systemy zarządzania jakością wg norm serii iso...

79
Jakub Wierciak „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu” Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz. 2 - realizacja wyrobu

Upload: lamnguyet

Post on 12-Sep-2018

217 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Jakub Wierciak

„Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Zarządzanie jakością

wg norm serii ISO 9000:2000

cz. 2 - realizacja wyrobu

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Procesowy model zarządzania jakością

K

L

I

E

N

T

WYMAGANI

A

K

L

I

E

N

T

SATYSFAKCJ

A

Odpowiedzialnośćkierownictwa

Zarządzaniezasobami

Pomiary, analiza,doskonalenie

Zarządzanie(wyrób lub usługa)

procesem

WEJŚCIE WYJŚCIE

PROCESOWY MODEL ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

WYRÓBUSŁUGA

Norma

ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Realizacja wyrobu

7. Realizacja wyrobu

7.1. Planowanie realizacji wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.3. Projektowanie i rozwój

7.4. Zakupy

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.6. Nadzorowanie wyposażenia

do monitorowania i pomiarów

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Planowanie realizacji wyrobu

7. Realizacja wyrobu

7.1. Planowanie realizacji wyrobu

Organizacja powinna zaplanować i opracować procesy potrzebne do realizacji wyrobu. Planowanie realizacji wyrobu powinno być spójne z wymaganiami dotyczącymi innych procesów systemu zarządzania jakością. Planując realizację wyrobu, organizacja powinna określić odpowiednio

a) cele dotyczące jakości i wymagania dotyczące wyrobu

b) potrzeby dotyczące ustanowienia procesów, dokumentów oraz zapewnienia zasobów specyficznych dla wyrobu,

c) wymagane działania dotyczące weryfikacji, walidacji, monitorowania, kontroli i badań, specyficzne dla wyrobu oraz kryteria przyjęcia wyrobu,

d) zapisy potrzebne do dostarczenia dowodów, że procesy realizacji i wyrób będący ich wynikiem spełniają wymagania.

Dane wyjściowe z planowania powinny być przedstawione w formie odpowiedniej do metod działania organizacji. Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Plan jakości

7. Realizacja wyrobu

7.1. Planowanie realizacji wyrobu

... Dane wyjściowe z planowania powinny być przedstawione w formie odpowiedniej do metod działania organizacji.

UWAGA 1 Dokument, w którym wyspecyfikowano procesy systemu

zarządzania jakością (łącznie z procesami realizacji wyrobu) oraz

zasoby wykorzystywane do określonego wyrobu, przedsięwzięcia lub

umowy, może być nazywany planem jakości.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Półka (dokumentacja jakości kontraktu)

Wymagania

normy ISO 9001

(Stebbing 1990)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Organizacja kontraktu (umowy)

Wymagania

normy ISO 9001

(Stebbing 1990)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Organizacja zarządzania jakością kontraktu

Wymagania

normy ISO 9001

(Stebbing 1990)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Plan jakości – przykład

Wymagania

normy ISO 9001

(QMI 1991)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(QMI 1991)

Plan jakości

Wymagania

normy ISO 9001

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Realizacja wyrobu

7. Realizacja wyrobu

7.1. Planowanie realizacji wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.3. Projektowanie i rozwój

7.4. Zakupy

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.6. Nadzorowanie wyposażenia

do monitorowania i pomiarów

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Określenie wymagań dotyczących wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.2.1. Określenie wymagań dotyczących wyrobu

Organizacja powinna określić

a) wymagania wyspecyfikowane przez klienta, w tym wymagania

dotyczące dostawy i działań po dostawie,

b) wymagania nie ustalone przez klienta, ale niezbędne

do wyspecyfikowanego lub zamierzonego zastosowania

wyrobu, jeżeli jest ono znane,

c) wymagania ustawowe i przepisy dotyczące wyrobu, i

d) wszelkie dodatkowe, własne wymagania

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Przegląd wymagań dotyczących wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.2.2. Przegląd wymagań dotyczących wyrobu

Organizacja powinna przeprowadzić przegląd wymagań

dotyczących wyrobu. Przegląd ten powinna przeprowadzić

przed zobowiązaniem się do dostarczenia wyrobu klientowi

(np. przed przedłożeniem ofert, akceptacją umów

lub zamówień, akceptacją zmian do umów lub zamówień).

Przegląd powinien zapewnić, że

a) określono wymagania dotyczące wyrobu,

b) rozwiązano rozbieżności między wymaganiami podanymi w

umowie lub zamówieniu, a określonymi wcześniej,

c) organizacja jest zdolna spełnić określone wymagania.

Należy utrzymywać zapisy wyników przeglądu i działań

wynikających z przeglądu. Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Przegląd wymagań dotyczących wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.2.2. Przegląd wymagań dotyczących wyrobu

... Jeżeli klient przekazał wymagania w formie

nieudokumentowanej, to organizacja powinna potwierdzić

wymagania klienta przed ich akceptacją.

Jeżeli zmieniono wymagania dotyczące wyrobu, to organizacja

powinna zapewnić, aby odpowiednie dokumenty zostały

zmienione i aby odpowiedni personel został powiadomiony

o zmienionych wymaganiach.

UWAGA W niektórych sytuacjach, takich jak sprzedaż za

pośrednictwem Internetu, formalny przegląd każdego zamówienia nie jest

praktykowany. Można zastąpić go przeglądem odpowiedniej informacji o

wyrobie, takiej jak katalogi lub materiał reklamowy.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Przegląd wymagań dotyczących wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.2.3. Komunikacja z klientem

Organizacja powinna określić i wdrożyć skuteczne ustalenia

związane z komunikacją z klientami dotyczące

a) informacji o wyrobie,

b) zapytań handlowych, postępowania z umowami

lub zamówieniami, łącznie ze zmianami,

c) informacji zwrotnej od klienta, w tym dotyczącą reklamacji

klienta.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Realizacja wyrobu

7. Realizacja wyrobu

7.1. Planowanie realizacji wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.3. Projektowanie i rozwój

7.4. Zakupy

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.6. Nadzorowanie wyposażenia

do monitorowania i pomiarów

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Projektowanie

i jakość

(Oakland 1992)

Badania - odkrywanie nowych technik, idei, informacji

lub systemów (badania rynku są ich częścią)

Rozwój - doskonalenie istniejących technik, idei lub systemów

Projektowanie (konstruowanie) - zamiana wymagań klienta

na formę dogodną do działania, produkowania lub użytku

(pojęcie to może obejmować przekonstruowanie, a także

zmiany wymagań)

Badania, rozwój, projektowanie

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

Strategie rynkowe przedsiębiorstwa

• Utrzymywanie starych produktów i usług

oraz podejmowanie prób pokonania nowych wyrobów

na rynku

• Poszukiwanie niewykorzystanych nisz rynkowych

w celu zabezpieczenia poziomu sprzedaży

• Aktualizowanie produktów i usług, aby dotrzymywać

kroku konkurencji

• Opracowywanie całkowicie nowych wyrobów lub usług

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(PN-EN ISO 9000:2000)

Projektowanie i rozwój - zbiór procesów, które przekształcają

wymagania na określone właściwości lub na specyfikację wyrobu,

procesu lub systemu

Projektowanie

Właściwość - cecha wyróżniająca

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

• Zidentyfikowanie potrzeb

• Opracowanie produktu (usługi) zaspokajającego potrzeby

• Sprawdzenie zgodności z potrzebami

• Zapewnienie, że potrzeby są zaspokojone

Projektowanie

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

• w obrębie działu marketingu

• w obrębie wydziału produkcyjnego

• w jednostce niezależnej

(podległej bezpośrednio najwyższemu kierownictwu)

Umiejscowienie funkcji projektowania

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

1. Projekt nigdy nie jest "zakończony"

2. Niewiele projektów jest całkowicie nowych

3. Im więcej czasu poświęca się projektowi, tym wolniej wzrasta

jego wartość, o ile nie nastąpi przełom technologiczny

4. Zewnętrzni i wewnętrzni klienci nakładają ograniczenia

na czas realizacji i koszty projektu

Cechy procesu projektowania utrudniające jego

sterowanie

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

• Opracowanie planu

• Określenie zasad dokumentowania

• Określenie czynności

• Ustalenie zasad współpracy

• Określenie wymagań wejściowych

• Określenie wymagań wyjściowych

• Ustalenie procedury przeglądów projektu

• Badanie nowych technik

• Opracowanie nowych materiałów

• Wykorzystanie doświadczeń z poprzednich projektów

Proces sterowania projektem

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

• sterowanie poszczególnymi etapami

• sprawdzanie, czy zostały zakończone

• decydowanie, które z funkcji kierowniczych powinny być włączone,

i w którym etapie

• oszacowanie poziomu niezbędnych zasobów

Strukturalizacja procesu projektowania umożliwia

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Planowanie projektowania i rozwoju

7.3. Projektowanie i rozwój

7.3.1. Planowanie projektowania i rozwoju

Organizacja powinna planować i nadzorować projektowanie i rozwój

wyrobu. W czasie planowania projektowania i rozwoju organizacja

powinna określić

a) etapy projektowania i rozwoju,

b) przegląd, weryfikację i walidację odpowiednie do każdego etapu

projektowania i rozwoju,

c) odpowiedzialność i uprawnienia dotyczące projektowania i rozwoju.

Organizacja powinna zarządzać powiązaniami między różnymi

grupami biorącymi udział w projektowaniu i rozwoju w celu

zapewnienia skutecznej komunikacji i wyraźnego wyznaczenia

odpowiedzialności.

Dane wyjściowe z planowania należy aktualizować, odpowiednio do

postępu prac w projektowaniu i rozwoju. Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Plan prac projektowych (przykład)

Wymagania

normy ISO 9001

(QMI 1991)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Wykres Gantta(Wikipedia 2008)

Wymagania

normy ISO 9001

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Wykres Gantta – niektóre oznaczenia (Wikipedia 2008)

Wymagania

normy ISO 9001

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Wykres Gantta - przykład(Wikipedia 2008)

Wymagania

normy ISO 9001

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Model procesu projektowania wg ISO 9001

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

Przegląd wymagań

Dane wejściowe do projektu Plan projektu

Odpowiedzialność

Komunikacja

Przeglądy projektu

Zmiany projektu

Weryfikacja

Walidacja

Proces projektowania

Dane wyjściowe (dokumentacja)

Produkt

Produkt w użyciu

Zakres

walidacji

Zakres

weryfikacji

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Dane wejściowe do projektowania i rozwoju

7.3. Projektowanie i rozwój

7.3.2. Dane wejściowe do projektowania i rozwoju

Należy określić dane wejściowe związane z wymaganiami

dotyczącymi wyrobu oraz utrzymywać zapisy. Powinny one

obejmować

a) wymagania funkcjonalne i dotyczące parametrów,

b) mające zastosowanie wymagania ustawowe i przepisów,

c) jeżeli ma to zastosowanie, informacje wynikające

z poprzednich podobnych projektów, i

d) inne wymagania niezbędne do projektowania i rozwoju.

Należy dokonywać przeglądu danych wejściowych pod kątem

ich adekwatności. Wymagania powinny być kompletne,

jednoznaczne i wzajemnie niesprzeczne. Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(PN-EN ISO 9000:2000)

Specyfikacja - dokument, w którym podano wymagania

Specyfikacja

Wymaganie - potrzeba lub oczekiwanie, które zostało ustalone,

przyjęte zwyczajowo lub jest obowiązkowe

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

• Charakterystyki działania i niezawodności z uwzględnieniem

warunków pracy i istotnych czynników środowiskowych

• Charakterystyki estetyczne

• Obowiązujące wymagania prawne i normy

Specyfikacja wyrobu technicznego

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

Standardy (normy) - jakość wbudowana w wymagania;

nie ma gwarancji użycia rozwiązań najlepszych

Innowacje i standaryzacja

Innowacje - zgoda na stosowanie nowych materiałów,

podzespołów i technik;

wymaga szczegółowych badań i analiz

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju

7.3. Projektowanie i rozwój

7.3.3. Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju

Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju należy przedstawić w formie umożliwiającej weryfikację w stosunku do danych wejściowych do projektowania i rozwoju, i zatwierdzić przed zwolnieniem.

Dane wyjściowe z projektowanie i rozwoju powinny

a) spełniać wymagania określone w danych wejściowych do projektowania i rozwoju,

b) zapewniać odpowiednie informacje dotyczące zakupywania, produkcji i dostarczania usługi,

c) zawierać kryteria przyjęcia wyrobu lub powoływać się na nie, i

d) specyfikować właściwości wyrobu, które są istotne dla jego bezpiecznego i właściwego użytkowania.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Kryteria przyjęcia wyrobu – przykład

- dławik SM-Z4/2(NEOTECH 2005)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

Komputerowe wspomaganie projektowania

• Szybki dostęp do wielkiej liczby danych

• Graficzną ilustrację prac

• Emisję wyników w dogodnej formie

• Dostęp do bibliotek gotowych projektów

• Szybkie obliczenia: zarówno często powtarzane, jak i żmudne

• Możliwość sprawdzania wpływu zmian na charakterystyki wyrobu

Techniki CAD pomagają projektantowi poprzez:

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Przegląd projektowania i rozwoju

7.3. Projektowanie i rozwój

7.3.4. Przegląd projektowania i rozwoju

Na odpowiednich etapach należy przeprowadzać

systematyczne przeglądy projektowania i rozwoju

zgodnie z zaplanowanymi ustaleniami, w celu

a) oceny zdolności wyników projektowania i rozwoju

do spełnienia wymagań,

b) identyfikowania wszelkich problemów i proponowania

niezbędnych działań.

W przeglądach takich powinni brać udział przedstawiciele

służb związanych z etapem (etapami) projektowania i rozwoju

podlegającym (podlegającymi) przeglądom. Należy

utrzymywać zapisy wyników przeglądów i wszelkich

niezbędnych działań. Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

Przegląd projektu

• projekt usługi, lub wyrobu spełni wszystkie wyspecyfikowane

kryteria funkcjonalne

• projektowany wyrób lub usługa mogą być: produkowane,

kontrolowane, badane lub sprawdzane, instalowane, używane

i konserwowane ku zadowoleniu klienta

• wszelkie możliwe alternatywy projektu zostały uwzględnione

• wszelkie wymagania prawne będą spełnione

• istnieje odpowiednia dokumentacja opisująca projekt

oraz zasady użycia i konserwacji wyrobu (usługi)

Celem przeglądów projektu jest stwierdzenie, że

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Stebbing 1990)

Zewnętrzne przeglądy projektu

• Adekwatność projektu

• Zgodność z umową

• Studia (badania)

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Stebbing 1990)

Badania (przykłady)

• Identyfikowalność

• Masa i środek ciężkości

• Niezawodność

• Czynniki krytyczne

• Konserwacja

• ...

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Weryfikacja projektowania i rozwoju

7.3. Projektowanie i rozwój

7.3.5. Weryfikacja projektowania i rozwoju

Weryfikacje należy przeprowadzać zgodnie z zaplanowanymi

ustaleniami (patrz 7.3.1) w celu zapewnienia, że dane

wyjściowe z projektowania i rozwoju spełniły wymagania

określone w danych wejściowych do projektowania i rozwoju.

Należy utrzymywać zapisy wyników weryfikacji i wszelkich

niezbędnych działań.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Weryfikacja dokumentacji konstrukcyjnej

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Walidacja projektowania i rozwoju

7.3. Projektowanie i rozwój

7.3.6. Walidacja projektowania i rozwoju

Walidację projektowania i rozwoju należy przeprowadzać

zgodnie z zaplanowanymi ustaleniami (patrz 7.3.1) w celu

zapewnienia, że wytworzony wyrób jest zdolny spełnić

wymagania związane z wyspecyfikowanym zastosowaniem

lub zamierzonym wykorzystaniem, jeżeli jest znane. Wszędzie

gdzie jest to wykonalne, walidacja powinna być zakończona

przed dostawą lub wdrożeniem wyrobu. Należy utrzymywać

zapisy wyników walidacji i wszelkich niezbędnych działań.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Nadzorowanie zmian w projektowaniu i rozwoju

7.3. Projektowanie i rozwój

7.3.7. Nadzorowanie zmian w projektowaniu i rozwoju

Zmiany w projektowaniu i rozwoju powinny być zidentyfikowane

i powinny być utrzymywane zapisy. Zmiany należy poddawać,

odpowiednio, przeglądowi, weryfikacji i walidacji,

i należy je zatwierdzać przed ich wdrożeniem. Przegląd zmian

w projektowaniu i rozwoju powinien obejmować ocenę wpływu

zmian na części składowe i już dostarczony wyrób.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

(Oakland 1992)

Jakość projektu (huśtawka)

Projektowanie

i jakość

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Model procesu projektowania wg ISO 9001

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

Przegląd wymagań

Dane wejściowe do projektu Plan projektu

Odpowiedzialność

Komunikacja

Przeglądy projektu

Zmiany projektu

Weryfikacja

Walidacja

Proces projektowania

Dane wyjściowe (dokumentacja)

Produkt

Produkt w użyciu

Zakres

walidacji

Zakres

weryfikacji

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Pętla jakości (ISO 9004:1989)

Pojęcia

podstawowe

Tworzenie projektu/specyfikacjii konstruowanie wyrobu

Zaopatrzenie

Planowaniei rozwój procesu

Produkcja

Kontrola i badania

Pakowaniei przechowywanie

Sprzedażi dystrybucja

Instalowaniei uruchamianie

Pomoc technicznai obsługiwanie

Likwidacja

Marketingi badania rynku

Odbiorca/klient

Producent/dostawca

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Ćwiczenie 7 – Dodatkowe aspekty projektowania

Sporządzić wykaz dodatkowych aspektów, które należy

uwzględnić w procesie projektowania wyrobu np.:

(Oakland 1989, Wierciak 2005)

• Pakowanie (opakowanie)

• Zasady serwisowania i dokumentacja serwisowa

• Procedury konserwowania

• Szczegóły gwarancji

• Dostępność części zamiennych

• Szkolenia

• Instrukcja instalowania i obsługi

• ....Ćwiczenia

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Procesowy model zarządzania jakością

K

L

I

E

N

T

WYMAGANI

A

K

L

I

E

N

T

SATYSFAKCJ

A

Odpowiedzialnośćkierownictwa

Zarządzaniezasobami

Pomiary, analiza,doskonalenie

Zarządzanie(wyrób lub usługa)

procesem

WEJŚCIE WYJŚCIE

PROCESOWY MODEL ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

WYRÓBUSŁUGA

Norma

ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Realizacja wyrobu

7. Realizacja wyrobu

7.1. Planowanie realizacji wyrobu

7.2. Procesy związane z klientem

7.3. Projektowanie i rozwój

7.4. Zakupy

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.6. Nadzorowanie wyposażenia

do monitorowania i pomiarów

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Proces zakupu

7.4. Zakupy

7.4.1. Proces zakupu

Organizacja powinna zapewnić, że zakupiony wyrób spełnia

wyspecyfikowane wymagania dotyczące zakupu. Rodzaj i zakres

nadzoru nad dostawcą i zakupywanym wyrobem powinien zależeć

od wpływu zakupywanego wyrobu na późniejszą realizację wyrobu

lub wyrób finalny.

Organizacja powinna dokonywać oceny i wyboru dostawców

na podstawie ich zdolności do dostarczania wyrobu zgodnego

z wymaganiami organizacji. Należy ustanowić kryteria wyboru,

oceny i ponownej oceny. Należy utrzymywać zapisy wyników ocen

i wszelkich niezbędnych działań wynikających z oceny.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Nadzorowanie produkcji i dostarczania usługi

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.5.1. Nadzorowanie produkcji i dostarczania usługi

Organizacja powinna planować i prowadzić produkcję

i dostarczanie usługi w warunkach nadzorowanych.

Warunki nadzorowane, gdy ma to zastosowanie,

powinny obejmować:

• dostępność informacji, w których określono właściwości wyrobu,

• dostępność instrukcji pracy, jeśli są niezbędne,

• stosowanie właściwego wyposażenia,

• dostępność i stosowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów,

• wdrożenie monitorowania i pomiarów, i

• wdrożenie działań związanych ze zwolnieniem, dostawą i po dostawie. Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Walidacja procesów produkcji

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.5.2. Walidacja procesów produkcji i dostarczania usługi

Organizacja powinna przeprowadzać walidację każdego procesu

produkcji i procesu dostarczania usługi, gdy wyników nie można

zweryfikować w następstwie monitorowania lub pomiaru.

Obejmuje to wszystkie procesy, gdzie wady ujawniają się dopiero

w trakcie użytkowania wyrobu lub po wykonaniu usługi.

Walidacja powinna wykazać zdolność tych procesów do osiągania

zaplanowanych wyników.

(ISO 9001:2000)

Wymagania

normy ISO 9001

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Walidacja procesów produkcji

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.5.2. Walidacja procesów produkcji c.d.

Organizacja powinna określić ustalenia dotyczące tych procesów,

jeżeli ma to zastosowanie, obejmujące

a) określone kryteria dotyczące przeglądu i zatwierdzania

procesów ,

b) zatwierdzenia wyposażenia i kwalifikowania personelu,

c) stosowanie określonych metod i procedur,

d) wymagania dotyczące zapisów, i

e) ponownej walidacji.

Wymagania

normy ISO

9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Sterowanie procesem

Sterowanie procesem wymaga narzędzi do:

• oceny zdolności procesu do spełnienia wymagań

• oceny spełniania przez proces wymagań

w dowolnej chwili

• korygowania procesu lub jego wejść,

gdy wymagania nie są spełnione

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Zdolność procesów

• Wskaźnik zdolności procesu Cp

(wskaźnik wypełnienia tolerancji)

(Markiewicz 1996)

• Wskaźnik centryczności procesu Cpk

(indeks przesunięcia wartości średniej względem tolerancji)

s6

TCp

;s3

Lx;

s3

xUCpk min

T - tolerancja

s - odchylenie standardowe

U - górny wymiar graniczny

L - dolny wymiar graniczny

- średnia wartość

ze średnich z prób x

Sterowanie

jakością

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Zdolność procesów (Markiewicz 1996)

Sterowanie

jakością

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Siedem podstawowych narzędzi gromadzenia,

przedstawiania i analizy danych wg Ishikawy (Oakland 1992)

Diagramy przepływu

w procesie (flow-charting)

co jest robione

Karty zdarzeń jak często

Histogramy jakie są ogólne odstępstwa

Analizy Pareto gdzie są największe problemy

Analizy przyczyn i skutków co powoduje problemy

Diagramy rozrzutu jakie są zależności pomiędzy

czynnikami

Karty kontrolne jakie rozrzuty poddać kontroli

i w jaki sposób

Sterowanie

jakością

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Karta przepływu (przykład)

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Karta zdarzeń (przykład)

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Karta zdarzeń wraz z rozkładem częstości

(przykład)

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Histogram (przykład)

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Analiza Pareto

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Wykres Ishikawy

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Uczestnicy analizy przyczyn i skutków

Sterowanie

jakością

(Kindlarski 1991)

Osoby uczestniczące w analizie przyczyn i skutków powinny cechować:

• duża wiedza specjalistyczna

• wola ujawniania przyczyn wadliwości (nieukrywanie

skutków i rzeczywistych przyczyn złej roboty własnej

i współpracowników)

• właściwe zrozumienie celu analizy, której procedura jest

następująca:

badanie → diagnoza → wybór terapii

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Proces sporządzania wykresów Ishikawy

Sterowanie

jakością

(Kindlarski 1991)

• w trakcie dyskusji zespołu specjalistów

• na podstawie rozmów wykonującego wykres

z każdym ze specjalistów oddzielnie

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Mechanizm budowy wykresu Ishikawy

Sterowanie

jakością

(Kindlarski 1992)

Opis problemu

Wykres Ishikawy

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Układ przedmiotowy przyczyn

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Układ technologiczny przyczyn

Sterowanie

jakością

(Oakland 1992)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Wykres Ishikawy – przykład analizy przyczyn

wadliwości pakietów elektronicznych

Sterowanie

jakością

(Kindlarski 2001)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Wykres Sankeya

Sterowanie

jakością

(Kindlarski 2001)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Ćwiczenie 9 – Analiza przyczynowo-skutkowa

Poddać analizie przyczynowo-skutkowej problem niskiej

skuteczności zaliczania wybranego przedmiotu na studiach.

Wyniki analizy przedstawić w postaci wykresu Ishikawy.

(Wierciak 2008)

Ćwiczenia

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Rodzaje kart kontroli bieżącej

Sterowanie

jakością

(Markiewicz 1996)

• karty kontroli bieżącej według oceny liczbowej

• karty kontroli według oceny alternatywnej

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Identyfikacja i identyfikowalność

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.5.3. Identyfikacja i identyfikowalność

Jeżeli jest to odpowiednie, organizacja powinna identyfikować

wyrób za pomocą stosownych środków przez cały czas realizacji

wyrobu.

Organizacja powinna identyfikować status wyrobu w odniesieniu

do wymagań dotyczących monitorowania i pomiarów.

Jeżeli jest wymagana identyfikowalność, to organizacja powinna

nadzorować jednoznaczną identyfikację wyrobu i prowadzić

zapisy jej dotyczące.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Własność klienta

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.5.4. Własność klienta

Organizacja powinna sprawować pieczę nad własnością klienta,

w czasie gdy znajduje się ona pod nadzorem organizacji

lub jest przez nią używana. Organizacja powinna identyfikować,

weryfikować, chronić i zabezpieczać własność klienta

dostarczoną w celu użycia lub włączenia w wyrób.

Jeżeli własność klienta zostanie zagubiona, uszkodzona

lub z innego powodu uznana za nieprzydatną do zastosowania,

to należy poinformować o tym klienta i należy utrzymywać zapisy.

UWAGA Własność klienta może obejmować własność intelektualną

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Zabezpieczanie wyrobu

7.5. Produkcja i dostarczanie usługi

7.5.5. Zabezpieczanie wyrobu

Organizacja powinna zabezpieczać zgodność wyrobu podczas

wewnętrznego procesu przetwarzania i dostarczania wyrobu do

miejsca przeznaczenia. Zabezpieczanie zgodności wyrobu

powinno obejmować identyfikację, postępowanie z wyrobem,

pakowanie, przechowywanie i ochronę. Zabezpieczenie powinno

także dotyczyć części składowych wyrobu.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania

i pomiarów

7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania

i pomiarów

Organizacja powinna określić monitorowanie i pomiary,

które należy wykonać, oraz wyposażenie do monitorowania i

pomiarów potrzebne do dostarczenia dowodu zgodności wyrobu

z określonymi wymaganiami.

Organizacja powinna ustanowić procesy w celu zapewnienia,

że monitorowanie i pomiary mogą być i są wykonywane

w sposób, który jest spójny z wymaganiami dotyczącymi

monitorowania i pomiarów.

Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)

J. Wierciak: „Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu”

Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania

i pomiarów

7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania

i pomiarów (c.d.)

Tam gdzie niezbędne jest zapewnienie wiarygodnych wyników,

wyposażenie pomiarowe należy

a) wzorcować lub sprawdzać w wyspecyfikowanych odstępach czasu lub

przed użyciem w odniesieniu do wzorców jednostek miary mających

powiązanie z międzynarodowymi lub państwowymi wzorcami jednostek

miary; jeżeli nie ma takich wzorców, należy prowadzić zapisy dotyczące

zastosowanej podstawy wzorcowania lub sprawdzania,

b) adiustować lub ponownie adiustować, jeżeli jest to niezbędne,

c) zidentyfikować w celu umożliwienia określenia statusu wzorcowania,

d) zabezpieczyć przed adiustacjami, które mogłyby unieważnić wyniki

pomiaru,

e) chronić przed uszkodzeniem i pogorszeniem stanu podczas

przemieszczania, utrzymywania i przechowywania. Wymagania

normy ISO 9001

(ISO 9001:2000)