stworzenie, grzech, odkupienie
TRANSCRIPT
Stworzenie, grzech, odkupieniefragmenty
Klasa druga
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące w Lubinie
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące w Lubinie
Opisy stworzenia świata i człowieka
Jak należy je rozumieć?1. Nikogo nie było w momencie stwarzania.2. Jest to zatem próba odpowiedzi „DLACZEGO DZIŚ
JEST TAK” odwołując się do „początku”
3. Opisy mogą być naukowe, filozoficzne, religijne. Każdy z nich NA SWÓJ WŁASNY SPOSÓB próbuje udzielić odpowiedzi na pytanie o „początek”
Żadnej z prób nie należy lekceważyć, choć mogą wydawać się naiwne i śmieszne. Trzeba próbować zrozumieć co autor chciał nam przekazać!
Opisy stworzenia
• Ludzie w starożytności próbowali wyjaśnić „jak to było na początku” i dlaczego „dziś jest tak”. Robili to na miarę swoich możliwości.
• Naród hebrajski znał opisy ludów Babilonii i Mezopotamii [co można zauważyć w
treści opisów biblijnych], a jednocześnie naród ten miał doświadczenie bycia prowadzonym przez Boga w historii.
Opisy stworzenia
• Z czasem powstała w tym narodzie własna próba wyjaśnienia początku świata i człowieka.
• Z wiarą przyjmujemy, że tej próbie towarzyszył Bóg ze swoim natchnieniem, aby została przekazana prawda w sprawach istotnych dla nas!
Katechetyczny cel napisania tekstu
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące w Lubinie
Biblijne opisy stworzenia
Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię
Opis rozpoczynający całą księgę Biblii. Powstał w kręgach kapłańskich.Celem opisu jest przekazanie, że tylko Bóg (elohim) jest początkiem wszystkiego, oraz że w świecie panuje harmonia i piękno. Człowiek jest według opisu najdoskonalszym ze stworzeń, a szabat jest dniem wyjątkowym, który należy szanować m.in. przez powstrzymanie się od pracy
Wreszcie Bóg rzekł: uczyńmy człowieka na nasz obraz. Uczynił
Bóg człowieka, mężczyznę i kobietę, na obraz Boży ich
stworzył.
1.
Starszy opis stworzenia świata
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące w Lubinie
Biblijne opisy stworzenia
Umieścił Bóg człowieka, którego stworzył w ogrodzie rajskim…Opis drugi jest starszy, powiedzielibyśmy „bardziej ludzki”, prymitywniejszy. Autor chce pokazać, że między „człowiekiem” (adam) a resztą stworzenie istnieje pewien element wspólny (adamah). Człowiek jednak został obdarzony „tchnieniem w nozdrza” wskutek czego stał się istotą żywą.
2.
Kobieta jest jakby „chronologicznie” później stworzona z części ciała
mężczyzny.Do obojga z nich stosuje się to samo
określenie adam.Z tym opisem wiąże się
sytuacja pokusy
X wiek p.n.e.Czasy królów w Izraelu
Deportacja do Babilonii
Chrystus
Od V wieku p.n.e. Redakcja ksiąg
biblijnych
Opis starszy„lepienie człowieka”
Opis młodszy schemat „7 dni”
Minęło 500 lat…
Czas powstania dwóch opisów biblijnychw narodzie izraelskim
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące w Lubinie
W zamyśle prolog do całej Biblii
Powstanie człowieka w starszym opisie…PRZY WSZYSTKICH STWORZENIACH
Kto? BógCo robi? LepiMateriał? Glina, proch… [adamah]
Uwaga!Dodatkowa czynność przy stworzeniu człowieka:DMUCHANIE W NOS!
Warto zauważyć, że autor późniejszego tekstu, stanowiącego PROLOG do całej Biblii, zamiast pisać o lepieniu i dmuchaniu w nos [wyjątkowość człowieka] pisze, że człowiek został stworzony na obraz i podobieństwo Boga [nie pisze tak o żadnym innym stworzeniu]
Odpowiednia pomoc dla mężczyzny
Nadawanie imion zwierzętom• Mężczyzna nie znajduje
odpowiedniego stworzenia dla siebie
• Ryt nadawania imion oznacza, że człowiek „panuje” nad światem zwierząt, jest ważniejszy, określa go…
Sen mężczyzny• Jest symbolem śmierci
• Chce pokazać, że w akcie stwórczym kobiety
uczestniczy tylko Bóg• „Bok” ciała mężczyzny to
część bliska sercu, tak jak bliska sercu ma być dla
mężczyzny kobieta
Nie sugerować się chronologią! Mężczyzna nie był stworzony „wcześniej”
Ratunku! Kobieta!
Chodzi o podkreślenie godności istoty zwanej kobieta! Wiedząc jak traktowano wówczas kobiety,
musimy stwierdzić, że przesłanie biblijne było REWOLUCYJNE. Kobieta jest tak samo ważna
jak mężczyzna.
Znaczenie obrazu „ogrodu”
• Ogród dla ludzi starożytnego Wschodu nie był czymś
zwyczajnym. W tamtych warunkach na wspaniałe
ogrody mogli pozwolić sobie jedynie władcy mający wielu niewolników uprawiających
taki ogród. Uprawa ze względu na brak wody nie była łatwa.
Ogród jest więc symbolem wielkiego dobrobytu. Tu jest on
symbolem dobroci Boga i Jego hojności oraz mówi o wielkim
obdarowaniu człowieka.
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące w Lubinie
Biblijny opis kuszeniaBóg wydał polecenie, aby nie spożywać owoców z drzewa poznania dobra i zła.Nie powiedział nic o zakazie spożywania owoców z drzewa życia znajdującego się w środku raju.Kusiciel zadaje przewrotne pytanie: „czy to prawda, że ze wszystkich drzew ogrodu nie możecie spożywać owoców?”Kobieta w zamieszaniu mylnie wskazuje drzewa, dając sobie wmówić, że Bóg jest „przeciwny życiu” bo nie pozwala kosztować owoców z drzewa życia!
Problem rozpoczyna się w chwili, gdy człowiek czuje się bezpiecznie, gdy nie boi się nawet Boga!
Konsekwencje „grzechu u początków”:Ból rodzeniaRelacje oparte na „panowaniu”Owoce pracy ludzkiej niesatysfakcjonujące
1. Postać kusiciela2. Skrajności łatwo się rozpoznaje3. Obecność Boga w przykazaniu
Konsekwencje grzechu „u początku”
„indywidualne”• Kobieta będzie rodzić w bólu
[autor próbował wyjaśnić tę sprawę odwołując się do stworzenia człowieka i zaistnienia grzechu?]
• Mężczyzna będzie ciężko pracował, ale owoce jego pracy nie będą takie, jakich by oczekiwał, zawsze będę mniejsze…
„wspólne”• Relacje między mężczyzną a
kobietą będą oparte na panowaniu [co zresztą
autor biblijny zapewne na co dzień widział – tak bowiem traktowano
kobiety]• Czyli… taka rywalizacja płci
nie jest zamysłem Bożym, jest skutkiem grzechu
Małe podsumowanie
PRZED STWORZENIEM KOBIETY ISTNIEJE JEDEN WSPÓLNY
TERMIN NA OKREŚLENIE CZŁOWIEKA (ם)ָא(ָד); DOPIERO PO JEJ STWORZENIU TEKST WPROWADZA ROZRÓŻNIENIE
MIĘDZY MĘŻCZYZNĄ ( (ָא/ׁש,1(ה) A KOBIETĄ (ָא/יׁש,
Inne rozróżnienie:
(ָכ(ר 8ֵק6ָב(ה i ָז ְנ
Opisy uzupełniające się. Wyjątkowość człowieka, ale również jego związek i podobieństwo do innych stworzeń
Zdolność do przekazywania życia; samiec – samica
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące w Lubinie
Grzech… jak to rozumieć?
Nie można poprawnie zrozumieć czym jest grzech jeśli nie pamięta się o PIERWOTNEJ WIĘZI człowieka z Bogiem.
Grzech stanowi przede wszystkim zerwanie tej więzi, a dokonuje się to przez nieposłuszeństwo!
PRZEDMIOT, czyli sprawa, o którą chodzi…Kradzież, zabójstwo, palenie papierosów, seks nastolatków…
ŚWIADOMOŚĆ, czyli wiedza o tym, że coś jest złeWystarczy, że słyszysz np. w Kościele o tym, że coś jest złe
ZGODA WOLI, czyli wolny wybórJeśli ktoś jest zmuszony, zastraszony, to nie ma winy, albo jest mniejsza
Dobra intencja nie zmienia złego czynu w dobry = cel nie uświęca środków!
Zła intencja zmienia dobry czyn w „mniej dobry” (zły)