FİKRİ HAKLARESD873

5. ENDÜSTRİYEL TASARIMLARYrd.Doç.Dr. Levent DURDU

Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. Bölümü

2012‐2013 Bahar

© Kocaeli Üniversitesi, tüm hakları saklıdır.

ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 2

ÖĞRENME HEDEFLERİ

Endüstriyel tasarımı açıklar.Endüstriyel ürünlerin yasal korumasını açıklar.Koruma kriterlerini listeler.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 3

5.1. ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR – GENEL TANIMLAR

Endüstriyel Tasarım bir ürünün dış görünüşüdür. Bu ürünün 2 ya da 3 boyutlu şekli ve/ya da ürün üzerindeki süslemeler olabilir. Ürünün dış görünümü ürünün biçimi de olabilir, çizgilerden, şekillerden renklerden oluşan görünümü de olabilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 4

5.1. ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR – GENEL TANIMLAR

554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamedeendüstriyel tasarım kavramı şu şeklide tanımlanmaktadır;

“Tasarım, bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.”

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 5

5.1. ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR – GENEL TANIMLAR

Türk Patent Enstitüsü Endüstriyel Tasarımı şu şekilde tanımlamaktadır:

Günlük hayatımızın her anında bize eşlik eden, hayatımızı kolaylaştıran her türlü ürün veya ürün parçaları; hayatımıza renk katan, estetik duyularımıza hitap eden desenler, süslemeler endüstriyel tasarımdır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 6

5.1. ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR – GENEL TANIMLAR

Su içtiğimiz bardak, sinemaların tanıtım afişleri,giysilerimizin desenleri, hesap makinemiz, klavyemiz, sandalyemiz, ceketimiz, arabamız, trafik levhaları, saatimiz, termometre, oyuncaklar, ajandamızın sayfa düzeni, gözlüğümüz, çantamız buna örnek verilebilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 7

5.1. ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR – GENEL TANIMLAR

O halde tasarım,

bir ürünün tümü, bir parçası veya üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur ve özelliklerinin oluşturduğu bütün olarakifade edilebilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 8

5.1. ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR – GENEL TANIMLAR

Tasarım hakkı talep eden ile tasarımcı arasındaki fark nedir?

Gerçek veya tüzel kişiler tasarım hakkı talebinde bulunabilirler. Tasarım hakkı sahibi, tescile konu tasarımı veya tasarımın uygulandığı ürünü üreten, piyasaya sunan, satan, sözleşme yapmak için icapta bulunan, ticari amaçlı kullanandır. Tasarımcı ise, tasarımı gerçekleştiren kimsedir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 9

5.1.1. TASARIMDA YENİLİK NEDİR?

Türk Patent Enstitüsüne göre: Bir tasarım başvuru tarihinden veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 10

5.1.1. TASARIMDA YENİLİK NEDİR?

Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir. Kamuya sunma; sergileme, yayımlama, ticari şekilde piyasaya çıkarma, kullanma, tanıtım gibi faaliyetleri kapsamaktadır. Tasarım, başvuru tarihinden önceki on iki ay içerisinde kamuya sunulursa, endüstriyel tasarımın yeniliği etkilenmez.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 11

Rüçhan Hakkı Nedir?

Rüçhan, kısaca öncelik anlamına gelir. Başvuru sahipleri, Türkiye dışında bir ülkede tasarım tescili için usulüne uygun olarak yaptıkları başvurulara ya da açılan sergilerdeki teşhire dayanarak,

başvuru tarihinden itibaren 6 ay içerisinde aynı tasarım için Türkiye'de başvuru yapma konusunda rüçhan hakkından yararlanır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 12

5.2. ENDÜSTRİYEL TASARIMLARIN KORUNMASI

Endüstriyel asarım tescil başvurusunda bulunmak isteyen kişi, "Türk Patent Enstitüsü, Hipodrom Caddesi No:115 06330 Yenimahalle-ANKARA" adresine başvuruda bulanabilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 13

5.2. ENDÜSTRİYEL TASARIMLARIN KORUNMASI

Endüstriyel tasarımlar (ürünün 2 ya da 3 boyutlu görünümleri)

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre, 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye göre, Türk Ticaret Kanunu Haksız Rekabet Hükümleri, Markaların Korunması Hakkında KHK’ya göre,

doğal ve belgeli olarak, «çoklu yasal» korumadan yararlanmaktadır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 14

5.2.2. KORUMA SÜRESİ VE YENİLEME

Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5yıldır.Ancak bu süre beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek suretiyle 25 seneye kadar uzatılabilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 15

Kamuya Sunma

Tasarımcının tasarladığı tasarımı ya da tasarımın uygulandığı ürünü sergilemek, satmak, yayım yoluyla tanıtmak vb. yöntemlerle kamuya açıklaması durumlarında, kamuya sunulmuş tasarım söz konusudur.

Tasarım tescilinin ölçütlerinden olan yenilik, kamuya sunuluş ile ortadan kalkar ve tasarım tescili olanağı kalmaz.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 16

Hoşgörü Süresi

Hoşgörü süresi ya da ön kullanım olarak adlandırılan süre, başvuru tarihinden önceki on iki aylık süredir. Bu süre içinde kamuya yapılan sunuşlar, tasarımın yeniliğini etkilemez.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 17

5.2.3. KORUMA KAPSAMI DIŞINDA TUTULAN TASARIMLAR NELERDİR?

KHK’da tasarım koruması dışında kalan tasarımlar şöyle belirlenmiştir; X Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmayan

tasarımlar ile X Kamu düzeni veya genel ahlaka aykırı

tasarımlar, X Teknik fonksiyonun gerçekleştirilmesinde,

tasarımcıya, tasarıma ilişkin özellik ve unsurlarda hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar,

X Tasarlanan veya tasarımın uygulandığı ürünü, başka bir ürüne mekanik olarak monte edebilmek veya bağlayabilmek için ancak belirli biçim ve boyutlarda üretilebilen tasarımlar.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 18

5.3. TASARIM ÖRNEKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 19

5.3. TASARIM ÖRNEKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 20

5.3. TASARIM ÖRNEKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 21

5.3. TASARIM ÖRNEKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 22

5.3. TASARIM ÖRNEKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 23

5.3. TASARIM ÖRNEKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 24