(study of shoreline changes along the andaman coast in phang...

54
รายงานฉบับสมบูรณ์ การศึกษาการเปลี่ยนแปลงแนวชายฝั ่งทะเลอันดามัน ในเขตพื้นที่จังหวัดพังงาและภูเก็ตโดยใช ข้อมูลจาก การส ารวจระยะไกลและระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang Nga and Phuket Provinces using remotely sensed data and GIS) ชาญชัย ธนาวุฒิ และ เชาวน์ ยงเฉลิมชัย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มกราคม 2556

Upload: others

Post on 24-Jan-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

รายงานฉบบสมบรณ

การศกษาการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามน

ในเขตพนทจงหวดพงงาและภเกตโดยใชขอมลจาก

การส ารวจระยะไกลและระบบสารสนเทศภมศาสตร

(Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang Nga and

Phuket Provinces using remotely sensed data and GIS)

ชาญชย ธนาวฒ และ เชาวน ยงเฉลมชย

คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร

มกราคม 2556

Page 2: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

2

บทคดยอ

การศกษานมวตถประสงคทจะศกษาการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนท

จงหวดระนอง พงงา และภเกต โดยใชขอมลจากการส ารวจระยะไกลและระบบสารสนเทศภมศาสตร ใน

ระหวาง ป พ.ศ. 2518-2545, พ.ศ. 2545-2547 และ พ.ศ. 2547-2551 นอกจากนนยงไดศกษาอตรา

การกดเซาะและทบถม ตลอดจนสาเหตและแนวทางในการแกไขปญหาทเกดจากการเปลยนแปลงแนว

ชายฝง จากผลการศกษา พบวา บรเวณชายฝงทมอตราการกดเซาะมากทสด คอ 29.277 เมตรตอป

เกดในระหวางป พ.ศ. 2545-2547 ทต าบลบางมวง อ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา และบรเวณชายฝงทม

อตราการทบถมสงสด คอ 18.413 เมตรตอป เกดระหวางป พ.ศ. 2547-2551 ทต าบลสาค อ าเภอถลาง

จงหวดภเกต ในสวนของพนทถกกดเซาะพบวา พนทชายฝงทถกกดเซาะอยางรนแรงคดเปนเนอทมาก

ทสดคอ 368 ไร อยในต าบลเกาะพระทอง อ าเภอคระบร จงหวดพงงา ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-

2547 ซงเปนชวงเวลาทเกดเหตการณคลนสนาม และพนทชายฝงทมตะกอนถกพดพามาทบถมคดเปน

เนอทมากทสดคอ 206 ไร อยในต าบลเกาะพระทอง อ าเภอคระบร จงหวดพงงา ในชวงระหวางป พ.ศ.

2547-2551 การกดเซาะชายฝงทเกดขนท าใหระบบนเวศชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษาเสอม

โทรมลง

การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนมสาเหตจากธรรมชาต เชน อทธพลของคลน ลม

และกระแสน า รวมทงคลนสนาม นอกจากนนการเปลยนแปลงแนวชายฝงยงมสาเหตมาจากกจกรรม

ของมนษย เชน การสรางเขอน ฝาย หรอถนนสงๆขวางการเคลอนทของตะกอนในทางน า การกอสราง

โครงสรางทางวศวกรรมเพอปองกนการกดเซาะชายฝง การพฒนาพนทชายฝงเพอรองรบอตสาหกรรม

การทองเทยว ตลอดจนการบกรกท าลายปาชายเลน เนองจากพนทชายฝงทะเลอนดามนซงเปนพนท

ศกษาเปนแหลงทองเทยวและพกผอนทส าคญของประเทศ หากน าโครงสรางทางวศวกรรมมาใช

ปองกนการกดเซาะชายฝงอาจไปบดบงทศนยภาพทงดงามของชายฝงทะเล และการขนฝงเพอวางไข

ของเตาทะเล ดงนนการเตมทรายชายหาด และ การปลกพช เชน ปาชายเลน ซงเปนโครงสรางแบบ

ออนทไมกอใหเกดผลกระทบตอทศนยภาพของชายหาดและสนทรภาพของชายฝงทะเล และระบบ

นเวศชายฝง จงนาจะเปนแนวทางในการปองกนและบรรเทาผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงแนว

ชายฝงทะเลอนดามนทดทสดส าหรบประเทศไทยในปจจบน

Page 3: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

3

สารบญ

หนา

บทคดยอ......................................................................................................... 2

สารบญ............................................................................................................ 3

สารบญภาพ...................................................................................................... 4

สารบญตาราง.................................................................................................... 5

บทท 1 บทน า……………………………………………………………………………………… 6

บทท 2 วธการศกษา................................................................................ 9

2.1 วสดและอปกรณทใชในการศกษา.......................................... 9

2.2 วธการศกษา...................................................................... 10

บทท 3 ผลการศกษา................................................................................ 12

3.1 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเล........................................... 12

3.2 สาเหตของการการเปลยนแปลง……..………….……………............. 38

3.3 ผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงแนวชายฝง........................ 41

3.4 แนวทางในการปองกนและบรรเทาผลกระทบ............................. 44

บทท 4 สรปและขอเสนอแนะ...................................................................... 50

บรรณานกรม...................................................................................................... 52

Page 4: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

4

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 แสดงพนทศกษาในชายฝงทะเลอนดามน...................................................... 8

2 แสดงบรเวณแนวชายฝงทเกดการกดเซาะและทบถมระหวางพ.ศ. 2518-2545.. 14

3 แสดงบรเวณแนวชายฝงทเกดการกดเซาะและทบถมระหวางพ.ศ. 2545-2547.. 15

4 แสดงบรเวณแนวชายฝงทเกดการกดเซาะและทบถมระหวางพ.ศ. 2547-2551.. 16

5 แสดงการเกดการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเล.............................................. 39

6 แสดงผลกระทบจากการกดเซาะชายฝง........................................................ 39

7 การกดเซาะชายฝงทะเลอนดามนเนองจากคลนสนาม...................................... 43

8 แสดงภาพก าแพงกนคลน และรอดกทราย………………………………………………… 45

9 แสดงภาพเขอนกนทรายและคลน และเขอนกนคลน……………………………………. 45

10 แสดงภาพปะการงเทยม และการบรณะชายหาดดวยการเสรมทราย……………….. 47

11 แสดงภาพปาชายเลน และปาชายหาด............................………………………….. 47

12 แสดงภาพเตาทะเล และระยะถอยรน.............................................................. 49

Page 5: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

5

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ประเภทและแหลงของขอมลทใชในการศกษา.................................................... 11

2 อตราการกดเซาะและทบถมชายฝงทะเลในพนทศกษา..………………….................. 13

3 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษาระหวาง 2518-2545......... 19

4 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษาระหวาง 2545-2547.……… 20

5 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษาระหวาง 2547-2551......... 21

6 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการกดเซาะชายฝงระหวาง 2518-2545..... 22

7 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการทบถมระหวาง 2518-2545................. 24

8 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการกดเซาะชายฝงระหวาง 2545-2547..… 27

9 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการทบถมระหวาง 2545-2547…………….. 30

10 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการกดเซาะชายฝงระหวาง 2547-2551…. 32

11 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการทบถมระหวาง 2547-2551……………. 35

Page 6: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

6

1. บทน า

ชายฝงทะเล หมายถง เขตแผนดนนบจากชายทะเลขนไปบนบกจนถงบรเวณทมลกษณะ

ภมประเทศเปลยนแปลงอยางเดนชด ดงนนขอบเขตของชายฝงจงไมแนนอนขนอยกบระยะทางทน า

ทะเลจะแผขนไปถงได ชายฝงทะเลเปนพนททมความออนไหวตอการเปลยนแปลงมาก ประเทศไทยม

ชายฝงทะเลตดตอกบทะเลทางดานอาวไทยและทะเลอนดามน มความยาวของแนวชายฝงรวมกน

ประมาณ 2,815 กโลเมตร โดยชายฝงทะเลอนดามนมความยาวประมาณ 937 กโลเมตร ชายฝงทะเล

อนดามนเปนชายฝงทะเลทลดตวลง (submergence shoreline) มลกษณะเวาแหวง ถกแบงกนดวย

หวแหลมเปนอาวเลกๆ กระจายอยตามชายฝง มเกาะแกงมาก และเปดออกสมหาสมทรอนเดย บรเวณ

ชายฝงทะเลอนดามนยงคงความอดมสมบรณทงระบบนเวศนและความหลากหลายทางชวภาพ เปนท

อยอาศยของสตวน าและพชทะเลนานาพนธ เปนแหลงทมหวงโซอาหารทมความซบซอนและ

ละเอยดออน ตลอดจนมคณคาและประโยชนมากมายตอมนษย ชายฝงอนดามนมน าทะเลทมสสวยทง

ยงมทวทศนชายฝงทงดงาม หาดทรายขาวสะอาดจงเปนชายฝงทมเสนหเปนทประทบใจแก

นกทองเทยวทมาเยอน และมคณคาทางนเวศนหลายดาน

แนวชายฝงทะเลอนดามนมการเปลยนแปลงเกดขนอยางตอเนองตลอดเวลา เนองจาก

อทธพลของคลนและลมทเปลยนไปตามลมมรสม (สน, 2533) และภยทมสาเหตมาจากธรรมชาต (น

รนดร, 2548) สงผลใหความสมดลตามธรรมชาตของชายฝงถกรบกวนอยางตอเนอง โดยเฉพาะชายฝง

ทะเลในพนทจงหวดพงงาและภเกตซงเปนแหลงทองเทยวทส าคญของประเทศและเปนแหลงทอย

อาศยของชมชนจ านวนมาก ลกษณะการเปลยนแปลงทเกดขนไดแกการกดเซาะ (erosion) และการ

ทบถม (deposition หรอ accretion) นอกจากนกจกรรมตาง ๆ ของมนษยในบรเวณพนทชายฝง อาท

เชน การปลกสรางโรงแรมและรสอรทและสงอ านวยความสะดวกส าหรบนกทองเทยว การเพาะเลยง

สตวน าชายฝง การเกษตรกรรม โรงงานอตสาหกรรม การกอสรางทาเทยบเรอ และการกอสราง

โครงสรางปองกนชายฝง (Pornpinatepong et al., 2005) เปนตวเรงใหแนวชายฝงทะเลมการ

เปลยนแปลงเพมมากขน การเปลยนแปลงแนวชายฝงโดยเฉพาะการเกดการกดเซาะ (erosion) ได

กอใหเกดความเสยหายแกทอยอาศย โครงสรางพนฐาน พนทเพาะสตวน าชายฝง พนทเกษตรกรรม

Page 7: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

7

และระบบนเวศนชายฝง ตลอดจนวถชวตและคณภาพชวตของคนและชมชนชายฝง รวมทงเศรษฐกจ

ของประเทศโดยรวม ภาครฐตองจดสรรงบประมาณปละเปนจ านวนมากเพอปองกนและแกไขปญหาท

เกดขน ในอนาคตปญหาการกดเซาะชายฝงมแนวโนมทจะทวความรนแรงเพมมากขน

จากปญหาการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนดงทไดกลาวมาแลวน จงตองม

การศกษาวเคราะหการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลในเขตพนทจงหวดระนอง พงงา และภเกต ซงเปน

พนทชายฝงทะเลอนดามนทมผคนอาศยอยอยางหนาแนนและมโครงการพฒนาตางๆเกดขนมากทสด

เพอใหทราบถงบรเวณพนทแนวชายฝงทเปลยนแปลง และผลกระทบทอาจเกดขน เพอจะไดเสนอแนะ

แนวทางและมาตรการในการปองกนและบรรเทา อนจะสงผลใหการใชทรพยากรชายฝงเกดประโยชน

สงสดและยงยนตลอดไป การศกษาวจยเรองนจงมวตถประสงคดงน

1) ศกษาวเคราะหการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในเขตพนทจงหวดระนอง

พงงาและภเกต (ภาพท 1) ในชวงกอนเหตการณคลนสนาม (ระหวางปพ.ศ. 2518-2545) ระหวาง

เหตการณคลนสนาม (ระหวางปพ.ศ. 2545-2547) และหลงเกดคลนสนาม (ระหวางปพ.ศ. 2547-

2551) รวมทงอตราการเปลยนแปลง เนอทของพนทชายฝงทเปลยนแปลง และสาเหตของการ

เปลยนแปลง ทงทเปนการเปลยนแปลงในรปของการกดเซาะ (erosion) และ ทบถม (accretion or

deposition) โดยใชขอมลจากการส ารวจระยะไกล (remotely sensed data) และ ระบบสารสนเทศ

ภมศาสตร (Geographic Information System)

2) ประเมนผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลทมตอพนทชายฝง

ทะเลอนดามนในเขตพนทจงหวดระนอง พงงา และภเกต โดยอาศยหลกการประเมนผลกระทบ

สงแวดลอมมาใชเปนแนวทาง ซงไดแก ผลกระทบตอทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ ทรพยากร

คณคาการใชประโยชนของมนษย และทรพยากรคณคาคณภาพชวต (เกษม, 2545)

3) เสนอแนะแนวทางในการปองกนและบรรเทาผลกระทบทอาจเกดขนจากการ

เปลยนแปลงแนวชายฝงทะเล ซงจะเปนการเสนอแนะในเชงทฤษฏอยางกวางๆในภาพรวมของพนท

ศกษา ไมลงลกในรายละเอยดของในแตละพนท เพราะในการศกษานไมไดมแผนทจะเกบขอมลปฐม

ภมในพนทศกษา โดยเฉพาะขอมลทางดานเศรษฐกจสงคม เนองจากตองใชงบประมาณและเวลาใน

การด าเนนการมากกวาน

Page 8: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

8

ภาพท 1 แสดงพนทศกษาในชายฝงทะเลอนดามน

Page 9: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

9

2. วธการศกษา

2.1 วสดและอปกรณทใชในการศกษา

วสดและอปกรณส าหรบใชในการศกษา ไดแก

(1) อปกรณคอมพวเตอร (Hardware) ใชในการประมวลผล และแสดงขอมลแผนทท

ใชในการศกษาครงนคอ ระบบ Personal Computer (PC) ท างานกบโปรแกรม ERDAS IMAGINE 8.7

ArcView 3.3 และ ArcGIS 9.0

(2) อปกรณน าเขาขอมล ไดแก Keyboard, Mouse และ Scanner

(3) อปกรณการแสดงผล ไดแก Printer , Color Monitor และ Plotter

(4) โปรแกรมดานสารสนเทศภมศาสตร เชน ArcView 3.3, ArcGIS 9 และ ERDAS

IMAGINE 8.7

(5) แผนทภมประเทศ มาตราสวน 1 : 50,000 ครอบคลมพนทศกษาในชายฝงทะเล

อนดามน ซงไดแก (1) ต าบลก าพวน และนาคา อ าเภอสขส าราญ จงหวดระนอง (2) ต าบลเกาะพระ

ทอง และคระ อ าเภอคระบร ต าบลเกาะคอเขา คกคก และบางมวง อ าเภอตะกวปา ต าบลทายเหมอง นา

เตย และล าแกน อ าเภอทายเหมอง ต าบลโคกกลอย อ าเภอตะกวทง จงหวดพงงา (3) ต าบลกมลา

และปาตอง อ าเภอกะท ต าบลสาค ไมขาว และเชงทะเล อ าเภอถลาง ต าบลกะรน และราไวย อ าเภอ

เมอง จงหวดภเกต ผลตโดยกรมแผนททหาร

(6) ภาพถายทางอากาศขาว-ด า มาตราสวน 1 : 15,000 ของป พ.ศ. 2518 และ

มาตราสวน 1 : 50,000 ครอบคลมพนทศกษา ผลตโดยกรมแผนททหาร

(7) ภาพถายดาวเทยม มาตราสวน 1 : 15,000 ถายเมอป พ.ศ. 2545 ครอบคลมพนท

ศกษา ผลตโดยส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

(8) ภาพถายทางอากาศส มาตราสวน 1 : 4,000 ของป พ.ศ. 2547 ครอบคลมพนท

ศกษา ผลตโดยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

(9) ภาพถายดาวเทยม มาตราสวน 1 : 15,000 ถายเมอป พ.ศ. 2551 ครอบคลมพนท

ศกษา ผลตโดยส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

Page 10: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

10

2.2 วธการศกษา

การศกษาวจยครงน มขนตอนการด าเนนการ ดงน

2.1.1. การศกษาวเคราะหการเปลยนแปลงแนวชายฝง

1) น าเขาขอมลจากรปถายทางอากาศขาวด าผลตเมอป พ.ศ. 2518 และ ขอมลรปถาย

ทางอากาศสผลตเมอป พ.ศ. 2547 ภาพถายดาวเทยม ผลตป 2545 และ 2551 ดวยกระบวนการวาด

ภาพ (scanning process) ใหภาพอยในรปดจตอลโดยเครองสแกนเนอร (scanner) จากนนเลอกหา

จดอางองภมศาสตร (Ground Control Point – GCP) ทเหมาะสม โดยใชแผนทภมประเทศ มาตราสวน

1:50,000 ของกรมแผนททหารเปนแผนทหลก (base map) เพอใชส าหรบอางองจดพกดภมศาสตรใน

ภาพถายทางอากาศ และท าการถายทอดจดพกดเชงพนท (coordinate transformation) ใหกบขอมล

ดจตอลของรปถายทางอากาศ โดยใชโปรแกรม ERDAS 8.7

2) จดท าแผนทแสดงเสนแนวชายฝงทะเลดวยการแปลรปถายทางอากาศและภาพถาย

ดาวเทยมผานหนาจอคอมพวเตอร แลวน าเสนแนวชายฝงเขาสระบบสารสนเทศภมศาสตร โดยใช

โปรแกรม ArcView 3.3 เสนแนวชายฝงในการศกษานจะใชเสนขอบทรายและทะเล (land-water

boundary) ซงเปนเสนเชอมตอระหวางทะเลและแผนดน

3) วเคราะหหาบรเวณแนวชายฝงทเปลยนแปลง อตราการเปลยนแปลงทงแบบกดเซาะ

และทบถม และ เนอทของพนทชายฝงทเปลยนแปลง โดยใชเทคนคการซอนทบ (overlay

technique) แผนทแสดงแนวเสนชายฝงทะเลในป พ.ศ. 2518 กบ ป พ.ศ. 2545, ป พ.ศ. 2545 กบ ป

พ.ศ. 2547, และ ป พ.ศ. 2547 กบ ป พ.ศ. 2551 ในระบบสารสนเทศภมศาสตรโดยใชโปรแกรม

ArcGIS 9.0 (ตารางท 1) แลวค านวณหาอตราของการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเล และเนอทของ

บรเวณพนทชายฝงทเปลยนแปลง

4) ออกส ารวจในสนามเพอตรวจสอบขอบเขตและสภาพพนทบรเวณแนวชายฝงท

เปลยนแปลง และบนทกต าแหนงดวยเครองก าหนดพกดภมศาสตรดวยดาวเทยม (GPS)

2.1.2 การแปลภาพถายทางอากาศและภาพถายดาวเทยม

แปลภาพถายทางอากาศและภาพถายดาวเทยม ในพนทศกษาบรเวณชายฝงทะเลอน

ดามนทเกดการเปลยนแปลงแนวชายฝง ทงในรปของการกดเซาะและทบถม ดวยการแปลผานหนา

Page 11: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

11

จอคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรม ArcView 3.3 โดยใชภาพถายทางอากาศขาว-ด า มาตราสวน

1:15,000 ผลตในป พ.ศ. 2518 ภาพถายดาวเทยม มาตราสวน 1:15,000 ผลตในป พ.ศ. 2545

ภาพถายทางอากาศส มาตราสวน 1:4,000 ทผลตในป พ.ศ. 2547 และภาพถายดาวเทยม มาตราสวน

1:50,000 ทผลตในป พ.ศ.2551 และออกส ารวจภาคสนามในบรเวณพนทชายฝงทะเลอนดามน

ตารางท 1 ประเภทและแหลงของขอมลทใชในการศกษา

ประเภทขอมลแผนท มาตราสวน แหลงขอมล

1. แผนทขอบเขตการปกครอง 1: 50,000 กรมแผนททหาร และ กรมการปกครอง

2. ขอมลเสนชายฝงทะเลป พ.ศ. 2518 1: 4,000 ภาพถายทางอากาศขาว-ด า บนทกภาพเมอ

ป พ.ศ. 2518 ผลตโดยกรมแผนททหาร

3. ขอมลเสนชายฝงทะเลป พ.ศ. 2545 1:50,000 ภาพถายดาวเทยม Landsat TM บนทกภาพเมอ

พ.ศ. 2545 ผลตโดย GISTDA

4. ขอมลเสนชายฝงทะเลป พ.ศ. 2547 1: 4,000 ภาพถายทางอากาศสบนทกภาพเมอ พ.ศ. 2547

ผลตโดยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม

5. ขอมลเสนชายฝงทะเลป พ.ศ. 2551 1:50,000 ภาพถายดาวเทยม Landsat TM บนทกภาพเมอ

ป พ.ศ. 2551 ผลตโดย GISTDA

Page 12: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

12

3. ผลการศกษา

3.1 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเล

3.1.1 การกดเซาะ (Erosion)

ตลอดแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษา ในชวงระหวางป พ.ศ. 2518-2545

พนทศกษาบรเวณชายฝงทะเลอนดามนมอตราการกดเซาะระหวาง 0.171-1.975 เมตรตอป โดยพนท

บรเวณทมอตราการกดเซาะสงสดอยทต าบลนาคา อ าเภอสขส าราญ จงหวดระนอง สวนพนททมอตรา

การกดเซาะต าสดไดแกพนทในต าบลราไวย อ าเภอเมอง จงหวดภเกต (ตารางท 2 และ ภาพท 2)

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2547 ในบรเวณชายฝงทะเลของพนทศกษา พนทศกษา

บรเวณชายฝงทะเลอนดามนมอตราการกดเซาะระหวาง 29.277-3.381 เมตรตอป โดยพนททมอตรา

การกดเซาะสงสดอยทต าบลบางมวง อ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา สวนพนททมอตราการกดเซาะต าสด

ไดแกพนทในต าบลไมขาว อ าเภอถลาง จงหวดภเกต (ตารางท 2 และ ภาพท 3)

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2547-2551 ในบรเวณชายฝงทะเลของพนทศกษา พนทศกษา

บรเวณชายฝงทะเลอนดามนมอตราการกดเซาะระหวาง 12.649-0.420 เมตรตอป โดยพนททมอตรา

การกดเซาะสงสดอยทต าบลเกาะคอเขา อ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา สวนพนททมอตราการกดเซาะ

ต าสดไดแกพนทในต าบลราไวย อ าเภอเมอง จงหวดภเกต (ตารางท 2 และ ภาพท 4)

3.1.2 การทบถม (Accretion)

ตลอดแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษา ในชวงระหวางป พ.ศ. 2518-2545

พนทชายฝงทมตะกอนมาทบถมมอตราการทบถมอยระหวาง 0.030-3.246 เมตรตอป โดยพนททม

อตราการทบถมสงสดอยทต าบลก าพวน กงอ าเภอสขส าราญ จงหวดระนอง สวนพนททอตราการทบถม

ต าสดไดแกพนทในต าบลกะรน อ าเภอเมอง จงหวดภเกต (ตารางท 2 และ ภาพท 2)

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2547 ในบรเวณชายฝงทะเลของพนทศกษา พนทชายฝง

ทมตะกอนมาทบถมมอตราการทบถมอยระหวาง 0.001-14.444 เมตรตอป โดยพนททมอตราการทบถม

สงสดอยทต าบลกมลา อ าเภอกะท จงหวดภเกต สวนพนททมอตราการทบถมต าสดไดแกพนทในต าบล

กะรน อ าเภอเมอง จงหวดภเกต (ตารางท 2 และ ภาพท 3)

Page 13: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

13

ตารางท 2 อตราการกดเซาะและทบถมชายฝงทะเลอนดามน (เมตรตอป) ในพนทศกษา

จงหวด อ าเภอ ต าบล 2510-2545 2545-2548 2548-2551

อตราการกดเซาะ อตราการทบถม อตราการกดเซาะ อตราการทบถม อตราการกดเซาะ อตราการทบถม

ระนอง กงอ าเภอสขส าราญ ก าพวน -1.645 3.246 -22.819 5.467 -3.126 8.545

นาคา -1.975 2.093 -7.489 4.598 -5.798 3.361

พงงา คระบร เกาะพระทอง -0.966 0.975 -8.938 1.121 -3.463 10.538

คระ -1.573 1.662 -9.024 3.215 -4.266 3.299

ตะกวปา เกาะคอเขา -0.769 2.433 -10.835 3.246 -12.694 5.256

คกคก -0.951 1.279 -12.406 4.409 -2.710 4.290

บางมวง -1.075 1.933 -29.277 3.776 -2.379 16.079

ทายเหมอง ทายเหมอง -0.739 0.377 -3.634 4.812 -1.729 2.550

นาเตย -0.892 0.739 -5.957 0.610 -2.738 2.311

ล าแกน -0.730 0.958 -5.309 0.000 -2.539 7.223

ตะกวทง โคกกลอย -0.745 0.506 -4.549 9.686 -2.639 3.721

ภเกต กะท กมลา -1.864 0.922 -6.307 14.444 -3.735 6.080

ปาตอง -0.437 0.458 -9.910 0.018 -4.964 4.953

ถลาง สาค -0.966 0.766 -23.681 1.937 -4.165 18.413

ไมขาว -0.392 0.385 -3.381 3.385 -2.766 1.242

เชงทะเล -0.587 1.755 -6.615 2.991 -3.086 2.284

เมองภเกต กะรน -0.648 0.030 -10.004 0.000 -3.178 2.922

ราไวย -0.171 0.260 -4.120 4.315 -0.420 2.634

Page 14: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

14

ภาพท 2 แสดงบรเวณแนวชายฝงทเกดการกดเซาะและทบถมในระหวางป พ.ศ. 2518-2545

Page 15: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

15

ภาพท 3 แสดงบรเวณแนวชายฝงทเกดการกดเซาะและทบถมในระหวางป พ.ศ.2545-2547

Page 16: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

16

ภาพท 4 แสดงบรเวณแนวชายฝงทเกดการกดเซาะและทบถมในระหวางป พ.ศ. 2547-2551

Page 17: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

17

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2547-2551 ในบรเวณชายฝงทะเลของพนทศกษา พนทชายฝง

ทมตะกอนมาทบถมมอตราการทบถมอยระหวาง 18.413-1.242 เมตรตอป โดยพนททมอตราการทบถม

สงสดอยทต าบลสาค อ าเภอถลาง จงหวดภเกต สวนพนททมอตราการทบถมต าสดไดแกพนทในต าบล

ไมขาว อ าเภอถลาง จงหวดภเกต (ตารางท 2 และ ภาพท 4)

3.1.3 ลกษณะการใชทดนในพนทชายฝงทเปลยนแปลง

ตลอดแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษา ในชวงระหวางป พ.ศ. 2518-2545 ม

พนทชายฝงทถกกดเซาะคดเปนเนอท 3-226 ไร (ตารางท 3) โดยพนททเกดการกดเซาะสงสดคอ

226 ไร ซ งเปนพนทปาชายเลนจ านวน 57 ไร (ตารางท 6) อยในต าบลเกาะพระทอง อ าเภอคระบร

จงหวดพงงา และพนททเกดการกดเซาะนอยทสดคอ 3 ไร อยในต าบลราไวย อ าเภอเมอง จงหวด

ภเกต สวนพนทการทบถมพบวา มพนทชายฝงทเกดการทบถมคดเปนเนอท 0-780 ไร (ตารางท 3)

โดยพนททเกดการทบถมสงสดตอ 780 ไร ซ งเปนพนทชายหาดจ านวน 430 ไร (ตารางท 7) อยใน

ต าบลเกาะคอเขา อ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา และพนททไมเกดการทบถมเลยอยในต าบลกะรน

อ าเภอเมอง จงหวดภเกต

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2547 ในบรเวณชายฝงทะเลของพนทศกษา มพนท

ชายฝงทถกกดเซาะคดเปนเนอท 10-368 ไร (ตารางท 4)โดยพนททเกดการกดเซาะสงสดตอ 368 ไร

ซงเปนพนทชายหาดจ านวน 110 ไร (ตารางท 8) อยในต าบลเกาะพระทอง อ าเภอคระบร จงหวดพงงา

สาเหตทท าใหพนทมการกดเซาะมากทสดในระหวางป พ.ศ. 2545-2547 คอการเกดคลนสนามพดเขา

สชายฝงทะเลอนดามนในป พ.ศ. 2547 และพนททเกดการกดเซาะนอยทสดคอ 10 ไร อยในต าบลนา

เตย อ าเภอทายเหมอง จงหวดพงงา สวนพนทการทบถมพบวา มพนทชายฝงทเกดการทบถมคดเปน

เนอท 0-20 ไร (ตารางท 4)โดยพนททเกดการทบถมสงสดตอ 20 ไร ซ งเปนพนทปลกมะพราวจ านวน

9 ไร (ตารางท 9) อยในต าบลไมขาว อ าเภอถลาง จงหวดภเกต และพนททไมเกดการทบถมเลยอยใน

ต าบลนาเตย อ าเภอทายเหมอง จงหวดพงงา ในต าบลปาตอง อ าเภอกะท จงหวดภเกต และในต าบล

กะรน อ าเภอเมอง จงหวดภเกต

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2547-2551 ในบรเวณชายฝงทะเลของพนทศกษา ม พนท

ชายฝงทถกกดเซาะคดเปนเนอท 0-163 ไร (ตารางท 5) โดยพนททเกดการกดเซาะสงสดตอ 163 ไร

Page 18: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

18

ซงเปนพนทปาชายเลนจ านวน 54 ไร (ตารางท 10) อยในต าบลเกาะคอเขา อ าเภอตะกวปา จงหวด

พงงา และพนททไมเกดการกดเซาะเลยอยในต าบลราไวย อ าเภอเมอง จงหวดภเกต สวนพนททเกด

การทบถมพบวา มพนทชายฝงทเกดการทบถมคดเปนเนอท 2-206 ไร (ตารางท 5) โดยพนททเกดการ

ทบถมสงสดตอ 206 ไร ซ งเปนพนทชายหาดจ านวน 158 ไร (ตารางท 11) อยในต าบลเกาะพระทอง

อ าเภอคระบร จงหวดพงงา และพนททเกดการกดทบถมนอยทสดคอ 2 ไร อยในต าบลปาตอง อ าเภอ

กะท จงหวดภเกต (ตารางท 5)

จากผลการศกษาโดยเปรยบเทยบการเปลยนแปลงแนวชายฝงใน 3 ชวงเวลา ไดแก

ระหวางป พ.ศ. 2518-2545 ระหวางป พ.ศ. 2545-2547 และ ระหวางป พ.ศ. 2547-2551 พบวา พนท

ชายฝงทถกกดเซาะอยางรนแรงคดเปนเนอทมากทสดคอ 368 ไร อยในต าบลเกาะพระทอง อ าเภอค

ระบร จงหวดพงงา (ตารางท 4) ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2547 ซงเปนชวงเวลาทเกดเหตการณ

คลนสนาม สวนพนทชายฝงทมตะกอนถกพดพามาทบถมคดเปนเนอทมากทสดคอ 206 ไร อยในต าบล

เกาะพระทอง อ าเภอคระบร จงหวดพงงาในชวงระหวางป พ.ศ. 2547-2551

Page 19: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

19

ตารางท 3 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษาในระหวางป พ.ศ. 2518 - 2545

ลกษณะ

จงหวด อ าเภอ ต าบล กดเซาะ ทบถม

ไร เฮกแตร ไร เฮกแตร

ระนอง สขส าราญ ก าพวน 169 27.07 374 59.83

นาคา 91 14.53 216 34.51

พงงา คระบร เกาะพระทอง 226 36.17 266 42.56

คระ 195 31.19 184 29.43

ตะกวปา เกาะคอเขา 63 10.15 780 124.79

คกคก 89 14.31 215 34.39

บางมวง 68 10.92 206 33.00

ทายเหมอง ทายเหมอง 126 20.14 14 2.27

นาเตย 41 6.64 21 3.30

ล าแกน 94 15.00 111 17.77

ตะกวทง โคกกลอย 69 11.11 14 2.21

ภเกต กะท กมลา 57 9.14 19 3.05

ปาตอง 17 2.67 10 1.60

ถลาง สาค 43 6.94 6 0.93

ไมขาว 28 4.47 27 4.30

เชงทะเล 9 1.46 245 39.24

เมองภเกต กะรน 9 1.51 0.19 0.03

ราไวย 3 0.52 7 1.16

Page 20: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

20

ตารางท 4 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษาในระหวางป พ.ศ. 2545 – 2547

ลกษณะ

จงหวด อ าเภอ ต าบล กดเซาะ ทบถม

ไร เฮกแตร ไร เฮกแตร

ระนอง สขส าราญ ก าพวน 196 31.30 14 2.23

นาคา 109 17.52 10 1.57

พงงา คระบร เกาะพระทอง 368 58.84 2 0.39

คระ 187 29.86 12 1.90

ตะกวปา เกาะคอเขา 239 38.31 15 2.46

คกคก 266 42.59 14 2.26

บางมวง 175 28.05 15 2.46

ทายเหมอง ทายเหมอง 14 2.18 10 1.66

นาเตย 10 1.53 0.38 0.01

ล าแกน 98 15.74 1 0.16

ตะกวทง โคกกลอย 50 8.07 10 1.53

ภเกต กะท กมลา 26 4.16 17 2.76

ปาตอง 45 7.27 0.06 0.06

ถลาง สาค 84 13.47 1 0.16

ไมขาว 11 1.73 20 3.17

เชงทะเล 56 9.03 5 0.79

เมองภเกต กะรน 62 9.88 0 0.00

ราไวย 13 2.07 19 3.03

Page 21: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

21

ตารางท 5 การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในพนทศกษาในระหวางป พ.ศ. 2547 - 2551

ลกษณะ

จงหวด อ าเภอ ต าบล กดเซาะ ทบถม

ไร เฮกแตร ไร เฮกแตร

ระนอง สขส าราญ ก าพวน 37 5.99 113 18.07

นาคา 40 6.38 87 13.89

พงงา คระบร เกาะพระทอง 105 16.81 206 33.04

คระ 36 5.80 39 62.00

ตะกวปา เกาะคอเขา 163 26.14 118 18.82

คกคก 45 7.17 108 17.30

บางมวง 24 3.84 136 21.74

ทายเหมอง ทายเหมอง 35 5.53 18 2.92

นาเตย 20 3.19 9 1.46

ล าแกน 41 6.48 59 9.48

ตะกวทง โคกกลอย 44 7.05 18 2.86

ภเกต กะท กมลา 7 1.10 7 1.16

ปาตอง 7 1.17 2 0.40

ถลาง สาค 15 2.41 40 6.42

ไมขาว 30 4.84 10 1.58

เชงทะเล 20 3.27 6 0.89

เมองภเกต กะรน 13 2.07 6 0.99

ราไวย 0 0.00 6 0.97

Page 22: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

22

ตารางท 6 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการกดเซาะชายฝงในระหวางป พ.ศ. 2518-2545

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ (ไร)

ระนอง สขส าราญ ก าพวน ทงหญา ปาละเมาะ 19

ปาชายเลน 79

ปาไม 37

แหลงน า 34

169

นาคา ปาชายเลน 88

ปาไม 1

พนทอ นๆ 2

91

พงงา คระบร เกาะพระทอง

ปาชายเลน 57

ปาไม 112

พนทอ นๆ 33

มะพราว 24

226

คระ ปาชายเลน 11

ปาชายหาด 98

ปาไม 86

195

ตะกวปา เกาะคอเขา ปาชายหาด 29

ปาไม 1

เหมองแร 29

แหลงน า 4

63

คกคก ปาชายหาด 46

ปาไม 14

มะพราว 15

ยางพารา 7

แหลงน า 7

89

บางมวง ปาชายหาด 45

มะพราว 12

ยางพารา 11

68

ทายเหมอง ทายเหมอง ปาชายหาด 121

เหมองแร 5

126

นาเตย พนทลม พร 41

41

Page 23: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

23

ตารางท 6 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ (ไร)

ล าแกน ปาชายหาด 45

ปาไม 48

ยางพารา 1

94

ตะกวทง โคกกลอย ปาชายเลน 36

พนทลม พร 26

มะพราว 7

69

ภเกต กะท กมลา ชายหาด 1

นา 7

ยางพารา 12

เหมองแร 37

57

ปาตอง ชมชนสงปลกสราง 11

มะพราว 4

ยางพารา 2

17

ถลาง สาค ชายหาด 13

ชมชนสงปลกสราง 4

นา 5

ปาชายหาด 17

ปาไม 4

43

ไมขาว ชายหาด 6

ชมชนสงปลกสราง 8

ปาชายหาด 2

ปาไม 8

มะพราว 4

28

เชงทะเล ปาไม 3

ยางพารา 6

9

เมองภเกต กะรน ชายหาด 9

9

ราไวย มะพราว 3

3

Page 24: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

24

ตารางท 7 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการทบถมในระหวางป พ.ศ. 2518-2545

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

ระนอง สขส าราญ ก าพวน ทงหญา ปาละเมาะ 17

ปาชายเลน 166

ปาไม 74

พนทอ นๆ 71

แหลงน า 46

374

นาคา ชายหาด 76

ปาชายเลน 87

ปาไม 7

พนทอ นๆ 44

มะพราว 2

216

พงงา คระบร เกาะพระทอง ปาชายเลน 94

ปาไม 125

พนทอ นๆ 25

มะพราว 22

266

คระ ปาชายเลน 29

ปาชายหาด 105

ปาไม 50

184

ตะกวปา เกาะคอเขา ชายหาด 193

ปาชายเลน 1

ปาชายหาด 430

ปาไม 3

เหมองแร 132

แหลงน า 21

780

คกคก ชายหาด 83

ปาชายเลน 12

ปาชายหาด 80

มะพราว 39

แหลงน า 1

215

Page 25: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

25

ตารางท 7 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

บางมวง ชมชนสงปลกสราง 81

ปาชายหาด 84

มะพราว 37

ยางพารา 3

เหมองแร 1

206

ทายเหมอง ทายเหมอง ชมชนสงปลกสราง 9

นา 5

14

นาเตย พนทลม พร 21

21

ล าแกน ปาชายเลน 44

ปาชายหาด 27

พนทลม พร 28

มะพราว 1

ยางพารา 11

111

ตะกวทง โคกกลอย ปาชายเลน 14

14

ภเกต กะท กมลา ชายหาด 3

ปาไม 2

ยางพารา 14

19

ปาตอง ชมชนสงปลกสราง 9

ยางพารา 1

10

ถลาง สาค ชายหาด 1

ชมชนสงปลกสราง 1

ปาชายหาด 1

ปาไม 0

ยางพารา 3

6

ไมขาว ชายหาด 2

ชมชนสงปลกสราง 1

ปาไม 7

มะพราว 17

27

Page 26: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

26

ตารางท 7 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

เชงทะเล ทงหญา ปาละเมาะ 6

นา 122

ปาไม 2

มะพราว 23

ยางพารา 91

เหมองแร 1

245

เมองภเกต กะรน ชายหาด 0

มะพราว 0

0

ราไวย มะพราว 7

7

Page 27: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

27

ตารางท 8 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการกดเซาะชายฝงในระหวางป พ.ศ. 2545-2547

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ(ไร)

ระนอง สขส าราญ ก าพวน ชายหาด 62

ชมชนสงปลกสราง 25

ทงหญา ปาละเมาะ 56

ปาชายเลน 31

ปาไม 13

ยางพารา 9

196

นาคา ชายหาด 46

ปาชายเลน 63

109

พงงา คระบร เกาะพระทอง ชายหาด 110

ทงหญา ปาละเมาะ 121

ปาไม 106

มะพราว 31

368

คระ ชายหาด 23

ชมชนสงปลกสราง 42

ทงหญา ปาละเมาะ 62

ปาชายเลน 10

ปาไม 50

187

ตะกวปา เกาะคอเขา ชายหาด 95

ทงหญา ปาละเมาะ 4

ปาชายเลน 66

ปาไม 51

มะพราว 21

สน 2

239

คกคก ชายหาด 56

ชมชนสงปลกสราง 2

ทงหญา ปาละเมาะ 14

ปาไม 2

เพาะเลยงสตวน า 16

มะพราว 130

ยางพารา 21

เหมองแร 2

แหลงน า 23

266

Page 28: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

28

ตารางท 8 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ (ไร)

บางมวง พนทอ นๆ 41

เพาะเลยงสตวน า 5

มะพราว 26

สน 79

เหมองแร 24

175

ทายเหมอง ทายเหมอง ชมชนสงปลกสราง 7

พนทอ นๆ 7

14

นาเตย พนทอ นๆ 10

10

ล าแกน ชมชนสงปลกสราง 33

ปาชายเลน 44

ปาไม 15

ยางพารา 5

เหมองแร 1

98

ตะกวทง โคกกลอย ชมชนสงปลกสราง 5

ปาไม 4

มะพราว 41

50

ภเกต กะท กมลา ชายหาด 8

ชมชนสงปลกสราง 12

ปาไม 1

ยางพารา 4

สถานทพกผอนหยอนใจ 1

26

ปาตอง ชมชนสงปลกสราง 16

ปาไม 13

ยางพารา 3

สถานทพกผอนหยอนใจ 13

45

ถลาง สาค ชายหาด 56

ปาชายหาด 15

ยางพารา 13

84

ไมขาว ชายหาด 1

ปาชายหาด 10

11

Page 29: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

29

ตารางท 8 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ (ไร)

เชงทะเล ชายหาด 33

ชมชนสงปลกสราง 5

ปาชายหาด 12

ปาไม 1

ยางพารา 5

56

เมองภเกต

กะรน ชายหาด 48

ชมชนสงปลกสราง 2

ปาไม 1

ยางพารา 3

สถานทพกผอนหยอนใจ 8

62

ราไวย ชมชนสงปลกสราง 9

มะพราว 3

สถานทพกผอนหยอนใจ 1

13

Page 30: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

30

ตารางท 9 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการทบถมในระหวางป พ.ศ. 2545-2547

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

ระนอง สขส าราญ ก าพวน ชายหาด 0

ทงหญา ปาละเมาะ 0

ปาชายเลน 14

14

นาคา ชายหาด 3

ปาชายเลน 7

10

พงงา คระบร เกาะพระทอง ชายหาด 2

ทงหญา ปาละเมาะ 0

ปาไม 0

มะพราว 0

2

คระ ทงหญา ปาละเมาะ 12

12

ตะกวปา เกาะคอเขา ชายหาด 7

ทงหญา ปาละเมาะ 5

มะพราว 3

15

คกคก มะพราว 10

เหมองแร 4

14

บางมวง ทงหญา ปาละเมาะ 3

มะพราว 12

15

ทายเหมอง ทายเหมอง มะพราว 10

10

นาเตย พนทอ นๆ 0

0

ล าแกน ปาไม 1

1

ตะกวทง โคกกลอย ปาไม 10

10

ภเกต กะท กมลา ชายหาด 1

ปาไม 2

มะพราว 14

17

ปาตอง ปาไม 1

1

Page 31: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

31

ตารางท 9 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

ถลาง สาค สนามบน 1

1

ไมขาว ชายหาด 1

ปาชายหาด 1

ปาไม 2

มะพราว 9

สนามบน 7

20

เชงทะเล ชมชนสงปลกสราง 4

ปาไม 1

ยางพารา 0

5

เมองภเกต กะรน ชายหาด 0

0

ราไวย ชมชนสงปลกสราง 2

มะพราว 17

19

Page 32: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

32

ตารางท 10 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการกดเซาะในระหวางป พ.ศ. 2547-2551

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ (ไร)

ระนอง สขส าราญ ก าพวน ชายหาด 5

ชมชนสงปลกสราง 3

ทงหญา ปาละเมาะ 17

ปาชายเลน 9

ปาไม 0

สน 3

37

นาคา ชายหาด 28

ทงหญา ปาละเมาะ 11

ปาชายเลน 0

1

40

พงงา คระบร เกาะพระทอง ชายหาด 57

ชมชนสงปลกสราง 11

ปาไม 20

มะพราว 7

ไมยนตน 10

105

คระ ชายหาด 16

ปาชายเลน 14

ปาไม 6

36

ตะกวปา เกาะคอเขา ชายหาด 100

ชมชนสงปลกสราง 8

ปาชายเลน 54

ปาไม 1

163

คกคก ชายหาด 6

ชมชนสงปลกสราง 14

ทงหญา ปาละเมาะ 1

ปาชายเลน 1

พนทลม พร 3

มะพราว 10

ไมยนตน 2

สถานทพกผอนหยอนใจ 1

สน 7

45

Page 33: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

33

ตารางท 10 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ (ไร)

บางมวง ชายหาด 6

ชมชนสงปลกสราง 4

ทงหญา ปาละเมาะ 5

ปาลมน ามน 0

พนทลม พร 1

เพาะเลยงสตวน า 2

มะพราว 3

ไมยนตน 1

ยางพารา 0

สถานทพกผอนหยอนใจ 1

สน 1

24

ทายเหมอง ทายเหมอง ชมชนสงปลกสราง 5

ทงหญา ปาละเมาะ 14

พนทอ น ๆ 2

มะพราว 11

ไมผล 1

แหลงน า 2

35

นาเตย ทงหญา ปาละเมาะ 15

สน 2

แหลงน า 3

20

ล าแกน ชมชนสงปลกสราง 7

ทงหญา ปาละเมาะ 8

ปาชายเลน 9

ปาไม 17

41

ตะกวทง โคกกลอย ชายหาด 2

ทงหญา ปาละเมาะ 13

ปาชายเลน 3

พนทอ น ๆ 1

เพาะเลยงสตวน า 7

มะพราว 2

ไมผล 5

สถานทพกผอนหยอนใจ 11

แหลงน า 0

44

Page 34: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

34

ตารางท 10 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนทกดเซาะ (ไร)

ภเกต กะท กมลา ชมชนสงปลกสราง 7

7

ปาตอง ชมชนสงปลกสราง 7

7

ถลาง สาค ชายหาด 10

ชมชนสงปลกสราง 0

ปาชายเลน 3

ปาไม 0

มะพราว 1

สนามบน 1

15

ไมขาว ชายหาด 1

ชมชนสงปลกสราง 1

ทงหญา ปาละเมาะ 2

ปาชายเลน 15

มะพราว 11

30

เชงทะเล ชายหาด 12

ชมชนสงปลกสราง 3

ปาไม 0

ยางพารา 5

20

เมองภเกต กะรน ชายหาด 13

13

ราไวย ชายหาด 0

0

Page 35: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

35

ตารางท 11 ลกษณะการใชประโยชนทดนในพนทเกดการทบถมในระหวางป พ.ศ. 2547 -2551

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

ระนอง สขส าราญ ก าพวน ชายหาด 33

ทงหญา ปาละเมาะ 17

ปาชายเลน 53

ปาไม 2

ยางพารา 3

สน 5

113

นาคา ชายหาด 62

ทงหญา ปาละเมาะ 20

ปาชายเลน 3

ปาไม 2

87

พงงา คระบร เกาะพระทอง ชายหาด 158

ชมชนสงปลกสราง 12

ปาไม 20

มะพราว 7

ไมยนตน 9

206

คระ ชายหาด 23

ปาชายเลน 3

ปาไม 11

มะพราว 2

39

ตะกวปา เกาะคอเขา ชายหาด 108

ชมชนสงปลกสราง 6

พนทลม พร 4

118

คกคก ชายหาด 32

ชมชนสงปลกสราง 13

ทงหญา ปาละเมาะ 0

พนทลม พร 17

มะพราว 35

ไมยนตน 9

สน 2

108

Page 36: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

36

ตารางท 11 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

บางมวง ชายหาด 76

ชมชนสงปลกสราง 19

ทงหญา ปาละเมาะ 11

ปาลมน ามน 4

พนทลม พร 1

พนทอ น ๆ 0

เพาะเลยงสตวน า 0

มะพราว 13

ไมยนตน 9

ยางพารา 2

สถานทพกผอนหยอนใจ 0

สน 1

136

ทายเหมอง ทายเหมอง ทงหญา ปาละเมาะ 9

มะพราว 0

แหลงน า 9

18

นาเตย ทงหญา ปาละเมาะ 9

9

ล าแกน ชายหาด 17

ชมชนสงปลกสราง 27

ทงหญา ปาละเมาะ 1

ปาชายเลน 0

ปาไม 11

โรงงานอตสาหกรรม 1

เหมองแร 2

59

ตะกวทง โคกกลอย ชายหาด 1

ทงหญา ปาละเมาะ 15

พนทอ น ๆ 0

มะพราว 2

18

ภเกต กะท กมลา ชมชนสงปลกสราง 7

7

ปาตอง ปาไม 2

2

Page 37: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

37

ตารางท 11 ตอ

จงหวด อ าเภอ ต าบล ลกษณะการใชประโยชนทดน พนททบถม (ไร)

ถลาง สาค ชายหาด 34

ชมชนสงปลกสราง 1

ปาชายเลน 0

ปาไม 5

40

ไมขาว ปาชายเลน 10

มะพราว 0

10

เชงทะเล ชายหาด 3

ชมชนสงปลกสราง 1

มะพราว 2

แหลงน า 0

6

เมองภเกต กะรน ชายหาด 6

ชมชนสงปลกสราง 0

6

ราไวย ชายหาด 4

ชมชนสงปลกสราง 2

6

Page 38: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

38

3.2 สาเหตของการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามน

การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนในบรเวณพนทศกษา ในทางทฤษฏอาจเกดไดจาก

หลายสาเหตดวยกน (กรมทรพยากรธรณ, 2544; อจรา, 2549; ปรทศน, 2550) ซงไดแก

2.1 สาเหตจากธรรมชาต ไดแก

2.1 กระบวนการชายฝง (Coastal processes) เปนกระบวนการซงเกดขนในทะเลและ

พนทชายฝง โดยท คลน ลม น าขนน าลง และกระแสน า เปนปจจยอทกวทยาหลกทมการเกดและ

เปลยนแปลงทกวน และมความแตกตางกนไปในแตละพนท ซ งมผลตอการเปลยนแปลงสภาพแวดลอม

ชายฝง (ภาพท 5 และ 6) ดงน

1) คลน (waves) คลนในทะเลสวนใหญกอตวขนจากอทธพลของลม ขนาด

ของคลนทกอตวจากลมนข นอยกบระยะทางทลมพดผาน เมอคลนเคลอนตวปะทะกบชายฝงท าให

ชายฝงเกดการกดเซาะพงทลาย นอกจากนนคลนอาจเกดจากภยธรรมชาต เชน คลนสนาม (tsunami

wave) ซงเกดจากการเกดแผนดนไหวใตพนทะเล คลนสนามจะมความสงและความรนแรงมากกวาปกต

บรเวณทคลนสนามเคลอนตวมากระท าตอชายฝงจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงแนวชายฝงอยาง

รนแรง หรอ เกดจากพายซ งมกจะกอตวทางฝงอาวไทยแลวไปสลายตวทางฝงอนดามน (กรมทรพยากร

ธรณ, 2544)

2) ลม (wind) ลมทะเลเปนปจจยหนงทท าใหแนวชายฝงเกดการเปลยนแปลง

กลาวคอ เมอลมทะเลก าลงแรงพดเขาปะทะกบชายฝง จะท าใหตะกอนทรายในบรเวณชายฝงถกพดพา

ไปกองรวมกนบรเวณหลงชายฝงเกดเปนเนนทรายขน หรอ ถกพดพาออกนอกชายฝงไปทบถมกนเปน

สนทรายในทะเล ซงทศทางและความเรวของลมจะเปลยนแปลงตามฤดมรสม

3) กระแสน า (current) คลนทเคลอนเขาสฝงแตกตวท ามมกบแนวชายฝง ท า

ใหเกดกระแสน าขน 2 ชนด คอกระแสน าในแนวขนานกบชายฝง (longshore transport) และ

กระแสน าในแนวตงฉากกบชายฝง (rip current) ซงจะพดพาตะกอนใหเคลอนทไปในแนวตงฉากกบ

ชายฝง (onshore-offshore transport) ในบรเวณทมตะกอนถกพดพาใหเคลอนทออกไปจากฝง

มากกวาตะกอนทถกพดเขามาหาฝงจะเกดการกดเซาะชายฝง

Page 39: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

39

ภาพท 5 แสดงการเกดการเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามน

ภาพท 6 แสดงผลกระทบทเกดจากการกดเซาะชายฝงทะเลอนดามน

Page 40: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

40

4) การเพมสงขนของระดบน าทะเล (sea level rise) การเพมสงขนของ

ระดบน าทะเลมสาเหตมาจากการเพมขนของอณหภมโลกหรอทเรยกกนวา “สภาวะโลกรอน” สงผลให

น าในมหาสมทรขยายตวและน าแขงละลาย IPCC (Intergovernment Panel on Climate Change) ได

รายงานวา ในรอบ 100 ปทผานมาน าทะเลมระดบเพมสงขนประมาณ 10 - 25 เซนตเมตร การเพมสงขน

ของระดบน าทะเลซงเปนสวนหนงของพนทชายฝงกอใหเกดการกดเซาะชายฝงและการถอยรนของแนว

ชายฝงเขาไปในแผนดน

5) การทรดตวของแผนดน (land subsidence) การทรดตวของพนทอาจเกด

จากการทรดตวของเปลอกโลก หรอ แรงกดดนทเกดจากตะกอนทถกน าพดพามาไปกดดนท าใหเกด

การอดตวของตะกอนเดมในพนทชายฝงทะเล หรอ การสบน าบาดาลขนมาใชในปรมาณมากเกนไปท า

ใหชายฝงเกดการทรดตว สงผลใหพนทบรเวณชายฝงถกกดเซาะไดงาย

2.2 สาเหตจากกจกรรมของมนษย (Human-induced causes)

สาเหตของการเกดการกดเซาะชายฝงทเปนผลมาจากกจกรรมของมนษย ไดแก

2.2.1 การขดขวางการเคลอนตวของตะกอนในบรเวณชายฝง โดยปกตบรเวณชายฝง

เปนพนททตะกอนจากแหลงตางๆถกพดพามาทบถม เชนตะกอนจากพนทตอนบนของลมน าทไหลลง

มาสทต าทางล าน าสายตางๆ และลงสทะเลทบรเวณปากแมน า (outlets) แลวไปทบถมกนตามแนว

ชายฝงดวยอทธพลของคลน การสรางเขอนและฝายในบรเวณพนทตอนบนของลมน าหรอการสราง

ถนนยกระดบสงๆจะขดขวางตะกอนในล าน าทไหลลงสชายฝง การขดลอกคลองและการสบทรายไปใช

ในการกอสราง กเปนอกสาเหตหนงทมผลตอการลดลงของตะกอนเคลอนทมาตามชายฝง เมอปรมาณ

ตะกอนบรเวณชายฝงถกพดพาออกไปมมากกวาปรมาณตะกอนทถกพดพามาทบถมจงเกดการกดเซาะ

ชายฝงทะเลขน

2.2.2 การกอสรางโครงสรางทางวศวกรรม โครงสรางทางวศวกรรม อาทเชน รอหรอ

คนดกทราย (groynes) เขอนกนทรายและคลน (jetties) กองหนกนคลนนอกชายฝง (detached

breakwater หรอ offshore breakwater) ทสรางขนเพอปองกนการเกดการเซาะชายฝง แตใน

ขณะเดยวกนโครงสรางเหลานเองกเปนสาเหตใหชายฝงเกดการกดเซาะไดเชนกน เพราะไป

Page 41: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

41

เปลยนแปลงทศทางของกระแสน า และขดขวางการเคลอนทของตะกอนในแนวขนานกบชายฝง

(longshore transport)

2.2.3 การพฒนาพนทชายฝงโดยขาดการวางแผนและควบคมดแลทเหมาะสม ท าให

กจกรรมของมนษย เชน การสรางโรงแรม รสอรท และถนนเลยบชายหาด เพอรองรบอตสาหกรรมการ

ทองเทยว การถมทะเลและการกอสรางสงกอสรางขนาดใหญทยนออกไปในทะเล เชน การสรางทาเรอ

น าลก ทาเทยบเรอขนาดใหญ และโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญ บอยครงน าไปสการกดเซาะหรอทบ

ถมบรเวณชายฝง การพฒนาเหลานจะท าใหสมดลพลวตทมอยของชายฝงเปลยนไป นอกจากนนการบก

รกและท าลายปาชายเลนในบรเวณพนทราบลมน าขนถง (tidal flat) หรอ ทราบดนโคลน (mud flat)

ชายฝงทะเลซงเปนแนวปองกนคลนลมตามธรรมชาตเพอน ามาใชท านากงและประมงชายฝงท าให

ชายฝงเกดการกดเซาะไดงาย

3.3 ผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงแนวชายฝง

การเปลยนแปลงแนวชายฝงทะเลอนดามนโดยเฉพาะการกดเซาะชายฝง กอใหเกดผลกระทบ

ตอระบบนเวศชายฝง (Coastal ecosystem) ซงมองคประกอบหลก คอ ทรพยากรกายภาพ ทรพยากร

ชวภาพ ทรพยากรคณคาการใชประโยชนของมนษย และทรพยากรคณคาคณภาพชวต (เกษม, 2545)

ดงน

3.1 ทรพยากรกายภาพ (Physical resources) ในการศกษานทรพยากรกายภาพ

หมายถงทรพยากรดนและน า การกดเซาะชายฝงท าใหสภาพภมสณฐานพนทชายฝงเปลยนแปลง

ชายหาดถกกดเซาะเขาไปเปนระยะทางไกลๆ นอกจากนนดนชายฝงทะเลและน าในแหลงน าชายฝงจะ

ถกปนเปอนดวยน าเคมเนองจากการรกตวของน าทะเล สงผลใหคณภาพดนและน าเสอมโทรม ไม

สามารถน ามาใชประโยชนในการผลตทางการเกษตรได

3.2 ทรพยากรชวภาพ (Biological resources) ซงหมายถง ปาชายหาดและปาชาย

เลนในสวนทอยตดกบชายหาด การกดเซาะชายฝงไดกอใหเกดความเสยหายและสญเสยแกปา

ชายหาด และปาชายเลน ซงเปนตวชวยปองกนกระแสลมรนแรงจากทองทะเลใหเบาบางลง รวมทงแนว

ปะการงทเปรยบเสมอนเปนก าแพงปองกนการกดเซาะชายฝงจากคลนลม

Page 42: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

42

3.3 ทรพยากรคณคาการใชประโยชนของมนษย (Human use value) การกดเซาะ

ชายฝงไดกอใหเกดความเสยหายแก พนทการเกษตร พนทเพาะเลยงสตวน าและประมงชายฝง รวมทง

โรงแรม รสอรท และสงอ านวยความสะดวกส าหรบนกทองเทยวในพนทชายหาด

3.4 ทรพยากรคณคาคณภาพชวต (Life quality values) การกดเซาะชายฝงไดสงผล

ใหคนและชมชนทอยอาศยในพนทชายฝงทะเลสญเสยพนทดนท ากน ถนทอยอาศย ตลอดจนสงผล

กระทบตอวถชวตและการท ามาหากน ท าใหตองอพยพโยกยายไปตงถนฐานหลงชายหาดลกเขาไปใน

แผนดน นอกจากนนการกดเซาะชายฝงยงไดท าลายทศนยภาพทงดงามของชายฝงอนดามนซงเปน

แหลงทองเทยวทส าคญในภาคใต หาดทรายขาวสะอาดททอดขนานไปกบทวสนทข นอยเรยงราย

ตลอดแนวชายหาดถกกดเซาะ ผคนทอาศยอยในบรเวณพนททถกกดเซาะไดรบผลกระทบดานจตใจ

เพราะเกดความกงวลทตองปรบเปลยนอาชพและวถชวตไปจากเดม ปญหาตางเหลานสงผลคณภาพ

ชวตของคนและชมชนในพนทชายฝงทถกกดเซาะเสอมโทรมลง

ผลกระทบของการกดเซาะชายฝงทเกดขนตอองคประกอบทส าคญของระบบนเวศชายฝงท าให

สถานภาพของระบบนเวศชายฝงเสอมโทรมลง (ภาพท 7) สงผลใหการท าหนาทของระบบนเวศ

บกพรองและดอยประสทธภาพ คณภาพชวตของคนและชมชนทอาศยอยในพนทชายฝงทะเลอนดามน

จงเสอมโทรมลง ดงนนควรตองมแนวทางในการบรหารจดการพนทชายฝง เพอปองกนและแกไขปญหา

การกดเซาะชายฝง และฟนฟใหสถานภาพของระบบนเวศชายฝงทะเลอนดามนกลบคนสสภาวะปกต

ธรรมชาตโดยเรวตอไป

Page 43: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

43

ภาพท 7 การกดเซาะชายฝงทะเลอนดามนในอ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา เนองจากคลนสนาม

เมอป พ.ศ. 2547 ภาพกอนการกดเซาะ (ภาพซาย) และ หลงการกดเซาะ (ภาพขวา)

Page 44: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

44

3.4 แนวทางในการปองกนและบรรเทาผลกระทบ

แนวทางการปองกนและบรรเทาผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงแนวชายฝง โดยเฉพาะ

การกดเซาะชายฝงซงสงผลกระทบมากกวาการทบถม มดงน (กรมทรพยากรธรณ, 2544; นวรตน,

2544; ธนวฒน; 2548, ปรทศน, 2550; สมบรณ, 2550)

4.1 การสรางเสถยรภาพชายฝงทะเลโดยใชโครงสรางทางวศวกรรม หรอทเรยกกนวา

โครงสรางแบบแขง (hard structure) มดงน

1) ก าแพงกนคลน (Sea wall) เปนโครงสรางทางวศวกรรมทสรางในแนวขนานหรอ

เกอบจะขนานกบชายฝงทะเลเพอรองรบแรงปะทะของคลน (ภาพท 8) อนเปนการปองกนการกดเซาะ

ชายฝงจากคลนและกระแสน า การสรางก าแพงกนคลนอาจท าใหทศนยภาพชายฝงทะเลไมนาดในเชง

การนนทนาการ และอาจเปนอนตรายตอคนทเขาไปใชประโยชนในบรเวณนนไดเนองจากมการกดเซาะ

ในแนวดงบรเวณฐานของโครงสรางซงอาจท าใหเกดการช ารดหรอพงทลายได นอกจากนนการกอสราง

โครงสรางแบบแขงยงตองใชเงนลงทนสง เมอสรางเสรจแลวไมสามารถเปลยนแปลงหรอรอถอนได

2) รอหรอคนดกทราย (Groins หรอ groynes) รอดกทรายมลกษณะคลายก าแพง

ทสรางตงฉากกบแนวชายฝงทะเล (ภาพท 8) ท าหนาทดกตะกอนทเคลอนตวตามกระแสน าตามแนว

ชายฝงทะเล ท าใหเกดการทบถมและตกตะกอนในบรเวณทกระแสน าพดพาตะกอนมา รอดกทรายจะท า

ใหเกดการงอกหรอทบถมของตะกอนขน แตกอใหเกดการขาดแคลนทรายและการกดเซาะชายฝงใน

พนทบรเวณทอยถดไปของโครงสราง (Bhattacharya et al., 2003)

3) เขอนกนทรายและคลน (Jetties) เขอนกนทรายและคลนเปนโครงสรางทาง

วศวกรรมทยนออกไปในทะเลคลายกบรอดกทราย แตมขนาดใหญกวาและสรางเฉพาะบรเวณปากแมน า

(ภาพท 9) เพอรกษาหรอปองกนการทบถมของตะกอนในรองน าเดนเรอบรเวณปากทางเขาล าน า รกษา

สภาพปากแมน าใหมเสถยรภาพ การสรางโครงสรางแบบแขงนมผลกระทบตอการเปลยนแปลงแนว

ชายฝงทะเลไดเชนเดยวกบการสรางรอดกทราย คอทรายจะทบถมบรเวณดานทศเหนอและเกดการกด

เซาะดานทศใตของกระแสน า

Page 45: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

45

ภาพท 8 ก าแพงกนคลน (ซาย) และ รอหรอคนดกทราย (ขวา)

ภาพท 9 เขอนกนทรายและคลน (ซาย) และ เขอนกนคลน (ขวา)

Page 46: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

46

4) เขอนกนคลน (Detached breakwaters หรอ Offshore breakwaters) เขอน

กนคลนเปนโครงสรางทางวศวกรรมทสรางนอกชายฝงขนานกบแนวชายฝงทะเล (ภาพท 9) เพอ

ลดทอนพลงงานของคลนกอนทคลนจะเคลอนตวเขาสชายฝง โครงสรางแบบแขงนท าใหเกดการทบ

ถมของตะกอนในบรเวณพนทดานหลงโครงสราง ซงเปนพนทอบคลนหรอพนทคลนสงบดานหลง

โครงสราง เขอนกนคลนเปนโครงสรางทใชหนและตองสรางนอกชายฝงจงมคาใชจายสง และอาจม

พนทถกกดเซาะดานขางของโครงสรางไดดวย

5) แนวปะการงเทยม (Artificial reefs) เปนโครงสรางปองกนการกดเซาะชายฝง

ทะเลทสรางอยใตพนผวน าในลกษณะของแนวปะการงเทยม เพอปองกนการกดเซาะชายฝงทะเลและ

เพอรกษาความอดมสมบรณของทองทะเล แนวประการงเทยมอาจเปนซากเรออปปาง ซากรถไฟหรอ

รถถง หรอแทงคอนกรต ทวางเรยงกนอยางเปนระเบยบใตผวน า (ภาพท 10) โครงสรางประเภทนไมบด

บงทศนยภาพทสวยงามของชายฝง แตตองการเงนลงทนสงและไมทนทานตอสภาวะทกดพายได

4.2 การสรางเสถยรภาพของชายฝงทะเลโดยไมใชโครงสรางทางวศวกรรม หรอทเรยก

กนวาโครงสรางแบบออน (soft structure) ไดแก

1) การเตมทรายชายหาด (Beach nourishment) เปนการแกไขปญหาการกดเซาะ

ชายฝงทะเลดวยการน าทรายจากบนฝงหรอจากทองทะเลนอกชายฝงมาเตมใหกบชายหาดเพอ

ทดแทนสวนทถกกระแสน าพดพาไป (ภาพท 10) การเตมทรายอาจตองท าหลายครงจนกวาชายฝงจะ

อยในสภาวะ “สมดลพลวต” (dynamic equilibrium) สวนการถายเททราย (sand bypassing) เปน

การเตมทรายใหกบชายฝงดวยการน าทรายมาจากแหลงสะสมทรายทถกดกไวตามโครงสรางชายฝง

เชน เขอนกนทรายและคลนหรอจากปากแมน า การเตมทรายและการถายเททรายเปนโครงสรางแบบ

ออนทลงทนนอยกวาการใชโครงสรางทางวศวกรรม แมจะตองเตมหลายครงกวาจะกลบสสภาพสมดล

ตามธรรมชาต

2) การปลกพช (ภาพท 11) เปนวธการสรางเสถยรภาพใหแกชายหาดดวยการปลก

ปาชายเลน (mangrove afforestation) และปาชายหาด (coastal forest afforestation) เพอปองกน

การเกดการกดเซาะชายฝง พชทปลก อาทเชน โกงกาง สนทะเล หรอเตย ชวยลดแรงปะทะของคลน

และลมทกระท าตอชายฝง ชวยยดทรายหรอดน และชวยใหเกดการสะสมตวของตะกอน

Page 47: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

47

ภาพท 10 แสดงการวางปะการงเทยม (ซาย) และ การบรณะชายหาดดวยการเสรมทราย (ขวา)

ภาพท 11 แสดงปาชายเลนทปลก (ซาย) และ ปาชายหาดทปลก (ขวา)

Page 48: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

48

4.3 การอพยพเคลอนยายไปยงพนทใหม (Relocation) เปนการเคลอนยายหรอ

รอถอนอาคารหรอสงปลกสรางทอยตดชายฝงทะเลทก าลงเกดปญหาการกดเซาะหรอมโอกาสเกดการ

กดเซาะ เพอไปปลกสรางในบรเวณใกลเคยงกนแตอยลกเขาไปในแผนดน ในบางครงจงอาจเรยก

แนวทางนวาแนวทางถอยรน (retreat approach)

4.4 การไมด าเนนการใดๆ (No action) การปองกนการกดเซาะชายฝงแนวทางนอาจ

น ามาใชในกรณทพนทชายฝงเปนพนทรกรางยงไมไดมการน ามาใชประโยชน หรอ มการน ามาใช

ประโยชนแลวแตมลคาของทรพยสนและทดนทมโอกาสไดรบผลกระทบจากการกดเซาะชายฝงมมลคา

นอยเมอเปรยบเทยบกบคาใชจายในการใชมาตรการปองกนหรอแกไขปญหาแนวทางอนๆ การเลอกไม

ด าเนนการใดๆจะสงวนความงดงามของชายหาดไวใหเปนไปตามธรรมชาต

นอกจากนน การแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงยงอาจด าเนนการไดโดยใชแนวคด “การ

จดการชายฝงแบบบรณาการ (Integrated Coastal Zone Management - ICZM)” ซงเปน

กระบวนการจดการทท าใหการใชประโยชนจากทรพยากรชายฝงของกลมผใชอยในระดบทเหมาะสมกบ

ความจ าเปนในการเลยงชพและความคมทนในการประกอบกจการ (เพอการคา) โดยมการแบงปนและ

จดสรรการใชประโยชนจากทรพยากรชายฝง (coastal resources) อยางเปนธรรมและรวมรบผดชอบ

ความเสยหายทเกดขน ภายใตความสามารถในการรองรบไดของระบบนเวศชายฝง (carrying capacity

of coastal ecology) รวมทงเปนกระบวนการจดการทรวมถงการสงวน (reservation) คมครอง

(protection) และฟนฟ (rehabilitation / restoration) ระบบนเวศชายฝง ใหสามารถรกษาศกยภาพใน

การผลตทรพยากรชายฝงไดดงเดมหรอพฒนาศกยภาพใหสงขน ดวยการน าองคความรทกสาขาวชาท

เกยวของมาวางแผนการจดการและด าเนนงาน โดยการมสวนรวมจากกลมผใชประโยชน ผมหนาท

จดการชายฝงตามกฎหมาย และผมสวนเกยวของอนๆ ดวยความตระหนก เขาใจ และยอมรบ โดยเปน

การมสวนรวมในรปแบบทเหมาะสมกบสถานภาพและบทบาทของแตละฝายในแตละขนตอนของ

กระบวนการ รวมทงมความสอดคลองกบเงอนไขทดทางสงคม วฒนธรรม ระบบเศรษฐกจ โครงสราง

การปกครอง และนโยบายทางการเมอง (FAO,1998; Masselink and Hughes, 2003)

ส าหรบชายฝงทะเลอนดามนในบรเวณพนทศกษาซงเปนแหลงทองเทยวส าคญของ

ประเทศ การปองกนและบรรเทาผลกระทบจากการเปลยนแปลงแนวชายฝงโดยเฉพาะอยางยงการกด

Page 49: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

49

เซาะชายฝง ควรใชโครงสรางแบบออน (soft structure) เชน การเตมทรายชายหาด (beach

nourishment) การถายเททราย (sand bypassing) การเสรมสนทราย (dune nourishment) หรอ การ

ปลกปาชายเลน และ ปาชายหาด (afforestation) ซงท าหนาทเสมอนปราการปองกนทางธรรมชาตท

ชวยรกษาแนวชายฝงทะเลไมใหถกกดเซาะ โครงสรางแบบออนเหลานชวยรกษาชายหาดไวเปนแหลง

ทองเทยว เพราะไมไปบดบงทศนยภาพทงดงามของชายฝงทะเล และไมมผลกระทบตอสนทรภาพ

(aesthetic effects) บรเวณชายฝงทะเลเหมอนเชนโครงสรางแบบแขง (hard structure) อาทเชน

เขอนกนคลน หรอ รอดกทราย ทงยงไมกอใหเกดปญหาการกดเซาะในพนทขางเคยง และ ไมกดขวาง

การขนมาวางใขของเตาทะเล (sea turtle) อกดวย (ภาพท 12) นอกจากนนควรไดมการใชมาตรการ

เสรมซงไดแกการก าหนดระยะถอยรน (set back) คอจ ากดไมใหมการพฒนาใดๆในพนทชายฝงทะเล

บรเวณทเสยงตอการเกดการกดเซาะชายฝง (ภาพท 12) ในกรณทพนทชายฝงเกดการกดเซาะอยาง

รนแรงจ าเปนตองใชโครงสรางแบบแขง จะตองมการศกษาวเคราะหปฏสมพนธระหวางการเคลอนทของ

ตะกอนกบโครงสรางทางวศวกรรม ตลอดจนศกษาผลกระทบของโครงสรางชายฝงทอาจมตอสภาพ

แวดลอมชายฝงอยางรอบคอบและตอเนองกอนด าเนนการกอสราง

ภาพท 12 การขนมาวางไขบนหาดของเตาทะเล (ซาย) และ การก าหนดระยะถอยรน (ขวา)

Page 50: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

50

4. สรปและขอเสนอแนะ

ในพนทศกษาตลอดชายฝงทะเลอนดามนประสบปญหาการเปลยนแปลงแนวชายฝงใน

ลกษณะการกดเซาะหลายแหง โดบพนทชายฝงทมอตราการกดเซาะสงสด คอ 29 เมตรตอป พบท

ต าบลบางมวง อ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2547 ซงเปนชวงเกด

เหตการณคลนสนาม เขาสฝงทะเลอนดามน โดยมพนทชายฝงในต าบลเกาะพระทอง อ าเภอคระบร

จงหวดพงงา เกดการกดเซาะสงสดตอ 368 ไร ในชวงระหวางป พ.ศ. 2545-2547 เชนกน การกดเซาะ

ชายฝงทเกดขนในพนทศกษากอใหเกดผลกระทบตอทรพยากรประเภทตางๆ ทเปนองคประกอบส าคญ

ของระบบนเวศชายฝง สงผลใหระบบนเวศชายฝงทะเลอนดามนเสอมโทรมลง ภาครฐและเอกชนตอง

ใชงบประมาณจ านวนมากในการปองกนและแกไขปญหาทเกดขน

ทผานมาไดมความพยายามทจะแกไขปญหาการเปลยนแปลงแนวชายฝง โดยเฉพาะการ

กดเซาะชายฝง (Rjin, 2011) ดวยวธการตางๆเชนการสรางเขอนกนคลนหรรอดกทราย แตวธการตางๆ

เหลานสามารถปองกนและบรรเทาผลกระทบจากการกดเซาะชายฝงไดเพยงในบางพนทเทานน วธการ

ทประสบความส าเรจในพนทหนงเมอน าไปใชในอกพนทหนงอาจไมประสบผลส าเรจ เนองจากสภาพ

ชายฝงในแตละพนทมความแตกตางกน นอกจากน การแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงในพนทหนง

โดยใชโครงสรางทางวศวกรรม อาจกอใหเกดปญหาในอกพนทหนงหรอในพนทใกลเคยง เชน ปญหา

การกดเซาะหรอปญหาการขนฝงมาวางไขของเตาทะเล นอกจากนนการปองกนและบรรเทาผลกระทบ

จากการเกดการกดเซาะชายฝงในอดตทผานมาเปนการด าเนนงานในลกษณะแยกสวน (sectorial

approach) ขาดการประสานองคความรทางวชาการและการประสานงานระหวางหนวยงานทเกยวของ

และสถาบนวชาการตางๆในพนท รวมท งขาดการมสวนรวมของประชาชนทเกยวของในพนท

(Saengsupavanich, 2013) ท าใหปญหาการกดเซาะชายฝงในพนทชายฝงทะเลอนดามนและชายฝง

ทะเลดานอนๆของประเทศยงคงเกดขนอยางตอเนอง

ขอควรพจารณาในการปองกนและบรรเทาผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงแนวชายฝง

ทะเลอนดามน กอนการตดสนใจเลอกแนวทางวธการและรปแบบใดๆ จะตองพเคราะหพจารณาขอมล

ทกดาน ทงทางดานวศวกรรม เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม แลวจงเปรยบเทยบขอดขอเสยของ

Page 51: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

51

ทางเลอกตางๆ ในบางพนทอาจตองใชวธการหลายวธรวมกนจงจะมประสทธภาพและเสถยรภาพ

มากกวาการใชวธใดวธหนงเพยงวธเดยว เชน การบรณะชายหาดดวยการเสรมทรายกบการสรางรอหรอ

คนดกทราย นอกจากนนสงกอสรางชายฝงทไมใชประโยชนอกตอไปแลวควรตองด าเนนการรอถอน

เพอใหกระแสน าและตะกอนชายฝงสามารถเคลอนทไดตามปกต สวนในระยะยาวการใชแนวทาง “การ

จดการชายฝงทะเลแบบบรณาการ” นาจะเปนมาตรการทใหผลดทสด

Page 52: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

52

5. บรรณานกรม

เกษม จนทรแกว. 2545. การจดการสงแวดลอมแบบผสมผสาน วทยาลยสงแวดลอม ส านกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ 333 หนา

กรมทรพยากรธรณ. 2548. การกดเซาะชายฝงทะเลอนดามน จงหวดระนอง พงงา ภเกต และกระบ

หลงการเกดคลนสนาม กองธรณวทยาสงแวดลอม กรมทรพยากรธรณ รายงานวชาการ ฉบบท

กธส 3/2548. 64 หนา

กรมทรพยากรธรณ. 2544. การเปลยนแปลงพนทชายฝงดานทะเลอนดามน รายงานวชาการ 60 หนา

กรมทรพยากรธรณ. 2545. การเปลยนแปลงพนทชายฝงทะเลดานอาวไทย รายงานวชาการ 173 หนา

ธนวฒน จารพงษสกล. 2548. การกดเซาะชายฝงทะเล: ปญหาและแนวทางการศกษาแบบบรณาการ

องคความร. วารสารฉบบพเศษ โลหะ วสด และแร 15 1 (2) : 1-10

นวรตน ไกรพานนท. 2544. การกดเซาะชายฝงทะเล: ปญหาและแนวทางด าเนนการ. วารสารอนรกษ

ดนและน า 17 (1) : 23-55

นภาภรณ ชสนวล. 2551. ผลกระทบของการกดเซาะชายฝงตอระบบนเวศนชายฝงจงหวดสงขลา

วทยานพนธว ทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวช าการจดกา รท รพยากรดน คณะ

ทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร 171 หนา

นรนดร ชยมณ 2548. สถานภาพชายฝงทะเลอนดามนและผลกระทบภายหลงอบตภย เอกสาร

ประกอบการประชมวชาการนานาชาต เรอง ไทยและประเทศเพอนบานจะรบมอธรณพบตภย

คลนยกษสนามไดอยางไร กรมทรพยากรธรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

16 หนา

ปรทศน เจรญสทธ. 2550. ปญหาการกดเซาะชายฝงทะเลและแนวทางการฟนฟแนวชายฝง วารสาร

สงแวดลอม 11 (2) : 24-30

สน สนสกล. 2533. ธรณสณฐานชายฝงทะเลอนดามน ฝงตะวนตกของแหลมไทยภาคใต วารสาร

ภมศาสตร 15 (2) : 293-315

Page 53: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

53

สมบรณ พรพเนตพงศ. 2550. กระบวนการของชายฝงและผลกระทบจากงานวศวกรรมชายฝง.

http://www.biolawcom.de/?/article/201 Downloaded เมอ 6/28/2007

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2550. รายงานสถานการณการกดเซาะ

ชายฝงอาวไทยทมความวกฤต 60 หนา

อจรา เทยงตรง. 2549. การใชรโมทเซนซงเพอตรวจสอบการเปลยนแปลงในบรเวณชายฝงบานแหลม

สงห จงหวดสมทรปราการ วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรทาง

ทะเล คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 85 หนา

Bhattacharya, A., Sarkar, S. and Bhattacharya, A. 2003. An assessment of coastal

modification in the low-lying tropical coast of northeast India and role of natural

and artificial forcings. International Conference on Estuaries and Coasts.

November, 2003. Hangzhou, China. Pp. 158-165

FAO. 1998. Integrated Coastal Area Management. FAO Guidelines. FAO, Rome. 280 p.

French, P.W. 2001. Coasta Defences. Processes, Problems and Solutions. Routledge,

London. 366 p.

Haslett, S.M. 2000. Coastal Systems. Routledge. London. 218 p.

Masselink, G. and Hughes, M.G. 2003. Coastal Processes and Geomorphology. Hodder and

Arnold. London. 354 p.

Pornpinatepong, S., Tanaka, H. and Chittrakarn, T. 2005. Coastal dynamics and shore

erosion in Songkhla. The Fourth PSU Engineering Conference. 8-9 December 2005.

Prince of Songkla University. Hat Yai. Thailand.

Rjin, L.C. van. (2011). Coastal erosion and control. Ocean and Coastal Management. 54 :

867-887

Page 54: (Study of shoreline changes along the Andaman coast in Phang …natres.psu.ac.th/office/foreign/res/2013_July_shoreline... · 2015-02-17 · คณะทรัพยากรธรรมชาติ

54

Saengsupavanich, C. 2013. Detached breakwaters: Communities preferences for

sustainable coastal protection. Journal of Environmental Management. 115 : 106-

113

Sinsakul, S. 2004. Coastal erosion in southern part of thailand. C. Tanavud, T. Tamura, T.

Miyaki and K. Kashima (eds.). Proceeding of the International Conference on

Environmental Hazards and Geomorphology in Monsoon Asia, JB Hotel, Hat Yai,

Songkhla, Thailand, 20-24 December, 2004, pp. 7-26.