tabelat e burim përdorimeve- një mjet i ri për të rritur besueshmërinë e llogarive kombëtare
DESCRIPTION
Mbështetje për përputhjen e Statistikave të Shqipërisë me Standartet e BE. Tabelat e Burim Përdorimeve- Një mjet i ri për të rritur besueshmërinë e Llogarive Kombëtare . Ledjon Shahini. 20 Shkurt 2014. Objektivat e Aktivitetit A2. Tabelat Burim-Përdorim (SUT) 2009 - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Tabelat e Burim Përdorimeve- Një mjet i ri për të rritur
besueshmërinë e Llogarive Kombëtare
Mbështetje për përputhjen e Statistikave të Shqipërisë me Standartet e BE
20 Shkurt 2014
Ledjon Shahini
Objektivat e Aktivitetit A2
Tabelat Burim-Përdorim (SUT) 2009
• Në vlera korente (e balancuar)
• Në vlera konstante (me çmimet e 2008)
Tabela simetrike Input-Output (SIOT) 2009
Prodhimi
Importet; Marzhi i tregtisë dhe
transportit; Taksat neto mbi
produktet;
ITTKonsumi
Ndërmjetës FD
Konsumi i familjeve; Konsumi i qeverisë; Eksportet; Formimi i Kapitalit Fiks Bruto; Ndryshim gjendje;
VA
Kompensimi i punonjësve; Taksat mbi prodhimin; Surplusi operativ;
Tabela e Burimeve Tabela e PërdorimeveAktiviteti (NACE)Aktiviteti (NACE)
Pro
duct
s (C
PA)
Pro
duct
s (C
PA)
Përmbajtja: SUT
Resultatet e Aktivitetit A2
Ndërtimi i balancuar i tabelave të burim përdorimeve me çmime korente për vitin 2009 dhe 2008 në A60*P60, A25*P25 dhe A13*P13
Ndërtimi i pa balancuar i tabelave të burim përdorimeve me çmime konstante për vitin 2009 në A60*P60
Ndërtimi i tabelave simetrike Input-Output për vitin 2009 në 25*25
Raport metodologjik i detajuar
Listë me përmirësime që duhet të bëhen
A,B C D E F G H I1 I2 J K L,M,N O,P Totali Importe Taksa Mtreg Mtran Totali
A,B 239,726 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 318 0 240,045 34,072 4,906 32,596 14,323 325,942C 0 29,191 22 0 679 134 0 7 0 0 0 0 0 30,034 7,384 5,908 10,149 1,478 54,953D 35,267 91 266,959 10,061 3,314 2,487 905 691 0 0 442 0 0 320,217 429,822 111,633 224,250 15,760 1,101,681E 0 0 0 52,101 0 0 0 0 0 0 0 67 25 52,193 13,227 4,697 18,643 387 89,146F 0 1,455 1,327 0 465,973 1,048 2,142 1,413 0 0 94 0 1,049 474,501 29,071 11,253 0 0 514,825G 0 113 949 19 6,597 263,202 1,218 4,043 2 0 388 0 250 276,780 0 15,659 -285,638 0 6,801H 0 0 27 0 36 266 72,590 0 0 0 0 0 6 72,926 0 387 0 0 73,313I1 0 0 183 35 357 298 88 158,526 0 0 1 325 0 159,813 76,136 548 0 -31,947 204,550I2 0 0 2 0 618 30 0 0 67,873 0 123 0 0 68,646 4,179 2,331 0 0 75,156J 0 0 0 0 0 0 0 0 0 61,300 0 0 0 61,300 9,134 343 0 0 70,777K 0 0 82 0 21 207 0 244 0 0 175,408 227 49 176,238 8,117 1,066 0 0 185,421L,M,N 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 131,647 0 131,647 0 248 0 0 131,895O,P 0 0 317 0 268 47 320 161 0 0 0 124 71,581 72,818 3,745 3,929 0 0 80,492Total 274,993 30,850 269,867 62,215 477,863 267,720 77,263 165,085 67,876 61,300 176,456 132,709 72,961 2,137,158 614,885 162,908 0 0 2,914,952
Rezultatet e tabelës së burimeve për vitin 2009
A,B C D E F G H I1 I2 J K L,M,N O,P Totali Eksporte KonFam Qeveria FKFB Inv TotaliA,B 39,211 1,310 22,415 0 2,138 1,446 9,657 260 39 0 1,116 1,466 730 79,788 79,800 166,087 327 -50 -10 325,942C 54 972 11,832 54 9,061 3,702 1,659 10,636 1,325 0 200 0 601 40,097 23,201 194 0 0 -8,539 54,953D 36,045 13,721 104,007 23,205 133,886 37,049 17,918 42,292 18,373 0 35,686 697 2,928 465,807 171,450 402,642 377 65,708 -4,305 1,101,680E 875 682 8,973 779 3,208 5,476 3,131 4,409 1,727 1,556 3,067 3,828 1,702 39,413 20,345 30,878 260 0 -1,750 89,146F 855 2,046 11,127 4,582 92,756 13,729 6,923 18,792 1,858 0 13,676 0 971 167,314 904 1,839 0 355,455 -10,688 514,825G 0 0 0 0 0 0 0 497 0 0 0 0 0 497 0 6,304 0 0 0 6,801H 1,976 451 7,511 865 20,712 2,048 1,328 3,309 562 236 4,312 769 906 44,984 0 28,329 0 0 0 73,313I1 1,290 1,031 6,844 11,075 9,954 8,406 868 19,105 2,438 0 3,450 1,829 785 67,075 18,504 118,638 333 0 0 204,550I2 1,303 363 6,875 595 12,909 6,277 1,458 3,401 1,044 163 4,171 529 709 39,798 13,060 22,298 0 0 0 75,156J 401 1,033 6,816 4,745 6,133 18,056 1,012 2,598 464 11,013 688 899 2,922 56,780 1,050 12,948 0 0 0 70,777K 1,165 216 14,259 63 47,757 8,316 1,566 5,055 1,104 17 14,850 649 422 95,438 8,610 80,922 227 223 0 185,420L,M,N 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 941 659 1,600 0 13,930 116,365 0 0 131,895O,P 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 23,524 29,867 53,391 1,649 24,213 1,242 0 0 80,495Total 83,176 21,826 200,659 45,964 338,514 104,506 45,518 110,355 28,936 12,985 81,215 35,131 43,200 1,151,983 338,572 909,223 119,129 421,337 -25,292 2,914,952
Rezultatet e tabelës së përdorimeve për vitin 2009
SUTCP: PBB(P & Sh)
A Bujqësia, Gjuetia dhe Pyjet 180,217 185,295 189,945 105.4 102.8 102.5B Peshkimi 1,845 1,923 1,872 101.5 104.2 97.4C Industira Nxjerrëse 10,545 8,744 9,024 85.6 82.9 103.2D Industria Përpunuese 73,316 67,650 69,208 94.4 92.3 102.3E Energji dhe uji 2,583 11,337 16,252 629.2 438.9 143.4F Ndërtim 136,660 141,151 139,350 102.0 103.3 98.7G Tregti 160,531 145,137 163,214 101.7 90.4 112.5H Hotele dhe Restorante 30,117 30,104 31,745 105.4 100.0 105.5I Transporti dhe Komunikacioni 90,376 121,304 93,670 103.6 134.2 77.2J Aktivitetet Financiare 46,507 49,588 48,315 103.9 106.6 97.4K Aktivitetet e biznesit dhe pasurive të patundshme 86,971 93,684 95,241 109.5 107.7 101.7L Administrata publike, Mbrojtja dhe Sigurimi social 39,984 40,181 44,121 110.3 100.5 109.8M Arsimi 31,468 29,540 34,687 110.2 93.9 117.4N Shëndetësia 15,164 16,320 18,770 123.8 107.6 115.0O Aktivitete të tjera shoqërore dhe sociale 26,642 28,636 29,761 111.7 107.5 103.9Taksat neto 156,368 153,727 162,908 104.2 98.3 106.0PBB (P) 1,089,293 1,124,322 1,148,083 105.4 103.2 102.1
Importet 610,038 612,454 614,885 100.8 100.4 100.4Konsumi Ndwrmjetws 1,068,227 1,142,040 1,151,983 107.8 106.9 100.9Eksportet 325,122 333,899 337,978 104.0 102.7 101.2Konsumi I familjeve 897,401 890,797 909,802 101.4 99.3 102.1Konsumi I Qeverisw 110,612 108,309 119,130 107.7 97.9 110.0Formimi I kapitalit fiks bruto 396,741 420,624 421,261 106.2 106.0 100.2Inventari -30,545 -24,900 -25,202 82.5 81.5 101.2PBB (Sh) 1,089,293 1,116,275 1,148,084 105.4 102.5 102.8
Vlerat indekset implicide
SUT 2008 SUTCP 2009
SUT 2009 Value Volume Price
Rekomandimet për përmirësim
Detajim më i hollësishëm i prodhimit dhe konsumit ndërmjetës
Vlerësimi i IC-së sipas produkteve për aktivitete për të cilat mungon si (OJF, edukimi dhe shëndetësia, transporti, sigurimet);
Përmirësimi i vlerësimeve të marzheve të tregtisë dhe transportit me produkte;
Detajim më i hollësishëm për kategoritë e kërkesës (konsumi i qeverisë, shërbimet e udhëtimeve);
Vlerësimi i ndryshim gjendjeve sipas produkteve Mbledhje e informacionit në nivel të detajuar për
importet dhe eksportet e shërbimeve; Përmirësim i deflatorëve të përdorur në sistemin SUT;
Përmirësimet e bëra (Matrica e prodhimit)
Produktet CPA 4 dhe 6 shifror
Aktiviteti Nace Rev 1.1 (2 shifror)
Totali1 2 3 … j … n
1 p11 p12 p13 … p1j … p1n p1.
2 p21 p22 p23 … p2j … p2n p2.
3 p31 p32 p33 … p3j … p3n p3.
… … … … … … … …
i pi1 pi2 pi3 … pij … pin pi.
… … … … … … … …
m pm1 pm2 pm3 … pmj … pmn pm.
Totali p.1 p.2 p.3 … p.j … p.n p..
m=518 n=60
Importet
Të dhënat për të mirat dhe shërbimet e importuara janë marrë nga DPT dhe BQ (BoP).
Të mirat e importuara janë trajtuar mbështetur mbi nomenklaturën e kombinuar të mallrave CN 8 shifrore dhe importet e shërbimeve janë trajtuar në Nace 2 and 4 shifrore (në varësi të specifikimit eksistues).
Për vitin 2010 u tajtuan 6,748 të mira dhe 22 shërbime
Importet
Produktet në kode CN Total
1 p1.
2 p2.
3 p3.
… …
i pi.
… …
m pm.
Total p..
Marzhi i Tregtisë dhe Transportit
Marzhi i Tregtisë
• Për vlerësimin e marzhit tregtar, aktiviteti i tregtisë u nda sipas tre grupeve kryesore në Nace 2 shifrore (50, 51, 52).
• Për 50 dhe 52 të dhënat u morën nga anketa tremujore për ndërmarrjet tregtare.
• Për 51 nuk ka të dhëna nga anketat, për këtë qëllim u përdor informacioni i librave të shitjeve për çdo ndërmarrje nga DPT.
Marzhi i Tregtisë dhe Transportit
Produkte Totali
1 p1.
2 p2.
3 p3.
… …
i pi.
… …
m pm.
Totali p..
Marzhi i Transportit
• Për marzhin e transportit nuk ka një anketë konkrete. Për këtë qëllim u përdor struktura e shpenzimeve për transport ndaj totalit të shpenzimeve për çdo ndërmarrje (Nace 01-37).
• Në këtë rast është bërë supozimi se produkti i transportuar është i njëjtë me aktivitetin kryesor të ndërmarrjeve.
Taksat
Taksat nga importet janë trajtuar në CN 8 shifrore;
Taksat e brendshme janë trajtuar në Nace 4 shifrore;
Produkte
Taksat nga importet Taksat e brendshme
Totali Aksiza Taksa doganore TVSH Aksiza
Taksa specifike
mbi produktet
TVSH
1 E1. D1. V1. E1. S1. V1. T1.
2 E2. D2. V2. E2. S2. V2. T2.
3 E3. D3. V3. E3. S3. V3. T3. … … … … … … … …
i Ei. Di. Vi. Ei. Si. Vi. Ti. … … … … … … … …
m Em. Dm. Vm. En. Sn. Vn. Tm.
Totali E. D.. V.. E. S.. V.. T..
Matrica e Konsumit Ndërmjetës
Produkte CPA 2 digit
Aktiviteti Nace Rev 1.1 (2 digit)
Totali1 2 3 … j … n
1 p11 p12 p13 … p1j … p1n p1.
2 p21 p22 p23 … p2j … p2n p2.
3 p31 p32 p33 … p3j … p3n p3.
… … … … … … … …
i pi1 pi2 pi3 … pij … pin pi.
… … … … … … … …
m pm1 pm2 pm3 … pmj … pmn pm.
Totali p.1 p.2 p.3 … p.j … p.n p..
Të dhënat për shpërndarjen e IC-së janë marrë nga ASN dhe pasqyrat financiare.
Shënim: Për vitin 2013 struktura e kostos në ASN është më e detajuar, por mbulon vetëm industritë.
m=60 & n=60
Matricat e komponentëve të kërkesës
Eksportet: Eksportet e të mirave janë trajtuar në klasifikimin CN 8 shifror ndërsa shërbimet në CPA 2 dhe 4 shifror. P.sh: Për vitin 2010 kishim 2117 dhe shërbime
EksportetProduktet CN 8 dhe CPA 2, 4
shifroreTotali
1 p1. 2 p2.
… … i pi.
… … m pm.
Totali p..
Konsumi I familjeve: Për vlerësimin e konsumit të familjeve të dhënat janë marrë nga anketa e buxhetit të familjeve në nivelin më të detajuar (coicop 6 shifror). (në këtë listë për vitin 2010 kemi 378 produkte). Për disa produkte janë bërë kontrolle nga burime të tjera si; importet prodhimi, etj.
COICOP 6 shifror Totali 1 p1. 2 p2.
… … i pi.
… … m pm.
Total p..
Shpenzimet Qeveritare: për shpenzimet qeveritare të dhënat janë marrë nga ministria e financës për të gjitha institucionet shtetërore.
CPA 2 shifror Totali 1 p1. 2 p2.
… … i pi.
… … m pm.
Total p..
Matricat e komponentëve të kërkesës (vazh…)
Formimi i Kapitalit Fiks Bruto
• Informacioni për GFCF është në nivelin e paraqitur në tabelë, dhe si burime përdoren të dhënat nga sektori I bujqësisë, ASN dhe importet.
• Për makineri dhe pajisje përdoret informacioni nga importet për ti detajuar në nivel produkti CPA 6 shifrore.
Ndryshim Gjendje• Të dhënat për ndryshim gjendje janë marrë në
kategoritë e paraqitura në tabelë nga ASN dhe bilancet.
• Secila nga kategoritë më pas është shpërndarë sipas produkteve duke përdorur një metodë specifike për secilin rast.
Ndryshim gjendje
Në (000) lek
InventariFillimi i vitit Fundi i vitit
1 Lënd e parë
2 Punë në proces
3 Produkte të gatshme
4 Të mira për rishitje
Totali
FKFB Totali Bujqësia: p1.
Gjë e gjallë p2.
Pemëtari dhe Vreshtari p3. Pemëtaria …
Kërkimet Gjeologjike … Ndërtimi … Makineri dhe pajisje pi. Mjete transporti … Softëare & Databaza pm.
Totali p..
1 2 . . i . . 60
1 2 . . i . . 601 12 2
…. ….…. ….…. ….
i i…. ….…. ….60 60
Total Total
Taksa
M Treg
M Trans
Qeveria
FKFB
Inv
Total
Produktet
Produkte
Eksporte
Kons Fa
Përdorime
AktivitetetTotal
Burimet
Total
AktivitetetTotal
Importe
Analiza
Diferenca < 5% - balancim automatik
V V
5% < diferenca < 10% - balancim manual
Diferenca > 10% - kontroll i detajuar i gjithë informacionit
SUT me çmime konstante
Për secilin nga produktet e prodhimit (m=518) dhe IC (m=60) përcaktohet një deflator specifik i cili mund të jetë një :
• IÇK i specifikuar
• IÇP i specifikuar
• indeks page
• IKN
• etj
Produktet CPA 4 dhe 6 shifror Output Deflatori
Output me çmime
konstante
1 p1. I1. pc1. 2 p2. I2. pc2. 3 p3. I3. pc3.
… … … … i pi. Ii. pci.
… … … … m pm. Im. pcm.
Totali p.. p..
Produktet CPA 2 shifrore
IC DeflatoriIC me çmime
konstante
1 p1. I1. pc1. 2 p2. I2. pc2. 3 p3. I3. pc3.
… … … … i pi. Ii. pci.
… … … … m pm. Im. pcm.
Totali p.. p..
Matrica e prodhimit dhe konsumit ndërmjetës
SUT me çmime konstante
Import
• Në shumicën e rasteve është përdorur UVI specifik dhe për grupin tjetër UVI i axhustuar.
• Për shërbimet është përdorur HICP.
• Shembull: Për vitin 2010 kishim 6,748 të mira dhe 22 shërbime. Për 2117 (të cilët përbëjnë 83 % të totalit të importeve) është përdorur UVI individual për pjesën tjetër është përdorur UVI total.
ImportetProduktet CN kode
Totali vler Cif UVI Totali
Konstante1 p1. UVI1. pc1. 2 p2. UVI2. pc2. 3 p3. UVI3. pc3.
… … … … i pi. UVIi. pci.
… … … … m pm. UVIm. pcm.
Totali p.. p.. p.. Eksportet
Produktet CN kode
Totali vler fob IÇE Totali
Konstante1 p1. UVI1. pc1. 2 p2. UVI2. pc2. 3 p3. UVI3. pc3.
… … … … i pi. UVIi. pci.
… … … … m pm. UVIm. pcm.
Total p.. p.. p..
Eksportet
• Për të mirat e eksportuara është përdorur IÇE për eksporte.
• Për shërbimet është përdorur IÇK specifike.
Importet dhe Eksportet
SUT me çmime konstante
Kunsumi i Familjeve
• Për vlerësimin e konsumit të familjeve për çdo produkt është përdor IÇK specifike. Në raste kur ky mungon është përdor IÇK e grupit përkatës.
COICOP 6 shifror Vlera Deflatori Vlera në
Konstante
1 p1. I1. pc1. 2 p2. I2. pc2. 3 p3. I3. pc3.
… … … … i pi. Ii. pci.
… … … … m pm. Im. pcm.
Totale p.. p..
Konsumi i Qeverisë
• Për të vlerësuar konsumin e qeverisë në çmime konstante përdoret një deflator i axhustuar nga matrica e prodhimit. në Nace 2 shifrore.
Nace 2 shifrore Vlera Deflatori Vlera në
Konstante
1 p1. I1. pc1. 2 p2. I2. pc2. 3 p3. I3. pc3.
… … … … i pi. Ii. pci.
… … … … m pm. Im. pcm.
Totale p.. p..
Konsumi i Familjeve dhe Qeverisë
SUT me çmime konstante
Formimi i Kapitalit Fiks Bruto me çmime konstante
• Për vlerësimin e Formimit të kapitalit fiks bruto me çmime konstante për pjesën më të madhe është përdorur deflator i axhustuar nga prodhimi në Nace 2 shifrore.
• Për makineri dhe pajisje është përdorur UVI, pasi pjesa më e madhe e tyre importohen.
GFCF Vlera Deflatori Vlera në Konstante
Bujqësia: p1. I1. pc1.
Gjë e gjallë p2. I2. pc2.
Pemëtari dhe Vreshtari p3. I3. pc3. Pemëtaria … … …
Kërkimet Gjeologjike … … … Ndërtimi … … …
Makineri dhe pajisje pi. Ii. pci. Mjete transporti … … …
Software & Databaza pm. Im. pcm.
Total p.. p..
SUT me çmime konstante
m n, kjo do të thotë se kur një produkt I ri vjen në vend, kjo do të thotë se taksa konsiderohet efekt volumi. Nëse një produkt del nga qarkullimi kjo do të thotë se është efekt çmimi.
Produktet
Taksat në konstante
Lista e CN për
periudhën t (1)
Vlera CIF në çmime
konstante pperiudhën t
(2)
TVSH në periudhën t (3)
Lista e CN për periudhën t-1(4)
Vlera CIF për periudhën t-1
(5)
TVSH për periudhën
t-1 (6)
Raporti i TVSH për periudhën t-1 (7)=(6)/(5)
TVSH në konstante për periudhën t (8)=(7)*(2)
1 p1. Vp1.,t p1.,t p1.
Vp1.,t-1 p1. ,t-1 p1,t-1./Vp1,t-1. p1,t-1./Vp1,t-1. *
Vp1.,t
2 p2. Vp2.,t p2.,t p2.
Vp2.,t-1 p2. ,t-1 p2,t-1./Vp2. ,t-1 p2,t-1./Vp2. ,t-1
*Vp2.,t
3 p3. Vp3.,t p3.,t p3.
Vp3.,t-1 p3. ,t-1 p3,t-1./Vp3,t-1. p3,t-1./Vp3,t-
1.*Vp3.,t
… … … … … … … … … …
i pi. Vpi.,t pi.,t pi.
Vpi.,t-1 pi. ,t-1 pi. ,t-1/Vpi,t-1. pi. ,t-1/Vpi,t-1.*Vpi.,t
… … … … … … … … … …
k pm. Vpm,,t pm,,t. pn.
Vpn,t-1. pn. ,t-1 pn. ,t-1/Vpn,t-1. pn. ,t-1/Vpn,t-
1.*Vpm,,t
Total p.. p.. p.. p.. p.. p.. p.. p..
E njëjta procedurë është ndjekur për të gjitha kategoritë e taksave, subvencioneve dhe marzheve vetëm se në vend të vlerës CIF janë vendosur vlerat koresponduese.
Taksat me çmime konstante
1 2 . . i . . 60
1 2 . . i . . 601 12 2
…. ….…. ….…. ….
i i…. ….…. ….60 60
Total Total
Taksa
M Treg
M Trans
Qeveria
FKFB
Inv
Total
Produktet
Produkte
Eksporte
Kons Fa
Përdorime
AktivitetetTotal
Burimet
Total
AktivitetetTotal
Importe
Analyzes of SUT in constant prices
Diferenca në çmime konstante mund të vij për shkak të deflatorëve të përdorur ose për shkak të ndryshimeve të strukturave ndërmjet dy viteve të njëpasnjëshëm.
V V
Zhvillimet në të Ardhmen
• Vlerësim në mënyrë të rregullt me periodicitet vjetor i tabelave të burim – përdorimeve.
• me çmime korente
• me çmime konstante