3/30

SOFTVER-alati za Web programiranje-

Doc. dr. Muharem Kozi

uli ste vie puta

Slijedi spisak alata ali po sloenosti i teini

Htio bih da nauim Web Skraenica dizajn pa sam je W3C, to je organizacija koja nadgleda razvoj tehnologija za Web. kupio knjigu o Javi". Osnovana je na Istitutu za tehnologiju Masausets (MIT) 1994. godine, a njen

Najprije napomena Konzorcijum za upravljanje Webom?

osniva je lino izumitelj Weba, Tim Berners-Li. U poetku se W3C uglavnom bavio protokolom HTTP i razvojem HTML_a. Danas W3C postavlja temelje Weba za budunost tako to razvija na desetine Za izradu Web lokacije nije infrastrukturu. tehnologija i protokola koji moraju zajedno da ine kompletnuneophodna samo Java.

Sve to vas zanima o Web tehnologiji, potraite na stranici www.w3.org. M. Kozi, 2009

JavaFX HTML/XHTML

Java

Opisi stilova (CSS)

Programski jezici" za Web, po redoslijedu sloenosti, odozgo nadole: XML

JavaScript/DOM skriptovi

Skriptovanje na strani servera M. Kozi, 2009

(X)HTML je jezik za oznaavanje (engl. markup language), to jest, sistem za identifikovanje i opisivanje razliitih komponenata dokumenta, poput naslova, pasusa i lista. Obino se HTML i XHTML nazivaju zajednikim imenom (X)HTML.

Ako se budete bavili izradom Web lokacija, (X)HTML e vam biti osnovna alatka za rad. ak i onima koji e Web strane praviti samo iz hobija, bie korisno da znaju kako se upotrebljava (X)HTML. Sreom, osnove je veoma lako nauiti.

Najnovija verzija, XHTML (eXtensible HTML), u sutini je isti jezik, samo sa stroijim sintaksnim pravilima. HTML (HyperText Markup Language)

M. Kozi, 2009

4

3

2 1

M. Kozi, 2009

Savremeni Web dizajn je najlake za misliti kao kola sainjen od tri sloja.Konano, sloj ponaanja (engl. Behavior layer)sadri skriptove koji stranu ine interaktivnom.

3

Nakon to je postavljena struktura dokumenta, mogu se dodati informacije o stilovima, radi definisanja izgleda sadraja. To se zove prezentacioni sloj(X)HTML (engl: presentation layer). Sadraj dokumenta i njegove oznake ine strukturni sloj (engl. structure layer). On predstavlja temelj na koji mogu kasnije da se dodaju ostali slojevi.

Sloj ponaanja

2

Prezentacioni sloj Strukturni sloj M. Kozi, 2009

1

Bez obzira na ime, JavaScript nema nikakve veze s Javom, ve je to jezik za pisanje skriptova koji se koristi kako bi se Web stranama dodala interaktivnost i odreena ponaanja, kao: Provjera ispravnosti podataka unjetih u obrasceIzmjena stila nekog elemenata ili kompletne lokacije. Omoguavanje da ita Weba zapamti podatke o korisniku kako bi ih mogao upotrijebiti kada korisnik sljedei put posjeti istu lokaciju JavaScript je jezik koji se obino koristi za upravljanje elementima Web strane i1i nekim funkcijama prozora itaa Weba. Postoje i drugi jezici za pisanje skriptova, ali je JavaScript (koji se naziva i ECMAScript) postao standard i smatra se najefikasnijim. DOM je skraenica od Document Object Model - objektni model dokumenta. DOM skriptovanje je nov izraz za ono to se nekada zvalo DHTML (Dynamic HTML), a to se sada smatra zastarjelim M. Kozi, 2009 pristupom.

Skraenica XML (eXtensible Markup Language - proirivi jezik Naravno, za oznaavanje ). verzija nekoliko

XML-a koristi se i na Webu. XML sam po sebi nije programski jezik ve je vie vrst skup pravila po kojima se prave Najea je XHTML, to je drugi jezici za oznaavanje. zapravo HTML, samo, Primjer: ako objavljujemo recepte, imati emo elemente , i napisan po stroim pravilima koji precizno opisuju vrstu informacija u dokumentima s receptima. XML-a.XML je postigao vei uticaj izvan svijeta Weba zbog svojih mogunosti za rad s podacima. U pozadini sve veeg broja programskih paketa, kao to su Microsoft Office, Adobe Flash i Apple iTunes, nalaze se XML datoteke. Postoji takoe i RSS (Really Simple Syndication ili RDF Site Summary) koji omoguava da se napravljeni sadraj razmjenjuje u vidu podataka i ita pomou specijalizovanih RSS itaa, zatim SVG (Scalable Vector Graphics), koji geometrijske oblike opisuje oznakama (engl. tags), i MathML, koji se koristi za opisivanje matematikih izraza.

M. Kozi, 2009

Ajax e skraenica od Asynchronous JavaScript and XML asinhroni JavaScript i XML.

Najnovija Tehnologija za Web

Ajax je tehnika za izradu interaktivnih Web aplikacija.

Njegova velika prednost je to to omoguava da se sadraj prikazan na ekranu mjenja odmah, bez potrebe da se itava strana ponovo uitava.

Ako elite da saznate vie, preporuka je Wikpedia.org. M. Kozi, 2009

CGI skriptovi

JavaFX

Java server page

Tim funkcijama upravljaju posebne Veina Web lokacija ima napredne Web aplikacije (programi) koje se funkcije, poput obrazaca, dinamiki izvravaju na serveru. izradu generisanih strana,Za kolica za takvih aplikacija koristi nekoliko kupovinu, sistema zase upravljanje programskih i jezika za pisanje sadrajem,jezika baza podataka i sl skriptova, kao to su:

ASP.NET

PHP M. Kozi, 2009

VB. NET

Iako Java moe da se koristi za izradu malih Web aplikacija (koje zovemo apleti), to je obiman i sloen programski jezik na kome se obino piu obimni programi za velike firme. Java se smatra jednom od onih ubitanih alatki, koje nam ne trebaju za veinu uobiajenih potreba prilikom izrade Web lokacija. Kao Web dizajner, moete da ivite mirno i oputeno i ako ne znate ni J od Jave.

M. Kozi, 2009

JAVA ARHITEKTURAJava arhitektura obuhvata etiri tehnologije koje su zasebno razvijane od strane Sun Microsystems-a: Programski jezik Java Class format Java fajlova Java API (Application Programming Interface) Java virtuelna maina M. Kozi, 2009

Zato Java?1 2Prenosivost programa sa jedne na drugu platformu je osnovni motiv

Jezici kakvi su C i C++ nisu uspjeli da obezbjede platformsku nezavisnost

34

Prvobitni povod za razvoj Jave bilo je programiranje aparata za domainstvo

Proboj Interneta i njegovih servisa je dodatni motiv koji se tek kasnije pojavio

M. Kozi, 2009

programiranje aparata za domainstvo

M. Kozi, 2009

Problem sa jezicima (C, C++ i dr) je u tome to se pri prevoenju u binarni kog moraju usmjeriti na odreeni procesor. Iako se program pisan na jeziku C++ moe prevesti za bilo koji procesor, uvjek je potrebno da se prevodilac potpuno usmjeri na konkretan procesor.

M. Kozi, 2009

1

Objektna orijentisanost moderan OO jezik: klase, nasleivanje, polimorfizam, interfejsi

2

Jednostavnost C/C++ sintaksna slinost, ali harmoniniji i jednostavniji OO model

3

Nezavisnost od platforme

4

Prenosivost postie se interpretacijom bajtkoda

5

Sigurnost JVM prua zatitu od virusa koji bi se prenosili kroz izvrni kod (firewall)

1

Robusnost stroga provjera tipova, upravljanje memorijom je automatizovano, korienje pointera je limitirano

2

Efiksanost JIT prevodioci

3

Konkurentnost biblioteka podrka programiranju kroz vie programskih niti Distribuiranost biblioteka podrka za RMI i servlete

4

5

Komponentizacija Java Beans i Enterprise Java Beans

Izvorni Java programPrimjer.java

Java bajtkodPrimjer.class

Java kompajler

Java Virtuelna Maina

Primjer.class

Java API class datoteke

M. Kozi, 2009

Java program

Java program

Java program

Java platforma za

Java platforma za

Java platforma za

Windows

UNIX

Macintosh

Java bajtkod

JVM za

JVM za

JVM za

Windows

UNIX M. Kozi, 2009

Macintosh

Java virtuelna maina

Java program class datoteka

Java loader

Java API class datoteka

Izvrna maina

M. Kozi, 2009

RAUNARSKA GRAFIKA

Sadraj raunarske grafikeuvanje

Raunarska grafika (computer graphics) obuhvaa

Upotrebu Stvaranje

SlikaModela

Objekata

Modeli i objekti raunarske grafike potjeu iz razliitih podruja: prirode, nauke, inenjerstva, apstraktnih koncepata...

Primjena raunarske grafikekorisnika okruenje (veina aplikacija na PC i na radnim stanicama imaju grafiki sistem uredska automatizacija i elektroniko izdavatvo interaktivno crtanje (u poslovnim i tehnolokim primjenama raunarska grafika Projektovanje pomou raunara Geografski informacioni sistem

Grafiko programiranje

Simulacija i animacija

Upravljanje procesima

Spisak vektorskih grafikih programa Besplatni programi Cenon GYVE ne razvija se vie ImPress Inkscape Karbon Kontour prije Killustrator, sada Karbon14 OpenOffice.org Draw Skencil (nekad Sketch) Sodipodi, zadnje izdanje u februaru 2004 Tgif Xara_Xtreme Xfig Synfig

Spisak vektorskih grafikih jezika 2D vektorska grafika SVG VML XAML Xar WebCGM

3D vektorska grafika VRML X3D Collada XVL 3DXML U3D HSF DWF eDrawings JT 3DF PRC XGL .3D IPA IGES STEP

Scalable Vector Graphics Scalable Vector Graphics (SVG) je XML jezik za prikazivanje dvo-dimenzionalne vektorske grafike, bilo nepomine ili animirane. To je otvoreni standard stvoren od strane World Wide Web Consortiuma, koji je odgovoran, isto tako, za poznate standarde kao HTML i XHTML.

Komercijalni programi ACD Canvas nekad Deneba Canvas Adobe Illustrator CorelDRAW Creature House Expression, Microsoft Expression, Microsoft Sparkle DrawWell EazyDraw Elgorithms MagicTracer iDraw [10] iGrafx Designer Intaglio Jasc WebDraw nekad Jasc Trajectory Pro Paint Shop Pro Macromedia FreeHand Mayura Draw OmniGraffle Real-DRAW Serif DrawPlus Stone Software Create Xara X Zoner Draw

Text1.Elektrnoski text 2.Mainski tekst

Zvuk1.Elektronski zvuk 2.Muzika 3.Govor 4.Osnova tehnologija zvukaPodjela

Video1.Video zapisi 2.Boje 3.SvjetlostMultimedijalnih

elemenata

Grafika1.Digitalna slika 2.Vektorska grafika 3.Rasterska grafika 4.Grafiki formati29

Animacija1.Zakoni kretanja

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATA

Zatvoreni kod (komercijalni alati)

Otvoreni kod (besplatni alati)

30

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Otvoreni kod (besplatni alati)

Za izradu grafikeZa obradu zvuka Za obradu videa Za izradu animacija

Za 3D modeliranje31

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Za izradu grafike Za izradu grafike (rasterski programi) Za obradu zvuka Za obradu videa Za izradu animacija Otvoreni kod (besplatni alati) Adobe Photoshop Corel PhotoPaint

Jasc Paint Shop ProCorel Painter Macromedia Fireworks32

Za 3D modeliranje

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Za izradu grafike Za izradu grafike (vektorski programi) Za obradu zvuka Za obradu videa Za izradu animacija Otvoreni kod (besplatni alati) Corel DRAW Macromedia Freehand

Adobe IllustratorXara X

Za 3D modeliranje33

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Otvoreni kod (besplatni alati) CoolEdit Pro Acid Pro

Za izradu grafikeZa obradu Za obraduzvuka zvuka Za obradu videa Za izradu animacija

CakeWalk Home StudioWaveLab Propellerhead Reason34

Za 3D modeliranje

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Otvoreni kod (besplatni alati) Adobe Premiere Adobe After Effects

Za izradu grafikeZa obradu zvuka Za obradu Za obraduvidea videa Za izradu animacija

Adobe Encore DVDVegas Windows Movie Maker35

Za 3D modeliranje

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Otvoreni kod (besplatni alati)

Za izradu grafikeZa obradu zvuka Za obradu videa Za izradu Za izraduanimacija animacija Flash

Swift3DSwish Swiff Chart36

Za 3D modeliranje

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Otvoreni kod (besplatni alati)

Za izradu grafikeZa obradu zvuka Za obradu videa Za izradu animacija 3D Studio MAX

PoserLightWave Simlpy 3D37

Za 3D 3D modeliranje modeliranje

ALATI ZA IZRADU MULTIMEDIJALNIH ELEMENATAZatvoreni kod (komercijalni alati) Otvoreni kod (besplatni alati)

Za izradu grafikeZa obradu zvuka Za obradu videa Za izradu animacija

GIMPJahshaka Audacity Sodipodi Blender38

Za 3D modeliranje

emu slui hardware? On prima udarce kad software ne radi.

Microsoftova zgrada

HVALA NA PANJI