sylvia janson - de viersprong academy · szenisches verstehen de ‘methode’ je laten betrekken...
TRANSCRIPT
![Page 1: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/1.jpg)
Sylvia Janson
![Page 2: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/2.jpg)
Programma
Lezing 40 min
• Onbewuste communicatie
• Overdracht
• Tegenoverdracht
• Szenisches Verstehen
Discussie 20 min
Workshop 15 min
2
![Page 3: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/3.jpg)
Onbewuste communicatie
Subliminale perceptie
• dromen, fantasieën
Verbaal
Nonbaal
• Lichamelijke bewegingen, stiltes, gezichtsuitdrukkingen
3
![Page 4: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/4.jpg)
Overdracht
Sigmund Freud 1865-1939
4
![Page 5: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/5.jpg)
‘Waarom is het zo’n bende hier?’
5
![Page 6: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/6.jpg)
Overdracht
Gevoelens, fantasieën, gedachten, gedragingen
toegeschreven aan psychotherapeut, maar
komend uit verleden van patiënt
6
![Page 7: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/7.jpg)
Overdracht
Hechtingsfiguren:
moeder
vader
broertjes, zusjes
klasgenootjes, buurman, partner etc.
7
![Page 8: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/8.jpg)
Overdracht
Representaties:
• werkelijke ervaringen
• fantasieën
Overdracht is dus geen exacte herhaling!
8
![Page 9: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/9.jpg)
Tegenoverdracht
Paula Heimann 1899-1982
9
![Page 10: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/10.jpg)
Tegenoverdracht
Tegenoverdrachts-ervaringen
gevoelens, sensaties, fantasieën, gedachten
Tegenoverdrachts-gedragingen
10
![Page 11: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/11.jpg)
Tegenoverdracht
Reacties gerelateerd aan psychotherapeut:
problemen, gevoeligheden psychotherapeut
Reacties gerelateerd aan patiënt
Alle reacties van psychotherapeut op patiënt
Paula Heimann, 1950
11
![Page 12: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/12.jpg)
Tegenoverdracht zoveel mogelijk uitsluiten
• gevoeligheden van psychotherapeut verstoren behandeling
Tegenoverdracht is onvermijdelijk
• psychotherapeut moet zich laten beïnvloeden
• cave: leertherapie, leeranalyse, intervisie
• tegenoverdrachtsbelevingen, -gedragingen serieus nemen!
Tegenoverdracht is bron van informatie
12
![Page 13: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/13.jpg)
Szenisches Verstehen
Enactment: patiënt en psychotherapeut
Ted Jacobs, 1986
Tegenoverdracht uit zich ook in stiltes, passiviteit en subtiele reacties
Enscenering
Szenisches Verstehen: onbewuste enscenering
Hermann Argelander, Alfred Lorenzer, 1970
13
![Page 14: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/14.jpg)
szenisches Verstehen
de ‘methode’
Psychotherapeut open empathische aanwezige
houding naar patiënt en wacht af
• stemt zich af op gevoelens, belevingen patiënt
• stemt zich af op wat patiënt vertelt
• stemt zich af op patiënt als persoon
14
![Page 15: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/15.jpg)
szenisches Verstehen
de ‘methode’
Psychotherapeut open empathische aanwezige
houding naar zichzelf
• eigen belevingen, gedragingen herkennen
• eigen belevingen, gedragingen begrijpen
Overdrachts-tegenoverdrachtsrelatie begrijpen 15
![Page 16: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/16.jpg)
szenisches Verstehen
de ‘methode’
Houding psychotherapeut
Volgend
• zo weinig mogelijk vragen stellen
• zo weinig mogelijk patiënt beknotten in gedragingen
Vasthouden aan setting, afwijkingen geven informatie
16
![Page 17: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/17.jpg)
szenisches Verstehen
de ‘methode’
Je laten betrekken in scene, je laten verrassen
maar niet op elk appèl ingaan
•door patiënt
•door tegenoverdracht
afwijkende, vreemde gevoelens én gedragingen
minimale, weinig opvallende gevoelens én gedragingen
Patient én psychotherapeut deel uit scene
17
![Page 18: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/18.jpg)
szenisches Verstehen
de ‘methode’
Tegenoverdracht gebruiken
Waarnemen wat er gebeurt voor, tijdens en na
sessie • observatie t-o-gevoelens en t-o-gedragingen
verdragen, serieus nemen, onderzoeken en betekenis geven
• observatie scene
• observatie patiënt
Oscillatie participeren en observeren
18
![Page 19: Sylvia Janson - de Viersprong Academy · szenisches Verstehen de ‘methode’ Je laten betrekken in scene, je laten verrassen maar niet op elk appèl ingaan •door patiënt •door](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041515/5e2ad9641ef26d482a143cb4/html5/thumbnails/19.jpg)
Samenvatting
Patiënt én psychotherapeut deel uit van scene
Beiden gestuurd onbewuste motieven
Overdracht én tegenoverdracht
Overdracht en tegenoverdracht onbewust
Tegenoverdracht kan bewust worden
• registeren
• serieus nemen
• betekenis geven
Begrijpen enscenering doorbreken stagnatie
19