Hazırlayanlar:

070558020 SELÇUK KUL

070558029 RABĠA ġANKAZAN

DanıĢman:

Prof.Dr. Ġbrahim USLU

1. Biyodizel Nedir?

2. Biyodizel’in Tarihsel GeliĢimi

3. Biyodizel Üretim AĢaması

4. Dünyada Biyodizel

5. Türkiyede Biyodizel

6. Biyodizel’in Çevresel Özellikleri & Faydaları

7. ÇeĢitli Biyodizel Haberleri

İçerik

Biyodizel (Biyoyakıt) Nedir? Biyodizel; kolza (kanola), ayçiçek,

soya, aspir gibi yağlı tohum

bitkilerinden elde edilen bitkisel

yağların veya hayvansal yağların

bir katalizör eĢliğinde kısa zincirli

bir alkol ile (metanol veya etanol)

reaksiyonu sonucunda açığa çıkan

ve yakıt olarak kullanılan bir

üründür.

Biyodizel petrol içermez; fakat saf olarak veya her oranda

petrol kökenli dizelle karıĢtırılarak yakıt olarak

kullanılabilir.

Saf biyodizel ve dizel-biyodizel karıĢımları herhangi bir

dizel motoruna, motor üzerinde herhangi bir

modifikasyona gerek kalmadan veya küçük değiĢiklikler

yapılarak kullanılabilir.

Biyodizel’in Tarihsel GeliĢimi Ġlk olarak 1900’lü yıllarda Rudolf Diesel yer fıstığı yağıyla

dizel motoru Dünya Fuarında çalıĢtırmıĢ böylece sebze

yağlarının yakıt olarak kullanılabileceğini göstermiĢtir.

Fakat petrolün daha revaçta olması sebebiyle ilgi

görmemiĢtir.

Ancak 1970’lere gelindiğinde dünyadaki petrol sıkıntısı

nedeniyle alternatif enerji kaynakları aranmıĢtır.

Biyodizel ismi ilk olarak 1992 yılında ”Amerika Ulusal

SoyDiesel GeliĢtirme KuruluĢu” tarafından kullanılmıĢtır.

Biyodizel; araçlarda, ısınmada, endüstride ve havacılık

sanayinde kullanılan bir üründür.

Britanya'lı iĢadamı Richard Branson “Virgin Voyager”

isimli treni üretti ve bu tren Dünya'nın ilk biyodizel ile

çalıĢan treni oldu.

Havacılık sahasındaki ilk biyoyakıtlı uçuĢ ise 23 ġubat

2008 tarihinde Boeing - Virgin Atlantic Havayolu -

General Electric iĢbirliği tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir.

4 motorlu Boeing 747-400′ün tek motoruna %20 oranında

hindistan cevizi ve babassu bitkisinden elde edilmiĢ

biyoyakıt eklenmiĢtir. (Not:UçuĢ baĢarılı olmuĢtur.)

Biyodizelin Üretim AĢaması Biyodizel üretiminin çeĢitli metotları olmakla birlikte

günümüzde en yaygın olarak kullanılan yöntem

Transesterifikasyon (alkoliz) yöntemidir.

Transesterifikasyon reaksiyonunda ham madde olarak

kullanılacak yağ, monohidrik bir alkolle

( etanol,metanol), katalizör (asidik, bazik katalizörler ile

enzimler) varlığında ana ürün olarak yağ asidi esterleri

ve gliserin vererek esterleĢir.

1.Alkol ve Katalizörün karıştırılması:

Katalizör olarak; sodyum hidroksit, potasyum hidroksit

veya sodyum metilat kullanılmaktadır.

Katı katalizör kullanımında, katalizör metanol içerisinde

eritilerek hazırlanan metoksit çözeltisi kullanılır.

Katalizör olarak kullanılan sodyum metilat, metil alkol

içerisinde % 30'luk konsantrasyona sahiptir.

2. Reaksiyon Süreci:

Metoksit çözeltisi (alkol ve katalizör karıĢımı) kullanılacak

olan ham yağ ile birlikte reaksiyonun yapılacağı hazne

(reaktör) içerisine konulmaktadır.

Alkol kaybının önlenmesi için reaktörün tamamen

atmosfere kapalı olması gerekir.

Kullanılan sistemlere göre değiĢmekle birlikte reaksiyon

55-65 oC sıcaklıkta, 1-2,5 saat arasında

gerçekleĢmektedir. Modern sistemlerde reaktörde

kullanılan turbo mikserler ve sonik aygıtlar sayesinde

reaksiyon süresi daha da kısaltılabilmektedir.

3. Dinlendirme(Biyodizel-Ham Gliserin Ayrışması):

Reaksiyon tamamlandıktan sonra iki ana ürün ortaya

çıkar: Biyodizel ve gliserin.

Biyodizel ve ham gliserinin birbirinden ayrıĢması için 6-10

saat civarında dinlendirme iĢlemine tabii tutulması

gerekmektedir.

Dinlendirme yapılan hazneden alta çöken ham gliserin

kolayca çekilebilir.

4. Alkol Bertarafı ve Nötralizasyon:

Gliserin ve biyodizel fazları ayrıldıktan sonra, her iki ürün

içerisinde de metanol kalmıĢtır.

Biyodizel içerisindeki alkolün uzaklaĢtırılması için vakum

evaporasyon iĢlemi uygulanmalıdır.

Sıcaklığın ise reaksiyon sıcaklığında olması önerilir.

5. Yıkama ve Kurutma işlemi:

Gliserinden ayrıldıktan sonra biyodizel içerisinde kalan

katalizör, sabun, gliseridler ve safsızlıkları uzaklaĢtırmak

amacıyla yıkama iĢlemine tabii tutulur. Yıkama iĢleminde

günümüzde iki yöntem kullanılmaktadır;

Sulu yıkama iĢlemi, saf veya yumuĢak su ile yapılır. Sulu

yıkamalarda yıkama suyu alındıktan sonra biyodizelin

kurutulması gereklidir.

Kuru yıkama ise Magnesol ile yapılmaktadır.

Daha sonra biyodizel filtre edilerek kullanıma hazır

hale getirilir ve uygun koĢullardaki depolama tanklarında

muhafaza edilir.

Dünyada Biyodizel Dünyadaki pek çok ülke özellikle geliĢmiĢ ülkeler enerji

politikaları gereği yenilenebilir enerji kaynaklarının

kullanım paylarını artırma çabasındadırlar.

Bu nedenle teĢvik ve destek programları yasalarla

belirlenmiĢtir. Avusturya, Fransa, Almanya, Ġtalya, Ġrlanda,

Norveç, Ġsveç, Polonya, Slovakya ve Çek

Cumhuriyeti’nde biyodizel yasal olarak vergiden muaftır.

1999-2006 YILLARI ARASINDA

DÜNYADA BİYODİZEL ÜRETİMİ

Türkiye’de Biyodizel Türkiye biyodizelle ilgili ilk çalıĢmasını 1934 yılında

(AB’den önce) “Bitkisel Yağların Tarım Traktörlerinde

Kullanımı” adı altında Atatürk Orman Çiftliğinde yapmıĢtır.

Türkiye’de biyodizel dünyadaki geliĢmelerin etkisinde

2000’li yılların baĢında gündeme geldi. Üniversitelerdeki

çalıĢmalar hızla geliĢti.

Bugün ülkemizde 1,5 milyon ton kurulu kapasite

bulunmaktadır. ġu anda Türkiye, kurulu biyodizel üretim

kapasitesi itibarı ile Almanya’dan sonra Dünya ikincisidir.

Türkiye kurulu kapasitesini özellikle AB'nin kendi ihtiyacı

için zorunlu kıldığı miktarları karĢılayabilecek ve

biyodizelde önemli bir ihracat merkezi olabilecektir.

Türkiye'de biyodizel üreticileri hammadde kaynağı olarak

Kanola ve Aspiri seçmiĢlerdir. Kanola ve aspirin seçilme

nedeni ülkemizde gıdada kullanılmamıĢ olması ve yeni

ürünler olarak biyodizelin tarımdaki etkilerinin

gözlenebilmesi amacını taĢımaktadır.

Son 3 yılda Türk tarımında en çok artıĢın kanolada

sağlanması biyodizelin yağlı tohumlar üzerindeki çarpan

etkisinin bir sonucudur.

ġekilde görüldüğü gibi dizel yakıt tüketiminde en

büyük pay % 61 ile ulaĢtırma sektörüne aittir.

Isınma için harcanan dizel yakıt miktarı da % 30 gibi

küçümsenmeyecek bir paya sahiptir.

UlaĢtırma Sektöründeki Kara TaĢıtlarının Dağılımı ise

aĢağıdaki gibidir. Kara taĢıtlarının % 49,37'si dizel

yakıtla çalıĢmaktadır ve ticari araç kategorisindedir.

Biyodizel’in Çevresel

Özellikleri

Biyodizel, tarımsal bitkilerden elde edilmesi

nedeniyle, fotosentez yolu ile CO2 (karbon dioksit) dönüĢtürüp

karbon döngüsünü hızlandırdığı için, sera etkisini arttırıcı yönde

etki göstermez.

Tükettiğimiz biyodizelden atmosfere verilen CO2 , biyodizel

üretiminde kullanılacak olan yağ bitkisi tarafından en fazla bir yıl

içinde geri alınacaktır.

Biyodizel’in Faydaları & Avantajları Suya bırakıldığında 28 günlük bir sürecin sonunda biyodizelin

yüzde 95'i çözülürken, dizelde bu oran yüzde 40 mertebelerine

kadar düĢmektedir.

Bakteriler tarafından kolayca ayrıĢtırabildiği için çevre dostu

olarak kabul edilen biyodizelin içerdiği kükürt miktarı, dizele

oranla çok daha düĢüktür.

Biyodizel kullanımında dizel yakıta göre yanmamıĢ hidrokarbon

oranı % 67, CO2 emisyonu %80, kanserojen etkisi olan aromatik

hidrokarbonlar ise %75 - %90 oranında daha azdır.

Ozon tabakasına olan olumsuz etkiler biyodizel kullanımında

dizel yakıta nazaran % 50 daha azdır. Asit yağmurlarına neden

olan kükürt bileĢenleri biyodizel yakıtlarda yok denecek kadar

azdır.

Dizel yakıtlara göre biyodizel kullanımlarındaki karbon monoksit

salınımı % 48 daha azdır.

Biyodizel, Sera Etkisinin asıl nedeni olan Karbon Dioksit

emisyonlarını % 100 azaltır.

Biyolojik olarak parçalanabildiği ve zehirsiz olduğu için

biyodizelin kullanımı güvenlidir. (Uluslararası Biyodizel Kuruluna

göre: “temiz biyodizel, Ģeker kadar kolay ayrıĢır, tuzdan daha az

zehir içerir.”)

Biyodizel normal dizel yakıtından daha da yağlayıcıdır ve

motorun ömrünü arttırır.

Petrol dizelli yakıtların hepsinden çıkan pis kokunun yerine

biyodizelde patlamıĢ mısır kokusuna benzer hoĢ bir koku vardır.

Biyodizel Haberleri Ankara BüyükĢehir Belediyesi, ekilen kanola bitkisinden elde

edilecek biyodizelin EGO otobüslerinde kullanılmasını

hedefliyor.

Bu Pilot Proje kapsamında,60 dönüm alana kanola

ekildiği,hasadın ardından ilk etapta 4 bin 500 litre biyodizel

üretileceği ve bunun EGO otobüslerinin

yakıt ihtiyacını karĢılamak üzere kullanılacağını söyledi.

Çevre ve Orman Bakanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'de her yıl

1 milyon 750 bin ton bitkisel yağ tüketiliyor. Bu rakamın yaklaĢık

350 bin tonu atığa çıkıyor.

Türkiye'deki atık bitkisel yağların sadece yüzde 2'si

toplanabiliyor. Bu da yaklaĢık 350 bin ton biyodizelin çöpe

gitmesi anlamına geliyor. Yetkililer bu 350 bin tonluk atık yağın

yüzde 10'u toplansa, yıllık 200 megavatlık elektrik enerjisi

üretecek bir tesisin kurulabileceğini belirtti.

Özet Biyodizel; Atık bitkisel ve hayvansal yağların çeĢitli katalizörler

yardımıyla reaksiyonundan üretilen bir yakıttır.

Ġlk olarak 1900’lü yıllarda Rudolf Diesel yer fıstığı yağıyla

üretmiĢtir.

Biyodizel günümüzde en yaygın olarak Transesterifikasyon

(alkoliz) yöntemiyle üretilmektedir.

Dünyada biyodizel üretimi yapan Avusturya,Fransa,Almanya,

Ġtalya gibi ülkelerde biyodizel yasal olarak vergiden muaftır.

Türkiye Cumhuriyeti, biyodizelle ilgili ilk çalıĢmasını 1934 yılında

(AB’den önce) Atatürk Orman Çiftliğinde yapmıĢtır.

ġu anda Türkiye, biyodizel üretim kapasitesi itibarı ile

Almanya’dan sonra Dünya ikincisidir.

Biyodizel, tarımsal bitkilerden elde edilmesi

nedeniyle, fotosentez yolu ile CO2 (karbon dioksit) dönüĢtürüp

karbon döngüsünü hızlandırdığı için, sera etkisini arttırıcı yönde

etki göstermez.

Asit yağmurlarına neden olan kükürt bileĢenleri biyodizel

yakıtlarda yok denecek kadar azdır.

Dizel yakıtlara göre biyodizel kullanımlarındaki karbon monoksit

salınımı % 48 daha azdır.

Ankara BüyükĢehir Belediyesi, Ģehiriçi taĢımacılığında

kullandığı EGO otobüslerinde biyodizel kullanmaya baĢlamıĢtır.

Bir gazete haberine göre evde 1.4 TL’ye biyodizel üretebilen

makineler kullanılmaya baĢlamıĢtır.

Kaynakça http://www2.epdk.gov.tr/

http://www.ormansu.gov.tr

http://www.eie.gov.tr

http://www.albiyobir.org.tr

http://www.worldenergy.org/

http://www.biodiesel.org/

Acaroğlu, M., 2003. Alternatif Enerji Kaynakları, Atlas Yayın

Dağıtım, 2003, Ġstanbul

Biomotorin ve Türkiye, Doç.Dr. Filiz KARAOSMANOĞLU, 30

Eylül 2004