ศนยบ ำบดผตดสำรเสพตด

SUBSTANCE ABUSE TREATMENT CENTER

จนทรจรำ ใจด ำ

JUNJIRA JAIDUM

วทยำนพนธทำงสถำปตยกรรม

หลกสตรสถำปตยกรรมศำสตรบณฑต

สำขำวชำสถำปตยกรรม คณะสถำปตยกรรมศำสตร

มหำวทยำลยศรปทม

ปกำรศกษำ 2560

ง

ง

หวขอวทยานพนธ : ศนยบ าบดผตดสารเสพตด

ชอนกศกษา : จนทรจรา ใจด า อาจารยทปรกษา : อาจารย ณฤทย เรยงเครอ

หลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรม

คณะสถาปตยกรรมศาสตร ปการศกษา 2560

บทคดยอ เนองจากในปจจบนนมปญหาตางๆ ทมสาเหตมาจากการเสพสารเสพตดในประเทศไทย

มากขนเรอยๆ ท าใหเกดผลกระทบตอดานสงคม อนไดแก ปญหาการตดสารเสพตดไปจนถง

ปญหาเรองการตดเอดสตามมาดวย ซงปญหาใหญในขณะน และสงผลกระทบมากในดาน

เศรษฐกจ การพฒนาของประเทศ ซงปญหาการตดสารเสพตดไดเพมจ านวนมากขน ดงนนจง

จ าเปนตองมการเตรยมการแกไข และรบมอกบสาเหตดงกลาว เพอนรองรบกบปญหาทเกดขนน

ดวยเหตนจงจ าเปนทตองมศนยบ าบดผตดสารเสพตดขน และความรวมมอกบหนวยงานท

เกยวของ

จากการทไดศกษารวบรวมขอมลของผตดสารเสพตดเพอนน ามาศกษาหาวธ

บ าบดรกษาผตดสารเสพตดทมารกษาทโครงการน โดยศกษาขอมลจากทตางๆหรอจากสาเหต

ปญหาทมผลท าใหผคนหนไปใชสารเสพตดและน าขอมลเหลานนมาวเคราะห สงเคราะหออกมา

ในรปแบบของกระบวนการรกษา

การกระบวนการโครงการทออกแบบมาเพอบ าบดผตดสารเสพตดโดยวธหลกๆแบบ

ออกเปน 2 รปแบบโดยการบ าบดแบบการแพทยและการบ าบดทางธรรมชาตไดจดโปรมแกรม

เพอรองรบและตอบสนองผปวยทตองการเลกใชสารเสพตดอยางถาวรและสามารถออกไปใช

ชวตประจ าวนรวมกบคนปกตไดอยางมความสข

จ

กตตกรรมประกำศ ความส าเรจของการศกษาวทยานพนธในครงนขาพเจาไดรบการสนบสนนและความ

ชวยเหลอในการดาเนนงานวทยานพนธทงในสวนภาคการศกษาขอมลและภาคออกแบบจากบคคลและหนวยงานตางๆทเกยวของซงขาพเจาขอขอบคณในความเมตตากรณาความเสยสละทมตอขาพเจาตลอดเวลาในการศกษาออกแบบวทยานพนธทางสถาปตยกรรมจนส าเรจลลวง เปนผลงานวทยานพนธการออกแบบทางสถาปตยกรรมทสมบรณไดแก

อาจารย ณฤทย เรองเครอ (อาจารยทปรกษาวทยานพนธ) อาจารย ปยะ ไลหลกพาล (คณะกรรมการตรวจวทยานพนธ) อาจารย ธราดล เสารชย (คณะกรรมการตรวจวทยานพนธ) บดา มารดา และครอบครว

ฉ

สำรบญ หนา

บทคดยอ…………………………………………………………………………….……..…….....ง

กตตกรรมประกาศ……………………………………………………………………………….....จ

สารบญ.…………………………….…………………………………………….....………………ฉ

สารบญตาราง…….………………………………………………………………………………...ฌ

สารบญรปภาพ……………...…………...………………………………………………...……....ญ

บทท 1 บทน ำ

1.1 ความเปนมาของโครงการ……………………………………………………………..4

1.2 วตถประสงคของการศกษา…………………………...…………………………....…5

1.3 ขอบเขตการศกษา……………………………..……………...................................5

1.4 วตถประสงคของโครงการ………………………………………..……………….......5

1.5 องคประกองหลกของโครงการ…………………………………..…………………....6

1.6 ประโยชนของการศกษา……………………………………………………………….6

บทท 2 กระบวนกำรและแนวคดในกำรออกแบบสถำปตยกรรม

2.1 สารเสพตดและโทษของสารเสพตด…………………………………………………..6

2.2 ระยะของการตดยา………………………………...……………………..………….10

2.3 ปรมาณและระยะการใชสารเสพดตด…………………………………….………….13

2.3.1 วธการใชสารเสพตด…………………………………………...…………14

2.3.2 กลไกของการเสพตด……………….………………………...…………..14

2.3.3 สาเหตทเกดจาการตดสารเสพตด………………………………………..16

2.4 สารเสพตดทใชเพอความบนเทง…………………………………………………….18

2.5 วธปฏบตของผทอยใกลชดผตดสารเสพตด…………………………………….......19

2.5.1 การปฏบตตนตอสารเสพตด……………………………………………...21

2.6 ขนตอนการบ าบดรกษา…………………………………………...…………………21

2.7 องคประกอบของสถาปตยกรรมทมผลตออารมณและความรสก…………………..29

2.7.1 ส color…………………………………………………………………….29

2.7.2 วสด Material…………………………………………………...………...31

ช

สำรบญ (ตอ) หนา

2.7.3 รปรางรปทรง Shape From………………………………….…………..32

2.7.4 บรบท Context……………………………………………………………33

บทท 3 กระบวนกำรศกษำ วเครำะห สงเครำะหขอมล

3.1 แนวทางการกาหนดโปรมแกรมของโครงการ…………...….………………………34 3.2 ปจจยททาใหเกดโปรแกรมการบาบด…………………..…………………………..36

3.2.1 ประเภทของสารเสพตด……………………………...…………………..36 3.2.2 ปรมาณและระยะการใชสารเสพตด…………………………...…………37 3.2.3 ความรนแรงของผใชสารเสพตด…………………………………...…….37

3.3 องคประกอบในโครงการ………………………...…………………………………..37 3.3.1 สวนบรการ………………………..……………………………………...39 3.3.2 สวนบรหารงานทวไป…………………………………..………………..42 3.3.3 สวนรกษาทางการแพทย……………….………………………………..43 3.3.4 สวนฟนฟสมรรถภาพ……………..……………………………………..44

3.4 การวเคราะหผใชโครงการ………………………………………..…………….......49 3.4.1 การวเคราะหพฤตกรรมของผใชโครงการ……………………..….........49

3.4.1.1 กลมผใชทเปนเจาหนาท……….…………………………….49 3.4.1.2 กลมผรกษาบาบดในโครงการ………………………….……49

3.4.2 พฤตกรรมผใชโครงการ…………………….…………………………...49 3.4.3 การกระทาของผใชโครงการ…………………………………..………...50 3.4.4 พนททเหมาะสมกบผใชโครงการ……………………………………..…50

3.5 วเคราะหโปรแกรมของโครงการ…………………………………………..………..52 3.5.1 อาการของผทตดสารเสพตดประเภทกระตนประสาท……………….....59 3.5.2 อาการของผทตดสารเสพตดประเภทกดประสาท……………..….........60 3.5.3 อาการของผทตดสารเสพตดประเภทหลอนประสาท…...……………....61 3.5.4 อาการของผทตดสารเสพตดประเภทออกฤทธผสมผสาน………….......62

3.6 วเคราะหไซทโครงการ………………….……………………………………………63 3.6.1 ขนาดพนทและอาณาเขตปกครองจ. ภเกต……………………..………63 3.6.2 ลกษณะภมประเทศ………………………………………………..……..64

ซ

สำรบญ (ตอ) หนา

3.6.3 ลกษณะภมอากาศ……………………………………………………...64

3.6.4 การปกครอง…………………………………….……………………….64

3.6.5 ประชากรและการประกอบอาชพ…………………………...…………..64

3.6.6 ดานเศรษฐกจ……………………………………………………………64

3.6.7 สถตนกทองเทยว………………………………………………………..65

บทท 4 กำรประยกตในกำรออกแบบ

4.1 ลกษณะของโครงการและการก าหนดโปรแกรม…………………………………….68

4.1.1 สวนใชสอยหลกของโครงการ…………………………………………….68

4.1.2 ปจจยทมผลตอการออกแบบ……………………………………………..69

4.1.3 เกณฑในการใชออกแบบสถาปตยกรรม………………………...……....69

4.2 การน าเสนอและขอเสนอแนะ………………………………...……………………...71

บทท 5 ภำคกำรออกแบบ

5.1 แนวทางความคดในการออกแบบโครงการ…………………………………..……..75

5.2 การวเคราะหบรบททต งโครงการ……………………………………..……………..75

5.2.1 การวเคราะหบรบททต งโครงการ…………………………………..…….75

5.2.2 การวเคราะหทต งของต าแหนงอาคาร……………………………………76

5.3 การพฒนาแบบ……………………………………………………………………….77

5.3.1 การพฒนางานออกแบบครงท 1………………………………………….77

5.3.2 การพฒนางานออกแบบครงท 2…………………………………...…….79

5.3.3 การพฒนางานออกแบบครงท 3………………………………………....80

5.4 ผลงานการอกแบบครงสดทาย…………………………………………………..….84

บรรณานกรม……………………………………..……………………………………….……..100

ประวตผเขยนวทยานพนธ……………………………………..………………………………..101

ฌ

สำรบญตำรำง

รปท หนา

1. แสดงสถตประเภทยาเสพตดทเสพตดทงหมดของสถาบนธญญารกษ……………………......2

2. แสดงสถตจ านวนของผปวยสารเสพตดทงหมดของสถาบนธญญารกษ……………………….2

ญ

สำรบญรปภำพ

รปท หนา

1. ผงแสดงพนทใชสอยทงหมดของโครงการ…………………………………………...……….35

2. ผงแสดงปจจยหลกทท าใหเกดโปรแกรมบ าบด………………………………………...…….36

3. ผงแสดงสวนตางๆทงหมดของโครงการ…………………………………………...…………39

4. ผงแสดงสวนบรการในโครงการ……………………………………………………...…….....41

5. ผงแสดงสวนบรการในโครงการ………………………………………………...………….....42

6. ผงแสดงสวนรกษาทางการแพทยในโครงการ………………………………………………..44

7. ผงแสดงสวนฟนฟสมรรถภาพในโครงการ………………………………………..………….47

8. ผงแสดงสวนทพกในโครงการ………………………………………………..……………….48

9. แสดงตวอยางพนทใชสอย…………………………………………………..………………...50

10. แสดงตวอยางพนทใชสอย………………………………………………………..…………..51

11. แสดงตวอยางพนทใชสอย……………………………………………………………..……..51

12. แสดงตวอยางพนทใชสอย…………………………………………………………..………..52

13. แสดงตวอยางพนทใชสอย………………………………………………………..…………..52

14. แสดงตวอยางพนทใชสอย………………………………………………………..…………..53

15. แสดงตวอยางพนทใชสอย………………………………………………………..…………..53

16. แสดงตวอยางพนทใชสอย………………………………………………………………...….54

17. แสดงตวอยางพนทใชสอย……………………………………………………………………54

18. แสดงตวอยางพนทใชสอย……………………………………………………………...…….55

19. แสดงตวอยางพนทใชสอย…………………………………………………..………………..55

20. แสดงตวอยางพนทใชสอย……………………………………………………………………56

21. แสดงตวอยางพนทใชสอย……………………………………………………………………56

22. แสดงตวอยางพนทใชสอย……………………..……………………………………………..57

23. แสดงตวอยางพนทใชสอย………………………………………………………...………….57

24. ผงแสดงกระบวนการรกษา…………………………………………………………………...58

25. ผงแสดงพนทต งของไซท……………………………………………………………………..66

26. ผงแสดงพนทต งของไซท……………………………………………………………………..67

27. ผงแสดงการใชสอยของผปวย……………………………………………………………..…68

ฎ

สำรบญรปภำพ (ตอ)

รปท หนา

28. แสดงปจจยทท าใหเกดโปรแกรมการรกษา……………………………………………….....70

29. ใบเสนอแนะจากการตรวจวทยานพนธครงท 1 ………………………………………..…...71

30. ใบเสนอแนะจากการตรวจวทยานพนธครงท 2 ………………………………………….....72

31. ใบเสนอแนะจากการตรวจวทยานพนธครงท 3 ………………………………………..…...73

32. ใบเสนอแนะจากการตรวจวทยานพนธครงท 4 ………………………………………..…...74

33. ผงแสดงแบบจากโมเดลทงหมดของโครงการ……………………………………..………...76

34. ผงแสดงความสมพนธสวนตางๆในโครงการ………………………………………………...77

35. ผงแสดงการพฒนารปแบบของโมเดล…………………………………………………….....78

36. ผงแสดงการพฒนารปแบบของโมเดล.………………………………………………...........80

37. ผงแสดงการพฒนารปแบบของโมเดล.……………………………………...…………….....81

38. ผงแสดงบรเวณทงหมดของโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)……………………...…..83

39. ผงแสดงแปลนชน2 ทงหมดขอโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)…………………........84

40. แสดงรปดานทงหมดของโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)………………………….....85

41. แสดงแบบขยายรปแบบของสวนหองพกทงหมด (การแสดงแบบขนสดทาย)………..........85

42. แสดงรปตดทงหมดของโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)……………………...............85

43. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………...86 44. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..86

45. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..87

46. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..87

47. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..88

48. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..88

49. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..89

50. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..89

51. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..89

52. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..90

ฏ

สำรบญรปภำพ (ตอ)

รปท หนา

53. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..90

54. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..91

55. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ…………………………………………………………..…91

56. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ………………………………………………………….….92

57. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..92

58. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..93

59. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..93

60. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ……………………………………………………………..93

61. แสดงหนจ าลองภายในโครงการ………………………………………………………….…94

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำของโครงกำร เนองจากสารเสพตดเปนสาเหตหลกทเปนตนเหตของปญหาในสงคมสงคม สงผลกระทบ

และเปนภยคกคามตอดานตางๆทเกดขนในปจจบน เกดสงผลกระทบอยางกวางขวางทงตอบคคลทางสขภาพกายและสขภาพจตแลวยงสงผลกระทบตอสงคม เศรษฐกจ บนทอนความเจรญของประเทศชาต

และยงคงมอตราการตดสารเสพตดเพมมากขนเปนจ านวนมาก แมรฐบาลจะประกาศสงครามกบยาเสพตดกตาม กไมไดหมายความวาการปองกน การปราบปรามยาเสพตดจะเปนหนาทของรฐบาลเทานน การแกไขปญหายาเสพตดเปนหนาทของทกฝายทจะตองรวมมอกนการปราบปรามเปนการแกปญหาทปลายเหต การปองกนยงเปนสงทส าคญ โดยการใหการศกษาและความรเรองพษภยและโทษของยาเสพตดอยางตอเนอง แกประชาชน คร พอแม ผปกครอง เดกและเยาวชน โดยเฉพาะ พอ แม ผปกครอง จะตองเอาใจใสดแลลกหลาน ใหความรกความอบอนแกครอบครว เปนทพงของเดกได

ยาเสพตดทเเพรระบาดในประเทศไทย ประกอบดวย ฝน เฮโรอน กญชา ยาบา สารระเหย โคเคน ยาอ เเละวตถทออกฤทธตอจตประสาทบางชนด เชน จ าพวกยานอนหลบ อยางไรกตามกลาวส าหรบการเเพรระบาดเเลว ตวยาหลกคอ ฝน เฮโรอน กญชา ยาบา สารระเหย โคเคน ซ ยาเค โดยฝนเเละเฮโนอน เคยเปนยาเสพตด ทเเพรระบาดรนเเรงในอดต เเตปจจบนลดระดบลง ฝนคงในเเพรระบาดเฉพาะกลมชาวเขา เฮโรอนเเพรระบาดในกลมเสพเดม ตวยาทเเพรระบาดมากเเละมปญหาในระดบรนเเรง คอ ยาบา ซงเเพรกระจายเปนวงกวาง โดยเฉพาะในกลมเยาวชน นกเรยนนกศกษา ส าหรบโคเคน เเละยาเค การเเพรระบาดจ ากดอยเฉพาะกลมเยาวชน ผใชในสถานบนเทง เเละกลมวยรนทมฐานะด สวนสารระเหย จะเเพรระบาดในกลมเดกนอกสถานศกษา สวนใหญจะอยในพนทภาคอสาน

13

ป (พ.ศ.) 2555 2556 2557 2558 2559

เฮโรอน 92 89 125 169 169

ฝน 10 13 31 35 41

กญชา 472 501 572 631 658

กระทอม 79 89 70 105 103

ยากลอมประสาท 0 0 0 0 0

ยาบา 5,096 4,438 3,743 2,317 2,376

ยานอนหลบ 2 0 0 0 0

สรา 1,575 1,388 1,245 1,226 1,182

สารระเหย 111 113 94 101 76

บหร 279 333 333 251 165

ยาไอซ 1,742 875 625 570 663

อนๆ 257 121 233 261 346

รวม 9,715 7,960 7,071 5,666 5,901

ตารางท1 แสดงสถตประเภทยาเสพตดทเสพตดทงหมดของสถาบนธญญารกษ จ าแนกตามปงบประมาณ 2555-2559 ( มหนวยเปนราย )

ป (พ.ศ.) 2555 2556 2557 2558 2559

จ านวนผปวยทงหมด 9,715 7,960 7,071 5,666 5,901

ชาย 8,481 6,854 5,999 4,744 5,105

หญง 1,234 1,106 1,072 922 796

14

ตารางท 2 แสดงสถตจ านวนของผ ปวยสารเสพตดทงหมดของสถาบนธญญารกษ จ าแนกตามปงบประมาณ 2555-2559 ( มหนวยเปนราย )

ประเทศไทยตองเผชญกบปญหายาเสพตดมาชานาน โดยสภาพปญหาไดเปลยนแปลงไปตามสภาวการณของโลกในยคปจจบน เดกและเยาวชนเรมใชยาเสพตดมอายนอยลง จากระบบรายงานของศนยอ านวยการปองกนและปราบปรามกรมสขภาพจต พบวา ผเขารบการบ าบดรกษายาเสพตดกระทรวงสาธารณสข ป 2556-2558 จ านวน 156,884 คน 98,421 คน และ 55,683 คน โดยเปนผเขารบการบ าบดรกษาในหนวยงานสงกดกรมสขภาพจต จ านวน 3,975 คน 4,071 คน และ 3,912 คน ตาม จากสถตการเขารบการบ าบดรกษาแมวาจะมแนวโนมลดลง แตกลบพบวาผเขารบบ าบดรกษาเปนเยาวชนอายระหวาง 15-24 ป มสดสวนมากถงรอยละ 50 (ศนยอ านวยการปองกนและปราบปรามยาเสพตด กรมสขภาพจต, 2559) ซงถอวาเปนกลมเสยงส าคญทตองมการเฝาระวงอยางใกลชดเนองจากมโอกาสเขาไปเกยวของกบยาเสพตด ควรไดรบการเสรมสรางภมคมกนตอยาเสพตด และปจจยยวยตางๆ รวมทงการเสรมสรางทกษะชวตเพอปองกนการกลบไปใชซ า ซงเมอจ าแนกชนดยาเสพตดทมผเขารบการบ าบดรกษามากทสด คอ ยาบา รอยละ 75.20 รองลงมา คอ กญชา รอยละ 6.83 และกระทอม รอยละ 4.17 ดานพฤตกรรมการใชยาเสพตดทนาเปนกงวล คอ การใชยาเสพตดมากกวา 1 ชนดรวมกนมแนวโนมเพมขน ซงสงผลใหการบ าบดรกษามความยงยาก ซบซอนมากขน นอกจากนปจจบนยงพบวาเดกและเยาวชนมการน าสารตางๆ ทหาไดงายมาผสมกนเพอใหออกฤทธเหมอนสารเสพตด ซงเดกและเยาวชนมการทดลองดมสารเหลานเนองจากมองวาเกดจากสวนผสมของสารทไมเปนอนตราย โดยทไมไดค านงวามฤทธเสพตด ปญหาสารเสพตดเปนปญหาทเปนภยรายแรงตอสขภาพกาย และสขภาพจต สงผลตอพฒนาการทงดานรางกาย จตใจ และสมองโดยเฉพาะในเดกและเยาวชน ทงในระยะสนและระยะยาว กระทบตอการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศเยาวชนทมอายต ากวา 25 ป เปนกลมประชากรทมขนาดใหญ คดเปนรอยละ 32.44 ของประชากรทงหมดในป 2557 (ส านกงานสถตแหงชาต, 2559) ซงเปนวยทด าเนนชวตในชวงหวเลยวหวตอ ใฝหาความร อยากเหน อยากลองของใหม รกพวกพอง รกเพอน เชอเพอน และมองหาแบบอยางเพอด าเนนรอยตามแบบ ทศนคตทผดๆเกยวกบการใชสารเสพตดในวยรน

ปญหายาเสพตดเปนปญหาทตองอาศยความรวมมอของทกภาคสวน การปองกนเปนมาตรการทใชส าหรบผทอาจจะเกดเปนปญหาในอนาคต แตกตางจากการรกษาซงเปนมาตรการส าหรบผทตดยาแลว โดยทการบ าบดรกษาท าไดล าบากและไดผลไมดนก การปองกนจงเปนมาตรการทส าคญทสด

อยางไรกตามเมอมผตดสารเสพตดไปแลวกควรมการรกษาบ าบดเพอไมใหเกดปญหาตางๆในสงคมขนมา จงเกดเปนหวขอวทยานพนธเพอท าการศกษาสาเหตทน าไปสการตดสารเสพตด อาการ ความรนแรงและกระบวนการบ าบดรกษาฟนฟผปวยใหหายจากการตดยาและจะไมหนกลบไปตดอก สามารถออกไปใชชวตอยรวมกบคนในสงคมไดอยางปกตสข

จากการประเมนในชวงเวลาหนงพบวาการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผเสพและผตดยาเสพตดพบวา ยงไมสามารถใหการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดทเหมาะสมกบสภาพความ

15

รนแรงของการตด เนองจากมขอจ ากดในการบ าบดรกษา ซงสงผลใหผปวยเสพตดไมไดรบการบ าบดรกษาทเหมาะสมกบระดบการเสพตด และอาจมผลตอประสทธภาพและ ประสทธผลของการบ าบดรกษาได จงมความสนใจทจะศกษากระบวนการรกษาบ าบดหรอฟนฟผตดสารเสพตดทเหมาะสมตออาการ ความรนแรง และตามสภาพจตใจของผปวย มสถานทบ าบดฟนฟทท าเกดจากแรงบนดาลใจหรอก าลงใจในการเลกเสพ

ทงนสงทส าคญอกประการหนงคอตลอดระยะเวลาของการบ าบดผปวยตองมก าลงใจจากครอบครว คนใกลชด นกจตวทยา ผท าการบ าบดและแพทยแลว มวธการบ าบดทางดายรางกายและจตใจสรางจตสมนกทด รผดชอบชวด โดยการน าเอาการบ าบดฟนฟจากกจกรรมนนทนาการตางๆรวมถงหลกธรรมพระพทธศาสนามาสอนใหคดกอนจะกลบไปเสพอก ชวยลดอตราการเสพสารเสพตดและปญหากลบไปเสพซ าอก

ทงหมดนกระบวนการบ าบดฟนฟผตดสารเสพตดอนเปนภยตอสงคม โดยการสรางการเปลยนแปลง พฤตกรรม ความคด ทศนคตจตส านก ทครอบคลมทงภายนอกและภายใน การบ าบดทงรางกายและจตใจ การแกไขทอาศยการประสาน งานกนเปนเอกภาพของทกสวนทเกยวของ จงตองไดรบความรวมมอจากหลายดาน ไมเพยงแตบบคลใดบคคลหนง และเงอนไขจากการปราบปรามอยางจรงจงของรฐบาล และการยอมรบจากสงคมภายนอกทพรอมยอมรบผทผานการบ าบดมาแลว เหลานคอ แนวทางในการปฏบตทท าใหเพมจ านวนประชากรทดและมคณภาพ สงคม ประเทศชาตจะไดมการพฒนาอยางรวดเรว

1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ 1.2.1 เพอศกษาและแกไขจดเรมตนของปญหาทเกดขนภายในสงคมไทยในปจจบน 1.2.1.1 ปญหายาเสพตดและผตดสารเสพตดในประเทศไทยลาสด

1.2.1.2 การใหการรกษาบ าบดผตดสารเสพตดโดยการฟนฟสมรรถภาพ ทางดานตางๆ 1.2.2 เพอศกษาและวเคราะหขนตอนการบ าบดรกษามพนทแบบไหนบาง 1.2.3 เพอศกษาและวเคราะหการออกแบบสถาปตยกรรมทมผลตอ ความรนแรงของผตดสารเสพตด 1.2.4 เพอศกษาและวเคราะหปจจยอะไรบางทมผลตอการเลกยาของผตดสารเสพตด 1.2.5 เพอศกษาและวเคราะหความสมพนธระหวางผทตดสารเสพตดกบ สภาพแวดลอม 1.2.6 เพอศกษาและวเคราะหการประเดนหรอสาเหตทมผลตอการออก แบบสถาปตยกรรม 1.3 ขอบเขตของกำรศกษำ 1.3.1 เพอใหทราบถงสาเหตของการตดยาของผตดสารเสพตด

16

1.3.2 เพอเพอใหไดความรและเขาใจขนตอนการบ าบดรกษาทฟนฟสมรรถภาพผตดสารเสพตด 1.3.3 เพอใหทราบถงรปแบบสถาปตยกรรมทเหมาะสมตอความตองการในการ เลกสารเสพตด 1.3.4 เพอใหทราบถงออกแบบระบบความปลอดภยของบคคลภายในและบคคลภาย นอก

1.3.5 เพอใหทราบถงการรกษาแบบการแพทยและการรกษาแบบฟนฟสมรรถภาพของผตดสารเสพตด 1.4 วตถประสงคของโครงกำร

1.4.1 เพอเปนสถานทบ าบดรกษาผทตดสารเสพตด ทงทางดานรางกายและจตใจใหหายเปนปกตได

1.4.2 เพอเปนสถานททผตดสารเสพตดมาปรกษา ขอค าแนะน า และเขามารบการรกษาเปนผปวยในและผปวยนอกใหสามารถอยรวมกบผอนได 1.4.3 เพอศกษาพนททเหมาะสมกบการบ าบดอยตดสารเสพตดใหเกดความรสกอยากเลกเสพ 1.5 องคประกอบหลกของโครงกำร

เนองจากหวขอนมงเนนทจะเปนโครงการเกยวกบการบ าบดรกษาผตดสารเสพตด ดงนนจงมการบ าบดทงทางรางกายและดานจตใจของผปวยทตองการเขามารกษาในโครงการน เพอใหผตดสารเสพตดเลกสารเสพตดไดอยางถาวรและสามารถใชชวตรวมกบคนปกตได

1.5.1 สวนบรการ 1.5.2 สวนการบรหารทวไป 1.5.3 สวนรกษาทางการแพทย 1.5.4 สวนฟนฟสมรรถภาพ 1.5.5 สวนทพก

1.6 ประโยชนของกำรศกษำ

1.6.1 เพอทราบถงลกษณะพนททเหมาะสมตอการบ าบดรกษาผตดสารเสพตด

1.6.2 เพอทราบถงสถาปตยกรรมในรปแบบตางๆทมผลตอความรสกของผตดสารเสพตดและแตละพนทมอทธพลอยางไร

1.6.3 เพอทราบถงสถาปตยกรรมและสามารถสามารถน ามารวมกบเปนสวนหนงในการรกษาผตดสารเสพตดได

บทท 2

กระบวนกำรและแนวคด ในกำรออกแบบสถำปตยกรรม

ผลกระทบจากปญหาสารเสพตด ท าใหเกดความเสยหายทงตอตวผเสพ ครอบครว สงคม เศรษฐกจและประเทศชาต การแกไขปญหาสารเสพตดตองเรมตนจากครอบครวซงใกลชดกบเดกและเยาวชนมากทสด โดยการใหเวลากบบตรหลานและรวมกนแกไขปญหาตางๆทเกดขน นอกจากนสงคมโรงเรยนและสถานศกษาตองมการตดตาม สงเกตพฤตกรรมนกเรยน-นกศกษาทเขาขายเกยวของกบสารเสพตด การมงใหความรในเรองอนตราย ผลกระทบทเกดจากการใชสารเสพตด สรางการรบร ความตระหนกถงภยอนตรายนาจะการปองกนและแกไขปญหาสารเสพตด และเปนหนาทของทกคนจะตองรวมมอกน

2.1 สำรเสพตดและโทษของสำรเสพตด

ความหมายสำรเสพตด คอ สารใดๆกตามทไมใชอาหารซงสามารถมผลกระทบตอการท างานของรางกายและจตใจ ยาเสพตดสามารถเปลยนความคด ความรสก และการกระท าของบคคลไดโดยแบงตามประเภทการออกฤทธตอจตประสาทไดแก

2.1.1 ประเภทท 1 สารกระตนประสาท

คอ มผลตอระบบประสาทท าใหประสาทตง เครยด ความคดสบสน เกดภาพหลอน เพอคลงคลายคนเปนโรคจตชนดหวาดระแวงหรอเปนบาไดตนเตนงาย พดมาก มอสน เหงอออกมาก นอนไมหลบ กลนตวแรง ปากและจมกแหง รมฝปากแตก รมานตาเบกกวาง หวใจเตนแรงและเรว ปวดศรษะ เบออาหาร คลนไส อาเจยน ทองเดน ปวดทองอยางรนแรง ยาเสพตดประเภทนไดแก ยาบา โคเคน เอคตาซ กระทอม

การรกษาใหหยดสารประเภทกระตนประสาททนท ไมจ าเปนตองคอยๆ ลดขนาดลงทละนอย โดยปกตอาการวกลจรตจากแอมเฟตามน มกจะหายไปใน ๒-๓ วนหลงจากหยดยา อาการประสาทหลอนอาจหายไปกอน แตความหลงผดมกจะเกดอยประมาณ ๙-๑๐ วน ยกเวนบางรายทความหลงผดอาจเกดอยนานกวา ๑ ป

หลงหยดยาภายใน ๒๔ ชวโมง ผปวยจะหลบมากซงอาจถง ๑๘-๗๒ ชวโมงพรอมกบฝน บางรายอาจซมเศราและอาการมากขนในระยะ ๒ สปดาหตอไป เพราะฉะนนอาจตองรกษาดวยยาแกอารมณเศรา ซงควรจะใหนานประมาณ ๑-๒ เดอน

ผปวยอาจกอพฤตกรรมรนแรงหรอกาวราว เพราะฉะนนพงระวง และทางทด

18

ควรรบไวรกษาตวในโรงพยาบาล โดยเฉพาะในรายทมอาการวกลจรตอยางเฉยบพลน โดยจดใหอยในหองทเงยบ ใหความมนใจและใหยารกษาโรคจตทมฤทธท าใหสงบ รวมทงตองพรอมทจะจดการกบผปวยไดทนทถาเกดการอาละวาด

2.1.1.1 แอมเฟตามน จดอยในกลมยาเสพตดทออกฤทธกระตนประสาท มลกษณะเปนยาเมด

เชน สสม สน าตาล สมวง สชมพ สเทา สเหลองและสเขยว มสญลกษณทปรากฏบนเมดยา เชน อาการผเสพเมอเสพเขาสรางกายในระยะแรกจะออกฤทธท าใหรางกายตนตว หวใจเตนเรว ความดนโลหตสง ใจสน ประสาทตงเครยดแตเมอหมดฤทธยา จะรสกออนเพลยมากกวาปกต ประสาทลาท าใหการตดสนใจชา และผดพลาด เปนเหตใหเกดอบตเหตรายแรงได ถาใชตดตอกนเปนเวลานาน จะท าใหสมองเสอม เกดอาการประสาทหลอน เหนภาพลวงตา หวาดระแวง คลมคลง เสยสต เปนบาอาจท ารายตนเองและผอนได หรอในกรณทไดรบยาในปรมาณมาก (Overdose) จะไปกดประสาท และระบบการหายใจท าใหหมดสต และถงแกความตายได

2.1.1.2 กระทอม

เปนพชเสพตดชนดหนง สวนมากพบในทวปเอเชย โดยเฉพาะใน

ประเทศอนเดยและในประเทศไทย ลกษณะเปนตนไมยนตนขนาดกลางมแกนเปนเนอไมแขง ใชสวนของใบเปนสงเสพตด ลกษณะใบคลายกระดงงาหรอใบฝรงตนหนาทบ ตนกระทอมม 2 ชนด คอ ชนดทมกานและเสนใบ เปนสแดงเรอ ๆ และชนดทตนสเขยว ใบสเขยว ดอกกลมโตเทาผลพทราลอมรอบดวยเกสรสแดงเรอ ๆ คลายดอกกระถน มชอเรยกตาง ๆ เชน กระทมโศก กระทมพายเปนตน อาการผเสพท างานไมรจกเหนดเหนอย ทนแดดไมรสกรอน ท าใหผวหนงไหมเกรยมมอาการมนงง ปากแหง นอนไมหลบ ทองผก

2.1.1.3 โคเคน สกดมาจากใบของตนโคคา (Coca) ซงออกฤทธเปนสารกระตนมผลตอ

ระบบประสาทสวนกลาง และเปนสารทระงบความตองการของรางกาย (Appetite Suppressant) อกนยหนงโคเคนอน เปนสาร Dopamine Reuptake Inhibitor ซงผไดรบสารนจะรสกมความสข และมพลงงานเพมอยางสงในระยะเวลาสนๆ ผทใชสารเสพตดนสวนใหญมอาการเครยด หรอวตกกงวลอยางรนแรง พกผอนไมเพยงพอ และตองการผอนคลายความตงเครยดลง ถงแมวาโคเคนจะเปนสารเสพยตด แตกไดมการใชในวงการแพทยโดยใชเปนสาร Topical Anesthesia มการใชรวมในเดก โดยเฉพาะการศลยกรรม ตา จมก และคอ ถาใครเสพสารนไปแลวจะตองการสารโคเคนตลอดจนตาย

2.1.1.4 เอกซตาซ เปนยาทแพรระบาดในกลมวยรนทชอบเทยวกลางคน ออกฤทธใน 2

ลกษณะ คอ ออกฤทธกระตนระบบประสาท ในระยะสน ๆ หลงจากนน จะออกฤทธหลอนประสาทอยางรนแรง ฤทธของยาจะท าใหผ เสพรสกรอน เหงอออกมาก หวใจเตนเรว ความดนโลหตสง การไดยนเสยง และการมองเหนแสงสตาง ๆ ผดไปจากความเปนจรง เคลบเคลม ไมสามารถควบคม

19

อารมณของตนเองได อนเปนสาเหตทจะน าไปสพฤตกรรมเสอมเสยตางๆ มกพบวาผ เสพตดจะมอาการหงดหงด กระวนกระวาย จตสบสน คลมคลงหวาดระแวง

2.1.2 ประเภทท 2 สารกดประสาท คอ จะออกฤทธตอระบบประสาทสวนกลางในสมองทควบคมความรสก ซง

สามารถชวยบรรเทาอาการเจบปวดลงได แตการน ายากลมนไปใชในทางทผดจะเปนการเสพตดเพราะใชมากเกนกวาปรมาณยาเสพตดในกลมนไดแก ฝน มอรฟน เฮโรอน ยานอนหลบ ยาระงบประสาท ยากลอมประสาท เครองดมมนเมา บารบทเรต ทกชนด รวมทง สารระเหย เชน ทนเนอร แลกเกอร น ามนเบนซน กาวเปนตน มกพบวาผเสพตดม รางกายซบซด ผอมเหลอง ออนเพลย ฟงซาน อารมณเปลยนแปลงงาย

การรกษา สารประเภทกดประสาทนจะตองท าภายใตการควบคมดแล

ของแพทยหรอผ เชยวชาญ เพราะการเลกเสพจะท าใหเกดอาการถอนยาหรอขาดยา มอาการตงแตจาม เปนตะครว หนาวสน ใจสน อาเจยน ไปจนถงชกหมดสตและอาจถงตายไดหากไมไดรบการรกษาและปจจบนในหลายประเทศมความพยายามทจะศกษาหาวธการควบคมอาการถอน

ยา และท าให ความทรมานนนลดลง ไมวาจะเปนวธการลดยาอยางคอยเปนคอยไป หรอการทดแทนดวยยาทมอนตรายนอยกวา เชน เมธาโดน หลงจากนนจงคอยๆถอนยาเหลานไปอยางชาๆ วธการรกษาแบบนจะชวยใหผ เลกยามอาการถอนยาทไมรนแรง เชน อาจมอาการเหมอนเปนไขหวดใหญเทานน แตสงทยากทสดคอ ท าอยางไรจงจะปองกนไมใหผ ทเพงเลกยาหนกลบไปเสพอก

รวมถงการเสพสารระเหยสวนใหญไมเสพตดทางกายเมอหยดใช ไมม

อาการทางดานรางกายมากนกเมอเลกเสพ แตบางรายอาจมอาการทเกดจากการเสพสารระเหยเปนระยะเวลานาน เชน หลอดลมหรอปวดอกเสบ ความจ าเสอม กลามเนอฝอลบ เดนโซเซ สญเสยการควบคมอวยวะตางๆ เชน มอาการสนทงตว มอสน เสยงสน หากมอาการรนแรงควรอยในความดแลของแพทยเพอใหการบ าบดรกษาทางดานรางกาย

แตปญหาทส าคญของผตดสารระเหย คอ ปญหาการตดทางดานจตใจ

ดงนนจงตองใหการบ าบดรกษาผตดสารระเหยทางดานจตใจ โดยใชวธการฟนฟสมรรถภาพในรปแบบตาง ๆ เชน การใหค าปรกษาและการท าจตบ าบด เปนตน เพอใหผตดยาเสพตดเขาใจถงปญหาของตนเองทน าไปสการเสพยาเสพตด รวมทงการปรบสภาพแวดลอมใหดขนไดแก การปรบสภาพแวดลอมครอบครวเพอใหสมาชกในครอบครวไดเขาใจปญหาและชวยกนแกไขปญหารวมกนในการ ดแลประคบประคอง ผตดสารระเหย การสรางความมนคงทางจตใจใหผตดยาเสพตดสามารถด ารงชวตไดโดยไมตองพงพายาเสพตดอกตอไป

20

2.1.2.1 ฝน เปนสารประกอบชนดหนง ซงไดจากยางของผลฝน ในเนอฝนม

สารเคมผสมอยมากมาย ซงประกอบดวยโปรตน เกลอแร ยางและกรดอนทรยเปนแอลคะลอยด (Alkaloid) ซงเปนตวการส าคญ ทท าใหฝนกลายเปนสารเสพตด ใหโทษทรายแรง แอลคะลอยดในฝนแบงแยกไดเปน 2 ประเภท คอ ประเภทท 1 ออกฤทธท าใหเกดอาการมนเมา และเปนยาเสพตดใหโทษโดยตรงแอลคะลอยดประเภทนทางเภสชวทยาถอวาเปนยาท าใหนอนหลบ ประเภทท2 ออกฤทธท าใหกลามเนอเรยบหยอนคลายตว ซงในทางเภสชวทยาถอวา แอลคะลอยดในฝนประเภทนไมเปนสารเสพตด แตมฤทธท าใหกลามเนอของรางกายหยอนคลายตว ซงมปาปาเวอรรน (Papaverine) เปนตวส าคญ

2.1.2.2 เฮโรอน เปนยาเสพตดทไดจากการสงเคราะหทางเคม จากปฏกรยาระหวาง

มอรฟนกบสารเคมบางชนด เชนอาเซตคแอนไฮไดรด Aceticanhydride หรอ อาเซตลคลอไรดAcetylchloride หรอเอทลดนไดอาเซเตท Ethylidinediacetate เฮโรอนออกฤทธแรงกวามอรฟนประมาณ 4-8 เทา และออกฤทธแรงกวาฝน ประมาณ 30-90 เทา โดยทวไปเฮโรอนจะมลกษณะเปนผงสขาว สนวล หรอสครม มรสขม ไมมกลน และแบงไดเปน 2 ประเภทเชนเดยวกบมอรฟน ไดแก เฮโรอนเบส Heroin base ซงมคณลกษณะเดน คอ ไมละลายน า สวนอกประเภทหนง คอ เกลอของเฮโรอน Heroin salt เชน เฮโรอนไฮโดรคลอไรด

Heroin hydrochloride เฮโรอนทแพรระบาดในประเทศไทย แบงเปน 2 ชนด คอเฮโรอนผสม หรอเรยกวาเฮโรอนเบอร 3 หรอไอระเหย เปนเฮโรอนทมความบรสทธต า เนองจากมการผสมสารอนเขาไปดวย เชน ผสมสารหน สตรกนน ยานอนหลบ กาเฟอน แปง น าตาลและอาจผสมส เชน สมวงออน สชมพออน สน าตาล อาจพบในลกษณะเปนผง เปนเกลด หรออดเปนกอนเลก ๆ มวธการเสพโดยการสดเอาไอสารเขารางกาย จงเรยกวา ไอระเหย หรอ แคป และเฮโรอนเบอร 4 เปนเฮโรอนไฮโดรคลอไรดทมความบรสทธสง มลกษณะเปนผงละเอยด หรอเปนเมดคลายไขปลา หรอพบในลกษณะอดเปนกอนสเหลยมผนผา มกมสขาวหรอสครม ไมมกลน มรสขม เปนทรจดทวไปวา "ผงขาว" มกเสพโดยน ามาละลายน าและฉดเขารางกาย หรอ ผสมบหรสบ

2.1.2.3 มอรฟน เปนแอลคะลอยด Alkaloid ของฝนทส าคญทสด ซงเปนตวการทท าให

ฝนมฤทธเดชแหงความมนเมามอรฟนเปนผงสขาวหรอเทาเกอบขาว ไมมกลน มรสขม มฤทธสงกวาฝน เสพตดไดงาย มลกษณะเปนเมด เปนผง และเปนกอน หรอละลายบรรจหลอดส าหรบฉด น าเขาสรางกายโดยวธฉดเปนสวนมาก มอรฟนใชเปนยาหลกหรอยามาตรฐานของยาแกปวด ยาจ าพวกนกดระบบประสาทสวนกลาง ลดความรสกเจบปวด ท าใหรสกงวงหลบไป และลดการท างานของรางกายอาการขางเคยงอน ๆ กคอ อาจท าใหคลนเหยนอาเจยน ทองผก เกดอาการคนหนา ตาแดงเพราะโลหตฉด มานตาด าหดตบ และหายใจล าบาก

21

2.1.2.4 ยานอนหลบ เปนกลมยาทมฤทธกดประสาท ซงจะกอใหเกดอาการตงแตสงบ งวง

ไปจดถงหลบตามความแรงของยา ทางการแพทยไดใชยากลมนเพอลดความตงเครยด ตนเตน กงวล ท าใหหลบ ตลอดจนใชระงบอาการชกจากสาเหตตางๆ และใชรกษาโรคจตประสาทบางประเภทดวย ชนดของยาระงบประสาทและยานอนหลบทเสพตดกนมหลายชนด แตชนดทกอใหเกดปญหาการเสพตดไดมากและใครจะกลาวถงคอ เซโคบารบตาล หรอ เซโคนาล ยาชนดนมชอทรจกกนดในหมผเสพหลายอยางเชน ไกแดง ปศาจแดง เพราะยาถกบรรจในแคปซลสแดง เหลาแหง เพราะมฤทธท าใหผเสพมอาการคลายเมาเหลา ฯลฯ การเสพยานมกใชวธกน แตกอาจใชวธฉด ผเสพตดมกพบวา มอาการมนงง ในคอหงดหงด ความรสกเลอนลอย ขาดการบผดชอบ มความกลาอยาบาบน สามารถท ารายตนเองได ทงยงชอบทะเลาะววาท กาวราวผอน บางครงมอาการคลมคลง หรอท าในสงทคนปกตไมกลาท า เชน ท ารายตนเองโดยการกรดทองแขน สามารถเปลองเสอผาเพอไปเตนโชว ฯลฯ นอกจากนผลของยาตอระบบอนของรายกายยงอาจท าใหผเสพตดมโรคหรออาการบางอยางได เชนความดนโลหตต าทองผก ฯลฯ และถาเสพยามากเกนขนาดท าใหตายได เมอรางกายขาดยาผเสพตดจะมอาการหงดหงด วตกกงวล ออนเพลย ถาอาการรนแรงมากอาจชกได ดงนนผเสพตดยานหรอยาระงบประสาทและยานอนหลบอนๆไมควรเลกทนทเพราะอาจชกถงตายได

2.1.2.5 สรา น าเมาทไดจากการกลนสารบางประเภท อาท เอทลแอลกอฮอล

และเมรย คอ น าเมาทเกดจากการหมกหรอแชใหเกดสารบางประเภท เมอดมแลวสารนนจะออกฤทธกดระบบประสาทสวนกลาง หากดมไมมากอาจรสกผอนคลายเนองจากสารกดจตใตส านกทคอยควบคมตนเองท าใหกลาแสดงออกมากขน แตเมอดมมากขนกจะกดสมองบรเวณอน ๆ ท าใหเสยการทรงตว พดไมชด จนแมกระทงหมดสตในทสด

2.1.2.1.6 สารระเหย สารทไดจากขบวนการสกดน ามนปโตรเลยม มลกษณะเปนไอ ระเหยได

ในอากาศ ประกอบดวย Toluene, Acetone, Butane, Benzen, Trichloroe Thylene ซงพบในกาว แลคเกอร ทนเนอร น ามนเบนซน ยาลางเลบ เมอสดดมเขาไปจะท าใหเกดอนตรายตอรางกายผเสพจะมอาการเคลบเคลม ศรษะเบาหวว ตนเตน พดจาออแอ พดไมชด น าลายไหลออกมามาก เนองจากสารทสดดมเขาไป ท าใหเกดการระคายเคองตอเยอบภายในจมกและปาก การสดดมลก ๆ หรอซ า ๆ กน แมในชวงเวลาสน ๆ ท าใหไมสามารถควบคมตวเองได ท าให ขาดสตหรอเปนลมชก กลามเนอท างานไมประสานกน ระบบประสาทอตโนมต Reflexes ถกกด มเลอดออกทางจมก หายใจไมสะดวก

2.1.3 ประเภทท 3 สารหลอนประสาท คอไดแก เหดขควาย แอลเอสด ฯลฯ ส าหรบแอลเอสดจะมลกษณะเปนผลกส

22

ขาว ไมมกลน มกพบอยในรปของกระดาษเคลอบในลกษณะแสตมป magicpaper เมดกลมแบน กลมร แคปซล สวนเหดขควายมสารทออกฤทธท าลายประสาทอยางรนแรงเมอบรโภคเขาไปจะเกดอาการเมา เคลบเคลม และถงขนาดบาคลงในทสด ฤทธของยาเสพตดกลมนมผลตอระบบประสาทสมองสวนสมผสทง 5 โดยฤทธของยาเสพตดกลมนจะไปบดเบอนท าใหการมองเหน การไดยน การชมรส การสมผส และการดมกลน เปลยนแปลงไปจากทเปนจรงเหนภาพลวงตาเปนจนตนาการทมท งทด สวยงามและนากลวจนไมสามารถควบคมได และถาฤทธ หลอนประสาทเกดขนมาก ๆ จะท าใหผเสพกลายเปนคนบาไดในทสด การรกษา สารประเภทหลอนประสาทนในรายทมอาการอยางเฉยบพลนควรใหอยในทเงยบสงบ และท าจตบ าบดแบบประคบประคองโดยใหความมนใจบอยๆ วาเขาจะไมบา อาการทเกดขนเนองจากพษของยาและจะคอยๆ หายไปเอง ยงกวานนตองหมนพดบอยๆ เกยวกบตวเขา ใครอยกบเขา และเขาอยทไหน ทงยงอาจตองชวยสอนใหเขารจกวตถตางๆ ตลอดจนตองระวงการท ารายตนเองและผอนดวย

อาการวกลจรตรวมกบประสาทหลอนมกจะหมดไปภายใน ๔-๑๖ ชวโมงโดยไม ตองรกษา แตถาอาการมากอาจตองใหยา Phenothiazine ชนดทออกฤทธท าใหสงบ ทงนตองแนใจวา ผปวยไมไดรบยาประเภท Anticholinergics รวมดวย เพราะยาจะเสรมฤทธกนท าใหเกดการหมดสต หรอการท างานของระบบหลอดเลอด หวใจ และระบบหายใจลมเหลวได ในรายทม อาการวตกกงวลมาก ยาคลายความวตกกงวลอาจจ าเปน โดยปกตมกไมตองรบไวรกษาตวในโรงพยาบาล ยกเวนอาการจะไมดขนภายใน ๖ ชวโมงหลงใหการรกษา

2.1.3.1 แอลเอสด เปนสารสกดจากกรดไลเซอจกทมในเชอราชนดหนงชอบขนในขาวไรย

มลกษณะเปนผงละลายน าได อาจพบแอลเอสดเปนเมดยาแคปซล หรอผสมในทอฟฟ ทพบวาแพรระบาดมากมลกษณะเปนแผนกระดาษชบ หรอเคลอบสารแอลเอสด และปรแบงเปนชนเลก ๆ ลกษณะเดยวกบแสตมป โดยบนแผนกระดาษ ทเคลอบสารแอลเอสดนน จะมสญลกษณ หรอรปภาพตาง ๆ แอลเอสด มความรนแรง ในการออกฤทธ ตอสมองสง คอ ใชในปรมาณแค 25 Microgram (25/1 ลานสวนของกรม) แอลเอสด มชอเรยกอกหลายชอเชน เมจคเปเปอรแอสซส

2.1.3.2 ดเอมท ผทเสพตดจะประสาทตนตว ไมงวงนอน กระวนกระวาย จตใจสบสน

หวาดระแวงหรอมอาการทางจต 2.1.3.3 เหดขควาย

เปนเหดพษซงขนอยตามกองมลควายแหง สของเหดจะมสเหลองซด คลายสฟางแหงบนหวของรมจะมสน าตาลเขมจนถงสด าบรเวณกาน Stalk บรเวณใกลตวรม จะมแผนเนอเยอบางๆ สขาว แผขยายออกรอบกาน แผนนมลกษณะคลายวงแหวน เหดขควายมขนอยท วไปในแทบทกภาคของประเทศไทย ลกษณะของเหดทสมบรณและโตเตมทตรงบรเวณหมวกจะมเสนผาศนยกลางประมาณ 6.5-8.8 ซม. ความสงของล าตนประมาณ 5.5-8 ซม. เสนผาศนยกลางประมาณ 0.8-1.0 ซม. เหดขควายเปนทรจกกนทวไปในบรรดานกเทยววา

23

Magic Mushroom มการแพรระบาดอยในกลมนกทองเทยวบางกลม โดยเฉพาะอยางยงในบรเวณ ต าบลบอผด อ าเภอเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน อาการผเสพเมอบรโภคเขาไปจะท าใหมอาการเมา เคลบเคลมและบาคลงในทสด ผเสพตดจะมอาการประสาทหลอนทางตา ห จมก และลน เชน ฝนเฟอง เหนแสงสวจตรพสดาร หแววไดยนเสยงประหลาดหรอเหนภาพหลอนทนาเกลยดนากลว ควบคมตวเองไมได ในทสดมกปวยเปนโรคจต

2.1.4 ประเภทท 4 สารออกฤทธผสมผสาน สารทออกฤทธผสมผสาน คอผเสพจะมอาการโดยเบองตนจะกระตนประสาทให

ผเสพตนตว ราเรง ชางพด หวเราะตลอดเวลา ตอมาจะกดประสาทท าใหรสกคลายเมาเหลา มอาการงวงนอน เซองซม เมอเสพมากขนจะหลอนประสาท อาจเหนภาพลวงตา หแวว หรอมการหวาดระแวง ความคดสบสนควบคมตนเองไมได ผเสพกญชาสวนใหญมกปวยเปนโรคจตในภายหลง การรกษา สารประเภทออกฤทธผสมผสานน อาการจากพษของกญชาจะคอยๆ ดขนเมอหยดเสพ สวนใหญไมจ าเปนตองใชยา อาการถอนยากไมรนแรงเชนกนจะหายไปไดเอง ซงบางรายมความรสกเหมอนตวเองก าลงจะเปนบา อาการจะเปนอยราว ๒-๖ ชวโมง มไมบอยทเกดอาการอยนาน ๑-๒ วน วธแกคอใหความมนใจแกผปวย ไมจ าเปนตองใหยาหรอรบไวในโรงพยาบาล 2.1.4.1 กญชา

เปนยาเสพตดใหโทษ ทออกฤทธหลายอยางตอระบบประสาทสวนกลาง คอ ทงกระตนประสาท กด และ หลอนประสาท สารออกฤทธทอยในกญชามหลายชนด แตสารทส าคญทสดทมฤทธตอสมองและท าใหรางกาย อารมณ และจตใจเปลยนแปลงไป คอ เตตราไฮโดรแคนนาบนอล Tetrahydrocannabinol หรอ THC ทมอยมากในสวนของยอดชอดอกกญชา สาร THC นในเบองตนจะออกฤทธ กระตนประสาท ท าให ผเสพตนเตน ชางพด และ หวเราะตลอดเวลา ตอมาจะกดประสาท ท าให ผเสพมอาการคลายเมาเหลาอยางออน ๆ เซองซม และงวงนอน หากเสพเขาไปในปรมาณมากๆ จะหลอนประสาทท าใหเหนภาพลวงตา หแวว ความคดสบสน ควบคมตนเองไมได 2.2 ระยะของกำรตดยำ

ตงแตเรมเสพจนกระทงตดสามารถแบงได เปน 4 ระยะ ไดแก 2.2.1 เรมทดลองอยากรอยากเหน (Experiment And First-Time Use)

เมอมคนแนะน าใหทดลองรวมกบความรสกอยากลองหรอใช อยแลว เชน บหร เปนอยหรอเพมพละก าลงในการท างาน

24

2.2.2 ใชเปนครงคราว (Occasional Use) เกดความตดใจในผลของสารเสพตด เรยนรวาหากใชปรมาณมากขนกจะไดรบ

ผลความรสกดมากขน เกดความรสกเปนสขอยางมาก 2.2.3 ใชสม าเสมอใชอยางพร าเพรอ (Regular Use)

หมกมนกบการหาสารมาเสพ มอาการเมายา การท างาน การเรยนแยลง สมพนธภาพกบคนรอบขางไมด ใชจายเงนเปลอง อาจถกจบเนองจากเสพหรอคา 2.2.4 เกดภาวะพงพาสรายาเสพตด (Dependence)

ใชสารมาอยางตอเนองยาวนาน จนเกดอาการทนตอยา (Tolerance) และภาวะ ถอนยา (Withdraw) หรอ มการใชเกนขนาด (Drug Overdose) โดยไมตงใจ

2.3 ปรมำณและระยะกำรใชสำรเสพตด การใชยาเสพตดจ าพวก Club Drugs มเปาหมายเพอความสนกสนานบนเทงเปนหลก

แตจากการเสพมขอเทจจรงปรากฏวาหลงจากการเสพยาอจะท าใหไมมสตควบคมตวเองไมได ซงเรองนส าคญและนาเปนหวงมากเนองจากจ านวนหญงทเสพยาอจนขาดสตและมเพศสมพนธกบคนแปลกหนาหรอถกแอบถายรปขณะมเพศสมพนธมจ านวนมากขน การจดปารตยาอนยมจดในหองเลกๆ มแสงสลวๆ โดยจะมการเปดวดโอเปนภาพสามมตใหผเสพยาอดเพอใหเกดจนตนาการ สวนใหญจะเรมเสพยาอกอน จากนนจงเสพยาเคและมอาการเหวอ คอครองสตไมอย ควบคมตวเองไมได สงเกตจากจงหวะการเดนทผดปกตไป เชนนยมกาวขามบนได สงทพบอกอยางคอ การเสพไอซจะท าใหผ เสพมความตองการทางเพศสงทงหญงและชาย

ภาวะการเสพตด Addiction คอ อาการผดปกตอนเนองมาจากการท างานบกพรองของเซลลในสมองทท าใหเกดความรสกพงพอใจ โดยภาวะการเสพตดสามารถเกดขนไดกบบคคลทกคนในทกชวงวยเกอบรอยละ 60 ของผประสบภาวะการเสพตดมสาเหตมาจากการถายทอดทางพนธกรรมทผดปกตสวนในรายอนๆอาจเกดจากการทสมองในสวนทท าหนาทสรางความรสกพงพอใจไดรบการกระตนอยางรนแรงจากปจจยตางๆ เชน ยาเสพตด สารเสพตด หรอการเสพตดพฤตกรรมเปนระยะเวลานานๆ โดยผตกอยในภาวะการเสพตดจะไมสามารถมความสขไดจากการใชชวตแบบปกต ซงภาวะนคอสาเหตทผตดสารเสพตด หรอผตดสราไมสามารถควบคมการเสพหรอการดมไดจนมอาการเสพตดเรอรง

อนตรายทพบอกประการหนงคอยาเสพตดกบโรคเอดสนนมความสมพนธกน โดยพบวา หลงจากเสพยามกมกจกรรมทางเพศ ทงทแมวาจะมการปองกนการตดโรคจากเพศสมพนธโดยใชถงยางอนามย แตพบวารอยละ 95 ของผเสพยาทใชถงยางอนามยขณะมเพศสมพนธ ใชถงยางอนามยไมถกตอง จงมความเสยงสงทจะตดเชอเอชไอวจากการมเพศสมพนธ รวมทงการใชเขมฉดยารวมกนดวย

25

2.3.1 วธการใชสารเสพตด มการใชไดหลายวธ ดงน 2.3.1.1 ทางปาก

- กน เชน ยาอ, ยากลอมประสาทและยานอนหลบ - เคยว เชน ใบกระทอม, ใบโคคา, LSD - อม เชน เหลาแหง, LSD - อมไวใตลน เชน เฮโรอน, โคเคน, LSD - ดม เชน แอลกอฮอล, เครองดมผสมยากระตน, ยากลอม หรอหลอนประสาท, กญชา

2.3.1.2 ทางจมก - สด เชน โคเคน, ยาเค - ดม เชน สารระเหย

2.3.1.3 ทางสบ - คลกบหรสบ เชน กญชา, ฝน, เฮโรอน, โคเคน, ยาบา - สบบองอาจสบผานน าหรอไมผานน ากได เชน ฝน, กญชา,โคเคน, ยาบา - สบควนหรอไอระเหย เชน ยาบา, โคเคน

2.3.1.4 การฉด - ฉดเขาใตผวหนง เชน เฮโรอน - ฉดเขากลาม เชน มอรฟน, เฮโรอน - ฉดเขาเสนเลอดด า เชน ยาบา,เฮโรอน, โคเคน

2.3.2 กลไกของการเสพตด การเสพตดประกอบดวยลกษณะ3ประการคอ 2.3.2.1 การทรางกายขนกบยา

หรอการตดยาทางกาย เมอไดรบยาเสพตด เขาไปในรางกายแลว จะ เกดการเปลยนแปลง ในรางกายสวนตางๆ โดยเฉพาะ อยางยงในสมอง เพอใหเกดสมดลใหมทม ยาอยดวยเปนประจ า หากยานนขาดหายไป หรอลดปรมาณลง กจะเกดการเสยสมดลในรางกายท าใหมอาการผดปกตขนทเรยกวาอาการถอนยา ยาประเภทฝน มอรฟน และเฮโรอน ม สภาพทรางกายขนกบยาคอนขางรนแรง เพราะในสมองมสารหลายอยาง ทมฤทธแบบเดยวกนกบมอรฟน เรยกวา เอนเคฟาลน Encephalin และเอนดอรฟน Endorphin คลายกบวา มมอรฟนอยในสมองตามธรรมชาตแลว เมอรางกายไดรบมอรฟนเขาไป ซงจะไดจากการกน หรอสบฝน หรอการฉดมอรฟน หรอเฮโรอนกตาม จะท าใหสมดล ของเอนเคฟาลน และเอนดอรฟนในสมองเปลยนไป เปนสภาพทตองไดรบมอรฟน จากภายนอก เขาไปตลอดเวลา เมอมอรฟนจากภายนอกขาดไป จากการไมไดสบฝน หรอฉดมอรฟน หรอเฮโรอน กจะเกดกลมอาการถอนยาท เรยกวา ลงแดง กลมอาการน ไดแก อาการปวดตามตว กระวนกระวาย ขนลก น ามกน าตาไหล หาว นอนไมหลบ กลามเนอกระตก และเปนตะครว และทองเดน ในบางรายทเปนมากอาจดนทรนทราย ลกษณะอาการน เกดขนจากระบบประสาทอตโนมตถกกระตนอยางแรง กลมอาการม

26

สวนคลายคลงกบโรคไขหวดใหญชนดรนแรง อาการดงกลาวน จะเปนมากอยเพยง ๓-๕ วน แลวคอยๆ สงบลงไปเองในเวลา ๑-๒ สปดาห แตยงอาจมอาการเพลยนอนไมหลบและหงดหงดไปอกเปนเวลาหลายเดอน

ส าหรบยานอนหลบ เชน บารบทเรต และเมทาควาโลน Methaqualone กมอาการถอนยาทอาจรนแรงได เพราะยานมฤทธในการกดระบบประสาทกลาง เมอใชไปนานๆ แลวหยดทนท ท าใหการกดหายไปทนท กมอาการแบบเดยวกบระบบประสาทกลางถกกระตน คอ มอาการกระวนกระวาย นอนไมหลบ อาจมอาการชก ไขสง และไมรสกตวไป เปนอนตรายถงชวตได

2.3.2.2 การทจตใจขนกบยาหรอการตดยาทางจต ผทเคยประสบกบฤทธของยาแลวตดใจ หรอพอใจ จะไดฤทธของยานน

อก ซงอาจเปนความรสกสบายใจ หรอสนกสนาน หรอความรสกเมา ลมความทกขโศก และหลดพนจากโลกของความเปนจรง ไปสโลกของความฝน ในบางรายอาจมจตใจขนกบยา เนองจากกลวอาการถอนยา หรอกลวความจรงทจะพบในโลกทไมใชยา ยาเสพตดทกชนดจะมการทจตใจขนกบยา ดงกลาวมาน สภาพการตดยาเปนบคลกภาพทเกดขนใหมภายหลงจากการใชยาจนตด ผตดยาจะรสกมแรงผลกดน หรออ านาจบางอยางบงคบใหไปใชยาโดยตนเอง ไมสามารถระงบยบยงไวได เปรยบไดกบผตดสงอนๆ เชน เหลา บหร การพนน ไพ หรอมาแขง เปนตน เมอถงก าหนดแลว กรสกกระวนกระวายอยไมเปนสข บางคนกกระท าไปโดยตนเอง คลายกบไมรสกตว การกระท านน กอาจมแรงผลกดนใหกระท าไปในรปทผดปกตเหลอวสย ทคนปกตจะกระท า เชน การพนน ยอมเสยทกอยาง โดยไมยงคด ผตดยาเสพตดทรนแรง อาจกระท าในสงทผดท านองคลองธรรม หรอผดกฎหมายกได เพอสนองความอยากของตน กระบวนการตดยาน บางคนเชอวา เปนกระบวนการสรางบคลกภาพขนพนฐาน ของมนษยและสตว ในสถานการณอยางหนง ตองกระท าอยางหนง จงจะไดรบรางวล หากไดรบรางวลจนเคยชนกจะเกดแรงกระตนใหกระท าสงนนๆเพอรบรางวลอยเสมอ อกประการหนง ผทใชยาเสพตด อาศยฤทธของยาในการหนจากปญหาทตองเผชญ และเปนวธการทงายกวาการแกปญหาแบบอน หากกระท าหลายๆ ครง บคลกภาพกเปลยนไป เมอเกดปญหากมแนวโนมทจะหาทางออกดวยการใชยาเสพตด ในการบ าบดรกษาผทตดยาเสพตด เมอแกไขสภาพทรางกายขนกบยาไดแลว สภาพทจตใจขนกบยายงคงอยไปอกนาน ท าใหผนน กลบไปใชยาอก บางคนอาจมสภาพจตใจขนกบยาไปตลอดชวตกได การทจตใจขนกบยา จงเปนสงทแกไขไดยาก และตองใชเวลานาน การรกษาระยะนอาจเรยกวา การฟนฟสภาพจต แตความจรงแลว อาจจ าเปนตองสรางสภาพจต หรอบคลกภาพขนใหมทงหมด เพราะเยาวชนทตดยาไมเคยมสภาพจตปกตทเคยสรางไวเลยกได

27

2.3.2.3 การดานยา หมายถง การทจ าเปนตองเพมขนาดของยาขนภายหลงจากใชยาไป

หลายครงจงจะไดผลจากฤทธของยาอยางเดมผทตดยาเสพตด เมอใชยาไปเรอยๆ ในขนาด เดม ผลของยาจะลดลงไมรสกแรงเทาเดม จงจ าเปนตองเพมขนาดของยาขนเรอยๆ บางคนอาจใชยาขนาดมาก กวา ๑๐ เทาของขนาดปกตกได ซงถาใชเปนครงแรก เมอยงไมดานยา อาจเกดเปนพษถงกบไมรสกตวไปกได

2.3.3 สาเหตการตดยาเสพตด

2.3.3.1 สาเหตทเกดจากความรเทาไมถงการณ จ าแนกตามการออกฤทธตอระบบประสาท แบงเปน ๔ ประเภท

- อยากทดลอง เกดจากความอยากรอยากเหนซงเปนนสยของคนโดยทวไป และโดยทไมคดวาตนจะตดสงเสพยตดนได จงไปท าการทดลองใชสงเสพยตดนน ในการทดลองใชครงแรกๆ อาจมความรสกดหรอไมดกตาม ถายงไมตดสงเสพยตดนน กอาจประมาท ไปทดลองใชสงเสพยตดนนอก จนใจทสดกตดสงเสพยตดนน หรอ ถาไปทดลองใชสงเสพยตดบางชนด เชน เฮโรอน แมจะเสพเพยงครงเดยว กอาจท าใหตดได

- ความคกคะนอง คนบางคนมความคกคะนอง ชอบพดอวดเกงเปนนสย โดยเฉพาะวยรนมกจะมนสยดงกลาว คนพวกนอาจแสดงความเกงกลาของตน ในกลมเพอนโดยการแสดงการใชสงเสพยตดชนดตาง ๆ เพราะเหนแกความสนกสนาน ตนเตน และใหเพอนฝงยอมรบวาตนเกง โดยมไดค านง ถงผลเสยหาย หรอ อนตรายทจะเกดขนในภายหลงแตอยางไร ในทสดจนเองกกลายเปนคนตดสงเสพยตดนน

- การชกชวนของคนอน อาจเกดจากการเชอตามค าชกชวนโฆษณา ของผขายสนคาท เปนสงเสพยตดบางชนด เชน ยากระตนประสาทตางๆ ยาขยน ยามา ยาบา เปนตน โดยผขายโฆษณาสรรพคณของสงเสพยตดนนวามคณภาพดสารพดอยางเชน ท าใหมก าลงวงชา ท าใหมจตใจแจมใส ท าใหมสขภาพด ท าใหมสตปญญาด สามารถรกษาโรคไดบางชนด เปนตน ผทเชอค า

ชกชวนโฆษณาดงกลาวจงไปซอตามค าชกชวนของเพอนฝง ซงโดยมากเปนพวกทตดสงเสพยตดนนอยแลวดวยความเกรงใจเพอน หรอ เชอเพอน หรอตองการแสดงวาตวเปนพวกเดยวกบเพอน จงใชสงเสพยตดนน

2.3.3.2 สาเหตทเกดจากการถกหลอกลวง ปจจบนนมผขายสนคาประเภทอาหาร ขนม หรอเครองดมบางรายใชสง

เสพยตดผสมลงในสนคาทขาย เพอใหผซอสนคานนไปรบประทานเกดการตด อยากมาซอไปรบประทานอก ซงในกรณน ผซออาหารนนมารบประทาน จะไมรสกวาตนเองเกดการตดสงเสพยตดขนแลว รแตเพยงวาอยากรบประทานอาหาร ขนม หรอเครองดมทซอจากรานนน ๆ กวาจะ

28

ทราบกตอเมอตนเองรสกผดสงเกตตอความตองการ จะซออาหารจากรานนนมารบประทาน หรอตอเมอ มอาการเสพยตดรนแรง และมสขภาพเสอมลง

2.3.3.3 สาเหตทเกดจากความเจบปวย

ซงสาเหตทผคนหนไปใชสารเสพตดเพอบรรเทาความเจบปวย ไดแก

- คนทมอาการเจบปวยทางกายเกดขนเพราะสาเหตตาง ๆ เชนไดรบบาดเจบรนแรง เปนแผลเรอรง มความเจบปวดอยเปนประจ า เปนโรคประจ าตวบางอยาง เปนตน ท าใหไดรบทกขทรมานมาก หรอ เปนประจ า จงพยายามแสวงหาวธทจะชวยเหลอตนเองใหพนจากความทกขทรมานนนซงวธหนงทท าไดงายคอ การรบประทานยาทมฤทธระงบอาการเจบปวดนนได ซงไมใชเปนการรกษาทเปนตนเหตของความเจบปวย เพยงแตระงบอาการเจบปวดใหหมดไปหรอลดนอยลงไดชวขณะ เมอฤทธยาหมดไปกจะกลบเจบปวดใหม ผ ปวยกจะใชยานนอก เมอท าเชนนไปนานๆ เกดอาการตดยานนขน

- ผ ทมจตใจไมเปนปกต เชน มความวตก กงวล เครยด มความผดหวงในชวต มความเศราสลดเสยใจ เปนตน ท าใหสภาวะจตใจไมเปนปกตจนเกดการปวยทางจตขน จงพยายามหายาหรอสงเสพยตดทมฤทธสามารถคลายความเครยดจากทางจตไดชวขณะหนงมารบประทาน แตไมไดรกษาทตนเหตเมอยาหมดฤทธ จตใจกจะกลบเครยดอก และ ผ ปวยกจะเสพสงเสพยตด ถาท าเชนน ไปเรอยๆ กจะท าใหผนนตดยาเสพยตดในทสด

- การไปซอยามารบประทานเองโดยไมทราบสรรพคณยาทแทจรงขนาดยาทควรรบประทาน การรบประทานยาเกนจ านวนกวาทแพทยไดสงไว การรบประทานยาบางชนดมากเกนขนาด หรอรบประทานตดตอกนนานๆ บางครงอาจมอาการถงตายได หรอบางครงท าใหเกดการเสพตดยานนได

2.3.3.4 สาเหตอนๆ การอยใกลแหลงขายหรอใกลแหลงผลต หรอ เปนผขายหรอผผลตเอง

จงท าใหมโอกาสตดสงเสพยตดใหโทษนนมากกวาคนทวไปเมอมเพอนสนทหรอพนองทตดสงเสพยตดอย ผนนยอมไดเหนวธการเสพ ของผทอยใกลชด รวมทงใจเหนพฤตกรรมตางๆ ของเขาดวย และยงอาจไดรบค าแนะน าหรอชกชวนจากผเสพดวย จงมโอกาสตดได - คนบางคนอยในสภาพทมปญหา เชน วางงาน ยากจน คาใชจายเพมโดยมรายไดลดลง หรอคงท มหนสนมาก ฯลฯ เมอแกปญหาตาง ๆ เหลานไมไดกหนไปใชสงเสพยตด ชวยผอนคลายความรสก ในความทกขยากตางเหลาน แมจะรวาเปนชวครช วยามกตาม เชน กลมใจทเปนหนคนอนกไปกนเหลา หรอ สบกญชาใหเมาเพอทจะไดลมเรองหนสน บางคนตองการรายไดเพมขน โดยพยายามท างานใหหนก และ มากขนทง ๆ ทรางกายออนเพลยมากจงรบประทานยากระตนประสาทเพอใหสามารถท างานตอไปได เปนตน ถาท าอยเปนประจ าท าใหตดสงเสพยตดนนได

29

- การเลยนแบบ การทไปเหนผทตนสนทสนมรกใครหรอเพอน จงเหนวาเปนสงนาลอง เปนสงโกเก เปนสงแสดงความเปนพวกเดยวกน จงไปทดลองใชสงเสพยตดนนจนตด - คนบางคนมความผดหวงในชวตตนเอง ผดหวงในชวตครอบครว หรอผดหวงในชวตสงคม เพอเปนการประชดตนเองหรอคนอน จงไปใชสงเสพยตดจนตด ทงๆ ททราบวาเปนสงไมด กตาม 2.4 สำรเสพตดทใชเพอควำมบนเทง

สารเสพตดทใชในสถานบนเทงทมการเตนร า ซงประกอบดวยยาเสพตดจ าพวก ยาอ ฎฎEcstacy ยาเค Ketamine ยาแอลเอสด LSD ยาโรฮปนอล Rohypnol เปนตน แตส าหรบประเทศไทย กลมยา Club Drugs ทใชประกอบดวย ยาอ และยาเค เปนสวนใหญ และ อนๆทพบมใชกนไดแก โคเคน Cocaine ไอซ Ice และซาแนกซ Xanax

การใชยาเสพตดจ าพวก club drugs มเปาหมายเพอความสนกสนานบนเทงเปนหลก แตจากการเสพมขอเทจจรงปรากฎวาหลงจากการเสพยาอจะท าใหไมมสตควบคมตวเองไมได ซงเรองนส าคญและนาเปนหวงมากเนองจากจ านวนหญงทเสพยาอจนขาดสตและมเพศสมพนธกบคนแปลกหนาหรอถกแอบถายรปขณะมเพศสมพนธมจ านวนมากขน การจดปารตยาอนยมจดในหองเลกๆ มแสงสลวๆ โดยจะมการเปดวดโอเปนภาพสามมตใหผเสพยาอดเพอใหเกดจนตนาการ สวนใหญจะเรมเสพยาอกอน จากนนจงเสพยาเคและมอาการเหวอ คอครองสตไมอย ควบคมตวเองไมได สงเกตจากจงหวะการเดนทผดปกตไป เชนนยมกาวขามบนได สงทพบอกอยางคอ การเสพไอซจะท าใหผเสพมความตองการทางเพศสงทงหญงและชาย

อนตรายทพบอกประการหนงคอยาเสพตดกบโรคเอดสนนมความสมพนธกน โดยพบวา หลงจากเสพยามกมกจกรรมทางเพศ ทงทแมวาจะมการปองกนการตดโรคจากเพศสมพนธโดยใชถงยางอนามย แตพบวารอยละ 95 ของผเสพยาทใชถงยางอนามยขณะมเพศสมพนธ ใชถงยางอนามยไมถกตอง จงมความเสยงสงทจะตดเชอเอชไอวจากการมเพศสมพนธ รวมทงการใชเขมฉดยารวมกนดวย

2.4.1 ยาอ หรอ เอกซตาซ หรอ MDMA (Methylenedioxymethamphetamine) ซงเปนยาทนยมใชเพอความบนเทงอนดบหนงทงในตางประเทศและประเทศ

ไทย เปนอนพนธของยาบา Methamphetamine ซงไมมการน ามาใชในทางการแพทย ยาทขายจงเปนยาทลกลอบผลตและจ าหนาย ยาอจดเปนยากระตนประสาททท าใหผเสพมอาการหลอนประสาทรวมดวย เสพโดยการกน เหตผลทตองการใชในสถานบนเทงเนองจากเมอใชยาแลวผเสพจะรสกพงพอใจในตวเอง มอารมณรวม ชวยในการสอสาร และเพมความสามารถในการเขาสงคมกบผอน จากการศกษาพบวาประเทศในแถบยโรปและอเมรกาไมมผตดยาอเขามารบการบ าบดรกษาเพราะสวนใหญเสพสปดาหละหนงครง ในวนหยดสดสปดาหในงานเลยงทมการเตนร า แตพฤตกรรมการเสพยาอของวนรนไทย นอกจากจะเสพยาอในชวงวนศกร เสารและอาทตยแลว ยงมการเสพในชวงเทศกาลตางๆ เชนงานวนเกด งานฉลองอนๆ ผใหญในวยท างาน

30

บางคนเสพยาอครงละ 2-4 เมด การเสพยาอในปรมาณมากและเสพอยางตอเนองจะท าใหเกดภาวะตดยา บางรายมอาการเบลอ เนองจากยามผลตอรางกายและสมอง

2.4.2 ยาเค หรอเคตามน จดเปนยาสลบ ท าใหเกดภาวะรางกาย และจตใจแยกจากกน เปนยาทผลตโดย

ถกกฎหมายเพอใชในทางการแพทยมาเปนเวลานานหลายสบปแลว แตตอมาในชวงหลงพบวามการน ามาใชในทางทผด โดยใชเพอความบนเทงเพมมากขน และพบวาการใชยาเคตามนบอยๆ ท าใหเกดการตดยาได จงเปนปญหาทท าใหประเทศไทยมการควบคมการใชเขมงวดขน แตเนองจากยงไมมการควบคมระหวางประเทศ จงท าใหยาจากประเทศทยงไมมการควบคมการใชอยางเขมงวดถกน ามาลกลอบขายในประเทศไทย ในอดตการเสพยาเคจะตองน าเคตามนทเปนยาทจ าหนายในรปยาน าใสส าหรบฉด มาใสจาน และกลายเปนไอ เพอสดเขาจมก ตอมาพฒนาวธเสพโดยน าน ายาเคตามนมาอบใหแหงเปนผงสขาว ใชสดเขาจมก ปจจบนมการผลตยาเคในรปผงส าเรจรปมาจ าหนาย สวนใหญผเสพนยมเสพคกบยาอ จะออกฤทธท าใหรสกเมายามากขน ผเสพจะมอาการผดปกตคอหวใจเตนเรว ดวามดนโลหตสง สญเสยความทรงจ า ควบคมตวเองไมได ประสาทหลอน

2.4.3 โคเคน ในตางประเทศไมจดวาโคเคนเปน Club Drug แตประเทศไทยนยมเสพโคเคนใน

สถานบนเทงเปนหลก โคเคนมใชในทางการแพทยเปนยาชาเฉพาะท Local anesthetic การเสพโคเคนโดยวธสดทางจมกจะท าใหมเลอดก าเดาออก และหากใชตอไปจะท าใหผนงจมกทะล ผเสพจงตองหยดเสพเปนพกๆ เพอรกษาตว อนตรายจากการเสพโคเคนดงกลาวจงท าใหมการเปลยนวธเสพโดยการน าโคเคนไปละลายน าแลวเตมแอมโมเนย จากนนเตมอเทอรลงไปจะไดตะกอนขาวหรอฟรเบสแยกตวออกมา น ามาเสพโดยวธสบควน แตถาหากฟรเบสนนไมแหงสนทจากการตกตะกอนในอเทอร เมอน ามาเผาไฟเพอสบควนกอาจเกดเปลวไฟขนมาใสหนาผสบได วธนจงถกแทนทดวยการน าโคเคนมาละลายกบผงฟ แลวตมใหเดอดจะไดผลกโคเคนทเรยกวาแครก ใชสบเชนกน การสบผลกโคเคนจะมฤทธรนแรงกวาและเขาสมองไดในเวลาเพยง 2-3 วนาท รวมทงมฤทธท าใหเกดการตดอยางรนแรง พฤตกรรมของผเสพโคเคนทพบทวไปคอนยมเสพโคเคนผง ในหองน าของสถานบนเทง ตอมาเปลยนแปลงไปนดหมายกนไปเสพตามบาน การเสพจะเสพตอเนองเปนอาทตยๆ จากนนจะหยดพกระยะหนงกอนไปเสพใหม บางรายทเสพมากเกนไปอาจชก เกรง เลอดออกในสมอง และหวใจวายได

2.4.4 ไอซ หรอ เมทแอมเฟตามน (ยาบา) ในรปผลกใส เปนเมทแอมเฟตามนบรสทธ ในตางประเทศไมจดอยในกลม Club

Drugs เนองจากการเสพจ าเปนตองมอปกรณท าใหพกตดตวไปยงสถานทเตนร าไดล าบาก แตเหตทไทยจดใหไอซอยในกลม Club Drugs เพราะคนนยมเสพหลงจากเทยวสถานบนเทงแลวโดยไปเสพตอตามบาน โดยเสพอยางตอเนองเปนสปดาหเหมอนโคเคน

31

ไอซเมอโดนความรอนจะระเหด คอเปลยนสถานะจากของแขงกลายเปนไอ ดงนนจงถกน าไปเสพโดยการน าไปท าใหกลายเปนไอแลวสดไอเขาปอดเปนสวนใหญ เมทแอมเฟตามนมฤทธกระตนประสาทอยางรนแรง เมอเขาสรางการแลวจะไปท าใหเกดภาวะตนตว และมพละก าลงมากกวาปกต มอจะสน หวใจเตนแรง มความดนเลอดสง อณหภมรางกายจะสงขน หากเสพเขาไปปรมาณมากอณหภมรางกายจะสงเกน 40 องศาเซลเซยสผเสพอาจมอาการชกเหมอนคนเปนโรคลมบาหม จงหวะการเตนของหวใจผดปกต ผ เสพอาจจะถงกบสลบหมดสต หรอเสยชวตได

2.4.5 ซาแนกซ Xanaxo หรอ อลปราโซแลม Alprazolam เปนยากลอมประสาททเขามามบทบาทในกลมยาเสพตด Club Drugsพบวาการ

ใชยาอและยาเคจะออกฤทธกระตนประสาทมากจนเกดความรสกไมสบาย นอนไมหลบ ท าใหตองใชยากลอมประสาทเพอลดแรงกระตน ชวยใหรสกสบายใจ และสามารถนอนหลบ เพอจะตนขนมาใชชวตประจ าวนทปกต เชนเรยนหนงสอ หรอท างานได ดงนนผ เสพยาอและผ เสพยาเคสวนใหญจงนยมเสพยาอและยาเคคกบยาซาแนกซ แตปญหาทพบคอหลงจากทใชยาซาแนกซไประยะหนง จะท าใหผ เสพเกดความหมกมนอยกบยาเสพตด และน าไปสภาวะเสพตดคอผ เสพจะควบคมตวเองไมได ท าใหเกดผลกระทบโดยตรงตอการด าเนนชวต จะละเวนการท ากจวตรประจะวนทควรท าหรอจ าเปนตองท า

2.5 วธปฏบตของผทอยใกลชดผตดสำรเสพตด พอแมผปกครองจะตองรวมมอรวมใจชวยเหลอ โดยอาศยความรก ความเขาใจเปน

พน

ฐานในการท าใจยอมรบสภาพปญหาทเกดขน และปฏบตในสงตอไปน

- ระงบสตอารมณ อยาววามยอมรบความจรง ยอมรบสภาพวาลกตดยา เพอเตรยมตวชวยเหลอบตรหลาน - ไมควรแสดงความกาวราวกบลก เพราะจะท าใหลกปกปดซอนเรนมากขน - แสดงความรก ความเหนใจอยางจรงใจ เพอใหลกหลานยอมเปดใจ ยอมรบความชวยเหลอ - ตองหาขอมลเพมเตมวา บตรหลานตดสารเสพตดประเภทใด ฤทธรนแรงแคไหน ใชสารเสพตดมานานแลวหรอยง ใชปรมาณแคไหน โดยอาจหาจากแหลงขอมลตางๆ เชน เพอนสนท ครทโรงเรยน หองนอน กระเปาเสอผา เปนตน - ปรกษาผ มความร ความเชยวชาญเฉพาะ เชน ศนยใหค าปรกษาปญหาสารเสพตดหากลกหลานตดสารเสพตดมานาน จนท าใหสภาพรางกายและจตใจเปลยนแปลงไป หรอมพฤตกรรมและบคลกภาพเบยงเบนไปจากเดมและครอบครวหรอไมสามารถแกไขปญหาได ผปกครองควรสงลกเขารบการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพทางดานจตใจในสถานบ าบดรกษาตาง ๆ ทวประเทศ

32

2.5.1 การปฏบตตนตอสารเสพตด ตนเองเปนบทบาทส าคญทสามารถปองกนและแกไขปญหาสารเสพตด

ได ดงน 2.5.1.1 ศกษาความรเกยวกบโทษ และพษภยของสารเสพตด

ไมทดลองเสพสารเสพตดทกชนด รเทาทนการหลอกลวง ชกจงจากกลม ผคาสารเสพตด เลอกคบเพอนทไมใชสารเสพตดและใชทกษะการปฏเสธเมอถกชกชวน

2.5.1.2 มทศนคตทดตอชวต ความภาคภมใจในตนเองวามคณคาทงตอตนเอง ครอบครว และสงคม

ไมควรท าลายชวตทไดมาดวยการตดสารเสพตด

2.5.1.3 ตระหนกในบทบาทหนาทของตนเอง ระลกเสมอวาขณะนตนเองมบทบาทหนาทอะไรเชน มหนาทเรยน

หนงสอกควรตงใจศกษาเลาเรยนเชอฟงค าสงสอนของพอ แม คร อาจารย เปนตน

2.5.1.4 รกษาสขภาพรางกายใหแขงแรงและท าจตใจใหแจมใส ใชเวลาวางใหเกดประโยชน ในการท ากจกรรมตางๆเชน อานหนงสอ

เลนกฬา หรอท างานอดเรกตางๆ

2.5.1.5 มทกษะในการด าเนนชวต รจกแกไขปญหาในทางทถกทควรกลาเผชญปญหา รจกคดไตรตรอง

ดวยเหตผล ไมหลกหนปญหาดวยการเสพสารเสพตด 2.5.1.6 ขอค าปรกษาหรอขอความชวยเหลอจากผใหญ

ผปกครอง เพราะการแกไขปญหาโดยล าพงแบบรเทาไมถงการณ อาจ น าไปสการใชชวตทผดพลาดได 2.6 ขนตอนกำรบ ำบดรกษำ

การบ าบดรกษาผตดสารเสพตดมขนตอนการหลกๆอย 4 ขนตอน เปนการบ าบดรกษาผตดสารเสพตดใหสามารถเลกยาไดอยางสมบรณทงทางดานรางกายและจตใจ

2.6.1 ขนเตรยมการ Pre-Admission

ขนตอนนเปนสงจ าเปนส าหรบการเรมตนกระบวนการรกษา เปนการเตรยมตว

33

ใหพรอมทจะรบการรกษาตามกรรมวธและระยะเวลาทศนยบ าบดฟนฟสมรรถภาพก าหนด เปนกระบวนการทจะปลกฝงใหผตดสารเสพตดเกดความมนใจในตนเอง มความอดทนอดกลน และก าลงใจทจะตอสกบความรสกอยากเสพสารเสพตดความรสกไมสบายกายไมสบายใจตางๆ นอกจากนนยงเปนการเตรยมความพรอมของคนใกลชด ครอบครว ญาต พนองใหมสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆ

2.6.2 ขนถอนพษยา Detoxifcation

เปนขนตอนในการถอนพษของยาเสพตดทอยในรางกายของผตดสาร เสพตด ซงมอยดวยกนหลายวธดวยกน ไดแก

2.6.2.1 การทดแทนดวยยากลอมประสาท คอ ยาทออกฤทธกลอม หรอเขาไปกรดประสาทสวนกลาง ท าใหผ ท

ไดรบยามอาการเซองซม เฉอย ในบางรายถงกบมอาการงวง หรอหลบได ในทางจตเวชไดแบงยากลอมประสาทออกเปน 4 ประเภท ไดแก

- ยาคลายกงวล ในสวนของยาคลายกงวล มฤทธในดานชวยลดความวตกกงวล หรอถามอาการตนเตน ตกใจงาย ยาคลายกงวลจะชวยผอนคลาย คลายเครยดได

- ยารกษาโรคจต ยาในกลมนชวยบ าบดหรอลดอาการโรคจต ซงไดแก อาการจตหลอน, หแวว,

ภาพหลอน, อาการหลงผด และอาการเพอเจอ เชน การพดคนเดยว - ยาแกเศรา เปนทใชรกษาโรคหรอมอาการภาวะซมเศรา ทท าใหเกดอาการเบอหนาย ทอแท จนถงขนอยากตาย

- ยาคมอารมณ ใชควบคมอารมณทขนลง ปรวนแปรงาย ซงอาจมทงแจมใส สนกสนาน เบกบานเกนจรง หรอหงดหงดโมโหงายเกนเหต

ฤทธของยากลอมประสาทรายแรงกวาทคด หากมระมดระวงในการใช ถงแมวา ยากลอมประสาททกตว ยอมไดรบการผานมาตรฐานความปลอดภยมาแลวทงสน แตทงนกควรใชยาภายใตค าแนะน าของแพทยผดแล เพราะหากใชเกนขนาด อาจเกดอนตราย โดยเฉพาะฤทธของยามโอกาสเขาไปกดสมอง หรอประสาทสวนกลาง ซงจะสงผลใหมอาการซมยาว หรอมอาการซมมากจากการใชยาไมระวง แมเพยงหนงครง กอาจท าใหฤทธของยาเขาไปกดระบบศนยกลางการหายใจในสวนสมอง และมโอกาสถงกบท าใหหยดหายใจ ถงขนเสยชวตไดในทสด

34

2.6.2.2 การทดแทนโดยยาเมธาโดน

เปนยาเสพตดทใชประโยชนในทางการแพทยเพอใชรกษาผปวยทม

อาการปวดอยางรนแรง ใชทดแทนและควบคมอาการอยากยาในกลมผปวยฝน เฮโรอน และอนพนธของสารเสพตดกลมเดยวกน ทงนตอง ยอมรบวาคนทตดเฮโรอนแลวเลกยาก ดงนนผปวยกลมนจ าเปนตองใหเมทาโดนทดแทน โดยอยในความควบคมของแพทย จดเดนของเมธาโดน อยทมดดซมไดดจากระบบทางเดนอาหาร ออกฤทธนานถง 24ชวโมง เมอเทยบกบมอรฟนและเฮโรอนดดซมทางระบบทางเดนอาหารไดไมสมบรณและระยะเวลาออกฤทธส น3-4ชวโมง ดงนน การใหเมธาโดน เพยงแคใหวนละครง จะลดอาการเสยนยาไดตลอดทงวน และยงน าพาผเสพยาใหเขามาอยในการดแล ชวยลดอนตรายจากสารเสพตด ซงการใหตอเนองระยะยาวจะเปนจดเรมตนในการเลกยาเสพตดไดในทสด

2.6.2.3 ฉดยาตานฤทธของสารเสพตด เปนการฉดตวยาทชวยระงบอาการอยากสารเสพตดตอผปวยทม

อาการอยากยารนแรงคมคลง ไมไดสตและควบคมตวเองไมได จะฉดยาใหกตอเทอมาอาการรนแรงเทานน โดยปกตแพทยและพยาบาลจ าใหยากนทมฤทธไมรนแรงเหมอนตวยาทแพทยฉด จะมความระงบอาการไวและระงบอาการคมคลงไดอยางรวดเรว แตตองอยในความดแลรกษาของแพทยเทานน

2.6.2.4 การใชยาเสพตดชนดนนๆลดปรมาณลงเรอยๆ(ใชระยะเวลาในการ รกษา)

การรกษาวธนเปนการรกษาทตองใชระยะเวลาในการรกษานานกวาวธ อน การลดปรมาณสารเสพตดเปนการเลกอยางหนงทไดผลเหมอนกบวธอนๆ โดยการใหระยะกบรางกาย สมอง และจตใจไดคอยๆปรบไปทละนด โดยจะไดสารเสพตดลดลงเรอยๆ จนท าใหรางกาย สมอง จตใจ ชนและเลกไดในทสด

2.6.3 ขนตอนการฟนฟสมรรถภาพ Rehabilitation

เปนขนตอนทตอเนองจากขนตอนการถอนพษยา เปนการท าใหผตดสารเสพตด

ฟนจากสภาพการตดยาเสพตดทงทางรางกายและทางจตใจ ทางสงคมและการประอาชพ พรอมทจะกลบสสงคมได ขนตอนนเปนขนตอนทละเอยดออนสลบซบซอน ตองการเวลาและงบประมาณมากในการรกษา ตลอดจนถงมบคลากรทางการแพทย พยาบาล นกจตวทยา นกสงคมสงคมสงเคราะห นกอาชวบ าบด ทมความรความสามารถในการกษาบ าบดเปนจ านวนมาก ท าใหดเหมอนวาขนตอนนเปนขนตอนทยงยากในการรกษาบ าบดและตองมเงนทนทสง แตถามองผลในระยะยาวการด าเนนการในขนตอนนอยางจรงจงจะเปนการชวยใหผตดสารเสพตดเลกใชยาไดอยางสมบรณและถาวร และยงสามารถใชชวตอยางคนปกตทวไปในสงคมไดอยางสงบสขอกครง โดยเสรมสรางกจกรรมตางๆ เพอใหทางรางกาย สมอง และจตใจ ไดพฒนาและไมฟงฟาน

35

ในขนตอนนจะเปนการรกษาบ าบดแบบธรรมชาต คอ การดแลรกษา กาย ใจ โดยขบวนการธรรมชาต ตงอยบนหลกวาโรคทกชนด ทงรางกายและจตใจของคนเรา สามารถเยยวยารกษาตวเองได ถารางกายอยในสภาพสมดลปกต โรครายตางๆทเกดขนจ านวนมาก เชน มะเรง เบาหวาน ความดนโลหตสง เสนเลอดหวใจตบตน ภมแพ หดหอบ ฯลฯ เกดจากการด าเนนชวตทผดธรรมชาต โดยเฉพาะคนทอยในเมองใหญๆ และ รบประทานอาหารทม สารเคมปนเปอน รวมถงเสพสารเสพเคมหรอสารเสพตดเขาสรางกาย เชน เนอสตวทเลยงดวยฮอรโมนเรงการเจรญเตบโต ยาปฏชวนะ หรอ รบประทานยาหรอฉดยาทท าจากสารเคม สารเหลานจะตกคางอยในรางกายมาก หรอการใชชวตทเครยดเกนไป หกโหมเกนไป กงวลเกนไป ออกก าลงกายไมเพยงพอ พกผอนไมเพยงพอ

ดงนน การดแลสขภาพของคนเราจะเนน เรองอาหาร การรบประทาน

อาหารทดกจะท าใหมสขภาพด สขภาพของคนขนอยกบ พฤตกรรมของการรบประทานอาหาร Bacteria ไมมผลท าใหเกดโรคตอรางกาย การเจบปวยของคนลวนเกดจากการทมสารพษปนเปอนทคนเรารบประทานเขา และเสพเขาไป

ขบวนการขบสารพษออกจากรางกาย ม 4 ทาง คอ ทางจมก ทางเหงอ ทางปสสาวะ และ ทางอจจาระ เชน คนเราควรหมนหายใจลกๆ จะไดอากาศบรสทธเขาไปในปอด เพอน าออกซเจนเขาไปหลอเลยงรางกาย และควรตากแสงแดดออนๆ ทงในตอนเชาและตอนเยน เพอดดสารพษออกจากรางกาย ซงเปนวธดแลรกษาสขภาพอยางงายๆ ทคนทวไปสามารถปฏบตได ในเวลาทคนมอาการเจบปวยรางกายจะเสยสมดล ถาจะแกไขใหสมดลกตองปรบสภาพทงรางกายและจตใจ รางกายมกลไกก าจดสารพษอยในตวเอง เชน เวลาไอ จาม หรอ มผน วชาธรรมชาตบ าบด อธบายวาไมใชอาการปวยเปนโรค แตรางกายก าลงท าความสะอาดตวเองตามธรรมชาต เวลามสารพษเขาไปในปอด รางกายกจะจาม การจามแรงๆเปนการขบพษออกจากรางกาย ซงธรรมชาตกชวยขบพษอยแลว การรบประทานยาแกไอ จะท าใหรางกายไมสามารถขบสารพษออกมาได การทเราเปนไขกเปนขบวนการท าลายเชอโรค เมอมอาการเจบคอ อาการไอ กใหใชวธธรรมชาตบ าบด เวลามอาการทองเสย วชาธรรมชาตบ าบดอธบายวา เปนการท าความสะอาดของรางกายครงใหญ การถายใหหมดจะชวยขจดสารพษออกจากรางกาย แตคนเราไมเขาใจธรรมชาต นกวาทองเสยเปนอาการของโรค กเลยไปซอยามารบประทานใหหยดถาย อาการทองเสยหยดทนท ท าใหอาหารปนเปอนสารพษทรบประทานเขาไป ซงรางกายตองการขบออก แตเราไปรบประทานยาใหหยดถาย ท าใหรางกายกกสารพษเอาไว ซงไมถกตอง วธทถกตองคออยาไปรบประทานยาใหหยดถาย ถาเรารบประทานยาใหหยดถาย พษตางๆกจะซมเขาสรางกาย หากซมผานเสนเลอดไปทผวหนงกจะเปนผน ซมไปทไตกจะเปนโรคไต ซมไปทระบบหายใจกจะเปนหดหอบ ซงเปนเรองทไมถกตอง ตองใชธรรมชาตบ าบดใหขบพษออกใหหมด

36

โดยทางโครงการรกษาบ าบดไดน าเอาวธการรกษาโดยธรรมชาตบ าบด มาอยในสวนขนตอนของการรกษา ในขนท 3 คอ ขนของการฟนฟสมรรถภาพ ทงทางรางกาย สมองและจตใจ การจะมสขภาพกายและใจทดไดนนจงตองประกอบดวยการมสมดลของการพกผอน การออกก าลงกาย การกน และการพกผอน รวมถงการท ากจกรรมทมประโยชนตอดารใชชวตในประจ าวนใหเกดประโยชน ไมเบยดเบยนผอนและไมเดอดรอนอน แบงเปน 3 หลก ดงน

2.6.3.1 การพกผอน หมายถง การพกผอนรางกายและการพกผอนจตใจ ไดแก

- การพกผอนรางกาย การพกผอนทดทสด คอ การนอนหลบ โดยทวไปรางกายของคนเราตองการการนอนหลบพกผอนประมาณ 7-9 ชวโมง ขณะนอนหลบนน รางกายและสมองจะมการซอมแซมสวนตางๆ ทสกหรอ เมอตนมาเราจงรสกสดชน มเรยวแรงก าลงในการด าเนนชวตอยางเตมเปยม ดงนน คนทมปญหาในการนอนไมหลบ หรอนอนนอยจะสงผลเสยตอสขภาพ ท าใหรางกายออนเพลย สมองลา ไมคอยมสมาธ ผวพรรณไมมน ามนวล บางคนอาจเกดปญหาสวดวย แตทนากลว คอ จะท าใหภมคมกนของรางกายลดต าลง ซงอาจเปนสาเหตของการเกดโรคภยตางๆ ตามมาไดอยางมากมาย - การพกผอนจตใจ คอ การท าจตใจใหสงบ ผอนคลาย ละความเครยดและความวตกกงวลตางๆ ลง การพกผอนจตใจท าไดไมยาก เชน การพกผอนอยกบบาน พยายามอยาเอาการงานทท าอยมาท าใหรกสมอง เชน ไมรบโทรศพทเรองงาน หรอหากจกรรมทตวเองชนชอบมความสขท า ไมวาจะเปนการนอนอานหนงสอเรองโปรด ฟงเพลงทชอบ ดหนงทอยากด หรอการท างานอดเรกทไมคอยมโอกาสไดท า เชน จดสวน เยบปกถกรอย ท างานศลปะ กเปนการสรางความสขใหกบตวเองไดอยางงายๆ แลว - การทองเทยว การไปทองเทยวยงทตางๆ ไมวาจะเปนทธรรมชาต เชน ทะเล ภเขา ไรสวน สวนสาธารณะ จะท าใหจตใจสบาย ผอนคลายความเครยดไดด หรอการไปในสถานทตาง ๆ ทเราไมเคยไปพบเหน เชน ททมสถาปตยกรรมทสวยงาม แปลกตา กจะท าใหเรารสกตนเตน และมความสขกบประสบการณใหมๆ ทไดรบ

2.6.3.2 การออกก าลงกาย การออกก าลงกายเปนสงทส าคญและจ าเปนตอรางกาย การออกก าลง

กายนอกจากจะชวยผอนคลายความเครยด ท าใหจตใจสดชน รสกกระปรกระเปรา และท าใหกลามเนอเขงแรงแลว ยงชวยท าใหระบบไหลเวยนเลอด หวใจ ปอดและระบบขบถายท างานดขน

การออกก าลงกายทสามารถท าไดงายๆ เชน เดน วง วายน า ขจกรยาน เตนร า แอโรบก เลนกฬา ซงตามปกตแลวเราควรใชเวลาในการออกก าลงกาย ครงละประมาณ 30- 45 นาท สปดาหละ 3-4 ครง กจะท าใหรางกายแขงแรง

37

2.6.3.3 การกน ตามหลกของธรรมชาตบ าบด เนนการกนพชผก ผลไมและเนอสตวท

ปลอดสารเคม รวมถงการดมน าสะอาดอยางนอยวนละ 8 แกว และควรกนอาหารใหครบทง 3 มอ และใหมสารอาหารครบ 5 หม

ตวอยางของอาหารทกนแลวจะชวยท าใหมสขภาพแขงแรง ไดแก - อาหารตานหวด คอ อาหารทมวตามนซ เพราะวตามนซมฤทธชวยเพมคอลลาเจนและคารนทน ซงชวยซอมแซมสวนทสกหรอของรางกาย และท าใหระบบการท างานของสมองดขน อาหารทม วตามนซสง เชน ฝรง สม มะละกอ กว มะมวง คะนา กะหล าดอก ต าลง กระเทยม - อาหารตานโรคกระเพาะ โรคกระเพาะเปนโรคสามญอกโรคหนงทเกดไดงายกบคนทกเพศทกวย เมอเปนแลวกจะรบกวนการด าเนนชวตเปนอยางมาก เพราะจะมอาการปวดทอง แนน จก เสยด ถาเปนหนกและรกษาไมด อาจกลายเปนมะเรงในกระเพาะอาหารกไดดวย

ดงนน การปองการจงเปนวธทดทสดทจะท าใหเราหางไกลจากโรคน การกนอาหารทท าจากเนอปลา ชวยในการตานโรคกระเพาะไดอยางมาก เพราะเนอปลาเปนโปรตนทยอยงาย และชวยใหผนงกระเพาะอาหารดดซมไดเรวขน จงใชเวลายอยไมนาน ท าใหไมมอาหารตกคางอยในกระเพาะอาหาร ซงหากมอาหารคางอยในกระเพาะอาหารมาก กอาจเปนโรคไดงาย นอกจากน ในเนอปลายงมกรดอะมโนทชวยใหรางกายแขงแรง

การกนผกใบเขยวและผกทมสเหลอง หรอสม และผลไมทมเบตาแคโร ทนสง เชน แอปเปล มะละกอ ฟกทอง แครอท หนอไมฝรง ผกกาด ชวยปองกนเลอดออกในกระเพาะ และชวยเพมการดดซมไดดดวย นอกจากน ควรดมน าสะอาดใหเพยงพอ เพราะน าชวยใหกรดในกระเพาะอาหารทมความเขมสงเจอจางลงได - อาหารตานเบาหวาน ควรกนอาหารทมเสนใย เชน ผก ธญพช เตาห และพยายามงดอาหารจ าพวกแปงดวย นอกจากนน ควรกนมะระ เพราะมะระมสารชอ polypeptide-p ซงชวยลดการดดซมของกลโคส กนผกบง ซงมสารคลายอนซลนสามารถลดน าตาลในเลอดไดและยงชวยลดการทองผกไดดวย - อาหารตานมะเรง ควรกนธญพช ไดแก ขาวกลอง ขาวบารเลย ขาวสาลและลกเดอย น ามาปรงเปนอาหารแบบชวจตรบประทาน ดมชาเขยว เพราะชาเขยวประกอบดวย คาเทชน ซงสามารถปองกนการเกดมะเรง และยงสามารถเปลยนเซลลมะเรงใหเปนเซลลปกตได และกนปลาทะเลอยางสม าเสมอ เชน ปลาทนา ปลาแซลมอน ปลาซารดน เพราะปลาเหลานมไขมนทมฤทธตานมะเรง และชวยกระตนระบบภมคมกนไดอยางด

หลกของธรรมชาตบ าบด คอ การมงเนนใหเราดแลรกษาตวเองโดยใช หลกธรรมชาตในการพกผอนรางกายและจตใจอยางเพยงพอ ออกก าลงกายอยางสม าเสมอ รบประทานอาหารทปลอดสารเคมและรบประทานพชผกผลไมใหมากขน เพราะถาเราท าดงนไดเปนประจ า ผลดกจะเกดขนกบตวเราโดยตรง คอ เราจะเปนผ ทมสขภาพแขงแรงทงรางกายและจตใจอยางแนนอน

38

แตในการรกษาแบบธรรมชาตบ าบดยงไมมการรกษาการตดสารเสพตด โดยตรง จะเปนการบ าบดรกษา อาการเจบปวดตางๆ โรคแทรกซอนหรอโรคประจ าตวทเปนอยกอนและหลงการใชสารเสพตดทางรางกายและทางจตใจ จะไมไดเปนการรกษาการตดสารเสพตดโดยตรง เพราะยงไมมวธการทเหนผลทชดเจน นอกจากจตใจ ความพรอมของรางกายทอยากเลกของผทตดวารเสพตด เละก าลงใจจากคนใกลชด

ทางโครงการไดมโปรมแกรมทางธรรมชาตทอยในขนตอนการรกษา ขน ท 3 นคอการฟนฟสมรรถภาพ แบงออกเปนหลกๆ ไดดงน

สวนท ากจกรรม เปนสวนการฟนฟสมรรถภาพ ใชงานเฉพาะผปวยใน เทานน เพอใหผท ตดสารเสพตดใชเวลาวางใหเกดประโยชน มกจกรรมท าโดยไมใหมเวลาวาง ซงใหรางกาย สมองและจตใจไดพฒนาและมการขยบ เคลอนไหวตลอดเวลา หนไปโฟกสในเรองทก าลงปฏบตอยแทนการคดอยากเสพสารเสพตดและตดวาจะตองเสพเรอยๆ โดยในโครงการมกจกรรมใหเลอกอยางหลากหลาย ตามความสนใจและความเหมาะสมของรางกาย ไดแก - ท าอาหาร - ท า Handmade - จดดอกไม - รอยมาลย - ปนดนเผา - การเกษตร

สวนกฬา การใชงานเปนของผปวยในเทานน เปนกายออกก าลง เสรมสรางสมรรถภาพทางรางกายใหแขงแรง มภมคมกนตอโรคภยตางๆและรวมถงอาการเจบปวยทางรางกายดวย ท าเวลาวางใหเกดประโยชนจตใจไมฟงฟาน และเมอออกก าลงกายสารทชอวาเอนโดฟน หรอสารแหงความสขจะหลงออกมา สามารถชวยลดความเครยดได ไดแก - แบตมนทน - ปงปอง - เตนแอโรบค - ปนจกรยาน - ฟตบอล - มวยไทย - วง - โยคะ

39

สวนบ าบดทางจตใจ ในการปฏบตในสวนนเปนการฝกจต สมาธ และ สมาธ ท าใหเกดปญญา รสกตวตลอดเวลาวาก าลงท าอะไรอย ท าใหคดกอนท า และท าใหใจเยน สงบ รสกผอนคลายลงไดลงไดรวมถงไดศกษาพระธรรมค าสอนของพระพทธศาสนาไวใชในการด าเนนชวตประจ าวนได ไดแก - นงสมาธ - เดนจงกลม - สวดมนต - ฟงเทศน ฟงธรรม - อานหนงสอ

สวนนนทนาการ เปนสวนการผอนคลายจากความตงเครยด หรอการ สรางความสนกสนาน และความบนเทง กบกจกกรรมทอยากท า ไดแก - สปา - ฝงเขม - ดหนง - ฟงเพลง รองเพลง - เลนเกมส

2.6.4 ขนตอนการตดตามผลการรกษา (Follow Up And After Care) เปนการดแลผตดสารเสพตดภายหลงขนตอนการฟนฟสมรรถภาพ และเปน

ขนตอนการทจะชวยใหผ ทเคยตดสารเสพตดมาสามารถถอนยาไดตลอด การตดตามผลนไมไดหมายความวาถอนยาไดจรงหรอไมเทานนแตยงเปนการตดตามใหความชวยเหลอ ใหค าแนะน า และสรางก าลงใจใหกลปผตดสารเสพตด

การปฏบตในทกวถทางจะท าใหผ ทเคยตดสารเสพตดมาสามารถใชชวตอยาง ปกตอยางคนทวไปไดอยางสงบสขอกครงโดยไมพงสารเสพตดอกตอไป

การด าเนนการในขนตอนการตดตามผลนจะใชระยะเวลาในการตดตมผล

ประมาณ 1-3 ป หรออาจจะนานกวานถาจ าเปนจะตดดแลจนมนใจไดวาผตดสารเสพตดสามารถด ารงชวตไดอยางปกตสขกบคนทวไปโดยทไมพงสารเสพตด โดยอยในขนตอนนจะอยในความดแลของ นกสงคมสงเคราะห พนกงานคมประพฤต เจาหนาททเกยวของ ผตดตามเหลานจะตองตดตอกบผตดสารเสพตด ครอบครวและญาตพนอง คนใกลชดของผตดสารเสพตด โดยตองใชวธทเหมาะสมเพอกอใหเกดความเขาใจตรงกนในทกๆฝาย และจะเปนผลดตอตวผ เลกเอง ตลอดจนครอบครวและคนในสงคม

40

2.7 องคประกอบของสถาปตยกรรมทมผลตออารมณและความรสก 2.7.1 ส Corols

พลงสสามารถชวยในการบ าบดโรคได นกจตวทยาเชอวาสมความสมพนธกบ รางกาย จตใจ อารมณของเราทกคน สบอกความเปนตวตน สโทนรอนเชนสแดง สสม สเหลอง สมวง ใหความรสกทตางจากสโทนเยนเชนสขาว สเขยว สฟา สชมพ เปนตน สโทนรอนหรอสโทนเยนจะไปกระตนตอมไพเนยล ซงจะสงผลถงฮอรโมน ความรสก จตใจ อารมณของแตละบคคล แตละสมความรสกดงตอไปน

2.7.1.1 สแดง เปนสแหงอ านาจแสดงถงการมพลงและความทะเยอทะยานจงชวยพชต

ความคดเหนในทางลบหรอการมองโลกในแงรายอยางไรกตามสเฉดนอยในกลมของโทสะและการฉนเฉยวดวยหากเราน าสแดงเขาสกระบวนการรกษามากเกนไปจะท าใหผถกบ าบดรสกอดอด ไมสบายตว หนหนพลนแลนและขาดความอดทนเพราะสแดงเปนสทกระตนระบบประสาทไดรนแรงทสดใหความรสกเราใจ ตนเตน ทาทาย ใชในสวนหองนงเลนหรอหองรบประทานอาหาร ซงสามารถกระตนการสนทนาและสมองไดเปนอยางด และมความหมายแฝงดานกามารมณ 2.7.1.2 สสม

เปนสแหงความเบกบานและความรนเรงเปนความรสกทอสระและไดรบ การปลดปลอย ละวางจากความสงสารหรอสมเพชตนเอง ลดการเหนแกตวและยนดทจะใหหรอแบงปน เปนความรสกทเกดจากกนบงของจตใจทตองการปรบปรงชวตใหสดใส สสมเปนสแหงความสรางสรรค อบอนสดใสมสตปญญาเตมเปยมไปดวยการทะเยอทะยาน มพลง แตกมการระมดระวงตน สสมเปนสทน ามาบ าบดอาการทางกลามเนอ ประสาทหรออาการปวดกดประสาท หรอชวยในการยกระดบจตใจของคน ลกทอซงเปนผลไมทมสสมเปนสเดนทบ าบดอาการของระบบประสาทออนแรง ในทางจตวทยาพลงของสสมมคณสมบตในการบรรเทาอาการซมเศรา หากตองการเรยกพลงความกระตอรอรนกลบคนมาสสมเปนสทชวยได เปนความคดทดทจะใชสสมกบหองนงเลนหรอหองนอน สสมเปนสทเหมาะส าหรบหองออกก าลงกาย มนจะชวยปลดปลอยทกอารมณระหวางการออกก าลงกาย ความเชอสมยโบราณ เชอวาสสมสามารถชวยรกษาปอดและเพมพลงงานได

2.7.1.3 สเขยว เปนสทมความสมพนธอยางเนนเฟนกบธรรมชาตชวยใหเรามอารมณ

รวมกบสงอนๆตลอดจนธรรมชาตตางๆ รอบตวเราไดงาย สเขยวจะชวยสรางสรรคบรรยากาศของความสบาย ผอนคลายสงบ กอใหเกดความรสกสนโดษ วาวเปลา สมดลและละวาง แตถาเปนสเขยวเขม มความหมายของการหลดพนความพอดและถอมตน เปนสทปฏเสธตอความรกและความสนกสนาน ในขณะทสเขยวมะกอกจะมผลตอรางกายและความรสก จนอาจท าใหรางกายปวยไดส

41

เหลอง-เขยว จดอยในกลมของความอจฉา อารมณความรษยา ขนของหมองใจ คบแคนใจ ตลอดจนเปนการแสดงถงความรสกทปรารถนาจะครอบครอง

สเขยวเหมาะส าหรบทกหองได ไมวาจะเปนหองครว ทจะท าใหรสกเยน

ลง หองนงเลน ทใหความรสกผอนคลาย แตมความอบอนเพยงพอทจะใชชวตรวมกน

2.7.1.4 สเหลอง

มกเปนสของความสข ความเบกบาน ความมชวตชวางานเฉลมฉลอง

เปนสของความแจมใส มกจะเกยวของกบเชาว สตปญญาขางในและพลงของความคดเปนภมและความหยงร เปนความจ าทแจมใส ความคดทกระจางเปนอารมณของการใชความคดสรางสรรคใหมๆ เปนสทกระตนใหเกดการมองโลกในแงด

มนเปนทางเลอกทดส าหรบหองครว หองรบประทานอาหาร และหองน า

ซงจะท าใหดสดชนและยกระดบคณภาพ สวนในหองโถง ทางเขา และพนทขนาดเลก สเหลองจะท าใหรสกกวางขวางและเปนมตร

2.7.1.5 สน าเงน

เปนความหมายของการสงบเยน สขมเยอกเยน หนกแนนและละเอยด

รอบคอบสน าเงนเปนสทมความหมายเกยวโยงกบจตใจไดสงกวาสเหลอง มความหมายถงกลางคนจงท าใหเรารสกสงบไดลกกวาและผอนคลายกวา เราจะยงเขาสความสงบและสงดไดอยางลมลกเมอสมผสกบสน าเงนทเขมขนแตถาเปนสน าเงนออนจะท าใหเรารสกปกปองจากภารกจตลอดจนกจกรรมทเกดขนในแตละวน ดงนนสน าเงนจงมกน ามาบ าบดคนทนอนไมหลบ เปนสของหองนอน สน าเงนเปนสทความคมจตใจภายในใหเกดความรสกกระจางและสรางสรรค สน าเงนเขมแตยงไมถงขนสกรมทามอทธพลอยางสงตอการกดหรอกลอมประสาทและจตใจเปนสทเขาถงสญชาตญาณและลางสงหรณจตใตส านกของเราไดด อยางไรกตาม สน าเงนทเขาสโทนด าหรอมดมากขนยงหมายถงความโศกเศราอยางทสด หรออารมณทเศราสดขดดวย จงควรระวงในการน าไปใช

เปนสแนะน าส าหรบหองนอนและหองน า แตสน าเงนเขมเกนไป กจะท า ใหรสกซมเศราไดเชนกน

2.7.1.6 สขาว เปนสทหมายถงความบรสทธอยางยงจดอยในกลมของการปกปองสราง

สนต สบาย ชวยบรรเทาอารมณตกใจหรอหวาดวตก สงเสรมใหจตใจสะอาดบรสทธ มพลงทางความคดและจตใจ นอกจากนนยงหมายถงความเยอกเยนและการแยกหรอปลกวเวกกได

42

เปนชดสพนฐานของนกออกแบบ มนไมไดตกเทรนหรอวาอยในเทรน แตอาศยความยดหยนของส ทเพมสสนใหมชวตชวา และท าใหสงบลงไดเชนกน

2.7.1.7 สด า เปนสทมความหมายทงในแงของความสะดวกสบาย การปกปอง และ

ความลกลบมกจะเขาไปเกยวของกบความเงยบสงด มความหมายของหนทางอนมลกษณะอนไกลโพน นอกจากนยงหมายถงพลงชวตทถดถอยหรอออนลา หมดพลงและลลบสด ายงเปนสทขดขวางการเจรญเตบโตและการเปลยนแปลง เปนการปดปงอ าพรางจากโลกภายนอก

เปนชดสพนฐานของนกออกแบบ มนไมไดตกเทรนหรอวาอยในเทรน แตอาศยความยดหยนของส ทเพมสสนใหมชวตชวา และท าใหสงบลงไดเชนกน (สด าความใชส าหรบหองทมขนาดเลก)

2.7.1.8 สน าตาล เปนสของแผนดน สน าตาลใหความรสกมนคงลดความ รสกทไม

ปลอดภยอยางไรกตามสน าตาลมกเกยวของกบการเตมเตมของความรสก บ าบดจากความเศราโศกความรสกคบอกคบใจสนมกจะน าไปชวยเหลอคนทรสกหมดคณคาในตวเอง

เปนชดสพนฐานของนกออกแบบ มนไมไดตกเทรนหรอวาอยในเทรน แตอาศยความยดหยนของส ทเพมสสนใหมชวตชวา และท าใหสงบลงไดเชนกน (สด าความใชส าหรบหองทมขนาดเลก)

2.7.2 วสด Material คณภาพทดไมไดหมายถงวสดทมราคาแพง ความเรยบรอยสวยงาม ความลง

ตว และความคงทนตอการใชงานตางหากถอเปนสงทตองพจารณา เพราะเปนทรพยสนทม มลคาสงและมอายการใชงานคอนขางนาน ดงนนการพจารณาเลอกใชวสดทมคณภาพเปนสงจ าเปน โดยทวไปการเลอกใชวสดใหเหมาะสมควรพจารณาจากความเหมาะสมจากการใชงานและอารมณความรสกของผใชเปนทต ง วสดไม หน โลหะ กระเบอง คอนกรต ลวนมคณสมบตทแตกตางกน หนเปนวสดทคงทนใหอารมณทหนกแนน ขดเงาแลวใหความรสกหรหรา ไมใหความรสกทผอนคลาย อบอนออนโยนตอการสมผส ในขณะทโลหะมความรสกกะทดรด คลองตว เบา และดรวมสมย

2.7.2.1 การใชวสดพนผวทมคณภาพ Floor Finishing วสดทน ามาท าผวพนมอทธพลตอบรรยากาศภายในหองทแตกตางกน

ส ความเรยบเนยนของผววสด ความมนวาวมผลตออารมณความรสกทนททไดสมผส พนหนและกระเบองเนนการใชงานทสมบกสมบนทนทาน แตตางทความหรหราและความเปนธรรมชาต จงเหมาะใชบรเวณพนชนลางสวนสาธารณะ ในขณะทพนไมใหความรสกอบอน ออนโยน สงบ

43

และความเปนกนเอง ไมเนอแขงเหมาะกบการปพน ในขณะทไมเนอออนเหมาะกบการกรผนงหรอท าเฟอรนเจอร ผวสมผสเรยบมนวาวเหมาะใชส าหรบพนทภายในมากกวาภายนอก

2.7.2.2 การใชวสดกรผวผนง Special Surface การเลอกใชวสดปผวผนงในพนทสวนอนทงภายในและภายนอกตาม

ต าแหนงทเหมาะสมยงชวยสรางจดสนใจ ความสวยงาม และเพมคณคาใหกบสถาปตยกรรมนน ในขณะเดยวกนยงชวยลดความกระดางของตวสถาปตยกรรมลงดวยความเปนธรรมชาต เชนผนงหนธรรมชาตผวหยาบบรเวณเสาหรอฐาน ท าใหดขรม หนกแนน มนคง ในขณะเดยวกนแผงตกแตงไมชวยลดการดดซบความรอนของผนงกออฐและท าใหดออนโยนสวยงาม

2.7.2.3 รายละเอยดปลกยอย The Detail That Count สามารถสมผสไดดวยตานบเปนปจจยส าคญอกอยางหนงทจะบงบอกถง

คณภาพทด การใชคอนกรตหรอปนซเมนตทมคณภาพ ความเรยบรอยของงานฉาบผวผนง แนวดง ฉาก ของเหลยมผนง แนวระดบของผนงตอฝาเพดาน ความเรยบเนยนของฝาเพดาน การจบของรอยตอระหวางวสดปผว 2 ชนด ลวนเปนตวทจะยกระดบของงานทดมคณภาพ

2.7.2.4 งานสและผวสมผส The Finishing Touch คอสงสดทายทไมควรละเลยคองานท าสและงานจบสผวบานประต

โดยเฉพาะประตหนา ซงเปนสวนทเชอมตอกจกรรมตาง ๆ และใชงานมากและบอยทสด บานประตทดและสวยงามไมจ าเปนตองมราคาแพง แตอยทคณภาพของวสดทใชท าตวบาน อปกรณตดตงบานและสผวสมผส ไมทใชควรเปนไมเนอแขง การท าสผวบานตองเรยบเนยนและใชสทมคณภาพคงทนตอการขดขดและแรงกระแทก

2.7.3 รปราง รปทรง Shape-From รปราง Shape หมายถง เสนรอบนอกทางกายภาพของวตถ สงของเครองใช

คน สตว และ พช มลกษณะเปน 2 มต มความกวางและความยาวรปราง แบงออกเปน 3 ประเภท คอ

2.7.3.1 รปรางธรรมชาต Natural Shape หมายถง รปรางทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน คน สตว และพช

เปนตน 2.7.3.2 รปรางเรขาคณต Geometrical Shape

หมายถง รปรางทมนษยสรางขนมโครงสรางแนนอน เชน รป สามเหลยม รปสเหลยม และรปวงกลม เปนตน

2.7.3.3 รปรางอสระ Free Shape หมายถง รปรางทเกดขนตามความตองการของผสรางสรรค ให

ความรสกทเปนเสร ไมมโครงสรางทแนนอนของตวเอง เปนไปตามอทธพลของสงแวดลอม เชน รปรางของหยดน า เมฆ และควน เปนตน

44

รปทรง Form หมายถง โครงสรางทงหมดของวตถทปรากฎแกสายตาในลกษณะ 3 มต คอมทงสวนกวาง สวนยาว สวนหนาหรอลก คอ จะใหความรสกเปนแทง มเนอทภายใน มปรมาตร และมน าหนก

2.7.4 บรบท Context สภาพแวดลอม ทกๆอยางและเงอนไขตางๆ ทรายลอมเหตการณใดเหตการณ

หนง เรองใดเรองหนง หรอ ประเดนใดประเดนหนง บรบท Context จะตองสงเสรมตออารมณ ความรสก กจกรรมตางๆ การใช

ชวต ในการบ าบดรกษาของผตดสารเสพตดใหประสบผลส าเรจและสามารถเลกยาเสพตดได บรบทจะตองค านงถงองคประกอบของระบบ 6ระบบ คอ - การเมอง - เศรษฐกจ - การศกษา - สขภาพอนามย (สาธารณสข) - วฒนธรรม - ศาสนาและความเชอ

บทท 3

กระบวนกำรศกษำ วเครำะห สงเครำะหขอมล

แนวทางการบ าบดสารเสพตดทมประสทธภาพของสถานบ าบดฟนฟน เปนการบ าบดรกษาผเสพ ตดสารเสพตดภายในสถานบ าบดผปวย เปนผปวยทตองท าการบ าบดรกษาทงทางรางกายและจตใจครอบครว สงคม สงแวดลอม และสาเหตทกอใหเกดการ เสพสารเสพตดจงจ าเปนตองอาศยผทมความสามารถใน หลายๆ วชาชพมาชวยกนบ าบดรกษาการเปลยนแปลง พฤตกรรมกบการเลกยาเสพตดในแบบแผนการบ าบดรกษา การเรยนรผผานการบ าบดรกษาและคณลกษณะ พเศษของผสมครใจและผานการบ าบดรกษาทเลกใชสารเสพตดไดอยางเดดขาด คอการทเยาวชนไทยสามารถแกไข ปญหาไดรจกการพดและการยอมรบ เปดใจ การเขาใจตวเองและการปรบตวใหเขากบปญหาทเกดขนไดการมสวนรวมของครอบครวทงกอนและขณะบ าบดและหลงบ าบด การฟนฟสมรรถภาพหลงการเลกเสพยา เปนขบวนการปรบเปลยนทางชวภาพ ในสมองเพอใหเกดความสมดลของสารสอเคมสมอง เปนสงส าคญของ กระบวนการฟนตวของสมอง ซงตองใชระยะเวลา 4-6 เดอน เพราะขณะ เสพยาจะมผลใหเกดความผดปกตของระดบสารสอเคมสมอง (ซงการเสย สมดลของสารสอเคมสมองจะกอใหเกดความผดปกตทงทางดานอารมณ ความคดและพฤตกรรม) โดยการวเคราะหจากขอมลทเหมาะสมของผตดสารเสพตด ดงตอไปน - ชนดของสารเสพตดทใช - ปรมาณทใชเปนประจ า - ระยะเวลาทเคยใชยา - ความรนแรงในการขาดยา - ความเจบปวนทางดานรางกายและจตใจ ขณะทผปวยเขารบการรกษา - สารเสพตดอนทใชรวมดวย เชน ผงขาว แอลกอฮอล ยานอนหลบหรอสารระเหย เปนตน - ปจจยหรอสาเหตตางๆทท าใหผปวยหนไปเสพยาซ าอก 3.1 แนวทำงกำรก ำหนดโปรแกรมประกอบของโครงกำร

การก าหนดโปรแกรมประกอบโครงการบ าบดฟนฟผตดสารเสพตดน เปนการบ าบดผตดสารเสพตดทมฐานะ รปแบบของการบ าบดมทงกระบวนการแพทยและกระบวนการบ าบดทางธรรมชาตโดยมกจกรรมตางๆมากมาย รวมถงการออกแบบสถาปตยกรรมทมแนวคดออกแบบใหไดสมผส กลมกลนธรรมชาตมากทสด เพอใหการรกษา บ าบด ฟนฟ ผทตดสารเสพตดใหมประสทธและไดผลสงสด คอการเลกเสพสารเสพตดไดอยางถาวรโดยไมกลบไมใชซ าอก

46

พนทในโครงการทงหมดจะแบงสวนหลกๆ ของการบ าบด ดงน

สวนการแพทย สวนกจกรรม สวนทพก 30 – 40% 40 – 50% 20%

ภาพท 1 ผงแสดงพนทใชสอยทงหมดของโครงการ

สวนท 1 สวนการแพทย

เปนสวนของขนตอนการเตรยมการกอนการรกษาและขนถอนพษยา ในแบบตามขนตอนวธกระบวนการแพทยทใชยาในการรกษาผตดสารเสพตด มแพทย นกจตวทยา นกบ าบด พยาบาล เปนตน เปนผใหการรกษาสวนนจะอยหนาสดและเขาถงงายทสดของโครงการ ผใชงานจะเปนผปวยภายนอกและภายใน ทมาท าการรกษา สวนท 2 สวนกจกรรม

เปนสวนของขนฟนฟสมรรถภาพทงทางรางกาย สมอง รวมถงทางดานจตใจดวย ในขนนเปนการรกษาตามธรรมชาตโดยการใหผตดสารเสพตดไดท ากจกกรมตางๆ และการออกก าลงกาย ซงขนตอนนถอวาเปนขนตอนทส าคญไมแพการรกษาทางการแพทย เพอเปนการรกษา บ าบด ฟนฟใหไดผลสงสดและการเลกใชสารเสพตดอยางถาวรจงควรมขนตอนนเพอใหผปวยไดคอยๆพฒนาดานตางๆใหสามารถออกไปอยรวมกบคนในสงคมไดยางปกตสข ในสวนนเปนสวนของผทตองการบ าบดรกษาแบบผปวยในเทานนจะใชระยะเวลาในการรกษาเปนเดอน อยสวนตรงกลางของโครงการทเชอมระหวางสวนการแพทยและสวนทพก สวนท 3 สวนทพก

ในสวนนจะอยในสดของโครงการทไมสามารถเขาถงไดงายเพราะเปนสวนทมความเปนสวนตวใชส าหรบผปวยในเทานนเปนทพกของผปวยในทมความสะดวกสบายมากเพอใหการบ าบดรกษามประสทธภาพสงสด ตอบสนอง USER ทมฐานะและตองการความสะดวกสบายในการเขารบการรกษา

47

3.2 ปจจยทท ำใหเกดโปรแกรมกำรบ ำบด ในการรกษาบ าบดผตดสารเสพตดไมไดรกษาบ าบดเพยงผตดสารเสพตดเพยงอยางเดยวมองคประกอบหลายๆ ทมสวนชวยในการชวยบ าบดฟนฟ รวมทงครอบครวและสงคมใหการชวยเหลอ ยอมรบใหผทตดสารเสพตดเหลานกบมาชวตอยภายในสงคมรวมกบคนปกตได การรกษา บ าบดและฟนฟนหากแกไขและรกษาใหตรงจดจากตนเหตไปตลอดระยะเวลาในการบ าบดฟนฟ กจะไมท าใหผไมหนกลบไปใชสารเสพตดซ าอก จากการวเคราะหประเดนทส าคญตางๆทมสวนในการศกษา วเคราะหในเรองการบ าบด ฟนฟ ผตดสารเสพตดน ไดวเคราะหจากปจจยตางๆ เชน จากตวผใชสารเสพตดทอยในระดบผทมฐานะ จากสาเหตและสารเสพตดทท าให User ในระดบนหนไปใชสารเสพตด และรวมถงกจกรรมตางๆทมสวนชวยในการบ าบด ซงทงหมดนเปนสวนหนงในการศกษา วเคราะหขอมลท าใหทราบถงโปรแกรมทจะและวธรกษาบ าบด ในขนตอไปน โดยเรยงล าดบตามความส าคญ ดงน

ประเภทของสารเสพตด

ปรมาณและระยะการใชสารเสพตด ความรนแรงของผปวย

ภาพท 2 ผงแสดงปจจยหลกทท าใหเกดโปรแกรมการบ าบด

3.2.1 ประเภทของสารเสพตด

จ าแนกตามการออกฤทธ ม 4 ประเภท ไดแก - สารกระตนประสาท - สารกดประสาท - สารหลอนประสาท - สารออกฤทธผสมผสาน

48

3.2.2 ปรมาณและระยะการใชสารเสพตด การใชยาเสพตดจ าพวก Club Drugs มเปาหมายเพอความสนกสนานบนเทง

เปนหลก แตจากการเสพมขอเทจจรงปรากฏวาหลงจากการเสพยาอจะท าใหไมมสตควบคมตวเองไมได ซงเรองนส าคญและนาเปนหวงมากเนองจากจ านวนหญงทเสพยาอจนขาดสตและมเพศสมพนธกบคนแปลกหนาหรอถกแอบถายรปขณะมเพศสมพนธมจ านวนมากขน การจดปารตยาอนยมจดในหองเลกๆ มแสงสลวๆ โดยจะมการเปดวดโอเปนภาพสามมตใหผเสพยาอดเพอใหเกดจนตนาการ สวนใหญจะเรมเสพยาอกอน จากนนจงเสพยาเคและมอาการเหวอ คอครองสตไมอย ควบคมตวเองไมได สงเกตจากจงหวะการเดนทผดปกตไป เชนนยมกาวขามบนได สงทพบอกอยางคอ การเสพไอซจะท าใหผเสพมความตองการทางเพศสงทงหญงและชาย

อนตรายทพบอกประการหนงคอยาเสพตดกบโรคเอดสนนมความสมพนธกน โดยพบวา หลงจากเสพยามกมกจกรรมทางเพศ ทงทแมวาจะมการปองกนการตดโรคจากเพศสมพนธโดยใชถงยางอนามย แตพบวารอยละ 95 ของผเสพยาทใชถงยางอนามยขณะมเพศสมพนธ ใชถงยางอนามยไมถกตอง จงมความเสยงสงทจะตดเชอเอชไอวจากการมเพศสมพนธ รวมทงการใชเขมฉดยารวมกนดวย

3.2.2.1 การใชสารเสพตดในปรมาณทนอย จะสงผลตอรางกายจตใจและสมองไมรนแรงมาก บางคนอาจแคอยากร

อยากลองใชสารเสพตดเทานน ในปรมาณ 1-3 อาจไมไดสงผลตอระบบตางๆมากมาย ในลกษณะนอยากพยายามเลกสารเสพตดโดยตนเองและคนใกลชดใหความรวมมอได ท าใหระยะของการรกษาสน

3.2.2.2 การใชสารเสพตดในปรมาณทมาก จะสงผลตอรางกาย จตใจและสมอง รนแรงขนตามระดบของประเภท

สารเสพตด ถาใชในระยะเวลาทนานความตองการยาจะมสงมาก ท าใหผลของการอยาก(อาการลงแดง) รนแรงมาก จงท าใหการเลกสารเสพตดยากกวาในปรมาณและระยะเวลาทใชสารเสพตดในปรมาณนอย ควรไปพบแพทยและท าการบ าบดรกษาใหเรวทสด กอนทอาการจะรนแรงไปมากขน จะใชระยะการรกษานาน

3.2.3 ความรนแรงของผใชสารเสพตด จะแบงออกเปน 3 ระดบ ดงน 3.2.3.1 ควบคมตวเองได

โดยสวนใหญผทใชสารเสพตดจะใชสารเสพตดในปรมาณไมมากและใช ระยะเวลาในการเสพในชวงสนๆ ท าใหสามารถควบคมอารมณ ความตองการอยากสารเสพตดได แตกอยากท าการรกษาบ าบดเพอไมใหกลบไปใชซ าอก

3.2.3.2 ควบคมตวเองไดบาง โดยสวนใหญผทใชสารเสพตดจะใชสารเสพตดในปรมาณทไมมากนก

49

ในระยะเวลาทไมนานมาก และใชสารเสพตดไมไดใชสม าเสมอ ท าใหรางกาย จตใจ สมองท าใหสามารถควบคมอารมณ ความตองการอยากสารเสพตดไดในบางสถานการณ ในบางเวลากตองการเสพมากๆแตในบางเวลาไมใชสารเสพตดกสามมารถอยได

3.2.3.3 ควบคมตวเองไมไดเลย ผใชสารเสพตดจะใชในปรมาณทมากและใชตดตอกนเปนประจ า

สม าเสมอ ใชในระยะเวลาทนานทท าใหรางกาย จตใจและสมอง ตองการสารเสพตดในปรมาณทมากขนเรอยๆ และสงผลตอระบบตางๆ ของรางกายเมอขาดสารเสพตด เกดอาการอยากรนแรงจนควบคมอารมณ สตตวเองไมได อาจถงขนท ารายรางกายตวเองและผอน เปนตนเหตปญหาในสงคมและภยตอสงคม ตองเขารบการรกษาบ าบด รวมถงฟนฟรางกายจตใจโดยดวน เพอใหหายและสามารถอยรวมกบผอนไมอยางปกตสข 3.3 องคประกอบในโครงกำร

สภาพภาพของโครงการน คอโครงการทเปนศนยรกษาผตดสารเสพตด บ าบดฟนฟทงทางดานรางกาย สมอง รวมถงจตใจ ใหผทสารเสพตดเลกเสพไดอยางถาวรและไมกลบไปใชสารเสพตดซ าอก โดยการรกษาบ าบดทงทางการแพทยและทางธรรมชาตตามขนตอนของโครงการทไดจดขนตอนการรกษาขน

รวมถงใหบรการผทตดสารเสพตดในรปแบบผปวยนอก คอ ผตดสารเสพตดทท าการรกษาแบบไมคางหรอพกทโครงการ มาพบแพทยเพอปรกษา พดคยแลวรบยากลบไปรบประทานทบานและผปวยใน คอ ผตดสารเสพตดทท าการรกษาบ าบดทพกคางทโครงการ โดยทางโครงการมการจดในสวนของทพกในรปแบบของรสอรทเนนการใกลชด มแนวคดในการออกแบบใหสมผสกบธรรมชาตมากทสด เพอใหการรกษาบ าบดมประสทธสงสด ตามสภาพและอาการ ความรนแรงของผทตดสารเสพตดตามทแพทยวนฉยขน - สวนบรการ - สวนบรหารงานทวไป - สวนการรกษาทางการแพทย - สวนฟนฟสมรรถภาพ - สวนทพก

50

ภาพท 3 ผงแสดงสวนตางๆทงหมดในโครงการ

3.3.1 สวนบรการ

คอ สวนทเปนทท างานของเจาหนาท และผทมาตดตอภายในโครงการทงหมด

เปนสวนทอ านวยความสะดวกจดแรกของโครงการ รวมทงผทไมมสวนเขาไปเพนพานถาไมไดรบอนญาตจากเจาหนาท ประกอบไปดวยสวนตางๆ ดงตอไปน

3.3.1.1 สวนตอนรบและพกคอย

ประกอบดวย

- เคาเตอรตอนรบ

- หองท างานเจาหนาท

- สวนตอนรบ(พกคอย)

- หองน า

โถงตอบรบ พกคอย

สวนหองพก

สวนฟนฟสมรรถภาพ สวนการรกษาทางการแพทย

สวนบรการ สวนการบรหารทวไป

ทางเขา

51

3.3.1.2 สวนงานพสดและอาคารสถานท

ประกอบดวย

- สวนท างานของเจาหนาท

- หองซกรด

- หองเกบพสดภณฑ

- หองเกบขยะ

3.3.1.3 สวนโภชนาการ ประกอบดวย

- โรงครว - โรงอาหาร - หองท างานโภชนาการ - หองน า

3.3.1.4 สวนงานระบบ ประกอบดวย

- หองไฟฟา - หองปมน า - สวนบ าบดน าเสยกอนปลอยทง - หองเกบเชอเพลง - หองควบคม - สวนผลตกาซชวภาพ - หองท างานเจาหนาท - หองเกบของ - หองน า

3.3.1.5 สวนซอมบ ารง ประกอบดวย

- หองซอมบ ารง - หองเกบเครองมอชง

3.3.1.6 สวนรกษาความปลอดภย ประกอบดวย

- ปอมยาม

52

สวนรกษาทางการแพทย

สวนการบรหาร

ภาพท 4 ผงแสดงสวนบรการในโครงการ

เคาเตอรตอนรบ

สวนพกคอย หองท างานเจาหนาท

หองน า

สวนท างานเจาหนาท

หองเกบพสดภณฑ

หองซกรด

สวนเกบขยะ

โรงอาหาร

โรงครว

ครว

หองน า

หองไฟฟา

หองควบคม

หองปนไฟ

หองท างานเจาหนาท

หองเกบของ

หองน า

หองเกบเชอเพลง

หองปมน า

สวนบ าบดน าเสยกอนปลอยทง

ปอมยาม

หองซอมบ ารง

หองเกบเครองมอชง

53

3.3.2 สวนบรหารงานทวไป คอ สวนทเปนทท างานของเจาหนาท พนกงาน เปนตน เปนพนทเฉพาะ

เจาหนาทไวท างานบรหารงานตางๆในโครงการรวมถงสวนธรการและการเงนดวย รวมทงผทไมมสวนเขาไปเพนพานถาไมไดรบอนญาตจากเจาหนาท ประกอบไปดวยสวนตางๆ ดงตอไปน

3.3.2.1 สวยศนยอ านวยการ ประกอบดวย

- หองผอ านวยการ - หองรองผอ านวยการ - หองเลขา - หองท างานของเจาหนาทและพนกงาน - หองพกคอยและตดตอสอบถาม - หองพกผอนเจาหนาทและพนกงาน - หองประชม - หองเกบเอกสาร - หองปลนเอกสาร - หองเกบของ - หองน า สวนฟนฟสมรรถภาพ

สวนบรการ

ภาพท 5 ผงแสดงสวนบรหารทวไปในโครงการ

ท างานเจาหนาท

หองพกคอยและตดตอสอบถาม

เกบเอกสาร

หองผอ านวยการ

หองรองผอ านวยการ

หองเลขา

หองประชม

หองพกผอนเจาหนาท

หองน า

54

3.3.3 สวนการรกษาทางการแพทย คอ เปนสวนทท าการรกษาตามกระบวนการทางการแพทยและหองรกษาตางๆ

และโดย แพทย นกบ าบด นกจตวทยา พยาบาล เปนตน อยประจ าการตลอดเวลา เผอกรณการรกษาแบบฉกเฉน รกษาทงผปวยนอกและผปวยใน มการแบงแยกเปนสดสวนของการรกษาตาม อาการและความรนแรงของผปวยทตดสารเสพตด รวมทงผทไมมสวนเขาไปเพนพานถาไมไดรบอนญาตจากเจาหนาท ประกอบไปดวยสวนตางๆ ดงตอไปน

3.3.3.1 สวนการแพทย ประกอบดวย

- หองท างานของเจาหนาท - สวนพกคอย - หองทดลอง - หอง X-REY และหองควบคม - หองเกบเครองมอ - หองตรวจ - หองเปลยนเสอผา - หองเกบเอกสาร - หองน า

3.3.3.2 สวนรกษาพยาบาล ประกอบดวย

- หองท างานของเจาหนาทและแพทย - หองตรวจอาการทางรางกายและจตใจ - หองเกบยา, จายยา - หองเกบเครองมอแพทยและเกบของ - หองพกผอนแพทยและเจาหนาท

55

สวนหองพก

สวนฟนฟสมรรถภาพ

ภาพท 6 ผงแสดงสวนรกษาทางการแพทยในโครงการ

3.3.4 สวนฟนฟสมรรถภาพ คอ เปนสวนทเปนพนทกลางแจง ในรม และหองตางๆไวออกก าลงกาย

ท ากจกรรมทมสวนในการฟนฟสมรรถภาพ ทงทางดานรางกาย สมอง รวมถงทางดานจตใจ เพอใหเกดประสทธสงสดทางโครงการมพยาบาล เจาหนาท พนกงานทมจ านวนมากเพอดแลและควบคมการออกก าลงกาย และการท ากจกรรม ในสวนมเปนสวนของผปวนในเทานน รวมทงผทไมมสวนเขาไปเพนพานถาไมไดรบอนญาตจากเจาหนาท ประกอบไปดวยสวนตางๆ ดงตอไปน

สวนพกคอย

หองตรวจรางกาย

หองเกบยา จายยา

หองหนาทองท างานเจาหนาท

หองเปลยนเสอผา หองเกบเครองมอแพทย

หอง X-rey

หองท างานเจาหนาท หองทดลอง

หองเกบเอกสาร

หองน า

หองพกผอนเจาหนาท

56

3.3.4.1 สวนควบคมของเจาหนาท ประกอบดวย

- หองท างานของพนกงานและเจาหนาท - หองเกบเอกสาร - หองซอมบ ารง - หองเกบของ - สวนพกคอยของสมาชก - หองเยยม

3.3.4.2 สวนท ากจกรรม ประกอบดวย

- หองท าอาหาร - หองจดดอกไม - หองรอยมาลย - หองปนดนเผา - หองเยบปกถกรอย - หองน า

3.3.4.3 สวนกฬา ประกอบดวย

- แบตมนตน - ปงปอง - เตนแอโรบค - ปนจกรยาน - ฟตบอล - มวยไทย - วง - โยคะ - หองน า

3.3.4.4 สวนบ าบดทางจตใจ ประกอบดวย

- พนทนงสมาธ - พนทเดนจงกลม - พนทสวดมนต - พนทฟงเทศน ฟงธรรม - พนทอานหนงสอ

57

3.3.4.5 สวนนนทนาการ ประกอบดวย

- หองสปา - หองฝงเขม - หองดหนง ฟงเพลง - หองเลนเกมส - หองน า

58

สวนทพก

สวนรกษาทางการแพทย

ภาพท 7 ผงแสดงสวนฟนฟสมรรถภาพในโครงการ

สวนพกคอยสมาชก

หองน า หองเยยม

หองท างานเจาหนาท

หองเกบของ

หองซอมบ ารง

หองเกบเอกสาร

หองจดดอกไม

หองรอยมาลย

หองเยบปกถกรอย

หองปนดนเผา

หองท าอาหาร

เตนแอโรบค มวยไทย

ปงปอง

ฟตบอล โยคะ หองน า

พนทนงสมาธ

พนทเดนจงกลม

พนทสวดมนต พนทอานหนงสอ

หองน า

หองสปา หองฝง

เขม

หองดหนง ฟงเพลง

หองเลนเกมส

59

3.3.5 สวนทพก คอ เปนสวนทเปนหองพกทมแนวคดการออกแบบ ใหใกลชดกบธรรมชาต สมผส

กบธรรมชาตมากทสด เพอใหการรกษาผตดสารเสพตดมประสทธภาพ มลกษณะของหองพกทหรหรา สวยงาม มสงอ านวยความสะดวกสบาย และเจาหนาทดแลตลอดเวลา เปนสวนของผปวยในเทานน รวมทงผทไมมสวนเขาไปเพนพานถาไมไดรบอนญาตจากเจาหนาท ประกอบไปดวยสวนตางๆ ดงตอไปน

3.3.5.1 สวนทพก(รสอรท) ประกอบดวย

- หองท างานพนกงานและเจาหนาท - หองพกเจาหนาท - หองครว - หองอาหาร - หองพกผปวย - หองน า

สวนรกษาทางการแพทย

สวนฟนฟสมรรถภาพ

ภาพท 8 ผงแสดงสวนทพกในโครงการ

สวนท างานเจาหนาท

หองพกเจาหนาท โรงอาหาร

หองน า

หองครว

หองพกผปวย

60

3.4 กำรวเครำะหผใชโครงกำร 3.4.1 การวเคราะหพฤตกรรมของผใชโครงการ

3.4.1.1 กลมผใชทเปนเจาหนาท - กลมเจาหนาทประจ าศนย คอ เจาหนาททมสวนเกยวของกบการรกษาบ าบด ฟนฟสมรรถภาพทางรางกาย สมองและทางดานจตใจของผตดสารเสพตด ซงจ าเปนตองอยประจ าการในศนยเพอใหกจกรรมตามขนตอนตางๆด าเนนไปได เปนเจาหนาททตองอยกบสมาชกตลอด 24 ชวโมง ไดแก แพทย พยาบาล นกบ าบด นกจตวทยา เจาหนาทบางสวน และเจาหนาทสวนงานบรการซงท าใหตองมการจดเตรยมในสวนของทพกส าหรบเจาหนาประจ ากลมนดวย - กลมงานเจาหนาทท วไป คอ เจาหนาททไมไดประจ าการอยในศนยตลอดหรอไมไดท างานเกยวกบการรกษาบ าบด ฟนฟสมรรถภาพ โดยจะท างานในสวนงานธรการทวไป สวนอ านวยการกลางมเวลาการท างานตามแบบราชการ คอ 8.00 – 17.00 น.

3.4.1.2 กลมผรกษาบ าบดในโครงการ - ชอบเทยวกลางคน คอ การเทยวกลางคนวาเปนกจกรรมทใหทงความสนกและความผอนคลาย สงทพวกนากงวลมากทสดคออนตรายตอสขภาพรางกายและการถกมอมดวยเครองดมแอลกอฮอลหรอยาเสพตดชนดอนๆ อนน าไปสการถกขมขนและการตงทองอนไมพงประสงค - ปารตบอย คอ การเทยวกลางคนมความสนกสนานและผอนคลาย แตสงทมากบการปารต คอการดมเครองดมมนเมาและสารเสพตดยงเทยวพอ กมโอกาสเสยงตอสารเสพตดมากเทานน ผลสงไปถงการมเพศสมพนธโดยไมปองกนดวย - ผมปญหาทางดานตางๆ คอ ปญหาครอบครว ปญหาความรก ปญหาสงคม เปนตน จากผลส าเรจผทมปญหาตอสภาพรางกายและจตใจมโอกาสหนไปพงพาสารเสพตด มากกวาคนทม สภาพชวตทปกต เพราะคดวาเปนทางออกทด ท าใหมความสขในขณะทเสพแตเปนชวงระยะเวลาสนๆเทานน - คนมฐานะ คอ ในกลมคนทมฐานะจะมการใชสารเสพตดทแตกตางไปจากคนทมฐานะคอนขางร าบาก และมราคาแพง เชน ไอซ โคเคน ยาอหรอยาเลฟเปนตน สารเสพตดทใชสวนมากไดมาจากการเทยวกลางคน เพอท าใหมความสขในขณะทปารต - ไฮโซ /ชอบเขาสงคม คอการเขาสงคมกบกบคนในระดบนจะเปนการพบปะ เจอะเจอกบเพอนฝง คนแปลกนา สรางมตรภาพบอยๆ เจอคนเยอะ การใชสารเสพตดท าใหมความผอนคลายและตนเตน มความมนใจในตนเองมากขน

3.4.2 พฤตกรรมของผใชโครงการ - อารมณหงดหงด - กาวราว - มความไมเปนสขอยางรนแรง - กระวนกระวาย - หแววเหนภาพหลอน

61

- อารมณแปรปวนตลอดเวลา - ทรนทราย - เอะอะอาละวาด - ฟงฟาน - ดอร น - ตวจะสน - เชองชา - กลายเปนคนซมเศรา - ออนเพลย - จตใจหดห - มอารมณเศรา/อยากตาย

3.4.3 การกระท าของผใชโครงการ - ทะเลาะววาทกบผอน - อยากฆาตวตาย - ท าตวลกลบ - เปดเพลงเสยงดง - ห ตาแววคดวาคนอนจะมาฆา - เกบตวไมอยากเจอผคน - ควบคมตวเองไมได - สมาธสน

3.4.4 พนททเหมาะกบผใชโครงการ - ท าใหไมนกถงการเสพยา/ยาเสพตด

ภาพท 9 แสดงตวอยางพนทใชงาน

62

ภาพท 10 แสดงตวอยางพนทใชงาน

- ท าใหคดไปเรองอน/สรางสรรค

ภาพท 11 แสดงตวอยางพนทใชงาน

63

- หากจกรรมใหท าเพอใหมสต สมาธกบสงทท า

ภาพท 12 แสดงตวอยางพนทใชงาน

ภาพท 13 แสดงตวอยางพนทใชงาน

64

- ดงดดความสนใจ/เพงสมาธ จตใจ

ภาพท 14 แสดงตวกจกรรม

ภาพท 15 แสดงตวอยางพนทใชงาน

65

- อยแลวรสกสบาย/เยนสบาย

ภาพท 16 แสดงตวอยางพนทใชงาน

- อยแลวไมรสกรอนหรออดอด

ภาพท 17 แสดงตวอยางพนทใชงาน

66

- อยรวมกบผอนไมได (อาจท ารายผอน)

ภาพท 18 แสดงตวอยางพนทใชงาน

- พนททรสกมการเคลอนไหว/ไมอยนง (มน าตก,น าไหล,ลมหดผาน,ตนไมปลว)

ภาพท 19 แสดงตวอยางพนทใชงาน

67

- พนตองไมทบ/ตน

ภาพท 20 แสดงตวอยางพนทใชงาน

- ท าใหไมรสกเหมอนโดนกกขง/โดนทง

ภาพท 21 แสดงตวอยางพนทใชงาน

68

- อยแลวตองรสกปลอดภย

ภาพท 22 แสดงตวอยางพนทใชงาน

- สสนสดใส/โทนเยน

ภาพท 23 แสดงตวอยางพนทใชงาน

69

3.4.5 ปจจยทางธรรมชาตทมผลตอการบ าบด - แสงสวาง - คณภาพของเสยง - อณหภม (การถายเทของลม) - กลน - ความรสกตอทวาง

3.5 วเครำะหโปรแกรมของโครงกำร

ภาพท 24 ผงแสดงกระบวนการรกษา

ขนตอนกอนการรกษา

ขนตอนการบ าบดดวยยา

ขนฟนฟสมรรถภาพ การรกษาทางธรรมชาตบ าบด

การรกษาทางการแพทย

ภายใน ภายนอก

บ าบดทางจตใจ การกน

กจกรรม การออกก าลงกาย นนทนาการ

ขนตอนการตดตามผลการรกษา

70

โครงการมการแบงแยกออกเปนคอรสของการรกษาทางการแพทยและการบ าบดรกษา รวมกนไดเปนทงหมด 12 คอรส โดยแบงตามอาการและความรนแรงตามสภาพของผตดสารเสพตด ไดดงน

3.5.1 อาการของผทตดสารประเภทกดประสาท ควรรกษา 3 คอรส ดงตอไปน

คอรสท 1 - ระยะเวลา 1 เดอน - ควบคมตวเองได

มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา)

- รบประทานยาขบสารเสพตดออกจากรางกาย - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) การบ าบด กฬา โยคะ – วง กจกรรม ท าอาหาร/ ท าขนม - Handmade ทางจตใจ สวดมนต – ฟงธรรมะ ทพก - เดยว - ค คอรสท 2 - ระยะเวลา 2 เดอน - ควบคมตวเองไดบาง มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา) - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) - ใชยาตานพษ (ระงบอาการ การบ าบด กฬา วง - ปนจกรยาน - แบตมนตน กจกรรม ท าอาหาร - Hamdmade - ปนดนเผา ทางจตใจ นงสมาธ – สวดมนต ทพก - เดยว - ค คอรสท 3 - ระยะเวลา 3 เดอน - ควบคมตวเองไมได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน)

71

- ฉดยาสลายสารเสพตดในรางกาย - ใชเครองกระตนก าลงต า การบ าบด กฬา โยคะ - วง - เตนแอโรบค กจกรรม จดดอกไม – รอยมาลย ทางจตใจ สวดมนต – ฟงธรรมะ ทพก เดยว

3.5.2 อาการของผทตดสารประเภทกระตนประสาท ควรรกษา 3 คอรส ดงตอไปน

คอรสท 1 - ระยะเวลา 1 เดอน - ควบคมตวเองได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา) - รบประทานยาขบสารเสพตดออกจากรางกาย - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) การบ าบด กฬา เตนแอโรบค - มวยไทย - ฟตบอล กจกรรม ท าอาหาร/ ท าขนม - Handmade ทางจตใจ นงสมาธ - สวดมนต ทพก - เดยว - ค คอรสท 2 - ระยะเวลา 2 เดอน - ควบคมตวเองได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา) - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) - ใชยาตานพษ (ระงบอาการ) การบ าบด กฬา ปงปอง - แบตมนตน - เตนแอโรบค กจกรรม ปนดนเผา – จดดอกไม ทางจตใจ เดนจงกลม – อานหนงสอ

72

ทพก - เดยว - ค คอรสท 3 - ระยะเวลา 3 เดอน - ควบคมตวเองไมได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) - ฉดยาสลายสารเสพตดในรางกาย - ใชเครองกระตนก าลงต า การบ าบด กฬา วง - ปนจกรยาน กจกรรม จดดอกไม - ปนดนเผา ทางจตใจ สวดมนต – เดนจงกลม ทพก เดยว

3.5.3 การของผทตดสารประเภทหลอนประสาท ควรรกษา 3 คอรส ดงตอไปน

คอรสท 1 - ระยะเวลา 1 เดอน - ควบคมตวเองได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา) - รบประทานยาขบสารเสพตดออกจากรางกาย - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) การบ าบด กฬา ฟตบอล - กอลฟ – วายน า กจกรรม เยบปกถกรอย - ปนดนเผา ทางจตใจ นงสมาธ - ฟงธรรมมะ ทพก - เดยว - ค คอรสท 2 - ระยะเวลา 2 เดอน - ควบคมตวเองได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา)

73

- การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) - ใชยาตานพษ (ระงบอาการ) การบ าบด กฬา ปนจกรยาน - เตนแอโรบค - มวยไทย - ฟตบอล กจกรรม เยบปกถกรอย - Handmade ทางจตใจ สวดมนต – ฟงธรรมมะ ทพก - เดยว - ค คอรสท 3 - ระยะเวลา 3 เดอน - ควบคมตวเองไมได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) - ฉดยาสลายสารเสพตดในรางกาย - ใชเครองกระตนก าลงต า การบ าบด กฬา วง - โยคะ - เตนแอโรบค กจกรรม จดดอกไม - ปนดนเผา ทางจตใจ สวดมนต – เดนจงกลม – อานหนงสอ ทพก เดยว

3.5.4 การของผทตดสารประเภทออกฤทธผสมผสาน

ควรรกษา 3 คอรส ดงตอไปน

คอรสท 1 - ระยะเวลา 1 เดอน

- ควบคมตวเองได

มกระบวนการรกษา คอ

การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา)

- รบประทานยาขบสารเสพตดออกจากรางกาย

- การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน)

การบ าบด กฬา แบตมนตน - ปงปอง

74

กจกรรม เยบปกถกรอย - เยบปกถกรอย - ท าอาหาร ทางจตใจ นงสมาธ - ฟงธรรมมะ – อานหนงสอ ทพก - เดยว - ค คอรสท 2 - ระยะเวลา 2 เดอน - ควบคมตวเองได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - ใชยาเสพตดชนดนน ลดลงเรอยๆ (ใชเวลาในการรกษา) - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) - ใชยาตานพษ (ระงบอาการ) การบ าบด กฬา ปนจกรยาน - เตนแอโรบค - มวยไทย - ฟตบอล กจกรรม เยบปกถกรอย - Handmade ทางจตใจ สวดมนต – ฟงธรรมมะ ทพก - เดยว - ค คอรสท 3 - ระยะเวลา 3 เดอน - ควบคมตวเองไมได มกระบวนการรกษา คอ การแพทย - การใหยาเสพตดอนทดแทนทมโทษนอยกวา (เมธาโดน) - ฉดยาสลายสารเสพตดในรางกาย - ใชเครองกระตนก าลงต า กฬา วง - โยคะ - เตนแอโรบค กจกรรม จดดอกไม - ปนดนเผา ทางจตใจ สวดมนต – เดนจงกลม ทพก เดยว 3.6 วเครำะหไซทของโครงกำร

3.6.1 ขนาดพนทและอาณาเขตการปกครองจงหวดภเกต เปนจงหวดในภาคใตตอนบนของประเทศไทย มลกษณะเปนเกาะ จดเปน เกาะท

มขนาดใหญทสดของประเทศไทย ตงอยทางทศตะวนตกของภาคใตในทะเลอนดามน มหาสมทรอนเดย ม เกาะบรวาร 32 เกาะ สวนกวางทสดของเกาะภเกตเทากบ 21.3 กโลเมตร สวนยาวทสดของเกาะภเกตเทากบ 48.7 กโลเมตร เฉพาะเกาะภเกตมพนท 543.034 ตารางกโลเมตร สวนเกาะบรวารมพนท 27 ตารางกโลเมตร รวมพนทท งหมด 570.034 ตารางกโลเมตรหรอ

75

356,271.25 ไร อยหางจากกรงเทพมหานคร ตามเสนทางหลวง แผนดนหมายเลข 4 และทางหลวงจงหวดหมายเลข 402 รวมระยะทาง 867 กโลเมตร หรอ ระยะทาง ทาง อากาศ คดเปน 688 กโลเมตร

3.6.2 ลกษณะภมประเทศ จงหวดภเกตมลกษณะเปนหมเกาะ วางตวในแนวจากทศเหนอไปทศใตพนท

สวนใหญประมาณรอยละ 70 เปนภเขา มยอดเขาทสงทสด คอ ยอดเขาไมเทาสบสอง สงจากระดบน าทะเลปานกลาง 529 เมตร และประมาณรอยละ 30 เปนพนทราบอยตอนกลางและตะวนออกของเกาะ พนทชายฝงดานตะวนออกเปนดน เลนและปาชายเลน สวนชายฝงทะเลดานตะวนตกเปนภเขา และหาดทรายทสวยงาม 2

3.6.3 ลกษณะภมอากาศ จงหวดภเกต มลกษณะภมอากาศแบบเขตศนยสตรอยในเขตอทธพลของลม

มรสมตะวนตกเฉยง ใต และลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ มอากาศรอนชนตลอดป ม 2 ฤด ประกอบดวย ฤดฝน เรมตงแตเดอน เมษายน ถง เดอนพฤศจกายน ฤดรอน เรมตงแตเดอน ธนวาคม ถง เดอนมนาคม

3.6.4 การปกครอง จงหวดภเกต แบงการบรหารราชการสวนภมภาค ออกเปน 3 อ าเภอประกอบ

ดวยอ าเภอเมองภเกต อ าเภอกะท อ าเภอถลาง มต าบล 17 ต าบล และ 103 หมบาน การบรหารราชการสวนทองถน ประกอบดวย การปกครอง แบงการบรหารราชการสวนภมภาคออกเปน 3 อ าเภอ คอ อ าเภอเมองภเกต อ าเภอ กะทและอ าเภอถลาง มต าบล 17 ต าบล 103 หมบาน การบรหารราชการสวนทองถน ประกอบดวย องคการ บรหารสวนจงหวด 1 แหง เทศบาลนครจ านวน 1 แหง เทศบาลเมองจ านวน 2 แหง เทศบาลต าบลจ านวน 6 แหง และองคการบรหารสวนต าบลจ านวน 9 แหง

3.6.5 ประชากรและการประกอบอาชพ ประชากรจงหวดภเกต ณ วนท 31 ธนวาคม 2553 มจ านวน 345,067 คน เปน

ชาย 163,682 คน หญง 181,385 คน สวนใหญประกอบอาชพธรกจเกยวเนองกบการทองเทยวคาขาย และเกษตรกรรม

3.6.6 ดานเศรษฐกจ โครงสรางเศรษฐกจของจงหวดภเกตขนอยกบการทองเทยวเปนหลก พจารณา

จากผลตภณฑมวลรวม จงหวดภเกต ณ ปพ.ศ. 2552 พบวาสาขาการผลตทมสดสวนสงสด คอ สาขาโรงแรมและภตตาคาร คดเปนรอย ละ 37 สาขาการขนสงและคมนาคม คดเปนรอยละ 16 และสาขาคาสงคาปลก คดเปนรอยละ 10 รายไดประชากร ณ ปพ.ศ. 2552 เทากบ 236,461 บาทตอคนตอปเปนอนดบท 1 ของภาคใตอนดบท 10 ของประเทศไทย

76

3.6.7 สถตนกทองเทยว ขอมลสถตนกทองเทยวจากกรมการทองเทยวและกฬา กระทรวงการทองเทยว

และกฬา ป 2552 - จ านวนผเยยมเยอน 3,375,931 คน – จ านวนนกทองเทยว ตามประเภททพก (โรงแรม,รสอรท,เกสตเฮาส) 2,721,269 คน - รายไดจากการทองเทยว 94,006 ลานบาท ป 2553 - จ านวนผเยยมเยอน 2,588,991 คน ขอมลไตรมาสท 1-3 (ม.ค.-ก.ย. 2553) – จ านวนนกทองเทยว ตามประเภททพก(โรงแรม,รสอรท,เกสตเฮาส) ป 2553 = 2,853,367 คน - รายไดจากการทองเทยว 40,673.53 ลานบาท ขอมลไตรมาสท 1-3 (ม.ค.-ก.ย. 2553)

แนวโนมภาวะเศรษฐกจการคาจงหวดภเกตในชวงป 2560 คาดวาจะ ขยายตว โดยเฉพาะเศรษฐกจดานอปทานภาคการบรการและการทองเทยว ซงเปนภาค เศรษฐกจหลกของจงหวด จากความรวมมอกนของทกภาคสวน เพอสงเสรมการ ทองเทยว เนองจากจงหวดภเกตมแหลงทองเทยวทางทะเลทมชอเสยงระดบโลก ทงน ดวยความโดดเดนในเรองธรรมชาตนอกจากนยงมสงดงดดนกทองเทยวอกมากมาย ทง วถวฒนธรรม และแหลงทองเทยวทมนษยสรางสรรคขน โดยปจจบนมการพฒนาสถานท ทองเทยวใหมๆ เพมขนอกมากมาย ซงเปนสถานททโดดเดนและดงดดนกทองเทยวทมา เยอนจ านวนมาก เชน สวนนา หรอแหลงชอปปงตางๆ เปนตน รวมทง การจดระเบยบ ตางๆดานการทองเทยวชดเจนขน ประกอบกบทาอากาศยานภเกตไดเปดอาคาร ผโดยสารระหวางประเทศเพมขน ซงสามารถรองรบผโดยสารไดอกประมาณ 12 ลาน คน สวนอปสงคดานการลงทน คาดวาจะปรบตวดขนและยงคงเออตอการจบจายใชสอย ของภาคเอกชน สาหรบรายไดเกษตรกรมแนวโนมเพมขน จากระดบราคาสนคาภาค เกษตรทปรบตวไปในทศทางทดข น สวนการลงทนภาคเอกชน จะกลบมาฟนตวไดดจาก ความชดเจนของนโยบายทางการเมอง โดยคาดวาจะขยายตวรอยละ 4.2 โดยมชวงการ คาดการณรอยละ 4.1 – 4.3 สวนอปทานภาคการเกษตร (ยางพารา) คาดวาจะ ขยายตวรอยละ 3.4 โดยมชวงคาดการณอยทรอยละ 3.2 - 3.5 เนองจากปจจย สนบสนนดานราคายางทเพมสงขนอยางตอเนอง รวมทงเกดจากมาตรการเขาเสรมของ รฐบาล ทพยายามปรบโครงสรางการผลตและใชยางของไทย เชน สนบสนนใหใชยางใน ประเทศมากขน และการลดพนทปลกยางเพอลดผลผลต เปนตน

77

ภาพท 25 ผงแสดงพนทตงของไซท

78

ภาพท 26 ผงแสดงพนทตงของไซท

บทท 4 กำรประยกตในงำนออกแบบสถำปตยกรรม

4.1 ลกษณะของโครงกำรและกำรก ำหนดโปรแกรม

เนองจากโครงการการบ าบดผตดสารเสพตดเปนโครงการทท าขนเพอแกไขปญหาทเกดขนภายในสงคม จากสาเหตไปจนถงวธรบมอและแกไขใหผทตดสารเสพตดมความตองการสารเสพตดนอยลง ไปจนถงเลกไดในทสดโดยการไมหนกลบใชสารเสพตดอยางถาวร และสามารถกลบมาใชชวตรวมกบคนปกตภายในสงคมไดอยางมประสทธภาพ

ซงภายในโครงการไมเพยงแตการบ าบดสารเสพตดเทานนยง มกจกกรรมทมประโยชนสรางสรรคใหผบ าบดไดท าตลอดตามสภาพของรางกายผบ าบดสามารถท าได เปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน ไมใชฟงฟาน จตใจสงบขน มสตสมปชญญะมากขน เมอจบคอรดของการบ าบดแลวผปวยสามารถอยรวมกบผอนและมอาชพทสจรต มการใชชวตประจ าวนทสงบสข เหนแกประโยชนสวนมากกวาสวนตนอกดวย

4.1.1 สวนใชสอยหลกของโครงการ ประกอบดวย

- สวนรกษาทางการแพทย - สวนฟนฟสมรรถภาพ - สวนทพก

สาธารณะ (ผปวยใน,นอก)

สวนตว (ผปวยใน)

ภาพท 27 ผงแสดงการใชสอยของผปวย

สวนรกษาทางการแพทย

สวนฟนฟสมรรถภาพ

สวนทพก

80

4.1.2 ปจจยทมผลตอการออกแบบ 4.1.2.1 แสงสวาง

การบ าบดดวยแสง ซงพสจนแลววาการไดรบแสงแดดทกเชาเปนเวลา 30 – 60 นาท จะชวยรกษาอาการเหลานได แสงแดดออนๆ จะชวยลดฮอรโมนเมลาโทนน ซงเปนฮอรโมนทสรางขนจากตอมไพเนยเพอควบคมการนอนหลบ โดยเมลาโทนนนนจะถกกระตนดวยความมดและยบยงดวยแสงสวาง ดงนนการไดรบแสงแดดยามเชาจงชวยใหผปวยสดชนและกระปรกระเปราขนได

4.1.2.2คณภาพของเสยง สภาวะทมเสยงดงเกนปกต หรอเสยงดงตอเนองยาวนานจนกอใหเกด

ความ ร าคาญหรอเกดอนตรายตอระบบการไดยนของมนษย และหมายรวมถงสภาพแวดลอม ทมเสยงสรางความรบกวน ท าใหเกดความเครยดทงทางรางกายและจตใจ ท าใหตกใจ หรอบาดหได เชน เสยงดงมาก เสยงตอเนองยาวนานไมจบสน

4.1.2.3 อณหภม (การถายเทของลม) สภาพอณหภมและอากาศมผลตอการบ าบดผปวยอยางมากซงใน

สภาวะทไมสขสบายอาจท าใหเกดความหงดหงด ไมมสมาธ ฟงฟาน อยนงไมไดท าใหการบ าบดรกษาเกดความอยากมากขน แตหากผปวยอยในทๆ มลมหรออากาศถายเทสะดวกสงผลใหเกดสภาวะทนาสบาย

4.1.2.4 กลน ในสถานททปราศจากกลนไมพงประสงคหรอมลพษตางๆทางอากาศ

หรออยทามกลางธรรมชาตจะสงผลตอการบ าบดของผปวยไดด กลนดน กลนตนไม กลนน าจะสงผลใหจตใจสงบและเยนขนกวาทเปนมมลพษตางๆ

4.1.2.5 ความรสกตอทวาง ในพนทแตละพนทมผลตอความรสกทแตกตาง ความรสกตอพนทวาง

แมทรเรยล ฟงกชน ลวนกอใหเกดความรสกตางๆ อาทเชน ในหองทมพนทแคบๆอบ ไมมชองเปดหรอหนาตางจะท าใหเกดความรสกทอดอด คบแคบหรอโดนกกขง เปนตน

4.1.3 เกณฑในการใชออกแบบสถาปตยกรรม การออกแบบสถาปตยกรรมไดค านงถงสารเสพตดทผปวยเสพ ในแตละประเภท

เพอบอกลกษณะถงอาการ ความรนแรง และสภาพรางกายของผปวยทน าไปใชในการออกแบบโปรแกรม จดอยในสวนฟนฟสมรรถภาพและสวนทพก รวมไปถงการออกแบบตวสถาปตยกรรมในโครงการบ าบดน เพอใหการรกษาบ าบดไดมประสทธสงสด เหมาะสมกบแตละบคคล และสงผลการบ าบดรกษาไดตรงตามความตองการของผปวยทตองการบ าบด

4.1.3.1 ประเภทของสารเสพตดทใช ประเภทของสารเสพตดทมอยไดแบงเปน 4 ประเภท หลกๆตามฤทธ

หลงการเสพไดดงน - สารประเภทกระตนประสาท

81

- สารประเภทกดประสาท - สารประเภทหลอนประสาท - สารประเภทออกฤทธผสมผสาน

4.1.3.2 ปรมาณและระยะเวลาการใชสารเสพตด - เรมทดลองอยากรอยากเหน Experiment And First-Time Use - ใชเปนครงคราว Occasional Use - ใชสม าเสมอใชอยางพร าเพรอ Regular Use - เกดภาวะพงพาสรายาเสพตด Dependence

4.1.3.3 ความรนแรงหรออาการของผปวยทตดสารเสพตด

- ความคมตวเองได - ความคมตวเองไดบาง - ความคมตวเองไมไดเลย

ภาพท 28 แสดงปจจยทท าใหเกดโปรแกรมการรกษา

82

4.2 กำรน ำเสนอและขอเสนอแนะ

ภาพท 29 ใบขอเสนอแนะจากกรรมการตรวจวทยานพนธ ครงท 1 ขอเสนอแนะ – ควรเลอกวธการบ าบดรกษาทเจาะจง มงเนนประเดนของการรกษาทจะ

เลอกออกมาในรปของสถาปตยกรรมทเดนชด และศกษาการบ าบดรกษาทเลอกมาใหละเอยดตามขนตอนของการบ าบด

83

84

ภาพท 30 ใบขอเสนอแนะจากกรรมการตรวจวทยานพนธ ครงท 2 ขอเสนอแนะ – กระบวนการบ าบดรกษาทเลอกเปนมกระบวนการอะไรบาง บ าบดดดยใชวธในและน าออกมาใชในสวนใดบางของตวสถาปตยกรรม รวมถงบอกจดเดนของโครงการทท าวาตางจากโครงการบ าบดสารเสพตดอนๆอยางไรบาง

ภาพท 31 ใบขอเสนอแนะจากกรรมการตรวจวทยานพนธ ครงท 3 ขอเสนอแนะ – ใหน าเสนอตวสถาปตยกรรมหรอทวาง ทเกยวกบการรกษาบ าบดจะมลกษณะอยางไร โดยการน าหลกการมาองเพอใหเกดความเขาใจทตรงกน และบอกพนทของการบ าบดใหมลกษณะแตกตางจากพนทใชสอยทวไปอยางไร

85

86

ภาพท 32 ใบขอเสนอแนะจากกรรมการตรวจวทยานพนธ ครงท 4 ขอเสนอแนะ – จดเรยงความส าคญตามการใชงานในแตละพนท การเขาถง การดแลรวมถงทางสญจรภายในโครงการใหมความเหมาะสม เพอตอบสนองตอการบ าบดตามธรรมชาตและกจกรรมทโครงการไดจดท าตามขนตอนของการรกษา

บทท 5 ภำคกำรออกแบบ

5.1 แนวควำมคดในกำรออกแบบโครงกำร โครงการนเปนโครงการเพอรกษาผปวยทตดสารเสพตดของกอใหเกดปญหาตางๆภายในสงคมปจจบน การบ าบดรกษาผปวยเหลานกชวยลดปญหาตางๆได แตเนองจากทางหนวยงานรฐบาลและเอกชนทเกยวกบการบ าบดรกษาสารเสพตดยงไมเพยงพอ หรอควบคมการรกษาในทกๆแบบไมไดและอาจไมดงดดผทตดสารเสพตดใหอยากเลกเสพได ดงนนจงเปนประเดนทกอใหเกดโครงการนขนมา เพอตอบสนองความตองการทจะเลกสารเสพตดได จงท าโครงการนใหมสงทดงดดและตอบสนองของผปวยทคดจะเลก โดยการบ าบด รกษาแบบผปวยนอกคอการรกษาทางการแพทย ตรวจรางกาย ตรวจอาการ และกรบยากลบไปกน และผปวยใน คอการพกอยในโครงการและมกจกรรมบ าบดทงทางรางกายและบ าบดทงจตใจ ทเหมาะสมตามสภาพรางกายของผปวยเองดวย โดยทางโครงการมทพกใหผปวยในไดพกผอนเปนระยะตามคอรดของโครงการทไดจดโปรแกรมการรกษาขนมา แบบของทพกมสไตลการจดทพกแบบรสอรท แยกเปนหลงๆ เพอใหการพกผอนไดเตมทและสมผสกบธรรมชาตใหมากทสด มววมองเหนธรรมชาตไดรอบทศ และทางดานหนาของไซทตดกบถนนทอยตดกบทะเลเพอใหการบ าบดรกษาทางธรรมชาตเกดประสทธภาพมากขน 5.2 กำรวเครำะหบรบททตงของโครงกำร

5.2.1 การวเคราะหบรบททต งโครงการ เนองจากทางภาคใตมปญหาทางดานสารเสพตดและการลกลอบน าเขาของสารเสพตดทเปนสารเคมและการลกลอกปลกสารเสพตดทางธรรมชาตขน เพราะทางภาคใตตดจงชายแดนทตดตอกบเพอนบานประเทศการขนสงสารเสพตดคอนขางงาย กอใหเกดปญหาตางๆทางภาคใตทเกดจากสารเสพตดมากกวาทางภาคอนๆ โครงการนเปนโครงการบ าบดผตดสารเสพตดทมทพกในตวของโครงการ สไตลทพกออกแบบใหเสมอนรสอรทเพอการบ าบดและพกผอนไดเตมทโดยการใหสมผสกบธรรมชาตมากทสด ซงพนทของโครงการนอยทจงหวดภเกต เพราะจงหวดนเปนจงหวดของการทองเทยว พกผอนหยอนใจ และมทะเล เกาะตางๆ รวมถงสถานทททองเทยวมากมาย การเดนทางมายงจงหวดภเกตนมความสะดวกสบาย การเขาถง จากสญจรรวดเรวมสนามบนนานาชาตและรถประจ าทางมากมายเพราะเปนสถานททองเทยว ทม นกทองเทยวชาวไทยทงชาวตางชาตเยอะ ท าใหการเดนทางมายงโครงการไดสะดวกและมแหลงทองเทยวทชวยดงดดใหอยากไปบ าบดในโครงการน

88

5.2.2 การวเคราะหทต งของต าแหนงอาคาร (Zoning) การวเคราะหต าแหนงทต งของอาคารเปนไปตามล าดบการเขาถงและความส าคญ จากสวนทเปนสาธารณะไปจนถงทเปนสวนตว

ภาพท 33 ผงแสดงแบบจากโมเดลทงหมดโครงการ

89

ภาพท 34 ผงแสดงความสมพนธสวนตางๆของโครงการ

5.3 กำรพฒนำแบบ (Schematic Design) 5.3.1 การพฒนางานออกแบบครงท 1

เปนการน าเสนอโมเดล ของการจดโซนนงอาคารใหเปนกลมๆ ตามการใชสอย และความเปนสาธารณะจากดานหนาไซทไปยงความเปนสวนตวมากทสดทอยทางดานหลงสดของไซท การจดกลมอาคารแบบนเพอแยกการใชสอยทมความสมพนธกนอยดวยกนและแยกการใชสอยทไมไดมความสมพนธกนออกจากกนเพอความสะดวกในการควบคมของพนกงานและเจาหนาท ทไดแบงการควบคมดแล ผปวยเปนโซนท าใหสะดวกตอการควบคมและชวยเหลอหากเกดอาการหรอผลกระทบจากการขาดสารเสพตด

ในการพฒนาแบบในครงน แบงเปน 3สวน ซงดานหนาสดเปนสวนของการรกษา

Private

Semi-private

Public

90

ทางการแพทย เพอความสะดวกในการเขาถงและไมวยวายในสวนอนๆของโครงการ และสวนกจกรรมอยในสวนกลางไซท เพอกนระหวางสวนทเปนทพกของผปวยในทอยทางดานหลงสดของโครงการ

ภาพท 35 ผงแสดงการพฒนารปแบบของโมเดล

91

5.3.2 การพฒนางานออกแบบครงท 2 การน าเสนอในครงนเปนแกไขกลมอาคารกจกรรมใหลงตวมากขน มการแบงแยกอาคารทมกจกรรมทไมไดมความสมพนธกนออกจากกนเพอการใชงานไดสะดวกและไมวนวายในสวนการใชสอยอนๆ มการจดโซนของในสวนทพกใหมพนททพนกงานและเจาหนาทดแลไดอยางสะดวกสามารถมองเหนผปวยในจดตางๆได และเขาถงตวผบ าบดไดอยางรวดเรวถาเกดเหตฉกเฉนหรออบตเหตขน

92

ภาพท 36 ผงแสดงการพฒนารปแบบของโมเดล

5.3.3 การพฒนางานออกแบบครงท 3 การน าเสนอตวโมเดลในครงนเปนการปรบเปลยนโซนของตวอาคารเพอการ

เขาถงของโครงการทสามารถควบคมดแลไดดขนและมมมองรอบทศของสวนทพกของผปวยในยงสามารถมองเหนทะเลทอยทางดานไซท และมการจดกลมของทพกใหตงอยบนน าเพอใหเกดความรสกอกอยางหนงทไดสมผสกบธรรมชาตมากขน ยงท าใหเกดความรสกทเปนสวนตวมากขนเหมาะแกการมาบ าบดและพกผอน

สวนของอาคารกจกรรมทอยโซนตรงกลางไซทมการปรบจากการพฒนาแบบใน ครงท 2 อกดวย ปรบเปลยนใหตวอาคารเปนกลมมากขนโดยการจดการใชสอยใหเกดความสมพนธกน การเขาถงในสวนกจกรรมไดงาย

แตการพฒนาแบบของกลมอาคารตางๆ เกดขอเสยมากซง อาทเชนในสวนของ ทพกทยายมาอยทางดานไซทเกดความวนวาย มมลพษทเขามาทางสญจรและเสยงรบกวนจากภายนอกของไซท เจาหนาทควบคมดแลผปวยในยากมากขนอาจเกดความอนตรายมากวาการพฒนาในครงท 1 และ2 สวนอาคารกจกรรมทรวมเปนกลมอาคารขนาดใหญท าใหการแบงพนททอยกบธรรมชาต และพนททควรเปนสวนตวของแตละกจกรรมลดลง

93

ภาพท 37 ผงแสดงการพฒนารปแบบของโมเดล

94

5.4 ผลงำนออกแบบครงสดทำย

ภาพท 38 ผงแสดงบรเวณทงหมดของโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)

95

ภาพท 39 ผงแสดงแปลนชน 2 ทงหมดของโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)

96

ภาพท 40 แสดงรปดานทงหมดในโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)

97

ภาพท 41 แสดงแบบขยาย รปแบบของสวนหองพกทงหมด (การแสดงแบบขนสดทาย)

ภาพท 42 แสดงรปตดทงหมดของโครงการ (การแสดงแบบขนสดทาย)

98

ภาพท 43 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 44 แสดงหนจ าองภายในโครงการ

99

ภาพท 45 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 46 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

100

ภาพท 47 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 48 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

101

ภาพท 49 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 50 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 51 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

102

ภาพท 52 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 53 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

103

ภาพท 54 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 55 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

104

ภาพท 56 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 57 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

105

ภาพท 58 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 59 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

106

ภาพท 60 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 61 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 62 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

107

ภาพท 63 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 64 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

108

ภาพท 65 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 66 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

109

ภาพท 67 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

ภาพท 68 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

110

ภาพท 69 แสดงหนจ าลองภายในโครงการ

111

บรรณำนกรม อรนช วฒนาสดใส. 2540 “ศนยบ าบด พกฟน ผตดยาเสพตดทไดรบเชอเอดส”. ปรญญา

สถาปตยกรรมศาสตรบณฑต ภาควชาสถาปตยกรรม คณะสถาปตกรรมศาสตรมหาวทยาลยศรปทม.

วชรพงษ บญยธโรกล. 2541 “ศนยฟนฟสมรรถภาพผตดสารเสพตดในระบบบงคบ.” ปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต ภาควชาสถาปตยกรรม คณะสถาปตกรรมศาสตรมหาวทยาลยศรปทม.

กองควบคมวตถเสพตด. 2555. ยำและสำรเสพตดทใชเพอควำมบนเทง. สบคนเมอวนท 22 มถนายน 2560. จาก http://narcotic.fda.moph.go.th/welcome/?p=2864.

นภสสรณ รงสเวโรจน. 2547. กำรปองกนกลบไปเสพซ ำ. สบคนเมอวนท 25 มถนายน 2560. จาก https://th.thecabinbangkok.co.thเดอะเคบน เชยงใหม 2554 Alastair Mordey.

กรมกระทรวงสาธาราณะสข. 2559. สำระนำร ยำเสพตด เยำวชนไทยตองร แตตองไมลอง. สบคนเมอวนท 26 มถนายน 2560. จาก http://www.prdmh.com/สาระสขภาพจต/สาระนารสขภาพจต/469-ยาเสพตด-เยาวชนไทยตองร-แตไมตองลอง.htm.

เกสร ศรวงศ. 2554. ควำมรเกยวกบสำรเสพตดและกำรปองกน. สบคนเมอวนท 30 มถนายน 2560. จาก http://www.mpet.police7.go.th/index.php.

112

ประวตผเขยนวทยำนพนธ

ชอ-นำมสกล : จนทรจรา ใจด า วนเดอนปเกด : 21 สงหาคม 2537 ทอยปจจบน : 63/3 หม 6 ต าบลแมจวะ อ าเภอเดนชย จงหวดแพร 54110 ประวตกำรศกษำ ป พ.ศ. 2550 ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษา โรงเรยนบานแมจวะ

(ประชาราษฎรงสรรค) ป พ.ศ. 2556 ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษา โรงเรยนสงเมนชนปถมภ เบอรโทรศพท 096 730 1525 E-mail 56004829.t22l77@gmail.com

113