strona główna | wsb.pl - wsb poradnik efektywnego …...same określają, jak powinna wyglądać...

Jak napisać pracę dyplomową i przygotować się do obrony?

Wyższe Szkoły Bankowewww.wsb.pl

Poradnik efektywnego studenta

Pisanie i obrona pracy dyplomowej może być fascynującą przygodą...

Spis treści

4 Pisanie pracy dyplomowej krok po kroku

9 Dobry pomysł to połowa sukcesu

11 Struktura pracy wymusza dyscyplinę myślenia

13 Organizacja pracy pod presją czasu. Porady dla tych, którzy późno zabierają się za pisanie

Jak wyczerpać temat i nie wyczerpa słuchaczy? Skuteczne przygotowanie do wystąpienia18

Stres – przyjaciel czy wróg? Metody radzenia sobie ze stresem21

Kilka słów na zakończenie26

3 Wstęp

Polecane lektury27

Wstęp

Wyższa Szkoła Bankowa 3 www.wsb.pl

Pisanie i obrona pracy dyplomowej może być fascynującą przygodą albo udręką. Tylko od Ciebie zależy, czy czas temu poświęcony będzie dobrze wykorzystany, czy wręcz przeciwnie praca będzie zbędną formalnością, którą najchętniej maksymalnie odsunąłbyś w czasie.

W poradniku znajdziesz praktyczne wskazówki, które pomogą Ci:

• znaleźć dobry pomysł na pracę dyplomową,• nadać jej odpowiednią strukturę,• zwalczyć prokrastynację, czyli odkładanie pisania na później,• przygotować się do wystąpienia publicznego,• pokonać stres podczas obrony.


Pisanie pracy dyplomowej krok po kroku


1. Pierwsze kroki

W trakcie pisania pracy dyplomowej promotor pełni rolę opiekuna i przewodnika, dlatego tak ważny jest wybór odpowiedniego eksperta. Przed ostateczną decyzją warto popytać star-szych kolegów o ich doświadczenia W ten sposób mamy większą gwarancję, że nasz wybór będzie odpowiedni. Dowiedz się też, w czym specjalizują się dostępni promotorzy, jakie przedmioty prowadzą, czego dotyczą ich publikacje, aby móc skorzystać z realnej i mery-torycznej pomocy w pisaniu pracy na określony temat. Nie polegaj na przypadku, a weź sprawy w swoje ręce!

Promotor

Tytuł powinien precyzyjnie określać to, co znajduje się w pracy, musi odpowiadać poru-szanej problematyce, inaczej narażasz się na zarzut, że praca jest nie na temat. Niech będzie w miarę krótki - będziesz wielokrotnie o niego pytany i powinieneś mieć szansę na jego zapamiętanie. Tytuł powinien przede wszyst-kim zachęcać do sięgnięcia i przeczytania takiej publikacji. Unikaj ogólników i powielania, np. temat “Bezrobocie w Polsce” jest zbyt ogólny i w swojej pracy na pewno nie ujmiesz całości tego problemu, a jedynie jakiś fragment. Musisz więc wiedzieć, za jaką część tematu się zabierasz, a jaka nie stanowi przedmiotu pracy i z tego wyprowadzić odpowiedni tytuł. O ile temat pracy stanowi jej główną myśl, to tytuł ma za zadanie sprzedać ją odbiorcy.

Tytuł

Zanim udasz się do biblioteki, powinieneś zorientować się, kto jest ekspertem w dziedzi-nie, w której piszesz. Może podpowiedzieć Ci to promotor. Przeglądając książki samodziel-nie, warto zwrócić uwagę to, czy w kilku nieza-leżnych pracach autorzy powołują się na to samo źródło - będzie to oznaczać, że Ty rów-nież śmiało możesz po nie sięgnąć. Lepiej samemu cytować uznanych autorów, niż cytować za kimś. Należy też wybierać książki możliwie najbardziej aktualne, gdyż tylko takie dadzą pewniejszy ogląd danego problemu. Nie bez znaczenia jest także fakt, że zawierają uwspółcześniony wykaz literatury, który można przejrzeć i wykorzystać.

Wybór literatury

Aby pisanie pracy nie stanowiło męki, powinie-neś dobrze wybrać problematykę, którą chcesz w niej ująć. Należy wziąć pod uwagę m.in. takie czynniki, jak:

własne zainteresowania - dzięki temu zgłębianie tematu może być po prostu pasjonujące,

dostępność materiałów, na podstawie których napiszesz pracę. Bez względu na to, czy praca ma charakter bardziej teoretyczny i oprzesz się na literaturze, czy bardziej praktyczny i będziesz pisać np. o rozwiązaniach dla jakiejś firmy, upewnij się, czy będziesz mieć dostęp do odpowiednich materia- łów.

Więcej informacji na str. 18

Wybór problematyki i tematu


2. Szczegółowe planowanie - bardzo istotne w momencie zabierania się za pisanie na ostatnią chwilę ;)

Konspekt to schematyczny zapis większego tekstu, streszczający jego zawar-tość i przy bliżający budowę. Stworzenie konspektu pozwoli Ci zebrać myśli o tym, co rzeczywiście chcesz napisać, jak się do tego zabrać i czy to w ogóle ma sens. Konspekt uporządkuje Twoją wiedzę i na tym etapie jeszcze luźne myśli na dany temat. Pozwoli uniknąć uczucia dezorientacji, bo wyłoni się z niego mniej lub bardziej precyzyjny obraz Twojej pracy. Czasami konspekt jest wymagany przez promotora.

Konspekt

Wielu studentów z uwagi na złe planowanie nie broni się w terminie. Warto więc zadbać o odpowiednie zaplanowanie w czasie poszczegól-nych elementów, niezbędnych do napisania pracy. Pamiętaj, by harmonogram był jak najbardziej realny. Jeśli założysz zbyt krótkie terminy realizacji poszczególnych elementów, a później nie będziesz się z nich wywiązywać, będzie to rodziło tylko frustrację, która w niczym Ci nie pomoże.

Harmonogram

Każdy tekst, każda praca pisemna musi składać się z trzech podstawowych elementów: wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Elementy typowe dla pracy dyplomowej są zależne od jej charakteru, najlepiej więc porozmawiać na ten temat z promotorem, który na podstawie konspektu pracy i rozmowy z Tobą powinien najlepiej doradzić w tym temacie i zaproponować strukturę pracy.

Kolejność elementów


3. Elementy techniczne1 PrzypisyPodczas pisania należy bezwzględnie odsyłać czytelników do literatury, z której korzystamy. Przyj-muje się, że źródła cytowanych fragmentów podaje się w przypisach, a wykorzystaną literaturę w bibliografii. Tworząc przypisy i bibliografię, musimy konsekwentnie trzymać się jednego wzoru zapisu, najlepiej rekomendowanego przez uczelnię. Warto zapoznać się z rodzajami przypisów (można je umieszczać m.in. na dole strony, na końcu każdego rozdziału, na końcu pracy, ale istnie-je też przypis harwardzki - wstawiany bezpośrednio w tekst) oraz ustalić, jaki ich rodzaj jest wska-zany na danej uczelni.

„Cytaty” Cytat oznacza dosłowne przytoczenie przez autora pracy fragmentu jakiegoś tekstu lub czyjejś wypowiedzi. Chroni on autora przed zarzutem o plagiat. Cytat jest wyróżniany za pomocą wzięcia fragmentu tekstu w cudzysłów. Czasami używa się także kursywy. Należy jednak pamiętać, aby konsekwentnie stosować raz wybrany sposób oznaczenia cytatu, ponieważ w przeciwnym wypad-ku będzie to błąd. Ponadto nie wolno modyfikować cytowanych treści, każda ingerencja w treść powinna być odnotowana.

Co zrobić, jeśli w cytowanym tekście występuje cudzysłów? Należy go zamienić na cudzysłów drugiego stopnia np. “Zwykle takie zjawiska uważane są za <<iluzoryczne>> i nie stanowią podstaw do wyciągania wniosków”.

[Wtrącenie w tekst cytatu]Jeśli cytowany tekst, bez znajomości szerszego kontekstu, nie będzie zrozumiały dla czytelnika można dokonać wtrącenia do cytatu. W tekście cytatu umieszcza się wtedy wyjaśnienie, ujęte w nawiasy kwadratowe, np.

„Pisanie i obrona [pracy dyplomowej] może być fascynującą przygodą albo udręką”.

Kiedy ingeruje się w cytat w celu zwrócenia szczególnej uwagi na jakiś jego fragment, można tego dokonać np. przez pogrubienie jakiegoś wyrazu. Należy o tym fakcie poinformować czytelnika, wstawiając stosowną informację, razem z określeniem autorstwa np.

„Tylko od Ciebie zależy, czy czas temu poświęcony będzie dobrze wykorzystany, czy wręcz przeciw-nie - praca będzie zbędną formalnością [podkr. autora], którą najchętniej maksymalnie odsunąłbyś w czasie”.

Wykorzystanie cudzych myśli bez podania ich źródła jest plagiatem i rodzi poważne konsekwencje, w tym niezaliczenie pracy.

Podane wyżej proporcje nie są oczywiście jedynymi właściwymi. Możesz się do nich stosować albo przyjąć inne. Czasami uczelnie same określają, jak powinna wyglądać praca dyplomowa i przygotowują własne wytyczne.


4. Wygląd tekstuPotrzebne programyW większości przypadków (w zależności od tematyki) do napisania pracy wystarczy pakiet Microsoft Office i Libre Office (Open Office). Microsoft Office składa się z Worda do pisania, Excela do obliczeń oraz Power Pointa do przygotowania prezentacji.

Powinieneś umieć poprawnie formatować akapity w edytorze tekstu, posługiwać się odstępa-mi, wcięciami czy interlinią. Dobrze jest nauczyć się nadzorować przepływ tekstu oraz co to jest miękki enter czy twarda spacja. Układ strony, stosowanie nagłówków i stopek, pisanie w kolumnach, numerowanie stron, manipulowanie marginesami, wstawianie ilustracji i ustale-nie relacji między tekstem a obrazem to też bardzo ważne umiejętności. Dodatkowym elementem jest podpisywanie ilustracji i tworzenie ich spisu, jeśli takie występują w pracy.

Twarda spacjaPozostawienie na końcu wiersza spójników lub przyimków traktowane jest jako błąd. Kiedy znajdziesz się w takiej sytuacji, użyj twardej spacji poprzez wciśnięcie właściwej kombinacji klawiszy (Shift+Ctrl+Spacja). Osoby mniej wprawne radzą sobie z taką sytuacją, wciskając kilkukrotnie zwykłą spację, co jednak mści się na nich przy kolejnych formatowaniach czy edytowaniu tekstu.

Estetyka tekstuTwoja praca powinna na pierwszy rzut oka wyglądać na bezbłędną, dlatego tak ważna jest dbałość o szczegóły w zakresie estetyki. Nawet najwspanialej obronione w niej tezy mogą być gorzej ocenione, jeśli nie zadbasz o odpowiednią prezentację.

Żeby tekst wyglądał dobrze można przyjąć takie proporcje:

wcięcie (akapit): 0,5-1,0 marginesy: lewy: 3,5-4,0, prawy: 1,0-1,5, górny: 2,0-2,5, dolny: 2,0-2,5 rozmiar czcionki dla tekstu właściwego najczęściej przyjmuje wartość 12, pozostałe elementy mogą się kształtować na poziomie:

Tytuł rozdziału: 17 Tytuł podrozdziału: 15 Tytuł paragrafu: 13 Przypis: 9 Numer strony: 10 Czcionki w tabeli: 9 Interlinia: tekst właściwy: 1,5 wiersza, przypis: pojedyncza


Dobry pomysł to połowa sukcesu

Bywają prace pisane pod wpły-wem flow w stanie uskrzydlenia, gdy jesteśmy tak pochłonięci zadaniem, że mamy wrażenie, jakby wszystko robiło się samo. Godziny upływają nam jak minuty, przestajemy nawet odczuwać potrzeby fizjologiczne (głód czy senność). Niestety bywa również odwrotnie. Gdy temat pracy nie jest dla nas interesujący, często prokrastynujemy czyli odra-czamy w czasie moment wzięcia się do pracy. Dobry pomysł to połowa sukcesu, ponieważ:

• Gdy wykonujemy zadania dla nas ważne, rośnie motywacjawewnętrzna sprzyjająca zaangażo-waniu.• Wzrasta szansa na wejście w stan flow , który sprzyja efektywności. Aby go osiągnąć, temat pracy powinien być dopasowany do naszychzainteresowań. Gdy jest za łatwy, szybko zaczynamy się nudzić. Jeślijest zbyt trudny, możemy odczuwać lęk, że nie sprostamy zadaniu.

„Wszystko, co zostało osiągnięteprzez ludzkość, zaczęło się od pomysłu”.

Barrie Hawkins


Przyjrzyj się swoim zainteresowaniom To najlepszy kompas, który pozwoli Ci wybrać właściwy kierunek dla Twojej pracy.

1. Konsultuj się z promotorem Temat powinien być spójny z jego zainteresowaniami naukowymi, aby mógł odpowiednio pokierować Twoją pracą.

2.

Prześpij się z problemem Wypoczęty mózg przynosi czasemnieoczekiwane rozwiązania. Działa wtedy tzw. zjawisko inkubacji naszmózg opracowuje dane i szuka rozwiązań bez naszej świadomej kontroli.

5.

Zastosuj analizę SWOT Gdy masz już ustalony wstępnie temat, zrób analizę SWOT (akronim angielskich słów strenghts - mocne strony, weaknesses - słabości, opportunities - szanse, threats - zagrożenia). Dzięki przyjrzeniu się swojemu pomysłowi z różnych punktów widzenia łatwiej będzie Ci dokonać ostatecznego wyboru tematu.

6.

Rozejrzyj się wokół Dobrze jeśli praca będzie bliska Twoim dotychczasowym doświadczeniom. Może tworzyłeś podczas studiów ciekawy projekt, którego efekty chciałbyś opisać w swojej pracy? Byłeś wolontariuszem w instytucji, w której mógłbyś przeprowadzić ciekawe badania? Może Twoja Uczelnia umożliwia Ci przeprowadzenie w ramach obrony warsztatu czy interaktywnej prezentacji? Poszukaj możliwości jeśli sam poczujesz, że robisz coś pasjonującego, łatwiej będzie Ci zarazić swoim entuzjazmem innych.

3. Wyjdź z problemem do ludzi Czasem wystarczy poznać zdanieinnych, a zewnętrzna perspektywa i świeże spojrzenie podpowiedzą Ci najlepsze rozwiązania. Warto zaprosić kolegów z roku do burzy mózgów, podczas której wspólnie wygenerujecie jak najwięcej pomysłów. Co dwie głowy, to nie jedna!

4.

Jak znaleźć odpowiedni temat pracy?

SWOT


Każda uczelnia ma własne wytyczne dotyczące struktury prac magisterskich i licencjackich. Najczęściej można je znaleźć na stronie internetowej wydziału lub u promotora.

Struktura pracy wymusza dyscyplinę myślenia


Istnieje jednak kilka uniwersalnych reguł, które warto zastosować w praktyce:

Less is more (Mniej znaczy więcej) posługuj się przejrzystym językiem, dąż do zwięzłości i jednoznaczności przekazu począwszy od tytułu pracy. Krótki i trafny tytuł świadczy o precyzji myślenia. To w dużej mierze od niego zależy, czy wzbudzimy w odbiorcy zainteresowanie.

KonspektPisanie pracy dyplomowej to jedna z czynności, podczas których nie warto iść na żywioł. Dobrze napisany i zaakceptowany przez promotora konspekt pozwoli zachować logikę wywodu i trzymać się wymaganej przez uczelnię struktury.

Zadbaj o wstęp i zakończeniePsychologia mówi, że najlepiej zapamiętujemy to, co pojawia się na początku i na końcu przekazu. Wstęp i zakończenie Twojej pracy prawdopodobnie pozostaną najdłużej w pamięci czytelników, dla-tego postaraj się zawrzeć w nich najbardziej kluczowe informacje.

Pisz w trzeciej osobie liczby pojedynczejZ zasady praca dyplomowa powinna być możliwie obiektywna, dla-tego piszemy ją w trzeciej osobie lub bezosobowo (np. zamiast „zbadałam”, „wywnioskowałem”, piszemy „autor zbadał”, „można wnioskować o tym, że…”)

Pamiętaj o przypisachPodczas pisania należy bezwzględnie odsyłać czytelników do litera-tury, z której korzystamy. Przyjmuje się, że źródła cytowanych frag-mentów podaje się w przypisach, a wykorzystaną literaturę w bibliografii. Tworząc przypisy i bibliografię, musimy konse-kwentnie trzymać się jednego wzoru zapisu, najlepiej rekomendo-wanego przez uczelnię.


Organizacja pracy pod presją czasu. Porady dla tych, którzy późno zabierają się za pisanie

“Nic nie jest bardziej wyczerpująceniż zadanie, którego jeszcze nie rozpoczęliśmy, i co dziwne, rozpoczynanie jest najczęściejtrudniejsze niż kontynuowanie”.

Gretchen Rubin, “Lepiej” 1

1 Rubin G., Lepiej. 21 strategii, by osiągnać szczęście, Wydawnictwo Znak, Kraków 2016.


Gdy uświadomimy sobie, z jakich powodów zwlekamy, łatwiej będzie podjąćdziałania zaradcze. Oto niektóre z nich:

Jeszcze tylko przejrzę Facebooka i zabieram się do nauki, zaparzę kawę i już siadam do pisania. Znasz skądś te wymówki? Wśród studentów krążą legendy o pokojach wysprzątanych na wysoki połysk w czasie sesji. Odkładanie w czasie pilnych zadań to zmora wielu z nas. Nieraz muszą upłynąć dni, tygodnie, a nawet miesiące, zanim zabierzemy się do pierwszego rozdziału. Wszystko byłoby w porządku, gdyby nie fakt, że po takim epizodzie prokrastynacji (czyli patologicznego odwlekania):

dręczy nas poczucie winy z powodu źle wykorzystanego czasu; czujemy stress powodowany nieubłagalnie zbliżającym się terminem obrony nasz organizm produkuje hormon stresu, tzw. kortyzol, który ma destrukcyjny wpływ m.in. na koncentrację uwagi;

spada jakość pracy wykonywanej pod presją czasu, na ostatnią chwilę.

Jakie są powody prokrastynacji?

Samospełniające się proroctwo Jeśli nasze przekonania wobec siebie samych są krytyczne (np. „jestem do niczego, na pewno się nie obronię”), możemy nieświado-mie dążyć do ich potwierdzania w rzeczywistości. Stosujemy wtedy tzw. strategię samoutrudniania, czyli sabotujemy sukces, na przy-kład wychodząc dzień przed obroną na imprezę. Pozytywne myśli o sobie najczęściej prowadzą do sukcesu. Będąc przekonanym o tym, że sobie poradzę, podejmuję działania prowadzące mnie do sukcesu.

Negatywne przekonania o sobie. Jeżeli nosimy w sobie przeświadczenie, że nie podołamy zadaniu, od-wlekanie ma za zadanie chronić naszą samoocenę, czyli to, jak o sobie myślimy. Skonfrontowanie się z własną niewiedzą może ob-niżyć poczucie własnej wartości. Czasem wolimy nie podjąć jakiegoś działania niż przyznać się do braku umiejętności.


Jak efektywnie zarządzać swoim czasem podczas pisania i przed obroną?

Samospełniające się proroctwo

Wyznacz cel za pomocą techniki SMART

Dobre sformułowanie celu ułatwia jego realizację. Dzięki zasadzie SMART, zamiast ogólnego postanowienia „obronię pracę magisterską”, możemy zdefiniować cel bardziej precyzyjnie i osadzić go w czasie, np. „obronię pracę magisterską co najmniej na czwórkę do końca czerwca”. Takie posta-wienie sprawy konkretyzuje cel i ułatwia planowanie działań, które musimy podjąć, by go osiągnąć.

Robię wszystko, by rzeczywiście mi się nie udało(np. idę na imprezę zamiast się uczyć)

Utwierdzam się w pierwotnym przekonaniu

Nie wierze,że mi się uda

Nie udaje mi się

1SMART

Specific = Konkretny

Measurable = Mierzalny

Attainable = Osiągalny

Relevant = Istotny

Time - based = Określony w czasie


2 Opis techniki za: Noteberg S., Pomodoro Technique Illustrated. Can You Focus Really Focus for 25 Minutes? Wydawnictwo Pragmatic Bookshelf, 2009.

Metoda 5 minut

Gdy trudno jest Ci się zmobilizować, obiecaj sobie, że będziesz się uczyć tylko 5 minut lub że napiszesz jeden akapit. Okazuje się, że po zabraniu się do pracy, trudno jest nam się od niej oderwać, a kontynuowanie zadań jest łatwiejsze niż ich rozpoczynanie.

2

Wyeliminuj pożeracze czasu

W czasie pracy wyłącz Facebooka, pocztę i wszystkie inne rozpraszacze. Skup się na jednej czynności. Dzie-lenie uwagi między różne zadania, np. naukę i odpisy-wanie na maile, zmniejsza produktywność.

3Technika Pomodoro2, czyli dziel i rządź (swoim czasem)

Dziel 2 pracę na mniejsze fragmenty. Stwórz listę zadań do wyko-nania i ustaw minutnik na 25 minut. Pracuj przez ten czas bez przerwy nad zadaniami z listy, a po każdym interwale zrób 5 minu-tową pauzę. Po czterech sesjach, przerwij pracę na 2030 minut i odpocznij, sprawdź maila, zaparz herbatę. Dzielenie pracy na mniejsze kawałki pomaga wyeliminować rozpraszacze i skoncen-trować całą uwagę na zadaniu.

4

Nagradzaj się

Po każdym fragmencie dobrze wyko-nanej pracy, zafunduj sobie drobną nagrodę. Może to być spacer, relak-sacyjna kąpiel lub cokolwiek innego, co sprawia Ci przyjemność. Dzięki temu Twoja motywacja wzrośnie.

5


Matryca Eisenhowera

W efektywnym zarządzaniu czasem pomaga narzędzie, które stworzył Dwight Eisenhower prezydent USA, który słynął ze świetnej organizacji czasu. Pozwala ono priorytetyzować zadania według ich pilności i ważności. Uzupełnij tabelę [umieszczoną obok], planując czas przed obroną. Postaraj się wyeliminować zadania niepilne i nieważne, które znalazły się w ostatniej rubryce tabeli. Skoncentruj się na zadaniach ważnych, które zapisałeś w jej górnej części. Zadania nieważne, ale pilne oddeleguj lub pozostaw je na czas po obronie. Zobaczysz, jak szybko Twoja efektywność zacznie zwyżko-wać.

6

Nie bądź perfekcjonistą

Bezustanne szlifowanie detali (wyrównywanie marginesów, sprawdzanie przypisów) może osłabić efekt końcowy. Strona formalnoestetycznapracy jest ważna. Jednak nadmierny perfekcjonizm i koncentracja na szcze-gółach sprawiają, że tracimy z oczu wizję całości.

7

Zadania pilne

Zada

nia

waż

neZa

dani

a ni

eważ

ne

Zadania niepilne

ZRÓB OD RAZU ZAPLANUJ, KIEDY ZROBISZ

ODRZUĆ I DYPLOMATYCZNIE WYTŁUMACZ

OPRZYJ SIĘ IM I ZLIKWIDUJ

Sprawy naglące, zadania „na wczoraj” i z krótkim terminem wykonania

Planowanie i przygotowanie.poszukiwanie materiałów

Impulsywne oraz banalne prosby innych

Niepotrzebne, szkodliwe nawyki. Złodzieje czasu

Jak wyczerpać temat i nie wyczerpać słuchaczy? Skuteczne przygotowanie do wystąpienia.

“Mówcy powinni mieć na uwadzenie tylko to, by wyczerpać temat,

ale także by nie wyczerpać słuchaczy”.

Winston Churchill


Podczas wystąpienia zwróć uwagę na:

Kontakt wzrokowy Postawa ciała Ubiór

Zbliża się ten wielki dzień wybija godzina Twojej obrony. Jak się do niej przygotować? Na wywierane przez nas wrażenie ma wpływ nie tylko to, co mówimy, ale także, jak się zachowujemy. Zadbaj więc o swoją mowę ciała, na którą składają się m.in.:

To podstawowy sposóbnawiązywania kontaktu z odbiorcami oraz okazania im szacunku. Szacuje się, że w czasie rozmowy powinniśmy utrzymywać kontakt wzrokowy przez ok. 60% czasu.

Opanowani przez stresprzyjmujemy postawęobronną : kulimy ramiona, krzyżujemy ręce i nogi. Starajmy się tego unikać. Przyjmując wyprostowaną i otwartą postawę, komunikujemy pewność siebie.

Odpowiednim doboremstroju i dodatków kształtujemy swójwizerunek i okazujemyszacunek audytorium.Pamiętajmy o dopasowaniu ubioru dosytuacji.

Obrazowy język Używaj zapadających w pamięć metafor i przykładów na poparcie też swojego wystąpienia. Spraw, by publiczność żywo reagowała na to, co mówisz. Nie dopuść do tego, by pozostała obojętna.

Język pozytywny Wyeliminuj zwroty zaczynające się od nie. Mów “bądź spokojny” zamiast “nie denerwuj się”.

Przerwy w wypowiedziDzięki nim wyeliminujesz ze swojej wypowiedzi tzw. pauzy hezytacyjne: „eeee, yyy” . Sprawisz przy tym wrażenie świadomego mówcy, który kontroluje swoją wypowiedź.

Ostatnie przedegzaminacyjne powtórki. Co zrobić, by przyniosły oczekiwany efekt?

Dostosuj metody nauki do swojego stylu uczenia się. Jak go rozpoznać? Zwykle podążamy za nim intuicyjnie, dlatego kinestetycy (osoby uczące się poprzez ruch) lubią się przechadzać podczas nauki, a wzrokowcy siedzą przy biurku z kolorowymi zakreślaczami i fiszkami. Do którego z trzech poniższych typów jest Ci najbliżej?

Prezentacja i slajdy. Jeśli przygotowałeś prezentację multimedialną, unikaj czytania ze slajdów. To powoduje, że tracisz kontakt z odbiorcami i sprawiasz wrażenie nieprzygotowanego. Prezentacja służy temu, by jak najlepiej zobrazować informacje, które chcesz przekazać.

Zainteresowanie tematem. Bądź zainteresowany tematem, o którym mówisz. Sukces pisany jest prawdziwym pasjonatom!


Styl uczenia się

Dominujący kanał wzrok ruch, emocje słuch

Najlepsze metody nauki

Wzrokowiec Kinestetyk Słuchowiec

obrazowe notatki wizualizacje mapy myśli infografiki stosowanie zakre-ślaczy, postitów, fiszek uporządko-wana przestrzeń

eksperymentyużywanie modeli,których można dotknąć naukaw terenie, poprzez prakykę częstezmienianie pozycji podczas naukiprzechadzaniesię po pokoju

czytanie na głosnotatek korzystaniez ebooków słucha-nie wykładów słuchanie muzykipodczas nauki dyskusja z innymi

Stres – przyjaciel czy wróg? Metody radzenia sobie ze stresem

“ Dziewięćdziesiąt procent naszych zmartwieńdotyczy spraw, które nigdy się nie zdarzą”.

Margaret Thatcher


Spróbuj kilku praktycznych metod:

Dbaj o ilość i jakość snu

Optymalna dawka snu dla dorosłego człowieka to ok. 79 godzin na dobę. Przed pójściem spać przewietrz sypialnię i nie używaj urządzeń elektronicznych. Nie pracuj w łóżku powinno ono jednoznacznie koja-rzyć się z relaksem.

Rozluźnij mięśnie

W sytuacji stresu nasze mięśnie naturalnie się napinają. Spróbuj je naprzemiennie napinać i rozluźniać. Powinieneś poczuć ulgę.

Ograniczaj używki

Częstą reakcją na stres jest sięganie po używki. Ich działanie daje jednak skutek odwrotny od zamierzonego. Nawet jeden kieliszek alkoholu wypity wieczorem skraca i obniża jakość snu, a nikotyna zawarta w papierosach może powodować wzrost napięcia oraz rozdrażnienie.

Nie możesz opanować nerwów podczas nauki, przez co trudno Ci się skupić? Martwisz się, że stres sparaliżuje Cię podczas egzaminu? Pamiętaj, że niski poziom stresu działa motywująco, a adrenalina mobilizuje nas do działania. Istnieje dobry stres, tzw. eustres objawiający się w postaci


lekkiej tremy. Nie warto walczyć z nią za wszelką cenę odczuwają ją nawet najwięksi mówcy. W okresie intensywnej nauki nie zapominaj, by dbać o swój organizm. To, jak traktujemy nasze ciało, znajduje odzwierciedlenie w funkcjonowaniu mózgu.

1. W trakcie pisania pracy dyplomowej i przed obroną:

3 Opis techniki za: Leahy R. L., Techniki terapii poznawczej , Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 132-134.

Kieruj się swoim rytmem okołodobowym

Istnieją uniwersalne wzorce wydajności, które odzwierciedla krzywa Refa. Jednak są wśród nas tzw. ranne ptaszki i sowy, czyli osoby, których szczyt aktywności przypada odpowiednio na rano i wieczór. Przyjrzyj się sobie i w miarę możliwości dostosuj porę nauki do swoich naturalnych predyspozycji.

Zastosuj technikę Pora na martwienie się3

Jeśli masz tendencję do 3 martwienia się na zapas i wiele czasu poświę-casz na pisanie w myślach czarnych scenariuszy („zawalę magisterkę i nigdy nie znajdę fajnej pracy”), spróbuj wyznaczyć sobie pół godziny w ciągu dnia, gdy dajesz sobie przyzwolenie na zmartwienia. Możesz wtedy do woli pisać czarne scenariusze, jednak tylko przez pół godziny. Po upływie tego czasu postaraj się wyłączyć zmartwienia, na przykład przekierowując uwagę na pisanie lub aktywny odpoczynek. Możesz wrócić do swoich zmartwień dopiero następnego dnia o wyznaczonej porze (na pół godziny). Dzięki tej technice odzyskasz kontrolę nad swoimi myślami i przekonasz się, że to Ty panujesz nad stresem, a nie stres nad Tobą. Będziesz także bardziej efektywny – martwienie się na zapas odbiera nam bowiem zdolność do koncentrowania się na pracy.


40%

10%

-10%

20%

-20%

30%

-30%

40%

-40%

50%

-50%

60%

-60%

6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4

Godziny

Spra

wno

ść

Zastosuj Koło Wpływu

Wypisz rzeczy, które Cię stresują w kontekście Twojej pracy dyplomowej. W zewnętrznym kole umieść te, na które nie masz wpływu (np. jakie wylosujesz pytanie, kto będzie w komisji egzaminacyjnej), w środkowym to, na co masz częściowy wpływ, w wewnętrznym to, na co masz cał-kowity wpływ (Twoje przygotowanie do obrony). Uświadom sobie, że nie warto tracić sił na rzeczy pozostające poza Twoją kontrolą. Z pewno-ścią więcej zyskasz, gdy przekierujesz energię na zadania, które są w zasięgu Twoich oddziaływań (tj. te ze środkowego okręgu).

Pracuj nad pozytywnymi przekonaniami

Przygotuj sobie plik karteczek postit i mały pojemnik lub świnkę skar-bonkę. Codziennie wypisuj na kartce jeden z Twoich zasobów, które pozwolą Ci się obronić. Mogą to być zarówno konkretne umiejętności, jak i Twoje cechy charakteru, np. pracowitość. Wieczorem przed obroną otwórz pojemnik i spójrz, ile zasobów posiadasz. To co? Teraz już na pewno sobie poradzisz. Kto jak nie Ty? :)


Nie mam wpływu na...

Mam częściowy wpływ na...

Mam wpływ na...

Przed wejściem na egzamin weź kilka głębokich wdechów - pozwoli Ci to dotlenić mózg i zredukować poziom kortyzolu, hormonustresu.

Spróbuj się poruszyć, gdy czujesz, że w Twojej głowie pojawia się pustka. To pomaga uruchomić połączenie między lewą a prawą półkulą mózgu, z których każda odpowiada za inne czynności.

Nigdy nie mów: „właśnie urwał mi się wątek”. Uwaga słuchaczy powędruje wtedy automatycznie w stronę Twoich problemów z płynno-ścią wypowiedzi i trudno będzie Ci ją skierować z powrotem na właściwe tory.

Zastosuj technikę ciężkiego słonia, gdy Twoje audytorium marozproszoną uwagę. Zamiast zwiększać natężenie głosu, warto mówićdwa razy wolniej i spokojniej.


2. W trakcie obrony

LEWAPÓŁKULA

logiczne myślenie

mowa

analiza

planowanie

kreatywność fantazja emocje myślenie metaforą

PRAWA PÓŁKULA


Kilka słów na zakończenieDobra praca dyplomowa może dać Ci nie tylko tytuł magistra czy licencjata, ale także pomóc określić obszar specjalizacji po studiach, a nawet otworzyć drzwi do kariery w konkretnej firmie. Specjalizacja jest kluczem do sukcesu na rynku pracy.

To, jaka będzie Twoja praca dyplomowa, leży w Twoich rękach. Wybór cie-kawego tematu, dobra organizacja pracy, dbanie o higienę psychofizyczną i wyko-rzystanie kilku prostych sztuczek pozwalających radzić sobie ze stresem przybliżą Cię do osiągnięcia celu. Wiele zależy także od Twojego nastawienia. Jeśli potrak-tujesz pisanie pracy jak fascynującą przygodę, która może być kolejnym stopniem wtajemniczenia w interesującą Cię dziedzinę, z pewnością Twoja ciekawość i zaan-gażowanie zostaną wynagrodzone, a Ty sam zyskasz poczucie sukcesu. I tego Ci życzymy!

Powodzenia!

Polecane lektury

Literatura dotycząca efektywnego pisania:

Boć J., Jak pisać pracę magisterską?, wyd. 4 popr., Wydawnictwo Kolonia, Wrocław 2003.Gilbert E., Wielka Magia. Odważ się żyć kreatywnie , Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2015.Oliver P., Jak pisać prace uniwersyteckie: poradnik dla studentów, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999.Urban S., Ładoński W., Jak napisać dobrą pracę magisterską? Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 2001.

Literatura, która pomaga efektywnie się uczyć i przygotować dowystąpienia:

Borg, J., Perswazja. Sztuka wpływania na ludzi, Wydawnictwo Jacek Santorski&Co., Warszawa 2006.Bredmeier K., Sekrety retoryki. Reguły skutecznej komunikacji, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2008.Clayton M. Zarządzanie czasem. Jak efektywnie planować i realizować zadania, Wydawnictwo Samo Sedno, Warszawa 2011.Covey S., 7 nawyków skutecznego działania , Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2003.Combs J., Zrób to teraz. Stop odkładaniu spraw na jutro , Wydawnictwo Helion, Gliwice 2012.Gibbons B., Przemawianie. Jak zostać mówcą doskonałym, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007.Prezentacja profesjonalna. Teoria i praktyka , red. Jabłonowska L., Wachowiak P., Winch S., Wydawnictwo Diffin, Warszawa 2008.Rubin G., L epiej. 21 strategii, by osiągnać szczęście, Wydawnictwo Znak, Kraków 2016.


Wyższe Szkoły BankoweZaufało nam już 270 000 studentów

www.wsb.pl

strona główna | wsb.pl - wsb poradnik efektywnego …...same określają, jak powinna wyglądać...

Documents