surfcam velocİty notlarıeng.harran.edu.tr/~cadcam/surfcam.pdf · 2008-04-08 · surfcam temel iki...

SURFCAM VELOCİTY Şimdi SURFCAM’i biraz tanıyalım

Şekil 5. SURFCAM Ana Sayfası Tasarım Alanı: İşlenecek parçanın çizildiği ve bütün görsel olayların meydana geldiği

yerdir.

Noktasal Koordinatlar: SURFCAM ana penceresi açıkken fare imlecinin o anda hangi

noktalarda bulunduğunu gösterir.

Komut Satırı: İşlem esnasında ne yapılmasını yazılı olarak ifade eden bölümdür.

Menü Çubuğu: İşlemde kullanılan sistem parametrelerinin bulunduğu kısımdır.

Görünüm Ekseni: O andaki şeklin hangi açıdan göründüğünü ifade eder.

Hareketli Eksen: Takım tezgâhının koordinatlarını gösterir.

Şimdi de ana pencere üzerindeki araç çubuklarını inceleyim

Ana Araç Çubuğu: Ana araç çubuğu dört ana bölümden oluşur. Bunlar;

• Dosya bölümü

• Görünüm bölümü

• Düzeltme bölümü

• NC bölümü

Dosya Görünüm düzeltme NC Şekil 6. Ana Araç Çubuğu

Bu ana araç çubuğundaki simgelerde aşağıdaki anlamlara gelmektedir. Tablo 1. Ana Araç Çubuğundaki Komutların Anlamları SİMGE KOMUTU AÇIKLAMA

Yeni Yeni bir dosya açar Aç Var olan bir dosyayı açar Kaydet Tasarım yapılan parçayı hafızaya kaydeder Yazdır Yazıcı varsa sayfayı baskı yapar Zoom Görünen ne varsa ekrana tam sığdırır Döndürme Parçayı döndürmeye yarar Zoom-in Ekran üzerindeki seçili bölgeyi yakınlaştırır Zoom-out Görünüm üzerinde %10 küçülme yapar Kaydırma Görüntüyü çeşitli yönlere kaydırma için kullanılır Önceki Görünüş Bir önceki görüntüye gider Sonraki Görünüş Bir sonraki görüntüye gider Fırça Görüntü tazeleyici Silme Silme işlemi için kullanılır Taşıma Seçili şekli taşır ya da kopyalar Yönetici

Operasyonları Takım özelliklerini belirler

İşleme Onayı İşlenmiş parçanın animasyon gösterisini başlatır

SURFCAM Konum Araç Çubuğu;

Şekil 7. Konum Araç Çubuğu

Şekil üzerindeki ana işlemlerde kullanılan araç çubuğudur. Bu simgeler de aşağıdaki anlamlara gelmektedirler.

Tablo 2. Konum Araç Çubuğundaki Komutların Anlamları

SİMGE KOMUT AÇIKLAMA Renk Renk değiştirmek için kullanılan araç

çubuğudur. Görünüm(Hareketli

Eksen) Tezgâh ekseninin hangi konumda olduğu gösterir.

Görünüm Değiştirici Hareketli eksenle sabit eksen arasında görünüm geçişi yapar.

Görünüm(Sabit Eksen)

Sabit eksenin hangi konumda olduğunu gösterir

Layer Yeniden Layer düzenlemek ya da var olan layerlerde değişiklik yapmak için kullanılır

Görünüş Biçimi Şeklin tel ya da katı formatta olmasını sağlayan komuttur

Koordinat Koordinat eksenin hangi tipte olduğunu gösterir

Mask Sadece seçili öğe üzerinde değişiklik yapmaya yarar

Derinlik Çalışma derinliğini gösterir Ölçek Grafik boşlukları için ölçek değerlerini gösterir

Çizgi Tipi Çizilen çizgi türünü belirtir

SURFCAM’deki Kullanım Aşamaları SURFCAM de parça tasarımıyla başlayıp NC kodlarının çıkarılmasına kadar geçen

süreçler birkaç başlık altında toplanabilir.

1. Parçanın tasarımının yapılması

2. Takım yollarını(Toolpath) oluşturulması

3. Takım yollarını yönetimi

4. Takım yolunun doğruluğunu test edilmesi

5. NC kodlarının oluşturulması

6. NC kodlarının makineye aktarılması

Bu adımlar ışığında hem parça tasarlamaya hem de işlemeye çalışalım

1.BLOK ÜZERİNE İSİM İŞLEME

1.1.Parça Tasarımı SURFCAM temel iki boyutlu tasarım ve işlemenin yanında üç boyutta işleme hatta

NURB yüzeyler denen karmaşık yapıdaki çok boyutlu yüzeylerin tasarım ve işlenmesine

de olanak sağlayacak zengin bir menüsü vardır

Parça tasarımı için tasarım(create) menüsü kullanılır.

Şekil 1.1.1. Tasarım menüsü

Bu menüde genel olarak sırasıyla nokta, çizgi yay, çember, fillet, chamfer, eğri çizgi,

yüzey, yazı-ölçü vektör gibi tasarım için ana seçenekler bulunur. Tabi bunların alt menüleri

de vardır onları da parça tasarlarken gerekli olan kısımları incelenmektedir.

Bunun yanında şekil üzerinde her hangi bir değişiklik yapılmak isteniyorsa

düzeltme(edit) menüsü kullanılır. Düzeltme menüsü aşağıdaki gibidir.

Şekil 1.1.2. Düzeltme menüsü

Bu menü sayesinde parçada istenilen değişiklik yapılır. Rengi değiştirilebilir kesip

uzatılabilir yüzeylerde düzeltme yapılabilir.

SURFCAM’a en basitten başlayalım.

Şekil 1.1.3. Blok Üzerine İsim İşleme

Örneğin bir plaka ya da yüzey üzerine isim ya da bir şekil işlemek istiyorsak

aşağıdaki adımların izlenmesi gerekir.

Şekil 1.1.4. Rectangle Komutunun Gösterimi 1.Adım: İlk önce Create(tasarım) menüsünden Line(çizgi) komutu seçilir. Line

menüsünden de işlemenin dış sınırlarını oluşturmak bir çerçeve çizmemiz gerekir. Bunun

içinde Rectangle komutu seçilir 2.Adım: Rectangle komutunu seçtikten sonra

pencereden One Corner seçeneği seçilir. Bundan

sonrada X ve Y koordinatları girilir ve OK tuşuna basılır.

Şekil 1.1.5. Dikdörtgen Boyutlarının Girilmesi

3.Adım: OK tuşuna basıldıktan

sonra tasarım alanına sketch

düzlemi gelince cismi tezgâh

eksenine sıfırlamak için hareketli

eksene bir defa tıklanır ve girilen

boyutlardaki dikdörtgen

yerleştirilmiş olur.

Şekil 1.1.6. Dikdörtgenin Orijine Yerleştirilmesi

4.Adım: Dikdörtgen eksene yerleştirildikten sonra Cancel tuşuna basılıp sketch

ortamından çıkılır ve Fit tuşuna basılarak bütün görüntü ekrana sığdırılır.

Şekil 1.1.7. Cancel ve Fit Komutunun Gösterimi 5.Adım: Şimdide bu dikdörtgen içine işlemek için ismimizi yazalım. Yine Create

menüsünden Text/dimension komutu seçilir. Alt menüden de tekrar Text komutu seçilir.

Şekil 1.1.8. Create Menüsünde Text/Dimension Komutunun Gösterimi 6.Adım: Text tablosunda gerekli değişikliği yapıp ad yazılır OK tuşuna basılır.

Text bölümüne isim yazdık. Font tipini

True diye değiştirilir.Yazımız güzel

görünsün diye fontu da Monotype Corsiva

yaptık. En sonunda da OK tuşuna basılıp

yazıyı çerçeve içine yerleştirilir.

Şekil 1.1.9. Text(Yazı) Penceresinin Gösterimi ve Ayarlanması

İşte yazımız işlenmeye hazır.

İşlemeye geçmeden önce son bir

düzenleme yapılması gerekir. Çünkü

sistem yazılan harfleri bir blok

şeklinde görür ve tek tek işlemez.

Bunun içinde Edit menüsünden blok

halindeki harfler parçalanması gerekir.

Şekil 1.1.10. Yazının Ana Pencerede Gösterimi 7.Adım: Harfleri parçalamamız için Edit menüsünden Text komutunu seçeriz ve

karşımıza çıkan alt menüden de Explode(patlatma) komutunu seçeriz. Bu komutu

seçtikten sonra da yazıyı bir defa tıklamamız yeterli olacaktır. İşte şimdi yazımız işleme

hazırdır.

Şekil 1.1.11. Yazının Patlatılması

1.2.Takım Yollarının(Toolpath) Oluşturulması ve Yönetimi

Takım yolu, takım ucunun talaş kaldırma işleminde izlediği yoldur. CAM

programlarının temel amacı da takım yolları ve buna bağlı olarak da NC kodlarının

çıkarılması işlemidir. Şimdi takım yollarının nasıl yapıldığına bakalım.

1.Adım: İlk önce işleyeceğimiz yapıya göre takım ekseni ve işleme türünü

seçmeliyiz. NC menüsünden 2 ekseni ve Contour işlem türünü seçelim.

Şekil 1.2.1 Contour Komutunun Gösterimi 2.Adım: Contour alt menüsünden de Auto seçeriz yani sistemin harfleri otomatik

görmesini sağlarız.

Şekil 1.2.2. Auto Komutunun Gösterimi

3.Adım: Auto alt menüsünden de Within’i seçerek bütün yazıyı pencere içine alırız

Şekil 1.2.3. Within Komutunun Gösterimi

Şekil 1.2.4. Yazının Çerçeve İçine Alınması

4.Adım: Yazıyı pencere içine alınca yazıda bir renk değişimi olur bu seçimi doğru

olarak yaptığımızı gösterir. Bu işlemden sonra da iki kez Done tuşuna basarız. Bu

işlemlerden sonra takım özellikleri karşımıza çıkar ve onlarda da gerekli deşiklikleri

yapmamız gerekir.

5.Adım: Bu pencere yapmamız gereken ilk adım en uygun takım ucu seçmektir.

Biz yazımızın güzel görünmesi için 2 mm bir takım ucu seçelim.

Select Tool’u seçip takım ucu

marketine girelim ve seçimimizi

yapalım.

Şekil 1.2.5. Takım Ucu Seçimi

Select Tool’dan 2mm takım

ucunu da seçtikten sonra OK

tuşuna basarız.

Şekil 1.2.6 Takım Uçlarının Tablosu 6.Adım: Takım ucu seçildikten sonra şimdi Cut Control(kesme kontrolü)

ayarlarını yapmamız gerekir.

Cut Control de yapmamız geren değişiklikler şunlardır. Rapid Plane’yi düşürmemiz

lazımdır. Bu değer takım parçaya her dalıp yükseldiğinde çıktığı max yüksekliktir. Bu

değer az olursa zamandan tasarruf yapmış oluruz. Bir başka değer takımın toplam dalma

miktarıdır. Bu lnZ le ifade edilir. Diğer bir değerde Finish Passes ve Spacing’dir. Eğer

hassas bir işleme yapılmıyorsa bu değerler sıfırlanabilir. Bütün değişiklikler yapıldıktan

sonra Tamam tuşun basılır ve çıkılır.

Şekil 1.2.7. Kesme Kontrolü Ayarları

7.Adım: Son işlem olarak da takım ucunun belirtilen çizginin içten mi yoksa dıştan

mı geçmesini belirlemek olacaktır. Bu işlemi yapmadan önce parçaya izometrik yapsak

daha güzel olur. Bunun için View komutunu kullanabildiğimiz gibi kısa yollarla da

yapabiliriz. Şekle izometrik bakmak için Ctrl+7 tuşlarına normal üstten bakmak içinde

Ctrl+1 tuşlarına basmak yeterlidir. Şimdi bizde şekle izometrik bakalım ve yazının dış

tarafını bir defa tıklayalım.

Yazıyı dıştan işaretlediğimiz için

takım ucu yazı çizgilerinin dış

yüzeyinden hareket edecektir.

Yeşil çizgiler takım ucunun aldığı

pasoyu kırmızıçizgiler ise takımın

parçaya dalıp yükseldiği kısımları

gösterir

Şekil 1.2.8 Takım Yollarının Gösterimi

1.3.Takım Yolunun Doğruluk Kontrolü

Bu bölümde ise oluşturduğumuz takım yollarının kontrolünü yapabiliriz. Animasyon

gösterisi sayesinde takımın talaş kaldırma işlemi imalat aşamasına geçmeden görülebilir.

Bu sayede talaş kaldırma esnasında parçada gerçekleşecek her hangi bir bozulma önceden

görülüp önlem almak mümkündür. Aynı zaman iş sahibine veya üretici firmaya bir görsel

şölen sunulabilir. Şimdi bu kontrolün nasıl yapıldığını adım adım izleyelim.

1.Adım: Yukarıdaki gibi takım yolunu oluşturduktan sonra ilk adım bu şeklin

işleneceği bir blok meydana getirmektir. Bunun için Operations Manager’e girelim.

Şekil 1.3.1 Operations Manager Komutunun Gösterimi

Karşıma çıkan Operations Manager sayfasında Setup One kapatıp fareyle sağ

tıklayıp Edit Setup Information’u seçeriz.

Şekil 1.3.2 Edit Setup Information Gösterimi

Bundan sonra karşımıza gelen pencere bazı değişiklikler yaparız. İlk önce Stock

bölümüne gireriz. Parçanın boyutlarını otomatik hesaplamak için

tuşuna basarız ve otomatik olarak hesaplar. Corner 1’in Z

eksenini -5 olarak değiştirip Add tuşuna bastıktan sonra tamam deriz ve çıkarız.

Şekil 1.3.3 Stock Atama

2.Adım: Gelelim talaş kaldırma işleminin animasyonunu izlemeye. Toolpath

doğrulama tuşuna basalım ve animasyon penceresine gidelim.

Şekil 1.3.4 Toolpath Verification (Takım Yolu Doğrulama)’nın Gösterimi

Bastıktan sonra aşağıdaki animasyon araç çubuğu gelir.

Oynatma tuşu Animasyon hız göstergesi Stock görünüm seçenekleri

Durdurma tuşu Takım ucu görünüm Ayrıntı listesi

Seçenekleri

Şekil 1.3.5 Animasyon Araç Çubuğu

Animasyon oynat tuşunu bastığımız zaman görsel olarak bir uç talaş kaldırma

işlemine başlar.

Eğer istersek hem ucu

hem de parça stock’unu

saydam olarak da

görebiliriz. Ayrıca tam

yoluna da

renklendirebiliriz.

Şekil 1.3.6 Yazının İşlenmesi Esnasındaki Görünümü

3.Adım: Aşağıda talaş kaldırma işleminin bitmiş hali görünmektedir.

Ayrıntı listesi

sayesinde de işlemde

kullanılan takım

uçlarının özellikleri

kesme hızları toplam

kesme süresi gibi

bilgileri öğrenmek

de mümkündür.

Şekil 1.3.7 Yazı İşlemenin Bitmiş Hali

4.Adım: Aşağıda şekle ait talaş kaldırmayla ilgili bilgiler yer almaktadır.

Şekil 1.3.8 İşlenmiş Parçaya Ait Ayrıntı Listesi

Şimdi son bir işlemimiz kaldı. Bu programın temel amacı olan NC kodlarının

çıkarılmasına.

1.4 NC Kodlarının Çıkarılması

Baştan beri yaptığımız tüm işlemler bu evre meyvesini verir. Yani SURFCAM

programının esas amacı; Parçanın CNC tezgâhında işlenmesi için gerekli olan NC(G ve

M) kodlarının çıkarılmasıdır. Binlerce satır NC kodlarının çok kısa bir sürede elde

edilmesi mümkün olmaktadır. İnsan bunları elle oturup yazmaya kalsa hem günlerini alır

hem de hata riski çok yüksektir. CAM programları sayesinde hem çabuk hem hassas işlem

yapılır. Gelelim kodların çıkarılmasına.

1.Adım: Animasyon işlemi bittikten sonra tekrar Toolpath doğrulama tuşuna

basarak animasyon penceresinden çıkarız.

Operations Manager Toolpath Verification(Takım Yolu Doğrulama)

Şekil 1.4.1 Operations Manager ve Toolpath Verification

2.Adım: Daha sonra Operations Manager girip makine türü seçeriz.

Şekil 1.4.2 Operations Manager Penceresi

3.Adım: Herhangi bir makine seçimi yapıldıktan sonra POST tuşuna basılarak tek

harekette NC kodları çıkarılmış olur. Genellikle FANUC türü makineler seçilir çünkü

piyasada en yaygın olanıdır.

Karşımıza çıkan bu pencerede

sadece OK tuşuna basılır. Bu

pencerenin amacı; parça tezgâha

bağlanıp, eksenlerde sıfırlama

yaptıktan sonra takım ucu

merkezinin, parçanın belirlenen

orijinine tam denk gelmesi için

yapılır.

Şekil 1.4.3 Takım Toleransı Onay İsteği

4.Adım: İşte bu parçanın NC kodları

Şekil 1.4.4 Blok Üzerine İşlenen Yazının NC Kodları

2.YÜZEY ÜZERİNDE KABARTMA YAPMA

SURFCAM’de herhangi bir yüzey üzerine bir isim, şekil veya amblem kabartma

yapılmak mümkündür. İzlenilen yol genel olarak aynıdır. Fark sadece talaş kaldırma

işleminde meydana gelmektedir. Aşağıda kabartma işleminin aşamaları görülmektedir.

2.1.Kabartılacak Şeklin Tasarımı

SURFCAM’in bir özelliğini kullanıp başka bir çizim programından kabartma için

bir şekil alınabilir.

1.Adım: İlk önce SURFCAM ana penceresi açıkken Open(dosya aç) komutuna

girilir.

Şekil 2.1.1 Dosya Komutu 2.Adım: Open penceresi karşı gelince alt kısımdan dosya türünü AutoCAD DWG

Files (*.DWG) formatı olarak belirleyip açmak istenilen dosya seçilir.

Şekil 2.1.2 Dosya Açma Dosyayı seçtikten karşımıza aşağıdaki pencereler gelir. Bu pencereleri de onaylamak

yeterli olacaktır. Eğer seçilen dosyayı SURFCAM açmıyorsa, şekil SURFCAM’in

işleyemeyeceği kadar karmaşık bir yapıya sahip demektir.

Bu pencereyi Accept yapıp

onayladıktan sonra karşımıza

aşağıdaki pencere çıkar.

Şekil 2.1.3 Onay Penceresi

Bu pencere Surfam’in dosyayı

kabul ettiğini gösterir.

Pencereyi Close(kapatma)

yapılır ve şekil SURFCAM

ana penceresine gelir.

Şekil 2.1.4 Dosyanın Kabulünü Gösteren Pencere

Şekil ana pencereye gelince işleme başlamadan önce parça tezgâh eksenine

sıfırlanması lazımdır. Çünkü talaş kaldırma işlemi bir referans kabul edip o noktadan

başlar.

3.Adım: Parçayı tezgâh eksenine sıfırlamak için parçanın bir köşesi orijin noktasına

taşınmalı. Bunun için ilk önce Transform(değiştir) menüsünden Move(taşıma) komutu

seçilmedir.

Şekil 2.1.5 Move(Taşıma) komutunun Gösterimi

Move komutunun alt menüsünden de Location(yere taşı) seçilir.

Şekil 2.1.6 Location Komutunun Gösterimi

Bu komuttan sonra da Visible(görünen) komutu seçilir.

Şekil 2.1.7 Visible Komutunun Gösterimi

Bu komuttan sayesinde ekranda görünen bütün çizgi ve şekiller seçilmiş olur. Sayfa

skecth ortamına geçince şekil orijine taşınmaya hazır hale gelmiş demektir. Fareyle ilk

önce şekil hangi noktadan sıfırlanmak isteniyorsa oraya daha sonrada orijin noktasına

tıklanır.

Şekil 2.1.8 Dosyanın SURFCAM’de Açılmış Hali

Parça orijine sıfırlanmış ve işlemeye hazır durumda.

2.2 Takım Yollarının Oluşturulması ve Yönetimi

Takım yollarının oluşturulmasındaki esaslar aynıdır. Fark sadece takım uçları

değişik seçilebilir ya da boşaltma alanları seçilirken farklı alanlar tercih edilebilir.

Kabartma içinde takım yolu şöyle oluşturulur.

1.Adım: Yine NC bölümünden 2 eksen seçeneklerinden bu sefer Pocket(boşalma)

komutu seçilir.

Bu komutla seçilen çizgiler dışında kalan bütün

alanları boşaltarak kabartma işlemini gerçekleştirir.

Şekil 2.2.1 Pocket Komutunun Gösterimi

Pocket menüsünden Auto seçilir.

Şekil 2.2.2 Auto Komutunun Gösterimi

Bundan sonra gelen araç çubuğundan da Visible komutu seçilir.

Şekil 2.2.3 Visible Komutunun Gösterimi

Visible komutunu seçince bütün görünen çizgiler işleme dâhil olur ve çizgiler renk

değiştirir. Bu seçimin doğru olarak gerçekleştiğini gösterir. Bu işlemden sonrada iki defa

Done tuşuna basarız ve takım ucu seçenekleri karşımıza gelir.

2.Adım: İlk önce takım seçilir.

Şekil 2.2.4 Takım Seçimi

Takım ucu olarak 4 mm düz uçlu bir çakı seçilir.

Seçimi yapıp OK tuşuna

basarız ve Cut Control

seçeneklerini ayarlanır.

Şekil 2.2.5 Takım Tablosu

Cut Control üzerindeki değişiklikler

kırmızı çerçeve içine alınmıştır. Bu

değerler ufak çaptaki işlemeler için

uygun değerlerdir.

Şekil 2.2.6 Cut Control(Kesme Kontrolü) Ayarları

3.Adım: Bütün ayarları yaptıktan sonra ana pencere gelir ve şeklin hangi kısmını

boşaltmak isteğimizi bize sorar. Bunun için ilk önce Ctrl+7 tuşlarına basılarak şekle

izometrik bakılır. Kabartma yapılacağı için şeklin dış kısmı seçilir. Yani bir defa tıklanır. Tıklama işleminden takım

yolu çizgiler halinde şekilde

görülür. Yüzeye dik olan

çizgiler ise takım ucunun

parçayı daldığı kısımları

gösterir.

Şekil 2.2.7 Kabartma İçin Takım Yolunun Gösterimi

2.3 Takım Yollarının Kontrolü

1.Adım: Takım yollarını kontrolü için yine bir blok atanması lazımdır. Operations

Manager’a girilir.

Şekil 2.3.1 Operations Manager’in Gösterimi

Karşımıza çıkan Operations Manager penceresinden Setup One’ye sağ tıklayıp blok

atamaya girilir.

Section Information penceresinden Stock sekmesi seçilir. İlk önce

Tuşuna basılarak parçanın otomatik olarak hesaplanması sağlanır.

İkinci olarak da Corner1’in Z ekseninin değeri değiştirilir. Boyutları hafızasına alması

için Add tuşuna daha sonra da Tamam tuşuna basılarak Stock atanmış olur.

Şekil 2.3.2 Stock Atama Penceresi

2.Adım: Stock ataması yaptıktan sonra animasyon penceresine geçmek Toolpath

Verification(Takım Yolu Doğrulaması) tuşuna basılır.

Şekil 2.3.3 Toolpath Verification’nun Gösterimi 3.Adım: Animasyon pencereden oynatma tuşuyla talaş kaldırma işlemi başlatılır.

Şekil 2.3.4 Oynatma Tuşunun Gösterimi Buda şeklin bitmiş halidir.

Şekil 2.3.5 Kabartma İşleminin Bitmiş Hali

4.Adım: Bu işlemin detayları için istenirse ayrıntı listesi de oluşturulabilir.

Animasyon araç çubuğundan Status Window(Konum Penceresi) komutu seçilir.

Şekil 2.3.6 Ayrıntı Listesi Komutu

İşte kabartma işlemi için ayrıntı listesi;

Şekil 2.3.7 Ayrıntı Listesi Listenin orta kısmında NC kodlarının açık hali görünmektedir. Yani bazı kodlar G-

M tarzında değil arc(yay) veya feed(ilerleme) tarzında yazılmıştır. Sol tarafta da işlem

hakkında bilgiler vardır. Bazıları;

Tool Number: Takım Numarası

Coolant: Soğutma Sıvısı

Cycle Time: İşleme Süresi

Bu üç değer en önemlileridir. İşleme süresi imalata başlamadan önce o parça

hakkında bilgi edinmek için büyük önem taşır.


Bütün işlemler bitikten sonra gerekli olan NC kodları da şu şekilde çıkarılır.

1.Adım: İlk başta Operations Manager penceresine girilir.

Şekil 2.4.1 Operations Manager’in Gösterimi

2.Adım: Pencereden parçanın işleneceği makine seçilir.

Şekil 2.4.2 İşleme İçin Tezgâh Seçimi

3.Adım: Geçen seferde olduğu gibi makine seçiminden sonra karşımıza, takım

ucunun parça orijinine olan tolerans onay penceresi gelir. Bu pencereyi onaylamamız

yeterlidir.

Şekil 2.4.3 Takım Toleransı Onay Penceresi

Şekil 2.4.4 Araba Kabartması İşte bu kabartma işleminin NC kodları;

Şekil 2.4.5 Kabartma işleminin NC kodları

3. İKİ BOYUTTA ŞEKİL İŞLEME

SURFCAM’in CAM özelliğinin yanında CAD yani tasarım yönü de vardır. Başka

programlardan şekil alıp işleme yapabildiği gibi kendi içinde de tasarım yapılabilmektedir.

Bu bölümde SURFCAM’in CAD yönüne değinilmiştir.

Şekil 3. İki Boyutta İşlenmiş Bir Parça Örneğin; yukarıda görünen iki boyutta işlenmiş parçanın önce tasarım aşamaları

daha sonrada işleme evreleri adım adım anlatılmıştır.

3.1 Tasarım Aşamaları

SURFCAM bünyesinde her iki birim sistemini bulundurmaktadır. Yani birim olarak

hem metrik hem de inch sisteminde tasarım yapılabilir. Bu bölümde tasarım işleminde

birim olarak inch kullanılmıştır. Birim çevirme şöyle yapılır.

Tools(Araçlar) menüsünden

Units(Birimler) ve Inch seçilir.

Şekil 3.1.1 Birim Çevirme

1.Adım: Birim çevirme yaptıktan sonra şekil için önce dış çerçeve çizilir.

Create(Tasarım) menüsünden Line(çizgi) komutuyla işe başlanır.

Genel olarak doğrusal çizgilerle oluşturulan

bütün çizim yöntemleri Line komutu içerisinde

yer almaktır.

Şekil 3.1.2 Line Komutunun Gösterimi

Line menüsünden Rectangle(Dikdörtgen)

komutu seçilir ve Rectangle penceresi

karşımıza çıkar. Pencerede boyutların girildiği

One Corner(Bir Köşe) şıkkı seçilir ve

dikdörtgenin boyutları girilir.

Şekil 3.1.3 Dikdörtgen Çizimi Dikdörtgenin boyutlarını oluşturduktan sonra bunu bir noktaya yerleştirmemiz

lazımdır. Daha öncede belirtildiği gibi şekli tezgâh eksenine sıfırlamamız gerekir.

Şekil 3.1.4 Sketch Komutunun Gösterimi Ekrandaki nokta yerleştirme seçeneklerinden Sketch komutu seçilir. Pencere Sketch

ortamına geçince fareyle tezgâh ekseninin orijinine bir fena tıklanır.

Dikdörtgen orijine yerleştirilince (Fit) tuşuna

basılarak bütün görüntü ekrana sığdırılır.

Tuşuna basılarak Sketch ortamından

çıkılır.

Şekil 3.1.5 Dikdörtgenin Orijine Yerleştirilmesi 2.Adım: Dikdörtgenin bazı kısımları içe doğru Offset(Kopyalama) yapılır. Tekrar

Line menüsünden Offset komutu seçilir.

Şekil 3.1.6 Offset Komutunun Gösterimi

Offset menüsünden de Change Offset(mesafeye kopya) komutu seçilir.

Şekil 3.1.7 Change Offset Komutunun Gösterimi

Change komutundan sonra yan taraftaki pencere

gelir. Offset yapılmak istenilen mesafe girilir ve

OK tuşuna basılır.

Şekil 3.1.8 Offset Mesafesinin Girilmesi Mesafe girildikten sonra,

önce Offset yapılmak

istenen çizgiye daha

sonra hangi tarafa

offsetlenmek isteniyorsa

o tarafa bir defa tıklanır.

Şekil 3.1.9 Çizginin Offsetlenmesi

İlk önce alttaki çizgi yukarı kopyalandı. Şimdi de yan taraftaki çizgileri içe

kopyalamak için yine Change Offset komutu seçilir.

Şekil 3.1.10 Change Offset Komutunun Gösterimi

Mesafeyi girdikten sonra aynı işlemleri

tekrarlanır, önce kopyalanmak istenen çizgi

daha sonra kopyalanacak taraf tıklanır.

Şekil 3.1.11 Offset Mesafesinin Girilmesi

Kopyalama işleminden sonra şekil bu hali alır.

Bundan sonra fazla kısımların kesilmesi gerekir.

Şekil 3.1.12 Çizginin Offsetlenmesi

3.Adım: Fazla kısımların ortadan kaldırılması Trim(kesme) komutuyla yapılır.

Trim komutu Edit(Düzeltme) menüsünde yer almaktadır. Trim işlemi söyle yapılır.

Edit menüsünden Trim komutu seçilir.

Şekil 3.1.13 Trim Komutunun Gösterimi

Trim menüsünden de Auto Trim seçilir.

Şekil 3.1.14 Auto Trim Komutunun Gösterimi

Auto Trim komutundan sonra kesilmek istenen kısmın

üzerine tıklanır. Yan taraftaki şekilde görüldüğü gibi

makasın olduğu yer Trim yapılmıştır.

Şekil 3.1.15 Trimle Kesme İşlemi

4.Adım: Kesilen kısımlar yuvarlatılma işlemine tabi tutulmalıdırlar. Bunu da Fillet

komutuyla yapmak mümkündür. Parçaya Fillet işlemi şu şekilde yapılır.

Create menüsünden Fillet komutu seçilir.

Şekil 3.1.16 Fillet Komutunun Gösterimi

Fillet menüsünden de Change Radius komutu seçilir.

Şekil 3.1.17 Change Radius Komutunun Gösterimi

Change Fillet komutundan sonra Fillet

penceresi karşımıza çıkar. Bu pencerede

Radius(Yarı Çap) ve Fillet çeşidi girilir.

Şekil 3.1.18 Fillet Ölçülerinin Girilmesi

Yarıçap değerleri

girildikten sonra yan

tarafta görüldüğü gibi

sırasıyla tıklanır.

Şekil 3.1.19 Fillet’ın Uygulanışı

Fillet işleminde çizgiler belli bir yarıçapla

birleştirilmiş olur. Bunun dışında kalan çizgilerde

şekilde görüldüğü otomatik olarak silinir.

Şekil 3.1.20 Fillet Yapılmış Kısım

5.Adım: Sıradaki işlemse şeklin köşelerine Chamfer(Pah Kırma) işlemidir.

Chamfer işlemi şu şekilde yapılır;

İlk olarak Create menüsünden Chamfer

komutu seçilir.

Şekil 3.1.21 Chamfer Komutunun Gösterimi

Chamfer menüsünden Change Chamfer komutu seçilir. Yani boyutları bilinen pah

kırma işlemi yapılır.

Şekil 3.1.22 Change Chamfer Komutunun Gösterimi

Change Chamfer komutundan sonra yan

taraftaki pencere karşımıza çıkar. Bu

pencereye pahın ölçüleri girilir ve OK

tuşuna basılır.

Şekil 3.1.23 Chamfer Mesafesinin Girilmesi

Boyutlar girildikten sonra tekrar Chamfer menüsünden Chain(zincir) komutu seçilir.

Şekil 3.1.24 Chain Komutunun Gösterimi

Chain komutundan sonra da şekil alt iki ucundan tıklanır

ve üst çizgi seçilip renk değiştirince tuşuna

basılır.

Şekil 3.1.25 Chain Komutunun Uygulanışı

Yan tarafta parçanın pah kırılmış hali

gözükmektedir. Pah kırma işlemi de böylelikle

tamamlanmış olur.

Şekil 3.1.26 Şeklin Pah Kırılmış Hali

6.Adım: Bu adımda şeklin içine bir daire çizimi anlatılmaktadır. Daire çizmek için;

Create menüsünden Circle(Daire) komut seçilir.

Şekil 3.1.27 Circle(Daire) Komutunun Gösterimi

Circle menüsünden de Center/Diameter(Merkez/Çap) ikilisi seçilir.

Şekil 3.1.29 Circle Menüsü

Bu komuttan sonra yan taraftaki pencere

karşımıza çıkar. Diameter (çap) girilir ve OK

tuşuna basılır.

Şekil 3.1.30 Daireye Çap Girilmesi

Çapı belirlemiş oldu. Sırada işlem merkezin belirlenmesidir. Çap girildikten sonra

ekrandaki Circle menüsünden Keyboard(klavye) komutu seçilir ve merkez noktası

klavyeden girilir.

Keyboard komutundan sonra yandaki pencere

karşımıza çıkar ve değerler bu pencere X, Y ve Z

koordinatlarında girilir.

Şekil 3.1.31 Daire Merkezinin Klavyeden Girilmesi.

İşte daire çizme işlemi de böyle gerçekleşmektedir.

Değerler ve merkez noktasının koordinatları girilerek

kolay bir şekilde daire çizmek mümkündür.

Şekil 3.1.32 Dairenin Çizilmiş Hali

7.Adım: Şekil üzerinde yine Offset yapılır.

Tekrar Create menüsünden Line komutu seçilir.

Line menüsünden komutu oradan da

komutu seçilir.

Şekil 3.1.33 Line Komutunun Gösterimi

Change Offset komutundan karşımıza çıkan

pencereye offset mesafesini girip OK tuşuna basılır.


Mesafe girildikten sonra şekli seçme çeşidi olarak Chain(Zincir) komutu seçilir.

Şekil 3.1.35 Chain Komutu

Chain komutu seçildikte sonra offset yapılmak istenen çizgiler seçilir.

Yan çizgiler bir defa tıkanır ve seçim

tamamlandıktan sonra tuşuna daha

sonrada iç tarafa tıklanarak çizgiler offsetlenmiş

olur.

Şekil 3.1.36 Çizgilerin Offsetlenmesi

8.Adım: Sırada Circle( Daire)’ın offsetlenmesi anlatılmaktadır. Circle’nin kendi

menüsünde offset komutu vardır. Yani normal offset komutundan farklı gerçekleştirilir.

İlk önce Create menüsünden Circle

komutuna girilir.

Şekil 3.1.37 Circle Komutunun Gösterimi

Circle menüsünden de Circle Offset seçilir.

Şekil 3.1.38 Dairenin Offsetlenmesi

Offset komutundan sonra offset mesafesi ile daire seçilir ve hangi tarafa offset

yapılmak isteniyorsa o kısım tıklanır.


Dairenin offsetlenmesi bu şekilde yapılır. Dairenin offsetlenmesi işlemi daha

kolaydır.

Şekil 3.1.40 Daireyi Offsetleme Şekli 9.Adım: Arc(Yay) komutuyla daire ve yan çizgiler arasına yay çizilmektedir. Arc

komutu şu şekilde kullanılır;

Create menüsünden Arc seçilir.

Şekil 3.1.41 Arc komutunun Gösterimi

Arc menüsünden de Tangent 2(İki Noktaya Teğet) komutu seçilir.

Şekil 3.1.42 Tangent Komutunun Gösterilmesi

Tangent 2 menüsünden de Change Radius(Yarıçap Uzunluğu) komutu seçilir.

Şekil 3.1.43 Change Radius Komutu

Karşımızı çıkan Radius(Yarıçap) girilir ve

Fillet çeşidi seçilir.

Şekil 3.1.44 Arc İçin Yarıçap Girilmesi

Değerler girildikten sonra taraftaki şekilde

gösterildiği gibi çizgiler tek tek tıklanır.

Şekil 3.1.45 Arc’ın Uygulanışı

10.Adım: Fazla kısımlar Trim(Kesme) komutuyla silinir. Daha önce de anlatıldığı

gibi Edit(Düzeltme) menüsün Trim komutu seçilir.

Şekil 3.1.46 Trim Komutunun Gösterilmesi

Trim menüsünden Auto Trim komutu seçilir.

Şekil 3.1.47 Auto Trim Komutunun Gösterilmesi

Şekil 3.1.48 Trim İşlemin Şekle Uygulanması

Trim’leme işlemi bittikten sonra çemberin alt

kısmında silinmeyen bir çizgi kalır. Bu çizgi Trim’le

silinmez. Bu silmek için ana araç çubuğundan

Delete(Sil) komutuyla silinir.

Şekil 3.1.49 Delete Komutunun Kullanılması

11.Adım: İçteki kısmın keskin kenarlarına Fillet şu şekilde yapılır. Fillet aşamalarını

tekrar edilir. Create menüsünden Fillet komutu seçilir.

Fillet komutundan sonra Change Radius seçilir ve

yarıçap girilir.

Şekil 3.1.50 Fillet Komutu

Yarıçap girildikten sonra işaretleme sırası

aşağıda gösterildiği gibi yapılmaktadır.

Şekil 3.1.51 Yarıçapın Girilmesi

Numara ile gösterilen

çizgiler sırayla seçilir ve

işlem tamamlanmış olur.

Şekil 3.1.52 Fillet’in Uygulanışı

12.Adım: Şekil üzerine noktalar şöyle yerleştirilir;

Create menüsünden Points(Noktalar) komutu seçilir.

Points menüsünden de Circular(Dairesel)

komutu seçilir.

Şekil 3.1.53 Points Komutunun Gösterimi

Circular komutundan sonra aşağıdaki ayar penceresi gelir ve gerekli değişikler

yapılır.

Bu değiştirilen değerler sırasıyla nokta sayısı,

çoğaltma dairesinin yarıçapı ve noktaların

yarıçaplarıdır.

Şekil 3.1.54 Noktaların Dairesel Çoğaltılması

Değerleri girdikten sonra dairesel olarak hazırlanan noktaların merkezi bir noktaya

yerleştirilmesi lazımdır. Bunu yapmak için Center(Merkez) komutu seçilir.

Şekil 3.1.55 Center Komutunun Gösterimi

Center komutundan sonra bir daire seçilirse

sistem o dairenin merkezini esas alarak

noktaları dairenin merkezi etrafına eşit

aralıkla yerleştirir.

Şekil 3.1.56 Noktaların Şekil Üzerine Yerleştirilmesi

13.Adım: Bir önceki adımda noktalar topluluğunun oluşturulması anlatılmıştı. Bu

adımda ise bir noktanın nasıl şekil üzerine yerleştirildiği ve daha sonradan nasıl

çoğaltıldığı anlatılmaktadır.

Nokta oluşturmaya Create menüsünden Point(Nokta) komutuyla başlanır.

Point komutu sadece bir nokta koymak için

kullanılır.

Şekil 3.1.57 Point Komutunun Gösterimi

Point menüsünden de Keyboard(Klavye) komutu seçilir. Yani noktanın yeri

klavyeden direk girilir.

Şekil 3.1.58 Keyboard Komutunun Gösterimi

Keyboard komutundan sonra yan taraftaki

pencere gelir. Noktanın yerleştirilmek istenilen

koordinatları girilir ve OK tuşuna basılır.

Şekil 3.1.59 Noktanın Koordinatlarının Girilmesi

Nokta, girilen noktasal koordinatlar sayesinde şeklin

sol alt köşesine yerleşir.

Şekil 3.1.60 Noktanın Şekil Üzerine Yerleştirilmesi

14.Adım: Oluşturulan tek nokta eğer sonradan çoğaltılmak isteniyorsa;

Yine Create menüsünden Points(Noktalar) komutu seçilir.

Points komutuyla ilk baştan birden fazla

nokta oluşturulabildiği gibi sonradan

oluşturulmuş noktaları da çoğaltmak

mümkündür…

Şekil 3.1.61 Points Komutunun Gösterimi

Points menüsünden çoğaltma şekli olarak Rectangular(Dikdörtgen Biçimli) seçilir.

Şekil 3.1.62 Rectangular Komutunun Gösterimi

Rectangular komutundan sonra ekrana ayar penceresi gelir.

Bu pencerede satır ve sütün sayısı

ile bunlar arasındaki uzaklık gibi

değerler yer alır.

Şekil 3.1.63 Rectangularin Ayar Menüsü

Gerekli ayarlar yapılıp OK tuşuna bastıktan sonra nokta seçilmelidir. Noktayı

seçebilmek için önce araç çubuğundan Point sekmesi seçilmelidir.

Şekil 3.1.64 Point Sekmesinin Gösterimi

Point komutu seçildikten sonra şekil üzerindeki nokta seçilerek şeklin dört köşesine

çoğaltılmış olur.

Böylelikle şeklimiz tamamlanmış olur. Ancak bu

parçayı işleyebilmek için ve tezgâh eksenine

sıfırlamak için bir dış çerçevesi olmalıdır ki; işlem

esnasında bu dış çerçeve esas alınsın.

Şekil 3.1.65 Noktanın Çoğaltılması İçin Seçilmesi

15.Adım: Şekle bir dış çerçeve çizmek için Rectangle(Dikdörtgen) komutu

kullanılır.

Şekil 3.1.66 Rectangle Komutunun Gösterimi

Rectangle komutundan sonra ayar

penceresi gelir ve çerçevenin boyutları

girilir.

Şekil 3.1.67 Dikdörtgen Çizmek İçin Boyutların Girilmesi

Çerçevenin boyutlarını girdikten sonra, çerçevenin şeklin dışına yerleştirilmesi

gerekir. Sistem yerleştirirken dikdörtgenin sol alt köşesini referans alır. Yerleştirme işlemi

klavyeden koordinatları girerek yapılır.

Şekil 3.1.68 Keyboard Komutunun Seçilmesi

Keyboard komutunu seçtikten sonra

çerçeveyi yerleştirmek için koordinatlar

girilip OK tuşuna basılır.

Şekil 3.1.69 Dikdörtgenin Başlangıç Koordinatları

Şeklin dış kısmına çerçeve çizme işlemi

de tamamlanmış oldu. Fakat talaş kaldırma

işlemini yapabilmek için çerçevenin köşesi

tezgâh eksenin orijininin de olmalıdır. Bu

yüzden çerçeveyi şekle beraber tezgâhın

orijinine taşınması gerekir.

Şekil 3.1.70 Dikdörtgenin Yerleştirilmesi

16.Adım: Taşıma işlemi Transform(Değiştir) menüsünden Move(Taşıma)

komutuyla gerçekleştirilir.

Transform

Şekil 3.1.71 Transform Komutu

Move Komutu

Şekil 3.1.72 Move Komutu

Move komutundan sonra Location(Yer) komutu seçilir.

Şekil 3.1.73 Location Komutu

Location komutundan sonra da Visible(Görünen) komutu seçilir.

Şekil 3.1.74 Visible Komutu

Pencere Sketch ortamına geçince fareyle ilk önce çerçevenin sol alt köşesine daha

sonra da tezgâhın orijinine tıklanarak taşıma işi gerçekleşmiş olur.

Şekil 3.1.75 Dikdörtgenin Taşınması Şekil 3.1.76 Şeklin Bitmiş Hali

SURFCAM’in CAD özelliği kullanılarak parça tasarımı da bu şekilde yapılmaktadır.

Yukarıdaki adımlarda temel çizim noktalarına değinilmiştir. Bunların dışında da karmaşık

yapıdaki şekilleri çizebilecek zengin bir içeriğe sahiptir.

Bundan sonraki kısımda yukarıda tasarlanan parçanın iki boyutta işlenişi

anlatılacaktır.

3.2 Takım Yollarının Oluşturulması

Daha önceden yaptığımız işlemlerde iki boyutta talaş kaldırma işlemidir. Ancak bu

sefer diğer işlemlerden farklı olarak; kullanılan takım uçları ve talaş kaldırılan kısımlar

daha karmaşık bir hal almaktadır. Bu işlemde birden fanla takım ucu kullanılmaktadır.

Aşağıda az önce tasarımını yaptığımız şeklin işlenişi anlatılmaktadır.

1.Adım: İlk olarak şeklin işleneceği blokta düzgün bir yüzey elde etmek için NC

menüsünden 2 Eksen’den Face Mill(Yüzey İşleme) komutuyla işleme başlanır.

Şekil 3.2.1 Face Mill Komutu

Face Mill komutundan sonra araç çubuğundan Chain(Zincir) komutu seçilerek şeklin

dış çerçevesi fareyle iki defa tıklanır.


Ve dış çerçeveyi seçme

Şekli dış çerçeveden seçmenin amacı

bütün blok yüzeyinde düzgün bir

yüzey elde etmektir.

Şekil 3.2.3 Dış Çerçevenin Seçilmesi Yüzey seçildikten sonra sırada bu yüzeyde talaş kardırma işlemini yapacak takım

seçimi yapılır. Karşımıza çıkan ilk pencereden Select Tool(Takım Seçme) bölümüne

girilir.

Şekil 3.2.4 Takım Seçimi Select Tool komutundan sonra yüzey işleme için 3’lük takım seçilir.

Şekil 3.2.5 Takım Tablosu

Takım seçimi yaptıktan sonra daha öncede belirtildiği gibi birden çok takım

kullanılacağı için, bu takımlara işlem sırasına göre numara vermesi gerekir. Face Mill ilk

işlem olduğu için bu takıma 1 numaralı takım denilsin.

.

Şekil 3.2.6 Takım Ayarları Takıma numara verildikten sonra, takımın Cut Control(Kesme Kontrolü) ayarları

yapılır.

Bu pencerede Facing

Method(Takım Hareketi)ve Amount to

Remove(Et kalınlığı-Talaş Alma

Mesafesi) değiştirilir. Şekilde görülen

değerler girilir ve OK tuşuna basılır.

Şekil 3.2.7 Cut Control Ayarları

Takım seçimi ve ayarları yapıldıktan sonra şekil üzerinde takım yolu çizgiler halinde

görülür.

Ancak bu çizgilerin kaldırılması

gerekir. Çünkü diğer işlemler için şekil

üzerinde kolay seçim yapabilmek takım

yolu çizgilerinin görünmesi istenir.

Şekil 3.2.8 Takım Yollarının Çizgiler Halinde Gözükmesi

Takım yolu çizgileri Operations Manager’e girilerek gizlenebilir.


Operations Manager penceresi çıkınca Hide Toolpath(Takım Yolunu Gizle)

komutuyla takım yolları gizlenmiş olur.

2.Adım: Yüzey düzgün bir hale getirildikten sonra şeklin bazı kısımları boşaltılır.

Bu işlem için True Mill(Doğru İşleme) komutuyla yapılır. Tekrar NC menüsünden

2Eksen’den True Mill komutu seçilir.

Şekil 3.2.10 True Mill Komutu

Karşımıza çıkan True Mill araç çubuğundan önce Material(Materyal-Blok) komutu

seçilir ve şeklin dış çerçevesi iki defa tıklanır.

Şekil 3.2.11 Material Komutuyla Dış Çerçeve Seçimi

Blok seçildikten sonra Part(Parça) komutuyla parça seçilir. Seçme şekli olarak

Auto komutu seçilir.

Şekil 3.2.12 Auto ve Part Komutları

Auto menüsünden de Single(Tek) seçme tıklanır.

Şekil 3.2.13 Single Komutu

Bundan sonra şeklin işlenmesi istenilen kısımlar fareyle tıklanır. Seçme işlemi

bittikten araç çubuğundaki komutuna iki defa basılır ve takım için seçme ayar

penceresi karşımıza çıkar.

Şekil 3.2.14 İşlemek İçin Çizgilerin Seçilmesi

Her zamanki gibi ilk olarak

Select Tool’dan takım çeşidi seçilir.


Takım olarak 0.75’lik

Endmill seçilir.

Şekil 3.2.16 Takım Tablosu Takım numarası olarak da ikinci işleme olduğu için 2 numara olarak adlandırılır.

Şekil 3.2.17 Takımların Numaralanması

Takıma numara verildikten sonra Common to(Takım Hareketleri) ayarları yapılır.

.

Common to da

yapılan değişiklik

Depth(Derinlik) mesafesi

ve Minimize Plungles

(Minimum Dalma)’nın

işaretlenmesidir.

Şekil 3.2.18 Takım Hareketlerinin Düzenlenmesi

Son ayarlama pencere ise

Rough/Finish(Kaba/Bitiş)

penceresidir.

Bu pencerede değiştirilen

kısımlarsa Rough(Kaba işleme)

bölümün de Maximum Depth of

Cut(Max Kesme Derinliği) Tool

Engagement(Alet Bağlılığı)

gibi değerlerdir.

Finish(Bitiş) bölümünde

ise Final Finish Cut

Overlap(Son Paso Kalınlığı)

ölçüsüdür.

Şekil 3.2.19 Kaba ve Son İşleme Ayarları

Bütün ölçüler ayarlandıktan sonra OK tuşuna basılıp çıkılır. İkinci takım içinde yol

oluşturulmuş olur. İkinci takım için izleyeceği yol aşağıdaki gibidir.

Daha öncede belirtildiği gibi takım seçimi bitene

kadar takım yolu çizgileri gizlenmelidir. Yine

Operations Manager’den Hide Toolpath

komutu seçilir.

Şekil 3.2.20 Takım Yollarının Görünüşü 3.Adım: Bu adımda şekil üzerine konulan noktalara delikler delinecektir. Delik

delme işlemi için önce noktaları maskeleme işlemine tabi tutulması gerekir.

Mask(Maskeleme) komutu şekil üzerinde seçilen öğe üzerinde işlem yapmamızı sağlar.

Mask komutu ile delme işlemine başlanır.

Şekil 3.2.21 Mask Komutu

Mask komutundan sonra yan

taraftaki pencere ekrana gelir. Mask

menüsünde daha çok seçenek

isteniyorsa alt kısımdaki More tuşuna

basılır.

Şekil 3.2.22 Mask Ayar Penceresi

Mask’in ek menüsü

açılınca Circle(Daire)

komutundaki Min. Ok

işaretine tıklanır.

Şekil 3.2.23 Mask Ayar Menüsü Ayrıntısı

Min. Tuşuna bastıktan sonra

noktalardan herhangi birinin seçilmesi

gerekir. Bu işlemin amacı noktalar

dışındaki bütün çizgileri gölgeleyip

işlem dışında bırakmak için yapılır.

Şekil 3.2.24 Maskeleme İçin Nokta Seçimi

Şekil üzerinde herhangi bir Nokta seçtikten sonra Mask penceresi tekrar gelir.

Min. ve Mak. değerlerinde

noktaların çapları

gözükmektedir. OK tuşuna

basılıp pencereden çıkılır.

Şekil 3.2.25 Noktaların Maskelenmesi

Bu işlemlerden sonra işlem yaparken sadece noktalar göz önüne alınır. Çünkü diğer

bütün elemanlar maskelenmiştir. Şimdi delik delme işlemine geçilebilir.

Her zamanki gibi NC 2Eksen menüsünden

Drill(Delme) komutu seçilir.

Şekil 3.2.26 Drill Komutu Drill menüsünden Visible(Görünen) komutu seçilebilir. Çünkü sistem sadece

noktaları algılamaktadır.


Visible komutundan sonra bütün

noktalar otomatik olarak seçilir. Daha sonra

tuşuna basılarak takım seçme

işlemine geçilir.

Şekil 3.2.28 Delik Delme İçin Noktaların Seçimi

Her zamanki gibi ilk önce takım seçilir. Ama dikkat edilmesi gereken bir husus delik

delme işle tek takımla yapılmamaktadır. İlk önce delikler üzerine fatura çekilir, ikinci

olarak delik delinir, üçüncü olarak da deliklerin ağzı havşalanır.


Select Tool’un alt penceresi olarak aşağıdaki pencere açılır. Spot Drill menüsünden

5’lik takım seçilir ve OK tuşuna basılır

. Şekil 3.2.30 Matkap Ucu Tablosu

Faturalama için takım seçme işlemi bittikten sonra şimdide asıl delme işini yapacak

takım seçilir. Takım ana penceresine dönünce, ilk olarak Add After(Takım Ekle)

komutuna daha sonrada Select Tool komutuna girilip takım seçilir.

Şekil 3.2.31 İkinci Bir Takım Seçme

Select Tool’dan sonra yine takım menüsü karşımıza gelir.

Drill menüsünden 1/8

sayfasından 3/8’lik takım

seçilip OK tuşuna basılır.

Şekil 3.2.32 Matkap Ucu Tablosu

Delme içinde gerekli takım seçildikten sonra şimdide havşalama işlemi için takım

seçilir. Tekrar Add After’ den sonra Select Tool’a girilir.

Şekil 3.2.33 Yeni Bir Takım Seçme Select Tool’dan sonra

takım menüsü karşımıza

çıkar.

Takım menüsünden

Countersink (havşa)

tablosundan 1/8 sayfasında

0.75’lik takım seçilir.

Şekil 3.2.34 Tablodan Takım Seçme Bu takımlara sırasıyla numara verip keme kontrolü ayarlarının yapılması gerekir.

Takımlar sırasıyla 3 4ve

5 Nolu takım olarak

belirlenir.

Şekil 3.2.35 Takımlara No Atama

3 Nolu takımın Cut Control’ü(Kesme Kontrolü)

Şekil 3.2.36 3 Nolu Takımın Kesme Kontrol Ayarları

4 Nolu takımın Cut Control’ü

Şekil 3.2.37 4Nolu Takımın Kesme Kontrol Ayarları 5 Nolu takımın Cut Control’ü

Şekil 3.2.38 5 Nolu Takımın Kesme Kontrol Ayarları

Şeklinde yapılır. Bütün ayarlamalar yapıldıktan sonra OK tuşuna basılarak delik delme

işlemi tamamlanmış olur. Şekil ise aşağıdaki gibi görünür.

Şekil 3.2.39 Takım Yolunu Çizgileri

Delik delme işlemi bittiğine göre artık Mask komutunu kapatılabilir.

Tuşuna basılarak Mask komutu kapatılmış olur. Bir sonraki talaş kaldırma işlemi için

takım yollarının kapatılması gerekir. Tekrar Operations Manager menüsünden Hide

Toolpath komutu seçilir.

4.Adım: Son talaş kaldırma işlemi olarak şeklin üst kısmına bir Chamfer(Pah

Kırma) işlemi yapılır.

Şekil 3.2.40 Chamfer Mill Komutu

Chamfer menüsünden önce Part(Parça) daha sonrada Chain(Zincir) komutu seçilir.

Şekil 3.2.41 Chain ve Part Komutları

Chain komutundan sonra şeklin Chamfer yapılmak istenen kısmı iki defa tıklanır ve

Done tuşuna basılır.

Şekil 3.2.42 Chain Komutunun Uygulanışı

Sırada Chamfer için ayarların yapılması gelir. İlk başta takım seçimi yapılır.

Şekil 3.2.42 Tablodan Takımın Seçilmesi

Takım seçimi yapıldıktan sonra kesme kontrol ayarları da yapılır.

Şekil 3.2.43 Kesme Kontrol ayarları Bütün ayarlar yapıldıktan sonra şekil üzerinde seçim yapılır.

Şekil 3.2.44 Şekle Pah Kırma 3.3 Takım Yollarının Doğruluk Kontrolü

1.Adım: Şekil için stock atayarak kontrol işlemine başlanır.

Şekil 3.3.1 Edit Setup Information Komutu

Stock penceresinde

Tuşuna basılarak şekil boyutunun otomatik

hesaplanması sağlanır. Daha sonra

Corner1’in Z değeri değiştirilir ve Add

tuşuna basılır ve Tamam tuşuna basılarak

stok atanır.

Şekil 3.3.2 Şekle Stock Atama Yapılması

2.Adım: Stok ataması yaptıktan sonra Toolpath Verification’dan animasyon

sayfasına geçiş yapılır.

Şekil 3.3.3 Toolpath Verification Komutu

3.Adım: Animasyon sayfasına geçince şekle izometrik bakmak için Ctrl+7 tuşlarına

basılır. Talaş kaldırma animasyonunu başlatmak için oynat tuşuna basılır.

Şekil 3.3.4 Animasyon Araç Çubuğu ve Oynat Tuşu

4.Adım: Şeklin daha anlaşılır hale gelmesi için takımın geçtiği yerler

renklendirilebilir. Bunu animasyon araç çubuğundaki Edit Tool List(Takım Düzen Listesi)

Komutuyla yapmak mümkündür.

Şekil 3.3.5 Edit Tool List Komutu

Bu komuttan sonra aşağıdaki pencerede renk değiştirmek mümkündür.

Şekil 3.3.6 Edit Tool List Penceresi

5.Adım: Animasyon araç çubuğundan oynat tuşuyla başlatılır.

Şekil 3.3.7 Oynatma Tuşu

Ve şeklin bitmiş hali;

Şekil 3.3.8 Şeklin Bitmiş Hali


1.Adım: Operations Manager komutuyla Manager penceresi açılır.

Şekil 3.4.1 Operations Manager Komutu

2.Adım: Manager penceresinde tezgâh seçilir ve Post tuşuna basılır.


3.Adım: Bu şeklin NC kodları da aşağıda yer almaktadır.

Şeklin NC kodları tam 8274 satır tutmuş bu elle yazmak mümkün değildir. İnsanın

saatlerini alır. Ancak SURFCAM sayesinde yarım saat bile sürmeden şeklin NC kodlarını

elde etmek mümkündür.

Şekil 3.4.3 Şeklin NC Kodları

4. ÜÇ BOYUTTA PARÇA İŞLEME

SURFCAM’in en büyük özelliği üç boyutta şekil tasarlayıp işleyebilmesidir. Yani

NURB YÜZEYLER(İnsan yüzü gibi…) denen eğri yüzeylerin ve karmaşık yapıdaki

şekillerin işleminde kullanıcıya büyük kolaylık sağlamaktadır. Bu bölümde de NURB

yüzeylerin işlenişi anlatılmaktadır. Eğri yüzeylerin işleniş aşamaları aşağıda

anlatılmaktadır

4.1 Takım Yollarının Oluşturulması

1.Adım: İşlemek üzere dosyadan eğri yüzeyli bir parça indirilir.

Şekil 4.1.1 Dosya Aç Komutu

Dosya aç komutuyla SURFCAM’in bünyesinde bulunan bir parça indirilir.

Şekil 4.1.2 Dosyadan Şekil Seçme ve İndirme Parça tasarım alanına indirilir ve şekil işlenmeye hazırdır.

Şekil 4.1.3 İşlenecek Şekil

2.Adım: İlk işleme olarak kaba işleme ile şeklin ana hatları çıkarılır. NC

menüsünden 3Eksen’den True Mill(Kaba İşleme) komutu seçili.

Şekil 4.1.4 TrueMill Komutu

TrueMill’in alt menüsünden de Visible(Görünen) komutu seçilir. Çünkü bütün parça

boyunca bir kaba işleme söz konusudur.


Visible komutundan sonra Extents Box(Blok Hale Getirme) pencere ekrana gelir. Bu

komutun amacı üç boyutlar için katı bir blok oluşturup blok üzerinde üç boyutlu şekli

çıkarmaktır.

Şekil 4.1.6 Malzeme Şeklinin Belirlenmesi

OK tuşuna basıp onayladıktan sonra aşağıdaki boyut ölçü penceresi ekrana gelir.

Pencerenin alt kısmında bulunan Calculate

Bounding Box(Blok Ölçülerini Hesapla) komutu

seçilir ve şekle uygun bir blok oluşturulmuş olur.

XY Offset mesafesi değiştirilir ve çıkılır.

Şekil 4.1.7 Blok Boyutlarının Hesaplanması

3.Adım: Şekil için blok oluşturulduktan

sonra takım seçimi ve ayar penceresi

ekrana gelir. Setup\Common (Ayarlar)

bölümünde şekil için atanan blok

ayarları yapılır. Malzemesi Eksen,

offseti gibi.

Şekil 4.1.8 Şekil İçin Malzeme Özelliklerinin Belirlenmesi

Blok için gerekli atamalar yapıldıktan sonra sırada takım seçimi ve takım ayarları

vardır. Takım seçimini yapabilmek için ilk olarak yan taraftaki pencerenin alt kısmındaki

takım listesindeki ilk satır tıklanır

Tıklama işleminden sonra takım

seçme ve ayar sekmesi gelir.

Takım seçimi yapılır. Yine bu

parçayı işlemek için birden fazla

takım kullanılacağından seçilen

takımlara numara verilmesi

gerekir.

Şekil 4.1.9 Takım Seçimi ve Ayarları

Takım seçimi yapıldıktan

sonra Cut Control ayarları

yapılır.

Bu pencerede de 1 Nolu takım

için Cut Control ayarları

yapılır. İkinci bir takım

eklemek için pencerenin alt

kısımdaki takım listesinde

Add(Ekle) tuşuna basılır.

Şekil 4.1.10 Takım İçin Kesme Kontrolü Ayarları

İlk takım için yapılan takım seçme ve kesme ayarları ikinci takım içinde yapılır.

Şekil 4.1.11 İkinci Takımın Seçilmesi

Cut Control ayarları da yapılır.

Şekil 4.1.12 Kesme Kontrolü Ayarları

Ayarlar yapıldıktan sonra OK tuşuna basılır ve ilk talaş kaldırma işlemi bitmiş olur.

Burada dikkat edilmesi gereken ilk husus yapılan ilk işlem iki farklı takımla yapılmıştır.

Birinci işlem kaba işleme ikinci işleme ise biraz daha işlemedir.

OK tuşuna basılınca ilk işlem için takım yolları oluşur. Ancak bu takım yollarının

diğer işlemlerde kolaylık olması bakımından kaldırması gerektiği anlatılmıştı. Operations

Manager Komutundan Hide Toolpath(Takım Yollarını Gizle) komutuyla takım yolları

gizlenmiş olur.

.

Şekil 4.1.13 Takım Yollarının Gizlenmesi

4.Adım: İkinci işle için takım seçimi yapılır veya ayarları yapılır.

Şekil 4.1.14 Planar Komutu

Planar menüsünden de Visible komutu seçilir. Çünkü işlem tüm şekil üzerinde

gerçekleştirilecektir.

Şekil 4.1.15 Visible Komutu İlk olarak takım seçilir.

Şekil 4.1.16 Takım Seçimi ve Numara Atama

Sonrada Cut Control ayarları tamamlanıp OK tuşuna basılır. Şekil üzerinde seçim

yapabilmek için Sketch ortamına geçilir.

Şekil 4.1.17 Sketch Komutu

Şekle üstten bakmak için Ctrl+1 tuşlarına basılır. Şekli seçmeden önce takımın

hareket edeceği doğrultu seçilir. Takımın hareket etmesi istenen doğrultu seçilen her hangi

iki noktayla tayin edilir. Son olarak şekil seçilir ve takım olları oluşturulmuş olur.

Şekil 4.1.18 Şekil Üzerinde Nokta Seçme

Şekil 4.1.19 Takım Yolu Çizgileri

Tekrar takım yollarını kapatmak için Operations Manager Komutundan Hide

Toolpath(Takım Yollarını Gizle) komutuyla takım yolları gizlenmiş olur.

5.Adım: Sonraki işleme için takım seçilir.

Şekil 4.1.20 3D Offset Komutu

Takım işlemesine yine bütün şekle uygulamak için Visible komutu seçilir.


Takım seçimi yapılır. Numaralandırmanın unutulmaması gerekir.

Şekil 4.1.22 Takım Seçimi ve Numaralandırılması

Cut Control ayarları yapılır.


Ayarlar yapıldıktan sonra araç çubuğundan seçim şekli olarak Chain komutu seçilir.


Chain komutundan sonra istenen iki defa tıklanır ve Done tuşuna basılarak işlen

tamamlanmış olur.

Şekil 4.1.25 Takım Yolu Çizgileri

Tekrar Operations Manager Komutundan Hide Toolpath(Takım Yollarını Gizle)

komutuyla takım yolları gizlenir.

6.Adım: Son işlem için takım seçimi yapılır.

Şekil 4.1.26 Pencil Cut Komutu

İşlem yine şeklin tamamına uygulanacağı için Visible komutu seçilir.


Takım seçimi yapılıp numara atanır.

Şekil 4.1.28 Takım Seçimi ve Numaralandırma

Cut Control ayarları yapılır.


Son takı yolu da böylelikle tamamlanmış olur. Bundan sonra şeklin takım yollarının

kontrolü ve NC kodlarının çıkarılması işlemi kaldı.

4.2. Takım Yollarının Kontrolü 1.Adım: Daha önceki parça işlemelerinde de olduğu gibi takım yollarının kontrolü

için şekil için bir blok ataması yapılır. Operations Manager penceresinden blok atam

işlemine başlanır.

Şekil 4.2.1 Edit Setup Information Komutu

Edit Setup Information(Giriş Bilgileri

Düzenle) penceresinde Stock sekmesi

seçilir. Şeklin boyutu otomatik hesaplamak

için tuşuna

basılır. Gösterilen değerler değiştirilir. Add

tuşuna basılıp şekil için Stock eklenmiş

olur.

Şekil 4.2.2 Edit Setup Information Penceresi

2.Adım: Stock atama işlemi bitince animasyon bölümüne geçilir. Toolpath

Verification komutuyla bu bölüme geçilir.

Şekil 4.2.3 Toolpath Verification Komutu

Animasyonu başlatmak için oynat tuşuna basılır ve talaş kaldırma işlemi başlar.

Şekil 4.2.4 oynat Tuşu Şekil için istenirse ayrıntı listesi de çıkarılabilir. Animasyon araç çubuğundan

Status Window tuşuna basılarak işlem esnasında bazı bilgiler de görmek mümkündür.

4.3. NC Kodlarının Çıkarılması 1.Adım: İlk olarak tezgâh seçimi yapılır. Operations Manager penceresinden uygun

tezgâh seçilir.

Şekil 4.3.1 Operations Manager Komutu ve Penceresi

2.Adım: İşlenecek tezgâh seçildikten sonra takımın tolerans onay penceresi

karşımıza çıkar. Bu pencereyi onaylamak yeterli olacaktır.

Şekil 4.3.2 Onay Penceresi

Şekil 4.3.3 Şeklin Bitmiş Hali

İşte bu şeklin NC kodları.

Şekil 4.3.4 Şeklin NC Kodları

surfcam velocİty notlarıeng.harran.edu.tr/~cadcam/surfcam.pdf · 2008-04-08 · surfcam temel iki...

Documents