TỶPHÚBÁNGIÀYTácgiả:TonyHsieh

Nhàxuấtbản:NXBĐHKinhtếquốcdân

ChiasẽEbook:http://www.downloadsach.com

TỶPHÚBÁNGIÀY(TonyHsieh)Mụclục

Kỳ1:Trangtrạigiunđất................................................................................................1Kỳ2:Lớnlên.......................................................................................................................2Kỳ3:Trườngđạihọc.......................................................................................................7Kỳ4:Khởinghiệp...........................................................................................................12Kỳ5:Pháttriểnnhanhchóng....................................................................................19Kỳ6:Nhữngcuộcphiêulưumới.............................................................................22Kỳ7:BàiPoker.................................................................................................................28Kỳ8:Hờihợt.....................................................................................................................33Kỳ9:Sựkếtnối................................................................................................................38Kỳcuối:Tầmnhìn...........................................................................................................41

TTO-Tỷphúbángiày(tácgiảTonyHsieh,NXBĐHKinhTếQuốcDân,CôngtyAlphabookspháthành)làcâuchuyệncủaTonyHsieh-ngườiđãđưacôngtybánlẻgiàydéptrựctuyếnZappos.comthànhmộtcôngtytrịgiá1tỉUSDvàcũnglàngườinổitiếngvớiquanđiểm"vănhóacôngtychínhlàthươnghiệu"-chiasẻvềconđườnglậpthâncủachínhbảnthânmình.

VớicuốnsáchnàyTonyHsiehđãchiasẻhànhtrình27nămvớinhiềuthànhcôngcũngnhưthấtbạicủamình.Đặcbiệtlànhữngchiasẻcủaôngvềnhữngquanniệmvềkinhdoanh,vềvănhóacôngty,vềnghệthuậtdùngngười...

TủsáchTuổiTrẻOnlinetríchgiớithiệumộtsốphầntrongcuốnsáchvàolúc20gmỗiđêm.

Kỳ1:TrangtrạigiunđấtĐầutiênngườitakhôngthèmđểýđếnbạn,sauđóngườitachếnhạobạn, tiếp đến người ta tấn công bạn, rồi cuối cùng thì bạn thắng(GANDHI).

TôitinrằngGandhikhônghềbiếttôilàaikhitôimớichíntuổi.Vàchắcchắntôicũngchẳngbiếtôngtalàai.NhưngnếuGandhibiếtvềnhữngảotưởngvàướcmơthờithơấucủatôivềviệckiếmthậtnhiều,thậtnhiềutiềnbằngcáchnuôivàbángiunđấtvớisốlượnglớnrathịtrường,thìcólẽôngtacũngsẽđưaranhữngcâurăntươngtựthếnàyđểkhíchlệtôitrởthànhngườibángiunđấthàngđầuthếgiới.

NhưngđángbuồnlàGandhilạichẳngghéquanhàtôiđểtraochotôilờikhuyênvàsựthôngtháicủaông.Thayvàođó,trongngàysinhnhậtlầnthứchíncủatôi,tôinóivớibốmẹrằngtôimuốnhọláixeđưatôitớingôinhàcủachúngtôiởbắcSonoma,tớinơicónhàcungcấpgiunđấtnổitiếngnhấtcảnướclúcbấygiờ.Nhàcungcấpấychẳnghềbiếtrằngtôiđangấpủgiấcmơtrởthànhđốithủlớnnhấtcủahọ.Bốmẹtôiđãtrả33,45đô-lachomộtchiếchộpđựngbùnchứakhoảng100congiunđất.Tôinhớđãđọcmộtcuốnsáchnóirằngkhicắtđôicongiunthìhaiphầnđósẽtiếptụcsinhtrưởngthànhhaicongiun.Điềuđónghecóvẻthúvị,nhưngnhưthếcónghĩalàtôisẽphảilàmrấtnhiềuviệc.Vìvậy,thayvàođó,tôivạchramộtkếhoạchtốthơn:Tôitựtạora"mộthộpgiun"trongvườnnhàmình,chiếchộpvềcơbảngiốngnhưchiếchộpcát,cólướithépmỏngdướiđáy.Thayvìđổcát,tôiđổđầybùnvàchohơnmộttrămcongiunđấtvàođó,đểchúngđượcthoảimáitrườnbòvàsinhsôinảynở.

Hàngngày,tôilấymộtchútlòngđỏtrứngrồivùixuốnghộpgiunđất.Tôichorằngđiềuđósẽgiúpchonhữngcongiunđấtsinhsôinhanhhơn,vìtôithấynhiềuvậnđộngviênchuyênnghiệpthườngăntrứnggàsốngtrongbữasáng.Bốmẹtôikhôngtinviệcbángiunđấtcóthểgiúptôitrởnêngiàucónhưtôimơước,nhưnghọvẫnđểtôinuôigiunđấtbằnglòngđỏtrứng.Tôichorằnglýdoduynhấtchoviệcđólàvìhọkhôngmuốncácconănlòngđỏtrứngchứanhiềucholesterol.Nếunhữngcongiunđấtkiaănlòngđỏtrứngthìcónghĩalàanhemtôisẽchỉănlòngtrắngtrứngcólượngcholesterolthấp.Mẹtôiluôntrôngchừngđểchúngtôikhôngăn những thứ có thể làm tăng lượng cholesterol. Tôi nghĩ bà đã đọc được bài báo nói vềcholesterolvàđãkhiếnbàlosốtvólên.

Saubamươingàynuôigiunđấtbằnglòngđỏtrứnggà,tôiquyếtđịnhkiểmtrakếtquảcông

việccủamình.Tôibớilớpbùnlênđểxemcócongiunconnàorađờikhông.Nhưngchẳngcócongiunconnàocả.Tệhơn,tôicũngchẳngtìmthấybấtcứcongiuntonào.Tôimấtmộtgiờđàobớicẩnthậntấtcảcáclớpbùntronghộp.Nhữngcongiunđấtđãbiếnmất.Cóthểchúngđãbòrangoàiquacácmắtlướiởdướiđáyhộp.Cũngcóthểchúngbịchimănmấtkhichúngsàxuốngănlòngđỏtrứnggà.

Côngcuộclàmgiàutừgiunđấtcủatôiđãthấtbạihoàntoàn.Tôinóivớibốmẹrằngnuôigiunchẳngcógìthúvị,nhưngsựthậtlàtôirấtbuồnvìđãthấtbại.NếuThomasEdisoncònsống,hẳnôngsẽdừnglạitrướccửanhàtôivàđộngviêntôibằngquanđiểmcủaôngvềthấtbại:

Conđườngdẫntớithànhcôngcủatôicũngđãtrảiquanhiềuthấtbại(THOMASEDISON).

Cóvẻnhưôngcònđangbậnrộnvớinhữngphátminh,sángchếcủamình,vìthế,cũnggiốngnhưGandhi,ôngđãkhôngghénhàtôi.haycũngcókhihọđangbậnrộnchơivớinhauchăng.

Kỳ2:LớnlênTTO-BốmẹtôiđãdicưtừĐàiLoansangMỹđểhọccaohọctạiĐạihọcIllinois,nơihọgặp

nhauvàkếthôn.MặcdùtôisinhratạiIllinois,nhưngnhữngkýứcduynhấtđọnglạitrongtâmtrítôivềquãngthờigiansốngởđólàtrònhảycầucaobamétsáuvàtròbắtđomđóm.

Nhữngkýứcthuởnhỏthườngrấtmờnhạtnhưngtôichắcrằnghaikýứcđókhôngliênquanđếnnhau,vìtôikhôngchorằnghồihaituổitôicóthểbắtđượcmộtchúđomđómkhiđanglơlửnggiữakhôngtrung.

Khitôilênnăm,bốtôixinđượcviệcởCalifornia,vìthế,giađìnhtôichuyểntớiquậnMarinCounty,nơicócâycầuCổngVàngbắcqua,phíabắcSanFrancisco.ChúngtôisốngởthunglũngLucas.NhàtôicáchtrangtrạiSkywalkerRanchhaimươiphútđixe,nơiGeorgeLucastừngsinhsốngvàlàmviệc.

BốmẹtôilànhữngngườiMỹgốcÁđiểnhình.BốtôilàkỹsưhoáchocôngtyChevron,cònmẹtôilàngườilàmcôngtácxãhội.Họđặtkỳvọngrấtlớnvàothànhtíchhọctậpcủatôicũngnhưhaicậuemtrai.Andykémtôihaituổi,vàbốnnămsaukhichúngtôichuyểntớiCalifornia,cậuemútDavidcủatôirađời.

KhôngcónhiềugiađìnhngườichâuÁsinhsốngtạiMarinCounty,nhưngbằngcáchnàođóbốmẹtôivẫnkếtthânđượcvớimườigiađìnhởđâyvàcácôngbốbàmẹcùngcácconvẫnthườngtụtập,cùngăntốivàgiảitrí.Nhữngđứatrẻthìxemtivi,còncácôngbốbàmẹthìtụtậptrongphòngkháchvàtròchuyệnrômrảvềthànhtíchcủaconmình.ĐólàmộtnétvănhoácủangườichâuÁ:thànhtíchcủaconcáiđượccácbậcphụhuynhsửdụngnhưmộtthướcđothànhcôngvàđịavịcủamình.Chúngtôigiốngnhưnhữngconbàitrongtaycácbậcchamẹvậy.

TheocácbậcchamẹngườichâuÁ,thànhtíchđượcchiathànhbaloạikhácnhau.

Loạimộtlàcácthànhtíchhọctập:cóhọchàmhọcvịcao,đượctặngthưởnghayđượcxãhộicôngnhận,đạtđượcđiểmSATcaohaycótêntrongđộituyểntoáncủatrường.Điềuquantrọngnhấtcủatấtcảnhữngloạithànhtíchnàylàconemhọsẽghidanhvàotrườngđạihọcnào.Harvardlàtrườngđạihọcmanglạiquyền"khoecon"tốithượng.

Loạihailàcácthànhtíchtrongsựnghiệp:trởthànhbácsĩhayđạtđượchọcvịTiếnsĩđược

xemlàthànhtíchcaonhất,vìtrongcảhaitrườnghợpđóthìcónghĩalàbạnsẽtrởthành"TiếnsĩHsieh"hay"BácsĩHsieh".Loạibalàsựtinhthôngâmnhạc:đasốtrẻemchâuÁbịbuộcphảihọcpiano,violonhoặccảhai.Vàmỗikhicácgiađìnhtụtập,nhữngđứatrẻphảichơinhạcchocácôngbốbàmẹnghesaubữatối.Hoạtđộngnàybềngoàicóvẻnhưlàgiúpmọingườithưgiãn,nhưngthựcchất,đóchínhlàcáchđểcácbậcphụhuynhsosánhconmìnhvớiconngườikhác.

Bốmẹtôi,cũnggiốngnhưnhữngôngbốbàmẹchâuÁkhác,rấtnghiêmkhắctrongviệcnuôidạytôiđểchiếnthắngtrongcảbaloạithànhtíchtrên.Tôichỉđượcxemtivimộttiếngmỗituần.ĐạtđiểmAtrongtấtcảcácmônhọclàđiềuhiểnnhiênvàmuốntôiphảiluyệncácbàithiSATsuốtnhữngnămhọctrunghọcvàphổthông.SATlàbàithichuẩnphảilàmvàonămcuốiphổthông,điềukiệnđểvàođạihọc.Nhưngbốmẹmuốntôisớmchuẩnbịchokỳthiđókhitôimớichỉhọclớpsáu.

Ởtrườngtrunghọc,tôichơibốnloạinhạccụ:piano,violon,kènvàtrống.Trongsuốtnhữngnămhọcnày,tôiphảitậpluyệnmỗiloạinhạccụbamươiphúttừthứhaiđếnthứsáuvàmộttiếngvàothứbảyvàchủnhật.Suốtmùahè,tôiđãphảitậpluyệnmộttiếngmỗingàychomỗiloạinhạccụ,đếnnỗitôitinrằngđóchínhlàhìnhphạttànácnhấtchonhữngđứatrẻmuốnđượchưởngthụphần"nghỉ"trong"nghỉhè".

Nhưngtôiđãtìmramộtcáchđểvẫncóthểtậnhưởngnhữngngàynghỉcuốituầnvàkỳnghỉhè.Tôithứcdậyrấtsớm,từ6giờsáng,trongkhibốmẹvẫncònđangsaygiấc.Tôiđixuốngnhà,nơiđặtchiếcđànpiano.Rồithayvìchơipianothậtsự,tôibậtbăngghiâmbàinhạctôiđãchơitừtrước.Đến7giờ,tôitrởlênphòngmình,khoácửalạivàbậtbăngghiâmmộttiếngtôitậpviolon.KhôngphảichơiđànnêntôicóthờigianrảnhđểđọctạpchíBoy’sLife(Cuộcđờicủanhữngcậubé).

Vàchắcbạncóthểhìnhdung,thầygiáodạypianovàvioloncủatôikhôngthểhiểutạisaotôichẳnghềtiếnbộchútnào.Cólẽhọchorằngtôilàmộthọcsinhchậmtiến.Cònvớitôi,tôikhônghiểuviệchọccáchchơinhữngloạinhạccụnàysẽmanglạilợiíchgì.

(Hyvọngmẹtôikhôngnổiđiênlênkhiđọcđượcnhữngdòngnày.Cólẽtôinên trả lại chobàkhoản tiềnbàđãđầu tư choviệchọcpianovàvioloncủatôi).

Bốmẹtôi,đặcbiệtlàmẹtôi,vẫnluônhyvọngtôisẽhọctrườngYhoặcsẽlấybằngtiếnsĩ.Họtinrằnggiáodụcchínhthốnglàđiềuquantrọngnhất,nhưngvớitôi,haimươinămđầuđời

đượcvạchsẵndườngnhưquákiểmsoátvàngộtngạt.

Còntôilạichỉquantâmtớiviệckinhdoanhvànghĩranhiềucáchđểkiếmtiền.Khitôilớnlên,bốmẹluônbảotôikhôngphảilonghĩgìvềtiền,chỉcầntậptrungvàohọchành.Họhứasẽchitrảtoànbộhọcphíchođếnkhitôitrởthànhbácsĩhoặctiếnsĩ.Họcũnghứasẽmuabấtcứloạiquầnáonàotôimuốn.Thậtmaymắnchohọlàtôichẳnghứngthúgìvớithờitrangnênchẳngbaogiờtôixintiềnmuaquầnáocả.

Tôiluônmơmộngtớiviệckiếmtiền,vìvớitôitiềnsẽmanglạisựtựdođểlàmbấtcứgìmìnhmuốntrongquãngđờicònlại.Cócôngtyriêngcũngđồngnghĩalàtôiđượcthoảimáisángtạovàsốngtheocáchtôimuốn.

Tôiđãtổchứcnhiềuđợtbánhàng"xôn"trongnhàxesuốtthờitiểuhọc.Khitôiđãbánhếtnhữngthứđồbỏđicủabốmẹ,tôihỏibạnbèxemliệuhọcóthứđồgìmuốnbánkhông.Chúngtôitậphợpnhữngthứđólạivàphanướcchanhbánkèm.Ýtưởngcủachúngtôilà,ngaycảkhimọingườikhôngmuagì,thìítnhấtchúngtôicũngvẫnbánđượcnướcchanhchohọ.Chúngtôiđãkiếmđượctiềntừviệcbánnướcchanhchứkhôngphảitừnhữngmónhànglặtvặtkia.

Ởtrườngtrunghọc, tôi lại tìmcáchkhácđểkiếmtiền.Tôi tìmđượccôngviệcgiaobáo,nhưngtôinhanhchóngnhậnrarằngcôngviệcnàychínhlàcáchcáctờbáođịaphươngláchluậtlaođộngtrẻem.Saukhitínhtoán,tôithấymìnhchỉkiếmđượccó2đô-lamỗigiờ.

Tôibỏviệcgiaobáovàquyếtđịnhtựlàmbảntin.Mỗibảntinsẽdàyhaimươitrang,gồmnhữngcâuchuyệntôiviết,nhữngtrògiảiđốôchữvàtruyệncười.Tôiinbảntintrênnềngiấyvàngcamsáng,đặttênlàTheGobbler(Gàtrốngtây)vàbánvớigiá5đô-la.Tôiđãbánđượcbốnbảnchobạnbèởtrường.Tôinhậnramìnhcầnphảicónhiềubạnbèhơn,nhữngngườicóđủtiềnđểmuacácbảntin,hoặctôicầntìmradoanhthutừnhiềunguồnkhácnữa.Vìthế,khiđicắttóc,tôiđưachochúthợcắttócmộttờTheGobblervàhỏiliệuchúcómuốnmuacảtrangquảngcáocủakỳtớivớigiá20đô-lahaykhông.

Khichúấyđồngýmua,tôibiếtmìnhcóthểlàmđiềugìđóhơnthế.Tấtcảnhữnggìtôicầnlàmlàphảibánđượcthêmbốntrangquảngcáonữađểcó100đô-la,sốtiềntôichưatừngnhìnthấytrongđời.Đầytựtinsauvụlàmănđầutiên,tôitớicáccửahiệungaycạnhhiệucắttócvàhỏiliệuhọcómuốnđăngquảngcáotrêntờbảntinsắptớicủatôihaykhôngtờtạpchísẽlàmcảnướcchoángváng.

Nhưnghọđềutừchốitheocáchlịchsựnhấtcóthể.Vàituầnsau,tôichoralòbảntinTheGobblersốthứhai.Lầnnày,tôichỉbánđượchaibản.

Tôiquyếtđịnhdừngvụkinhdoanhnàylại.

Côngviệcthìquánhiềumàbạnbètôithìhếtsạchtiềnđểmuarồi.

CậuemAndyvàtôiđãtừngchờđợimỗikỳtạpchíBoy’sLifehàngthángvàđọcnókhôngsótmộttừ.Mụcyêuthíchcủatôinằmởgầncuốicuốntạpchí−mụcraovặtgiúpđặtmuanhữngsảnphẩmthúvịtôichưatừngthấy,nhưngtôibiếtmìnhmuốncóchúngvàomộtngàynàođó.Cóđủthứđồảothuậtvànhữngvậtdụngmới(banđầu,tôiđãnghĩkháiniệm"mới"là"thựcsựrấtmới,rấtngầu"),cócảmộtbộdụngcụđểbiếnmộtchiếcmáyhútbụithànhmộtchiếctàuđệmkhínhỏ.

Nhưngđiềukhiếntôithíchthúnhấtlàtrangquảngcáolớnởcuốicuốntạpchí,trưngbàytấtcảcácphầnthưởngbạncóthểnhậnđượcbằngviệcbánthiệp.Nghecóvẻrấtđơngiản:chỉđidạoquanhnhàhàngxóm,bánthiệpNoel(loạithiệpmàaicũngcần,kểcảtôi),giànhthậtnhiềuđiểmvàđổiđiểmlấycáivántrượthaymộtthứđồchơinàođótôichưatừngcóvàgiờrấtmuốncó.

Vìthế,tôiquyếtđịnhđặtmuamộtsốthiệpvàmộtcuốncatalog.Lúcnàyvẫnlàkỳnghỉhènêntôicórấtnhiềuthờigianđểgõcửatừngnhàvàchàohàng.Điểmdừngchânđầutiênlànhàhàngxómngaycạnhnhàtôi.

TôiđưachobàchủnhàcuốncatalogcótấtcảcácmẫuthiệpNoel.Bàấytrảlờitôirằngbâygiờmớilàthángtám,cònlâubàmớicầnđếnthiệpNoel.Tôinghĩbàấyđúng.TôithậtngungốckhiđibánthiệpNoelvàothángtám,thếnênđócũngchínhlàđiểmdừngchâncuốicùngcủatôi.

Tôitrởvềnhà,cốgắngnghĩramộtýtưởngkinhdoanhnàođóítyếutốmùavụhơn.

Ởtrườngtiểuhọc,tôicómộtngườibạnthântênlàGustav.Chúngtôithườnglàmmọiviệccùngnhau,tụtậpởnhàvàdiễnkịchchocácbậcphụhuynhxe,dạychonhaunhữngngônngữbímậtvàmậtmã,vàđếnnhànhaungủlạimỗituần.

MỗilầntôiđếnnhàGustavchơi,cậutalạichotôimượnmộtcuốnsáchcótênFreeStuffforKids(Đồmiễnphíchotrẻ).Đó làcuốnsáchtuyệtnhấttừtrướcđếngiờ.Trongđócóhàngtrămvậtdụngmiễnphíhoặccógiádưới1đô-lamàtrẻemcóthểđặthàng,baogồmbảnđồ

miễnphí,giấydántườnggiá50xuhoặcnhữngsảnphẩmdùngthử.Đểcóđượcmộtsảnphẩm,bạnphảiviếtmộtbứcthưbỏtrongphongbìvàgửiđếnmộtđịachỉ(theotôiđượcbiết,đólàphongbìcódánđịachỉriêng),ngaycảđốivớinhữngsảnphẩmcógiádưới1đô-la,bạncũngphảilàmnhưvậy.Gustavvàtôiđãxemhếtlượtcuốnsáchvàđặthàngtấtcảcácvậtdụngmàchúngtôithấyhấpdẫn.

SaumườiphútđứngchàobánthiệpNoel,tôitrởvềnhà,đọclạinhữngmụcphânloạitrongcuốntạpchíBoy’sLifevànhìnthấymộtbộdụngcụlàmkhuyáocógiá50đô-la.Bộdụngcụđósẽgiúpbạnbiếnbấtcứmộttấmhìnhhoặcmộtmẩugiấynàonàothànhmộtchiếckhuyáosơmi.Giáđểlàmmộtchiếckhuylà25xu.

Tôibướctớigiásách, lụcra tấtcảnhữngcuốnsáchđãmượncủaGustavtừnhữngnămtrướcnhưngchưatrảlạicậuấy,rồitôitìmxemtrongnhữngcuốnsáchđócóviếtvềcôngtynàotừngbánkhuyáolàmtừảnhchưa.Chẳngcócôngtynàocả.

Vớitâmtrạngvôcùnghứngkhởi,tôiđánhmáymộtbứcthưgửitớinhàxuấtbảncủacuốnsách,vờrằngtôilàmộtdoanhnghiệpsảnxuấtkhuyáovàmuốnxuấthiệntronglầnxuấtbảnnămtớicủacuốnsách.Đểviệcgiảvờnàygiốngthậthơn,tôiđãthêmvàikýhiệu"Dept.FSFK"vàođịachỉthưcủamình.FSFKlàmậtmãcủatôi,chocụmtừ"FreeStuffForKids"(Vậtdụngmiễnphíchotrẻem).Điềukiệncủatôilàbọntrẻphảigửimộtbứchình,mộtphongbìghisẵnđịachỉnhàvà1đô-la.Tôisẽ làmmộtchiếckhuyáotừtấmhìnhvàgửi lạichochúngbằngchiếcphongbìđãghisẵnđịachỉ.Tôilãi75xuchomỗiđơnđặthàng.

Haithángsau,tôinhậnđượchồiâmcủanhàxuấtbản.Họnóirằngđềnghịcủatôiđãđượcchọnđểxuấthiệntrongcuốnsáchkỳtới.Tôinóivớibốmẹrằngtôiđãđặtmuabộdụngcụlàmkhuyáovớigiá50đô-la,cộngthêm50đô-lanữachocácphụtùngvàtôisẽtrảlạitiềnchobốmẹsaumộttrămđơnđặthàngđầutiên.

Tôikhôngchorằngbốmẹtôitinvàolờihứađó.TrướcđâyhọcũngtừngnghetôinóisẽkiếmđượcnhiềutiềnnhưthếnàonếubánđượcbảntinTheGobblerhaysaukhibánđượchàngtrămtấmthiệpNoel.Nhưngvìtôivẫnđạthọcsinhgiỏinêntôinghĩhọsẽchophéptôiđặtmuabộdụngcụvàphụtùnglàmkhuyáokia,xemnhưlàphầnthưởngchonỗlựccủatôi.

Haithángsau,tôinhậnđượcmộtcuốnsáchFreeStuffForKidsphiênbảnmới.Cảmxúctràodângkhithấyđịachỉnhàmìnhđượcintrongcuốnsách.Tôiđưacuốnsáchchobốmẹvàchờđợinhữngđơnhàngđầutiêntronglolắng.

Ngườiđưathưluônđitrênmộtconđườngquenthuộc.Nhàtôinằmgầnchânđồivàôngấy

luônbắtđầuhànhtrìnhcủamìnhtừchânđồinhưngởphíabênkiađường,đilênphíatrên,rẽxungquanhvàlạixuốngchânđồi.Vìthế,mỗilầnnghethấytiếngxecủangườiđưathưởphíabênkiađường,tôibiếtrằnghaimươiphútsaungườiđưathưsẽđiđếnnhàtôi,tôiđứngchờsẵnởbênngoàiđểnhậnthư.Thôngthường,thưsẽđếnvàokhoảng1giờ36phútchiều.

Haituầnsaukhicuốnsáchxuấtbản,tôinhậnđượcđơnđặthàngđầutiên.Tôihồihộpmởphongbìra,bêntronglàbứcảnhcủamộtbégáimườihaituổimặcmộtchiếcváysọcvuôngmàuđỏđangômmộtchúcúnxinhxắn.Quantrọnghơncảlàbêntrongcòncótờ1đô-la.Tôiđãcóvụlàmănđầutiên!Tôibiếnbứchìnhthànhmộtchiếckhuyáorồigửilạichocôbébằngchiếcphongbìđãghisẵnđịachỉnhàcôbé.Tốihômđó,tôiháohứckểchobốmẹnghevềđơnhàngnày.Tôinghĩhọđãkhángạcnhiênthậmchíkhitôichỉnhậnđược1đơnđặthàngnày.Tôiđưachohọtờ1đô-lavàghivàonhậtkýrằngkhoảnnợđãgiảmxuốngchỉcòn99đô-la.

Ngàytiếptheo,tôinhậnđượchaiđơnhàng.Quamộtđêmmàdoanhsốđãnhânđôi.Suốthơnmộtthángsau,cónhiềungàytôinhậnđượctớihơnmườiđơnhàng.Cuốithángđầutiên,tôiđãkiếmđượchơn200đô-la.Tôiđãtrảhếtnợvàkiếmđượckhánhiềutiềnởđộtuổicủamình.Tuynhiên, tôiphảimấtmột tiếngmỗingàyđể làmnhữngchiếckhuyáo.Vàonhữngngàycónhiềubàitậpvềnhà,tôikhôngcóthờigianđểlàmkhuyáonêncókhitôiđãđểđơnhàngdồnđốngtớicuốituần.Suốtnhữngngàycuốituần,tôiphảidànhđếnbốnnămtiếnglàmkhuyáo.Kiếmđượcnhiềutiềnthậtlàtuyệt,nhưngphảingồilìtrongnhàthìchẳngthúvịchútnào.Vìthế,tôiquyếtđịnhđãđếnlúccầnđầutưmuamộtchiếcmáylàmkhuybántựđộngcógiá300đô-lađểnângcaohiệuquảvànăngsuấtlàmviệc.

Côngviệckinhdoanhkhuyáocủatôiđãmanglạikhoảnthunhậpổnđịnh200đô-lahàngthángtrongsuốtnhữngnămtôihọctrunghọc.Bàihọclớnnhấtmàtôihọcđượclàbạncóthểtạoramộtdoanhnghiệpthànhcôngquahìnhthứcđặthàngquathư,màkhôngcầngặpmặttrựctiếp.

Đôilúckhiquábận,tôivẫnnhờtớisựtrợgiúpcủacáccậuem.Tốtnghiệpcấphai,tôibắtđầucảmthấychánngáncôngviệclàmkhuyáomỗingày,vìthếtôiquyếtđịnhnhườngcôngviệckinhdoanhcho cậuemAndy.Lúcđó, tôinghĩ rằng tôi sẽbắtđầumột côngviệckinhdoanhquathưđặthàngkhácmàtôiđammêhơn.

Vàothờiđiểmđó,tôikhôngthểtưởngtượngđượcrằngviệclàmkhuyáosaunàylạitrởthànhcôngviệckinhdoanhcủagiađìnhtôi.Vàinămsau,Andytruyềnnghềchocậuemútcủachúngtôi,David.Vàinămsau,chúngtôingừngđăngquảngcáotrêncuốnsáchFreeStuffForKidsvàkếtthúccôngviệckinhdoanh.BốtôiđượcthăngchứcvàôngphảichuyểnđếnHồng

Kông,vìthếôngđãđưamẹtôivàcậuemDavidđitheo.ChẳngcònanhchịemruộtnàođểDavidtruyềnnghềnữa.

Giờnghĩlại,lẽrachúngtôinêncómộtkếhoạchtruyềnnghềtốthơn.

Kỳ3:TrườngđạihọcTTO-TôiđãnộpđơnvàocáctrườngđạihọcBrown,UCBerkeley,Stanford,MIT,Princeton,

Cornell,YalevàHarvard.Tôiđượcnhậnvàotấtcảcáctrườngnày.SựlựachọnđầutiêncủatôilàBrownvìtrườngnàycóchuyênngànhquảngcáo,mộtngànhcóvẻliênquannhiềutớikinhdoanhhơnbấtkỳngànhhọcnàoởcáctrườngkhác.

Tuynhiên,bốmẹtôilạimuốntôihọctrườngHarvardvìtrườngđónổitiếngnhất,đặcbiệtvớicộngđồngngườichâuÁ.Vìthế,tôiquyếtđịnhtheohọctrườngnày.

ThứđầutiêntôimuakhitớiHarvardlàtivi.Tôikhôngcònbịbốmẹhạnchếthờigianxemphimmộtgiờmỗituầnnhưtrướcnữa,vìthế,tôiđãxemtivibốntiếngmỗingàytrongsựtựdomới.Tôipháthiệnrarằngtrongkhitôidànhthờigianxemtivithìnhữngsinhviênkháctrongkýtúcxálạiđangbậnrộnvớinhữngtròđùanhưtháohếtgiấyvệsinhtrongnhàvệsinhnữhayđổđầynướctrànóngvàobồntắmcủagiámthị(vịgiámthịnàytấtnhiênlàchẳngthấyvuivẻgì).

Tôisắpxếplịchđểchỉphảilênlớptừ9giờsángđến1giờchiềuvàothứhai,tư,sáu,cònthìhoàntoànrảnhrỗivàothứbavàthứnăm.Sựsắpxếpnàycóvẻlàmộtýtưởngtuyệtvờivềmặtlýthuyếtnhưngphảitrởthànhmộtconcúđêm,vàtôiquyếtđịnhsẽtheomộtlịchbiểukỳlạkéodài48tiếng.Theolịchđó,tôisẽthức32tiếngliêntụcvàrồingủliền16tiếngsauđó.

Vàonhữngngàyphảilênlớp,tiếngchuôngbáothứclúc8giờsánglàthứâmthanhkhóchịunhấttrênthếgiớinày.Tôisẽđậpmạnhvàocáinútbáochuôngvàtựnhủrằngmìnhsẽtrốntiếthọcđầutiên,rồisẽmượnvởnhữngsinhviênkhácđểchéplạibài.Mộttiếngsauđó,tôilạithuyếtphụcmìnhrằnglậpluậnbanđầucũngđúngvớinhữngtiếthọcsau,vìthế,tôisẽtrốnluônbuổihọcngàyhômđó.Lúcđó,tôiđịnhsẽđếnhọctiếtthứba,nhưngtôilạilýluậnrằngmìnhđãtrốnhaitiếthọckiarồi,bỏthêmmộtvàitiếtnữacósaođâu.Cuốicùng,mỗikhiđịnhđihọc,tôilạitìmđượcmộtlýdonàođóđểtrốn.Lợiíchtừviệcđihọcdườngnhưkhôngđượctôiđánhgiácao.

Vìthế,vềcơbản,tôiđãkhôngđihọctrongsuốtnămthứnhất.Vìtôichẳngbaogiờnhấcnổimìnhdậyđúnggiờ,tôiquálườiđểdậytắmrửavàđihọctrướcgiờăntrưa.TôiđãănrấtnhiềuđồănđủchocảngàyvàngấunghiếntấtcảcáctậpphimDaysofourlives(Nhữngthángngàytrongcuộcđờichúngta).

Tôiđãdànhphầnlớnthờigiannămthứnhấtđểthamgiacáchoạtđộngvớinhữngngườibạnsốngcùngkýtúc,gọilàkhuCanadayA.Chúngtôicùngnhauxemphim,chơigamevàtánchuyện.CósẵncảmhứngtừnhữngngàylàmbảntinGobbler,tôiđãlậprabảntinCanadayA.Chúngtôicómộtnhómnòngcốtgồmmườilămngười,đoànkếtvàgắnbó.Hầuhếtchúngtôiđềukhôngkếtbạnngoàinhómvàcốgắnggắnkếtvớinhautrongsuốtbốnnămđạihọc.

Giốngnhưhồihọcphổthông,tôicốgắngkiếmnhiềutiềnnhấtcóthểkhihọcđạihọcítmàvẫnđạtđượcđiểmsốcao.TôithamgiamộtsốlớphọcnhưNgônngữkýhiệukiểuMỹ,NgônngữhọcvàtiếngQuanthoại(tôivẫnnóichuyệnvớibốmẹbằngthứtiếngnày).Đểhoànthànhcácmônđiềukiệncốtyếu,tôiđãghidanhvàomộtlớphọcvềKinhThánh.Tintốtlànhlàmônhọcnàykhôngcóbàitậpvềnhàvàcũngchẳngchấmđiểm,nêntôiđãchẳngbaogiờđếnlớp.Tinxấulàviệcxếploạicủatôisẽdựavàobàithicuốikỳ,nhưngtôilạichẳngchuẩnbịgìchonó,vìchẳngbaogiờtôimởbấtcứcuốnsáchbắtbuộcphảiđọcnàotrongsuốtkhoáhọc.Tôinghĩrằngkỹnăngtôiđượcmàigiũanhiềunhấttrongtrườngchínhlàkỹnăngtrìhoãn.

Haituầntrướckhilàmbàithicuốikỳ,giáosưphátmộtdanhsáchgồmhàngtrămchủđềcóthểsẽlàbàikiểmtra.Chúngtôiđượcthôngbáorằng,nămtrongsốnhữngchủđềnàysẽđượclựachọnngẫunhiênchobàikiểmtravàchúngtôiphảiviếtmộtvàiđoạnvănvềnhữngchủđềđó.

Trongvònghaituần,tôikhôngcócáchnàođọchếttấtcảcáccuốnsáchđượcyêucầuđọc trongcảmộthọckỳ,và tôi cũngchẳngsợbị trượtmônhọc.

Nhưngcócâu:cáikhólócáikhôn.ỞHarvard,chúngtôicóthểsửdụngmáytínhđểđăngnhậpvàonhữngnhómtinđiệntử(electronicnewsgroups),tươngtựnhưhệthốngbảngtinđiệntử(BBS)màtôitừngkếtnốithờitrunghọc.Tôigửimộttinnhắntớicácnhómtinđiệntửvàmời tất cả các sinh viênHarvard cũng học lớp Kinh Thánh kia tham gia vàomột cuộcnghiêncứuquymôlớnchưatừngthấy,vìđiềunàysẽrấtthiếtthực.

Đốivớinhữngngườiquantâm,tôisẽgiaochomỗingườinghiêncứukỹlưỡngbatrongsốhàngtrămchủđềcóthểsẽđượclựachọn.Sauđó,mỗingườisẽgửiquaemailchotôinhữngđoạnvănhọviếtvềbachủđềcóthểlàđềbàitrongkỳthicuốikỳ.Tôitổnghợpbàiviếtcủahọ,phô-tô,đónglạithànhtậprồibánvớigiá20đô-lamỗitập.Bạnchỉcóthểmuamộttậpnếubạnđãđónggópvàođóbachủđề.

Khitinnhắnđượcgửiđi,córấtnhiềungườiquantâm,vìthếtôinhậnđượcrấtnhiềucâu

trảlờichomỗichủđềtừnhữngsinhviênkhácnhau.Chẳngcầnphảiđọcbấtcứcuốnsáchnàohaytựviết,tôivẫncóđượcnhữngbàinghiêncứuđầyđủnhấttừtrướcđếnnay,vàmọingườicũngnhậnthấynóthậthữuích.TheCrimson,tờbáocủatrườngchúngtôi,đãviếtmộtbàivềkinhnghiệmcủanhómnghiêncứuthựctiễnnày,còntôithìđãhoànthànhrấttốtbàithicuốikỳ.

Tôiđãkhámphárasứcmạnhcủanguồnlựcđámđông(crowdsourcing(*).

Tôicònlàmnhiềuviệckhácnhautrongnămthứnhấtđạihọc.

Tôithamgiavàocộngđồnglàmphim,kiếmtiềnbằngcáchtrìnhchiếucácbộphimtạicácgiảngđườngđạihọcrồibánvéchosinhviên.Tôiđếnthămtrangtrạicủamộtngườibạn,banngàythìhọccáchvắtsữa,đếntốithìbịngãvàphảikhâuvếtthươngtrêncằmkhicốhọctrượtbăng.Tôikhôngchắcviệcvắtsữabòhaymấymũikhâutrongphòngcấpcứu,cáinàođángsợhơn.

TôigiànhđượcvéxembuổihòanhạcđầutiêntrênđàiphátthanhđịaphươngvàxembuổibiểudiễncủaU2trongtuaZooTVcủahọ.Tôilàmnhiềuviệckhácnhautrongtrường,baogồmviệcphụbếpchocácđámcướihoặcphụcvụởquầyrượu,saukhiđãhoànthànhbốntiếnghọctạiHarvardBartendingSchoolvàlấyđượcchứngchỉMixology.Tôicũngthamgianhiềucôngviệclậptrìnhmáytínhkhácnhau,baogồmnhữngviệclàmchoHộisinhviêntrườngHarvard,làmviệctạicôngtySpinnakerSoftwarevàthamgiakhóathựctậpmùahètạiMicrosoft.

Một trongnhữngcôngty tôiđã làmlàBBN,nơiđãphát triểncôngnghệmàsaunàytrởthànhxươngsốngcủamạngInternet.BBNđãkýhợpđồngvớicáccơquanchínhphủ,vìthếtôiphảitrảiquamộtcuộckiểmtranhânthânđểcóđượcbậcBímật,thấphơnTốimậtmộtbậc.Dườngnhưmứcđộbảomậtcủachínhphủquácaođếnnỗiphảiphânloạitêncủachúngnhưthếnày.

Phần lớncôngviệccủa tôi tạiBBN làvào trongmộtcănphòng lớnvà táchbiệtvớibênngoàivớimứcđộbảomậtrấtcao,thểhiệnởhuyhiệuđiệntửvànhữngmãsốbímậtđểđiquanhữngcánhcửakhácnhau.Tôikhôngđượcphépmangbấtcứthứgìrangoàicănphòngnày,đặcbiệtlànhữngthiếtbịđiệntửhaybấtcứdữliệutruyềnthôngđiệntửnàokhác.

Mộtmùahè,tôiquyếtđịnhbăngquaconsôngnốiliềnCambridgevàBostonđểkhámphá

thànhphốnày.Tôi lang thangquanhữngđịađiểmdu lịch củaBoston,đến thămGuardianAngels(Thiênthầnhộmệnh),tổchứccónhiệmvụngănngừavàchốnglạitộiác.TôiquyếtđịnhtrởthànhthànhviêncủatổchứcnàytrongvàithángvớicôngviệctuầntrahệthốngtàuđiệnngầmvàcácngõhẻmcủaBoston.

Têncủatôitrongtổchứclà"Bímật".Banđầu,tôinghĩrằngđólàvìtôitừngnhắctớicôngviệcbímậtcủatôitạicáctổchứcchínhphủ,nhưngsauđótôibiếtđượcrằngmộttrongnhữngthànhviênkỳcựucủatổchứcmuốnđặttênchotôilà"BímậtTrungHoacổđại".

Suốtnhữngnămhọcđạicươngvàchuyênngànhởđạihọc,tôinhậnthấymìnhđãliêntụcbỏlỡcôngviệckinhdoanh,vìthếtôiđảmnhiệmviệcquảnlýQuincyHouseGrille,mộtkhuănuống,nằmdướitầngtrệtcủakýtúcxáQuincyHouse.ToànhànàycókhoảngbatrămsinhviênsinhsốngvàQuincyHouseGrillelànơisinhviêntụtậpchơibóngvàănđêm.

Mộttrongnhữngngườibạncùngphòngvớitôi,Sanjay,phụtráchquáncùngtôi.Chúngtôichịutráchnhiệmlênthựcđơnvàđịnhgiá,đặthàngtừcácnhàcungcấp,thuênhânviênvàthườngxuyêntựchuẩnbịđồăn.

Vàothờigianđó,thànhphốrachỉthịcấmmởnhữngquánănnhanhgầncáctrườngđạihọc,vìthếtôiphảiđitàuđiệnngầmđếntrạmgầnnhấtcócửahàngMcDonald’s.Tôinóichuyệnvớingười quản lý ở đó và ông ta bán cho tôi một trăm chiếc bánh hamburger và bánh ngọtMcDonald’s.Tôidùngxetảichởchúngvềkhukýtúc.Đólàhànhtrìnhthườngxuyêncủatôitrongvàithángsauđó.VìchẳngcócửahàngnàogầnkhukýtúcnàybánbánhhamburgercủaMcDonald’snêntôicóthểbánvớigiá3đô-lamộtchiếctrongkhichỉmất1đô-lachiphí.

NhưngrồitôicũngthấymệtnhoàivớinhữngchuyếnđihàngngàytớicửahàngMcDonald’s,vìthếtôiquyếtđịnhtìmxemliệucócáchnàochuyểnsangkinhdoanhbánhpizzakhông.Tôibiếtrằngkinhdoanhbánhpizzasẽthuđượclãirấtlớn.Chỉmấtchưađầy2đô-lađểlàmmộtchiếcbánhpizzacỡlớnnhưnglạicóthểbánvớigiá10đô-la(thậmchícòncaohơnnữa).Vàthậmchí,bántừngmiếngbánhpizzacũngcóthểkiếmđượcnhiềutiền.Saukhihỏihanmộtsốngười,tôibiếtđượcrằngphảimất2.000đô-lađểđầutưmualònướng.Chorằngvụnàyđángđểmạohiểm,tôihítthậtsâuvàviếtmộttấmséctrịgiá2.000đô-la.

Tôimuốntạoranhữngđiềuđặcbiệtchoquán,nơimàmọingườimuốnđếnchơinênđãthứctrắngnhiềuđêmđểghilạicáccácchươngtrìnhMTVvàobăngvideo,tạmdừngghibấtcứlúcnàoxuấthiệnquảngcáo,vìđâylàthờikỳtrướckhitruyềnhìnhpháttriểnmạnh.Nhữngbăngvideonàyhoáralạilàmộtthànhcônglớn,kếthợpvớiviệcchàobánbánhpizza,doanh

sốbánhàngcủachúngtôiđãtănggấpbalầnsovớicùngkỳnămtrước.Phivụđầutư2.000đô-lađượchoànvốntrongvòngvàitháng.

ChínhnhờviệckinhdoanhpizzamàtôiđãgặpAlfred,ngườisaunàycùnggianhậpZapposvớitưcách làgiámđốctàichính(CFO)vàgiámđốcđiềuhành(COO)củacôngty.Thựcra,Alfredlàkháchhàngsố1củachúngtôi.Đêmnàocũngvậy,anhluônđặtmuamộtchiếcpizzabòrắctiêucỡlớn.

Ởtrườngđạihọc,chúngtôiđặtchoanhtahaibiệtdanhlà"Thùngnướclèo"và"Quáivật".Sởdĩcóbiếtdanhnày làvì lầnnàonhómchúngtôiđiănởnhàhàng(thườngthìcómườingườiđiănđêmtạikhubánđồănTrungQuốc,gọilàkhuKông),anhtacũngănhếtsạchsànhsanhthứcănthừatrongđĩacủacảmọingườinữa.Tôithầmcảmơnviệcmìnhkhôngphảiởchungphòngđểkhỏiphảidùngchungnhàtắmvớiconngườinày.

Vìvậyvớitôi,chẳngcógìlàlạkhitốinàoanhtacũngđặtmuamộtchiếcpizzabòrắctiêucỡlớn.Nhưngthỉnhthoảnganhtalạitrởlạisauvàitiếngvàđặtmuathêmmộtchiếcpizzabòrắctiêucỡlớnnữa.Lúcđó,tôichỉnhủthầm:"Ồ,anhchàngnàycóthểănđượchếtmà."

VàinămsautôipháthiệnrarằngAlfredmuabánhpizzarồibántừngmiếngchonhữngngườibạncùngphòng.ĐólàlýdotạisaochúngtôilạiquyếtđịnhthuêanhlàmgiámđốctàichínhvàgiámđốcđiềuhànhcủaZappos.

Vàinămtrước,chúngtôilàmphéptínhvàbiếtđượcrằng,mặcdùtôikiếmđượcnhiềutiềntừkinhdoanhbánhpizzahơnAlfred,nhưnganhtalạikiếmđượcnhiềuhơntôigấpmườilầntrongmỗigiờđồnghồnhờbántừngmiếngbánhpizza.(Anhtacũngchịuítrủirohơntôi.Têntrộmnàođóđãcuỗmmấtchiếcmáynướngbánhtrịgiá2.000đô-lacủatôi.Đếncuốinăm,tínhrathìtôichỉkiếmđược2đô-lamỗigiờ).

Lúcđó, tôikhôngbiếtrằngmốiquanhệ liênquantớibánhpizzacủachúngtôilạilàtiềnđềchonhữngcơhộikinhdoanhhàngtriệuđôsaunày.

Vàonămcuốicủathờisinhviên,SanjayđãgiớithiệuchotôimộtthứgọilàtổhợpWorldWideWeb(mạnglướitoàncầu).Tôinghĩđólàmộtthứrấtthúvịđểkhámphávàothờiđiểmđó,nhưngđãkhôngchútâmnhiềuvàonó.Lúcđó,mụctiêuhầuhếtsinhviênnămcuối,trongđócócảtôi,làcốgắngkiếmđượcviệclàmtrướckhitốtnghiệp.RấtnhiềucôngtytừkhắpnơitrênđấtnướcvàtừcácngànhkhácnhauàoàođếnHarvardđểtuyểndụngnênchúngtôichẳngphảiđixađểphỏngvấntìmviệc.

Rấtnhiềubạncùngphòngtôiđãnộpđơnvàongânhànghaynhữngcôngviệctưvấnquảntrị,nhữngcôngviệcđượcxemlà"ngon".Vớitôi,nhữngviệcnàythậtnhàmchánvàtôiđãngheđâuđórằngthờigianlàmviệccủanhữngvịtrínàykéodàitớimườisáutiếngmộtngày.

Vìvậy,Sanjayvàtôiquyếtđịnhnộpđơnvàocáccôngtycôngnghệ.Mụctiêucủatôilàtìmđượcmộtcôngviệclươngcao.Tôikhôngquantâmđếnchứcdanhcụthểcủacôngviệcđólàgì,côngtynàotôisẽlàmviệc,nềnvănhoácủacôngtyđónhưthếnàohaytôisẽsốngởđâu.

Tôichỉquantâmđếnviệcđólàmộtcôngviệclươngcaovàkhôngphảilàmnhiều.

TONYHSIEH

(*)Crowdsourcing:làtừghépcủatừ"crowd"và"outsourcing",làmộtmôhìnhkinhdoanhmàngườikhởixướngđặtniềmtinvàoquầnchúng,nhữngngườicókhảnăngtìmranhữnggiảiphápchocácvấnđềmộtcáchsángtạonhất.Theotruyềnthống,mộtcôngviệcsẽđượcgiaocho1ngườihay1tổchứcđểthựchiện.Crowdsourcinglàhìnhthứcgiaocôngviệcđóchomộtcộngđồnghoặcmộtnhómngười,thôngquamột"lờikêugọi"đểtấtcảcóthểcùngđónggópthựchiệncôngviệcđó.

Kỳ4:KhởinghiệpTTO-Thựcra,cuộcphiêulưuđangchờđợichúngtôiđãbắtđầutừlâu.Chúngtôithường

ngồivòngtròntrongcănhộđểthiếtkếcáctrangwebvàrangoàitìmkiếmthêmkháchhàngmộttuầnmộtlần.

Đếncuốituầnđầutiên,tôinhậnramộtđiềulàcảhaichúngtôiđềukhôngthựcsựđammêcôngviệcthiếtkếtrangweb.Chúngtôi thíchý tưởngđược làmchủvàtựđiềuhànhdoanhnghiệpcủariêngmình,nhưngthựctếchothấychẳngcógìthúvịcả.

BốmẹtôikhônghiểuvìsaotôilạibỏviệcởOraclemàchẳngcókếhoạchcụthểnàochonhữngviệccầnlàmtiếptheo.KhitôinóivớibốrằngSanjayvàtôiđịnhthànhlậpmộtdoanhnghiệpthiếtkếtrangweb,ôngnóivớitôirằngchẳngcócơsởnàođểdoanhnghiệpcủachúngtôisẽtrởnênlớnmạnhtheođúngnghĩa.Vàolúcđó,chỉsaumộttuần,cảSanjayvàtôiđềubắtđầutựhỏiliệuquyếtđịnhrờiOraclecóđúnghaykhông.

Nhữngtuầntiếpsauthậtsựcăngthẳngvàcóphầnchánnản.Chúngtôibắtđầudànhphầnlớnthờigianchỉđểsụcsạocáctrangwebnhằmchốnglạisựnhàmchánvàtiêukhiển.Hồiđầu,nhìnSanjayngủđếntrưatrặtravẫnchưadậycũngkháthúvị.Nhưngchúngtôiđangbắtđầuphátđiênlên.

May thay, cả hai chúng tôi đều có tiền tiết kiệm từnhững công việc thời sinh viênnênkhôngphảilođếnviệctrảtiềnthuênhàtừgiờđếntậncuốinăm.Chúngtôikhôngbiếtmìnhmuốnlàmgìnhưngchúngtôiđãbiếtđượcđiềumìnhkhôngmuốnlàm.ChúngtôikhôngmuốnlàmviệcchoOraclenữa.Chúngtôikhôngmuốnlàmbấtcứcôngviệcthiếtkếtrangwebnàonữa.Chúngtôikhôngmuốnthựchiệnbấtkỳcuộcgọibánhàngnàonữa.Vàchúngtôicũngkhôngmuốntríócmìnhnhànrỗi.

Vìthế,chúngtôidànhnhiềungàyđêmcốgắngtìmraýtưởngkinhdoanhtrênInternetvĩđạitiếptheo,nhưngchúngtôithựcsựkhôngtìmđượcbấtkỳýtưởnghayhonào.Mộtngàycuốituần,trongtâmtrạngbuồnchán,chúngtôiquyếtđịnhtiếnhànhlậptrìnhđểthửnghiệmýtưởngmàchúngtôigọi làInternetLinkExchange,nghĩalàTraođổi liênkếttrênInternet(ILE)màsaunàychúngtôiđổitênthànhLinkExchange.

ÝtưởngđằngsauLinkExchangeđượchìnhthànhkháđơngiản.Nếubạnđangcómộttrangweb,thìbạncóthểđăngkýdịchvụcủachúngtôimiễnphí.Khiđăngký,trangwebcủabạnsẽđượcchènmộtđoạnmãđặcbiệtđểchocácđoạnquảngcáotựđộnghiểnthịtrênđó.

Mỗikhicóngườitruycậpvàotrangwebcủabạnvàthấymộttrongnhữngmụcquảngcáo,bạnsẽđượcnửađiểm.Nhưvậy,nếucómộtnghìnngườitruycậpvàotrangwebcủabạnmỗingàythìbạnsẽthuđược500điểmmỗingày.Với500điểmnày,trangwebcủabạnsẽđượcquảngcáo500lầnmiễnphítrênmạnglướiLinkExchange,dođó,đâylàmộtcáchtuyệtvờivìbạnkhôngphảitốntiềnchoquảngcáomàvẫnthuđượclợinhuận.Nămtrămlầnquảngcáokhácnênđểchúngtôigiữ.ÝtưởnglàchúngtôisẽpháttriểnmạnglướiLinkExchangemộtthờigianchođếnkhicóđủsựnổitiếngđểbánchonhữngtậpđoànlớn.

Sanjayvàtôiđãhoànthànhtấtcảcácchươngtrìnhthửnghiệmtrongvònghơnmộttuầnvàchúngtôisẽgửiemailtớinămmươitrangwebyêuthíchcủachúngtôi-nhữngtrangwebmàchúngtôitìmthấykhilướtweb,hỏixemhọcósẵnlòngthửnghiệmdịchvụmớicủachúngtôihaykhông.

Thậtbấtngờ,mộtnửasốtrangwebchúngtôigửiemailtớiđãđồngýgiúpđỡchúngtôithửnghiệmdịchvụtrongvònghaimươitưtiếng.Khicóngườitruycậpvàocáctrangwebvànhìnthấybannerquảngcáo,tintứcvềLinkExchangebắtđầulantruyền.Chỉtrongmộttuần,chúngtôinhậnrarằngdựánđóbanđầuchỉnhằmgiúpchúngtôichốnglạisựbuồnchánnhưnggiờcóvẻsẽcótiềmnăngtrởthànhcáigìđórấtlớn.Chúngtôiquyếtđịnhtậptrungtoànbộsứcmạnh,biếnLinkExchangethànhmộtdoanhnghiệpthànhcông.

Nămthángtiếptheotrôiđirấtnhanh.Ngàycàngcónhiềutrangwebđăngkýsửdụngdịchvụcủachúngtôi.Chúngtôikhôngcònphải lo lắngvềviệckiếmtiềnnữa.ChúngtôichỉtậptrungvàoviệcpháttriểnmạnglướiLinkExchange.Chúngtôiháohứcvớiviệctạorathứgìđólớnmạnhnhanhchóngvànhiềungườithựcsựthíchsửdụngnó.Sanjayvàtôilàmviệcthâuđêmsuốtsáng,chiaramộtnửathờigianlậptrìnhmáytínhvànửacònlạitrảlờiemailkháchhàng.Chúngtôicốgắngtrảlờitấtcảcácemailđượcgửiđếncàngnhanhcàngtốt.Thườngthìchúngtôicóthểtrảlờiemailchỉtrongvòngmườiphútvàmọingườirấtngạcnhiênkhinhậnđượchồiâmcủachúngtôi.

Cóthờiđiểmchúngtôikhôngthểtrảlờikịptấtcảcácemailgửiđến,nênmộtngườibạnđếnchơiđãquyếtđịnhsẽgiúptrảlờinhữngbứcthưđóvàcuốicùngởlạiluônvớichúngtôi.Đólàkhoảngthờigiantuyệtvời,thúvịvàkỳdiệuđốivớitấtcảchúngtôi.Chúngtôibiếtchúngtôiđanglàmđiềugìđólớnlao,tuyrằngkhôngthựcsựbiếtnósẽtrởthànhcáigìnữa.Ngàythángtrởnênlẫnlộnvớinhau,chúngtôithậtsựkhôngbiếthômnaylàthứmấytrongtuần.

Mộtngàytháng8năm1996,chúngtôinhậnđượcmộtcúđiệnthoạitừmộtngườitựxưnglàLenny.AnhtagọitừNewYorkvànóirằngmuốnmuaquảngcáotrênhệthốngcủachúngtôi

vàcònxemxétkhảnăngmualạicôngtycủachúngtôi.SanjayvàtôiđãđồngýăntốivớianhtavàotuầnsautạiSanFrancisco.

ChúngtôigặpnhauởTonyRoma-chuỗinhàhàngchuyênvềcácmónăntừthịtthỏ.Lennygiớithiệuvềmìnhgiốngnhưmột"Bigfoot"vậy-đượcthểhiệnrõởcảtêncôngtycũngnhưbiệtdanhcủaanhta.AnhtagọiđồuốngKahlua,vìvậytôicũnggọiđồuốngcùngloại.Tuynhiên,Sajaylạitránhxathứđồuốngđó.SajayvàKahluachưabaogiờcómốiquanhệtốtvớinhaukểtừcáiđêmmàcácbạncùngphòngthờiđạihọcmãimãigọilà"Kahluađêm",khimàanhđãnốcrấtnhiềuKahlua(sauđóthìnônọetrongphòngvệsinhmàchúngtôidùngchungvớicácbạncùngphòng).

Lennynóivớichúngtôirằnganhmuốnđưachochúngtôimộtđềnghị:mộttriệuđô-latiềnmặtvà cổphiếuđể chúng tôibánLinkExchange choBigfoot.Nhưmộtphầncủagiaodịch,LennymuốnchúngtôichuyểnđếnNewYorkđểlàmviệcchoBigfoot.Sanjayvàtôinhìnnhau,cảhaiđềuchoángváng.LinkExchangechỉmớiđượcthànhlậpcónămthángmàgiờđâychúngtôilạicócơhộibánnóvớigiámộttriệuđô-la.Đâycóthểlàmộtcơhộiđổiđờichochúngtôi.ChúngtôinóivớiLennyrằngchúngtôimuốncóvàingàyđểsuynghĩvềđềnghịđó,nhưngtừduynhấtmàtôicóthểnghĩtrongđầulà"Ồ!".

Sanjayvàtôiđãdành24tiếngđểnóivềnhữnggìchúngtôinênlàm.ChúngtôithựcsựtinrằngLinkExchangecótiềmnăngpháttriểnhơnnữa,nhưngcũngkhócóthểtừchốimộtsốtiềnlớnnhưvậy.Vìthế,chúngtôiquyếtđịnhnóivớiLennyrằngchúngtôisẽbáncôngtyvớigiáhaitriệuđô-latiềnmặt.Nhưthế,Sanjayvàtôi,mỗingườisẽkiếmđượcmộttriệuđô-lachỉsaunămthánglàmviệc.Tôiđãđọcđượcởđâuđórằngbạnsẽởvịthếthươngthuyếttốtnhấtnếubạnkhôngquantâmkếtquảlàgìvàbạnkhôngthua.Vớimứcgiáhaitriệuđô-la,dùsaotôicũngsẽcảmthấyvuihơnbấtkểvụgiaodịchcóthànhcônghaykhông.

Khichúngtôinóirađiềuđó,Lennykhôngnghĩrằngchúngtôiđánggiáhaitriệuđô-la(vàtôicũngkhôngnghĩrằnganhtathựcsựcóđủhaitriệuđô-la),vìthếchúngtôithốngnhấtsẽđitheohaiconđườngkhácnhaunhưngvẫngiữliênlạcvớinhau."LinkExchangelàmộtcơhộituyệtvờitrongcuộcđờicácanh",Lennynói."Tôitừngkiếmđượcrấtnhiềutiền,nhưngcũngmấtrấtnhiềukhitôiquyếtđịnhđánhcượcvớitrangtrạihiệntạicủatôithayvìlấytiền.Tôimongrằngcácanhsẽmaymắn."

Sanjay và tôi có động lực hơn bao giờ hết khi chắc chắn rằngLinkExchange sẽ thành công. Chúng tôi phải chứngminh được rằngLennyđãsai.

Khingàycàngcónhiềungườiđăngkýdịchvụcủachúng tôi,Sanjayvà tôinhậnrarằngchúngtôicầnnhiềusựgiúpđỡhơncảvềdịchvụkháchhàngvàvềlậptrìnhmáytính.Ngoàiviệcthuyếtphụcbạnbè–nhữngngườiđãghéthămchúngtôi,khôngquayvềnhànữamàởlạigiúpchúngtôitrảlờiemail,chúngtôicònbắtđầutìmkiếmnhiềulậptrìnhviênmáytínhkhác.

Tôinhớhồiđạihọc,tôitừngthamgiavàocuộcthilậptrìnhmáytínhquốctế.Mỗitrườngđạihọcđượcphépcửmộtđộigồmnhữnglậptrìnhviêngiỏinhấtđểthiđấuvớicáctrườngđạihọckhác.Độicủatôiđãgiànhgiảinhấttrongcuộcthiđó.TôiquyếtđịnhsẽgặpHadi–mộttrongnhữngsinhviêntrongđộituyểncủatôiđểxemcậuấycómuốngianhậpLinkExchangekhông.

Thờicònđihọc,tôibiếtđượcrằngHadithíchảothuật,vìthếchúngtôitừngbànnhauvềýtưởng sẽ tổ chức chương trình biểudiễn ảo thuật trên giảngđườngđể có thêm thunhập.ChúngtôiảotưởngrằngchúngtôisẽtrởthànhbộđôiDavidCopperfieldmới,nhưngrốtcuộc,chúngtôichẳnglàmđượctròtrốnggìvìcũngquábậnrộnrồi.

KhitôiliênlạclạivớiHadi,tôiđãhỏicậutacómuốngianhậpLinkExchangekhông,vàtôicungcấptấtcảnhữngthôngtinvềviệcchúngtôiđãlớnmạnhnhanhnhưthếnào,lờiđềnghịmualạivớimứcgiámộttriệuđô-lamàchúngtôiđãtừchốivàhệthốngnàythúvịrasao.CậuấytrảlờirằngđóthậtsựlàmộtcôngviệcthúvịnhưngcậuấyquábậnrộnvớicôngviệcởSeattle,làmchohãngMicrosoft,lànhómtrưởngcủanhómphụtráchtrìnhduyệtwebInternetExplorer để cạnh tranh với các trìnhduyệt củaNetscape, vì thế không thể gia nhậpnhómchúngtôiđược.

Tuynhiên,cậuấynóivớitôirằngcậuấycóngườiemsinhđôi,vàcũnglàmcôngviệcnhưthế.Cậuấynóirằng,họgiốnghệtnhauvàhồiởtrườngđạihọc,họthườngthaynhauđiphỏngvấnvàvờlàngườikianếumộttronghaingườiquábậnrộn.Tôitựhỏikhôngbiếtliệucókhinàongườinàyđihẹnhòhộngườikiahaykhông.

"Nhưvậy...vềcơbản,cậumuốnbọntớthuêcậuemcủacậuà?",tôihỏi.

"Ừ."

"Chuyệnhaingườithaynhauđiphỏngvấnlàsựthậtà?"

"Đúngvậy.""OK,ngheđượcđây.Thếcậuemđótênlàgì?"

"Ali".

SaukhigặpAlitạicănhộcủachúngtôi,SanjayvàtôiquyếtđịnhnhậncậutalàthànhviênthứbacủaLinkExchange,vàchúngtôiđãmởmộtvănphòngthựcsựtạiSanFrancisco.MỗingườitrongchúngtôiđềubắtđầumờibạnbègianhậpLinkExchange,từngngườimộtvàhọđềuđồngý.

Tínhđếntháng12nămđó,LinkExchangeđãcótới25nhânviênvàhầuhếtđềulàbạnbècủachúngtôi.ĐócũngchínhlàlúcJerryYang-ngườiđồngsánglậpYahoo!,đánhtiếngmuốngặpchúngtôi.Yahoo!vừacóđợtIPOrấtthànhcôngtrịgiáhơnmộttỷđô-lahồiđầunăm.JerrylàngườitiênphongtrongngànhcôngnghiệpInternetđiênrồnhấtthờibấygiờ,vìthế,tấtcảchúngtôiđềuháohứcgặpmộtngườinổidanhvềInternet.ChúngtôihyvọngcóthểkýkếtđượcvàihợpđồngquảngcáovớiYahoo!đểthúcđẩychosựtăngtrưởngcủachúngtôi.

Nhưngthựcra,Jerrychẳnghềquantâmtớiviệckýkếthợpđồngquảngcáovớichúngtôi,màanhtamuốnmualạichúngtôi-mộtcúsốcđốivớichúngtôi.Chúngtôiphảiđợichođếnkhikỳnghỉlễkếtthúcvìtấtcảcácthànhviêntrongbanđiềuhànhđềuđangđinghỉ.Vìthế,chúngtôithốngnhấtsẽbànbạclạivàothánggiêngnămsau.

Sau kỳ nghỉ nămmới, anh ta đến gặp chúng tôi trong căn hộ cũ củachúngtôivànóivớiSanjay,AlivàtôivềsốtiềnhọsẵnsàngtrảchoviệcmualạiLinkExchange.

"Haimươitriệuđô-la".

Tôiđãphảirấtcốgắngđểgiữbìnhtĩnh.Ýnghĩđầutiênvụtlêntrongđầutôilà"Ôitrờiơi!".Ýnghĩthứhaithoángquatrongđầutôichínhlà"TôimừnghuýnhlênvìđãkhôngbáncôngtychoLennynămthángtrước."

ChúngtôinóivớiJerryrằngchúngtôisẽsuynghĩvềlờiđềnghịđóvàsẽtrảlờianhtasauvàingày.Tìnhhuốngnàygiốnghệtlầntrước,chỉkháclàsốtiềnmualớnhơnnhiều.Rấtnhiềulàđằngkhác.

Nhữngngàysauđóđầyắplolắng.Chúngtôiđãkểchonhữngthànhviêncònlạicủacôngty

vềnhữnggìđãxảyra,vàrằngSanjay,Alivàtôisẽlànhữngngườiđưaraquyếtđịnhcuốicùng.Nếuchúngtôinhận20triệuđô-la,thìtừgiờđếncuốiđời,tôisẽchẳngcầnphảilàmgìnữacả.

Theokinhnghiệm,tôiđãlêndanhsáchtấtcảnhữngviệctôisẽlàmkhicónhiềutiền:

•TôisẽmuamộtngôinhàởSanFranciscođểcómộtnơisinhsốngvàcóthểgọilànhàcủamìnhthayvìphảiđithuênhàvàsốngchungvớingườibạncùngphòng.

•Tôisẽmuamộtchiếctivimànhìnhlớnvàsẽxâydựngmộtnhàhát.•Tôimuốncónhiềunhữngkỳnghỉnhỏ(nhữngkỳnghỉcuốituầnkéodài)bấtcứkhinàovàđếnnhữngnơinhưLasVegas,NewYork,MiamivàLosAngeles.

•Tôisẽmuamộtchiếcmáytínhmới.

•Tôisẽlạilậpramộtcôngtykhácvìtôithựcsựhàohứngvớiýtưởngxâydựngvàpháttriểnmộtthứgìđó.

Tôirấtngạcnhiênkhithấydanhsáchnàyquángắn,vàđiềnthêmnhữngviệckhácthựcsựkhákhókhănvớitôi.Vớisốtiềntiếtkiệmđượctừnhữngcôngviệctrước,tôiđãcóthểmuativi,máytínhvàhưởngnhữngkỳnghỉngắn.Chỉlàtôichưabaogiờtựmìnhlàmnhữngviệcđómàthôi.

Tôicũngđãgâydựngđượcmộtcôngtymàtôirấtyêuthích.Giờđâysẽthậtlàngungốckhitôilạibánđicôngtymàtôivôcùngyêuthích,đểrồibắtđầugâydựnglạimộtcôngtykhác.Trừmỗiviệctôisẽcómộtngôinhàchoriêngmìnhthayvìđithuê,tôinhậnrarằngtôiđãcóđủđiềukiệnđểmuatấtcảnhữnggìtôimuốn.

NhữngcâunóicủaLennycứvangvọngtrongđầutôi:"LinkExchangelàmộtcơhộituyệtvờitrongcuộcđờicácanh".Tôibiếttậnsâutrongtráitimmìnhrằng,ngaycảkhichúngtôithấtbại thì theođuổicơhộiđóvẫnlàmộtviệc làmđúngđắn.Nócònquantrọnghơnviệcđượcsởhữumộtngôinhàcủariêngmìnhkhimớiởcáituổi23.Việctrởthànhchủnhâncủamộtngôinhàlàviệccóthểđểlạisau.

TôiđãtâmsựvớiSanjayvàAlivềnhữngsuynghĩcủatôivàhọđềuđưa

racùngmộtquyếtđịnh.Chúngtôivẫncòntrẻ.Chúngtôivẫncóthểmạohiểm.

Hômsau,chúngtôitổchứcmộtcuộchọptoàncôngtyđểthôngbáovềquyếtđịnhcủachúngtôi.

"Cácbạnbiếtđấy,chúngtôiđãnhậnđượcmộtlờiđềnghịmualạicôngtytừYahoo!,vàmấyngàyhômnaychúngtôiđãsuyđinghĩlạixemcónênchấpthuậnhaykhông."Tôicấtlời.Hẳnbạnđanghìnhdungrasựcăngthẳngbaotrùmcảcănphòng."Vàchúngtôiđãquyếtđịnhtừchốilờiđềnghịcủahọ."

Nhìnquanhphòng,tôivôcùngngạcnhiênkhithấygiườngnhưcómộtniềmtintưởngnàođóđanghiệnhữutrênkhuônmặtcủacácnhânviên."Chúngtađangởtrongmộtthờikhắcrấttrọngđại",tôitiếptục."NgànhcôngnghiệpInternetđangbùngnổ.CáccôngtynhưNetscape,eBay,AmazonvàYahoo!đanglàmthayđổi lịchsửnhânloại.Trướcđó,chưatừngcónhiềucông ty thành công trong thời gianngắnnhưvậy. Chúng ta có cơhội trở thànhmột trongnhữngcôngtynhưthế."

Tôikhôngbiếtvìsao,nhưngvìmộtlýdonàođómàtôibắtđầuthấycảmxúcdângtrào.Giọngtôitrởnênrunrun.Tôicốgắngnóinhữnglờicuốicùngvànhanhchóngkếtthúccuộchọp,nếukhôngtôisẽkhócmất:"Sẽchẳngbaogiờcómộtnăm1997nàokhácnữa."

Đólàthờiđiểmchúngtôichốnglạicảthếgiới,vàchúngtôichắcchắnrằngmìnhsẽchiếnthắng.

Nhữngthángsauđódiễnrakhámơhồ.Theomộtcáchnàođó,chúngtôicảmthấydườngnhưcóaiđóluôndõitheođểđảmbảochúngtôikhôngphạmphảibấtcứsailầmnào.MichaelMoritzđếntừSequoiaCapital-hãngcóvốnliêndoanhdoYahoo!tàitrợ,trởthànhthànhviênhộiđồngquảntrịvàđầutưbatriệuđô-lađểmua20%cổphiếutrongcôngty.Ngàycàngcónhiềutrangwebđăngkýsửdụngdịchvụvàchúngtôibắtđầukýkếtnhữnghợpđồngquảngcáolớnđemlạidoanhthuchocôngty.Chúngtôituyểndụngrấtnhiềunhânviênthôngminhvàđammênghềnghiệp(rấtnhiềungườitrongsốhọlàbạnbècủanhânviêntrongcôngty).Chúngtôilàmviệccùngnhaurấtvuivẻ.Chúngtôiđangởtrênđỉnhcaocủathếgiới.

TôikhôngbiếttừkhinàođãcómộttruyềnthốngvuitạiLinkExchange.Mỗithángmộtlần,

tôigửiemailđếntoànthểnhânviêntrongcôngtyđểthôngbáochohọbiếtrằngchúngtôisẽcómộtcuộchọpquantrọngvàrằngmộtsốnhàđầutưvàcácthànhviênhộiđồngquảntrịsẽthamdự,tấtcảmọingườiđềuđượcyêucầumặcvestvàthắtcàvạtvàongàyhômđó.

Nhưngtấtcảcácnhânviên,trừnhữngngườimớivàolàm,đềubiếtrằngđókhônghẳnlàbuổihọpcôngviệcthựcsự,vàrằnghọkhôngcầnphảimặcvesthaythắtcàvạt.Lýdothựcsựcủacuộchọpđólàchúngtôicóthểgiớithiệuvàlàmquenvớitấtcảnhữngnhânviênmới–nhữngngườivừamớigianhậpLinkExchangetrongthángqua.

Vìvậy,cứmỗithángmột lần, tấtcảcácnhânviênmớiđềuxuấthiệnởvănphòngtrongtrangphụccom-lêvàthắtcàvạt.Vàrồihọnhậnrarằnghọchínhlàmụctiêutrongtròđùacủacảcôngty.Trongcuộchọpbuổichiều,tấtcảcácnhânviênmớiđềuđượcgọiđứnglêngiữaphòngđểlàmmộtsốviệcgâycười.

SauvụđầutưcủaSequoia,chúngtôiđềnghịMichaelMorizthamdựcuộchọpđầutiênvàmờiôngđứngragiữaphòngcùngvớisáunhânviênmớiđượctuyểnvàocôngtythángtrước.

Saukhi từngngười tựgiới thiệuvềmìnhxong, chúng tôi giới thiệuvềMoritzmột cáchtrangtrọng,rồichúngtôihôhàomọingườicùngnắmtaynhauvànhảytheođiệunhạcchomộttròchơi.

NếubạntừngbiếtbấtcứđiềugìvềMoritztrêncácphươngtiệntruyềnthông,thìbạnsẽbiếtrằngôngvốnlàmộtnhàbáongườiAnh,sauđótrởthànhnhàđầutưmạohiểm,rấtthôngminh,đúngmựcvàsốngnộitâm.Vìthế,mọingườiđềurấtháohứckhichứngkiếncảnhôngấysẵnsàngđứnggiữaphòngcùngvớicácnhânviênmớikhác.Mộtsốngườicònmangcảđàiravàbậttođểtấtcảmọingườicùngvỗtaycổvũ.Rồinhạcbắtđầunổilên.ĐólàbàiMacarena.TôikhôngthểnghĩratừnàođểdiễntảcảnhtượngMoritzbịépphảinhảyđiệuMacarenanhưthếnào.Cóthểxemđâylàmộttrongnhữngcảnhtượngkỳlạnhấttừtrướcđếnnay.Tấtcảmọingườitrongphòngnàyđềuvỗtaytándươngvàcườinói,vàkhikếtthúcbảnnhạctôiđãcườichảycảnướcmắt.

Tôinhìnkhắpphòng,thấyniềmhạnhphúchiệnhữutrênkhuônmặtcủatấtcảmọingườivà tựnhủ, "Không thể tinđây là sự thật".Đókhônghẳn làvì cảnh tượngMoritznhảyđiệuMacarena,cũngkhôngphảivìtấtcảmọingườitrongphòngđềuđangnóicườivuivẻ.Màbởitấtcảnhữnggìđãxảyratrongnămqua.Nódườngnhưkhôngcóthậtvậy.

NóitheongônngữtrongphimNgườiđànbàđẹp,tôiđangsốngtrongthếgiớicổtích.

Kỳ5:PháttriểnnhanhchóngTTO-NgaysaukhichúngtôinhậnđượckhoảnđầutưtừSequoia,tôitớigặpAlfred,anh

chàngvẫnmuapizzacủatôihồiđạihọc,đểxemliệuanhtacómuốnlàmviệctoànthờigiancùngchúngtôikhông.

NhưngcóvẻanhtađangrấtbậnrộnvớiviệclấybằngTiếnsĩvềthốngkêởStanford.Vớitôi,điềuđódườngnhưlàthứnhàmchánthứhaitrênthếgiới(thứnhàmchánnhấtđốivớitôichínhlàviệcnhìnsơnkhôvàobuổitối,trờitốiđếnnỗikhómàbiếtđượcsơncómàugì).

Hơnhainămtrước,tôiđãcốgắngnghĩramôhìnhkinhdoanhnàođómàchúngtôicóthểlàm việc cùng nhau. Một trong những ý tưởng hồi đó của tôi là mở cửa hàng bán bánhsandwichSubwaycùngvớiAlfredởmộtnơinàođótrongkhuônviêntrườngStanford.Thờibấygiờ,SubwaylàmộttrongnhữngthươnghiệunhượngquyềnpháttriểnnhanhnhấtởMỹ,mộtphầnlàdophínhượngquyềnvàcácchiphíbanđầuthấp.Alfredthựcsựthíchlàmviệcđócùngtôinhưnglạipháthiệnrarằngvàothờigianđó,Stanfordkhôngchophépcáchoạtđộngthươngmạidiễnratrongkhuônviêntrườngđạihọc.

KhiSanjayvàtôibắtđầugâydựngLinkExchange,tôiđãhỏiAlfredxemliệucậuấycómuốnthamgiakhông.Cậuấychorằngnóquámạohiểmvàothờiđiểmđóvàsợrằngbốmẹcậuấysẽphátđiênlênkhibiếtcậukhôngchuyêntâmlấybằng,vìthếchúngtôithốngnhấtgiữliênlạcvớinhauvàđểcậulàmviệcvớitưcáchlàchuyêngiatưvấnchochúngtôi.

Tuynhiên,lầnnày,Alfredlạicóvẻquantâmhơn.Tôinghĩcóthểvìcậuấybiếtđượcrằngchúngtôiđãcóbatriệuđô-lađầutưcủaSequoiatrongtàikhoảnvàcâuấyđãnhậnrarằngtấmbằngtiếnsĩchẳngphảithứmìnhthựcsựcần.CậuấybắtđầulàmviệctoànthờigiantạiLinkExchangetừnăm1997vớitưcáchlàPhóchủtịchTàichính.

Mườibảythángtiếptheo,tấtcảchúngtôiđềungủrấtít.Chúngtôipháttriểnkhôngngừngvàtuyểndụngnhiềunhânviênnhanhnhấtcóthể.Chúngtôiđãtậndụnghếtmạnglướibạnbècủanhânviên, vì vậy, chúng tôibắtđầu tuyểndụng tất cảnhữngai sẵn sàng làmviệc chochúngtôi.

Vănphòngcủachúngtôitrởnênchậtchội,vìthếchúngtôithuêthêmvănphòngkhácởcáctầngkhácnữa.ThậmchíchúngtôicònmởvănphòngđạidiệnởNewYorkvàChicago.Cảmgiácthậtlạkhiđidạoxungquanhvănphòngvàgặpnhữngngườihoàntoànxalạ.Cóvẻnhưchúngtôiđãtuyểnđượcrấtnhiềunhânviênmớimỗituần.Tôikhôngchỉkhôngnhớhếttênvà

côngviệcmàmọingườiđanglàm,màthậmchítôicònkhôngnhớnổikhuônmặthọ.Đilênrồilạiđixuốngcầuthangtrongtoànhà,tôikhôngbiếtchắcliệunhữngngườitôigặplàlàmviệcchoLinkExchangehaychonhữngcôngtykháccũngthuêtrongtoànhànày.

Vàothờiđiểmđó,tôikhôngthấycóvấnđềgìbấtổncả.Nếucó,thìviệckhôngnhậnrađượcmọingườidosựlớnmạnhvượtbậcchỉkhiếnmọithứcóvẻthúvịhơnvàgiốngnhưmộtchấtkíchthíchđốivớichúngtôi.Nhưnggiờnghĩ lại,đóchính làdấuhiệucảnhbáorõràngchonhữnggìsắpxảyra.

Vấnđềnằmởchỗchúngtôikhôngbiếtrằngcầnphảichútrọngnhiềuhơnđếnvănhoácôngty.Trongsuốtnămđầutiên,chúngtôiđãthuêbạnbèvàngườithâncủachúngtôi–nhữngngườimuốnxâydựngnênmộtđiềugìđóthúvịvàvuivẻ.Dùkhôngthựcsựýthứcvềđiềuđó,nhưngchúngtôiđãcùngnhautạonênmộtnềnvănhoácôngtymàtấtcảchúngtôiđềumongmuốntrởthànhmộtphầncủanó.

Saunày,khichúngtôităngtrưởngvượtquáconsốhaimươilămthànhviên,chúngtôiđãphạmsailầmkhituyểndụngnhữngngườimuốngianhậpcôngtyvìnhữnglýdokhác.Maymắn lànhữngngườiđượcnhậnvào làmviệcchochúng tôiđềurất thôngminhvàcónăngđộng.Tuynhiên,nhiềungườitrongsốhọvàođâyvìmụcđíchkiếmthậtnhiềutiềnhoặctạodựngsựnghiệphaycóđượclýlịchcôngviệctốt.HọmuốndànhvàinămlàmviệcchămchỉchoLinkExchangerồisauđósẽnộphồsơvàomộtcôngtykhác.Hoặc,nếumọithứdiễnrasuônsẻ,họsẽkiếmđượcnhiềutiềnvànghỉhưu.Chúngtôitiếptụcpháttriểnvàthuêthêmngàycàngnhiềunhânviên,vàtínhđếnnăm1998,chúngtôiđãcóhơnmộttrămnhânviên.

Mộtngàynọ,tôitỉnhdậysaukhiđãnhấnnútchuôngbáothứctớisáulần.Tôiđịnhtắttiếplầnthứbảythìchợtnhớrađiềugìđó.LầncuốicùngtôitắtchuôngbáothứclàhồicònlàmviệctạiOracle.Lầnnày,tôicũngđangkinhhãivớiviệcdậyđilàmởLinkExchange.

Đâythựcsựlàmộthiệnthựcrấtkhóchịuđốivớitôi.TôilàmộttrongnhữngngườisánglậpraLinkExchange,nhưnggiờtôilạikhôngcònhứngthúmuốnđếncôngtynữa.Tôiítkhirơivàotìnhtrạngnày.Mớimộtnămrưỡitrướcthôi,tôicònphátbiểutrướccácnhânviêncủamìnhrằng:"Sẽkhôngbaogiờcómộtnăm1997nàokhácnữa".Làmsaomọithứlạicóthểthayđổinhanhchóngnhưvậychứ?Chuyệngìđãxảyra?Làmsaotừmộtmôitrường"mọingườivìmộtngười,mộtngườivìmọingười" lại trở thànhmộtnơi toànchuyệnchính trị,địavịvànhữnglờiđồnthổi?

Nhớlạinămqua,tôikhôngthểnghĩrađượcđiềugìđãkhiếnchomọithứkhôngcònthúvị

nhưtrước.Tôikhôngthểxácđịnhđượcđíchxácnhânviênnàođãhủyhoạinềnvănhoácôngty.

NềnvănhoánàydườngnhưđãchếtbởihàngnghìnvếtcắthaybởitròtratấnbằngnướccủaTrungQuốc.Từnggiọttừnggiọt,từngngàymột,mỗigiọtnướchaymộtquyếtđịnhtuyểndụngsailầmsẽchẳnggâyhạigìnhiều,vàvấnđềchẳngcógìtotát.Nhưngnhữnggiọtnướctíchtụlạisẽtrởthànhmộtsựtratấndãman.

Tôikhôngbiếtmìnhnênlàmgìbâygiờ.Tôicốgắngkhôngnghĩđếnnhữngđiềuđóvìtrướcmắtcòncómộtvấnđềcấpthiếtkháccầnphảigiảiquyết:nềnkinhtếđangsuythoái(vấnđềtiềntệcủaNgavàsựsụpđổcủaquỹchốngrủiroLongTermCapitalmàtôikhôngsaohiểunổi),vàcôngtykhôngcóđủtiềnmặtđểtiếptụchoạtđộngnếudoanhthuđộtnhiêngiảmxuống.ChúngtôibắtđầuchuẩnbịchođợtIPOđểtăngvốn,nhưngkhủnghoảngtàichínhNgađãxoásổkhảnăngđó.Chúngtôicầntạoraquỹdựphòngnhưquỹbảohiểmđểphòngtrườnghợpkinhtếtiếptụcdiễnbiếnxấuđi.Nếukhông,chúngtôicóthểsẽbịphásảntrướckhihếtnăm.

Hainămtrước,chúngtôiđãxâydựngđượcmốiquanhệkhátốtđẹpvớinhữngngườicủaYahoo!,NetscapevàMicrosoft.Côngtynàocũngquantâmđếntấtcảnhữnggìchúngtôiđanglàmvàtínhtoánnhữngcơhộihợptácchiếnlượcvớichúngtôi.(Tôichưabaogiờthậtsựhiểuđược"mốiquanhệhợptácchiếnlược"làgìvànókhácvớimốiquanhệđốitácthườngxuyênởchỗnào,nhưngtấtcảmọingườiđềunóicụmtừđónghecóvẻthôngtháihơnvìvậychúngtôirấtthíchsửdụngcụmtừđó.)

Thậtkinhngạc,cảbacôngtyđóđềunóirằnghọrấtquantâmđếnviệcđầutưvàoquỹdựphòngcủachúngtôi.ThậmchíNetscapevàMicrosoftđềunóirằnghọcònquantâmđếnviệcmuacôngty.

Chúngtôinóivớihọrằngmứcgiábánthấpnhấtcũngphảilà250triệuđô-la.Tôikhôngbiếtvìsaochúngtôilạinghĩraconsốđónhưngnócóvẻhợplývớitôi,vàtôiđoánrằngđólàmộtdấuhiệutốtkhicảNetscapevàMicrosoftđềunóihọmuốntiếptụcđàmphán.

Họsavàomộtcuộcchiếnbỏthầu.

Cuốicùng,Microsoftđưaraconsốlớnnhất–265triệuđô-la–nhưngcóvàiđiềukiệnđikèm.HọmuốnSanjay,AlivàtôiphảiởlạivớiLinkExchangeítnhấtlàmườihaithángnữa.Nếutôiởlạimãimãi,tôisẽnhậnđược40triệuđô-la.Nếukhông,tôisẽphảichiatayvới20%củasốtiềnđó.

DùkhôngcònthấyhứngthúvớiLinkExchangenữanhưngtôinghĩmìnhvẫncóthểởlạithêmmộtnămvớimứcgiáđềnghịkia.Tôichỉphảilàmnốtnhữngcôngviệccònlạiđểkhôngbịsathảithôi.

ỞlạinhưngkhôngthựcsựphảilàmgìlàtìnhhuốnggiốngvớinhiềutrườnghợpởThunglũngSilicontrongcáckịchbảnmualại.Thựctế,thậmchícómộtcụmtừmàgiớidoanhnhânthườngdùngđểmiêutảtìnhhuốngnàylà:"Cầmquyềnthờibình".ViệckýkếthợpđồngdiễnrasauvàituầnchúngtôithươnglượngvớiMicrosoft.SovớinhữngvụmualạiMicrosoftđãthựchiệntrướcđây,vụmualạiLinkExchangenàyđượcthựchiệntrongthờigianngắnkỷlục,mặcdùcóvàitấnkịchởhậutrường.

Quađó,tôirútrađượcbàihọcvềhànhvivàtínhcáchconngười.Tiềnlàthứdễlàmbộclộbảnchấtconngười.TôinhậnthấylòngthamcủavàingườigianhậpcôngtyngaytrướckhicócuộcthươnglượngvớiMicrosoft.Họchỉchămchămthươngthuyếtcólợichobảnthânmàchẳngmàngđếnrủirovàtổnthấtcủanhữngngườikháctrongcôngty.Nhiềutấnkịchđãdiễnrakhicónhữngngườibắtđầuchiếnđấuvớinhauđểkiếmthậtnhiềutiềnchobảnthân.

Vềphíatôi,tôiquyếtđịnhbướcrakhỏitấnkịchnày.Tôichorằngbáncôngtylàmộtviệclàmđúngđắnbởitôichắcchắnkhôngbaogiờcònmuốnlàmviệccùngnhữngngườinàynữa.Tôichỉphảiởđâythêmmườihaithángnữathôi.

Mộtngàyđầutháng11năm1998,SanjayvàtôiđiăntrưacùngnhautạimộtnhàhàngxavănphòngLinkExchange.Vụthumuacôngtyđãđượcthôngbáotrênbáochívàituầntrướcđónhưngthỏathuậnvẫnchưachínhthứchoàntất.Khichúngtôiănxong,Alfredgọivàodiđộngcủatôivànóirằngvănphòngđãchínhthứcbịđóngcửa.Thỏathuậnđãhoàntất.

TôinhìnsangSanjayvàbáotinchocậuấy."Ồ,tớđoánlàthỏathuậnđãhoàntấtrồi",tôinói.Cảhaichúngtôiđềunghĩnhưvậy.Chúngtôikhôngvuimừng,vàcũngchẳnghềthấythoảimái.Chúngtôibiếtngườingoàicóthểnghĩchúngtôiđangnhảydựnglênvìsungsướngchứkhôngphảiđangcómộttâmtrạngngậmngùiphalẫnthưtháikỳlạthếnày.NiềmđammêvớiLinkExchangeđãbiếnmấttừlâu.Giờđây,chúngtôisẽphảilàmviệcmàkhôngcóchútđammêvàđộnglựcnàotrongmườihaithángnữa.

"Tớnghĩchúngtanênquaylạivănphònglầnnữa",tôinói.

"Đượcthôi."Vàchúngtôiđãlàmnhưvậy,tronglặnglẽ.

Kỳ6:NhữngcuộcphiêulưumớiTTO-"Làmgìbâygiờ?".NhiềungườitrongchúngtôirờiLinkExchangecùngthờigianđó

vàcũngđangcốtìmlờigiảichocùngmộtcâuhỏi.ChúngtôivừamớikiếmđượcrấtnhiềutiềntừvụbánlạicôngtychoMicrosoft,vàchúngtôicónhiệmvụphảiduytrìthànhquảlaođộngcủachúngtôi.

Nhưngchúngtôiđềukhôngtìmrađượcbấtcứcâutrảlờihayhonào.

Tôinhớ lạinhữngmơước thời thơấu.Tôimuốn làmviệc choCIAgiốngnhưđiệpviênJamesBond, trở thànhnhàsángchếrô-bốt, tìmđượcmộtđịađiểmgầnrạpchiếuphimđểsốngvàcócảnhàhàngTacoBellngaydướichâncầuthang.

Bâygiờ,tôikhôngcònmuốntrởthànhđiệpviênhaynhàsángchếrô-bốtnữa,nhưngviệcđượcsốnggầnrạpchiếuphimvẫnrấthấpdẫntôi.Thậtmaymắnvìtôicóthểthựchiệnđượcướcmơnàykhimộtngàynọ,tôiláixedạophốvànhìnthấyAMCđangmởmộtkhuchiếuphimlớnngaytại trungtâmthànhphốSanFrancisco,số1000VanNess.Cómườibốnrạpchiếuphimkhácnhau,vàngaytạiđây,nămmươibacănhộmớisắpđượcraobán.KhitôiđượctinrằngcómộtnhàhàngTacoBellhaitầngđangchuẩnbịbánthìtôibiếtrằngnơiđâysẽlàcănnhàtươnglaicủamình.

Tôiđượcbiếtcácnhàthầubấtđộngsảnđãdựatrêncấutrúcthànhphốvàxâygộphaitòanhàlạivớinhauđểtạorakhônggiannày.Ngoàicáccănhộvàrạpchiếuphimcòncóphòngtậpthểdục,mộtkhuvựcđượcthiếtkếđểlàmnhàhàngtrongtươnglaivàmộtsốkhônggianthươngmạichưachothuêkhác.

TôinóivớinhữngngườibạncũvàcựunhânviênLinkExchangevềkhônggiannày.Tôinhớlạinhữngnămthángđạihọc,khichúngtôilàmộtnhómnòngcốtluônlàmmọiviệccùngnhau.Chúngtôicóthểtạoramộtkýtúcxágiốngnhưtrongtrườngđạihọcchoriêngmìnhvàxâydựngmộtcộngđồngriêngcủachúngtôi.Đây làcơhộiđểchúng tôixâydựng thếgiớichoriêngmình.Thậtlàtuyệt!

Từngngườichúngtôibắtđầuchuyểntớinhữngcănhộmới.Alfredsốngtạicănhộtrêntôihaitầng.Khitấtcảđãchuyểnđếnđây,chúngtôisởhữu20%cănhộtrongtòanhànàyvàkiểmsoát40%sốghếhộiđồngquảntrịcủakhunhà.Nógiốngnhưviệcchúngtôiđượcnắmgiữđộcquyềnkhuvựcnày.Vàchẳnggìcóthểsosánhvớisựtựnhiênvàtiệnlợicủaviệccóthểmặcđồngủvàđidạoxungquanh,tớiphòngbạnbèhaytớirạpchiếuphim.

Trongquátrìnhchuyểntớinhàmới,Alfredvàtôiđãquyếtđịnhkhởidựngmộtquỹđầutư.MộtngườibạncủatôicónuôimộtconếchtrongtrườngđạihọcvàcôấytháchchúngtôiđặttênchoquỹđầutưnàylàNhữngchúếchphiêulưu.

Tấtnhiênlàchúngtôiđãlàmnhưvậy.

Chúngtôiquyếtđịnhgâydựng27triệuđô-latừcáccựunhânviênLinkExchangevàtừcáccuộc gặp gỡ với nhiều công ty khác. Chúng tôi quyết định biếnmột phòng ngủ thành vănphòngvàlắpđặtmộtsốmáyvitínhvàđiệnthoạiởđó.

Mộtngàynọ,tôinhậnđượctinnhắnthoạicủamộtngườitênlàNickSwinmurn,nóirằnganhtavừamớilậpramộttrangwebcótênshoesite.com.ÝtưởngcủaanhtalàxâydựngmộtcửahàngbángiàytrựctuyếnlớnnhấttrêngiớigiốngnhưAmazonvậy.

Vớitôi,nódườngnhưlàmộttrongnhữngýtưởngvềInternetngớngẩnnhất.Nhữngcôngtybánthứcănchothúcảnhvànộithấttrựctuyếnđangphảichirấtnhiềutiềnchokiểukinhdoanhnày.Tôinghĩrằngngườitasẽchẳngbaogiờmuốnmuagiàytrựctuyếnkhikhôngđượcđithử.

Tôicúpmáyvàvừađịnhxóa luôn lờinhắnđó thìNickđưaramộtvài consố thốngkê:Ngànhcôngnghiệpgiàydépđạtdoanhthu40tỷđô-latạiMỹvà5%trongsốđóđượcthựchiệnthôngquanhữngđơnđặthàngbằngemail.Đâycũnglàphânkhúcpháttriểnnhanhnhấttrongngànhcôngnghiệp.

Tôilàmmộtvàiphéptínhnhẩmvànhậnrarằng5%kiatươngđươngvớikhoảng2tỷđô-la.Vấnđềkhôngphảilàngườitacómuốnmuagiàymàkhôngcầnthửhaykhông,màvấnđềlàkháchhàngthựcsựđãmuanhữngđôigiàynày,vànócóvẻkháhợplýđểgiảđịnhrằngmộtngàynàođóviệckinhdoanhgiàytrênmạngsẽpháttriểnmạnhngangvớiviệcbánhàngquacatalog.AlfredvàtôiquyếtđịnhsẽgặpNick.

ChúngtôigặpNicktạikhunhàcủachúngtôi.Anhănmặcrấtbìnhthường,quầnsoócáophông,trôngnhưvừamớitừmộttrườngđạihọcnàođótới,ghéquatángẫuvớichúngtôitronggiờăntrưavậy.

ChúngtôikhônggiảvờcómộtvănphòngthựcsựvàNickcũngkhônggiảvờrằnganhcógìkhácngoàiýtưởng,nhưngrõrànglàanhrấthàohứngvớicơhộinày.Nicknóivớichúngtôirằnganhđãtốtnghiệpđạihọcvàinămtrước.

Nicktómtắtýtưởngtronghaicâu:"NgànhcôngnghiệpgiàydépđãmanglạichonướcMỹ

40tỷđô-la,trongđódoanhsốbánhàngcủacáccửahàngbángiàyquamạngchiếm2tỷđô-la.Thươngmạiđiệntửcóxuhướngtiếptụcphát triểnvàngười tasẽcóxuhướngchọnmuanhữngđôigiày,dépnhìnthấytrênmạng."

"Cậucókinhnghiệpgìtrongngànhcôngnghiệpgiàydépnàykhông?",Alfredhỏi.

"Không,nhưngtôiđãđếnmộtsốbuổitrìnhdiễngiàydéptạiLasVegasvàithángtrướcvàmộtsốngườichorằngđâylàmộtýtưởngthúvị."

"Cólẽcậunêntìmaiđócókinhnghiệmvềgiàydép",tôikhuyên.

"Đúngvậy.Ýkiếnđórấthay",Nickđáplờitôi.

ChúngtôiquyếtđịnhsẽgiữliênlạcvớinhauvàđồngýđặtmộtlịchhẹnkháckhiNicktìmđượcaiđócókinhnghiệmvềngànhcôngnghiệpgiàydépđồngýgianhậpcôngty.TôicũngđềxuấtNicknênchọntênkhác.Cáitên"Shoessite"nghehơichungchungvàsẽhạnchếcôngviệckinhdoanhkhimuốnmởrộngsangkinhdoanhnhữngsảnphẩmcùngloạikhác.

TôicóđượcýtưởngnhưthếnàoTâmsựcủaNick

"Muamộtđôigiàyphảithậtdễdàng",tôinhớlạiýnghĩnày.Đihếtcửahàngnàyđếncửahàngkhác,hếttrungtâmmuasắmnàyđếntrungtâmmuasắmkhácmàtôivẫnkhôngthểtìmmuađượcđôigiàynàocả.MàtôiđâucósốngởmộtthịtrấnnhỏcủanướcMỹ.NếutôikhôngthểtìmrađượcđôigiàynàođángđểmuaởvùngVịnhthìtôicũnghìnhdungđượccảnhnhiềungườiởnhữngnơikháccũnggặpphảirắcrốinàynhưthếnào.

Vàothờigianđó,đãcómộtvàicửahàngbánlẻnhỏtrênmạngnhưngđiềuđócũngchẳngkhiếnchoviệcchọnmuagiàydéptrởnêndễdànghơn.Vìthếtôinghĩ,tạisaokhôngtạoramộtđịachỉduynhấttrênmạng,nơimọingườicóthểtruycậpvàtìmđượcchínhxácđôigiàyhọmuốnvớiđúngkíchcỡvàthậmchínósẽxuấthiệntrênbậccửanhàhọchỉsauvàingày?Đólàmộtýtưởngđơngiản,nhưngtạisaokhôngcóaithựchiệnnhỉ?

Thậtlàthúvịkhitôitìmrađượclýdo:chẳngdễdàngchútnào.Ngànhcôngnghiệpgiàydépđượcphânthànhnhiềumảngvàkhôngđòihỏicôngnghệphứctạp.Nhưngnếutôicóthểtìmđượccáchtạoramộtmạnglướikếtnốigiữanhữngcửahàngbángiàydépriênglẻ,thìđósẽlàmộtgiảipháphữuhiệu.

TôiđăngkýtênmiềnShoesite.com.Khitrangwebnàyđãsẵnsànghoạtđộng,tôichỉcầnmộtyếutốkhác-nhữngđôigiày,dép.

Tôitớinhữngcửahàngbángiàyđịaphương,chụpảnhcácmặthàngcủahọvàđưalêntrangweb.Mỗikhicóaiđóđặtmuađôigiàynàotrênmạng,tôisẽmualạinótừcửahàngvàchuyểntớichokháchhàng.

Làmộtngườitinvàocôngnghệ,tôikhôngthểtìmramộtcáchnàokhácngoàicáchnày.

Nhưngnóđãthànhcông.Mọingườibắtđầumuagiàyởđây.Tôikhôngbiếtnhiềuvềngànhcôngnghiệpgiàydépnhưngtôibiếtmìnhphảilàmmộtđiềugìđó.Mặcdùtôichưabaogiờmuamộtđôigiàybằngcáchđặthàngquaemail,nhưngcácsốliệuthốngkêchothấycóhàngnghìnngườilàmnhưvậy.Tôikhôngnghĩthêmnữa.Đâythựcsựlàmộtýtưởnghayvàtôibắtđầutintưởngvàonó.Bằngcáchnàyhaycáchkhác,tôiphảithựchiệnthànhcôngýtưởngnày.

Vàituầnsau,Nickliênlạcvớichúngtôivàhẹnđiăntrưa.Anhtìmđượcmộtngườitênlà

Fred,ngườitừnglàmviệcchomộtcửahàngbángiàynamởNordstromvàrấtmuốngianhậpcôngty,nhưngchỉkhicôngtycónguồnvốnlớnhơnnhiềusốvốnnhỏdoNickgâydựng.Nickcũnghỏiýkiếntôivềcáitên"Zapos"chocôngty,xuấtpháttừtiếngTâyBanNhazapatoscónghĩalàgiàydép.TôinóivớianhtanênthêmchữcáipvàođểmọingườikhôngđọcsaithànhZAY-pos.

VàcáitênZapposrađờitừđó.

Vàingàysau,AlfredvàtôigặpNickvàFredtạiMel,mộtnhàhàngmangphongcáchcủanhữngnăm1950,cáchxakhuvựcchúngtôisinhsống.KhichúngtôithảoluậnvềtiềmnăngpháttriểncủaZappos,tôiđãcốgắnghếtsứcđểviệcFredrấtgiốngNicolasCage(*)khônglàmmìnhsaonhãngcuộcthảoluậncôngviệc.Fred33tuổi,caovàtrônggiốngNicolasCagenhưhaianhemsinhđôivậy.

Tôigọimóngàtâyvàsúpgàđểchấmvớibánhsandwich.Fredgọibánhmỳkẹpthịtgà.Vàđúngmườinămsau,Fredvàtôilạiquaytrởlạiđâyvàgọinhữngmónănnàyđểkỷniệmmườinămngàyhợptáccùngnhau.

Nickkểvềnhữnggìtrangwebđãlàmđượctrongvàituầnqua.Họđãcóđượcnhữngđơnhàngtrịgiá2.000đô-lamỗituầnvàconsốnàyđangtănglên.Họkhôngkiếmtiền,bởichỉkhinàocóđơnhàng,Nickmớiđếncáccửahànggiàyđịaphươngmualạirồichuyểnchokháchhàng.Nickmuốnxâydựngtrangwebnàychỉđểchứngminhrằngthựctế làmọingườisẵnsàngmuagiàyquamạng.

Cóhàngnghìnthươnghiệugiàynổitiếngtrongngànhcôngnghiệpgiàydép.ÝtưởngkinhdoanhthựcsựởđâylàphảithiếtlậpđượcquanhệđốitácvớihàngtrămthươnghiệuvàcácthươnghiệuđósẽthườngxuyêncungcấpchoZapposdanhmụcgiớithiệutấtcảnhữngsảnphẩmcủahọ.Zappossẽnhậnđơnđặthàngtừkháchhàngtrênmạng,rồichuyểntớinhàsảnxuấtcủanhữngthươnghiệukia,đểhọtrựctiếpchuyểnsảnphẩmtớikháchhàngcủaZappos.

Hìnhthứcbánhàngnàyđượcgọilà"Dropship".Hìnhthứcbánhàngnàyđãđượcứngdụngtrongnhiềungànhcôngnghiệpkhác,nhưngvẫnchưađượcápdụngtrongngànhcôngnghiệpgiàydép.NickvàFredcárằnghọcóthểthuyếtphụccácthươnghiệuởcáchộichợtriểnlãmgiàyápdụnghìnhthứcnày,vàrồiZappossẽkhôngphảimuahànglưukhovàkhôngcầnphảilolắngđếnviệcquảnlýcáckhohàngnữa.

FrednóivớichúngtôirằnganhđãlàmviệcchoNordstromđượctámnăm,vừamớimuađượcmộtcănnhàvàcóconđầulòng.AnhbiếtviệcgianhậpZappossẽcórủirolớnnhưnganh

đãsẵnsàngnếunhưquỹNhữngchúếchphiêulưucóthểcấpvốnbanđầuchocôngty.

Alfredvàtôinhìnnhau.NickvàFredđúnglànhữngngườichúngtôiđangtìmkiếmđểđầutưvào.Chúngtôikhôngbiếtliệuýtưởngbángiàytrênmạngcóthànhcônghaykhông,nhưngrõrànglàhọrấtđammêvàđãsẵnsàngthamgiavàomộtcanhbạclớn.

ChúngtôiquyếtđịnhđầutưđủtiềnđểZapposcóthểtuyểnthêmnhiềunhânviênvàtrangtrảimọichiphítừgiờđếnhếtnăm.Ýtưởngcủachúngtôilànếupháttriểnnhanhđếncuốinăm,thìZapposcóthểvayđượcnhiềutiềntừmộtnguồnquỹnhưSequoia.Chúngtôitựtinrằng, sau khi Sequoia có được hơn 50 triệu đô-la từ nguồn vốn 3 triệu đô-la đầu tư choLinkExchange,họsẽsẵnsàngđặtcượcvàocôngtycótôivàAlfredthamgia.

Saumộttuầnchúngtôirótvốnđầutư,FredxinnghỉởNordstrom.Anhchính thức gia nhập Zappos. Ngày hôm sau, anh cùng Nick tham dựngaymộtbuổi trìnhdiễngiàyởLasVegas.Thamdựbuổi trìnhdiễngiàyđầutiêncủatôikhilànhânviêncủaZappos

TâmsựcủaFredTôibayđếnLasVegasđểthamdựbuổitrìnhdiễngiàydoHiệphộiGiàyThếgiới(WSA)tổ

chứcngayngàyhômsau,vớitưcáchlànhânviênZappos.Tôikhôngchắclắmvềnhữngđiềuchúngtôiđangnghĩ,vàchúngtôithamgiamàkhôngcóbấtcứbàithuyếttrìnhbằngPowerPointhaybấtcứchiếndịchmarketingnàocả.Chúngtôichỉcómộtvàitờgiấyvàmộtýtưởng.

Chúngtôiđãtraođổivới80thươnghiệugiàykhácnhautrongsuốtbốnngày.Chỉcóbahãngđồngýhợptácvớichúngtôi.Đókhôngphảilàmộtconsốấntượngnhưngcũngchẳngcógìđángkinhngạc.Chúngtôilànhữngngườiđầutiênđưarakháiniệmmớicủachoviệccácthươnghiệusẽtrựctiếpchuyểnsảnphẩmtừkhohàngcủahọtớitayngườitiêudùng.

Nóichuyệnvớicácthươnghiệugiàynàyđemlạichochúngtôirấtnhiềuhiểubiếtvìhọđặtranhữngcâuhỏirấtxácđángnhư:"Anhchuyểnhàngbằngcáchnào?Ailàngườichuyểnhàng?Anhcókếhoạchxửlýnhữngsảnphẩmbịtrảlạinhưthếnào?"

Ítnhất,chúngtôicũngbiếtđượcrấtnhiềuđiềuchúngtôichưabiết.Chúngtôitrởlạiphòngởkháchsạnăntrưavàtựhỏimìnhcầnphảilàmgì.Vìthếchúngtôibắtđầucáccuộcgọilạnh.

Chúngtôigửithư,tinnhắntớiDHL,UPSvàFedEx.Khivàicáimóngtayđãbịgặmvàrấtnhiềuýtưởngbịnémđi,cuốicùngchúngtôicũngnhậnđượcmộtphảnhồi.ĐólàphảnhồicủaUPSvàcũngchínhlàđiềuduynhấtchúngtôicần.Ngaytừđầu,họđãtintưởngchúngtôi,vàđếnbâygiờ,họvẫnlàđốitáclớncủachúngtôi.

Nhìn lại,hầunhưchúngtôiđãpháttriểntheocáchnày.Chúngtôicứtungracácýtưởngrồichờxemliệucóaiquantâmvàbiếnchúngthànhhiệnthựchaykhông.

VàithángđầusaukhiđầutưvàoZappos,Alfredvàtôikhôngthamgianhiềuvàocôngty.Chúngtôicònbậngặpgỡcáccôngtyđangtìmkiếmcáckhoảnđầutưbanđầu.Trongsuốtnhữngnămtiếptheo,chúngtôitiếnhànhhaimươibảyvụđầutưkhácnhauvàsẽkiểmtracáccôngty,baogồmcảZapposkhoảnghaituầnmộtlần,đểxemnhữngcôngtynàypháttriểnnhưthếnào.

Giờvớitôi,mọithứđãthayđổi.Chúngtôikhôngthamgiaquásâuvàohoạtđộnghàngngàycủanhữngcôngtychúngtôiđãđầutưvào.Khivụđầutưđượcthựchiệnxong,chúngtôisẽđưaralờikhuyênchobấtcứaicần,nhưngphầnlớncáccôngtynàycònđangbậnrộnvớiquản

lýcôngviệckinhdoanhcủahọ.Tôiđãchánngấyviệcđầutưkinhdoanh,vìthếtôibắtđầutìmkiếmđiềugìđóđểkhỏalấpthờigianrảnh.Tôimuốntìmkiếmcáigìđóvừathúvịlạivừatháchthức.

Đóchínhlàthờiđiểmtôikhámpháratròpoker.

Kỳ7:BàiPokerTTO-Hồiđạihọctôiđãtừngchơitrònày,nhưnggiốngnhưnhiềungườikhác,tôiluônxem

nónhưtròcờbạcgiảitrívàchẳngbaogiờthựcsựquantâmđếnviệcnghiêncứunó.Vàocáinăm1999đó,pokervẫnchưaphải làmộttròchơithờithượng.RấtnhiềungườichưatừngngheđếnGiảipokerthếgiớivàmạnglướitruyềnhìnhnhưESPNcũngkhônghềphátsónggiảiđấupoker.

Mộtđêmmấtngủ,tôitìnhcờtruycậpvàomộttrangwebcủacộngđồngnhữngngườichơipokerthườngxuyên.Tôiđãbịthuhútbởisốlượnglớnnhữngphântíchvàthôngtinvềcáchchơisẵncó,vàđãthứctrắngđêmđọctấtcảcácbàibáokhácnhauvềcáchtínhtoánđểchơitrònày.

Giốngnhưnhiềungười,tôiluônnghĩrằngchơipokercầnđếnmaymắn,cóthểlàlừabịpvàbiếtđọcvịngườikhác.Tôiđãhọcđượccáchchơihold’em(*)(hìnhthứcphổbiếncủatrònàytạicácsòngbạcthờibấygiờ).Vớimỗivòngchiabàivàvòngđặtcược,thựcsựlàcómộtcáchtínhtoánchínhxácđểđặtvào"potodds"(tỷlệgiữanhữngváncược,sốlượngchipđặtvàopot,vànhiềucơhộigiànhchiếnthắng).

Ngoạitrừtròpoker,hầuhếtcáctròchơitrongmộtsòngbạcđiểnhìnhđềuđượcsắpxếpđểtriệtngườichơi,vàvềlâudài,nhàcáiluônthắng.Tôibịhấpdẫnbởitrongtròpoker,bạnsẽthiđấuvớinhữngđấuthủkhácchứkhôngphảinhàcái.Thayvàođó,sòngbạcchỉthuphídịchvụmỗivánchơi(thườnglàthutừngườichiếnthắngcủamỗiván).

Tạisòngbạc,mỗibànchơithườngcómườingười.Miễnlàítnhấtmộtngườikhôngchơitheocáchtốiưucótínhtoán(vàthườngthìcórấtnhiềungườichơinhưvậy),thìnhữngngườichơikhônngoansẽgiànhđượcchiếnthắngcuốicùng.

Thựcraviệchọccáchtínhtoáncơbảnđểchơihold’emPokerkhôngkhókhănlắm.TôiđãmuavànghiềnngẫmmộtcuốnsáchcótênHold’emPokervàbắtđầuđiđếncácsòngbạcởCaliforniavàilầnđểluyệntậpnhữnggìtôiđãhọcđượctừcuốnsách.(MặcdùCaliforniakhôngchophépđánhbạc,nhưngcácsòngbạcnàyđượcphépvìpokerkhôngphảilàtròchơiđánhvới nhà cái). Trong vòng vài tuần, tôi đã nắm vững những phép toán đằng sau cách chơihold’em.

Hiểuđượcquyluậttínhtoánẩnsautrònàyvàchơicùngnhữngngườikhônghiểuđượcquyluậtấygiốngnhưviệcbiếtđượcxácsuấtđồngxusẽcómặtngửalà1/3vàmặtsấplà2/3,và

tôisẽluôncượcchomặtsấp.Cóthểtôisẽthuatronglầncượcnàođó,nhưngnếutôiđặtcượcvàomặtsấpcảnghìnlầnthì99,99%tôisẽgiànhchiếnthắng.Ngượclại,khichơicáctròvớinhàcáinhưRulethayblackjack,bạnluônphảiđặtcượctrước:dùbạncóthểthắngtronglầntungđồngxunàođó,nhưngnếubạnđặtcượcchomặtnàođócảnghìnlầnthì99,99%làbạnsẽthua.

Mộttrongnhữngđiềuthúvịnhấtkhichơipokerlàhọcđượcnguyêntắckhôngđượcnhầmlẫngiữaquyếtđịnhđúngđắnvớikếtquảtừngván,nhưngđó lại làđiềumànhiềutaychơipokervấpphải.Khihọthắngvánbài,họchorằnghọđãcượcđúng,cònkhithuathìhọthườngchorằnghọđãđánhcượcsai.Mặcdùxácsuấtmặtngửachỉlà1/3,nhưngnếubạnnhìnthấymặtngửamộtlần(kếtquảtừngván),bạnsẽthayđổihànhvivàđánhcượcvàomặtngửamàlẽrasựtínhtoánchínhxácphảilàđánhcượcvàomặtsấpbấtkểlầnbúngđồngxutrướccókếtquảrasao(quyếtđịnhđúngđắn).

Trongvàithángđầu,tôithấytròpokernàyvừathúvịvừacónhiềutháchthứcvìtôiluônkhôngngừnghọchỏi,thôngquacảviệcđọcsáchlẫnđúckếtkinhnghiệmchơithựctế.Tôibắtđầunhậnthấynhữngđiểmtươngđồngcủamộtchiếnlượcchơipokertốtvàmộtchiếnlượckinhdoanhtốt,đặcbiệtkhitáchbiệtgiữasuynghĩngắnhạn(chẳnghạnnhưtậptrungvàoviệcliệutôisẽthắnghaythuatrongmỗivánbài)vàsuynghĩdàihạn(chẳnghạnnhưviệcđảmbảochắcchắnrằngtôiđãcómộtchiếnlượcquyếtđịnhđúngđắn).

Tôinhậnranhiềuđiểmtươngđồnggiữatròpokervàcôngviệckinhdoanh,vàbắtđầulậpramộtdanh sáchnhữngbàihọcđúckết từviệc chơipokermà có thể ápdụng trongkinhdoanh:Đánhgiácơhộithịtrường:

•Lựachọnbànchơilàquyếtđịnhquantrọngnhấtbạncóthểthựchiện.

•Cóthểthayđổibànchơinếubạnnhậnrakhócóthểchiếnthắngđốithủ.

•Nếu cóquánhiềuđối thủ (một số không lý trí hoặc không cókinhnghiệm),thìngaycảkhibạnlàngườigiỏinhất,bạncũngkhócócơhộigiànhchiếnthắnghơn.

Marketingvàxâydựngthươnghiệu:•Hãyhànhđộngnhẹnhàngkhimìnhđangsungsức,hànhđộngsungsứckhimìnhđangyếuớt.Biếtnhậnrathờiđiểmđểgiảvờ.

•"Thươnghiệu"củabạnrấtquantrọng.

•Hãyđịnhhìnhsuynghĩcủamọingườivềbạn.

Cácvấnđềtàichính:•Luônchuẩnbịchonhữngtìnhhuốngxấunhấtcóthểxảyra.

•Người luôngiànhchiến thắng tronghầuhếtcácvánbàikhôngphải làngườicó thểkiếmđượcnhiềutiềnvềlâudài.

•Người chưabaogiờ thuavánnàokhôngphải làngười có thểkiếmđượcnhiềutiềnvềlâudài.

•Hãylàmvìnhữnggiátrịtíchcựcđượckỳvọngchứkhôngphảivìđiềuđóítrủironhất.

•Hãyđảmbảonguồnquỹcủabạnđủlớnchocuộcchơiđóvànhữngrủirobạnđangtháchthức.

•Chỉchơinhữngtròbạncóđủkhảnăngtàichínhđểtrảnợkhithua.

•Hãynhớđólàmộtcuộcchơilâudài.Bạnsẽchiếnthắnghaythấtbạitrongcácvánchơinhưngchuyệngìsẽxảyravềsaumớilàđiềuquantrọng.

Chiếnlược:•Đừngchơitròmàbạnkhônghiểu,haythậmchíchưatừngnhìnthấynhiềungườikiếmđượcnhiềutiềntừnó.

•Hãytínhtoántròchơikhitiềncượcchưacao.

•Đừnglừađảo.Nhữngkẻlừalọcchẳngbaogiờchiếnthắnglâudài.

•Hãykiênđịnhvớinhữngnguyêntắccủabạn.

•Bạncầnđiềuchỉnhlốichơikhiđộnglựccủacuộcchơithayđổi.Hãylinhhoạthơn.

•Hãykiênnhẫnvàsuynghĩkỹ.

•Ngườichơicókhảnăngchịuđựngvàtậptrungcaođộsẽgiànhchiếnthắng.

•Hãytrởnênkhácbiệt.Hãylàmngượclạivớingườichơicònlại.

•Hyvọngkhôngphảilàmộtkếhoạchhay.

•Đừngđểmìnhmấtsức.Tốtnhấtnênhítmộthơidài,đidạohoặcdừngcuộcchơiđểđingủ.

Tiếptụchọchỏi:•Hãytựnângcaohiểubiếtchobảnthân.Hãyđọcsáchvàhọchỏitừngườikhác,những

ngườiđãtrảinghiệmđiềuđótrướcbạn.•Hãyhọcbằngcáchthựchành.Lýthuyếtrấthay,nhưngchẳnggìcóthểthaythếđượckinhnghiệmthựctiễn.

•Họctừnhữngngườitàinăngxungquanhbạn.

•Việcbạnthắngmộtvánbàikhôngcónghĩabạnlàngườichơigiỏivàbạnkhôngcầnphảihọchỏinữa.Cóthểbạnthắnglànhờmaymắn.

•Đừngngạingầnxintưvấn.

Vănhoá:•Bạnđangthíchtròchơiđó.Đểtrởthànhngườichơigiỏi,bạncầnphảisốngvớinóvàngủcũngmơvềnó.

•Đừngkiêucăngtựphụ.Đừngkhoekhoang.Luôncónhiềungườitàigiỏihơnbạn.|

•Hãythânthiệnvàkếtbạnthậtnhiều.Thếgiớinàyrấtnhỏbé.

•Hãychiasẻnhữnggìbạnhọcđượcchongườikhác.

•Hãytìmkiếmcơhộingoàitròchơibạnđangchơi.Bạnchẳngbaogiờbiếtđượcmìnhsẽgặpai,kểcảnhữngngườibạnmớihaynhữngđốitáckinhdoanhmớisẽxuấthiệntrongcuộcđờibạn.

•Hãy tậnhưởngsựvuivẻ.Tròchơichỉvuihơnkhibạncốgắng làmđiềugìđócaohơnmụctiêukiếmtiền.

Ngoàiviệcphảinhớtậptrungvàonhữnggìtốtnhấtmangtínhvữngbền,tôinghĩbàihọckinhdoanhlớnnhấttôihọcđượctừtròpokernằmởquyếtđịnhquantrọngnhấtbạncóthểđưaratrongkhichơi.Mặcdùnghecóvẻnhưrấthiểnnhiên,nhưngtôiđãphảimấttớisáuthángđểnhậnrađượcđiềunàyđấy.

Thôngquaviệcđọccáccuốnsáchvềtròpokervàviệcthựchànhtròchơi,tôidànhnhiềuthờigianhọcvềchiếnlượctốtnhấtđểchơikhitôithựcsựngồivàomộtbàntròn.Khoảnhkhắc"xuấtthần!"củatôiđếnkhitôibiếtđượcrằngtròchơiđãbắtđầuthậmchítrướccảkhitôingồixuốngghế.

Trongphòngchơipokertạimộtsòngbạc,thườngcónhiềubànđểlựachọn.Mỗibàncókiểucácược,ngườichơivàđộng lựckhácnhaumàsẽ thayđổikhingườichơiđếnvàđi,vàkhingườichơiháohức,thấtvọnghaymệtmỏi.

Tôihiểurarằngquyếtđịnhquantrọngnhấttôicóthểđưarachínhlàchọncáibàntôisẽngồichơi.Việcnàybaogồmcảviệcbiếtthayđổibànchơikhinào.Tôiđãđọctừmộtcuốn

sáchrằngngườichơicókinhnghiệmcóthểkiếmđượcsốtiềnnhiềugấpmườilầnkhingồichơivớichínngườichơibìnhthườngkhác-nhữngngườiđangmệtmỏivàcórấtnhiềuđồngxu,sovớiviệcngồichơivớichínngườichơithựcsựgiỏi-nhữngngườiđangtậptrungcaođộvàkhôngcónhiềuđồngxutrướcmặt.

Trongkinhdoanh,mộttrongnhữngquyếtđịnhquantrọngnhấtmàdoanhnhânhoặcgiámđốcđiềuhànhphảiđưarachínhlàngànhnghềkinhdoanhnàomìnhnênthamgia.Việcđiềuhànhcủabạndiễn rahoànhảo, thuận lợinhư thếnàochẳngcóýnghĩagìnếungànhkinhdoanhbạnchọnlàsailầmhoặcngànhđócóthịtrườngquánhỏ.

Hãytưởngtượngnếubạnlàmộttrongbảynhàsảnxuấtgăngtaythànhcôngnhất.Bạnđưarasựlựachọntốtnhất,dịchvụtốtnhấtvàgiácảtốtnhấtchosảnphẩmgăngtaycủamình–nhưngnếuthị trườngkhôngđủ lớnđểtiêuthụsảnphẩm,thìbạncũngchẳngbaogiờpháttriểnhơnđược.

Hoặc,nếubạnquyếtđịnhbắtđầusựnghiệpkinhdoanhcạnhtranhtrựctiếpvớinhữngđốithủđầykinhnghiệmnhưWal-Martbằngcáchchơicùngtròchơivớihọ(nhưbáncùngsảnphẩmởmứcgiáthấphơn),thìbạnsẽcónguycơphásản.

Trongphòngchơipoker,tôichỉcóthểlựachọnbàntôimuốnngồichơi.Nhưngtrongkinhdoanh,tôinhậnrarằngtôikhôngcầnphảingồixuốngmộtchiếcbàncósẵn.Tôicóthểtựxácđịnhhoặc tự tạora lĩnhvựcmìnhđã làmhoặcđãcó tiềm lựcmạnhhơn. (Hoặc,giốngnhưtrongphòngchơipoker,tôiluôncóthểchọnthayđổibànchơi).

Tôinhậnrarằngbấtkểtầmnhìnchongànhnghềkinhdoanhcủamìnhlàgì,sẽluôncómộttầmnhìn lớnhơnđể có thểbiến thành chiếc bàn to hơn.Khi hãnghàng không SouthwestAirlinesbắtđầukhởinghiệp,họkhônghềthấythịtrườngmụctiêucủamìnhbịgiớihạnbởinhữngkháchdulịchhiệncó,điềumàtấtcảcáchãnghàngkhôngkhácđềumắcphải.Thayvàođó,họtưởngtượngdịchvụcủahọlàthứgìđócótiềmnăngphụcvụđượctấtcảkháchdulịchđixebuýtGreyhoundhaytàuhoả,vàhọđãthiếtkếngànhkinhdoanhcủahọnhưvậy.Họcungcấpnhữngchuyếnbayngắngiárẻthayvìpháttriểntheomôhình"hub-and-spoke"(**)màcáchãnghàngkhôngkhácđangápdụng.Họhỗtrợkháchhàngthayđổicácchuyếnbayđơngiảnvàdễdànghơnmàkhôngphải trảbấtcứkhoảnphíphạtnào.Vàhọ thựchiệnnhữngchuyếnbaycàngnhanhcàngtốt.Họthànhcôngvìhọđãquyếtđịnhchơiởmộtchiếcbànhoàntoànkhácvớinhữngchiếcbànmàcáchãnghàngkhôngkhácđangchơi.

Sauvàitháng,tôiđãhọchỏiđượcrấtnhiềuvềtròpoker,nhưngcuốicùngtôicũngchán

ngấyviệcchơiởcácsòngbạctạiCalifornia.Mộtphầndotôiđãbắtđầuđểýthấyrằngởđâytôigặprấtnhiềungườichơiquen,nhữngngườidườngnhưchơiởđâycảngàymàchẳnglàmgìkháchoặcđangcốgắngthắngbạcđểgomđủtiềnthuênhàchocảthángchăng.Sauvàithánghọcvàluyệntậpcáchchơi,tròhold’emngàycàngdễtínhtoánhơnvàíttháchthứchơn.

Vìthế,tôiquyếtđịnhbayđếnLasVegasvàocuốituầnvànhậnthấychơipokerởđâythúvịhơnnhiều.Tôigặpgỡrấtnhiềungườithúvịxuấtthântừnhữngtầnglớpkhácnhau.ĐasốbọnhọđềukhôngsốngởLasVegasvànhiềungườiđangđiềuhànhnhữngdoanhnghiệpthànhcông.Pokerchỉlàmộtsởthíchthúvịmàthỉnhthoảnghọđếnchơithôi.

Tôi không còn chơipokerởnhững sòngbạc tại Californianữa.Dù saunày tôi vẫn chơipoker,nhưngtròchơinàykhôngcònhấpdẫntôinữa.Tôiđãtránhxacáithếgiớicủanhữngtaychơinhànghề,nhưngtôiđãhọcđượcnhiềuđiềutừtròchơi.Vớitôi,mụctiêucủatấtcảcáclầnchơipokertrongtươnglaisẽkhôngphảilàcốgắngkiếmthậtnhiềutiềnhaytraudồikỹnăngvàkinhnghiệmchơinữa.Mụctiêuvàmụcđíchchơipokercủatôilàđểđượcrangoàicùngbạnbè,gặpgỡnhữngngườithúvịvàtạodựngquanhệ.

Tôinhậnrarằngbấtkểtrongkhichơipoker,trongkinhdoanhhaytrongcuộcsống,thậtdễdàngđểbắtkịpvàđammêvớinhữnggìbạnđanglàm,vàđiềuđókhiếntôinhanhchóngquênmấtrằngtôiluôncóthểthayđổibànchơi.Vềmặttâmlýhọc,rấtkhóvượtquasựtrìtrệ.Nếukhôngchủtâmvànỗlực,tínhtrìtrệluôngiànhchiếnthắng.

Tôibắtđầubuộcmìnhphảisuynghĩlạivềviệctôiđangcốgắngđạtđượcđiềugìtrongcuộcsống.Tôitựhỏibảnthântôiđangcốgắnghoànthànhcáigì,tôimuốnlàmgìvàliệutôicóđangngồiởmộtchiếcbànkháchẳnnhữngchiếcbànkháckhông.Từkinhnghiệmchơipokercủamình,tôibiếtlàsẽchẳngbaogiờquámuộnđểthayđổibànchơi.

Tôinhậnrarằngdùtôiđãhọcđượcnhữngđiềucơbảncủatròpoker,nhữngtôithựcsựchẳnglàmđượctròtrốnggìkhiphungphíquánhiềuthờigianởcácsòngbạc.Tôicầnphảilàmđiềugìđócóýnghĩahơn.Saukỳnghỉhè,hầunhưchỉdànhđểchơipoker,tôiquyếtđịnhđãđếnlúctôiphảilàmmộtđiềugìđómớimẻ.

Đãđếnlúctôicầnphảithayđổibànchơi.

-----(*)Hold'em:gồmcó4vòngchiabài:PreFlop,Flop,TurnvàRiver.Saumỗivòngchiabàilàmộtvòngđặtcược(bettinground).BạnsẽchiếnthắngkhitấtcảmọingườikhácđềuFold(bỏbài)hoặckhibạnlàngườicó5lábàicaonhấttheothứtựbàicủaPoker.(**)Hub-and-spoke:tạm

dịchlàmôhình"trụcbánhxevànanhoa".Môhìnhnàyđượcápdụngtrongngànhvậnchuyển,nhấtlàhàngkhông.

Kỳ8:HờihợtTTO-Khitôivẫncònđangcốgắngxácđịnhmìnhmuốnlàmgìtiếptheo,thìtôiđãquyết

địnhlàmmọithứmộtcáchhờihợt.Tôiđãhờihợttrong"đầutư"vàkinhdoanhchứngkhoán,đầutưtiềnvàochứngkhoáncủacáccôngtymàtôichẳngbiếttígìvàkếtcụclàbịmấtrấtnhiềutiền.

TôiquyếtđịnhđầutưvàomộtbộphimcótênChristmasintheClouds(Tạmdịch:Giángsinhtrongnhữngđámmây)vàđóngmộtvainhỏ.Tôicũngđãmấtrấtnhiềutiềnchobộphimđó.Đólànhữngbàihọcđắtgiá,vàtôihọcđượcrằngđầutưvàonhữngngànhbạnkhônghiểu,chonhữngcôngtybạnkhôngthểkiểmsoáthaygâyảnhhưởnghoặcchonhữngngườibạnkhôngbiếtvàkhôngtintưởnglànhữngýtưởngnguxuẩn.

Lúcnàocũngvậy,tôiluôntựhỏitạisaomìnhlạiđầutưvàonhữnglĩnhvựcđó.Mụctiêucủatôilàgì?Đểkiếmnhiềutiềnư?NghechẳngcólýchútnàovìtôiđãtừbỏrấtnhiềutiềnkhiquyếtđịnhrờiMicrosoft.

Tôi nhận ra rằng kinhdoanh chứng khoán và đầu tưmà tôi đang làmkhông thực sự lànhữngviệccóýnghĩa.Tôikhôngthựcsựcảmthấymìnhđangtạodựngđiềugìđó.Nógiốngnhưtôiđangchơibạcnhưngdườngnhưtỷlệcượccứchốnglạitôibởitôiđangđầutưvàonhữngthứmàtôikhônghiểu.Cuốicùng,tôiquyếtđịnhrúttoànbộvốnđầutưkhỏithịtrườngchứngkhoánvàcốgắngxácđịnhxemcóthứgìkháccóýnghĩahơnđểtậptrungvào.

TôiđãkiểmtramỗituầnmộtlầnhoặchaituầnmộtlầnnhữnggìđangdiễnratạiZappos,đưaralờikhuyên(đặcbiệtởmảngcôngnghệ)khicầnthiết.ĐiềunàycóíchchonhữngngườilàmởZappos,vàhọthậtsựđangđạtđượcnhữngbướctiếnquantrọngvớivịthếlàmộtđộingũnhỏ.

AlfredvàtôiđãgiớithiệuZapposvớiMichaelMoritzởSequoiavàgiúpđặtlịchhẹngặplầnđầu.Chúngtôicảmthấyhàilòng.NhómngườiởZapposrấtháohức,saymêvớinhữnggìhọđanglàm,họcũngđạtđượcnhữngbướctiếnđángkể.AlfredvàtôiđãnóivấnđềcủaZapposvớiSequoiatrongthưgiớithiệu.ChúngtôiđảmbảovớinhómZapposrằngcuộchọpsẽdiễnratrangtrọnghơnbìnhthường.VớiviệcđầutưvàoLinkExchange,Sequoiađãbiếnbatriệuđô-lađầutưthànhconsốhơn50triệuđô-la–gấpmườibảylầnsốtiềnbanđầuchỉtrongvòngmườibảytháng.Alfredvàtôiđượchọtínnhiệm,vàtrongđầuchúngtôi,việcđềnghịSequoia

đầutưvàitriệuđô-lachoZapposdườngnhưtrởnênkhảquan.

Chuyệngìđãxảyratiếptheo

TâmsựcủaFred

Thậtchẳngthúvịchútnào.Đólàvàongày10tháng12vàchúngtôibiếtrằngtừgiờđếnngày15,chúngtôiphảikiếmđượcnhiềutiềnđầutưhơn.TấtcảchúngtôichỉcónămngàyđểtìmnguồnvốnnếukhôngZappossẽbịphásản.

TôiởNewYork,thamgiavàomọibuổitriểnlãmgiàyđểgiớithiệuvềZapposvàlàmquenvớinhiềuhãnggiàycóthươnghiệu.Chúngtôilàmmọiviệccóthể,vềcơbảnlàcàngnhanhcàngtốt,vàchờđợicuộcgọitừNickđểxemliệuZapposcóđượccứuhaykhông.

Tôiđangăn tốiởmộtnhàhàng thìanhấybáo tin.Sequoiađãquyếtđịnhkhôngđầutư.Tôiphảirangoàiđểnhậncuộcgọivàkhingồixuốngbàn,ngườiphụcvụđãvôtìnhđánhđổnướcvàoáotôi.Tôivẫnmỉmcười.Khiđótrờibắtđầuđổmưa,mưanhưtrútnước.

SaukhiquaytrởlạiCalifornia,Nickvàtôiđãcốgắnggọiđiệnchorấtnhiềunhàđầutưđểtìmkiếmnguồntiền,nhưngchẳngaimuốnđầutưchoZapposcả.Vàobuổichiềungày15,tấtcả12ngườichúngtôitrongcôngtyđãtậphợpcùngnhauvàlàmmộtviệcrấttựnhiên–đếnquánChevyuốngmargarita.

Chúngtôibiếtchúngtôiđãcốgắnghếtsứcvàthấycôngviệcđangđượcđiềuhànhtốt.Đốivớichúngtôi,khôngthànhcôngchỉ làdothiếumaymắnthôi.Sauvàituầnrượu,chúngtôiquaytrởlạivănphònglúc4giờchiềuvàbắtđầudọndẹpbànlàmviệc.

Alfredvàtôi,cảhaiđềurấtngạcnhiênkhibiếtSequoiakhôngquantâmđếnviệcđầutưvàoZappos.ChúngtôiđếnSequoiađểtìmhiểuxemchuyệngìđãxảyrahaycóđiềugìnhầmlẫnởđâychăng.HọnóivớichúngtôirằngnhữngthànhtíchcủaZapposrấtấntượng,dùsốnhânviêncủaZapposrấtítỏivàcôngtychỉmớithànhlậpđượcvàitháng,nhưngSequoiakhôngtinrằngcôngtynàysẽtrởthànhmộtdoanhnghiệplớnmạnh.Họmuốnthấycôngtytăngtrưởngvàpháttriểnhơnnữa,vàhọđềnghịchúngtôiliênlạclạisauvàitháng.

Kếhoạchbanđầu của chúng tôi là quỹNhững chú ếchphiêu lưu chỉ đầu tư khoảnnhỏ(khoảnđầutưthiênthần)chomỗicôngtyvàsauvàithángsẽchuyểnhọsangnhữngquỹđầutưmạohiểmlớnnhưSequoia.Vìthế,chúngtôiđangkhóxửvớitrườnghợpcủaZappos.Hoặc

chúngtôisẽđầutưthêmvàoZapposbằngtiềncủaquỹNhữngchúếchphiêulưu,hoặcsẽđểZapposphásản.

ViệcđểZapposphásảnphùhợpvớichiếnlượcvàtriếtlýđầutưbanđầucủachúngtôi:đầutưvàonhiềucôngtyInternetkhácnhauvớikỳvọngrằng1/3sốcôngtycólãi,1/3hòavốnvà1/3phásản.Zapposchỉđơngiảnlàrơivàoloạithứba.

"CậumuốnlàmgìvớiZappos?",Alfredhỏitôi."Chúngtaphảiquyếtđịnhtrongngàyhômnayđấy.Họcònrấtíttiềnmặt,chỉđủchovàingàytớivàSequoialạichẳngquantâmgìđếnviệcđầutưchoZapposcả,ítnhấtlàtrongvàithángtới.HọmuốnthấyZappospháttriểnhơnđã."

"NếuđượcnhưthếthìchắcchắnSequoiasẽđầutưchohọchứ?", tôihỏi.

"Khôngchắc",Alfredtrảlời."Nhưngtớnghĩvẫncókhảnăng.Chuyệnnàythựcsựmạohiểm.ChúngtacóthểđầutưchoZapposlượngtiềnmặtđủchovàithángtới,sauđósẽliênlạclạivớiSequoiavàhyvọnghọsẽđầutư.NhưngnếuSequoiakhônglàmthế,chúngtasẽlạirơivàotìnhhuốngnhưngàyhômnay,cókhiđếnlúcđóchúngtacũngchẳngcònđủvốnđểhỗtrợchoZappos.

Đâythựcsựlàmộttìnhhuốngkhóxử.NếuquyếtđịnhđầutưthêmchoZappos,chúngtôisẽkhôngthểđầutưvàocôngtykhác.

"Thựcsựlàrấtmạohiểm.Giườngnhưchúngtađangđặthếttrứngvàochungmộtrổvậy",tôinói."Nhưngtớthíchnhữngngườiởđó.Họthựcsựđammêvàquyếttâm,vàhọlàmviệckhôngphảichỉđểlàmgiàunhanhchóng.Họthựcsựmuốnxâydựngcáigìđólâudài."

"Đượcrồi,nếucậunghĩchúngtanênđầutưthêmvàoZapposthìchúngtacũngnêndànhnhiềuthờigianlàmviệccùnghọđểbảovệnguồnvốnđầutư",Alfrednói."Chúngtanênđưahọvào‘lồngấp’."

Làmộtphầncủachiếnlượcđầutư,AlfredvàtôiđãquyếtđịnhpháttriểnLồngấpnhữngchúếchphiêulưu,nơicungcấpcảkhônggianvàdịchvụchocáccôngtyInternet.Điềuđócũngchophépchúngtôicóthểlàmviệcgắnkếthơnvớinhữngcôngtychúngtôiđangđầutưvào.

Chúngtôinóichuyệnvớichủtòanhàchúngtôiđangsốngvìhọvẫncònrấtnhiềukhuvựcthươngmạichothuê.Alfredvàtôiquyếtđịnhsửdụngtấtcảnhữngkhuvựccònlại.Kếhoạchcủachúng tôi làbiếnmộtphầnkhuvựcnày trở thànhkhônggianvănphòngvàmộtphần

thànhnhàhàng.Bằngcáchnày,chúngtôivàcáccôngtychúngtôiđangnuôidưỡngsẽkhôngphảirờikhỏitòanhànày.Chúngtôisẽcóthểlàmviệccùngnhaulâuhơnvàchămchỉhơn.

Tuynhiên,khuvựcđểlàm"lồngấp"vẫnđangxâydở.

"Ồ,tớnghĩđólàmộtýtưởnghay,nhưngkhuvựcđóvàithángnữamớihoànthành",tôinói."Nhữngthángtớisẽvôcùngkhókhăn.Họsẽxâydựngđượchoặcphásảncôngtyđó."

"Thếcậumuốnlàmgì?",Alfredhỏi.

Tôiđãnghĩtớitấtcảcáclựachọn.

“Cuốituầnnày,tớsẽtổchứcsinhnhật,vàhaituầnnữalàbữatiệcchàonămmới.Hãyđểbọnhọchuyểnđếncănhộcủatớngaysaudịpnămmới.Chúngtasẽbiếnnóthànhmộtvănphòngchođếnkhikhuvựckiahoànthành."

"Nghehayđấy."Cúđiệnthoại

TâmsựcủaFred

KhichúngtôiđangdọndẹpthìnhậnđượcmộtcúđiệnthoạibấtngờtừTony. Anh ấy quyết định đầu tư thêm từ ba đến bốn tháng nữa vàoZapposvớihaiđiềukiện:

"CậuphảichuyểntớikhunhàcủatôiởSanFrancisco,vàtôisẽthamgianhiềuhơnvàocáchoạtđộngcủacôngty".Trướcđó,tôichỉgửibáocáokếtquảkinhdoanhchoTonymỗituầnmộtlầnvàmớithấyanhđếnthămvănphòngmộtlầncùngAlfred.Chúngtôicứluônbậnrộnvớinhữngcôngviệchàngngày.Nhưngvớicúđiệnthoạiấy,rõrànglàanhđãnhìnthấytiềmnăngcủaZappos.

Nhữngđiềukiệnđóthậtdễđápứng.

ChúngtôiđónggóiđồđạcvàchuyểntừEmeryvilletớikhunhàanhấy.Trong12thángsauđó,Tonysẽđầutưbốnthángmộtlần.Hãytưởngtượngrằngcứhếtbốnthángbạnlạikhôngbiếtliệumìnhcómấtviệchaykhông.Kếtquảsẽcóvàongàycuốicùng,khianhấyquyếtđịnhxemcóđángđầu tư tiếphaykhông.Thậtmaymắn cho chúng tôi, anhấyđã làmnhưvậy.Chúngtôilạinỗlựcpháttriểntheochukỳbốnthángrồilạichờđợixemcónhậnđượcluồngsinhkhíchobốnthángtiếptheokhông,vàlạitiếptụcnỗlực.

Cảnămđó,chúngtôiluôntấtbậtngượcxuôi.MốiquanhệcủatôivớiRedBull

TâmsựcủaTony

Trongsuốtcuộcđời,tôicórấtnhiềubạnbè.Tôithíchtớiquánbarcùngvớimộtsốngười.Tôithíchđixemphimcùngvớimộtsốngười.Tôithíchlàmviệccùngvớimộtsốngười.Tôithíchđidạocùngvớimộtsốngười.Vàtôithíchviếtbàiluận,bànvềnhữnggiớitừkhôngđượcdùngởcuốicâucùngvớimộtsốngườikhác.

MộttrongnhữngmốiquanhệlâudàinhấttôiduytrìđượctrongđờilàtìnhbạnvớiRedBull.Chúngtôivừacùngnhaukỷniệmngàytìnhbạntròn10tuổi.ChúngtôiđãgặpnhautrongmộthộpđêmởtrungtâmthànhphốSanFrancisco(mộtngườibạnđãgiớithiệuchúngtôivớinhau)vàđãnhảysuốtđêm.Theothờigian,mốiquanhệcủachúngtôimởrộngrangoàihộpđêmvàđadạnghơn.TôinghĩlýdokhiếnRedBulltrởthànhmộtphầnkhôngthểthiếutrongcuộcđờimìnhlàdotínhlinhhoạtvàkhảnăngthíchứngvớimọihoàncảnh.

RedBulllàngườiđồnghànhtrungthànhvớitôi,bấtkểởđâuvàlàmgì,kểcảkhiđiuốngrượuởquánbar,xemphim,làmviệcởvănphònghayđileonúi.Thựcra,tôicũngđangnhấmnhápmộtlonRedBulltrongkhiviếtđoạnnàyvàngồicạnhnhữngngườibạnviếtcứluônthắcmắctạisaotôilạiviếtvềmốiquanhệvớiRedBull.

Tôinghĩlàthậtkhócóthểtìmđượcmộtngườibạnđồnghànhluônhỗtrợbạntrongmọitìnhhuống.Nếubạncóthểtìmđượcmộtnguờiđồnghànhvớimìnhtrongnhữngbữaănsáng,tối,cóthểgiúpbạnquađượccơnbuồnngủsaubữatrưatạivănphòngcũngnhưđoạncuốitrongcuộcchạyđua,vàcóthểgiúpbạnsảngkhoáimàkhôngcầntớirượu,thìthựcsựbạnđãtìmthấyđượcmộtthứtuyệtvời.Vớitôi,đólàmốiquanhệđángđượcduytrì.

Kỳ9:SựkếtnốiTTO-Ngàysinhnhậtcủatôisắpđến,vàtôimuốnbữatiệcsinhnhậtlầnnàykhônggiống

bữatiệcnàotôitừngtổchứctrướcđây.Tôiquyếtđịnhchuẩnbịmộtbữatiệcthậtchuđáo.

Vàithángtrướcđó,tôiđãliênlạclạivớimộtsốbạnbèthờiphổthôngvàcảđạihọc,mộtnhómnòngcốtkhoảngmườilămthànhviên.Chúngtôitụtậpvàđichơicùngnhauvàilầnmộttuần.Banđầu,tôikhôngcómụctiêuhaykếhoạchgìcả.Chỉbởinhiềungườitrongsốchúngtôiđangsốngcùngmộttòanhànênthườngxuyênngẫuhứngtụtậpmọingười.

Thỉnhthoảng,chúngtôitụtậpởnhàcủamộtaiđóhoặccólúclạicùngnhauđếncáchộpđêmvàlahétầmĩ.Dầndần,chúngtôixâydựngđượccộngđồngcủariêngmình,vàtòanhàcủachúngtôitrởthànhtụđiểmkhôngchỉcủachúngtôimàcòncủabạnbècủachúngtôi.Mặcdùkhôngýthứcđược,nhưngchúngtôiđãtạoravàpháttriểnmộtnhómriêng,vàtrungtâmcủanhữngcuộchộihọpchínhlànơitôiđangsống.

Khinhómchúngtôipháttriển,tôinhậnrarằngxâydựngđượctìnhbạnvàthắtchặtcácmốiquanhệtrongvươngquốccủamìnhmanglạicảmgiácổnđịnhvàháohứcvềtươnglaichotấtcảchúngtôi.Mốiliênkếtnàykhiếnchúngtôihạnhphúchơn,vàchúngtôinhậnrarằngđóchínhlàđiềumàchúngtôiđãcótrongnhữngnămthángđạihọc.Nólàthứmà,giốngnhưnhiềungười,chúngtôiđãđánhmấtsaukhitốtnghiệpđạihọc,vàchúngtôiđãkhôngnhậnrarằngmìnhcầnnóđếnmứcnàochođếnkhitìnhcờtựtạodựnglạimốiliênkếtấy.

Tôiluônnhắcnhởbảnthânkhôngbaogiờđượcđánhmấtgiátrịcủanhóm,nơimọingườithựcsựhiểuvàquantâmlẫnnhau.Vớitôi,sựliênkết–baogồmsốlượngvàchiềusâucủacácmốiquanhệ–làyếutốquantrọngkhiếntôihạnhphúc,vàtôiluônbiếtơnnhómcủatôi.Mụcđíchcủabữatiệcsinhnhậtsắptớikhôngthựcsựtậptrungvàotôi.Đóchỉlàcáicớ.Bữatiệctôiđãchuẩnbịtừnhữngthángvừarồisẽlàmộtmónquàdànhtặngchocảnhóm.

KểtừsaukhibánLinkExchange,tôiđãcamkếtsẽsốngvớitriếtlýrằngvớitôi,trảinghiệmquantrọnghơnvậtchất.Mọingườichorằngtôinênrangoàivàmuamộtchiếcxeđắttiền,nhưngtôibằnglòngvớichiếcAcuraIntegracủamình.

Tôisốngtrêntầngmườibảy,trongmộtcănhộrộng130m2.Vàithángtrước,tôipháthiệnrarằngcănphòngrộng325m2trêntầngtámđangraobán.Đólàphòng810.

Tôikhôngmuốndichuyển,nhưngkhinhìnthấythiếtkếphòng810,tôibiếtmìnhphảimuađượccănphòngđóđểlàmchỗtụtậpmớichonhómchúngtôi.Ởđócómộtphòngngủnhỏ,cònlạilàkhoảngkhônggianmởrộnggần300m2.Đólànơilýtưởngđểtiệctùng.

Tôiđãmuaphòng810,khôngphảivìmuốncóthêmtàisảnhaycoiđólàmộtvụđầutưbấtđộngsản.Tôiđãmuanóđểcóthểthiếtkếnhữngbữatiệcvàcácbuổitụtậpchonhómchúngtôi.Cóđượccănhộđósẽgiúpchúngtôicónhiềutrảinghiệmhơn.

Saukhimuađượccănphòng810trongmộtvụđấugiákhốcliệtvớihaingườikhác,tôibắtđầu biến đổi nó theo mơ ước của tôi. Suốt những năm tháng đại học, xem chương trìnhFriends(Nhữngngườibạn)vớinhữngngườibạncùngphònglàmộtviệcdiễnrahàngtuần.TôinhớnhữngnhânvậttrongchươngtrìnhđóhìnhnhưluôntụtậptạimộtquáncàphêcótênCentralPerk.Tôimuốn810sẽtrởthànhphiênbảnCentralPerkcủariêngchúngtôi.Chúngtôicầnphảinghĩramộtcáitênthậthaycho810thayvìchỉgọinólà810.

Tôiđãhìnhdungracảnhtượngbạnbètôitụtậpuốngsâm-panhvàomỗichủnhậtở810.Tôiđãmườngtượngcảnh810trởthànhnơitrởvềsaunhữngchầuvuichơi,nhậunhẹtởcáccâu lạcbộhayquánbar.Vàtôicũngđãtưởngtượngsẽbiến810thànhhộpđêmcủariêngchúngtôi.Bữatiệcchínhthứcđầutiênở810sẽlàvàothứbảy,ngày11tháng12năm1999.Đêmđó,tôisẽbướcsangtuổi26.Sinhnhậttôisẽlàcáicớhoànhảođểtổchứcbữatiệckhaitrươngphòng810.

TôiđãdựtrữhàngđốngRedBull.

Tôimấtmấytuầnđểchuẩnbịbữatiệcsinhnhật.Trướcđó,nhómchúngtôiđãthamdựvàibữatiệckhiêuvũ.Tôinhớlạibữatiệckhiêuvũđầutiêntôithamgia.Khiđó,tôithựcsựkhôngbiếttiệckhiêuvũlàgì.Tấtcảnhữnggìtôibiếtlàhọchơirấtnhiềuloạinhạcđiệntử.Tôitừngđếncáccâulạcbộ,nơimọingườicũngchơiloạinhạcđóvàtôicảmthấykhóchịuvàkhôngthểhiểunổitạisaonhữngphònglớnởtấtcảcáccâulạcbộđềuchơikiểunhạcđó.Chẳnglờinàocóthểmiêutảnổithứâmnhạcđó,cứnhưthểchỉcómộtnhịplặpđilặplạiliênhồikhôngngớt.Tôikhônghiểunổisứchấpdẫncủanhạcđiệntử.

Tôikhôngcóhứngthúvớibữatiệckhiêuvũvìsợphảingheđúngloạinhạcđó.Nhưngmọingười trongnhómđềumuốnđi nên tôi cũngđitheo.

Chúngtôiláixeđếnmộtnhàkhođểkhôngcựcrộng,nằmởnơiđồngkhôngmôngquạnh.Cóđếnhàngtrămchiếcxehơiđangđỗởđó.Từlúcđứngxếphàngbênngoài,chúngtôiđãnghe

thấytiếngnhạctechnothìnhthình.Tôinghĩthầmtrongbụngrằngkhôngbiếtchúngtôicònởđâybaolâuvàrằngchắcchắntôithíchnhữngnơichơiloạinhạcmàmìnhbiếthơn.Sau20phútđứngxếphàng,cuốicùngchúngtôicũngđượcvàotrong.

Nhữnggìdiễnrasauđóđãkhiếntôihoàntoànthayđổiquanđiểm.

Hàngchùmtialazexanhchiếukhắpcáinhàkhocókíchthướcbằngđếnmườisânbóng.Cácmáytạosươngđemlạicảmgiácsiêuthựcnhưtrongmơ.Mọingườidichuyểntheonhịpnhạc.CáclonRedBullvươngvãikhắpnơi.Bóngđèncựctímlàmchonhữnghìnhvẽhuỳnhquangtrêntườngvàtrầnnhàrựcsángnhưnhữngcáicâyngoàihànhtinh.

Nhưngkhôngphảichỉcónhữnghìnhvẽ,nhữngbóngđèncựctím,nhữngmáytạosươnghayvẻđồsộcủanhàkho.Cócáigìđótrongkhungcảnhvàkhoảnhkhắcnàygợilênnhữngcảmxúcmàtôichưatừngbiếtđến.Tôikhôngbiếtchínhxácđólàgìvàtạisaotôilạicócảmgiácấy.

Tôicốphântíchđiểmkhácbiệtgiữakhungcảnhnàyvớicảnhtượngởhộpđêmquenthuộc.Đúnglànhữnghìnhvẽvàánhsánglazeđềurấtđẹp,đúnglàtôichưatừngthấysànnhảynàorộngvàđôngđếnthế.Nhưngnhữngđiềuđókhôngthểgiảithíchđượccảmgiácchoángngợpkhiếntôikhôngnóinênlời.Vốnđượccoilàngườilýtrívàlô-gicnhấtnhóm,tôithựcsựngạcnhiênkhikhithấymìnhbịcuốntheocảmgiácduylinh—khôngtheoýnghĩatôngiáo,màlàcảmgiáckếtnốisâusắcvớitấtcảnhữngngườicómặtởđóvàvớicảvũtrụ.

Khiđó, tôicảmgiácnhưkhôngcònsựphánxétnào.Lướtkhắpcănphòng, tôi thấymỗingườiđềulànhữngcánhânđángtrântrọng,chỉvìhọlàchínhhọvàđangnhảymúatheoâmnhạc.

Cốgắngphântíchchitiếthơn,tôinhậnthấyrằngcáchnhảyởđâykhácvớicáchnhảytôivẫnthấytrongcáchộpđêm.Ởđây,khôngcócảmgiáctựýthứchaycảmgiácnhảyvìcóngườiđangnhìnmình;ởcáchộpđêm,ngườitacócảmgiácnhưđangthểhiện.Ởcáchộpđêm,ngườitathườngnhảytheođôi.Ởđây,dườngnhưtấtcảmọingườiđềutheomộthướng.MọingườiđốidiệnvớiDJ, ngườinàyđứng trên sânkhấu cao, nhưđang truyềnnăng lượng củamìnhxuốngđámđông.TôicócảmgiácnhưmọingườiđềuđangtônthờDJ.

CảcănphòngtrôngnhưmộtbộtộchàngnghìnngườivàDJchínhlàtộctrưởng.Dườngnhưmọingườikhôngnhảytheonhạcmàchínhâmnhạcđangchuyểnđộngtrongcơthểmỗingười.Nhịpnhạcđiệntửđềuđềulànhịptimchungcủacảđámđông.Dườngnhưýthứcvềcánhânđãbiếnmất,thayvàođólàýthứcthốngnhấtcủacảnhóm.Cảmgiácnàygiốngnhưkhibạnnhìn

mộtđànchimnhưmộtthựcthểduynhấtchứkhôngphảilàtậphợptừngcánhchimriênglẻ.Tấtcảmọingườiởđâyđềucóchungmộtmụcđích.Chúngtôiđangđónggópvàomộttrảinghiệmtậpthể.

Mườinămsau,tôimớibiếtđượcrằngkhoahọcvềhạnhphúcđãkhẳngđịnh,sựđồngđiệuvềthânthểvớinhữngngườikhácvàsựthamgiavàocáigìđólớnhơnchínhbảnthânmình(từđótạmthờimấtđiýthứcvềbảnthân)kếthợpvớinhausẽtạoraniềmhạnhphúclớnlaohơn.Bữatiệckhiêuvũcủathờihiệnđạicũngtươngtựnhưnhữngtrảinghiệmmàconngườiđãbiếtđếnhơnmườinghìnnămnay.

Trongthờiđiểmđó,tôitưởngnhưmìnhvừatrảiqualễhiểnlinh.Cảmgiácấytrànngậpkhắpconngườitôi.Trongmộtkhoảnhkhắc,tôiđộtnhiênhiểuraýnghĩacủanhạctechno.Khôngthểnghenótheokiểunghenhạctrênradio.Tôiphảiđểnólantỏakhắpngười,vớilốitưduyhoàntoànmớimẻ.DườngnhưaiđóđãtraochotôiphiếnđáRosettacủanhạctechnovàkhôngtừngữnàogiúptôihiểuđượcnó.Tôiphảitựmìnhkhámphá.Vàtrongkhoảnhkhắcđó,tôiđãhiểu.Tôiđãthứctỉnh.Tôiđãbiếnđổi.

Saubaonhiêunăm,cuốicùngtôiđãhiểuâmnhạclàgì.

Kỳcuối:TầmnhìnTTO-Sauđó,nhómchúngtôiđãđếnrấtnhiềubữatiệckhiêuvũ.Cónhữngbuổiquymôlớn

vớihàngnghìnngười,lạicóbuổichỉcókhoảng50ngườithamdự.Tôiđãbiếtthêmnhiềuđiềuvềcộngđồngvàvănhóanày.

Vídụ,PLURlàchữviếttắtcủa"Peace(hòathuận),Love(yêuthương),Unity(đoànkết),Respect(tôntrọng)",đólàcáchứngxửmàmọingườinênghinhớvàápdụngtrongcácbữatiệccũngnhưtrongcuộcsống.

Trong những bữa tiệc này, việc tiếp xúc và bắt chuyện với người lạ là hoàn toàn bìnhthường,vàlàmộtphầnvănhóa.Ởquánbarhayhộpđêm,thườngchỉcócácchàngtraimớilàmnhưthếđểtántỉnhcáccôgái;cònởnhữngbuổitiệckhiêuvũ,mọingườirấtthíchlàmquenvớinhaumàkhôngvìđộngcơgì.

Đốivớitôi,tinhthầnPLURvànétvănhóacủabữatiệckhiêuvũkhôngchỉởtầmcủamộtbữatiệc.Đóthậtsựnhưmộttriếtlývềsựcởimởgặpgỡmọingười,chodùbềngoàihaygiacảnhhọrasao.Tươngtácvớibấtkìaiởbấtcứnơiđâuđềulàcơhộiđểthunhậnthêmnhữngcáchnhìnmới.Vềbảnchất,tấtcảchúngtađềulàconngười.Nhưngđiềuđódễdàngbịlãngquêntrongmộtthếgiớidođồngtiền,quyềnlựcvàđịavịxãhộiđiềuchỉnh.Vănhóacủanhữngbuổitiệckhiêuvũchínhlàlờinhắcnhởrằngthếgiớicóthểtốtđẹphơnnếumọingườibiếttrântrọngnhântínhtrongmỗiconngười.

Tôiđãbiếtcáchbắtchuyệnthoảimáivớinhữngngườihoàntoànxalạ,khôngcầnquantâmtôiđangởđâuhayhọlàai.TôicònviếtlạicáchtôiápdụngchiếnlượcnàyvàokinhdoanhtrongcuốnsáchTheTrumpCard:PlayingtoWininWorkandLife(Tạmdịch:Quânbàichủtrongcuộcsốngvàcôngviệc)củaIvankaTrump.

TríchđoạncủatôitrongcuốnsáchcủaIvankaTrump

Cánhântôirấtkhôngưanhữngsựkiệncủagiớikinhdoanh.Gầnnhưmọingườithamdựnhữngsựkiệnđóđềucốtìmngườiđểtraođổidanhthiếp,vớihyvọngtìmđượcđốitáclàmăn.Tôithườngcốtránhnhữngsựkiệnkiểunàyvàhiếmkhimangtheodanhthiếp.

Tôithíchxâydựngnhữngmốiquanhệvàlàmquenvớimọingườimàkhôngđểýđếnđịavịcủahọtronggiớikinhdoanh,haythậmchíhọcònkhônglàmnghềđó.Tôitinrằngmỗingườiđềucóđiềugìđóthúvịvàcầnphảikhámpháxemđiềuthúvịđólàgì.Tôinhậnrarằnglàm

quenvớinhữngngườikhônglàmkinhdoanhthúvịhơnnhiềuvìhọcócáchnhìnvàsuynghĩhoàntoànkhác,vàvìnhữngmốiquanhệnàythườngchânthậthơn.

Tôinhậnthấymộtđiềurấtthúvị:nếubạnthựcsựquantâmtớiaiđóvìmuốnlàmbạnchứkhôngphảiđểlợidụng,saunàysẽluôncónhữngđiềucólợichocôngviệcvàchínhbảnthânbạn.

Tôikhônghiểutạisaolạinhưthế,nhưngdườngnhưlợiíchcủanhữngmốiquanhệcánhânthườngxuấthiệnkhoảnghaiđếnbanămsaukhibạnlàmquen.Đóthườnglàđiềubạnkhôngthểdựđoánkhimớibắtđầumốiquanhệ.Chẳnghạn,cóthểhàngxómcủachịgáicủamộtngườibạnvừatrởthànhphótổnggiámđốccủamộtcôngtymàbạnđangcốtiếpcận,hoặccóthểbạnchơitenniscủamộtngườibạngặpcáchđâyhainămrấtphùhợpvớivịtríbạnđăngtuyểntừsáuthángnay.

Zapposđãhoạtđộngđượchơnmườinăm.Chúngtôiđãđitừconsố0năm1999đếntổngdoanhthu1tỷđô-lanăm2008.Nhìnlạinhữngbướcngoặtđángnhớtronglịchsửcôngty,cóvẻnhưtấtcảđều làmaymắn.Chúngtôikhôngđoántrướcđượcnhữngsựviệcđãdiễnra,nhưngchúnglàkếtquảcủanhữngmốiquanhệmàchúngtôiđãxâydựngtừvàibanămtrước.

Vìvậy,tôikhuyênbạnnêntừbỏcáchtạodựngquanhệtrongtruyềnthốngtronggiớikinhdoanh.Hãythửkếtthêmbạnbèvàthắtchặtcácmốiquanhệ.Chínhtìnhbạncũnglàmộtphầnthưởng.Càngcónhiềubạn,saunàybạnsẽcàngthuđượcnhiều lợi íchchocôngviệcvàcánhânmình.Bạnkhôngbiếtchínhxác lợi íchmìnhthuđược làgìnhưngchúngsẽxuấthiệnthầnkỳsauvàinăm.

Tôimuốnbữatiệcsinhnhậtlầnthứ26cũngcókhôngkhímàtôiđãtrảiquaởbuổitiệckhiêuvũ.Vìvậy,trướcđóvàituần,tôiđãcốhếtsứcđểbiếnnóthànhmộtđêmkhôngthểquên.Tôivàomộttrangbánhàngtrựctuyếnvàđặtmuamáytạosương,đènmàu,máychỉnhsáng,đènlaze,bóngdùngchosànnhảy,đèncựctím,cácmiếngtrangtríhuỳnhquangvàcảgiàntreođèn.Tôimuốntạogiakhônggiannhàkhothunhỏ.

Khoảng100ngườiđếndựsinhnhậttôi.Tôiđãđặtởthangmáycácbảngchỉdẫncóghi"810"kèmvớimũitênchỉhướnglênnơitổchứctiệc.Emhọmộtngườitrongnhómnhìnvàobảngchỉdẫnvàhỏi:"BIOlàgì?"Chúngtôicườiphálên.Đóchínhlàcáitênchúngtôitìmkiếmlâunay.Từđó,chúngtôiquyếtđịnhgọinơitổchứctiệclà"CâulạcbộBIO".

Bữatiệcsinhnhậtdiễnrakhásuônsẻ.Bàihọcquantrọngnhấtmàtôithuđượclàkhôngnênđưanhovàothựcđơnvìsánghômsau,sànbếpđầynhorụngvàbịdẫmnátbét,trôngnhư

tôicócảmộtruộngnhotrongCâulạcbộBIO.Tôiphảighinhớđểgạchthứquảnàyrakhỏithựcđơntiệcnămmới.

Tiếnglànhđồnxa,hàngtrămngườiđếndựtiệcnămmóiởCâulạcbộBIO.Họxếphàngdàitừthangmáylênđếnlốivàocănhộ.Đến3giờsáng,mọingườiđãvềgầnhết,chỉcònkhoảng30người.Tôiliềnquyếtđịnhbẻngoặtmiệngmáytạosươngđểphủsươngngậpcănphòng.Độtnhiên,đènnháyliêntục,chuôngbáođộngrítlên.Mấtmộtlúctôimớinhậnraâmthanhphátratừđâuvàchuyệngìđangdiễnra:sươngraquádàyđãkíchhoạtbáođộngkhôngchỉcủacănhộnàymàcủacảtòanhà.Lúcđólà3giờsáng,chuôngbáocháykêukhắptòanhà.Mộtgiọngnóitựđộnghướngdẫnmọingườisơtánkhỏitòanhàngaylậptức.

Tôilậptứctắtmáytạosươngvàmởhếtcửasổ.Sươngtanhếtsauvàiphút.Nhưngđãquámuộn.Tôinghethấytiếngcòihú,ngórangoàicửasổvàthấyhaichiếcxecứuhỏađangtiếpcậntòanhà.

Vàiphútsau,bangườilínhcứuhỏaxuấthiệnởcửa.Tôigiảithíchmọichuyệnvàchỉchohọxemmáytạosươngvàđènlaze.Khiđãnhậnrarằngthựcratòanhàkhôngbịcháy,họcườiphálên,gửilờichúcmừngnămmớirồirờiđi.Tôisungsướngvìkhôngbịbắt.

Tôi thởphàovà tựavàocửasổ,nhìn theonhữngngười línhcứuhỏađangquaylạixe.Đènxecứuhỏavẫncònnhấpnháy.

Bỗngnhiêntôinghethấymộtgiọngphụnữ:"Đángkinhngạcnhỉ?Anhđãlàmramọichuyệnđấy."

Tôinhìnxemđólàai,nhưngkhôngnhậnra.Côcómáitócvàngvàmắtxanh,cũngđangtựacửanhìntheođènxecứuhỏanhấpnháyphíadưới.

"Vâng,họkhádễchịu.Tôicứlolàhọsẽnổiđiênvớitôi,nhấtlàlạivàodịpnămmới."Tôinói.

"Ýtôikhôngphảithế.Tôinóiviệckiacơ."Cônóivàquaylại,chỉvàonhữngngườivẫncòndựtiệc."Anhcóthểlàmtấtcảnhữnggìanhmuốn,vàanhđãtạoramộttrảinghiệmmàmọingườisẽnhớmãi."

"Tôithìkhôngnghĩlànhữngngườisốngởkhunàysẽtươicườivớitôinếubiếtvìsaomàhọphảisơtángiữađêm."Tôinói."Chắchọcũngsẽnhớmãiđêmnay."

Côcười."Đừnglo.Đóchỉlàtainạnthôi.AnhcóthểđổlỗichoY2Khaycáigìđấy.Ngàymaichắccácbáosẽgiậttít:Máytạosươnghỏnggâytaihọa!"

Tôimỉmcườivớicô."Côcótinlàvàingàynữacảkhunàysẽbiếnthànhvănphòngkhông?"

Cônhìnsâuvàomắttôi.Tôivẫnnghethấytiếngnhạcnhưngdườngnhưcảthếgiớiđãbiếnmất.Tôikhôngbiếtcôgáinàylàai,nhưngvũtrụđãtìnhcờđemchúngtôiđếnbênnhautrongmộtkhoảnhkhắcduynhấtmàtôisẽghinhớsuốtđời.

"Hìnhdung,sángtạo,vàhãytinvàovũtrụcủariênganh,vũtrụsẽhìnhthànhquanhanh."Côdịudàngnói."Giốngnhưnhữnggìanhđãlàmtốinay."

Cônghiêngngười,thìthầmvàotaitôi:"Chúcmừngnămmới."

Côđứngthẳnglênrồibỏđi,khôngthêmmộtlời.