครไดรบการสงเสรมใหมความรเรองเทคโนโลยและสามารถนาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

4

.637

ดานท 4 การบรหารงานธรการ การเงนและพสด

1. มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ 7 .035 2. มระบบการรกษาความปลอดภยของนกเรยนอยางรดกม 7 .035 3. จดระบบงานสารบรรณททนสมย สะดวก รวดเรวในการ

ใหบรการ 6

.145

4. สถานศกษาไดรบการสนบสนนดานการเงนจากหนวยงานตางๆ และเอกชนอยางเพยงพอ

6 .145

5. มการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน 5 .363 6. มพสดอยางเพยงพอ และมการรกษาบารง ซอมแซม พรอม

ใชตลอดเวลา 4 .637

DPU

135


ประเภท รายการ ความถ P

ดานท 5 การบรหารงานอาคารสถานท 1. มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยน 6 .145 2. บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความ

สะอาด รมรนและสวยงาม เออตอการจดการเรยนร 6 .145

3. มระบบการดแลรกษาความปลอดภยในการใชอปกรณ อาคาร สถานท

5 .363

4. มการรกษาซอมบารงอปกรณเครองเลนสนาม หองเรยนอาคารสถานทใหพรอมใชประโยชนไดตลอด

4 .637

5. ครและนกเรยนมสวนรวมในการดแลรกษาอปกรณ อาคาร สถานท

4 .637

6. มการ อบรมชแจง นกเรยนเกยวกบการใชอาคารสถานท และของเลนอยตลอดเวลา

3 .855

ดานท 6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชนและผปกครอง

1. ผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ

6 .145

2. มกระบวนการเขาถงชมชนหลายรปแบบจนเปนทยอมรบของชมชน

6 .145

3. มการจดกจกรรมรวมกบชมชน ตลอดเวลาอยางสมาเสมอ 5 .363 4. ชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของสถานศกษาและให

ความรวมมอเปนอยางด 5 .363

ดานท 7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1. มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาท

ชดเจน 8 .004

2. มการกาหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา 6 .145 3. มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน 6 .145 4. มระบบขอมลสารสนเทศททนสมยและเปนปจจบน. 6 .145

DPU

136


ประเภท รายการ ความถ p 5. คณะกรรมการ สามารถกากบ ตดตาม ดแลควบคมการ

ปฏบตใหเปนไปตามแผน 5 .363

6. ครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเกยวกบมาตรฐานและกระบวนการประกนคณภาพการศกษา

5 .363

7. มการประเมนคณภาพภายในและปรบปรงแกไขใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน

4 .637

8. มการประกนชวตใหครและนกเรยน 3 .855 จดออน

(Weaknesses) ดานท 1 การบรหารงานวชาการ 1. ผปกครองขาดความรความเขาใจปรชญาการศกษาปฐมวย 8 .004

2. ผปกครองบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ

8 .004

3. ผปกครองไมเหนความสาคญและไมใหความรวมมอในการ ตดตาม วด ประเมนผล และการรายงานผลเกยวกบตวเดก

6 .145

ดานท 2 การบรหารงานกจการนกเรยน 1. ผปกครองบางสวนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรม

เสรมหลกสตรของสถานศกษา 5 .363

2. นกเรยนมเวลารวมกจกรรมนอยเนองจากผปกครองบางสวนมเวลาจากดในการมารบสงเดก เนองจากภาระการทางาน

5

.363

3. สถานทจดกจกรรมไมเหมาะสมและไมเพยงพอ 4 .637 ดานท 3 การบรหารงานบคคล 1. ครทมความรความสามารถ และผานการทางานมาดแลว

ลาออกไปทางานทอน 5 .363

2. ครบางสวนไมอทศเวลาไดเตมท ตองใชเวลาประกอบอาชพเสรม เนองจากรายไดนอย

5 .363

3. ครไมมวฒและความรดานปฐมวย 3 .855

DPU

137


ประเภท รายการ ความถ P ดานท 4 การบรหารงานธรการ การเงนและพสด

1. การอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรง

6 .145

2. สถานศกษาไมมเจาหนาทสนบสนนการดาเนนงานโดยเฉพาะ

6 .145

3. ครและเจาหนาททปฏบตมความรดานธรการและการเงนไมเพยงพอ

3 .855

ดานท 5 การบรหารงานอาคารสถานท 1. บรเวณของสถานทมนอย ไมเพยงพอกบจานวนนกเรยนท

เพมขน 5 .363

2. เจาหนาททรบผดชอบมนอย การดแลไมเพยงพอและทวถง

5 .363

ดานท 6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผชมชน

1. ครไมมเวลาวางในการรวมกจกรรมกบชมชน 6 .145 2. ครและบคลากรของสถานศกษายงมความสามารถในการ

เขาถงประชาชนไมดพอ 5

.363

3 ผปกครองไมคอยมเวลาวางทจะรวมมอกบสถานศกษา 4 .637 ดานท 7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1. การประกนคณภาพมงานเอกสารมากเกนไป 8 .004 2. ครมภาระงานสอนมาก ไมมเวลาทาเรองการประกน

คณภาพไดเทาทควร 8 .004

3. ผลการประเมนจากตนสงกดลาชา 4 .637

DPU

138


จากตารางท 4.3 จะเหนวาคาความถของความคดเหนสงสด 8 และตาสด 3 และคาทความถสงจะมคา p ซงเปนคาความแตกตางไปจากกลมตา และผวจยจะใชเปนเกณฑในการพจารณาคดเลอกรายการทมคา p นาเชอถอพอ ทคดวาจะเปนความเหนของกลมได ในการนาไปเปนขอมลสรางกลยทธในขนตอนตอไป

ประเภท รายการ ความถ P

โอกาส (Opportunities)

1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา

8 .004

2. หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด

7 .035

3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน

7 .035

4. มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว

5 .363

5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา 5 .363

อปสรรค (Threats)

1. สถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมข 5 .363

2. การเบกจายเงนของทางราชการลาชา 5 .363 3. นโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจาก

ผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา 5 .363

4. ฐานะทางบานของเดกไมด 4 .637 5. มปญหาดานการจราจร ถนนคบแคบ การจราจรคบคง 3 .855 6. การกอสราง และปรบปรงสถานทตองจางบคคลภายนอก

เกดปญหาระหวางกอสราง และเวลาในการสราง 3 .855

DPU

139

3.2 การรางกลยทธ 3.2.1 การเลอกรายการทมความนาเชอถอจากการวเคราะหสภาพ (SWOT

Analysis) จากตารางท 4.3 ผวจยไดกาหนดรายการทมคา p ตงแต .363 ลงมา เปนรายการท

นาเชอถอไดเพราะเปนความคดเหนของผถกสมภาษณหรอไดรบการสงเกตเกนครง (5 คน/แหง ขนไป) ผลจากการคดเลอกรายการตามกรอบดงกลาว แสดงดงตารางท 4.4

ตารางท 4.4 รายการจากผลการวเคราะหสภาพสถานศกษา จาแนกตามปจจยภายในและปจจยภายนอก

ปจจย รายการ รายการ

ภายใน

จดแขง (S) ดานท 1 การบรหารงานวชาการ 1. สถานศกษาใชหลกสตรปฐมวย พทธศกราช 2546 เปนหลก ( p=.004) 2. มการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา ( p=.004) 3. มงพฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน ( p=.004) 4. เนนการพฒนาทกษะกระบวนการคด (p=.145) 5. สงเสรมและพฒนาตามศกยภาพของผเรยนแตละคน (p=.145) 6. มสอทใชประกอบการสอนทหลากหลายและมอยางครบถวน (p=.145) 7.มการเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบทสงขน (p=.363)

จดออน (w) ดานท 1 การบรหารงานวชาการ 1.ผปกครองขาดความรความเขาใจปรชญาการศกษาปฐมวย ( p=.004) 2. ผปกครองบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ (p=.004) 3. ผปกครองไมเหนความสาคญและไมใหความรวมมอในการ ตดตาม วด ประเมนผล และการรายงานผลเกยวกบตวเดก (p=.145)

ดานท 2 การบรหารงานกจการนกเรยน 1. มการจดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย(p=.004) 2. เนนกจกรรมทสงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจต เปนพเศษ ( p=.035) 3. เนนกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด

ดานท 2 การบรหารงานกจการนกเรยน 1. ผปกครองบางสวนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรมเสรม หลกสตรของสถานศกษา ( p=.363) 2. นกเรยนมเวลารวมกจกรรมนอย

DPU

140


ปจจย ประเภท ประเภท

ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ (p=.035) 4. มการจดกจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคม (p=.145)

เนองจากผปกครองบางสวนมเวลาจากดในการมารบสงเดก เนองจากภาระการทางาน (p=.363)

ดานท 3 การบรหารงานบคคล 1. มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรงกบงานทปฏบต (p=.035) 2. สงเสรมใหครไดศกษาตอ ฝกอบรม ดงานและทศนศกษาเปนประจา (p=.145) 3. มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน (p=.145) 4. ครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน เพอความโปรงใสและความเปนธรรม (p=.363)

ดานท 3 การบรหารงานบคคล 1. ครทมความรความสามารถ และผานการทางานมาดแลว ลาออกไปทางานทอน (p=.363) 2. ครบางสวนไมอทศเวลาไดเตมท ตองใชเวลาประกอบอาชพเสรม เนองจากรายไดนอย (p=.363)

ดานท 4 การบรหารงานธรการ การเงน พสด 1. มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ (p=.035) 2. มระบบการรกษาความปลอดภยของนกเรยนอยางรดกม (p=.035) 3. จดระบบงานสารบรรณททนสมย สะดวก รวดเรวในการใหบรการ (p=.145) 4. สถานศกษาไดรบการสนบสนนดานการเงนจาก หนวยงานตางๆและเอกชนอยางเพยงพอ (p=.145) 5. มการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน (p=.363)

ดานท 4 การบรหารงานธรการ การเงน พสด 1. การอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรง (p=.145) 2. สถานศกษาไมมเจาหนาทสนบสนนการดาเนนงานโดยเฉพาะ (p=.145)

DPU

141


ปจจย ประเภท ประเภท ดานท 5 การบรหารงานอาคารสถานท

1. มจานวน อปกรณ อาคาร เพยงพอกบจานวนนกเรยน (p=.145) 2. บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความสะอาด รมรนและสวยงาม เออตอการจดการเรยนร( p=.145) 3. มระบบการดแลรกษาความปลอดภยการใชอปกรณ อาคาร สถานท (p=.363)

ด านท 5 การบ รหารงานอาคารสถานท 1. บรเวณของสถานทมนอย ไมเพยงพอกบจานวนนกเรยนทเพมขน (p=.363) 2. เจาหนาททรบผดชอบมนอย การดแลไมเพยงพอและทวถง (p=.363)

ดานท 6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1. ผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ (p=.145) 2. มกระบวนการเขาถงชมชนหลายรปแบบจนเปนทยอมรบของชมชน (p=.145) 3. มการจดกจกรรมรวมกบชมชน ตลอดเวลาอยางสมาเสมอ (p=.363) 4. ชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของ สถานศกษาและใหความรวมมอเปนอยางด (p=.363) ดานท 7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1. มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาทชดเจน (p=.004) 2. มการกาหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา (p=.145) 3. มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน (p=.145)

ดานท 6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1. ครไมมเวลาวางในการรวมกจกรรมกบชมชน (p=.145) 2. ครและบคลากรของสถานศกษายงมความสามารถในการเขาถงประชาชนไมดพอ (p=.363) ดานท 7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1. การประกนคณภาพมงานเอกสารมากเกนไป (p=.004) 2. ครมภาระงานสอนมาก ไมมเวลาทาเรองการประกนคณภาพไดเทาทควร (p=.004)

DPU

142

ตารางท 4.4 (ตอ) ปจจย ประเภท ประเภท

4.มระบบขอมลสารสนเทศททนสมยและเปนปจจบน. (p=.145) 5. คณะกรรมการ สามารถกากบ ตดตาม ดแลควบคมการปฏบตใหเปนไปตามแผน (p=.363) 6.ครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเกยวกบมาตรฐานการศกษา (p=.363)

ภายนอก โอกาส (O) 1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา (p=.004) 2.หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด (p=.035) 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน ( p=.035) 4.มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว ( p=.363) 5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา ( p=.363)

อปสรรค (T) 1.สถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมข (p=.363) 2 การเบกจายเงนของทางราชการลาชา (p=.363) 3 นโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจากผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา (p=.363)

จากตารางท 4.4 แสดงรายการความถของความคดเหนทมคา p ตงแต.363ลงมาในแตละ

ดาน เมอแยกตามปจจยภายในและปจจยภายนอก จะเหนคา p ตาสดในแตละดาน ดงน ในสวนของปจจยภายใน จดแขง ดานการบรหารวชาการ p ตาสด .004 ดานการบรหารกจการนกเรยน p ตาสด

.004 ดานการบรหารงานบคคล p ตาสด ..035ดานการบรหารงานธรการ การเงน พสด p ตาสด .035 ดานการบรหารงานอาคารสถานท p ตาสด .145 ดาน การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน p ตาสด ..145 ดานการบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา p ตาสด .004

DPU

143

จดออน ดานการบรหารวชาการ p ตาสด .004 ดานการบรหารกจการนกเรยน p ตาสด .363 ดาน การบรหารงานบคคล p ตาสด .363 ดานทการบรหารงานธรการ การเงน พสด p ตาสด .145 ดาน การบรหารงานอาคารสถานท p ตาสด .363 ดานการบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน p ตาสด .145 ดานการบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา p ตาสด .004

ในสวนของปจจยภายนอก โอกาส p ตาสด .004 อปสรรค p ตาสด .363

3.2.2 การจดทา TOWS Matrix เมอไดกรอบการวเคราะหสภาพของสถานศกษา ( SWOT Analysis ) ตามตาราง 4.4

แลว ไดนาผลมาวเคราะห TOWS Matrix เพอหาแนวทางหรอสรางกลยทธโดยจบคปจจยภายในกบปจจยภายนอกไดเปน 4 ค คอ SO, WO, ST และ WT ดงแสดงในตารางท 4.5 – 4.11

DPU

144

ตารางท 4.5 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษาดานการบรหารงานวชาการ

ปจจยภายใน ปจจยภายนอก

จดแขง ( S ) 1.สถ าน ศ กษ า ใชห ลก ส ต รปฐมวย พทธศกราช 2546 เปนหลก 2.มการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา 3 มงพฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน 4เนนการพฒนาทกษะกระบวนการคด 5.สงเสรมและพฒนาตามศกยภาพของผเรยนแตละคน 6 มสอทใชประกอบการสอนทหลากหลายและมอยางครบถวน 7.มการเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบทสงขน

จดออน ( W ) 1.ผปกครองขาดความรความเขาใจปรชญาการศกษาปฐมวย 2.ผปกครองบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ 3 ผปกครองไมเหนความสาคญและไมใหความรวมมอในการ ตดตาม วด ประเมนผล และการรายงานผลเกยวกบตวเดก

โอกาส ( O )

1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา 2.หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน 4.มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว

5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา

กลยทธ SO 1. พฒนาหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบความตองการของชมชน(S1,S2,S3,O1,O5) 2. ใชแหลงเรยนรใหเปนประโยชนตอการพฒนาเดก(S3,S4,S5.O3,O4)

กลยทธ WO 1. สรางความเขาใจกบผปกครองเกยวกบปรชญาของการจดการศกษาระดบปฐมวย (W1,W2,O1,O5)

อปสรรค ( T ) 1.สถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมข 2 การเบกจายเงนของทางราชการลาชา 3 นโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจากผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา

กลยทธ ST 1. เสนอแนวทางเพอปรบปรงระเบยบ กฏเกณฑทไมเออตอการจดการศกษาปฐมวย(S7,T3)

กลยทธ WT 1. ปรบแนวทางจดกจกรรมการเตรยมความพรอมทไมขดกบปรชญาการจดการศกษาปฐมวย( W1,T1)

หมายเหต. ตวอกษรและตวเลขในวงเลบของแตละกลยทธ คอรายการทแสดงในตารางท 4.4

DPU

145

ตารางท 4.6 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษาดานการบรหารงานกจการนกเรยน


จดแขง ( S ) 1 มการจดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย 2 เนนกจกรรมทสงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจต เปนพเศษ 3 เนนกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ 4 มการจดกจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคม

จดออน ( W ) 1 ผปกครองบางสวนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรมเสรมหลกสตรของสถานศกษา 2 นกเรยนมเวลารวมกจกรรมนอยเนองจากผปกครองบางสวนมเวลาจากดในการมารบสงเดก เนองจากภาระการทางาน


1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา 2.หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน 4.มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว 5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา

กลยทธ SO 3. จดกจกรรมเพอสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา (S2,S3,S4,O1,O5)

กลยทธ WO 2. ใหโอกาสผปกครองไดมสวนรวมในการจดกจกรรมทเหมาะสมของสถานศกษา (W1,O1)


กลยทธ ST 2. จดกจกรรมภายในสถานศกษาโดยการจาลองสภาพชมชนเขาสสถานศกษา(S1,T1)

กลยทธ WT -

DPU

146

ตารางท 4.7 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษาดาน การบรหารงานบคคล


จดแขง ( S ) 1 มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรงกบงานทปฏบต 2 สงเสรมใหครไดศกษาตอ ฝกอบรม ดงานและทศนศกษาเปนประจา 3 มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน 4 ครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน เพอความโปรงใสและความเปนธรรม

จดออน ( W ) 1 ครทมความรความสามารถ และผานการทางานมาดแลว ลาออกไปทางานทอน 2 ครบางสวนไมอทศเวลาไดเตมท ตองใชเวลาประกอบอาชพเสรม เนองจากรายไดนอย

โอกาส ( O ) 1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา 2.หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน 4.มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว 5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา

กลยทธ SO 4. ปรบระบบการบรหารงานบคคลใหเปนไปตามหลกธรรมาภบาล(S1,S4,O1,O5)

กลยทธ WO 3. จดกจกรรมใหครมรายไดเสรมนอกเหนอจากรายไดปกต(W1,O1,O4)


กลยทธ ST 3 สรางขวญและกาลงใจใหครมนใจในการทางานทสถานศกษา(S3,T3)

กลยทธ WT 2 เสนอหนวยงานทเกยวของเพอปรบแกระเบยบการบรรจครทไมสงผลกระทบตอการดาเนนงานของสถานศกษา(W1,T4)

DPU

147

ตารางท 4.8 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษาดาน การบรหารงานธรการ การเงน และพสด


จดแขง ( S ) 1.มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ 2 มระบบการรกษาความปลอดภยของนกเรยนอยางรดกม 3 จดระบบงานสารบรรณททนสมย สะดวก รวดเรวในการใหบรการ 4 สถานศกษาไดรบการสนบสนนดานการเงนทงจากรฐ หนวยงาน และเอกชนอยางเพยงพอ 5 มการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน

จดออน ( W ) 1 การอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรง 2 สถานศกษาไมมเจาหนาทสนบสนนการดาเนนงานโดยเฉพาะ


กลยทธ SO 5. พฒนาระบบการประชาสมพนธททนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม(S1,O1,O4) 6. จดสรรงบประมาณเพอจดการศกษาอยางมประสทธภาพ (S4,S5,O2,O5 )

กลยทธ WO 4. รณรงคใหชมชนชวยเหลอสถานศกษาใหงานแตละดานพฒนาดยงขน (W1,O1,O5)


กลยทธ ST 4. จดระบบรกษาความปลอดภยและปองกนความเสยงในสถานศกษาอยางมประสทธภาพ (S2,S5,T1)

กลยทธ WT 3. ปรบเปลยนระเบยบวาดวยงานธรการ และการเงนโดยใชเทคโนโลยสมยใหม (W1,W2,T2,T3)

DPU

148

ตารางท 4.9 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษาดาน การบรหารงานอาคารสถานท


จดแขง ( S ) 1 มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยน 2 บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความสะอาด รมรนและสวยงาม เออตอการจดการเรยนร 3.มระบบการดแลรกษาความปลอดภยการใชอปกรณ อาคาร สถานท

จดออน ( W ) 1 บรเวณของสถานทมนอย ไมเพยงพอกบจานวนนกเรยนทเพมขน 2 เจาหนาททรบผดชอบมนอย การดแลไมเพยงพอและทวถง


กลยทธ SO 7. ตกแตงอาคารสถานทใหสวยงามรมเยนเปนทประทบใจแกผพบเหนตลอดเวลา (S1,S2,O1,O2)

กลยทธ WO 5. วางแผนเพอขยายหองเรยนเพม ใหเพยงพอแกความตองการของชมชน (W1,O5)


กลยทธ ST 5. ปรบปรงบรเวณ ถนน ทางเดน ประตเขาออก ใหเปนระบบงายตอการควบคมดแล (S1,S3,T1)


DPU

149

ตารางท 4.10 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษาดาน การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน


จดแขง ( S ) 1ผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ 2มกระบวนการเขาถงชมชนหลายรปแบบจนเปนทยอมรบของชมชน 3 มการจดกจกรรมรวมกบชมชน ตลอดเวลาอยางสมาเสมอ 4 ชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของสถานศกษาและใหความรวมมอเปนอยางด

จดออน ( W ) 1 ครไมมเวลาวางในการรวมกจกรรมกบชมชน 2 ครและบคลากรของสถานศกษายงมความสามารถในการเขาถงประชาชนไมดพอ


1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา 2.หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน 4.มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว 5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา

กลยทธ SO 8. จดกจกรรมใหชมชนและสถานศกษามความสมพนธอยางตอเนอง (S1,S4,O1,O5)

กลยทธ WO 6. พฒนาครเกยวกบวธการและแนวทางสรางความสมพนธกบชมชน (W1,O1)


กลยทธ ST 6. ใหครเขาไปมสวนในการใหขอมล ขาวสารของสถานศกษาทถกตองแกชมชน (S1,S4,T1)


DPU

150

ตารางท 4.11 ตาราง TOWS Matrix เพอจดกลมกลยทธของสถานศกษา ดานการบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา

ปจจยภายใน

ปจจยภายนอก

จดแขง ( S ) 1. มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาทชดเจน 2. มการกาหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา 3. มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน 4. มระบบขอมลสารสนเทศททนสมยและเปนปจจบน. 5. คณะกรรมการ สามารถกากบ ตดตาม ดแลควบคมการปฏบตใหเปนไปตามแผน 6. ครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเกยวกบมาตรฐานการศกษา

จดออน ( W ) 1. การประกนคณภาพมงานเอกสารมากเกนไป 2. ครมภาระงานสอนมาก ไมมเวลาทาเรองการประกนคณภาพไดเทาทควร

โอกาส ( O ) 1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา 2. หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน 4. มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว 5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา

กลยทธ SO 9. สงเสรมและควบคมกากบใหสถานศกษาดาเนนการตามกระบวนการประกนคณภาพภายในอยางถกตอง(S2,S3,S6,O1,O5)

กลยทธ WO 7. สรางความเขาใจแกบคลากรในการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาอยางถกตอง(W1,W2,O1,O5)

อปสรรค ( T ) 1. สถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมข 2. การเบกจายเงนของทางราชการลาชา 3. นโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจากผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา

กลยทธ ST -

กลยทธ WT 4. สรางวฒนธรรมการประกนคณภาพภายในองคกร(W1,W2,T1)

DPU

151

จากตารางท 4.5 – 4.11 แสดงใหเหนการเชอมโยงปจจยภายในและปจจยภายนอก เปนคๆ จาแนกเปนรายดาน กลาวคอ สงทเปนจดแขง (S) อนเปนปจจยภายในกบสงทเปนโอกาส (O) อนเปนปจจยภายนอก กาหนดใหเปนกลยทธกลม SO สงทเปนจดแขง (S) อนเปนปจจยภายในกบสงทเปนอปสรรค (T) อนเปนปจจยภายนอกกาหนดใหเปนกลยทธกลม ST สงทเปนจดออน (W) อนเปนปจจยภายในกบสงทเปนโอกาส (O) อนเปนปจจยภายนอก กาหนดใหเปนกลยทธกลม WO สงทเปนจดออน (W) อนเปนปจจยภายในกบสงทเปนอปสรรค (T) อนเปนปจจยภายนอก กาหนดให เปนกลยทธกลม WT 3.2.3 การจดทา (ราง)กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

3.2.3.1 การกาหนดชอและกาหนดกรอบกลยทธของแตละค จากผลการวเคราะหในตารางท 4.5 – 4.11 ไดพจารณารายการในแตละกลมแตละ

รายการ บางประเดนยงมซ าซอนกน หรอใกลเคยงกน จงไดนามาเขยนใหมเพอใหครอบคลมประเดนเหลานน พรอมทงกาหนดชอ กลมกลยทธในแตละค เพอใหมความหมายชนากลยทธนนๆดงน คอ SO ใหชอวา “กลมกลยทธเรงรดพฒนา” ST ใหชอวา “กลมกลยทธรอหาโอกาส” WO ใหชอวา “กลมกลยทธปรบปรงองคกร” และ WT ใหชอวา “กลมกลยทธทบทวนบทบาท ” รายการกลยทธทไดปรบใหมและจดใหอยในแตละกลม ดงแสดงในตารางท 4.12

DPU

152

ตารางท 4.12 ชอกลยทธการดาเนนงานของสถานศกษาในแตละกลม

องคประกอบการดาเนนงาน

กลยทธ

เรงรดพฒนา (SO) รอหาโอกาส (ST) ปรบปรงองคกร (WO)

ทบทวนบทบาท (WT)

1 การบรหารงานวชาการ

1 พฒนาหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบความตองการของชมชน(S1,S2,S3,O1,O5)

1 เสนอแนวทางเพอปรบปรงระเบยบ กฏเกณฑทไมเออตอการจดการศกษาปฐมวย(S7,T3)

1 สรางความเขาใจกบผปกครองเกยวกบปรชญาของการจดการศกษาระดบปฐมวย (W1,W2,O1,O5)

1 ปรบแนวทางจดกจกรรมการเตรยมความพรอมทไมขดกบปรชญาการจดการศกษาปฐมวย(W1,T1)

2 การบรหารงานกจการนกเรยน

2 จดกจกรรมเพอสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา (S2,S3,S4,O1,O5)

2 ใหโอกาสผปกครองไดมสวนรวมในการจดกจกรรมทเหมาะสมของสถานศกษา(W1,O1)

3 การบรหารงานบคคล

3 ปรบระบบการบรหารงานบคคลใหเปนไปคามหลกธรรมาภบาล(S1,S4,O1,O5)

2 สรางขวญและกาลงใจใหครมนใจในการทางานทสถานศกษา(S3,T3)

DPU

153


องคประกอบการดาเนนงาน

กลยทธ

เรงรดพฒนา (SO) รอหาโอกาส (ST) ปรบปรงองคกร (WO)


4 การบรหารงานธรการ การเงน และพสด

4 พฒนาระบบการประชาสมพนธททนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม(S1,O1,O4) 5 จดสรรงบประมาณเพอจดการศกษาอยางมประสทธภาพ

3 จดระบบรกษาความปลอดภยและปองกนความเสยงในสถานศกษาอยางมประสทธภาพ(S2,S5,T1)

3 รณรงคใหชมชนชวยเหลอสถานศกษาใหงานแตละดานพฒนาดยงขน(W1,O1,O5)

2 ปรบเปลยนระเบยบวาดวยงานธรการ และการเงนโดยใชเทคโนโลยสมยใหม(W1,W2,T2)

5 การบรหารงานอาคารสถานท

4 ปรบปรงบรเวณ อาคารสถานทใหสวยงาม รมเยน เปนทประทบใจและเปนระบบงายตอการควบคมดแล(S1,S3,T1)

4 วางแผนเพอขยายหองเรยนเพม ใหเพยงพอแกความตองการของชมชน(W1,O5)

6 การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

6 จดกจกรรมใหชมชนและสถานศกษามความสมพนธอยางตอเนอง(S1,S4,O1,O5)

5 พฒนาครเกยวกบวธการและแนวทางสรางความสมพนธกบชมชน (W1,O1)

7 การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา

7 สงเสรมและควบคมกากบใหสถานศกษาดาเนนการตามกระบวนการประกนคณภาพภายในอยางถกตอง(S2,S3,S6,O1,O5)

DPU

154

จากตารางท 4.12 แสดงกลยทธการดาเนนงานของสถานศกษาได 4 กลม คอกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ทเปนการใชจดแขงเพอใหไดรบโอกาสมากทสด (SO) กลยทธการใชจดแขงเพอหลกเลยงอปสรรค (ST) กลยทธการลดจดออนเพอเพมโอกาส (WO) และกลยทธการลดจดออนและหลกเลยงอปสรรค (WT) ตามรายละเอยด ตอไปน

1. กลยทธเรงรดพฒนา ( SO) มดงน 1.1 ดานการบรหารงานวชาการ มจดแขงคอใชหลกสตรปฐมวย พทธศกราช 2546

เปนหลกมการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา และมงพฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน สอดรบกบโอกาสทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษาและความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา ดงนนกลยทธในสถานการณน คอ 1) พฒนาหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบความตองการของชมชน

1.2 ดานการบรหารงานกจการนกเรยน มจดแขงคอการเนนกจกรรมทสงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจต เปนพเศษ เนนกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ และ มการจดกจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคมสอดรบกบโอกาสทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษาและความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษากลยทธในสถานการณน คอ 2) จดกจกรรมเพอสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา

1 3 ดานการบรหารงานบคคล มจดแขงคอมระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรงกบงานทปฏบตและ ครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน เพอความโปรงใสและความเปนธรรม สอดรบกบโอกาสทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา ความมนใจของชมชมชนตอคณภาพของสถานศกษากลยทธในสถานการณน คอ 3) ปรบระบบการบรหารงานบคคลใหเปนไปคามหลกธรรมาภบาล

1.4 ดานการบรหารงานธรการ การเงน พสดมจดแขงคอมการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบสอดรบกบโอกาสทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษาและการมระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว กลยทธในสถานการณน คอ 4) พฒนาระบบการประชาสมพนธททนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม และจดแขงทสถานศกษาไดรบการสนบสนนดานการเงนทงจากรฐ หนวยงาน และเอกชนอยางเพยงพอและมการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจนสอดรบกบโอกาสทหนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด และความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษากลยทธคอ 5) จดสรรงบประมาณเพอจดการศกษาอยางมประสทธภาพ

DPU

155

1.5 ดานการบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน มจดแขงคอผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ และชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของสถานศกษาและใหความรวมมอเปนอยางดสอดรบกบโอกาสทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษาและความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา กลยทธในสถานการณน คอ 5) จดกจกรรมใหชมชนและสถานศกษามความสมพนธอยางตอเนอง

1.6 ดานการบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา มจดแขงคอมการกาหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน และครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเกยวกบมาตรฐานการศกษาสอดรบกบโอกาสทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษาและความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา กลยทธในสถานการณน คอ 7) สงเสรมและควบคมกากบใหสถานศกษาดาเนนการตามกระบวนการประกนคณภาพภายในอยางถกตอง

2. กลยทธรอหาโอกาส ( ST) มดงน 2.1 ดานการบรหารงานวชาการ มจดแขงคอ มการเตรยมความพรอมเพอการเรยน

ตอในระดบทสงขนแตกมอปสรรค ทนโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจากผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา กลยทธในสถานการณน คอ 1) เสนอแนวทางเพอปรบปรงระเบยบ กฏเกณฑทไมเออตอการจดการศกษาปฐมวย

2.2 ดานการบรหารงานบคคล มจดแขงคอ มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน แตกมอปสรรคทนโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจากผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา กลยทธในสถานการณน คอ 2) สรางขวญและกาลงใจใหครมนใจในการทางานทสถานศกษา

2.3 ดานการบรหารงานธรการ การเงน และพสดมจดแขงคอ มระบบการรกษาความปลอดภยของนกเรยนอยางรดกมและมการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน แตกมอปสรรคทสถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมขและมปญหาดานการจราจร ถนนคบแคบ การจราจรคบคง.จกลยทธในสถานการณน คอ 3) จดระบบรกษาความปลอดภยและปองกนความเสยงในสถานศกษาอยางมประสทธภาพ

2.5 ดานการบรหารงานอาคารสถานทมจดแขงคอ มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยนและมระบบการดแลรกษาความปลอดภยในการใชอปกรณ อาคาร สถานทแตกมอปสรรคทถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมขและมปญหาดานการจราจร ถนน

DPU

156

คบแคบ การจราจรคบคงกลยทธในสถานการณน คอ 4) ปรบปรงบรเวณ ถนน ทางเดน ประตเขาออก ใหเปนระบบงายตอการควบคมดแล

3. กลยทธปรบปรงองคกร ( WO) มดงน 3.1 ดาน การบรหารงานวชาการมจดออนคอผปกครองขาดความรความเขาใจ

ปรชญาการศกษาปฐมวย และมผปกครองบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ แตยงมโอกาสคอสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษาและความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษากลยทธในสถานการณน คอ 1)สรางความเขาใจกบผปกครองเกยวกบปรชญาของการจดการศกษาระดบปฐมวย

3.2 ดาน การบรหารงานกจการนกเรยนมจดออนคอผปกครองบางสวนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรมเสรมหลกสตรของสถานศกษาสถานศกษาแตยงมโอกาสคอสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษากลยทธในสถานการณน คอ 2)ใหโอกาสผปกครองไดมสวนรวมในการจดกจกรรมทเหมาะสมของสถานศกษา

3.3 ดาน การบรหารงานธรการ การเงน พสด มจดออนคอการอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรง แตยงมโอกาสคอสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษาและความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษากลยทธในสถานการณน คอ 3) รณรงคใหชมชนชวยเหลอสถานศกษาใหงานแตละดานพฒนาดยงขน

3.4 ดานการบรหารงานอาคารสถานท มจดออนคอบรเวณของสถานทมนอย ไมเพยงพอกบจานวนนกเรยนทเพมขนแตยงมโอกาสคอความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษากลยทธในสถานการณน คอ 4)วางแผนเพอขยายหองเรยนเพม ใหเพยงพอแกความตองการของชมชน

3.5 ดานการบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชนมจดออนคอครไมมเวลาวางในการรวมกจกรรมกบชมชนแตยงมโอกาสคอสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษากลยทธในสถานการณน คอ 5) พฒนาครเกยวกบวธการและแนวทางสรางความสมพนธกบชมชน

4. กลยทธทบทวนบทบาท ( WT) มดงน 4.1 ดานการบรหารงานวชาการ มจดออนคอผปกครองขาดความรความเขาใจ

ปรชญาการศกษาปฐมวย และมอปสรรคทสถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมข กลยทธในสถานการณน คอ 1) ปรบแนวทางจดกจกรรมการเตรยมความพรอมทไมขดกบปรชญาการจดการศกษาปฐมวย

DPU

157

4.2 ดานการบรหารงานธรการ การเงน พสด มจดออนคอการอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรงและสถานศกษาไมมเจาหนาทสนบสนนการดาเนนงานโดยเฉพาะและมอปสรรคการเบกจายเงนของทางราชการลาชา กลยทธในสถานการณน คอ 2) ปรบเปลยนระเบยบวาดวยงานธรการ และการเงนโดยใชเทคโนโลยสมยใหม 3.2.3.2 ราง กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

จากรายละเอยดดงกลาวขางตนประกอบขอมลทไดจากตอนท 2 สามารถกาหนดกลมกลยทธ รายการกลยทธ และขอบขายการดาเนนงาน ไดรายละเอยดในตารางท 4.13 ตารางท 4.13 รางรายการกลยทธ และขอบขายการดาเนนงาน แตละกลยทธ กลมกลยทธ รายการกลยทธ ขอบขายการดาเนนงาน

เรงรดพฒนา (SO) เHog]b เ เ เ

1. พฒนาหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบความตองการของชมชน ส ส

- ศกษาหลกสตรปฐมวยของกระทรวงศกษาธการ - ศกษาความตองการของชมชน - รางและพฒนาหลกสตรตามกระบวนการศกษาวจยทถกตอง - ประเมนและปรบปรงการใชหลกสตรตลอดเวลา

2. จดกจกรรมเพอสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา

- ทาความเขาใจเรองอตลกษณของสถานศกษา - ใหบคลากรในสถานศกษาเขาใจและตระหนกถงการจดกจกรรมเพอสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา -ตรวจประเมนผลการดาเนนงาน ความเปนไปตามอตอตลกษณมากนอยเพยงใด

3. ปรบระบบการบรหารงานบคคลใหเปนไปตามหลกธรรมาภบาล

- ใหบคลากรมสวนรวมในการกาหนดกตกาเกยวกบการบรหารงานบคคล - ใหความรเกยวกบการทางานตามหลกธรรมาภบาล - ควบคมกากบใหการดาเนนงานสอดคลองตามหลก ธรรมาภบาล

DPU

158


กลมกลยทธ รายการกลยทธ ขอบขายการดาเนนงาน

4. พฒนาระบบการประชาสมพนธททนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม 3 3

- สนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชเทคโนโลยยคใหมได - พฒนาระบบการประชาสมพนธใหม โดยอาศยเทคโนโลยยคใหม - ใชเทคโนโลยเพอพฒนาระบบสารสนเทศทเปนประโยชนตอการจดการศกษาดานตางๆ

5. จดสรรงบประมาณเพอจดการศกษาอยางมประสทธภาพ

- สารวจความตองการใชงบประมาณในการดาเนนงานของสถานศกษา - จดงบประมาณเพอมงพฒนาคณภาพผเรยนครบถวนทกดาน - ควบคมกากบการใชจายใหเปนไปตามงบประมาณ - ประเมนผลการใชงบประมาณเพอปรบปรงใหสามารถใชไดประโยชนสงสด

6. จดกจกรรมใหชมชนและสถานศกษามความสมพนธอยางตอเนอง

- ประชมคณะกรรมการสถานศกษาเพอกาหนดกจกรรมทใหชมชนและบคลากรในสถานศกษาไดรวมกจกรรม - จดทาแผนความสมพนธระหวางชมชนกบสถานศกษา - ดาเนนการควบคมกากบและตดตามผลการจดกจกรรมใหเปนไปตามแผน

7. สงเสรมและควบคมกากบใหสถานศกษาดาเนนการตามกระบวนการประกนคณภาพภายในอยางถกตอง

- ศกษาทาความเขาใจเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาอยางถกตอง - จดประชมอบรมเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาและจดทาแผนการดาเนนงานเรองการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา - ประสานผเกยวของในการดาเนนงานตามกระบวนการประกนคณภาพการศกษา - ควบคมกากบใหมการประกนคณภาพเปนวฒนธรรมขององคกร

DPU

159


กลมกลยทธ รายการกลยทธ ขอบขายการดาเนนงาน รอหาโอกาส (ST) 1. เสนอแนวทาง เพอปรบปรง

ระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการจดการศกษาปฐมวย

- พจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอสถานศกษา - รวบรวมประเดนทเปนปญหาและเปนอปสรรคตอการดาเนนงานของสถานศกษา - รวมประชมกบสมาคมหรอองคการทเกยวของเพอหาแนวทางแกปญหา - เสนอผมอานาจทราบและพจารณาแกไข

32. สรางขวญและกาลงใจใหครมนใจในการทางานทสถานศกษา

3- จดสวสดการแกบคลากรอยางทวถงและเปนธรรม - จดทาเสนทางความกาวหนาในหนาทการงานของแตละคน - ใหครมสวนชวยตดสนใจและมความรสกเปนเจาของโครงการตางๆทดาเนนงานในโรงเรยน

3. จดระบบรกษาความปลอดภยและปองกนความเสยงในสถานศกษาอยางมประสทธภาพ

- สารวจปจจยทเปนอนตรายและมความเสยง - พจารณาจดทาแผนการปองกนแกไขอนตรายและความเสยงเหลานน - ดาเนนการตามแผนและโครงการทกาหนด

4. ปรบปรงบรเวณอาคารสถานทใหสวยงาม รมเยน เปนทประทบใจ และเปนระบบงายตอการควบคมดแล

- จดทาแผนการควบคมดแลนกเรยนใหเปนระบบและทวถงในบรเวณสถานศกษา - วางระบบการจราจรใหคลองตว จดระบบการดแลรกษาความปลอดภย - จดเจาหนาทดแลใหบรการเสนทางจราจรบนถนน - ตรวจสอบอนตรายทจะเกดกบนกเรยนบนทางเดน ประต และหนาตางของอาคารทกหลง

DPU

160


กลมกลยทธ รายการกลยทธ ขอบขายการดาเนนงาน ปรบปรงองคกร (WO) 1. สรางความเขาใจกบผปกครอง

เกยวกบปรชญาของการจดการศกษาระดบปฐมวย

- จดโครงการปฐมนเทศผปกครองนกเรยนใหทราบแผนการดาเนนงานของสถานศกษาและบทบาทของผปกครองตอการพฒนานกเรยน - จดทาวารสารการดาเนนงานของสถานศกษา เนนบทบาทหนาทในการจดการศกษาโดยเฉพาะการจดการศกษาระดบปฐมวย เผยแพรใหผปกครองทราบ

2. ใหโอกาสผปกครองไดมสวนรวมในการจดกจกรรมทเหมาะสมของสถานศกษา

- เชญผปกครองเขามามสวนรวมเปนกรรมการในการดาเนนงานบางอยางของสถานศกษา - สารวจความคดเหนจากผปกครองในการรวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสถานศกษา - สรางความเขาใจเกยวกบการมสวนรวมของชมชนใหผปกครองนกเรยนทราบ

3. รณรงคใหชมชนชวยเหลอสถานศกษาใหงานแตละดานพฒนาดยงขน

- สรางความเขาใจกบผปกครองใหเหนวาสถานศกษาเปนสวนหนงของชมชน มหนาทในการพฒนาเดกในชมชน ชมชนตองโอบอมดแลชวยเหลอ - จดกจกรรมของสถานศกษาใหชมชนศรทธาตอการดาเนนงานของสถานศกษา

4. วางแผนเพอขยายหองเรยนเพมใหเพยงพอแกความตองการของชมชน

- ออกแบบอาคารเปนกรณพเศษใหมการใชประโยชนบรเวณทดนไดสงสด

DPU

161


กลมกลยทธ รายการกลยทธ ขอบขายการดาเนนงาน 5. พฒนาครเกยวกบวธการและ

แนวทางสรางความสมพนธกบชมชน

- จดสมมนาสงครเขาอบรมเกยวกบการประชาสมพนธและการสรางความสมพนธทดกบหนวยงานภายนอกและชมชน - ใหโอกาสครไดศกษาดงานสถานศกษาทเปน Best Practice ในเรองน

ทบทวนบทบาท (WT) 1. ปรบแนวทางจดกจกรรมการเตรยมความพรอมทไมขดกบปรชญาการจดการศกษาปฐมวย

- จดกจกรรมเสรมหลกสตรตามความถนดของผเรยน โดยไมขดกบนโยบายของหนวยงานตนสงกด

2. ปรบเปลยนระเบยบวาดวยงานธรการและการเงนโดยใชเทคโนโลยสมยใหม

-- เสนอปรบแกระเบยบเกยวกบระบบงานสารบญและงานการเงนใหสามารถใชระบบสารสนเทศสมยใหมหรอใชเทคโนโลยทนสมยแทนระเบยบเดมทมความลาชาในการปฏบต

DPU

162

3.3 การปรบปรงกลยทธ ในขนตอนน ผวจยจดสนทนากลมผทรงคณวฒ ( Focus Group ) พจารณาวเคราะห

ปรบปรงแกไข (ราง) กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ ของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ตามรายละเอยด ดงน

3.3.1 ประเดนทสนทนา 1. พจารณาความเปนไปไดของความถทไดจากการวเคราะห Binomial ของ

สถานศกษาทเปนเลศ

2. พจารณาความถกตองสมบรณทผวจยไดว เคราะหสภาพโรงเรยนทเปนเลศ

(SWOT Analysis)

3. พจารณาความเหมาะสมในการกาหนดราง กลยทธจากการทา TOWS Matrix และ

การจดกลมกลยทธวาเหมาะสมถกตองหรอไม และรางกลยทธแตละกลมสอดคลองกนหรอไม

4. พจารณาความเปนไปไดในการทจะนาขอบขายการดาเนนของสถานศกษา ไป

ปฏบต

3.3.2 ความเหนโดยสรปของคณะกรรมการทเขารวมสมมนากลม 1. ปรบชอกลยทธและขอบขายการดาเนนงาน เขยนรายละเอยดประกอบใหเปนการ

กระทา วาทาอยางไรบาง 2. ปรบเสรมขอบขายการดาเนนงานใหเปนรปธรรม มแนวปฏบตอยางไรและตอง

สามารถนาไปปฏบตได 3. ปรบภาษาของกลยทธแตละดานใหสอดคลองกบ จดแขง จดออน โอกาสและ

อปสรรค 4.ปรบบทบาทของผนาใหเหนไดอยางชดเจนถงความสาคญ เพราะผนาเปนผท

ขบเคลอนกลยทธ ทงนในกลยทธมหลกธรรมาภบาลอยแลว ผนาตองสามารถนาองคกรไปสความเปนเลศได

5. นาบทบาทของผนามาไวในกลยทธตนๆ 6. กรอบแนวคดเดมเปน 7 ดาน แตเมอเขยนอธบาย ไมตองแยกใหเขยนเปนภาพรวม 7. ใหเพมเตมรายละเอยดของความเปนเลศใหชดเจนกอนทจะนาไปสกลยทธ

DPU

163

3.3.3 ผลการปรบปรงกลยทธตามความเหนของผทรงคณวฒ ผวจยไดสรปผลจากการสนทนากลมผทรงคณวฒ ดาเนนการปรบปรง แกไขรางกล

ยทธและเพมเตมในสวนทเปนขอคดเหนและขอเสนอแนะจากทประชม สรปเปนกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ตามตารางท 4.14 เพอนาไปประเมนตอไป

ตารางท 4.14 กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

กลม

กลยทธ

ขอบขายการดาเนนงาน

เรงรดพฒนา (SO)

1. ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาลและสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา

1.การสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตางๆ ของสถานศกษา (หลกนตธรรม) 2.ผบรหารคานงถงความเปนธรรมและความยตธรรมในการบรหารงาน (หลกนตธรรม) 3.ผบรหารยดมนในความถกตอง สงเสรมใหบคลากรพฒนาตนเองไปพรอมกบความซอสตย จรงใจ และอดทน (หลกคณธรรม) 4.การเปดโอกาสใหผทเกยวของสามารถเขาถง ขอมลขาวสารไดสะดวก เขาใจงายและม ระบบการตรวจสอบทชดเจน (หลกโปรงใส) 5.การสงเสรมใหบคลากรตระหนกในหนาท สานกในความรบผดชอบตอสงคม ใสใจในการแกไขปญหา ยอมรบในผลดและผลเสยจากการปฏบตของตนเอง(หลกความรบผดชอบ)

6. การเปดโอกาสใหบคลากร/ผทมสวนเกยวของทงในเรองการบรหารจดการ การจดกจกรรมตางๆ หรอการเขามาเปนคณะกรรมการ/คณะทางานโดยใชขอมล ความคดเหนแนะนา ปรกษา รวมกนวางแผนและรวมกนปฏบต

DPU

164

ตารางท 4.14 (ตอ) กลม กลยทธ ขอบขายการดาเนนงาน

7.การใชทรพยากรทมอยางจากด คมคาเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม(หลกความคมคา)

8.การประชมชแจงใหบคลากรเขาใจและตระหนก ถงความเปน อตลกษณของสถานศกษา

9.การสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา

10.การ สารวจความตองการใชงบประมาณในการดาเนนงานของสถานศกษา 11.การ จดสรรงบประมาณเพอมงพฒนาคณภาพผเรยนครบถวนทกดาน 12. การกากบ ตดตาม และประเมนผลการใชงบประมาณครอบคลมทกประเดนตามการจดสรร 13. การจดระบบการประกนคณภาพอยางเปนระบบ 14. การสงเสรมและสรางความตระหนกใหกบบคลากรอยางถกตองในการประกนคณภาพการศกษา

2.พฒนา ปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการ

1.การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความตองการของชมชน 2.การทบทวนการจดทาหลกสตรของสถานศกษา 3.โครงสรางหลกสตรครบถวน สะทอนใหเหนภาพรวมและมาตรฐานแตละหลกสตร 4.การตรวจสอบและประเมนคณภาพของหลกสตรอยางตอเนอง 5.การจดทาสาระแหลงเรยนรทองถน 6.หลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนาหลกสตร จะตองกาหนดสาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล

DPU

165


เรงรดพฒนา (SO)

พฒนา ปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการ(ตอ)

7.การจดทารางและพฒนาหลกสตรตามกระบวนการวจยทถกตอง

3.ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมาย

1.การสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย 2.การพฒนาระบบการประชาสมพนธทเออตอระบบสารสนเทศของสถานศกษาใหทนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม 3. การจดกจกรรมสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมและมความสมพนธอยางตอเนอง 4.การจดทาแผนประชาสมพนธทงภายในและภายนอก 5.การ กากบ ตดตาม การจดกจกรรมประชาสมพนธใหเปนไปตามแผน

รอหาโอกาส (ST)

4. ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการ

1.การพจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอสถานศกษา 2.การรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ กฎเกณฑของสถานศกษา 3. การประชมกบสมาคมหรอองคกรทเกยวของเพอหาแนวทางในการแกปญหา 4.การเสนอปญหาใหผทมอานาจทราบและพจารณาแกไข

5.สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงาน

1.การจดสวสดการแกบคลากรอยางทวถงและเปนธรรม 2.การจดระบบความกาวหนาในหนาทการงานของแตละบคคล

DPU

166


รอหาโอกาส (ST)

5.สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงาน (ตอ)

3.การสงเสรมใหครมความรสกรกและเปนเจาของโครงการตาง ๆ ทดาเนนงานในสถานศกษา รวมไปถงความผกพนตอสถานศกษา 4.การ สรางความประทบใจใหกบผรบบรการในทกดาน 5.การสารวจปจจยเสยงในสถานศกษาในทกดาน 6.การจดทาแผนปองกนความเสยง 7. การดาเนนการตามแผนและโครงการตางๆ พรอมทงกากบและตดตามอยางตอเนอง 8.การจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถงและตอเนอง 9.การวางระบบการจราจรในสถานศกษาใหคลองตวและปลอดภย 10.การจดเจาหนาทดแลและใหบรการเสนทางจราจรบนถนนทงภายในและภายนอกสถานศกษา 11.การจดบคลากรรอรบสงนกเรยนหนาสถานศกษาทงเชาและเยนหลงเลกเรยน 12.การตรวจตรา/สารวจภายในสถานศกษาหลงเลกเรยน 13. การจดบรเวณอาคารสถานทใหสวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและบคลากรในสถานศกษา

ปรบปรงองคกร (WO)

6. ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษา และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา

1.การปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถงการพฒนาการศกษา 2.การจดทาวารสารทจดทาประชาสมพนธ ระบบทบาทหนาทของผปกครองในการจดการศกษาใหชดเจน 3.การสารวจความตองการของชมชน และผปกครองในการเขารวมกจกรรมทกครงอยางตอเนอง 4.การสรางความเขาใจใหผปกครองและชมชนทราบถงการเขารวมกจกรรมและถอวาตนเปนสวนหนงของสถานศกษามหนาทชวยกน ในการพฒนาการศกษา และดแลชวยเหลอ

DPU

167


กลม กลยทธ ขอบขายการดาเนนงาน

7.ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากร

1.การพฒนาและสงเสรมใหครเขารบการอบรมเกยวการประชาสมพนธและสรางความสมพนธ ทดกบหนวยงานภายนอกและชมชน 2.การพจารณาจานวนนกเรยนตอหองเรยนเพอวางแผนการขยายเพอรองรบจานวนนกเรยนในอนาคต 3.การจดทาแผนพฒนาระยะยาวใหสอดคลองกบแนวโนมการเพม/ลด จานวนนกเรยน 4. การเปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในสถานศกษาทเปน Best Practice 5.การจดบรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออตอการจดการเรยนร


8. สรางวฒนธรรมการประกนคณภาพภายในองคการ

1.การปฏรปกจกรรมตาง ๆ เพอเตรยมความพรอมสาหรบเดก

2. การปรบระบบการปฏบตงานอยางตอเนอง มระบบและกลไกในการปฏบตงานอยางชดเจน 3. การปรบเปลยนระบบงานธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพและเทคโนโลยททนสมย

DPU

168

3.4 การประเมนกลยทธ ผวจยไดนาเสนอขอบขายการดาเนนงานของแตละกลยทธใหผบรหารสถานศกษา

ปฐมวยในจงหวดปทมธาน ประเมนการนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศไปใชในสถานศกษาปฐมวย วามความเปนไปได (Feasibility Standards) ความเปนประโยชน (Utility Standards) ความเหมาะสม (Propriety Standards) และความถกตองครอบคลม (Accuracy Standards) หรอไมเพยงใด พรอมทงหาคาเฉลยของผลการประเมน ปรากฎผลดงแสดง ตอไปน

3.4.1 ผลการประเมนเพอตรวจสอบกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย ในจงหวดปทมธาน

1) ขอมลพนฐานของผบรหารสถานศกษาปฐมวย รายละเอยดตามตารางท 4.15

ตารางท 4.15 ขอมลพนฐานของผบรหารสถานศกษาปฐมวย

รายการ จานวน รอยละ ตาแหนง

ผรบใบอนญาต 8 5.7 ผจดการ 4 2.8 ผอานวยการ 92 65.2 หวหนาศนย 37 26.3

สงกด สพฐ. 57 40.4 สช 39 27.7 อปท 45 31.9

ทตง ในเขตเทศบาล 87 61.7 นอกเขตเทศบาล 54 38.3

รวม 141 100

จากตารางท 4.15 ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนผอานวยการสถานศกษา (รอยละ 65.2) รองลงมาคอ หวหนาศนย (รอยละ 26.3) สงกด สพฐ. มากทสด (รอยละ 40.4) รองลงมาคอ สงกด อปท (รอยละ 31.9) และสวนใหญเปนสถานศกษาในเขตเทศบาล (รอยละ 61.7)

DPU

169

2) ความเหนของผประเมนทเหนดวยคดเปนรอยละในดาน ความเปนไปได กบความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง รายละเอยดในตารางท 4.16 ตารางท 4.16 รอยละของความเหนในแตละดานและรอยละเฉลยของผประเมนขอบขายการ ดาเนนงานในแตละกลยทธ

รายการทประเมน

ความเปนไปได 1

ลา ดบ

ความเปน ประโยชน 2

ความเหมาะสม 3

ความถกตอง 4

คา เฉลย 2 3 4

ลา ดบ

เหนดวยรอยละ

เหนดวย รอยละ




กลยทธ 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา ขอบขายการดาเนนงาน 1. การสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตาง ๆ ของสถานศกษา (หลกนตธรรม)

84.4

1

90.8

91.5

90.8

91.0

1

2. ผบรหารคานงถงความเปนธรรมและความยตธรรมในการบรหารงาน (หลกนตธรรม)

74.5 4 88.7 86.5 88.7 88.0 8

3. ผบรหารยดมนในความถกตอง สงเสรมใหบคลากรพฒนาตนเองไปพรอมกบความซอสตย จรงใจ และอดทน (หลกคณธรรม)

77.3 2 89.4 87.9 89.4 88.9 3

4. การเปดโอกาสใหผทเกยวของสามารถเขาถง ขอมลขาวสารไดสะดวก เขาใจงายและม ระบบการตรวจสอบทชดเจน (หลกโปรงใส)

72.3 6 89.4 87.9 83.7 87.0 9

5. การสงเสรมใหบคลากรตระหนกในหนาท สานกในความรบผดชอบตอสงคม ใสใจในการแกไขปญหา ยอมรบในผลดและผลเสยจากการปฏบตของตนเอง (หลกความรบผดชอบ)

73.0 5 87.2 85.8 85.1 86.0 10

6. การ เปดโอกาสใหบคลากร/ผทมสวนเกยวของทงในเรองการบรหารจดการ การจดกจกรรมตาง ๆหรอการเขามาเปนคณะกรรมการ/คณะทางานโดยใชขอมล ความคดเหนแนะนา ปรกษา รวมกนวางแผนและรวมกนปฏบต

68.1 10 86.5 85.1 83.7 85.1 11

DPU

170



ความเปนไปได

ลา ดบ

ความเปนประโยชน

ความเหมาะสม

ความถกตอง

คา เฉลย

ลา ดบ เหนดวย

รอยละ เหนดวย

รอยละ เหนดวยรอยละ



7. การใชทรพยากรทมอยางจากด คมคาเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม(หลกความคมคา)

75.9 3 87.2 87.9 90.8 88.6 5

8. การประชมชแจงใหบคลากรเขาใจและตระหนก ถงความเปนอตลกษณของสถานศกษา

72.3 6 88.7 89.4 90.1 89.4 2

9. การสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา 70.9 7 85.1 87.2 88.7 87.0 9 10. การ สารวจความตองการใชงบประมาณในการดาเนนงานของสถานศกษา

70.2 8 87.2 87.9 89.4 88.2 7

14. การสงเสรมและสรางความตระหนกใหกบบคลากรอยางถกตองในการประกนคณภาพการศกษา

73.0 5 88.7 89.4 87.9 88.7 4

คาเฉลย 72.9 6 - - - 87.7 4 กลยทธ 2 พฒนา ปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการขอบขายการดาเนนงาน 1. การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความตองการของชมชน

75.9

1

85.8

87.2

88.7

87.2

2

2. การทบทวนการจดทาหลกสตรของสถานศกษา 75.9 1 83.0 86.5 87.2 85.6 5 3. โครงสรางหลกสตรครบถวน สะทอนใหเหนภาพรวมและมาตรฐานแตละหลกสตร

66.7 3 83.7 85.8 85.8 85.1 6

4. การตรวจสอบและประเมนคณภาพของหลกสตรอยางตอเนอง

66.7 3 85.1 86.5 86.5 86.0 4

5. การจดทาสาระแหลงเรยนรทองถน 66.7 3 87.2 85.8 85.8 86.3 3 6. หลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนาหลกสตร จะตองกาหนดสาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล

75.2 2 84.4 90.8 87.2 87.5 1

7. การดทารางและพฒนาหลกสตรตามกระบวนการวจยทถกตอง

65.2 4 81.6 84.4 82.3 82.8 7

คาเฉลย 70.3 8 - - - 85.8 7

DPU

171




ลา ดบ




คา เฉลย






กลยทธ 3 ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมายขอบขายการดาเนนงาน 1. การสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย

75.2

2

86.5

89.4

88.7

88.2

1

2. การพฒนาระบบการประชาสมพนธทเออสถานศกษาใหทนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม

75.9 1 86.5 87.2 88.7 87.5 2

3. การจดกจกรรมสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมและมความสมพนธอยางตอเนอง

70.2 3 83.7 85.1 84.4 84.4 5

4. การจดทาแผนประชาสมพนธทงภายในและภายนอก 66.7 5 86.5 83.7 87.2 85.8 4 5. การกากบ ตดตาม การจดกจกรรมประชาสมพนธใหเปนไปตามแผน

68.1 4 85.8 86.5 87.2 86.5 3

คาเฉลย 70.6 7 - - - 86.5 6 กลยทธ 4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการขอบขายการดาเนนงาน 1. การพจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอสถานศกษา

78.7

1

89.4

85.1

87.2

87.2

2

2. การรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ กฎเกณฑของสถานศกษา

76.6 2 88.7 88.7 87.2 88.2 1

3. การประชมกบสมาคมหรอองคกรทเกยวของเพอหาแนวทางในการแกปญหา

67.4 4 86.5 85.1 85.1 85.6 4

4การเสนอปญหาใหผทมอานาจทราบและพจารณาแกไข 70.9 3 87.9 85.8 85.1 86.3 3 คาเฉลย 73.4 5 - - - 86.8 5 กลยทธ 5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงาน ขอบขายการดาเนนงาน 1. การจดสวสดการแกบคลากรอยางทวถงและเปนธรรม

74.5

7

89.4

90.8

85.8

88.7

6

2. การจดระบบความกาวหนาในหนาทการงานของแตละบคคล

73.0 8 88.7 87.2 84.4 86.8 9

DPU

172




ลา ดบ




คา เฉลย






3. การสงเสรมใหครมความรสกรกและเปนเจาของโครงการตาง ๆ ทดาเนนงานในสถานศกษา รวมไปถงความผกพนตอสถานศกษา

78.7 4 90.8 90.1 87.2 89.4 5

4. การสรางความประทบใจใหกบผรบบรการในทกดาน 79.4 3 86.5 85.1 85.8 85.8 10

5. การสารวจปจจยเสยงในสถานศกษาในทกดาน 71.6 9 85.1 82.3 86.5 84.6 11

6. การจดทาแผนปองกนความเสยง 68.1 12 80.9 83.0 85.1 83.0 12

7. การดาเนนการตามแผนและโครงการตางๆ พรอมทงกากบและตดตามอยางตอเนอง

70.2 10 90.1 89.4 90.1 89.9 4

8.การจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถงและตอเนอง

75.9 5 90.1 89.4 90.8 90.1 3

9. การวางระบบการจราจรในสถานศกษาใหคลองตวและปลอดภย

73.0 8 93.6 90.8 90.1 91.5 1

10. การจดเจาหนาทดและใหบรการเสนทางจราจรบนถนนทงภายในและภายนอกสถานศกษา

69.5 11 85.8 87.2 88.7 87.2 8

11. การจดบคลากรรอรบสงนกเรยนหนาสถานศกษาทงเชาและเยนหลงเลกเรยน

80.1 2 90.1 88.7 89.4 89.4 5

12. การตรวจตรา/สารวจภายในสถานศกษาหลงเลกเรยน 75.2 6 88.7 86.5 87.9 87.7 7 13. การจดบรเวณอาคารสถานทใหสวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและบคลากรในสถานศกษา

85.1

1

91.5

88.7

91.5

90.6

2

คาเฉลย 74.9 4 - - - 88.1 8 กลยทธ 6 ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษา และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา ขอบขายการดาเนนงาน 1. การปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถงการพฒนาการศกษา

80.1

1

92.2

90.1

89.4

90.6

1

2. การจดทาวารสารทจดทาประชาสมพนธ ระบบทบาทหนาทของผปกครองในการจดการศกษาใหชดเจน

75.2 3 85.8 87.2 87.2 86.7 3

DPU

173




ลา ดบ




คา เฉลย






3. การสารวจความตองการของชมชน และผปกครองในการเขารวมกจกรรมทกครงอยางตอเนอง

75.2 3 88.7 87.2 87.2 87.7 2

4. การสรางความเขาใจใหผปกครองและชมชนทราบถงการเขารวมกจกรรมและปนสวนหนงของสถานศกษามหนาทชวยพฒนาการศกษา และดแลชวยเหลอ

76.6

2

86.5

85.8

85.8

86.0

4

คาเฉลย 76.8 3 - - - 87.8 3

กลยทธ 7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากรขอบขายการดาเนนงาน 1. การพฒนาและสงเสรมใหครเขารบการอบรมเกยวการประชาสมพนธและสรางความสมพนธ ทดกบชมชน

81.6

2

89.4

87.9

88.7

88.7

4

2. การพจารณาจานวนนกเรยนตอหองเรยนเพอวางแผนการขยายเพอรองรบจานวนนกเรยนในอนาคต

79.4 4 90.1 87.9 90.8 89.6 2

3. การจดทาแผนพฒนาระยะยาวใหสอดคลองกบแนวโนมการเพม/ลด จานวนนกเรยน

80.1 3 89.4 89.4 88.7 89.2 3

4. การเปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในสถานศกษาทเปน Best Practice

78.7 5 85.8 88.7 90.1 88.2 5

5. การจดบรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออตอการจดการเรยนร

85.8 1 91.5 92.2 92.2 92.0 1

คาเฉลย 81.1 2 - - - 89.5 2

กลยทธ 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกรขอบขายการดาเนนงาน 1. การปฏรปกจกรรมตาง ๆ เพอเตรยมความพรอมสาหรบเดก

81.6

2

87.2

89.4

92.2

89.6

2

2. การปรบระบบการปฏบตงานอยางตอเนอง มระบบและกลไกในการปฏบตงานอยางชดเจน

80.1 3 88.7 90.1 90.1 89.6 2

3. การปรบเปลยนระบบงานธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพและเทคโนโลยททนสมย

83.7

1

90.1

90.1

89.4

89.9

1

คาเฉลย 81.8 1 - - - 89.7 1

DPU

174

จากตารางท 4.16แสดงผลการประเมนกลยทธโดยผบรหารสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน เมอพจารณาตามมาตรฐานความเปนไปได กบมาตรฐานความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง พบวา กลยทธ 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร มความเปนไปไดสงสด มคาเฉลย 81.8 รองลงมาคอกลยทธ 7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากร มคาเฉลย 81.1 และกลยทธ 2 พฒนา ปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการ มความเปนไปไดต าสดคาเฉลย 70.3 และเมอพจารณาตามมาตรฐานความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง พบวา กลยทธ 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร มความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตองสงสด มคาเฉลย 89.7 และ รองลงมาคอกลยทธ 7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากร มคาเฉลย 89.5 เชนเดยวกบความเปนไปได โดย กลยทธ 5 สรางความมนใจและความ

ปลอดภยในการปฏบตงานมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตองตาสด มคาเฉลย 81.1

เมอพจารณาในแตละกลยทธ พบวา กลยทธ 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และสงเสรม

ความเปนอตลกษณของสถานศกษา มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสดไดแกการสงเสรมใหบคลากรปฏบต

ตามกฎระเบยบ และขอบงคบตางๆ ของสถานศกษา (หลกนตธรรม) มคาเฉลย 84.4 รองลงมาไดแกผบรหารยดมนในความถกตอง สงเสรมใหบคลากรพฒนาตนเองไปพรอมกบความซอสตย จรงใจ และอดทน (หลกคณธรรม) มคาเฉลย 77.3 และ. การ เปดโอกาสใหบคลากร/ผทมสวนเกยวของทงในเรองการบรหารจดการ การจดกจกรรมตางๆ หรอการเขามาเปนคณะกรรมการ/คณะทางานโดยใชขอมล ความคดเหนแนะนา ปรกษา รวมกนวางแผนและรวมกนปฏบตมคาเฉลย 68.1 กบการจดสรรงบประมาณเพอมงพฒนาคณภาพผเรยนครบถวนทกดาน มคาเฉลย 68.1 มความเปนไปไดต าสด

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสดไดแกการสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตางๆ ของสถานศกษา (หลกนตธรรม) มคาเฉลย 91.0 เชนกน รองลงมาไดแกการประชมชแจงใหบคลากรเขาใจและตระหนก ถงความเปนอตลกษณของสถานศกษา มคาเฉลย 89.4 และ. การ เปดโอกาสใหบคลากร/ผทมสวนเกยวของท งในเรองการบรหารจดการ การจดกจกรรมตางๆ หรอการเขามาเปนคณะกรรมการ/คณะทางานโดยใชขอมล ความคดเหนแนะนา ปรกษา รวมกนวางแผนและรวมกนปฏบต มคาตาสด 85.1

DPU

175

กลยทธ 2 พฒนา ปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชง บรณาการขอบขายการดาเนนงาน

มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสดไดแก การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความตองการของชมชน.และ การทบทวนการจดทาหลกสตรของสถานศกษา มคาเฉลย 75.9 รองลงมาไดแกหลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนาหลกสตร จะตองกาหนดสาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล ม คา เฉ ลย 75.2 และ การจดทา รางและพฒนาหลกสตรตามกระบวนการวจยทถกตอง มความเปนไปไดต าสด มคาเฉลย 65.2

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสด ไดแกหลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนาหลกสตร จะตองกาหนดสาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล มคาเฉลย 87.5 รองลงมาไดแกการพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความตองการของชมชน มคาเฉลย 87.2. และการจดทารางและพฒนาหลกสตรตามกระบวนการวจยทถกตอง มมคาตาสด คาเฉลย 82.8

กลยทธ 3 ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมาย มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสดไดแกการพฒนาระบบการ

ประชาสมพนธทเออสถานศกษาใหทนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม มคาเฉลย 75.9 รองลงมาไดแกการสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย มคาเฉลย 75.2 และการจดทาแผนประชาสมพนธทงภายในและภายนอก มความเปนไปไดต าสดมคาเฉลย 66.7

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสด ไดแกการสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย มคาเฉลย 88.2 รองลงมาไดแกการพฒนาระบบการประชาสมพนธทเออสถานศกษาใหทนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม มคาเฉลย 87.5 และ การจดกจกรรมสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมและมความสมพนธอยางตอเนอง มคาตาสด มคาตาเฉลย 84.4

กลยทธ 4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการ มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสด ไดแก การพจารณาระเบยบกฎเกณฑ

ทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอสถานศกษา มคาเฉลย 78.7 รองลงมาไดแกการรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ กฎเกณฑของสถานศกษา มคาเฉลย 76.6 และการประชมกบสมาคมหรอองคกรทเกยวของเพอหาแนวทางในการแกปญหา มความเปนไปไดต าสด มคาเฉลย 67.4

DPU

176

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสด ไดแกการรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ กฎเกณฑของสถานศกษา มคาเฉลย 88.2 รองลงมาไดแก การพจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอสถานศกษา มคาเฉลย 87.2 และการประชมกบสมาคมหรอองคกรทเกยวของเพอหาแนวทางในการแกปญหา มคาตาสด คาเฉลย 85.6

กลยทธ 5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงาน มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสด ไดแกการจดบรเวณอาคารสถานท

ใหสวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและบคลากรในสถานศกษา มคาเฉลย 85.1 รองลงมาไดแกการจดบคลากรรอรบสงนกเรยนหนาสถานศกษาทงเชาและเยนหลงเลกเรยน มคาเฉลย 80.1 และการจดทาแผนปองกนความเสยง มความเปนไปไดต าสด มคาเฉลย 68.1

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสดไดแกการวางระบบการจราจรในสถานศกษาใหคลองตวและปลอดภย มคาเฉลย 91.5 รองลงมาไดแกการจดบรเวณอาคารสถานทใหสวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและบคลากรในสถานศกษา มคาเฉลย90.6 และ การจดทาแผนปองกนความเสยง มคาตาสด คาเฉลย 83.0

กลยทธ 6 ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษา และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา

มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสด ไดแกการปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถงการพฒนาการศกษา มคาเฉลย80.1 รองลงมาไดแก การสรางความเขาใจใหผปกครองและชมชนทราบถงการเขารวมกจกรรมและเปนสวนหนงของสถานศกษามหนาทชวยพฒนาการศกษา และดแลชวยเหลอ มคาเฉลย 76.6 และการจดทาวารสารทจดทาประชาสมพนธ ระบบทบาทหนาทของผปกครองในการจดการศกษาใหชดเจน กบการสารวจความตองการของชมชน และผปกครองในการเขารวมกจกรรมทกครงอยางตอเนอง มความเปนไปไดต าสด คาเฉลย 75.2

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสด ไดแกการปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถงการพฒนาการศกษา มคาเฉลย90.6 รองลงมาไดแก การสารวจความตองการของชมชน และผปกครองในการเขารวมกจกรรมทกครงอยางตอเนอง มคาเฉลย 87.7 และการสรางความเขาใจใหผปกครอง

DPU

177

และชมชนทราบถงการเขารวมกจกรรมและเปนสวนหนงของสถานศกษา มหนาทชวยพฒนาการศกษา และดแลชวยเหลอ มคาตาสด คา เฉลย 86.0

กลยทธ 7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากร มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสด ไดแกการจดบรรยากาศและ

สงแวดลอมภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออตอการจดการเรยนร มคาเฉลย 85.8 รองลงมาไดแกการพฒนาและสงเสรมใหครเขารบการอบรมเกยวการประชาสมพนธและสรางความสมพนธ ทดกบชมชน มคาเฉลย 81.6 และการเปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในสถานศกษาทเปน Best Practice มความเปนไปไดต าสด มคาเฉลย 78.7

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสด ไดแก การจดบรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออตอการจดการเรยนร มคาเฉลย 92.0 รองลงมาไดแกการพจารณาจานวนนกเรยนตอหองเรยนเพอวางแผนการขยายเพอรองรบจานวนนกเรยนในอนาคต มคาเฉลย 89.6 และการเปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในสถานศกษาทเปน Best Practice มคาตาสด คาเฉลย 88.2

กลยทธ 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร มขอบขายการดาเนนงานทมความเปนไปไดสงสด ไดแกการปรบเปลยนระบบงาน

ธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพและเทคโนโลยททนสมย มคาเฉลย 83.7 รองลงมาไดแก การปฏรปกจกรรมตาง ๆ เพอเตรยมความพรอมสาหรบเดก มคาเฉลย 81.6 และการปรบระบบการปฏบตงานอยางตอเนอง มระบบและกลไกในการปฏบตงานอยางชดเจน มความเปนไปไดต าสด มคาเฉลย 80.1

และขอบขายการดาเนนงานทมความเปนประโยชน ความเหมาะสมและความถกตอง สงสด ไดแกการปรบเปลยนระบบงานธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพและเทคโนโลยททนสมย มคาเฉลย 89.9 รองลงมาไดแก การปฏรปกจกรรมตาง ๆ เพอเตรยมความพรอมสาหรบเดก และการปรบระบบการปฏบตงานอยางตอเนอง มระบบและกลไกในการปฏบตงานอยางชดเจน มคาเฉลย 89.6

สรปกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย ในจงหวดปทมธาน จากผลการประเมนโดยผบรหารสถานศกษา ตามตารางท 4.16 เมอพจารณาดานความ

เปนไปได (Feasibility Standards) ประกอบกบดานความเปนประโยชน (Utility Standards) ดานความเหมาะสม (Propriety Standards) และดานความถกตองครอบคลม (Accuracy Standards) แลว สามารถปรบกลยทธและขอบขายการดาเนนงานใหม ไดกลยทธ ดงตอไปน

DPU

178

กลยทธ ท 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา มขอบขายการดาเนนงาน

1. การสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตาง ๆ ของสถานศกษา (หลกนตธรรม)

2. การทผบรหารยดมนในความถกตอง คานงถงความเปนธรรม ความยตธรรมในการบรหารงาน และสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตาง ๆ ของสถานศกษา และพฒนาตนเองไปพรอมกบความซอสตย จรงใจ และอดทน (หลกคณธรรมและนตธรรม)

3 . การใชทรพยากรทมอยางจากด คมคาเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม(หลกความคมคา)

4. การประชมชแจงใหบคลากรเขาใจและตระหนก ถงความเปนอตลกษณของสถานศกษา 5. การสงเสรมและสรางความตระหนกใหกบบคลากรอยางถกตองในการประกน

คณภาพการศกษา 6. การเปดโอกาสใหผทเกยวของสามารถเขาถง ขอมลขาวสารไดสะดวก เขาใจงายและม

ระบบการตรวจสอบทชดเจน (หลกโปรงใส) 7. การสงเสรมใหบคลากรตระหนกในหนาท สานกในความรบผดชอบตอสงคม ใสใจใน

การแกไขปญหา ยอมรบในผลดและผลเสยจากการปฏบตของตนเอง(หลกความรบผดชอบ) 8. การสารวจความตองการใชงบประมาณ กากบ ตดตาม และประเมนผลการใช

งบประมาณครอบคลมทกประเดนตามการจดสรรในการดาเนนงานของสถานศกษา 9. การจดทาระบบการประกนคณภาพอยางเปนระบบและสรางความตระหนกใหกบ

บคลากรอยางถกตองในการประกนคณภาพการศกษา กลยทธท 2 พฒนาปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนร

เชงบรณาการ ดานปฐมวย มขอบขายการดาเนนงาน 1. มหลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนา หลกสตร จะตองกาหนด

สาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล 2. การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความ

ตองการของชมชน 3. การทบทวนการจดทาหลกสตรของสถานศกษา 4. การจดทาสาระแหลงเรยนรทองถน 5. การตรวจสอบและประเมนคณภาพของหลกสตรอยางตอเนอง

DPU

179

6. มโครงสรางหลกสตรครบถวน สะทอนใหเหนภาพรวมและมาตรฐานแตละหลกสตร

กลยทธท 3 ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมาย มขอบขายการดาเนนงาน

1 การพฒนาระบบการประชาสมพนธทเออตอสถานศกษาใหทนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม

2 การสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย 3 การจดกจกรรมสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมและมความสมพนธอยางตอเนอง.4. การกากบ ตดตาม การจดกจกรรมประชาสมพนธใหเปนไปตามแผน 5 การจดทาแผนประชาสมพนธทงภายในและภายนอก กลยทธ ท4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการ มขอบขายการ

ดาเนนงาน 1. การพจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอ

สถานศกษา 2. การรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ

กฎเกณฑของสถานศกษา 3. การเสนอปญหาใหผทมอานาจทราบและพจารณาแกไข 4. การประชมกบสมาคมหรอองคกรทเกยวของเพอหาแนวทางในการแกปญหา กลยทธ ท5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงานแกผเกยวของ ม

ขอบขายการดาเนนงาน 1. การจดบรเวณอาคารสถานทใหสวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ

และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและบคลากรในสถานศกษา 2. การจดบคลากรรอรบสงนกเรยนหนาสถานศกษาทงเชาเยนและมการตรวจตรา/

สารวจภายในสถานศกษาหลงเลกเรยน 3. การสรางความประทบใจใหกบผรบบรการในทกดาน 4. การสงเสรมใหครมความรสกรกและเปนเจาของโครงการตาง ๆ ทดาเนนงานใน

สถานศกษา รวมไปถงความผกพนตอสถานศกษา 5. การจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถงและตอเนอง 6. การจดสวสดการแกบคลากรอยางทวถงและเปนธรรม 7. การจดระบบความกาวหนาในหนาทการงานของแตละบคคล

DPU

180

8. การวางระบบการจราจรในสถานศกษาใหคลองตวและปลอดภย 9. การสารวจปจจยเสยงในสถานศกษาในทกดาน 10. การดาเนนการตามแผนและโครงการตางๆ พรอมท งกากบและตดตามอยาง

ตอเนอง กลยทธท 6 ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษาระดบปฐมวย และระดม

สรรพกาลงมาพฒนาการศกษา มขอบขายการดาเนนงาน 1. การปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถง

การพฒนาการศกษา 2. การสรางความเขาใจใหผปกครองและชมชนทราบถงการเขารวมกจกรรมและถอวา

ตนเปนสวนหนงของสถานศกษา มหนาทชวยกน ในการพฒนาการศกษา และดแลชวยเหลอ 3. การสารวจความตองการของชมชน และผปกครองในการเขารวมกจกรรมทกครง

อยางตอเนอง 4. การจดทาวารสารเพอการประชาสมพนธ ระบบทบาทหนาทของผปกครองในการ

จดการศกษาใหชดเจน กลยทธ ท7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมสาหรบเดกปฐมวยและบคลากร

ทเกยวของ มขอบขายการดาเนนงาน 1. การจดบรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออ

ตอการจดการเรยนร 2. การพฒนาและสงเสรมใหครเขารบการอบรมเกยวการประชาสมพนธและสราง

ความสมพนธ ทดกบหนวยงานภายนอกและชมชน 3. การจดทาแผนพฒนาระยะยาวใหสอดคลองกบแนวโนมการเพม/ลด จานวนนกเรยน 4. การพจารณาจานวนนกเรยนตอหองเรยนเพอวางแผนการขยายเพอรองรบจานวน

นกเรยนในอนาคต 5. การเปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในสถานศกษาทเปน Best Practice กลยทธท 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร มขอบขายการ

ดาเนนงาน 1. การปรบเปลยนระบบงานธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพ

และเทคโนโลยททนสมย 2. การปฏรปกจกรรมตาง ๆ เพอเตรยมความพรอมสาหรบเดก

DPU

181


3.5 ผลการสมภาษณเชงลกในการนากลยทธไปใช จากการสงกลยทธใหอานและไปสมภาษณเชงลกผควบคมดแลสถานศกษาปฐมวย

ผบรหารสถานศกษาปฐมวย และครปฐมวยทง 3 สงกด ในประเดน เกยวกบปญหาและสาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช ขอเสนอแนะเกยวกบการนากลยทธไปใช และเงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ ปรากฎผลตามรายละเอยดในตารางท 4.17-4.19

3.5.1 ผลการสมภาษณเชงลกในการนากลยทธไปใชในสถานศกษาปฐมวย สงกด สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) สงกดองคกรปกครองสวนทองถน (อปท) และสงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช) มรายละเอยด ดงตารางท 4.17

DPU

182

ตารางท 4.17 ผลการสมภาษณเชงลกเกยวกบการนากลยทธไปใช สงกด สพฐ อปท และสช

ประเดนสมภาษณ สพฐ อปท สช 1. ปญหาและสาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช 1.1 สภาพโดยรวม

1.ผบรหารและผเกยวของใหความสาคญนอยและมสวนรวมไมเตมท เพราะ ถอวาการทางานประจามากพอแลว 2.งบประมาณและบคลากรคอนขางนอย เพราะงบประมาณและจานวนบคลากรเปนไปตามเกณฑ และนโยบายจากดจานวนขาราชการ

1.ปญหาเรองงบประมาณ เพราะงบประมาณมากนอยอยทตนสงกด 2.ครไมตงใจปฏบตงานเพราะครไมมขวญ กาลงใจ

1.งบประมาณไมเพยงพอ เพราะตองรกษาสมดลรายรบ รายจาย 2. ขาดแคลนบคลากร เพราะอตราคาจาง และทางราชการบรรจครไมแนนอน

1.2 สภาพแตละกลยทธ กลยทธท 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา

ครบางสวนคดเพยงประกอบอาชพครมากกวาการเปนครมออาชพ เพราะการปลกฝงมาจากการศกษา

1.การปฏบตตามระเบยบราชการ เพราะบคลากรไมเหนความจาเปน 2.การตงใจทางาน เพราะบคลากรขาดความอดทน ไมคงใจทางาน

ครบางสวนยงไมมความตระหนกในหนาท เพราะ การขาดจตสานก ในการเปนครมออาชพ

กลยทธท 2 พฒนาปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการ

1.โรงเรยนสวนหนงไมมการพฒนาหลกสตร เพราะครสวนใหญใชหลกสตรสาเรจ 2.การพฒนากระบวนการจดการเรยนรเปนไปอยางลาชา เพราะครไมคอยเปลยนแปลงกระบวนการจดการเรยนร

1.หลกสตรยงไมสมบรณและคงท เพราะมการเปลยนแปลงบอย 2.ศนยบางแหงม แหลงเรยนรในชมชนนอย เพราะสถานทตงไมมแหลงเรยนรเทาทควร

1.หลกสตรไมแนนอน เพราะ หลกสตรยงไมสมบรณ 2.การประเมนหลกสตร เพราะครเหนเปนเรองยงยาก

DPU

183


ประเดนสมภาษณ สพฐ อปท สช กลยทธท 3 ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมาย

1.การประชาสมพนธมประสทธภาพนอย เพราะครขาดทกษะการประชาสมพนธ 2.ผบรหารไมใหความสาคญการประชาสมพนธเทาทควร เพราะผบรหารขาดทกษะการประชาสมพนธ

1.ขาดวสด ครภณฑ เพราะวสด ครภณฑไมเพยงพอ ไมมงบประมาณ 2.ขาดการทาแผนประชาสมพนธ เพราะขาดการปรบปรงพฒนาขอมลสารสนเทศ

1.การใชวสดจานวนมาก เพราะเปนวสดสนเปลอง 2.ชมชนมารวมนอย เพราะชมชนไมมเวลา

กลยทธท4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการ

ขนตอน กฏระเบยบมากเกนไป ทาใหงานลาชา เพราะการปรบกฏระเบยบเปนอานาจของสวนกลาง

มระเบยบ กฎเกณฑทไมสอคลองกบการปฏบต เพราะระเบยบมาจากหนวยตนสงกด

การจดระบบ ระเบยบการทางานไมชดเจน เพราะมการเปลยนแปลงระบบและระเบยบบอย

กลยทธท 5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงานแกบคลากรและผเกยวของ

1.บคลากรมความรเกยวกบระบบการรกษาความปลอดภยไมเพยงพอ เพราะครเหนความสาคญของการรกษาความปลอดภยนอย 2.ระบบปองกนมประสทธภาพนอย เพราะการมสวนรวมคด รวมทากบชมชนไมมากพอ

1.การจดภมทศนโดยทวไป เพราะปญหาสถานทไมอานวย 2.การเอาใจใสและพฒนางาน เพราะภาระงานในหนาทมากเกนไป

1.บคลากรไมเพยงพอเพราะบคลากรมจานวนจากด 2.ครตงใจทางานไมเตมท เพราะครเอกชนไมมความมนคงในอนาคตเทาทควร

DPU

184


ประเดนสมภาษณ สพฐ อปท สช กลยทธท 6 ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษา และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา

1.ยงมผปกครองบางสวนมแนวคดวาการจดการศกษาเปนหนาทของรฐฝายเดยว เพราะผปกครองมภาระในการประกอบอาชพ 2.ผปกครองสวนใหญยากจนและไมมความรเกยวกบการศกษา ไมสามารถระดมทรพยากรได เพราะ สภาวะทางเศรษฐกจถดถอย รายไดนอย

1.การประสานสมพนธกบผปกครองไมทวถง เพราะจดประชาสมพนธไดนอย ไมคลองตว 2.ขาดการสนบสนนจากผปกครอง เพราะผปกครองยงไมเขาใจการจดการศกษาดพอ

การประชาสมพนธใหความรกบผปกครอง เพราะผปกครองไมเขาใจการจดการศกษาระดบปฐมวย

กลยทธท7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากร

1.งบประมาณมจากด เพราะตองใชในการจดกจกรรมเปนสวนใหญ 2.อาคารเกา ไมสามารถซอมแซมได เพราะกอสรางมานาน

1.การจดบรรยากาศภายในสถานศกษา เพราะ สถานทจากด 2.ความรมรนภายในสถานศกษา เพราะการปลกตนไมทาไดยาก

1.ครไมรกองคกรเทาทควร เพราะครไมมสวนไดเสย 2.ครเขาออกตลอด เพราะทางราชการเรยกบรรจ

กลยทธท 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร

1.การนเทศภายในยงไมเปนระบบและตอเนองทถกตอง เพราะผบรหารและครมความรเรองการนเทศภายในไมเพยงพอ 2.การจดทาเอกสาร หลกฐานตางๆยงไมคอยเปนเพราะขาดการบนทกทตอเนองและเปนระบบทถกตอง

1.ดานเทคโนโลยยงมไมมากพอเพราะวสด ครภณฑมไมเพยงพอ 2.บคลากรยงเขาใจเรองการประกนคณภาพไมมากพอ เพราะการอบรมใหความรเรองการประกนคณภาพและการตดตามผลนอยไป

1.ครบางสวนไมคอยปฏบตตามระเบบวนยของคร เพราะครเอกชนไมงอสถานศกษา 2.ยงมครบางสวนคดวาการประกนคณภาพเปนหนาทเพมเตม เพราะงานไมเปนปจจบน

DPU

185


ประเดนสมภาษณ สพฐ อปท สช 2. วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช

1.จดอบรมใหความรแกบคลากร 2.กาหนดนโยบายในการดาเนนงานใหชดเจน 3.กาหนดผรบผดชอบและเครอขายใหความชวยเหลอ 4.กาหนดแบบการกากบ ตดตามประเมนผล

1.ประชมชแจงใหบคลากรทราบรวมกน 2.ตดตาม กากบ ดแล และประเมนอยางตอเนอง 3.ปรงปรงและพฒนาอยางเปนระบบ

1.ใหการอบรมบคลากรใหเขาใจแนวทางการปฏบตใหเปนไปไปตามกลยทธ 2.นากลยทธแปลงสการปฏบต 3.มการประเมนผลการนาแผนกลยทธไปใช

3. ขอเสนอแนะในการนากลยทธไปใช

1.จดประชมอบรม ชแจง ทาความเขาใจกอนนากลยทธไปใช 2.ใหผบรหารตระหนกถงความสาคญของการนากลยทธไปใช 3.ผบรหารควรเปนผนาในการปฏบต

1.เสนอกลยทธใหหนวยเหนอเหนความสาคญ 2.ผบรหารควรเปนผนา ในการปฏบต

1.กลยทธตองสามารถปรบตวได มความยดหยนตามสถานการณ 2.ผบรหารเปนผนาในการปฏบต 3.กาหนดขอบเขตใหครปฏบตอยางจรงจง

4. เงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ

1.หนวยเหนอตองจดสรรงบประมาณใหเพยงพอ 2.ผบรหารตองมความรทชดแจงและใหความสาคญอยางจรงจง 3.ทกฝายตองมสวนรวมคด รวมทา ทางานเปนทม 4.ตองมการประเมนเพอพฒนาอยางตอเนองและขจดปจจยทเปนปญหากระทบตอการนากลยทธไปใช

1.หนวยเหนอตองจดสรรงบประมาณใหเพยงพอ 2.ผบรหารทกระดบตองใหความสาคญในการพฒนา 3.กาหนดวธการ จดบคลากรใหตรงกบงานทปฏบต และระดมสรรพกาลงในการพฒนา 4.ตองมการประเมนเพอพฒนาอยางตอเนอง

1.ผรบใบอนญาตตองจดสรรงบประมาณใหเพยงพอ 2.ผบรหารตองเหนความสาคญและกาหนดการทางานทชดเจน 3.บคลากรตองมความสามคค รวมแรงรวมใจในการพฒนาองคกรและทางานเปนทม 4.ตองมการประเมนเพอพฒนาอยางตอเนอง

DPU

186

จากตารางท 4.17 แสดงถงการนากลยทธไปใชในสถานศกษาปฐมวย 1. ประเดนปญหาและสาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช มสภาพโดยรวม สงกด

สพฐ ไดแกผบรหารและผเกยวของใหความสาคญและมสวนรวมนอย งบประมาณไมพยงพอ บคลากรมจานวนจากด สงกด อปทไดแก ปญหางบประมาณไมเพยงพอ บคลากรมภาระงานมากและมจานวนบคลากรจากด ผบรหารและครใหความสาคญในการพฒนาไมมากเทาทควร สงกด สช ไดแกปญหาเรองงบประมาณ ตองใชงบประมาณมากขน ปญหาบคลากรมงานเพมขน 2. วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช ทกสงกดเหมอนกน คอการจดอบรมใหความรเรองกลยทธและการดาเนนงานตามกลยทธ กาหนดเปนนโยบายและมการกากบตดตามอยางตอเนอง

3. ขอเสนอแนะเกยวกบการนากลยทธไปใช สงกด สพฐ เสนอวา นอกจากอบรมชแจงใหผเกยวของทราบแลวควรใหหนวยเหนอเหนความสาคญและเปนผนาในการปฏบต สงกด อปท เสนอวาควรใหหนวยเหนอเหนความสาคญและเปนผนาในการปฏบต สงกด สช เสนอวา ควรจดอบรมชแจงใหผเกยวของเขาใจและเหนความสาคญและรวมมอกนในการปฏบต

4. เงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ ทกสงกด มเงอนไขสอดคลองกนคอ ตองจดสรรงบประมาณใหเพยงพอ ผบรหารทกระดบตองใหความสาคญในการพฒนา กาหนดวธการ จดบคลากรใหตรงกบงานทปฏบต ระดมสรรพกาลงในการพฒนาและตองมการประเมนเพอพฒนาอยาง

DPU

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ


ปทมธาน มวตถประสงค เพอศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวด

ปทมธาน เพอศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน

และเพอพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

เปนการวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) โดยการสารวจ สมภาษณ สงเกต และการพฒนาหา

กลยทธ มรายละเอยดดงน

5.1 สรปผลการวจย

5.1.1 ผลการวจย สภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

สภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน จากการศกษาเอกสาร

รายงานประจาป ผลการประเมนของหนวยงานตนสงกด สมภาษณ ผบรหารสถานศกษา ผบรหาร

การศกษาตนสงกด และศกษานเทศกดานปฐมวย ผลการวจยสรปได ดงน

1) ดานวชาการ สวนใหญใชหลกสตรปฐมวย พ.ศ. 2546 ของกระทรวงศกษาธการ

รองลงมาใชเกณฑมาตรฐานของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน และมบางแหงใชการบรณา

การหลกสตรแกนกลางกบหลกสตรทองถน และแนวตางประเทศ เชน Montessori เปนตน การจด

ตารางสอนเปนการจดตารางกจกรรมพฒนาเดกทง 4 ดาน การจดครเขาสอนสวนมากคร 1 คน ตอ

1 หอง มบางแหงจดคร 1 คนและพเลยงหรอครพเศษอก 1 คน ตอ 1 หอง การวดและประเมนผล

เปนการประเมนความพรอมใน 4 ดาน

2) ดานกจการนกเรยน การดแลความปลอดภยเปนเรองสาคญทสด มกจกรรมฝกเรอง

คณธรรม จรยธรรมโดยใชกจกรรมทางศาสนา มการสงเสรมสนบสนนเดกเปนรายบคคลตามความ

DPU

188

ถนดและความสามารถพเศษของแตละคน มชมนม มการสอนเสรม และสงเขาประกวดแขงขน

มระบบการดแลชวยเหลอเดก มการศกษาสภาพปญหาและแกไขรวมกบผปกครอง

3) ดานบรหารงานบคคล มการกาหนดจานวนและคณสมบตของครตามปรมาณ

นกเรยน เนนคณวฒดานปฐมวย สรรหาโดยตนสงกดและสถานศกษา กาหนดเงนเดอนตาม

หลกเกณฑของราชการ มการสงเสรมความรและความสามารถของบคลากร บคลากรทกคนตอง

ปฏบตตามวนยและจรรยาบรรณของทางราชการ

4) ดานธรการ การเงน และพสด มการโฆษณาประชาสมพนธสถานศกษา จด

ระบบงานตามระเบยบราชการ รายไดสวนใหญจากงบอดหนนรายหวและเงนจากตนสงกด การ

จดทางบประมาณ และการบรหารทรพยสน จดทาตามระเบยบราชการ

5) ดานอาคารสถานท เกอบทงหมดมอาคารสถานทเพยงพอ มคร นกเรยนและคนงาน

ภารโรงเปนผดแล โดยใหนกเรยนมสวนรวมในการดแลใหมความสะอาด สวยงาม รมรนและ

ปลอดภย เครองเลนสนามคอนขางจะไมเพยงพอ

6) ดานประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน มการสงเสรมใหผปกครองชวยเหลอ

โรงเรยนในเรองการพฒนาเดก มการประชมรวมกน เพอความเขาใจ มโครงการผปกครองอาสา ม

การออกไปรวมกกรรมและรวมเปนกรรมการตางๆของชมชนและของวด และใหเดกไปกบพอแม

เพอรวมกจกรรมตางๆกบทางชมชน

7) ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา สวนใหญยงไมไดกาหนดมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา แตมการจดทาแผนปฏบตงานประจาปโดยม คร ผปกครองและกรรมการ

สถานศกษารวมดาเนนการ มระบบสารสนเทศ และดาเนนการตามแผนครบทกแผนงาน มการ

ตรวจสอบ มการประเมนคณภาพ มการนาผลไปพฒนาอยางตอเนอง ผลการประเมนภายนอกรอบ

ทสองสวนใหญอยในระดบดมาก.

5.1.2 ผลการวจย การดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน

การดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน จากการ

สมภาษณบคลากรในสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธานทมความเปนเลศ รวมทงสงเกตการ

ดาเนนงานเพอทราบขอมลเชงประจกษตามประเดนทสมภาษณและบรบทอนๆ ทเกยวของในการ

DPU

189

บรหารจดการของสถานศกษาไดประเดนการดาเนนงานทสงเสรมความเปนเลศและสภาพการ

ดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ผลการวจยสรปได ดงน

1) ขอบขายการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ พบวา

การบรหารงานวชาการ มการนาหลกสตรปฐมวยของกระทรงศกษาธการปรบปรงให

เหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา พฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน เนนพฒนาทกษะกระบวนการคด

และพฒนาตามศกยภาพของผเรยนแตละคน มสอทใชประกอบการสอนทหลากหลายและมอยาง

ครบถวน มการเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบทสงขน มระบบการวดและ ประเมน

พฒนาการของผเรยนอยางมประสทธภาพ มระบบการนเทศ ตดตาม และประเมนผลเพอการ

ปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง มการจดบรรยากาศทสงเสรมการเรยนร ใหผเรยนไดศกษาจากแหลง

เรยนรทงในและนอกโรงเรยน

การบรหารงานกจการนกเรยน จดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย เนนกจกรรมท

สงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจต เปนพเศษ มกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด

ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ กจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคม

กจกรรมสงเสรมประชาธปไตย กจกรรมเพอสงเสรมใหผเรยนรกสถานศกษา

การบรหารงานบคคล มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรงกบงานทปฏบต สงเสรมใหครไดศกษาตอ ฝกอบรม ดงานและทศนศกษาเปนประจา มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน ใหครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน เพอความโปรงใสและความเปนธรรม สงเสรมใหครมความรเรองเทคโนโลยและสามารถนาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนได

การบรหารงานธรการ การเงนและพสด มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ มระบบการรกษาความปลอดภยของนกเรยนอยางรดกม จดระบบงานสารบรรณททนสมย สะดวก รวดเรวในการใหบรการ ไดรบการสนบสนนดานการเงนทงจากรฐ หนวยงาน และเอกชนอยางเพยงพอ มการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน มพสดอยางเพยงพอ และมการรกษาบารง ซอมแซม พรอมใชตลอดเวลา

การบรหารงานอาคารสถานท มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยน บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความสะอาด รมรนและสวยงาม เออตอการจดการเรยนร มระบบการดแลรกษาความปลอดภยในการใชอปกรณ อาคาร สถานท มการรกษาซอมบารงอปกรณเครองเลนสนาม หองเรยนอาคารสถานทใหพรอมใชประโยชนไดตลอด

DPU

190

ครและนกเรยนมสวนรวมในการดแลรกษาอปกรณ อาคาร สถานท มการ อบรมชแจง นกเรยนเกยวกบการใชอาคารสถานทและของเลนอยตลอดเวลา

การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน ผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ มกระบวนการเขาถงชมชนหลายรปแบบจนเปนทยอมรบของชมชน มการจดกจกรรมรวมกบชมชนอยางสมาเสมอ ชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของสถานศกษาและใหความรวมมอเปนอยางด

การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาทชดเจน มการกาหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน มระบบขอมลสารสนเทศททนสมยและเปนปจจบน คณะกรรมการสามารถ กากบ ตดตาม ดแลควบคมการปฏบตใหเปนไปตามแผน ครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเกยวกบมาตรฐานและกระบวนการประกนคณภาพการศกษา มการประเมนคณภาพภายในและปรบปรงแกไขใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน มการประกนชวตใหครและนกเรยน

ประกอบกบทสถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา หนวยงาน

ทางราชการทเกยวของใหความรวมมอเปนอยางด มแหลงเรยนรทเกอหนนตอการพฒนาการเรยน

การสอนอยใกลสถานศกษา มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว ชมชน

มนใจตอคณภาพของสถานศกษา

2) การวเคราะหสภาพ (SWOT Analysis) รายละเอยดของขอมลทเปนผลจากการ

วเคราะหสภาพสถานศกษา มดงตอไปน

ปจจยภายใน (Internal Environmental)

ขอมลทเปนจดแขง (Strengths) ไดแก

การบรหารงานวชาการ 1. สถานศกษาใชหลกสตรปฐมวย พทธศกราช 2546 เปนหลก

2. มการปรบปรงหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

3. มงพฒนาผเรยนครบทง 4 ดาน

4. เนนการพฒนาทกษะกระบวนการคด

5. สงเสรมและพฒนาตามศกยภาพของผเรยนแตละคน

6. มสอทใชประกอบการสอนทหลากหลายและมอยางครบถวน

7. มการเตรยมความพรอมเพอการเรยนตอในระดบทสงขน

DPU

191

การบรหารงานกจการนกเรยน 1. มการจดกจกรรมเสรมหลกสตรทหลากหลาย 2. เนนกจกรรมทสงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจต เปนพเศษ 3. เนนกจกรรมเสรมสรางกรยา มารยาท ทด ออนนอมถอมตน เคารพผใหญ 4. มการจดกจกรรมสงเสรม คณธรรม จรยธรรม จนเปนทยอมรบของสงคม การบรหารงานบคคล 1. มระบบการคดเลอกครทมประสทธภาพไดครทดมความถนด / ความเชยวชาญตรง

กบงานทปฏบต 2. สงเสรมใหครไดศกษาตอ ฝกอบรม ดงานและทศนศกษาเปนประจา 3. มการบารงขวญทด ใหครมความพอใจในการปฏบตงาน 4. ครมสวนรวมในการกาหนดกฎเกณฑการทางาน เพอความโปรงใสและความเปน

ธรรม

การบรหารงานธรการ การเงน พสด 1. มการประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ 2. มระบบการรกษาความปลอดภยของนกเรยนอยางรดกม 3. จดระบบงานสารบรรณททนสมย สะดวก รวดเรวในการใหบรการ 4. สถานศกษาไดรบการสนบสนนดานการเงนทงจากรฐ หนวยงาน และเอกชนอยาง

เพยงพอ 5. มการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส ชดเจน การบรหารงานอาคารสถานท 1. มจานวน อปกรณ อาคาร สถานท เพยงพอกบจานวนนกเรยน 2. บรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษา มความสะอาด รมรนและสวยงาม เออ

ตอการจดการเรยนร 3. มระบบการดแลรกษาความปลอดภยในการใชอปกรณ อาคาร สถานท การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1. ผบรหารและครมมนษยสมพนธทดเปนทยอมรบของผทเกยวของ 2. มกระบวนการเขาถงชมชนหลายรปแบบจนเปนทยอมรบของชมชน 3. มการจดกจกรรมรวมกบชมชน ตลอดเวลาอยางสมาเสมอ 4. ชมชนใหการยอมรบในศกยภาพของสถานศกษาและใหความรวมมอเปนอยางด

DPU

192

การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1. มโครงสรางการบรหารงานและสายการบงคบบญชาทชดเจน 2. มการกาหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา 3. มแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน 4. มระบบขอมลสารสนเทศททนสมยและเปนปจจบน. 5. คณะกรรมการสามารถ กากบ ตดตาม ดแลควบคมการปฏบตใหเปนไปตามแผน 6. ครและบคลากรมความตระหนกและเขาใจเกยวกบมาตรฐานและกระบวนการ

ประกนคณภาพการศกษา ขอมลทเปนจดออน (Weaknesses) ไดแก

การบรหารงานวชาการ 1. ผปกครองขาดความรความเขาใจปรชญาการศกษาปฐมวย 2. ผปกครองบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ 3. ผปกครองไมเหนความสาคญและไมใหความรวมมอในการ ตดตาม วด ประเมนผล

และการรายงานผลเกยวกบตวเดก

การบรหารงานกจการนกเรยน 1. ผปกครองบางสวนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรมเสรมหลกสตรของ

สถานศกษา 2. นกเรยนมเวลารวมกจกรรมนอยเนองจากผปกครองบางสวนมเวลาจากดในการมา

รบสงเดก เนองจากภาระการทางาน การบรหารงานบคคล 1. ครทมความรความสามารถ และผานการทางานมาดแลว ลาออกไปทางานทอน 2. ครบางสวนไมอทศเวลาไดเตมท ตองใชเวลาประกอบอาชพเสรม เนองจากรายได

นอย การบรหารงานธรการ การเงน พสด 1. การอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรง 2. สถานศกษาไมมเจาหนาทสนบสนนการดาเนนงานโดยเฉพาะ 3. ครและเจาหนาททปฏบตมความรดานธรการและการเงนไมเพยงพอ

การบรหารงานอาคารสถานท 1. บรเวณของสถานทมนอย ไมเพยงพอกบจานวนนกเรยนทเพมขน

DPU

193

2. เจาหนาททรบผดชอบมนอย ดแลไมเพยงพอและทวถง การบรหารงานความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1. ครไมมเวลาวางในการรวมกจกรรมกบชมชน 2. ครและบคลากรของสถานศกษายงมความสามารถในการเขาถงประชาชนไมดพอ การบรหารงานและการประกนคณภาพการศกษา 1. การประกนคณภาพมงานเอกสารมากเกนไป 2. ครมภาระงานสอนมาก ไมมเวลาทาเรองการประกนคณภาพไดเทาทควร ปจจยภายนอก (External Environmental)

ขอมลทเปนโอกาส (Opportunities) ไดแก

1. สถานศกษาอยในแหลงทชมชนใหความสนใจกบการศกษา 2. หนวยงานทางราชการทเกยวของใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด 3. มแหลงเรยนรใกลสถานศกษาทเกอหนนตอการพฒนาการเรยนการสอน 4. มระบบ การคมนาคม และการสอสารท สะดวกและรวดเรว 5. ความมนใจของขมชนตอคณภาพของสถานศกษา

ขอมลทเปน อปสรรค (Threats) ไดแก

1. สถานศกษาตงอยใกลแหลงอบายมข

2. การเบกจายเงนของทางราชการลาชา

3. นโยบายของหนวยราชการในการรบบรรจครจากผปฏบตงานอยแลวในสถานศกษา

5.1.3 ผลการพฒนาและตรวจสอบกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษา

ปฐมวยในจงหวดปทมธาน

1) จากการนาขอมลประเดนการดาเนนงานทสงเสรมความเปนเลศทดสอบความเปนไป

ไดดวยสถต Binomial Test วเคราะหสภาพแวดลอม( SWOT Analysis ) ทา TOWS MATRIX

วเคราะหเนอหาในแตละกลมเพอจดทาเปน (ราง) กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศ จดสนทนา

กลมผทรงคณวฒ (Focus Group) พจารณาวเคราะห (ราง) กลยทธ ปรบปรงแกไขตามผทรงคณวฒ

และประเมนกลยทธ โดยการนาเสนอกลยทธทได สอบถามความคดเหนในการนากลยทธการ

ดาเนนงานสความเปนเลศไปใชในสถานศกษา จากผบรหารสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

ใน ดานความเปนไปได (Feasibility Standards) ดานความเปนประโยชน (Utility Standards) ดาน

ความเหมาะสม (Propriety Standards) และดานความถกตองครอบคลม (Accuracy Standards) นา

DPU

194

ผลทไดมาพจารณาปรบปรงอกครงเพอใหไดกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษา

ปฐมวย ในจงหวดปทมธานฉบบสมบรณ ไดกลยทธดงตอไปน

กลยทธ ท 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และสงเสรม

ความเปนอตลกษณของสถานศกษา มขอบขายการดาเนนงาน

1. การสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตางๆ ของสถานศกษา

(หลกนตธรรม)

2. การทผบรหารยดมนในความถกตอง คานงถงความเปนธรรม ความยตธรรมในการ

บรหารงาน และสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตางๆ ของสถานศกษา และ

พฒนาตนเองไปพรอมกบความซอสตย จรงใจ และอดทน (หลกคณธรรมและนตธรรม)

3. การใชทรพยากรทมอยางจากด คมคาเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม (หลกความ

คมคา)


5. การสงเสรมและสรางความตระหนกใหกบบคลากรอยางถกตองในการประกน

คณภาพการศกษา


7. การสงเสรมใหบคลากรตระหนกในหนาท สานกในความรบผดชอบตอสงคม ใสใจใน

การแกไขปญหา ยอมรบในผลดและผลเสยจากการปฏบตของตนเอง(หลกความรบผดชอบ)

8. การสารวจความตองการใชงบประมาณ กากบ ตดตาม และประเมนผลการใช

งบประมาณครอบคลมทกประเดนตามการจดสรรในการดาเนนงานของสถานศกษา

9. การจดทาระบบการประกนคณภาพอยางเปนระบบและสรางความตระหนกใหกบ

บคลากรอยางถกตองในการประกนคณภาพการศกษา

กลยทธท 2 พฒนาปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนร

เชงบรณาการ ดานปฐมวย มขอบขายการดาเนนงาน

1. มหลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนา หลกสตร จะตองกาหนด

สาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล

DPU

195

2. การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความ

ตองการของชมชน

3. การทบทวนการจดทาหลกสตรของสถานศกษา

4. การจดทาสาระแหลงเรยนรทองถน


6. มโครงสรางหลกสตรครบถวน สะทอนใหเหนภาพรวมและมาตรฐานแตละ

หลกสตร

กลยทธท 3 ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมาย ม


1 การพฒนาระบบการประชาสมพนธทเออตอสถานศกษาใหทนสมยสอดคลองกบ

เทคโนโลยสมยใหม

2 การสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย

3 การจดกจกรรมสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมและมความสมพนธอยางตอเนอง

4 การกากบ ตดตาม การจดกจกรรมประชาสมพนธใหเปนไปตามแผน

5 การจดทาแผนประชาสมพนธทงภายในและภายนอก

กลยทธท 4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการ มขอบขายการ

ดาเนนงาน

1. การพจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอ

สถานศกษา

2. การรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ

กฎเกณฑของสถานศกษา

3. การเสนอปญหาใหผทมอานาจทราบและพจารณาแกไข


กลยทธท 5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงานแกผเกยวของ ม


DPU

196

1. การจดบรเวณอาคารสถานทใหสวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ

และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและบคลากรในสถานศกษา

2. การจดบคลากรรอรบสงนกเรยนหนาสถานศกษาทงเชาเยนและมการตรวจตรา/

สารวจภายในสถานศกษาหลงเลกเรยน

3. การสรางความประทบใจใหกบผรบบรการในทกดาน

4. การสงเสรมใหครมความรสกรกและเปนเจาของโครงการตาง ๆ ทดาเนนงานใน

สถานศกษา รวมไปถงความผกพนตอสถานศกษา

5. การจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถงและตอเนอง

6. การจดสวสดการแกบคลากรอยางทวถงและเปนธรรม


8 การวางระบบการจราจรในสถานศกษาใหคลองตวและปลอดภย

9 การสารวจปจจยเสยงในสถานศกษาในทกดาน

10. การดาเนนการตามแผนและโครงการตางๆ พรอมท งกากบและตดตามอยาง

ตอเนอง

กลยทธท 6 ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษาระดบปฐมวย และระดม

สรรพกาลงมาพฒนาการศกษา มขอบขายการดาเนนงาน

1. การปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถง

การพฒนาการศกษา

2. การสรางความเขาใจใหผปกครองและชมชนทราบถงการเขารวมกจกรรมและถอวา

ตนเปนสวนหนงของสถานศกษา มหนาทชวยกน ในการพฒนาการศกษา และดแลชวยเหลอ

3. การสารวจความตองการของชมชน และผปกครองในการเขารวมกจกรรมทกครง

อยางตอเนอง

4. การจดทาวารสารเพอการประชาสมพนธ ระบบทบาทหนาทของผปกครองในการ

จดการศกษาใหชดเจน

DPU

197

กลยทธท 7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมสาหรบเดกปฐมวยและบคลากร

ทเกยวของ มขอบขายการดาเนนงาน

1. การจดบรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออ

ตอการจดการเรยนร

2. การพฒนาและสงเสรมใหครเขารบการอบรมเกยวกบการประชาสมพนธและสราง

ความสมพนธ ทดกบหนวยงานภายนอกและชมชน


4. การพจารณาจานวนนกเรยนตอหองเรยนเพอวางแผนการขยายเพอรองรบจานวน

นกเรยนในอนาคต


กลยทธท 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร มขอบขายการ


1. การปรบเปลยนระบบงานธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพ

และเทคโนโลยททนสมย

2. การปฏรปกจกรรมตาง ๆ เพอเตรยมความพรอมสาหรบเดก

3. การปรบระบบการปฏบตงานอยางตอเนอง มระบบและกลไกในการปฏบตงานอยาง

ชดเจน

2) ความเหนผเกยวของในการนากลยทธไปใช

จากการนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวด

ปทมธานใหศกษาและทาการสมภาษณเชงลก ผควบคมดแลสถานศกษาปฐมวย ผบรหาร

สถานศกษาปฐมวย และครสอนชนปฐมวย ทง 3 สงกด เกยวกบประเดน ปญหาและสาเหตของ

ปญหาในการนากลยทธไปใช วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช ขอเสนอแนะ

เกยวกบการนากลยทธไปใชและ เงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ พบวา

ในการนากลยทธไปใชในสถานศกษาปฐมวยสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน สงกดองคกรปกครองสวนทองถน และสถานศกษาเอกชนภายใตการกากบดแลของ

สานกบรหารงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน ปรากฎวาปญหาและสาเหตของปญหาในการนา

DPU

198

กลยทธไปใช มปญหาและสาเหตของปญหาคอ ปญหาเรองงบประมาณไมเพยงพอ บคลากรมภาระ

งานมากและมจานวนบคลากรจากด ผบรหารและครใหความสาคญในการพฒนาไมมากเทาทควร

วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช โดยจดอบรมใหความรเรองกลยทธและการ

ดาเนนงานตามกลยทธ กาหนดเปนนโยบายและมการกากบตดตามอยางตอเนอง ขอเสนอแนะ

เกยวกบการนากลยทธไปใช นอกจากอบรมชแจงใหผเกยวของทราบแลวควรใหหนวยเหนอเหน

ความสาคญและเปนผนาในการปฏบต และเงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจตอง

จดสรรงบประมาณใหเพยงพอ ผบรหารทกระดบตองใหความสาคญในการพฒนา กาหนดวธการ

จดบคลากรใหตรงกบงานทปฏบต ระดมสรรพกาลงในการพฒนาและตองมการประเมนเพอพฒนา

อยางตอเนอง

5.2 อภปรายผลการศกษา

การวจยเรองกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย ในจงหวด

ปทมธาน สามารถอภปรายผลตามวตถประสงคของการวจยในแตละประเดนไดดงตอไปน

5.2.1 สภาพปจจบนการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

1) จากการศกษาเอกสารรายงานการจดการศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน พบขอมล

เดกปฐมวยอาย 3-5 ป 40,030 คน แบงเปน เดกชาย 20,629 คน เดกหญง 19,401 คน (สานก

บรหารการทะเบยน กรมการปกครอง,2554 ขอมล ณ มกราคม 2554) เขาเรยนในโรงเรยนสงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 166 โรง 12,302 คน โรงเรยนภายใตการกากบดแล

ของสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 78โรง 14,516 คน โรงเรยน/ศนย

สงกดองคกรปกครองสวนทองถน 109 โรง/ศนย 7,088 คน (สานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาปทมธาน เขต 1 และ 2 ขอมลสารสนเทศ, สานกงานทองถนจงหวดปทมธาน : แบบ

สารวจขอมลศนยพฒนาเดกเลก จงหวดปทมธาน ,ขอมล ณ วนท 10 ม.ย.2554) รวมไดเขาเรยน

ทงหมด 33,906 คน ไมไดเขาเรยน 6,124 คน คดเปน จานวนเดกไดเขาเรยน 84.70 % ไมไดเขา

เรยน 15.30 %

เดกวย 3-5 ขวบทไมไดเขาเรยนในจงหวดปทมธาน จานวน 15.30%เปนจานวนท

คอนขางมาก จากการสอบถามผเกยวของถงสาเหตทไมไดเขาเรยนปรากฏวาสาเหตจากฐานะของ

DPU

199

ผปกครองไมพรอมทจะสงเดกเขาเรยน เนองจากตองประกอบอาชพเปนคนงานในโรงงานและทา

การเกษตรมรายไดนอย และสวนหนงไปเรยนในกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร จงหวด

พระนครศรอยธยา จงหวดนครปฐม จงหวดนครนายก จงหวดฉะเชงเทรา และจงหวดสระบร เปน

ตน

ผวจยเหนวา กรณยจานวนเดกทไมไดเขาเรยนสมควรทไดรบการพจารณาเปนกรณย

พเศษเชนกน เพราะการจดการศกษาปฐมวยเปนการเตรยมความพรอมเดกเขารบการศกษาตอไป

สมควรหากลยทธใหผปกครองเหนความสาคญของการใหการศกษาระดบนแกบตรหลาน

2) หนวยงานทจดการศกษาระดบปฐมวย สาหรบเดกอาย 3-5 ขวบ ในจงหวดปทมธาน

ม 3 ประเภท ไดแก

1. โรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จด ชน

อนบาล 1-2 รบเดกอาย 4-5 ขวบเขาเรยน

2. โรงเรยนขององคกรปกครองสวนทองถน จดชน อนบาล 1-3 รบเดกอาย 3-5 ขวบ

เขาเรยน และศนยพฒนาเดกเลก จด 1 ชน รบเดกอาย 3 ขวบเขาเรยน

3. โรงเรยนของเอกชนภายใตการกากบดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการ

การศกษาเอกชน จดชนอนบาล 1-3 รบเดกอาย 3-5 ขวบเขาเรยน

ทงนขนอยกบความพรอมและการใหความสาคญตอการจดการศกษาระดบปฐมวย

เนองจากการศกษาระดบปฐมวยไมเปนการศกษาภาคบงคบ

ผวจยเหนวา การจดการศกษาสาหรบเดก 3-5 ขวบ มเพยง 3 สงกดดงกลาวเปนการ

เพยงพอแลว ไมสมควรใหหนวยงานอนจดอก

3) ชวงอายของเดกททกสงกดรบเดกอาย 3-5 ขวบ ซงเปนชวงของการเตรยมความพรอม

เดกทจะเรยนตอในระดบการศกษาขนพนฐานตอไป แตจดแตกตางกน โดย จด 1 ปรบเดกอาย 3

ขวบ เพอเตรยมเขาเรยนอนบาล 1-2 ในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

หรอจด 3 ป รบเดกอาย3-5 ขวบ เพอเตรยมความพรอมเขาเรยนชนประถมปท1 หรอจด 2 ป รบเดก

อาย 4-5 ขวบ เพอเตรยมเดกเขาเรยนชนประถมปท 1 ซงสถานศกษาปฐมวยทกสงกดรบเดกทอย

ในวยกอนเรยน ซงเปนชวงวยทควรพฒนา ซงเปนไป ตามความสาคญในการพฒนาเดกปฐมวย

(สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552) การจดการศกษาปฐมวย 1 ป 2ป หรอ 3ป ขนอยกบความ

DPU

200

พรอมแตละสงกด สวนเดกนกเรยนจะเขาเรยนจานวนกปและเรมตนในระดบไหนขนอยกบความ

พรอมของตวเดกเอง เชนถาเดกทมคณภาพทสามารถจะเขาเรยนในระดบประถมศกษาปท 1 ได

และถงเกณฑเขาเรยนตามกฏหมาย เดกอาจเรยนในสถานศกษาปฐมวยทจดระดบอนบาล 3 ป เพยง

1 ปกได การเลอนชนในระดบอนบาลไมมการสอบ แตจะพจารณาจากพฒนาการทางรางกาย

สงคม อารมณจตใจ และสตปญญาไปตามวยของแตละบคคล เพอเลอนไปเรยนในชนทสงขน

ผวจยเหนวา ในการจดการศกษาปฐมวยของหนวยงาน 3 สงกดดงกลาว การจดการ

ศกษาของเอกชนภายใตการกากบดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน และ

องคกรปกครองสวนทองถน ทจดชนอนบาล 1-3 รบเดกอาย 3-5 ขวบเขาเรยน เปนการจดท

เหมาะสมถกตองกวาการจดของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทจด ชน อนบาล 1-2

รบเดกอาย 4-5 ขวบเขาเรยน และองคกรปกครองสวนทองถน ทจดชน ศนยพฒนาเดกเลก จด 1

ชน รบเดกอาย 3 ขวบเขาเรยน ซงแตละสงกดมการจดการอาจจะไมสอดคลองกน ประเดนนควร

จะไดมการทบทวนนโยบายการจดการศกษาปฐมวย สมควรใหหนวยใดหนวยหนงจดจะเหมาะสม

กวาทเปนอยในปจจบน

4) การดาเนนงานทแบงเปน 7 ดาน คอ ดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดาน

บรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบ

ผปกครองและชมชน และดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา สวนใหญเปนไปตามทตน

สงกดกาหนด สอดคลองกบปรชญา หลกการจดการศกษาและมาตรฐานการศกษาของ

กระทรวงศกษาธการ (สานกทดสอบทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554) ทใหยดหลกการ

การสรางหลกสตรทเหมาะสม สรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของเดก จดกจกรรมท

สงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดก ประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดก สราง

ความสมพนธระหวางผสอนกบครอบครวของเดก

กลาวโดยสรป การศกษาสภาพการจดการศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธานจาก

การศกษาเอกสารรายงานตางๆและการไปสมภาษณผบรหารสถานศกษาปฐมวย 3สงกด เหนวา

ประการท 1 สถานศกษาปฐมวยของเอกชนและสถานศกษาปฐมวยขององคกรปกครอง

สวนทองถน ทจดการศกษา 3 ชน รบเดกอาย 3-5 ขวบ เขาเรยนจะเปนการจดเพอพฒนาเดกครบทง

DPU

201

4 ดานคอ ดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เปนการจดทเหมาะและถกตองตามปรชญา

และหลกการจดการศกษาปฐมวยแลว

ประการท 2 สถานศกษาปฐมวยของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ท

จด2 ชนเรยนและสวนมากในการจดการมการเนนการอานออกเขยนไดเปนสวนมากโดยละเลย ดาน

รางกาย อารมณแลดานสงคม ไมครบตามหลกการจดการศกษาระดบปฐมวย ควรมการทบทวน

ประการท 3 ศนยเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน เกอบทงหมดเนนการเลยงด

เดกโดยใหความสาคญการพฒนาดานรางกาย ละเลยดาน อารมณ สงคม และสตปญญา ซงสมควร

มการทบทวนเชนกน

ผวจยเหนวา กรณยประการท 2 และประการท 3 สมควรมการอภปราย หาขอเสนอแนะ

ใหมการจดการใหเหมาะสมถกตองตอไป

5.2.2 การดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศในจงหวดปทมธาน

จากการศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ พบวา

1) ในการดาเนนงานดานวชาการ มการนาหลกสตรของกระทรวงศกษาธการมา

ปรบปรงใหสอดคลองกบสภาพของสถานศกษาและสภาพของทองถน ซงตรงกบความตองการ

ของทองถนและเกดประโยชนตอผเรยน ผปกครองจงพอใจและใหความรวมมอกบสถานศกษาเปน

อยางด มการสงเดกเขาเรยน ใหความรวมมอกบสถานศกษาในการพฒนาสถานศกษาและการ

พฒนาเดก สถานศกษาจงมความเปนเลศจากการรวมมอของผปกครองและชมชน สอดคลองกบ

งานวจยของ กมลวรรณ รอดจาย (2552) ทไดศกษาเรองการวเคราะหปจจยทสงผลตอประสทธภาพ

โรงเรยนขนาดเลก ซงพบวาปจจยทสงผลตอประสทธภาพของโรงเรยนคอการมสวนรวมของ

ชมชน และเปนไป ตามหลกการจดการศกษาปฐมวย และการจดทาหลกสตรการศกษาปฐมวย

(สานกทดสอบทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554) ทกาหนดกระบวนการในการสราง

หลกสตรใหเหมาะสม การพฒนาหลกสตรพจารณาจากวยและประสบการณของเดก โดยเปน

หลกสตรทมงเนนการพฒนาเดกทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา อยบน

พนฐานของประสบการณเดมทเดกมอยและประสบการณใหมทเดกจะไดรบ ตองมความหมายกบ

ตวเดก เปนหลกสตรทใหโอกาสทงเดกปกต เดกดอยโอกาส และเดกพเศษ ไดพฒนา รวมทง

ยอมรบในวฒนธรรมและภาษาของเดก พฒนาเดกใหรสกเปนสขในปจจบน มใชเพยงเพอเตรยม

DPU

202

เดกสาหรบอนาคตขางหนาเทานน โดยอาศยความสมพนธระหวางผสอนกบครอบครวของเดก เดก

แตละคนมความแตกตางกน เนองจากสภาพแวดลอมทเดกเจรญเตบโต ผสอน พอแม และ

ผปกครองของเดกจะตองมการแลกเปลยนขอมล ทาความเขาใจพฒนาการและการเรยนรของเดก

ตองยอมรบ และรวมมอกนรบผดชอบ หรอถอเปนหนสวนทจะตองชวยกนพฒนาเดกใหบรรล

เปาหมายทตองการรวมกน

ดงนน สถานศกษาและผสอนจงมใชจะแลกเปลยนความร กบชมชน พอแม ผปกครอง

เกยวกบการพฒนาเดกเทานน แตจะตองใหชมชน พอแม ผปกครอง มสวนรวมในการพฒนาดวย ทงน

เพอให ชมชน พอแม ผปกครองเปนผกาหนดเนอหาหลกสตรตามความตองการของสถานศกษาและ

ทองถนเปนสาคญและเหมาะสมกบวยของเดกดวย

ผวจยเหนวา งานดานวชาการเปนองคประกอบทสาคญทสดของสถานศกษา การท

สถานศกษาทมความเปนเลศใหความสาคญงานดานนจงถกตองและเหมาะสม และในงานดาน

วชาการ เรองหลกสตรเปนตวกาหนดมาตรฐานคณภาพของสถานศกษา ดงนน การสรางหลกสตร

จงมความจาเปนตองใหสอดคลองกบสภาพของสถานศกษาและสภาพของทองถน ซงเรยกวา

หลกสตรสถานศกษาใหได

จดเดนทแตกตางจากสถานศกษาปฐมวยทวไป ไดแกการทสถานทมความเปนเลศทก

แหง ใชหลกสตรของกระทรวงศกษาธการมาปรบปรงใหสอดคลองกบสภาพของสถานศกษาและ

สภาพของทองถน ซงตรงกบความตองการของทองถนและเกดประโยชนตอผเรยน ผปกครองจง

พอใจและใหความรวมมอกบสถานศกษาเปนอยางด มการสงเดกเขาเรยน ใหความรวมมอกบ

สถานศกษาในการพฒนาสถานศกษาและการพฒนาเดก สถานศกษาจงมความเปนเลศจากการ

รวมมอของผปกครองและชมชน

สวนจดออนซงไดแก การทผปกครองขาดความรความเขาใจปรชญาการศกษาปฐมวย

จงไมเหนความสาคญและไมใหความรวมมอในการ ตดตาม วด ประเมนผล และการรายงานผล

เกยวกบตวเดก และยงมผปกครองบางสวนตองการใหเดกอานออกเขยนได มากกวาดานอนๆ ซง

สาเหตมาจาก การขาดความรความเขาใจของผปกครองเรองปฐมวย สถานศกษาและตนสงกด

จะตองมกลยทธเพอแกไขตอไป

DPU

203

2) การดาเนนงานดานกจการนกเรยน มการจดกจกรรมทเนนใหมการสงเสรมสขนสย

สขภาพกาย และสขภาพจตเปนพเศษ ซงกจกรรมดงกลาวนเปนการเตรยมความพรอมสาหรบเดก

ปฐมวยใหมมาตรฐานทจะเขาเรยนในระดบประถมศกษา อนเปนการศกษาภาคบงคบตอไปได

อยางมคณภาพ เพราะการเขาเรยนในระดบประถมศกษาใหมคณภาพนน เดกจะตองมมาตรฐาน

ตามมาตรฐานการศกษาปฐมวย อนไดแก พฒนาการดานรางกาย พฒนาการดานอารมณและจตใจ

พฒนาการดานสงคม และพฒนาการดานสตปญญา ตามทสานกงานคณะกรรมการการศกษาขน

พนฐาน (2554) ไดกาหนดไว และตามท เลขา ปยะอจฉรยะ (2546) กลาววา หวใจของการปฏรป

การศกษาปฐมวยคอการปฏรปการเรยนร และการบรหารจดการศกษาทนาไปสคณภาพสถานศกษา

และคณภาพของผเรยนทสามารถประกนไดวา ผรบการบรการจะไดรบการศกษาตามมาตรฐาน

จากการศกษาครงนพบวาสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศทกแหง โดยเฉพาะ

สถานศกษาเอกชนจะใหความสาคญตองานดานกจการนกเรยนเปนพเศษ เพราะงานกจการนกเรยน

เปนปจจยททาใหผปกครองสงบตรหลานเขามาเรยนโดยกจการนกเรยนสงผลตอคณภาพเดกทง

ดานรางกายและดานจตใจทอาจเหนผลไดทนท เชน กจกรรมทสงเสรมการแสดงออกของเดกดาน

กรยามารยาท การเคลอนไหว การพดจา การแสดงความออนนอมถอมตน การเคารพผใหญ อน

เปนการสดงออกถง กรยามารยาททดงามทงดานรางกายและจตใจ ซงสถานศกษาปฐมวยของ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และองคกรปกครองสวนทองถนกใหความสาคญ

เรองกจการนกเรยนดวยเชนกน

ผวจยเหนวา เรองกจการนกเรยนมความจาเปนสาหรบการจดการศกษาในระดบ

ปฐมวย เนองจากกจกรรมเหลานมสวนชวยพฒนาเดกปฐมวยใหครบทง 4 ดานไดเปนอยางมาก

จดเดนทแตกตางจากสถานศกษาปฐมวยทวไป ไดแกการจดกจกรรมของสถานศกษา

ปฐมวยทมความเปนเลศจะเนนกจกรรมทมการสงเสรมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตเปน

พเศษ ซงกจกรรมดงกลาวนเปนการเตรยมความพรอมสาหรบเดกปฐมวยใหมมาตรฐานทจะเขา

เรยนในระดบประถมศกษา อนเปนการศกษาภาคบงคบตอไปได

สวนจดออนซงไดแก การทยงมผปกครองบางสวนไมใหความรวมมอในการจดกจกรรมเสรมหลกสตรของสถานศกษา และการทนกเรยนมเวลารวมกจกรรมนอยเนองจากผปกครองบางสวนมเวลาจากดในการมา รบสงเดก เนองจากภาระการทางาน จดออนดงกลาวนเกดจากผปกครองมภาระในการประกอบอาชพไมมเวลามากพอในการมารบสงเดก เปนจดออนท

DPU

204

สถานศกษาและผปกครองตองรวมกนแกไข จะอยในเรองกลยทธทสถานศกษาจะตองเขาถงผปกครอง

3) การดาเนนงานดานการบรหารงานบคคล มการคดเลอกครเปนกรณยพเศษตางจาก

สถานศกษาทวๆไป คอนอกจากมคณวฒปรญญาตรดานปฐมวยแลว ยงเนนความเชยวชาญและ

ลกษณะเฉพาะสาหรบสอนชนปฐมวยโดยเฉพาะ เชน บคลกด สวยงาม ใจเยน รกเดก พดจาไพเราะ

ออนหวาน เปนตน ซงสอดคลองกบงานวจยของ สมชาต พนาเกษม (2552) ทไดศกษาการพฒนากล

ยทธการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนเอกชน ซงพบวากลยทธหลกของการบรหารสความเปน

เลศประการแรก คอ การบรหารทรพยากรบคคล มการกาหนดวธการ แนวทางในการสรรหา

คดเลอกบคลากร

การบรหารงานบคคลในโรงเรยนปฐมวยมความสาคญเพราะภารกจหลกของ

สถานศกษาปฐมวย คอการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการดานตาง ๆ ใหเดกพรอมทจะเรยนใน

ระดบตอไป ภารกจเหลานจะลลวงไปไดตองอาศย ความร ความสามารถของบคลากรเปนสาคญ

(กระทรวงศกษาธการ, 2546) อนแสดงไดวาการทสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศเหลาน

บคลากรของสถานศกษามความสาคญททาใหสถานศกษาเปนเลศ

ผวจยเหนวา ทกองคกรไมวาหนวยงานใด บคลากรขององคกรมบทบาทสาคญทจะทา

ใหหนวยงานมความเจรญกาวหนา หรอไมเจรญกาวหนาขนอยกบบคลากรนนๆ ดงนนการสรรหา

บคลากรของหนวยงานยอมมความสาคญเปนอยางยง

จดเดนทแตกตางจากสถานศกษาปฐมวยทวไป อยทมการคดเลอกครเปนกรณยพเศษ

ตางจากสถานศกษาทวๆ ไป คอนอกจากมคณวฒปรญญาตรดานปฐมวยแลว ยงเนนความเชยวชาญ

และลกษณะเฉพาะสาหรบสอนชนปฐมวยโดยเฉพาะ เชน บคลกด สวยงาม ใจเยน รกเดก พดจา

ไพเราะออนหวาน เปนตน

สวนจดออนซงไดแก การทครทมความรความสามารถ และผานการทางานมาดแลว ลาออกไปทางานทอน ซงเกดจากการทครไปสอบบรรจเปนขาราชการไดและไดรบการบรรจในระหวางปการศกษา ซงกรณยนเกดจากทางราชการปฏบตตามระเบยบ เชนการบรรจครในตนปงบประมาณคอ เดอนตลาคมของทกปปฏทนแตเปนเวลากลางปการศกษาเปนตน จดออนนทางสถานศกษาจะตองมกลยทธในการแกปญหา สวนกรณยม ครบางสวนไมอทศเวลาไดเตมท ตองใชเวลาประกอบอาชพเสรม เนองจากรายไดนอยกเชนเดยวกนทสถานศกษาจะตองมกลยทธแกไข

DPU

205

4) การดาเนนงานดานงานธรการ การเงน และพสด มการเนนการประชาสมพนธ

สถานศกษาหลายรปแบบ เนนการดแลความปลอดภยเดกเปนพเศษ ไดรบการสนบสนนดาน

การเงนจากหลายๆแหลง การเงนรดกม ถกตอง โปรงใส ชดเจน ตรวจสอบได พสดเพยงพอ

สอดคลองกบหลกธรรมาภบาล (Good Governance) ในการดาเนนงาน ตามระเบยบสานก

นายกรฐมนตร พ.ศ. 2542 วาดวยการบรหารกจการบานเมองทด (สานกนายกรฐมนตร, 2542) ทยด

หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลก

ความคมคา และสอดคลองกบการวจยของ พธาน พนทอง (2548) ทไดศกษาวจยเรอง ขอเสนอเชง

นโยบายเพอพฒนาศกยภาพโรงเรยนขนาดเลกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทไดเสนอแนะการพฒนา

ศกยภาพโรงเรยนไววาการรปแบบการบรหารจดการจะตองมความโปรงใส สามารถตรวจสอบได มการ

ประชาสมพนธใหผมสวนไดเสยไดทราบเพอใหเกดศรทธาในองคกร

งานดานธรการ โดยเฉพาะการประชาสมพนธสถานศกษาและการจดการศกษาปฐมวย

เนองจากปจจบนยงมผปกครองสวนหนง ไมเหนความสาคญและความจาเปนของการศกษาระดบ

ปฐมวย และตามกฎหมายการศกษาภาคบงคบกยงไมบงคบใหผปกครองตองสงบตรหลานเขาเรยน

(พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ, 2545) การทสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศเนนการ

ประชาสมพนธสถานศกษาหลายรปแบบ จงเกดผลทาใหผปกครองเหนความสาคญและความ

จาเปนของการศกษาระดบนและรจกสถานศกษาทจะสงเดกเขารบการศกษา

สาหรบงานดานการเงนและพสดนน นอกจากการเงนรดกม ถกตอง โปรงใส ชดเจน

ตรวจสอบได และมพสดอยางเพยงพอแลวนนยงพบวา สถานศกษาของเอกชนทงหมดปรากฎวา

สถานศกษาปฐมวยเหลานเปนของผรบใบอนญาตทมฐานะทางการเงนทด สถานศกษาปฐมวยของ

องคกรปกครองสวนทองถนกจะเปนสถานศกษาขององคกรสวนทองถนทมรายไดสง สวน

สถานศกษาปฐมวยของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน น นนอกจากไดรบ

งบประมาณจากตนสงกดแลว ยงไดรบการสนบสนนงบประมาณจากหนวยงาน องคกร และ

ประชาชนอกดวย

ผวจยจงมความเหนวาในการทจะพฒนาสถานศกษาปฐมวยสความเปนเลศไดน น

จาเปนจะตองมงบประมาณมากวางบประมาณปกต และมการบรหารงานการเงนทรดกม โปรงใส

และตรวจสอบได จงจะไดรบการสนบสนนใหงบประมาณเพยงพอทจะพฒนาสความเปนเลศได

DPU

206

จดเดนทแตกตางจากสถานศกษาปฐมวยทวไป ไดแกการเนนการประชาสมพนธสถานศกษาหลาย

รปแบบ เนนการดแลความปลอดภยเดกเปนพเศษ การเงนรดกม ถกตอง โปรงใส ชดเจน

ตรวจสอบได มพสดเพยงพอ และไดรบการสนบสนนดานการเงนจากหลายๆแหลง

สวนจดออน ซงไดแกการอดหนนเงนจากภาครฐไมเพยงพอกบรายจายทตองจายจรง เปนภาระทสถานศกษาจะตองมกลยทธทจะหาเพมเตมจากแหลงอนๆใหได และการทสถานศกษาไมมเจาหนาทสนบสนนการดาเนนงานโดยเฉพาะ และการทครและเจาหนาททปฏบตมความรดานธรการและการเงนไมเพยงพอ กเปนภาระหนาททสถานศกษาจะตองหากลยทธในการแกไขใหไดเชนเดยวกน

5) การดาเนนงานดานอาคารสถานท พบวาสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศทกโรง

มอปกรณ อาคาร สถานทเพยงพอกบจานวนเดก นอกจากนน บรรยากาศและสงแวดลอมใน

สถานศกษา มความสะอาด สวยงาม และรมรน เหมาะสมในการจดการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย

ทงนเนองจากสถานศกษาทง 3 สงกดมความพรอมเรองเงนงบประมาณ เหนไดจาก สถานศกษาของ

องคปกครองสวนทองถนจะไดรบงบประมาณจากตนสงกดอยางเพยงพอ สถานศกษาสงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานนอกจากไดรบงบประมาณจากตนสงกดแลว ยงไดรบ

การอดหนนจากองคอนๆอก เชนองคกรปกครองสวนทองถน และโรงงานเปนตน สวน

สถานศกษาเอกชนปรากฏวาผรบใบอนญาตมฐานะทางการเงนสงและยงไดรบการอดหนนจาก

องคกรการกศลอกดวย ซงจากการศกษายงพบวาสถานศกษาเหลาน มผบรหารทมความสามารถใน

การบรหารงาน โดยเฉพาะมความสามารถสงในดานการประสานสมพนธขอความรวมมอกบ

บคคล หนวยงาน และองคกรตางๆ อนแสดงถงการมภาวะผนาสง สอดคลองกบองคประกอบหลก

ในการตรวจสอบความเปนเลศในการดาเนนงานดานการศกษาของ Malcolm Baldrige National

Quality Program (2002 อางถงใน สมนก ทองเอยม และคณะ) ทใหความสาคญเรองภาวะผนาของ

ผบรหารองคกรทมผลตอความเปนเลศขององคกรตางๆ และภาวะผนาของผบรหารยงมผลถงการ

ปฏบตงานของบคลากรในองคกรอกดวย สถานศกษาเหลานมความสมพนธทดกบผปกครองและ

ชมชน จงไดรบความรวมมอเปนอยางด

ผวจยเหนวา จาก ผลการศกษาการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ

ในแตละดานทเปนไปในลกษณะดงกลาวขางตน สวนหนงอาจเนองมาจากการศกษาในระดบ

ปฐมวยมการแขงขนกนคอนขางสง โดยเฉพาะในแตละสงกด ทมการสงเสรมชแนะใหสถานศกษา

DPU

207

ในสงกดใหตระหนกถงความสาคญของสถานศกษาทมความเปนเลศ และพฒนาใหบรรลถง

ลกษณะทมความเปนเลศตามหลกเกณฑทกาหนด เพราะหากสถานศกษาในสงกดไดรบการ

คดเลอกหรอไดรบการประเมนจากหนวยงานทเกยวของวาทาไดด มคณภาพ เปนไปตามเกณฑ ก

เปนชอเสยงของตนสงกดดวย นอกจากนนในสถานศกษาเอกชนยงมการแขงขนกนเองเพอใหเปน

ทพอใจแกผรบบรการ เพอความอยรอดและความเปนปกแผนมนคงยงๆขนไปอกดวย

จดเดนทแตกตางจากสถานศกษาปฐมวยทวไป ไดแกสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศจะม

อปกรณ อาคาร สถานทเพยงพอกบจานวนเดก บรรยากาศและสงแวดลอมในสถานศกษา มความ

สะอาด สวยงาม และรมรน เหมาะสมในการจดการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย

กลาวโดยสรปจากการศกษาสภาพของสถานศกษาปฐมวยทมความเปนเลศ เกอบทกแหงมจดเดน

และโอกาสแตกตางจากสถานศกษาปฐมวยโดยทวไป สวนจดออนและอปสรรคมนอยมากและ

สถานศกษาเหลานไดแกปญหาไดในระดบหนงแลว จงไมไดนามาอภปราย

5.2.3 กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย ในจงหวดปทมธาน จากการพฒนากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวย ในจงหวด

ปทมธาน ไดประเดนกลยทธและขอบขายการดาเนนงาน ทจะนามาอภปรายไดดงน กลยทธ ท 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และ

สงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา กลยทธนสอดคลองกบหลกธรรมาภบาล (Good Governance) ในการดาเนนงาน ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตร พ.ศ. 2542 วาดวยการบรหารกจการบานเมองทด (สานกนายกรฐมนตร, 2542) ทยดหลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา และสอดคลองกบการวจยของ พธาน พนทอง (2548) ทไดศกษาวจยเรอง ขอเสนอเชงนโยบายเพอพฒนาศกยภาพโรงเรยนขนาดเลกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทไดเสนอแนะการพฒนาศกยภาพโรงเรยนไววาการรปแบบการบรหารจดการจะตองมความโปรงใส สามารถตรวจสอบได และสงเสรมใหผบรหารและครมคณธรรมจรยธรรม ปฏบตตนเปนแบบอยาง สงเสรมพฒนาใหมความรความสามารถ มการแลกเปลยนเรยนรประสบการณในการทางานรวมกน และสอดคลองกบผลการวจยของกมลวรรณ รอดจาย (2552) ทไดศกษา เรองการวเคราะหปจจยทสงผลตอประสทธภาพโรงเรยนขนาดเลก ซงพบวา ปจจยทสงผลตอประสทธภาพโรงเรยนขนาดเลกคอ ปจจยดานสมรรถนะของครและบคลากรทางการศกษามอทธพลตอประสทธภาพของโรงเรยนสงสด

DPU

208

ประกอบกบใบปจจบนสภาพของสถานศกษาแตละแหงมความแตกตางกนตามสภาพของสงกด สถานทตง และสภาพชมชนแตละแหง สถานศกษาตางๆจงตองสรางเอกลกษณของตนเองเพอใหประชาชนไดเลอกและสงบตรหลานเขารบการศกษา

ผวจยจงเหนวา การปลกจตสานกใหบคลากรของสถานศกษาและสงเสรมการสรางอตลกษณของสถานศกษา เปนกลยทธทมความสาคญและจาเปนเรงดวน ทจะตองกระทาเปนอนดบแรก ในการทจะพฒนาสถานศกษาสความเปนเลศตอไป ประกอบกบในปจจบนการทางานตองอาศยหลกธรรมาภบาลตามทกาหนดไวในระเบยบแบบแผนดงกลาวแลว งานจงจะบรรลเปาหมาย เปนทยอมรบและไดรบความรวมมอเปนอยางด

สาหรบขอบขายการดาเนนงาน จากผลการประเมนดานความเปนไปได กบผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง พบวา การสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตาง ๆ ของสถานศกษา มความสาคญสงสดสอดคลองกน และการ เปดโอกาสใหบคลากร/ผทมสวนเกยวของทงในเรองการบรหารจดการ การจดกจกรรมตางๆ หรอการเขามาเปนคณะกรรมการ/คณะทางานโดยใชขอมล ความคดเหนแนะนา ปรกษา รวมกนวางแผนและรวมกนปฏบต มความสาคญตาสดสอดคลองกน

กลยทธท 2 พฒนาปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการดานปฐมวย จดทาหลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนาหลกสตร กาหนดสาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความตองการของชมชน กลยทธนสอดคลองกบผลการวจยของ วชราพร อจฉรยโกศล (2549 ) ทไดศกษาแนวทางการจดการศกษาในโรงเรยนปฏบตการดเลศ ทพบวา การจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะพงประสงคในโรงเรยนปฏบตดเลศ หลกสตร เปนสงสาคญอนดบแรก และพบวาโดยภาพรวม ลกษณะเดนของหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนปฏบตดเลศ นอกจากเพอการพฒนาคณลกษณะเฉพาะทตรงกบคณลกษณะพงประสงค สาหรบสงคมเศรษฐกจฐานความร แลว หลกสตรสถานศกษายงมลกษณะทเนนการพฒนานกเรยนทงตวบคคล (Whole child development)

สาหรบขอบขายการดาเนนงาน จากผลการประเมนดานความเปนไปได กบ ผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง พบวา การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความตองการของชมชน และการทบทวนการจดทาหลกสตรของสถานศกษามความสาคญลาดบ 1 แตผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง อยอนดบ 2 และ5 และผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง หลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนาหลกสตร จะตองกาหนด

DPU

209

สาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล อยลาดบ 1แต ความเปนไปได อยลาดบ 2 แตปรากฏวาการจดทารางและพฒนาหลกสตรตามกระบวนการวจยทถกตอง มความสาคญตาสดสอดคลองกน

กลยทธท 3 การประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมายและ กลยทธท 6 การปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษาปฐมวย และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา กลยทธดงกลาวนเปนความจาเปนและมความสาคญในการจดการศกษาปฐมวย เนองจากการศกษาปฐมวยเปนการเตรยมความพรอมใหเดกเขารบการศกษาตอไป

ปจจบนผปกครองยงไมเหนความสาคญเทาทควร และภาครฐยงไมสามารถจดใหเดกวยน (3-5 ขวบ) เขาเรยนได 100 % แมแตจงหวดปทมธานซงเปนจงหวดทมความพรอมยงจดไดเพยง 84.70 % จากขอมลจงหวดปทมธาน มประชากรวยเรยนชนปฐมวย จานวน 40,030 คน (สานกบรหารการทะเบยน กรมการปกครอง (2554) ขอมล ณ มกราคม 2554 เขาเรยน จานวน 33,906 คน ไมไดเขาเรยน จานวน 6,124 คน คดเปน จานวนเดกไดเขาเรยน 84.70 % ไมไดเขาเรยน 15.30 % (สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต 1 และ 2 ขอมลสารสนเทศ, สานกงานทองถนจงหวดปทมธาน : แบบสารวจขอมลศนยพฒนาเดกเลก จงหวดปทมธาน ,ขอมล ณ วนท 10 ม.ย.2554) และถงแมวาจากการสมภาษณผเกยวของวาสวนทไดไดเขาเรยนไปเรยนในจงหวดใกลเคยง กไมสามารถยนยนไดวาเดกไดเขาเรยนทกคน

กลยทธดงกลาวนจงมความจาเปนและสาคญซงสอดคลองกบวทยา เชยงกล (2551) ทไดเสนอกลยทธการศกษาปฐมวยใน การเตรยมความพรอมใหเดกปฐมวย ทกคนไดรบการพฒนาตามวยอยางเหมาะสม โดยมมาตรการ ใหทกหนวยงานทเกยวของ ทงภาครฐและเอกชน องคกรชมชน โดยเฉพาะผปกครอง ตองรวมกนสงเสรมสนบสนนการจดบรการเตรยมความพรอมทมคณภาพใหแกเดกทกคน และ สมชาต พนาเกษม (2552) ทไดศกษาการพฒนากลยทธการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนเอกชน พบวา กลยทธหลกของการบรหารสความเปนเลศของโรงเรยนเอกชนตอง มการสรางความสมพนธกบผปกครองและชมชน และสชาดา องศจนดา (2553) ไดศกษาเรอง องคประกอบของกลยทธการตลาดทมอทธพลตอความสาเรจของโรงเรยนเอกชน องคประกอบความสาเรจของโรงเรยนเอกชน พบวา การประชาสมพนธของโรงเรยนเปนกลยทธทมความสาคญ

สาหรบขอบขายการดาเนนงาน จากผลการประเมนดานความเปนไปได กบ ผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง พบวา

ใน กลยทธท 3 การประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยเขาถงกลมเปาหมาย มขอบขายการดาเนนงานเรองการพฒนาระบบการประชาสมพนธทเออสถานศกษาใหทนสมย

DPU

210

สอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม มความเปนไปได อยลาดบ 1 แตผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง อยลาดบ 2 และผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง ปรากฏวาการสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย อยลาดบ 1 แตมความเปนไปได อยลาดบ 2 ใกลเคยงกน ขณะทการจดทาแผนประชาสมพนธทงภายในและภายนอก มความเปนไปไปไดอยลาดบสดทาย แตผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง ปรากฏวา การจดกจกรรมสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมและมความสมพนธอยางตอเนอง อยลาดบสดทาย ไมสอดคลองกน

ในกลยทธท 6 การปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษาปฐมวย และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา จากผลการประเมนดานความเปนไปได กบ ผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง ปรากฏวา การปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถงการพฒนาการศกษา อยในลาดบ 1 สอดคลองกน ซงปจจบนความไมเขาใจเรองการศกษาปฐมวยของผปกครองเปนปญหา อนเปนจดออนในการจดการศกษาปฐมวย

กลยทธท 4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการ เนองจากการบรหารจดการศกษาปฐมวยสวนมากจะจดรวมกบการจดการระดบอนๆ เชนระดบประถมศกษา หรอศนยเดกเลกทจดรวมในโรงเรยนประถมศกษา หรอรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนตนสงกด ทาใหการจดการเพอพฒนาเดกตามวยไมไดผลเตมท

จงสมควรมการปรบระเบยบกฎเกณฑใหมความคลองตวทจะพฒนาเดกปฐมวยโดยเฉพาะ ซงสอดคลองกบ พธาน พนทอง (2548) ทไดศกษาเรอง ขอเสนอเชงนโยบายเพอพฒนาศกยภาพโรงเรยนขนาดเลกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอไดเสนอแนะใหจดโครงสรางระบบบรหารงานของโรงเรยนทมขนาดเลกใหมโครงสรางทยดหยนมากขน แตกตางจากโครงสรางแบบระบบราชการ (Bureaucracy) ในโรงเรยนทวไป

สาหรบขอบขายการดาเนนงาน จากผลการประเมนดานความเปนไปได กบ ผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง พบวา การพจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอสถานศกษา ความเปนไปได อยในลาดบ 1 แต ผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตองปรากฏวา การรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ กฎเกณฑของสถานศกษา อยลาดบ 1 ซงใกลเคยงกน และการประชมกบสมาคมหรอองคกรทเกยวของเพอหาแนวทางในการแกปญหา อยลาดบสดทายสอดคลองกน

DPU

211

กลยทธท5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงาน และ กลยทธ ท7 ยก

เครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอม และบคลากร ในการทจะพฒนาหนวยงานใหไปสความ

เปนเลศไดนน ทรพยากรบคคลมความสาคญทสด ในสถานศกษาปฐมวย ทรพยากรบคคลหมายถง

คร บคลากร และเดก สาหรบครและบคลากร ความมนใจและความปลอดภยในหนาทการงานและ

สถานททางานมผลตอการทางานมากทสด

ดงน นการสรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงาน จงมความสาคญ

สอดคลองกบเกณฑความเปนเลศหรอองคประกอบหลกในการตรวจสอบความเปนเลศในการ

ดาเนนงานดานการศกษาของ Baldrige National Quality Program, 2002 (สมนก ทองเอยม และ

คณะ, 2551) ทกาหนดใหการใหความสาคญแกบคคลและหนวยงานยอย (Faculty and Staff Focus)

เปนองคประกอบหลก

สวนเรองอาคาร สถานท และสภาพแวดลอมมความจาเปนอยางยงในการพฒนาเดก

ปฐมวย เปนไปตาม ปรชญา หลกการศกษา และมาตรฐานในการจดการศกษาปฐมวยของ

กระทรวงศกษาธการ (สานกทดสอบทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554) และสอดคลองกบ

แนวคดของเยาวพา เตชะคปต (2542) ทกลาวถงการจดสภาพแวดลอมไววา สภาพแวดลอมอาจ

เปนไดทงคน สถานท ตลอดจนวสดอปกรณ ทงนเนองจากเดก จะตองสมพนธกบสงแวดลอมอย

ตลอดเวลา หากสภาพแวดลอมดเดกกจะอยอยางเปนสข

สาหรบขอบขายการดาเนนงาน จากผลการประเมนดานความเปนไปได กบ ผลรวม

ดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง พบวา การจดบรเวณอาคารสถานทให

สวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและ

บคลากรในสถานศกษา มความเปนไปได อยลาดบ 1 และดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม

และความถกตอง อยลาดบ 2 ใกลเคยงกน และ การจดทาแผนปองกนความเสยง อยลาดบสดทาย

สอดคลองกน การทผบรหารสถานศกษาใหความสาคญกบการปองกนความเสยงนอยมาก อาจ

เนองจาก เรองความเสยงยงเปนเรองใหมสาหรบการจดการศกษาในปจจบน

สาหรบการยกเครองดานอาคารสถานทปรากฏวา การจดบรรยากาศและสงแวดลอม

ภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออตอการจดการเรยนร อยลาดบ 1 สอดคลองกน

DPU

212

กลยทธ ท 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร ปจจบนการประกนคณภาพ โดยเฉพาะการประเมนคณภาพภายนอกของสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา เปนงานทครทกคนมหนาทตองปฎบต ดงนน การประกนคณภาพการศกษาจงเปนสงจาเปนในการจดการศกษาซงไดกาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ดงนนในการกาหนดกลยทธจงตองสรางจตสานกทดเรองการประกนคณภาพการศกษา และกลยทธนยงสอดคลองกบแนวทางการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ตามกฏกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2553 (สานกทดสอบทางการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2554) วาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาทกาหนดไววา การทาใหคณภาพการศกษาของสถานศกษาพฒนาอยางตอเนองนน สถานศกษาควรคานงถงการสรางจตสานก การพฒนาใหเกดขนกบครและบคลากรทกคนในสถานศกษา โดยถอวาการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาเปนวฒนธรรมการทางานปกตของสถานศกษา

สาหรบขอบขายการดาเนนงาน จากผลการประเมนดานความเปนไปได กบ ผลรวมดานความเปนประโยชน ความเหมาะสม และความถกตอง พบวา การปรบเปลยนระบบงานธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพและเทคโนโลยททนสมย อยลาดบท 1 สอดคลองกน

อนง การพฒนากลยทธในครงน ผวจยสรางขนโดยทาการศกษาจากสถานศกษาปฐมวย

ทมความเปนเลศ ดงนนขอบขายการดาเนนงานในดานตางๆ อาจจะทาไดยาก สถานศกษาปฐมวย

บางแหงอาจทาไมได เพราะยงไมพรอม แตกถอวา เปนเรองสาคญทจะทาใหสถานศกษาสความ

เปนเลศได ดงเชนสถานศกษาปฐมวยททาสาเรจแลว ซงผเกยวของกบการจดการศกษาปฐมวยท

ตองการใหสถานศกษาเปนเลศ สามารถดาเนนงานตามกลยทธนได และจากการสมภาษณเชงลกผ

กากบดแลสถานศกษาปฐมวย ผบรหารสถานศกษาปฐมวยและครปฐมวยทง 3 สงกด เกยวกบ

ประเดนปญหาและสาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช มปญหาและสาเหตของปญหา

คลายๆกนคอ ปญหาเรองงบประมาณไมเพยงพอ บคลากรมภาระงานมากและมจานวนบคลากร

จากด ผบรหารและครใหความสาคญในการพฒนาไมมากเทาทควร วธการสงเสรมใหสถานศกษา

นากลยทธไปใช โดยจดอบรมใหความรเรองกลยทธและการดาเนนงานตามกลยทธ กาหนดเปน

นโยบายและมการกากบตดตามอยางตอเนอง ขอเสนอแนะเกยวกบการนากลยทธไปใช นอกจาก

อบรมชแจงใหผเกยวของทราบแลวควรใหหนวยเหนอเหนความสาคญและเปนผนาในการปฏบต

และเงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ ตองจดสรรงบประมาณใหเพยงพอ

DPU

213

ผบรหารทกระดบตองใหความสาคญในการพฒนา กาหนดวธการ จดบคลากรใหตรงกบงานท

ปฏบต ระดมสรรพกาลงในการพฒนาและตองมการประเมนเพอพฒนาอยางตอเนอง ทเปนดงน

เนองจากในการสรางกลยทธ ผวจยไดศกษาและเกบขอมลการดาเนนงานจากสถานศกษาปฐมวยทม

ความเปนเลศเทานน การนากลยทธนไปใชจงมปญหา วธการ ขอเสนอแนะและเงอนไขดงกลาว

แตสรปไดวา กลยทธนสามารถนาไปใชไดในสถานศกษาปฐมวยทกสงกด ดงนนสถานศกษา

ปฐมวยทวๆไปทกสงกดทจะนากลยทธนไปใชนาจะปรบกลยทธและขอบขายการดาเนนงานในแต

ละกลยทธใหเหมาะสมกบสภาพของสถานศกษาปฐมวยในแตละสงกดกอนนาไปใชตอไป

5.3 ขอเสนอแนะ

จากขอคนพบในผลการวจย มขอเสนอแนะสาหรบการนาผลจากการวจยไปใช และ

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ดงน

5.3.1 ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลจากการวจยไปใชประโยชน

1) รฐบาล ผกาหนดนโยบายในการจดการศกษา โดยเฉพาะการจดการศกษาระดบ

ปฐมวย ควรกาหนดใหชดเจนวาควรใหหนวยงานใดเปนผจดเพอแกปญหาการพฒนาเดกทไม

ตอเนองของรฐ ทใหองคกรปกครองสวนทองถนจด 1 ป แลวไปตอปท 2-3 ในโรงเรยนของ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอโรงเรยนของเอกชน และการทโรงเรยนของ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจดปท 2-3 โดยรบเดกปท 1 จากศนยพฒนาเดกเลก

ขององคกรปกครองสวนทองถน ซงไมสามารถประกนไดวาเดกจะไดรบการพฒนาเพอเตรยม

ความพรอมทสมบรณได ในประเดนนผวจยขอเสนอวาการจดการศกษาระดบปฐมวยควรให

องคกรปกครองสวนทองถนเปนผจ ด กระทรวงศกษาธการ โดยสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน ไมสมควรจด

สาหรบเอกชนสมควรจด 3 ป แตทกสงกดทงกระทรวงศกษาธการ องคกรปกครอง

สวนทองถน หรอเอกชน ไมควรจดการศกษาระดบปฐมวยรวมกบระดบอนๆ เนองจากสภาพเดก

ปฐมวยแตกตางจากวยอนๆ การบรหารจดการและ สภาพแวดลอม ทเหมาะสมยอมแตกตางกน

แตในสภาพปจจบนทกสงกดยงจดรวมกบระดบอนๆอยเปนจานวนมาก ซงไมเปนผลดตอเดกวยน

DPU

214

2) ตนสงกดของหนวยงานทจดการศกษาปฐมวย ท ง สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน องคกรปกครองสวนทองถน หรอเอกชน ควรใชผลการวจยครงนเปนขอมล

ในการกาหนดนโยบาย แผน และแนวทางการพฒนาคณภาพการศกษาปฐมวยและสรางกลยทธขน

จากวธการและขนตอน โดยการศกษาสภาพทเปนอย ศกษาสภาพของสถานศกษาทดทสดในสงกด

ซงแตละสงกดมความแตกตางกน หาจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค (SWOT) และสาเหต

ของปจจยเหลานน แลวดาเนนการสรางกลยทธ ตามวธการ TOWS Matrix กจะไดกลยทธสาหรบ

จดการศกษาปฐมวยทเหมาะสมสาหรบสถานศกษาตามความพรอมของทองทและสงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานอาจจะแบงเปนแตละเขตการศกษา องคกรปกครอง

สวนทองถนแบงเปน แตละจงหวด เปนตน

3) สถานศกษาปฐมวยควรศกษากลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษา

ปฐมวย ในจงหวดปทมธาน และพจารณาขอบขายการดาเนนงานในแตละกลยทธ เพอนามาใชให

เหมาะสมกบสภาพและบรบทของสถานศกษา

5.3.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1) ควรศกษาความสมพนธในการดาเนนงานของแตละกลยทธทไดจากการศกษาครงน

ท สงผลตอการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษา

2) ควรศกษาในเชงลกเกยวกบกลยทธการดาเนนงานทมประสทธภาพ ของ กลยทธ

ดานการเงน งบประมาณ กลยทธดานการบรหารงานบคคล กลยทธดานการบรหารกจการ

นกเรยน กลยทธดานความสมพนธกบผปกครองและชมชน เปนตน

DPU

บรรณานกรม

DPU

216

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ

กระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอการจดทาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: ครสภา

ลาดพราว. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท2)

พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).

กระทรวงศกษาธการ. (2547). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 สาหรบเดกอาย 3-

6 ป. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

กรมวชาการ. (2546). หลกสตรการศกษาพนฐาน พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ: พฒนาคณภาพ

วชาการ.

กรมสามญศกษา. (2545). การวางแผนกลยทธ. กรงเทพฯ: กรมศาสนา.

________. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และแกไขเพมเตม(ฉบบท) พ.ศ.

2545 พรอมกฎกระทรวงทเกยวของและพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ.

2545. กรงเทพฯ: โรงพมพ 7 องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).

________. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ: ครสภา ลาดพราว.

กระทรวงศกษาธการ. (2548, 10 มนาคม). สบคนเมอ 26 กรกฎาคม 2549, จาก

http://Mol.go.th.webpr/news_day/m123048/edu5.html.

กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. (2552). ประกาศสานกทะเบยนกลาง กรมการปกครอง เรองจานวนราษฎรทวราชอาณาจกร แยกเปนกรงเทพมหานครและจงหวดตาง ๆ ตามหลกฐานการทะเบยนราษฎร ณ วนท 31 ธนวาคม 2551. สบคนเมอวนท 30 เมษายน 2555, จาก http://www.dopa.go.th/stat/y_stat.html (15 ธนวาคม 2553).

DPU

217

กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. (2552). ประกาศสานกทะเบยนกลาง กรมการปกครอง เรอง จานวนราษฎรทวราชอาณาจกร แยกเปนกรงเทพมหานครและจงหวดตาง ๆ ตามหลกฐานการทะเบยนราษฎร ณ วนท 31 ธนวาคม 2551. สบคนเมอวนท 15 ธนวาคม 2553, จาก http://www.dopa.go.th/stat/y_stat.html กรมสามญศกษา. (2545). แนวทางการวจยในโรงเรยนมธยมศกษาระยะท" 9 (พ.ศ. 2545-2549) กรมสามญศกษา. กรงเทพฯ: การศาสนา.

กทมพร จามรมาน. (2544). การประเมนทางการศกษา. กรงเทพฯ: ปรชาการพมพ.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2549). การคดเชงกลยทธ (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย.

จรรจา สวรรณทต และ ปราน วงษเทศ . (2552). รายงานการประชมวชาการเรอง กระบวนการเรยนรเชงสงคมในครอบครวดานบทบาทหญง-ชาย. คณะอนกรรมการการศกษา อาชพและวฒนธรรม (ใน กกส.).

ชาย โพธสตา. (2552). ศาสตรและศลปแหงการวจยเชงคณภาพ (พมพครงท 4). กรงเทพฯ:

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

ณฎฐพนธ เขจรนนทน. (2552). การจดการเชงกลยทธ (ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพฯ:

ซเอดยเคชน.

ดวงใจ ชวยตระกล. (2554). การบรหารและการจดการสถานศกษา. นครปฐม: คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฎนครปฐม

ทศพร ศรสมพนธ. (2544). การวางแผนเชงกลยทธ ในการวางแผนกลยทธหรอการปฏรป.

กรงเทพฯ: กราฟกฟอรแมท.

ธงชย สนตวงษ. (2539). การบรหารเชงกลยทธ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

นภดล พลสวสด. (2551). ยทธศาสตรการจดการศกษาเพอพฒนาทองถนของมหาวทยาลยราชภฏ

สรนทร (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต). สาขาวชาการบรหารการศกษา

ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.

ปรเมษฐ แสงออน. (2547). การวางแผนกลยทธ 5 ป(2547-2551)ของโรงเรยนบานทาเสดจ

(วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏ

สวนสนนทา.

DPU

218

ไพโรจน ดวงวเศษ.(2543). การพฒนาแผนกลยทธการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนทางคร

ศาสตรในสถาบนราชภฎ (วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต). กรงเทพฯ:

สาขาวชาอดมศกษา ภาควชาอดมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เบญจา ปรยากร. ( 2542). การพฒนาเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เมธพบล. ปกรณ ปรยากร. (2542). การบรหารโครงการแนวคดและแนวทางในการสรางความสาเรจ.

กรงเทพฯ: เสมาธรรม. พส เดชะรนทร และคณะ. (2548). แผนทยทธศาสตร. กรงเทพฯ: ก.พลพมพ.

พธาน พนทอง. (2548). ขอเสนอเชงนโยบายเพอพฒนาศกยภาพโรงเรยนขนาดเลก ในภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต) สาขาวชาการ

บรหารการศกษา. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.

พงษพชรนทร พธวฒนะ. (2545). กลยทธการพฒนาวฒนธรรมการวจยของอาจารย

สถาบนอดมศกษาของรฐ (วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต). กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. (2537). พฤตกรรมการสอนปฐมวยศกษา สานกเทคโนโลยการศกษา เอกสารประกอบการประชมสมมนาวชาการ. กรงเทพฯ: ผแตง.

________. (2552). ประมวลสาระชดวชาทฤษฎและแนวทางปฎบตในการบรหาร (พมพครงท2). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

________. (2552). การจดการศนยและโรงเรยนปฐมวยศกษา (พมพครงท 8). กรงเทพฯ:บรษท

ประชาชน จากด.

เยาวพา เดชะคปต. (2542). การบรหารและการนเทศการศกษา. กรงเทพฯ: เจาพระยาระบบ

การพมพ.

รจร ภสาระ และจนทราน สงวนนาม. (2545). การบรหารหลกสตรในสถานศกษา. กรงเทพฯ:

บคพอยท.

เลขา ปยะอจฉรยะ. (2546). การศกษาปฐมวยตามแนวปฏรปการศกษา : วารสารการศกษาปฐมวย ปท 7 ฉบบท3. กรงเทพฯ: แอดสน เพรสโปรดกส.

วชราพร อจฉรยโกศล. (2549). เทคโนโลยและสอการสอน : การออกแบบการสอนรายบคคล. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

DPU

219

วฒนา ปญญฤทธ. (2551). การจดสภาพแวดลอมในสถานพฒนาเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: สถาบน

ราชภฎพระนคร.

วฒนา วงศเกยรตรตน. (2546). การวางแผนกลยทธ ศลปะการกาหนดแผนองคกรสความเปนเลศ. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

วารนทร สนสงสด. (2542). การประกนคณภาพการศกษา. กรงเทพฯ: สยามมตรภาพการพมพ.

วชต ออน. (2549). การจดการเชงกลยทธ ขนตอนและวธการวเคราะห กรณศกษาเชงกลยทธ : การเขยนแบบธรกจเชงกลยทธ. กรงเทพฯ: บรษทพรนทแอทบ (ประเทศไทย).

วโรจน สารรตนะ. (2547). การบรหารหลกหารทฤษฎและประเดนทางการศกษา. กรงเทพฯ:

ทพยวสทธ.

วทยา เชยงกล. (2551). จตวทยา ความฉลาด และความคดสรางสรรค. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

วโรจน จนทสงห. (2542). การบรหารงานสถานศกษาสมาตรฐานโรงเรยนรางวลพระราชทาน : กรณศกษาโรงเรยนขนาดกลาง สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสรนทร เขต1.

สชาดา องศจนดา. (2553). องคประกอบของกลยทธการตลาดทมอทธพลตอความสาเรจของโรงเรยนเอกชน. ปท 22 ฉบบท1 วารสารศกษาศาสตร. ชลบร: มหาวทยาลยบรพา.

สธรา อะทะวงษา. (2551). การจดการเชงกลยทธ. เชยงราย: คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

สถาบนแหงชาตเพอการศกษาสาหรบเดกปฐมวย. (2544). ตวบงช สภาพทพงประสงค และเกณฑ

การประเมนระดบกอนประถมศกษา ตามมาตรฐานการประเมนภายนอกระดบการศกษา

ขนพนฐาน. กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

________. (2544). นโยบายและแผนการศกษาสาหรบเดกปฐมวย (0-5ป) พ.ศ.2545-2549. กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จากด.

สานกงานงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2554). แนวทางการดาเนนงานเรยนฟรด 15 ป

อยางมคณภาพ ปงบประมาณ 2554. กรงเทพฯ: ผแตง.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2550). การปฎรปการศกษาในทศวรรษ

ทสอง (2552-2561). กรงเทพฯ: บรษท พรกหวานกราฟก จากด.

___________. (2552). สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2550. กรงเทพฯ: บรษท พรก

หวานกราฟก จากด.

DPU

220

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2551). (ราง) แนวทางการดาเนนงานโครงการวจยและพฒนาการสงเสรมนวตกรรมเครอขายการเรยนรของครและบคลากรทางการศกษาเพอพฒนาคณภาพผเรยน. เอกสารประกอบการประชมสรางความเขาใจแนวทางการดาเนนงานโครงการวจยและพฒนาการสงเสรมนวตกรรมเครอขาย

สานกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2552). การเรยนรของครและบคลากรทางการศกษาเพอพฒนาคณภาพผเรยน. กรงเทพฯ: ผแตง.

เสาวนตย ชยมสก. (2544). การบรหารโรงเรยนเปนฐานเพอการประกนคณภาพการศกษา.

กรงเทพฯ: บคพอยท.

สรมา ภญโญอนตพงษ. (2545). การวดและประเมนผลแนวใหม : เดกปฐมวย กรงเทพ:ภาควชา

หลกสตรและการสอน สาขาการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยศรนครนวโรฒประสานมตร.

สภาพร พศาลบตร. (2543). หลกการวางแผน. กรงเทพฯ: ศนยเอกสารและตารา สถาบนราชภฎ

สวนดสต.

สพตรา เทศเสนาะ. (2551). การนาเสนอแนวทางการพฒนาสถานศกษาสมาตรฐานการศกษาขน

พนฐานตามแนวประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาในอาเภอเคาเลยว

สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 1.

สมศกด สนธระเวชญ. (2541). มงสคณภาพการศกษา. กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

โสภณ นาปรง. (2543). การพฒนามาตรฐานการศกษา โรงเรยนตารวจตระเวนชายแดน

(วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต). กรงเทพฯ: ภาควจยการศกษา สาขาวชาการวจย

การศกษา จฬางกรณมหาวทยาลย.

สมชาย ภคภาสนววฒน. (2551). การบรหารเชงกลยทธ ( พมพครงท 18). กรงเทพฯ: อมรนทร

สมยศ นาวการ. (2538). การบรหารเชงกลยทธ. กรงเทพฯ: ดอกหญา.

อญชล ไสยวรรณ. (2552). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนทกษะการคดแสวงหาความร

สาหรบปฐมวย. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อดม เชยกวงศ. (2543). หลกสตรทองถน : ยทธศาสตรการปฏรปการเรยนร. กรงเทพฯ: บรรณ

กจ 1991.

DPU

221

อทศ ขาวเธยร. (2544). การวางแผนกลยทธ เอกสารประกอบการบรรยายกลยทธ. (ม.ป.ท.:

ม.ป.พ.).

อโนทย แทนสวสด. (2553). การพฒนายทธศาสตรการบรหารจดการเพอความเปนเลศของคณะคร

ศาสตร/ศกษาศาสตร (วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต). กรงเทพฯ:

สาขาวชาอดมศกษา ภาควชานโยบาย การจดการและความเปนผนาทางการศกษา คณะ

ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อไรพรรณ เจนวาณชยานนท. (2537). การพฒนาดชนสความเปนเลศทางวชาการของคณะพยาบาล

ศาสตร สถาบนอดมศกษาเอกชน (วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต).

กรงเทพฯ: ภาควชาอดมศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

BOOKS

Bryson, J.M. (1995). Strategic Planning for Public and Nonprofit Organization : A Guide to Strengthening Organizational Achierement. San Frarcisco : Jossey Bass Publishers.

Baldwin, M.D. (1994). Implementation of Strategic planning in a Public School Setting : A case Study. Dissertation Abstracts Intemational 55,4 (October 1994) : 224-A. Charlesworth. (1995). Essential Guide to Qualitative Methods in Organizational Pesearch.

Certo & Peter. (1991). Strategic Management : Concepts and Applications. Singapore :

McGraw-Hill Inc

David. (2005). Thailand in 2000: Shifting Politics Dragging Economy. Troubled Border, Asian Survey 41(1)

David, F. R. (1995). Strategic Management. Englandwood Cliffs: Prentice Hall.

Eisner. (1976). Education connoisseurship and criticism : Their form and junctions in educational evaluation Journal of Aesthetie Education.

Hartman, A.J. (1995). Project Work: Supporting Children’s Need for Inquiry Association For Childhood Education International.

DPU

222

Kemmis, S. & Mc Taggart, R. (1990). The Action Research Planner.3rd ed., Victoria : Brown

Prior Anderson National Library of Australia Catalouging In Publication Data.

Krejie, R.v., & Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities:

Educational and psychological measurement. 30. Lawire, & Cobbole. (2001). The

Development of the Balanced scorecard.

Liston, C. (1999). Managing quqlity and standard. Backingham: Open University Press.

McCurthy. (1997,august). The Rule of the secondary School Prinoiples in New Jersey.

Dissertation Abstracts international. 32(2), 705-A.Maddox, J. (1994). How to pursue

academic excellence Nature. 372(6508).

Marcus, L.R. (1983). The Path to excellence. Quality Assurance in Higher Education. Wachington D.C : ASHE-ERIC Higher Education Reserch Report No.1.

McCurthy, W.M. (1971). August. The Rule of the Secondary School Prinoiples in New Jersey. Dissertation Abstracts international. 32(2) : 705-A.

Morell, D. L. (1977). “Power and Parliamament in Thailand ; The Futile Challenge, 1968-1971 Ph.D. Dissertation Prenceton University,

Neuman , D.E. (1978). Experience in Science for Young Children. New York : A Division of Litton Educational Publishing Inc

Richard. (1979). Voting Correctly American Political Science Review 91(3). Roueche, J. E., & Baker, G.A. (1987). Aceess and excellence. Washington DC: The

Community Colledge Press Sidney Siegel. (1956). Nonparametric Statistics for

the Behavieral Sciences. Kogakusha Company,ltd,: Tokye.

Stufflebeam, D.L. (1988). Personal Factors Associated with Leadership A Survey of Literqture in Leadership. Marglana: Penguin Book.

Weihrich, H., & Koontz, H. (1993). Management: A global perpective (10th ed). New York:

McGraw –Hill,Inc.

DPU

223

Wright, P., Mork., K., & Parnell, I. (1996). Strategic Management: Concepts and Cases.

Englandwood Cliffs: Prentice Hall.

Wheaton, Md.Katz, L.G. and Chard, S.C. (1994). Engaging Children’s minds : The Project Approach. New Jersey: Ablex Publishing.

DPU

ภาคผนวก

DPU

225

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

DPU

226

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

1. รศ.ดร.ทศนย ชาตไทย อาจารยประจาวทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 2. อาจารย ดร.ดวงใจ ชวยตระกล อาจารยประจาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม 3. อาจารย ดร.อรพรรณ ตจนดา ผอานวยการโรงเรยน สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 4. อาจารย ดร.รชน ชงช ผอานวยการโรงเรยนเอกชน ภายใตการกากบดแลของสานกบรหารงานคณะกรรมการการศกษา

เอกชน 5. นางศศธร พรหมอนทร ศกษานเทศกดานปฐมวย สงกดสานกงานคณะกรรมกาการศกษาขนพนฐาน

DPU

227

ภาคผนวก ข

รายชอผทรงคณวฒ ในการจดสนทนากลมผทรงคณวฒ

(Focus Group)

DPU

228

รายชอผทรงคณวฒ ในการจดสนทนากลมผทรงคณวฒ (Focus Group )

วนท 11 มกราคม 2556 เวลา 9.30 น.

การวจยเรอง กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวด ปทมธาน

1. ดร.อรพรรณ ตจนดา ผอานวยการโรงเรยน สงกด สพฐ.

2. อาจารย ดวงใจ ตระกลชาง ผรบใบอนญาตโรงเรยนแยมสะอาด สงกด สช

3. ดร.เกรยงศกด สงขชย ศกษานเทศก สพป นครปฐม เขต 1 สงกด สพฐ

4. อาจารยจนตนา ธรรมวาณช นายกสมาคมอนบาลแหงประเทศไทย

5. ดร.ดวงใจ ชวยตระกล อาจารยประจามหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

6. ผศ.ดร.ศศลกษณ ขยนกจ อาจารยประจาจฬาลงกรณมหาวทยาลย

7. ศ.ดร.ไพฑรย สนลารตน คณบดวทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

8. ศ.ดร.บญเสรม วสกล อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

9. ดร.จารส นองมาก อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

DPU

229

ภาคผนวก ค

สภาพการดาเนนงาน

DPU

230

ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน โดยวธการ

ดงน

จากการศกษาเอกสาร และรายงานการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยของตน

สงกดแตละสงกด และสมภาษณสถานศกษากลมตางๆ แยกตามสงกด สถานทตงและขนาด จานวน

18 โรง/ ศนย รวมทงการสมภาษณเพมเตมจากผมสวนเกยวของกบการดาเนนงานของสถานศกษา

แตละสงกด ไดแกผอานวยการกองการศกษา องคการบรหารสวนตาบล ผอานวยการกองการศกษา

เทศบาล และศกษานเทศกดานปฐมวย สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา แลวสรปนาเสนอ

สภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ผลทไดแสดงในตารางท 1-7 DPU

ตารางท 1 สภาพการดาเนนงานดานวชาการของสถานศกษาปฐมวย แตละสงกด ในจงหวดปทมธาน

สถานภาพการดาเนนงาน


ในเมอง นอกเมอง ในเมอง นอกเมอง ในเมอง นอกเมอง

ล ก ญ ล ก ญ ล ก ญ ล ก ญ ล ก ญ ล ก ญ

1.1 การใชหลกสตรของสถานศกษา

1) ใชหลกสตร พ.ศ. 2546 ของกระทรวงศกษาธการ

2) ใชเกณฑมาตรฐานของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

3) ใชหลกสตร Montessori

4) ใชหลกสตรแกนกลางและหลกสตรสถานศกษา

DPU

232





1.2 การจดตารางสอน

1) ภาคเชาจดกจกรรมพฒนา 4 ดาน ภาคบายกจกรรมการเลน

2) ตารางจดเตรยมความพรอมดาน กาย อารมณ สงคม สตปญญา

3) จดตารางพฒนาวชาการและกจกรรมเสรมตามความเหมาะสมของ

อายเดก

4) จดเปนตารางกจกรรม เขาจงหวะ เสรมประสบการณ ดซด

5) จดกจกรรมเสรมประสบการณ 6 กจกรรมและสอดคลองการ

พฒนา 4 ดาน

DPU

233





1.3 การใชสอ อปกรณประกอบการสอน

1) มสอและอปกรณประกอบการสอนประจาหองใหเดกไดฝกดวย

ตนเอง

2) ใชสอเพอฝกเตรยมความพรอมทง 4 ดาน

3) มหองเรยนอจฉรยะ ใชสออเลคโทรนค

4) มเครองเลนตางๆสาหรบเดก

5) สอ 4 หมวด ชวตประจาวน ประสาทรบร ภาษา คณตศาสตร

DPU

234





1.4 การจดครเขาสอน

1) ครประจา 1 คน ตอ 1หอง

2) คร 1 คน พเลยง 1 คน ตอ 1หอง

3) คร 1 คน และครพเศษสอนกจกรรม

1.5 การวดและประเมนผล

1) วดและประเมนการพฒนาเดกทง 4 ดานเปนรายบคคลตามแบบ

การวด

2) วดและประเมนทกกจกรรมเมอวนสนสปดาห

DPU

235





3) วดการอานออกเขยนได ดจากแบบฝกหดทใหเดกทา และ

ทดสอบรายบคคล

4) ประเมนโดยการสงเกตพฤตกรรมการแสดงออก

1.6 การรายงานผลการเรยน ทาแบบไหน มความถมากนอยเพยงใด

1) สมดรายงานนกเรยน ภาคเรยนละ 1 ครง

2) รายงานตามแบบการรายงานตอ ผอานวยการและผปกครองทก

ภาคเรยน

3) รายงานตามแบบการรายงานตอ ผอานวยการและผปกครองทก

สปดาห

4) รายงานผปกครองทกสปดาห ทกภาคเรยน และรายงานผบรหาร

DPU

236





5) ประเมนผลรายงานทก 3 เดอน

6) รายงาน อบต ทกภาคการศกษา

7) รายงานผลเปนรายบคคล ภาคเรยนละ 3 ครง ตามแบบประเมน

พฒนาการ

ตารางท 1 เปนสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน ดานวชาการ สวนใหญใชหลกสตรปฐมวย พ.ศ. 2546 ของ

กระทรวงศกษาธการ รองลงมาใชเกณฑมาตรฐานของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน และมบางแหงใชการบรณาการหลกสตรแกนกลางกบหลกสตร

ทองถน และแนวตางประเทศ เชน Montessori เปนตน การจดตารางสอนเปนการจดตารางกจกรรมพฒนาเดกทง 4 ดาน ในภาคเชา สวนภาคบายเปน

กจกรรมการเลน การจดครเขาสอนสวนมากคร 1 คน ตอ 1 หอง มบางแหงจดคร 1 คนและพเลยงหรอครพเศษอก 1 คน ตอ 1 หอง การวดและประเมนผลเปน

การประเมนความพรอมใน 4 ดานเปนรายบคคล มการรายงานผลตอหนวยเหนอและผปกครอง ทกภาคการศกษา

DPU

237

ตารางท 2 สภาพการดาเนนงาน ดานกจการนกเรยน ของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน





2.1 การดแลความปลอดภยของนกเรยน

1) ครประจาชน ครเวร และใหรนพรวมดแล

2) ครและพเลยงดแล

3) คร 1 คนดแลเดก 12 คน ดแลทกเรอง

4) มสมดรบสงนกเรยน ผปกครองลงชอรบสงทกวน

5) มเวรยาม และมครเวรประจาวน

6) จดครเวรดแล รบสงผปกครอง จดหองรอผปกครองโดยเฉพาะ

DPU

238





7) ม รปภ. มการบนทกการรบสงเดก มกลองวงจรปดในหองเรยน

8) ตดตงวงจรปดตามจดเสยง มบตรรบสง มครเวร ครประจารถ

รบสง

2.2 มการฝกดานคณธรรม จรยธรรมของนกเรยนหรอไมอยางไร

1) ฝกเขาแถวรบบรการ หดทาความเคารพ ฝกการออม นมนตพระ

มาเทศน

2) ใหเดกเขารวมกจกรรมทางศาสนา วฒนาธรรมและประเพณ

ตาง ๆ

DPU

239





3) ฝกใหรจกทาความเคารพ กลาวขอโทษ ขอบคณ ฟงธรรมในวน

สาคญ

4) เลานทานทสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ฝกนงสมาธ และสวด

มนตกอนนอน

5) อบรมหนาแถว จด Home room ทกวน สอดแทรกคณธรรม

จรยธรรมตลอด เนนไมแกลงกน ไมทะเลาะ มน าใจ

6) ฝกนงสมาธ มโครงการ bomb to bell ทกวนพธ

7) มโครงการโรงเรยนวถพทธ กจกรรมทาบญตกบาตร เรยนพทธ

ศาสนา คายธรรมะ กจกรรมพาลกเขาวด

DPU

240





2.3 มวธการสงเสรมนกเรยนทมความสามารถพเศษ

1) สงเสรมสนบสนนเปนรายบคคลตามความถนดและ

ความสามารถของแตละคน

2) มชมนม มการสอนเสรม สงเขาประกวดแขงขนทงภายในและ

ภายนอก

3) ฝกนกเรยนตามความสนใจเปนการเสรมทกษะและสงไปแขงขน

ในแตละดาน

4) ใหแสดงออกใหเพอนไดทราบ เชน พดเกงใหเลานทาน รอง

เพลงใหเพอนฟง

5) สงเขาแขงขนตามความสามารถของแตละคนใหแสดงหนาชน

DPU

241





และหนาเสาธง

2.4 การชวยเหลอเพอแกปญหาของนกเรยน

1) มระบบการดแลชวยเหลอทกดาน เรองทนการศกษา อาหาร

กลางวน ฝกการออม

2) ศกษาสภาพปญญาและรวมกบผปกครองแกไข

3) มการสอนพเศษ มการเยยมบาน พบปะผปกครองเพอแกปญหา

4) มครพเลยงและแมบานคอยดแลชวยเหลอ

5) ทาวจยในชนเรยน โครงการเยยมบาน ขาวสารถงผปกครอง บก

ทกพฤตกรรม

DPU

242





6) เดกเรยนชามการสอนเสรมเปนรายบคคลมากกวาคนอน ๆ

7)กจกรรมนดพบผปกครองรายบคคล ภาคเรยนละครง บนทก

พฤตกรรมการเรยน การรบประทานอาหาร กจวตรประจาวน

ผานสมดสอสารทกวน

8) จากการสงเกตและแกเปนรายบคคล

2.5 กจกรรมเสรมหลกสตร

1) จดทศนศกษา จดบานวทยนอย

2) มการจดกจกรรมสรางสรรค ใหคร ผปกครอง และนกเรยนทา

กจกรรมรวมกน

3) ศกษาแหลงเรยนรทงภายในและภายนอก แขงขนกฬา กจกรรม

DPU

243





วนสาคญ

4) จดโครงการปฐมวย โครงการศกษาแหลงเรยนร

5) จดกจกรรมเพมเตมใหเดก ผปกครอง และครไดมสวนรวมอยาง

สมาเสมอ

6) นาเดกเขาหองอจฉรยะ เรยน comp นาฎศลป

7) พาเดกออกนอกหองเรยนดสงแวดลอม ดกจกรรมของชมชนละ

อบต พาไปดสถานทตาง ๆ

8) สอนภาษาจน องกฤษ ญปนอยางงาย ๆ วายนา คอมพวเตอร

DPU

244

ตารางท 3 สภาพการดาเนนงานดานบรหารงานบคคล ของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน





3.1 การกาหนดจานวนและคณสมบตบคลากร

1) จานวนตามปรมาณนกเรยน คณสมบตจบวชาเอกปฐมวย

2) จานวนตามปรมาณนกเรยน คณสมบตมประสบการณและม

จตวทยาเดก

3) จานวนตามปรมาณนกเรยน มวฒปฐมวย และมใบประกอบ

วชาชพ

4) คร1คนตอ1หอง วฒดานปฐมวยหรอดานอนแตมประสบการณ

ใจเยนรกเดก

DPU

245





5) คร:นกรยน=1:10 คน จบ ป ตรดานปฐมวย หรอมประสบการณ

สอนปฐมวยและมใบอนญาตประกอบวชาชพ

6) ไมกาหนดคอนรบเขา แตสงไปเรยนตอดานปฐมวย

3.2 การสรรหาบคลากร

1) ตนสงกดหรอผรบใบอนญาตดาเนนการ

2) เปดรบสมครและคดเลอกผมความสามารถดานปฐมวยโดยตรง

3) ประกาศรบสมคร สอบสมภาษณ

4) มการประกาศ รบสมคร ทาการคดเลอก ( สอบขอเขยนและ

สมภาษณ )

DPU

246





5) รบบคลากรตรงตามวฒ

6) ประกาศรบสมคร สอบขอเขยน สอบสมภาษณ สอบปฏบต

เฉพาะดาน

3.3 วธการกาหนดเงนเดอน และสวสดการ

1) ตามหลกเกณฑของทางราชการ

2) ทดลองงาน 3 เดอน จายเงนเดอนตามวฒ สวดการอาหาร 2 มอ

3) จายตามวฒ ใหชดทางาน อาหารกลางวนและอาหารวาง ใหกยม

เงนไมมดอกเบย

4) ตามหลกเกณฑของทางราชการ เพมคาครองชพและคา

ประสบการณ สวสดการอาหาร ประกนอบตเหต ตรวจสขภาพ เงน

DPU

247





ทาการนอกเวลา เงนเกษยณ

3.4 วธการสงเสรมความรและความสามารถของบคลากร

1) สงฝกอบรม

2) สงอบรม สมมนา สนบสนนใหทาผลงานเพอเลอน วทยฐานะ

3) สงฝกอบรม ศกษาดงาน และสงเสรมใหศกษาตอ

4) อบรม สมมนา ตามหลกสตรท อปท.จด และหนวยงานอนท

เกยวของจด

5) สงเสรมใหศกษาตอ

6) สงอบรม และมโครงการพฒนาบคลากร

DPU

248





7) สงเสรมใหศกษาตอ และอบรมทงภายในและภายนอก ศกษาด

งาน ทาการวจย

3.5 มวธการใหบคลากรปฎบตตามวนยและจรรยาบรรณ

1) สรางความตระหนก สงอบรทครแบบอยางทด

2) ประชมชแจง บรหารแบบมสวนรวม

3) ใหปฏบตตามวนยและจรรยาบรรณของทางราชการ

4) สงเขาอบรมและใหปฏบตโดยเครงครด

5) ใหปฏบตตามนโยบายของผบรหาร

6) ปดประกาศใหครทกคนปฏบตตามวนยและจรรยาบรรณของคร

DPU

249





7) มการประชมชแจง ทาคมอการปฏบตงาน อบรมคณธรรม

จรยธรรม

8) ตงเปนกฎ ระเบยบ ผบรหารตองเปนแบบอยาง

9) ยกยองความดมเกยรตบตร มเบยขยน โบนส มการอบรม ทา

คมอคร มการพจารณาความผดเปนขนตอน

DPU

250

ตารางท 4 สภาพการดาเนนงาน ดานการบรหารดานธรการ การเงน ทรพยสนและพสดของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน





4.1 สถานศกษามวธการโฆษณา ประชาสมพนธ

1) เ อกสารแผนพบ ปายประกาศ ลงเวบไซต

2) ประชมชแจง ทาหนงสอชแจง

3) โรงเรยนประกาศรบ และแจงผปกครองทราบเพอเตรยมอปกรณ

เครองใช

4) จดประชมคร ผปกครองและกรรมการสถานศกษา

DPU

251





5) มเสยงตามสาย เอกสารเผยแพร ทาปายประชาสมพนธ

6) มปายประชาสมพนธ ผานนกเรยนถงผปกครอง

7) มปายประชาสมพนธ เวบไซตของเทศบาล หนงสอและรถ

ประชาสมพนธ

8) มเสยงตามสาย เอกสารเผยแพร ทาปายประชาสมพนธ

9) ทาปายหนาศนยและท อบต.

10) มปายประชาสมพนธ เสยงตามสาย หนงสอ แผนพบ และรถ

ประชาสมพนธ

DPU

252





4.2 มการกาหนดตวบคคลและคณลกษณะเจาหนาทประชาสมพนธ

1) ไมมการกาหนด

2) กาหนด ผมทกษะ มความรเหมาะสมกบงาน

3) ใหเจาหนาทธรการทาหนาทประชาสมพนธ

4) ใหครและเจาหนาทธรการดาเนนการ

5 มเจาหนาทประชาสมพนธโดยเฉพาะ

6) ผานฝายประชาสมพนธของเทศบาล

4.3 สถานศกษามระบบงานสารบรรณ

DPU

253





1) มระบบตามระเบยบราชการ

2) มเจาหนาทธรการ จดทาตามระเบยบราชการ

3) ยงไมม

4) อบต.เปนผจด

4.4 มระบบการรกษาความปลอดภย

1) มครเวรประจาวน และครเวรรกษาการณ

2) มเวรยาม ผตรวจเวรยาม ใหรายงานเปนประจา

3) ใหคณะครและชมชนชวยกนดแล

4) มครเวรและจางยามรกษาความปลอดภย

DPU

254





5) มครเวร นกเรยนรนพดแลนอง มตารวจจราจรเชาเยน

6) เทศบาลจดดแล และจางบรษทดแลดวย

7) มรถรบสงนกเรยน มเวรประจาวน มกลองวงจรปด

8) มกลองวงจรปดทกอาคาร ม รปภ มครเวร

4.5 รายไดสวนใหญของสถานศกษามาจากไหน เพยงพอตอการ

ดาเนนงานหรอไม

1) เงนอดหนนรายหวจากทางราชการ งบจาก อปท เพยงพอ

2) เงนอดหนนรายหวจากทางราชการ ไมเพยงพอ

3) เงนอดหนนจากทางราชการ และเงนบรจาค ไมเพยงพอ

DPU

255





4) จาก สพฐ.และองคกรสวนทองถน ไมเพยงพอ

5) จาก อปท ไมเพยงพอ

6) จาก อปท เพยงพอ

7) จากเงนอดหนนและคาธรรมเนยมการเรยน เพยงพอ

8) จากคาเทอม ไมเพยงพอ

9) เงนอดหนนจากทางราชการ จดทาโครงการ ไมเพยงพอ

4.6 การจดทางบประมาณ การบรหารทรพยสน

1) จดตามความตองการของบคลากร และตามงบประมาณทไดรบ

2) จดสรรตามความเหมาะสม เนนพฒนาศกยภาพนกเรยน

DPU

256





3) แบงจายตามเกณฑของ สพฐ โดยขอความเหนชอบจากกรรมการ


4) จดทาขอบญญต ตามรายไดเทศบาลและจาก อปท.

5) อบต.จดใหตามจานวนเดก และของบพเศษเพมเตมได

6) จดทาโครงการและจายเงนตามโครงการ

7) ใชทรพยสนทมอยใหเปนประโยชนมากทสด

4.7 สถานศกษามวธแกปญหาเกยวกบการเงน

1) ขอรบบรจาคและระดมทรพยากร

2) ปรกษาเจาหนาทการเงนและกรรมการสถานศกษา

DPU

257





3) ใชตามงบประมาณทม ไมเกดปญหา

4) โรงเรยนจดธนาคารขยะ มสหกรณรานคา ผปกครองชวยเหลอ

บรจาควสด

5) รายงานหนวยเหนอ

6) กจากสถาบนการเงน

7) มการทาแผนงบประมาณ รายรบรายจาย

8) ใหครตรวจสอบบญช

9) จดตามความจาเปนโดยมกรรมการแตละกลม

4.8 การจดหาพสด หาตามแผน หาตามความจาเปน หรอแบบ

DPU

258





ฉกเฉน

1) หาตามแผน ตามความจาเปน

2) หาตามแผนการใชงบประมาณ มโครงการรองรบการใชเงน

3) หาตามแผน ตามความจาเปนและแบบฉกเฉน

4) จดตามแผน จายตามรายไดทม

5) จดหาตามลาดบความสาคญ

6) มแผนแตสวนมากหาตามความจาเปนและฉกเฉน

7) มเจาหนาทพสดวางแผนและสารวจความตองการกอน

เปดเรยนไวลวงหนาและจดหาเพมเตมกรณเรงดวนหรอฉกเฉน

DPU

259





4.9 มเจาหนาทเฉพาะงานพสดหรอไม

1) ไมม

2) ม

3)มเจาหนาทของ อบต

DPU

260 ตารางท 5 สภาพการดาเนนงาน ดานการบรหารอาคารสถานท ของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน





5.1 มอาคารสถานทพอเพยงกบจานวนนกเรยนหรอไม

1) มเพยงพอ

2) ไมเพยงพอ โรงเรยนใชการเพมเดกตอหอง

3) ปจจบนอาศยอาคารเรยน สพฐ. กาลงจดสราง

5.2 การดแลความสะอาด ความสวยงาม และความรมรน และความ

ปลอดภย

1) ครและนกเรยนชวยกน

DPU

261





2) มหนวยงานรบผดชอบ มโครงการกจกรรมรองรบ

3) มแมบาน นกการภารโรง เวรยาม ดแลรบผดชอบ

4) จดบคคลใหดแลสวนตาง ๆ

5) จางผรบเหมาดแลภายนอก ภายในครดแลเอง

6) มนกการภารโรงดแลเปนจด ครควบคม นกเรยนดแลตามสายชน

7) ครและแมบานดแล

DPU

262





8) มแมบานดแล นกเรยนมสวนรวม

9) มภารโรง และเจาหนาทขบรถรวมดวย

5.3 การมสวนรวมของนกเรยนในการดแลรกษาความสะอาด ความ

สวยงามและความปลอดภย

1) ม โดยแบงเปนพนทรบผดชอบ

2) ม โดยจดเปนเวรประจาวน

3) มสวนรวม โดยแบงเปนกลมส

4) ม โดยรวมกจกรรม 5 ส. กบเทศบาล และสอนใหเดกนาไปใชท

บานดวย

DPU

263





5) ไมมสวนรวม ผปกครองไมตองการใหเดกทา

6) จดโครงการตางๆโดยใหนกเรยนรวมตามโครงการ

5.4 มเครองเลนสนามสาหรบนกเรยนทเหมาะสมและเพยงพอ

หรอไม

1) ไมม

2) ม ไมเพยงพอ

3) มและเหมาะสมแตยงไมเพยงพอ

4) ม เพยงพอ

5) มเหมาะสมและเพยงพอ

DPU

264

ตารางท 6 สภาพการดาเนนงานดานการประสานสมพนธกบผปกครองและชมชน ของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน





6.1 มการสงเสรมใหผปกครองชวยเหลอโรงเรยนในเรองการพฒนา

เดกอยางไร

1) ม โดยจดตงผปกครองเครอขายแตละชนเรยน

2) รายงานผลใหผปกครองทราบทกภาคเรยนและนดพบผปกครอง

3) ประชมรวมกน เพอแสดงความเขาใจและชวยเหลอกน

4) มการพบปะผปกครอง และสอสารทางจดหมายฝากไปกบเดก

DPU

265





5) ม มโครงการผปกครองอาสา

6) มกจกรรมผปกครองชวยสอน นดพบผปกครอง

6.2 สถานศกษามการออกไปรวมมอกบชมชนอยางไรบาง

1) ม ออกไปรวมกจกรรมวนสาคญตาง ๆ

2) ออกไปรวมกกรรมและรวมเปนกรรมการตาง ๆ

3) ออกไปรวมกจกรรมของชมชนและของวดทกกจกรรม

4) ใหเดกไปกบพอแมเพอรวมกจกรรมกบทางเทศบาล

DPU

266





5) ทากจกรรมรวมกบหนวยงานภายนอก และผปกครองมาชวยสอน

6.3 ความรวมมอระหวางสถานศกษา ชมชน และผปกครองในการ

พฒนาสถานศกษา สรางความเขาใจระหวางกน เพอชวยกนทกดานตาม

ความจาเปน

1) จดกจกรรมวนสาคญตาง ๆ

2) ประชมหารอกนในทกเรอง

3) จดประชมผปกครอง รวมทากจกรรมกบชมชน

4) มสารสมพนธถงผปกครอง ประชมผปกครองและคณะกรรมการ

DPU

267






5) มกรรมการสถานศกษาซงเปนตวแทนชมชน ผปกครอง และศษยเกา

6) ชวยกนจดกจกรรมพฒนาและอาสาสอนในโรงเรยน

7) มสวนรวมในการเปนกรรมการโรงเรยน

8) จดความรภมปญญาทองถน ผปกครองมาเปนวทยากร

DPU

268

ตารางท 7 สภาพการดาเนนงาน ดานการบรหารและการประกนคณภาพการศกษา ของสถานศกษาปฐมวยแตละสงกดในจงหวดปทมธาน





7.1 มการกาหนดมาตรฐานของสถานศกษาหรอไม อยางไร

1) ม

2) ม และมผรบผดชอบในแตละมาตรฐาน

3) ยงไมไดกาหนด

7.2 มการจดทาแผนเพอมงสรางคณภาพตามาตรฐานหรอไม

อยางไร

1) ม จดทาแผนปฏบตงานประจาป

DPU

269





2) มแผนพฒนา แผนกลยทธ แผน 5 ป และแผนประจาป

3) ม คร ผปกครอง กรรมการสถานศกษารวมดาเนนการ

4) ยงไมไดจดทา

5) มการทาแผนพฒนา 3 ป

6) จดทาแบบประเมนโรงเรยน

7.3 มระบบสารสนเทศหรอไม อยางไร

1) ม

2) ม เพอแจงขาวสารใหผปกครองทราบ

3) ม จดเกบเปนแฟมและคอมพวเตอร

DPU

270





4) ม โดยจดเกบขอมลทกอยางในอนเตอรเนต

5) มเปนระบบ สะดวกในการคนหา

6) ม จดทาเปนรปเลม

7) มโปรแกรมฐานขอมล ใชงานตางๆของโรงเรยน

8) ยงไมม

7.4 มการดาเนนงานตามแผนมากนอยเพยงใด

1) ม ดาเนนการตามแผนงานมากพอสมควร

2) ดาเนนการตามแผนครบทกแผนงาน

3) ดาเนนการตามแผนสรปปลายภาคและประจาป

DPU

271





4) เรมดาเนนการในปน

5) ทาเปนครงคราว

6) ยงไมม

7.5 มการตดตามตรวจสอบคณภาพบอยครงเพยงใด

1) ภาคเรยนละ 1 ครง

2) สรปและตรวจเมอเสรจสนแตละโครงการ รายงานใหองคกร

ภายนอกทราบ

3) ภาคเรยนละ 4-5 ครง

DPU

272





4) นาน ๆ ครง

5) ตรวจเปนประจากอนดาเนนงาน ระหวางดาเนนงานและหลง


6) ปละ 2ครง


8) มการคดตามคณภาพการทางานทกสปดาห

7.6 มการประเมนคณภาพภายในอยางไร

1) จดทาโครงการประกนคณภาพภายใน

DPU

273





2) จดทาตามแบบตดตามการดาเนนงานแลวสรปเปนรายงาน

3) ถามปญหาในแตละดานเพอปรบปรงเพอปรบปรงแกไข


5) ทาตามแบบการประเมนภายใน

6) มการประเมนภายในปละ 1 ครง โดยตงกรรมการประเมน

7) มการประเมนภายในจากผบรหาร เขตพนทและสชเปนประจา

8) กากบตดตามตามกระบวนการ PDCA จดทา SAR ประเมนโดย

ตนสงกด

9) จดผตรวจสอบภายในตามมาตรฐาน

DPU

274





10) ยงไมมการประเมน

7.7 มการจดทารายงานประจาปหรอไมอยางไร

1) ม จดทาSAR

2) ม ตามแบบ สพฐ และสมศ

3) ม ตามแบบกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถนทกป

4) มการทารายงานประจาป

5) ม ตามแบบ สช

6) ยงไมม

7.8 มการนาผลการประเมนไปพฒนาคณภาพอยางตอเนองหรอไม

DPU

275





1) มและนาไปพฒนาอยางตอเนอง

2) ม เพอเตรยมรบการประเมนจาก สมศ.

3) ม นาไปปรบปรงแผนพฒนาทกป

7.9 ผลการประเมนในรอบทสองอยในระดบใด

1) ระดบด

2) ระดบดมาก

3) ยงไมไดรบการประเมน

DPU

ภาคผนวก ง

แบบสมภาษณ

DPU

278

แบบสมภาษณตอนท 1

สมภาษณผบรหารสถานศกษาปฐมวย

สมภาษณเรอง การดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

วนทสมภาษณ.................................................................................เวลา........................................

โรงเรยน/ศนยพฒนาเดก.......................................... สงกด สพฐ . สช. อปท.

จานวนนกเรยน ................คน ทตง ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพของผใหสมภาษณ

ชอ-สกล ......................................................................

ตาแหนง ผรบใบอนญาต ผจดการ ผอานวยการ หวหนาศนย

โทรศพท........................................โทรสาร..........................Email................................................

ตอนท 2 ขอมลเกยวกบการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย หมายถง กระบวนการบรหาร

เกยวกบงานดานวชาการ ดานกจการนกเรยน ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด

ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธกบชมชนและการมสวนรวมของผปกครอง และดาน

บรหารและการประกนคณภาพการศกษา

สวนท 1 กระบวนการบรหาร ดานวชาการ

1.1 สถานศกษาใชหลกสตรของใคร

………………………………………………………………………………………………………

1.2 การจดตารางสอนจดแบบใด

………………………………………………………………………………………………………

DPU

279

1.3 มการใชสอ อปกรณประกอบการสอนอยางไร

………………………………………………………………………………………………….

1.4 จดครเขาสอนอยางไร

………………………………………………………………………………………………………

1.5 มการวดและประเมนผลอยางไร

………………………………………………………………………………………………………

1.6 การรายงานผลการเรยน ทาแบบไหน มความถมากนอยพยงใด

……………………………………………………………………………………………………

สวนท 2 กระบวนการบรหารดานกจการนกเรยน

2.1 การดแลความปลอดภยของนกเรยนทาอยางไร

………………………………………………………………………………………………………

2.2 มการฝกดานคณธรรม จรยธรรมของนกเรยนหรอไมอยางไร

………………………………………………………………………………………………………

2.3 มวธการสงเสรมนกเรยนทมความสามารถพเศษอยางไรบาง

………………………………………………………………………………………………………

2.4 การชวยเหลอเพอแกปญหาขอนกเรยนทาอยางไร

………………………………………………………………………………………………………

2.5 มกจกรรมเสรมหลกสตรอะไรบาง

………………………………………………………………………………………………………

สวนท 3 กระบวนการบรหารดานบรหารงานบคคล

3.1 มการกาหนดจานวนและคณสมบตบคลากรไวอยางไรบาง ………………………………………………………………………………………………………

3.2 การสรรหาบคลากรทาอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

3.3 วธการกาหนดเงนเดอน และสวสดการอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

DPU

280

3.4 วธการสงเสรมความรและความสามารถของบคลากรเปนอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

3.5 มวธการใหบคลากรปฎบตตามวนยและจรรยาบรรณอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

สวนท 4 กระบวนการบรหารดานธรการ การเงน ทรพยสนและพสด

4.1 สถานศกษามวธการโฆษณา ประชาสมพนธอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

4.2 มการกาหนดตวบคคลและคณลกษณะเจาหนาทประชาสมพนธหรอไมอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

4.3 สถานศกษามระบบงานสารบรรณอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

4.4 มระบบการรกษาความปลอดภยอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

4.5 รายไดสวนใหญของสถานศกษามาจากไหน เพยงพอตอการดาเนนงานหรอไม ………………………………………………………………………………………………………

4.6 การจดทางบประมาณ การบรหารทรพสสนทาอยางไร จดสรรอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

4.7 สถานศกษามวธแกปญหาเกยวกบการเงนอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

4.8 การจดหาพสด หาตามแผน หาตามความจาเปน หรอแบบฉกเฉน อยางไร ………………………………………………………………………………………………………

4.9 มเจาหนาทเฉพาะงานพสดหรอไม ……………………………………………………………………………………………………….

สวนท 5 กระบวนการบรหารดานอาคารสถานท

5.1 มอาคารสถานทพอเพยงกบจานวนนกเรยนหรอไมอยางไร ……………………………………………………………………………………………………….

5.2 มการดแลความสะอาด ความสวยงาม และความรมรน และความปลอดภยอยางไรบาง ………………………………………………………………………………………………………

DPU

281

5.3 นกเรยนมสวนรวมในการดแลรกษาความสะอาด ความสวยงามและความปลอดภย หรอไมอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

5.4 มเครองเลนสนามสาหรบนกเรยนทเหมาะสมและเพยงพอหรอไม ………………………………………………………………………………………………………

สวนท 6 กระบวนการบรหารดานประสานสมพนธกบชมชนและผปกครอง

6.1 มการสงเสรมใหผปกครองชวยเหลอโรงเรยนในเรองการพฒนาเดกอยางไร ……………………………………………………………………………………………………

6.2 สถานศกษามการออกไปรวมมอกบชมชนอยางไรบาง ……………………………………………………………………………………………………..

6.3 ความรวมมอระหวางสถานศกษา ชมชน และผปกครองในการพฒนาสถานศกษามอยางไรบาง ………………………………………………………………………………………………………

สวนท 7 กระบวนการบรหารดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา 7.1 มการกาหนดมาตรฐานของสถานศกษาหรอไม อยางไร …………………………………………………………………………………………………….

7.2 มการจดทาแผนเพอมงสรางคณภาพตามาตรฐานหรอไม อยางไร …………………………………………………………………………………………………….

7.3 มระบบสารสนเทศหรอไม อยางไร ……………………………………………………………………………………………………

7.4 มการดาเนนงานตามแผนมากนอยเพยงใด ……………………………………………………………………………………………….

7.5 มการตดตามตรวจสอบคณภาพบอยครงเพยงใด ………………………………………………………………………………………………

7.6 มการประเมนคณภาพภายในอยางไร ………………………………………………………………………………………………..

7.7 มการจดทารายงานประจาปหรอไมอยางไร ………………………………………………………………………………………………

DPU

282

7.8 มการนาผลการประเมนไปพฒนาคณภาพอยางตอเนองหรอไม ……………………………………………………………………………………………….

7.9 ผลการประเมนในรอบทสองอยในระดบใด …….…………………………………………………………………………………………

สวนท 8 ความคดเหนเกยวกบลกษณะของสถานศกษา ทสงผลตอคณภาพ 8.1 สงกดของสถานศกษามผลตอคณภาพหรอไม มากนอยเพยงใด ...................................................................................................................................................... 8.2 สถานทตงของสถานศกษามผลตอคณภาพหรอไม มากนอยเพยงใด ............................................................................................................................................................. 8.3 ขนาดของสถานศกษามผลตอคณภาพหรอไม มากนอยเพยงใด .........................................................................................................................................................

DPU

283

คาชแจงแบบสมภาษณเชงลก เรอง การดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทเปนเลศในจงหวดปทมธาน

ขอ 1 แบบสมภาษณนมวตถประสงคเพอ ศกษาสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาในดานตางๆ

ทจะเปนประโยชนตอการวจยเกยวกบการพฒนากลยทธของสถานศกษาปฐมวย

ขอ 2 แบบสมภาษณนประกอบดวย 2 สวน คอ สวนท 1 เปนกรอบการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย 7 ดาน เพอใหผถกสมภาษณ

พจารณา ประกอบการใหสมภาษณ สวนท 2 เปนแบบสมภาษณทกาหนดประเดนคาถาม และมชองวางสาหรบบนทก

ประเดนทสมภาษณ ขอ 3 ในการสมภาษณ ผสมภาษณจะใหผถกสมภาษณพจารณากรอบการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย 7 ดาน กอนการสมภาษณ

ผสมภาษณจะบนทกประเดนทไดจากการสนทนากบผใหสมภาษณในชองวางทตรงกบประเดนนนๆ ขอ 4 ผใหสมภาษณอาจเพมเตมสงทสถานศกษาปฏบตแตละดานนอกเหนอจากกรอบทกาหนด และผสมภาษณจะบนทกประเดนดงกลาว เพอนาผลมาใชในการวเคราะหดวย โชต แยมแสง

นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต

DPU

284

สวนท 1 กรอบการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวย ดานท 1 การบรหารงานวชาการ 1) การพฒนาหลกสตร หลกสตรสอดคลองกบ ปรชญา หลกการและ เปาหมายการศกษาปฐมวย เหมาะสมกบเดกและทองถน 2) การจดการเรยนการสอน สอการสอน มแผนการสอนและการจดประสบการณทสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา ตอบสนองความสนใจและเหมาะสมกบวย 3) การนเทศ ตดตาม การวดแลประเมนผล มการนเทศ กากบ ตดตาม ประเมนผลการใชหลกสตร และนาผลไปใชปรบปรงและพฒนาหลกสตร มการประเมนพฒนาการของเดกครบทกดานตามสภาพจรงโดยวธทหลากหลาย 4) การรายงานผลการศกษา มการบนทกขอมลผลการประเมนพฒนาการของเดกและรายงานใหผปกครองทราบอยางเปนระบบ ดานท 2 การบรหารกจการนกเรยน 1) การพฒนาบคลกภาพและอปนสย จดกจกรรมพฒนาบคลกภาพผเรยนตามความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคล 2) การพฒนาความรตามศกยภาพ จดกจกรรมเสรมความรโดยบรณการผานการเลนใหเดกไดเรยนรจากประสบการณตรง และเนนใหเดกไดรบประสบการณตรงจากการสงเกต สารวจ คนควา ทดลองและแกปญหาดวยตนเอง 3) การสงเสรมความประพฤตทด มคณธรรม จรยธรรมระเบยบวนย นาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนมาใชในการจดประสบการณ และพฒนาการเรยนรของเดกโดยใชกระบวนการวจย จดกจกรรมสรางเสรมนสยการอนรกษสงแวดลอม สรางเสรมวนยและรจกรบผดชอบตอสวนรวม สงเสรมวฒนธรรมไทย และวนสาคญทางศาสนา รวมทงเทศกาลและประเพณทองถน จดบรรยากาศทอบอน เปนกนเอง สงผลใหเดกรสกเปนสวนหนงของชนเรยน 4) การใหคาปรกษาและ บรการแนะแนว ใชกลยทธในการสรางบรรยากาศใหเกดการยอมรบนบถอและเคารพซงกนและกนระหวางครกบคร ครกบเดก และเดกกบเดก ใหความชวยเหลอเดกในรปแบบตางๆทเหมาะสมกบความตองการของเดกเปนรายบคคล

DPU

285

ดานท 3 บคลากรและการบรหารงานบคคล 1) การจดองคกร มการจดองคกร โครงสราง และบทบาทหนาทของบคลากรไวชดเจน มการนเทศ ตดตามประเมนผลและพฒนางานของบคลากรอยางเปนระบบ มการเสรมสรางขวญและกาลงใจและประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรทกฝายอยางเหมาะสม 2) การพฒนาบคลากร มการพฒนาบคลากรอยางเปนระบบ ตอเนองและทวถง ดานท 4 งานธรการ การเงน และพสด 1) งานสารบรรณ จดระบบงานสารบรรณทมความคลองตวสะดวกรวดเรว ถกตองและเปนปจจบน 2) งานการเงน วสดครภณฑ มการตดตามสรปผลการใชงบประมาณเปนระบบ โปรงใสและตรวจสอบได ใหบรการดานพสด ครภณฑและสงอานวยความสะดวกตางๆ มการจดระบบซอมบารงเหมาะสมและทนตอเหตการณ ระบบสาธารณปโภคอยในสภาพใชการไดด ปลอดภยและมระบบปองกนอนตราย 3) งานการใหบรการตางๆ มการบรการอาหารและน าดมจดใหถกสขลกษณะถกหลกโภชนาการและเพยงพอกบจานวนเดก มการตรวจและสงเสรมสขภาพทงรางกายและจตใจใหการรกษาพยาบาลเบองตนทเหมาะสม 4) งานรกษาความปลอดภย มการดแลรกษาความปลอดภยแกเดกจดไดอยางเปนระบบ ทวถง และตลอดเวลา ดานท 5 งานอาคารสถานท 1) การดแลรกษาอาคารตางๆ อาคารสถานททกแหงมความสะอาด รมรนปลอดภยมงคงแขงแรงเหมาะสมแกการทากจกรรม มอปกรณและสงอานวยความสะดวกประจาอาคาร รอบบรเวณอยในสภาพด ปลอดภยและมปรมาณเพยงพอ 2) การจดอปกรณและสถานทในการเรยนการสอน มการจดและใชแหลงเรยนรและสอภายนอกหองเรยนมความหลากหลายและตมคา ใชพนทและมมประสบการณทเหมาะสมกบสภาพหองเรยน ตอบสนองความสนใจ ความตองการของเดกเปนรายบคคล

DPU

286

ดานท 6 ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน 1) การออกไปใหบรการชมชน ใหบรการความร และเปนแหลงบรการทางวชาการและเผยแพรขาวสารแกผปกครองและชมชน เกยวกบการอบรมเลยงดเดก มการแนะแนวใหความชวยเหลอผปกครองเกยวกบการสงเสรมการเรยนรของเดกอยางทวถง 2) การรวมมอกบชมชนในการจดการศกษา มบรการใหยมหนงสอ สอการเรยนรหรอของเลนนาไปใชกบเดกทบานตามโอกาส มการประชม และทางานรวมกนระหวางคร ผปกครองและชมชน 3) การขอใหชมชนเขามารวมจด สรางการมสวนรวมและแสวงหาความรวมมอกบผปกครอง ชมชน และทองถน รวมกบชมชนจดสงอานวยความสะดวกเพอพฒนาเดกอยางรอบดาน ดานท 7 การบรหารและการประกนคณภาพการศกษา 1) งานขอมลสารสนเทศ กาหนดมาตรฐานการศกษาปฐมวยของสถานศกษา จดทาและดาเนนการตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาทมงพฒนาคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จดระบบขอมลสารสนเทศและใชสารสนเทศในการบรหารจดการ 2) งานประเมนคณภาพภายในและภายนอก ตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการดาเนนงานคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา นาผลการประเมนคณภาพทงภายในและภายนอกไปใชวางแผนพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง จดทารายงานประจาปทเปนรายงานการประเมนคณภาพภายใน

DPU

287

สวนท 2 แบบสมภาษณ วนทสมภาษณ ............................................................................ เวลา .......................................................

โรงเรยน/ศนยพฒนาเดก ..................................................................สงกด ................................................

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพของผใหสมภาษณ

ชอ-สกล.......................................................................................................................................................

ตาแหนง ผรบใบอนญาต ผจดการ ผอานวยการ

หวหนาศนย ครปฐมวย กรรมการสถานศกษา

สถานทตดตอ ..................................................................โทรศพท............................................................. โทรสาร ..............................................................Email................................................................................ ตอนท 2 ขอมลเกยวกบการดาเนนงาน

ประเดนคาถาม ประเดนคาตอบ


1.1 การพฒนาหลกสตร -แนวทางในการพฒนาหลกสตร -จดเดนในการพฒนาหลกสตรของโรงเรยน -ปญหาอปสรรคในการพฒนาหลกสตร -การบรณาการหลกสตรทองถนกบหลกสตรแกนกลาง

1.2 การจดการเรยนการสอน สอการสอน -หลกการในการจดตารางกจกรรมประจาวน -คณสมบตของครผสอน -สอทใชประกอบการจดการเรยนการสอน -แหลงเรยนรภายนอก -ปญหาทพบในการจดการเรยนการสอน

1. 3 การนเทศ ตดตาม การวดผล -ระบบการนเทศของโรงเรยน -บทบาทของผบรหารในการนเทศ -การเตรยมบคลากรเพอการนเทศ -การนาผลการนเทศไปพฒนา -การประเมนพฒนาการ

DPU

288

1.4 การรายงานผลการศกษา -ระบบการรายงาน -ผรบผดชอบในการรายงาน -การใชผลจากรายงาน -ปญหาอปสรรคทพบเกยวกบการรายงานและผลยอนกลบ

สรปการดาเนนงานโดยรวม 1 สงทเกอหนนหรอหนวงเหนยวการดาเนนงานดานวชาการของสถานศกษา

2 สงทเปนโอกาสหรออปสรรคในการดาเนนงานจากภายนอก

3 แนวคดในการพฒนางานวชาการ ดานท 2 การบรหารกจการนกเรยน 2.1 การพฒนาบคลกภาพและอปนสย

-ระเบยบการของโรงเรยนทวาดวยคณลกษณะผเรยน -บทบาทของผเกยวของ -การรวมกจกรรมของนกเรยน -ความพงพอใจของนกเรยน -ความพงพอใจของผปกครอง

2.2 การพฒนาความรตามศกยภาพ -การจดชมรม ชมนมของโรงเรยน -การจดวทยากรใหความรในแตละดาน -การเขารวมกจกรรม -ความสอดคลองของกจกรรมกบคณลกษณะความสนใจของผเรยน

-ปญหาในการจดกจกรรมสงเสรมศกยภาพผเรยน 2. 3 การสงเสรมความประพฤตทด มคณธรรม จรยธรรมระเบยบวนย

-การกาหนดสาระสาคญในตราสาร ระเบยบหรอขอกาหนดของโรงเรยน

-ความสนใจของผเรยนในการเขารวมกจกรรม

DPU

289

-วฒนธรรมของโรงเรยนดานการสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

-ความพงพอใจของนกเรยน -ความพงพอใจของผปกครอง

2.4 การใหคาปรกษาและ บรการแนะแนว -ระบบการจดกจกรรมแนะแนวของโรงเรยน/หรอระบบ การดแลชวยเหลอนกเรยน

-วธการการใหคาปรกษา แนะแนว -ความสนใจของนกเรยนตอการแนะแนว -ความพงพอใจของผปกครองตอการแนะแนว -การนาผลการจดกจกรรมไปใชในการพฒนางาน

สรปการดาเนนงานโดยรวม 1 สงทเกอหนนหรอหนวงเหนยวการดาเนนงานดานกจการนกเรยน


3 แนวคดในการพฒนางานกจการนกเรยน ดานท 3 บคลากรและการบรหารงานบคคล 3. 1 การจดองคกร

-โครงสรางการบรหารงานของโรงเรยน -การสรรหาบคลกากร -การสรางขวญ กาลงใจ -การใหคณ ใหโทษบคลากร

-ฐานขอมลบคลากร 3.2 การพฒนาบคลากร

-ระบบการพฒนาบคลากร -สถตการพฒนาในแตละดาน -ความพงพอใจของบคลากร -อตราการเปลยนแปลงหนาทการงานของบคลากร

สรปการดาเนนงานโดยรวม 1 สงทเกอหนนหรอหนวงเหนยวการดาเนนงานดาน

DPU

290

บคลากรและการบรหารงานบคคล 2 สงทเปนโอกาสหรออปสรรคในการดาเนนงานจากภายนอก

3 แนวคดในการพฒนางานบคลากรและการบรหารงานบคคล

ดานท 4 งานธรการ การเงน และพสด 4.1 งานสารบรรณ

-ระบบงานสารบรรณของโรงเรยน -ความเปนปจจบนของขอมล -ความเขาใจของผปฏบต -ผมหนาทปฏบตเปนใคร

4.2 งานการเงน -การลงทน แหลงทน -การรบการอดหนน -คาใชจายตางๆทคดวาเหมาะสมและคมคา -การสนบสนนดานแรงงานเพอทดแทนคาใชจาย -การสนบสนนดานการเงนเพอนามาเปนคาใชจาย -ปญหาอปสรรคในการปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย -แนวทางในการปรบปรงแกไข

4.3 งานพสด -ระบบการจดทาทะเบยนพสด -การเบกจายพสด -การซอมบารงพสด -การดแลความปลอดภยในการใชพสด -การดแลสงทเปนอนตรายในโรงเรยน

4.4 งานการใหบรการตางๆ -ระบบการใหบรการ -คณภาพของระบบการใหบรการ -การตรวจสอบควบคมคณภาพการใหบรการของโรงเรยน

4.5 งานรกษาความปลอดภย

DPU

291

-ระบบการรกษาความปลอดภย -การปองกนอบตภย -การบรหารความเสยงทเกยวกบความปลอดภย

สรปการดาเนนงานโดยรวม 1 สงทเกอหนนหรอหนวงเหนยวการดาเนนงานดานงานธรการ การเงน และพสด 2 สงทเปนโอกาสหรออปสรรคในการดาเนนงานจากภายนอก

3 แนวคดในการพฒนางานธรการ การเงน และพสด ดานท 5 งานอาคารสถานท 5.1 การดแลรกษาอาคารตางๆ

-การวางแผนเกยวกบการดแลรกษาอาคารสถานท -การรกษาความสะอาด รมรนและปลอดภย -การใหความรแกเดกในการใชอาคาร -ปญหาอปสรรค

5.2 การจดอปกรณและสถานทในการเรยนการสอน -ความเพยงพอของอปกรณและสถานท -ความทนสมยของอปกรณและสถานท -ความปลอดภยในการใช -ความตระหนกของบคลากรในการนาอปกรณไปใชอยาง เหมาะสมและถกตอง

-การจดบรรยากาศและมมประสบการณ สรปการดาเนนงานโดยรวม

1 สงทเกอหนนหรอหนวงเหนยวการดาเนนงานดานอาคารสถานท


3 แนวคดในการพฒนางานอาคารสถานท ดานท 6 ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

6.1 การใหบรการชมชน

DPU

292

-นโยบายการใหบรการชมชน -บทบาทของผเกยวของในการใหบรการชมชน -ความพงพอใจของผรบบรการ -ปญหาและอปสรรค

6.2 การรวมมอกบชมชนในการจดการศกษา -แนวทางในการใหความรวมมอกบชมชน -การดาเนนงานทชมชนมารวมเปนกรรมการ -ปญหาอปสรรคในการทางานในรปกรรมการรวมกบชมชน

-ทศนคตหรอความพงพอใจ 6.3 การขอใหชมชนเขามารวมจดการศกษา

-นโยบายในการใหชมชนมารวมจดการศกษา -ผเกยวของในการรวมกจกรรมกบชมชน -ความพงพอใจของครและชมชนในการรวมกจกรรม -ปญหาในการรวมกจกรรมกบชมชน

สรปการดาเนนงานโดยรวม 1 สงทเกอหนนหรอหนวงเหนยวการดาเนนงานดานอาคารสถานท


3 แนวคดในการพฒนางานอาคารสถานท ดานท 7 การบรหารและการประกนคณภาพการศกษา 7.1 งานขอมลสารสนเทศ

-การกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา -การจดทาและการดาเนนการตามแผน -การจดระบบขอมลสารสนเทศ -การตดตามและตรวจสอบการดาเนนงานใหเปนไปตามแผน

-การประเมนผลการดาเนนงาน 7. 2 งานประเมนคณภาพภายในและภายนอก

-ความรความเขาใจหรอความตระหนก

DPU

293

-การจดทารายงานผลการประเมนระบบการประกนคณภาพภายใน

-การเตรยมรบการประเมนภายในและภายนอก -การพฒนาระบบประกนคณภาพภายใน

สรปการดาเนนงานโดยรวม 1 สงทเกอหนนหรอหนวงเหนยวการดาเนนงานดานการบรหารและการประกนคณภาพการศกษา


3 แนวคดในการพฒนางานดานการบรหารและการ ประกนคณภาพการศกษา

DPU

294

แบบสงเกต โรงเรยน......................................................................สงกด...................................................................

ประเดนทสงเกต ความสอดคลองกบการสมภาษณ

มาก ปานกลาง นอย


1.1 การพฒนาหลกสตร 1.2 การจดการเรยนการสอน สอการสอน 1. 3 การนเทศ ตดตาม การวดผล 1.4 การรายงานผลการศกษา ดานท 2 การบรหารกจการนกเรยน 2.1 การพฒนาบคลกภาพและอปนสย 2.2 การพฒนาความรตามศกยภาพ 2. 3 การสงเสรมความประพฤตทด มคณธรรม จรยธรรมระเบยบวนย

2.4 การใหคาปรกษาและ บรการแนะแนว ดานท 3 บคลากรและการบรหารงานบคคล 3. 1 การจดองคกร 3.2 การพฒนาบคลากร

ดานท 4 งานธรการ การเงน และพสด 4.1 งานสารบรรณ 4.2 งานการเงน 4.3 งานพสด 4.4 งานการใหบรการตางๆ 4.5 งานรกษาความปลอดภย ดานท 5 งานอาคารสถานท 5.1 การดแลรกษาอาคารตางๆ 5.2 การจดอปกรณและสถานทในการเรยนการ

DPU

295

สอน ดานท 6 ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

6.1 การออกไปใหบรการชมชน 6.2 การรวมมอกบชมชนในการจดการศกษา 6.3 การขอใหชมชนเขามารวมจดการศกษา ดานท 7 การบรหารและการประกนคณภาพการศกษา

7.1 งานขอมลสารสนเทศ 7. 2 งานประเมนคณภาพภายในและภายนอก

DPU

296

คาชแจงเรองการตอบแบบประเมน

ประกอบการวจยเรอง กลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยใน

จงหวดปทมธาน

ขอ 1 แบบประเมนนมวตถประสงคเพอประเมนขอมลเกยวกบการกาหนดกลยทธและสภาพการดาเนนงานแต

ละกลยทธในสถานศกษาปฐมวยวา จะสามารถนาไปปฏบตไดมากนอยแคไหนเพยงใด เพอเปนแนวทางในการ

ปรบปรงพฒนาตอไป ขอ 2 แบบประเมนนแบงเปน 3 ตอน แตละตอนมลกษณะและวธการเขยนตอบ ดงน

ตอนท 1 สภาพของผประเมน จะมรายการดานตางๆ ใหผประเมนเตมคาในชองวาง หรอทา

เครองหมาย √ หนาขอความทตรงกบสภาพความเปนจรง ตอนท 2 แบบสอบถามความคดเหน เกยวกบการนากลยทธไปใชในดาน 1 ความเปนไปได 2

ความเปนประโยชน 3 ความเหมาะสม 4 ความถกตอง ของขอบขายการดาเนนงานแตละกลยทธ ตามรายการ

ประเมนทกาหนด โดยใหทานเขยนตอบ วธการประเมนขอบขายในแตละกลยทธโดยขด ใตตวเลขทแทน

ความรสกของทานในแตละเรอง ดงน 1 ถาเหนวาตรงกบความเหนของทาน 0 ถาเหนวาไมแนใจ -1 ถาเหนวาขดแยงกบความเหนของทาน

ขอ 3 ขอใหทานแสดงความคดเหนตามความเปนจรง และไมตองระบชอในแบบประเมน เพราะขอมลทไดจาก

แบบประเมนครงนจะถอเปนความลบ และไมมการนาเสนอเปนรายบคคล แตจะนาไปวเคราะหโดยภาพรวม เพอ

ประโยชนในการศกษาวจยเทานน ขอ 4 ผวจยขอขอบคณ ททานกรณาตอบแบบประเมนในแตละตอนอยางสมบรณ


นกศกษาปรญญาเอก หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาการจดการการศกษา

DPU

297

แบบประเมนกลยทธการดาเนนงานสความเปนเลศของสถานศกษาปฐมวยในจงหวดปทมธาน

ตอนท 1 สภาพของผประเมน ตาแหนง ผรบใบอนญาต ผจดการ ผอานวยการ หวหนาศนย โรงเรยน/ศนยพฒนาเดก...........................................................................สงกด สพฐ สช อปท จานวนนกเรยนชนปฐมวย............คน ทตง ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล โทรศพท............................. ตอนท 2 แบบสอบถามความคดเหน

รายการทประเมน ความเปนไปได ความเปนประโยชน ความเหมาะสม ความถกตอง

1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1

กลยทธ 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา ขอบขายการดาเนนงาน 1. การสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎระเบยบ และขอบงคบตาง ๆ ของสถานศกษา (หลกนตธรรม)

2. ผบรหารคานงถงความเปนธรรมและความยตธรรมในการบรหารงาน (หลกนตธรรม)

3. ผบรหารยดมนในความถกตอง สงเสรมใหบคลากรพฒนาตนเองไปพรอมกบความซอสตย จรงใจ และอดทน (หลกคณธรรม)


5. การสงเสรมใหบคลากรตระหนกในหนาท สานกในความรบผดชอบตอสงคม ใสใจในการแกไขปญหา ยอมรบในผลดและผลเสยจากการปฏบตของตนเอง(หลกความรบผดชอบ)

6. การ เปดโอกาสใหบคลากร/ผทมสวนเกยวของทงในเรองการบรหารจดการ การจดกจกรรมตาง ๆหรอการเขามาเปนคณะกรรมการ/คณะทางานโดยใชขอมล ความคดเหนแนะนา ปรกษา รวมกนวางแผนและรวมกนปฏบต

7. การใชทรพยากรทมอยางจากด คมคาเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม(หลกความคมคา)


9. การสงเสรมความเปนอตลกษณของสถานศกษา

10. การ สารวจความตองการใชงบประมาณในการดาเนนงานของสถานศกษา

11. การจดสรรงบประมาณเพอมงพฒนาคณภาพผเรยนครบถวนทกดาน

DPU

298


1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1 12. การ กากบ ตดตาม และประเมนผลการใชงบประมาณครอบคลมทกประเดนตามการจดสรร

13. การจดทาระบบการประกนคณภาพอยางเปนระบบ

14. การสงเสรมและสรางความตระหนกใหกบบคลากรอยางถกตองในการประกนคณภาพการศกษา

กลยทธ 2 พฒนา ปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการขอบขายการดาเนนงาน 1. การพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและความตองการของชมชน

2. การทบทวนการจดทาหลกสตรของสถานศกษา

3. โครงสรางหลกสตรครบถวน สะทอนใหเหนภาพรวมและมาตรฐานแตละหลกสตร


5. การจดทาสาระแหลงเรยนรทองถน

6. หลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนกรอบในการพฒนาหลกสตร จะตองกาหนดสาระ ทกษะ กจกรรมการเรยนการสอนรวมไปถงการวดและประเมนผล

7. การดทารางและพฒนาหลกสตรตามกระบวนการวจยทถกตอง

กลยทธ 3 ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยกบกลมเปาหมายขอบขายการดาเนนงาน 1. การสนบสนนวสดครภณฑทสามารถใชกบเทคโนโลยททนสมย

2. การพฒนาระบบการประชาสมพนธทเออสถานศกษาใหทนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยสมยใหม

3. การจดกจกรรมสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมและมความสมพนธอยางตอเนอง

4. การจดทาแผนประชาสมพนธทงภายในและภายนอก

5. การกากบ ตดตาม การจดกจกรรมประชาสมพนธใหเปนไปตามแผน

กลยทธ 4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการขอบขายการดาเนนงาน 1. การพจารณาระเบยบกฎเกณฑทสถานศกษาตองปฏบตและมผลกระทบตอสถานศกษา

DPU

299


1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1 2. การรวบรวมประเดนปญหาและอปสรรคตอการดาเนนงานทเกยวของกบระเบยบ กฎเกณฑของสถานศกษา


4. การเสนอปญหาใหผทมอานาจทราบและพจารณาแกไข

กลยทธ 5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงาน ขอบขายการดาเนนงาน 1. การจดสวสดการแกบคลากรอยางทวถงและเปนธรรม


3. การสงเสรมใหครมความรสกรกและเปนเจาของโครงการตาง ๆ ทดาเนนงานในสถานศกษา รวมไปถงความผกพนตอสถานศกษา

4. การสรางความประทบใจใหกบผรบบรการในทกดาน

5. การสารวจปจจยเสยงในสถานศกษาในทกดาน

6. การจดทาแผนปองกนความเสยง

7. การดาเนนการตามแผนและโครงการตางๆ พรอมทงกากบและตดตามอยางตอเนอง

8.การจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถงและตอเนอง

9. การวางระบบการจราจรในสถานศกษาใหคลองตวและปลอดภย

10. การจดเจาหนาทดและใหบรการเสนทางจราจรบนถนนทงภายในและภายนอกสถานศกษา

11. การจดบคลากรรอรบสงนกเรยนหนาสถานศกษาทงเชาและเยนหลงเลกเรยน

12. การตรวจตรา/สารวจภายในสถานศกษาหลงเลกเรยน

13. การจดบรเวณอาคารสถานทใหสวยงาม สงบ รมเยน เปนทประทบใจตอผมาตดตอ และเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยนและบคลากรในสถานศกษา

กลยทธ 6 ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษา และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา ขอบขายการดาเนนงาน 1. การปฐมนเทศผปกครองใหทราบถงบทบาทตอการพฒนาผเรยน และตระหนกถงการพฒนาการศกษา

DPU

300


1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1 1 0 -1 2. การจดทาวารสารทจดทาประชาสมพนธ ระบบทบาทหนาทของผปกครองในการจดการศกษาใหชดเจน

3. การสารวจความตองการของชมชน และผปกครองในการเขารวมกจกรรมทกครงอยางตอเนอง

4. การสรางความเขาใจใหผปกครองและชมชนทราบถงการเขารวมกจกรรมและถอวาตนเปนสวนหนงของสถานศกษามหนาทชวยกน ในการพฒนาการศกษา และดแลชวยเหลอ

กลยทธ 7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากรขอบขายการดาเนนงาน 1. การพฒนาและสงเสรมใหครเขารบการอบรมเกยวการประชาสมพนธและสรางความสมพนธ ทดกบหนวยงานภายนอกและชมชน

2. การพจารณาจานวนนกเรยนตอหองเรยนเพอวางแผนการขยายเพอรองรบจานวนนกเรยนในอนาคต



5. การจดบรรยากาศและสงแวดลอมภายในสถานศกษาใหรมรน สะอาดสวยงาม เออตอการจดการเรยนร

กลยทธ 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกรขอบขายการดาเนนงาน 1. การปฏรปกจกรรมตาง ๆ เพอเตรยมความพรอมสาหรบเดก


3. การปรบเปลยนระบบงานธรการและการเงนใหสอดคลองกบระบบประกนคณภาพและเทคโนโลยททนสมย

ความคดเหนเพมเตม

...................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

DPU

301

แบบการสมภาษณเชงลก

ตาแหนง .....ผควบคมดแลสถานศกษา .....ผบรหารสถานศกษา .......ครผสอนปฐมวย

สงกด .....สพฐ ........อปท .......สช

ประเดนสมภาษณ 1 ปญหาและสาเหตของปญหาในการนากลยทธไปใช 1.1 สภาพโดยรวม 1.2 สภาพแตละกลยทธ กลยทธท 1 ปลกจตสานกในการปฏบตงานในหนาทตามหลกธรรมาภบาล และสงเสรมความเปน อตลกษณของสถานศกษา กลยทธท 2 พฒนาปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และจดกระบวนการเรยนรเชงบรณาการ กลยทธท 3 ประชาสมพนธเชงรกใหครอบคลม ทนสมยกบกลมเปาหมาย กลยทธท4 ปรบระเบยบกฎเกณฑทไมเออตอการบรหารจดการ กลยทธท 5 สรางความมนใจและความปลอดภยในการปฏบตงานแกบคลากรและผเกยวขอ กลยทธท 6 ปลกเราใหผปกครองเหนความสาคญของการศกษา และระดมสรรพกาลงมาพฒนาการศกษา กลยทธท7 ยกเครองดานอาคารสถานท สภาพแวดลอมและบคลากร กลยทธท 8 สรางวฒนธรรมทดในการประกนคณภาพภายในองคกร 2 วธการสงเสรมใหสถานศกษานากลยทธไปใช 3 ขอเสนอแนะเกยวกบการนากลยทธไปใช 4 เงอนไขในการนากลยทธไปใชใหประสบผลสาเรจ

ขอขอบคณเปนอยางสงในการใหขอมลครงน โชต แยมแสง 084-3224572, 02-9547300 ตอ 647

วทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU

302

สาหรบผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

แบบสมภาษณเชงลก

เรอง การดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทเปนเลศในจงหวดปทมธาน

คาชแจง

1. แบบสมภาษณฉบบนมวตถประสงคเพอรวบรวมประเดนคาถามในการสมภาษณ

ผเกยวของกบการดาเนนงานของสถานศกษาปฐมวยทเปนเลศ

2. แบบสมภาษณประกอบดวยประเดนคาถาม 7 ดาน ไดแก ดานวชาการ ดานกจการนกเรยน

ดานบรหารงานบคคล ดานธรการ การเงน และพสด ดานอาคารสถานท ดานประสานสมพนธชมชน และ

ดานบรหารและการประกนคณภาพการศกษา ในแตละดานจะมขอยอย เชน ขอ 1.1,1.2,...2.1, 2.2,.ฯลฯ

แตละขอยอยจะมประเดนทเกยวของกบหวขอยอยเหลานน

3. โปรดพจารณาและทาเครองหมาย ลงในชองระดบความคดเหนตามความคดเหน

ของทานวาประเดนเหลานนสอดคลองและเหมาะสมกบหวขอยอยเพยงใด เชน หวขอยอยท 1.1

การพฒนาหลกสตร มประเดนคาถามสประเดนดงกลาว ถามความสอดคลองเหมาะสมใหทานทา

เครองหมาย ในชองเหมาะสม เปนตน

ท ประเดนคาถาม

ระดบความคดเหน

ขอเสนอแนะ เหมาะสม

ไมแนใจ

ไมเหมาะสม

1 ดานวชาการ 1.1 การพฒนาหลกสตร

-วธการพฒนาหลกสตร -จดเดนในการพฒนาหลกสตรของโรงเรยน -ปญหาอปสรรคในการพฒนาหลกสตร -ขอควรคานงในการพฒนาหลกสตรทเกอหนนตอสภาพทองถน

1.2 การจดการเรยนการสอน สอการสอน -หลกการในการจดตารางสอน -คณสมบตของครผสอน -ทมาของสอประกอบการสอน -แหลงเรยนภายนอกประกอบการสอน -ปญหาทพบในการจดการเรยนการสอน

DPU

303




ไมแนใจ


1. 3 การนเทศ ตดตาม การวดผล -ระบบการนเทศของโรงเรยน -บทบาทของผบรหารในการนเทศ -เครองมอทใชในการนเทศ -การเตรยมบคลากรเพอการนเทศ -การนาผลการนเทศไปพฒนา -การวดและการประเมนผลการศกษา

1.4 การรายงานผลการศกษา -ระบบการรายงาน -ผรบผดชอบในการรายงาน -การใชผลจากรายงาน -ปญหาอปสรรคทพบเกยวกบการรายงาน

2 การบรหารกจการนกเรยน 2.1 การพฒนาบคลกภาพและอปนสย

-ระเบยบการของโรงเรยนทวาดวย คณลกษณะผเรยน -ผรบผดชอบในการดาเนนการ -การรวมกจกรรมของนกเรยน -ความพงพอใจของผปกครอง

2.2 การพฒนาความรตามศกยภาพ -การจดชมรม ชมนมของโรงเรยน -การจดวทยากรใหความรในแตละดาน -การเขารวมกจกรรม -ความสอดคลองของกจกรรมกบคณลกษณะความสนใจของผเรยน -ปญหาในการจดกจกรรมสงเสรมศกยภาพผเรยน

2. 3 การสงเสรมความประพฤตทด มคณธรรม จรยธรรมระเบยบวนย

-การกาหนดสาระสาคญในตราสาร ระเบยบหรอขอกาหนดของโรงเรยน

-ความสนใจของผเรยนในการเขารวมกจกรรม -การปฏบตจนเปนวฒนธรรมของโรงเรยน -ความพงพอใจของผปกครอง

DPU

304




ไมแนใจ


2.4 การใหคาปรกษาและ บรการแนะแนว -ระบบการใหคาปรกษา แนะแนวของโรงเรยน -วธการการใหคาปรกษา แนะแนว -ความสนใจของนกเรยนหรอผปกครองตอการแนะแนว -ผลทไดจากการแนะแนว

3 บคลากรและการบรหารงานบคคล 3. 1 การจดองคกร

-โครงสรางการบรหารงานของโรงเรยน -การสรรหาบคลกากร -การสรางขวญ กาลงใจ -การใหคณ ใหโทษบคลากร -ฐานขอมลบคลากร

3.2 การพฒนาบคลากร -ระบบการพฒนาบคลากร -สถตการพฒนาในแตละดาน -ความพงพอใจของบคลากร -อตราการเปลยนแปลงหนาทการงานของบคลากร

4 งานธรการ การเงน และพสด 4.1 งานสารบรรณ

-ระบบงานสารบรรณของโรงเรยน -ความเปนปจจบน -ความเขาใจของผปฏบต

4.2 งานการเงน

-การลงทน แหลงทน

-การรบการอดหนน

-คาใชจายตางๆ

-การสนบสนนดานแรงงาน ดานการเงน เพอนามาเปน

คาใชจาย

-คาใชจายทคดวาเหมาะสม

-ปญหาอปสรรคในการปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย

-แนวทางในการปรบปรงแกไข

DPU

305




ไมแนใจ


4.3 งานพสด -ระบบการจดทาทะเบยนพสด -การเบกจายพสด -การซอมบารงพสด -การดแลความปลอดภยในการใชพสดและสงทเปนอนตรายใน

โรงเรยน

4.4 งานการใหบรการตางๆ -การใหบรการทโรงเรยนจด -คณภาพของระบบการใหบรการในแตละเรอง -การตรวจสอบ ควบคมคณภาพของโรงเรยน

4.5 งานรกษาความปลอดภย -ระบบการรกษาความปลอดภย -การปองกนอบตภย -การบรหารความเสยงทเกยวกบความปลอดภย

5 งานอาคารสถานท 5.1 การดแลรกษาอาคารตางๆ

-การวางแผนเกยวกบอาคารสถานท

-การรกษาความสะอาด รมรนและปลอดภย

-การใหความรแกเดกในการใชอาคาร

-การรกษาบรเวณใหอยในสภาพทปลอดภย

-ปญหาอปสรรคทเปนอย

5.2 การจดอปกรณและสถานทในการเรยนการสอน

-ความเพยงพอของอปกรณและสถานท

-ความทนสมยของอปกรณและสถานท

-ความปลอดภยในการใช

-ความตระหนกของบคลากรในการนาอปกรณไปใช อยาง เหมาะสม

และถกตอง

-การจดพนทและมมประสบการณ

DPU

306




ไมแนใจ


6 ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

6.1 การออกไปใหบรการชมชน -นโยบายในการออกไปใหบรการชมชน -ผเกยวของในการออกไปใหบรการ -ความพงพอใจของผรบบรการ -ปญหาในการออกไปใหบรการ

6.2 การรวมมอกบชมชนในการจดการศกษา

-แนวทางในการใหความรวมมอกบชมชน

-การดาเนนงานทชมชนมารวมเปนกรรมการ -ปญหาอปสรรคในการทางานในรปกรรมการรวมกบชมชน -ทศนคตของครและชมชนในการรวมกจกรรม

7 การบรหารและการประกนคณภาพการศกษา 7.1 งานขอมลสารสนเทศ

-การกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา -การจดทาและการดาเนนการตามแผน -การจดระบบขอมลสารสนเทศ -การตดตามและตรวจสอบการดาเนนงานให เปนไปตามแผน -การประเมนผลการดาเนนงาน

7. 2 งานประเมนคณภาพภายในและภายนอก -การนาผลการประเมนไปพฒนา -การจดทารายงานการประเมน -การเตรยมรบการประเมนภายในและภายนอก -ความเขาใจของบคลากรในการประกนคณภาพ การศกษา

ขอขอบคณเปนอยางสง “”””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””

โชต แยมแสง ( ลงชอ ) ........................................................... นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต ( ............................................... )

ผเชยวชาญ

DPU

307

ประวตผเขยน

ชอ – นามสกล นายโชต แยมแสง เกดท อาเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน

ประวตการศกษา ประกาศนยบตรวชาการศกษา (ป.กศ) โรงเรยนฝกหดครสงขลา

จงหวดสงขลา

การศกษาบณฑต (กศ.บ, คณต -ฟสกส) วทยาลยวชาการศกษาบางแสน

จงหวดชลบร

ครศาสตรมหาบณฑต (คม, บรหารการศกษา) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประวตการทางาน

ครโรงเรยนเอกชน และครโรงเรยนรฐบาล

ประจาแผนกการเงน ศกษาธการอาเภอ ผชวยศกษาธการจงหวด

ศกษาธการจงหวด ศกษาธการเขต

ผอานวยการสานกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สงกด

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ

ประธานกรรมการเขตพนทการศกษา

ตาแหนงและสถานททางานปจจบน นกวจย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU

strategies for excellent performance of pre-primary ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/150291.pdf ·...

Documents