tableware design for a-la-carte menu thai helps …...tableware design for a-la-carte menu thai...

17
โครงการออกแบบภาชนะใส่อาหารประเภทอาหารจานเดียวที่ช่วยให้ดูมีปริมาณอาหารมากขึ้น โดยใช้ศิลปะออป อาร์ต ธนัฐพงศ์ ไพรวันรัตน์ 1 และ รัฐไท พรเจริญ 2 Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique Tanutpong Phriwanrat 1 and Ratthai Porncharoen 2 1 นักศึกษาปริญญาโท ภาควิชาออกแบบผลิตภัณฑ์ คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร จังหวัดกรุงเทพมหานคร 2 อาจารย์ประจําคณะมัณฑนศิลปมหาวิทยาลัยศิลปากร จังหวัดกรุงเทพมหานคร 1 Graduate Students,Department of Product Design,Faculty of Decorative Art ,Silpakorn University , Bangkok 2 Lecturer, Faculty of Decorative Art ,Silpakorn University , Bangkok *Corresponding author E-mail address : [email protected] บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการควบคุมปริมาณอาหารโดยใช้ศิลปะ ออฟอาร์ต(Op art)เข้ามาช่วยใน การควบคุมปริมาณอาหารของผู้ที่ต้องการจะลดนําหนักโดยวิธีการควบคุมอาหาร และภาชนะใส่อาหารประเภทอาหารจานเดียว ที่ช่วยให้ดูมีปริมาณอาหารมากขึ้นโดยใช้ศิลปะ อ็อปอาร์ตทําให้ผู้บริโภคคํานึงถึงการรับประทานอาหาร ให้ครบ 5 หมูและทําให้ ผู้ใช้ปรับพฤติกรรมการกิน โดยสอบถามจากผู้เชี่ยวชาญทางด้าน ออกแบบผลิตภัณฑ์ 3 ท่าน และโภชนาการ 4 ท่าน และนําไป ทดลองกับกลุ่มตัวอย่างโดยวิเคราะห์โดย ค่าเฉลี่ยและค่าร้อยละ จากการวิจัยพบว่า 1. จานลักษณะกลม และลักษณะอิสระ มีลําดับความพึงพอใจมากที่สุด ได้ค่าร้อยละ 42.9 โดยบริเวณของ ลวดลายที่มีลําดับความพึงพอใจมากที่สุดคือ บริเวณที่วางข้าวและต่อจากที่วางข้าว ลายเฉพาะบริเวณขอบจาน และลายทั้งจาน ทั้งหมดได้ค่าร้อยละ 28.6 และลวดลายที่ได้รับความพึงพอใจมากที่สุดคือ ลวดลาย ธรรมชาติจากเมล็ดข้าวนํามาออกแบบเป็น ศิลปะภาพลวงตาแบบ ลวงตาที่ทําให้เกิดความผิดพลาดในการกําหนด ทิศทางของเส้น (Poggendorff Illusion) มีค่าร้อยละ 85.7 2. จากผลการประเมินความพึงพอใจของกลุ่มเป้าหมาย พบว่ากลุ่มบุคคลทั่วไป 120 คน กลุ่มผู้เชียวชาญทางด้าน โภชนาการ 5 คน กลุ่มผู้ที่ต้องการจะลดนําหนัก 25 คน มีความพึงพอใจต่อ จานลักษณะกลม ลวดลายธรรมชาติ (เมล็ดข้าว)ทีเรียงลําดับจากเมล็ดข้าวขนาดเล็กไปหาใหญ่ออกจากจุดศูนย์กลาง ที่มีการลวงตาแบบ Illusory Contours (เป็นสิ่งลวงตา ในลักษณะ ที่เป็นโครงร่าง)และลวดลายบริเวณที่วางข้าวและต่อจากที่วางข้าว เป็นอันดับที1 มีคะแนนความพึงพอใจ 63 คะแนน ซึ่งการ ออกแบบนี้คํานึงถึง สี ลักษณะ รูปทรง ลวดลาย และสัดส่วนระหว่างพื้นกับลวดลาย โดยนําองค์ประกอบเหล่านี้มาจัดวางใน รูปแบบศิลปะภาพลวงตา(Op art) ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับจิตวิทยาการรับรูทําให้รูปแบบของชุดรับประทานอาหารมีส่วนช่วยในการ จํากัดปริมาณอาหาร คําสําคัญ : อ็อป อาร์ต,ภาชนะใส่อาหาร,ศิลปะภาพลวงตา

Upload: others

Post on 05-Apr-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

โครงการออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขน โดยใชศลปะออป อารต

ธนฐพงศ ไพรวนรตน 1 และ รฐไท พรเจรญ2

Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

Tanutpong Phriwanrat1 and Ratthai Porncharoen2

1นกศกษาปรญญาโท ภาควชาออกแบบผลตภณฑ คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร จงหวดกรงเทพมหานคร 2อาจารยประจาคณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร จงหวดกรงเทพมหานคร 1Graduate Students,Department of Product Design,Faculty of Decorative Art ,Silpakorn University , Bangkok 2Lecturer, Faculty of Decorative Art ,Silpakorn University , Bangkok *Corresponding author E-mail address : [email protected]

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาวธการควบคมปรมาณอาหารโดยใชศลปะ ออฟอารต(Op art)เขามาชวยในการควบคมปรมาณอาหารของผทตองการจะลดนาหนกโดยวธการควบคมอาหาร และภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะ ออปอารตทาใหผบรโภคคานงถงการรบประทานอาหาร ใหครบ 5 หม และทาใหผใชปรบพฤตกรรมการกน โดยสอบถามจากผเชยวชาญทางดาน ออกแบบผลตภณฑ 3 ทาน และโภชนาการ 4 ทาน และนาไปทดลองกบกลมตวอยางโดยวเคราะหโดย คาเฉลยและคารอยละ จากการวจยพบวา 1. จานลกษณะกลม และลกษณะอสระ มลาดบความพงพอใจมากทสด ไดคารอยละ 42.9 โดยบรเวณของลวดลายทมลาดบความพงพอใจมากทสดคอ บรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว ลายเฉพาะบรเวณขอบจาน และลายทงจาน ทงหมดไดคารอยละ 28.6 และลวดลายทไดรบความพงพอใจมากทสดคอ ลวดลาย ธรรมชาตจากเมลดขาวนามาออกแบบเปนศลปะภาพลวงตาแบบ ลวงตาททาใหเกดความผดพลาดในการกาหนด ทศทางของเสน (Poggendorff Illusion) มคารอยละ 85.7 2. จากผลการประเมนความพงพอใจของกลมเปาหมาย พบวากลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอ จานลกษณะกลม ลวดลายธรรมชาต(เมลดขาว)ทเรยงลาดบจากเมลดขาวขนาดเลกไปหาใหญออกจากจดศนยกลาง ทมการลวงตาแบบ Illusory Contours (เปนสงลวงตา ในลกษณะทเปนโครงราง)และลวดลายบรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว เปนอนดบท 1 มคะแนนความพงพอใจ 63 คะแนน ซงการออกแบบนคานงถง ส ลกษณะ รปทรง ลวดลาย และสดสวนระหวางพนกบลวดลาย โดยนาองคประกอบเหลานมาจดวางในรปแบบศลปะภาพลวงตา(Op art) ซงเกยวเนองกบจตวทยาการรบร ทาใหรปแบบของชดรบประทานอาหารมสวนชวยในการจากดปรมาณอาหาร คาสาคญ : ออป อารต,ภาชนะใสอาหาร,ศลปะภาพลวงตา

Page 2: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

70

Abstract This research studies the dietary control by employing the Op Art technique to control the amount of food for those who are on the weight loss plan by reducing consumption, and design the dining set that helps control the amount of food to match the personal needs. The psychological technique is employed to indulge person to consume foods that provide all essential nutrition and help adjust the dining behavior by consulting seven professionals and simulate the usage with the sample group and analyze mean and percentage ratio. The research found that 1. The rounded-shape and independent-shaped plate have the most satisfaction ratio, which is 42.9 percent. The most satisfied design patterns are rice plate and its adjacent areas, the design on the edge of the plate and the overall pattern of the plate, all of them receive 28.6 percent. The most favorite design is the illusive art of the rice kernel, which has been designed by using Poggendorff Illusion method,which received 85.7 percent. 2. From the satisfaction analysis of the target group, 120 of individuals, five of nutritional experts, and 25 of people who are on weight reduction plan are satisfies with the rounded-shape plate and the natural design (the rice kernel) that sort ascendingly from the middle, the design is Illusory Countours (the structural illusive) and the design on the rice plate and next to it, which receive 63 percent. The design considers color, characteristics, shape, patterns, and the ratio between the plate and patterns. All objects are placed by using the Op art technique which relates to psychological cognitive, that makes the shape of this dining set able to control food volume. key word : op art, tableware,illusive art

ความเปนมาและความสาคญของปญหา ในปจจบนเปนทรกนโดยทวไปวาอาหารกบสขภาพนนมความเกยวของกนอยางมาก การรบประทานอาหาร กเปนสวนหนงของการดารงชวตของมนษยและมความจาเปนตอรางกายทใชในการทากจกรรมตางๆในแตละวนเพราะฉะนนการรบประทานอาหารทดมประโยชนนนกมความสาคญไมยงหยอนไปกวากน การเลอกรบประทานอาหารทดและการรบประทานอาหารใหถกหลก โภชนาการจงเปนเรองสาคญและจาเปนอยางยงแตในภาวะปจจบนการใชชวตทเรงรบทาใหผบรโภคนนขาดการดแลตวเองทดและมความใสใจตอการ รบประทานอาหารนอยลง บางกรณการรบประทานอาหารทไมมประโยชน การรบประทานอาหารไมตรงเวลา และการรบประทาน อาหารทเกนความพอดหรอการรบประทานอาหารทเกนความตองการของรางกายนน กทาใหเกด โทษตอรางกายไดเชนกน โดยกรณการรบประทานอาหารทเกนความจาเปนของรางกายและ เมอ รางกายไมไดใชพลงงานสวนนนรางกายจงเปลยนเปนอาหารจากแปงเปนไขมนทาใหไขมนไปพอกพนตาม สวนตางๆของรางกาย เมอเปนระยะเวลานานขนทาใหเกดเปนโรคอวน ซงอนตราย จากโรคอวนนน ไมอนตราย มาก แตทอนตรายคอโรคแทรกซอนจากโรคอวนนนเอง ซงคนท เปนโรคอวนนนสวนใหญจะเกดจากพฤตกรรม การรบประทานอาหารทผด และในปจจบนมคนทปวยเปนโรคอวนมากขนเรอยๆ จากการสารวจโดยการวดเสน รอบเอวของประชาชนไทยอาย 15– 60 ปขนไป พบวาผชายเสนรอบเอวเกนมาตรฐาน 90 ซ.ม. รอยละ 3.8ผหญง 80 ซ.ม. รอยละ 60.5( กรมอนามย ,2550 )

Page 3: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

71

ภาวะนาหนกเกนและอวน ทาใหมผเสยชวตประมาณ 2 หมนราย รอยละ 51 ของ ประชากรทงหมด ทมภาวะนาหนกตวเกนและอวน เปนปจจยเสยงอยางหนงของการเจบปวย และโรคเรอรงตางๆ เชน เบาหวาน ไขมนในเลอดสง โรคหลอดเลอดหวใจ ความดนโลหตสง และอนๆ ซงภาระโรคนสงผลเสยตอสขภาพอนามย และเศรษฐกจของประเทศ โดยตองเสยคาใชจายรกษาพยาบาลในแตละปเปนจานวนมาก ความสญเสยทาง เศรษฐกจน นอกจากจะวดโดยตรงจากคาใชจายในการดแลรกษาพยาบาลของผปวยทเปนโรคเรอรงกลมนแลว ยงมความสญเสยจากการลดความสามารถในการทางานเพราะการเจบปวย ความพการและการตายจากโรคเหลาน (คณะทางานศกษาภาวะโรคและปจจยเสยงทางสขภาพ , 2549 )

ผลเสยของภาวะนาหนกเกนมาตรฐานกอใหเกดปญหาทางดานรางกาย จตใจ สงคมและเศรษฐกจ ดงนนการควบคมและปองกนภาวะนาหนกเกนมาตรฐานจาเปน ตองทาอยาง ถกตอง โดยใชวธการควบคมอาหาร และการออกกาลงกาย นอกจากน การปรบพฤตกรรมกเปน สงสาคญ ซงวยรนอาจจะมพฤตกรรมการจดการกบ ภาวะนาหนกเกนมาตรฐานทไมถกตอง หรออาจเปนอนตรายตอสขภาพ จาเปนจะตองจดการกบภาวะ นาหนกเกนมาตรฐานอยางถกวธ เพอใหเดกวยรนมนาหนกทเปนมาตรฐานเหมาะสมกบระดบสวนสงและอาย นาไปสการเจรญ เตบโตและพฒนาการทปกตและสามารถลดความเสยงตอการเกดโรคเรอรงในอนาคต ( เทว รกวานช , 2536 ) จงมหลายภาคสวนหนมาใสใจในการรกษาสขภาพกนมากขนทงการสงเสรมใหออกกาลงกาย การเพมสถานทออกกาลงกาย การจดการแขงขนเพอสขภาพตางๆมากมาย แตการแกปญหานเปนการแกปญหาทปลายเหตซงเปรยบเทยบไดวา รบประทานอาหารเยอะ แลวไปออกกาลงกายแลวกกลบมารบประทานเยอะเทาเดมเปนวงจรทาใหการลดนาหนกเปนไปไดชาและอาจจะไมมสงผลตอการลดนาหนกเลย ทาใหคนทเปนโรคอวนไดไปผงวธการทรวดเรวกวา คอการอดอาหารและการกนยาลดความอวนหรอการ ใชสารเคมฉดเขาไปในรางกายเพอทตองการจะลดนาหนก ทาใหรางกายนนมความเสยงทจะเกดโรคจาก การอดอาหารและยาลดความอวน หรอสารเคมทฉดเขาสรางกาย และบางรายถงขนหมดสตและเสยชวตตามมา แตทแทจรงแลว ปญหาทตนเหตคอ การรบประทานอาหารทผดสขลกษณะนนเอง เมอผวจยไดลงไปศกษาทางดานโภชนาการกไดมการกลาวถง การรบประทานอาหารใหเพยงพอกบความตองการของรางกาย ไมตองอดอาหารกทาใหนาหนกลดลงได แตการกนอาหารเพอสขภาพทไมจาเปนตองอดอาหารนน กจงเปนอกทางเลอกหนงในการลดนาหนก และเรมมการใหความสาคญกบการบรโภคอาหาร เพอสขภาพกนมากขน เมอผทตองการลดนาหนกดวยวธการควบคมอาหารไปหาขอมล เกยวกบการควบคมอาหารกจะพบวา มเทคนคตางๆมากมายทชวยในการควบคมปรมาณอาหาร ไมวาจะเปนการเปลยนอาหาร ลาดบขนของการ รบประทานอาหาร การเลอกจาน การเลอกขนาด จาน สของจาน เปนตน ซงขอมลเหลานยงมความขดแยง กนอยบาง ทาใหผบรโภคเกดความสบสน ในการควบคมปรมาณอาหาร กยงไมทราบถงปรมาณทพอด ในการตกอาหารอาหารหรอ แคลรอร ทเหมาะสมในอาหารหนงมอหรอหนงวน ทาใหผทตองการจะลดนาหนกนนยากตอการ จะลดนาหนก และเกดความเขาใจผตตอการลดนาหนกดวนวธการควบคมอาหาร กซงสงผลใหการลดนาหนกดวยวธการควบคมอาหารนนอาจ ไมมผล จงนาจะมวธการทาให ผบรโภคไดมวธการทงายหรอเขาใจตอการ ควบคมอาหาร รวมทงผวจยไดสงเกตเกยวกบการบรโภคอาหาร ในชวตประจาวนเชน การตกอาหาร เมอเราใชจานขนาดใหญเรากจะตกปรมาณอาหารใหพอดกบขนาดของจาน ไมวาจะใชจานขนาดเลกหรอจานขนาดใหญ และการรบประทานอาหารทอยในชาม เมอเวลาเรารบประทานอาหารในชามจะพบวาเราสามารถรบประทานไดหมดชามทงๆทปรมาณอาหารมปรมาณมากวาปกตทรบ ประทานไมหมด และผวจยไดสนใจการควบคมอาหารดวยสของจาน ซงคาดวาสอาจมผลตอการอยากอาหาร แตกยงมขอมลหลายสวนทมความขดแยงกนอย ผวจยจงไดอยากศกษาสวนทกลาวมา ทงหมดนและเมอผวจยไดศกษาเขาไปในสวนทกลาวมาพบวา เกยวของกบจตวยาการรบร และเรองจตวทยาการรบรกไปเกยวของกบศลปะออปอารต เปนเรองเกยวกบลวดลายทหลอกตา เพอนาไปใชประโยชนตอบคคล กลมบคคล หรอองคกรณตางๆตอไป

Page 4: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

72

วตถประสงคของงานวจย 1.เพอศกษาขอมลการควบคมปรมาณอาหารโดยใชศลปะออปอารตเขามาชวยในการควบคมปรมาณอาหาร 2.เพอออกแบบภาชนะใสอาหารทชวยในการจากดปรมาณอาหารใหพอเหมาะกบความตองการของรางกาย 3.เพอศกษาผลการออกแบบโดยไดรบการยอมรบทางจตวทยาการรบรดวยการมองจากกลมตวอยาง120คน กลมผทตองการลดนาหนก 25 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 ทาน

ขอบเขตของการวจย 1.ศกษาคนควาขอมลเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผทอยในกลมนาหนก เกน 2. ศกษาความตองการสารอาหารทจาเปนตอรางกายในแตละวน 3.ศกษาวสดทเหมาะสมทนามาใชในภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชหลกการออกแบบจากศลปะ ออปอารต 4.ศกษาการลวดลายออฟอารตและการจดองคประกอบศลปบนภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชหลกการออกแบบจากศลปะออปอารต

การเกบรวบรวมขอมล ขอมลทใชในการศกษาครงนมาจากแหลงขอมล 2 ประเภทไดแก 1. แหลงขอมลปฐมภม (Primary data) เปนขอมลทผวจยเปนผทาการเกบรวบรวม ขอมลจากกลมตวอยางดวยตนเอง ซงเกบรวบรวมขอมลโดยใชเครองมอแบบสมภาษณ แบบสอบถามและการสงเกตการณ โดยแบงออกเปน 2 สวน คอ 1.1 แบบสมภาษณผเชยวชาญทางดาน ออกแบบผลตภณฑ 3 ทาน และโภชนาการ 4 ทาน 1.2 แบบสมภาษณกลมตวอยาง 120 คน ผทตองการลดนาหนก 25 คน ผเชยวชาญทางโภชนาการ 5 ทาน 2. แหลงขอมลทตยภม (Secondary data) ขอมลสวนนเปนขอมลทมความเกยวของ และจาเปนสาหรบการวจย ซงผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมล รายงาน หนวยงานของรฐบาล ผลงานวจย วทยานพนธ สมาคม บรษท วารสาร หนงสอพมพ เวปไซดตางๆ

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลนนแบงเปน 2 การวเคราะห คอการวเคราะหโดยใช คาเฉลยและคารอยละ ซงจะแบงเปน 2 ชด คอแบบสอบถามจากกลมผเชยวชาญ และแบบสอบถามจากกลมตวอยาง 1. การวเคราะหขอมลจากกลมผเชยวชาญออกแบบผลตภณฑ 3 ทาน และโภชนาการ 4 ทาน (1) การตรวจสอบขอมล การตรวจสอบขอมลทไดรวบรวมมานน ตรวจสอบวาขอมลทไดมานนถกตอง (2) การลดทอนขอมล เพอใหไดขอมลทนาเชอถอ (3) การวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมทางคอมพวเตอรในการวเคราะหซงใชคารอยละในการวเคราะห เพอตความหมายของขอมลเพอนาขอมลไปใชในขนตอนการออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะออปอารตและการออกแบบสอบถามจากกลมตวอยางตอไป

Page 5: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

73

2. การวเคราะหขอมลจากกลมตวอยาง120 คน ผทตองการลดนาหนก 25 คน ผเชยวชาญทางโภชนาการ 5 ทาน (1) การตรวจสอบขอมล การตรวจสอบขอมลทไดรวบรวมมานน ตรวจสอบวาขอมลทไดมานนถกตอง (2) การลดทอนขอมล เพอใหไดขอมลทนาเชอถอ (3) การวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมทางคอมพวเตอรในการวเคราะห โดยใชคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานในการวเคราะหเพอตความหมายขอมลแลวนาไปสรปผลการวจย ซงมการแปลความหมายของคาเฉลย ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2535: 100) 3.51-4.00 หมายถง ระดบมากทสด/ดทสด 2.51-3.50หมายถง ระดบมาก/ดมาก 1.51-2.50 หมายถง ระดบปานกลาง/ด 1.00-1.50 หมายถง ระดบนอย/ควรปรบปรง

สรปผลการวจย สรปผลการวจยการออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหาร มากขนโดยใชศลปะ ออปอารตไดผลสรปแบงไดเปน 2 สวนดงน 1. ขอมลทไดจากการสอบถามผเชยวชาญ ดานออกแบบผลตภณฑ 3 ทานและโภชนาการดานการควบคมอาหาร 4 ทาน 1.1ผลการวเคราะหพบวาจากผเชยวชาญทง 7 คนมความพงพอใจตอจานลกษณะกลม และอสระเปนลาดบท 1 มคารอยละเทากบ 42.9 เทากน รองลงมาคอจานลกษณะ สเหลยมลบมม มคารอยละเทากบ 14.3 และมความพงพอใจตอจานลกษณะวงรเปนลาดบสดทาย มคารอยละเทากบ 0 ตาราง 1 แสดงลกษณะของจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขน

ลกษณะของจาน จานวนคนทเลอก/7คน รอยละ ลาดบความพงพอใจ

วงกลม

3 42.9 1

วงร

0 0 3

สเหลยมลบมม

1 14.3 2

Page 6: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

74

อสระ

3 42.9 1

1.2 ผลการวเคราะหพบวา จากผเชยวชาญทงหมด 7 คน ไดเลอกการจดวางอาหาร(กบขาว) แยกออกเปนสวนๆ ทงหมด 7 คน คดเปนรอยละ 100 ตาราง 2 รปแบบการจดวางอาหารของจานทเหมาะสมและถกตองตามหลกโภชนาการ

รปแบบการจดวางอาหาร จานวนคนทเลอก/7คน

รอยละ ลาดบความ พงพอใจ

3.1จดวางอาหาร(กบขาว)แยกออกเปนสวนๆ 7 100 1

3.2 การจดวางอาหาร(กบขาว)บนขาวโดยตรง - - 2

1.3 ผลการวเคราะห พบวาจากผเชยวชาญทงหมด 7 คนไดเลอกลวดลายท 7 เปนจานวน 6 คน คดเปนรอยละ 85.7 โดยมความพงพอใจเปนลาดบท 1 รองลงมาเปนลวดลายท 1 และลวดลายท 3 เปนจานวน 4 คน คดเปนรอยละ 57.1 ลวดลายท 8 มคนเลอกจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 42.9 ลวดลายท 2,4 และ6 มคนเลอกจานวน 1 คน คดเปนรอย14.3 ตาราง 3 ลวดลายของจานทสงผลทาใหขาวในจานดมปรมาณมากขน

ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน

รอยละ ลาดบความ พงพอใจ

ลวดลาย 1

4 57.1 2

Page 7: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

75

ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน

รอยละ ลาดบความ พงพอใจ

ลวดลาย 2

1 14.3 4

ตาราง 3 ลวดลายของจานทสงผลทาใหขาวในจานดมปรมาณมากขน(ตอ)

ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน

รอยละ ลาดบความ พงพอใจ

ลวดลาย 3

4 57.1 2

ลวดลาย 4

1 14.3 4

Page 8: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

76

ลวดลาย 5

- - 5

ลวดลาย 6

1 14.3 4

ตาราง 3 ลวดลายของจานทสงผลทาใหขาวในจานดมปรมาณมากขน(ตอ)

ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน

รอยละ ลาดบความ พงพอใจ

ลวดลาย 7

6 85.7 1

ลวดลาย 8

3 42.9 3

Page 9: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

77

ลวดลาย 9

- - 5

1.4 ผลการวเคราะหพบวาจากผเชยวชาญทงหมด 7 คน ไดเลอก ลวดลาย บรเวณทวางขาว และตอจากทวางขาว ลวดลาย เฉพาะบรเวณขอบจาน และ ลวดลายทงจาน เปนจานวน 2 คน เทากน คดเปนรอยละ 28.6โดยมความพงพอใจเปนลาดบท 1 รองลงมาคอบรเวณตอจากทวางขาว เปนจานวน 1 คน คดเปนรอยละ 14.3 ตาราง 4 บรเวณของลวดลายของจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขน

บรเวณของลวดลาย (เขตทลงสเทา)

จานวนคนทเลอก/7คน

รอยละ ลาดบความ พงพอใจ

บรเวณทวางขาว

- - 3

บรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว

2 28.6 1

เฉพาะบรเวณตอจากทวางขาว

1 14.3 2

Page 10: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

78

บรเวณของลวดลาย (เขตทลงสเทา)

จานวนคนทเลอก/7คน

รอยละ ลาดบความ พงพอใจ

เฉพาะบรเวณขอบจาน

2 28.6 1

2. นาผลสรปจากขอ 1 มาทาการออกแบบชดรบประทานอาหารทชวยในการจากดปรมาณอาหารให พอเหมาะกบความตองของรางกาย เปนจานวน 20 ใบ แบงเปน 2 ลกษณะ 3 บรเวณของลวดลาย 3 บรเวณของลวดลาย และไมมลาย โดยตรงสวนตรงกลางของจานจะมลกษณะนนโคงเพอใหขาวดม ปรมาณมากขน แตไมสงผลตอการตกอาหารรบประทาน นามาทดลองกบกลมตวอยางแบงเปน บคคลทวไป 120 คน บคคลทตองการควบคมนาหนก 25 คนและผเชยวชาญ 5 ทานโดยใชสายตาในการทดลอง ตาราง 5 แสดงจานทงหมดทนาไปทดลอง

G1C1

G1C2

G1C3

G2C1

G2C2

G2C3

G3C1

G3C2

G3C3

Page 11: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

79

G1F1

G1F2

G1F3

G2F1

G2F2

G2F3

G3F1

G3F2

G3F3

F

C

2.1 ผลการวเคราะหพบวา จากกลมบคคลทวไป 120 คน พบวาจานแบบ G1C2 มคะแนนความ พงพอใจมากทสด รองลงมาคอ จานแบบ G2F2 ตาราง 6 คะแนนความพงพอใจตอจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขนทสด ของกลมบคคลทวไป

จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(รอยละ) อนดบ

G1C2

63 1

Page 12: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

80

จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(รอยละ) อนดบ

G2F2

32 2

2.2 ผลการวเคราะหพบวา จากกลมผเชยวชาญ 5 คน พบวาในจานแบบ G1C2 มคะแนนความ พงพอใจมากทสด รองลงมาคอ จานแบบ G2F2 ตาราง 7 คะแนนความพงพอใจตอจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขนทสด กลมผเชยวชาญ

จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(คาประเมน) อนดบ

G1C2

5 1

G2F2

4 2

2.3 ผลการวเคราะหพบวากลมทตองการควบคมนาหนก 25 คน พบวาจานแบบ G1C2 มคะแนนความพงพอใจมากทสด รองลงมาคอ จานแบบ G2F2 และ G3F2 เปนอนดบสดทาย

Page 13: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

81

ตาราง 8 คะแนนความพงพอใจตอจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขนทสด ของกลมทตองการควบคมนาหนก

จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(หนวย) อนดบ

G1C2

1.3 1

G2F2

3 3

G3F2

6 2

สรปผลการศกษาและอภปรายผล ผลจากการวดผลการศกษาทดลอง กลมเปาหมาย คน แบงเปน กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน สรปไดวา 1. ผลการวดคาความพงพอใจ ตอออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะ ออปอารต พบวา 1.1 ลกษณะของจาน กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลด 25 คน มความพงพอใจตอจานในลกษณะกลม มากกวา ลกษณะอสระ

Page 14: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

82

ภาพ 1 แสดงจานลกษณะวงกลม

ลวดลาย กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอ ลวดลายธรรมชาต (เมลดขาว)ผสมกบ Illusory Contours

ภาพ 2 ลวดลายธรรมชาต (เมลดขาว)ผสมกบ Illusory Contours บรเวณของลวดลาย กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอจานในบรเวณของลวดลาย บรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว

ภาพ 3 บรเวณของลวดลายบรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว

Page 15: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

83

จากผลการประเมนความพงพอใจของกลมเปาหมาย พบวากลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอ จานลกษณะกลม ลวดลายธรรมชาต(เมลดขาว)ทมการลวงตาแบบ Illusory Contours (เปนสงลวงตาในลกษณะ ทเปนโครงราง) และลวดลายบรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว

ภาพ 4 ลกษณะ ลวดลาย บรเวณของลวดลาย และการวางขาว

Page 16: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

84

ภาพ 5 แสดงสดสวนของจานขาว

ภาพ 6 สดสวนของ ลวดลาย และ พน

Page 17: Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps …...Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________

85

ขอเสนอแนะ 1. การออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะ ออปอารต นนเหมาะสมกบการนาไปใชใน สถาบนลดนาหนกทใชการควบคมอาหาร และตามรานอาหารทตองการจะลดปรมาณอาหารลงแตทาใหดวามปรมาณอาหารมากขน หรอนาไปใชโดยทวไป 2. เนองจากการทดลองภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยการใชศลปะ ออปอารต นนทดสอบความพงพอใจดวยจตวทยาการรบรดวยการมองเหนเพยงสวนเดยว ในการวจยครงตอไปอาจทดสอบความพงพอใจดวยการใชงานจรงหรอจตวทยาดานอนๆ เอกสารอางอง กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. รายงานการสารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทย. ครงท 4 . กรงเทพฯ:

โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก. 2538 คณะทางานศกษาภาวะโรคและปจจยเสยงทางสขภาพ. ภาวะโรคและปจจยเสยงทางสขภาพ. ) 2549( นนทบร: เอกสาร ประกอบการประชม สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค เทว รกวานช . ความสมพนธระหวางการรบรภาวะสขภาพ บรโภคนสย และการปฏบตกจวตรประจาวนกบภาวะอวนในเดก วยเรยน. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาพยาบาลศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล. (2536). Fiszman, Piqueras Betina, et al. (2011). “Is it the plate or is it the food? Assessing the influence of the color (black or white) and shape of the plate on the perception of the food placed on it.” Food Quality and Preference 24. (August): 205-208 Wansink, Brain, and Koert Vanittersum. (2008). “The Perils of Large Plates: Waist, Waste,and Wallet.” Journal of Marketing 2 (september): 1-49