t. c. ankara valİlİĞİ İl saĞlik mÜdÜrlÜĞÜ eğitim Şube müdürlüğü asm .tr

86
T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şube Müdürlüğü www.asm.gov.tr

Upload: claude

Post on 14-Jan-2016

48 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şube Müdürlüğü www. asm .gov.tr. CİNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR (CYBE). AMAÇ :. Topluma cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar konusunda bilgi, tutum ve davranış kazandırmak. ÖĞRENİM HEDEFLERİ. CYBE’leri tanımlayabilmeli, - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Slayt 1

T. C. ANKARA VALL L SALIK MDRLEitim ube Mdrl

www.asm.gov.tr

1CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLAR (CYBE)

22Topluma cinsel yolla bulaan enfeksiyonlar konusunda bilgi, tutum ve davran kazandrmak.

AMA : 33RENM HEDEFLER CYBEleri tanmlayabilmeli,CYBEleri sayabilmeli,CYBElerin toplum iin nemini syleyebilmeli,CYBE konusunda riskli davranlar sayabilmeli,CYBElerin bulama yollar ve bulamay etkileyen faktrleri sayabilmeli,CYBElerin genel belirtilerini syleyebilmeli,Normal ve hastalk sebebi aknt zelliklerini sayabilmeli,CYBElerden korunma yollarn aklayabilmeli,CYBElerden korunmak iin kondom uygulayabilmelidir.

44CYBE

Kondom kullanlmayan cinsel ilikiyle, kan/kan rnleriyle ve anneden ocua bulaabilen, bata cinsel organlar olmak zere dier organlar da etkileyebilen, ou vakada belirti gstermeden seyredebilen hastalklar grubudur.

55Bugn iin 40 dan fazla cinsel yolla bulaan hastalk bilinmektedir.

66En sk grlenler

Kandidiazis,Trikomonas vaginalis,Bakteriyel vaginozis,Klamidya,Bel soukluu (Gonore),Frengi (Sifiliz),77Hepatit B-C sarl,HIV/AIDS,Yumuak ban (yumuak ankr),Cinsel organ siilleri,Cinsel organ uuu,Bitlenme ve uyuz.

En sk grlenler

88Cinsel yolla bulaan enfeksiyonlarn nemi

Cinsel aktivite ierisinde olan ve korunmasz cinsel ilikide bulunan herkes cinsel yolla bulaan enfeksiyonlara kar risk altndadr.Cinsel yolla bulaan enfeksiyonlarda ou zaman belirtilerin olmamas ya da kiiyi rahatsz etmeyecek kadar hafif belirtilerin olmas, hastaln yaylmasnda nemlidir. Bu nedenle hastalk toplumda sessizce ve hzla yaylabilir, geni bir halk kitlesini etkileyebilir.

99Bu gn dnyada her bir dakikada 11 kiiye HIV/AIDS bulamakta, ayn dakika iinde 7 kii de lmektedir.

CYBElere yakalananlarn 1/3 25 ya altndadr.

Cinsel yolla bulaan enfeksiyonlarn nemi

1010CYBElere yakalananlarn, bu durumu gizleme eilimi bulunmas nedeniyle hastalk daha ciddi boyutlara ulaabilmekte ve bakalarna da bulatrlabilmektedir.

CYBElerden birine yakalanan bireyin, dier CYBElere de yakalanma olasl yksektir.

Cinsel yolla bulaan enfeksiyonlarn nemi

1111 Tedavi edilmedii takdirde;Kadn veya erkekte ksrlk,Dk, d gebelik,Yenidoan bebeklerde grlen baz enfeksiyonlar, sakatlklar ve lm,Rahim az kanserleri,Sosyal sorunlar (boanma, ekonomik yk gibi) ortaya kabilir.

Cinsel yolla bulaan enfeksiyonlarn nemi

1212UNUTMAYIN!

CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLAR OU ZAMAN TOPLUMDA BELRT VERMEDENSESSZ VE HIZLA YAYILIRLAR.

1313CYBE Ynnden Risk Altnda Olanlar

Birden ok kiiyle, korunmasz cinsel ilikiye girenler,Kadn ve erkek seks iileri,Seks iilerinin mterileri,Kendinde veya cinsel einde CYBE yks olanlar,Alkol ve uyuturucu kullananlar (enfeksiyonu olan kiinin kulland enjektrn dier kiiler tarafndan kullanlmas),Manikr, pedikr aletleri ve jilet gibi eyalar ortak kullananlar,

1414CYBE Ynnden Risk Altnda Olanlar

Snnet, akupunktur, epilasyon, piercing (pirsing: vcudun herhangi bir yerine kpe taklmas), dvme yaplrken kullanlan aletlerin mikropsuz hale getirilmeden kullanld bireyler,Di tedavisinde kullanlan aletlerin mikropsuz (steril) hle getirilmeden kullanld bireyler,Kan ve kan rnleri nakli yaplanlar.

1515UNUTMAYIN!

CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARIN EN NEML BULAMA YOLU

HER TRL KORUNMASIZ CNSEL LK DR.1616CYBElerin Bulama Yollar

Korunmasz cinsel iliki; balca bulama yoludur. Deri ve mukoza btnl bozukken yaplan pme, az iindeki yaralar, anal ve oral iliki bulamay kolaylatrr.Anneden bebee geiGebelikte: HIV/AIDS, hepatit B-C ve sifiliz,Doumda: Gonore (bel soukluu), klamidya, genital herpes (uuk),Doumdan sonra (emzirme ile): HIV/AIDS,

1717Kontrol edilmemi kan ya da kan rnleri (Sifiliz, HIV/AIDS ve Hepatit B-C)Kan ve rnleri ile dorudan temas, kan nakli,Mikropsuz hle getirilmemi kulak delme, dvme, akupunktur, snnet, manikr, pedikr aletleri,Ortak kullanlan di fras, jilet ve tra ba, enjektr ,Mikropsuzlatrlmam tbbi aletlerle tedavi yaplmas (di tedavisi vb.),Damar ii uyuturucu kullanm.

CYBElerin Bulama Yollar

1818CYBEnin Genel Belirtileri

drar yaparken yanma, ar, sk sk idrara kma,Peniste (erkek cinsel organ), haznede, makatta veya azda yaralar, kzartlar, siiller ve ii su dolu kabarcklar grlebilir.Penis, hazne veya makattan kt kokulu, renkli aknt olmas,Penis ve hazne etrafnda kant,

1919CYBEnin Genel Belirtileri

Kask lenf bezlerinde ikinlikler ve bezeler,Karnn alt blmnde veya kasklarda ar ve duyarllk,Cinsel iliki srasnda ac duyma, iliki sonras kanama,Testislerin (haya) bir veya ikisinde birden ar,Kadnlarda nedeni bilinmeyen dkler, sk l doumlar.

2020UNUTMAYIN!

BU BELRTLERDEN BR VEYA BRKAINI GRDNZDE MUTLAKA SALIK KURULUUNA BAVURUN.

2121reme andaki her kadnda, hibir hastalk sz konusu olmakszn, normalolarak bir miktar vaginal aknt vardr ve buna normal aknt denir.

2222Bu akntnn en nemli zellikleri;

Renksiz, kokusuz, effaf olmas,Kvam sv yumurta akn andran, smks, kaygan ve uzayan yapda olmas,Aknt yumurtlama dnemlerinde biraz deiir, svlaabilir ve artma eilimi vardr. Menopoz dneminde bu svnn salglanmas duraca iin vaginal kuruluk yaanmaktadr.

2323Vaginada (hazne) herhangi bir iltihabi durum varlnda, en nemli bulgu artan vaginal akntdr.

2424Bu akntnn zellikleri;

Yeni ortaya km,Koyu sar, yeil, kahverengi renkte,Kanl, kpkl,Rahatsz edici ve kt kokulu,liki srasnda ar, idrar yaparken yanma, normal d kanama gibi belirtilerle seyreden bir aknt ou durumda bir sorunun varlna iaret eder.

2525CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDA TEDAV SRECNDE

Erken tan ok nemlidir. Tan ve tedavideki gecikme, hem tedavinin baarsn drr hem de bata ksrlk olmak zere birok baka hastala yol aabilir.

Hepatit B-C sarlnda ve HIV/AIDSte bile erken tan yaam kalitesini arttrr.

2626CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDA TEDAV SRECNDE

Bu nedenle; Cinsel organlarda ya da yaknnda yara, aknt, ar, ate gibi belirtiler grlnce hemen ilgili hekime gidilmelidir. lalar hekimin nerdii DOZDA ve nerdii SREDE kullanlmaldr.

2727CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDA TEDAV SRECNDE

Hastann tedavisi eiyle birlikte yaplmaldr. Yalnz bir ein tedavi edilmesi sorunu zmez. Hastalk yeniden dier ee bular.Tedavi srdrlrken mmknse birey cinsel ilikide bulunmamaldr. Bu mmkn deilse kondom kullanlmaldr.

2828CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDA TEDAV SRECNDE

Eczanelerden rastgele alnan ya da birinin nerisiyle ila kullanmak son derece sakncaldr.

laca alerji ve dier yan etkiler geliebilir, mikrop ilaca diren kazanabilir. Bu durumda tedavi gleir ve hastalk kronikleerek/mzminleerek baka insanlara bulamaya devam eder.

2929CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDAN KORUNMA

Her tr cinsel ilikide kondom kullanlmaldr. Gvenli cinsel davran; bireylerin cinsel doyumunu, gebelik ya da hastalk ynnden riske atmadan yaamasdr. Kiinin eine sadk kalmas nemlidir. Ancak bu, elerin gven ve itenlii ile salanabilir.

3030CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDAN KORUNMA

Tek elilik, CYBElerden korunmada en nemli yollardan biridir.Gvenli cinsellik iin nerilen davranlar unlardr;Gvensiz cinsel ilikiden kann.Einize sadk kaln.Cinsel iliki srasnda korunun.Kondom kullann.

3131CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDAN KORUNMACinsel ilikide risk deerlendirmesi; CYBEler ynnden risksiz (tehlikesiz) davranlar; kucaklama, sarlma, okama, masaj, mastrbasyon ve cinsel organa dokunma. CYBEler ynnden az ya da ok riskli davranlar; kondom kullanmadan yaplan her trl cinsel iliki, kondomun uygun kullanlmamas ya da delik olmas.

3232CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDAN KORUNMAKontrol edilmi (test uygulanm) kan ve kan rnleri ile doku kullanlmal,Di fras, tra ba, jilet ortak kullanlmamal,Snnet, akupunktur inesi, manikr-pedikr makas, dvme ineleri ve aletleri tekniine uygun biimde steril edilmeli (mikroplardan arndrlmal),Yeni doan bebein gzne hastanede gm nitrat damlatlmal,

3333CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLARDAN KORUNMAHIV pozitif bir anneden doan bebek, doktor nermiyorsa emzirilmemeli (bebein HIV negatif olmas halinde),Hepatit B, a ile korunulabilen tek CYBEdir. Koruyuculuu yksektir. A yaptrlmaldr. Ancak Hepatit-Cnin as yoktur.Gebeliinerkendnemindegerekli testlerin yaptrlmas gerekmektedir.

3434UNUTMAYIN!KONDOM HEM GEBELK, HEM DE HASTALIKTAN KORUR. HER TRL CNSEL LKDE KONDOM KULLANILMALIDIR.

3535KANDDAZS

Etken: Candida albicans Mutlaka cinsel yolla gemez, Belirtileri:

Peynir kesii, st kesii tarznda aknt,Kant,drar yaparken yanma.

3636

KANDDAZS3737TRKOMONAS

Etken:Tek hcreli bir parazitBulama Yolu: Korunmasz cinsel iliki, zellikle vajinal yolla.Belirtileri:Erkekte; peniste aknt ve arl idrar yapma,Kadnda; kpkl (kabarckl), kt kokulu, bazen yeilimsi aknt.Ar derecede kant.

3838TRKOMONAS

nemi: Erkeklerin ounda (%80), kadnlarn yarya yaknnda belirti olmayabilir. Belirtisi bulunmayan birey, hastal salamlara bulatrmaya devam eder. Tedavi edilmezse hastalk i reme organlarna ilerleyebilir. Hastalk nedeniyle vajinann pH ortam bozulduundan spermlerin lmne ve geici ksrla neden olur.

3939

TRKOMONAS

4040BAKTERYEL VAGNOZS

Etken: Gardnerella VaginozisBelirtileri:rm yumurta veya balk kokusu hissedilir.zellikle det dneminde kt koku artar.Homojen, yapkan, gri beyaz vajinal aknt vardr.

4141

BAKTERYEL VAGNOZS4242KLAMDYA

Etken: Clamidya trakhomatisBelirtileri:Sar sulu bir aknt,liki srasnda kanama.

4343nemi:

ok eli bireylerde grlr.Bebeklerde krle kadar giden etkiler yapabilir.ounlukla belirti vermeden seyreder ve sklkla bel soukluuna elik eder.

KLAMDYA

4444BEL SOUKLUU (GONORE)

Etkeni: Gonokok ad verilen bir bakteridir.

Bulama Yolu:

Her trl korunmasz cinsel iliki (vajinal, oral, anal),Anneden bebee doum kanalndan geerken bebein gzne bulama.

4545BEL SOUKLUU (GONORE)

Belirtileri:Bazen hi belirti grlmeyebilir.Erkekte; koyu sar ya da beyaz aknt, arl idrara kma ve yanma.Kadnda; cerahatli, yeil veya sar renkli kt vajinal aknt, arl idrara kma ve yanma, sk sk ve az miktarda idrara kma, kasklarda ar, dzensiz kanamalar.Her iki cinste oral ve anal ilikiler sonucu anste akntl iltihap, boazda cerahatli iltihap.Bebekte, gzlerde cerahatli iltihap.

4646BEL SOUKLUU (GONORE)

nemi:Erkekte; iltihap testislere kadar ilerleyerek btn reme organlarna yaylabilir, prostat iltihab tedaviyi gletirebilir.Kadnda; rahimve yumurtalklara ilerleyerek yaygnlaabilir (PID=Pelvik nfeksiyon), d gebelik riski artar.Bebeklerde, gz iltihab tedavi edilmezse krle yol aabilir.4747BEL SOUKLUU (GONORE)

nemi:Her iki cinsiyette; mikrobun kana karmas hlinde sepsis, kalp, beyin ve eklem iltihaplar, ender de olsa olasdr.Korunmada, gvenli cinsel davran ve kondom kullanm nemlidir. Doumdan hemen sonra hastanede bebein gzne gm nitrat damlatlmas son derece nemli bir uygulamadr.Dier CYBElerin bulamas kolaylar. 4848

4949FRENG (SFLZ)

Etken : Mikroskopta burgu biiminde grlen, spiroket de denilen bakteriBulama Yolu:Her trl korunmasz cinsel iliki (vajinal, oral, anal),Anneden bebee (gebelik ve doum srasnda),Kan yolu (kontrolsz kan ve doku nakli, ortak kullanlan tra ba, jilet, mikroplardan arndrlmadan kullanlan manikr-pedikr aletleri, akupunktur, dvme, epilasyon inesi ve snnet aletleri).

5050FRENG (SFLZ)

Belirtileri: Her iki cinsiyette ayndr. Hastaln seyri ve belirtilerinin ortaya kmas ynnden dnemde incelemek olasdr.1. Dnem: Cinsel ilikiden sonra 3 hafta-3 ay iinde mikrobun giri yerinde, cinsel organlar, ans ya da azda; birka adet sert, arsz ve snrlar dzenli yaralar (ankr) ortaya kar. Bu yaralar birka hafta iinde kendiliinden iyileir.2. Dnem: Birinci dnemdeki yaralarn iyilemesinden birka ay sonra vcudun birok yerinde lekeler ve yaralar biiminde deri dkntleri grlr. Bu dnem birka yl srebilir.

5151FRENG (SFLZ)

Belirtileri:

3. Dnem (Ge Dnem) : Tedavi edilmemi hastalarda deride yaygn lekeler, kalp, beyin, byk damarlar ve deride fndk ya da ceviz byklnde ilikler ortaya kar. Derideki bu iliklerin delinmesi hlinde iindeki sv akar ve yeri oyuk kalr. organlardaki tutulum o organn ilevini bozabilir. Tedavi edilmeyen hastalar lr.

5252FRENG (SFLZ)

nemi: Gerek birinci dnemde gerekse ikinci dnemde tedavi edilmeyen frengi vakalarnn te birinde hastalk, uzunca bir dnem sessiz kaldktan sonra ileri bir dneme girer ve etkeni; kalp, gz, beyin, sinir sistemi, kemik ve eklemler bata olmak zere vcudun birok yerinde hasara neden olur.5353FRENG (SFLZ)

nemi: Ge dnemde derideki ilikler zamanla delinerek iindeki sv akar ve yeri oyuk kalr. organlardaki tutulum o organn ilevini bozabilir. Beyinde yerletii durumlarda kiide davran bozukluklar grlr. Tedavi edilmeyen hastalar lr.

5454FRENG (SFLZ)

nemi:Her dnemdeki yaralarn, arsz ve kantsz olmas ve birinci dnemde ilk kan yaralarn kendiliinden iyilemesi, hastann doktora gitmesini ve zamannda tedavi olmasn engelleyebilir. Erken tan, tedavinin baarsn artrr. Yaralardan, dier CYBElerin bulamas kolaylar. Tedavi edilmeyen sifilis vakalarnda bakteri gebelik esnasnda bebee bulaabilir (%70) ve bu vakalarn da %25 inde l doum ya da erken dnem bebek kayplar grlr.

5555

FRENG (SFLZ)

5656HEPATT B-C SARILII

Hepatit-B; kadn ve erkekte sistemik enfeksiyona yol aan, kronikleme eilimi olan ve sk karlalan cinsel yolla da bulaan bir hastalktr. Tek konak insandr ve mikrop; kiilerin kannda, reme organlarnn akntlarnda, tkrk, st, ter ve gzya gibi vcut salglarnda bulunur. Kesin ve etkili bir tedavisi yoktur. Hepatit B iin en etkin korunma yolu alamadr.

5757HEPATT B-C SARILII

Etken: Hepatit B ve C virsBulama Yolu:Her trl korunmasz cinsel iliki (vajinal, oral, anal),Anneden bebee (gebelik ve doum srasnda),Kan yolu (kontrolsz kan ve doku nakli, ortak kullanlan tra ba, jilet, mikroplardan arndrlmadan kullanlan manikr-pedikr aletleri, akupunktur, dvme, epilasyon inesi ve snnet aletleri).

5858HEPATT B-C SARILII

Belirtileri:

ou belirtisiz seyredebilir.tahszlk bulant, kusma, ba ars, halsizlik, yorgunluk, eklem arlar, hafif ate gibi genel belirtiler.Gz aknda daha belirgin olmak zere, deride sarlk.Koyu renkli idrar, ak renkli dk.Karacierde byme ve duyarllk.

5959HEPATT B-C SARILII

nemi:Toplumumuzda yaklak her 10 kiiden birinin tayc olduu hesaplanmtr.Siroz ve karacier kanserine yol aabilir.Hepatit Bden a ile korunmak olanakldr. Ancak hepatit Cnin henz as yoktur,Hepatit B, HIVden yaklak 100 kat daha bulacdr.

6060HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)AIDS, baklk sistemini kerten bir hastalktr.

AIDSin oluumuna HIV ad verilen bir virs neden olmakta, bu virs vcudun enfeksiyonlara kar korunma sistemi olan baklk sistemini etkilemekte ve enfeksiyonlarla savama yeteneklerini azaltmaktadr.6161HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu) HIV, penis ve vajinadan gelen salglarda, ans ve az iinde de yaygn olarak bulunur. Mikrop, vcutta hibir belirti vermeden yllarca yaayabilir. Virsn alnmasndan hastalk belirtilerinin ortaya kmasna kadar yani AIDS geliene kadar geen sre en az 2 yl olabilecei gibi 10 yldan daha da uzun olabilir.

6262HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu) Etken: Virs (HIV=Human Immune Defiency Syndrome / nsan mmn Yetmezlik Virs) HIV 1, HIV 2 Bulama Yolu:Her trl korunmasz cinsel iliki (vajinal, oral, anal),Anneden bebee (gebelik, doum ve emzirme srasnda),Kan yolu (kontrolsz kan ve doku nakli, kirli rnga, ine, ortak kullanlan tra ba, jilet, mikroplardan arndrlmadan kullanlan manikr-pedikr aletleri vb.).

6363HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu) Belirtileri: Bir ksm belirtisiz seyredebilir, ancak bulama srer.

AIDS basamana yaklaan ya da gelen kiide; hzl kilo kayb, hlsizlik, yorgunluk, kask ve koltuk altnda ilik (lenfadenopati), az, yemek borusu, deri, ans, cinsel organlarda yineleyen, kolay iyilemeyen uuk, pamukuk, yara ve lekeler, ate ve gece terlemeleri.

6464HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)nemi:

HIV 1 HIV 2ye gre daha fazla bulac ve kt seyirlidir. HIV virs vcuda girdikten yaklak 15 gn sonra, bir bakasna bulatrlacak duruma gelir.Tan iin yaygn tarama testi ELZA (dorulama testi VESTERN BLOD) kullanlr. HIV pozitif kiide hastalk belirtileri yoktur, salam grnr. Ancak, riskli davranmas hlinde virs bakalarna bulatrabilir.

6565HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)nemi:

Testler, HIV vcuda girdikten yaklak 3 hafta-3 ay iinde doru sonu verir. Bu sreler ierisinde vcutta HIV olmasna karn test negatif kar. Buna PENCERE DNEM denir. Bu dnemde de bulama devam eder. Tm HIV/AIDS vakalarnn %70-90 erkek-kadn cinsel ilikisiyle (heteroseksel)bulamtr. HIV tayan anneden, bebeine virsn geii % 30dur.

6666HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu) nemi:

HIV/AIDSin bulamayaca durumlarunlardr; kucaklamak, okamak, tokalamak, ksrmek, aksrmak, sosyal pmek; yiyecek- iecek; ortak kullanlan tabak, bardak, atal, kak vb.; sivrisinek, karasinek, bcek ve evcil hayvan srklar.6767HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)nemi:

Dier CYBEler HIV/AIDS bulamasn kolaylatrr. zellikle cinsel organlarda yaralara ve mukoza zedelenmelerine yol aan CYBElerin oluturduu doku zedelenmelerinden HIV kolayca kan dolamna geebilir.As yoktur (a gelitirme almalar srmektedir). Korunmada salk eitimi ve gvenli cinsel davran nemlidir. Her trl cinsel ilikide kondom kullanmak gerekir.6868HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)nemi:AIDS basamana gelmi kiinin baklk sistemi kmtr. Her trl hastalk ortaya kabilir.Grip, zatrree, her trl mantar ve paraziter ENFEKSYONLAR gibi tedavi edilebilir ENFEKSYONLARdan dolay kii lebilir.eker, hipertansiyon, kalp damar ENFEKSYONLARI gibi sistemik ENFEKSYONLARA yol aabilir. Her tr kanser ortaya kabilir.6969HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)nemi:Tam ve kesin tedavisi yoktur.

HIV tedavi edilmezse, hastalk salam kiilere bulaabilir. AIDS basamana gelebilir. Bu dnemde baklk sistemi kmtr. Her trl hastalk ortaya kabilir. Basit, kolay tedavi edilebilir ENFEKSYONLARDAN hasta lebilir.

7070HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)nemi:Ayrmclk, HIV/AIDSi nemli bir toplumsal sorun haline getirmitir. Kimi kiiler HIV/AIDS tans konmu kiileri sular, aalar ya da damgalarlar. HIV/AIDSli baz kiiler ayrmclk yznden ilerini ve gelirlerini kaybedebilirler. Bu durum insan haklarna aykrdr. Ayrmclk nedeniyle HIV/AIDSli bireyler salk ve danmanlk hizmeti veren kurumlara bavurmaktan ekinebilirler. Bu durum HIV/AIDSin artmasna neden olmaktadr.

7171HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)nemi:Ayrmcln nlenmesi iin riskli davranlar dnda bulamad, korunma yollarnn doru bilinmesi konusunda toplumun tm bireyleri eitilmelidir. Bunun da tek yolu SALIK ETM dir.

7272

HIV/AIDS (Edinilmi Baklk Yetmezlii Sendromu)7373YUMUAK ANKR (ULCUS MOLLE / YUMUAK IBAN) Etken: KlamidyaBulama Yolu: Her trl korunmasz cinsel iliki (vajinal, oral, anal),

Belirtileri:Cinsel organlar ve anste arl, yumuak kvamda yaralar,Kasklarda ilik,Arl idrar, penis ve vajinada aknt.

7474YUMUAK ANKR (ULCUS MOLLE / YUMUAK IBAN) nemi:Yaralardan dier CYBElerin bulamas kolaylar,Kasklardaki ilikler alarak, cerahat akan yara biimine dnebilir.

7575CNSEL ORGAN SLLER

Etken: VirsBulama Yolu:Her trl korunmasz cinsel iliki (vajinal, oral, anal),Yksek sda ykanmam, bakasna ait amar giyilmesi.Belirtileri:Cinsel iliki trne gre, mikrobun yerletii yerde, cinsel organ, ans ve boazda siiller,Siiller arsz ve karnabahar grnmndedir.

7676CNSEL ORGAN SLLER

nemi:

Siiller, bulunduu yerden derinin baka yerlerine bulaarak oalabilir, tedavisi gleebilir.Rahim az kanserine dnme olasl vardr.Tedavi edilse de virs kalclk eilimi gsterebilir, tekrar ortaya kabilir.

7777CNSEL ORGAN UUU(GENTAL HERPES)

Etken: VirsBulama Yolu:Her trl korunmasz cinsel iliki (vajinal, oral, anal),

7878CNSEL ORGAN UUU(GENTAL HERPES)Belirtileri:

Baz kiilerde belirti grlmeyebilir.Bazlarnda hafif souk algnlna benzer belirtiler; ate, halsizlik ba ars ve yorgunluk grlebilir.Her iki cinsiyette cinsel organlar ya da anste ok arl, ii su dolu kabarcklar, kant, yanma ve kasklarda ilik ortaya kabilir.

7979nemi:

Cinsel organ uuu, grnm asndan az ve dudaklarda kan uuklara benzer, ancak bu virs cinsel organlara yerlemeyi sever. Gebelerde de yol aabilir. Bebee bulaarak gz, deri ve sinir sisteminde hastalk yapabilir, menenjite yol aabilir. Vcut direncinin dk olduu durumlarda sk sk tekrarlayabilir. Rahim az kanserine yol aabilir. Uuk yaralarndan dier CYBElerin bulamas kolaylar.

CNSEL ORGAN UUU(GENTAL HERPES)8080BTLENME VE UYUZ

Etken: Pediculuspubis (bitlenme etkeni); sarcoptes scabies (uyuz etkeni)Belirtileri:Aile iinde bulamann olmas,Kant (uyuzda zellikle gece kants),Uyuzda srt ve kask blgesinde izgi eklinde siyah noktalar grlmesi.

8181BTLENME VE UYUZ

nemi:Tedavi edilmedii takdirde hzla yaylabilir (bk.Bulac Hastalklar ve Korunma Modlleri. Deri ve Mukoza Yoluyla Bulaan Hastalklar ve Korunma Yollar konusu).

8282KONDOM KULLANIMINDA DKKAT EDLMES GEREKENLER

Kondomun kullanm tarihine dikkat ediniz. Her tr cinsel ilikide kondom kullannz ve her ilikide yeni bir kondom kullannz.Kondomu dar cepte ya da uzun sre czdanda tamaynz.Kondomu su bazl kayganlatrclarla kullanabilirsiniz. 8383KONDOM KULLANIMINDA DKKAT EDLMES GEREKENLER

Kondom paketini amak iin diinizi ya da kesici bir aleti (makas vb.) kullanmaynz, kondom yrtlabilir. likinin en banda cinsel svlar birbirine demeden ve erkek kondomunda penis tam olarak sertletiinde kondomu kullannz.Eer ilikinin herhangi bir yerinde kondomun zarar grdn hissederseniz kondomu hemen deitiriniz.

8484UNUTMAYINKondom hem gebelik, hem de hastalktan korur. Her trl cinsel ilikide kondom kullanlmaldr.

8585

86

86