survey of consumer s attitudes and behaviors in bangkapi ... · abstract this research of the...

14
การสารวจทัศนคติและพฤติกรรมของผู ้บริโภคในเขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร เพื่อการออกแบบและผลิตอาหารที่แปรรูปจากจิ้งหรีด Survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok For design and production food processed from crickets สุวภัภร ดีอุดม 1 และ จรีพร ศรีทอง 2 บทคัดย่อ การวิจัยครั้งมีวัตถุประสงค์เพื ่อสารวจทัศนคติและพฤติกรรมของผู้บริโภคในเขตบางกะปิกรุงเทพมหานคร ที ่มี ต่ออาหารแปรรูปจากจิ ้งหรีด เพื ่อการออกแบบและผลิตอาหารที ่แปรรูปจากจิ ้งหรีด การวิจัยนี ้เป็นการวิจัยเป็นการวิจัย เชิงปริมาณ (Quantitative Research) ในรูปแบบการวิจัยเชิงสารวจ (Survey Research) เพื ่อศึกษาปัจจัยด้าน ประชากรศาสตร์และปัจจัยส่วนประสมทางการตลาดที ่ส่งผลต่อทัศนคติและพฤติกรรมของผู้บริโภคที ่มีต่ออาหารแปรรูป จิ ้งหรีดในเขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื ่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง จานวน 400 คน นามาประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซึ ่งได้แกค่าความถี ่ (Frequency) ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี ่ย (Mean) และค่าส่วนเบี ่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบสมมติฐานด้วยสถิติเชิงอนุมาน (Inferential Statistics) ได้แก่ t-test, f-test (One way Anova) การวิเคราะห์ความถดถอยเชิงพหุคูณ (Multiple Regression Analysis) และ Pearson Correlation โดยกาหนดระดับ นัยสาคัญทางสถิติ ( α= 0.05) เพื ่อทดสอบความสัมพันธ์ของตัวแปร ผลการศึกษาพบว่า (1) กลุ่มตัวอย่างที ่มีปัจจัยประชากรศาสตร์ด้านอายุ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายได้ต่อ เดือนต่างกัน มีผลต่อทัศนคติแตกต่างกัน ขณะที ่ด้านระดับการศึกษา อาชีพและรายได้ต่อเดือนเป็นปัจจัยที ่ค่อนข้างมี ความสัมพันธ์กัน จึงส่งผลต่อทัศนคติต่อการตัดสินใจซื ้อตามไปด้วย ซึ ่งทัศนคตินามาสู ่พฤติกรรมผู้บริโภคที ่ให้ผล สอดคล้องเช่นกัน แต่แตกต่างกันในด้านอายุและด้านการศึกษาที ่กลับไม่มีผลกับพฤติกรรมการซื ้อสินค้า (2) ผลการ ศึกษาด้านส่วนประสมทางการตลาดทุกด้านได้แก่ ด้านผลิตภัณฑ์ ด้านราคา ด้านช่องทางการจัดจาหน่ายและด้านการ ส่งเสริมการตลาด สอดคล้องกับทัศนคติของผู้บริโภค แสดงให้เห็นว่าผู้ขายต้องให้ความสาคัญกับส่วนผสมทางการ ตลาดทุกด้าน เพื ่อใช้เป็นตัวกระตุ้นในการสร้างความต้องการซื ้อ, สร้างความเชื ่อมั่นและสามารถตอบสนองความต้อง การของผู้บริโภค โดยอาศัยช่องทางการจัดจาหน่ายเพื ่อให้ผู้บริโภคเข้าถึงผลิตภัณฑ์ให้ได้มากที ่สุด ขณะที ่ราคาก็เป็น ส่วนสาคัญอีกปัจจัยหนึ ่งในการตัดสินใจซื ้อ ซึ ่งต้องมีความเหมาะสมกับคุณภาพและปริมาณสินค้า และส่วนที ่สาคัญ ที ่สุดคือการส่งเสริมทางการตลาดเพราะนอกจากจะพบความสัมพันธ์กับทัศนคติของผู้บริโภคแล้วยังมีความสัมพันธ์กับ พฤติกรรมผู้บริโภคอีกด้วย คาสาคัญ : ทัศนคติและพฤติกรรมผู ้บริโภค, อาหารแปรรูปจากจิ ้งหรีด, ส่วนประสมทางการตลาด 1 นักศึกษาปริญญาโทหลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคาแหง( Master of Business Administration, Ramkhamhang University) 2 รองศาสตราจารย์ อาจารย์ประจาคณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยรามคาแหง (Associate Professor, Business Administration, Ramkhamhang University)

Upload: others

Post on 28-Jun-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

การส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร เพอการออกแบบและผลตอาหารทแปรรปจากจงหรด

Survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok For design and production food processed from crickets

สวภภร ดอดม1 และ จรพร ศรทอง2

บทคดยอ

การวจยครงมวตถประสงคเพอส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะปกรงเทพมหานคร ทมตออาหารแปรรปจากจงหรด เพอการออกแบบและผลตอาหารทแปรรปจากจงหรด การวจยนเปนการวจยเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ในรปแบบการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) เพอศกษาปจจยดานประชากรศาสตรและปจจยสวนประสมทางการตลาดทสงผลตอทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคทมตออาหารแปรรปจงหรดในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง จ านวน 400 คน น ามาประมวลผลและวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงไดแก คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบสมมตฐานดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ไดแก t-test, f-test (One way Anova) การวเคราะหความถดถอยเชงพหคณ (Multiple Regression Analysis) และ Pearson Correlation โดยก าหนดระดบนยส าคญทางสถต ( α= 0.05) เพอทดสอบความสมพนธของตวแปร

ผลการศกษาพบวา (1) กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอนตางกน มผลตอทศนคตแตกตางกน ขณะทดานระดบการศกษา อาชพและรายไดตอเดอนเปนปจจยทคอนขางมความสมพนธกน จงสงผลตอทศนคตตอการตดสนใจซอตามไปดวย ซงทศนคตน ามาสพฤตกรรมผบรโภคทใหผลสอดคลองเชนกน แตแตกตางกนในดานอายและดานการศกษาทกลบไมมผลกบพฤตกรรมการซอสนคา (2) ผลการ ศกษาดานสวนประสมทางการตลาดทกดานไดแก ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนายและดานการสงเสรมการตลาด สอดคลองกบทศนคตของผบรโภค แสดงใหเหนวาผขายตองใหความส าคญกบสวนผสมทางการตลาดทกดาน เพอใชเปนตวกระตนในการสรางความตองการซอ, สรางความเชอมนและสามารถตอบสนองความตอง การของผบรโภค โดยอาศยชองทางการจดจ าหนายเพอใหผบรโภคเขาถงผลตภณฑใหไดมากทสด ขณะทราคากเปนสวนส าคญอกปจจยหนงในการตดสนใจซอ ซงตองมความเหมาะสมกบคณภาพและปรมาณสนคา และสวนทส าคญทสดคอการสงเสรมทางการตลาดเพราะนอกจากจะพบความสมพนธกบทศนคตของผบรโภคแลวยงมความสมพนธกบพฤตกรรมผบรโภคอกดวย ค าส าคญ : ทศนคตและพฤตกรรมผบรโภค, อาหารแปรรปจากจงหรด, สวนประสมทางการตลาด

1 นกศกษาปรญญาโทหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง( Master of Business Administration, Ramkhamhang University) 2 รองศาสตราจารย อาจารยประจ าคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรามค าแหง (Associate Professor, Business Administration, Ramkhamhang University)

Page 2: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok For design and production food processed from crickets. This research is a quantitative research in the form of survey research to study demographic factors and marketing mix factors affecting consumer’s attitudes and behaviors towards cricket processed foods in Bang Kapi, Bangkok. By using questionnaires as a tool to collect data from a sample of 400 people to be processed and analyzed by using descriptive statistics which are frequency, percentage, mean (Mean) And standard deviation. The hypothesis testing with inferential statistics (Inferential Statistics) includes t-test, f-test (One way Anova), Multiple Regression Analysis and Pearson Correlation. Determine the statistical significance level (α = 0.05) to test the relationship of variables The study indicated (1) that Samples with age demographic factors Different levels of education, occupation and monthly income Affects different attitudes while the level of education Occupation and monthly income are relatively related factors. Therefore affecting the purchasing decision attitude as well which attitudes bring to the consumer behavior that results in consistency as well but different in terms of age and education does not affect the purchasing behavior. (2) the study of marketing mix in all aspects is Products, price, distribution channels and marketing promotion Consistent with consumer attitudes Shows that the seller must focus on all marketing ingredients To be used as a catalyst for creating demand for buying, building confidence and being able to meet consumer needs By using distribution channels to allow consumers to access as many products as possible While the price is another important factor in purchasing decisions Which must be appropriate for the quality and quantity of products And the most important part is marketing promotion, because in addition to finding a relationship with the consumer's attitude, it is also related to consumer behavior as well. Keywords: attitude and consumer behavior, cricket, processed food for cricket, marketing mix

บทน ำ ความเปนมาและความส าคญของปญหา

องคการสหประชาชาต (UN) เผยขอมลประชากรโลกในปจจบนมจ านวนราวๆ 7,600 ลานคน และประมาณการวามอตราการเพมจ านวนประชากรจะมจ านวน 8,600 ลานคนในป ค.ศ. 2030 และ 9,800 ลานคนภายในป ค.ศ.2050 และคาดการณวาอตราการเพมจ านวนประชากรอาจสงถง 11,200 ลานคนในป ค.ศ. 2100 เมอประชากรโลกมอตราการเพมจ านวนมากขนอยางรวดเรว อาจกอใหเกดปญหาการขาดแคลนทงอาหารมนษยและอาหารสตว ดงนนจงตองแสวงหาแหลงอาหารโปรตนทดแทนเพอรองรบสถานการณทอาจจะเกดขนในอนาคต

แมลงกนได คอ เสบยงอาหารโปรตนส ารองส าหรบประชากรของโลกทเพมขน เหตผลกเพราะวา แมลงหลายชนดอยาง อาทเชน จงหรดนนมคณคาทางโภชนาการสง เพาะเลยงไดงาย ใชเวลาไมนาน มตนทนการผลตต า สนเปลองพลงงานและทรพยากรนอยกวาปศสตวทวไป ท าใหลดการท าลายสงแวดลอม จงเหมาะสมส าหรบการเปนอาหารแหงอนาคตดวยประการทงปวง อกทงองคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ประกาศใหการยอมรบอยางเปนทางการ ดวยเอกสารทชอวา Edible insects : Future prospects for food and feed security (แมลง

Page 3: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

ทรบประทานได-ลทางความหวงแหงอนาคตส าหรบความมนคงทางอาหารและอาหารสตว) และสหภาพยโรปไดมการปรบปรงกฎระเบยบวาดวย Novel Food หรอ สถานะอาหารใหม เพอใหสอดคลองกบการพฒนาการดานนวตกรรมและเทคโนโลยของอาหารปจจบน ซงเปนใหการยอมรบอาหารพนบานนอกสหภาพยโรปอยางเชนแมลงดวย (โดยมผลบงคบใชตงแต วนท 1 ม.ค. 2561) และในป 2012 ทผานมา Yde Jongema จาก Department of Entomology, Wageningen University ระบวาประเทศไทยมศกยภาพสงในการเปนแหลงอาหารทท าจากแมลง มแมลงทรบประทานไดเกนกวา 300 สายพนธ ทงยงมแหลงผลตและจ าหนายแมลงเพอการบรโภคอยแลว รวมถงปจจบนประเทศไทยมโครงการเมองนวตกรรมอาหารหรอ “Food Innopolis” เพอเพมงบประมาณดานการวจยและพฒนาการถนอมและแปรรปอาหาร เชอมโยงธรกจในวงจรหวงโซอาหารสระดบสากล เพมมลคาใหกบผลตภณฑและบรการของอตสาหกรรมอาหารใหกลายเปนตวขบเคลอนส าคญทางเศรษฐกจ เพอน าประเทศไทยไปสครวโลก นนหมายถงโอกาสในการท าเงนมหาศาลของประเทศไทยดวย

นอกจากในเรองของผลตภณฑแลว ผบรโภคในปจจบนไดใหความส าคญในการพจารณาปจจยสวนประสมทางการตลาด (4Ps) ในทกๆดานมากขน ทงดานราคา สถานทจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาด ผวจยจงท าการส ารวจเรอง ทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร เพอการออกแบบและผลตอาหารทแปรรปจากจงหรด เพอน าผลการส ารวจนไปใชเพอเปนแนวทางในการประกอบธรกจอาหารทแปรรปจากจงหรดทกชนด รวมไปถงการวางแผนกลยทธการตลาด ทงยงสามารถใชเปนแหลงขอมล และเปนประโยชนทางการศกษาแกผสนใจหรอตองการศกษาคนควา พฒนาและผลตอาหารแปรรปชนดใหมๆ ตอไปในอนาคต

วตถประสงคของการวจย 1. เพอส ารวจทศนคตของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร ทมตออาหารแปรรปจากจงหรด ในการออกแบบและผลตอาหารทแปรรปจากจงหรด 2. เพอส ารวจพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร ทมตออาหารแปรรปจากจงหรด ในการออกแบบและผลตอาหารทแปรรปจากจงหรด

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

แนวคดและทฤษฎเกยวกบประชากรศาสตร

เบเรลสน และสไตเนอร (ชบ จตนยม. 2534: 27; อางองจาก Berelson ; & Steiner. n.d.) กลาวไววา คนเรา

จะดและฟงการสอสารทสอดคลองกบกรอบอางองทางความคด ซงมแนวโนมมาจากกรอบอางองแนวความคดของ

ตนเองในทนหมายรวมถง บทบาททางเพศ การศกษา ความสนใจ และความเกยวของกบสงตางๆ สถานภาพทางสงคม

และอนๆ ซงเปนคณสมบตทมความส าคญของบคคล โดยกรอบอางองทางความคดเหลาน ท าใหเกดความแตกตางกน

ในเรองของความร ความคด ความเชอ และทศนคต ซงมอทธพลตอพฤตกรรมการสอสารของคน ตวแปรทางดาน

ลกษณะประชากรศาสตรทส าคญและนยมน ามาศกษาความสมพนธกบพฤตกรรมการใชสอ (ธนสถ เกษมไชยานนท.

2544: 24-26) ไดแก 1. เพศ (Sex) 2. อาย (Age) 3. การศกษา (Education) 4. ฐานะทางสงคมและเศรษฐกจ (Social

and Economic Status)

แนวคดและทฤษฏเกยวกบทศนคต

เสร วงษมณฑา (2542 : 106) กลาวไววา ทศนคต (Attitude) เปนความรสกนกคดของบคคล ทมตอบคคล

สงของหรอความคด ทศนคตเปนสงทจะชกน าบคคลใหเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงนกการตลาดจ าเปนตองใชเครองมอ

Page 4: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

การตลาดเพอก าหนดทศนคตทดตอผลตภณฑ หรอชกน าใหเกดการเปลยน แปลงทศนคตในทางบวกตอผลตภณฑ ซง

จะมผลชกน าใหเกดพฤตกรรมการซอสนคา แตในความหมายศพท ทศนคต คอ ความพรอมทจะปฏบต (Redness to

act) ถาเรามทาทความรสกหรอทศนคตในเชงบวก เรายอมปฏบตออกมาในทางบวก แตถาเรามทาทความรสกในเชง

ลบ เรากปฏบตออกมาในทางลบ ทศนคตจงมลกษณะชฟแมน และคานค

คณสมบตและลกษณะของทศนคต

ชฟแมน และคานค (เสร วงษมณฑา. 2542: 106-107; อางองจาก Schiffman and Kanuk.n.d.) กลาวถง

ลกษณะส าคญของทศนคตวาม 4 ประการ คอ

1. ทศนคตทมตอสงหนง ซงสงหนงประกอบดวย แนวความคดการบรโภคเฉพาะอยางหรอแนวความคดท

สมพนธกบการตลาด

2. ทศนคตเปนเรองของสงสะสมในสมองทไดเรยนรมา ไดแก ความร ความเชอ คานยม ซงเปนผลจาก

ประสบการณโดยตรง ขอมลทไดรบจากบคคลอนและการเปดรบจากสอมวลชน

3. ทศนคตไมเปลยนแปลง มแนวโนมจะคงเสนคงวาและมความสอดคลองกนเปนไปในทางเดยวกน

4. ทศนคตเกดขนภายใตสภาวะแวดลอม สถานการณ และเหตการณทสงแวดลอมถกกระทบโดยสถานการณ

ณ ชวงเวลานน

ประเภทของทศนคต

วอลเลอรส (ศภร เสรรตน.2544:173; อางองจาก Walter.1978:261) ไดแบงประเภททศนคตไว 5 ประเภท คอ

1. ความเชอ (Beliefs) คอ ความโอนเอยงทท าใหยอมรบ เพราะเปนสงทมการสนบสนนโดยความเปนจรงหรอ

ขอมลอนๆ ทมน าหนกมากและเปนขอเทจจรง ซงสวนใหญความเชอจะเปนสงทมเหตผลถาวรแตอาจจะมหรอไมม

ความส าคญกได

2. ความคดเหน (Opinions) คอ ความโนมเอยงทไมไดอยบนพนฐานของความแนนอน ความคดเหน มกจะ

เกยวของกบค าถามในปจจบนและงายทจะเปลยนแปลง

3. ความรสก (Feelings) คอ ความโนมเอยงซงมพนฐานมาจากอารมณโดยธรรมชาต

4. ความโอนเอยง (Inclination) คอ รปแบบบางสวนของทศนคตเมอผบรโภคอยในภาวะทตดสน ใจไมได

5. ความมอคต (Bias) คอความเชอทางจตใจทท าใหเกดอคตหรอความเสยหายในทางตรงขามกบขอเทจจรงท

มอย

แนวคดและทฤษฏเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค สปญญา ไชยชาญ (2550 : 51) พฤตกรรมของผบรโภค หมายถง การกระท าหรออาการทแสดงออกทาง

กลามเนอ ความคด และความรสกเพอตอบสนองสงเรา

ธนกฤต วนตะเมล (2554 : 90) พฤตกรรมผบรโภค หมายถง พฤตกรรมการแสดงออกในการคนหา การซอ

การใช การประเมน และการก าจดทงซงสนคา บรการ และแนวคดตาง ๆ ของผบรโภค

Page 5: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

ปณศา มจนดา (2553 : 10) พฤตกรรมของผบรโภค หมายถง เปนกระบวนการทเกยวของ กบบคคลหรอ

กลมในการจดหา การเลอกสรร การซอ การใช และการจดการภายหลงการบรโภคผลตภณฑ/บรการ เพอตอบสนอง

ความตองการของผบรโภคในชวงเวลาหนง ๆ

(Schiffman and Kanuk, 1994) พฤตกรรมผบรโภค (Consumer Behavior) หมายถง พฤตกรรมทผบรโภค

ท าการคนหา การซอ การใช การประเมนผล การใชสอยผลตภณฑ และการบรการ ซงคาดวาจะตอบสนองความ

ตองการของตนเองหรอตอบสนองความตองการภายในครวเรอนและองคกร ผบรโภคทวโลกนนมความแตกตางกน

ในลกษณะดานประชากรศาสตรอยหลาย ประเดน เชน ในเรองของอาย รายได ระดบการศกษา ศาสนา วฒนธรรม

ประเพณคานยม และ รสนยม เปนตนพฤตกรรมการกน การใช การซอ และความรสกนกคดของผบรโภคตอผลตภณฑ

จง แตกตางกนออกไป ท าใหมการซอ การบรโภคสนคาและการบรการหลาย ๆ ชนดทแตกตางกน นอกจากลกษณะ

ประชากรดงกลาวแลว ยงมปจจยอน ๆ อก ทท าใหมการบรโภคแตกตางกน (กมลภพ ทพยปาละ, 2555)

การศกษาพฤตกรรมผบรโภค คอ การศกษาเชงพฤตกรรม การตดสนใจและการกระท าของผบรโภคท

เกยวกบการซอและการใชสนคา จากทรพยากรทมอยทงเงน เวลา และก าลง เพอบรโภคสนคาและบรการตาง ๆ อน

ประกอบดวย ซออะไร ท าไมจงซอ ซอเมอไร อยางไร ทไหน และบอยแคไหน (Schiffman and Kanuk, 1994) และโดย

สวนใหญเปนการตดสนใจเลอกซอสนคา และบรการตาง ๆ เพอใหไดรบความพอใจสงสดจากทรพยากรทมอยอยาง

จ ากด (วนด รตนกาย, 2554)

แนวคดเกยวกบการถนอมและแปรรปอาหาร

(จนทน ธรเวชเจรญชย, การพฒนาการถนอมและแปรรปอาหารสไทยแลนด 4.0, 2560) การถนอมอาหาร

หมายถง การเกบรกษาอาหารโดยวธตางๆ ใหอยในสภาพทใกลเคยงกบของสดมากทสด สามารถเกบรกษาอาหารได

นานขน โดยสญเสยคณภาพและคณคาทางโภชนาการนอยทสดแตยงสามารถคงคณลกษณะทางคณภาพซงเปนท

ตองการของผบรโภค

การแปรรปอาหารหมายถง การน าอาหารมาผานกระบวนการตางๆ เพอใหไดผลตภณฑอาหารทปรงส าเรจ

สามารถบรโภคได มลกษณะตามตองการ มคณภาพเปนทยอมรบของผบรโภค บรโภคไดอยางปลอดภยและยงชวยให

สามารถเกบรกษาอาหารไวไดระยะหนงดวย (มหาวทยาลยสโขทยธรรมา ธราช, 2557)

ถรวฒ นจโกรทม, ธนกรกาญจน ลมเลศเจรญวนช, ปวณา วาทมณกร (2557) อาหารเปนหนงในปจจยสทม

ความจ าเปนตอการด าเนนชวตของมนษย และการถนอมอาหารไดเขามามบทบาทส าคญตอมนษยเปนอยางมาก

เนองจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารมการเปลยนแปลงไปจากเดม เนอง จากคนสวนใหญตองการความสะดวก

รวดเรวและตองการเกบรกษาอาหารไวบรโภคไดนานๆ การถนอมอาหารน นมมาตงแตสมยโบราณ โดยชาวโรมน

คนพบการรมควนเนอสตว การหมกเครองดมแอลกอฮอล การท าเนยแขง จนกระทงป ค.ศ. 1864 หลยส ปาสเตอร ได

พบวาไวนและเบยรเกดการบดเสยจากสงม ชวตเลกๆ ทมองไมเหนดวยตาเปลา ทเรยกวา “จลนทรย” มผใหค าจ ากด

ความของการถนอมอาหารไวหลายอยาง ซงอาจสรปไดวา การถนอมอาหาร เปนการเกบรกษาอาหารไวใหไดนาน โดย

ไมท าใหอาหารนนเกดการเสอมเสย และยงคงอยในสภาพทเปนทยอมรบของผบรโภค

Page 6: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

ความส าคญของการถนอมอาหาร

การถนอมอาหารมประโยชน และมความส าคญหลายอยาง เชน

1. ชวยบรรเทาความขาดแคลนอาหาร เชนการเกบรกษา และแปรรปอาหารในยามสงครามเกดภยธรรมชาต

เกดภาวะแหงแลงผดปกต

2. ชวยใหเกดการกระจายอาหาร เพราะในบางประเทศนนไมสามารถผลตอาหารใหเพยงพอตอความ

ตองการของประชากรได จงจ าเปนตองอาศยอาหารจากแหลงผลตอน

3. ชวยใหมอาหารบรโภคนอกฤดกาล เชนเมอพนฤดการผลตของผลตผลเกษตรนนๆไป แลวกยงสามารถ

น าผลตภณฑทเกบไวมาบรโภคได

4. ใชอาหารเหลอใหเกดประโยชน เชน ในกระบวนการแปรรปผลผลตการเกษตรจะมวตถดบเหลอทง ซง

เราสามารถน าสวนทเหลอนนมาแปรรปเกบไวเปนอาหารได

5. ชวยใหอาหารไมเนาเสยสามารถน าไปในทหางไกลได ไมตองกงวลเรองการขนสงสนคา

6. สามารถยดอายอาหารไวใหไดนาน เพราะอาหารทผานการถนอมอาหารไวจะมอายการเกบทยาวนาน

กวาอาหารสด

7. ชวยเพมมลคาใหผลผลตทางการเกษตรทกชนด และชวยลดปญหาผลผลตลนตลาด

ทฤษฎสวนประสมทางการตลาด

สวนประสมการตลาด (marketing mix) หมายถง เครองมอทางการตลาดทธรกจน ามาใช เพอใหบรรล

วตถประสงคทางการตลาดเครองมอทางการตลาดนเรยกวา 4Ps ประกอบดวย ผลตภณฑ ราคา สถานทจ าหนาย และ

การสงเสรม การขาย ซงตวแปรตาง ๆ ในแตละ P เปนดงน (Kotler, 1997, p. 98)

1. ผลตภณฑ (Product) ประกอบดวย ความหลากหลายของผลตภณฑ คณภาพ การออกแบบรปทรง ตรา

ยหอ บรรจภณฑหรอหบหอ การรบประกน ขนาดและรปรางการบรการ เปนตน

2. ราคา (Price) ประกอบดวย ราคาสนคา สวนลด การรบรราคาสนคาของผบรโภคระยะเวลาการจายเงน

เปนตน

3. สถานทจ าหนาย (Place) ประกอบดวย ชองทางการจ าหนาย สถานทจ าหนายสนคา สนคาคงคลง การ

ขนสง เปนตน

4. การสงเสรมการขาย (Promotion) ประกอบดวย การสงเสรมการขาย การโฆษณา การประชาสมพนธ

การขายตรง การสงเสรมการขายโดยผานตวแทนจ าหนาย เปนตน

สวนประสมการตลาด หมายถง ปจจยทางการตลาดทควบคมได ทกจการจะตองใชรวมกนเพอสนองความ

ตองการของตลาดเปาหมาย หมายถง ความเกยวของกนของ 4 สวน คอ ผลตภณฑ ราคา การจดจ าหนาย ระบบการ

จดจ าหนาย การสงเสรมการตลาดถอวาเปนเครองมอทางการตลาดทธรกจสามารถควบคมได ตองใชรวมกนทง 4 อยาง

วตถประสงคทใชเพอสนองความตองการของลกคา (ตลาดเปาหมาย) ใหลกคาเกดความพงพอใจ ซงประกอบดวย ตว

สนคา ราคา การจดจ าหนาย การแจกจายตวสนคาและสงเสรมการตลาด (Boone & Kurtz, 1989, p. 9)

Page 7: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

ประวตจงหรด

จงหรด (Cricket) เปนแมลงเศรษฐกจชนดหนงทนยมเลยงและน ามาบรโภคทวทกภาคของประเทศเนองจาก

มรสชาตอรอย กรอบ มน และมคณคาทางอาหารสง ในอดตมการจบจงหรดธรรมชาตมาบรโภคภายในครวเรอนหรอสง

จ าหนายตามชมชนเทานน แตเนองดวยเปนแมลงทเมอน ามาทอดแลวมรสกรอบ มน ท าใหมคนชนชอบมาก จน

ปจจบนมการเพาะจงหรดจ าหนายเพอใหเพยงพอกบความตองการและความนยมทเพมมากขน

สายพนธจ งหรดประกอบไปดวย 4 สายพนธ ไดแก

1. จงโกรง (Brachtrupes Portentosus Lichtenstein)

2. จงหรดทองด า (Gryllus Bimaculatus Degeeer)

3. จงหรดทองแดง (Teleogryllus Testaceus Walker)

4. จงหรดทองลาย หรอสะดง (Modicogryllus Confirmata Walker)

แตทนยมเลยงนนมอย 3 สายพนธ ไดแก จงหรดทองด า จงหรดทองแดง และจงหรดบาน หรอสะดง จาก

เดมภาครฐสงเสรมใหเกษตรกรเลยงเพอเปนอาชพเสรมหลงการท านา สรางรายไดในระดบชมชน แตปจจบน

สามารถสงจงหรดไปขายยงตางประเทศได จงหรดจงเปนแมลงเศรษฐกจทสรางรายไดทงในระดบชมชนและ

ระดบประเทศ

วธการด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร: ประชากรทใชในการท าการวจยครงน คอ ประชาชนทวไปในเขตบางกะป (แขวงคลองจนและแขวง

หวหมาก) กรงเทพมหานคร

กลมตวอยาง: กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ประชาชนทวไปในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร โดยผ

วจยก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชสตรในการค านวณหากลมตวอยางแบบไมทราบจ านวนประชากรทแนนอน (กลยา

วานชบญชา ,การวเคราะหสถต : สถตส าหรบการบรหารและการวจย พมพครงท 6:26) โดยก าหนดคาระดบความ

เชอมน 95% และคาความคลาดเคลอนนอยกวาหรอเทากบ 5% จะไดขนาดกลมตวอยางทใชในการวจยจ านวน 385

คนและส ารอง 15 คน โดยนบรวมขนาดกลมตวอยางเปนจ านวนทงสน 400 คน

การสรางเครองมอและการทดสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย การสรางเครองมอและการเกบรวบรวมขอมลงานวจยครงน ผวจยใชแบบสอบถาม(Questionnaire) โดย

ท าการคนควาจากเอกสารต ารางานวจยทเกยวของ เพอน ามาปรบปรง แกไข ใหสอดคลองกบการวจยครงน โดยแบง

ออกเปน 4 สวนดงน

สวนท 1 ปจจยสวนบคคล: เกยวกบขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม จ านวน 5 ขอ เปนค าถามแบบปลายปด 2 ตวเลอก (Two-ways Question) 1 (ขอ) ไดแก เพศชาย และเพศหญง และใชระดบการวดขอมลประเภทนามบญญต (Nominal Scale) และค าถามประกอบดวยหลายค าตอบใหเลอก (Multiple Choice Questions) ไดแก อายระดบการศกษา, อาชพ และรายได โดยใชระดบการวดขอมลประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale)

Page 8: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

สวนท 2 ปจจยสวนประสมทางการการตลาด (4Ps): เกยวกบทศนคตดานปจจยสวนประสมการตลาด (4Ps)

โดยใชมาตราสวนประมาณคา (Rating scale method) จ านวน 10 ขอ ทงนมเกณฑการก าหนดระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาค (Interval scale) 5 ระดบ ดงน

ระดบความคดเหน 5 หมายถง ใหความส าคญมากทสด

ระดบความคดเหน 4 หมายถง ใหความส าคญมาก

ระดบความคดเหน 3 หมายถง ใหความส าคญปานกลาง

ระดบความคดเหน 2 หมายถง ใหความส าคญนอย

ระดบความคดเหน 1 หมายถง ใหความส าคญนอยทสด

หลกเกณฑการสรปความหมายเรองของคะแนนเฉลยจะค านวณโดยใชสตรอนตรภาคชน ดงน ระดบความส าคญ คะแนน

ใหความส าคญมากทสด 4.21-5.00 ใหความส าคญมาก 3.41-4.20 ใหความส าคญปานกลาง 2.61-3.40 ใหความส าคญนอย 1.81-2.60 ใหความส าคญนอยทสด 1.00-1.80

สวนท 3 ขอมลพฤตกรรมทวไปของผบรโภค: เกยวกบพฤตกรรมทวไปของผบรโภค จ านวน 9 ขอ โดยเปน

ค าถามแบบปลายปด 2 ตวเลอก (Two-ways Question) 3 ขอ ไดแก ทานเคยรบประทานอาหารทแปรรปจากจงหรด

หรอไม และทานทราบถงประโยชน(คณคาทางโภชนาการ) ของ “จงหรด” หรอไม, ถาทานทดลองรบประทานอาหาร

แปรรปจาก “จงหรด” และรสกชนชอบ ทานจะซอซ า หรอแนะน าใหคนใกลชดทานหรอไม และใชระดบการวดขอมล

ประเภทนามบญญต (Nominal Scale) และค าถามแบบหลายตวเลอก (Multiple choices question) โดยใหผตอบ

ค าถามเลอกตอบเพยงขอเดยว จ านวน 5 ขอ ปกตทานรบประทานอาหารรสชาตใดมากทสด, ในการเลอกซออาหาร

ทานค านงถงเรองใดเปนอนดบแรก, ความถในการซออาหารใน 1 สปดาห, สถานทในการเลอกซออาหาร, ถาน า

“จงหรด” มาผลตเปนอาหารแปรรป ทานอยากใหรปลกษณของอาหารมลกษณะแบบใด โดยใชระดบการวดขอมล

ประเภทเรยงล าดบ (Ordinal Scale) และขอเสนอแนะและความคดเหนเพมเตม 1 ขอ

สวนท 4 ทศนคตเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรด: เกยวกบทศนคตทมตออาหารแปรรปจากจงหรด โดยใช

ปจจยสวนประสมทางการการตลาด (4Ps) เปนตวชวดการใหความส าคญของผบรโภค โดยใชมาตราสวนประมาณคา

(Rating scale method) จ านวน 10 ขอ

ทงนมเกณฑการก าหนดระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาค (Interval scale) 5 ระดบ และหลกเกณฑการ

สรปความหมายเรองของคะแนนเฉลยจะค านวณโดยใชสตรอนตรภาคชน เชนเดยวกบในสวนท 2

การเกบรวบรวมขอมล 4.1 ขอมลปฐมภม (Primary Data) ขอมลในสวนนไดจากการแจกแบบสอบถามผบรโภคในเขตบางกะป

กรงเทพมหานคร โดยใชจ านวนแบบสอบถามทงหมด 400 ชด

4.2 ขอมลทตยภม (Secondary Data) ขอมลในสวนนเปนการศกษาแนวคด ทฤษฎงานวจยและการศกษา

คนควางานทเกยวของ ตลอดจนสถตตาง ๆ เพอน ามาก าหนดกรอบแนวคด รวมทงการสรางเครองมอ โดยศกษาจาก

Page 9: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

ขอมลจากหนวยงานของภาครฐและเอกชน และแหลงขอมลตาง ๆ ไดแก วารสารวชาการ บทความ วทยานพนธ

หนงสอนตยสารและเอกสารตางๆ รวมถงแหลงขาวและขอมลทางอนเตอรเนต

สถตทใชวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลการวจยครงน ขอมลทงหมดจะใชการวเคราะหโดยโปรแกรมคอมพวเตอรและโปรแกรม

ส าเรจรป SPSS ชวยในการประมวลผลขอมลทเกบไดจากการแจกแบบสอบถาม และใชวธการรายงานผลดวยสถตเชง

พรรณนา (Descriptive Statistics) ซงไดแก คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคา

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบสมมตฐานดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics)

ไดแก t-test, F-Test (One way Anova) การวเคราะหความถดถอยเชงพหคณ (Multiple Regression Analysis) และ

Pearson Correlation โดยก าหนดระดบนยส าคญทางสถต ( α= 0.05) เพอทดสอบความสมพนธของตวแปร

ผลของการศกษาและวเคราะหขอมล

การศกษาเรอง การส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร เพอการออกแบบและผลตอาหารทแปรรปจากจงหรดครงน ผวจยไดสรปผลการศกษาออกเปน 5 สวน ดงน

1. ผลการวเคราะหขอมลปจจยดานประชากรศาสตรของกลมตวอยาง จ านวน 400 คน พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 58.00 มอาย 21-30 ป คดเปนรอยละ 47.75 มระดบการศกษาระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 53.00 ประกอบอาชพเปนนกเรยน นสต นกศกษา คดเปนรอยละ 42.25 และมรายไดเฉลยต ากวา 10,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 40.00

2. ผลการวเคราะหขอมลปจจยสวนประสมทางการตลาดของกลมตวอยาง จ านวน 400 คน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมระดบความคดเหนเกยวกบปจจยสวนประสมทางการตลาด ทง 4 ดาน อยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ 3.93 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ปจจยดานผลตภณฑ ผซอมความชอบในรสชาตของอาหารมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.22 ปจจยดานราคา ผซอตองการราคาทเหมาะสมกบอาหารมาก มคาเฉลยเทากบ 4.15 ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย ผซอตองการความสะดวกสบายในการซออาหารมาก มคาเฉลยเทากบ 4.14 และปจจยดานการสงเสรมการขาย ผซอตองการการจดโปรโมชนตาง ๆ มาก มคาเฉลยเทากบ 3.85

3. ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมทวไปของกลมตวอยาง จ านวน 400 คน พบวา กลมตวอยางสวนใหญปกตชอบรบประทานอาหารรถชาตเผด คดเปนรอยละ 27.50 มการค านงถงการเลอกซออาหารในรสชาตทอรอย คดเปนรอยละ 22.50 ใน 1 สปดาหมความถในการซออาหารทกวนจ านวน 38.50 ผซอชอบซออาหารจากตลาดสด คดเปนรอยละ 28.50 ผซอสวนใหญไมเคยรบประทานอาหารทแปรรปจากจงหรด คดเปนรอยละ 66.00 ผซอสวนใหญไมทราบถงประโยชน คณคาทางโภชนาการของจงหรด คดเปนรอยละ 74.50 ผซออยากใหรปลกษณของอาหารทแปรรปจากจงหรดเปนขนมอบกรอบ ขนมทอดกรอบ คดเปนรอยละ 38.25 และถาผซอไดทดลองรบประทานอาหารแปรรปจากจงหรดและรสกชอบ ผซอจะซอซ าและแนะน าใหคนใกลชดมารบประทานอาหารแปรรปจากจงหรด คดเปนรอยละ 75.25

4. ผลการวเคราะหขอมลทศนคตของผบรโภคทมตออาหารแปรรปจากจงหรดโดยใชสวนประสมทางการตลาด

ของกลมตวอยาง จ านวน 400 คน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมระดบความคดเหนเกยวกบทศนคตของผบรโภคทม

ตออาหารแปรรปจากจงหรดโดยใชปจจยสวนประสมทางการตลาด ทง 4 ดาน อยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ

3.99 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ปจจยดานผลตภณฑ ผซอมความชอบในรสชาตของอาหารมากทสด มคาเฉลย

เทากบ 4.27 ปจจยดานราคา ผซอตองการราคาทเหมาะสมกบอาหารมาก มคาเฉลยเทากบ 4.16 ปจจยดานชอง

Page 10: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

ทางการจดจ าหนาย ผซอตองการความสะดวกในการซออาหารมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.14 และปจจยดานการ

สงเสรมการขาย ผซอตองการการประชาสมพนธและการโฆษณามากทสด มคาเฉลยเทากบ 3.96

การวเคราะหขอมลและผลทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานท 1 ปจจยประชากรศาสตร ประกอบไปดวย เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอนตางกน มผลตอทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคแตกตางกน พบวา

ดานอาย กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานอายตางกนสงผลตอพฤตกรรมของผบรโภค แตกตางกนดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.016 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

ดานการศกษา

กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานการศกษาตางกน สงผลตอทศนคตของผบรโภคในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานผลตภณฑแตกตางกน ดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.050 ซงเทากบระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานการศกษาตางกน สงผลตอทศนคตของผบรโภคในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานราคาแตกตางกน ดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.002 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

ดานอาชพ

กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานอาชพตางกน สงผลตอทศนคตของผบรโภคในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานราคาแตกตางกน ดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.047 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

กลมตวอยางทมปจจยสวนบคคลดานอาชพตางกน สงผลตอพฤตกรรมของผบรโภคแตกตางกนดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.019 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

ดานรายไดเฉลยตอเดอน

กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานรายไดเฉลยตอเดอนตางกน สงผลตอทศนคตของผบรโภคในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานผลตภณฑแตกตางกน ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.004 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานรายไดเฉลยตอเดอนตางกน สงผลตอทศนคตของผบรโภคในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานราคาแตกตางกน ดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.008 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานรายไดเฉลยตอเดอนตางกน สงผลตอทศนคตของผบรโภคในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานการสงเสรมการขายแตกตางกน ดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.011 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

Page 11: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

กลมตวอยางทมปจจยสวนบคคลดานรายไดเฉลยตอเดอนตางกนสงผลตอพฤตกรรมของผบรโภค แตกตางกนดวยนยส าคญทางสถตทก าหนด 0.05 โดยพจารณาจากคา Significance มคาเทากบ 0.003 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไวทระดบ 0.05

สมมตฐานท 2 ปจจยสวนประสมทางการตลาด(4Ps) ของผบรโภค ไดแก ดานผลตภณฑ (Product) ดานราคา (Price) ดานชองทางการจดจ าหนาย (Place) และดานการสงเสรมการขาย (Promotion) ตางกน มผลตอทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคแตกตางกน พบวา

ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานผลตภณฑในเรองของรสชาตของอาหาร คณคาทางโภชนาการของอาหาร และความหลากหลายของผลตภณฑมผลกระทบเชงบวกกบทศนคตเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรดของผบรโภคโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานราคาในเรองของราคาทเหมาะสมและความหลากหลายของราคามผลกระทบเชงบวกกบทศนคตเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรดของผบรโภคโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานชองทางการจดจ าหนายในเรองของความสะดวกในการซอและการสงซอทางเวบไซตและออนไลนมผลกระทบเชงบวกกบทศนคตเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรดของผบรโภคโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และ

ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานสงเสรมการขายในเรองของการประชาสมพนธ โฆษณา การจดโปรโมชนตาง ๆ มผลกระทบเชงบวกกบทศนคตเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรดของผบรโภคโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) สามารถอธบายไดวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย และดานการสงเสรมการขายสงผลตอทศนคตเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรดของผบรโภค ในระดบสง คอ 68.70 % (R = 0.687)

ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานการสงเสรมการขายในเรองการประชาสมพนธ โฆษณาและการจดโปรโมชนตาง ๆ มผลกระทบเชงบวกกบพฤตกรรมเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรดของผบรโภคโดยรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) สามารถอธบายไดวา ปจจยสวนประสมทางการขายดานการสงเสรมการตลาดสงผลตอพฤตกรรมเกยวกบอาหารแปรรปจากจงหรดของผบรโภค ในระดบต ามาก คอ 15.40 % (R = 0.154)

การอภปรายผล และ ขอเสนอแนะ การอภปรายผล

จากผลการศกษาเรอง การส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยางทมปจจยประชากรศาสตรดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอนตางกน มผลตอทศนคตแตกตางกน เนองจากอายทแตกตางกนยอมมการตอบสนองตอสงเราทแตกตางกน ผทมอายนอยจะมการตอบสนองตอสงเรามากกวาผทมอายมาก ในขณะทดานระดบการศกษา อาชพและรายไดตอเดอนเปนปจจยทคอนขางมความสมพนธกน เนองจากผทมการศกษาในระดบทสงขน มกจะมอาชพทมนคงและรายไดทเพมขนตามไปดวย จงสงผลตอทศนคตตอการตดสนใจซอตางกนตามปจจยทกลาวมา โดยเฉพาะดานราคามากทสด ผลตภณฑและการ

Page 12: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

สงเสรมการตลาดตามล าดบ ทงนอาจเปนเพราะราคาเปนปจจยส าคญทสดทผบรโภคใชในการตดสนใจซอสนคา รองลงมาคอ คณภาพของสนคาและการโฆษณาเพอใหผบรโภครบรถงสนคานน ซงทศนคตน ามาสพฤตกรรมผบรโภคทใหผลสอดคลองเชนกน แตแตกตางกนในดานอายทมผลตอพฤตกรรมการซอสนคาและดานการศกษากลบไมมผลกบพฤตกรรมการซอสนคาอาจเปนเพราะผทมอายมากกวาจะมการรบร การตดสนใจและการซออาหารแปรรปจากจงหรดมากกวาผทมระดบการศกษามาก เนองจากระดบการศกษาอาจไมชวยใหรบรถงอาหารแปรรปจากจงหรด ทงนอาหารแปรรปจากจงหรดอาจเปนอาหารยงไมไดรบความนยมอยางแพรหลายในเขตกรงเทพมหานคร ผทบรโภคจงหรดอาจเปนกลมผบรโภคเฉพาะกลมทบรโภคแมลงเปนปกตอยแลว การทผบรโภครายใหมซงมพนทอาศยอยในเมองอาจไมมความนยมแตเดม อาจรบรถงคณประโยชนจากอาหารแปรรปจากจงหรดซงเปนอาหารทางเลอกใหมทมคณประโยชนไมนอยไปกวาอาหารทรบประทานทวไป และปจจบนพบวามฟารมจงหรดประมาณ 20,000 แหงทวประเทศ สวนใหญอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคเหนอ เชน ขอนแกน กาฬสนธ มหาสารคาม พจตร เชยงใหม พษณโลก สโขทย เปนตน ซงมก าลงการผลตสงถง 7,500 ตนตอป คดเปนมลคารวมจงหรดสดและแปรรปกวา 900 ลานบาท นอกจากนยงมนกลงทนตางชาตเขามาลงทนผลตแมลงในไทย โดยเฉพาะการเพาะเลยงจงหรด จงท าใหผบรโภคสามารถเขาถงอาหารแปรรปจากจงหรดไดงายดายยงขน ซงสอดคลองกบผลการศกษาดานสวนผสมทางการตลาดทกดานไดแก ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนายและดานการสงเสรมการตลาดทมผลตอทศนคตของผบรโภค แสดงใหเหนวาผขายตองใหความส าคญกบสวนผสมทางการตลาดทกดาน โดยทสวนประสมทางการตลาดจะเปนตวกระตนทางการตลาด ในการสรางความตองการซอในตวผลตภณฑ เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภค อาท ดานผลตภณฑ อาหารแปรรปจากจงหรดซงเปนแมลง ในมมมองของผบรโภคทไมเคยบรโภคแมลงมากอนอาจมองวาไมสะอาด ไมนารบประทาน รสชาตไมด ซงผผลตตองสรางความเชอมนใจผบรโภควาผลตภณฑจากแมลงมคณประโยชน สะอาด อรอย ซงตองอาศยชองทางการจดจ าหนายเพอใหผบรโภคเขาถงผลตภณฑใหไดมากทสด นอกจากนราคากยงเปนสวนส าคญในการตดสนใจซอของผบรโภค ซงตองมความเหมาะสมกบคณภาพและปรมาณสนคา และสวนทส าคญทสดคอการสงเสรมทางการตลาดเพราะนอกจากจะพบความสมพนธกบทศนคตของผบรโภคแลวยงมความสมพนธกบพฤตกรรมผบรโภคอกดวย จากทกลาวมาขางตนอาหารแปรรปจากจงหรดยงไมเปนทรจกในตลาดมากนก ซงการโฆษณา การประชาสมพนธการตลาด เพอใหผบรโภครบรถงสนคาและคณประโยชนจากจงหรดจงเปนสวนส าคญทสดในการเพมยอดขายของอาหารแปรรปจากจงหรด ซงสอดคลองกบงานวจยของ ภรณ แยมพนธ (2559) ทศกษาปจจยทสงผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑผกและผลไมแปรรปตราดอยค า พบวาปจจยดานผลตภณฑปจจยดานราคาและดานผลตภณฑผลตอการตดสนใจซอของผบรโภค

ขอเสนอแนะทไดจากการศกษา การศกษาวจยในครงน เปนการส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร

เปนการศกษาเฉพาะกลมพนทอาจไดรบความเหนจากแบบสอบถามทไมหลากหลาย ทงนผลการศกษาทไดจะเปนผลการศกษาเฉพาะกลม นอกจากนอาจมปจจยดานอนทมผลตอทศนคตและพฤตกรรมการตดสนใจซอของผบรโภค เชน ตราสนคา หรอบรรจภณฑ เปนตน ซงอาจท าใหผลการวจยแมนย ามากยงขน

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. การศกษาวจยครงนเปนการส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร

ซงเปนเพยงกลมตวอยางเดยว การศกษาครงตอไปอาจท าการเปลยนพนทเพอศกษากลมตวอยางอน ๆ วา การส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคเปนอยางไร และแตกตางจากพนทเดมอยางไรบาง

2. การวจยครงนเปนงานวจยเชงปรมาณ ดงนนควรมการวจยเชงคณภาพรวมดวย เชน การสมภาษณแบบเจาะลก การสงเกต การสนทนากลม เปนตน เพอใหไดขอมลแบบเจาะลกทละเอยด ชดเจน และหลากหลายมากขน

Page 13: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

กตตกรรมประกาศ

การจดท าวจยในครงนเพอการส ารวจทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร เพอการออกแบบและผลตอาหารทแปรรปจากจงหรด ผลการวจยในครงนสามารถใชเปนแนวทางส าหรบผประกอบการรายใหม ทงภาครฐและเอกชน ในการคดคน ออกแบบ พฒนาและผลตอาหารแปรรปจากจงหรด และผลการส ารวจขอมลในครงน สามารถใชเปนแหลงขอมล และเปนประโยชนทางการศกษาแกผสนใจทตองการศกษาคนควาตอไป

ขอขอบพระคณอาจารย รศ.จรพร ศรทอง ซงเปนอาจารยทปรกษาของงานวจย ทงสละเวลา ใหค าแนะน า ขอคดเหนทเปนประโยชนเกยวกบแนวทางวจย ปรบปรงงานวจยและการน าเสนองานวจยน

ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทาน รวมถงผทเกยวของทกทาน ทไมไดกลาวนามไวในทนทกรณาสละเวลาเออเฟอขอมลและใหความรวมมอในดานตางๆ ทมสวนชวยใหการจดท าวจยในครงนส าเรจลลวงไดดวยด

เอกสารออางอง

กรธวฒน สกลคฤหเดช, สกจ ขอเชอกลาง, ลภสรดา จางแกว. ความสามารถเชงพลวต ความไดเปรยบทางการแขงขนและความส าเรจของธรกจอตสาหกรรมอาหารแปรรปของประเทศไทย. วารสารเกษมบณฑต มหาวทยาลยเกษมบณฑต, ปท 17 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2559

จนทน ธรเวชเจรญชย. (2560). บทท 3 การพฒนาการถนอมและแปรรปอาหารสไทยแลนด 4.0. วารสารรมพฤกษ มหาวทยาลยเกรก, 56 ปท 35 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2560

จตรลดา ตรสาคร, กฤษดา เชยรวฒนสข (2561). ปจจยความส าเรจทมผลตอศกยภาพการแขงขนในตลาด AEC ส าหรบผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล. วารสารวทยาลยพาณชยศาสตรบรพาปรทศน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร, ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2561

ชรนรตน งามพพฒนชย. (2557). ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซ อผลไมอบกรอบของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. สารนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด

ธรเวชเจรญชย. (2560). บทท 3 การพฒนาการถนอมและแปรรปอาหารสไทยแลนด 4.0. วารสารรมพฤกษ มหาวทยาลยเกรก, 56 ปท 35 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2560

ปณตา แจดนาลาว. (2560). ปจจยทมผลตอยอดการจดจ าหนายผลตภณฑของวสาหกจชมชน ในอ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร. บทความวจย วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชพฤกษ, ปท 4 ฉบบท 1 กมภาพนธ – พฤษภาคม 2561

ประสพชย พสนนท. (2557) ความเชอมนของแบบสอบถาม ในการวจยเชงปรมาณ. วารสารปารชาตมหาวทยาลยทกษณ, ปท 27 ฉบบท 1 เมษายน – กนยายน 2557

พมพชนก ยงสกล. (2559). ทศนคตทมตอกระแสการทองเทยววถไทยของนกทองเทยวไทยในเขต กรงเทพมหานคร. สารนพนธการจดการการเงนและการธนาคารมหาบณฑต, มหาวทยาลยสยาม

ภรณ แยมพนธ. (2559). ปจจยทสงผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑผกและผลไมแปรรปตราดอยค า. สารนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ราช ศรวฒน, (2017). แนวคดและทฤษฏเกยวกบพฤตกรรมของผบรโภค. (ออนไลน)

วรชย ทองไทย (2554). การเปลยนแปลงประชากรโลก 2493 – 2573. บทความประชากรและสงคม 2554. (ออนไลน)

Page 14: Survey of consumer s attitudes and behaviors in Bangkapi ... · ABSTRACT This research of the objective is to the survey of consumer’s attitudes and behaviors in Bangkapi, Bangkok

วาสนา อนทะแสง. (2559). การศกษาพฤตกรรมผบรโภคและปจจยสวนประสมทางการตลาด ของธรกจคลนกเสรมความงามทสงผลตอความภกดของลกคา. งานวจยบรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร. (ออนไลน)

เอกพล รงโรจนกจกล. (2558). พฤตกรรมการใชงานแอพพลเคชนไลนของผบรโภคในพนทกรงเทพมหานคร. สารนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (ออนไลน)

Ex20131. (2013). ความหมายสวนประสมทางการตลาด. (eBook)

Exim E-News (2559). เรองนารเกยวกบการใชแมลงเปนอาหารทางเลอกใหม. (eBook)

Food Network Solution (2010-2019). การถนอมอาหาร. (eBook)

Innovation For Green Life (2013). การถนอมอาหาร. (eBook)

Maymayny. (2014). แนวคดทฤษฎทางการตลาด (MARKETING THEORY) โดย ชวรรณ เจรญสข. (eBook)

MGR Online (2017). UN เผยประชากรโลกจะเพมเปน 9,800 ลานคนในป 2050, (eBook)

Mthai.com (2019). โปรตนจงหรด อาหารแหงอนาคต. (eBook)

Pasusat.com (2019), จงหรด. (eBook)

Thai Trade Center, USA (2016). ตลาดสนคาแมลงเพอการบรโภค แหลงโปรตนทางเลอกใหม.(eBook)

UN.ORG (2017). World population projected to reach 9.8 billion in 2050, and 11.2 billion in 2100. (eBook)