sześciolatek w szkole, czyli słów kilka o gotowości szkolnej
TRANSCRIPT
Sześciolatek w szkole
Istotnym wydarzeniem w życiu każdego dziecka jest rozpoczęcie nauki
szkolnej. Jednakże, mimo pójścia do szkoły, pewne
dzieci wciąż będą przedkładać zabawę nad
naukę.
Powodzenie w nauce szkolnej już od klasy
pierwszej zależy od stopnia gotowości szkolnej.
Gotowość szkolna jest pojęciem, pod którym kryje się wiele aspektów życia dziecka.
To przede wszystkim: • gotowość do podjęcia nauki;• zainteresowanie nauką;• oraz taki sam poziom rozwoju
fizycznego, intelektualnego i społecznego, który pozwoli podołać szkolnym obowiązkom, odnaleźć się w grupie rówieśniczej i osiągnąć sukces w szkole.
Dojrzałość szkolna, gotowość szkolna, przygotowanie do szkoły – to terminy często używane zamiennie.
„Gotowość” w rozumieniu J. Brunera, „nie jest stanem, na który
wystarczy czekać, ale trzeba ją wykształcić”.
Wg M. Przetacznikowej „Dojrzałość szkolna to zespół tych cech
psychofizycznych ukształtowanych w okresiepierwszych 6 lat życia, które umożliwiają
dziecku przystosowanie się do nauki w szkole.”Wg W. Okonia
„Dojrzałość szkolna to inaczej gotowość szkolna, to osiągnięcie przez dziecko takiego
stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego,
jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie treści programowych klasy 1.”
Wg S. Szumana „Dojrzałością szkolną jest
osiągnięcie przez dzieci takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, który czyni je wrażliwymi i
podatnymi na systematyczne nauczanie i wychowanie w klasie pierwszej szkoły podstawowej”.
Wg B. Wilgockiej-Okoń „Dojrzałość szkolna, to taki stopień rozwoju dziecka, jaki pozwala mu
podjąć obowiązki szkolne.” Za istotne i ważne przy definiowaniu
tego pojęcia uznaje właściwości rozwoju dziecka i wymagania szkoły.
Bowiem odpowiedni rozwój psychiczny jest najogólniejszym warunkiem
osiągnięcia dojrzałości szkolnej, a powodzenie szkolne, czyli możliwość
sprostania wymaganiom szkoły, jednym ze wskaźników tej dojrzałości.
Według B. Wilgockiej-Okoń dojrzałość szkolną traktuje się nie
tylko jako zależną od wewnętrznych procesów
dojrzewania, lecz łącznie – jako wynik zależności między gotowym do pójścia do szkoły dzieckiem a
środowiskiem rodzinnym i wychowaniem przedszkolnym.
Okres, w którym dziecko podejmuje obowiązki szkolne, jest czasem szczególnie korzystnym dla jego rozwoju. Dziecko osiąga w tym czasie pewną stabilizację
psychiczną, jest radosne i beztroskie.
Szkoła stanowi dla niego raczej przygodę niż uciążliwy
obowiązek. W okresie tym dziecko bardzo łatwo poddaje się
różnym oddziaływaniom wychowawczym.
Dzieci osiągają dojrzałość szkolną w różnym czasie. Decydują o tym nie tylko czynniki
biologiczne, ale także środowiskowe i wychowawcze.
Gotowość do rozpoczęcia nauki w szkole uzależniona jest m.in.:
• od dotychczasowego biegu życia dziecka; • od tego, czy uczęszczało do przedszkola;
•czy miało okazję współdziałać z innymi dziećmi w najbliższym otoczeniu;
•czy dorośli zaspokajali jego potrzeby poznawcze i uczuciowe;
•czy stawiano mu wymagania dostosowane do jego możliwości, a jednocześnie rozwijające pożądane społecznie formy zachowania.
Rozpoczynając naukę w szkole, dziecko podejmuje się realizacji
następujących zadań:
• zdobywanie i stosowanie wiedzy;• osiąganie samodzielności i
niezależności;• udział w życiu grupy rówieśniczej;• zamiany dominującej formy aktywności
z zabawy na naukę;• opanowanie umiejętności pisania,
czytania i liczenia.
PROPOZYCJE METOD I FORM PRACY Z DZIECKIEM
SZEŚCIOLETNIM
Najważniejsze miejsce w pracy z dziećmi sześcioletnimi
zajmują metody oparte na działalności dziecka.
Metody oparte na działaniu, na obserwacji i
na słowie:• metoda samodzielnych doświadczeń
oparta na inicjatywie własnej dziecka (zabawa, zajęcia artystyczne, kontakt z przyrodą);
• metoda zadań stawianych dziecku przez nauczyciela, które dziecko rozwiązuje samodzielnie wg własnych pomysłów;
• metoda ćwiczeń polegająca na powtarzaniu przez dziecko odpowiednich czynności (sprawność ruchowa, nauka prawidłowej wymowy);
• metoda odtwarzania (nauka wiersza, piosenki, tańca);
• metody słowne, do których należą rozmowy, opowiadania, zagadki, rozwijające procesy poznawcze i poszerzające zasób wiadomości dziecka;
• metody żywego słowa oddziałujące na dziecko przez środki artystyczne, pomagające rozwijać wrażliwość uczuciową i estetyczną.
Metody poglądowe oparte na bezpośrednim
spostrzeganiu:• metody obserwacji i pokazu
przedmiotów (zjawisk, czynności);• metody przykładu: przykład
osobisty, poprzez widowisko teatralne, ilustracje;
• metoda uprzystępnienia sztuki.
Metody odnoszące się do działań dziecka związane z
procesem uczenia się:• przyswajanie podanego, gotowego
materiału;• odkrywaniu nowych wiadomości
podczas rozwiązywania problemów i samodzielnego poszukiwania;
• przeżywanie;• działanie – zmienianie rzeczywistości i
siebie poprzez sprawdzenie wiadomości w praktyce.
Wielostronne uczenie się przeciwstawia się
jednostronnemu uczeniu się, nauczaniu opartemu na przyswajaniu gotowej wiedzy podawanej przez
nauczyciela.
Wielostronnemu uczeniu się odpowiadają metody
nauczania:
• podające (przyswajanie)• problemowe (odkrywanie)• aktywizujące (przeżywanie)• praktyczne (działanie)
Metody szczególnie użyteczne w pracy z
dzieckiem sześcioletnim:
Metoda czynnościowego nauczania Edyty Gruszczyk - Kolczyńskiej
Zalecane warunki i sposób realizacji:
• Dominującą formą zajęć są w tym czasie Dominującą formą zajęć są w tym czasie zabawy, gry sytuacje zadaniowe, w zabawy, gry sytuacje zadaniowe, w których dzieci manipulują specjalnie których dzieci manipulują specjalnie dobranymi przedmiotami, np. liczmanami. dobranymi przedmiotami, np. liczmanami.
• Następnie dba się o budowanie w Następnie dba się o budowanie w umysłach dzieci pojęć liczbowych umysłach dzieci pojęć liczbowych sprawności rachunkowych na sposób sprawności rachunkowych na sposób szkolny.szkolny.
Przy układaniu i rozwiązywaniu zadań trzeba Przy układaniu i rozwiązywaniu zadań trzeba zadbać o wstępną matematyzacjęzadbać o wstępną matematyzację: : dzieci dzieci
rozwiązują zadania matematyczne rozwiązują zadania matematyczne manipulując przedmiotami lub obiektami manipulując przedmiotami lub obiektami
zastępczymi, potem zapisują rozwiązanie z zastępczymi, potem zapisują rozwiązanie z użyciem cyfr. użyciem cyfr.
„„Moim zdaniem Moim zdaniem nie ma żadnej potrzeby, nie ma żadnej potrzeby, by zapoznawać dzieci z cyframi już w by zapoznawać dzieci z cyframi już w pierwszym półroczu zajęć z 6-latkamipierwszym półroczu zajęć z 6-latkami. .
Zapis cyfrowy, nawet najprostszy, np. Zapis cyfrowy, nawet najprostszy, np. 3+2=5 przesuwa nauczanie w kierunku 3+2=5 przesuwa nauczanie w kierunku abstrakcji. Na to nakładają się trudności abstrakcji. Na to nakładają się trudności
manualne związane z samym pisaniem.” manualne związane z samym pisaniem.”
prof. Z. Semadeniprof. Z. Semadeni