tabana ni vosa …...maroroya,taqomaka, vakabulabulataka na vosa kei na itovo vakaviti sa veivuke...

2
MATAVAKADIDIKE SIKO KORO Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri. Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya- loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no- dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina. VEISURETI E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI 1. Ika, kau, manumanu 2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua 4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole 6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua 8. Yaca kei na kena vanua 9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua 11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa 13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme- nei 15. Koro makawa 16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua 18. Teitei 19. Qoli 20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga 22. Vasu levu 23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa 25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu 27. Solesolevaki 28. iTukuni/Talanoa TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI 87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100, VALENITABACAKACAKA, SUVA Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so. Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei M A R O R O Y A , T A Q O M A K A , V A K A B U L A B U L A T A K A N A V O S A K E I N A I T O V O V A K A V I T I TABACAKACAKA ITAUKEI T A B A N A N I V O S A K E I N A I T O V O V A K A V I T I

Upload: others

Post on 08-Feb-2020

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

MAROROYA,TAQOMAKA, VAKABULABULATAKA NA

VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Sa veivuke oti tale ga ena vakarautaki ni vica na iya-loyalo yavala me vaka na ‘Nomads of the Wind’ no-dratou na ‘BBC Natural History Units,’ ra taleitaka sara na milioni era sarava mai Peritania, Urope kei na vualiku kei Merika me tekivu ena kena saravi mai na 1994. E dei tale ga na valenivolavola ni Tabana ni Vosa ena kena vakaraitaki ni yaga tale ga na vosa kei na itovo vakaviti ena gauna vou qo, dau vakabibitaki kina na ivakarau ni veidokai e valenivolavola, caka ga kina na veivolavolai kei na veivosaki vakaviti ena gauna kei na vanua kece e rawa ni vakayagataki kina.

VEISURETI

E dua tale ga na itavi ni valenivolavola me ciqoma na veisureti mai taudaku, vei ira na veisoqosoqo se vei ira era vinakata me keitou lai vakaitavi vei ira baleta na vosa kei na itovo vakaviti. Ni yaco mai na kerekere ena qai dau mai dikevi. Ke salavata na veika e kerei mai kei na itavi ni valenivolavola, rawarawa tale ga ni yacovi na vanua ni soqo, ena qai vakadonui. E rawa tale ga ni oni raica eso na cau ni Tabana ena www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

TABACAKACAKA ITAUKEI

MATAVAKADIDIKE SIKO KORO

Ena 2004 a tekivutaki kina na porokaramu ni siko koro ena 14 na yasana e Viti. Na inaki levu ni veiqaravi qo na kena vakasokumuni na itukutuku bula ni noda veivanua okati kina na itovo, vosa kei na iyau vakamareqeti. Me vaka ni levu era sa lecava ena gauna qo na noda itovo, vosa kei na ivakarau dina vakavanua, sa nodratou cakacaka na matavakadidike ni Tabana me veivuke ena kena maroroi vakaivola, vakacurumi tale ga ena kobiuta me baleti ira na noda kawa mai muri.

1. Ika, kau, manumanu

2. Veiqaravi vakavanua 3. iVakarau vakavanua

4. iSolisoli ni veivakabulai 5. Vakacivo/iBole

6. Veikacivi vakaveiwekani 7. iTavi vakavanua

8. Yaca kei na kena vanua

9. iVakatakarakara 10. iSulusulu vakavanua

11. iSolisoli ni vanua 12. Sokalou Makawa

13. iCavuti 14. Yaca ni veivakameneme-

nei

15. Koro makawa

16. Vosa ni vanua 17. iTavi vakavanua

18. Teitei 19. Qoli

20. iVakatagedegede 21. Cakacakaniliga

22. Vasu levu

23. Yalewavuku 24. iCovi ni qaqa

25. Qito vakaviti 26. Qaravi ni ulu

27. Solesolevaki

28. iTukuni/Talanoa

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

87 Queen Elizabeth Drive, Draiba, Nasese. KATONIMELI 2100,

VALENITABACAKACAKA, SUVA

Talevoni: 3100909 www.itaukeiaffairs.gov.fj/TILC

Sa vakacagau tiko na veiqaravi, nanumi me na qaravi kece na noda veidelaniyavu tabu ni bera nira yali na kena itaukei se o ira e tu vei ira na kila/vuku me baleta na noda itovo, ivakarau, itukutuku makawa, iyau vakamareqeti, cakacakaniliga kei na ulutaga tale e so.

Qo e vica na iulutaga era bula tu ga vakaitukutuku sega ni vakaivola ka tu vakarau kina na nomuni Tabana ena kena maroroi ka vakaivolaitukutukutaki me baleti keda na itaukei

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

A tekivutaki na tabana ni qo ena 1974, a yacana taumada na Tabana ni iVolavosa Vakaviti (Fijian Dictionary Project). A vakaivolataka na kena tauyavu o Mr Raymond Burr, na Turaga ni Merika dau vakaraitaki ena iyaloyalo yavala. E daidai sa vakaivolataka na matanitu.

Ena 1986, a vakadonua na Bose Levu Vakaturaga me sa yacana na Tabana ni Vosa kei na iTovo Vakaviti (Institute of Fijian Launguage and Cul-ture.

KENA iNAKI

Me tabaka na iVolavosa Vakaviti

Me qarava ka vakabulabulataka na vakayaga-taki kei na vakatorocaketaki ni vosa kei na itovo vakaviti.

NA ITAVI NI TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Na kena vinakati me qaravi na inaki e cake e wasei kina na cakacaka e qaravi e valenivolavola.

KUMUNI TUKUTUKU

Na cakacakataki ni lewa ni Bose Vakaturaga e dau sasaga kina na valenivolavola me kumuna na ivola kei na itukutuku tabaki vakakina na itaba, tepi kei na iyaloyalo (videotapes) qai vakayaca vakaviti, vica e vakavalagi na kena iulutaga, me rawarawa ni vaqarai. E so na cakacaka lelevu vakavalagi era se vakadewataki tiko.

VAKADIDIKE

Era vakadidike tale ga na vakailesilesi e valenivola-vola. Qo na kena vakadikevi na ivola era sa taba oti kei na nodra dau gole yani na vakailesilesi ena veivanua mera tauri tukutuku, tabaki tale ga na veika baleta na itovo kei na vosa. E rabailevu sara na vei ulutaga e vakadikevi, e wili kina na vaka-bauta makawa, kena kilai na veika e tu wavoliti keda, itukutuku makawa, ituvatuva ni bula vakavanua, veiwekani, ivakatagi, meke kei na qito vakaviti, qaravi ni teitei kei na qoli e liu, tara vale, tulituli, ta waqa kei na soko, wai vakaviti, itukuni kei na itukutuku makawa ni veivanua.

KABUKABURAKI

Ena gauna qo, na sala levu duadua ni kena kacivaki na vakadidike na kakaburaki ena retio (Domoi Viti) ena gauna vakamacawa ni tabana, vakatokai tiko na “ Na Noda Vosa’’, ena veibogi ni Tusiti ena walu. Na veimama na nawa oqo e kaburaki kina vei ira na dauvakarorogo na itukutuku e so me vaka na vula vakaviti, cakacakaniliga, itukuni kei na itukutuku tale e so.

VEITABA

E dua tale ga na tiki ni cakacaka bibi ni tabana na kena lai tabaki mai na veisoqo vakavanua ka dau vakayacori me vaka na Veibuli, Kaumatanigone, Carasala, nodra bale na veituraga bale ni vanua &s.

E tiko tale ga na kerekere ke mani dua na soqo bibi vaqo oni donua, sa kerei moni qai tukutuku ga mai e valenivolavola .

TABAIVOLA

Na kena gadrevi me vakatetei ka vakadeitaki na vakadidike e nanumi kina me tabaki e so na ivola.

E sa voleka ni oti na kena editaki e so na cakacaka lelevu e qaravi tiko e valenivolavola, wili kina na iVola ni tukuni, Veigauna, iWalewale ni Vakade-wavosa kei na iTukutuku e so era vakadewataki mai ena vosa vakavalagi. E via vakaraitaka na Tabana ni Vosa ena veivola tabaki ni vosa Vakaviti e yaga vakalevu ena vakadewa itukutuku kei na ivakamacala ena ivakatagedegede kece.

Ena cakacaka bibi ni Ta-baivola sa mai tabaka rawa na Tabana e rua na ivola, qo na iVolavosa Vakaviti kei Na Wai Vakaviti. Sa mai sevu-taki oti na iVolavosa Vakaviti

ena ika24 ni June 2007. E 24,783 taucoko na levu ni vosa era tiko ena loma ni vosa. Sa tekivu volitaki na ivola qo e ya $35.

Na Wai Vakaviti sa volitaki tiko ena $10. Rau volitaki tiko ena valenivolavola ni iTaukei Trust Fund kei na USP Bookshop.

VEIQARAVI RARABA

E dua tale ga na itavi bibi ni valenivolavola me ivurevure ni itukutuku vei ira na dauvakadidike e Viti vaka kina mai Valagi. E vakasala ena vakadewa, cakacaka vata kei ira na dautabaivola ena toroicake ni vakadewa kei na bulivosa vovou e veiganiti kei na itavi ena vuravura qo, sema vata tale ga kei na Yunivesiti ni Ceva ena vakarautaki ni vulici ni veika vakaviti. Na iyau ni valenivola-vola era dau vakayagataka na veitabana ni Ma-tanitu, veisoqosoqo, dauvakadidike kece sara me tekivu mai vei ira na gone ena paraimari lai yaco vei ira na lewanivanua kei na parofesa ni unive-siti.

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

KENA TAUYAVU

A tekivutaki na tabana ni qo ena 1974, a yacana taumada na Tabana ni iVolavosa Vakaviti (Fijian Dictionary Project). A vakaivolataka na kena tauyavu o Mr Raymond Burr, na Turaga ni Merika dau vakaraitaki ena iyaloyalo yavala. E daidai sa vakaivolataka na matanitu.

Ena 1986, a vakadonua na Bose Levu Vakaturaga me sa yacana na Tabana ni Vosa kei na iTovo Vakaviti (Institute of Fijian Launguage and Cul-ture.

KENA iNAKI

Me tabaka na iVolavosa Vakaviti

Me qarava ka vakabulabulataka na vakayaga-taki kei na vakatorocaketaki ni vosa kei na itovo vakaviti.

NA ITAVI NI TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Na kena vinakati me qaravi na inaki e cake e wasei kina na cakacaka e qaravi e valenivolavola.

KUMUNI TUKUTUKU

Na cakacakataki ni lewa ni Bose Vakaturaga e dau sasaga kina na valenivolavola me kumuna na ivola kei na itukutuku tabaki vakakina na itaba, tepi kei na iyaloyalo (videotapes) qai vakayaca vakaviti, vica e vakavalagi na kena iulutaga, me rawarawa ni vaqarai. E so na cakacaka lelevu vakavalagi era se vakadewataki tiko.

VAKADIDIKE

Era vakadidike tale ga na vakailesilesi e valenivola-vola. Qo na kena vakadikevi na ivola era sa taba oti kei na nodra dau gole yani na vakailesilesi ena veivanua mera tauri tukutuku, tabaki tale ga na veika baleta na itovo kei na vosa. E rabailevu sara na vei ulutaga e vakadikevi, e wili kina na vaka-bauta makawa, kena kilai na veika e tu wavoliti keda, itukutuku makawa, ituvatuva ni bula vakavanua, veiwekani, ivakatagi, meke kei na qito vakaviti, qaravi ni teitei kei na qoli e liu, tara vale, tulituli, ta waqa kei na soko, wai vakaviti, itukuni kei na itukutuku makawa ni veivanua.

KABUKABURAKI

Ena gauna qo, na sala levu duadua ni kena kacivaki na vakadidike na kakaburaki ena retio (Domoi Viti) ena gauna vakamacawa ni tabana, vakatokai tiko na “ Na Noda Vosa’’, ena veibogi ni Tusiti ena walu. Na veimama na nawa oqo e kaburaki kina vei ira na dauvakarorogo na itukutuku e so me vaka na vula vakaviti, cakacakaniliga, itukuni kei na itukutuku tale e so.

VEITABA

E dua tale ga na tiki ni cakacaka bibi ni tabana na kena lai tabaki mai na veisoqo vakavanua ka dau vakayacori me vaka na Veibuli, Kaumatanigone, Carasala, nodra bale na veituraga bale ni vanua &s.

E tiko tale ga na kerekere ke mani dua na soqo bibi vaqo oni donua, sa kerei moni qai tukutuku ga mai e valenivolavola .

TABAIVOLA

Na kena gadrevi me vakatetei ka vakadeitaki na vakadidike e nanumi kina me tabaki e so na ivola.

E sa voleka ni oti na kena editaki e so na cakacaka lelevu e qaravi tiko e valenivolavola, wili kina na iVola ni tukuni, Veigauna, iWalewale ni Vakade-wavosa kei na iTukutuku e so era vakadewataki mai ena vosa vakavalagi. E via vakaraitaka na Tabana ni Vosa ena veivola tabaki ni vosa Vakaviti e yaga vakalevu ena vakadewa itukutuku kei na ivakamacala ena ivakatagedegede kece.

Ena cakacaka bibi ni Ta-baivola sa mai tabaka rawa na Tabana e rua na ivola, qo na iVolavosa Vakaviti kei Na Wai Vakaviti. Sa mai sevu-taki oti na iVolavosa Vakaviti

ena ika24 ni June 2007. E 24,783 taucoko na levu ni vosa era tiko ena loma ni vosa. Sa tekivu volitaki na ivola qo e ya $35.

Na Wai Vakaviti sa volitaki tiko ena $10. Rau volitaki tiko ena valenivolavola ni iTaukei Trust Fund kei na USP Bookshop.

VEIQARAVI RARABA

E dua tale ga na itavi bibi ni valenivolavola me ivurevure ni itukutuku vei ira na dauvakadidike e Viti vaka kina mai Valagi. E vakasala ena vakadewa, cakacaka vata kei ira na dautabaivola ena toroicake ni vakadewa kei na bulivosa vovou e veiganiti kei na itavi ena vuravura qo, sema vata tale ga kei na Yunivesiti ni Ceva ena vakarautaki ni vulici ni veika vakaviti. Na iyau ni valenivola-vola era dau vakayagataka na veitabana ni Ma-tanitu, veisoqosoqo, dauvakadidike kece sara me tekivu mai vei ira na gone ena paraimari lai yaco vei ira na lewanivanua kei na parofesa ni unive-siti.

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

KENA TAUYAVU

A tekivutaki na tabana ni qo ena 1974, a yacana taumada na Tabana ni iVolavosa Vakaviti (Fijian Dictionary Project). A vakaivolataka na kena tauyavu o Mr Raymond Burr, na Turaga ni Merika dau vakaraitaki ena iyaloyalo yavala. E daidai sa vakaivolataka na matanitu.

Ena 1986, a vakadonua na Bose Levu Vakaturaga me sa yacana na Tabana ni Vosa kei na iTovo Vakaviti (Institute of Fijian Launguage and Cul-ture.

KENA iNAKI

Me tabaka na iVolavosa Vakaviti

Me qarava ka vakabulabulataka na vakayaga-taki kei na vakatorocaketaki ni vosa kei na itovo vakaviti.

NA ITAVI NI TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

Na kena vinakati me qaravi na inaki e cake e wasei kina na cakacaka e qaravi e valenivolavola.

KUMUNI TUKUTUKU

Na cakacakataki ni lewa ni Bose Vakaturaga e dau sasaga kina na valenivolavola me kumuna na ivola kei na itukutuku tabaki vakakina na itaba, tepi kei na iyaloyalo (videotapes) qai vakayaca vakaviti, vica e vakavalagi na kena iulutaga, me rawarawa ni vaqarai. E so na cakacaka lelevu vakavalagi era se vakadewataki tiko.

VAKADIDIKE

Era vakadidike tale ga na vakailesilesi e valenivola-vola. Qo na kena vakadikevi na ivola era sa taba oti kei na nodra dau gole yani na vakailesilesi ena veivanua mera tauri tukutuku, tabaki tale ga na veika baleta na itovo kei na vosa. E rabailevu sara na vei ulutaga e vakadikevi, e wili kina na vaka-bauta makawa, kena kilai na veika e tu wavoliti keda, itukutuku makawa, ituvatuva ni bula vakavanua, veiwekani, ivakatagi, meke kei na qito vakaviti, qaravi ni teitei kei na qoli e liu, tara vale, tulituli, ta waqa kei na soko, wai vakaviti, itukuni kei na itukutuku makawa ni veivanua.

KABUKABURAKI

Ena gauna qo, na sala levu duadua ni kena kacivaki na vakadidike na kakaburaki ena retio (Domoi Viti) ena gauna vakamacawa ni tabana, vakatokai tiko na “ Na Noda Vosa’’, ena veibogi ni Tusiti ena walu. Na veimama na nawa oqo e kaburaki kina vei ira na dauvakarorogo na itukutuku e so me vaka na vula vakaviti, cakacakaniliga, itukuni kei na itukutuku tale e so.

VEITABA

E dua tale ga na tiki ni cakacaka bibi ni tabana na kena lai tabaki mai na veisoqo vakavanua ka dau vakayacori me vaka na Veibuli, Kaumatanigone, Carasala, nodra bale na veituraga bale ni vanua &s.

E tiko tale ga na kerekere ke mani dua na soqo bibi vaqo oni donua, sa kerei moni qai tukutuku ga mai e valenivolavola .

TABAIVOLA

Na kena gadrevi me vakatetei ka vakadeitaki na vakadidike e nanumi kina me tabaki e so na ivola.

E sa voleka ni oti na kena editaki e so na cakacaka lelevu e qaravi tiko e valenivolavola, wili kina na iVola ni tukuni, Veigauna, iWalewale ni Vakade-wavosa kei na iTukutuku e so era vakadewataki mai ena vosa vakavalagi. E via vakaraitaka na Tabana ni Vosa ena veivola tabaki ni vosa Vakaviti e yaga vakalevu ena vakadewa itukutuku kei na ivakamacala ena ivakatagedegede kece.

Ena cakacaka bibi ni Ta-baivola sa mai tabaka rawa na Tabana e rua na ivola, qo na iVolavosa Vakaviti kei Na Wai Vakaviti. Sa mai sevu-taki oti na iVolavosa Vakaviti

ena ika24 ni June 2007. E 24,783 taucoko na levu ni vosa era tiko ena loma ni vosa. Sa tekivu volitaki na ivola qo e ya $35.

Na Wai Vakaviti sa volitaki tiko ena $10. Rau volitaki tiko ena valenivolavola ni iTaukei Trust Fund kei na USP Bookshop.

VEIQARAVI RARABA

E dua tale ga na itavi bibi ni valenivolavola me ivurevure ni itukutuku vei ira na dauvakadidike e Viti vaka kina mai Valagi. E vakasala ena vakadewa, cakacaka vata kei ira na dautabaivola ena toroicake ni vakadewa kei na bulivosa vovou e veiganiti kei na itavi ena vuravura qo, sema vata tale ga kei na Yunivesiti ni Ceva ena vakarautaki ni vulici ni veika vakaviti. Na iyau ni valenivola-vola era dau vakayagataka na veitabana ni Ma-tanitu, veisoqosoqo, dauvakadidike kece sara me tekivu mai vei ira na gone ena paraimari lai yaco vei ira na lewanivanua kei na parofesa ni unive-siti.

TABANA NI VOSA KEI NA ITOVO VAKAVITI

KENA TAUYAVU