successive factors affecting smes entrepreneurs’ · (โชติชัย...
TRANSCRIPT
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 159
SUCCESSIVE FACTORS AFFECTING SMES ENTREPRENEURS’ COMPETITIVENESS IN THE AEC MARKET IN FOOD PROCESSING
INDUSTRY IN BANGKOK AND METROPOLITAN AREA
Chitralada Trisakhon1* and Krisada Chienwattanasook1*
1 Department of Management, Faculty of Business Administration
, Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Pathumthani 12110, Thailand
ABSTRACT
The research aimed to study successive factors affecting SMEs entrepreneurs’ competitiveness in the AEC market in food processing industry in Bangkok and metropolitan area. A survey questionnaire was a tool for data collection. 350 samples were collected from the entrepreneurs of SMEs in Bangkok and its vicinities. Data analysis was based on descriptive statistics including frequency, percentage, mean and standard deviation; and inferential statistics including stepwise multiple linear regression at the significant level of .05. The results indicated that external successive factors including social and culture; economics; politics and governance; and technology, and internal successive factors including distribution and marketing, service, procurement, infrastructure and human resource management had an influence on competiveness strategies in AEC market for SMEs entrepreneurs in food processing industry. In addition, competiveness strategies including differentiation, networking, cost leadership and customer relationship had an influence on business performance in AEC market for SMEs entrepreneurs in food processing industry in the statistically significant level as of 0.05.
Keywords: Successive Factors, Competitiveness, AEC Market, SMEs Entrepreneurs, Food Processing Industry
*Author e-mail address : [email protected] , krisada_c@ rmutt.ac.th
160 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
ปจจยความส าเรจทมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs
กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล
จตรลดา ตรสาคร1 และกฤษดา เชยรวฒนสข1
1 สาขาวชาการจดการ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร จงหวดปทมธาน 12110 ,ประเทศไทย
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยความส าเรจทมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล จ านวน 350 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก สถตเชงพรรณนาซงประกอบดวยคาความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมานประกอบดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณ แบบขนตอนโดยมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการศกษา พบวา ปจจยความส าเรจภายนอกดานสงคมและวฒนธรรม เศรษฐกจ การเมองการปกครอง และเทคโนโลย และปจจยความส าเรจภายในดานการกระจายสนคาและการตลาด การบรการ การจดซอจดจาง โครงสรางบรษท และการจดการทรพยากรมนษยมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป นอกจากน กลยทธการแขงขนในตลาดดานการสรางความแตกตาง การสรางเครอขาย การเปนผ น าตนทนต า และการสรางลกคาสมพนธมผลกระทบตอผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปอยางมนยส าคญทระดบ .05
ค าส าคญ ปจจยความส าเรจ ศกยภาพการแขงขน ตลาด AEC ผประกอบการ SMEs อตสาหกรรมอาหารแปรรป
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 161
ความเปนมาและความส าคญของปญหา บรษทขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ม
ความส าคญตอระบบเศรษฐกจทงในประเทศทพฒนาแลวและก าลงพฒนา กอใหเกดการสรางนวตกรรม ถอเปนกลไกหลกในการเสรมสรางและกระตนความกาวหนาทางเศรษฐกจของประเทศ ท าใหเกดการจางงานขน และเกดการกระจายรายไดไดอยางเหมาะสมและเพยงพอ (โชตชย สวรรณาภรณ, 2555) สงผลใหเกดคณภาพชวตของประชาชนในประเทศทดขน (Rocha, 2012) จากขอมลลาสด ณ ป 2560 ของส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมระบวา ผ ประกอบการ SMEs มจ านวน 11.74 ราย มมลคา GDP ขยายตวได 4.9% สงกวาไตรมาสกอนทขยายตว 4.3% ในขณะท GDP ประเทศขยายตว 3.3% โดยมสดสวนตอ GDP ประเทศเพมขนจาก 42.2% ในปกอน เปน 42.5% คดเปนมลคากวา 1.61 ลานลานบาท (ขาวสด, 2560) ดวยความส าคญดงกลาว รฐบาลไดเลงเหนความส าคญของ SMEs เรอยมาและไดจดต งส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) ในปพ.ศ. 2543 เพอเปนศนยกลางประสานการท างาน ขบเคลอนการสงเสรมSMEs ของประเทศ โดยใหความชวยเหลอ ผลกดน สนบสนน พฒนาระบบสงเสรม SMEs ใหสมฤทธผลตามแผนแมบทและแผนปฏบตการทวางไว (สสว., 2555) ดงแผนการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมฉบบท 2 ป พ.ศ. 2550-2555 ซงหากภาครฐสามารถท ากจกรรมดงกลาวใหประสบความส าเรจได อยางเชน ในประเทศญปน (Itoh & Urata, 1994) กจะกอประโยชนอยางมากตอประเทศชาต แตถาท าไมส าเรจ รฐบาลเกดคอรปชนและไมมความเทาเทยมในการบรหารงาน กจะเกดความลมเหลวในการใช SMEs เปนตวชวดในการขบเคลอนเศรษฐกจ อาจจะท าเศรษฐกจของประเทศเตบโตชา สงผลตอการกระจายอตราการจางงาน
และการสรางรายไดซงทายทสดสงผลใหเกดปญหาลดลงไปถงระดบสงคม อยางกรณในประเทศศรลงกา (Gamage, 2003) ในประเทศละตนอเมรกา แอฟรกา หรอ ประเทศทก าลงพฒนาอน ๆ อกหลายประเทศ (Berry, 2002)
แตอยางไรกตาม เพอการแขงขนและไมหยดนงของระบบเศรษฐกจทขบเคลอนไป และความตองการอยรอดของผประกอบการตาง ๆ ผนวกกบการทโลกมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวโดยเฉพาะความรวดเรวทางความเจรญทางเทคโนโลย ตลอดจนถงความรวมมอทางการคาในระดบสากล เ ชน สมาคมการคาอาเ ซยน (ASEAN) ท าใหเกดความทาทายใหกบผประกอบการธรกจ SMEs และท าใหผประกอบการเองตองมการพฒนาตนและปรบตวเองอยเสมอเพอใหตนเองสามารถอยรอดได ซงการปรบเปลยนวธการด าเนนธรกจใหสอดคลองกบกระแสของการเปลยนแปลงเศรษฐกจโลก โดยพยายามหลกเ ลยงว ธการด า เ นน ธร กจแบบเ ดม ๆ แลวใหความส าคญกบการน าเอาเทคโนโลยมาใช (Newman & Zhao, 2008) มการวางแผนทดเพราะการวางแผนในการด า เ นนธร กจระยะยาว มง สความส า เ รจในอนาคต ได (Sharma, 2011) มวเคราะหตวเอง (Klapper, Sarria-Allende, & Zaidi, 2006) ตลอดจนมการเลอกใชแผนกลยทธในการด าเนนธรกจใหสอดคลองกบสถานการณ (Trivedi, 2015) ดงนน เพอท าใหเกดความพรอมในการเขาส AEC (Chomphaiboon, 2015) และมความสามารถเลอกใชแนวทางในการด าเนนธรกจทมประสทธภาพซงจะสงผลใหเกดประสทธภาพและผลการด าเนนขององคกรไดนน ผวจยจงมความสนใจในการศกษาเกยวกบปจจยความส าเรจทมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผ ประกอบการ SMEs โดยมการขยายขอบเขตของการศกษากลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล
162 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยความส าเรจจากภายนอกและภายใน กลยทธการแขงขนในตลาด AEC และผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs ในกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป 2. เพ อ ศกษาอทธพลของปจจยความส า เ รจภายนอกและภายในทมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าห รบผ ประกอบการ SMEs ก ลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
3. เพอศกษาอทธพลของกลยทธการแขงขนในตลาดทมผลกระทบตอผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
สมมตฐานการวจย สมมตฐานท 1. ปจจยความส าเรจจากภายนอกมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป สมมตฐานท 2. ปจจยความส าเรจจากภายในมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป สมมตฐานท 3. กลยทธการแขงขนในตลาดมผลกระทบตอผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
แนวคดทฤษฎทเกยวของ
แนวคดเกยวกบวสากจขนาดกลางและขนาดยอม วสาหกจขนาดกลางขนาดยอม หมายถง ธรกจทมจ านวนเงนลงทนนอย มยอดขายนอย และมบคลากรจ านวนนอย ซงเปนไปตามพระราชบญญตสงเสรม
วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม พ.ศ. 2543 ทไดก าหนดไว วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) แบงออกไดเปน 3 ประเภท (กรมพฒนาธรกจการคา, 2556) ไดแก ประการท 1 การผลต (Manufacturing) ซงเปนกจการดานการผลตจะขายผลตภณฑใหกบผคาสง หรอผ จ าหนาย เพอท าการจ าหนายผลตภณฑนไปยงผบรโภคโดยตรง ประการท 2 การบรการ (Service) ซงธรกจทผประกอบการใหบรการในดานตาง ๆ แกผบรโภค เชน การกอสราง โรงแรมและภตตาคาร ตวกลางทางการเงน บรการดานอสงหารมทรพย (การใหเชาและบรการทางธรกจ) การศกษา การบรการดานสขภาพและงานสงคมสงเคราะห เปนตน ประการท 3 การคาสงและการคาป ลก (Wholesaling and Retailing) ซ งหมายถง กจการผประกอบการคาสงสนคาบรโภค และวตถดบส าหรบโรงงานอตสาหกรรม และกจการผประกอบการขายสนคาอปโภคบรโภคไปยงผบรโภคโดยตรง และ นอกจากน ประเภทของธรกจ SMEs สามารถแบงออกไดตามมลคาในการลงทน หรอตามจ านวนพนกงาน ในองคกร (Indarti, & Langenberg, 2004) ไดอกดวย ในการด าเนนธรกจส าหรบ SMEs ถอไดวาเปนเรองททาทายเปนอยางมาก เพราะผประกอบการจะตองเผชญกบปญหา ตาง ๆ มากมาย เชน ปญหาเรองเงนทน เงนทนหมนเวยน และเงนทนในการขยายกจการ การเขาถงแหลงเงนทน ความสามารถและความลกซงทางการบรหาร ความยากล าบากในการไดและรกษาก าลงคน มขอจ ากดของตวผประกอบการและชวโมงท างานทยาวนาน ท างานหนก ไมมเวลาพกผอน ปญหาดานทศนคตของผประกอบการทไมเขาใจความตองการในปรบตวตอการเปลยนแปลง (Berry, 2002) อยางไรกตาม วสาหกจขนาดกลางขนาดยอมสามารถประสบกบความส าเรจได ซงสามารถเกดจาก การเกดโอกาสทางธรกจ ความสามารถในการจดการ
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 163
ป จจยดานบคคล ท มความ รความสามารถ (Klaas, McClendon & Gainey, 2000) การฝกฝนและประสบการณ การมหวทางธรกจ และมวธการบรหารธรกจททนสมย ซงหากสามารถพฒนาและท าปจจยทกลาวไวไดยอมท าใหธรกจประสบความส าเรจ อยางเชน ผประกอบการในประเทศจน (Gibb, & Li, 2003)
แนวความคดเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอกและภายใน
จากการศกษาเกยวกบปจจยความส าเรจน น ในปจจบนนไดมการศกษาและมผลการศกษาเชงประจกษเกยวกบปจจยทมผลตอความส าเรจของ SMEs มากมายซงสามารถแบงออกไดเปนสองกลม ประกอบไปดวย ปจจยความส าเรจจากภายนอกและภายใน โดยปจจยความส าเรจจากภายนอกสามารถพจารณาไดจากประเดนเกยวกบสภาพแวดลอมในการด าเนนธรกจท งดาน สงคมและวฒนธรรม เศรษฐกจ การ เ มองการปกครอง และเทคโนโลย โดยเฉพาะประเดนทางดานเทคโนโลยทมสวนเกยวของอยางมนยส าคญในการด าเนนธรกจตงแตกระบวนการผลตจนถงกระบวนการขายและการจดจ าหนาย (Newman & Zhao, 2008) นอกจากน ยงมการวเคราะหเกยวกบปจจยสภาพแวดลอมดานอตสาหกรรม (Porter, 1991 & 2008 ) ซงจะสามารถชวยผ ประกอบ ไดเขาใจสถานภาพและสถานการณของตนเองเมอเทยบคแขงขนหลายอนๆ และสามารถก าหนดความส าเรจของธรกจ ของ SMEs ได (Jasra, Hunjra, Rehman, Azam & Khan, 2012) ในขณะทปจจยความส าเรจภายใน สามารถพจารณาไดหลายประเดนตามแนวคดของนกวชาการตางๆ อาท Porter (1991 & 2008) ทไดเสนอเกยวกบหวงโซมลทน ามาใชในการวเคราะหขององคกรโดยพจารณากจกรรมภายในองคกรทเกดขน และการวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส และอปสรรคของ Albert S Humphrey
(Helms & Nixon, 2010) โดยผสมผสานกบกรอบแนวคดของ Waterman Jr, Peters & Phillips, (1980) เกยวของกบ McKinsey 7S ทสามารถท าใหผประกอบการ SMEs เขาใจสภาพแวดลอมภายในองคกรและสรางความเขมแขงขององคกรได แตอยางไรกตามปจจยความส าเรจทเกดจากภายนอกและภายในมความแตกตางกนออกตามไปตามลกษณะขององคกร ประสบการณขององคกร รปแบบในการจดการขององคกร การบรการ ตลอดจนปจจยทเ กยวของทางการตลาดและความตองการของลกคา (Indarti & Langenberg, 2004) ซ ง ส อ ด ค ล อ ง ก บ Chittithaworn, Islam, Keawchana & Yusuf, (2011) ทไดกลาววา องคประกอบส าคญๆ ในการวเคราะหความส าเรจทางธรกจของ SMEs สามารถรวมไปถงลกษณะของผ ประกอบการ ลกษณะของ SMEs และองคประกอบ ตาง ๆ ตามบรบทของการพฒนาของ SMEs
แนวความคดเกยวกบกลยทธการแขงขนในตลาด AEC
ส าหรบตลาด AEC นน ผประกอบการ SMEs สามารถใชกลยทธตาง ๆ ไดหลากหลายมากขน เพราะตลาด AEC เปดโอกาสใหผประกอบการเขาถงทรพยากรท ถก แหลงวตถ ดบท มความหลากหลาย ตลอดจนเครอขายทางธรกจและธรกจทสนบสนน (Matrutty, Franksisca & Damayanti, 2018) โดยกลยทธสามารถแบงออกเปน 3 ระดบ ประกอบไปดวยกลยทธระดบบรษท กลยทธระดบธรกจ และกลยทธระดบหนาท ซงมสวนเกยวของและสงเสรมกนเพอใหการด าเนนงานส าเรจไปไดดวยด (สมยศ นาวการ, 2543) ซงส าหรบการด าเนนธรกจ SMEs ในตลาด AEC ผประกอบการจ าเปนตองมความสามารถในเลอกใชกลยทธไดอยางเหมาะสม (Trivedi, 2015) นอกจากน ดวงกมล ศรยงค (2555) ไดศกษารปแบบและกลยทธในการด าเนนธรกจขนาดกลาง
164 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
และขนาดยอมของไทย เ พอ เ พมศกยภาพและ ขดความสามารถในการแขงขนอยางย งยนของธรกจเอสเอมอ พบวา กลยทธท SMEs ใชในการด าเนนธรกจประกอบไปดวยกลยทธผน าดานตนทน กลยทธสรางความแตกตาง กลยทธพฒนาตลาด กลยทธพฒนาผลตภณฑ กลยทธก าหนดราคา กลยทธการมงเนนเฉพาะ กลยทธการรกษาฐานลกคา กลยทธบรการอยางเฉพาะเจาะจง กลยทธการตอบสนองทรวดเรวกลยทธสรางเครอขายหรอพนธมตรทางธรกจ กลยทธรบจ าน าของเกา กลยทธการเพมชองทางการจดจ าหนาย กลยทธโฆษณาประชาสมพนธ และกลยทธการเจาะตลาด ซงสอดคลองกบการศกษาของ ธนยมย เจยรกล (2556) ทพบวา สนคา OTOP ตองมการน าเอากลยทธทางดานการสรางนวตกรรม การลดตนทน การสรางเครอขาย การสรางมลคาใหกบลกคา การประยกตใชเทคโนโลย และการมนเนนตลาดเฉพาะ แตอยางไรกตาม ในการด าเนนธรกจในตลาด AEC น ผประกอบการยงตองมกลยทธในการจดการความเสยงเพอลดความเสยงในการด าเนนธรกจทอาจจะเกดขน (Insiri, 2016; Gibb, & Li, 2003) และยงตองมกลยทธในการบรหารจดการการผลตทใหองคกรมประสทธภาพสงสดโดยปราศจากความสญเป ลาใหไดมาก ท สด (Laoha & Sukto, 2016). ซ ง ในการศกษานผวจยไดใชกลยทธการเปนผน าตนทนต า กลยทธสรางความแตกตาง กลยทธลกคาสมพนธ กลยทธเครอขาย เนองจากมครอบคลมและเพยงพอตอการศกษาในครงน
แนวความคดเกยวกบผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ความส าเรจของผลประกอบการเปนผลสะทอนมาจากความส าเรจในการเลอกใชกลยทธทเหมาะสมจะกอใหความพงพอใจของลกคา เกดการเรยนรขององคกร เกด
การพฒนาในองคกรและสดทาย กอใหเกดผลก าไรทางการเงน ดงนนการวดความส าเรจของผลประกอบการควรวดใน 4 มมมอง คอ ประการท 1 มมมองดานการเงน : เปนมมมองทใชวดผลของการด าเนนงานโดยการพจารณาทางดานการเงนซงอาจจะเกดจากการเปรยบเทยบกบการเงนของปทผานๆ มา ซงสามารถพจารณาทงระยะสนและระยะยาว นอกจากน มมมองดานการเงนสามารถพจารณาไดจาก ผลตอบแทนผ ถอหน ผลตอบแทนพนกงาน หรอการลงทนเพม ผลก าไร ลดตนทน และอตราการหมนเวยนของเงนสด เปนตน ประการท 2 มมมองดานลกคา : เปนมมมองทวดความพงพอใจของลกคาตอผลตภณฑหรอบรการทไดรบ ซงจะสงผลถงลกคาเหนคณค าของ สนคาห รอบ รการ เ กด เ ปนความภก ด โดยตวชวดทแสดงถงความส าเรจในดานลกคา เชน สวนแบงตลาด ยอดขายสนคา และความพงพอใจของลกคา เปนตน ประการท 3 มมมองดานกระบวนการภายใน : เปนมมมองทวดการบรหารจดการภายในองคการวามการพฒนาและมประสทธภาพจนสามารถเปนผน าในธรกจนน ๆ ไดอยางไร ซงอาจจะพจารณาถงมาตรฐานของการท างาน การสอสารภายในองคการ และการจดการองคการ โดยตวชวดทแสดงถงความส าเรจในดานกระบวนการภายใน เชน ระยะเวลาการผลต ระยะเวลาการสงมอบ และคณภาพของสนคา เปนตน และ ประการท 4 มมมองดานการเรยนรและการเตบโต : เปนมมมองทวดผลของการพฒนาบคลากรผานการฝกอบรมในดานตาง ๆ เพอใหบคลากรมความรความสามารถ มทกษะความช านาญ มแรงจงในการท างาน เปนพนกงานทมคณภาพ การเรยนรยงท าใหพนกงานเกดวสยทศน เกดความคดในการพฒนาองคการดวยการคดคนสงใหมๆ ตวชว ดทแสดงถงความส าเรจในดานการเรยนรและการเตบโต เชน การคดสงใหมๆ การพฒนาฝกอบรมบคลากร
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 165
และมลคาทรพยสนทางปญญา เปนตน (ณรงควทย แสงทอง, 2546; จตรลดา ตรสาคร และ สรพร ออนพทธา, 2558)
อตสาหกรรมอาหารแปรรปของไทยในตลาด AEC
อตสาหกรรมอาหารถอไดวาเปนอตสาหกรรมทมความสามารถในการแขงขน โดยบรษทไทยสามารถใชความไดเปรยบนเปนยทธศาสตรในการขยายตลาดและตอยอดธรกจภายหลงการกอตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สนคาอาหารไทยหลายชนดไดเขาไปบกในตลาดภมภาคแลว โดย เฉพาะในอนภาค ลมแ มน า โข ง (GMS) ในขณะเดยวกน ไทยกตองพงพาอาเซยนในฐานะเปนห นงในตลาด ทส าคญ (ธนาคารกสกรไทย , 2558) ซงสถาบนอาหารไดเผยแลววามลคาสงออกอตสาหกรรมอาหารไทยไปตลาดอาเซยนมท งโอกาสและอปสรรค แมค าจางแรงงานจะแพงกวาก ลมประเทศ CLMV แตประเทศไทยยงคงไดเปรยบในเรองวตถดบ คณภาพ และมาตรฐานการผลต (เอมอารจ ออนไลน, 2555) ซงในป 2561 น อตสาหกรรมอาหารของไทยคาดวาจะขยายตวเพมขนตอเนองจากป 2560 ในอตรารอยละ 5.3 ถง รอยละ 10.3 โดยมมลคาสงออกอยในชวง 1.07 ถง 1.12 ลานลานบาท กลมประเทศอาเซยน ยงคงเปนตลาดสงออกทส าคญของไทยทสดสวนการสงออกรอยละ 30 นอกจากน กรมสงเสรมอตสาหกรรม (กสอ.) จบมอสถาบนอาหาร กระทรวงอตสาหกรรม จดท าหลกสตรอบรม SME ทงดานทกษะการผลต การบรหารจดการ เทคโนโลย และนวตกรรม ซงคาดวาจะชวยเพมมลคายอดขาย หรอลดตนทนใหผ ประกอบการไดไมนอยกวารอยละ 3 – 5 (ธนาคารกรง เทพ , 2561) โดยอาหารแปรรปหมวดเครองดม ผลตภณฑนม และน าผกผลไมยงคงมแนวโนมเตบโตเนองพฤตกรรมของผบรโภคไมวาจะเปนผบรโภค
ทอยในประเทศกมพชาและเวยดนามทมความชนชอบอาหาร (เอมอารจ ออนไลน, 2559)
วธการด าเนนการวจย ประชากรทใชในการศกษา คอ ผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทจดทะเบยนทงหมดเปนผประกอบการ SMEs (ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม, 2554 จ านวน 350 ตวอย า ง ต ามการค านวณของ Yamane ผ ว จยค านวณหาขนาดกลมตวอยาง กรณทราบจ านวนประชากร (ธานนทร ศลปจาร, 2548, หนา 47) ซงค านวณไดระดบความเชอมน 95% นอกจากน ผวจยใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบงาย (Random Sampling) และใชหลกการสมตวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) ในการเกบตวอยางใหไดตามจ านวนทตองการ โดยผ วจยใชแบบสอบถาม โดยมลกษณะค าถามเปนแบบปลายปด (Close – ended Question) และลกษณะค าตอบใชมาตรวดไลเครต (Likert Scale) ทใชส าหรบเกบรวบรวมขอมลทครอบคลมขอมลทวไป ความคดเหนเกยวกบปจจยความส าเรจ จ านวน 58 ขอค าถาม ความคดเหนเกยวกบกลยทธการแขงขนในตลาด จ านวน 20 ขอค าถาม และความคดเหนเกยวกบผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC จ านวน 23 ขอค าถาม
ในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ผวจยใชการทดสอบความตรง (Validity) โดยน าแบบสอบถามทสรางขนใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองชดเจน และความสอดคลองของเนอหากบสงทตองการศกษา จากนน ไดน ามาปรบปรงแกไขเพมเตมในสวนของเนอหาของแบบสอบถาม ตามทอาจารยทผเชยวชาญใหค าแนะน า นอกจากน ผวจยใชการทดสอบความเทยง (Reliability)
166 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
โด ยทดลอ ง ใชแบบสอบถ ามจ า นวน 50 ช ด กบผประกอบการธรกจ SMEs ซงผวจยไมไดน ามาเปนกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน แลวผลการศกษา พบวา ค าสมประสท ธสหสมพน ธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) โดยไดคาความเชอมน (Alpha) อยในเกณฑดมาก ท งปจจยความส าเรจจากภายนอก (.856) ปจจยความส าเรจจากภายใน (.947) กลยทธการแขงขนในตลาด (.903) และผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC (.932) ซงหมายความวาขอมลทเกบมานนมความเหมาะสมทน าไปใชในการศกษาขนตอนตอไป
ส าหรบการวเคราะหขอมล ผวจยไดน าขอมลทไดจากกลมตวอยางมาวเคราะห โดยใชสถตเชงพรรณนา ซงประกอบไปดวย ความถ รอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน ซงประกอบไปดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณ แบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) เพอการ
พยากรณกลยทธการแขงขนในตลาด AEC โดยใชระดบความเชอมนท 95% จะยอมรบสมมตฐานกตอเมอคา p มคาเทากบหรอนอยกวา 0.05
ผลการศกษา ขอมลทวไปของกลมตวอยาง จากการศกษากลมตวอยางจ านวน 350 คน
พบวา ผตอบสอบแบบถามสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 64.3 มอายระหวาง 30 – 39 ป คดเปนรอยละ 29 มการศกษาระดบต ากวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 67.3 มสถานภาพสมรส คดเปนรอยละ 69.75 ส าหรบการด าเนนธรกจ พบวา กจการคาปลกนน คดเปนรอยละ 39.8 โดยมการจดทะเบยนในลกษณะบคคลธรรมดา คดเปนรอยละ 54.8 มระยะเวลาในการด าเนนการเปนเวลา 2-5 ป คดเปนรอยละ 37.5 และมรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา หรอเทากบ 20,000 บาท คดเปนรอยละ 69.3
ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอก ปจจยความส าเรจจากภายใน กลยทธการแขงขนในตลาด AEC และผลการด าเนนธรกจ
ตารางท 1 แสดงการวเคราะหขอมลเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอก ปจจยความส าเรจจากภายใน กลยทธการแขงขนในตลาด AEC และผลการด าเนนธรกจ
ตวแปร คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความคดเหน ปจจยความส าเรจจากภายนอก 1. นโยบาย การเมอง และการปกครอง 4.17 0.49 มาก 2. เศรษฐกจ 4.26 0.45 มากทสด 3. สงคมและวฒนธรรม 4.33 0.52 มากทสด 4. เทคโนโลย 4.28 0.52 มากทสด รวม 4.26 0.33 มากทสด ปจจยความส าเรจจากภายใน 1. โครงสรางบรษท 4.22 0.46 มากทสด
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 167
ตวแปร คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความคดเหน 2. การจดการทรพยากรมนษย 4.24 0.48 มากทสด 3. เทคโนโลย 4.35 0.53 มากทสด 4. การจดซอจดจาง 4.35 0.44 มากทสด 5. การน าเขาปจจยการผลต 4.26 0.44 มากทสด 6. การผลต 4.29 0.43 มากทสด 7. การสงออกผลตภณฑ 4.33 0.44 มากทสด 8. การกระจายสนคาและการตลาด 4.29 0.49 มากทสด 9. การบรการ 4.25 0.45 มากทสด รวม 4.29 0.36 มากทสด กลยทธการแขงขนในตลาด AEC 1. กลยทธการเปนผน าตนทนต า 4.12 0.44 มาก 2. กลยทธสรางความแตกตาง 4.18 0.49 มาก 3. กลยทธลกคาสมพนธ 4.20 0.46 มากทสด 4. กลยทธเครอขาย 4.12 0.41 มาก รวม 4.16 0.37 มาก ผลการด าเนนธรกจ 1. การเงน 4.05 0.47 มาก 2. ความพงพอใจของลกคา 4.15 0.48 มาก 3. ดานกระบวนการภายใน 4.10 0.44 มาก 4. ดานการเรยนรและการพฒนา 4.13 0.50 มาก รวม 4.11 0.40 มาก
ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบปจจยความส าเรจ
จากภายนอก ปจจยความส าเรจจากภายใน กลยทธการแขงขนในตลาด AEC และผลการด าเนนธรกจ พบวา ผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล มความเหนเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอกทมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC โดยรวมอยในระดบมากทสดและมาก โดยมความเหนเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอกและภายในทมผลตอศกยภาพการแขงขน
ในตลาด AEC โดยรวมอยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลยเ ท ากบ 4 .26 (S.D. = 0 .33 ) และ 4.29 (S.D. = 0.36) ตามล าดบ และปรมณฑล มความเหนเกยวกบกลยทธการแขงขนในตลาด AEC และผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC โดยรวมอยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ 4.16 (S.D. = 0.37) และ 4.11 (S.D. = 0.40) ตามล าดบ
168 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานท 1. ปจจยความส าเรจจากภายนอกมผลกระทบต อ ก ล ย ท ธ ก า ร แ ข ง ข น ใ น ต ล า ด AEC ส า ห ร บผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ผ วจยใชการทดสอบความสมพนธดวยสถต Pearson correlation เพอทดสอบความสมพนธกนระหวางตวแปรปจจยความส าเรจจากภายนอกประกอบไปดวย นโยบาย การเมอง และการปกครอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และเทคโนโลย กบตวแปรกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ประกอบไปดวย กลยทธการเปนผน าตนทน
ต า กลยทธสรางความแตกตาง กลยทธลกคาสมพนธ และกลยทธเครอขาย ซงผลการศกษา พบวา คาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรปจจยอยระหวาง 0.226 - 0.668 ซ ง มค านอยกว า 0 . 8 0 ดงน น ก าร ศกษา เ ก ย ว กบความสมพนธระหวางตวแปรไมพบปญหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระตอกน หลงจากน น ผ วจยใชการทดสอบความสมพนธดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน เพอการพยากรณกลยทธการแขงขนในตลาด AEC
ตารางท 2 แสดงการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอนระหวางปจจยความส าเรจจากภายนอกมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
Unstandardized Coefficients
Standardized Coefficients
t Sig.
B Std. Error Beta (Constant) 1.842 .189
9.745 .000
สงคมและวฒนธรรม (EX3) .225 .042 .317 5.357 .000 นโยบาย การเมอง และการปกครอง (EX1) .120 .038 .159 3.176 .002 เศรษฐกจ (EX2) .108 .047 .131 2.304 .022 สงคมและวฒนธรรม (EX3) .225 .042 .317 5.357 .000 เทคโนโลย (EX4) .088 .037 .124 2.358 .019
R = 0.576; R Square = 0.332; Adjusted R Square= 0.324; S.E.E. = 0.30455, Durbin-Watson = 1.55, Tolerance = 0.552 -0 .772, VIF = 1.296 – 1.812
หมายเหต * มนยส าคญทางสถตทระดบ .05
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 169
ตารางขางตน พบวา ปจจยความส าเรจจากภายนอกมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปอยางมนยส าคญทระดบ .05 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธพหคณ (R) เทากบ 0.576 และสามารถท านายคาสมการของการวเคราะหไดเทากบรอยละ 33.20 เมอพจารณาตวแปรท านาย พบวา สงคมและวฒนธรรม (EX3) เศรษฐกจ (EX2) นโยบาย การเมอง และการปกครอง (EX1) และเทคโนโลย (EX4) สามารถน ามาใชในการพยากรณผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผ ประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปโดยสามารถเขยนเปนสมการไดดงน Y1 = 1.842 + 0.12 นโยบาย การเมอง และการปกครอง (EX1) + 0.108 เศรษฐกจ (EX2) + 0.225 สงคมและวฒนธรรม (EX3) + 0.088 เทคโนโลย (EX4) สมมตฐานท 2. ปจจยความส าเรจจากภายในมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบ
ผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ผ วจยใชการทดสอบความสมพนธดวยสถต Pearson correlation เพอทดสอบความสมพนธกนระหวางตวแปรปจจยความส าเรจจากภายในประกอบไปดวยโครงสรางบรษท การจดการทรพยากรมนษย เทคโนโลย การจดซอจดจาง การน าเขาปจจยการผลต การผลต การสงออกผลตภณฑ การกระจายสนคาและการตลาด และการบรการ กบตวแปรกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ประกอบไปดวย กลยทธการเปนผน าตนทนต า กลยทธสรางความแตกตาง กลยทธลกคาสมพนธ และกลยทธเค รอข าย ซ งผลการ ศกษา พบวา ค าสมประสท ธสหสมพนธของตวแปรปจจยอยระหวาง 0.307 - 0.685 ซงมคานอยกวา 0.80 ดงนน การศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางตวแปรไมพบปญหาความสมพนธระหวางตวแปรอ ส ร ะต อ กน ห ล ง จ า กน น ผ ว จ ย ใ ช ก า รทดสอบความสมพนธดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน เพอการพยากรณกลยทธการแขงขนในตลาด AEC
ตารางท 3 แสดงการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอนระหวางปจจยความส าเรจจากภายในมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
กลยทธการแขงขนในตลาด AEC Unstandardized Coefficients
Standardized Coefficients
t Sig.
B Std. Error Beta (Constant) 1.033 .152
6.789 .000
โครงสรางบรษท (IN1) .107 .040 .133 2.690 .007 การจดการทรพยากรมนษย (IN2) .077 .039 .100 1.979 .049 การจดซอจดจาง (IN4) .120 .042 .142 2.824 .005 การกระจายสนคาและการตลาด (IN8) .179 .041 .235 4.362 .000 การบรการ (IN9) .248 .041 .300 6.060 .000
R = 0.752; R Square = 0.565; Adjusted R Square= 0.559; S.E.E. = 0.24603, Durbin-Watson = 1.49, Tolerance = 0.343 -0 .515, VIF = 1.942 – 2.305
* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05
170 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
ตารางขางตน พบวา ปจจยความส าเรจจาก
ภายในมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปอยางมนยส าคญทระดบ .05 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธพหคณ (R) เทากบ 0.752 และสามารถท านายคาสมการของการวเคราะหไดเทากบรอยละ 56.5 เมอพจารณาตวแปรท านาย พบวา การกระจายสนคาและการตลาด (IN8) การบรการ (IN9) การจดซอจดจาง (IN4) โครงสรางบรษท (IN1) และ การจดการทรพยากรมนษย (IN2) สามารถน ามาใชในการพยากรณผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผ ประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปโดยสามารถเขยนเปนสมการไดดงน Y1 = 1.033 + 0.107 โครงสรางบรษท (IN1) + 0.077 การจดการทรพยากรมนษย (IN2) + 0.12 การจดซอจดจาง (IN4) + 0.179 การกระจายสนคาและการตลาด (IN8) + 0.248 การบรการ (IN9)
สมมตฐานท 3. กลยทธการแขงขนในตลาดมผลกระทบตอผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ผ วจยใชการทดสอบความสมพนธดวยสถต Pearson correlation เพอทดสอบความสมพนธกนระหวางตวแปรกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ประกอบไปดวยกลยทธการเปนผน าตนทนต า กลยทธสรางความแตกตาง กลยทธลกคาสมพนธ และกลยทธเครอขายกบตวแปรผลการด าเนนธรกจประกอบไปดวย ดานการเงน ดานความพงพอใจของลกคา ดานกระบวนการภายใน และดานการเ ร ยน รและการพฒนา ซ งผลการ ศกษา พบวา ค าสมประสทธสหสมพนธของตวแปรปจจยอยระหวาง 0.444 - 0.788 ซงมคานอยกวา 0.80 ดงน น การศกษาเ กยวกบความสมพนธระหวางตวแปรไมพบปญหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระตอกน หลงจากนน ผวจยใชการทดสอบความสมพนธดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน เพอการพยากรณผลการด าเนนธรกจกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปในตลาด AEC
ตารางท 4 แสดงการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอนระหวางกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบ
ผประกอบการ SMEs และผลการด าเนนธรกจกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
ผลการด าเนนธรกจ Unstandardized Coefficients
Standardized Coefficients
t Sig.
B Std. Error Beta (Constant) .421 .147
2.854 .005
กลยทธการเปนผน าตนทนต า (ST1) .170 .040 .188 4.259 .000 กลยทธสรางความแตกตาง (ST2) .237 .039 .289 6.115 .000 กลยทธลกคาสมพนธ (ST3) .160 .040 .182 4.005 .000 กลยทธเครอขาย (ST4) .322 .040 .325 8.125 .000
R = 0.810; R Square = 0.656; Adjusted R Square= 0.652; S.E.E. = 0.23660, Durbin-Watson = 2.000, Tolerance = 0.446 – 0.623, VIF = 1.605 – 2.240
* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 171
ตารางขางตน พบวา กลยทธการแขงขนในตลาด มผลกระทบตอผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปอยางมนยส าคญทระดบ .05 โดยมค าสมประสทธสหสมพนธพหคณ (R) เทากบ 0.810 และสามารถท านายคาสมการของการวเคราะหไดเทากบรอยละ 65.6 เมอพจารณาตวแปรท านาย พบวา กลยทธสรางความแตกตาง (ST2) กลยทธเครอขาย (ST4) กลยทธการเปนผน าตนทนต า (ST1) และ กลยทธลกคาสมพนธ (ST3) สามารถน ามาใชในการพยากรณผลการด า เ นน ธร กจของผประกอบการไดโดยสามารถเขยนเปนสมการไดดงน
Y1 = .421 + .170 กลยทธการเปนผน าตนทนต า (ST1) + .237 กลยทธสรางความแตกตาง (ST2) + .160 กลยทธลกคาสมพนธ (ST3) + .322 กลยทธเครอขาย (ST4)
อภปรายผล การศกษาเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอกและภายใน กลยทธการแขงขนในตลาด AEC และผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs ในกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ปจจยความส าเรจจากภายนอกและภายในมผลต อ ศ ก ย ภ าพก า ร แข ง ขน ในตล าด AEC ส าห ร บผประกอบการ SMEs ในกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายในทมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC พบวา ผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล มความเหนเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอกมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC โดยรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดานประกอบไปดวยดานสงคมและวฒนธรรม ดานเทคโนโลย ดานเศรษฐกจ
และดานนโยบาย การเมอง และการปกครองอยในระดบมากถงมากทสด ในขณะทผลการวเคราะหขอมลเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายใน พบวา ผประกอบการ SMEs มความเหนเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายในทมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC โดยรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผประกอบการมความเหนเกยวกบปจจยดานเทคโนโลย การจดซอจดจาง การสงออกผลตภณฑ การกระจายสนคาและการตลาด การผลต การจดการทรพยากรมนษย และโครงสรางบรษท อยในระดบมากทสด ท งนเนองจาก การใหการสนบสนนจากภาครฐ การพฒนาดานเทคโนโลย เศรษฐกจของสงคม ความสามารถในการจบจายใชสอยสนคาและการบรการ ตลอดจนการใหความส าคญกบการพฒนาปรบปรงองคประกอบในองคกรยอมสงผลใหเ กดความส าเรจในการด าเนนธรกจ SMEs ในตลาด AEC ซงสอดคลองกบการศกษาของ Jasra et al. (2012) ทกลาววา สภาพแวดลอมภายนอกเปนปจจยส าคญทสดในการก าหนดความส าเรจของธรกจ นอกจากน ยงสอดคลองกบนกวชาการอกหลายทานใหความส าคญในการสรางเครองมอในการวเคราะหสภาพแวดลอมทงหายในและภายนอก (Porter, 1991; Helms & Nixon, 2010; Waterman Jr, Peters & Phillips, 1980) กลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs ในกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
ส าหรบผลการวเคราะหขอมลเกยวกบกลยทธการแขงขนในตลาด AEC พบวา ผประกอบการ SMEs มความเหนเกยวกบกลยทธการแขงขนในตลาด AEC โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผประกอบการมความเหนเกยวกบประเดนกลยทธการเปนผน าตนทนต า กลยทธสรางความแตกตาง กลยทธลกคาสมพนธ และกลยทธเครอขาย อยในระดบมากถงมากทสด
172 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
เนองจากธรกจ SMEs เปนธรกจทมขนาดเลกและขนาดกลางทสามารถด าเนนธรกจดวยการอาศยการสรางเครอขาย สรางลกคาสมพนธใหสามารถโนมนาวใหกลบมาใชซ าหรอท าใหเกดความประทบใจได การสรางความแตกตางทตองผานการศกษาคนควาหรอท าการวจย และการเปนผน าตนทนเนองความสามารถในการเขาแหลงทรพยากรทถกวา ซงสอดคลองกบ ธนยมย เจยรกล (2556) ทไดกลาววา การเขาสตลาด AEC ของ สนคา OTOP ซงพบวา สนคา OTOP ตองมการน าเอากลยทธทางดานการสรางนวตกรรม กลยทธการลดตนทน กลยทธสรางเครอขาย กลยทธการสรางมลคาใหกบลกคา กลยทธในการประยกตใชเทคโนโลย และกลยทธในการมนเนนตลาดเฉพาะ แตอยางไรกตามการด าเนนธรกจ SMEs ในตลาด AEC ผประกอบการจ าเปนตองมความสามารถในเลอกใชกลยทธไดอยางเหมาะสม (Trivedi, 2015)
ผลการด า เ นนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs ในกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
สดทายผลการวเคราะหขอมลเกยวกบผลการด าเนนธรกจในตลาด พบวา ผ ประกอบการ SMEs มความเหนเกยวกบผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC โดยภาพรวม มความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผประกอบการมความเหนเกยวกบดานความพงพอใจของลกคา ดานการเรยนรและการพฒนา ดานกระบวนการภายใน และการเงน ตามล าดบ อยในระดบมาก เนองจากความตองการสนคาประเภทอาหารแปรรปก าลงเปนทตองการในตลาด AEC เปนอยางมาก นอกจากน เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมวตถดบทคณภาพจงท าใหมการสงออกสนจ าพวกอาหารแปรรปไดมากขน ซงสอดคลองกบการรายงานขาวของ ธนาคารกสกรไทย (2558) เอมอารจ (ออนไลน, 2555) และ เอมอารจ ออนไลน (2559) จงท าใหบรษทไดรบความพงพอใจจากลกคา องคกรไดมการเรยนรและการพฒนา
ดานกระบวนการภายใน และองคกรกมผลการเงน (ณรงควทย แสงทอง, 2546)
อทธพลของปจจยความส าเรจภายนอกและภายในทมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
ส าหรบผลการทดสอบสมมตฐานเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายนอกมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป พบวา ปจจยความส าเรจจากภายนอก ดานสงคมและวฒนธรรม เศรษฐกจ นโยบาย การเมอง และการปกครอง และเทคโนโลย และผลการทดสอบสมมตฐานเกยวกบปจจยความส าเรจจากภายในมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป พบวา ปจจยความส าเรจจากภายใน ดานการกระจายสนคาและการตลาด การบรการ การจดซอจดจาง โครงสรางบรษท และ การจดการทรพยากรมนษย อยางมนยส าคญทระดบ .05 ท งนเนองจาก ปจจยตางๆ มความส าคญอยางมากตอการบรหารธรกจ SMEs (Jasra et al., 2012) ซงผประกอบการตองท าการศกษาและวเคราะหใหถกตองและ เหมาะสม (Porter, 1991; Helms & Nixon, 2010; Waterman Jr, Peters & Phillips, 1980) ก อ ใ ห เ ก ดป ร ะ ส ท ธ ภ า พ แ ล ะ ผ ล ก า ร ด า เ น น ข อ ง อ ง ค ก ร (Chomphaiboon, 2015) แตในการศกษาครงน พบวา การน าเขาปจจยการผลต การผลต และการสงออกผลตภณฑ ไมมผลกระทบตอกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปทงนเนองจาก ปจจยดงนตองไดรบแรงเสรมจากปจจยภายนอก เชน ปจจยน าเขาวตถดบและการสงออกผลตภณฑทตองอาศยการสนบสนนจากหนวยงานตาง ๆ ทมสวนเกยวของในการสรางความสมพนธระหวาง
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 173
ผจดหาวตถดบและรบซอสนคา ตลอดจนการสงออกไปยงตางประเทศ และปจจยการผลตทตองการตนทนต าตองอาศยสภาพทางเศรษฐกจทท าใหปจจยในการผลตมราคาต า
อทธพลของกลยทธการแขงขนในตลาดทมผลกระทบตอผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป
ส าหรบผลการทดสอบสมมตฐานเกยวกบกลยทธการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผ ประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป พบวา กลยทธการแขงขนในตลาด AEC ดานกลยทธสรางความแตกตาง กลยทธเครอขาย กลยทธการเปนผน าตนทนต า และกลยทธลกคาสมพนธ มผลกระทบตอผลการด าเนนธรกจในตลาด AEC อยางมนยส าคญทระดบ .05 ท งนเนองจาก กลยทธการลดตนทน เชน การลดการผลตทกอใหเกดของเสยมาก มนโยบายสนบสนนการผลตทสามารถลดตนทน การน าเอาเทคโนโลยมาใช กลยทธสรางเครอขาย เชน การหาพนธมตรทางธรกจ การใหความส าคญกบพนธมตรทม กลยทธการสรางสมพนธกบลกคา เชน การใหความส าคญกบลกคาทงรายเกาและรายใหม การสรางระบบฐานขอมลลกคา และกลยทธในการสรางความแตกตาง เชน การตอบสนองตอความพงพอใจอยางรวดเรว สามารถสรางภาพลกษณและการบรการทโดดเดน สรางคณภาพใหเหนอกวาคแขงเปนตน มความส าคญในการด าเนนธรกจ (ธนยมย เจยรกล , 2556; ทกษญา สงาโยธน 2561) ซงผประกอบการตองมความสามารถในการเลอกใชใหอยางเหมาะสม สามารถสรางประสทธภาพสงสดโดยปราศจากความสญเปลาใหไดมากทสด (Laoha & Sukto, 2016) แตอยางไรกตาม ผ ประกอบจ าเปนตองมกลยทธในการจดการความเสยง (Insiri, 2016; Gibb & Li, 2003) และยงตองมกลยทธประยกตใช แนวความคดในการบรหาร
จดการการผลตทใหองคกรมประสทธภาพสงสดโดยปราศจากความสญเปลาใหไดมากทสด (Laoha & Sukto (2016).
ขอเสนอแนะทไดจากการวจย ผ ประกอบการตองใหความส าคญกบปจจย
ภายนอกท ง 4 ดานประกอบไปดวย ดานสงคมและวฒนธรรม เศรษฐกจ นโยบาย การเมอง และการปกครอง และเทคโนโลยเพราะเปนปจจยทสงผลใหเกดการเลอกใชกลยทธในการด าเนนธรกจและสดทายจะสงผลการด าเนนของธรกจใหประสบความส าเรจ และตองใหความส าคญกบปจจยภายในท ง 5 ดานประกอบไปดวย ดานการกระจายสนคาและการตลาด การบรการ การจดซอจดจาง โครงสรางบรษท และ การจดการทรพยากรมนษย เพอพฒนาใหเกดประสทธภาพเพอใหสอดคลองกบการเลอกใชกลยทธ นอกจากน ผประกอบการสามารถใชกลยทธ ทง 4 ดานประกอบไปดวยกลยทธการลดตนทน เชน การลดการผลตท กอให เ กดของเ สยมากมนโยบายสนบสนนการผลต ทสามารถลดตนทนการน า เอาเทคโนโลยมาใช กลยทธสรางเครอขาย เชน การหาพนธมตรทางธรกจ การใหความส าคญกบพนธมตรทม กลยทธการสรางสมพนธกบลกคา เชน การใหความส าคญกบลกคาทงรายเกาและรายใหม การสรางระบบฐานขอมลลกคา และกลยทธในการสรางความแตกตาง เชน การตอบสนองตอความพงพอใจอยางรวดเรว สามารถสรางภาพลกษณและการบรการทโดดเดน สรางคณภาพ ใหเหนอกวาคแขงเปนตน
ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ในการวจยครงตอไป ผวจยควรศกษาเกยวกบ
กลยทธในการด าเนนธรกจ SEMs อน ๆ เชน กลยทธ
174 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
พฒนาตลาด กลยทธพฒนาผลตภณฑ กลยทธการรกษาฐานลกคา กลยทธบรการอยางเฉพาะเจาะจง กลยทธรบจ าน าของเกา กลยทธการเพมชองทางการจดจ าหนาย กลยทธโฆษณาประชาสมพนธ และกลยทธการเจาะตลาด เปนตน เพอเปนทางเลอกใหกบผประกอบการในการด าเนนธรกจ SMEs นอกจากน ควรศกษาแนวทางในการเพมประสทธภาพในการจดการเกยวกบการกระจายสนคา
และการตลาด การบรการ การจดซอจดจาง โครงสรางบรษท และ การจดการทรพยากรมนษย ใหมประสทธภาพมากขนเ พอให ธรกจ SMEs ไดมประสทธภาพและประสทธผลในการด าเนนงานไดมากขน และ สดทายควรเพมระเบยบวธการวจย เชน การศกษาเชงคณภาพ โดยการใชวธการสมภาษณหรอ Focus Group เพอไดขอมลเชงลกมากขน
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 175
บรรณานกรม
กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย. (2556). สถตการจดทะเบยน. [ออนไลน] สบคนจาก
http://datawarehouse.dbd.go.th (เมอวนท 18 พฤษภาคม 2556) ขาวสด. (2560). ขาวประชาสมพนธ. https://www.khaosod.co.th/pr-news/news_465709 เขาเมอ วนท 5 พฤษภาคม 2561 จตรลดา ตรสาคร และ สรพร ออนพทธา. (2558). ผลกระทบของแรงจงใจและความพงพอ ในงานทมผลตอความผกพน
ตอองคการของพนกงาน มหาวทยาลยและพนกงานราชการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร และมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม. งานสมมนาวชาการดานบรหารธรกจ ภาคอตสาหกรรม ในเขต ชายฝงตะวนออก ครงท 4 วทยาลยพาณชยศาสตร มหาวทยาลย บรพา
โชตชย สวรรณาภรณ. (2555). ประเมน SMEs ไทยภายใตการเขาส AEC : คอลมน รทนกระแส เศรษฐกจและพลงงาน [ออนไลน] สบคนจาก หนงสอพมพคมชดลก ฉบบวนท 31 สงหาคม 2555 http://www.komchadluek.net/ เมอวนท 14 กมภาพนธ 2556
ณรงควทย แสงทอง (2546). การบรหารงานทรพยากรมนษยสมยใหม ภาคปฏบต, พมพครงท 3. กรงเทพฯ : บรษท เอช อาร เซนเตอร จ ากด.
ดวงกมล ศรยงค. (2555). รปแบบและกลยทธในการด าเนนธรกจขนาดกลางและขนาดยอมของไทยเพอเพมศกยภาพและขดในความสามารถในการแขงขนอยางยงยน ศกษาเฉพาะ 4 ธรกจ เอสเอมอ ทผานเขารอบสดทายในรายการ เอสเอมอ ตแตก เพอชงรางวลสดยอด เอสเอมอ แหงป ประจ าป 2554. วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการประกอบการ. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปกร.
ทกษญา สงาโยธน. (2561). ปจจยแหงความส าเรจของการด าเนนงานวสาหกจชมชน. วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน, 12(2)
ธนาคารกรงเทพ (2561). ตารางขางตน เขาถงเมอ วนท 6 พฤษภาคม 2561, จาก https://www.bangkokbanksme.com/article/21475
ธนาคารกสกรไทย. (2558). บทวเคราะหอตสาหกรรม : ประชาคมอาเซยน อาหารและเครองดม. เขาถงเมอ วนท 6 พฤษภาคม 2561, จากhttps://aecplusadvisory.askkbank.com
ธนยมย เจยรกล. (2556). The problems and the adaptation of OTOP to AEC. วารสารนกบรหาร (Executive Journal), 34(1), 177-191.
ธานนทร ศลปจาร. (2548). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ว อนเตอรพรนท. สมยศ นาวการ. (2543). การบรหารเชงกลยทธและนโยบายธรกจ, พมพครงท 5. กรงเทพฯ : ส านกพมพบรรณกจ 1991
จ ากด. ส านก ง าน ส ง เ ส ร มว ส าห ก จขนาดกล า งขนาด ยอม . ( 2555). เ ก ย วก บ สสว . [ ออนไลน ] สบคน จ าก
http://www.sme.go.th/Pages/aboutSMEs/art_4.aspx (เมอวนท 14 กมภาพนธ 2556)
176 วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561
เอมอารจ ออนไลน (2555). อตฯ อาหารไทยสดใส อาเซยนเชอมนคณภาพพรอมรบ AEC. เขาถงเมอ วนท 6 พฤษภาคม
2561, จาก https://mgronline.com/smes/detail/9550000048250 เอมอารจ ออนไลน (2559). ชตลาด CLMV ขมทองธรกจอาหารไทย ปลก SMEs ควาโอกาส. เขาถงเมอ วนท 6 พฤษภาคม
2561, จาก https://mgronline.com/smes/detail/9590000019228 Berry, A. (2002). The role of the small and medium enterprise sector in Latin America and similar developing
economies. Seton Hall J. Dipl. & Int'l Rel, 3, 104. Chittithaworn, C., Islam, M. A., Keawchana, T., & Yusuf, D. H. M. (2011). Factors affecting business success of small
& medium enterprises (SMEs) in Thailand. Asian Social Science, 7(5), 180. Chomphaiboon, S. (2015). Readiness of Business Expansion of Software Development SMEs in Thailand Toward the
ASEAN Economic Community (AEC) (Doctoral dissertation, Silpakorn University). Gamage, A. S. (2003). Small and medium enterprise development in Sri Lanka: a review. Meijo University, Faculty of
Business Management, Nagoya, Japan. http://wwwbiz. meijo-u. ac. jp/SEBM/ronso/no3_4/aruna. pdf. Gibb, A. (2000). Small and medium enterprise development: borrowing from elsewhere? A research and development
agenda. Journal of Small Business and Enterprise Development, 7(3), 199-211. Gibb, A., & Li, J. (2003). Organizing for enterprise in China: what can we learn from the Chinese micro, small, and
medium enterprise development experience. Futures, 35(4), 403-421. Helms, M. M., & Nixon, J. (2010). Exploring SWOT analysis–where are we now? A review of academic research from
the last decade. Journal of strategy and management, 3(3), 215-251. Indarti, N., & Langenberg, M. (2004). Factors affecting business success among SMEs: Empirical evidences from
Indonesia. Second Bi-annual European Summer University, 19. Insiri, K. (2016). The perception and preparation in terms of risk management of SMEs owners in Laos toward the
joining of the ASEAN Economic Community (AEC) (Master's thesis). Itoh, M., & Urata, S. (1994). Small and medium-size enterprise support policies in Japan, 1403. The World Bank. Jasra, J. M., Hunjra, A. I., Rehman, A. U., Azam, R. I., & Khan, M. A. (2012). Determinants of business success of
small and medium enterprises. International Journal of Business and Social Science, 2(20) Klaas, B. S., McClendon, J., & Gainey, T. W. (2000). Managing HR in the small and medium enterprise: The impact of
professional employer organizations. Entrepreneurship Theory and Practice, 25(1), 107-124. Klapper, L., Sarria-Allende, V., & Zaidi, R. (2006). A firm-level analysis of small and medium size enterprise financing
in Poland. World Bank Policy Research Working Paper No. 3984. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=922464
วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน : ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561 177
Laoha, C., & Sukto, S. (2016). Opportunities for improvement in five groups of SMEs by a new lean assessment tool.
Engineering and Applied Science Research, 43, 342-345. Matrutty, E. S. H., Franksisca, R., & Damayanti, T. W. (2018). Smes Competitiveness In An Integrated Economy: A
Preliminary Study From Indonesia. Oradea Journal of Business and Economics, 3(1), 7-16. Newman, M., & Zhao, Y. (2008). The process of enterprise resource planning implementation and business process
reengineering: Tales from two Chinese small and medium sized enterprises. Information Systems Journal, 18(4), 405-426.
Porter, M. E. (1991). Towards a dynamic theory of strategy. Strategic management journal, 12(S2), 95-117. Porter, M. E. (2008). The five competitive forces that shape strategy. Harvard business review, 86(1), 25-40. Rocha, E. A. G. (2012). The impact of the business environment on the size of the micro, small and medium enterprise
sector; preliminary findings from a cross-country comparison. Procedia Economics and Finance, 4, 335-349. Sharma G. (2011). Do SMEs need to strategize? Business Strategy Series, 12(4) pp. 186 –194. Trivedi, A. (2015, June). Preparedness of SMEs towards AEC: A Case Study of Travel Agents in Bangkok. In
Proceedings of International Academic Conferences (No. 2503748). International Institute of Social and Economic Sciences.
Waterman Jr, R. H., Peters, T. J., & Phillips, J. R. (1980). Structure is not organization. Business horizons, 23(3), 14-26.