synergia węglowo - jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw i wychwytu co2

34
Ludwik Pieńkowski Ludwik Pieńkowski Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Warszawski Synergia Węglowo Synergia Węglowo - Jądrowa - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji dla bezemisyjnej produkcji paliw paliw i wychwytu CO2 i wychwytu CO2 KONWERSATORIUM KONWERSATORIUM Wydziału Fizyki Politechniki Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej Warszawskiej 17 styczeń 2008 roku 17 styczeń 2008 roku

Upload: leala

Post on 13-Jan-2016

39 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw i wychwytu CO2. KONWERSATORIUM Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej 17 styczeń 2008 roku. Ludwik Pieńkowski Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytet Warszawski. Bardziej racjonalnego korzystania z energii - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Ludwik PieńkowskiLudwik PieńkowskiŚrodowiskowe Laboratorium Ciężkich JonówŚrodowiskowe Laboratorium Ciężkich JonówUniwersytet WarszawskiUniwersytet Warszawski

Synergia Węglowo - Synergia Węglowo - JądrowaJądrowa

dla bezemisyjnej produkcji paliw dla bezemisyjnej produkcji paliw i wychwytu CO2i wychwytu CO2

KONWERSATORIUMKONWERSATORIUMWydziału Fizyki Politechniki WarszawskiejWydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej

17 styczeń 2008 roku17 styczeń 2008 roku

Page 2: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Bardziej racjonalnego korzystania Bardziej racjonalnego korzystania z energiiz energii

Stosowania odnawialnych i jądrowych Stosowania odnawialnych i jądrowych źródeł energiiźródeł energii

Wdrażania nowych technologii Wdrażania nowych technologii wykorzystania paliw konwencjonalnych, wykorzystania paliw konwencjonalnych, w szczególności węglaw szczególności węgla

Rosnące ceny paliw konwencjonal-Rosnące ceny paliw konwencjonal-nych i ograniczony do nich dostęp nych i ograniczony do nich dostęp oraz konieczność redukcji emisji oraz konieczność redukcji emisji CO2 skłaniają do:CO2 skłaniają do:

Page 3: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Obecne zużycie to około 150 TWh/rokObecne zużycie to około 150 TWh/rok Za kilka lat zapotrzebowanie może wzrosnąć Za kilka lat zapotrzebowanie może wzrosnąć

o około 10 TWh/rok o około 10 TWh/rok Potrzeba nowych elektrowni o mocy:Potrzeba nowych elektrowni o mocy:

1,25 GW 1,25 GW pracującej 8000 h/rok (1 węglowa, lub 1 jądrowa)pracującej 8000 h/rok (1 węglowa, lub 1 jądrowa)

5,00 GW 5,00 GW pracującej 2000 h/rok (2500 wiatraków, pracującej 2000 h/rok (2500 wiatraków, każdy o mocy 2MW) każdy o mocy 2MW)

Energetyka odnawialna jest w Polsce koniecznaEnergetyka odnawialna jest w Polsce konieczna Elektrownie jądrowe są również potrzebne i prognozy Elektrownie jądrowe są również potrzebne i prognozy

wskazują aby pierwszą uruchomić w 2021 roku wskazują aby pierwszą uruchomić w 2021 roku Należy dysponować solidnymi prognozami na 15 lat Należy dysponować solidnymi prognozami na 15 lat

Przy wzroście PKB o 4 – 6 % rocznie, Przy wzroście PKB o 4 – 6 % rocznie, można spodziewać się 1 – 2 % rocznie można spodziewać się 1 – 2 % rocznie wzrostu zużycia energii elektrycznejwzrostu zużycia energii elektrycznej

1 rok = 8760 h1 rok = 8760 h

Page 4: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Zwiększą efektywność elektrowni Zwiększą efektywność elektrowni węglowychwęglowych

Zmniejszą emisję CO2Zmniejszą emisję CO2 Umożliwią produkcję paliw Umożliwią produkcję paliw

węglowodorowych z węgla przy węglowodorowych z węgla przy ograniczonej emisji CO2 ograniczonej emisji CO2

Węgiel jest gwarantem dostaw energii Węgiel jest gwarantem dostaw energii elektrycznej w Polsce i dlatego elektrycznej w Polsce i dlatego jesteśmy szczególnie zainteresowani jesteśmy szczególnie zainteresowani technologiami technologiami węglowymiwęglowymi, które:, które:

Page 5: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Elektrowniawęglowa

CO2 + 3H2

CH3OH +H2O

Węgiel

900oCO2 H2

Reaktor Reaktor wysokotemperaturowywysokotemperaturowy

2H2O 2H2 +O2

CO2

Idea synergii Idea synergii węglowo – jądrowejwęglowo – jądrowej

Paliwa i woda

Page 6: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

KonsorcjumKonsorcjumwiodących polskich uczelni i instytutówwiodących polskich uczelni i instytutów AGH w Krakowie AGH w Krakowie Główny Instytut Górnictwa w Główny Instytut Górnictwa w

Katowicach Katowicach Instytut Chemicznej Przeróbki Instytut Chemicznej Przeróbki

Węgla w Zabrzu Węgla w Zabrzu Instytut Chemii i Techniki Instytut Chemii i Techniki

Jądrowej, Warszawa Jądrowej, Warszawa Instytut Energii Atomowej, Instytut Energii Atomowej,

Świerk Świerk Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Instytut Fizyki Jądrowej PAN w

Krakowie Krakowie Instytut Inżynierii Chemicznej Instytut Inżynierii Chemicznej

PAN w GliwicachPAN w Gliwicach

Instytut Problemów Jądrowych, Instytut Problemów Jądrowych, Świerk Świerk

Politechnika CzęstochowskaPolitechnika Częstochowska Politechnika Śląska w Politechnika Śląska w

Gliwicach Gliwicach Politechnika Warszawska Politechnika Warszawska Politechnika Wrocławska Politechnika Wrocławska Uniwersytet Śląski Uniwersytet Śląski Uniwersytet WarszawskiUniwersytet Warszawski

Koordynatorzy:Koordynatorzy:

Konsorcjum zawiązanoKonsorcjum zawiązano

28 czerwiec 2006 28 czerwiec 2006

Ludwik Pieńkowski - Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów UWLudwik Pieńkowski - Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów UWJerzy Cetnar - Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH w Krakowie Jerzy Cetnar - Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH w Krakowie

Lider:Lider:Kazimierz Jeleń – Prorektor AGH w Krakowie Kazimierz Jeleń – Prorektor AGH w Krakowie

Page 7: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Wizja realizacji synergii Wizja realizacji synergii węglowo – jądrowej Polscewęglowo – jądrowej Polsce Przyciągnąć do Polski technologie reaktorów Przyciągnąć do Polski technologie reaktorów

wysokotemperaturowychwysokotemperaturowych Wykorzystując kompetencje w technologiach Wykorzystując kompetencje w technologiach

węglowych przygotować systemywęglowych przygotować systemy Wymiany i transportu ciepłaWymiany i transportu ciepła Rozkładu wodyRozkładu wody Recyclingu CO2, chemii węglaRecyclingu CO2, chemii węgla Zademonstrować integracje tych systemów; Zademonstrować integracje tych systemów;

jest to zasadniczy element innowacyjnyjest to zasadniczy element innowacyjny

Nadać projektowi wymiar europejski, tak aby pierwsza Nadać projektowi wymiar europejski, tak aby pierwsza instalacja europejska wybudowana została w Polsceinstalacja europejska wybudowana została w Polsce

Page 8: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

8

Demonstracja Recyklingu CO2

Carbon Dioxide Recycling in Hydrocarbon Fuel Production – Demonstration of Synergy Approach

Jerzy Cetnar AGH

Page 9: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

9

EOI 7PR: Carbon Dioxide Recycling Demonstration Facility

Helium Heat

Exchanger

WaterSplitter

heat

O2CH4

(natural gas)

Methanol synthesis

micro-reactor CH3OH(methanol)

H2

CO2

O2H2O

electricity

CO2

Oxy-combustion

chamber

H2O

Page 10: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Poly-generation with Carbon Dioxide Recycling – Demonstration of Synergy Approach

CDR-DSAWork programme topics addressed:

ENERGY.2007.6.2.1: Poly-generation concepts for coal fired power plants

Coordinating person:

Jerzy Cetnar

7 Program Ramowy7 Program Ramowy

Page 11: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

1 AGH University of Science and Technology (Akademia Górniczo-Hutnicza - AGH) Poland

2 AREVA NP SAS - AREVA France

3 Commissariat à l'énergie atomique - CEA France

4 Czestochowa University of Technology (Politechnika Częstochowska - CzUT) Poland

5 Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt e.V. in der Helmholtz-Association - DLR Germany

6 Empresarios Agrupados Internacional, S.A. – EA Spain

7 Forschungszentrum Dresden-Rossendorf e.V., Institut für Sicherheitsforschung - FZD Germany

8 Forschungszentrum Jülisch GmbH - FZJ Germany

9 General Atomics - GA USA

10 "Gwiazdowski+Capital Investments spolka z o. o." S.K.A. – GCI Poland

11 Central Mining Institute – GIG Poland

12 Institute for Chemical Processing of Coal – IChPW Poland

13 Institute of Chemical Engineering Polish Academy of Science – IICh Poland

14 European Commission Joint Research Center, – JRC Belgium

15 The Nuclear Research and Consultancy Group – NRG The Netherlands

16 Nuclear Research Institute Rez plc – NRI Czech Republic

17 Technische Universität Clausthal - TUC Germany

18 Technische Universität Dresden - TUD Germany

19 University of Science and Technology Beijing – USTB China

20 Universität Stuttgart – MPA.USTUTT Germany

21 University of Warsaw – UW Poland

22 VEIKI Institute for Electric Power Research – VEIKI Hungary

Page 12: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2
Page 13: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Reaktor wysokotemperaturowyReaktor wysokotemperaturowyHigh Temperature Reactor (HTR)High Temperature Reactor (HTR)

Reaktor jest źródłem ciepła Reaktor jest źródłem ciepła do T=900do T=900°°CC

NNa świecie są firmy posiadające a świecie są firmy posiadające technologię HTR: technologię HTR: AREVA, PBMR, GAAREVA, PBMR, GA - - żadna z nich żadna z nich nie sprzedała ani jednego nie sprzedała ani jednego reaktora HTRreaktora HTR

Na obecnym etapie energetyka nie jest Na obecnym etapie energetyka nie jest zainteresowana nakładami na wdrożenie zainteresowana nakładami na wdrożenie HTRHTR

Kluczem do obietnicy bezpieczeństwa Kluczem do obietnicy bezpieczeństwa globalnego HTR globalnego HTR są pasywne systemy są pasywne systemy bezpieczeństwa:bezpieczeństwa:• ucieczka helu nie powoduje katastrofyucieczka helu nie powoduje katastrofy• paliwo uranowe jest umieszczenie wpaliwo uranowe jest umieszczenie w niemal niezniszczalnych, ceramicznych niemal niezniszczalnych, ceramicznych mikrokapsułkach (TRISO) mikrokapsułkach (TRISO)

ANTARES ANTARES The AREVA HTR-VHTR Design The AREVA HTR-VHTR Design

Page 14: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Reaktor wysokotemperaturowyReaktor wysokotemperaturowyHigh Temperature Reactor (HTR)High Temperature Reactor (HTR)

http://web.mit.edu/pebble-bed/index.html

Paliwo Paliwo TRISOTRISO, , = 1 = 1 mmmm

Reaktor HTR chłodzony Reaktor HTR chłodzony jest helem jest helem

Reaktor jest źródłem ciepła Reaktor jest źródłem ciepła do T=900do T=900°°CC

NNa świecie są firmy posiadające a świecie są firmy posiadające technologię HTR: technologię HTR: AREVA, PBMR, GAAREVA, PBMR, GA - - żadna z nich żadna z nich nie sprzedała ani jednego nie sprzedała ani jednego reaktora HTRreaktora HTR

Na obecnym etapie energetyka nie jest Na obecnym etapie energetyka nie jest zainteresowana nakładami na wdrożenie zainteresowana nakładami na wdrożenie HTRHTR

Kluczem do obietnicy bezpieczeństwa Kluczem do obietnicy bezpieczeństwa globalnego HTR globalnego HTR są pasywne systemy są pasywne systemy bezpieczeństwa:bezpieczeństwa:• ucieczka helu nie powoduje katastrofyucieczka helu nie powoduje katastrofy• paliwo uranowe jest umieszczenie wpaliwo uranowe jest umieszczenie w niemal niezniszczalnych, ceramicznych niemal niezniszczalnych, ceramicznych mikrokapsułkach (TRISO) mikrokapsułkach (TRISO)

Page 15: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Werner von Lensa, Forschungszentrum Juelich

Page 16: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

ICAPP07, Nice, 16 May 2007, Werner von Lensa, Forschungszentrum Juelich

Page 17: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

High Temperature Reactor High Temperature Reactor Technology Network Technology Network

AMECAMEC Ansaldo NucleareAnsaldo Nucleare Areva NPAreva NP Areva NCAreva NC BelgonucléaireBelgonucléaire Commissariat à l’Energie Commissariat à l’Energie

Atomique (CEA)Atomique (CEA) Delft University of Technology Delft University of Technology

(TU Delft)(TU Delft) Electricité de France (EdF)Electricité de France (EdF) Empresarios AgrupadosEmpresarios Agrupados Forschungszentrum Jülich (FZJ)Forschungszentrum Jülich (FZJ)

GrafTechGrafTech Joint Research Centre of the Joint Research Centre of the

European Commission (JRC)European Commission (JRC) NEXIA SolutionsNEXIA Solutions Nuclear Research & Nuclear Research &

consultancy Group (NRG)consultancy Group (NRG) Paul Scherrer Institut (PSI)Paul Scherrer Institut (PSI) Suez-TractebelSuez-Tractebel Universität StuttgartUniversität Stuttgart University of Applied Sciences University of Applied Sciences

Zittau/GörlitzZittau/Görlitz VTT Technical Research VTT Technical Research

Centre of FinlandCentre of Finland

Page 18: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

High Temperature Reactor High Temperature Reactor Technology NetworkTechnology Network HTR-TN HTR-TN Mission:Mission:HTR-TN shall coordinate and manage expertise and HTR-TN shall coordinate and manage expertise and resources required for the development of advanced resources required for the development of advanced HTR technologies. HTR technologies. It shall assist the European It shall assist the European nuclear industry in designing competitive HTR-nuclear industry in designing competitive HTR-type power plantstype power plants with outstanding safety and waste with outstanding safety and waste management features including the possibility of management features including the possibility of burning civil and military plutoniumburning civil and military plutonium

Dominique HITTNER, Dominique HITTNER, AREVA, France, Chairman HTR-TNAREVA, France, Chairman HTR-TN

Werner von LENSA, Werner von LENSA, Research Center Jülich, Germany, Vice ChairmanResearch Center Jülich, Germany, Vice Chairman

Michael FÜTTERER, Michael FÜTTERER, JRC Petten, The Netherlands, Operating AgentJRC Petten, The Netherlands, Operating Agent Representative and Network Manager Representative and Network Manager

Page 19: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

RAPHAELRAPHAEL - - RReeAActor for ctor for PProcess rocess heat, heat, HHydrogen ydrogen AAnd nd ELELectricity ectricity

generationgeneration

Page 20: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Źródła ograniczeń Źródła ograniczeń europejskiego programu europejskiego programu HTRHTR W Europie nie ma kraju–gospodarza W Europie nie ma kraju–gospodarza

projektuprojektuOgraniczenie finansowania projektu z Ograniczenie finansowania projektu z

funduszy europejskich (EURATOMu, funduszy europejskich (EURATOMu, Programów Ramowych)Programów Ramowych)

Brak przemysłu zainteresowanego Brak przemysłu zainteresowanego wykorzystaniem reaktorów HTRwykorzystaniem reaktorów HTRPierwsza instalacja przemysłowa (początek Pierwsza instalacja przemysłowa (początek

budowy około 2013 roku) wymaga wsparcia budowy około 2013 roku) wymaga wsparcia środkami publicznymi, ale brak jest „drugiej środkami publicznymi, ale brak jest „drugiej połowy” środków od przemysłupołowy” środków od przemysłu

Page 21: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Relacje między europejską siecią Relacje między europejską siecią HTR-TN i polską inicjatywyHTR-TN i polską inicjatywy

HTR-TNHTR-TN Poszukuje Poszukuje

przemysłowych przemysłowych partnerów, nabywców partnerów, nabywców reaktorów HTRreaktorów HTR

Posiada wiedzę jak Posiada wiedzę jak zbudować reaktor HTR, zbudować reaktor HTR, ale w Europie brak jest ale w Europie brak jest ośrodka wiodącegoośrodka wiodącego

Inicjatywa polskaInicjatywa polska Odwołuje się do Odwołuje się do

przemysłu węglowego, przemysłu węglowego, który poszukuje nowych który poszukuje nowych technologii technologii

Fundusze strukturalne Fundusze strukturalne dają szansę budowy dają szansę budowy infrastruktur w Polsceinfrastruktur w Polsce

HTR-TN razem z polską inicjatywa mogą nadać HTR-TN razem z polską inicjatywa mogą nadać projektowi synergii węglowo – jądrowej wymiar projektowi synergii węglowo – jądrowej wymiar europejskieuropejski

Page 22: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Korzyści Spotkanie z HTR TN Korzyści Spotkanie z HTR TN Paryż 26 stycznia 2007Paryż 26 stycznia 2007

Mission:HTR-TN shall coordinate and manage expertise and resources required for the development of advanced HTR technologies.

Wnioski ze spotkania:Wnioski ze spotkania: Istota polskiej inicjatywy, polega na Istota polskiej inicjatywy, polega na wskazanie wskazanie

użytkownika tlenu i wodoruużytkownika tlenu i wodoru, który może zagospodarować , który może zagospodarować te produkty w krótkiej perspektywie czasute produkty w krótkiej perspektywie czasu

Wdrożenie polskiej inicjatywy uwolni znaczne środki Wdrożenie polskiej inicjatywy uwolni znaczne środki unijne na badania HTR już w 7PRunijne na badania HTR już w 7PR. Unia Europejska . Unia Europejska ogranicza finansowanie na badania HTR bo brak dużych ogranicza finansowanie na badania HTR bo brak dużych inwestycji narodowychinwestycji narodowych

Potrzebna jest europejska mapa drogowa wdrożenia Potrzebna jest europejska mapa drogowa wdrożenia technologii HTRtechnologii HTR

Page 23: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

A roadmap for HTR/VHTRA roadmap for HTR/VHTRdevelopment in Europedevelopment in Europe

Listopad 2007

Page 24: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Przyciągnięcie technologii HTR do PolskiPrzyciągnięcie technologii HTR do Polski Budowa w Polsce infrastruktur europejskiego programu Budowa w Polsce infrastruktur europejskiego programu

reaktorów HTR i udział w badaniach i wdrożeniachreaktorów HTR i udział w badaniach i wdrożeniach

Programy R&D wykorzystania w przemyśle Programy R&D wykorzystania w przemyśle bezemisyjnych źródeł ciepłabezemisyjnych źródeł ciepła Najistotniejszy wkład Polski do europejskiego programu Najistotniejszy wkład Polski do europejskiego programu

bazująca na sile polskiego węglabazująca na sile polskiego węgla

Uruchomienie w Polsce około 2020 roku Uruchomienie w Polsce około 2020 roku pierwszej europejskiej instalacji przemysłowej pierwszej europejskiej instalacji przemysłowej wykorzystującej reaktor typu HTR o mocy około wykorzystującej reaktor typu HTR o mocy około 500 MW cieplnych500 MW cieplnych Demonstracja dojrzałości technologii cieplnych i chemicznych Demonstracja dojrzałości technologii cieplnych i chemicznych

w skali 10 – 20 MW z klasycznym źródłem ciepła, we w skali 10 – 20 MW z klasycznym źródłem ciepła, we współpracy z partnerem przemysłowymwspółpracy z partnerem przemysłowym

Ramy europejskiego programu synergii Ramy europejskiego programu synergii węglowo – jądrowej realizowanego w Polsce węglowo – jądrowej realizowanego w Polsce

Page 25: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Reaktory wysokotemperaturowe należą do tzw. Reaktory wysokotemperaturowe należą do tzw. IV generacji i ich aplikacje będą możliwe po IV generacji i ich aplikacje będą możliwe po roku 2030roku 2030

Uruchomienia pierwszej instalacji przemysłowej w Polsce około Uruchomienia pierwszej instalacji przemysłowej w Polsce około 2020 jest zupełnie nierealne2020 jest zupełnie nierealne

Najczęstsze pytania i wątpliwości (1/4)Najczęstsze pytania i wątpliwości (1/4)

Reaktory typu VHTR (Very High Temperature Reaktory typu VHTR (Very High Temperature Reactor) należą do IV generacji. Będą Reactor) należą do IV generacji. Będą budowane gdy będą dostępne materiały do budowane gdy będą dostępne materiały do pracy w temperaturach powyżej 1000pracy w temperaturach powyżej 1000ooCC

Reaktory HTR mają pracować w temperaturze Reaktory HTR mają pracować w temperaturze do 900do 900ooC (może 950C (może 950ooC) i być zbudowane z C) i być zbudowane z dostępnych dziś materiałówdostępnych dziś materiałów

Page 26: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Czy nie lepiej zbudować reaktor testowy o mocy Czy nie lepiej zbudować reaktor testowy o mocy 10 – 50 MW cieplnych i wokół niego skoncentrować 10 – 50 MW cieplnych i wokół niego skoncentrować cały projekt?cały projekt?

Program przewidujący budowę reaktora o mocy 500 MW cieplnych, Program przewidujący budowę reaktora o mocy 500 MW cieplnych, przy udziale przemysłu jest niepotrzebnie tak ambitnyprzy udziale przemysłu jest niepotrzebnie tak ambitny

Najczęstsze pytania i wątpliwości (2/4)Najczęstsze pytania i wątpliwości (2/4)

Konstrukcja reaktora HTR o cylindrycznej Konstrukcja reaktora HTR o cylindrycznej strukturze rdzenia jest nieskalowalna strukturze rdzenia jest nieskalowalna

Małe reaktory HTR, o mocy kilkudziesięciu Małe reaktory HTR, o mocy kilkudziesięciu MW mają inną strukturę rdzeniaMW mają inną strukturę rdzenia

Programy w USA, RPA i Europie (HTR-TN) nie Programy w USA, RPA i Europie (HTR-TN) nie przewidują potrzeby zbudowania małego przewidują potrzeby zbudowania małego reaktora HTR przed budową HTR o mocy reaktora HTR przed budową HTR o mocy ~ 500 MW~ 500 MW

Page 27: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

http://nuclear.inl.gov/deliverables/docs/ngnp-core-analyses-report-ext-04-02331-9-29-04.pdfhttp://www.areva-np.com/common/liblocal/docs/Brochure/VHTR_A_2005.pdf

Reflektor wewnętrzny R ~ 1 m

Reflektor zewnętrzny; warstwa o grubości ~ 1 m

Aktywny rdzeń (paliwo); warstwa o grubości ~ 1 m

~ 6 m

Reaktor musi mieć średnicę ~ 6 m, co wynika z istoty jego konstrukcji, z wewnętrznego reflektora neutronów o promieniu ~ 1 m. Konstrukcja jest nieskalowalna.

Page 28: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Polska nie jest w stanie samodzielnie Polska nie jest w stanie samodzielnie zaprojektować i zbudować reaktora zaprojektować i zbudować reaktora wysokotemperaturowegowysokotemperaturowego

Czy w programie synergii węglowo – jądrowej Czy w programie synergii węglowo – jądrowej ważniejsza jest część węglowa, czy też jądrowa?ważniejsza jest część węglowa, czy też jądrowa?

Czy warto skupić się jedynie na samym reaktorze jądrowym?Czy warto skupić się jedynie na samym reaktorze jądrowym?

Najczęstsze pytania i wątpliwości (3/4)Najczęstsze pytania i wątpliwości (3/4)

Program ma przyciągnąć do Polski Program ma przyciągnąć do Polski technologie budowy reaktora HTRtechnologie budowy reaktora HTR

Firmy technologiczne do zbudowania Firmy technologiczne do zbudowania w Europie reaktora HTR potrzebująw Europie reaktora HTR potrzebują

●● ośrodka koncentrującego badaniaośrodka koncentrującego badania●● rynku zbytu na reaktory HTRrynku zbytu na reaktory HTR

Page 29: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Program można prowadzić w oparciu o inny Program można prowadzić w oparciu o inny przemysł niż węglowy, na przykład przemysł niż węglowy, na przykład petrochemiczny, ale wtedypetrochemiczny, ale wtedy

●● program nie będzie bezpośdednim wsparciem dla program nie będzie bezpośdednim wsparciem dla przemysłu węglowegoprzemysłu węglowego

●● rynek na reaktory HTR będzie w Polsce ograniczonyrynek na reaktory HTR będzie w Polsce ograniczony● ● można szacować, że dopiero rynek na 5 – 10 można szacować, że dopiero rynek na 5 – 10

reaktorów (jedna docelowa instalacja przemysłowa, reaktorów (jedna docelowa instalacja przemysłowa, to zestaw ~ 5 reaktorów) da zysk wszystkim to zestaw ~ 5 reaktorów) da zysk wszystkim uczestnikom programu uczestnikom programu

● ● możliwe, że pierwszy reaktor HTR łatwiej będzie możliwe, że pierwszy reaktor HTR łatwiej będzie zintegrować z petrochemia. W takim przypadku zintegrować z petrochemia. W takim przypadku powinien być to jedynie etap programu, bo powinien być to jedynie etap programu, bo największy rynek zbytu na reaktory HTR w Polsce największy rynek zbytu na reaktory HTR w Polsce i na świecie jest w przemyśle węglowymi na świecie jest w przemyśle węglowym

● ● możliwe, że otworzy się rynek na HTRy u wytwórców możliwe, że otworzy się rynek na HTRy u wytwórców energii elektrycznej energii elektrycznej

Page 30: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Polska potrzebuje elektrowni jądrowej o dużej mocy, 1000 Polska potrzebuje elektrowni jądrowej o dużej mocy, 1000 – 3000 MW elektrycznych, a budowa jednego reaktora o – 3000 MW elektrycznych, a budowa jednego reaktora o mocy 500 MW cieplnych tego problemu nie rozwiążemocy 500 MW cieplnych tego problemu nie rozwiąże

Czy nie lepiej skupić wszystkie wysiłki jedynie na budowie Czy nie lepiej skupić wszystkie wysiłki jedynie na budowie elektrowni jądrowej?elektrowni jądrowej?

Najczęstsze pytania i wątpliwości (4/4)Najczęstsze pytania i wątpliwości (4/4)

Budowa elektrowni jądrowej to przedsięwzięcie Budowa elektrowni jądrowej to przedsięwzięcie biznesowo – gospodarczymbiznesowo – gospodarczym

Synergii węglowo – jądrowej jest programem badawczo Synergii węglowo – jądrowej jest programem badawczo – wdrożeniowym– wdrożeniowym

Są to równoległe programy, które wzajemnie będą się Są to równoległe programy, które wzajemnie będą się wspierać:wspierać:

●● Wymagają takiego samego otoczenia przez struktury rządoweWymagają takiego samego otoczenia przez struktury rządowe

●● Program badawczy jest w stanie szkolić kadry w samo-Program badawczy jest w stanie szkolić kadry w samo-odtwarzalny sposób dla obu projektów i struktur rządowychodtwarzalny sposób dla obu projektów i struktur rządowych

Page 31: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

EuropejskimEuropejskimelement koncepcji politycznej element koncepcji politycznej budowy w Polsce budowy w Polsce

silnej Europysilnej Europy, czyli lokalizacji w Polsce ważnych , czyli lokalizacji w Polsce ważnych struktur europejskichstruktur europejskich

Gospodarczym i ekologicznymGospodarczym i ekologicznymnowe źródło paliw, redukcja emisji CO2, nowe źródło paliw, redukcja emisji CO2,

zwiększenie efektywności energetyki węglowejzwiększenie efektywności energetyki węglowej SpołecznymSpołecznym

wizja dla Śląskawizja dla Śląska NaukowymNaukowym

integracja środowisk, nowe technologieintegracja środowisk, nowe technologie EdukacyjnymEdukacyjnym

kształcenie kadr dla energetykikształcenie kadr dla energetyki

Strategiczna rola projektu dla Strategiczna rola projektu dla Polski i Europy w wymiarachPolski i Europy w wymiarach

Page 32: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Odbyło się na zaproszenie Prorektora AGH, Odbyło się na zaproszenie Prorektora AGH, profesora Kazimierza Jelenia w Środowisko-profesora Kazimierza Jelenia w Środowisko-wym Laboratorium Ciężkich Jonów wym Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu WarszawskiegoUniwersytetu Warszawskiego

Projekt uzyskał poparcie między innymi od Projekt uzyskał poparcie między innymi od Posła do Europarlamentu, profesora Jerzego Posła do Europarlamentu, profesora Jerzego Buzka i Wicemarszałka Senatu RP Zbigniewa Buzka i Wicemarszałka Senatu RP Zbigniewa RomaszewskiegoRomaszewskiego

Zdecydowano o przygotowaniu krótkiego listu Zdecydowano o przygotowaniu krótkiego listu intencyjnego wraz z prośbą o rekomendację intencyjnego wraz z prośbą o rekomendację celem przedłożenia jej Rządowi celem przedłożenia jej Rządowi

Spotkanie 11 stycznia 2008 Spotkanie 11 stycznia 2008 w sprawie projektuw sprawie projektu

Page 33: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Projekt rekomendacji Uznanie przez Rząd projektu za

kluczowy i o znaczeniu strategicznym Zarezerwowanie kwoty nie mniejszej

niż 100 milionów Euro na realizację programu

Wyznaczenie AGH roli lidera projektu Przyznanie trzech milionów złotych na

przygotowanie projektu i zobowiązanie AGH do przedstawienia projektu najpóźniej po 10 miesiącach od daty przyznania środków

Page 34: Synergia Węglowo - Jądrowa dla bezemisyjnej produkcji paliw  i wychwytu CO2

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Podziękowania dla Kazimierza Jelenia, Podziękowania dla Kazimierza Jelenia, Jerzego Cetnara i Tomasza LotzaJerzego Cetnara i Tomasza Lotza