t e p e - ประถมศึกษา ค ำน ำkrukird.com/tepe_02123.pdf · t e p e -...

T E P E - 2 1 2 3 : ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ส ข ศ ก ษ า แ ล ะ พ ล ศ ก ษ า ส า ห ร บ ผ ส อ น ร ะ ด บป ร ะ ถ ม ศ ก ษ า

1 | ห น า

ค ำน ำ

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและพฒนาคร และบคลากรทางการศกษาโดยยดถอภารกจและพนทเปนฐานดวยระบบ TEPE Online โดยความรวมมอของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษาจะสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สำรบญ

ค าน า 1 หลกสตร “กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา”

3

รายละเอยดหลกสตร 4 ค าอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 4 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 6 ตอนท 1 ความส าคญของหลกสตรกลมสาระสขศกษาและพลศกษา 8 ตอนท 2 การออกแบบหนวยเรยนร 22 ตอนท 3 รปแบบและวธการสอน 30 ตอนท 4 สอการเรยนการสอน 57 ตอนท 5 การออกแบบสอการสอน 63 ใบงานท 1 67 ใบงานท 2 68 ใบงานท 3 69 ใบงานท 4 70 ใบงานท 5 71


3 | ห น า

หลกสตร

กลมสำระกำรเรยนรสขศกษำและพลศกษำ ส ำหรบผสอนระดบประถมศกษำ รหส TEPE-02123 ชอหลกสตรรำยวชำ กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา

ปรบปรงเนอหำโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหำ นางสกญญา งามบรรจง นางสาวจรนทร โฮสกล

รศ.ดร.เอมอชฌา วฒนาบรานนท รศ.ดร.เทพวาณ หอมสนท ผศ.ดร.สธนะ ตงศภทย


4 | ห น า

รำยละเอยดหลกสตร

ค ำอธบำยรำยวชำ

อธบายความหมาย ความส าคญของหลกสตรกลมสาระสขศกษาและพลศกษา การออกแบบหนวยเรยนร รปแบบและวธการสอน สอการเรยนการสอน รวมทงการออกแบบสอการสอน วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. อธบายสาระสขศกษา พลศกษา และมาตรฐานการเรยนรได 2. ทราบถงเปาหมายของหนวยการเรยนร สามารถสรางเปนแกนความรไดชดเจนขน และน าไปปรบใชกบสถานการณจรงได สำระกำรอบรม

ตอนท 1 ความส าคญของหลกสตรกลมสาระสขศกษาและพลศกษา ตอนท 2 การออกแบบหนวยเรยนร ตอนท 3 รปแบบและวธการสอน ตอนท 4 สอการเรยนการสอน ตอนท 5 การออกแบบสอการสอน

กจกรรมกำรอบรม

1. ท าแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ท าใบงาน/กจกรรมทก าหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจ าหลกสตร 8. ท าแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบกำรอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ


5 | ห น า

กำรวดผลและประเมนผลกำรอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบ

หลงเรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทก าหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณำนกรม ทศนา แขมมณ. (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร :จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. บรณา มาลา. (2556). การสอนรปแบบการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร เทคนค STAD. เขาถงไดจาก http://boogif222.blogspot.com/ University of Nebraska at Ohama. (1999). Principles of Brain-Based Learning, Available from http://www.unocoe.unomaha.edu/brainbased.html. สวทย มลค า และ อรทย มลค า. (2543). การเรยนรสครมออาชพ. กรงเทพมหานคร: ดวงกมลสมยจ ากด.


6 | ห น า

หลกสตร TEPE- 2123: กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 หลกสตรกลมสำระสขศกษำและพลศกษำ

แนวคด พลศกษา มงเนนใหผเรยนใชกจกรรมการเคลอนไหว การออกก าลงกาย การเลนเกมและ กฬา เปนเครองมอในการพฒนาโดยรวมทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม สตปญญา รวมทง สมรรถภาพเพอสขภาพและกฬาสาระทเปนกรอบเนอหาหรอขอบขายองคความรของกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา วตถประสงค ผเรยนสามารถอธบายสาระสขศกษา พลศกษา และมาตรฐานการเรยนรได ตอนท 2 กำรออกแบบหนวยเรยนร แนวคด เนองจากหนวยการเรยนรหนงอาจม 1 หรอมากกวา 1 มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด จงควรหลอมรวมแลวเขยนเปนสาระส าคญทจะพฒนาใหเกดคณภาพเปนองครวมแกผเรยน และเพอใหการวางแผนจดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบแตละมาตรฐาน/ ตวชวด จงควรวเคราะหและแยกแยะเปน 3 สวน คอ ความร ทกษะ/ กระบวนการ และคณลกษณะ ทงนมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด บางตวอาจมไมครบทง 3 สวน ผสอนสามารถน าเนอหาจากแหลงอน เชน สาระทองถน และคณลกษณะอนพงประสงคทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานมาเสรมได วตถประสงค ผเรยนทราบถงเปาหมายของหนวยการเรยนร สามารถสรางเปนแกนความรไดชดเจนขน และน าไปปรบใชกบสถานการณจรงได ตอนท 3 รปแบบและวธกำรสอน แนวคด รปแบบการเรยนการสอน หมายถง โครงสรางทแสดงความสมพนธและสงเสรมซงกนและกนระหวางองคประกอบตางๆ ในการเรยนการสอน ไดแก หลกการ วตถประสงค เนอหา ขนตอนการสอน การประเมนผล รวมทงกจกรรมสนบสนนอนๆ โดยผานขนตอนตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ วตถประสงค เพอใหผเรยนทราบถงแผนการจดการเรยนร และรปแบบของแผนการจดการเรยนรทถกตอง


7 | ห น า

ตอนท 4 สอกำรเรยนกำรสอน แนวคด สอการเรยนการสอนแบงตามคณลกษณะได 4 ประเภท คอ สอประเภทวสด สอประเภทอปกรณ ส อประเภทเทคนคหรอวธการ และส อประเภทคอมพวเตอร วตถประสงค 1. ผเรยนสามารถอธบายลกษณะของสอการเรยนการสอนทด 2. ผเรยนสามารถอธบายประเภทของสอการเรยนการสอน ตอนท 5 กำรออกแบบสอกำรสอน แนวคด การวางแผนสรางสรรคสอการสอนหรอการปรบปรงสอการสอนใหมประสทธภาพและมสภาพทด โดยอาศยหลกการทางศลปะ รจกเลอกสอและวธการท าเพอใหสอนนมความสวยงาม มประโยชนและมความเหมาะสมกบสภาพการเรยนการสอน วตถประสงค

ผเรยนสามารถอธบายลกษณะการออกแบบสอการสอนได


8 | ห น า

ตอนท 1 หลกสตรกลมสาระสขศกษาและพลศกษา หลกสตรกลมสำระสขศกษำและพลศกษำ สขภาพ หรอ สขภาวะ หมายถง ภาวะของมนษยทสมบรณทงทางกาย ทางจต ทางสงคม และทางปญญาหรอจตวญญาณ สขภาพหรอสขภาวะจงเปนเรองส าคญ เพราะเกยวโยงกบทกมตของชวต ซงทกคนควรจะไดเรยนรเรองสขภาพ เพอจะไดมความร ความเขาใจทถกตอง มเจตคต คณธรรมและคานยมทเหมาะสม รวมทงมทกษะปฏบตดานสขภาพจนเปนกจนสย อนจะสงผลให สงคมโดยรวมมคณภาพ เรยนรอะไรในสขศกษำและพลศกษำ สขศกษาและพลศกษาเปนการศกษาดานสขภาพทมเปาหมาย เพอการด ารงสขภาพ การสราง เสรมสขภาพและการพฒนาคณภาพชวตของบคคล ครอบครว และชมชนใหยงยน สขศกษา มงเนนใหผเรยนพฒนาพฤตกรรมดานความร เจตคต คณธรรม คานยม และ การปฏบตเกยวกบสขภาพควบคไปดวยกน พลศกษา มงเนนใหผเรยนใชกจกรรมการเคลอนไหว การออกก าลงกาย การเลนเกมและ กฬา เปนเครองมอในการพฒนาโดยรวมทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม สตปญญา รวมทง สมรรถภาพเพอสขภาพและกฬาสาระทเปนกรอบเนอหาหรอขอบขายองคความรของกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ประกอบดวย 1. การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย ผเรยนจะไดเรยนรเรองธรรมชาตของการ เจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย ปจจยทมผลตอการเจรญเตบโต ความสมพนธเชอมโยงในการท างานของระบบตางๆของรางกาย รวมถงวธปฏบตตนเพอใหเจรญเตบโตและมพฒนาการทสมวย 2. ชวตและครอบครว ผเรยนจะไดเรยนรเรองคณคาของตนเองและครอบครว การปรบตว ตอการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณความรสกทางเพศ การสรางและรกษาสมพนธภาพกบผอน สขปฏบตทางเพศ และทกษะในการด าเนนชวต 3. การเคลอนไหว การออกก าลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล ผเรยนไดเรยนร เรองการเคลอนไหวในรปแบบตางๆ การเขารวมกจกรรมทางกายและกฬา ทงประเภทบคคล และ ประเภททมอยางหลากหลายทงไทยและสากล การปฏบตตามกฎ กตกา ระเบยบ และขอตกลงในการเขารวมกจกรรมทางกาย และกฬา และความมน าใจนกกฬา 4. การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และการปองกนโรค ผเรยนจะไดเรยนรเกยวกบหลก และวธการเลอกบรโภคอาหาร ผลตภณฑและบรการสขภาพ การสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ และการปองกนโรคทงโรคตดตอและโรคไมตดตอ 5. ความปลอดภยในชวต ผเรยนจะไดเรยนรเรองการปองกนตนเองจากพฤตกรรมเสยงตางๆ ทงความเสยงตอสขภาพ อบตเหต ความรนแรง อนตรายจากการใชยาและสารเสพตด รวมถงแนวทางในการสรางเสรมความปลอดภยในชวต


9 | ห น า

สำระและมำตรฐำนกำรเรยนร สาระท 1 การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย มาตรฐาน พ 1.1 เขาใจธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย สาระท 2 ชวตและครอบครว มาตรฐาน พ 2.1 เขาใจและเหนคณคาตนเอง ครอบครว เพศศกษา และมทกษะ ในการด าเนนชวต สาระท 3 การเคลอนไหว การออกกาลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล มาตรฐาน พ 3.1 เขาใจ มทกษะในการเคลอนไหว กจกรรมทางกาย การเลนเกม และกฬา มาตรฐาน พ 3.2 รกการออกกาลงกาย การเลนเกม และการเลนกฬา ปฏบตเปนประจาอยางสม าเสมอ มวนย เคารพสทธ กฎ กตกา มน าใจนกกฬา มจตวญญาณในการแขงขน และชนชม ในสนทรยภาพของการกฬา สาระท 4 การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพและการปองกนโรค มาตรฐาน พ 4.1 เหนคณคาและมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การด ารงสขภาพ การปองกน โรคและการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ สาระท 5 ความปลอดภยในชวต มาตรฐาน พ 5.1 ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ อบตเหต การใชยาสารเสพตด และความรนแรง คณภำพผเรยน จบชนประถมศกษำปท 3 1. มความร และเขาใจในเรองการเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย ปจจยทมผลตอ การเจรญเตบโตและพฒนาการ วธการสรางสมพนธภาพในครอบครวและกลมเพอน 2. มสขนสยทดในเรองการกน การพกผอนนอนหลบ การรกษาความสะอาดอวยวะทกสวน ของรางกาย การเลนและการออกก าลงกาย 3. ปองกนตนเองจากพฤตกรรมทอาจน าไปสการใชสารเสพตด การลวงละเมดทางเพศ และรจกปฏเสธในเรองทไมเหมาะสม 4. ควบคมการเคลอนไหวของตนเองไดตามพฒนาการในแตละชวงอาย มทกษะ การเคลอนไหวขนพนฐานและมสวนรวมในกจกรรมทางกาย กจกรรมสรางเสรมสมรรถภาพทางกายเพอสขภาพ และเกม ไดอยางสนกสนาน และปลอดภย 5. มทกษะในการเลอกบรโภคอาหาร ของเลน ของใช ทมผลดตอสขภาพ หลกเลยง และปองกนตนเองจากอบตเหตได 6. ปฏบตตนไดอยางถกตองเหมาะสมเมอมปญหาทางอารมณ และปญหาสขภาพ 7. ปฏบตตนตามกฎ ระเบยบขอตกลง ค าแนะน า และขนตอนตางๆ และใหความรวมมอ กบผอนดวยความเตมใจจนงานประสบความส าเรจ 8. ปฏบตตามสทธของตนเองและเคารพสทธของผอนในการเลนเปนกลม จบชนประถมศกษำปท 6 1. เขาใจความสมพนธเชอมโยงในการท างานของระบบตาง ๆ ของรางกาย และรจกดแล อวยวะทส าคญของระบบนนๆ 2. เขาใจธรรมชาตการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ อารมณและสงคม แรงขบทางเพศ ของชายหญง เมอยางเขาสวยแรกรนและวยรน สามารถปรบตวและจดการไดอยางเหมาะสม


10 | ห น า

3. เขาใจและเหนคณคาของการมชวตและครอบครวทอบอน และเปนสข 4. ภมใจและเหนคณคาในเพศของตน ปฏบตสขอนามยทางเพศไดถกตองเหมาะสม 5. ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภาพและการเกดโรค อบตเหต ความรนแรง สารเสพตดและการลวงละเมดทางเพศ 6. มทกษะการเคลอนไหวพนฐานและการควบคมตนเองในการเคลอนไหวแบบผสมผสาน 7. รหลกการเคลอนไหวและสามารถเลอกเขารวมกจกรรมทางกาย เกม การละเลนพนเมอง กฬาไทย กฬาสากลไดอยางปลอดภยและสนกสนาน มน าใจนกกฬา โดยปฏบตตามกฎ กตกา สทธและหนาทของตนเอง จนงานส าเรจลลวง 8. วางแผนและปฏบตกจกรรมทางกาย กจกรรมสรางเสรมสมรรถภาพทางกายเพอสขภาพ ไดตามความเหมาะสมและความตองการเปนประจ า 9. จดการกบอารมณ ความเครยด และปญหาสขภาพไดอยางเหมาะสม 10. มทกษะในการแสวงหาความร ขอมลขาวสารเพอใชสรางเสรมสขภาพ ตวชวดและสำระกำรเรยนรแกนกลำง สำระท 1 กำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรของมนษย มำตรฐำน พ 1.1 เขำใจธรรมชำตของกำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรของมนษย

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง

ป. 1

1. อธบายลกษณะ และหนาทของอวยวะภายนอก

ลกษณะและหนาทของอวยวะภายนอกทม การเจรญเตบโตและพฒนาการไปตามวย - ตา ห คอ จมก ผม มอ เทา เลบ ผวหนง ฯลฯ - อวยวะในชองปาก (ปาก ลน ฟน เหงอก)

2. อธบายวธดแลรกษาอวยวะ ภายนอก การดแลรกษาอวยวะภายนอก - ตา ห คอ จมก ปาก ลน ฟน ผม มอ เทา เลบ ผวหนง ฯลฯ - อวยวะในชองปาก (ปาก ลน ฟน เหงอก)

ป. 2

1. อธบายลกษณะ และหนาทของ อวยวะภายใน

- ลกษณะ และหนาทของอวยวะภายในทม การเจรญเตบโตและพฒนาการไปตามวย (สมอง หวใจ ตบ ไต ปอด กระเพาะอาหาร ล าไส ฯลฯ)

2. อธบายวธดแลรกษาอวยวะ ภายใน การดแลรกษาอวยวะภายใน - การระมดระวงการกระแทก - การออกก าลงกาย - การกนอาหาร

3. อธบายธรรมชาตของชวตมนษย - ธรรมชาตของชวตมนษยตงแตเกดจนตาย

ป. 3 1. อธบายลกษณะและการ เจรญเตบโตของรางกายมนษย

- ลกษณะการเจรญเตบโตของรางกายมนษย


11 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง ทมความแตกตางกนในแตละบคคล - ลกษณะรปราง - น าหนก - สวนสง

2. เปรยบเทยบการเจรญเตบโตของ ตนเองกบเกณฑมาตรฐาน

- เกณฑมาตรฐานการเจรญเตบโต ของ เดกไทย

3. ระบปจจยทมผลตอการ เจรญเตบโต ปจจยทมผลตอการเจรญเตบโต - อาหาร - การออกกาลงกาย - การพกผอน

ป. 4

1. อธบายการเจรญเตบโตและ พฒนาการของรางกายและจตใจ ตามวย

- การเจรญเตบโตและพฒนาการของรางกาย และจตใจ ตามวย (ในชวงอาย 9 – 12 ป)

2. อธบายความส าคญของกลามเนอ กระดกและขอทมผลตอสขภาพ การเจรญเตบโตและพฒนาการ

- ความส าคญของกลามเนอ กระดกและขอ ทมผลตอสขภาพ การเจรญเตบโตและ พฒนาการ

3. อธบายวธดแลกลามเนอ กระดก และขอ ใหท างานอยางม ประสทธภาพ

- วธดแลรกษากลามเนอ กระดกและขอ ใหท างานอยางมประสทธภาพ

ป. 5

1. อธบายความส าคญของระบบยอย อาหาร และระบบขบถายทมผลตอ สขภาพ การเจรญเตบโต และ พฒนาการ

- ความส าคญของระบบยอยอาหารและระบบ ขบถายทมผลตอสขภาพ การเจรญเตบโต และ พฒนาการ

2. อธบายวธดแลระบบยอยอาหาร และระบบขบถายใหท างานตามปกต

- วธดแลรกษาระบบยอยอาหารและระบบ ขบถายใหท างานตามปกต

ป.6

1. อธบายความส าคญของระบบ สบพนธ ระบบไหลเวยนโลหตและ ระบบหายใจ ทมผลตอสขภาพ การเจรญเตบโตและพฒนาการ

- ความส าคญของระบบสบพนธ ระบบ ไหลเวยนโลหต และระบบหายใจทมผลตอ สขภาพ การเจรญเตบโตและพฒนาการ


12 | ห น า

สำระท 2 ชวตและครอบครว มำตรฐำน พ 2.1 เขำใจและเหนคณคำตนเอง ครอบครว เพศศกษำ และมทกษะในกำรด ำเนนชวต


ป. 1

1. ระบสมาชกในครอบครวและ ความรกความผกพนของสมาชกทม ตอกน

- สมาชกในครอบครว - ความรกความผกพนของสมาชกใน ครอบครว

2. บอกสงทชนชอบ และภาคภมใจ ในตนเอง

- สงทชนชอบและความภาคภมใจ ในตนเอง (จดเดน จดดอยของตนเอง)

3. บอกลกษณะความแตกตาง ระหวางเพศชาย และเพศหญง

ลกษณะความแตกตางของเพศชาย เพศหญง - รางกาย - อารมณ - ลกษณะนสย

ป. 2

1. ระบบทบาทหนาทของตนเอง และสมาชกในครอบครว

บทบาทหนาทของสมาชกในครอบครว - ตนเอง - พอ แม - พนอง - ญาต

2. บอกความส าคญของเพอน - ความส าคญของเพอน (เชน พดคย ปรกษาเลน ฯลฯ)

3. ระบพฤตกรรมทเหมาะสมกบ เพศ พฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ - ความเปนสภาพบรษ - ความเปนสภาพสตร

4. อธบายความภาคภมใจในความ เปนเพศหญง หรอเพศชาย

- ความภาคภมใจในเพศหญง หรอเพศชาย

ป. 3

1. อธบายความส าคญ และความ แตกตางของครอบครวทมตอตนเอง

ความส าคญของครอบครว ความแตกตาง ของแตละครอบครว - เศรษฐกจ - สงคม - การศกษา

2. อธบายวธสรางสมพนธภาพใน ครอบครวและกลมเพอน

- วธการสรางสมพนธภาพในครอบครวและกลมเพอน

3. บอกวธหลกเลยงพฤตกรรมท น าไปสการลวงละเมดทางเพศ

- พฤตกรรมทน าไปสการลวงละเมดทางเพศ (การแตงกาย การเทยวกลางคน การคบเพอนการเสพสารเสพตด ฯลฯ) - วธหลกเลยงพฤตกรรมทน าไปสการลวงละเมดทางเพศ (ทกษะปฏเสธและอนๆ )


13 | ห น า


ป. 4

1. อธบายคณลกษณะของความเปน เพอนและสมาชกทดของครอบครว

- คณลกษณะของความเปนเพอนและสมาชกทดของครอบครว

2. แสดงพฤตกรรมทเหมาะสมกบ เพศของตนตามวฒนธรรมไทย

- พฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศของตนตามวฒนธรรมไทย

3. ยกตวอยางวธการปฏเสธการ กระท าทเปนอนตรายและไม เหมาะสมในเรองเพศ

- วธการปฏเสธการกระท าทเปนอนตรายและ ไมเหมาะสมในเรองเพศ

ป. 5

1. อธบายการเปลยนแปลงทางเพศ และปฏบตตนไดเหมาะสม

- การเปลยนแปลงทางเพศ การดแลตนเอง - การวางตวทเหมาะสมกบเพศตาม วฒนธรรมไทย

2. อธบายความส าคญของการม ครอบครวทอบอนตามวฒนธรรมไทย

- ลกษณะของครอบครวทอบอนตาม วฒนธรรมไทย (ครอบครวขยาย การนบถอญาต)

3. ระบพฤตกรรมทพงประสงค และไมพงประสงคในการแกไขปญหา ความขดแยงในครอบครวและกลมเพอน

- พฤตกรรมทพงประสงคและไมพงประสงค ในการแกไขปญหาความขดแยงในครอบครว

ป.6

1. อธบายความส าคญของการสราง และรกษาสมพนธภาพกบผอน

ความส าคญของการสรางและรกษา สมพนธภาพกบผอน ปจจยทชวยใหการท างานกลมประสบ ความส าเรจ - ความสามารถสวนบคคล - บทบาทหนาทของสมาชกในกลม - การยอมรบความคดเหน และความแตกตางระหวางบคคล - ความรบผดชอบ

2. วเคราะหพฤตกรรมเสยงทอาจ น าไปสการมเพศสมพนธ การตดเชอ เอดส และการตงครรภกอนวยอนควร

- พฤตกรรมเสยงทน าไปสการมเพศสมพนธ การตดเชอเอดส และการตงครรภกอนวย อนควร

สำระท 3 กำรเคลอนไหว กำรออกก ำลงกำย กำรเลนเกม กฬำไทย และกฬำสำกล มำตรฐำน พ 3.1 เขำใจ มทกษะในกำรเคลอนไหว กจกรรมทำงกำย กำรเลนเกม และกฬำ


ป. 1

1. เคลอนไหวรางกายขณะอยกบทเคลอนทและใชอปกรณประกอบ

ธรรมชาตของการเคลอนไหวรางกายในชวตประจ าวน - แบบอยกบท เชน นง ยน กมเงย เอยง ซายขวา เคลอนไหวขอมอ ขอเทา แขน ขา - แบบเคลอนท เชน เดน วง กระโดด กลงตว - แบบใชอปกรณประกอบ เชน จบ โยน


14 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง เตะ เคาะ

2. เลนเกมเบดเตลดและเขารวมกจกรรมทางกายทใชการเคลอนไหวตามธรรมชาต

กจกรรมทางกายทใชในการเคลอนไหว ตามธรรมชาต - การเลนเกมเบดเตลด

ป. 2

1. ควบคมการเคลอนไหวรางกายขณะอยกบทเคลอนท และใชอปกรณประกอบ

- ลกษณะและวธการของการเคลอนไหวรางกาย แบบอยกบท เชน กระโดด บดตวดง ผลก แบบเคลอนท เชน กระโดดเขยงกาวชดกาว วงตามทศทางทก าหนด และแบบใชอปกรณประกอบ เชน คบ ขวาง ต

2. เลมเกมเบดเตลดและเขารวมกจกรรมทางกายทวธเลน อาศยการเคลอนไหวเบองตนทงแบบอยกบท เคลอนทและใชอปกรณประกอบ

- การเลนเกมเบดเตลด และเขารวมกจกรรมทางกายทวธเลนอาศยการเคลอนไหวเบองตนทงแบบอยกบท เคลอนท และใชอปกรณประกอบ

ป. 3

1. ควบคมการเคลอนไหวรางกายขณะอยกบท เคลอนทและใชอปกรณ ประกอบอยางมทศทาง

- การเคลอนไหวรางกายแบบอยกบท เชน ยอยด เขยง พบตว เคลอนไหวล าตว การเคลอนไหวแบบเคลอนท เชน เดนตอเทาเดนถอย-หลง กระโจน และแบบใชอปกรณ ประกอบโดยมการบงคบทศทาง เชน ดดขวาง โยน และรบ - วธการควบคมการเคลอนไหวรางกายแบบตางๆ อยางมทศทาง

2. เคลอนไหวรางกายทใชทกษะการเคลอนไหวแบบบงคบทศทาง ในการเลนเกมเบดเตลด

- กจกรรมทางกายทใชทกษะการเคลอนไหวแบบบงคบทศทาง ในการเลนเกมเบดเตลด

ป. 4

1. ควบคมตนเองเมอใชทกษะการเคลอนไหวในลกษณะผสมผสานไดทงแบบอยกบท เคลอนท และใชอปกรณประกอบ

- การเคลอนไหวรางกายแบบผสมผสานทงแบบอยกบท เชน กระโดดหมนตว กระโดดเหยยดตว แบบเคลอนท เชน ซกแซก วงเปลยนทศทาง ควบมา และแบบใชอปกรณประกอบ เชน บอล เชอก

2. ฝกกายบรหารทามอเปลา ประกอบจงหวะ

- กายบรหารทามอเปลาประกอบจงหวะ

3. เลนเกมเลยนแบบและกจกรรมแบบผลด - เกมเลยนแบบและกจกรรมแบบผลด 4. เลนกฬาพนฐานไดอยางนอย 1 ชนด - กฬาพนฐาน เชน แชรบอล แฮนดบอล

หวงขามตาขาย

ป. 5 1. จดรปแบบการเคลอนไหว แบบผสมผสาน และควบคมตนเองเมอใชทกษะการเคลอนไหวตามแบบทก าหนด

- การจดรปแบบการเคลอนไหวรางกาย แบบผสมผสาน และการปฏบตกจกรรมทางกายทงแบบอยกบท เคลอนท และใช


15 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง อปกรณประกอบตามแบบทก าหนด เชน การฝกกายบรหารยดหยนขนพนฐาน เปนตน

2. เลมเกมน าไปสกฬาทเลอกและกจกรรมการเคลอนไหวแบบผลด

- เกมน าไปสกฬาและกจกรรมแบบผลดทมการต เขย รบ - สงสงของ ขวาง และวง

3. ควบคมการเคลอนไหวในเรองการรบแรง การใชแรงและความสมดล

- การเคลอนไหวในเรองการรบแรง การใชแรงและความสมดล

4. แสดงทกษะกลไกในการปฏบตกจกรรมทางกายและเลนกฬา

- ทกษะกลไกทสงผลตอการปฏบตกจกรรมทางกายและเลนกฬา

5. เลนกฬาไทย และกฬาสากลประเภทบคคลและประเภททมได อยางละ 1 ชนด

- การเลนกฬาไทย เชน ตะกรอวง วงชกธงและกฬาสากล เชน กรฑาประเภทล แบดมนตน เปตอง ฟตบอล เทเบลเทนนส วายนา

6. อธบายหลกการ และเขารวมกจกรรมนนทนาการ อยางนอย 1 กจกรรม

- หลกการและกจกรรมนนทนาการ

ป. 6

1. แสดงทกษะการเคลอนไหวรวมกบผอนในลกษณะแบบผลดและแบบผสมผสานไดตามลาดบทงแบบอยกบท เคลอนท และใชอปกรณประกอบ และการเคลอนไหวประกอบเพลง

- การเคลอนไหวรวมกบผอนแบบผลดในลกษณะผสมผสาน ในการรวมกจกรรมทางกายเชน กจกรรมแบบผลด กายบรหารประกอบเพลงยดหยนขนพนฐานทใชทาตอเนอง และการตอ ตวทางาย ๆ

2. จ าแนกหลกการเคลอนไหวในเรองการรบแรง การใชแรง และความสมดลในการเคลอนไหวรางกายในการเลนเกม เลนกฬา และน าผลมาปรบปรงเพมพนวธปฏบตของตนและผอน

- การเคลอนไหวในเรองการรบแรง การใชแรงและความสมดลกบการพฒนาทกษะการเคลอนไหว ในการเลนเกมและกฬา

3. เลนกฬาไทย กฬาสากลประเภทบคคลและประเภททมไดอยางละ 1 ชนด

- การเลนกฬาไทย กฬาสากล ประเภทบคคลและประเภททม เชน กรฑาประเภทล และลานเปตอง วายน า เทเบลเทนนส วอลเลยบอลฟตบอล ตะกรอวง

4. ใชทกษะกลไก เพอรบปรงเพมพนความสามารถของตนและผอนในการเลนกฬา

- การใชขอมลดานทกษะกลไกเพอปรบปรงและเพมพนความสามารถในการปฏบตกจกรรมทางกาย และเลนกฬา

5. รวมกจกรรมนนทนาการอยางนอย 1 กจกรรม แลวน าความรและหลกการทไดไปใชเปนฐานการศกษาหาความรเรองอน ๆ

- การน าความรและหลกการของกจกรรมนนทนาการไปใชเปนฐานการศกษาหาความร


16 | ห น า

สำระท 4 กำรสรำงเสรมสขภำพ สมรรถภำพและกำรปองกนโรค มำตรฐำน พ 4.1 เหนคณคำและมทกษะในกำรสรำงเสรมสขภำพ กำรด ำรงสขภำพ กำรปองกนโรค และกำรสรำงเสรมสมรรถภำพเพอสขภำพ


ป. 1

1. ปฏบตตนตามหลกสขบญญต แหงชาตตามค าแนะน า

- การปฏบตตนตามหลกสขบญญตแหงชาต

2. บอกอาการเจบปวยทเกดขนกบ ตนเอง - ลกษณะอาการเจบปวยทเกดขนกบตนเอง - ปวดศรษะ - ตวรอน - มน ามก - ปวดทอง - ผนคน (หนงศรษะ ผวหนง) - ฟกช า ฯลฯ

3. ปฏบตตนตามค าแนะน าเมอม อาการเจบปวย

- วธปฏบตตนเมอมอาการเจบปวยทเกดขนกบตนเอง

ป. 2

1. บอกลกษณะของการมสขภาพด - ลกษณะของการมสขภาพด - รางกายแขงแรง - จตใจ ราเรง แจมใส - มความสข - มความปลอดภย

2. เลอกกนอาหารทมประโยชน - อาหารทมประโยชนและไมมประโยชน 3. ระบของใชและของเลนทมผลเสยตอสขภาพ

- ของใชและของเลนทมผลเสยตอสขภาพ

4. อธบายอาการและวธปองกนการ เจบปวย การบาดเจบทอาจเกดขน

- อาการและวธปองกนการเจบปวย - ตาแดง ทองเสย ฯลฯ - อาการและวธปองกนการบาดเจบ - ถกของมคม แมลงสตวกดตอย หกลม

5. ปฏบตตามค าแนะน าเมอมอาการ เจบปวยและบาดเจบ

- วธปฏบตตนเมอเจบปวยและบาดเจบ

ป. 3

1. อธบายการตดตอและวธการ ปองกนการแพรกระจายของโรค

- การตดตอและวธการปองกนการ แพรกระจายของโรค

2. จ าแนกอาหารหลก 5 หม - อาหารหลก 5 หม 3. เลอกกนอาหารทหลากหลาย ครบ 5 หม ในสดสวนทเหมาะสม

- การเลอกกนอาหารทเหมาะสม - ความหลากหลายของชนดอาหาร ในแตละหม - สดสวนและปรมาณของอาหาร (ตามธง โภชนาการ)


17 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง 4. แสดงการแปรงฟนใหสะอาด อยางถกวธ - การแปรงฟนใหสะอาดอยางถกวธ

(ครอบคลมบรเวณขอบเหงอกและคอฟน) 5. สรางเสรมสมรรถภาพทางกาย ไดตามค าแนะน า

- การสรางเสรมสมรรถภาพทางกายเพอสขภาพ - วธการทดสอบสมรรถภาพทางกาย - วธการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพโดยการออกก าลงกาย การพกผอน และกจกรรมนนทนาการ

ป. 4

1. อธบายความสมพนธระหวาง สงแวดลอมกบสขภาพ

- ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบ สขภาพ - การจดสงแวดลอมทถกสขลกษณะและเออตอสขภาพ

2. อธบายสภาวะอารมณ ความรสก ทมผลตอสขภาพ

- สภาวะอารมณและความรสก เชนโกรธหงดหงด เครยด เกลยด เสยใจ เศราใจ วตกกงวล กลว กาวราว อจฉา รษยา เบอหนายทอแท ดใจ ชอบใจ รก ชนชม สนกสขสบาย - ผลทมตอสขภาพ ทางบวก : สดชน ยมแยม แจมใส ราเรง ฯลฯ ทางลบ : ปวดศรษะ ปวดทอง เบออาหาร ออนเพลย ฯลฯ

3. วเคราะหขอมลบนฉลากอาหาร และผลตภณฑสขภาพ เพอการเลอก บรโภค

- การวเคราะหขอมลบนฉลากอาหารและผลตภณฑสขภาพ

4. ทดสอบและปรบปรง สมรรถภาพทางกายตามผลการ ตรวจสอบสมรรถภาพทางกาย

- การทดสอบสมรรถภาพทางกาย - การปรบปรงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

ป. 5

1. แสดงพฤตกรรมทเหน ความส าคญของการปฏบตตนตามสข บญญตแหงชาต

- ความส าคญของการปฏบตตนตามสข บญญตแหงชาต

2. คนหาขอมลขาวสารเพอใชสราง เสรมสขภาพ

- แหลงและวธคนหาขอมลขาวสารทาง สขภาพ - การใชขอมลขาวสารในการสรางเสรมสขภาพ

3. วเคราะหสอโฆษณาในการ ตดสนใจเลอกซออาหาร และ ผลตภณฑสขภาพอยางมเหตผล

- การตดสนใจเลอกซออาหารและผลตภณฑสขภาพ (อาหาร เครองส าอาง ผลตภณฑดแลสขภาพในชองปาก ฯลฯ)


18 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง 4. ปฏบตตนในการปองกนโรคท พบบอยในชวตประจ าวน

-การปฏบตตนในการปองกนโรคทพบบอยในชวตประจ าวน - ไขหวด - ไขเลอดออก - โรคผวหนง - ฟนผและโรคปรทนต ฯลฯ

5. ทดสอบและปรบปรง สมรรถภาพทางกายตามผลการ ทดสอบสมรรถภาพทางกาย

- การทดสอบสมรรถภาพทางกาย - การปรบปรงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

ป. 6

1. แสดงพฤตกรรมในการปองกน และแกไขปญหาสงแวดลอมทมผลตอ สขภาพ

- ความส าคญของสงแวดลอมทมผลตอ สขภาพ - ปญหาของสงแวดลอมทมผลตอสขภาพ - การปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมทมผลตอสขภาพ

2. วเคราะหผลกระทบทเกดจากการ ระบาดของโรคและเสนอแนวทางการ ปองกนโรคตดตอส าคญทพบใน ประเทศไทย

- โรคตดตอส าคญทระบาดในปจจบน - ผลกระทบทเกดจากการระบาดของโรค - การปองกนการระบาดของโรค

3. แสดงพฤตกรรมทบงบอกถงความรบผดชอบตอสขภาพของสวนรวม

- พฤตกรรมทแสดงออกถงความรบผดชอบตอสขภาพของสวนรวม

4. สรางเสรมและปรบปรง สมรรถภาพทางกายเพอสขภาพอยาง ตอเนอง

- วธทดสอบสมรรถภาพทางกาย - การสรางเสรมและปรบปรงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบสมรรถภาพ

สำระท 5 ควำมปลอดภยในชวต มำตรฐำน พ 5.1 ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภำพ อบตเหต กำรใชยำ สำรเสพตด และควำมรนแรง


ป. 1

1. ระบสงทท าใหเกดอนตราย ทบาน โรงเรยน และการปองกน

- สงทท าใหเกดอนตรายภายในบานและโรงเรยน - การปองกนอนตรายภายในบานและ โรงเรยน

2. บอกสาเหตและการปองกน อนตรายทเกดจากการเลน

- อนตรายจากการเลน - สาเหตทท าใหเกดอนตรายจากการเลน - การปองกนอนตรายจากการเลน


19 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง 3. แสดงค าพดหรอทาทางขอความ ชวยเหลอจากผอนเมอเกดเหตรายท บานและโรงเรยน

- การขอความชวยเหลอเมอเกดเหตรายทบานและโรงเรยน - บคคลทควรขอความชวยเหลอ - ค าพดและทาทางการขอความชวยเหลอ

ป. 2

1. ปฏบตตนในการปองกนอบตเหตทอาจเกดขนทางน า และทางบก

- อบตเหตทางน า และทางบก - สาเหตของอบตเหตทางน าและทางบก - วธการปองกนอบตเหตทางน าและทาบก

2. บอกชอยาสามญประจ าบานและใชยาตามค าแนะน า

- ยาสามญประจ าบาน - ชอยาสามญประจ าบาน - การใชยาตามความจ าเปนและลกษณะอาการ

3. ระบโทษของสารเสพตด สาร อนตรายใกลตวและวธการปองกน

- สารเสพตดและสารอนตรายใกลตว - โทษของสารเสพตด และสารอนตรายใกลตว - วธปองกน

4. ปฏบตตนตามสญลกษณและปาย เตอนของสงของหรอสถานททเปน อนตราย

- สญลกษณและปายเตอนของสงของหรอสถานททเปนอนตราย - ความหมายของสญลกษณและปายเตอน

5. อธบายสาเหต อนตราย วธ ปองกนอคคภยและแสดงการหนไฟ

- อคคภย - สาเหตของการเกดอคคภย - อนตรายซงไดรบจากการเกดอคคภย - การปองกนอคคภย และการหนไฟ

ป. 3

1. ปฏบตตนเพอความปลอดภยจากอบตเหตในบาน โรงเรยน และการ เดนทาง

- วธปฏบตตนเพอความปลอดภยจาก อบตเหตในบาน โรงเรยนและการเดนทาง

2. แสดงวธขอความชวยเหลอจาก บคคลและแหลงตาง ๆ เมอเกด เหตราย หรออบตเหต

- การขอความชวยเหลอจากบคคลและแหลงตางๆ เมอเกดเหตรายหรออบตเหต

3. แสดงวธปฐมพยาบาล เมอ บาดเจบจากการเลน

- การบาดเจบจากการเลน - ลกษณะของการบาดเจบ - วธปฐมพยาบาล (บาดเจบ หามเลอด ฯลฯ)

ป. 4

1. อธบายความส าคญของการใชยา และใชยาอยางถกวธ

- ความส าคญของการใชยา - หลกการใชยา

2. แสดงวธปฐมพยาบาลเมอไดรบ อนตรายจากการใชยาผด สารเคม แมลงสตวกดตอย และการบาดเจบ จากการเลนกฬา

- วธปฐมพยาบาล - การใชยาผด - สารเคม - แมลงสตวกดตอย


20 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง - การบาดเจบจากการเลนกฬา

3. วเคราะหผลเสยของการสบบหร และการดมสรา ทมตอสขภาพและ การปองกน

- ผลเสยของการสบบหร การดมสรา และการปองกน

ป. 5

1. วเคราะหปจจยทมอทธพลตอการ ใชสารเสพตด

- ปจจยทมอทธพลตอการใชสารเสพตด (สรา บหร ยาบา สารระเหย ฯลฯ) - ครอบครว สงคม เพอน - คานยม ความเชอ - ปญหาสขภาพ - สอ ฯลฯ

2. วเคราะหผลกระทบของการใชยา และสารเสพตด ทมผลตอรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา

- ผลกระทบของการใชยา และสารเสพตดทมตอรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา

3. ปฏบตตนเพอความปลอดภยจาก การใชยาและหลกเลยงสารเสพตด

- การปฏบตตนเพอความปลอดภยจาก การใชยา - การหลกเลยงสารเสพตด

4. วเคราะหอทธพลของสอทมตอ พฤตกรรมสขภาพ

- อทธพลของสอทมตอพฤตกรรม สขภาพ(อนเทอรเนต เกม ฯลฯ)

5. ปฏบตตนเพอปองกนอนตราย จากการเลนกฬา

- การปฏบตเพอปองกนอนตรายจากการเลนกฬา

ป. 6

1. วเคราะหผลกระทบจากความ รนแรงของภยธรรมชาตทมตอรางกาย จตใจ และสงคม

- ภยธรรมชาต - ลกษณะของภยธรรมชาต - ผลกระทบจากความรนแรงของภยธรรมชาต ทมตอรางกาย จตใจ และสงคม

2. ระบวธปฏบตตน เพอความ ปลอดภยจากธรรมชาต

- การปฏบตตนเพอความปลอดภยจากภยธรรมชาต

3. วเคราะหสาเหตของการตดสารเสพตด และชกชวนใหผอนหลกเลยงสารเสพตด

- สาเหตของการตดสารเสพตด - ทกษะการสอสารใหผอนหลกเลยงสารเสพตด


21 | ห น า

สรป สาระและมาตรฐานการเรยนร แบงได 5 สาระ ดงน สาระท 1 การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย มาตรฐาน พ 1.1 สาระท 2 ชวตและครอบครว มาตรฐาน พ 2.1 สาระท 3 การเคลอนไหว การออกก าลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล มาตรฐาน พ 3.1 เขาใจ มทกษะในการเคลอนไหว กจกรรมทางกาย การเลนเกม และกฬา มาตรฐาน พ 3.2 รกการออกก าลงกาย การเลนเกม และการเลนกฬา สาระท 4 การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพและการปองกนโรค มาตรฐาน พ 4.1 สาระท 5 ความปลอดภยในชวต มาตรฐาน พ 5.1


22 | ห น า

ตอนท 2 การออกแบบหนวยเรยนร

กำรออกแบบหนวยกำรเรยนร หนวยการเรยนร ประกอบดวย บทเรยน หลายๆ บท ทใชสอน หนงหรอหลาย Concepts เปำหมำยของหนวยกำรเรยนร 1. เปาหมายของหนวยการเรยนร เปาหมายของหนวยการเรยนรคอ มาตรฐานการเรยนร/ ตวชวด ซงแตละหนวยการเรยนร อาจระบมากกวาหนงมาตรฐาน/ ตวชวด แตไมควรมากเกนไป และควรมมาตรฐาน/ ตวชวด ทหลากหลายลกษณะ เชน มาตรฐานทเปนเนอหา มาตรฐานทเปนกระบวนการ เพอชวยใหการจดกจกรรมการเรยนรมความหมายตอผเรยน สามารถสรางเปนแกนความรไดชดเจนขน และน าไปปรบใชกบสถานการณจรงได ทงนขนอยกบความเหมาะสมของธรรมชาตกลมสาระการเรยนร 2. ท าอยางไรใหเปาหมายของหนวยการเรยนรมความชดเจนตอการพฒนาผเรยน และสะดวกตอการน าไปใชวางแผนจดกจกรรมการเรยนร เนองจากหนวยการเรยนรหนงอาจม 1 หรอมากกวา 1 มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด จงควรหลอมรวมแลวเขยนเปนสาระส าคญทจะพฒนาใหเกดคณภาพเปนองครวมแกผเรยน และเพอใหการวางแผนจดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบแตละมาตรฐาน / ตวชวด จงควรวเคราะหและแยกแยะเปน 3 สวน คอ ความร ทกษะ / กระบวนการ และคณลกษณะ ทงนมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด บางตวอาจมไมครบทง 3 สวน ผสอนสามารถน าเนอหาจากแหลงอน เชน สาระทองถน และคณลกษณะอนพงประสงคทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานมาเสรมได ขนก ำหนดชนงำนหรอภำระงำนทผเรยนปฏบต 1. ชนงานหรอภาระงาน ชนงานหรอภาระงาน หมายถง สงตอไปน ชนงาน ไดแก 1. งานเขยน เชน เรยงความ จดหมาย โคลงกลอน การบรรยาย การเขยนตอบ ฯลฯ 2. ภาพ/ แผนภม เชน แผนผง แผนภม ภาพวาด กราฟ ตาราง ฯลฯ 3. สงประดษฐ เชน งานประดษฐ งานแสดงนทรรศการ หนจ าลอง ฯลฯ ภาระงาน ไดแก การพด/ รายงานปากเปลา เชน การอาน กลาวรายงาน โตวาท รองเพลง สมภาษณ บทบาทสมมต เลนดนตร การเคลอนไหวรางกาย ฯลฯ งานทมลกษณะผสมผสานกนระหวางชนงาน/ ภาระงาน ไดแก การทดลอง การสาธต ละคร วดทศน ฯลฯ 2. วธการก าหนดชนงานหรอภาระงานของหนวยการเรยนร ชนงานหรอภาระงานเปนหลกฐาน/ รองรอย วานกเรยนบรรลมาตรฐานการเรยนร/ ตวชวดในหนวยการเรยนรนนๆ อาจเกดจากผสอนก าหนดให หรออาจใหผเรยนรวมกนก าหนดขนจากการวเคราะหตวชวดในหนวยการเรยนร


23 | ห น า

หลกกำรก ำหนดชนหรอภำระงำน มดงน 1. ดจากมาตรฐานการเรยนร/ ตวชวดในหนวยการเรยนร ระบไวชดเจนหรอไม 2. ภาระงานหรอชนงานครอบคลมตวชวดทระบไวหรอไม อาจระดมความคดจากเพอนคร หรอผเรยน หรออาจปรบเพมกจกรรมใหเกดชนงานหรอภาระงานทครอบคลม 3. ชนงานชนหนงหรอภาระงาน 1 อยาง อาจเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนรเดยวกน และ / หรอตวชวดตางมาตรฐานการเรยนรกนได 4. ควรเลอกตวชวดทจะใหเกดงานทจะสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาสตปญญาหลายๆ ดานไปพรอมกน เชน การแสดงละคร บทบาทสมมต เคลอนไหวรางกาย ดนตร เปนตน 5. เลอกงานทผเรยนมโอกาสเรยนรและท างานทชอบใชวธทาทหลากหลาย 6. เปนงานทใหทางเลอกในการประเมนผลทหลากหลาย โดยบคคลตางๆ เชน ผปกครอง ผสอน ตนเอง เปนตน ชนงานหรอภาระงานทแสดงใหเหนถงพฒนาการของผเรยนทไดรบการพฒนาการเรยนรของแตละเรอง หรอแตละขนตอนของการจดกจกรรมการเรยนรน าสการประเมนเพอปรบปรงเพมพนคณภาพผเรยน / วธสอนสงขนอยางตอเนอง 3. การประเมนผลโดยใชรบรค (Rubric) การประเมนโดยใชรบรค (Rubric) เปนการประเมนทเนนคณภาพของชนงานหรอภาระงานทชใหเหนระดบความร ความสามารถของผเรยน 4. ประเมนชนงานหรอภาระงานดวย Rubric การประเมนโดยใชรบรค (Rubric) ชวยในการสอสารอกทางหนง ใหผเรยนมองเหนเปาหมายของการท าชนงานหรอภาระงานของตนเอง และไดรบความยตธรรมในการใหคะแนนของผสอน ตามคณภาพของงาน อยางไรกตามการประเมนชนงานหรอภาระงานอาจใชวธการอนไดตาม ความเหมาะสมกบธรรมชาตของชนงานหรอภาระงาน เชน การท าแบบ check list การทดสอบ เปนตน ขนออกแบบกจกรรมการเรยนร การเรยนรเปนหวใจส าคญทจะชวยใหนกเรยนเกดการพฒนา ท าใหนกเรยนมความรและทกษะตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปทก าหนดไวในแตละหนวยการเรยนร รวมทงชวยในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคใหเกดแกผเรยน ดงนนผสอนจงควรทราบหลกการและขนตอนในการจดกจกรรม ดงน หลกในกำรจดกจกรรมกำรเรยนร 1. เปนกจกรรมทพฒนานกเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร และตวชวดชนปทก าหนดไวในหนวยการเรยนร 2. น าไปสการเกดหลกฐานการเรยนร ชนงานหรอภาระงานทแสดงถงการบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของนกเรยน 3. นกเรยนมสวนรวมในการออกแบบและจดกจกรรมการเรยนร 4. เปนกจกรรมทเนนนกเรยนเปนส าคญ 5. มความหลากหลายและเหมาะสมกบนกเรยนและเนอหาสาระ 6. สอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 7. ชวยใหนกเรยนเขาสแหลงการเรยนรและเครอขายการเรยนรทหลากหลาย 8. เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง


24 | ห น า

การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนานกเรยนใหมศกยภาพ ตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทก าหนดเปาหมายการเรยนรทพงประสงคไวแลวนน ครผสอนตองคดทบทวนยอนกลบวา มกระบวนการ หรอขนตอนกจกรรม ตงแตตนจนจบอยางไร จงจะท าใหผเรยนมขนตอนการพฒนาความรความเขาใจ ทกษะ ความสามารถตาง ๆ รวมถงคณลกษณะทพงประสงค จนบรรลเปาหมายการเรยนร และเกดหลกฐานของการเรยนรทก าหนด ความรความเขาใจทลกซง อนเปนผลมาจากการสรางความรของผเรยน ดวยการท าความเขาใจหรอ แปลความหมายในสงทตนเองไดเรยนรทงหมดทกแงทกมมตลอดแนว ดวยวธการถามค าถาม การแสดงออก และการสะทอนผลงาน ซงสามารถใชตวชวดดงตอไปนในการตรวจสอบวาผเรยนเกดการเรยนรจนกลายเปนความรความเขาใจทลกซงแลวหรอไม ควำมเขำใจ 6 ดำน ไดแก

ผเรยนสามารถอธบาย (Can explain) เรองราวตางๆ ไดอยางถกตอง มหลกการ โดยแสดงใหเหนถงการใชเหตผล ขอมล ขอเทจจรง ปรากฏการณตางๆ ทนาเชอถอประกอบในการอางอง เชอมโยงกบประเดนปญหา สามารถคาดการณไปสอนาคต

ผเรยนสามารถแปลความหมาย (Can interpret) เรองราวตางๆ ไดอยางมความหมาย ทะล

ปรโปรง ตรงประเดน กระจางชด โดยอาจใชแนวคด ทฤษฎ เหตการณ ทางประวตศาสตร หรอมมมองของตนเองประกอบการตความและสะทอนความคดเหน

ผ เรยนสามารถประยกตใช ความร (Can apply) ไดอยางมประสทธภาพ สรางสรรค เหมาะสมกบสถานการณ คลองแคลว ยดหยน และสงางาม

ผเรยนสามารถมองจากมมมองทหลากหลาย มองเหน รบรประเดนความคด ตางๆ (Have perspective) และตดสนใจทจะเชอหรอไมเชอ โดยผานขนตอน การวพากษ วจารณ และมมมองในภาพกวางโดยมแนวคด ทฤษฎ ขอมล ขอเทจจรงสนบสนนการรบรนนๆ

ผเรยนสามารถเขาใจความรสกของผอน บอกคณคาในสงตางๆ ทคนอน มองไมเหน (Can empathize) หรอคดวายากทจะเชอถอได ดวยการพสจนสมมตฐานเพอท าใหขอเทจจรงนนๆ ปรากฏ มความละเอยดออนทจะซมซบ รบทราบความรสกนกคดของผทเกยวของ

ผเรยนรจกตนเอง มความตระหนกรถงความสามารถทางดานสตปญญา วถชวต นสยใจคอ ความเปนตวตน ของตนเอง (Have self-knowledge) ซงคอเบาหลอมความเขาใจ ความหยงรในเรองราวตางๆ มความตระหนกวา มสงใดอกท ยงไมเขาใจ และสามารถสะทอนความหมายของสงทไดเรยนรและมประสบการณ ปรบตวได รจกใครครวญ และมความเฉลยวฉลาด

ครผสอนสามารถใชตวชวดความรความเขาใจคงทนทง 6 ตวชวดน เปนเครองมอ ในการก าหนดกจกรรมการเรยนรและวธการวดประเมนผลเรยนรวา ผเรยนบรรลผลการเรยนร ตรงตามทก าหนดไวในมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และเปาหมายหลกของการจดการเรยนรหรอไม


25 | ห น า

กำรคดอยำงนกประเมนผล ตำงจำกกำรคดอยำงนกออกแบบกจกรรม ในมตทส ำคญดงน คดอยำงนกประเมนผล คดอยำงนกออกแบบกจกรรม

อะไรคอหลกฐานของการเรยนรทแจมชดและพอเพยง

ควรมกจกรรมอะไรทสะทอนความสามารถของผเรยนและเปนจดเนนของการเรยนการสอน

จะจ าแนกผเรยนทเกดความเขาใจ จากผทไมไดเกดความเขาใจอยางจรงจงแมจะดเสมอนความเขาใจ

จะใชเกณฑอะไรในการตดสนงาน ผเรยนจะเกดความเขาใจผดอะไรบาง จะตรวจสอบไดอยางไร

อะไรคอกจกรรมทนาสนใจชวนตดตาม วาผเรยนไดเกดความเขาใจในหวขอน

มสอและอปกรณการเรยนการสอนอะไรส าหรบหวขอน

นกเรยนจะมกจกรรมในหองเรยน นอกหองเรยน และโครงงานอะไร

จะใหคะแนนอยางไรและชแจงอยางไร กจกรรมไดผลหรอไม เพราะอะไร

กำรใชหนงสอเรยนแบบดงเดม เนนกำรครอบคลมเนอหำทบรรจไว

กำรใชหนงสอเรยนทเสนอใหม เปนสอเพอเจำะลกไปสเรองอนๆ

หนงสอเรยน คอ ประมวลเนอหาสาระทงหมดของวชา

การประเมนผล คอ การทดสอบเนอหาเทาทมอยในหนงสอเรยน และบอยครง เปนแบบทดสอบทสานกพมพจดหามาให

ภาระหลกของนกเรยน คอ เรยนรสงทอยในแบบเรยน ไมมการถามปญหาเชงวเคราะหเจาะลกอนใด

วธการเรยน คอ อานหนงสอตามลาดบใหจบเลม

ไมมการใชขอมลปฐมภม การสอนใชวธเลคเชอร และหนงสอเรยน

ทาหนาทเปนเอกสารสรปสาระจากเลคเชอร

หนงสอเปนแหลงขอมล เพอการศกษาคนควาในประเดนหลก

หนงสอเรยน เปนเพยงแหลงขอมลหนง นกเรยนตองแสดงความสามารถในเรองอน ๆ อกมาก

หนงสอเรยนเปนแนวทางสรปคาตอบทส าคญ แตจะตองศกษาหาคาตอบอนๆ ดวย

ในการเรยน ครจะคดสรรบางสวนของหนงสอเรยนมาเสรมการเรยนการการสอนตามวตถประสงคของหลกสตร ไมจ าเปนตองอานทกเรองและไมตองอานตามล าดบ

ใชขอมลปฐมภมควบคกบขอมลจากหนงสอเรยน

หนงสอเรยนนาเสนอเปาหมายการเรยนรหลกแตตองเสรมดวยกจกรรม และการคนควาเพมเตม


26 | ห น า

กำรประเมนหนวยกำรเรยนร ขนตอนกำรปฏบต 1. ทบทวนความถกตองเชอมโยงกนภายในหนวยการเรยนร โดยพจารณาวา - ควรปรบเปลยนชอ หรอหวเรองของหนวยการเรยนรหรอไม ชอหรอหวเรองสะทอนจดเนนหรอมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดหรอไม - ควรลดหรอเพมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดหรอไม เพราะมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทก าหนดอาจเปนความรและทกษะทมากกวาหรอไมเพยงพอตอการน ามาใชสรางชนงาน/ภาระงาน กรณนควรพจารณาวาจะเพมหรอลดมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด - กจกรรมเพยงพอหรอไม และกจกรรมเหลานนเกยวของสมพนธกบหวเรองของหนวยการเรยน หรอมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทก าหนดหรอไม 2. ก าหนดเกณฑการประเมนหนวยการเรยนร โดยอาจพจารณาปรบจากตวอยาง หรอสรางขนใหม แลวใชประเมนหนวยการเรยนร 3. ปรบปรงหนวยการเรยนรใหเหมาะสมยงขน 4. ยอนกลบไปปรบปรงโครงสรางรายวชาในหนวยการเรยนรทปรบปรงแลว ตวอยำงแบบประเมนผลกำรจดท ำหนวยกำรเรยนร หนวยการเรยนร.................................................................. ............................... ชน................................เวลา..........................ชวโมง ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบการปฏบต ระดบการปฏบต 4 หมายถง การปฏบตมากทสด 3 หมายถง การปฏบตมาก 2 หมายถง การปฏบตปานกลาง 1 หมายถง การปฏบตนอย

รำยกำรประเมน ระดบกำรปฏบต

4 3 2 1 1. ชอหนวยการเรยนรกะทดรด ชดเจน ครอบคลมเนอหาสาระ 2. มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด มความเชอมโยงกนอยางเหมาะสม

3. ความสอดคลองของสาระส าคญกบมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด

4. ความสอดคลองของสาระส าคญกบสาระการเรยนร 5. ความเชอมโยงสมพนธกนระหวางชอหนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด สาระส าคญ และสาระการเรยนร

6. กจกรรมการเรยนรสอดคลองกบสาระการเรยนร มาตรฐาน การเรยนร / ตวชวด

7. กจกรรมการเรยนรมความครอบคลมในการพฒนาผเรยนใหมความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะทพงประสงค


27 | ห น า

8. กจกรรมการเรยนรสามารถน าผเรยนไปสการสรางชนงาน / ภาระงาน

9. มการประเมนผลตามสภาพจรงและสอดคลองกบมาตรฐาน การเรยนร / ตวชวด

10. ประเดนและเกณฑการประเมนสามารถสะทอนคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด

11. ความเหมาะสม เพยงพอในการก าหนดสอการเรยนร 12. หนวยการเรยนรทจดท าสามารถน าไปปฏบตไดจรง รวม / สรปผล …………..

การแปลความหมาย การประเมนหนวยการเรยนร เกณฑ คาเฉลย 1.00 – 1.75 ปรบปรง 1.76 – 2.50 พอใช 2.51 – 3.25 ด 3.26 – 4.00 ดมาก หรอ คะแนน 12 – 20 ปรบปรง 21 – 30 พอใช 31 – 39 ด 40 – 48 ดมาก หนวยกำรเรยนรองมำตรฐำน (Standard – based Unit) หนวยการเรยนรองมาตรฐาน คอ หนวยการเรยนรทมมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด เปนเปาหมายของหนวย และองคประกอบภายในหนวยการเรยนร ไดแก มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด สาระส าคญ สาระการเรยนร ชนงานหรอภาระงานทก าหนดใหผเรยนปฏบต กจกรรม การเรยนการสอนและเกณฑการประเมนผล ทกองคประกอบของหนวยการเรยนร จะตองเชอมโยงกบมาตรฐาน / ตวชวดทเปนเปาหมายของหนวย การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน เปนขนตอนส าคญทสดของการจดท าหลกสตรสถานศกษา เพราะเปนสวนทน ามาตรฐานการเรยนรไปสการปฏบตในการเรยนการสอนอยางแทจรง นกเรยนจะบรรลมาตรฐานหรอไม อยางไร ขนอยกบขนตอนน Backward Design Backward Design เปนการออกแบบทยดเปาหมายการเรยนรแบบยอนกลบโดยเรมจากการก าหนดเปาหมายปลายทางท เปนคณภาพผ เรยนทคาดหวงเปนจดเรมตนแลวจงคดออกแบบองคประกอบอน เพอน าไปสปลายทาง และทกขนตอนของกระบวนการออกแบบตองเชอมโยงสมพนธกนอยางเปนเหตเปนผล


28 | ห น า

กำรออกแบบหนวยกำรเรยนรองมำตรฐำนโดยใช Backward Design การน า Backward Design มาใชในการออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน มขนตอนทส าคญ 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 ก าหนดเปาหมายการเรยนรทสะทอนมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด หรอผลการเรยนร ซงบอกใหทราบวาตองการใหนกเรยนรอะไร และสามารถท าอะไรได เมอจบหนวยการเรยนร ขนตอนท 2 ก าหนดหลกฐาน รองรอยการเรยนรทชดเจนและแสดงใหเหนวาผเรยนเกดผลการเรยนรตามเปาหมายการเรยนร ขนตอนท 3 ออกแบบกระบวนการ / กจกรรมการเรยนรทชวยพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมายการเรยนร วธกำรจดท ำหนวยกำรเรยนร การจดท าหนวยการเรยนรสามารถจดท าได 2 วธ คอ วธท 1 ก าหนดประเดน/หวเรอง แลวจงวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวด แนวคดหนงของการก าหนดหนวยการเรยนร คอ การก าหนดประเดน/หวเรอง (Theme) ซงสามารถเชอมโยงการเรยนรตางๆ เขากบชวตจรงของผเรยน ประเดนทจะน ามาใชเปนกรอบ ในการก าหนดหนวยการเรยนร ควรมลกษณะดงน - ประเดนทเกยวของกบองคความร ความคดรวบยอด หลกการของศาสตรในกลมสาระการเรยนรทเรยน - ประเดนทเกยวของกบปญหาทวไป ทอาจเชอมโยงไปสผลทเกดขนทงทางบวกและทางลบจากประเดนปญหานน ทงน การก าหนดประเดนอาจพจารณาจากค าถามตอไปน 1) ผเรยนสนใจอะไร/ ปญหาทสนใจศกษา 2) ผเรยนมความสนใจ ประสบการณ และความสามารถในเรองอะไร 3) หวเรองสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษาและความตองการของชมชนหรอไม 4) ผเรยนควรไดรบการพฒนาทเหมาะสมในดานใดบาง 5) มสอ/แหลงการเรยนรเพยงพอหรอไม 6) หวเรองทเลอก เหมาะสมและสามารถเชอมโยงประสบการณการเรยนรในกลมสาระการเรยนรตางๆ ไดหลากหลายหรอไม โดยสรปหนวยการเรยนรทมคณภาพ คอ หนวยการเรยนรทท าใหผเรยนไดเรยนร ในความรทลกซงมความหมายสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได และทส าคญจะตองตอบสนองมาตรฐาน/ตวชวดดวย วธท 2 ก าหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวด การสรางหนวยการเรยนรวธน ใชวธการหลอมรวมตวชวดตางๆ ทปรากฏอยในค าอธบายรายวชา


29 | ห น า

สรป หลกในกำรจดกจกรรมกำรเรยนร ไดแก 1. เปนกจกรรมทพฒนานกเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร และตวชวดชนปทก าหนดไวในหนวยการเรยนร 2. น าไปสการเกดหลกฐานการเรยนร ชนงานหรอภาระงานทแสดงถงการบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของนกเรยน 3. นกเรยนมสวนรวมในการออกแบบและจดกจกรรมการเรยนร 4. เปนกจกรรมทเนนนกเรยนเปนส าคญ 5. มความหลากหลายและเหมาะสมกบนกเรยนและเนอหาสาระ 6. สอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 7. ชวยใหนกเรยนเขาสแหลงการเรยนรและเครอขายการเรยนรทหลากหลาย 8. เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง


30 | ห น า

ตอนท 3 รปแบบและวธการสอน รปแบบและวธกำรสอน รปแบบการจดการเรยนการสอน คอ แผนการท างานเกยวกบการสอนทจดท าขนอยางเปนระบบระเบยบ โดยวางแผนการจดองคประกอบและงานเกยวกบการสอน อยางมจดหมายทเฉพาะเจาะจงทจะใหผเรยนบรรลผลส าเรจอยางใดอยางหนง ควำมหมำยของรปแบบกำรสอน ในทางศกษาศาสตร มค าทเกยวของกบรปแบบ คอ รปแบบการสอน Model of Teaching หรอ Teaching Model และรปแบบการเรยนการสอนหรอรปแบบ การจดการเรยนการสอน Instructional Model หรอ Teaching-Learning Model ค าวา รปแบบการสอน มผอธบายไวดงน 1. รปแบบการสอน หมายถง แบบหรอแผนของการสอน รปแบบการสอนแบบหนงจะมจดเนนทเฉพาะเจาะจงอยางใดอยางหนง รปแบบการสอนแตละรปแบบจงอาจมจดหมายทแตกตางกน 2. รปแบบการสอน หมายถง แผนหรอแบบซงสามารถใชการสอนในหองเรยน หรอสอนพเศษเปนกลมยอย หรอ เพอจดสอการสอน ซงรวมถง หนงสอ ภาพยนตร เทปบนทกเสยง โปรแกรมคอมพวเตอรและหลกสตรรายวชา รปแบบ การสอนแตละรปแบบจะเปนแนวในการออกแบบการสอนทชวยใหนกเรยนบรรลวตถประสงคตามทรปแบบนนๆ ก าหนด 3. รปแบบการสอน หมายถง แผนแสดงการเรยนการสอน สาหรบน าไปใชสอนในหองเรยน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายทก าหนดไวใหมากทสด แผนดงกลาวจะแสดงถงล าดบความสอดคลองกน ภายใตหลกการของแนวคดพนฐานเดยวกน องคประกอบทงหลายไดแก หลกการ จดมงหมาย เนอหา และทกษะทตองการสอน ยทธศาสตรการสอน วธการสอน กระบวนการสอน ขนตอนและกจกรรมการสอน และการวดและประเมนผล ค ำวำรปแบบกำรเรยนกำรสอน หรอรปแบบกำรจดกำรเรยนกำรสอน มผอธบำยไวดงน 1. รปแบบการเรยนการสอน หมายถง โครงสรางทแสดงความสมพนธและสงเสรมซงกนและกนระหวางองคประกอบตางๆ ในการเรยนการสอน ไดแก หลกการ วตถประสงค เนอหา ขนตอนการสอน การประเมนผล รวมทงกจกรรมสนบสนนอนๆ โดยผานขนตอนตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ 2. รปแบบการเรยนการสอน เปนโครงสรางทใชเปนแนวในการสรางกจกรรมการเรยนการสอน และจดสงแวดลอมทเออตอการเรยน การสอน จากการศกษาเอกสารตางๆ พบวานกการศกษาไทยสวนใหญใชค าวา รปแบบการสอน มากกวารปแบบการเรยนการสอนและรปแบบการจดการเรยนการสอน วธกำรจดกำรเรยนกำรสอน วธการจดการเรยนการสอน คอ แนวทางทปฏบตทผสอนด าเนนการใหผเรยนเกดการเรยนร ตามวตถประสงค ดวยวธการตางๆ ทแตกตางกนไป ตามองคประกอบและขนตอนส าคญอนเปนลกษณะเดนหรอลกษณะเฉพาะทขาดไมไดของวธนน ๆ


31 | ห น า

กำรสอนโดยเนนผเรยนเปนส ำคญ การสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ หมายถง การจดการศกษาทถอวาผเรยนส าคญทสด เปนกระบวนการ จดการศกษาทตองเนนใหผเรยนแสวงหาความร และพฒนาความรไดดวยตนเอง หรอรวมทงมการฝกและปฏบตในสภาพจรงของการท างาน มการเชอมโยงสงทเรยนกบสงคมและ การประยกตใช มการจดกจกรรมและกระบวนการใหผเรยนไดคดวเคราะห สงเคราะห ประเมนและสรางสรรคสงตางๆ นอกจากน ตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ โดยสะทอนจากการทนกศกษาสามารถเลอกเรยนรายวชา หรอเลอกท าโครงงานหรอชนงานในหวขอทสนใจในขอบเขตเนอหาของวชานนๆ หลกกำรสอนโดยเนนผเรยนเปนส ำคญ - การเรยนรเนนกระบวนการทมชวตชวา - เกดขนไดจากแหลงตาง ๆ - เกดจากความสนใจ - ใชเปนเครองมอแสวงหาความร - น าไปใชในชวตประจ าวน หลกกำรถำยทอดควำมรทเนนผเรยนเปนส ำคญ - ใหผเรยนรวมกจกรรมอยางทวถงและมากทสด - ยดกลมเปนแหลงความร - ยดการคนพบดวยตนเอง - เนนกระบวนการ - ศกษาแนวทางน าความรไปใชจรง แนวคดพนฐำนผเรยนเปนส ำคญ - ผเรยนและผสอนมบทบาทตอกระบวนการเรยนร - ผเรยนมโอกาสเหนแงมม แตกตางไปจากเดม - ผอ านวยความสะดวกในการเรยนรคอคร - เนอหามความส าคญและความจ าเปนในการออกแบบ จดกจกรรมการเรยนร - สมพนธภาพทดระหวางผเรยนจะท าใหเกดผลส าเรจ กำรสอนสขศกษำ ประสบการณทงมวลทางดานสขภาพทท าใหบคคลเกดความร เจตคตและการปฏบตทดและถกตองตอสขภาพของตวเองและชมชนทงยงผลใหบคคลและชมชนมสขภาพสมบรณทงทางรางกายและจตใจ


32 | ห น า

จดมงหมำยของกำรสอนสขศกษำ 1. สอนใหเดกรจกรกษาและปรบปรงสขภาพของตวเอง ใหมสขภาพสมบรณ แขงแรง มความสข 2. สงเสรมใหเดก ผปกครองและบคคลอนๆ เกดความเขาใจและเจตคตทดตอการรกษาและปรบปรงสขภาพของตวเอง ครอบครวและชมชน 3. ปรบปรงการด ารงชวตของตวเองและชมชน ใหเปนบคคลทมประสทธภาพอยเสมอ ซงเปนการชวยใหประชากรของชาตมสขภาพดยงขน 4. ผลจากการทเดกมสขภาพแขงแรง สมบรณ จะมผลท าใหเดกเกดความสมฤทธผลทางดานการเรยนและการด ารงชวตของตนเอง เปำหมำยของกำรสอนสขศกษำ หลงจากเรยนรวชาสขศกษาแลว พฤตกรรมทควรเปลยนแปลง ม 3 ดาน คอ 1. ความร (Knowledge) 2. เจตคต (Attitude) 3. การปฏบต (Practice) กำรสอนพลศกษำ คอ การบรหารกระบวนการดานการเรยนรพลศกษา ไดแก การเรยนการสอน การจดกจกรรมดานพลศกษาเพอใหการเรยนการสอนพลศกษาในชนเรยนบรรลผลตามวตถประสงคทไดตงไว จดมงหมำยของกำรสอนพลศกษำ 1. เพอพฒนาดานรางกาย 2. พฒนาการประสานกนระหวางประสาทและกลามเนอ 3. การพฒนาทางสงคม 4. การพฒนาดานจตใจ 5. การพฒนาทางอารมณ ตวอยำงรปแบบกำรสอนแบบตำงๆ ทสอดคลองกบวชำสขศกษำและพลศกษำ วธสอนแบบโมเดลซปปำ (CIPPA MODEL) C (Construction) คอ ครจดกจกรรมทใหผเรยนมโอกาสสรางความรดวยตนเอง I (Interaction) ใหนกเรยนท ากจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนไดมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลและแหลงความรทหลากหลาย P (Physical Participation) คอ จดกจกรรมทใหผเรยนไดเคลอนไหวรางกาย P (Process Learning) คอ จดกจกรรมท ใหนกเรยนไดเรยนรกระบวนการตางๆ เชoกระบวนการคด กระบวนการแกปญหา กระบวนการท างานใหส าเรจ A (Application) คอ การจดกจกรรมท ให น ก เรยน ได น า ความร ไปประยกต ใช ในชวตประจ าวน


33 | ห น า

แนวคด การจดการเรยนการสอนโดยใชโมเดลซปปา เปนแนวคดของทศนา แขมมณ ทกลาววา ซปปา (CIPPA) เปนหลกการซงสามารถน าไปเปนหลกในการจดกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ใหแกผเรยน การจดกระบวนการเรยนการสอนตามหลก “CIPPA” สามารถใชวธการและกระบวนการทหลากหลาย อาจจดเปนแบบแผนไดหลายรปแบบ CIPPA MODEL เปน วธหนงในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ เปนรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทมงเนนใหนกเรยนศกษาคนควา รวบรวมขอมลดวยตนเอง การมสวนรวมในการสรางความร การมปฏสมพนธกบผอน และการแลกเปลยนความร การไดเคลอนไหวทางกาย การเรยนรกระบวนการตางๆ และการน าความรไปประยกตใช การจดการเรยนการสอนแบบ CIPPA MODEL มาจากแนวคดหลก 5 แนวคด ซงเปนแนวคดพนฐานในการจดการศกษา ไดแก 1. แนวคดการสรางสรรคความร (Constructivism) 2. แนวคดเรองกระบวนการกลมและการเรยนแบบรวมมอ (Group Process and Cooperative Learning) 3. แนวคดเกยวกบความพรอมในการเรยนร (Learning Readiness) 4. แนวคดเกยวกบการเรยนรกระบวนการ (Process Learning) 5. แนวคดเกยวกบการถายโอนการเรยนร (Transfer of Learning) ในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบโมเดลซปปา (CIPPA MODEL) ตามรปแบบของ ทศนาแขมมณ มขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรดงน ขนท 1 การทบทวนความรเดม ขนนเปนการดงความรเดมของผเรยนในเรองทจะเรยน เพอชวยใหผเรยนมความพรอมในการเชอมโยงความรใหมกบความรเดม ของตน ซงผสอนอาจใชวธการตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย เชน ผสอนอาจใชการสนทนาซกถามใหผเรยนเลาประสบการณเดม หรอใหผเรยนแสดงโครงความรเดม (Graphic Organizer) ของตน ขนท 2 การแสวงหาความรใหม ขนนเปนการแสวงหาขอมลความรใหมของผเรยนจากแหลงขอมล หรอแหลงความรตาง ๆ ซงผสอนอาจจดเตรยมมาใหผเรยนหรอใหค าแนะน าเกยวกบแหลงขอมล ตาง ๆ เพอใหผเรยนไปแสวงหากไดในขนนผสอนควรแนะน าแหลงความรตาง ๆ ใหแกผเรยนตลอดทงจดเตรยมเอกสารสอตาง ๆ ขนท 3 การศกษาท าความเขาใจขอมล / ความรใหม และเชอมโยงความรใหมกบความรเดม ขนนเปนขนทผเรยนศกษาและท าความเขาใจกบขอมล / ความรทหามาได ผเรยนสรางความหมายของขอมล / ประสบการณใหม ๆ โดยใชกระบวนตาง ๆ ดวยตนเอง เชน ใชกระบวนการคด กระบวนการกลมในการอภปราย และสรปความเขาใจเกยวกบขอมลนน ๆ ซงจ าเปนตองอาศยการเชอมโยงกบความรเดม ในขนน ผสอนควรใชกระบวนการตาง ๆ ในการจดกจกรรม เชน กระบวนการคด กระบวนการกลม กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการแกปญหา กระบวนการสรางลกษณะนสย กระบวนการทกษะทางสงคม ฯลฯ เพอใหผเรยนสรางความรขนมาดวยตนเอง


34 | ห น า

ขนท 4 การแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม ขนนเปนขนทผเรยนอาศยกลมเปนเครองมอในการตรวจสอบความรวม ทงขยายความรความเขาใจของตนใหกวางขน ซงจะชวยใหผเรยนไดแบงปนความรความเขาใจของตนเองแกผอน และไดรบประโยชนจากความร ความเขาใจของผอนไปพรอม ๆ กน ขนท 5 การสรปและจดระเบยบความร ขนนเปนขนของการสรปความรทไดรบทงหมด ทงความรเดมและความรใหม และจดสงทเรยนใหเปนระบบระเบยบ เพอใหผเรยนจดจ าสงทเรยนรไดงาย ผสอนควรใหผเรยนสรปประเดนส าคญประกอบดวยมโนทศนหลก และมโนทศนยอยของความรทงหมด แลวน ามาเรยบเรยงใหไดสาระส าคญครบถวน ผสอนอาจใหผเรยนจดเปนโครงสรางความร จะชวยใหจดจ าขอมลไดงาย ขนท 6 การปฏบตและ / หรอการแสดงผลงาน ขนนจะชวยใหผเรยนไดมโอกาสแสดงผลงานการสรางความรของตนใหผ อนรบร เปนการชวยใหผเรยนไดตอกย าหรอตรวจสอบความเขาใจของตน และชวยสงเสรมใหผเรยนใชความคดสรางสรรค แตหากตองมการปฏบตตามขอมลทได ขนนจะเปนขนปฏบต และมการแสดงผลงานทไดปฏบตดวย ในขนนผเรยนสามารถแสดงผลงานดวยวธการตาง ๆ เชน การจดนทรรศการ การอภปราย การแสดงบทบาทสมมต เรยงความ วาดภาพ ฯลฯ และอาจจดใหมการประเมนผลงานโดยมเกณฑทเหมาะสม ขนท 7 การประยกตใชความร ขนนเปนขนของการสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนการน าความรความเขาใจ ของตนไปใชในสถานการณตาง ๆ ทหลากหลาย เพมความช านาญ ความเขาใจ ความสามารถในการแกปญหาและความจ าในเรองนน ๆ เปนการใหโอกาสผเรยนใชความรใหเปนประโยชน เปนการสงเสรมความคดสรางสรรค หลงจากประยกตใชความร อาจมการน าเสนอผลงานจากการประยกตอกครงกได หรออาจไมมการน าเสนอผลงานในขนท 6 แตน าความมารวม แสดงในตอนทายหลงขนการประยกตใชกได ขนท 1-6 เปนกระบวนการของการสรางความร (Construction of Knowledge) ขนท 7 เปนขนตอนทชวยใหผเรยนน าความรไปใช (Application) จงทาใหรปแบบนมคณสมบต ครบตามหลก CIPPA ประโยชน 1.ผเรยนรจกการแสวงหาขอมล ขอเทจจรงจากแหลงการเรยนรตาง ๆ เพอน ามาใชในการเรยนร 2. ผเรยนไดฝกทกษะการคดทหลากหลาย เปนประสบการณทจะน าไปใชไดในการด าเนนชวต 3. ผเรยนมประสบการณในการแลกเปลยนความรความเขาใจกบสมาชกภายในกลม การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน แนวคด เปนกระบวนการจดการเรยนรทเรมตนจากปญหาทเกดขนโดยสรางความร จากกระบวนการท างานกลม ตวปญหาจะเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนร และเปนตวกระตนการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล และการสบคนหาขอมลเพอเขาใจกลไกของตวปญหา รวมทงวธการแกปญหา การจดกจกรรมการเรยนร ขนตอนกำรจดกำรเรยนร 1. ก าหนดปญหาจดสถานการณตาง ๆ กระตนใหผเรยนเกดความสนใจ มองเหนปญหาก าหนดสงทเปนปญหาทผเรยนอยากรอยากเรยน และเกดความสนใจทจะคนหาค าตอบ


35 | ห น า

2. ท าความเขาใจกบปญหา ผเรยนจะตองสามารถอธบายสงตาง ๆ ทเกยวขอกบปญหาได 3. ด าเนนการศกษาคนควา ก าหนดสงทตองการเรยนและด าเนนการศกษาคนควาอยางหลากหลาย 4. สงเคราะห ความร ผเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนเรยนรรวมกน อภปรายผลและสงเคราะหความรทไดมาวามความเหมาะสมหรอไม 5. สรปและประเมนคาของค าตอบ ผ เรยนแตละกลมสรปสรปผลงานของกลมตนเอง ประเมนผลงานวาขอมลทไดศกษาคนความความเหมาะสมเพยงใด โดยการตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ทกกลมรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาอกครง 6. น าเสนอและประเมนผลงาน ผเรยนน าขอมลทไดมาจดระบบองคความรและน าเสนอในรปแบบผลงานทหลากหลาย ผเรยนทกคน รวมกนประเมนผลงานประโยชน มงเนนพฒนาผเรยนในดานทกษะและกระบวนการเรยนร และพฒนาผเรยนใหสามารถเรยนรโดยการชน าตนเอง ซงผเรยนจะไดฝกฝนการสรางองคความรโดยผานกระบวนการคดดวยการแก ปญหาอยางมความหมายตอผเรยน กำรจดกำรเรยนรโดยใชกระบวนกำรสบเสำะหำควำมร (Inquiry Process) แนวคด เปนกระบวนการทสงเสรมใหนกเรยนไดสบคน สบเสาะ ส ารวจ ตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆ จนเกดความเขาใจและรบรความรนนอยางมความหมาย การจดกจกรรมการเรยนร กระบวนกำรสบเสำะหำควำมร ประกอบดวย 1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการน าเขาสบทเรยนโดยน าเรองทสนใจ อาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเชอมโยงกบความรเดมทเรยนมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม เปนแนวทางทใชในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย 2. ขนส ารวจและคนหา (Exploration) เมอท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจ มการก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศหรอปรากฏการณตางๆ 3. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลเพยงพอ จงน าขอมลท ไดมาวเคราะห แปลผล สรปผล นาเสนอผลทไดในรปแบบตางๆ เชน สรางแบบจ าลองหรอรปวาด 4. ขนขยายความร (Elaboration) เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมแนวคดทไดจะชวยเชอมโยงกบเรองตางๆ ท าใหเกดความรกวางขน 5. ขนประเมน (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนมความรอะไร มากนอยเพยงใด จากนนจะน าไปสการน าความรไปประยกตใชในเรองอนๆ ประโยชน กระบวนการสบเสาะหาความรชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทงเนอหา หลกและหลกการ ทฤษฎ ตลอดจนการลงมอปฏบตเพอใหไดความร


36 | ห น า

วธสอนแบบแสดงบทบำท (Role Playing Method) วธสอนแบบแสดงบทบาทเปนวธสอนทใชการแสดงบทบาทสมมต หรอการเทยบเคยง สถานการณ ทเปนจรงมาเปนเครองมอในการสอน โดยทครสรางสถานการณสมมตและบทบาทขนมาใหนกเรยนไดแสดงออกตามทตน คดวาควรจะเปน การแสดงบทบาทอาจกระท าไดทงทางดานความรความคด และพฤตกรรมของผแสดง วธการนจะสรางความเขาใจและความรสกใหเกดกบนกเรยนไดด ควำมมงหมำยของวธสอนแบบแสดงบทบำท 1. เพอฝกใหนกเรยนทางานรวมกนเปนทม 2. เพอใหนกเรยนกลาแสดงออกซงความรสก ความคด และพฤตกรรม 3. เพอฝกทกษะการแกปญหา ขนตอนของวธสอนแบบแสดงบทบำท 1. เลอกปญหาทนกเรยนท าความเขาใจยาก จ ายากสบสน หรอกลาวตามสภาพจรงไมไดมา เปนเรองทจะแสดงบทบาท 2. ใหนกเรยนรวมกนก าหนดตวบคคลใหเหมาะสมกบบทบาทนนๆ เทาทลกษณะของบคคล จะเอออ านวยใหกบสภาพความเปนจรง ขอดของวธสอนแบบแสดงบทบำท 1. นกเรยนไดเรยนพรอมกบความสนกสนานเพลดเพลน 2. สามารถเขาใจเรองราวไดงาย และจดจ าไดด 3. ชวยพฒนาการทางอารมณและสงคม 4. สงเสรมการสรางความรวมมอรวมใจกนในการท างาน ขอสงเกตของวธสอนแบบบทบำท 1. ครผสอนตองมภาระในการเตรยมสอนมากขน และการแสดงบทบาทบางครงใชเวลามาก ทงในการแสดงจรงและการฝกซอม 2. การแสดงบทบาทบางครงตองสนเปลองคาใชจาย 3. การก าหนดเรองทน ามาแสดงบทบาทตองมสาระสอดคลองกบจดประสงคทก าหนดไว วธสอนแบบแฮรบำรต (Herbart Method) วธ สอนแบบแฮรบารตเปนไปตามแนวคดของแฮรบารต ทวา การทนกเรยนจะเรยนรสงไดนนนกเรยนจะตองสนใจเปนเบองแรก ครผสอนจ าเปนตองเราความสนใจของนกเรยนกอนเขาสขนของการสอนเพอ ใหเกดเรยนร ควำมมงหมำยของวธกำรสอนแบบแฮรบำรต 1. เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรจากการสนใจ 2. เพอฝกในการสรางความสมพนธระหวางความรเกาและความรใหมทไดรบ


37 | ห น า

3.เพอสงเสรมใหนกเรยนสามารถจดล าดบความรจากงายไปหายากและจากความจรงทวไปไปสหลกเกณฑหรอขอสรป ขนตอนของกำรวธสอนแบบแฮรบำรต 1. ขนเตรยม เปนขนตอนของการเราใหนกเรยนเกดความสนใจทจะเรยนรในสงใหม ครจะตองทบทวนความรเดมของนกเรยนใหประสานกบความรใหม 2. ขนสอน เปนขนตอนทครด าเนนการสอนเพอใหนกเรยนไดรบความรตามบทเรยน 3. ขนสมพนธหรอขนทบทวนและเปรยบเทยบ เปนขนตอนตอจากการสอนของครเมอคร สอน จบบทเรยนแลว ครตองทบทวนความรทนกเรยนเรยนไปแลว และน าความรใหมไปสมพนธกบความรเดมดวยการวเคราะหและเปรยบเทยบ ความแตกตางและคลายคลงกนระหวางความรเดมกบความรใหม 4. ขนตงกฎหรอขอสรป เปนขนทนกเรยนเขาใจบทเรยนกวางขน ครและนกเรยนจะตองชวยกนรวบรวมความรจากขนตอนท 1-4 ตามล าดบจากงายไปหายากอยางเปนระบบ และจดบนทกไว 5. ขนการน าไปใช เปนขนตอนทนกเรยนน าเอาความรความเขาใจทไดเรยนมาแลวไปใชในชวตประจ าวนหรอใชในสถานการณอน ขอดของวธสอนแฮรบำรต 1.นกเรยนไดเรยนรจากความสนใจ 2.การเรยนรด าเนนไปจากงายไปหายากตามล าดบ 3.การสรางกฎเกณฑหรอขอสรปกระท าโดยนกเรยนและคร ขอสงเกตของวธสอนแบบแฮรบำรต 1.ในขนของการสมพนธหรอทบทวนและเปรยบเทยบ ครตองใหโอกาสนกเรยนในการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางและคลายคลง กนระหวางความรเดมกบความรใหมดวยตนเองมใชเกดจากการแนะน าของคร 2.ครควรเนนย าใหนกเรยนจดบนทกความรตามล าดบขนตอนจากงายไปหายาก วธสอนแบบทม (Team Teaching Method) เปนการสอนทมครอยางนอย 2 คน รวมมอกนเตรยมการสอนอยางใกลชดและสอนนกเรยนรวมกนในหองเดยวกนหรอกลมเดยวกน การสอนแบบทมจะมครทเปนหวหนาทม (Team Leader) ครรวมทม ไดแก ครอาวโส (Senior Teacher) ครประจ า (Master Teacher) และครชวยสอน (Co-operative Teacher) การสอนแบบนไดผลดถาครหวหนาทมและครรวมทมเขมแขงรวมมอรวมใจกนปฏบตงานอยางด ลกษณะของกำรสอนเปนทม 1. ในหองเรยนมครสอนมากกวาหนงคนรบผดชอบรวมกนในการจดการเรยนการสอนเรมตงแตก าหนดจดมงหมาย เนอหาวชา วธสอน สอการสอน ลงมอสอน ประเมนผล


38 | ห น า

2. ใชวธสอนหลายรปแบบ ไดแก การบรรยาย การคนควาดวยตนเอง การอภปราย การ แกปญหา การสาธต เปนตน 3. มรปแบบของการสอนเปนทม ไดแก แบบมผน าคณะ (Team Leader Type) แบบ ไมมผน าคณะ (Associate Type) และแบบครพเลยง 4. คณะผสอนมระหวาง 2-7 คน แตละคนจะตองมการแลกเปลยนความคดเหนรวมกน ขอดของกำรสอนเปนทม 1. ผสอนแตละคนไดแสดงความสามารถในการสอนของตนอยางมประสทธภาพ 2. การวางแผนทรวมกนคดรวมกนท าใหไดผลงานทสมบรณกวาคดคนเดยว 3. ผเรยนไดสมผสผสอนในหลายลกษณะท าใหไมเบอหนาย ขอสงเกตของกำรสอนเปนทม 1. เสยเวลาในการเตรยมงานมาก 2. ผสอนในคณะตองมความสามารถเพยงพอและตองเขาใจรปแบบการท างานเปนทม 3. เครองอ านวยความสะดวกและสอการสอนตองมจานวนมากพอ วธสอนแบบสำธต เปนวธสอนทครแสดงใหนกเรยนดและใหความรแกนกเรยนโดยใชสอการเรยนรทเปนรปธรรม และผเรยนไดประสบการณตรง การสอนแบบสาธตแบงออกเปนประเภทตางๆ ไดแก ผสอนเปนผสาธต ผสอนและผเรยนรวมกนสาธต ผเรยนสาธตเปนกลม ผเรยนสาธตเปนรายบคคล วทยากรเปนผสาธต และการสาธตแบบเงยบโดยใหนกเรยนสงเกตเอง ขนตอนของกำรสอนแบบสำธต 1. ขนเตรยมการสอน 1.1 ก าหนดจดประสงคการเรยนรโดยวธการสาธต 1.2 ศกษาเนอหาสาระใหชดเจน และจดล าดบใหเหมาะสม 1.3 เตรยมกจกรรมใหผเรยนปฏบต 1.4 เตรยมสอ อปกรณ เอกสารใหเพยงพอกบผเรยน 1.5 ก าหนดเวลาการสาธตใหพอเหมาะ 1.6 ก าหนดวธการประเมนผล 1.7 เตรยมสภาพหองเรยน 1.8 ทดลองสาธตกอนสอนจรงในหองเรยน 2. ขนสาธต 2.1 แจงจดประสงคการเรยนร เนอหาสาระทจะเรยนร 2.2 ใหนกเรยนรบทบาทของตนเอง ไดแก การทดลองปฏบต การจดบนทก การสรป 2.3 แนะน าสอการเรยนร 2.4 ด าเนนการสาธต


39 | ห น า

3. ขนสรป 3.1 ผสอนและผเรยนรวมกนสรปผลทเกดจากการสาธต 3.2 บนทกขนตอนการสาธตพรอมทงผลทเกดขน 4. ขนวดและประเมนผล 4.1 ผเรยนทดลองสาธตใหผอนดพรอมทงบอกผลและขอคดทได 4.2 ใหเขยนรายงาน ตอบค าถามจากแบบฝกหด และแสดงความคดเหน ขอดของกำรสอนแบบสำธต 1. นกเรยนไดประสบการณตรง 2. สรางความสนใจ และความกระตอรอรน 3. ฝกการสงเกต การสรปผล การบนทก และการจดขนตอน ขอจ ากดของการสอนแบบสาธต 1. การสาธตบางครงไมสามารถใชกบผเรยนกลมใหญ 2. ผสอนตองแนะน าขนตอน อปกรณ ทใชในการสาธตอยางชดเจน 3. ผสอนตองทดลองการสาธตกอนสอนใหแมนย าเพอลดขอผดพลาดทอาจเกดขน กระบวนกำรเรยนกำรสอนของรปแบบ แอล.ท. (Learning Together) ขนตอนกำรสอน 1. จดผเรยนเขากลมคละความสามารถ (เกง - กลาง - ออน) กลมละ 4 คน 2. กลมยอยกลมละ 4 คน ศกษาเนอหารวมกนโดยก าหนดใหแตละคนมบทบาทหนาทชวยกลมในการเรยนร ตวอยางเชน สมาชกคนท 1 : อานค าสง สมาชกคนท 2 : หาค าตอบ สมาชกคนท 3 : หาค าตอบ สมาชกคนท 4 : ตรวจค าตอบ 3. กลมสรปค าตอบรวมกน และสงค าตอบนนเปนผลงานกลม 4. ผลงานกลมไดคะแนนเทาไร สมาชกทกคนในกลมนนจะไดคะแนนนนเทากนทกคน กระบวนกำรเรยนกำรสอนของรปแบบ จ.ไอ. (Group Investigation) รปแบบนเปนรปแบบทสงเสรมใหผเรยนชวยกนไปสบคนขอมลมาใชในการ เรยนรรวมกน ขนตอนกำรสอน 1. จดผเรยนเขากลมคละความสามารถ (เกง-กลาง-ออน) กลมละ 4 คน 2. กลมยอยศกษาเนอหาสาระรวมกน โดย ก. แบงเนอหาออกเปนหวขอยอย ๆ แลวแบงกนไปศกษาหาขอมลหรอค าตอบ ข. ในการเลอกเนอหา ควรใหผเรยนออนเปนผเลอกกอน


40 | ห น า

3. สมาชกแตละคนไปศกษาหาขอมล /ค าตอบมาใหกลม กลมอภปรายรวมกน และสรปผลการศกษา 4. กลมเสนอผลงานของกลมตอชนเรยน รปแบบกำรเรยนรแบบรวมมอ (Instructional Models of Cooperative Learning) ก. ทฤษฎ/หลกกำร/แนวคดของรปแบบ รปแบบการเรยนการสอนของการเรยนรแบบรวมมอพฒนาขนโดยอาศยหลกการเรยน รปแบบรวมมอของจอหนสน และจอหนสน (Johnson & Johnson, 1974 : 213 - 240) ซงไดชใหเหนวาผเรยนควรรวมมอกนในการเรยนรมากกวาการแขงขน กนเพราะการแขงขนกอใหเกดสภาพการณของ การแพ-ชนะ ตางจากการรวมมอกน ซงกอใหเกดสภาพการณของการชนะ-ชนะ อนเปนสภาพการณทดกวาทงทางดานจตใจและสตปญญาหลกการเรยนรแบบ รวมมอ 5 ประการ ประกอบดวย (1) การเรยนรตองอาศยหลกการพงพากน (positive interdependence) โดยถอวาทกคน มความส าคญเทาเทยมกนและจะตองพงพากนเพอความส าเรจรวมกน (2) การเรยนรท ดตองอาศยการหนหนาเขาห ากน มปฏสมพนธกน (face to face interaction) เพอแลกเปลยนความคดเหน ขอมล และการเรยนรตาง ๆ (3) การเรยนรรวมกนตองอาศยทกษะทางสงคม (social skills) โดยเฉพาะทกษะในการทางานรวมกน (4) การเรยนรรวมกนควรมการวเคราะหกระบวนการกลม (group processing) ทใชใน การท างาน (5) การเรยนรรวมกนจะตองมผลงานหรอผลสมฤทธทงรายบคคลและรายกลมท สามารถตรวจสอบและวดประเมนได (individual accountability) หากผเรยนมโอกาสไดเรยนรแบบรวมมอกนนอกจากจะชวยให ผเรยนเกดการเรยนรทางดานเนอหาสาระตาง ๆ ไดกวางขนและลกซงขนแลวยงสามารถชวยพฒนาผเรยนทางดานสงคมและอารมณมากขนดวย รวมทงมโอกาสไดฝกฝนพฒนาทกษะกระบวนการตาง ๆ ทจ าเปนตอการด ารงชวตอกมาก ข. วตถประสงคของรปแบบ รปแบบนมงชวยใหผเรยนไดเรยนรเนอหาสาระตาง ๆ ดวยตนเองและดวยความรวมมอและความชวยเหลอจากเพอน ๆ รวมทงไดพฒนาทกษะทางสงคมตาง ๆ เชน ทกษะการสอสาร ทกษะ การท างานรวมกบผอน ทกษะการสรางความสมพนธ รวมทงทกษะการแสวงหาความร ทกษะการคด การแกปญหาและอน ๆ ค. กระบวนกำรเรยนกำรสอนของรปแบบ รปแบบการเรยนการสอนทสงเสรมการเรยนรแบบรวมมอมหลายรปแบบ ซงแตละรปแบบจะมวธการด าเนนการหลก ๆ ซงไดแก การจดกลม การศกษาเนอหาสาระ การทดสอบ การคดคะแนน และระบบการใหรางวล แตกตางกนออกไปเพอสนองวตถประสงคเฉพาะแตไมวาจะเปนรปแบบใด ตางกใชหลกการเดยวกนคอหลกการเรยนรแบบรวมมอ 5 ประการและมวตถประสงคมงตรงไป ในทศทางเดยวกนคอเพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรในเรองทศกษา อยางมากทสดโดยอาศย การ


41 | ห น า

รวมมอกน ชวยเหลอกนและแลกเปลยนความรกนระหวางกลมผเรยนดวยกน ความแตกตางของรปแบบแตละรป จะอยทเทคนคในการศกษาเนอหาสาระและวธการเสรมแรงและการใหรางวล เปนประการส าคญ วธสอนแบบทำงำนรบผดชอบรวมกน (Co–operative Leaning ) เปนการจดประสบการณเรยนรทผเรยนท างานรวมกนและชวยเหลอ กนในชนเรยน ซงจะสรางบรรยากาศทดในชนเรยน และยงเพมปฏสมพนธทยอมรบซงกนและกน สรางความภาคภมใจใหผเรยนทกคน นอกจากนยงเพมผลสมฤทธทางการเรยนอกดวย เพราะใน ชนเรยนมความรวมมอ ผเรยนจะไดฟง เขยน อาน ทวนความ อธบาย และปฏสมพนธ ผเรยน จะเรยนดวยการลงมอกระท า ผเรยนทมจดบกพรองจะไดรบการชวยเหลอจากเพอนในกลม ความมงหมายของการสอน คอ การใหสมาชกทกคนใชความสามารถอยางเตมทในการทางานกลม โดยยงคงรกษา สมพนธภาพทดตอสมาชกกลม ในการเรยนเปนกลมแบบเดมนน จดมงหมายอยทการท างานให ส าเรจเทานน ขนตอนกำรสอนม 5 ชน ดงน 1. แนะน า ดวยการบอกวาชนเรยนแบงเปนกกลม กลมละกคน สมาชกแตละคน ตองรบผดชอบทจะเรยนเกยวกบหวขอทกลมไดรบใหไดมากทสด แตละกลมเปนผเชยวชาญใน หวขอนน มหนาทจะสอนกลมอน ๆ ดวย ทกคนจะไดรบเกรดรายบคคล และเปนกลม 2. แบงกลมใหคละกน แลวใหกลมตงชอกลม เขยนชอกลม และสมาชกบนปาย นเทศ ผสอนแจงกฎเกณฑทตองปฏบตระหวางการประชมกลม ก. หามคนใดออกจากกลมกอนทจะเสรจงานกลม ข. แตละคนในกลมตองรบผดชอบทจะใหสมาชกทกคนเขาใจและท างานให เสรจสมบรณ ค. ถาผเรยนคนใดไมเขาใจเรองใด ตองขอความชวยเหลอจากเพอนในกลม กอนทจะถามผสอน 3. สรางกลมผเชยวชาญ โดยผสอนแจกเอกสารหวขอตาง ๆ ซงภายในบรรจดวย เนอหา ถามกลม 6 กลม ผสอนตองเตรยมเอกสาร 6 ชด ผเรยนทไดรบหวขอเดยวกนจะศกษา เรองนนดวยกน เมอทกคนเขาใจดแลว กเตรยมตววางแผนกการสอนเพอกลบไปสอนสมาชกใน กลมเดมของตน 4. ผเชยวชาญสอนเพอนในกลม ทกคนจะผลดกนสอนเรองทไปศกษามา ตรวจสอบความเขาใจ และชวยเพอนสมาชกในการเรยน 5. ประเมนผลและใหคะแนนแตละคน ผสอนทาการทดสอบเพอดวาตองสอน เพมเตมหรอไมใหเกรด และคดคะแนนกลม วธกำรสอนโดยกำรลงมอปฏบต (Practice) วธการสอนโดยการลงมอปฏบต หมายถง วธสอนทใหประสบการณตรงกบ ผเรยน โดยการใหลงมอปฏบตจรง เปนการสอนทมงใหเกดการผสมผสานระหวางทฤษฎและ ภาคปฏบต วธปฏบต ใหผเรยนไดลงมอฝกฝนหรอปฏบตจรง ลกษณะส าคญ การลงมอปฏบตมกด าเนนการภายหลงการสาธต การทดลองหรอ การบรรยาย เปนการฝกฝนความรความเขาใจจากทฤษฎทเรยนมาโดยเนนการฝกทกษะ


42 | ห น า

ขนตอนกำรสอน 1. ขนเตรยม ผสอนก าหนดจดมงหมายของการฝกปฏบต รายละเอยดของขนตอน การท างาน เตรยมสอตาง ๆ เชน วสดอปกรณ เครองมอใบงานหรอคมอการปฏบตงาน 2. ขนด าเนนการ ผสอนใหความรและทกษะทเปนพนฐานในการปฏบต มอบหมาย งานทปฏบตเปนกลมหรอรายบคคล ก าหนดหวขอการรายงาน หรอการบนทกผลการปฏบตงานของ ผเรยน 3. ขนสรป ผสอนและผเรยน ชวยกนสรปกจกรรมการปฏบตงาน 4. ขนประเมนผล สงเกตพฤตกรรมของผเรยน เชน ความสนใจ ความรวมมอ ความเปนระเบยบ การประหยด การใชและการเกบรกษาเครองมอ และการตรวจผลงาน เชน คณภาพของงาน ความรเรม ความประณตสวยงาม ขอควรค านง ตองใชวสดอปกรณ และเครองมอจานวนมาก และมคณภาพ วธสอนแบบสำธต (Demonstration Method) หมายถง วธสอนทครมหนาทในการวางแผนการเรยนการสอนเปนสวนใหญ โดย มการแสดงหรอการกระท าใหดเปนตวอยาง นกเรยนจะเกดการเรยนรจากการสงเกต การฟง การกระท า หรอการแสดง และอาจเปดโอกาสใหนกเรยนเขามามสวนรวมบาง ควำมมงหมำย 1. เพอกระตนความสนใจใหนกเรยนมความสนใจในบทเรยนยงขน 2. เพ อชวยในการอธบายเน อหาท ยาก ซ งตองใช เวลามาก ให เขาใจงายขน และ ประหยดเวลา บางเนอหาอาจจะอธบายใหนกเรยนเขาใจไดยาก การสาธตจะท าใหนกเรยนไดเหน ขนตอนและเกดความเขาใจงาย 3. เพอพฒนาการฟงการสงเกตและการสรปท าความเขาใจในการสอน โดยใชวธ สาธต นกเรยนจะฟงค าอธบายควบคไปดวย และตองสงเกตขนตอนตาง ๆ ตลอดจนผลทไดจาก การสาธตแลวจงสรปผลของการสาธต 4. เพอแสดงวธการหรอกลวธในการปฏบตงาน ซงไมสามารถอธบายไดดวย ค าพด เชน การท ากจกรรมในวชาคหกรรมศลป ฯลฯ 5. เพอสรปประเมนผลความเขาใจในบทเรยน 6. เพอใชทบทวนผลความเขาใจในบทเรยน ขนตอนในกำรสอน 1. ก าหนดจดมงหมายของการสาธตใหชดเจน และตองสาธตใหเหมาะสมกบ เนอเรอง 2. เตรยมอปกรณในการสาธตใหพรอม และตรวจสอบความสมบรณของอปกรณ 3. เตรยมกระบวนการสาธต เชน ก าหนดเวลาและขนตอน จะเรมตนด าเนนการ และจบลงอยางไร ผสาธตตองเขาใจในขนตอนตาง ๆ เหลานอยางละเอยดแจมแจง 4. ทดลองสาธตกอนสอน ควรทดลองสาธตเพอตรวจสอบความพรอมตลอดจน ผลทจะเกดขน เพอปองกนขอผดพลาดในเวลาสอน 5. จดท าคมอค าแนะน าในการสาธต เพอนกเรยนใช ประกอบในขณะทมการสาธต 6. เมอสาธตเสรจสนแลว นกเรยนควรไดท าการสาธตซ าอก เพอเนนใหเกด ความเขาใจดขน


43 | ห น า

7. จดเตรยมกจกรรมหลงการสาธตเพอใหนกเรยนเหนคณคาหรอประโยชน ของการสาธตนน ๆ 8. ประเมนผลการสาธต โดยพจารณาจากพฤตกรรมของนกเรยนและผลของการ เรยนร การประเมนผลควรมกจกรรมหรอเครองมอ เชน การทดสอบ การใหแสดงความคดเหน หรอการอภปรายประกอบ วธสอนโดยใชเกม วธสอนโดยใชเกม เปนวธการทชวยใหผเรยนไดเรยนรเรองตาง ๆ อยาง สนกสนานและทาทายความสามารถ โดยผเรยนเปนผเลนเอง ท าใหไดรบประสบการณตรง เปน วธการทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมสง ขนตอนส ำคญของกำรสอน 1. ผสอนน าเสนอเกม ชแจงวธการเลน และกตกาการเลน 2. ผเรยนเลนเกมตามกตกา 3. ผสอนและผเรยนอภปรายผลการเลนและวธการเลนหรอพฤตกรรม การเลนของผเรยน เทคนคและขอเสนอแนะตางๆ ในการใชวธสอนโดยใชเกมใหมประสทธภาพการเลอกและการน าเสนอเกม เกมทน ามาใชในการสอนสวนใหญจะเปนเกมทเรยกวา "เกมการศกษา" รปแบบกำรสอนแบบรวมมอกนเรยนรเทคนค (STAD) แนวคดกำรเรยนแบบรวมมอกนเรยนร Kagan (1994: อางใน จนทรเพญ เชอพานช, 2542) กลาวไววา การเรยนแบบ รวมมอกนมความแตกตางจากกลมซงเรยนแบบรวมมอ ตองมโครงสรางชดเจน โดยมแนวคดส าคญ คอ 1. เปนกลมหรอเปนทม (Team) ซงเปนกลมขนาดเลก ประมาณ 2 – 6 คน และขนาดทเหมาะสมทสดคอ 4 คน ทจะเปนโอกาสใหทกๆ คนรวมมออยางเทาเทยมกน รวมทงสามารถแบงใหท างานเปนค ไดสะดวกภายในกลมประกอบดวยสมาชกทมความสามารถแตกตางกนคละกน 2. มความเตมใจ (Wiling) เปนความเตมใจทรวมมอในการเรยนและท างานโดย ชวยเหลอกนและกนและมการยอมรบกนและกน อนจะท าใหงานราบรน 3. มการจดการ (Management) การจดการเพอใหการท างานเปนกลมแบบรวมมอ เปนไปอยางราบรน ไดประสทธภาพ นนตองก าหนดสงตอไปน 3.1 สญญาณเงยบ คอ สญญาณทผสอนสงผเรยน แลวผเรยนท าตาม สญญาณและเงยบเพอฟงค าสงตอไป 3.2 บทบาท ก าหนดไวลวงหนา ใครท า ใครพด ใครเขยน ใครฟง ในเวลาก าหนด 3.3 ค าถาม เปนค าถามทเปนค าสงใหผเรยนท าตาม 3.4 มทกษะ (Skill) เปนทกษะทางสงคมรวมทงสอความหมาย การชวยสอน การแกปญหาความขดแยง 3.5 มหลกการสงสอน 4 ประการ (Basic Principles) เปนขอบงชวาเปน การเรยนเปนกลมหรอการเรยนแบบรวมมอกน การเรยนแบบรวมมอตองมหลกการ 4 ประการดงน


44 | ห น า

1. มการพงพาอาศยกนและกน 2. มการรบผดชอบเปนรายบคคล 3. มสวนรวมเทาเทยมกน 4. มการปฏสมพนธไปพรอมๆ กน 3.6 มเทคนคหรอรปแบบการจดกจกรรม รปแบบการจดกจกรรมหรอ เทคนคการเรยนแบบรวมมอเปนสงทใชเปนค าสงใหผเรยนมปฏสมพนธแตละเทคนคนนไดออกแบบเหมาะสมกบเปาหมายทตางกน ประโยชนของกำรเรยนแบบรวมมอกนเรยนร 1. สรางความสมพนธทดระหวางสมาชกทกๆ คน รวมมอในการท างานกลมทกๆ คนมสวนรวมเทาเทยมกน 2. สมาชกทกคนมโอกาสคด พด แสดงออก แสดงความคดเหน ลงมอกระท าอยาง เทาเทยมกน 3. เสรมใหมความชวยเหลอกน เชน เดกเกงชวยเดกทเรยนไมเกง ท าใหเดกเกง ภาคภมใจ รจกเสยสละเวลา สวนเดกทไมเกงเกดความซาบซงในน าใจของเพอนสมาชกดวยกน 4. รวมกนคดทกคน ท าใหเกดการระดมความคด น าขอมลทไดมาพจารณารวมกน เพอประเมนค าตอบทเหมาะสมทสด เปนการสงเสรมใหชวยกนคดหาขอมลใหมากและวเคราะหและตดสนใจเลอก 5. สงเสรมทกษะทางสงคม เชน การอยรวมกนดวยมนษยสมพนธทดตอกน เขาใจ กนและกนอกทงเสรมทกษะการสอสาร ทกษะการท างานเปนกลม สงเหลานลวนสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน รปแบบกำรสอนแบบรวมมอกนเรยนรโดยใชเทคนค STAD Slavin (1990) ได เสนอรปแบบการสอนแบบรวมมอกน เรยนร โดยใช เทคนค STAD (Student Team Achievement Division) ทเปนรปแบบทมสวนประกอบส าคญ 5 สวนคอ 1) การเสนอบทเรยนตอทงชน 2) การเรยนกลมยอย 3) การทดสอบยอย 4) คะแนนความกาวหนาของบคคล 5) กลมทไดรบการยกยองหรอการยอมรบ มรำยละเอยดของทง 5 สวนดงน 1. การเสนอบทเรยนตอทงชน ในขนแรกจะเปนการสอนเนอหาสาระตลอดจนสอตางๆ ในชนเรยนโดย ครเสนอบทเรยนตอทงชนโดยใชกจกรรมทเหมาะสมกบบทเรยน ทงนตองท าใหผเรยนเขาใจวธการ STAD อยางแจมชดเพราะผเรยนจะไดเรยนรเนอหาตางๆ แลวน าไปทดสอบซงสงผลตอคะแนนของกลม ดงนนผเรยนจงจาเปนตองรถงวธการของ STAD และบทเรยนทตองเรยนอยางชดเจน


45 | ห น า

2. การเรยนกลมยอย ภายในกลมหนงๆ จะประกอบดวยสมาชกประมาณ 2 – 6 คน ซงจะตองท าคะแนนใหแกกลมของตนเองมากทสด การจดทมจะคละกนในดานความสามารถและเพศ หนาทของกลมคอการใหสมาชกแตละคนท าคะแนนจากการทดสอบยอยใหดทสดหลงจากทครเสนอเนอหาสาระตลอดจนสอตางๆ ในชนเรยนใหเสรจการท ากจกรรมกลมยอย นกเรยนจะศกษาจากใบความร ใบงานเนอหาตางๆ ทน าเสนองานของแตละกลมหรอบคคลทรบผดชอบงานแตละหนาท โดยสมาชกในกลมท าผดพลาด หนาทของทมและหนาทของสมาชกภายในกลมทงระบบจะชวยแกปญหาของสมาชกแตละคน พฤตกรรมหรอบทบาทของสมาชกในกลมยอยควรมลกษณะดงน 1. นกเรยนตองชวยใหเพอนในกลมไดเรยนรเนอหาหรอสออยางถองแท 2. ทกคนในกลมตองเขาใจเนอหา 3. สมาชกในกลมหากไมเขาใจตองปรกษาเพอนในกลมกอนถามครผสอน 4. เพอนรวมกลมตองปรกษาหารอกนเบาๆ ไมรบกวนผอน 3. การทดสอบ หลงจากทดสอบกอนเรยนและปฏบตกจกรรมคอศกษาเนอหาสาระและรวมกนแกปญหาตางๆ ในกลม จะมการทดสอบหลงเรยน 4. คะแนนความกาวหนาของบคคล เพอใหสอดคลองกบหลกการของการเรยนแบบรวมมอกนเรยนรประการหนงวา สมาชกแตละคนทชวยเหลอกลมใหประสบผลส าเรจเทาเทยมกน ไมวาจะจดอยในกลม เกง ปานกลาง หรอออน ดงนนการคดค านวณคะแนนของกลมจงคดคะแนนความกาวหนาของสมาชกแตละคนในกลม โดยทแตละคนจะมคะแนนพนฐานไมเทากน ผเรยนจะตองท าคะแนนทดสอบครงหลงใหไดมากกวาครงแรก 5. กลมทไดรบการยกยองหรอไดรบการยอมรบ กลมแตละกลมจะไดรบการรบรองหรอไดรบรางวลตางๆ กตอเมอสามารถท าคะแนนของกลมไดมากกวาเกณฑทก าหนดไว ขนเตรยมกำรส ำหรบกำรจดกจกรรมกำรเรยนกำรสอนแบบรวมมอกนเรยนร 1. การเตรยมเอกสารและวสดการสอน ครเตรยมวสดการสอนทใชในกลม รวมทงขอสอบส าหรบทดสอบนกเรยนทงกอนเรยนและหลงเรยน 2. การจดนกเรยนเขากลมแบบรวมมอกนเรยนรยดรปแบบ STAD ซงสมาชกในกลมมประมาณ 2 – 6 คน แตละกลมจะคละกนตามความร ความสามารถและเพศ ประกอบดวยนกเรยนเกง ปานกลาง ออน 2.1 จดนกเรยนในชนจากเกงทสดโดยยดผลการเรยนทผานมาซงอาจจะเปนคะแนนจากแบบทดสอบ เกรด หรอการพจารณาตดสนใจของครเองเปนสวนประกอบครอาจจะล าบากใจในการจดล าดบแตพยายามท าดทสดเทาทจะท าได 2.2 หาจ านวนกลมวามกกลม แตละกลมควรประกอบดวยสมาชก 2 – 6 คน หรอ ถาหารไมลงตวอนโลมให 6 คนได


46 | ห น า

2.3 ก าหนดนกเรยนเขากลม เพอใหกลมมความสมดลกนในประเดนตอไปนคอ 1) แตละกลมประกอบดวยนกเรยน เกง ปานกลาง ออน 2) ระดบผลการเรยนโดยเฉลยของทกคนในกลมในชนเรยนใกลเคยงกน ผวจยท าไดดงนคอ ชอกลมทง 9 กลมดวยอกษร A – I จดระดบผเรยนจากเกงทสดไปหาออนทสด แบงระดบจาก ล าดบท 1 ถงท 9 เปนกลมเกง ล าดบท 10 ถงท 27 เปนกลมปานกลางกลมท 1 ล าดบท 28 ถงท 45 เปนกลมปานกลางกลมท 2 ล าดบท 46 ถงท 54 เปนกลมออน จากนนใหแตละกลมจบฉลากตวอกษรเพอเขากลม นกเรยนทจบฉลากตวอกษร เดยวกนจะไดอยกลมเดยวกน 2.4 การจดเตรยมใบสรปผลของกลม ซงอาจจะออกแบบดงตารางท 3 หลงจากจด นกเรยนเขากลม เราสามารถกรอกสมาชกแตละกลมไปลง การจดนกเรยนเขากลม

ระดบควำมสำมำรถของนกเรยน อนดบ ชอกลม

นกเรยนเกง

1 2 3 4 5 6 7 8 9

A B C D E F G H I

นกเรยนปานกลางกลม 1

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

I H G F E D C B A A B C D E


47 | ห น า

24 25 26 27

F G H I

นกเรยนปานกลางกลม 2

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45

I H G F E D C B A A B C D E F G H I

นกเรยนออน

46 47 48 49 50 51 52 53 54

I H G F E D C B A

จากตารางสามารถจบกลมตามระดบความสามารถ โดยยดตามผลสมฤทธทางการเรยนทผานมา


48 | ห น า

สรปผลของกลม ท ชอ-สกล คะแนนฐำน คะแนนควำมกำวหนำ

1 2 3 4 5 6

คะแนนรวมของกลม

คะแนนเฉลยของกลม

เกณฑความกาวหนา

การหาคะแนนฐานของนกเรยน ฐานคะแนนของนกเรยน คะแนนเฉลยของผลการเรยนหรอผลการทดสอบทผานมาถาเรมใช STAD หลงจากทสอบใหใชผลเฉลยของคะแนนสอบดงกลาวมาเปนคะแนนฐานกได หลกกำรจดกำรเรยนกำรสอน แบบ Brain Based Learning Brain Based Learning คอ การใชความรความเขาใจทเกยวของกบสมองเปนเครองมอในการออกแบบกระบวนการเรยนรและกระบวนการอนๆ ทเกยวของเพอสรางศกยภาพสงสดในการเรยนรของมนษย โดยเชอวาโอกาสทองของการเรยนรอยระหวางแรกเกด – 10 ป Regate และ Geoffrey Caine นกวจยเกยวกบการเรยนรโดยใชความรเกยวกบสมองเปนหลก ไดเสนอทฤษฎเกยวกบการจดการเรยนการสอน 12 ขอ ดงตอไปน 1. สมองเปนกระบวนการคขนาน สมองเปนอวยวะทมความส าคญทสดในรางกายของคนเรา เพราะการทมนษย สามารถเรยนรสงตาง ๆ ไดนนจะตองอาศยสมองและระบบประสาทเปนพนฐานของ การรบร รบความรสกจากประสาทสมผส ไดแก ตาท าใหเหน หท าใหไดยน จมกท าใหไดกลน ลนท าใหไดรบรส และผวกายท าใหเกดการสมผส แนวการจดกจกรรมการสอน ครจ าเปนตองใชกลวธและเทคนคทหลากหลายเพอกระตนสมองของนกเรยน ไมมวธหรอเทคนคของใครสมบรณทสด ดงนนการสอนทดตองสอดคลองกบการทจะท าใหผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมายของการศกษานน ขนอยกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร ซงกระบวนการเรยนรของบคคลนนมความหลากหลายและแตกตางกนไปตามประสบการณและความสามารถพนฐานของบคคลนน ๆ หรอ Style การเรยนรมหลายรปแบบ โดยพบวาหองเรยนหนง ๆ มกจะมผถนดการเรยนรอย 4 รปแบบ คอ นกทฤษฎ นกวเคราะห นกปฏบต และนกกจกรรม ดงนน ครจงจ าเปนตองจดกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสมและเออตอผเรยนทง 4 แบบอยางเสมอภาคกน เพอใหผเรยนมความสนกสนานเกดความสขในการเรยนรตามรปแบบทตนถนด รวมทงยงมโอกาสพฒนาความสามารถดานอน ๆ ทตนเองไมถนดดวยวธการหลากหลายอกดวย


49 | ห น า

โดยอาจเรมจากรจกผเรยนเปนรายบคคลแลววางแผนจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบลกษณะของผเรยนรวมทงสรางโอกาสใหเขาไดพฒนาตนเองอยางตอเนอง 2. สมองกบการเรยนร สมองไมไดมหนาทเฉพาะรบรแตเพยงอยางเดยว แตจะเปนอวยวะทส าคญตอการพฒนาของอวยวะทงหมดของรางกาย ซงจะรวมถงการคด การเรยนร การจ า และพฤตกรรมของมนษยมความจ าเปนอยางยงทครผสอนควรจะมความรเรองทเกยวกบการท างานและการพฒนาของสมองเพอจะไดวางแผนจดกจกรรมการเรยนรในลกษณะทกระตนใหสมองคดและท างานแบบทาทาย ยวยมากทสดผเรยนไดคดและแสดงออกอยางสรางสรรคในทกดานซงจะท าใหผเรยนไดพฒนากระบวนการคดและเรยนรเตมตามศกยภาพ เปนรากฐานไปสการเปนคนด คนเกงและมความสขในการด ารงชวตและเมอเตบโตขนจะไดเปนเยาวชนพลเมองทดของสงคมตอไป แนวการจดการเรยนการสอน วธการเตรยมความพรอมทางสมอง 1. การดมน า ควรดมน าบรสทธ วนละ 6 – 8 แกว เพราะถารางกายไดรบน าอยางเพยงพอจะท าใหเซลลสมองท าหนาทไดอยางมประสทธภาพ 2. การรบประทานอาหาร ควรรบประทานอาหารใหครบ 5 หม ซงถกตองตามหลกโภชนาการ เพราะอาหารจะท าใหเซลลประสาท / เซลลสมองเจรญเตบโต สงผลใหความจ าดและเกดการเรยนรทมประสทธภาพ 3. การหายใจ ควรฝกหายใจใหลก ๆ ซ า ๆ และมจงหวะทแนนอน เพราะสมองตองการออกซเจน และออกซเจนชวยใหกระบวนการคดด ซงถามการหายใจทถกตองจะชวยใหเกดสมาธ สมองปลอดโปรง ลดสภาพการหลง ๆ ลม ๆ และสามารถปองกนโรคสมองเสอมได 4. การฟงเพลง / ดนตร ควรหาโอกาสฟงเพลง / ดนตร จะกระตนใหเกดการรบรและกระตนการท างานของสมองทงสองซกใหสอดคลองกนทงระบบ การฟงเพลงทมคณภาพท าใหสมองผลต Alpha Waves และ Theta Waves ท าใหเกดการเรยนรอยางรวดเรวและเกดความคดสรางสรรคชนสง 5. การคลายความเครยด ความเครยดเปนอปสรรคตอการเรยนร ดงนน ควรหาเวลาพกผอน ออกก าลงกาย จดล าดบความส าคญของงาน การหวเราะ / ยม ท าใหจตใจเบกบาน ไมเครยดและไมคดวาตวเองเปนคนไรคา 6. การบรหารสมอง การบรหารสมองเปนระบบการเคลอนไหวรางกาย ทจะเราให สมองท างานอยางด เปนการเชอมโยงระหวางการเคลอนไหวรางกายกบการท างานของสมอง 3. การเรยนรมมาแตก าเนด ในการเรยนรของบคคลเรานนจะเกดขนตงแตเรมมชวต และเปนทรกนโดยทวไปวาการเรยนรทดทสดนนจะตองลงมอปฏบตดวยตนเองหรอเปนการเรยนรโดยประสบการณตรง การเรยนรกบการเรยนการสอน การทจะท าใหผ เรยนไดมโอกาสศกษาเรยนรเพอเปนผท เกง ด และมความสขไดนน ยอมขนอยกบปจจยหลายประการดวยกน แตปจจยหนงทส าคญยง ไดแก การจดการ


50 | ห น า

เรยนการสอน เพราะหวใจของการเรยนการสอนคอการเรยนรของผเรยน ซงถาหากมการจดการเรยนการสอนทด ยอมกอใหผเรยนเกดการเรยนรทดได ลกษณะการเรยนการสอนทด มดงตอไปน

1. ตองค านงถงความแตกตางระหวางบคคล 2. เนนความตองการของผเรยนเปนหลก 3. ตองพฒนาคณภาพชวตของผเรยน 4. ตองเปนทนาสนใจ ไมท าใหผเรยนรสกเบอหนาย 5. ตองด าเนนไปดวยความเมตตากรณาตอผเรยน 6. ตองทาทายใหผเรยนอยากเรยนร 7. ตองตระหนกถงเวลาทเหมาะสมทผเรยนจะเกดการเรยนร 8. ตองสรางสถานการณใหผเรยนไดเรยนร โดยการปฏบตจรง 9. ตองสนบสนนสงเสรมการเรยนร 10. ตองมจดมงหมายของการสอน 11. ตองสามารถเขาใจผเรยน 12. ตองค านงถงภมหลงของผเรยน 13. ตองไมยดวธการใดวธการหนงเทานน 14. การเรยนการสอนทดเปนพลวตร (Dynamic) คอ มการเคลอนไหวเปลยนแปลง อยตลอดเวลา ทงในดานการจดกจกรรม การสรางบรรยากาศ รปแบบ เนอหาสาระ เทคนควธ ฯลฯ 15. ตองสอนในสงทไมไกลตวผเรยนมากเกนไป 16. ตองมการวางแผนการเรยนการสอนอยางเปนระบบ

ดงนน การเรยนรของผเรยนจะมประสทธภาพมากยงขน ถาผวางแผนการเรยนรได ค านงถงลกษณะการเรยนรทด วธการเรยนร หลกการเรยนรทมประสทธภาพ หลกการสอนทมประสทธภาพและลกษณะการเรยนการสอนทด ดงทน าเสนอเพอเปนขอมลประกอบการวางแผนการจดการเรยนรตอไป 4. รปแบบการเรยนรของบคคล ผเรยนในหองเรยนหนง ๆ มกจะมผถนดการเรยนรตามรปแบบของตน ครจงจาเปนตองจดกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสมกบผเรยนทกรปแบบอยางเสมอภาคกน เพอใหผเรยนมความสนกสนานและเกดความสขในการเรยนรตามรปแบบทตนถนด รวมทงยงมโอกาสพฒนาความสามารถดานอน ๆ ทตนไมถนดอกดวย แนวการจดการเรยนการสอน การเรยนรจะเกดขนไดมใชเกดจากการสง การสอน การถายทอดเพยงอยางเดยว แตตองเกดจากประสาทสมผสทง 5 ของมนษย มการรบร คอ การแสวงหาและรบขอมล ขอความรจากประสาทสมผสตาง ๆ มการบรณาการความร เปนการน าขอมลขาวสาร ความรใหมทไดรบมาผสมผสานเชอมโยงกบประสบการณ หรอโครงสรางขอความรเดม เพอขยายหรอสรางความรใหม มการประยกตใช คอการน าความรมาใชในการด ารงชวต หรอ การแกปญหาในการท างาน


51 | ห น า

ดงนน การจดการเพอใหเกดการเรยนรทแทจรงและถาวรนน จะตองจดใหครบ องคประกอบทง 3 สวน ไดแก การรบร การบรณาการความร และการประยกตใช เพอเปนการเชอมโยงความรสการปฏบตจรงในวถชวต 5. ความสนใจมความส าคญตอการเรยนร ความสามารถพเศษของมนษย แบงออกเปน 8 ดานดวยกน มนษยยอมมความ แตกตางระหวางบคคล แตละคนมกจะมความเกงไมเหมอนกน ควรเปดโอกาสใหผเรยนเปน ผวางแผนในการพฒนาตนเอง โดยเรมจากรจกตนเอง รจดเดน จดดอย คนหาวธการพฒนาความเกงใหแกตนเองทจะนาไปสการปฏบตอยางมความสขและเกดการเรยนรอยางม ความหมาย แนวการจดการเรยนการสอน ครผสอนจะตองมขอมล และรจกนกเรยนเปนรายบคคล คดและจดกจกรรมเพอพฒนาความถนด/ความสามารถหรอความเกงใหเกงมากยงขน รวมทงการพฒนาดานอน ๆ อกใหมความเกงหลาย ๆ ดาน เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงออกถงความสามารถหรอความเกงส สาธารณชน โดยอาจจดเวทใหแสดงอยางอสระ 6. สมองมหนาทสรางกระบวนการเรยนร สมองของคนเราแบงออกเปน 2 ซก คอซกซายกบซกขวา สมองทงสองดานมความสมพนธกน สมองมหนาท ควบคมการรบร การคด การเรยนรและการจ า ควบคมการท างานของอวยวะตาง ๆ ของรางกาย และควบคมความรสกและพฤตกรรม จะเหนไดวา สมองไมไดมหนาทเฉพาะรบรแตเพยงอยางเดยว แตจะเปนอวยวะทส าคญตอการพฒนาของอวยวะท งหมดในรางกาย ซงรวมถงความคด การเรยนร การจ า และพฤตกรรมของมนษย แนวการจดการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอนทด ครตองมความเขาใจทกษะทเกยวโยงกบความสามารถพเศษของสมองแตละซก สมองซกซายสงการท างานเกยวกบ ค า ภาษา ตรรกะ ตวเลข/จ านวน ล าดบ ระบบ การคดวเคราะห และการแสดงออกเปนตน สมองซกขวาจะสงการเกยวกบ จงหวะ ดนตร ศลปะ จนตนาการ การสรางภาพ การรบร การเหนภาพรวม ความจ า ความคดสรางสรรค เปนตน 7. การเรยนรในสงทสนใจสามารถรบรไดอยางมประสทธภาพ สมองจะซมซบขอมลทบคคลมความสนในเรองนนอยแลว เชอมโยงกบขอมล ความรใหม ประสานขอมลความรเขาดวยกน ซงหมายความวา การเรยนรของมนษยจะม ประสทธภาพสงขน เมอมการเชอมโยงระหวางประสบการณเดมของผเรยนกบการจด ประสบการณในการเรยนรในแตละครง แนวการจดการเรยนการสอน ควรจดเนอหาทมความหลากหลายครอบคลมทกมตของชวตมนษย กระบวนการเรยนรมลกษณะหลากหลายรวมกนในลกษณะ ผเรยนเปนศนยกลาง แหลงการเรยนรหลากหลาย เชน เรยนรจากสอธรรมชาต จากค าบอกเลาของผเฒาผแก จากแหลงงานอาชพของชมชน จากการคนควาทางเทคโนโลย ฯลฯ 8. การเรยนรเกดขนไดเกยวของกบกระบวนการทงในแบบทมจดมงหมายและไมไดตงใจ การเรยนรของคนสวนใหญมกเกดการเรยนรขนไดจากสงทไมไดตงใจ สามารถเรยนรไดจากประสบการณในสถานการณจรง เชน ในการแกปญหาเฉพาะหนาทเผชญอยโดยไมไดคดในการ


52 | ห น า

แกปญหาทเกดขนมากอน โดยอาศยประสบการณเดมของแตละบคคลในการเรยนรทจะแกปญหาไดอยางเหมาะสม แนวการจดกจกรรมการสอน ในกระบวนการเรยนรนน ขณะทผเรยนเรยนรนนอาจเปนแคการรบร แตยงไมเขาใจ ความเขาใจอาจเกดขนภายหลงจากทผเรยนสามารถมองเหนถงความหมายและความเชอมโยงสมพนธกนถงสงตาง ๆ ทตนเองรบรจากแหลงความรทหลากหลาย ในระดบทสามารถอธบายเชงเหตผลได ซงบางครงการสอนในชนเรยนเมอจบลงบางบทเรยนไมสามารถทาใหผเรยนเกดการเรยนรได เนองจากการสอนนนไมสอดคลองกบประสบการณเดมของผเรยน 9. การเรยนรท เกดจากกระบวนการสรางความเขาใจ การเรยนรทดเกดจากกระบวนการทสรางความเขาใจ และใหความหมายกบสงทรบรมา มการเชอมโยงระหวางสงทเรยนกบชวตจรง สอน/แนะน าบนพนฐานความร ประสบการณและทกษะทมอยเดมของผเรยน แนวการจดการเรยนการสอน บางครงการจ าเปนสงส าคญและมประโยชน แตการสอนทเนนการจ าไมกอใหเกด ความเชอมโยงใหเกดการเรยนรและบางครงเปนอปสรรคตอการพฒนาความเขาใจ ถาครไมไดศกษาลลารปแบบการเรยนรของผเรยนแตละประเภท วามความชนชอบ ความถนด วธการเรยนร หลกการเรยนรทมประสทธภาพ และจดกจกรรมการสอนใหสอดคลองกบผเรยนแตละประเภท จะสงผลตอการเรยนรทมประสทธภาพเชนเดยวกน 10. การเรยนรเกดจากการมปฏสมพนธกบผอน ภาษาแรกของมนษยเราถกเรยนรจากประสบการณทมปฏสมพนธกนอยางหลากหลาย ดวยค าศพทและไวยกรณ ถกเรยนรโดยกระบวนการเรยนรภายในของบคคลทเกดจากการม ปฏสมพนธกบสงคมและสงแวดลอมภายนอก แนวการจดการเรยนการสอน ครจ าเปนตองใชกจกรรมทเปนสถานการณในชวตประจ าวน ประกอบดวย การสาธต การท าโครงงาน ทศนศกษา การรบรประสบการณดวยการมองเหนของจรง การเลาเรอง ละคร และการมปฏสมพนธตอคนหลาย ๆ ประเภท การเรยนแบบมงประสบการณทางภาษาสามารถเรยนรไดในกระบวนการโดยผานเรองหรอการเขยน ความส าเรจ ขนอยกบการใชประสาทสมผสและใหผเรยนพบประสบการณทซบซอนและมความเกยวของกนในเนอหา ครไมควรเปนเพยงผบรรยาย แตควรเปนผก ากบทท าใหผเรยนเกดประสบการณทสงผลตอการเรยนร 11. การเรยนรคอการสงเสรมใหผเรยนเผชญกบสถานการณสงแวดลอมทกระตนการเรยนร เซลลสมองจะเกดมการเชอมตออยางสงสด เมอถกกระตนใหเผชญกบสถานการณ ททาทายใหผเรยนอยากเรยนร โดยผานกระบวนการเลนอยางสนกสนาน และมความสข ปราศจากความเครยด เพราะความเครยดเปนสงทบนทอนการเรยนรของผเรยนได แนวการจดการเรยนการสอน ควรสรางสถานการณและสงแวดลอมใหปลอดภยเพอ การเรยนร โดยผานการเลนแบบทาทาย การเสยง ความสนกสนาน เปนสงจ าเปนทท าใหเกดการเรยนร การถกท าโทษอน


53 | ห น า

เนองมาจากความผดพลาดจะท าใหเปนอปสรรคตอการเรยนร ครจงไมควรลงโทษผเรยน ในการเขารวมกจกรรมทใหผเรยนเผชญกบสถานการณแวดลอมทกระตนการเรยนร 12. สมองของบคคลมความเทาเทยมกน มนษยทกคนมระบบสมองท เหมอนกน ถงแมวาทกคนจะมศกยภาพแตกตางกนในดาน ความรความถนดทมอยเดม ตามสภาพแวดลอมของแตละคน แตเราสามารถเรยนรไดเตมตามศกยภาพไดอยางเทาเทยมกน แนวการจดการเรยนการสอน ผ เร ยนม ความแตกต างกน เก ย วกบความสามารถทางสตปญ ญ า ความสามารถความเกงของมนษย คอ ทฤษฎพหปญญา ความเปนคนเกงคออะไร มค าตอบมากมายหลายรปแบบ แตสรปรวมไดวา คนเกงคอผมความสามารถดานใดดานหนงเฉพาะดาน หรอหลาย ๆ ดาน ทแสดงออกถงความสามารถไดอยางเปนทประจกษ ในการพฒนาความเกงนน ควรเปดโอกาสใหผเรยนเปนผวางแผนในการพฒนาตนเอง โดยเรมจากการรจกตนเอง รจดเดนจดดอย คนหาวธพฒนาความเกงใหแกตนเองทจะน าไปสการปฏบตอยางมความสขและเกดการเรยนรอยางมความหมาย ภายใตการดแล กระตน ใหค าแนะน า อ านวยความสะดวกของคร พอแม ผปกครองและผเกยวของ ดงนน จะเหนไดวาความเกงพฒนาไดถารวธและท าถกวธ กำรจดท ำแผนกำรจดกำรเรยนร แผนการจดการเรยนรเปนเครองมอส าคญส าหรบผสอนในการจดการเรยนร ซงผสอนจะตองมความรความสามารถในการจดท าแผนการจดการเรยนรเพอไปสเปาหมายของการจดการศกษาของหลกสตรทก าหนดไว ผสอนจะตองหากลยทธและวธการในการจดท าแผนการจดการเรยนรใหครบถวน ตามองคประกอบส าคญวาจดท าแผนอยางไร เพอใคร มเทคนคและวธการอยางไร ผลทไดรบจะเปนอยางไร ดงนนแผนการจดการเรยนรจงเปรยบเสมอนเปาหมายความส าเรจทผสอนคาดหวงไว ขนตอนกำรจดกำรท ำแผนกำรจดกำรเรยนร 1. วเคราะหค าอธบายรายวชา เพอประโยชนในการก าหนดหนวยการเรยนรและรายละเอยดของแตละหวขอของแผนกการจดเรยนร 2. วเคราะหจดประสงครายวชาและมาตรฐานรายวชา เพอน ามาเขยนเปนจดประสงคการเรยนร โดยใหครอบคลมพฤตกรรมทงดานความร ทกษะ / กระบวนการ เจตคตและคานยม 3. วเคราะหสาระการเรยนร โดยเลอกและขยายสาระทเรยนรใหสอดคลองกบผเรยน ชมชน และทองถน รวมทงวทยาการและเทคโนโลยใหม ๆ ทจะเปนประโยชนตอผเรยน 4. วเคราะหกระบวนการจดการเรยนร (กจกรรมการเรยนร) โดยเลอกรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 5. วเคราะหกระบวนการประเมนผล โดยเลอกใชวธการวดและประเมนผลทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 6. วเคราะหแหลงการเรยนร โดยคดเลอกสอการเรยนรและแหลงการเรยนร ทงในและนอกหองเรยนใหเหมาะสมสอดคลองกบกระบวนการเรยนร


54 | ห น า

องคประกอบส ำคญของแผนกำรจดกำรเรยนร องคประกอบส าคญของแผนการจดการเรยนร อยางนอยตองมสงตอไปน 1. สาระส าคญ 2. จดประสงคการเรยนร 3. สาระการเรยนร 4. กจกรรมการเรยนร 5. สอ / อปกรณ / แหลงการเรยนร 6. การวดและประเมนผล 7. บนทกผลหลงการจดการเรยนร

แผนกำรจดกำรเรยนรทด ลกษณะของแผนการจดการเรยนรทด ควรมดงน 1. มความละเอยด ชดเจน มหวขอและสวนประกอบตาง ๆ ครอบคลมตามศาสตรของการสอนโดยสามารถตอบค าถามตอไปน 1.1 สอนอะไร (หนวย หวเรอง ความคดรวบยอดหรอสาระส าคญ) 1.2 เพอจดประสงคอะไร (เขยนเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม) 1.3 ดวยสาระอะไร (เนอหา / โครงรางเนอหา) 1.4 ใชวธการใด (กจกรรมการเรยนรซงใชกจกรรมการเรยนรท เนนผเรยนเปนส าคญ) 1.5 ใชเครองมออะไร (วสดอปกรณ สอและแหลงการเรยนร) 1.6 ทราบไดอยางไรวาประสบความส าเรจ (การวดผลและประเมนผล) 2. แผนการจดการเรยนรสามารถน าไปปฏบตไดจรง 3. สวนประกอบตาง ๆ ของแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองสมพนธเชอมโยงสมพนธกน เชน 3.1 จดประสงคการเรยนรครอบคลมสาระ / เนอหา และเปนจดทพฒนาผเรยนในดานความร ทกษะ กระบวนการและเจตคต 3.2 กจกรรมการเรยนร ควรสอดคลองกบจดประสงคและเนอหา / สาระ 3.3 วสดอปกรณ สอ และแหลงการเรยนร ควรสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนร 3.4 การวดผลและประเมนผล ควรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร แผนกำรจดกำรเรยนรทดและสอดคลองกบหลกเกณฑอำจำรย 3 ตองเปนแผนกำรจดกำรเรยนรทเนนผเรยนเปนส ำคญ ดงน 1. มการวเคราะหหลกสตร จดท าตารางวเคราะหค าอธบายรายวชา หรอวเคราะหสาระการเรยนร จดท าหนวยการเรยนร และจดท าก าหนดการสอนหรอโครงการสอน 2. มการวเคราะหผเรยน โดยการจดกลมผเรยนตามความร ความสามารถ ความสนใจ และความถนด แลวน าไปเขยนแผนการจดการเรยนรตามศกยภาพของผเรยนเพอเนนผเรยนเปนส าคญ


55 | ห น า

3. มการก าหนดเนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง ศกยภาพของผเรยน และความตองการของทองถน รวมทงการบรณาการระหวางวชา 4. มการก าหนดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย เหมาะสมและสอดคลองกบศกยภาพของผเรยน มการบรณาการ เนนการคด (ทกษะการคด ลกษณะการคด และกระบวนการคด) การฝกทกษะ การปฏบตจรง และการสรางองคความรดวยตนเอง 5. มการก าหนดสอ /นวตกรรม/แหลงเรยนรทหลากหลาย สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร/ผลการเรยนรทคาดหวง กจกรรมการเรยนร วยและความสามารถของผเรยน และใหผเรยนมสวนรวมในการเลอก จดหาและจดท าสอ/แหลงการเรยนร 6. มการก าหนดการวดผลและประเมนผล สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร/ผลการเรยนรทคาดหวงและกจกรรมการเรยนร มการวดผลตามสภาพจรง ใหครอบคลมดานความร ทกษะ และเจตคต 7. มองคประกอบส าคญครบถวน เนนผเรยนเปนส าคญ สอดคลองกบความตองการของทองถน เนนคณธรรม จรยธรรม และมการบรณาการตามความเหมาะสม 8. มความสมบรณถกตอง มความคดรเรมสรางสรรค เปนประโยชนตอผเรยน ท าใหผเรยนไดพฒนาดานความร ทกษะและเจตคต รปแบบของแผนกำรจดกำรเรยนร แผนการจดการเรยนรสามารถเขยนไดทงแบบความเรยงและแบบตาราง โดยมสวนประกอบส าคญดงน สวนท 1 สวนน า ประกอบดวยรายละเอยดทวไป ไดแก ชอหลกสตร ประเภทวชา สาขาวชา รหสวชา ชอวชา หนวยกต จ านวนชวโมงตอสปดาห จดประสงครายวชา มาตรฐานรายวชา และค าอธบายรายวชา สวนท 2 โครงสรางการจดการเรยนร ประกอบดวย ตารางวเคราะหค าอธบายรายวชา และการก าหนดหนวยการเรยนรและเวลาทใช สวนท 3 แผนการจดการเรยนร ประกอบดวย สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนร สอ/อปกรณ/แหลงการเรยนร การวดและประเมนผล และบนทกผลหลงการจดการเรยนร ใบชวยสอน ใบชวยสอน (Instruction Sheet) คอ สอประเภทสงพมพเฉพาะเรองทชวยสอนหรอใชเสรมใหการจดการเรยนรมประสทธภาพมากขน ไดแก 1. ใบความร (Information Sheet) คอ ประเภทสงพมพเฉพาะเรองทชวยหรอใชเสรมใหการจดการเรยนรมประสทธภาพมากขน 2. ใบงาน (Job Sheet) เอกสารทระบชนดของงาน ซงจะตองนาไปปฏบตตามรปแบบทก าหนด โดยมล าดบขนการปฏบตงานไวอยางชดเจน สวนใหญจะใชกบการปฏบตงานดานวชาชพ สวนการปฏบตงานทางดานวชาการอาจใชใบกจกรรม (Activity Sheet) 3. ใบปฏบตงาน (Operation Sheet) เอกสารทใหรายละเอยดในขนตอนหนงของการปฏบตงานอยางชดเจน


56 | ห น า

4. ใบมอบหมายงาน (Assignment Sheet) เอกสารทมอบหมายงานใหผเรยนปฏบตหรอคนควาเพมเตม

สรป ขนตอนการจดการท าแผนการจดการเรยนร ม 5 ขนตอนดงน 1. วเคราะหค าอธบายรายวชา เพอประโยชนในการก าหนดหนวยการเรยนรและรายละเอยดของแตละหวขอของแผนกการจดเรยนร 2. วเคราะหจดประสงครายวชาและมาตรฐานรายวชา เพอน ามาเขยนเปนจดประสงคการเรยนร โดยใหครอบคลมพฤตกรรมทงดานความร ทกษะ / กระบวนการ เจตคต และคานยม 3. วเคราะหสาระการเรยนร โดยเลอกและขยายสาระทเรยนรใหสอดคลองกบผเรยน ชมชน และทองถน รวมทงวทยาการและเทคโนโลยใหม ๆ ทจะเปนประโยชนตอผเรยน 4. วเคราะหกระบวนการจดการเรยนร (กจกรรมการเรยนร) โดยเลอกรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 5. วเคราะหกระบวนการประเมนผล โดยเลอกใชวธการวดและประเมนผลทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 6. วเคราะหแหลงการเรยนร โดยคดเลอกสอการเรยนรและแหลงการเรยนร ทงในและนอกหองเรยนใหเหมาะสมสอดคลองกบกระบวนการเรยนร


57 | ห น า

ตอนท 4 สอการเรยนการสอน

สอกำรเรยนกำรสอน เปนวสด อปกรณ และวธการ ซงถกน ามาใชในการเรยนการสอน เพอเปนตวกลางในการน าสงหรอถายทอดความร ทกษะ และเจตคต จากผสอนหรอแหลงความรไปยงผเรยน ชวยใหการเรยนการสอนด าเนนไปอยางสะดวกและมประสทธภาพ และท าใหผ เรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคของการเรยนการสอนทตงไว ประเภทของสอกำรเรยนกำรสอน แบงตามคณลกษณะได 4 ประเภทคอ 1. สอประเภทวสด ไดแก สไลด แผนใส เอกสาร ตารา สารเคม สงพมพตาง ๆ และคมอการฝกปฏบต 2. สอประเภทอปกรณ ไดแกของจรง หนจ าลอง เครองเลนเทปเสยง เครองเลนวดทศน เครองฉายแผนใส อปกรณและเครองมอในหองปฏบตการ 3. สอประเภทเทคนคหรอวธการ ไดแกการสาธต การอภปรายกลม การฝกปฏบต การฝกงาน การจดนทรรศการ และสถานการณจ าลอง 4. สอประเภทคอมพวเตอร ไดแกคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) การน าเสนอดวยคอมพวเตอร (Computer presentation) การใช Intranet และ Internet เพอการสอสาร (Electronic mail: E-mail) และการใช WWW (World Wide Web) สอกำรเรยนกำรสอนจ ำแนกตำมประสบกำรณ 1. ประสบการณตรงและมความมงหมาย ประสบการณขนน เปนรากฐานส าคญของการศกษาทงปวง เปนประสบการณทผเรยนไดรบมาจากความเปนจรงและดวยตวเองโดยตรง ผรบประสบการณนจะไดเหน ไดจบ ไดท า ไดรสก และไดดมกลนจากของจรง ดงนนสอการสอนทไหประสบการณการเรยนรในขนนกคอของจรงหรอ ความเปนจรงในชวตของคนเรานนเอง 2. ประสบการณจ าลอง เปนทยอมรบกนวาศาสตรตางๆ ในโลก มมากเกนกวาทจะเรยนรไดหมดสนจากประสบการณตรงในชวต บางกรณกอยในอดต หรอซบซอนเรนลบหรอเปนอนตราย ไมสะดวกตอการเรยนรจากประสบการณจรง จงไดมการจ าลองสงตาง ๆ เหลานนมาเพอการศกษา ของจ าลองบางอยางอาจจะเรยนไดงายกวาและสะดวกกวา 3. ประสบการณนาฏการ ประสบการณตาง ๆ ของคนเรานนมหลายสงหลายอยางทเราไมสามารถประสบไดดวยตนเอง เชน เหตการณในอดต เรองราวในวรรณคด การเรยนในเรองทมปญหาเกยวกบสถานท หรอเรองธรรมชาตทเปนนามธรรม การแสดงละครจะชวยไปใหเราไดเขาไปใกลความเปนจรงมากทสด เชน ฉาก เครองแตงตว เครองมอ หนตาง ๆ เปนตน 4. การสาธต การสาธตคอ การอธบายถงขอเทจจรงหรอแบงความคด หรอกระบวนการตาง ๆ ใหผฟงแลเหนไปดวย เชน ครวทยาศาสตรเตรยมกาซออกซเจนใหนกเรยนด กเปนการสาธต การสาธตกเหมอนกบนาฏการ หรอการศกษานอกสถานท เราถอเปนสอการสอนอยางหนง ซงในการสาธตน อาจรวมเอาสงของทใชประกอบหลายอยาง นบตงแตของจรงไปจนถงตวหนงสอ หรอค าพด


58 | ห น า

เขาไวดวย แตเราไมเพงเลงถงสงเหลาน เราจะใหความส าคญกบกระบวนการทงหมดทผเรยนจะตองเฝาสงเกตอยโดยตลอด 5. การศกษานอกสถานท การพานกเรยนไปศกษานอกสถานท เปนการสรางเสรมประสบการณชวตเพอใหนกเรยนไดเรยนจากแหลงขอมล แหลงความรทมอยจรงภายนอกหองเรยน ดงนนการศกษานอกสถานทจงเปนวธการหนงทเปนสอกลางใหนกเรยนไดเรยนจากของจรง 6. นทรรศการ นทรรศการมความหมายทกวางขวาง เพราะหมายถง การจดแสดงสงตางๆ เพอใหความรแกผชม ดงนนนทรรศการจงเปนการรวมสอตาง ๆ มากมายหลายชนด การจดนทรรศการทใหผเรยนมามสวนรวมในการจด จะสงเสรมใหผเรยนไดมโอกาสคดสรางสรรคมสวนรวม และไดรบขอมลยอนกลบดวยตวของเขาเอง 7. โทรทศนและภาพยนตร โทรทศนเปนสอการสอนทมบทบาทมากในปจจบน เพราะไดเหนทงภาพและไดยนเสยงในเวลาเดยวกน และยงสามารถแพรและถายทอดเหตการณทก าลงเกดขนไดดวย นอกจากนนโทรทศนยงมหลายรปแบบ เชน โทรทศนวงจรปด ซงโรงเรยนสามารถน ามาใชในการเรยนการสอนไดเปนอยางด นอกจากนยงมโทรทศนวงจรปด ทเออประโยชนตอการศกษาอยางกวางขวาง ภาพยนตรเปนสอทจ าลองเหตการณมาใหผชมหรอผเรยนไดดและไดฟง อยางใกลเคยงกบความจรง แตไมสามารถถายทอดเหตการณทก าลงเกดขนได ถงอยางไรกตามภาพยนตรกยงนบวาเปนสอทมบทบาทมากในการเรยนการสอนเชนเดยวกนกบโทรทศน 8. ภาพนง การบนทกเสยง และวทย ภาพนง ไดแก ภาพถาย ภาพวาดซงมทงภาพทบแสงและโปรงแสง ภาพทบแสงคอรปถาย ภาพวาด หรอภาพในสงพมพตาง ๆ สวนภาพนงโปรงใสหมายถงสไลด ฟลมสตรป ภาพโปรงใสทใชกบเครองฉายวสดโปรงใส เปนตน ภาพนงสามารถจ าลองความเปนจรงมาใหเราศกษาบนจอได การบนทกเสยง ไดแก แผนเสยงและเครองเลนแผนเสยง เทปและเครองบนทกเสยง และเครองขยายเสยงตลอดจนอปกรณตาง ๆ ทเกยวกบเสยง ซงนอกจากจะสามารถน ามาใชอยางอสระในการเรยนการสอนดวยแลว ยงใชกบรายการวทยและกจกรรมการศกษาอน ๆ ไดดวย สวนวทยนน ปจจบนทยอมรบกนแลววา ชวยการศกษาและการเรยนการสอนไดมาก ซงไมจ ากดอยแตเพยงวทยโรงเรยนเทานนแตยงหมายรวมถงวทยทวไปอกดวย 9. ทศนสญลกษณ สอการสอนประเภททศนสญลกษณน มมากมายหลายชนด เชน แผนภม แผนภาพ แผนท แผนผง ภาพโฆษณา การตน เปนตน สอเหลานเปนสอทมลกษณะเปนสญลกษณส าหรบถายทอดความหมายใหเขาใจไดรวดเรวขน 10. สญลกษณ สอขนนเปนสอทจดวา เปนขนทเปนนามธรรมมากทสด ซงไดแก ตวหนงสอหรออกษร สญลกษณทางค าพดทเปนเสยงพด ความเปนรปธรรมของสอประเภทนจะไมคงเหลออยเลย อยางไรกด ถงแมสอประเภทนจะมลกษณะทเปนนามธรรมทสดกตาม เรากใชประโยชนจากสอประเภทนมากเพราะตองใชในการสอความหมายอยตลอดเวลา สอกำรเรยนกำรสอนจ ำแนกตำมคณสมบต Wilbure Young ไดจดแบงไวดงน 1. ทศนวสด (Visual Materials) เชน กระดานด า กระดานผาสาล) แผนภม รปภาพ ฟลมสตรป สไลด ฯลฯ 2. โสตวสด (Audio Materials) เชน เครองบนทกเสยง (Tape Recorder) เครองรบวทย หองปฏบตการทางภาษา ระบบขยายเสยง ฯลฯ


59 | ห น า

3. โสตทศนวสด (Audio Visual Materials) เชน ภาพยนตร โทรทศน ฯลฯ 4. เครองมอหรออปกรณ (Equipments) เชน เครองฉายภาพยนตร เครองฉายฟลมสตรป เครองฉายสไลด 5. กจกรรมตาง ๆ (Activities) เชน นทรรศการ การสาธต ทศนศกษา ฯลฯ สอการเรยนการสอนจ าแนกตามรปแบบ (Form) Louis Shores ไดแบงประเภทสอการสอนตามแบบไว ดงน 1. สงตพมพ (Printed Materials) เชน หนงสอแบบเรยน เอกสารการสอน ฯลฯ 2. วสดกกราฟก เชน แผนภม (Charts) แผนสถต (Graph) แผนภาพ (Diagram) ฯลฯ 3. วสดฉายและเครองฉาย (Projected Materials and Equipment) เชน ภาพยนตร สไลด ฯลฯ 4. วสดถายทอดเสยง (Transmission) เชน วทย เครองบนทกเสยง สอกำรเรยนกำรสอนตำมลกษณะและกำรใช 1. เครองมอหรออปกรณ (Hardware) 2. วสด (Software) 3. เทคนคหรอวธการ (Techniques or Methods) คณคำ และประโยชนของสอกำรเรยนกำรสอน 1. ชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ไดแก 1.1 เรยนรไดดขนจากประสบการณทมความหมายในรปแบบตางๆ 1.2 เรยนรไดอยางถกตอง 1.3 เรยนรไดงายและเขาใจไดชดเจน 1.4 เรยนรไดมากขน 1.5 เรยนรไดในเวลาทจ ากด 2. ชวยใหสามารถเอาชนะขอจ ากดตาง ๆ ในการเรยนร ไดแก 2.1 ท าสงนามธรรมใหเปนรปธรรมมากขน 2.2 ท าสงซบซอนใหงายขน 2.3 ท าสงเคลอนไหวชาใหเรวขน 2.4 ท าสงเคลอนไหวเรวใหชาลง 2.5 ท าสงเลกใหใหญขน 2.6 ท าสงใหญใหเลกลง 2.7 น าสงทอยไกลมาศกษาได 2.8 น าสงทเกดในอดตมาศกษาไดชวยกระตนความสนใจของผ 2.9 ชวยใหจดจ าไดนาน เกดความประทบใจและมนใจในการเรยน 2.10 ชวยใหผเรยนไดคดและแกปญหา 2.11 ชวยแกปญหาเรองความแตกตางระหวางบคคล


60 | ห น า

คณคำของสอกำรเรยนกำรสอนกำรเรยนกำรสอน 1. สอ การเรยนการสอนสามารถเอาชนะขอจ ากดเรองความแตกตางกนของประสบการณดง เดมของผเรยน คอเมอใชสอการเรยนการสอนแลวจะชวยใหเดกซงมประสบการณเดมตาง กนเขาใจไดใกลเคยงกน 2. ขจดปญหาเกยวกบเรองสถานท ประสบการณตรงบางอยาง หรอการเรยนร 3. ท าใหเดกไดรบประสบการณตรงจากสงแวดลอมและสงคม 4. สอการเรยนการสอนท าใหเดกมความคดรวบยอดเปนอยางเดยวกน 5. ท าใหเดกมมโนภาพเรมแรกอยางถกตองและสมบรณ 6. ท าใหเดกมความสนใจและตองการเรยนในเรองตาง ๆ มากขน เชนการอาน ความคดรเรม สรางสรรค ทศนคต การแกปญหา ฯลฯ 7. เปนการสรางแรงจงใจและเราความสนใจ 8. ชวยใหผเรยนไดมประสบการณจากรปธรรมสนามธรรม ลกษณะของสอกำรสอนทด สอการสอนทดยอมชวยใหการเรยนรบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพ ซงจะตองประกอบดวยคณลกษณะตาง ๆ ดงตอไปน คอ 1. มความเหมาะสมสอดคลองกบเนอหาและจดมงหมายของการเรยนการสอน 2. มความเหมาะสมกบรปแบบของการเรยนการสอน 3. มความเหมาะสมกบลกษณะของผเรยน 4. มความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของการใชสอ สอมควำมเหมำะสมสอดคลองกบเนอหำและจดมงหมำยของกำรเรยนกำรสอน ลกษณะ เนอหา และจดมงหมายของการเรยนการสอน เปนสงก าหนดใหทราบวา พฤตกรรมขนสดทายของผเรยนจะเปนเชนไร โดยทวไปเราแบงพฤตกรรมทางการเรยนรออกเปน 3 ประเภท ดวยกนคอ 1. ประเภทความรความเขาใจทจะเปนพนฐานของการน าไปใชกบปญหาได ไดแกการอธบายได, การประเมนคาได, การสรางกฎเกณฑหลกการได เปนตน 2. ประเภทการลงมอปฏบตทจะน าไปสทกษะในการท างานตอไป 3. ประเภทความรสกดานอารมณทจะมองเหนคณคาหรอเกดความสนใจในเนอหาการเรยนนนตอไป สอมควำมเหมำะสมกบรปแบบของกำรเรยนกำรสอน เราอาจก าหนดรปแบบของการเรยนการสอนเปนลกษณะใดลกษณะหนงดงตอไปนคอ 1. สอนเปนกลมใหญพรอมกน ความรจะถกถายทอดจากผสอนไปสผ เรยน ดวยอตราความเรวเดยวกน โดยทผเรยนเพยงท าหนาทฟงการถายทอดจากครแลวจดบนทก เทานนสอทใชจงตองมขนาดใหญพอทผเรยนจะมองเหนไดพรอม ๆ กน ในขณะทครใช เพอประกอบการอธบาย 2. การสอนกลมยอย แตละกลมประกอบดวยผเรยนประมาณ 5 - 8 คน เรยนรจากเนอหาและกจกรรมการเรยนทครจดใหดวยอตราเรวทไรเรยกน เนอหาและกจกรรมการเรยนในแตละกลม


61 | ห น า

อาจเหมอนกนหรอ เปนเรองราวตอเนองกนโดยใชการหมนเวยน เพอการเรยนรกไดสอทใชกบกจกรรมการเรยนลกษณะนจงไมตองการ ในเรองขนาดใหญ แตควรมหลายชดในกรณกลมคอนขางใหญ (6 - 8 คน) 3. การสอนรายบคคล ผเรยนจะเรยนรจากเนอหาและกจกรรมการเรยน ทครจดใหเปนรายคนดวยอตราเรวทแตกตางกนไปเปนรายบคคล สอทจะชวยใหเกดการเรยนรในลกษณะน จะตองชดเจนพอทจะเรยนรไดดวยตนเอง และเปนสอขนาดเลกได ถาการจดการ เรยนการสอนมสอการเรยนการสอนทด มความเหมาะสม และเพยงพอ ประกอบในการเรยนร กจะท าใหการเรยนการสอนนาสนใจยงขน และผเรยนกสามารถเรยนรแลวเขาใจไดอยางรวดเรวยงขนไมวาจะเปน วชาอะไรกตามสามารถน าสอมาใชในการประกอบการเรยนการสอนเพอใหเหนภาพ ไดชดเจนยงขนในเรองทเรยน การเรยนการสอนดวยการใชวธสอนในรปแบบตาง ๆ ไมวารปแบบใดแตถาไมมสอทจะมาประกอบในการเรยนการสอนทดและเพยงพอ การเรยนการสอนนนอาจจะไมนาสนใจและอาจท าใหการเรยนนนไมบรรลจด ประสงค แตถามการใชสอมาประกอบในการสอนเปนการชวยใหผเรยนเกดความเขาใจ ไดงายยงขนสามารถจดจ าไดดกวาการทเรยนแตตวหนงสอหรอบรรยายแบบ ไมเหนภาพ แมกระทงการเขยนแผนการสอนยงตองระบถงสอทจะใชในการสอนเรองๆ นน จงถอไดวาสอเปนสงทจ าเปนและส าคญในการเรยนการสอนเพอทการ เรยนการสอนนนจะเปนไปไดอยางเปนรปธรรม บทบำทของสอกำรสอน คอ สอจะท าใหครมความมนใจในการสอนมากขน เพราะมความหลากหลาย และนาสนใจ สอยงเปนสงทใชพฒนาผเรยนได ท าใหผเรยนมประสบการณ เรยนรอยางชดเจน และท าใหผเรยนสนใจเรยนมากขนดวย การวางแผนอยางเปนระบบในการใชสอการเรยนการสอน เพอเปนแนวทางการปฏบตเพอใหผสอนเกดความมนใจทจะใชสอการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ และท าใหผเรยนเกดการเรยนรไดสงสดตามความสามารถของแตละคน โดยใชโมเดล ASSURE ดงน

A : ว เคราะหผ เรยน ท าให ผ สอนเขาใจลกษณ ะของผ เรยนท งลกษณะท ว ไปและลกษณะเฉพาะ S : ก าหนดวตถประสงคการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอนตองก าหนดวตถประสงคใหชดเจน ซงประกอบดวยจดประสงคปลายทางและจดประสงคน าทาง และวตถประสงคทก าหนด

A : Analyze Learner Characteristic S : State Objectives S : Select your methods, media and materials U : Utilize Media and Materials R : Require Learner Participation E : Evaluation and Revise


62 | ห น า

ควรใหครอบคลมวตถประสงคทางการศกษาทง 3 ดาน คอ ดานพทธพสย ดานจตพสย และดานทกษะพสย S : เลอก วธการ สอหรอวสด การเลอกสอการเรยนการสอน การปรบปรงสอการเรยนการสอนการออกแบบสอการเรยนการสอน ตองเลอกใหตรงตามจดมงหมายของการสอนและตองมความหลากหลาย นาสนใจ เพอใหนกเรยนเกดการเรยนร U : ใชสอการเรยนการสอน ขนตอนการใชสอการเรยนการสอน มขนตอนทส าคญอย 4 ขนตอน คอ ทดลองใช เตรยมสภาพแวดลอม เตรยมผเรยน และ การน าเสนอ R : ใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรม การใชสอในการเรยนการสอน ผสอนตองจดกจกรรมทสงเสรมและกระตนใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนใหมากทสด และในขณะเดยวกนผสอนกตองมการเสรมแรงไปพรอม ๆ กนดวย E : ประเมนผลกระบวนการเรยนการสอน การประเมนผลสอการเรยนการสอนควรใหครอบคลม ดานความสอดคลองกบวตถประสงคการเรยนการสอน ดานคณภาพของสอ เชน ขนาด รปราง ส ความชดเจนของสอ ขอคดในกำรน ำสอกำรเรยนกำรสอนมำใช 1. ไมมสอการเรยนการสอนใดทเหมาะสมกบทกจดประสงคการเรยนการสอน 2. ควรใชสอการสอนใหเหมาะสมกบจดประสงคการเรยนการสอนทก าหนดไว 3. ผใชสอการเรยนการสอนจะตองคนเคยกบเนอหาและวธการน าเสนอของสอชนดนน ๆ 4. สอการเรยนการสอนจะตองเหมาะสมกบวธสอนและกจกรรมทใชในการเรยนการสอน 5. สอการเรยนการสอนจะตองเหมาะสมกบสมรรถภาพและวธการเรยนของผเรยน 6. สอการเรยนการสอนจะตองใหความเปนรปธรรม 7. ควรจดสงแวดลอมและสงอ านวยความสะดวกใหเหมาะสมกบสอ การเรยนการสอนทใช 8. ควรทดลองใชสอการเรยนการสอนกอนใชและสอนนควรมคมออธบาย การใชทชดเจน

สรป สอการเรยนการสอน เปนวสด อปกรณ และวธการ ซงถกน ามาใชในการเรยนการสอน เพอเปนตวกลางในการน าสงหรอถายทอดความร ทกษะ และเจตคต จากผสอนหรอแหลงความรไปยงผเรยน ชวยใหการเรยนการสอนด าเนนไปอยางสะดวกและมประสทธภาพ และท าใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคของการเรยนการสอนทตงไว


63 | ห น า

ตอนท 5 การออกแบบสอการสอน

กำรออกแบบสอกำรสอน การวางแผนสรางสรรคสอการสอนหรอการปรบปรงสอการสอนใหมประสทธภาพและม

สภาพทด โดยอาศยหลกการทางศลปะ รจกเลอกสอและวธการท าเพอใหสอนนมความสวยงาม มประโยชนและมความเหมาะสมกบสภาพการเรยนการสอน

ลกษณะกำรออกแบบสอทด (Characteristics of Good Design) 1. เหมาะสมกบความมงหมายของการน าไปใช 2. มลกษณะงายตอการท าความเขาใจ การน าไปใชงานและกระบวนการผลต 3. มสดสวนทดและเหมาะสมตามสภาพการใชงานของสอ 4. มความกลมกลนของสวนประกอบ สอดคลองกบสภาพแวดลอมของการใชและการผลต กำรใชสอกำรสอน 1. ใชสอการสอนในขนนาเขาสบทเรยน ทงนเพอเราผเรยนใหเกดความสนใจ และเปลยนพฤตกรรมในเบองตน โดยปรบตนเองใหพรอมทจะเรยนรบทเรยนใหม ซงอาจกระท าไดโดยการรอฟนความรเดม (assimilation) หรอขยายความรเดม (accommodation) เพอน ามาใชใหประสานกนกบความรใหม ซงจะเรยนในขนตอไป 2. ใชสอการสอนในขนประกอบการสอนหรอขนด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนเพอชวยใหความกระจางในเนอหาทเรยนหรอท าใหผเรยน เรยนรไดงายขนและเขาใจขอเทจจรงในเนอหาอยางแทจรงในรปของการเกด Concept เขาใจหลกการส าคญ และมการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในแนวทางทดขนตามจดประสงคเชงพฤตกรรมทไดก าหนดไว 3. ใชสอการสอนเพอขยายขอบเขตความรของผเรยนใหกาวหนาและเจรญงอกงามทงในดานความกวางและความลกของภมปญญา ซงเปนผลของการเรยนอยางแทจรง 4. ใชสอการสอนเพอยอสรปเนอหาส าคญของบทเรยนเกดเปน Concept ในเนอหาแตละเรองใชสอการสอนเพอสงเสรมผเรยนใหมการฝกและพฒนาตนเองใหรจกขนตอนและมความคดสรางสรรค (Control and Creativity) การวดและการประเมนสอการวดผลของสอและวธการ หลงจากทเราออกแบบสอแลวแลวน ามาใชในกระบวนการเรยนการสอน กควรมการวดผลของสอ เปนการวดประสทธภาพของสอ ความคมคาของสอตอผลสมฤทธการเรยนร วดเพอปรบปรงสอวดผลถงระยะเวลาทในการน าเสนอสอวาพอเหมาะหรอมากเกนความจ าเปน การวดผลสอนเพอผลในการใชดดแปลงปรบปรงใหดขนส าหรบการน าไปใชในอนาคต เราสามารถทจะน าเอาผลการอภปรายในชนเรยน การสมภาษณ และการสงเกตผเรยนมาใชเปนแนวทางในการวดผลสอได กำรประเมนกำรใชสอกำรสอน 1. ประเมนการวางแผนการใชสอ เพอดวาสงตาง ๆ ทวางไวสามารถด าเนนไปตามแผนหรอไม หรอเปนไปเพยงตามหลกการทฤษฎแตไมสามารถปฏบตจรงได จงตองเกบรวบรวมขอมลไวเพอการแกไขปรบปรงในการวางแผนครงตอไป


64 | ห น า

2. ประเมนกระบวนการการใชสอ เพอดวาการใชสอในแตละขนตอนประสบปญหาหรออปสรรคอยางไรบาง มสาเหตมาจากอะไร และมการเตรยมการปองกนไวหรอไม 3. ประเมนผลทไดจากการใชสอ เปนผลทเกดขนกบผเรยนโดยตรงวา เมอเรยนแลวผเรยนสามารถบรรลตามวตถประสงคเชงพฤตกรรมทตงไวหรอไม และผลทไดนนเปนไปตามเกณฑหรอต ากวาเกณฑ การ ประเมนสอกำรเรยนกำรสอน ในปจจบนสอการเรยนการสอนเขามามบทบาทในกระบวนการเรยนการสอนเปนอยางมากซงสอการเรยนการสอนท ใชกนในปจจบนเปนสอทผลตขนโดยใชเทคโนโลยท พฒนามาจนเจรญกาวหนาตงแตอดตจนถงปจจบนน ในการใชสอการเรยนการสอนนนตองมการเลอกใชสอทเหมาะสมรวมทงการพจารณาถงคณคาหรอประสทธภาพในดานตางๆ ดวยและจะตองมการประเมนสอทใชในการเรยนการสอนเพอจะไดน าไปแกไขปรบปรงสอตางๆ ใหไดผลตามจดมงหมายกอนทจะน าสอนนไปใชในระบบการเรยนการสอนตอไป การประเมนสอการเรยนการสอนนบวาเปนขนตอนทส าคญมากอกขนตอนหนงของกระบวนการเรยนการสอนการประเมนสอการเรยนการสอนมกจะควบคไปกบวธการประเมนไปดวย การประเมนสอเปนการพจารณาประสทธภาพและคณภาพของสอการเรยนการสอนซงถาจะใหไดผลดนนควรจะมการประเมนสอนนเมอมการใชสอเปนครงแรกเพอการปรบปรงการใชสอในครงตอไป การประเมนสออาจท าไดโดย 1. การประเมนโดยผสอน ผสอนควรเปนผทมประสบการณในการสอน เคยไดรบการฝกอบรมจนมความรความช านาญเกยวกบการผลตและการใชสอและมประสบการณในการใชสอการเรยนการสอนมาเปนอยางด 2. การประเมนโดยผช านาญ ซง ผช านาญในทน หมายถง ผช านาญดานสอการเรยนการสอนและจะตองมประสบการณดานการประเมนดวย ดงนน ผช านาญอาจเปนผสอน เปนอาจารยในมหาวทยาลยทสอนในสาขาวชาสอและเทคโนโลยการศกษา รวมทงอาจารยดานการวดผลและการประเมนผลทมความรความสามารถดานสอการเรยนการสอน เปนตน 3. การประเมนโดยคณะกรรมการเฉพาะกจ คณะกรรมการเฉพาะกจเพอประเมนสอการสอนเปนกลมบคคลทหนวยงานแตงตงขนมาประเมนสอ ซงลกษณะของกรรมการชดนจะประเมนคณลกษณะ ประสทธภาพการใชและคณลกษณะดานอนๆ ของสอการเรยนการสอนดวย 4. การประเมนโดยผเรยนซงผเรยนจะเปนผรบรและเรยนรจากสอไดตรงทสด ดงนน การใหผเรยนไดมโอกาสประเมนสอจงชวยใหไดขอคดในการปรบปรงสอใหเหมาะสมกบผเรยนซงการประเมนโดยผเรยนควรจดท าขนทนทเมอใชสอแลวและใหประเมนเฉพาะตวสอโดยไมใหน าวธสอนของผสอนเขามาประเมนดวย อยางไรกตาม การประเมนสอโดยผเรยนอาจมปญหาอยบางเพราะผเรยนอาจยงมประสบการณไมเพยงพอ ผสอนควรชแจงเกณฑหรอหวขอการประเมนใหผเรยนเขาใจอยางชดเจนกอนทจะใหประเมน 5. การประเมนประสทธภาพของสอทเปนอกวธหนงทอาจท าไดดวยเชนกน ซงการประเมนประสทธภาพของสอนนสอทจะตองไดรบการประเมนประสทธภาพสวนใหญจะเปนสอทผลตขนตามหลกการของการสอนแบบโปรแกรม เชน บทเรยนโปรแกรมชดการสอนโมดลและโสตทศนนปกรณ


65 | ห น า

โปรแกรม เปนตน การประเมนสอโดยวธนจะค านงถงจดมงหมายของสอการเรยนการสอนและการวดผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนภายหลงจากทเรยนจากสอนนแลว นอกจากนอาจท าไดดวยการสงเกตพฤตกรรมการเรยน การวดผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน การอภปรายระหวางผสอนกบผเรยนเกยวกบสอการเรยนการสอน เปนตน ทงนผประเมนจะตองมแบบประเมนเพอชวยในการเกบรวบรวมขอมลและน ามาวเคราะหผลการประเมนตอไป ซงวธตางๆ เหลานลวนแลวแตเปนแนวทางในการประเมนสอทงสน เครองมอทใชในการประเมน ดงทไดกลาวมาแลววาการประเมนสอสามารถท าไดหลายวธและมจดมงหมายทตางๆ กน ดงนน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเพอการประเมนสอจงท าไดหลายลกษณะ คอ 1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจะเปนเครองมอวดความรของผเรยนภายหลงการเรยนจากสอแลว 2. แบบทดสอบความถนดเพอวดสมรรถนะของผเรยนภายหลงทเรยนจากสอ 3. แบบสอบถาม เปนเครองมอทใชในการส ารวจซงเครองมอนจะประกอบดวยขอความหรอค าถามตางๆ เกยวกบสอหรออาจจะมชองวางใหเตมขอความดวยกได เครองมอลกษณะนใชประเมนไดกบทกกลมเรยน 4. แบบมาตราสวนประมาณคา สามารถใชประกอบในแบบสอบถามไดซงการใชเครองมอ แบบมาตราสวนประมาณคานสามารถน าไปใชในการรวบรวมขอมลเพอประเมนดานเหตการณ ความคดเหนและเจตคตของผเรยนได ซงผออกแบบแบบประเมนลกษณะนตองใหนยามของศพทเฉพาะหรอขอความดานเทคนคท ใชในการประเมนใหชดเจน ไมเชนนนขอมลทไดอาจผดพลาดหรอคลาดเคลอนได 5.แบบจดอนดบเปนการพจารณาคณคาของสงในการสอนจดมงหมายหนงวา สอใดจะเหมาะสมทสดแลวเรยงอนดบความส าคญของสอ 6. การบนทกแบบไดอารเปนเทคนคอยางหนงในการประเมนอาจจะบนทกเกยวกบการใชสอนนๆ ทกครงทมการใช เพอทราบผลการใชสอในการเรยนการสอน 7. การสงเกตเปนการเฝาดผลทเกดขนจากการใชสอการสอนตงแตเรมตนจนจบกระบวนการใช 8. การสมภาษณเปนการซกถามและพดคยกบทงผผลต ผใชและผเรยนเกยวกบสอนน เพอน าขอมลมาประกอบพจารณาในการประเมนสอ ลกษณะของเครองมอการประเมนสอการเรยนการสอน นอกจากทไดกลาวมาแลวนน ยงมเครองมออกหลายลกษณะทสามารถน ามาประยกตในการออกแบบเครองมอการประเมนสอได ทงนขนอยกบจดมงหมายและวธการประเมน อยางไรกตามเนองจากการประเมนมหลายวธ นอกจากนนการประเมนยงมความมงหมายเพอการปรบปรงใหดขน ไมใชเปนการตรวจสอบเทานน ดงนนเครองมอและเทคนคการรวบรวมขอมลจงมกใชหลาย ๆ รปแบบและจดใหมการประเมนอยางตอเนอง การประเมนสอการเรยนการสอนเปนการพจารณาประสทธภาพและคณภาพของสอ เชน การเรยนการสอนทใชมประสทธผลเพยงใด สอจะสามารถปรบปรงการสอนไดดแคไหน คมคาในแงผลการเรยนรหรอไม เปนตน โดยเฉพาะอยางยงเมอมการใชสอนนเปนครงแรกซงควรจะมการประเมนสอเพอปรบปรงการใชในครงตอไป การประเมนอาจท าโดยใชการประเมนแบบวธงายๆ ไปจนถงแบบวธทซบซอนทงนตองขนอยกบจดมงหมายของการประเมนดวย


66 | ห น า

สรป การประเมนสอการเรยนการสอนนบวาเปนขนตอนทส าคญมาก อาจท าไดโดย 1. การประเมนโดยผสอน ผสอนควรเปนผทมประสบการณในการสอน 2. การประเมนโดยผช านาญ ซงผช านาญในทน หมายถง ผช านาญดานสอการเรยนการสอน 3. การประเมนโดยคณะกรรมการเฉพาะกจ คณะกรรมการเฉพาะกจเพอประเมนสอการสอนเปนกลมบคคลทหนวยงานแตงตงขนมา 4. การประเมนโดยผเรยน ควรจดท าขนทนทเมอใชสอแลวและใหประเมนเฉพาะตวสอ 5. การประเมนประสทธภาพของสอ ตองไดรบการประเมนประสทธภาพสวนใหญจะเปนสอทผลตขนตามหลกการของการสอนแบบโปรแกรม


67 | ห น า

ใบงำนท 1

ชอหลกสตร หลกสตร TEPE-2123: กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 1 หลกสตรกลมสาระสขศกษาและพลศกษา

ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงอธบำยสำระและมำตรฐำนกำรเรยนรสขศกษาและพลศกษา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


68 | ห น า


ชอหลกสตร หลกสตร TEPE-2123: กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 2 การออกแบบหนวยเรยนร ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงบอกหลกในการจดกจกรรมการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


69 | ห น า


ชอหลกสตร หลกสตร TEPE-2123: กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 3 รปแบบและวธการสอน ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงยกตวอยางการจดการเรยนการสอน 1 โมเดล พรอมอธบายขนตอนการจดการเรยนการสอนดวย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


70 | ห น า


ชอหลกสตร หลกสตร TEPE-2123: กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 4 สอการเรยนการสอน ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงอธบายคณคาของสอการเรยนการสอนการเรยนการสอนโดยละเอยด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


71 | ห น า


ชอหลกสตร หลกสตร TEPE-2123: กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ส าหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 5 การออกแบบสอการสอน ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงบอกประเภทของเครองมอทใชในการประเมนมาโดยละเอยด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

t e p e - ประถมศึกษา ค ำน ำkrukird.com/tepe_02123.pdf · t e p e -...

Documents