study and development souvenir product from thai … · การศึกษาและพ...

การศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย นายกตตศกด ธรรมศกดชย1* อดมศกด สารบตร2 และทรงวฒ เอกวฒวงศา3

STUDY AND DEVELOPMENT SOUVENIR PRODUCT FROM THAI FLOWER MOBILE

Kittisak Tammasakchai1* Udomsak Saributr2 and Songwut Egwutvongsa 3 1*นกศกษาปรญญาโทสาขาวชาเทคโนโลยออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง 23อาจารยประจา คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง 1*Master of Science in Industrial Education Technology of Industrial product design

2-3Lecturer, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Bangkok *Corresponding author E-mail address : [email protected] _______________________________________________________________________________________

บทคดยอ การศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย มวตถประสงคเพอศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทยและเพอประเมนความพงพอใจจากนกทองเทยวหรอผทสนใจในผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทยทไดรบการพฒนาและปรบปรงแลว โดยการประยกตรปแบบและวสดใหมความเหมาะสมกบยคสมย แสดงใหเหนถงคณคาและเอกลกษณของเครองแขวนไทย โดยใหอยในรปแบบของผลตภณฑของทระลกเพอจาหนายใหกบนกทองเทยวหรอผทสนใจ ซงเปนอกชองทางหนงทจะสามารถชวยเผยแพรศลปะการรอยเครองแขวนไทยใหเปนทรจกไดมากขน อกทงยงจะชวยสรางความหลากหลายใหกบสนคาของทระลกของไทย สามารถเปนตวแทนทแสดงถงความเปนเอกลกษณของศลปวฒนธรรมไทยอนดงามไดเปนอยางด ซงผลการวจยพจารณาแบงออกเปนแตละดานพบวา ดานเปนสนคาทเปนเอกลกษณของทองถนมระดบความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย( x =3.69,S.D.=0.23 ) ดานการดงดดใจจากการออกแบบพบวามความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย ( x =3.83,S.D.=0.15) ดานขนาด รปรางและนาหนกทไมเปนอปสรรคตอการพกพาหรอขนสง มความพงพอใจอยในระดบมากโดยมคาเฉลย ( x=3.96,S.D.=0.42 )และดานราคามความพงพอใจอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลย ( x=3.04,S.D.=0.05 ) คาสาคญ : ของทระลก เครองแขวนไทย

ABSTRACT The study and development of souvenir product from Thai flower mobile aimed to study and develop the souvenir product from Thai flower mobile and to assess the satisfaction of those interested in souvenir product from Thai flower mobile that has been developed and improved. By application forms and materials that are appropriate to the era. Demonstrate the value and uniqueness of a Thai flower mobile. The product is in the form of souvenir for sale to tourists or people interested. This is another way that helps spread the art of Thai flower mobile to be known more. It would also help to diversify the souvenirs of Thailand. And souvenir product from Thai flower mobile can be an agent that represents the cultural identity of Thailand. This research is divided into each side was found. The results shown the unique local level of satisfaction at a high level with an average x=3.69, S.D. =0.23. The attractiveness of the design showed satisfaction at a high level with an average x=3.83, S.D. =0.15. The size, shape and weight is not an obstacle to the carry or transport, satisfaction levels in the average x =3.96, S.D. =0.42. And the prices are moderately satisfied with average x =3.04, S.D. =0.05. KEY WORDS : SOUVENIR PRODUCT THAI FLOWER MOBILE

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 6 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2558 _____________________________________________________________________________________________

150

ความเปนมาและความสาคญ ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายของคา “ภมปญญาชาวบาน” วาหมายถง “พน

ความรความสามารถ” หากอธบายเพมเตมใหเขาใจไดชดเจนยงขน พนความรความสามารถเปนความรความสามารถขนพนฐาน ทเกดจากความเฉลยวฉลาดของผคนในกลมสงคมใดสงคมหนง ซงไดคดประดษฐหรอสรางสรรคสงตางๆขน เพอประโยชนในการดารงชวตและการอยรวมกนภายในสงคมนน โดยสงทคดประดษฐหรอสรางสรรคขนนน ไดมการถายทอดจากคนรนหนงตอไปยงคนอกรนหนง จนถงปจจบน (สารานกรมไทยสาหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฉบบเสรมการเรยนร เลม 3 . 2553 : 147) โดยเฉพาะการสรางสรรคงานดานศลปะหตกรรมของคนไทยซงถอไดวามความประณต งดงาม ถอเปนเอกลกษณและความภาคภมใจของคนไทย และเปนทยอมรบ ชนชมของชาวตางชาตเปนอยางมาก เพราะจะตองใชทงเวลา ความชานาญ และสมาธของชางเปนอยางสงเพอใหไดงานออกมาดมความประณต งดงาม ออนชอย มคณคาทงในดานศลปะและดานประโยชนใชสอย เชน งานสาน งานแกะสลก ลงรกปดทอง งานปน งานถก งานทอ งานเขยนภาพ และงานรอยกรองประเภทตางๆ เปนตน ซงงานทชาวบานสรางสรรคขนนนนอกจากจะใหความรสกถงประโยชนการใชสอยแลวยงเกดความรสกชนชมในความงดงาม ความประณตบรรจง และสวนใหญศลปะพนบานมกมลกษณะทผสมผสานไปกบคต ความเชอ จารต ขนบธรรมเนยมประเพณตางๆดวย ซงทาใหเกดคณคาทางความงามและอารมณเพอความสขตาสขใจ การรอยเครองแขวนไทยเปนการนาดอกไมมารอยประกอบกนเปนพวงแบบตางๆ เพอใชในการประดบตกแตงอาคาร สถานท ชองหนาตาง ประต กลางเพดาน ผนง และสงเคารพบชา ทงนขนอยกบรปราง และขนาดของเครองแขวนไทย ปจจบนเครองแขวนไทยถอวาเปนสงทหาดไดยาก ณภทร ทองแยม (2552:4) ซงนอกจากจะใชเปนเครองประดบตกแตงอาคารสถานทแลว ในการทนาเครองแขวนไทยไปแขวนไวตามชองประตหนาตางนน กเพอเวลามลมพดผานมานนกจะนากลนหอมของดอกไมนานาชนดทนามารอยกรองจนเปนเครองแขวนทสวยงามเขามาภายในและบรเวณสถานทนนๆ เนองจากในสมยกอนนนยงไมมนาหอมหรอนายาปรบอากาศใชกนเหมอนปจจบนน ซงเปนภมปญญาของคนไทยในอดตทมการสบทอดกนมาจากรนสรน เนองจากผวจยมความสนใจศลปะประเภทนและไดศกษาถงปญหาของเครองแขวนไทยทกาลงจะถกลมเลอนไป พบวาดวยเหตปจจยหลายอยางเชน โอกาสใชสอยของเครองแขวนนนไมชดเจนหรอมความจาเปนนอย เมอเทยบกบบายศร พานพม และพวงมาลยตางๆทมการใชงานอยางชดเจน เชนการนาไปไหวพระ กราบไหวผใหญ หรอถวายเปนพทธบชา สงผลใหไมคอยมคนนยมและใหความสนใจทจะสงทาหรอซอมาแขวนไวเฉยๆเพราะเมอเทยบกบราคากถอวามราคาทสงพอสมควร เนองจากความยงยากและตองใชระยะเวลานานในการรอย หรออกประการหนงนนกคอการเปลยนแปลงทางสงคมโดยเฉพาะรปแบบของบานพกอาศยทเปลยนจากบานทรงไทยไปเปนรปแบบสมยใหม จงทาใหไมคอยมคนนยมนาไปแขวนตามชองประต หนาตางเหมอนแตกอน นอกจากจะเหนไดจากงานพธและพระราชพธตางๆ หรอประดบตกแตงไวตามวด ซมประต หนาตาง ตามแหลงสถานทสาคญๆ หรอการสาธตเพอตอนรบแขกบานแขกเมองเทานน ซงผวจยคดวาถาเราไมหาทางเลอกในการอนรกษ สงเสรม และเผยแพรศลปวฒนธรรมประเภทนไวแลว ศลปะการรอยเครองแขวนไทยนนกอาจจะถกลมเลอนไปตามกาลเวลา ดงนนผวจยจงไดเลงเหนและตระหนกถงความสาคญของปญหาน ทจะทาอยางไรใหผคนเขาถงและเขาใจในการรวมกนอนรกษ สบสานและเผยแพรศลปหตถกรรมประเภทนไว ใหเขากบยคสมยในปจจบน โดยการนามาทาใหเกดการพฒนาอยางยงยน ผวจยจงมแนวคดทจะสงเสรมและเผยแพรโดยการพฒนาใหอยในรปแบบของผลตภณฑของทระลก เพอจาหนายใหกบนกทองเทยวและผทสนใจตามแหลงสถานททองเทยวทสาคญทางวฒนธรรมไดแกบรเวณเกาะรตนโกสนทร ซงมนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตมาเทยวเปนจานวนมาก ผวจยเชอวาเราสามารถนาเอาศลปวฒนธรรมทมเอกลกษณแตละทองถนมาเปนจดขายเพอดงดดความสนใจของนกทองเทยว แสดงถงงานหตถกรรมและงานฝมอทเกดจากภมปญญาของคนไทยในอดต เนองจากเปนรปแบบททกคนสามารถเขาถงและเขาใจไดงาย เปนสวนชวยขยายใหเกดการรบรถงภมปญญาของคนไทยในอดต ในการชวยกนอนรกษ สงเสรม และเผยแพรใหคนทวไปไดเหนและตระหนกถงความสาคญของศลปหตถกรรมประเภทนตอไป


151

ภาพท 1 การลงพนทหาขอมลทวดโสมนสราชวรวหารและอทยาน ร.2 อมพวา ทมา : กตตศกด ธรรมศกดชย

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย 2. เพอประเมนความพงพอใจจากนกทองเทยวหรอผทสนใจในผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ทพฒนาและปรบปรงขนใหมแลว สมมตฐานการวจย กลมนกทองเทยวหรอผทสนใจมความพงพอใจ ในผลตภณฑของทระลกจากเครองแขวนไทย กรอบแนวคดทใชในการวจย ในการวจยเรองการศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย ผวจยไดกาหนดกรอบแนวคดในการวจยดงตอไปน 1. วตถประสงคขอท 1. การศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย ผวจยแบงออกเปน 2 ตอนดงน ขนตอนท 1.1 การศกษารปแบบเครองแขวนไทยทเหมาะสมกบการนามาทาเปนของทระลก ผวจยไดใช

กรอบแนวคดทฤษฎของ นรช สดสงข(2548 : 51) คอ 1. การเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถาม

2. การเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ ขนตอนท 1.2 การพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย แบงออกไดดงน กรอบแนวความคดทฤษฎของ นวลนอย บญวงษ (2539:189)ในดานหลกเกณฑการออกแบบผลตภณฑ มดงน 1. ประโยชนใชสอย 2. ความงาม 3. การดารงลกษณะเฉพาะ 4. วสด 5. ราคา กรอบแนวความคดทฤษฎของดวงฤทย ธารงโชต (2550:10-11) ในดานหลกและวธการออกแบบบรรจภณฑ คอ 1. การปองกนคมครองสนคา 2. การหบหอสะดวกตอการขนสง 3. การใหขอมลเกยวกบสนคา 4. ดงดดใหลกคาเกดความสนใจอยากซอ 2. วตถประสงคขอท 2. การประเมนความพงพอใจจากกลมผผลต ผจาหนายและนกทองเทยวหรอผทสนใจในผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ทพฒนาและปรบปรงขนใหมแลว ผวจยไดประยกตใชกรอบแนวความคดทฤษฏของ


152

ชยาภรณ ชนรงโรจน,2537 (อางใน จารสทธ เครอจนทร.2552 : 6-7) ซงไดกลาวถงลกษณะสาคญสนคาของทระลกดงน 1. เปนสนคาทเปนเอกลกษณของทองถน 2. มความดงดดใจจากการออกแบบ 3. ขนาด รปราง และนาหนกทไมเปนอปสรรคตอการขนสง 4. ราคาถก ประชากรทใชในการวจย 1. วตถประสงคขอท 1 การศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย ขนตอนท 1.1 ขนตอนการศกษาและรวบรวมขอมลของทระลก จากเครองแขวนไทย ไดแก กลมผใหขอมล ไดแก กลมผเชยวชาญทมความรเกยวกบการประดษฐเครองแขวนไทยและผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑของทระลก จานวนดานละ 3 ทาน ขนตอนท 1.2 การพฒนาผลตภณฑของทระลกจากเครองแขวนไทยและการพฒนาบรรจภณฑ โดยม ผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑของทระลกและดานการออกแบบกราฟกและบรรจภณฑ ซงผวจยใชวธการสมแบบเจาะจง จานวนดานละ 3 ทาน เพอตรวจสอบและประเมนผลการออกแบบ 2. วตถประสงคขอท 2 ขนตอนการประเมนความพงพอใจของนกทองเทยวหรอผทสนใจทมผลตอการออกแบบผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ทผานการพฒนาและปรบปรงแลว แหลงขอมล กลมนกทองเทยวหรอผทสนใจผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ทมาเทยวชมสถานททองเทยวทเกยวของกบศลปวฒนธรรมไทยไดแกบรเวณพระบรมมหาราชวง วดพระแกว และวดโพธ จากสถตนกทองเทยวทเขาชมสถานทบรเวณพระบรมมหาราชวง ป พ.ศ. 2556 เฉลยตอวนประมาณ 12,798 คน กลมตวอยาง ไดแก นกทองเทยวหรอผ ทสนใจผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ไดแกกลมนกทองเทยวชาวไทยและตางประเทศทมาเทยวชมบรเวณ สถานททองเทยวเชงวฒนธรรม จากสถตของนกทองเทยวทมาเทยวชมบรเวณพระบรมหาราชวง ป พ.ศ. 2556 จานวน 12,798 คนตอ 1 วน โดยใชสตรตารางคานวณของ YAMANE ทระดบความเชอมน 95% และขนาดตวอยางตามความคลาดเคลอน ±10% ซงเทากบ 100 คน ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรตนไดแก รปแบบผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ตวแปรตาม ไดแก ความพงพอใจของกลมนกทองเทยวหรอผทสนใจในผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทยทมผลตอการออกแบบ ทผานการพฒนาและปรบปรงขนใหมแลว เครองมอทใชในการวจย 1. แบบสมภาษณแบบมโครงสราง เพอสอบถามเกยวขอจากดและรปแบบของเครองแขวนไทย เพอเปนขอมลและขอบเขตในการออกแบบของทระลก จากเครองแขวนไทย 2.แบบสอบถาม (Check List) เพอสอบถามและหารปแบบของทระลกและรปแบบของเครองแขวนทเหมาะสมโดยการกาหนดคาถามขนมาจากกระบวนการในการออกแบบเพอกาหนดแนวทางในการออกแบบรางเบองตน ( Idea Sketch) ของผลตภณฑของทระลก 3. แบบสอบถาม(Check List) เพอหาความคดเหนของผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑของทระลกและดานการออกแบบบรรจภณฑเพอหาขอสรปและเลอกแบบทดทสด นามาพฒนาเปนผลตภณฑตนแบบตอไป โดยมประเดนการสอบถามคอ ดานการออกแบบผลตภณฑ ไดแก ประโยชนใชสอย ความงาม การดารงลกษณะเฉพาะ วสดและราคาและดานการออกแบบกราฟกและบรรจภณฑ ไดแกการปองกนคมครองสนคา การหบหอสะดวกตอการขนสง การใหขอมลเกยวกบสนคา และการดงดดใหลกคาเกดความสนใจอยากซอ 4. แบบสอบถาม(Check List) เพอประเมนความพงพอใจของกลมนกทองเทยวหรอผทสนใจทมผลตอการออกแบบผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทยทผานการพฒนาและปรบปรงแลว โดยมประเดนการสอบถามไดแกเปนดานสนคาทเปนเอกลกษณของทองถน ดานมความดงดดใจจากการออกแบบ ดานขนาด รปราง และนาหนกทไมเปนอปสรรคตอการขนสงและดานราคา


153

การเกบรวบรวมและการวเคราะหขอมล วตถประสงคขอท 1 การศกษาและพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย ขนตอนท 1.1 ขนตอนการศกษาและรวบรวมขอมลเพอหาแนวทางในการออกแบบของทระลก จากเครองแขวนไทย 1.1.1 ขอมลจากแบบสมภาษณผเชยวชาญดานเครองแขวนไทย 1. ความคดเหนเกยวกบการทจะนารปแบบของเครองแขวนไทยมาประยกตเปนของทระลกเพอการสงเสรมใหคนทวไปไดรจกและเรยนรถงเรองเครองแขวนไทยไดมากยงขนนน ผเชยวชาญทงสามมความเหนตรงกนวามความเหมาะสม เนองจากปจจบนนนรปแบบของเครองแขวนไดถกลดความสาคญลงไป ทงประโยชนและหนาทการใชสอยจงทาใหไมคอยมผนยมนามาแขวนใหเหนเหมอนสมยกอน จงเปนการชวยอนรกษและพฒนาเครองแขวนใหเปนทรจกของคนไทยและตางชาต 2. ความคดเหนเกยวกบการประยกตวสดหรอรปแบบการใชงานเพอใหทนตอยคสมยในปจจบน แตยงคงความเปนเอกลกษณของเครองแขวนไทยอยนน ผเชยวชาญทงสามทานมความเหนตรงกนวามความเหมาะสม เนองจากการประยกตวสดจะชวยใหเครองแขวนไทยยงคงอยตอไป เนองจากวสดดงเดมคอดอกไมสดไมสามารถทนตอสภาพอากาศไดนาน อายการใชงานทสน จงทาใหเครองแขวนไทยนนคอยๆลดความสาคญลงไปและกาลงจะหายไปเลอยๆ จากสงคมไทย อกทงการปรบเปลยนวสดใหเหมาะสมยงเปนการชวยเพมมลคาใหกบวสดและชนงาน 3. ผเชยวชาญดานเครองแขวนไทยไดใหความคดเหนเกยวกบจดเดนหรอเอกลกษณของเครองแขวนไทย นนพบวารปทรงของเครองแขวนไทยและลกษณะของการแขวนนนมความเปนจดเดนมากทสด คดเปนรอยละ 30 รองลงมาเปนสและลวดลายของเครองแขวน คดเปนรอยละ 20 สวนกลนและวสดนน คดเปนรอยละ 10 เทากน 4. ผเชยวชาญดานเครองแขวนไทยใหความคดเหนเกยวกบสงทนกทองเทยวหรอผทสนใจจะไดรบจากผลตภณฑของทระลกทออกแบบและพฒนาขนใหมนน พบวาดานประโยชนใชสอยเหมาะสมกบปจจบนและความรเบองตนเกยวกบเครองแขวนไทยมากทสด คดเปนรอยละ 33.33 รองลงมาคอดานการแสดงถงความเปนเอกลกษณไทย คดเปนรอยละ22.22 และความประณตสวยงาม คดเปนรอนละ 11.11 1.1.2 ขอมลจากแบบสอบถามผเชยวชาญดานเครองแขวนไทยและผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑ 1. ผเชยวชาญดานเครองแขวนไทยและผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑของทระลกใหความคดเหนเกยวกบดานวสด เพอนามาประยกตใชแทนวสดเดมเพอใหเหมาะสมพบวา วสดประเภทไม โลหะ และกระดาษมความเหมาะสมมากทสด คดเปนรอยละ 20 รองลงมาเปนวสดประเภทพลาสตกเชนลกปดสตางๆและผา คดเปนรอยละ 15 สวนประเภทดนปนเชนดนไทยหรอดนญปนและดนเผาหรอเซรามค คดเปนรอยละ 5 เทากน 2. ผเชยวชาญดานเครองแขวนไทยและผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑของทระลกใหความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของรปแบบเครองแขวนไทยทงายตอการนามาประยกตและพฒนาเปนผลตภณฑของทระลก พบวาโคมหวดและระยานอยมความเหมาะสมมากทสด คดเปนรอยละ 14.70 รองลงมาเปน พวงแกวแปลง คดเปนรอยละ 11.76 สวนกลนตะแคง กลนควา โคมจนและระยาแปลง คดเปนรอยละ 8.82 ผวจยจงเลอกรปแบบทดทสด3ลาดบแรก ในการนามาพฒนาเปนผลตภณฑของทระลกตอไป


154

ภาพท 2 ตารางแสดงความคดเหนเกยวกบรปแบบของเครองแขวนไทย ทเหมาะสมทสดในการนามาพฒนาเปนของทระลก ทมา : กตตศกด ธรรมศกดชย

ภาพ 2 ตารางแสดงความคดเหนเกยวกบรปแบบของเครองแขวนไทย ทเหมาะสมทสดในการนามาพฒนาเปนของทระลก

ทมา : กตตศกด ธรรมศกดชย


155

ภาพ 3 การวเคราะหสวนประกอบ โคมหวด ทมา (มณรตน จนทนะผะลน.2528:319)

ภาพ 4 การวเคราะหสวนประกอบ ภาพระยานอย ทมา (มณรตน จนทนะผะลน.2528:320)


156

ภาพ 5 การวเคราะหสวนประกอบ พวงแกวแปลง ทมา (มณรตน จนทนะผะลน.2528:321)

ขนตอนท 1.2 ขนตอนการพฒนาผลตภณฑและบรรจภณฑ ของทระลก จากเครองแขวนไทย

แบบรางท 1 แบบรางท 2 แบบรางท3

แบบรางท4 แบบรางท5

ภาพ 6 แบบรางของทระลก จากเครองแขวนไทยจานวน 5 รปแบบ ทมา: กตตศกด ธรรมศกดชย


157

ตารางท 1 แสดงคาเฉลย ผลการประเมนแบบรางผลตภณฑของทระลกจากเครองแขวนไทยจานวน 5 รปแบบ ตามความเหนของผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑ

แบบรางของทระลก จากเครองแขวนไทย

ผลการประเมน N=3 ระดบความเหมาะสม

x S.D. แบบรางของทระลก แบบท 1 3.92 0.40 มาก แบบรางของทระลก แบบท 2 3.94 0.12 มาก แบบรางของทระลก แบบท 3 4.64 0.09 มากทสด แบบรางของทระลก แบบท 4 4.50 0.17 มาก แบบรางของทระลก แบบท 5 4.75 0.15 มากทสด

1.2.1 ขอมลจากแบบสอบถามผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑ จากการประเมนผล แบบรางผลตภณฑทง 5 รปแบบของผทรงคณวฒดานการออกแบบทง 3 ทานพบวารปแบบท 5 มคาเฉลยมากทสด ( x= 4.75 ) ซงมความเหมาะสมอยในระดบมากทสด รองลงมาคอรปแบบท 3 มคาเฉลย ( x =4.64) ซงมความเหมาะสมอยในระดบมากทสด และลาดบท 3 คอรปแบบท 4 มคาเฉลย ( x = 4.50 ) ซงมคาความเหมาะสมอยในระดบมาก ดงนนแสดงใหเหนวารปแบบท 5 มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลยสงสดอยท ( x= 4.75 ) ดงนนผวจยจงเลอกนาแบบรางของทระลก จากเครองแขวนไทยรปแบบท5 ไปพฒนาปรบปรงตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒตอไป แบบรางท 1 แบบรางท 2

แบบรางท 3 แบบรางท 4 แบบรางท 5

ภาพ 7 แบบรางบรรจภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทยจานวน 5 รปแบบ ทมา: กตตศกด ธรรมศกดชย


158

ตารางท 2 แสดงคาเฉลย ผลการประเมนบรรจภณฑของทระลกจากเครองแขวนไทย จานวน 5 รปแบบ ตามความเหนของผทรงคณวฒดานการออกแบบกราฟกและบรรจภณฑ

แบบรางของทระลก จากเครองแขวนไทย ผลการประเมน N=3 ระดบความ

เหมาะสม x S.D. บรรจภณฑ แบบท 1 3.04 0.35 ปานกลาง บรรจภณฑ แบบท 2 3.67 0.33 มาก บรรจภณฑ แบบท 3 2.96 0.39 ปานกลาง บรรจภณฑ แบบท 4 2.74 0.62 ปานกลาง บรรจภณฑ แบบท 5 2.89 0.47 ปานกลาง

1.2.2 ขอมลจากแบบสอบถามผทรงคณวฒดานการออกแบบกราฟกและบรรจภณฑ

จากการประเมนผลบรรจภณฑทง 5 รปแบบของผทรงคณวฒดานการออกแบบกราฟกและบรรจภณฑทง 3 ทาน พบวารปแบบท 2 มคาเฉลยมากทสดคอ ( x= 3.67 ) ซงมความเหมาะสมอยในระดบมาก รองลงมาคอรปแบบท 1 มคาเฉลย ( x =3.04) ซงมความเหมาะสมอยในระดบปานกลางและลาดบท 3 คอรปแบบท 3 มคาเฉลย ( x = 2.96) ซงมคาความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง สวนรปแบบท 5 และ 4 มคาเฉลย ( x= 2.89) และ ( x= 2.74) ตามลาดบ จะเหนไดวารปแบบท 2 มความเหมาะสมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยสงสดอยท ( x= 3.67 ) ดงนนผวจยจงเลอกนาบรรจภณฑของทระลกจากเครองแขวนไทย รปแบบท2 ไปพฒนาปรบปรงตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ ตอไป วตถประสงคขอท 2 การประเมนความพงพอใจของกลมนกทองเทยวหรอผทสนใจทมผลตอการออกแบบผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทยทผานการพฒนาและปรบปรงแลว เมอผานการประเมนจากผทรงคณวฒทงดานการออกแบบผลตภณฑและดานการออกแบบกราฟกและบรรจภณฑแลว ผวจยไดนาผลการวจยและขอเสนอแนะจากผทรงคณวฒทง2ดาน มาทาการปรบปรงและพฒนาจนเปนผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ดงรป

ภาพ 8 ตนแบบของทระลก และบรรจภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทยทผานการปรบปรงและพฒนาแลว ทมา : กตตศกด ธรรมศกดชย

สรปขอมลเบองตนของนกทองเทยวทมความคดเหนเกยวกบความพงพอใจของทระลก จากเครองแขวนไทย พบวาผตอบแบบสอบถามทเปนคนไทยมจานวนรอยละ 46 และชาวตางประเทศรอยละ 54 แบงออกเปนเพศหญงรอยละ 62 เพศชายรอยละ 38 มอายระหวาง 20-29 ป มากทสดคดเปนรอยละ 54 รองลงมาคออายระหวาง 30-39 ป คดเปนรอย 23 และชวงอาย


159

ตากวา20ป คดเปนรอยละ 9 ตามลาดบ โดยทเปนนกเรยน นกศกษามากทสด คดเปนรอยละ 52 รองลงมาเปนอาชพพนกงานบรษทคดรอยละ 25 สวนอาชพธรกจสวนตวและอาชพอนๆ มจานวนเทากนคดเปนรอยละ 8 ซงมระดบเงนเดอน ตากวา 15,000 บาทคดเปนรอยละ 54 รองลงมาคอชวง15,001 – 20,000 บาทคดเปนรอยละ 23 และชวง 30,001 – 35,000 บาท คดเปนรอยละ 8 โดยมการเดนทางมาเทยวเองคดเปนรอยละ 77 และใชบรการนาเทยวคดเปนรอยละ 23 จะเหนไดวานกทองเทยวทมความสนใจในผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทยสวนใหญจะเปนผหญงมากกวาผชาย และชวงอายมความสมพนธกบอาชพและเงนเดอน ซงสวนใหญจะเปนนกเรยนนกศกษาและพนกงานบรษทตามลาดบ และเมอพจารณาความพงพอใจแตละดานแลว พบวาดานเปนสนคาทเปนเอกลกษณของทองถนมความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย ( x= 3.69 ) ดานการดงดดใจจากการออกแบบพบวามความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย(x= 3.8 ) ดานขนาด รปราง และนาหนกทไมเปนอปสรรคตอการขนสงมความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย ( x= 3.96 ) และดานราคามความพงพอใจอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลย ( x= 3.04 ) สรปผลและอภปรายผลการวจย 1. การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ รวมไปถงการสอบถามและสมภาษณจากผเชยวชาญดานเครองแขวนไทย พบวารปแบบของเครองแขวนไทยในอดต เปนศลปะการรอยดอกไมของไทยอกแขนงหนงซงมความสวยงาม และปจจบนกาลงหาดไดยาก เนองจากปจจยหลายดานเชนการใชเวลาในการทานานซงไมเหมาะสมกบระยะเวลาของการใชงานเพราะผลตจากดอกไมสดซงมอายการใชงานสน หรอการเขามาของศลปวฒนธรรมตางชาตทมามอทธพลตอการดารงชวตของคนไทยมาขน ทาใหไมเปนทสนใจตอคนรนหลง รปแบบของเครองแขวนนนแบงออกได 3 ขนาดไดแกขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ แตละขนาดกมชอเรยกแตกตางกนออกไป เชนขนาดเลกไดแก พกลน กลนตะแคง กลนควา กลนจระเข วมานแทน และวมานพระอนทร ขนาดกลางไดแกโคมหวด ระยานอย พวงแกงแปลง และขนาดใหญไดแกระยาใหญ(ระยาสามชน) พวงแกว ระยาแปลง และโคมจนเปนตน ซงแตละแบบกมรปทรงทแตกตางกนคอมทงรปทรงแบบแบนและแบบกลมทสามารถมองไดรอบทศทาง แตละแบบกมสวนประกอบทแตกตางกนออกไป สวนประกอบทสาคญ ม2 สวนหลกๆคอ ลาตวเครองแขวนไดแก โครงเครองแขวน และตาขาย สวนท 2 คอเครองแตงตว ไดแก แบบ เสน ดอกทดห เฟอง อบะ ดอกตม และมาลยคอไดแก มาลยซก มาลยตม และมาลยลกโซ เปนตน สอดคลองกบแนวคดของ นรช สดสงข (2548:51) คอ การเกบรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถามและการเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ จะเหนไดวาเครองแขวนไทยแตละแบบนนมความนาสนใจควรทจะอนรกษและสบทอดใหกบคนรนหลงไดรบรถงภมปญญาไทยในอดต ดงนนผวจยจงมแนวคดทจะชวยสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรกบนกทองเทยวหรอผทสนใจในผลตภณฑถงภมปญญาไทยในอดต สงเสรมใหเกดการตอยอดและสรางสรรคโดยใชขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรมในการเผยแพรใหทกคนไดรบรและมความภาคภมใจในเอกลกษณของความเปนไทย โดยการนามาผลตเปนของทระลกจากตนแบบมรดกทางวฒนธรรมทมการสบทอดตอกนมาจากรนสรน เพอสงเสรมกจกรรมทางดานการทองเทยว และสรางรายไดใหกบชมชนหรอสถานททองเทยวทมเอกลกษณเฉพาะถน วฒนะ กลปยาณพฒนกล (2551:191-204) อางในชาญชย รอดเลศ (2553:59) กลาวถงการเผยแพรวฒนธรรมไทยคอเมอยคสมยเปลยนไปความเจรญมมากขนยอมกอใหเกดการเปลยนแปลงไปหลายๆดานและการเปลยนแปลงบางอยาง ไดกอใหเกดความดงามเปนทยอมรบของคนในสงคมบางอยางกลบไมเปนทยอมรบ ดงนนวฒนธรรมบางอยางจงไดปรบตวเพอใหเปนทยอมรบทงคนรนเกาและคนรนใหม ความสาคญของการสรางสรรควฒนธรรมไทยจงขนอยกบการปรบตวใหเขากบยคสมยทเปลยนแปลงไป อนเนองมาจากวฒนธรรมของตางชาตทหลากหลายเชนการละเลนพนบาน นาฏศลป ศลปหตถกรรม สถาปตยกรรม ประตมากรรม และดนตรพนบาน การเผยแพรจงเปนตวขบเคลอนทสาคญทจะทาใหวฒนธรรมกระจายไปยงผอนไดอยางทวถงโดยอาศยหลกของการสอสาร การเผยแพรวฒนธรรม กคอการนาวฒนธรรมทองถนของแตละภาคออกโฆษณาใหแพรหลายยงขนไป โดยการจดการใหเหมาะสมเพอใหผรบสามารถเขาใจไดตามวตถประสงคของวฒนธรรมนนๆตามสอและชองทาง คอสงทเปนตวกลางทาใหสารเคลอนตวออกไปจากผสงสาร มทงสอทอยตามธรรมชาต เชนอากาศ คลนเสยง คลนแสง และสอทมนษยทาขนหรอผลตขนเชนโทรศพท หนงสอ นตยสารเปนตน 2. การพฒนาของทระลก จากเครองแขวนไทย โดยการสรปขอมลจากการสอบถามกลมผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑและกลมผทรงคณวฒดานการออกแบบกราฟกและบรรจภณฑสรปเปนผลตภณฑของทระลกโมเดลกระดาษ 3 มต ซงม 3 รปแบบคอโคมหวด พวงแกวแปลงและระยานอย โดยมลกษณะเปนชนสวนแตละชน นามาพบประกอบกนตามแบบแตละขนตอนโดยใน1ชดประกอบดวยแผนชนสวนประกอบเครองแขวน 3 แผน ทถอดแบบมาจากเครองแขวนใหมลกษณะงายตอการประกอบ เมอ


160

ประกอบเสรจแลวจะยงคงความเปนเอกลกษณตามแบบเครองแขวนไทยแตเดม สามารถนาไปหอยหรอแขวนไดตามตองการเพอประดบตกแตงใหเกดความสวยงาม ชวยสงเสรมใหเกดสมาธและความคดสรางสรรค ซงสอดคลองกบแนวคดของ นวลนอย บญวงษ (2539:189)ในดานหลกเกณฑการออกแบบผลตภณฑ ไดแกดานประโยชนใชสอย ดานความงาม ดานการดารงลกษณะเฉพาะ ดานวสดและดานราคา สวนบรรจภณฑผวจยไดออกแบบเปนลกษณะเชงแผนพบทใหขอมลเบองตนเกยวกบประวตความเปนมาของเครองแขวนไทยแตละชนด เปนการชวยเผยแพรศลปะการรอยเครองแขวนไทยใหนกทองเทยวหรอผทสนใจไดเขาใจและรบรถงศลปแขนงนไดมากขน โดยมการแปลภาษาทงหมด 3 ภาษาไดแกภาษาไทย ภาษาองกฤษและภาษาจน มภาพและวธขนตอนการประกอบเพอใหเขาใจไดงายขน และสามารถนาพาไดสะดวกเหมาะทจะนาไปเปนของฝากของทระลกได ซงสอดคลองกบแนวคดของดวงฤทย ธารงโชต (2550:10-11) ในดานหลกและวธการออกแบบบรรจภณฑ คอดานการปองกนคมครองสนคา ดานการหบหอสะดวกตอการขนสง ดานการใหขอมลเกยวกบสนคาและดานดงดดใหลกคาเกดความสนใจอยากซอ 3. การศกษาความพงพอใจจากนกทองเทยวหรอผทสนใจในผลตภณฑของทระลก จากเครองแขวนไทย ซงแบงออกเปนแตละดานคอ ดานเปนสนคาทเปนเอกลกษณของทองถนมความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย ( x=3.69 ) ดานการดงดดใจจากการออกแบบมความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย ( x =3.83 ) ดานขนาด รปราง และนาหนกทไมเปนอปสรรคตอการขนสงมความพงพอใจอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย ( x= 3.96) และดานราคาคามความพงพอใจอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลย ( x =3.04 ) ซงมความสอดคลองกบแนวความคดของ ชยาภรณ ชนรงโรจน อางใน จารสทธ เครอจนทร (2552:6) กลาวไววาการทคนจะเลอกสนคาสงใดนนจะตองเปนทถกใจและมความนาสนใจ ชวนใหอยากซอ ซงผวจยไดทาการศกษาคนควาแนวคดและทฤษฏตางๆเพอใหงานทออกมามความสมบรณแบบมากทสด สอดคลองกบวตถประสงคของงานวจย และเปนไปตามสมมตฐานของการวจย เอกสารอางอง จารสทธ เครอจนทร.(2552).เอกสารประกอบการสอนการออกแบบของทระลก.สาขาวชาออกแบบ นเทศศลป คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน การศกษาภาคฤดรอน. ชาญชย รอดเลศ .การศกษาและออกแบบสอการเรยนรงานศลปะหตกรรมปลาตะเพยนสาน.วทยานพนธครศาสตร

อตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม บณฑตวทยาลย, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง

ณภทร ทองแยม.(2552).เครองแขวนดอกไมไทย.กรงเทพฯ:วาดศลป ดวงฤทย ธารงโชต.(2550).เทคโนโลยภาชนะบรรจ.กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร นวลนอย บญวงษ. 2542. หลกการออกแบบ. พมพครงท 2.กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย นรช สดสงข.(2548).การออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม.กรงเทพฯ: สานกพมพโอเดยนสโตร. มณรตน จนทนะผะลน.2528.หนงสอชดมรดกไทย เลมท 4 เครองแขวนไทย ดอกไมสด.โรงพมพ สมาล ทองรงโรจน.(2555).ออกแบบบรรจภณฑ.กรงเทพฯ: บอสสการพมพ

study and development souvenir product from thai … · การศึกษาและพ...

Documents