t, 07`08`06, õq÷ïs¡t · 2010-07-09 · s¡etd uÛ≤düÿs¡ 1 dü+|ü⁄{Ï : 12 dü+∫ø£ :...

s¡eTD uÛ≤düÿs¡

1

dü+|ü⁄{Ï : 12 dü+∫ø£ : 2 nø√ºãsY 2006

z+ qyÓ÷ uÛÑ>∑e‘ l s¡eTD≤j·T

Ä<Ûë´‹àø£ e÷dü |üÁ‹ø£

ù|J\T : 28

>ös¡e dü+bÕ<ä≈£î\T

leT‹ P.H.V. dü‘· e‹

(ôV’≤eT)

#·+<ë

∫s¡THêe÷

Visit us @ www.srinannagaru.com

l s¡eTD πøåÁ‘·+,

õq÷ïs¡T ` 534 265

|ü ˆ>√ˆˆ õ˝≤¢, Ä+ˆ Á|ü ˆ

|ü_¢wüsY

dü<äTZs¡T l Hêqï>±s¡T

l s¡eTD πøåÁ‘·+

õq÷ïs¡T ` 534 265

J 08814 - 224747

� 9247104551

e´ekÕú|üø£ dü+bÕ<ä≈£î\T : _.$.m Ÿ.mHé.sêE

dü+e‘·‡s¡ #·+<ë:s¡Tˆˆ150/`

$&ç Á|ü‹ : s¡Tˆˆ 10/`

Á|æ+≥sY

l uÛÑyêì Ä|òtôd{Ÿ Á|æ+≥sY‡(<äT&˚ lqT) mdt.$.ÄsY. ø±+ô|¢ø˘‡,

bÕ\ø=\T¢, � 9848716747

á dü+∫ø£ À....

bÕ\ø=\T¢ .......... 05`01`06

|æ|üŒs¡ ................ 09`04`06

;ÛeTes¡+ .......... 12`04`06

bÕ‘êfi¯yÓTs¡ø£ .... 28`11`06

dü<äTZs¡T l Hêqï>±] nqTÁ>∑Vü≤uÛ≤wüDeTT\T, 07`08`06, õq÷ïs¡T

Á|æj·TyÓTÆq Ä‘·àã+<ÛäTe⁄˝≤¢sê,

ñqï~ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ø£ÿ&. Je⁄&ÉT Ò&ÉT, »>∑‘·TÔ Ò<äT, ùdïVü‰\T

Òe⁄, $s√<Ûë\T Òe⁄, ˝≤uÛÑ+ Ò<äT, qwüº+ Ò<äT, @MT Ò<äT, Ç$ n˙ï

ndü‘· eTT Ò. ø±ì Ç$ n˙ï ì»+˝≤>∑ eTq≈£î ø£ì|ædüTÔHêïsTT ø±ã{Ïº

eTq≈£î <äT'K+ ek Ô+~. ùdïVü≤+ ñ+fÒ Çwüº+ edüTÔ+~, $s√<Ûä+

ñ+fÒ nsTTwüº+ edüTÔ+~, Ç$ n˙ï ì»+˝≤>∑ eTq≈£î ø£ì|ædüTÔHêïsTT,

ø±ì Ç$ q÷{ÏøÏ q÷s¡TbÕfiófl ndü‘· +, Ç~ e÷j·T nì eTq≈£î

‘Ó*j·T≥+ Ò<äT. Hê <äj·T Ò≈£î+&Ü Hê e÷j·TqT mes¡T »sTT+#·

Òs¡T nì |üs¡e÷‘·à ^‘· À #ÓbÕŒ&ÉT. eTq≈£î e#Ã ‘·\+|ü⁄\˙ï ì»+

ø±<äT. eTq≈£î ø√kÕ] ø√|ü+ edüTÔ+~, ø√kÕ] ndü÷j·T edüTÔ+~,

ˇø√kÕ] uÛÑj·T+ edüTÔ+~, ˇø√kÕ] ø√]ø£ edüTÔ+~, ˇø√kÕ] <«wü+

edüTÔ+~, Ç$ n˙ï ‘·\+|ü⁄ Ò, Ç~ n+‘ê e÷jT. Ç~ n+‘ê e÷j·T

nì eTq≈£î ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT, e÷j·T nì ‘Ó*ùdÔ n+<äT˝ÀqT+&ç

ãj·T≥≈£îsêe{≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #kÕÔeTT.

ø£èwüßí&ÉT #ê˝≤ ùdïVü≤bÕÁ‘·T&ÉT. ø£èwüßí&ÉT, ≈£î#\T&ÉT ∫qï|ü�&ÉT

ø£*dæ #·<äTe⁄≈£îHêïs¡T. ≈£î#˚\T&ç <ë]Á<ë´ìï #·÷dæ Ä <ë]Á<ë´ìï

b˛>={≤º&ÉT. ø=+‘·eT+~ ùdïVü≤+ #˚dæq≥T¢ q{ÏkÕÔs¡T ø±ì

ùdïVü≤bÕÁ‘·T\T>± ñ+&És¡T. Hê <ë]Á<ä´+ b˛>=≥ºeTì ≈£î#˚\T&ÉT

n&É>∑˝Ò<äT ø±ì n‘·ì |ü]dæú‹ #·÷dæ <ë]Á<ä´+ b˛>={≤º&ÉT.

uÛ≤s¡‘·j·TT<ä∆+˝À ns¡T®qT&ç MT<ä≈£î >∑T]ô|{Ïºq u≤D≤\T ø=ìï áj·Tq

MT<ä |ü&Ü¶sTT, nH˚ø£ <Óã“\T ‹Hêï&ÉT. ns¡T®qT&ç >∑T]+∫ Ä&çq

e÷≥qT ≈£L&Ü ‘·bÕŒ&ÉT. uÛ≤s¡‘·j·TT<ä∆+˝À ;Ûwüßà&ÉT $»è+_Û+∫

nø√ºãsY 2007

2

b˛sê&ÉT‘·÷ ñ+fÒ ns¡T®qT&çì s¡øÏå+#·≥+ ø√dü+ #·Áø£+ |ü⁄#·TÃø=ì ;Ûwüßà&ç MT<ä≈£î yÓfi‘ê&ÉT.

n|ü�&ÉT ns¡T®qT&ÉT n+{≤&ÉT ˙e⁄ Ä&çqe÷≥ ‘·|ü�‘·THêïe⁄, ˙≈£î n>ös¡es edüTÔ+~

nì #Ó|ü⁄‘ê&ÉT. qTe⁄« #·ìb˛j·÷ø£ HqT >ös¡e+ @$T#düTø=+{≤qT n+{≤&ÉT, nB

ùdïVü≤+. Hê≈£î >ös¡e+ nø£ÿs¡ Ò<äT, Á|ü‹wü nø£ÿs¡ Ò<äT, qTe⁄« Hê≈£î ùdïVæ≤‘·T&Ée⁄, ìqTï

s¡øÏå+#·≥+ Hê u≤<Ûä ‘· n+{≤&ÉT ø£èwüßí&ÉT.

sêeTø£èwüí|üs¡eTVü≤+dü #Ó|æŒq e÷≥\qT eTùV≤+Á<äHê<é>∑T|üÔ ÁyêkÕs¡T. Äj·Tq

ôV’≤dü÷ÿ\T˝À ôV≤&ée÷cÕºs¡T>± #ùdyês¡T. dü÷ÿ\T kÕj·T+Á‘·+ 5 >∑+≥\≈£î $&ç∫ô|&É‘ês¡T,

ˇø£s√E Äj·Tq eT<Ûë´Vü≤ï+ ¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î e∫Ã |üs¡eTVü≤+dü <ä>∑Zs¡ ≈£Ls=ÃHêïs¡T. dü÷ÿ\T

5 >∑+≥\ es¡≈£î ñ+≥T+~ ø£<ë Ç|ü�&ÉT e∫Ã Çø£ÿ&É ≈£Ls=ÃHêïe⁄ @$T{Ï nì sêeTø£èwüßí&ÉT

n&ç>±s¡T. e÷ dü÷ÿ\T ô|‘·Ôq+ #ùd Äj·Tq e#êÃs¡T, Ç|üŒ{Ï es¡≈£î n˙ï #·÷dæ yÓfi≤fls¡T.

dü÷ÿ\T j·T»e÷ì e∫Ã yÓ[flq|ü�&ÉT Äj·Tq >ös¡e+ ø√dü+ ˇø£ |üP≥ ôd\e⁄ Ç#ÃkÕÔeTT

n+<äTe\q Ç|ü�&ÉT e#êÃqT, dü÷ÿ\T e÷Hdæsê Ò<äT nì >∑T|üÔ>±s¡T #ÓbÕŒs¡T. MT dü÷ÿ\T

j·T»e÷ì mes¡T nì n&ç>±s¡T, $<ë´kÕ>∑s¡T&ÉT nì >∑T|üÔ #ÓbÕŒs¡T. MT dü÷ÿ\T j·T»e÷ì

ø£\ø£‘êÔ À ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ ø£qã&Ü¶&ÉT, @eT+&û |üs¡eTVü≤+dü>±s¡T $TeTà*ï #·÷&É{≤ìøÏ

<äøÏåDÒX«s¡+ ekÕÔqT nì #ÓbÕŒ&ÉT ø±ì sê Ò<äT. Äj·Tq ñ<›X+ @$T{Ï n+fÒ Äj·Tq

<Ûäqe+‘·T&Éq˙, @<√ u≤>± #·<äTe⁄ ñ+<äì H˚qT @<√ ù|<ä Áu≤Vü≤àDT&Éq˙

nqTø=+≥THêï&ÉT. düs¡«kÕ<Ûës¡D+>± |ü+&ç‘·T\≈£î, <Ûäqe+‘·T\≈£î À|ü\ >∑s¡«+ ñ+≥T+~

ø±ì >∑s¡«+ Òq≥T¢ ô|’øÏ q{ÏkÕÔs¡T. Äj·Tq≈£î ø£\ø£‘êÔ À >ös¡e+ ñ+&Ée#·TÃ, Äj·Tq≈£î

bÕ+&ç‘· + ñ+&Ée#·TÃ, <Ûäq+ ñ+&Ée#·TÃ Çe˙ï eT÷&ÉTs√E\ eTT#·Ã≥ nì sêeTø£èwüßí&ÉT

#ÓbÕŒs¡T. MTs¡T |ü+&ç‘·T\‘√{Ï, <Ûäqe+‘·T\‘√{Ï ùdïVü≤+ #j·Tø£+&ç, m+<äT#‘·q+fÒ

yê]øÏ ˝À|ü\ n+‘ê >∑s¡«y˚T, @<√ ñ|üìwü‘Y\T #·~$ bı&çbı&ç e÷≥\T #Ó|ü⁄‘·÷

ñ+{≤s¡T, n≥Te+{Ïyê]‘√ ø£*dæ ‹s¡>∑e<äT›. dü‘Y|ü⁄s¡Twüß\‘√{Ï, kÕ<ÛäT|ü⁄s¡Twüß\ ‘√{Ï,

ãT~∆eT+‘·T\ ‘√{Ï ùdïVü≤+ #Ój·T´+&ç MT≈£î Ä‘·àC≤„q+ ø£\T>∑T‘·T+~ nì >∑T|üÔ>±]‘√

sêeTø£èwüßí&ÉT #ÓbÕŒs¡T. Je⁄&ÉT ì»+ ø±<äT, »>∑‘·TÔ ì»+ ø±<äT, <Ûäq+ ì»+ø±<äT, >ös¡e+

ì»+ø±<äT Çe˙ï eT÷&ÉTs√E\ eTT#·ÃfÒ Ç~ qTe⁄« >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√ eTùV≤+Á<äHê<Ûé>∑T|üÔ

nì #ÓbÕŒs¡T.

eTq+ ñÁ<ø£+‘√ @<Ó’Hê |üì#dæHê, ∫sê≈£î>± @<Ó’Hê |üì#dæHê, ø√]ø£‘√ #dæHê

eTq+ #˚dæq |üqT\≈£î eTqy˚T <äT'K|ü&Ée\dæ ñ+≥T+~. me]‘√HÓ’Hê ñÁ<˚ø£+>±


3

e÷{≤¢&çHê, ø√|ü+>± e÷{≤¢&çHê, ∫sê≈£î>± e÷{≤¢&çHê eTq+ me] >∑T]+∫ n+≥THêïyÓ÷

yê]øÏ <äT'K+ sê<äT, eTqπø <äT'K+ edüTÔ+~. ø√|ü+ nH~ ˇø£ <äTs¡<ä, <äTs¡<ä ‘·s¡Tyê‘·

eT+≥ edüTÔ+~ n˝≤π> eTq+ me]‘√ nsTTHê ∫sê≈£î>± e÷{≤¢&ç‘, Ç˝≤ e÷{≤¢&ÜeTT

@$T{Ï nì eTqπø <äT'K+ edüTÔ+~. MT≈£î C≤„q+ ø±yê\+fÒ sê>∑<«cÕ\T e<äT\Tø√+&ç.

ÇcÕº\T, nsTTcÕº\ e\q Á|üe÷<ä+ @$T{Ï n+fÒ yê{Ï e\q MT eTqdüT‡ u≤Vü≤´eTTU≤ìøÏ

e#ÃdüTÔ+~. ø£ eTìwæ ì»+>± #Ó&É¶yê&ÉT nqTø√+&ç yê&ÉT #Ó&É¶yê&ÉT nsTT‘ yê&ç >=&Ée

yê&çøÏ e~ Òj·T+&ç, yê&ÉT #Ó&É¶yê&ÉT, yê&ÉT #Ó&É¶yê&ÉT nì MTs¡T nqTø√e<äT›, n˝≤

nqTø√e≥+ e\q MT eTqdüT‡ bÕ&Ée⁄‘·T+~. sê>∑<«cÕ\T ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+fÒ eT+∫

#Ój·÷´\H ãT~∆b˛‘·T+~, Ç~ <Ûäs¡à+ Ç~ n<Ûäs¡à+ nì $&ÉBdüTø=H ãT~∆ ≈£L&Ü b˛‘·T+~.

n+<äT#‘· sê>∑<«cÕ\T ‘·–Z+#·Tø√+&ç. MT eTqdüT‡qT q÷{ÏøÏ |ü~e+‘·T\T e÷Á‘·yT MT

|üqT\ ø√dü+ ñ|üjÓ÷–+#·Tø√+&ç, $T>∑‘ê 90 e+‘·T\T uÛÑ>∑e+‘·T&ç bÕ<ë\qT

|ü≥Tºø√e{≤ìøÏ ñ|üjÓ÷–+#·Tø√+&ç. MT Ç+{Ï <ä>∑Zs¡ |üqT\T ≈£L&Ü ÄdüøÏÔ Ò≈£î+&Ü #j·T+&ç,

ÄdüøÏÔ ø£qTø£ ñ+fÒ nVü≤+uÛ≤eq ô|]–b˛‘·T+~. ÄdüøÏÔ ô|≥Tºø√e≥+ e\q m≈£îÿe sê<äT,

ÄdüøÏÔ Òø£b˛e≥+ e\q ‘·≈£îÿesê<äT, uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT m˝≤>∑ ìs¡ísTTùdÔ n˝≤>∑ edüTÔ+~. á

˝À|ü⁄ MTs¡T ÄdüøÏÔ m≈£îÿe ô|≥Tºø=+fÒ <=+>∑HqT ô|]–b˛‘·T+~. Hê≈£î sTTcÕº\T, nsTTcÕº\T

m≈£îÿe>± ñHêïsTT. Ç+ø£ Hê≈£î C≤„q+ m˝≤ edüTÔ+~ nì ø£+>±s¡T|ü&É≈£î, qTe⁄« nuÛ≤´dü+

#ùdÔ Çe ï b˛‘êsTT nì |üs¡e÷‘·à #Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT.

MTs¡T @ <˚e⁄&çøÏ uÛ Ñ≈£îÔ\T nsTTHê ˇø£{Ï eT]Ãb˛e<äT› MT eTqdüT‡qT

u≤>∑T#düTø√+&ç. yê‘êes¡D ø±\Twü +, {Ï ø±\Twü + m≈£îÿe>± ñ+fÒ s√>±\T ekÕÔsTT,

eT+<äT\T yê&ç‘ s√>±\T ‘·–Zb˛‘êsTT ø±ì MTs¡T eT+∫uÛ≤yê\T Òìyê]‘√ düVü≤yêdü+

#ùdÔ uÛ≤eø±\Twü + e#ÃdüTÔ+~. nø£ÿ&É nC≤Á>∑‘·Ô>± ñ+fÒ uÛ≤eø±\Twü + e\q nHø£ y\

»qà\T ekÕÔsTT. n+<äTe\q düVü≤yêdü+ $wüj·T+˝À ãVüQC≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&É+&ç. &ÉãT“

dü+bÕ~+#·{≤ìøÏ, $<ä Hs¡TÃø√e{≤ìøÏ, n~Ûø±s¡+ dü+bÕ~+#·Tø√e{≤ìøÏ eTq+ m+‘√

ø£wüº|ü&ÉT‘·THêïeTT ø±ì eTq eTqdüT‡qT u≤>∑T#düTø√e{≤ìøÏ eTq+ #düTÔqï ø£èwæ @$T{Ï?

á &ÉãT“ø±ì, #·<äTe⁄ø±ì, n~Ûø±s¡+ ø±ì eTs¡D≤q+‘·s¡+ eTq ≈£L&Ü sêe⁄. eTq

eTqdüT‡ eTq ≈£L&Ü edüTÔ+~. eTq ≈£L&Ü e#Ã eTqdüT‡qT u≤>∑T#düTø√e{≤ìøÏ eTq+

@MT Á|üj·T‘·ï+ #j·T≥+ Ò<äT. MTs¡T Ç+{ÏøÏ yÓ[fl Á|üXÊ+‘·+>± ≈£Ls=Ãì Ä˝À∫+#·Tø√+&ç.

eTq+ @<Ó’Hê e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ñHêï, @<Ó’Hê |üì#dü÷Ô ñHêï n~ <Vü≤+ HqT nH ‘·\+|ü⁄‘√

nø√ºãsY 2007

4

#düTÔHêïe÷ Òø£ uÛÑ>∑e+‘·T&ç Á|”‹ø√dü+ #düTÔHêïe÷ nì #·÷düTø√+&ç. MTs¡T ˇø£ e÷≥

e÷{≤¢&çHê, ø£ |üì #dæHê, MT≈£î ø£ Ä˝À#·q e∫ÃHê n~ <Vü≤eTT HqT nH ‘·\+|ü⁄‘√

ek Ô+~. Ç+ø£ nã<ä∆yÓTÆq HqT m˝≤ b˛‘·T+~. eTq+ <Vü‰_Ûe÷q+ ô|]π> |üqT\T

#dü÷Ô, <Vü‰_Ûe÷q+ ô|]π> e÷{\T e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ñ+fÒ Ç+ø£ <Vü≤ãT~∆ m˝≤ b˛‘·T+~.

‘ê#·TbÕeTT\‘√ m+‘· C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+{≤y√ nã<ä∆+ #Óù|Œyê]‘√ ≈£L&Ü n+‘· C≤Á>∑‘·Ô>±

ñ+&ÉT nì eTùV≤+Á<äHê<Ûé>∑T|üÔ‘√ sêeTø£èwüßí&ÉT n+{≤&ÉT. yês¡T |ü+&ç‘·T\T nsTTHê,

<Ûäqe+‘·T\T nsTTHê yê]‘√ düVü≤yêdü+ e<äT›, ˙e⁄ u≤>∑T|ü&Ü\+fÒ dü‘·TŒs¡Twüß\‘√,

düVü≤è<äj·T+ ñqïyê]‘√ düVü≤yêdü+ #ÓsTT´ nì sêeTø£èwüßí&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.

MT eTqdüT‡qT MTs¡T qeTàe<äT›. eTq eTqdüT‡ ˇø£ s¡ø£+>± #Ó|ü⁄‘√+~, ^‘· À

|üs¡e÷‘·à Ç+ø√s¡ø£+>± #ÓbÕŒ&ÉT nqTø√+&ç. n|ü�&ÉT eTq eTqdüT‡qT Á|üø£ÿ≈£î ô|{Ïº

^‘· À uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|æŒq <ëìì ns¡ú+ #düTø=ì Äs¡ø£+>± J$ùdÔ eTq+ u≤>∑T|ü&É‘êeTT.

ø£ì|æ+∫q n+<ä]MT<ä rs¡TŒ\T #Ó|üŒe<äT›. yê&ÉT Ç≥Te+{Ï yê&ÉT, M&ÉT n≥Te+{Ïyê&ÉT

nì m+‘· eT+~ MT<ä rs¡TŒ\T #Ó|ü⁄‘êe⁄, düã®≈£îº ns¡ú+ #düTø√e{≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #ÓsTT´.

m<äT{Ï eTìwæ >∑T]+∫ rs¡TŒ\T #Óù|Œã<äT\T yê]ì ns¡ú+ #düTø√e{≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+

#ÓsTT´. ˙≈£î <˚Vü≤yêdüq ñ+~, ˝Àø£yêdüq ñ+~, XÊgyêdüq ñ+~. M{Ïì

‘=\–+#·Tø√e{≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #j·T≥+ e÷ìydæ Ç‘·s¡T\ >∑T]+∫, >∑Ts¡Te⁄\ >∑T]+∫

rs¡TŒ\T #Ó|ü⁄‘êyê? Ç‘·s¡T\ >∑T]+∫ rs¡TŒ\T #Ó|üŒe<äT›. Vü≤è<äj·T+˝ÀH uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT

ñHêï&ÉT, XÊ+‹ ˙ Vü≤è<äj·T+˝ÀH ñ+~, ãj·T≥ Ò<äT nì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT,

>∑Ts¡Te⁄\T #Ó|ü⁄‘·THêïs¡T. ø±ì Çe˙ï nã<ë∆\T nì eTq+ nqTø=+≥THêïeTT, eTq

Vü≤è<äj·T+˝À ñ+fÒ eTq≈£î m+<äT≈£î ‘Ó*j·T<äT nqTø=+≥THêïeTT. eTq≈£î ne>±Vü≤q

#˚düTø=H˚ X¯øÏÔ ˝Òø£ Ç˝≤ nqTø=+≥THêïeTT. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|æŒq~ ì»y˚T, eTq

Vü≤è<äj·T+˝ÀH XÊ+‹ ñ+~, Äq+<ä+ ñ+~. ø±ì eTq≈£î ñqï <Vü≤yêdüq, Àø£yêdüq,

sê>∑<«cÕ\T Çy eTq ˝À|ü\ñqï XÊ+‹ì eTq≈£î n+<äìe«≥+ Ò<äT nH ãT~∆ eTq≈£î

sêe≥+ Ò<äT. Ä ãT~∆sêø£b˛sTTHê |òüs¡yê Ò<äT eTq+ nqTø=H~ ì»+, uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT

#Ó|æŒq~ nã<ä∆+ nì rs¡TŒ\T #Ó|ü⁄‘·THêïeTT. eTq πøåeT+ ø√πsyês¡T eTq≈£î eT+∫

e÷≥\T #Ó|ü⁄‘ês¡T, #Ó&É¶ e÷≥\T #Ó|üŒs¡T. n≥Te+{Ï~ <e⁄&ÉT #Ó&ÉTe÷≥\T m+<äT≈£î

#Ó|ü⁄‘ê&ÉT. eTq≈£î Äj·Tq #Óù|Œ e÷≥\T ns¡ú+ ø±ø£ nã<ë∆\T #Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT nì|ædüTÔ+~.

eTq+ @$T #Ój·÷´* n+fÒ eTq+ @<Ó’Hê #·~y≥|ü�&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Ç˝≤


5

#Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT, n~ m+‘·es¡≈£î eTq≈£î ns¡úeTe⁄‘√+~, ns¡úeTsTTq~ eTq+ m+‘·es¡≈£î

Ä#·]+#·>∑\T>∑T‘·THêïeTT, ø£yfi Ä#·]+#· Òø£b˛‘ <ëìøÏ ø±s¡D+ @$T{Ï? nì mHê\dædt

#düTø=+≥÷ yÓ[‘ ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ Ä#·]+#·>∑\T>∑T‘êeTT. MT≈£î &ÉãT“ ñHêï n~Ûø±s¡+

ñHêï, #·<äTe⁄ ñHêï MT eTqdüT‡qT u≤>∑T#düTø√ø£b˛‘ Çe ï ø£{Ï Òì düTqï\‘√ düe÷qeTT.

MT≈£î eT+Á‹ |ü<ä$ e∫Ã+~ nqTø√+&ç, MT eTqdüT‡ bÕ&Ó’b˛sTT+~ nqTø√+&ç, eT+Á‹

|ü<ä$ @$T #düTø=+{≤s¡T. eT+Á‹ |ü<ä$ Çyêfi ñ+≥T+~, πs|ü⁄ b˛e#·TÃ, |ü<ä$ b˛‘

$TeTà*ï |ü\ø£]+# yês¡T ñ+&És¡T. Ç$ n ï eT÷&ÉTs√E\ eTT#·Ã≥ nì sêeTø£èwüßí&ÉT

#Óù|Œyês¡T. sêeTø£èwüßí&ÉT #Ó|æŒq á e÷≥\T >∑Ts¡TÔô|≥Tºø=+fÒ eTq eTqdüT‡≈£î n≥TyÓ’|ü⁄

yÓfi‚fl y>∑+ ‘·–Zb˛‘·T+~. HqT b˛yê*, HqT b˛yê* nì H√{Ï‘√ #Ó|ü⁄‘·÷ Ä HqT ã\|ü&

|üqT\T #dü÷Ôñ+fÒ n~ m˝≤b˛‘·T+~, eTq≈£î C≤„q+ m˝≤ edüTÔ+~. á ˝Àø£+ ì»+

ø±<äT, Àø±ìï q&çù|yê&ÉT ì»+. Àø£+ ì»+ nqTø√e≥+ e\q eTq≈£î nXÊ+‹ ek Ô+~,

<äT'K+ ek Ô+~. me¬s’Hê bı–&ç‘ dü+‘√wü+ ek Ô+~, $eT]ÙùdÔ <äT'K+ ek Ô+~. n$ @

HqT≈£î edüTÔHêïsTT, nã<ä∆yÓTÆq HqTπø edüTÔHêïsTT, ì»yÓTÆq HqT≈£î sêe≥+ Ò<äT. n~ MT

ãT~∆øÏ ns¡úyÓTÆ‘ $TeTà*ï me¬s’Hê bı–&çHê, $eT]Ù+∫Hê MT≈£î ]j·÷ø£åHé sê<äT.

uÛÑ>∑e+‘·T&ç‘√ nqTã+<Ûä+ ô|≥Tºø√≈£î+&Ü, ˝Àø£+‘√ nqTã+<Ûä+ ô|≥Tºø=ì HqT

Hê~ nH˚ ‘·\+|ü⁄\‘√ ‹s¡T>∑T‘·÷ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ø±yê* nì ø√]‘˚ Äj·Tq m˝≤

‘Ó*j·Tã&É‘ê&ÉT. Äj·Tq ø√dü+ ˙e⁄ #düTÔqï Á|üj·T‘·ï+˝À m+‘· ì»+ ñ+<√ Äj·Tq

#·÷dü÷Ô ñ+{≤&ÉT. dæìe÷ m+‘·ùd|ü⁄ ñ+≥T+~, eTq J$‘ê\T ≈£L&Ü n+‘. dæìe÷˝À

ˇø£&ÉT sêE ywü+ ykÕÔ&ÉT, ˇø£&ÉT HÍø£s¡T ywü+ ykÕÔ&ÉT, sêE ywü+ ì»+ ø±<äT, HÍø£s¡T

ywü+ ì»+ ø±<äT. n˝≤π> Çø£ÿ&É ø=+‘·eT+~øÏ <Ûäq+ ñ+&Ée#·TÃ, ø=+‘· eT+~ ;<äyê]>±

ñ+&Ée#·TÃ, nB ì»+ ø±<äT, ÇB ì»+ ø±<äT. á Á|ü|ü+#·+ nH~ ø£ Hê≥ø£XÊ\ nHêï&ÉT

ùwødæŒj·TsY. ˇø√ XØs¡+ ˇø√ bÕÁ‘· b˛wædüTÔ+~, Ä bÕÁ‘· À q{Ï+∫ ãj·T≥≈£î bı+&ç

n+‘>±ì Ä bÕÁ‘·‘√ ‘ê<ë‘·à´+ bı+<äe<äT›. uÛÑ>∑e+‘·T&ç Hêe÷ìï düà]+#·≥+ e\q eTq+

|ü$Á‘·T\+ ne⁄‘êeTT nì ô|<ä›\T #Ó|ü⁄‘ês¡T. uÛÑ>∑e+‘·T&ç Hêe÷ìï düà]+#·≥+ e\qH

eTq+ |ü$Á‘·T\+ ne«˝ÒeTT, Äj·Tq eTq\qT |ü$Á‘·+ #˚j·T≥+ e\q eTq+

|ü$Á‘·T\eTe⁄‘êeTT. Äj·Tq ˇø√kÕ] eTq\qT #Ój·T´e#·TÃ, #Ój·T´ø£b˛e#·TÃ. m+<äT≈£î

#Ój·T´ Ò<äT nì n&ÉT>∑≈£L&É<äT, Äj·Tq m|ü�&ÉT #Ój·÷´˝À n|ü�&ÉT #kÕÔ&ÉT, Äj·Tq Ç+ø±

#j·T Ò<äT nì HêeT+ $&ç∫ô|≥º≈£L&É<äT. >√|æø£\≈£î ø£èwüßí&ç MT<ä m≥Te+{Ï Áù|eTuÛ≤eq

ñ+<√, Ä+»Hj·TkÕ«$TøÏ sêeTT&ç MT<ä m≥Te+{Ï Áù|eTuÛ≤eq ñ+<√, uÛÑøÏÔuÛ≤eq ñ+<√

nø√ºãsY 2007

6

n≥Te+{Ï Áù|eTuÛ≤eqqT áX«s¡T&ç|ü≥¢ MTs¡T ô|+#·Tø√+&ç. áX«s¡T&ç |ü≥¢ Áù|eTuÛ≤eq,

uÛÑøÏÔuÛ≤eq MT≈£î ≈£î~]‘ Á|üXï\T yùdyê&ÉT, ‘·]ÿ+#yê&ÉT Ç+ø£ $T>∑\&ÉT. MT≈£î Ä Áù|eTuÛ≤eq,

Xs¡D≤>∑‹uÛ≤eq Òø£b˛e≥+ e\q á Ä+<√fiq\T, dü+<Vü‰\T edüTÔHêïsTT. eTqø£+fÒ

‘Ó*yÓ’qyê&ÉT, á düèwæºq+‘ê q&ç|æ+# yê&ÉT ˇø£&ÉT ñHêï&ÉH $XÊ«dü+ ˙≈£î Òø£b˛‘

Äj·Tq MT<ä ≈£î uÛÑøÏÔ m˝≤ ø£\T>∑T‘·T+~, Áù|eT m˝≤ ø£\T>∑T‘·T+~. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|æŒq≥T¢>±

eTq+ q&ÉT#·Tø=+fÒ |ü⁄qs¡®qà\T ‘·–Zb˛‘êsTT. n˝≤ø±≈£î+&Ü eTq nVü≤+ø±s¡+ #Ó|æŒq≥T¢>±

#dü÷Ô ñ+fÒ |ü⁄qs¡®qà\T ô|]–b˛‘êsTT.

me¬s’Hê eT+∫|üqT\T #dæqyês¡T e∫Ãq|ü�&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT @MT ‘Ó*j·Tq≥T¢

@eTHyê&ÉT n+fÒ ø±o˝À mes√ |òü ≤Hê πse⁄ ø£{Ïº+#ês¡≥ nHyês¡T, Ä ø£{Ïº+∫qyê&ÉT

nø£ÿ&É ñ+&yê&ÉT, n~ Äj·Tq≈£î ‘Ó\TdüT. mes¡T ø£{Ïº+#ês¡T nq>±H HqT ø£{Ïº+#êqT

nì n‘·&ÉT Ò#yê&ÉT. Ä <=+>∑HqT e#Ãdæ+~ nHyês¡T qTe⁄« ø£{Ïº+#·≥+ @$T{j·÷´?

Ä ‘·\+|ü⁄ Ç∫Ãqyê&ÉT áX«s¡T&ÉT, ˙≈£î &ÉãT“ Ç∫Ãqyê&ÉT áX«s¡T&ÉT, Ä |üì #sTT+∫q

yê&ÉT ≈£L&Ü Äj·TH. HqT ø£{Ïº+#êqT n+≥THêïe⁄, Ä HqT me&ÉT? n~ nã<ä∆yÓTÆq HqT

nì yê&çøÏ ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT. #sTT+∫+~ n+‘ê áX«s¡T&, ndü\T M&ÉT ñ+fÒ ø£<ë

#sTT+#·{≤ìøÏ n~ sêeTø£èwüßí&ÉT #Óù|Œ~. yê&ÉT @<Ó’‘ HqT n+≥THêï&√ Ä HqT ì»+

ø±<äT. Ä HqT ì»+ ø±<äT nì H√{Ï‘√ #Ó|æ‘ dü]b˛<äT, n~ ì»+ø±<äT nì yê&çøÏ

nqTuÛÑe+‘√ ‘Ó*ùdes¡≈£L yê&çøÏ C≤„q+ sê<äT. yÓ÷ø£å+ n+fÒ @MT Ò<äT <=+>∑HqT b˛‘·T+~,

ì»yÓTÆq HqT nqTuÛÑe+˝ÀìøÏ edüTÔ+~. ì»yÓTÆq HqT düTK+>±, XÊ+‹>±, Äq+<ä+>±

ñ+≥T+~. n–ï À qT+&ç y&çì ys¡T#j·T ÒeTT n˝≤π> Ä‘·àC≤„q+˝À qT+&ç düTU≤ìï,

XÊ+‹ì ys¡T#j·T ÒeTT. <Vü≤yT HqT nì Ç|ü�&ÉT eTq+ nqTø=+≥THêïeTT, n+<äT#‘·

bÕ\ø=\T¢ À ñHêïeTT, ;ÛeTes¡+˝À ñHêïeTT nqTø=+≥THêïeTT. ì»yÓTÆq HqT nqTuÛÑe+˝ÀìøÏ

e∫Ãq|ü�&ÉT, ì»yÓTÆqHqT n+‘·{≤ ñ+≥T+~ ø±ã{Ïº qTe⁄« n+‘·{≤ ñHêïeqï dü+>∑‹ ˙≈£î

‘Ó\TdüTÔ+~. n|ü�&ÉT ˙≈£î sêø£b˛ø£\‘√ dü+ã+<Ûä+ Ò<äT. ˇø£ÿ uÛÑ>∑e+‘·T&çì ‘·|æŒ+∫ ˙e⁄

@$T kÕ~Û+∫Hê n~ n+‘ê eT÷&ÉT s√E\ eTT#·ÃfÒ nì >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√.

ì»yÓTÆquÛÑ≈£îÔ&ÉT eTTøÏÔì ≈£L&Ü ø√s¡Tø√&ÉT, yê&çøÏ |òü\ø±+ø£å ñ+&É<äT, yê&çøÏ

áX«s¡T&ÉT ø£ì|æ+∫ ˙≈£î yÓsTT´ »qà\<ëø± eTTøÏÔ sê<äT n+{≤&ÉT nqTø√+&ç yê&çøÏ

@MT nì|æ+#·<äT. qTe⁄« Hê ≈£L&Ü ñqï|ü�&ÉT, Hê uÛ≤sêìï yÓ÷düTÔqï|ü�&ÉT yÓsTT´ »qà\T

ø±ø£b˛‘ ø√{Ï »qà\T eùdÔ eT≥T≈£î Hê≈£î Çã“+~ @$T{Ï n+{≤&ÉT. yê&ÉT <ìø√dü+


7

m<äTs¡T#·÷&É&ÉT. Á|ür ∫qï $wüj·÷ìøÏ m<äTs¡T #·÷&É≥+ e\q Äsê≥+ ô|s¡T>∑T‘·T+~,

Äsê≥+˝ÀqT+&ç nXÊ+‹ edüTÔ+~. uÛÑ≈£îÔ&ÉT n+fÒ Áù|eT dü«s¡÷|ü⁄&ÉT, yê&ÉT me&çø√düyÓTÆ‘

ã‘·T≈£î#·THêï&√, me&çø√düyÓTÆ‘ »bÕ\T <Ûë´Hê\T #düTÔHêï&√ yê&ÉT ñHêï&Éì #Ó|üŒ{≤ìøÏ

e÷{≤¢&É‘ê&ÉT ø±ì Òø£b˛‘ yê&çøÏ e÷≥\‘√ |üì Ò<äT, n~ uÛÑ≈£îÔ&ç \ø£åD+. uÛÑøÏÔ e\q

XøÏÔ ô|s¡T>∑T‘·T+~, uÛÑøÏÔ e\q XÊ+‹ ø£\T>∑T‘·T+~, ˙e⁄ ys¡T HqT ys¡T nH uÒ<äãT~∆

uÛÑøÏÔ e\q sê*b˛‘·T+~, uÛÑøÏÔ e\q neTè‘êqTuÛÑe+ ø£\T>∑T‘·T+~. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT e∫Ã

˙≈£î @$T ø±yê* nì uÛÑ≈£îÔ&çì n&ÉT>∑T‘ê&ÉT nqTø√+&ç. Hê≈£î n~ ø±yê*, Ç~ ø±yê*

nì n&É>∑&ÉT. Hê≈£î @~ eT+∫<√ Hêø£+fÒ πø u≤>± ‘Ó\TdüT, qTe⁄« ÇùdÔ |ü⁄#·TÃ≈£î+{≤qT,

Òø£b˛‘ Ò<äT n+{≤&ÉT. ø£yfi HqT @<Ó’Hê ø√] |ü⁄#·TÃø=+{≤qT nqTø√, HqT ø√]+~

uÛÑ$wü´‘Y˝À Hê≈£î n|üø±s¡+ #˚düTÔ+<˚yÓ÷ n+<äT#˚‘· H˚qT @B ø√s¡qT, qTe⁄« @~

nqTÁ>∑Væ≤ùdÔ n~ d”«ø£]kÕÔqT n+{≤&ÉT, n~ uÛÑ≈£îÔ&ç \ø£åD+. n+fÒ á \ø£åD≤\T eTq≈£î

ñHêïjÓ÷ Ò<√ #·÷düTø√eTì #Ó|üŒ≈£î+&Ü #Ó|üŒ≥+. XøÏÔ n+‘ê áX«s¡T&ç<, á <=+>∑

HqT≈£î XøÏÔ Ò<äT. n~ eTq+ >∑T]Ô+#ê*. m|ü�&Ó’Hê MT≈£î ø=+#Ó+ XÊ+‹ ø£*–Hê n~

áX«s¡T&ÉT Ç∫Ã+<, n~ MT kı+‘·+ ø±<äT, n~ MT ‘Ó*$‘≥\ e\q e∫Ã+~ nqTø√e<äT›,

áX«s¡T& ÇùdÔ MT≈£î XÊ+‹ e∫Ã+~. yTeTT kÕ<Ûäq #dæ C≤„q+ dü+bÕ~+#êeTT nì

MTs¡T nqTø√e<äT›, MTs¡T mìï kÕ<Ûäq\T #dæHê áX«s¡T&ÉT nqTÁ>∑Væ≤+#·ø£b˛‘ MT≈£î

XÊ+‹sê<äT. eTs¡D≤q+‘·s¡+ eTq ≈£L&Ü e#Ã eTqdüT‡qT u≤>∑T#düTø√e≥+ e÷Hdæ

n~ kÕ~Û+#êqT, yê]ì ñ<ä∆]+#êqT n+{≤e⁄ @$T{Ï? yês¡T ñ<ä∆]+|üã&É≥+ e\q

≈£L&Ü ˙ eTqdüT‡ u≤>∑T|ü&Ü* n+‘>±ì <ëì e\q ˙≈£î >∑s¡«+ edü÷Ô ñ+fÒ ˙≈£î

|ü⁄qs¡®qà\T ô|]–b˛‘êsTT, Nø£{Ï Àø±\T $T>∑T\T‘êsTT. ns¡T®Hê! |üPs¡«+ ˙e⁄ nHø£

j·TT<ë∆\T #kÕe⁄, n|ü�&ÉT ˙≈£î <äT'K+ ø£\T>∑ Ò<äT, nXÊ+‹ ø£\T>∑ Ò<äT. Ç|ü�&ÉT á

øös¡e⁄\qT #·÷dæ yês¡T Hêyêfiófl, n+<äT˝À Hê >∑Ts¡Te⁄\T ñHêïs¡T, e÷ ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\T

ñHêïs¡T n+≥THêïe⁄. Ç|ü�&ÉT yê]ì #·÷dæ eTeTø±s¡+ ek Ô+~. |üPs¡«+ j·TT<ë∆\T

#dæq|ü�&ÉT á eTeTø±s¡+ @eTsTT+~. Ms¡+‘ê Hê yêfiófl nqTø√e≥+ e\q Ç<ä+‘ê

ek Ô+~. á eTeTø±sêìï ø√ùdj·T{≤ìøÏ HqT ñHêïqT nHêï&ÉT |üs¡e÷‘·à. yê&ÉT ˙

#·T≥º+ nqTø√, yê&ÉT düe÷C≤ìøÏ n]wüº+ #düTÔqï|ü�&ÉT yê&çì rôdsTT´.

eTq≈£î m|ü�&Ó’Hê <äT'K+ ek Ô+~ nqTø√, nXÊ+‹ ek Ô+~ nqTø√ <ëìøÏ <Vü≤ãT~∆

ø±s¡D+. <Vü‰_Ûe÷q+ Òìyê&çøÏ Á|ü‹≈£L\yÓTÆq|ü]dæú‘·T\T ñHêï yê&çøÏ nXÊ+‹ sê<äT,

<äT'K+ sê<äT. yÓ÷ø£å+ eTq Vü≤è<äj·T+˝ÀH ñ+~. á <Vü≤yT dü‘· +, <Vü≤yT Ä‘·à nH

nø√ºãsY 2007

8

ãT~∆ì rùdùdÔ Ç|ü�&, Çø£ÿ& yÓ÷ø£å+ eTq≈£î dü«s¡÷|ü+>± e´ø£ÔeTe⁄‘·T+~. ‘·\+|ü⁄\ jÓTTø£ÿ

y>∑+ e\q, yêdüq\ jÓTTø£ÿ y>∑+ e\q ˝À|ü\ ñqï Äq+<ä+ eTq≈£î n+<ä≥+ Ò<äT

n+‘>±ì nø£ÿ&É Òø£b˛e≥+ ø±<äT. ˝À|ü\ ñqï Äq+<ä+ eTq≈£î n+~‘ n|ü�&ÉT á

<Vü≤+ ñHêï ø£fÒ, b˛sTTHê ø£fÒ, eTq≈£î @MT uÒ<Ûä+ ‘Ó*j·T<äT. XÊg+˝À @$T #ÓbÕŒs¡T

n+fÒ ˙≈£î <Vü‰_Ûe÷q+ ñ+fÒ á XØs¡+ eTs¡DÏ+#êø£ ˙e⁄ j·TeT<Ûäs¡àsêE #‹øÏ

∫≈£îÿ‘êe⁄, yê&ÉT mø£ÿ&çøÏ |ü+bÕ˝À nø£ÿ&É≈£î |ü+|ækÕÔ&ÉT, yê&ç #‹øÏ ∫øÏÿq ‘·s¡Tyê‘·

˙e⁄ #ùd~ @MT Ò<äT. XØs¡+ eTs¡DÏ+#·ø£ eTT+< ˙e⁄ Ä‘·àC≤„q+ dü+bÕ~ùdÔ Ç+ø£ ˙e⁄

j·TeT<Ûäs¡àsêE #‹øÏ ∫ø£ÿe⁄. yês¡T n˝≤ m+<äT≈£î ñHêïs¡T, Ms¡T Ç˝≤ m+<äT≈£î ñHêïs¡T

nì ndüÔe÷qT Ç‘·s¡T\ >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·e<äT›, yê] |üPs¡«»qà dü+kÕÿsêìï ã{Ïº,

|üPs¡«»qà\˝À yês¡T #dæq ø£s¡àqT ã{Ïº yês¡T n˝≤ ñ+{≤s¡T. n~ eTq≈£î ‘Ó*j·Tø£ yê&ÉT

n˝≤ ñHêï&ÉT @$T{Ï nqTø=+{≤eTT. |üPs¡«»qà˝À yê&ÉT #dæq ø£s¡àqT ã{Ïº yê&ç <Vü≤+

m˝≤ ñ+&Ü˝À, m+‘·es¡≈£î ñ+&Ü˝À n+‘·es¡≈£î ñ+&ç Ä <Vü≤+ ãj·T≥≈£î b˛‘·T+~. Ä

$wüj·T+ eTq≈£î ns¡úyÓTÆ‘ <ìøÏ ÄXÃs¡ + ñ+&É<äT, Ä+<√fiq ñ+&É<äT, ìXÃ\+>± ìs¡à\+>±

ñ+{≤eTT. á XØsê\T n ï nã<ä∆yT ø±ì á XØsê\T Ä&ç+#yê&ÉT e÷Á‘·+ ì»+, yê&

n+‘·sê´$T. ø£èwüßí&ÉT sêj·Tu≤sêìøÏ yÓ[‘ <äTs√´<ÛäqT&ÉT ã+~Û+#·{≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #kÕ&ÉT.

m+<äT#‘·q+fÒ <äTs√´<ÛäqT&ç jÓTTø£ÿ bÕ&ÉTãT~∆øÏ ø£èwüßí&ç jÓTTø£ÿ XøÏÔ ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT.

<äTs√´<ÛäqT&ÉT Á>∑Væ≤+∫Hê, Á>∑Væ≤+#·ø£b˛sTTHê Äj·Tq <e⁄&. Ä dü<äT“¤~∆ Òø£b˛e≥+ e\q,

˝À|ü\ n+‘·düTú Òø£ b˛e≥+ e\q, ˝À|ü\ |ü⁄D´ã\+ Òø£b˛e≥+ e\q Äj·Tq <e⁄&ÉT

nH uÛ≤eq <äTs√´<ÛäqT&çøÏ n+<ä≥+ Ò<äT, e÷eT÷\T>± eTq˝≤π> eTìwæ nqTø=Hêï&ÉT

<äTs√´<ÛäqT&ÉT. ne÷à! ˙ >ös¡e+ Hê≈£î e<äT›, n>ös¡e+ Hê≈£î e<äT›, <Ûäs¡à+ Hê≈£î e<äT›,

n<Ûäs¡à+ Hê≈£î e<äT›, |ü⁄D´+ Hê≈£î e<äT›, bÕ|ü+ Hê≈£î e<äT› á <Ó’«‘·+ n+‘ê qTe⁄« rùddüTø√,

á <Vü≤+‘√{Ï, ˝Àø£+‘√{Ï dü+ã+<Ûä+ Òì Xó<ä∆yÓTÆq C≤„Hêìï Xó<ä∆yÓTÆq XÊ+‹ì Hê≈£î

Á|ükÕ~+#·T n+{≤&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT. n˝≤ ø√s¡Tø=Hyês¡T me¬s’Hê eTq˝À ñHêïsê? <e⁄&ç

<ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl Hê≈£î Xó<ä∆ eTqdüT‡qT Á|ükÕ~+#·T, eTqdüT‡ Xó~∆ nsTT‘ ø£<ë ˝À|ü\ ñqï

Xó<ä∆yÓTÆqHqT Hê≈£î ‘Ó*ùd~ nì ÁbÕ]ú+#yês¡T me¬s’Hê ñHêïsê?

˙e⁄ <ìøÏ ø£+>±s¡T |ü&Ée<äT›. e⁄ eT+∫ e÷s¡Z+˝À Á|üj·÷D+ #ÓsTT´, |üs¡T>∑T\T

ô|≥ºqø£ÿs¡ Ò<äT, NeT m+‘· HÓeTà~>± q&ÉTdüTÔ+<√ n+‘· HÓeTà~>± q&ÉTe⁄ ø±ì ¬s’{Ÿ

&Ó’¬sø£åHé À yÓfiófl. |ü≥Tº |ü⁄s¡T>∑T n~ n*¢q >∑÷&ÉT˝ÀH n~ ã+~Û+|üã&çb˛sTT #·ìb˛‘·T+~,

n˝≤π> á ø√]ø£\H >∑÷{Ï À |ü&ç eTq+ n+‘·yÓTÆb˛‘·THêïeTT. ndü\T @ ø√]ø£ eT+∫~,


9

@ ø√]ø£ #Ó&É¶~ nH~ eTq≈£î ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT, @<√ ø£ ø√]ø£ ø√s¡T≈£î+≥÷ ñ+{≤eTT.

n+<äT#‘·H uÛÑ≈£îÔ&ÉT @$T #kÕÔ&ÉT n+fÒ Hê≈£î Ç~ ø±yê* nì n&É>∑&ÉT, Hêπø~ eT+∫<√

Hêø£+fÒ πø u≤>± ‘Ó\TdüT, n< #ÓsTT´ n+{≤&ÉT. C≤„qT\T ÁãVü≤à+, ÁãVü≤à+ n+{≤s¡T,

MTs¡T m|ü�&É÷ XøÏÔ XøÏÔ n+{≤s¡T ÁãVü≤à+ >=&Ée m‘·Ôπs$T{Ï nì ˇø£s¡T sêeTø£èwüßí&çì

n&ç>±s¡T. ì|ü� Ò≈£î+&Ü y&ç ñ+≥T+<ë? ÁãVü≤à+ Ò≈£î+&Ü XøÏÔ ñ+≥T+<ë? mø£ÿ&Ó’‘

ÁãVü≤à+ ñ+<√ nø£ÿ&É XøÏÔ ñ+≥T+~. HqT #Óù|Œ XøÏÔ ÁãVü≤à+ Ò≈£î+&Ü n~ ñ+≥T+<ë?

n<$T Á|üXï? nHêïs¡T sêeTø£èwüßí&ÉT.

á eT<Ûä ˇø£ eTVü‰‘·Tà&ÉT @$T #ÓbÕŒs¡T n+fÒ MTs¡T øÏ+<ä qT+&ç ô|’øÏ yÓ[‘

m≈£îÿe >=&Ée>± ñ+~ n+<äT#‘· ô|’ qT+&ç øÏ+<ä≈£î s¡+&ç nì #ÓbÕŒ&ÉT. øÏ+<ä qT+&ç

ô|’øÏ yÓfi<ëeTT nì #·÷ùdÔ <Vü≤eTT, Ç+Á~j·÷\T, eTqdüT‡, Je\ø£åD≤\T Çe˙ï n&ÉT¶

edüTÔHêïsTT, á >=&Ée\T n˙ï ô|≥Tºø=+fÒ ô|’øÏ sê Òø£b˛‘·THêïeTT, ô|’q ÁãVü≤à+ ñ+~,

áX«s¡T&ÉT ñHêï&ÉT. Äj·TqqT |ü≥Tºø=ì øÏ+<ä≈£î s¡+&ç. @~ n&ÉT¶ e∫ÃHê Äj·TH

rùdkÕÔ&ÉT. yê&ç MT<ä uÛÑøÏÔ ô|+#·Tø√+&ç, yê&ç bÕ<ë\qT ÄÁXsTT+∫ MTs¡T øÏ+<ä≈£î s¡+&ç

á >=&Ée\T n˙ï e~*b˛‘êsTT. ˇø£ |üì ø√dü+ MTs¡T ‘·Vü≤d” Ÿ<ës¡T <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[‘ Ä

|üì ne«<äT n+{≤&ÉT. n˝≤ ø±≈£î+&Ü ôV’≤<äsêu≤<é yÓ[fl eT+Á‹ #‘· #Ó|æŒ+#ês¡T nqTø√+&ç

Ç+‘·≈£î eTT+<äT Ä |üì ne«<äT nì #Ó|æŒqyê& @MT e÷{≤¢&É≈£î+&Ü dü+‘·ø£+ ô|fÒºkÕÔ&ÉT.

øÏ+<ä qT+&ç ô|’øÏ sêe{≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #ùdÔ á øÏ+<ä yêfifl+<äs¡≈£î n~Ûø±] <=+>∑HqT,

yê&ÉT eTq+ #ùd Á|üj·T‘êï\T n˙ï nDÏ#kÕÔ&ÉT. áX«s¡T&ç bÕ<ë\qT ÄÁXsTTùdÔ Äj·TH

á <=+>∑HqTqT ‘·|æŒ+#kÕÔ&ÉT. nsTT‘ MTs¡T @~ #dæHê Á‹ø£s¡DXó~∆>± #j·÷*.

ø=+‘·eT+~øÏ eTqdüT‡ À ˇø£{Ï ñ+≥T+~, H√{Ï‘√ ys=ø£{Ï #Ó|ü⁄‘ês¡T, #‹‘√ Ç+ø=ø£{Ï

#kÕÔs¡T. n˝≤ ø±<äT MT≈£î eTqdüT‡ À @<Ó’‘ ñ+<√ n< H√{Ï‘√ e÷{≤¢&Ü*, @<Ó’‘

e÷{≤¢&ÉT‘·THêïs√ n< #‹‘√ #Ój·÷´*. n˝≤ ñ+fÒ MTs¡T @ e÷s¡Z+˝À Á|üj·÷D+

#düTÔHêï Ä e÷s¡Z+˝À dü¬ø‡dt ne⁄‘ês¡T. eTùV≤+Á<äHê<Ûé, düTπs+Á<äHê<Ûé, qπs+Á<äHê<Ûé Ms¡T

sêeTø£èwüí •wüß´\T. düTπs+Á<äHê<Ûé sêeTø£èwüßí&ç‘√ u≤>± e÷{≤¢&˚yê&ÉT. ˇø£kÕ]

düTπs+Á<äHê<Ûé sêeTø£èwüßí&ç‘√ Hê≈£î @MT u≤<Ûä Ò<ä+&ç, m+<äT≈£î Ò<äT n+fÒ Hê uÛ≤s¡+

n+‘ê MTs¡T rùddüTø=Hêïs¡T, Ç+ø£ HqT yÓ÷ùd uÛ≤s¡+ @MT Ò<äT n+<äT#‘· Hê≈£î @MT

u≤<Ûä Ò<äT nHêïs¡T. Hê uÛ≤s¡eT+‘ê MTs¡T rdüTø√e≥yT ø±<äT MTs¡T rdüTø=qï≥T¢ Hê≈£î

‘Ó\Tk Ô+~ n+<äT#‘· Hê≈£î uÛ≤s¡+ Ò<äT nHêï&ÉT, n|ü�&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT m+‘· u≤>±

Á>∑Væ≤+#êe⁄ düTπs+Á<äHê<Ûé nHêïs¡≥. yê‘êes¡D ø±\Twü´+, ˙{Ï ø±\Twü´+ ø£+fÒ

nø√ºãsY 2007

10

uÛ≤eø±\Twü + #ê˝≤ Á|üe÷<ä+, uÛ≤eø±\Twü + e\q eTqdüT‡ bÕ&Ó’b˛‘·T+~. n+<äT#‘·

ùdïVü‰\ $wüj·T+˝À, e÷{≤¢& e÷≥\ $wüj·T+˝À ãVüQC≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&É+&ç.

dü<äTZs¡T l Hêqï>±] nqTÁ>∑Vü≤uÛ≤wüDeTT\T, 27`08`06, ∫+‘·|üÁs¡T


ás√E $Hêj·Tø£#·$‹ n+fÒ $Hêj·T≈£î&ÉT X¯Øs¡+ <Ûä]+∫q s√E. @

ø±s¡ Áø£eT+˝À nsTTHê yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï |üP» $Hêj·T≈£î&çπø #kÕÔs¡T. $|òü÷ï\T sê≈£î+&Ü

#·÷ùd <e⁄&ÉT. Äj·Tq #Óe⁄\T #ê˝≤ ô|<ä›$>± ñ+{≤sTT n+fÒ eT+∫$wüj·÷\ >∑T]+∫,

Ä‘·àC≤„q+ >∑T]+∫ u≤>± ÁXeD+ #j·÷*, H√s¡T ∫qï~>± ñ+≥T+~ n+fÒ ‘·≈£îÿe>±

e÷{≤¢&ÉeTì. eTq+ m≈£îÿe>± ÁXeD+ #j·÷*, ‘·≈£îÿe>± e÷{≤¢&Ü*. ø±ì eTq+

‘·≈£îÿe>± $+{≤eTT, m≈£îÿe>± e÷{≤¢&É‘êeTT. Äj·Tq≈£î dæ~∆, ãT~∆ nH ¬s+&ÉT X≈£îÔ\T

ñHêïsTT. dæ~∆ n+fÒ eTq+ @<Ó’Hê |üì ÁbÕs¡+_Û+#˚≥|ü�&ÉT >∑D|ü‹ì Äsê~Û+∫

|üìÁbÕs¡+_ÛùdÔ ø±s¡ dæ~∆ ø£\T>∑T‘·T+~ n+fÒ $»j·T+ dæ~∆düTÔ+~. eTq+ >∑D|ü‹ì Äsê~ÛùdÔ

Ä‘·àC≤„q+ ø£*π> ãT~∆ì Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT. eTq≈£î ñqï ã\+ @$T{Ï? eTq˝À ñqï

ã\V”≤q‘·\T @$T{Ï? nì eTq+ #·÷düTø√yê*. eTq+ @ <yê\j·÷ìøÏ yÓ[flHê

eTq˝À ñqï ã\V”≤q‘·\qT ‘=\–+#·eTì uÛÑ>∑e+‘·T&çì ÁbÕ]ú+#ê*, <ëìH uÛÑøÏÔ n+{≤s¡T.

düs¡fiVü≤è<äj·T+ Òìyê&çøÏ, düVü≤è<äj·T+ Òìyê&çøÏ uÛÑøÏÔ edüTÔ+<ë, C≤„q+ edüTÔ+<ë nHêïs¡T

sêeTø£èwüßí&ÉT. düs¡fi¯Vü≤è<äj·T+ Òìyê&çøÏ Ä‘·àC≤„q+ >∑T]+∫ #Ó|üŒ≥+ m≥Te+{Ï~

n+fÒ dæyÓT+{Ÿ #dæq sê‹ MT<ä }&ÉT|ü⁄ }&ÉÃ≥+ e+{Ï~, n~ |òü*+#·<äT. nsTT‘

düVü≤è<äj·T+, düs¡fiVü≤è<äj·T+ dü+bÕ~+#·≥+ #ê˝≤ ø£wüº+. eTq+ m+‘√ ø=+‘· dü‘·ÿs¡à

#ùdÔ>±ì, ìcÕÿeT+>± #ùdÔ>±ì düs¡fiVü≤è<äj·T+ sê<äT.

sêeTø£èwüßí&ÉT uÛÑøÏÔ >∑T]+∫ #Ó|ü⁄‘·÷ ñ+fÒ MTs¡T Ç˝≤π> #Ó|ü⁄‘·÷ ñ+{≤s¡T ø±ì

e÷≈£î Á|ü|ü+#·+ MT<ä yÓ÷Vü≤+ m≈£îÿe>± ñ+~ nHyês¡T uÛÑ≈£îÔ\T. MT≈£î Á|ü|ü+#·+

MT<ä ñqï yê´yÓ÷Vü‰ìï HqT ‹HkÕÔqT, Ä u≤<Ûä ‘· Hê~ nHyês¡T sêeTø£èwüßí&ÉT, yê&ÉT

>∑Ts¡Te⁄ n+fÒ. >∑D|ü‹ì eT{Ïº‘√ #dæ |üPõ+∫ ‘·s¡Tyê‘· ˙{Ï À ø£\T|ü⁄‘ês¡T. n+fÒ

kÕø±s¡+ ìsêø±s¡+˝ÀìøÏ yÓfió‘√+~. eTq+ eT+∫>∑TD≤\qT dü+bÕ~+#·Tø=ì >∑TD≤r‘·

dæú‹øÏ yÓfi≤fl*. dü>∑TD+˝À qT+&ç ìs¡TZD+˝ÀìøÏ yÓfi≤fl*, kÕø±s¡+˝À qT+&ç ìsêø±s¡+˝ÀìøÏ

yÓfi≤fl*. eTq XØs¡+ eT{Ïº‘√ ‘·j·÷s¡sTT´+~, n~ @<√ s√Eq eT{Ïº À ø£*dæb˛‘·T+~.

n~ b˛sTTq|ü�&ÉT eTq+ b˛eTT, m|ü�&É÷ ñ+&˚ edüTÔy˚ eTq+, n~ Á>∑Væ≤+#·≥y˚T


11

Ä‘·àC≤„q+. dü+ø£ ≤Œ\T, sê>∑<«cÕ\T, |ü⁄qs¡®qà ø±s¡D≤\T yÓTT‘·Ô+ ô|+≥ n+‘ê eTqdüT‡ À

ñ+~, neTqdüÿdæú‹ ø£*π>es¡≈£L me&çøÏ Ä‘·àC≤„q+ ø£\T>∑<äT. ø=+‘·eT+~ yê]øÏ ñqï

‘Ó*$‘√ ‘ê<ë‘·à´+ bı+<äT‘ês¡T, Ä ‘Ó*$‘≥\T eTq+ ø±<äT, n$ ≈£L&Ü uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT

eTq≈£î Ç∫Ãqy. yê]ì yTeTT ñ<ä∆]+#êeTT nì ø=+‘·eT+~ #Ó|ü⁄‘·÷ ñ+{≤s¡T,

eTq+ mes¡eTT yê]ì ñ<ä∆]+#·{≤ìøÏ, ñqï~ áX«s¡T&. áX«s¡T&çøÏ _Ûqï+>± eTq+

˝ÒeTT, Äj·Tq≈£î _Ûqï+>± ñHê ïeTT nqTø√e≥+ e\qH˚ áX¯«s ¡T& çø Ï

<ä÷s¡eTsTTb˛‘·THêïeTT. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT nH˚yê&ÉT ˇø£&ÉT ñHêï&ÉT nH˚ $XÊ«dü+ Òì

yê&çøÏ ndü\T Ä‘·àC≤„q+ sê<äT. uÛÀ>∑Á|üeè‹Ô, Á|ü|ü+#·+˝À ñqï edüTÔe⁄\qT m+C≤jYT

#˚j·÷\qTø√e≥+, ø£èÁ‹eT>ös¡yê\ø√dü+, ù|s¡T Á|üU≤´‘·T\ ø√dü+ m<äTs¡T#·÷&É≥+,

M{Ïø£+fÒ m+Á&çHé yÓTs¡T>∑T. eTq+ dü‘·ÿs¡à #j·÷*, n~ ≈£L&Ü ìcÕÿeT+>± #j·÷*,

áX«s¡Á|”‘· s¡ú+ #j·÷*. >ös¡yê\ ø√dü+ #ùdÔ >ös¡e+ edüTÔ+~ ø±\Á|üyêVü≤+˝À ø=≥Tºø=ì

b˛‘·T+~, áX«s¡Á|”‘· s¡ú+ #ùdÔ áX«sêqTuÛÑe+ ø£\T>∑T‘·T+~. eTq≈£î XÊ+‹ Òq|ü�&ÉT,

düTK+ Òq|ü�&ÉT á >ös¡yê\qT @$T #düTø=+{≤eTT. MT≈£î XÊ+‹ Ò<äT nqTø√+&ç

MTs¡T >=|üŒyês¡T nì #Ó|ü�ø=+fÒ Ä e÷≥\ e\q Á|üjÓ÷»q+ @$T{Ï? MT≈£î

nqT≈£L\yÓTÆq e÷≥\T #Ó|ü⁄‘·÷ ñ+fÒ MT eTqdüT‡ bı+–b˛‘·÷ ñ+≥T+~, MT≈£î

Äq+<ä+ edü÷Ô ñ+≥T+~, n~ ˇø£ s¡ø£yÓTÆq uÛÀ>∑Á|üeè‹Ô. uÛÑ>∑yêHé ˇø£e÷≥ #ÓbÕŒs¡T

dæìe÷ yÓTT<ä\T ô|{≤ºø£ …’≥T¢ n˙ï ÄπsŒkÕÔs¡T, n|ü�&ÉT ‘Ós¡MT<ä u§eTà\T n$ ø£ì|ækÕÔsTT,

ˇø£ÿkÕ] Vü‰\T˝À …’≥T¢ n˙ï yXÊeTT nqTø√+&ç Ç+ø£ ‘Ós¡MT<ä u§eTà\T ≈£î ø£qã&Ée⁄.

n˝≤π> ∫qï∫qï eTqdüT‡\‘√, ãT~∆‘√ #·÷ùdyê&çøÏ á HêeTs¡÷|üeTT\T, Á|ü|ü+#·+ >±ì

Ä‘·àC≤„q+ nH eTVü‰yÓ\T>∑T˝À #·÷dæq yê&çøÏ HêeTs¡÷|üeTT\T Òe⁄, ndü\T á düèùwº

Ò<äT. eTqdüT‡‘√ #·÷&É≥+ e\q nXÊ+‹ ek Ô+~, Ä‘·à‘√ #·÷ùdÔ nXÊ+‹ Ò<äT ñqï~

XÊ+‘˚. ñqï~ XÊ+‹, ˙e⁄ ø£*Œ+#·Tø=qï~ nXÊ+‹, ñqï~ #êe⁄˝Òì dæú‹, ˙e⁄

ø£*Œ+#·Tø=qï~ #êe⁄. á $wüj·T+ H√{Ï‘√ #Ó|ü�ø=+fÒ dü]b˛<äT, n~ nqTuÛÑe+˝ÀìøÏ

e∫Ãq|ü�&ÉT eTq≈£î ‘Ó\TdüTÔ+~.

kÕ<Ûäq m˝≤ #düTø√yê* nì uÛÑ>∑yêHéqT n&ç–‘ ˙≈£î ÇwüºyÓTÆq s¡÷bÕìï <Ûë´q+

#düTø√, Ä Hêe÷ìï düà]+#·Tø√, XÊÅkÕÔìï n<Ûä j·Tq+ #ÓsTT´. n˝≤ #j·T>± #j·T>±

XÊg+˝À #Ó|æŒq e÷≥\T ˙e⁄ kı+‘·+>± nqTuÛÑ$kÕÔe⁄, n~ kÕ«qTuÛÑe+. ˙e⁄

#Ój·T´>∑*–‘˚ dü‘·ÿs¡à #ÓsTT´, dü‘·TŒs¡Twüß\‘√ düVü≤yêdü+ #ÓsTT´. qTe⁄« nXÊ+‹>±

ñ+≥THêïyê nì ˇø£kÕ] sêeTø£èwüßí&ÉT qπsHéqT n&ç>±&ÉT ªHê≈£î |ü⁄düÔø±\T #·~$Hê,

nø√ºãsY 2007

12

>∑T&çøÏ yÓ[flHê XÊ+‹ sêe≥+ Ò<äT, dü‘·TŒs¡Twüß\ düeTø£å+˝À XÊ+‹ ø£\T>∑T‘√+~µ nì

qπsHé #ÓbÕŒ&ÉT. m+‘· u≤>± #ÓbÕŒe⁄, m+‘· n+<ä+>± #ÓbÕŒe⁄ qπsHé nHêï&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT.

˙e⁄ dü‘·ÿs¡à #dæHê Ä&É+ãs¡+>± #j·T≈£L&É<äT, ìsê&É+ãs¡+>± #j·÷*. ø£ècÕís¡ŒD+>±

#j·÷*, n˝≤ #j·T≥+ e\q e⁄ Xó<äT∆&Ée⁄ ne⁄‘êe⁄. e⁄ |ü]Xó<äT∆&Ée⁄ nsTT‘>±ì

˙≈£î Ä‘·àC≤„q+ ø£\T>∑<äT. H√{Ï‘√ m˝≤ <e⁄&çì ÁbÕ]údüTÔHêïyÓ÷ n˝≤>∑ #‘·T\‘√ ≈£L&Ü

ÁbÕ]ú+#ê*. eT<äsY<∏Ó]kÕ s¡÷eTT˝À @düTÁø°düTÔqT •\Te y˚dæq bòı{À ñ+&˚~. z

Á|üuÛÑTyê! ˙e⁄ e÷ø√dü+ m+‘· ø£wüº|ü&Ü¶y√, yTeTT ≈£L&Ü Çã“+~ |ü&yê]ø√dü+ n+‘·

ø£wüº|ü&Ü* ø£<ë. #·]Ã\T düe÷C≤ìøÏ m+‘√ ø=+‘· ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT, bÕ&Ó’b˛sTTq

yê]ì #s¡rdæ yê]øÏ düVü‰j·T+ #kÕÔs¡T.

ø£s¡àqT jÓ÷>∑+>± #ùdyê&ÉT ø£s¡àjÓ÷–, ø£s¡à |òü*‘·+ uÛÀ–+#ê\qTø=Hyê&ÉT

ø£s¡àuÛÀ–. eTq+ ø£s¡àjÓ÷>∑T\+ ø±<äT, ø£s¡à uÛÀ>∑T\+. á <Vü≤yT Ä‘·à nH ãT~∆ eTq≈£î

ñ+~. eTq≈£î ñqï ñbÕdüq, eTq+ #ùd ø£s¡à, eTq $yø£+ Ç$ n˙ï ≈£L&Ü <Vü≤+ MT<ä

eTq≈£î ñqï Ä‘·àãT~∆ì ‘·–Z+#ê*. n+»q+ n+fÒ e÷j·T, áX«s¡T&ÉT ìs¡+»qT&ÉT

n+fÒ e÷j·T Òìyê&ÉT. MTs¡T |üP» #j·T+&ç, »|ü+ #j·T+&ç, <Ûë´q+ #j·T+&ç, M{Ï

nìï+{Ï jÓTTø£ÿ Á|üjÓ÷»q+ ˇø£ÿfÒ, eTq eTqdüT‡ À ñqï ã\V”≤q‘·\T b˛yê*. eTq≈£î

<Vü≤+ j·T+<äT Ä‘·àãT~∆ ñqï+‘·ø±\+ <äT'K+ yÓ+{≤&ÉT‘·T+~, nXÊ+‹ yÓ+{≤&ÉT‘·T+~.

MT Vü≤è<äj·T+˝À ñqï XÊ+‹ MT≈£î n+<äT‘·÷ ñ+fÒ eTqdüT‡≈£î u≤Vü≤ Á|üeè‹Ô Ä–b˛‘·T+~.

m+Á&çHé ‘ê–‘ #·ìb˛‘êeTT nì eTq≈£î ‘Ó\TdüT ø±ã{Ïº m+Á&çHé me¬s’Hê Ç∫ÃHê eTq+

‘ê>∑eTT. n˝≤π> $wüj·÷\˝À ñqï <√wü+ eTq ãT~∆øÏ ns¡úyÓTÆ‘ $wüj·÷\≈£î <ä÷s¡+>±

ñ+{≤eTT. eTq+ uÛÑøÏÔe÷s¡Z+˝À Á|üj·÷D+ #dæHê, C≤„qe÷s¡Z+˝À Á|üj·÷D+ #dæHê

@<Ó’‘ eTq+ HqT HqT n+≥THêïyÓ÷ Ä HqT jÓTTø£ÿ $»è+uÛÑD ‘·–Z+#·Tø√yê*. ø£s¡à

»&ÉyT ø±ì ø£s¡à≈£î |òü*‘·+ Ç#Ãyê&ÉT ˇø£&ÉT ñHêï&ÉT, ø£s¡àqT dü|òü©ø£è‘·+ #ùdyê&ÉT

ˇø£&ÉT ñHêï&ÉT, yê& Hêsêj·TDT&ÉT. ÁbÕ|ü+∫ø£ »«s¡+ ñqïyê&çøÏ düe÷~Ûdæú‹ m˝≤

ø£\T>∑T‘·T+~. Ä ÁbÕ|ü+∫ø£ãT~∆ì ‹Hùdyê&çì HqT ñHêïqT ø£<ë, Ä ãT~∆ì ‹+fÒ

ø£<ë ≈£î düe÷~Ûdæú‹ ø£*π>~ n+≥THêï&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT. >ö&ÉbÕ<äT&ÉT @$T#Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT

n+fÒ $TeTà*ï me¬s’Hê bı–&ç‘ dü+‘√wü+ ek Ô+~, me¬s’Hê $eT]ÙùdÔ MT≈£î <äT'K+

ek Ô+~. á bı>∑&ÉÔ\T, $eTs¡Ù\T ì»+ nqTø√e≥+ e\q MT≈£î $ø±sê\T edüTÔHêïsTT.

n$ ì»+ø±<äT nì MT ãT~∆øÏ n+~q|ü�&ÉT MT≈£î $ø±s¡+ Ò<äT. MTø£+fÒ &ÉãT“ ñqï

yê]ì, >ös¡e+ ñqï yê]ì #·÷ùdÔ MT≈£î ndü÷j·T ø£\T>∑T‘√+~, n$ ì»+ nqTø√e≥+


13

e\q ndü÷j·T ek Ô+~, n$ ì»+ ø±<äT nì ‘Ó*ùdÔ ndü÷j·T Ò<äT.

MTs¡T @ |üì #dæHê yê´bÕs¡<Û√s¡DÏ‘√ #ùdÔ e´øÏÔuÛ≤eq q•+#·<äT, <Vü≤uÛ≤eq˝À

qT+&ç ãj·T≥≈£î sê Òs¡T. |üì #ÓsTT´, |òü*‘·+ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷&Ée<äT›. |òü*‘·+ ø√dü+

Ä•+#·≈£î+&Ü ñ+fÒ, m<äTs¡T#·÷&É≈£î+&Ü ñ+fÒ ˙≈£î ÄXÊuÛÑ+>∑+ Ò<äT, e#Ã~ @<√

edüTÔ+~. sê>∑<«wüeTT\T ‘·>∑TZ‘·÷ ñ+fÒ eTH√#ê|ü\´+ ‘·–Zb˛‘·÷ ñ+≥T+~. Ç|ü�&ÉT

eTq+ ndüVü≤»dæú‹˝À ñHêïeTT ø±ã{Ïº nXÊ+‹, <äT'K+ ek Ô+~. eTq≈£î düVü≤»dæú‹

ø£*–‘ á <Vü≤+ ñ+&É{≤ìøÏ, <Vü≤+ Òø£b˛e{≤ìøÏ uÒ<Ûä+ ‘Ó*j·T<äT. <Vü≤+ ñHêï

<Vü≤+ Òø£b˛sTTHê eTq+ ñ+{≤eTT nqï dü+>∑‹ eTq≈£î ‘Ó\TdüTÔ+~. @~ dü‘· +, @~

ndü‘· + nH $uÛÑ»q eTq≈£î ‘Ó*j·÷*. ñqï<<√ ñ+~, Òì<<√ Ò<äT, ñqï<ëìøÏ

Òø£b˛e≥+ n+≥÷ Ò<äT, Òì<ëìøÏ ñ+&É≥+ n+≥÷ Ò<äT, Ç~ MT ãT~∆øÏ n+<ë*.

MTs¡T ø£ eT+∫ |üì #j·÷* nqTø=Hêïs¡T nqTø√+&ç, MT≈£î ej·TdüT‡ 90 dü+e‘·‡sê\T

nqTø√+&ç, Ç+‘· ej·TdüT‡ e#êÃø£ m+<äT≈£î nqTø√e<äT›, n|ü�&ÉsTTHê eT+∫ |üì

#j·T+&ç. Ç|üŒ{Ïes¡≈£î MT≈£î áX«s¡T&ç MT<ä qeTàø£+ Ò<äT nqTø√+&ç, Ç+ø£ Ç|ü�&ÉT

m+<äT≈£î nqTø√e<äT›, Ò≥T>± nsTTHê áX«s¡T&çì $X«dæ+#·+&ç. MTs¡T >∑T]Ô+|ü⁄\T

ø√s¡Tø√e<äT›, >∑T]Ô+|ü⁄\T $wü+‘√ düe÷q+, >∑T]Ô+|ü⁄\T ø√s¡Tø√e≥+ e\q nVü≤+uÛ≤eq

ô|s¡T>∑T‘·T+~. eTq XØs¡+ ˇø£ eT{Ïº eTT<ä›, <ëìøÏ ˇø£ ù|s¡T ek Ô+~. Ä eT{Ïº eTT<ä›

‘√{Ï, Ä ù|s¡T ‘√{Ï eTq≈£î ‘ê<ë‘·à´+ ñqï+‘· ø±\+, yê{Ï‘√ ø£*dæ J$düTÔqï+‘·ø±\+

eTq+ @$T #dæHê, m+‘· kÕ<Ûäq #dæHê ˇø£{Ï Òì düTqï\‘√ düe÷qeTT. Ä s¡÷|ü+,

HêeT+ ‘êqT ø±<äì ‘Ó\TdüTø=H es¡≈£L yê&çøÏ C≤„q+ ø£\T>∑<äT.

Ä‘·à$XÊ«dü+ Òìyê&çøÏ Ä‘·àC≤„q+ ø£\T>∑<äT. MTMT<ä MT≈£î qeTàø£+ Òø£b˛‘

MTs¡T m+‘·eT+~ <e‘·\qT Äsê~Û+∫Hê MT≈£î C≤„q+ ø£\T>∑<äT. MT≈£î <äT'K+ ek Ô+~

nqTø√+&ç, nXÊ+‹ ek Ô+~ nqTø√+&ç, n~ n+‘ê ø£*Œ‘·yT, n~ s¡÷|üuÛ≤eq˝À qT+&ç,

HêeTuÛ≤eq˝ÀqT+&ç ek Ô+~. áX«s¡ Á|üD≤[ø£ Á|üø±s¡+ <Vü≤j·÷Á‘· »]–b˛‘·T+~ nì

#Ó|ü⁄‘·THêïs¡T, Ç+ø£ kÕ<Ûäq m+<äT≈£î nì n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. qTe⁄« kÕ<Ûäq #dæ áX«s¡Tì

<äj·T≈£î bÕÁ‘·T&Ée⁄ nsTTq|ü�&ÉT ÁbÕs¡ã›+ jÓTTø£ÿ Á|üuÛ≤e+ ndü\T ˙MT<ä |ü&É<äT, XØs¡+

<ë«sê »]π> dü+|òüT≥q\T ˙≈£î nqT≈£L\+>± ñHêï, Á|ü‹≈£L\+>± ñHêï yê{Ï y>∑+ ˙

MT<ä |ü&É<äT. dü÷s¡T´&ÉT jÓTTø£ÿ y&ç m+‘· m≈£îÿe>± ñHêï qTe⁄« mdæ >∑~˝À ñ+fÒ Ä

y&ç ìqTï @MT #j·T Ò<äT, n<$<Ûä+>± ˙e⁄ Vü≤è<äj·T+˝À ñqï|ü�&ÉT u≤Vü≤´|ü]dæú‘·T\T

m˝≤ñHêï yê{Ï Á|üuÛ≤e+ ìqTï n+≥<äT. ˙≈£î áX«s¡T&ç |ü≥¢ |ü]|üPs¡íyÓTÆq $XÊ«dü+

nø√ºãsY 2007

14

ñ+fÒ nVü≤+uÛ≤eq q•düTÔ+~. $XÊ«dü+ Òq|ü�&ÉT $#ês¡D≤ e÷s¡Z+˝À ≈£L&Ü <Vü≤>∑‘·yÓTÆq

HqT q•düTÔ+~. eTq+ @ e÷s¡Z+˝À Á|üj·÷D+ #dæHê <Vü≤>∑‘·yÓTÆq HqT˝ÀqT+&ç

$&ÉT<ä\bı+<ä≥yT eTq >∑eT´+. e⁄ @ |üì #düTÔHêï Á‹ø£s¡DXó~∆‘√ #j·÷*, Áù|eTuÛ≤eq

ñ+&Ü*, uÛÑøÏÔuÛ≤eq ñ+&Ü*. n˝≤ |üì#dü÷Ô ñ+fÒ á XØs¡+ ñ+&É>±H neTè‘· |ü<ä$ì

bı+<äT‘êe⁄. sêeTø£èwüßí&ÉT XØs¡+ $&ç∫ô|fÒºdüTÔHêï&ÉT, n+<äs¡÷ ≈£Ls¡TÃHêïs¡T, qπsHé ≈£L&Ü

nø£ÿ& ñHêï&ÉT, ≈£î @$T ø±yê* nì qπsHéqT n&ç–‘ düe÷~Ûdæú‹ Çe«+&ç #ê\T n+{≤&ÉT.

˙~ n+‘· ∫qï eTqdüT‡ ø±<äT, e⁄ Á|ü|ü+#êìøÏ uÀ~ÛkÕÔe⁄ n+{≤&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT. eTT+<äT

qqTï u≤>∑T|ü&É ìe«+&ç n+{≤&ÉT qπsHé. ˙≈£î uÀ<Ûä #j·T≥+ Çwüº+ Òø£b˛sTTHê, ˙

˝À|ü\ñqï meTTø£\T uÀ~ÛkÕÔsTT n+{≤&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT. MT≈£î ã\V”≤q‘·\T ñHêïsTT

nì ø£+>±s¡T |ü&Ée<äT›. yê{Ï ÀqT+&ç ãj·T≥≈£î sêe{≤ìøÏ MTs¡T #ùd Á|üj·T‘·ï+ MTs¡T

#j·T+&ç, Ä ã\V”≤q‘·\qT HqT ‹+{≤qT nHyê&ÉT sêeTø£èwüßí&ÉT.

eTq+ uÛÑ>∑e+‘·T&ç MT<ä uÛ≤s¡+ yj·÷* ø±ì m+‘·uÛ≤s¡+ ydæHê yÓ÷j·T{≤ìøÏ

Äj·Tq dæ<ä∆+>± ñ+{≤&ÉT. eTq≈£î uÛÑj·T+ m+<äT≈£î ek Ô+~ n+fÒ, nXÊ+‹ m+<äT≈£î

ek Ô+~ n+fÒ eTq+ @<√ }Væ≤+#·Tø=+≥÷ ñ+{≤eTT, n˝≤ }Væ≤+#·Tø√e≥+ e\q

uÛÑj·T+ edüTÔ+~, nXÊ+‹ edüTÔ+~. áX«s¡T&ç MT<ä uÛ≤s¡+ ydæqyê&çøÏ Ç+ø£ }Vü≤\T

sêe⁄, dü+ø£ ≤Œ\T sêe⁄. eTq+ uÛÑ>∑e+‘·T&çì |üPõ+#·≥+ m+<äT≈£î n+fÒ ñbÕdüHêã\+

Ò≈£î+&Ü yÓ÷ø£å+ ø£\T>∑<äT. sêeTT&ÉT ns¡D´yêkÕìøÏ yÓfi‚fl≥|ü�&ÉT \ø£ÎDT&ç‘√ e⁄ Hê≈£L&Ü

sêe<äT›, Çø£ÿ&É ñqï uÛÀ>±\T e<äT\Tø=ì ns¡D´yêkÕìøÏ m+<äT≈£î? n+{≤&ÉT. n|ü�&ÉT

\ø£ÎDT&ÉT @$T #ÓbÕŒ&ÉT n+fÒ njÓ÷<Ûä ˝À uÛÀ>±\T ñqïe÷≥ ì»yT, ø±ì nø£ÿ&É ˙

bÕ<ë\T ñ+&Ée⁄. ˙ bÕ<ë\T mø£ÿ&É ñ+fÒ nø£ÿ& ñ+{≤qT nì #ÓbÕŒ&ÉT, yê&çøÏ

yÓ÷ø£å+ sê≈£î+&Ü m˝≤ ñ+≥T+~. n+<ä]˝ÀqT n+‘·sê´$T>± uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ñHêï&ÉT,

ÁbÕs¡ã›+ qqTdü]+∫ á Je⁄\qT Ä&çdüTÔHêï&ÉT ø±ì Äj·Tq eTq≈£î ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT,

‘Ó*j·Tì $wüj·T+ e~*yj·T+&ç. MT≈£î HqT nH ‘·\+|ü⁄, Hê~ nH ‘·\+|ü⁄ ¬s+&É÷

‘Ó\TdüTÔHêïsTT ø£<ë. MT≈£î ‘Ó*dæq HqT, Hê~ nH ‘·\+|ü⁄\ qT+&ç ãj·T≥≈£î s¡+&ç,

n|ü�&ÉT MT≈£î @<Ó’‘ ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT nqTø=+≥THêïs√ n~ ‘Ó*j·Tã&ÉT‘·T+~. eTq+

ø£èwüßí&ç s¡÷bÕìï #·÷düTÔHêïeTT nqTø√+&ç, Äj·Tq Ä s¡÷|ü+˝À ñHêï&ÉT, n+‘·{≤

ñHêï&ÉT. n+‘·{≤ ñqï yê&çì eTq+ #·÷&É ÒeTT, Ä s¡÷|ü+˝À ñqï ø£èwüßí&çì #·÷düTÔHêïeTT

n+‘˚. ˙e⁄ me]ì #·÷dæHê Ä s¡÷bÕìï #·÷&Ée<äT›, yê&ç eTqdüT‡qT #·÷&Ée<äT›,

yê&ç À ñqï áX«s¡T&çì #·÷&ÉT, ≈£î $ø±sê\T sêe⁄. áX«s¡T&ÉT n+‘·sê´$T>± Ò≈£î+&Ü


15

»+‘·TXØs¡+>±ì, e÷qeXØs¡+ >±ì, @ XØs¡+ >±ì á düèwæº ÀìøÏ sê<äT. <e⁄&ÉT

Ò&Éì #Óù|Œyê&ÉT ñ+&Ée#·TÃ ø±ì MTs¡T <Ûäs¡à+>± ñ+&Ée<äT›, eT+∫>± ñ+&Ée<äT› nì

mes¡÷ #Ó|üŒs¡T n+fÒ yê&ÉT <Ûäsêàìï, eT+∫ì n+^ø£]düTÔHêï&ÉT ø±ì áX¯«s¡T&çì

n+^ø£]+#·≥+ Ò<äT. áX«s¡T&ÉT ñHêï&ÉT, Äj·Tq á <ÛäsêàìøÏ, eT+∫øÏ, |ü⁄D´bÕbÕ\≈£î,

á düèwæºøÏ nr‘·T&ÉT. eTq+<äs¡+ •e|üP» #j·÷* nqTø=+≥THêïeTT, H√{Ï‘√ #Óù|Œ~

•e|üP» ø±ì Ä#·s¡D˝À #ùd~ Xe|üP». me&ç Xyêìï #·÷dæ yê&ÉT eTT]dæb˛‘·THêï&ÉT,

eTq+ ‘=&ÉTø=ÿH #Ó|ü�\T $\Te ≈£L&Ü Ä XyêìøÏ ñ+&É<äT, n~ eT]Ãb˛‘·THêï&ÉT.

>±+BÛ>±s¡T <˚X¯ kÕ«‘·+Á‘· + ø√dü+ #ê˝≤ ø£wüº|ü&Ü¶s¡T. Äj·Tq m|ü�&É÷ kÕ«‘·+Á‘· +,

kÕ«‘·+Á‘· + nH˚yês¡T, Vü≤]»qT\qT ñ<ä∆]+#ê* nH˚yês¡T, K<ä›s¡T K<ä›s¡T nH˚yês¡T.

dü‘ê Á>∑Vü‰\ >∑T]+∫ #Óù|Œyês¡T Ç˝≤ mH√ï >=&Ée\T ø±ì Äj·Tq eTs¡DdüeTj·T+˝À

ùV≤sêyéT, ùV≤sêyéT, ùV≤sêyéT nHêïs¡T. n+fÒ Äj·Tq &É÷´{° @<√ Äj·Tq #ùdkÕ&ÉT.

Äj·Tq Vü≤è<äj·T+˝À ñqï~ á >=&Ée\T @MT ø±<äT, Äj·Tq Vü≤è<äj·T+˝À ñqï~

sêeTT&. n+<äT#‘·H eTs¡DdüeTj·T+˝À Äj·Tq≈£î á >=&Ée\T @MT sê Ò<äT, Äj·Tq

Vü≤è<äj·T+˝À @<Ó’‘ ñ+<√ n< e∫Ã+~, eTs¡DdüeTj·T+˝À ùV≤sêyéT, ùV≤sêyéT, ùV≤sêyéT

nHêï&ÉT. Äj·Tq eTVü‰‘·Tà&ÉT.

dü<äTZs¡T l Hêqï>±] nqTÁ>∑Vü≤uÛ≤wüDeTT\T, 01`09`06, ◊`;ÛeTes¡+


Çø£ÿ&É y<äbÕsƒ¡XÊ\ ì]à+#·≥+ á ÁbÕ+‘·+yê]øÏ y<ä+ #·<äTe⁄ø√e{≤ìøÏ m+‘√

ñ|üjÓ÷>∑+>± ñ+≥T+~. |üPs¡«+ eTVü‰sêE\T y<ëìï b˛wæ+#yês¡T. Ç|ü�&ÉT Á|ü» Ò

b˛wæ+#·Tø√yê*. y<ä+˝À #ê˝≤ uÛ≤>±\T ñ+{≤sTT. Á|ü|ü+#·+˝À Òì~ y<ä+˝À ñ+~

ø±ì y<ä+˝À Òì~ Á|ü|ü+#·+˝À Ò<äT. y<ëìï n+<äs¡T bÕsêj·TD+ #düTø√e{≤ìøÏ M\T>±

yê´düT&ÉT Bìì Hê\T>∑T uÛ≤>±\T>± $uÛÑõ+#ê&ÉT. á ø£*j·TT>∑+˝À y˚<ëìï ns¡ú+

#düTø√e≥+ ø£wüº+. y<ëìï bÕsêj·TD #Ój·T´≥+ ys¡T, <ëìì ns¡ú+ #düTø=ì Ç‘·s¡T\≈£î

$e]+#·≥+ ys¡T. y<ëìï #·~y≥|ü�&ÉT n~ eTq≈£î ns¡úyÓTÆHê, ø±ø£b˛sTTHê Ä dü«sêìï

eTq+ ÁXeD+ #dæHê n+‘·'ø£s¡DXó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~. y<ëìï dü«s¡ã<ä∆+>± bÕsêj·TD

#Ój·÷´*. n$ ãTTwüß\ jÓTTø£ÿ n_ÛÁbÕj·÷\T n+fÒ @<√ }Væ≤+∫, ãT~∆‘√ Ä˝À∫+∫

#Ó|æŒq $wüj·÷\T ø±<äT. yês¡T düe÷~Ûdæú‹˝À ñqï|ü�&ÉT <Ó’eyêDÏ n+fÒ |üs¡ÁãVü≤à+ #Ó|æŒq

e÷≥\T $ì yê{Ïì Áø√&Ûûø£]+#ês¡T ø±ì ãT~∆‘√ Ä˝À∫+∫ Áyêdæq$ ø±<äT. n+<äT#‘·

nø√ºãsY 2007

16

y<ä+˝À #Ó|æŒq e÷≥\T j·TT>±\T e÷]Hê Ç|üŒ{Ïø° dü‘· +>± Ä e÷≥\T #Ó\T¢u≤≥T

ne⁄‘·THêïsTT. n$ ‘ê‘êÿ*ø£ Á|üjÓ÷»Hê\T Ä•+∫ #Ó|æŒq$ ø±<äT, yês¡T dü‘ê´ìï <ä]Ù+∫

e÷qeC≤‹|ü≥¢ Áù|eT‘√, <äj·T‘√ #Ó|æŒq e÷≥\T. #ê˝≤eT+~ @eTqTø=+{≤s¡T n+fÒ

y<ä+˝À ˇø£ÿ uÛÑøÏÔ >∑T]+# #ÓbÕŒs¡T, C≤„q+ >∑T]+# #ÓbÕŒs¡T nqTø=+{≤s¡T. y<ä+˝À

K>√fi+ >∑T]+∫, CÀ´‹wü + >∑T]+∫, ôd’qT‡ >∑T]+∫, eTìwæ ‘·*¢ >∑s¡“¤+˝À qT+&ç ãj·T≥≈£î

e∫Ãq~ yÓTT<ä\T düàXÊq+≈£î yÓfi‚fles¡≈£î @ ej·TdüT‡ À yê&ÉT m˝≤ Á|üe]Ô+#ê*, ø£s¡àø±+&É

@s¡ø£+>± #Ój·÷´* düeTdüÔ+ y<ä+˝À $es¡+>± #ÓbÕŒs¡T. y<ä+˝À Òì~ n+≥÷ @B Ò<äT.

y<ë\˝À ø£s¡àø±+&É >∑T]+∫, ñbÕdüq >∑T]+∫, uÛÑøÏÔ >∑T]+∫, ∫es¡ À C≤„q+ >∑T]+∫

#ÓbÕŒs¡T. eT+∫ø£s¡à\≈£î m≥Te+{Ï |òü*‘ê\T ñ+{≤sTT, #Ó&ÉTø£s¡à\≈£î m≥Te+{Ï |òü*‘ê\T

ñ+{≤sTT, e÷qe J$‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q nìï $wüj·÷\T ≈£L&Ü y<ä+˝À #Ó|üŒã&Ü¶sTT.

y<ë\qT ns¡ú+ #düTø√e≥+ ø£wüº+ ø±ã{Ïº Ä y<ë\ kÕsêìï yê´düT&ÉT eTVü‰uÛ≤s¡‘·+ øÏ+<ä

ÁyêkÕ&ÉT, eTVü‰uÛ≤s¡‘êìï |ü+#·eT y<ä+ n+{≤s¡T. eTq+ eTVü‰uÛ≤s¡‘êìï #·~$ ns¡ú+

#düTø=+fÒ Hê\T>∑T y<ë\T #·~$q≥T¢ ne⁄‘·T+~. Ä~ø±e´+ Áyêdæq yê©àøÏì, y<ë\T

$uÛÑõ+∫q yê´düT&çì eTq+ eT]Ãb˛≈£L&É<äT, eTq uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹øÏ eT÷\|ü⁄s¡Twüß\T

nsTTq Ä eTVü‰‘·Tà\ |ü≥¢ eTq+ ø£è‘·»„‘· ø£*– ñ+&Ü*. y<ë\˝À n+‹eTuÛ≤>∑+˝À

ñ|üìwü‘Y\˝À C≤„q+ >∑T]+∫ #ÓbÕŒs¡T.

y<ë\˝À #Ó|æŒq nìï $wüj·÷\qT düeTq«j·T+ #düTø=+≥÷ yÓfi≤fl*. HqT ø£s¡àø±+&É

e~ ÒkÕÔqT, uÛÑøÏÔ e~ ÒkÕÔqT, ñbÕdüq e~ ÒkÕÔqT, »|ü<Ûë´qeTT\T #Ój·T´qT, Hê≈£î Ä‘·àC≤„q+

e#Ãj·÷* n+fÒ ndü\T n˝≤ sê<äT. <ëìøÏ bòÂ+&wüHé ñ+&Ü* ø£<ë. bòÂ+&wüHé Ò≈£î+&Ü

_*¶+>¥ ø£&ç‘ ì\ã&ÉT‘·T+<ë? HqT Ä‘·àC≤„q+ >∑T]+∫ ÁXeD+ #düTÔHêïqT Ä‘·àC≤„q+

e#ÃdüTÔ+~ nì nqTø√≈£L&É<äT. ø£ècÕí, sêe÷ n+≥÷ »|ü+ #düTÔHêïqT n+fÒ n˝≤ø±<äT.

˙ &É÷´{° ˙e⁄ ÁX<ä∆>± #Ój·÷´*, ˙e⁄ <Ûäs¡à+ ìs¡«]Ô+#ê*, jÓ÷>±\ìï+{Ïì düeTq«j·T+

#düTø=+≥÷ ˙e⁄ Á|üj·÷D+ #Ój·÷´*. uÛÑøÏÔ jÓ÷>∑+, C≤„qjÓ÷>∑+ Ç$ |üs¡düŒs¡ $s√<Ûë\T

ø±e⁄, n$ |üs¡düŒs¡+ düVü≤ø£]+#·Tø=Hy. eTq J$‘êìøÏ ø£s¡àø±+&É nedüs¡+, ñbÕdüq

nedüs¡+, »|ü<Ûë´qeTT\T nedüs¡+, Çe ï <ë{Ïq ‘·s¡Tyê‘· Ä‘·àC≤„q+. eTq+ @$T

#düTÔHêïeTT n+fÒ |ü⁄Hê~ n+‘ê e~ Òdæ ∫es¡qT |ü≥Tºø=ì y˝≤&É<ëeTT n+fÒ #Ó≥Tº

s=ã“ MT<ä |ü&ÉTø=Hyê&çøÏ @ >∑‹ |ü&ÉT‘·T+<√ eTq≈£î n< >∑‹ |ü&ÉT‘·T+~. eTq+ #Ó≥Tº

s=ã“ MT<ä |ü&ÉTø√e#·TÃ ø±ì m+‘·ùd|ü⁄ |ü&ÉTø=+{≤eTT m≥TyÓ’|ü⁄ <=]¢Hê øÏ+<ä |ü&çb˛‘êeTT,

eTq |ü]dæú‹ ≈£L&Ü n˝≤π> ñ+~. n+<äT#‘· eTq+ n ï düeTq«j·T+ #düTø√yê*.


17

ø£s¡àqT jÓ÷>∑+>± #ùdÔ ˙≈£î ∫‘·ÔXó~∆ ø£\T>∑T‘·T+~. eTìwæ @<Ó’Hê ˇø£ |üì #ùdÔ Ä |üì

‘ê\Tø£ |òü*‘·+ uÛÀ–+#ê\ì yê&çøÏ ñ+≥T+~, uÛÀ>∑Á|üeè‹Ô À qT+&ç |ü⁄qs¡®qà\T ekÕÔsTT.

ˇø£ eTìwæ yê&ÉT @ ≈£î\düTú&Ó’Hê, @ eT‘·düTú&Ó’Hê <Vü‰_Ûe÷q+, <ÛäHê_Ûe÷q+, $<ë´_Ûe÷q+,

ÁbÕ+rj·÷_Ûe÷q+, ≈£î˝≤_Ûe÷q+ Ç˝≤ n_Ûe÷Hê\T ñqïyê&çøÏ me&çø° n+‘·'ø£s¡D Xó

~∆sê<äT. n+‘·'ø£s¡DXó~∆ Òìyê&çøÏ Ä‘·àC≤„q+ sê<äT.

ø£èwüßí&ÉT dü«j·T+>± uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT nsTTq|üŒ{Ïø°, HqT #Óù|Œ C≤„q+ n+‘ê |üPs¡«

qT+&ç ñqï<, |òü ≤Hêyês¡T Bì >∑T]+∫ #ÓbÕŒs¡T, Ç|ü�&ÉT HqT ≈£î m+<äT≈£î #Ó|ü⁄‘·THêïqT

n+fÒ |üPs¡«+ Ç~ Ò<äì ø±<äT, ø±\Á|üyêVü≤+˝À Ç~ eTs¡T>∑Tq |ü&çb˛sTT+~ n+<äT≈£î

HqT eTs¡\ #Ó|üŒe\dæ ek Ô+~ n+‘>±ì Ç~ HqT Ä˝À∫+∫>±ì, ø£*Œ+∫>±ì #Ó|üŒ≥+

Ò<äT nì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT. ø=+‘·eT+~ e÷≈£î nVü≤+ø±s¡+ Ò<äT nì n+{≤s¡T,

n<=ø£ s¡ø£yÓTÆq nVü≤+ø±s¡eTT. e÷≈£î >∑s¡«+ Ò<äì ø=+‘·eT+~ n+{≤s¡T, n~ ≈£L&Ü

>∑s¡«yT. >∑s¡«+ Òìyê&ÉT me&ÉT Hê≈£î >∑s¡«+ Ò<äì #Ó|üŒ&ÉT. e÷qeÁ|üeè‹Ô >∑T]+∫

y<ä+˝À @eTì #ÓbÕŒs¡+fÒ ø=+‘·eT+~ nø±s¡D+>± Ç‘·s¡T\qT ì+~kÕÔs¡T, Ç‘·s¡T\qT

Væ≤+düô|&É‘ês¡T, ‘·yÓ÷>∑TD+ ñqï eTqTwüß\T n˝≤ Á|üe]Ôdü÷Ô ñ+{≤s¡T. ø=+‘·eT+~ yê]øÏ

n|üø±s¡+ #ùdÔ ‹]– n|üø±s¡+ #kÕÔs¡T. yês¡T #ùdÔ Ms¡T ‹]– #kÕÔs¡T >±ì Òø£b˛‘

#Ój·T´s¡T, s¡CÀ>∑TD+ jÓTTø£ÿ \ø£åD≤\T n˝≤ ñ+{≤sTT nì y<ä+˝À #ÓbÕŒs¡T. dü‘·«>∑TD+

ñqï eTqTwüß\T m˝≤ ñ+{≤s¡T n+fÒ yê]øÏ me¬s’Hê n|üø±s¡+ #dæHê düVæ≤kÕÔs¡T, yê]

e÷sêZìï $&ç∫ô|≥ºs¡T. yês¡T n˝≤ nHêïs¡T, Ms¡T Ç˝≤ nHêïs¡T nì M&ÉT <ë] ‘·|üŒ&ÉT.

dü‘·«>∑TD+ yÓ÷øå±ìøÏ <ë] #·÷|ædüTÔ+~ ø±ã{Ïº dü‘·«>∑TD≤ìï ÁbÕø°ºdüT #Ój·T´eTì eTq ô|<ä›\T

#ÓbÕŒs¡T. me] |üì yês¡T ÁX<ä∆>± #düTø√+&ç, ø£s¡à≈£î <ä÷s¡+ ne«e<äT›. MTs¡T #ùd ø£s¡à˝À

uÛÑøÏÔ ñ+&Ü*, Áù|eT ñ+&Ü*. |üì e⁄ #düTø=+≥÷ ø£s¡à |òü ≤ìï ‘ê´>∑+ #dü÷Ô ñ+fÒ e⁄

|ü$Á‘·T&Ée⁄ ne⁄‘êe⁄. ‘ê´– ø±ìyê&ÉT C≤„ì ø± Ò&ÉT. ˙≈£î uÛÑøÏÔ ñ+<äì ˙e⁄ #düTÔqï |üìì

$&ç∫ô|≥ºe<äT›, |üì˝À <e⁄&çì #·÷&ÉT, |üì <ë«sê <e⁄&çì Äsê~Û+#·T. ‘·qT n<Ûäj·Tq+

#dæ, ns¡ú+ #düTø=ì, nqTuÛÑe+˝ÀìøÏ ‘Ó#·TÃø=+fÒ »qqeTs¡D #·Áø£+ qT+&ç $&ÉT<ä\

bı+<äT‘êe⁄. uÛÑ»>√$+<ä XÀ¢ø±\˝À Ä#ês¡T´\yês¡T @eTì #ÓbÕŒs¡T n+fÒ ˙≈£î ej·TdüT‡

e∫Ã MT<ä |ü&ÉT‘√+~, >√$+<äTì Äsê~Û+#·Tø√, Äj·Tq Hêe÷ìï düà]+#·Tø√, neø±X+

ñ+fÒ >∑+>±»˝≤ìï bÕq+ #ÓsTT´, ˙≈£î @yÓTÆHê ø£*– ñ+fÒ Bq»qT\≈£î ø=+‘· ô|≥Tºø√

nì #ÓbÕŒs¡T. ˙ e÷≥˝À, #‘· À, e´eVü‰s¡+˝À m|ü�&É÷ n$qj·T+ sê≈£î+&Ü #·÷düTø√.

n$qj·T+ ñqï yê&çøÏ Ä‘·àC≤„q+ sê<äT. Hê≈£î ñqï~ Ç‘·s¡T\≈£î Çe«>∑\qT>±ì Hê≈£î

nø√ºãsY 2007

18

Òì~ Ç‘·s¡T\≈£î Çe« ÒqT. HqT ˝À|ü\ >∑s¡«+ ô|≥Tºø=ì MT≈£î $qj·T+ m˝≤ Hs¡Œ>∑\qT,

>∑s¡«yT Hs¡TŒ‘êqT. eTT+<äT ˙e⁄ bı+<äe\dæ+~ @<√ bı+<äT. qTe⁄« ÁbÕø°ºdüT #dæ

Ç‘·s¡T\≈£î #Ó|ü�. qTe⁄« ÁbÕø°ºdüT #j·T≈£î+&Ü Ç‘·s¡T\≈£î #Ó|æŒHê <ëì Á|üuÛ≤e+ yê]MT<ä

ñ+&É<äT nì u≤|üPJ #ÓbÕŒs¡T. eTq XØs¡+ |ü+#· uÛÑ÷‘ê\‘√ ‘·j·÷s¡sTT´+~, Ç$ |üs¡düŒs¡+

düVü≤ø£]+#·Tø=+{≤sTT ø±ì $s√<Ûä+>± Òe⁄. n˝≤π> qTe⁄« uÛÑøÏÔjÓ÷>±ìï, ø£s¡àjÓ÷>±ìï,

C≤„qjÓ÷>±ìï düeTq«j·T+ #düTø=ì qTe⁄« bı+<äe\dæ+~ bı+<äT.

>±+BÛ>±]ì ˇø£s¡T n&ç>±s¡T MT≈£î #ê˝≤eT+~ nqT#·s¡T\T ñHêïs¡T ø£<ë, MT≈£î

mes¡+fÒ u≤>± Çwüº+ nì n&ç>±s¡T. |üfÒ Ÿ>±] ù|s¡T, HÓÁVüA>±] ù|s¡T #Ó|ü⁄‘ês¡ì #ê˝≤eT+~

nqTø=Hêïs¡T. ø±ì sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é n+fÒ Hê≈£î #ê˝≤ Çwüº+ nì >±+BÛ>±s¡T #ÓbÕŒs¡T, m+<äT≈£î

Äj·Tq n+fÒ ÇwüºyÓ÷ ≈£L&Ü #ÓbÕŒs¡T. ˇø£ ø£|ü�˝À $wü+ b˛dæ, Ç~ $wü+ MTs¡T bÕq+

#Ój·T´+&ç nì #Ó|æ‘ Hê≈£L&Ü ‹]π> yê&ÉT me&É÷ bÕq+ #Ój·T´&ÉT. u≤|üPJ Hê≈£î á

$cÕìï m+<äT≈£î ÇdüTÔHêïs¡T nì Á|ü•ï+#·≈£î+&Ü Ä $cÕìï bÕj·Tdü+˝≤>∑ bÕq+ #ùdyê&ÉT

ˇø£ÿ sê»Héu≤ãT e÷Á‘·yT n+<äTπø Äj·Tq Hê Vü≤è<äj·÷ìøÏ n‘· +‘· düìïVæ≤‘·T&ÉT nì

>±+BÛ>±s¡T #ÓbÕŒs¡T. ø=+‘·eT+~ áX«s¡T&çøÏ $XÊ«dübÕÁ‘·T\T ñ+{≤s¡T, Äj·Tq m˝≤>∑

#Ó|æ‘ n˝≤>∑ Ä#·]kÕÔs¡T. Äj·Tq ne⁄qT n+fÒ ne⁄qT, ø±<äT n+fÒ ø±<äT n+{≤s¡T,

eT<Ûä ˝À M&çãT~∆ì nø£ÿ&É ô|≥º&ÉT. eTq+ ^‘· #·<äTe⁄‘·THêïeTT nqTø√+&ç, uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT

#Ó|æŒq yêø£ + eTq ãT~∆øÏ q#·Ã Ò<äT nqTø√+&ç n|ü�&ÉT eTq ãT~∆ì ˇø£ Á|üø£ÿq ô|{Ïº,

uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|æŒq yêø±´ìï $X«dæ+#·≥+ Hs¡TÃø√yê*. ñqïyê&ÉT áX«s¡T&ÉT ˇø£ÿ&,

eTq+ mø£ÿ&É ñHêïeTT, ñqïyê&ÉT Äj·TH eTq+ ÒeTT. á bı{Ïº yêø£ + MT≈£î ns¡úyÓTÆ‘

MTs¡T #ùd jÓ÷>±uÛ≤´kÕ\‘√ dü+ã+<Ûä+ Ò≈£î+&Ü MTs¡T <äT'Ks¡Væ≤‘·dæú‹ì bı+<äT‘ês¡T. ñ

qïyê&ÉT Äj·Tq ˇø£ÿ&, eTq+ ÒeTT nì H√{Ï‘√ #Ó|æ‘ø±<äT, n~ eTq >∑T+&Ó≈£î |ü{≤º*,

n|ü�&ÉT <äT'K+ q•düTÔ+~. uÛ≤s¡‘·j·TT<ä∆ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ns¡T®qT&ÉT n+{≤&ÉT Ms¡T n+<äs¡÷

Hê≈£î >∑Ts¡Te⁄\T, ã+<ÛäTe⁄\T M]ì m˝≤>∑ #·+|ü≥+ nì Äj·Tq≈£î yÓ÷Vü≤+ ø£*–+~,

yÓ÷Vü≤+˝À qT+&ç á Á|üXï\T n ï e#êÃsTT. n+<äT#‘·H ø£èwüßí&ÉT ‘· n+‘ê #Ó|æŒ ∫es¡ À

˙≈£î yÓ÷Vü≤+ q•+∫+<ë nì ns¡T®qT&ç‘√ n+{≤&ÉT. yÓ÷Vü≤+ ñqïyê&çøÏ Òì~ ñqï≥T¢>±,

ñqï~ Òq≥T¢>±, dü‘· + ndü‘· +˝≤>∑, ndü‘· + dü‘· +˝≤>∑ ø£ì|ædüTÔ+~. MT MT<ä Hê≈£î

ndü÷j·T ñ+~ nqTø√+&ç, MT˝À ñqï Wqï‘· + Hê≈£î ø£qã&É<äT. 1920e dü+e‘·‡s¡+ Ä

ÁbÕ+‘·+˝À >±+BÛ>±s¡T Äj·Tq uÛ≤s¡ ≈£î ˇø£ …≥s¡T ÁyêkÕs¡T, Ä …≥s¡T ùdyêÁ>±yéT˝À bòı{À

ø£{Ïº+∫ ô|{≤ºs¡T, Ä ñ‘·Ôs¡+ #·~$‘ MTs¡T Ç+πøMT #·<äeqø£ÿs¡ Ò<äT. Hê\T>∑T y<ë\


19

kÕs¡+ n+<äT˝À ñ+~. >±+BÛ>±s¡T <äøÏåD≤Á|òæø±˝À ñ+&É>± Äj·Tq uÛ≤s¡ ≈£î Çø£ÿ&É »ãT“

#dæ+~. Ä$&É #·ìb˛‘ês¡T nì &Üø£ºs¡T¢ #ÓbÕŒs¡T. Ä$&É m+‘√ø±\+ J$+#·s¡T n+<äT#‘·

MTs¡T yÓ+≥H e∫Ã #·÷dæ yÓfifl≥+ eT+∫~ nì &Üø£ºs¡T¢ >±+BÛ>±]øÏ …≥s¡T ÁyêkÕs¡T.

n|ü�&ÉT >±+BÛ>±s¡T uÛ≤s¡ ≈£î ˇø£ …≥s¡T ÁyêkÕs¡T. ªªÇø£ÿ&É HqT |üì˝À ñHêïqT, yÓ+≥H

Ç+&çj·÷≈£î sê Òø£b˛e#·TÃ. ø£yfi e#Ã À|ü⁄ XØs¡+ eTs¡DÏ+#·e#·TÃ. u≤|üPJ <ä>∑Zs¡ Òs¡T,

yês¡T <ä>∑Zs¡ Òs¡T, Ms¡T <ä>∑Zs¡ Òs¡T Ä düeTdü \T e<äT›, M{Ï >∑T]+∫ Ä˝À∫dü÷Ô ñ+fÒ

á˝À|ü⁄ XØs¡+ eTs¡DÏdüTÔ+~. XØs¡+ eTs¡DÏ+∫Hê eTs¡D+ Òì edüTÔe⁄ ˇø£{Ï eTq

Vü≤è<äj·T+˝À ñ+~. ˙ X¯ØsêìøÏ eTs¡D+ sêø£eTT+<˚ <ëìì ˙e⁄ ms¡Tø£˝ÀìøÏ

‘Ó#·TÃø√>∑*–‘ á <Vü≤+ ñHêï, <Vü≤+ b˛sTTHê eTq+ ñ+{≤eTT nH nqTuÛÑe+ ˙≈£î

edüTÔ+~, Ä dæú‹ì bı+<ä{≤ìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #ÓsTT´µµ nì ÁyêkÕs¡T.

eTq Vü≤è<äj·T+˝À ñqï áX«s¡T&çì e~ Òdæ @<√ ‘Ó\TdüTø=HêïqT n+fÒ ˙e⁄

@~ ‘Ó\TdüTø=Hêï n~ ø±\Á|üyêVü≤+˝À b˛‘·T+~. MT≈£î \ø£å y˚\ ø√≥¢ &ÉãT“ ñ+~

nqTø√+&ç. Ä &ÉãT“ ñqï|ü�&ÉT Ç~ mø£ÿ&çøÏ b˛‘·T+~ nì eTq≈£î nì|ædüTÔ+~. ø±\

Á|üyêVü≤+˝À Á|ür~ ø=≥Tºø=ìb˛‘·T+~, ô|<ä› kÕÁe÷C≤´˝Ò ø=≥Tºø=ìb˛j·÷sTT. ˙e⁄

neTè‘êqTuÛÑe+ bı+~‘ n~ ì»+ ø±ã{Ïº n~ ˇø£ÿfÒ dæús¡+>± ñ+≥T+~. e÷ eTqdüT‡

#ê˝≤ u≤<Ûäô|&ÉT‘√+~, XØsêìøÏ e∫Ãq nHês√>∑ + ‘·≥Tºø=+≥THêïeTT ø±ì eTqdüT‡ À

e∫Ãq nXÊ+‹ì ‘·≥Tºø√ Òø£b˛‘·THêïeTT nì n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. ndü\T eTqdüT‡ n+fÒH

ô|+≥. sê>∑<«cÕ\T, ndü÷j·T, <äT'K+, nXÊ+‹ n˙ï eTqdüT‡ À ñHêïsTT. ô|+≥MT<ä

≈£Ls¡TÃì #Ó&ÉTyêdüq ek Ô+~ nqTø√e≥+ m≥Te+{Ï<√ eTqdüT‡ #·T≥÷º ‹s¡T>∑T‘·÷

nXÊ+‹ ek Ô+~ nqTø√e≥+ n≥Te+{Ï<. <ä÷&É |ü#·Ã>∑&ç¶ ‹+{À+~ nqTø√+&ç, <ëì

eTqdüT‡ e{Ïº>∑&ç¶ MT<ä≈£î yÓfifl<äT. n˝≤π> Vü≤è<äj·T+˝À ñqï düTK+ ˙e⁄ nqTuÛÑ$dü÷Ô

ñ+fÒ eTqdüT‡≈£î #ê|ü\´+ ‘·–Zb˛‘·T+~, nXÊ+‹ ≈£L&Ü ‘·–Zb˛‘·T+~.

eTq+ |ü<ës¡ú C≤„q+‘√ dü]ô|≥Tºø=+≥THêïeTT ø±ì |üs¡e÷‘·àC≤„q+ <ä>∑Zs¡≈£î,

Ä‘·àC≤„q+ <ä>∑Zs¡≈£î sêe≥+ Ò<äT. |ü<ës¡úC≤„q+ ≈£L&Ü C≤„qy˚T, n~ m+‘· ô|]–Hê

nXÊ+‘ ø±ì ≈£î XÊ+‹ sê<äT. |üs¡e÷‘·àC≤„q+˝ÀH XÊ+‹, Äq+<ä+ ñ+~. |ü<ës¡úC≤„q+

n+‘ê ôd’qT‡≈£î dü+ã+~Û+∫q~, <ëì e\q <˚Vü‰ìøÏ ø£+|òüs¡Tº ‡ ô|s¡T>∑T‘êsTT, <ëì

Á|üjÓ÷»q+ <ëìøÏ ñ+~ ø±ì, <ëì e\q XÊ+‹, Äq+<ä+ sê<äT. ñqïyê&ÉT áX«s¡T&ÉT

ˇø£ÿ&ø±ì Äj·Tq ñHêï&ÉT, eTq+ ≈£L&Ü ñHêïeTT nqTø√e≥+ e\q eTq≈£î nXÊ+‹

ek Ô+~. qe÷àfi≤«sY n+{≤&ÉT z ô|s¡Te÷fiSfl ìqTï nHø£ »qà\qT+&ç Äsê~ÛdüTÔHêïqT,

nø√ºãsY 2007

20

˙e⁄ ys¡T HqT ys¡T nqTø=+≥THêïqT. ìqTï ‘Ó\TdüTø=Hêïø£ ‘Ó*dæ+~, HqT n+≥÷

ndü\T ÒqT qTy« ñHêïeì ‘Ó*dæ+~, n|ü�&ÉT Je⁄&ÉT <äT'Ks¡Væ≤‘·dæú‹øÏ yÓ[flb˛‘ê&ÉT.

nø£ÿ&É Je⁄&ÉT n+≥÷ Á|ü‘´ø£+>± ñ+&É&ÉT. Äj·Tq dü+ø£\ŒyT áj·Tq dü+ø£\Œ+, Äj·Tq

ÇwüºyT áj·Tq Çwüº+. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT eTq≈£î @ |üì nsTT‘ πø{≤sTT+#ê&√ Ä |üì

∫qï|üHê, ô|<ä›|üHê nì ø±<äT, <ëìì ÁX<ä∆>± #j·÷*. ø£èwüßí&ÉT n+‘·{Ïyê&ÉT mø£ÿ&Ü

ñ+&É&Éì m+<äT≈£î #Ó|ü⁄‘·THêïqT n+fÒ eTq+ ô|[fl uÛÀ»Hê\ <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[‘ H‹C≤ØjÓ÷,

nqïyÓ÷, ≈£Ls√ |ü⁄#·TÃø=ì e&ç¶kÕÔeTT. ø£èwüßí&ÉT Ç$ @MT #j·T&ÉT, n+<äs¡÷ ‹HkÕø£

Ä≈£î\T rùdyê&ÉT, yê&ÉT <e⁄&ÉT. Ä≈£î\T rj·T≥+ ‘·≈£îÿe |üì nqTø=+{≤eTT, nqï+,

≈£Ls¡\T e&ç¶+#·≥+ >=|üŒ|üì nì eTq+ nqTø=+{≤eTT. ndü\T eTq≈£î |üìj·T+<äT

>ös¡e+ Ò<äT. m|ü�&Ó’Hê Ä≈£î\T rj·T+&ç n|ü�&ÉT MT ãT~∆ ˇø£s¡ø£+>± ñ+≥T+~,

HÓsTT´ e&ç¶+#≥|ü�&ÉT ˇø£s¡ø£+>± ñ+≥T+~. Ä≈£î\T rùd≥|ü�&ÉT @<√ ‘·≈£îÿe s¡ø£+

|üì#düTÔHêïeTT nì MT≈£î nì|ædüTÔ+~. $düÔs¡T¢ rdæqyê&çì Äsê~ÛdüTÔHêïs¡T ø±ì eTq\qT

mes¡T Äsê~Û+#·≥+ Ò<äT. uÛÑøÏÔ ù|s¡T MT<ä |üì <=+>∑\T>± ñ+&Ée<äT› nì ^‘· À

|üs¡e÷‘·à #ÓbÕŒ&ÉT.

ás√E s¡eTDeTVü≤]¸>±s¡T ns¡TD≤#·\+ e∫Ãq s√E. 1896e dü+e‘·‡s¡+

ôdô|º+ãs¡T 1e ‘Bq ns¡TD≤#·\+ e#êÃs¡T. 54 dü+e‘·‡sê\T Äj·Tq XØs¡+ ns¡TD≤#·\+˝À

‹s¡T>±&ç+~. ns¡TD≤#·\+‘√ Äj·Tq≈£î »Hêà+‘·s¡ nqTã+<Ûä+ ñ+~. á πøåÁ‘·+‘√ Äj·Tq≈£î

ñqï nqTã+<Ûä+ m≥Te+{Ï~ n+fÒ á ns¡TD≤#·\+ $&ç∫ô|{Ïº mø£ÿ&ç¬ø’Hê yÓfi≤fl\H ‘·\+|ü⁄

≈£L&Ü Hê≈£î sê Ò<äT nì uÛÑ>∑yêHé #ÓbÕŒs¡T. |üPs¡«+ #ê˝≤eT+~ eTVü‰‘·Tà\T e#êÃs¡T,

yês¡T |ü⁄D πøåÁ‘ê\T <ä]Ù+#ês¡T, n˝≤π> MTs¡T ≈£L&Ü #j·÷* ø£<ë nì ˇø£s¡T uÛÑ>∑yêHéqT

n&ç–‘ |üPs¡«+ eTVü‰‘·Tà\T #·÷dæ ñ+&Ée#·TÃ, @<√ #·÷&Ü\H dü+kÕÿs¡+, Ä yêdüq Hê≈£î

Ò<äT nHêïs¡T. Äj·Tq≈£î 16e dü+e‘·‡s¡+˝À neTè‘êqTuÛÑe+ ø£*–+~. ø=ìï ø£åD≤\˝À

<Xø±˝≤\qT zesYø£yéT #kÕ&ÉT. <Xø±\eTT\‘√ dü+ã+<Ûä+ Ò≈£î+&Ü n+‘·{≤ ñHêïqT,

HqT Òì#√≥T n+≥÷ Ò<äT nH nqTuÛÑe+ ø=ìï ø£åD≤\ ø±\+˝À ø£*–+~. s¡eTDeTVü≤]¸

ø£èbÕdæ<äT∆&ÉT. <e⁄&ÉT ø£è|ü #·÷|æ+#ê&ÉT. C≤„q+ Ç#êÃqT nHêï&ÉT, n+‘ |üì nsTTb˛‘·T+~.

eTq+ C≤„q+ ø√dü+ ø=≥Tºø=ì #·düTÔHêïeTT. ø=+‘·ùd|ü⁄ |üP»\T n+≥THêïeTT, »bÕ\T

n+≥THêïeTT, q<äT\˝À eTTqT>∑T‘·THêïeTT, ø=+&É\#·T≥÷º ‹s¡T>∑T‘·THêïeTT. Ç+‘· #dæHê

@MT sêe≥+ Ò<äT. ø±ì uÛÑ>∑yêHéqT áX«s¡T&ÉT nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT, ø=ìï ø£åD≤\˝À eTVü‰C≤„ì

nsTTb˛j·÷&ÉT. u≤Vü≤´+>± #·÷ùdÔ Äj·Tq @yÓTÆHê ø£wüº|ü&Ü¶&Ü? Ò<äT. ã&ç À #·<äTe⁄ø=H


21

|æ\¢yê&ÉT. ø±ì Äj·Tq≈£î »Hêà+‘·s¡+˝À n+‘ê nsTTb˛sTT+~, |ü+&çb˛sTTe#êÃ&ÉT, n~

eTq≈£î ø£qã&É<äT. Á|ür ∫qï |üìøÏ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT sê&ÉT, Äj·Tq Á|ü‹ì~Ûì |ü+|ü⁄‘ê&ÉT,

Á|ürC≤„ì ≈£L&Ü Äj·Tq Á|ü‹ì<Û˚. ÁãVü‰àqTuÛÑe+ bı+~qyê]q+<ä]ì Äj·Tq

ñ|üjÓ÷–+#·Tø=+{≤&ÉT. n+<äT#‘· yê]øÏ Ç#Ã >ös¡e+ Hêπø Ç#êÃs¡T nqTø=+{≤&ÉT.

<Vü≤ãT~∆ Òìyê&çøÏ me&çøÏ qeTkÕÿs¡+ ô|{ÏºHê n~ Hêsêj·TDT&çπø n+<äT‘·T+~, nø£ÿ&É

ñqïyê&ÉT Äj·TH. uÛÑ>∑yêHé ns¡TD≤#·\+ e∫Ãq s√Eq ìø£ÿs¡Tì >∑T&ç <ä>∑Zs¡ ñqï ø√Hs¡T˝À

|ü&kÕs¡T, #=ø±ÿ ∫+|æ >√N ô|≥Tºø=Hêïs¡T, ‘·q <ä>∑Zs¡ ñqï eT÷&ÉT s¡÷bÕj·T\qT, d”«≥T‡qT

ø√H{Ï À |ü&kÕs¡T. ø=ìï ø£åD≤\˝À düHê´dæ nj·÷´&ÉT. Äj·Tq o‘êø±\+, esê¸ø±\+,

ydü$ø±\+ nq≈£î+&Ü m|ü�&É÷ >√N‘√H ñHêïs¡T. ˇø£ mø£s¡+ ñqïyê&çøÏ |ü~ mø£sê\T

ø£*dæeùdÔ J$‘· $<Ûëq+ e÷]b˛‘·T+~, H√{ÏøÏ |üø£åyê‘·+ e#ÃdüTÔ+~. ‘Ó\TdüTqïyês¡T

ø£qã&ç‘ ≈£L&Ü MTs¡T mes¡T n+{≤eTT. n~Ûø±s¡+ ˇø£{Ï, <Ûäq+ ˇø£{Ï ‘=+<äs¡>± ãT~∆ì

bÕ&ÉT#kÕÔsTT. @<√ e+ø£s¡ e÷≥\T e÷{≤¢&É‘êeTT. Ç~ MTs¡T u≤>± >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√+&ç.

Äj·Tq 1896e dü+ˆˆ ôdô|º+ãs¡T 1e ‘Bq ns¡TD≤#·\+ e∫Ãq|ü�&ÉT >√N ô|≥Tºø=Hêïs¡T.

‘·s¡Tyê‘· Äj·Tq <ä>∑Zs¡≈£î >∑es¡ïs¡T¢ e#êÃs¡T, Á|ü<ÛëqeT+Á‘·T\T e#êÃs¡T, >=|üŒ>=|üŒyês¡T e#êÃs¡T,

ÄÁXeT+˝À &ÉãT“ es¡ + øÏ+<ä ≈£î]dæ+~ ø±ì Äj·Tq XØs¡+ $&ç∫ô|fÒºes¡≈£L >√N‘√H

ñHêïs¡T, Äj·Tq ãTTwæ. sêeTø£èwüí |üs¡eTVü≤+dü @$T #ÓbÕŒs¡T n+fÒ MTs¡T m|ü�&É÷ e÷eT÷\T

Ns¡\T ø£≥Tºø=+≥THêïs¡T nqTø√+&ç, ˇø£ÿkÕ] u≤>± KØ<Ó’q Ns¡ ø£≥Tºø√+&ç, Ä s√Eq MT

eTqdüT‡ e÷]b˛‘·T+~, n+fÒ Ä&É+ãs¡J$‘·+ e#˚Ã≥|üŒ{ÏøÏ MTs¡T m+‘· ø£+Á{À\T

#düTø=+<ëeTT nqTø=Hêï <ëì Á|üuÛ≤e+ MT ãT~∆MT<ä |ü&çb˛‘·T+~ nì #ÓbÕŒs¡T.

uÛÑ>∑yêHé #ê˝≤ø±\+ eTÚq+>± ñHêïs¡T. Äj·Tq eTÚq+>± ñ+&Ü\ì ñ+&É Ò<äT,

#ê˝≤ø±\+ qqTï mes¡÷ |ü\ø£]+#· Ò<äT n+<äT#‘· Hê≈£î e÷{≤¢&Ée\dæq |üì Ò<äT nì

#ÓbÕŒs¡T. kÕ<Ûä≈£î\T neø±X+ ñ+fÒ yêsêìøÏ ˇø£ s√E eTÚq+>± ñ+&É≥+ eT+∫<.

<ëì e\q XøÏÔ ô|s¡T>∑T‘·T+~, yê>∑T&ÉT ‘·>∑TZ‘·T+~, Hê\Tø£ ø£+Á{À\T˝À ñ+≥T+~. á

Hê\Tø£ #ê˝≤ Á|üe÷<ä+. nC≤Á>∑‘·Ô>± e÷{≤¢&ç‘ $s√<Ûë\T ‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·T+~, C≤Á>∑‘·Ô>± e÷{≤¢&ç‘

ùdïVü‰\T ‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·T+~. n+<äT#‘· nC≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&Ée<äT›, C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&É+&ç. Ç+‘·ø£+fÒ

ø£‹Ô yÓTs¡T>∑T, ø£‹Ô‘√{Ï ‘·–*q >±j·T+ ‘=+<äs¡>± ‘·>∑TZ‘·T+~ ø±ì Hê\Tø£‘√{Ï nqedüs¡yÓTÆq

e÷≥\T e÷{≤¢&ç‘ Ä >±j·÷\T n˝≤>∑ ñ+&çb˛‘êsTT. n+<äT#‘· eTq+ e÷{≤¢& e÷≥\T

kÕ‹«ø£+>±, Væ≤‘·e⁄>±, $T‘·+>± ñ+&Ü*. eTq≈£î Hê\Tø£ ñ+<äì Çwüº+ e∫Ãq≥T¢>±

e÷{≤¢&ç‘ eTq≈£î bÕbÕìï ‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·T+~. ø=+‘·ø±\+ ‘·s¡Tyê‘· uÛÑ>∑yêHé neTà>±s¡T

nø√ºãsY 2007

22

nø£ÿ&É≈£î e#êÃs¡T, Ç+{ÏøÏ s¡eTàì n&ç>±s¡T. n|ü�&ÉT Äj·Tq ø±–‘·+ MT<ä Áyêdæ Ç#êÃs¡T.

áX«s¡T&ÉT Je⁄\qT yê] yê] ÁbÕs¡ã›+ qqTdü]+∫ Ä&çdüTÔHêï&ÉT. »s¡T>∑e\dæq~ »]π>

rs¡TqT, »s¡T>∑sêì~ mes¡T m+‘· Á|üj·T‘·ï+ #dæHê »s¡T>∑H »s¡T>∑<äT, }s¡ø£ ñ+&É≥+

ñ‘·ÔeT+ nì ÁyêkÕs¡T. H√{Ï‘√ }s¡≈£ ñ+fÒ dü]b˛<äT, eTqdüT‡ À ≈£L&Ü }s¡ø£ ñ+&Ü*.

‘·s¡Tyê‘· ‘·*¢>±s¡T yÓ[flb˛j·÷s¡T, ‘·s¡Tyê‘· uÛÑ>∑yêHé ø=+‘·ø±\+ $s¡÷bÕø£å>∑TVü≤˝À ñHêïs¡T.

nø£ÿ&É ñ+&É>± >∑D|ü‹XÊÅdæÔ>±s¡T e#êÃs¡T. s¡eTDeTVü≤]¸>±] yÓ’uÛÑe+ yÓTT<ä≥ >∑T]Ô+∫+~

>∑D|ü‹XÊÅdæÔ>±s¡T. ‘·s¡Tyê‘· ø=+‘· ø±\+ düÿ+<ëÁXeT+˝À ñHêïs¡T, nø£ÿ&É qT+&ç 1922e

dü+e‘·‡s¡+˝À s¡eTD≤ÁXeT+ e∫Ã+~. MTs¡T n|ü�&ÉT ø=+&É\˝À sêfiflMT<ä ≈£Ls=ÃHyês¡T,

Ç|ü�&ÉT k˛bòÕ˝À ≈£Ls=Ã+≥THêïs¡T nì ˇø£s¡T uÛÑ>∑yêHéì n&ç>±s¡T. n|ü�&ÉT uÛÑ>∑yêHé ˇø£

e÷≥ #ÓbÕŒs¡T. <Vü‰ìøÏ ÁbÕs¡ã›+ ñ+≥T+~, n|ü�&ÉT <Vü≤+ sêfiflMT<ä ≈£Ls√Ãe\dæ e∫Ã+~,

Ç|ü�&ÉT k˛bòÕ˝À ≈£Ls√Ãe\dæ e∫Ã+~, <Vü≤+ ÁbÕs¡u≤›ìï ã{Ïº q&ÉTdüTÔ+~. ø±ì n|ü�&ÉT sê‹

MT<ä ≈£Ls=ÃHêïqì HqT <äT'K|ü&É Ò<äT, Ç|ü�&ÉT k˛bòÕ˝À ≈£Ls¡TÃ+≥THêïqì dü+‘√wü+ sêe≥+

Ò<äT nHêïs¡T. m+<äT#‘·q+fÒ ‘êqT <Vü≤e÷Á‘·T&ÉqT ø±<äT nì Äj·Tq≈£î ‘Ó\TdüT. eTq+

uÛÑ>∑e+‘·T&ç jÓTTø£ÿ @<√ s¡÷bÕìï Äsê~Û+#·Tø=+≥÷ ñ+fÒ, Ä Hêe÷ìï düà]+#·Tø=+≥÷

ñ+fÒ eTq s¡÷|üãT~∆ À qT+&ç, HêeTãT~∆ À qT+&ç ãj·T≥≈£î e#ÃkÕÔeTT. <Vü‰_Ûe÷q+˝À

qT+&ç, <ÛäHê_Ûe÷q+˝ÀqT+&ç, $<ë´_Ûe÷q+˝ÀqT+&ç, ≈£î˝≤_Ûe÷q+˝ÀqT+&ç nìï

n_Ûe÷Hê\˝ÀqT+&ç $&ÉT<ä\ bı+<äT‘êeTT.

dü<äTZs¡T l Hêqï>±] nqTÁ>∑Vü≤uÛ≤wüDeTT\T, 23`04`06, ÄÁ‘˚j·T|ü⁄s¡+


Hê\T>∑T s¡ø±\ ø£s¡à\T ñHêïsTT. eTq+ s√p ø±\ø£è‘ê´\T rs¡TÃø=+{≤eTT, kÕïq+

#kÕÔeTT, nqï+ ‹+{≤eTT. Çe ï kÕ«uÛ≤$ø£ ø£s¡à\T. M{Ï e\q |ü⁄D´+sê<äT, bÕ|ü+sê<äT.

eTq≈£î XØs¡+ ñ+~ ø±ã{Ïº <ëìì ì\u…≥Tºø√e≥+ ø√dü+ @y√ |üqT\T #kÕÔeTT, M{Ïì

kÕ«uÛ≤$ø£ ø£s¡à\T n+{≤s¡T, Ç$ XØsêìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø£s¡à\T. HqT kÕïq+ #kÕqT,

nqï+ ‹HêïqT <ëìøÏ |ü⁄D´+ n+fÒ <ëìøÏ |ü⁄D´+ @MT Ò<äT. 2. HÓ’$T‹Ôø£ ø£s¡à\T, M{Ï e\q

|ü⁄D´+ Ò<äT, bÕ|ü+ Ò<äT. eTq XØsêìøÏ s√>∑+ eùdÔ eT+<äT\T yê&É‘êeTT, n+fÒ dü+<äsê“¤ìï

ã{Ïº #kÕÔeTT, Ç$ HÓ’$T‹Ôø£ ø£s¡à\T. Ç$ s√p #j·TeTT, dü+<äsê“¤ìï ã{Ïº #kÕÔeTT. 3.

düø±eT ø£s¡à. eTq≈£î bı≥º ñ+~, bı≥º b˛wüD ø√dü+ @<√ |üì #düTø√yê*. bı≥ºø√dü+

Ç‘·s¡T\MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç‘ u≤ìdü‘·«+ edüTÔ+~. eTq <Vü≤ j·÷Á‘·≈£î dü]|ü&É |üì #düTø=+≥÷,


23

dü‘·ÿs¡à ≈£L&Ü m+‘√ ø=+‘· #dü÷Ô ñ+&Ü*. dü‘·ÿs¡à #j·Tìyê&ÉT ìcÕÿeTø£s¡à #j·T Ò&ÉT.

Ç~ C≤„|üø£+ ô|≥Tºø√+&ç. eTT+<äT düø±eTø£s¡à, Á|ür eTìwæ @<√ |òü ≤ìï <äèwæº À ô|≥Tºø=ì

|üì#dü÷Ô ñ+{≤&ÉT. yês¡T #ùd ø£èwæ À áX«s¡ ø£{≤ø£å+ ø£qTø£ ñ+fÒ ø=+‘·eT+~øÏ yê]

≈£î≥T+ã nedüsê\≈£î $T+∫ m≈£îÿe &ÉãT“ edü÷Ô ñ+≥T+~. n˝≤ e∫Ãq|ü�&ÉT ø=+‘·

&ÉãT“ πø{≤sTT+#·Tø=ì eT+∫ |üqT\T #dü÷Ô ñ+&Ü*. MT≈£î e∫Ãq &ÉãT“ À ø=+‘· ≈£î≥T+ã

b˛wüD≈£î ñ|üjÓ÷–+#·Tø=+≥÷, ø=+‘·uÛ≤>∑+ düe÷C≤ìøÏ ñ|üjÓ÷–ùdÔ, düe÷C≤ìøÏ

ñ|üjÓ÷–+∫q &ÉãT“ @MT eè<Ûë ne«<äT, n~ <e⁄ì u≤´+ø˝À |ü&ÉT‘·T+~. Çø£ÿ&É

u≤´+≈£î\˝À MTs¡T <ë#·Tø=qï &ÉãT“ MT yês¡düT\T ‹HkÕÔs¡T, eTVü‰#ùdÔ |ü<äø=+&Ée s√E

|òüTq+>± #kÕÔs¡T, ‘·s¡Tyê‘· MT ù|s¡T ≈£L&Ü ‘·\ô|≥ºs¡T, Çø£ÿ&É u≤´+≈£î˝˝À ñqï~ |üs¡ Àø£+˝À

#Ó\¢<äT. MTs¡T Ç‘·s¡T\≈£î #dæq kÕj·T+ <e⁄&ÉT ‘·q u≤´+ø˝À ydüTø=ì MT≈£î |üs¡ Àø£+˝À

ÇkÕÔ&ÉT. MTs¡T dü‘·ÿs¡à #dü÷Ô ñ+fÒ @<√ »qà˝À ìcÕÿeTø£s¡à #ùd n\yê≥T edüTÔ+~.

n+‘>±ì @<√ ˇø£ >∑+≥˝À ìcÕÿeTø£s¡à #ùdkÕÔqT, kÕ«s¡∆+ Ò≈£î+&Ü HqT |üì #kÕÔqT,

Ç‘·s¡T\qT ñ<ä∆]kÕÔqT n+fÒ n~ »]π>|üì ø±<äT, Ç$ n ï ãT&ÉãTø£ÿ\ e÷≥\T. ø=ìï

»qà\T dü‘·ÿs¡à #dü÷Ô, ø£s¡à|òü ≤ìï düe÷C≤ìøÏ ‘ê´>∑+ #dü÷Ô ñ+fÒ ìcÕÿeTø£s¡à #ùd n\yê≥T

edüTÔ+~. 4. ìcÕÿeT ø£s¡à n+fÒ @s¡ø£yÓTÆq ø√]ø£ Ò≈£î+&Ü |üì #Ój·T´≥+. ìcÕÿeT ø£s¡à

#ùdyê&çøÏ |òü\ø±+ø£å ñ+&É<äT. ø√]ø£ Ò≈£î+&Ü |üì #dü÷Ô ñ+{≤&ÉT. e#Ã~ @<√ edüTÔ+~,

sêì~ @<√ sê<äT. ìcÕÿeTø£s¡à #ùdyê&ÉT <Ûäs¡à+, n<Ûäs¡à+ >∑T]+∫ Ä˝À∫+∫ <Ûäsêàìï

|ü≥Tºø=+{≤&ÉT, n<Ûäsêàìï e~˝ÒkÕÔ&ÉT, dü‘·´+ ndü‘·´+ >∑T]+∫ Ä˝À∫+∫ dü‘ê´ìï

|ü≥Tºø=+{≤&ÉT, ndü‘ê´ìï e~ ÒkÕÔ&ÉT, Ä‘·à nHê‘·à >∑T]+∫ Ä˝À∫+∫ Ä‘·àqT |ü≥Tºø=+{≤&ÉT,

nHê‘·àqT e~ ÒkÕÔ&ÉT. Ç˝≤ $uÛÑõ+#·Tø=+≥÷, $uÛÑõ+#·Tø=+≥÷ yÓ[flb˛sTT n< »qà˝À

ÁãVü≤àC≤„ì nsTTb˛‘ê&ÉT. ìcÕÿeTø£s¡à #dü÷Ô ñ+fÒ $yø£+, yÓ’sê>∑ + ô|s¡T>∑T‘·T+~.

eTq+ ô|’øÏ n+<ä]˝≤>∑ ø£qã&ÉT‘·÷ ñ+&Ü*, À|ü\ yÓ’sê>∑ + ô|+#·Tø=+≥÷ sêyê*.

J$‘·+˝À m+‘√ø=+‘· ‘ê´>∑+ #j·Tø£b˛‘ XÊ+‹ <=s¡ø£<äT. n˝≤>∑ì MT dü+kÕsê\T

bÕ&ÉT#˚düTø√eTì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|üŒ≥+˝Ò<äT. düe÷C≤ìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ X¯øÏÔ MT≈£î

ñqï|ü�&ÉT m+‘√ø=+‘· ñ|üjÓ÷>∑|ü&É+&ç. MTs¡T Ç‘·s¡T\≈£î #ùd düVü‰j·T düVü≤ø±s¡eTT\T

MTπø ‹]– ekÕÔsTT ø±ì uÛÑ>∑e+‘·T&çøÏ @MT nø£ÿs¡ Ò<äT. eTq+ ìcÕÿeTø£s¡à #dü÷Ô ñ+fÒ

eTq+ |ü$Á‘·T\+ ne⁄‘êeTT, ‘·s¡Tyê‘· uÛÑj·T+ ‘·–Zb˛‘·T+~. eTq ˝À|ü\ Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û

ñ+~, n~ ñqï+‘· ùd|ü⁄ |ü⁄qs¡®qà\T Ä>∑e⁄. n~ @$T #düTÔ+~ n+fÒ eTq+ @<Ó’‘ ne⁄H√

n~ ø±<äì #·÷|ædüTÔ+~, @<Ó’‘ ø±<√ n~ ne⁄qì #·÷|ædüTÔ+~. Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ñqï+‘·ø±\+

nø√ºãsY 2007

24

ìqTï dü+kÕs¡+ $&ç∫ô|≥º<äT. eTq+ Ç+{Ï <ä>∑Zs¡ kÕ«uÛ≤$ø£ø£s¡à\T nsTTq ‘·s¡Tyê‘·

uÛÑ>∑eBZ‘·ø±ì, uÛ≤>∑e‘·+ø±ì Ç+ø± @yÓ’Hê eT+∫Á>∑+<Ûë\T ø±ì n<Ûäj·Tq+ #düTø√yê*.

kÕ<Ûä yÓTÆq+‘· es¡≈£î ÖøÏ≈£î\‘√ ùdïVü≤+ ‘·–Z+#·Tø√yê*. Ç‘·s¡T\ eéVü‰s¡+˝À ø£\T>∑CÒdüTø=+fÒ

Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ô|]–b˛‘·T+~. Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û me&ç¬ø’‘ ‘Ó–b˛sTT+<√ yê&çøÏ ñqï~

ñqï≥T¢>±, Òì~ Òq≥T¢>± ‘Ó\TdüTÔ+~. m+‘√ dü‘·ÿs¡à #dæq yê&çøÏ>±ì, ìcÕÿeTø£s¡à

#dæq yê&çøÏ >±ì, |üs¡eT|ü$Á‘·T&çøÏ >±ì á Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ‘Ó>∑<äT. eTq+<äs¡+ dü+kÕs¡+˝À

ñHêïeTT. uÛÑ>∑e+‘·T&çì eT]∫b˛sTT, á ˝Àø£+˝ÀìøÏ m+<äT≈£î e#êÃyÓ÷ eT]∫b˛sTT,

ìcÕÿeTø£s¡à @MT #j·T≈£î+&Ü, »|ü<Ûë´qeTT\T Ò≈£î+&Ü Ç+ø£ 24 >∑+≥\T ≈£î≥T+ã+

ø√düyT ã‘·T≈£î‘êeTT nqTø√+&ç, <ëì e\q Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ô|]–b˛‘·T+~, ø√{Ï »qà\≈£î

≈£L&Ü Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ‘Ó>∑<äT nqTø√+&ç eTq≈£î Ä‘·àC≤„q+ ø£*π> düeTùd´ Ò<äT. dü»®q

kÕ+>∑‘· + Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Ûì #~ÛdüTÔ+~. eTq≈£î ‹+&ç <ä>∑Zs¡ ìÁ>∑Vü≤+ Ò<äT nqTø√+&ç,

eéVü‰s¡+˝À ìÁ>∑Vü≤+ Ò<äT nqTø√+&ç, dü+uÛ≤wüD˝À ìÁ>∑Vü≤+ Ò<äT nqTø√+&ç, Ç‘·s¡T\‘√

m˝≤ eéVü≤]+#ê˝À eTq≈£î ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT nqTø√+&ç <ëì e\q ≈£L&Ü Vü≤è<äj·T

Á>∑+~Û ô|]–b˛‘·T+~. |òü ≤Hêù|s¡T Hê~, |òü ≤Hê XØs¡+ Hê~, Hê≈£î Ç+‘· >ös¡e+ ñ+~

Ç+‘· &ÉãT“ ñ+~ nì Ç˝≤ nqTø=+≥÷ ñ+{≤eTT nqTø√+&ç, Çe ï Je\ø£åD≤\T, M{Ï

e\q ≈£L&Ü Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ô|]–b˛‘·T+~. MTs¡T ø=+‘· f…ÆeTT dü‘·ÿs¡à #dü÷Ô, ø=+‘· f…ÆeTT

eT+∫ Á>∑+<Ûë\T n<Ûäj·Tq+ #dü÷Ô, ø=+‘·ø±\+ dü‘·TŒs¡Twüß\‘√ düVü≤yêdü+ #dü÷Ô Çe ï

ø£\T|ü⁄ø=ì MTs¡T f…ÆeTTqT yTHCŸ #düTø=+≥÷ ñ+fÒ HÓeTà~>± Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û |ü\#·ã&ç,

@<√ s√Eq ‘Ó–b˛‘·T+~.

yTeTT uÛÑ≈£îÔ\+, uÛÑ≈£îÔ\+ n+fÒ @<√ Ä\j·÷ìøÏ yÓ[fl qeTkÕÿs¡+ ô|≥Tºø=ì edüTÔqï+‘·

e÷Á‘·+ #‘· eTq+ uÛÑ≈£îÔ\+ ø±<äT, n+<ä] Vü≤è<äj·T+˝À ñqï dü<ä«düTÔe⁄qT <ä]Ù+∫qyê&

ì»yÓTÆq uÛÑ≈£îÔ&ÉT. eTq+ >∑T&çøÏ yÓ[fl Vü‰s¡‹|üfiËfl+˝À ˇø£ s¡÷bÕsTT ykÕÔeTT, ydæq|ü�&ÉT

n~ ùde nqTø√eTT, n~ |üP» nqTø=+{≤eTT. n˝≤>∑ e÷qeC≤‹|ü≥¢ qTe⁄« @ |üì

#dæHê ùde øÏ+<ä #j·T≈£L&É<äT, |üP»øÏ+<ä #j·÷*, n˝≤ #j·T≥+ e\q |ü⁄D´+ edüTÔ+~.

eTq≈£î Ä‘·àC≤„q+ ø£\>±\+fÒ |ü⁄D´ã\+ düb˛s¡Tº>± ñ+&Ü*. |ü⁄D´ã\+ düb˛s¡Tº>± Ò≈£î+&Ü

Ä‘·àC≤„q+ ø£\T>∑<äT. |ü⁄D´ã\+ jÓTTø£ÿ düb˛s¡Tº Òø£b˛‘, dü‘·ÿs¡à jÓTTø£ÿ düb˛s¡Tº Òø£b˛‘

eTqdüT‡≈£î ˝À#·÷|ü⁄ ø£\T>∑<äT. ˝À#·÷|ü⁄ ø£*–‘ø±ì ˝À|ü\ ñqï dü«s¡÷|ü+ eTq≈£î e´ø£Ô+

ø±<äT. Vü≤è<äj·T+˝À ñqï edüTÔe⁄ eTq≈£î dü«s¡÷|ü+>± e´ø£ÔeTyê«\+fÒ $yø£+ nedüs¡+,

yÓ’sê>∑ + nedüs¡+, dü‘·ÿs¡à jÓTTø£ÿ düb˛s¡Tº nedüs¡+, |ü⁄D´ã\+ nedüs¡+.


25

dü‘· edüTÔe⁄ eTq Vü≤è<äj·T+˝À ñ+~, ñ+&É≥yT ø±<äT n~ eTqyÓTÆ ñHêïeTT.

<ëì dü«s¡÷|ü+ düTK+, <ëì dü«s¡÷|ü+ XÊ+‹. n~ m|ü�&É÷ ñ+≥T+~. eTq XØs¡+

ñHêï Òø£b˛sTTHê, ˝Àø£+ ø£ì|æ+∫Hê ø£ì|æ+#·ø£b˛sTTHê n~ ñ+~. eTq+ @~>±

ñHêïyÓ÷ <ëì ‘ê\Tø£ ms¡Tø£ eTq≈£î sêe≥+ Ò<äT. Hê CÒãT˝À |ü~ s¡÷bÕj·T\T

ñHêïj·TqTø√+&ç, Hê CÒãT˝À &ÉãT“ ñ+~ nì Hê≈£î ‘Ó*j·T<äqTø√+&ç, Hê≈£î k˛&Ü ‘ê>±\ì

ñ+fÒ $TeTà*ï &ÉãT“\T n&É>±*. &ÉãT“\T Hê CÒãT˝À ñHêï Á|üjÓ÷»q+ Ò<äT, ñ+<äì Hê≈£î

‘Ó*j·÷*. n˝≤π> eTq˝À|ü\ ÁãVü≤à+ ñ+~. <ëì ‘ê\Tø£ ms¡Tø£ eTq≈£î Òø£b˛e≥+

e\q düTK+ ø√dü+, XÊ+‹ø√dü+ mø£ÿ&√ ãC≤s¡T˝À yÓ‘·Tø=ÿ+≥THêïeTT. ˙e⁄ m+‘·

|ü+&ç‘·T&ÉyÓ’Hê, <Ûäqe+‘·T&çyÓ’Hê Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ‘Óπ>es¡≈£L ˝À|ü\ ñqï edüTÔe⁄ >∑T]+∫

˙≈£î ‘Ó*j·T<äT. Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ‘Ó>∑≥+ n+‘· ‘*ø£ ø±<äT. eTq >∑eTq+ m˝≤>∑ ñ+&Ü*

n+fÒ eTq #˚‘· Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û m|üŒ{Ïø£|ü�&ÉT #Û~+|üã&˚ ≤ ñ+&Ü*. dü«Á|üj·T‘·ï+,

ø±\|ü]|üø£«+, áX«s¡ø£{≤ø£å+ eTq+ #ùd |üì C≤Á>∑‘·Ô>± #düTø=+≥÷ yÓfi≤fl*, eTq+ #ùd~

dü‘·ÿs¡à nsTT‘ ø±\+ ø£*dæedüTÔ+~. ø±\+ ø£*dæ eùdÔ dü]b˛<äT, eTq Vü≤è<äj·T+˝À ñqï

ø£+Á{À\sY jÓTTø£ÿ <äj·T ø£\>±*. Çìï ñ+fÒH>±ì Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û #Û~+|üã&É<äT.

MTs¡T @|üì#düTÔHêï, @ e÷s¡Z+˝À Á|üj·÷D+ #düTÔHêï uÛÑøÏÔ düb˛s¡Tº>± ñ+&Ü*.

|ü+#·<ës¡ Òì ø±|ò”, {° m˝≤ ñ+{≤jÓ÷, uÛÑøÏÔ Ò≈£î+&Ü MTs¡T mìï eT+∫ |üqT\T #dæHê

n$ d”«{Ÿ>± ñ+&Ée⁄. eTq+ #ùd |üqT\T cÕsYº>± ñHêï |üs¡yê Ò<äT d”«{Ÿ>± ñ+&Ü*. MTs¡T

@ |üì#dæHê uÛÑøÏÔ‘√ #j·÷*. $TeTà*ï me¬s’Hê >ös¡$düTÔHêïs¡T nqTø√+&ç, MT˝À uÛÑøÏÔuÛ≤eq,

düe÷»+ |ü≥¢ düVü≤è<äj·T+, ‘√{Ïe÷qe⁄&çøÏ ñ|üjÓ÷>∑ |ü&Ü\H ø±+ø£å, ìs¡Vü≤+ø±s¡ dæú‹,

ìsê&É+ãs¡ dæú‹ @<√ $X‚wü+ ñ+&ç ñ+&Ü*. MT˝À @MT Ò≈£î+&Ü |ü~eT+~ $TeTà*ï

>ös¡$+#·s¡T, |üPõ+#·s¡T, Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û m˝≤ bòÕs¡yéT ne⁄‘·T+~ n+fÒ nVü≤+ø±s¡+ e\¢,

eTeTø±s¡+ e\¢ n~ bòÕs¡yéT ne⁄‘·T+~, dü»®q kÕ+>∑‘· + Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Ûì #Û~düTÔ+~, n~

MT≈£î u≤Vü≤´+>± ø£qã&É<äT. uÛÑ>∑yêHé düÿ+<ÛëÁXeT+˝À ñ+&É>± ˇø£‘·qT es¡Tdü>± |ü~

s√E\T uÛÑ>∑yêHéqT #·÷&É{≤ìøÏ e#êÃ&ÉT. eTq+ uÛÑ>∑yêHéqT #·÷&É{≤ìøÏ |ü~ s√E\

qT+&ç edüTÔHêïeTT @MT ø£*dæ sêe≥+ Ò<äT, @MT ≤uÛÑ+ ø£qã&É≥+ Ò<äT nì |ü<äø=+&Ée

s√E qT+&ç sêe≥+ e÷ìykÕ&ÉT. n˝≤ ø=ìï s√E\T uÛÑ>∑yêHé <ä>∑Zs¡≈£î sê Ò<äT. @$T{Ï

uÛÑ>∑yêHéqT #·÷&É≥+ e÷ìykÕqT, uÛÑ>∑yêHéqT #·÷dæ #ê˝≤ s√E\T nsTT´+~ nì n‘·ìøÏ

<äT'K+ e∫Ã+~, n|ü�&ÉT eTs¡\ düÿ+<ëÁXeT+ yÓfi≤fl&ÉT. $TeTà*ï #·÷&É{≤ìøÏ |ü~ s√E\T

es¡Tdü>± e#êÃqT, Hê≈£î @MT ˝≤uÛÑ+ ø£qã&É Ò<äT nì sêe≥+ e÷ìykÕqT, eTs¡ ≤

nø√ºãsY 2007

26

#·÷&Ü\ì|æ+∫ Ç|ü�&ÉT e#êÃqT nì uÛÑ>∑yêHé‘√ #ÓbÕŒ&ÉT. #·÷&É≥+ e\q e#Ã ˝≤uÛÑ+

ø£ì|æ+#·ø£b˛e#·TÃ, #·÷&Éø£b˛e≥+ e\q e#Ã qwüº+ ≈£î ‘Ó\Tk Ô+~ ø£<ë nHêïs¡T uÛÑ>∑yêHé.

C≤„ì #ùd ñ|üø±s¡+ MT≈£î u≤Vü≤´+>± ø£qã&É<äT m+<äTø£+fÒ C≤„ìøÏ >∑T]Ô+|ü⁄\T nø£ÿs¡ Ò<äT.

MT Á|üø£ÿ yê]øÏ ≈£L&Ü ‘Ó*j·T≈£î+&Ü $TeTà*ï nqTÁ>∑Væ≤kÕÔ&ÉT, yê&ÉT C≤„ì. Hê m&ÉeT#‹˝À

|ü+&ÉT ñ+~ nqTø√+&ç n~ ≈£î&ç#‹˝À ô|≥Tºø=+fÒ, me]H√ ñ<ä∆]+#êqT nì HqT

nqTø√qT m+<äT#‘·q+fÒ ≈£î&ç#ÓsTT´Hê<, m&ÉeT#ÓsTT´Hê<. C≤„ì #ùd dü‘·ÿs¡à n˝≤π>

ñ+≥T+~. me]H√ ñ<ä∆]+#êqT nì C≤„ì nqTø√&ÉT. m+<äT#‘·q+fÒ yê&çøÏ _Ûqï+>±

Ç‘·s¡T\T Òs¡T, n+‘ê ‘êH. eTq≈£î Áu≤V”≤àdæ∆‹ ø£*π>es¡≈£î ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\T e÷s¡‘ês¡T,

|ü]düsê\T e÷s¡‘êsTT, <Vü‰\T e÷s¡‘êsTT, ùdïVæ≤‘·T\T e÷s¡‘ês¡T, á dü+kÕs¡+ ìqTï

yÓ+{≤&ÉT‘·÷H ñ+≥T+~. C≤Á>∑<äedüú ÀìøÏ sê>±H eTq≈£î yÓTT<ä≥ HqT nH ‘·\+|ü⁄

ek Ô+~. n~ e#êÃø£ Ç‘·s¡ ‘·\+|ü⁄\T edüTÔHêïsTT, eTq≈£î HqT nH ‘·\+|ü⁄ ‘Ó\Tk Ô+~

ø±ì n~ mø£ÿ&ÉqT+&ç ek˛Ô+<√ eTq≈£î ‘Ó*j·T≥+˝Ò<äT, n~‘Ó*ùdÔ Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û

#Û~+|üã&ÉT‘·T+~.

˙≈£î nXÊ+‹ e∫ÃHê, ˙≈£î <äT'U+ e∫ÃHê <ëìøÏ qTy« ø±s¡D+, <ëìøÏ Ç‘·s¡T\T

ø±s¡D+ ø±<äT n~ eTT+<äT ≈£î ‘Ó*j·÷*. ø=+‘·eT+~ »]–b˛sTTq >=&Ée\T m≈£îÿe>±

‘·\ô|≥Tºø=+≥÷ ñ+{≤s¡T, <ëì e\q Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û ã\|ü&ÉT‘·÷ ñ+≥T+~. ø=+‘·eT+~

yêsTT<ë eTqTwüß\T ñ+{≤s¡T. áyfi Ç\T¢ ‘·T&ÉT#·Tø=+<ëe÷ n+fÒ πs|ü⁄ n+{≤s¡T,

MTs¡T @ |üì #dæHê πs|ü⁄ n+{≤s¡T ø±ì áyfi uÛÀ»q+ πs|ü⁄ ‹+<ëeTT nqTø√s¡T, n|ü�&

‹HkÕÔs¡T. eTs¡D+ eTq #‹˝À Ò<äT, áyfi Äs√>∑ +>± ñ+&Ée#·TÃ, πs|ü⁄ eTq+ #·ìb˛e#·TÃ.

n+<äT#‘· kÕ<Ûäq $wüj·T+˝À yêsTT<ë\T yj·Te<äT›. @ s√E kÕ<Ûäq Äs√E #düTø√+&ç,

uÛÑ>∑e+‘·Tì düàs¡D $&ç∫ô|≥ºe<äT›. @s√E |üì Ä s√E #düTø√+&ç. ø=+‘·eT+~ e÷

‘ê‘·\T >=|üŒyês¡T nì |üPs¡«|ü⁄ >=&Ée\T #Ó|ü⁄‘·÷ ñ+{≤s¡T. düπs MT ‘ê‘·\T >=|üŒyês¡T

nsTT‘ Ç|ü�&ÉT ˙ e÷≥ @$T{Ï? yê] >=|üŒ\T #Ó|ü�ø=+≥÷, ˙e⁄ |üì bÕ{≤ Ò≈£î+&Ü,

kÕ<Ûäq Ò≈£î+&Ü ≈£Ls=Ã+{≤yê? k˛eT]‘·HêìøÏ n\yê≥T|ü&çq yê]øÏ á ˝Àø£+ Ò<äT,

|üs¡ Àø£+ Ò<äT. ìs¡+‘·s¡+ me¬s’‘ qqTï düà]düTÔHêïs√, Hê yêø±´ìï Á|üe÷D+>± ô|≥Tºø=ì

J$düTÔHêïs√, Hê |üìì yê] kı+‘· |üì>± uÛ≤$+∫ me¬s’‘ #düTÔHêïs√ yê] jÓ÷>∑ πøåe÷\T

HqT #·÷kÕÔqT nì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT. Ä+»Hj·TkÕ«$T @~ #·÷dæHê, @~

#dæHê, @~ ‹Hêï, @~ $Hêï sêeTT&ç ø√düyT, Äj·Tq≈£î kı+‘· |üì n+≥÷ @MT Ò<äT.

e÷ ÁbÕ+‘·+˝À ¨© ø£+ô|˙ <=s¡ø£ø£b˛‘ @$T #j·TeT+{≤s¡T nì ãT<äT∆&çì n&ç–‘


27

ˇ+≥]>± J$+#·T. á s√E ñ<äj·T+ ø±|ò” <=s¡ø£ Ò<äT nì m+Á&çHé ‘ê>∑eTT, ø±|ò”

<=s¡ø£ø£b˛‘ ‘ê>∑≥+ e÷ìykÕÔeTT n˝≤π> eT+∫ ùdïVü‰\T <=]øÏ‘ düπs, <=s¡ø£ø£b˛‘ +≥]>±

J$+#·T n+‘>±ì #Ó&ÉTùdïVü‰\T e<äT›, #Ó&ÉTùdïVü‰\ e\q eTqdüT‡ bı\÷´{Ÿ nsTTb˛‘·T+~.

ÇwüºyÓTÆq |üqT\T n+<äs¡÷ #kÕÔs¡T. me]øÏwüºyÓTÆq |üì yês¡T #Ój·T´≥+˝À >=|üŒ

@MT Ò<äT. n~ eT+∫ |üHÓ’‘, Ä |üì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #Ój·T´eTì #Ó|æ‘ Ä |üì ˙≈£î Çwüº+

Òø£b˛sTTHê qTe⁄« Væ≤‘·e⁄ #düTø=ì #Ój·T´≥+˝À >=|üŒ‘·q+ ñ+~. n|ü�&ÉT Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û

#Û~+|üã&ÉT‘·T+~. #‹‘√ eT+∫ |üqT\T #dü÷Ô ñ+fÒ, H√{Ï‘√ Ç‘·s¡T\ Væ≤‘·e⁄ ø√]

e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ñ+fÒ, eT+∫ Ä˝À#·q‘√ eTqdüT‡qT ì+|ü⁄ø=+fÒ, á eT÷&ç+{Ïì bÕõ{Ïyé>±

ñ|üjÓ÷–+#·T ø=+fÒ Vü≤è<äj·TÁ>∑+~Û |ü\#·ã&ÉT‘·T+~. MTs¡T @<Ó’Hê eT+∫ #Ó|ü⁄‘·÷

ñHêï Çwüº+ e∫Ãq≥T¢ #Ó|üŒ≈£L&É<äT, m<äT{Ïyê]øÏ ns¡úeTjT´˝≤, yê] eTqdüT‡ À e÷s¡TŒ

e#Ã ≤ #ÓbÕŒ*. eT+∫ uÛ≤wü ˇø£ÿfÒ dü]b˛<äT ˝À|ü\ ñ<›X´+ eT+∫<Ó’ ñ+&Ü*. >∑Ts¡Te⁄

n+fÒ @$T{Ï nì ˇø£s¡T uÛÑ>∑yêHéqT n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. MTs¡T nHø£ »qà\qT+&ç dü‘·ÿs¡à

#dü÷Ô ñ+fÒ, uÛÑ>∑e+‘·T&çì Äsê~Ûdü÷Ô ñ+fÒ, Äj·Tq ø√düyT J$dü÷Ô ñ+fÒ Äj·Tq≈£î MT

|ü≥¢ <äj·T ø£*– á Xe+ HqT, á Xe+ HqT nì MTs¡T nqTø=+≥THêïs¡T ø£<ë, Ä

XeãT~∆ì b˛>=≥º{≤ìøÏ Äj·Tq ≈£L&Ü ø£ Xe+ ydüTø=ì ekÕÔ&ÉT, yê&ÉT >∑Ts¡Te⁄. eTq+

@ XØs¡+˝À ñ+fÒ Ä XØs¡yT eTq+ nqTø=+{≤eTT, ø±ì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Ä XØs¡+˝À

ñqï|ü�&ÉT ≈£L&Ü Äj·Tq XØs¡e÷Á‘·T&ÉT ø±<äì Äj·Tq≈£î ‘Ó\Tdü÷Ô ñ+≥T+~. Äj·Tq

eTq‘√ ø£*dæ ‹s¡T>∑T‘ê&ÉT, eTq‘√ e÷≥\T #Ó|ü⁄‘·÷ eTq‘√ |ü]#·j·T+ ô|+#·Tø=ì

Vü≤è<äj·T>∑TVü≤˝ÀìøÏ eTq\qT ‘√\Tø=ìb˛‘ê&ÉT, yê&ÉT >∑Ts¡Te⁄. @<√ »|ü+ #dæ, <Ûë´q+

#dæ eTqdüT‡qT Vü≤è<äj·÷_ÛeTTK+ #j·T≥+ ø±<äT, Ç|ü�&ÉT eTq eTqdüT‡ •s¡düT‡ À m+‘·

düVü≤»+>± ñ+≥T+<√ n+‘· düVü≤»+>± Vü≤è<äj·T+˝À ñ+&É>∑\>±*, n|ü�&ÉT eTH√HêX+

ne⁄‘·T+~.

>∑Ts¡Te⁄ MT |üPs¡«»qà\qT #·÷dü÷Ô ñ+{≤&ÉT, |ü⁄qs¡®qà\qT rdüTø=ì e#˚Ã

dü+kÕÿsê\T MT˝À @$T ñHêïjÓ÷ #·÷dü÷Ô ñ+{≤&ÉT, yê{Ïì m˝≤ ‘=\–+#ê˝À

#·÷kÕÔ&ÉT. MT À|ü\ ñqï ã\V”≤q‘·\T ø=ìï MT≈£î ‘Ó*j·Te⁄, yê{Ïì MT düVü≤ÁkÕs¡+˝ÀìøÏ

rdüTø=ì e∫Ã, Ä ã\V”≤q‘·\T ñHêïsTT nì MT≈£î ‘Ó*j·TCÒdæ, yê{Ïì ‘=\–+#·Tø=H

X¯øÏÔì MT≈£î Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT. MT ˝À|ü\ ñqï yêdüq\qT MT Áu…sTTHé˝ÀìøÏ rdüTø=ì

e∫Ãq|ü�&ÉT Ä ã\V”≤q‘· ñ+<äì MT≈£î ‘Ó\TdüTÔ+~, n~ ‘Ó*j·T{≤ìøÏ ≈£L&Ü >∑Ts¡Ty

nø√ºãsY 2007

28

ø±s¡D+. <ëì ‘ê\Tø£ u≤<Ûä MTs¡T |ü~ s√E\T nqTuÛÑ$+#ê* nqTø√+&ç, |ü~ >∑+≥\˝À

MT #‘· nqTuÛÑ$+|ü#dæ $TeTà*ï ãj·T≥≈£î ˝≤π>kÕÔ&ÉT, yê&ÉT >∑Ts¡Te⁄. nsTT‘ >∑Ts¡Te⁄

‘·qT @~>± ñHêï&√ <ëì ‘ê\Tø£ nqTuÛÑe+ ˙≈£î ø£*π> es¡≈£î ìqTï $&ç∫ô|≥º&ÉT. á

<Vü≤+ #·ìb˛sTT MTs¡T Ç+ø√ <Vü≤+˝À ñHêï, Ç+ø√ Àø£+˝À ñHêï MT mÁ&ÉdüT >∑Ts¡Te⁄≈£î

‘Ó\Tdü÷Ô ñ+≥T+~, |üPs¡ídæú‹ì bı+<es¡≈£î >∑Ts¡Te⁄ $TeTà*ï $&ç∫ô|≥º&ÉT. áX«s¡T&ÉT

*+>∑s¡÷|ü+˝À ñHêï&ÉT. *+>∑+ n+fÒ >∑Ts¡TÔ, |üs¡yTX«s¡T&ÉT ñHêï&ÉH >∑Ts¡TÔ. <ëìì

düb˛s¡Tº>± rdüTø=ì, Ä *+>±ìï Äsê~Û+∫ kÕø±s¡+˝À qT+&ç ìsêø±s¡+˝ÀìøÏ, dü>∑TD+˝À

qT+&ç ìs¡TZD+˝ÀìøÏ yÓfi≤fl*. eTT+<äT >∑T&ç À ñqï <e⁄&çì #·÷&É≥+ Hs¡TÃø=+fÒ ‘·s¡Tyê‘·

n+<ä] Vü≤è<äj·÷\˝À ñqï <e⁄&çì #·÷&É{≤ìøÏ n\yê≥T|ü&É‘êeTT. ˇø£ uÛÑ≈£îÔ&çì

#·÷dæ yê&ÉT Hê≈£î $s√~Û nì MTs¡T nqTø√e#·TÃø±ì, MTs¡T yê&çøÏ $s√~Û nì Ä

uÛÑ≈£îÔ&ÉT nqTø√&ÉT, n˝≤ nqTø=+fÒ yê&ÉT uÛÑ≈£îÔ& ø±<äT. ø£*j·TT>∑ \ø£åD+ @$T{À

n+<äs¡÷ jÓ÷>±uÛ≤´kÕ\T, ÁbÕD≤j·÷eT+ n+≥THêïs¡T, ndü\T uÛÑøÏÔ ‘·–Zb˛‘√+~. uÛÑøÏÔ

ñ+fÒ uÛÑ>∑e+‘·T&çì bı+<˚ \ø£åD≤\T eTq≈£î ekÕÔsTT. yês¡T $eT]ÙdüTÔHêïs¡T, Ms¡T

bı>∑T&ÉT‘·THêïs¡T nì eTq+ nqTø=+{≤eTT ø±ì uÛÑ≈£îÔ&ÉT á >=&Ée\ìï+{ÏøÏ nr‘·T&ÉT,

á >=&Ée\T @MT yê&çì n+≥e⁄. m+<äT#‘·q+fÒ yê&ç eTqdüT‡ uÛÑ>∑e+‘·T&ç bÕ<ë\

<ä>∑Zs¡ dæús¡+>± ñ+≥T+~.

Ç|ü�&ÉT Çìï XØsê\T Çø£ÿ&É ≈£Ls=ÃHêïsTT, Ç+<äT˝À @<√ ˇø£ XØs¡+ n+fÒ

Hê≈£î Çwüº+>± ñ+~ nqTø√+&ç, Hê ãT~∆ À @<√ <√wü+ ñ+<äì >∑Ts¡TÔ. á eT<Ûä q ˇø£

&Üø£ºs¡T>±s¡T qqTï #·÷&É{≤ìøÏ e#êÃs¡T. MTs¡+fÒ Hê≈£î Çwüº+ nì Ä &Üø£ºs¡T>±]‘√

nHêïqT. Hq+fÒ MT≈£î Çwüº+ @$T≥+&û, <ëìì Çwüº+ nqs¡T. Áù|eT n+{≤s¡T nì

&Üø£ºs¡T>±s¡T nHêïs¡T. Áù|eT ys¡T, Çwüº+ ys¡T. Áù|eT˝À ø√]ø£ ñ+&É<äT, Çwüº+˝À ø√]ø£

ñ+≥T+~. Ç|ü�&ÉT eTq+ uÛÑ>∑e+‘·T&çì Áù|$TdüTÔHêïeTT nqTø√+&ç, <ëìH uÛÑøÏÔ n+{≤s¡T.

eTq≈£î @<√ ø√]ø£ ñ+~ nqTø√+&ç, Ä ø√]ø£ HÓs¡ys¡{≤ìøÏ uÛÑ>∑e+‘·T&çì Áù|$T+#·e#·TÃ,

n+<äT˝À ‘·|ü� Ò<äT ø±ì uÛÑ>∑e+‘·T&ç MT<ä eTq≈£î q÷{ÏøÏ q÷s¡TbÕfiófl Áù|eT ø£\>±*, Ä

Áù|eT≈£î ø±s¡D+ ø£qã&É≈£L&É<äT, n|ü�&ÉT Äj·Tq dü«s¡÷bÕìï eTq≈£î ÇkÕÔ&ÉT. •e⁄&çì

Äsê~Û+#·≥+ e\q s¡÷|üãT~∆ À qT+&ç, HêeTãT~∆ À qT+&ç eTq\qT $&ÉT<ä\#dæ

HêeTs¡÷|ü s¡Væ≤‘·dæú‹øÏ rdüTø=ìb˛‘ê&ÉT, X¯Øs¡+ ñ+&É>±H˚ X¯Øs¡+ ˝Òìyê]øÏ+<ä

nsTTb˛‘êeTT, nXØs¡T\eTe⁄‘êeTT, n~ •yêqTÁ>∑Vü≤+ e\q kÕ<Ûä eTe⁄‘·T+~.

dü<äTZs¡T l Hêqï>±] nqTÁ>∑Vü≤uÛ≤wüDeTT\T

10`10`06 eT+>∑fi¯ ¬ø’ø£\÷s¡T, {Ï{Ï&ç ø£fi≤´D eT+&É|ü+

13`11`06 k˛eT Ee«\bÕ˝…+

19`11`06 Ä~ ‘·DT≈£î, ø£åÁ‹j·T ø£fi≤´D eT+&É|ü+

With malice to none, Charity even unasked, and help to all creatures in

thought, word and deeds, is the pious nature of good men, always.

- Mahabharatha

ñ|üìwü‘·TÔ\ dü+<X+

@ ñ|üìwü‘·TÔ¬ø’Hê $wüj·T+ Ä‘·àC≤„qy˚T. <ëìì $T+∫q kÕ<Ûäq @MT Ò<äT.

Ç‘·s¡ |ü]C≤„qy˚T<Ó’Hê n$<Û˚´. ø£s¡à|òü˝≤\T ‘ê‘êÿ*ø£+. Ä‘·àC≤„qeTT ∫<ëq+<ä

ùV≤‘·Te⁄. »>∑‘·TÔ>± ø£qã&<ä+‘ê eTqdüT‡, Ç+Á~j·÷\T ø£*Œ+∫q s¡÷bÕ Ò. Ä‘·à yê{Ï

<ë«sê Á|üø£{Ï‘·yÓTÆq+‘· es¡≈£L n$ Á|üø±•kÕÔsTT. Ä‘·à ˇø£ÿfÒ nìï+{Ïì Á>∑Væ≤+#˚~,

nìï+{ÏøÏ kÕø°åuÛÑ÷‘·yÓTÆq~. BbÕìï #·÷&É{≤ìøÏ Ç+ø=ø£ B|ü+ nø£ÿs¡ Òq≥T¢>± Ä‘·àqT

Á>∑Væ≤+#·{≤ìøÏ y˚πs kÕ<Ûäqj˚TMT nø£ÿs¡˝Ò<äT. dü«s¡÷|ü+>± ñ+&É≥y˚T. Ä‘·àø£+fÒ

_Ûqï+>± eTs=ø£{Ï ñ+~ nH˚ uÛ≤eH˚ uÛÑj·÷ìï ø£\T>∑#˚düTÔ+~. Ä‘·à @ø£eTì, n~

‘êH˚qì, ‘·q dü«s¡÷|ü+>±H˚ ñqï<äì Á>∑Væ≤+|ü⁄. C≤„qeTT ø£*–q yêìøÏ m˝≤+{Ï

uÛÑj·TeTT ñ+&É<äT. y˚<ë\T, ñ|üìwü‘·TÔ\T, ÁãVü≤àdü÷Á‘ê\T á $wüj·÷H˚ï |ü<˚ |ü<˚

#·]ÃkÕÔsTT. $wüj·TeT+‘ê ˇπøkÕ] Á>∑Væ≤+#·˝ÒeTT. C≤„qeTT ø£\>∑{≤ìøÏ ø=+‘·

düeTj·TeTT |ü&ÉT‘·T+~. Ä C≤„HêìøÏ nqT>∑T+D+>± Á|üe]Ô+#·{≤ìøÏ, e÷≥\˝À,

#˚wüº\˝À n~ Á|ü‹|òü*+#·{≤ìøÏ Ç+ø± #ê˝≤ düeTj·T+ |ü&ÉT‘·T+~. |ü<˚ |ü<˚

eTVü‰‘·Tà\ <ë«sê ÁX¯eD+ #˚dæ, $#ês¡D <ë«sê eT∞fl eT∞fl eTqq+ #˚dæ Ä‘·àqT

nqTuÛÑe|üPs¡«ø£+>± ‘Ó\T‡ø√yê*. Ä‘·àqT ‘Ó\T‡ø√yê\+fÒ, Ä ‘Ó\T‡ø=H˚yê&ÉT

Ä‘·àø£+fÒ _ÛqïeTyê*. ø±ì Ä‘·àø£+fÒ _ÛqïyÓT Æq~ Ç+ø=ø£{Ï ˝Ò<äT ø£qTø£

Ä‘êàqTuÛÑ÷‹ì bı+<ä&ÉyT ì»yÓTÆq C≤„q+. n+‹eT <äX˝À Á<äcÕº Ò&ÉT, <äèX´eT÷ Ò<äT.

BìH $e]düTÔHêïsTT ñ|üìwü‘·TÔ\T.

` u§|üŒq ns¡TD≤<$, ôV’≤<äsêu≤<é

>∑Ts¡Te⁄ Òø£b˛‘˚ ¬>’&ÓqT‡ Ò<äT

»qq eTs¡D #·Áø£ ã+<Ûä+ qT+&ç eTq\qT eTTøÏÔ ø£*–+#ê\H ‘·\+|ü⁄

áX«s¡TìøÏ ø£*–q|ü�&É ≤¢ dü<äTZs¡Te⁄>± Äj·Tq kÕøå±‘·ÿ]kÕÔ&ÉT. yês¡T eTq e÷q•ø£

πøåÁ‘·+˝À ªª˙e⁄ Ä‘·ày˚µµ nqï ;»+ Hê≥T‘ês¡T. n~ mqï{Ïø° e´s¡ú+ ø±<äT <ëìï

yÓTT\¬ø‘·Ô≈£î+&Ü #Ój·T´≥+ me] e\¢ ø±<äT. >∑Ts¡Te⁄ eTq yÓ+≥ ñ+&ç eTq ø£s¡à\qT

nø£ÿ&çø£ø£ÿ& nqTuÛÑ$+#˝≤ #dü÷Ô eTT+<äT≈£î q&ç|æ+#·Tø=ì b˛‘ê&ÉT. >∑Ts¡Te⁄ì

eTq+ ‘Ó\TdüTø√e≥+ kÕ<Ûä + ø±q+‘·>± eTs¡T>∑T |üs¡#·Tø=+{≤&ÉT. yeTq nHêïs¡T

ªª‹‘·TÔ Àì •e⁄ì dæús¡eTT>± ‘Ó*j·Tø£, ‹ø£ÿ |ü{Ïºqs¡T&ÉT ‹s¡T>∑T#·T+&ÉT, ~≈£îÿ" <Ó\Œ

>∑Ts¡Te⁄ ˇø£ÿ& ~≈£îÿsê!µµ nì. eTq˝À zs¡TŒ $XÊ«dü+ Òø£b˛e≥+ e\¢H yê]ì

>∑T]Ô+#·˝ÒeTT. >∑Ts¡Te⁄ qT+&ç yÓ\Te&˚ ~e´ Ä<Ûë´‹àø£ ‘·s¡+>±\ e\¢ eTq+

uÛÑ>∑e+‘·Tì <ä>∑Zs¡ ñqï≥T¢ nqTuÛÑe+ ø£\T>∑T‘·T+~. eTq˝À dü‘· Áù|eT yT˝§ÿ+≥T+~.

Ä‘·àqT ‘Ó\TdüTø=qT≥≈£î >∑Ts¡Te⁄ e<ä›≈£î yÓfi≤fl*. n~ XÊg eTsê´<ä. eTqdüT‡ jÓTTø£ÿ

yÓ÷dü |üP]‘· |üHêï>±\ qT+&ç •wüß´ì s¡øÏå+#˚ u≤<Ûä´‘·qT, dü<äTZs¡Te⁄ ‘·qô|’

ydüTø=+{≤&ÉT. >∑Ts¡Te⁄ düVü‰j·T+ Òì e´øÏÔ nC≤„qeTH ø£{Ïø£ Nø£{Ï À eT>∑TZ‘ê&ÉT.

l Hêqï>±s¡T ªª>∑Ts¡T nqTÁ>∑Vü≤+‘√ nìï ã+<Ûë\T ‘Ó–b˛‘êsTT. kÕ<Ûäq n+‘ê >∑Ts¡T

nqTÁ>∑Vü≤+‘√H kÕ>∑T‘·T+~. ø±ì kÕ<Ûä≈£î&ÉT ªHê dü«j·T+ø£èwæ e\¢H <Ûë´q+ #düTÔHêïqTµ

nqTø=+{≤&ÉT. ø±ì #sTT+#~ >∑Ts¡Tyµµ nHêïs¡T. düVü≤zu≤sTT nHêïs¡T ªªuÛÑ>∑e+‘·T&ÉT

$XÊ«ìï düèwæº+∫ qqTï n+<äT˝ÀøÏ |ü+|æ‘˚ Ä »qq eTs¡D #·Áø£+ qT+∫ qqTï

>∑Ts¡Te⁄ ãj·T{ÏøÏ rkÕ&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT n]wü&éesêZ\T nH ã+~b˛≥T <=+>∑\qT

Hê MT<ä≈£î ñdæ>=*|æ‘ >∑Ts¡e⁄ yê{Ï u≤] qT+&ç ‘·|æŒ+#ês¡T. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT qqTï

≈£î≥T+ã ã+<ÛäHê˝À¢qT Ç+Á~j·T yê´yÓ÷Vü≤˝À ∫πøÿ˝≤ #ùdÔ >∑Ts¡Te⁄ n+<äT+&ç

‘·|æŒ+#ê&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT qqTï HHÓe&ÉH Hê≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü e÷j·T˝À |ü&ÉyùdÔ

>∑Ts¡Te⁄ Hê ì»dæú‹ì Hê≈£î ‘Ó*bÕ&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Hê≈£î ø£ì|æ+#·≈£î+&Ü <ë–

ñ+fÒ >∑Ts¡Te⁄ Hê≈£î Á|ü‘· ø£å+>± ñHêïs¡T. HqT e÷qdæø£+>±, XÊØs¡ø£+>± Hê >∑Ts¡Te⁄

#Ós¡D <ëdüT&ÉqTµµ nHêïs¡T. á $XÊ«dü+˝À ì»+>± eTq+ ñ+fÒ eTq Ä<Ûë´‹àø£

Á|üj·÷D+ |ü⁄wüŒø£ $e÷q+˝À >∑e÷´ìï #]qfÒ¢. Ç~ »s¡T>∑T‘·T+~ ` »s¡T>∑T‘·T+~,

»]–rs¡T‘·T+~.

` kÕ–sêE sêeTø£èwüí+sêE, ns¡úes¡+

t, 07`08`06, õq÷ïs¡t · 2010-07-09 · s¡etd uÛ≤düÿs¡ 1 dü+|ü⁄{Ï : 12 dü+∫ø£ :...

Documents