tableware design for a-la-carte menu thai helps …...tableware design for a-la-carte menu thai...
TRANSCRIPT
โครงการออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขน โดยใชศลปะออป อารต
ธนฐพงศ ไพรวนรตน 1 และ รฐไท พรเจรญ2
Tableware design for A-LA-CARTE menu thai helps user to perceive it contains more food than it actuall does by using op art technique
Tanutpong Phriwanrat1 and Ratthai Porncharoen2
1นกศกษาปรญญาโท ภาควชาออกแบบผลตภณฑ คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร จงหวดกรงเทพมหานคร 2อาจารยประจาคณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร จงหวดกรงเทพมหานคร 1Graduate Students,Department of Product Design,Faculty of Decorative Art ,Silpakorn University , Bangkok 2Lecturer, Faculty of Decorative Art ,Silpakorn University , Bangkok *Corresponding author E-mail address : [email protected]
บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาวธการควบคมปรมาณอาหารโดยใชศลปะ ออฟอารต(Op art)เขามาชวยในการควบคมปรมาณอาหารของผทตองการจะลดนาหนกโดยวธการควบคมอาหาร และภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะ ออปอารตทาใหผบรโภคคานงถงการรบประทานอาหาร ใหครบ 5 หม และทาใหผใชปรบพฤตกรรมการกน โดยสอบถามจากผเชยวชาญทางดาน ออกแบบผลตภณฑ 3 ทาน และโภชนาการ 4 ทาน และนาไปทดลองกบกลมตวอยางโดยวเคราะหโดย คาเฉลยและคารอยละ จากการวจยพบวา 1. จานลกษณะกลม และลกษณะอสระ มลาดบความพงพอใจมากทสด ไดคารอยละ 42.9 โดยบรเวณของลวดลายทมลาดบความพงพอใจมากทสดคอ บรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว ลายเฉพาะบรเวณขอบจาน และลายทงจาน ทงหมดไดคารอยละ 28.6 และลวดลายทไดรบความพงพอใจมากทสดคอ ลวดลาย ธรรมชาตจากเมลดขาวนามาออกแบบเปนศลปะภาพลวงตาแบบ ลวงตาททาใหเกดความผดพลาดในการกาหนด ทศทางของเสน (Poggendorff Illusion) มคารอยละ 85.7 2. จากผลการประเมนความพงพอใจของกลมเปาหมาย พบวากลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอ จานลกษณะกลม ลวดลายธรรมชาต(เมลดขาว)ทเรยงลาดบจากเมลดขาวขนาดเลกไปหาใหญออกจากจดศนยกลาง ทมการลวงตาแบบ Illusory Contours (เปนสงลวงตา ในลกษณะทเปนโครงราง)และลวดลายบรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว เปนอนดบท 1 มคะแนนความพงพอใจ 63 คะแนน ซงการออกแบบนคานงถง ส ลกษณะ รปทรง ลวดลาย และสดสวนระหวางพนกบลวดลาย โดยนาองคประกอบเหลานมาจดวางในรปแบบศลปะภาพลวงตา(Op art) ซงเกยวเนองกบจตวทยาการรบร ทาใหรปแบบของชดรบประทานอาหารมสวนชวยในการจากดปรมาณอาหาร คาสาคญ : ออป อารต,ภาชนะใสอาหาร,ศลปะภาพลวงตา
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
70
Abstract This research studies the dietary control by employing the Op Art technique to control the amount of food for those who are on the weight loss plan by reducing consumption, and design the dining set that helps control the amount of food to match the personal needs. The psychological technique is employed to indulge person to consume foods that provide all essential nutrition and help adjust the dining behavior by consulting seven professionals and simulate the usage with the sample group and analyze mean and percentage ratio. The research found that 1. The rounded-shape and independent-shaped plate have the most satisfaction ratio, which is 42.9 percent. The most satisfied design patterns are rice plate and its adjacent areas, the design on the edge of the plate and the overall pattern of the plate, all of them receive 28.6 percent. The most favorite design is the illusive art of the rice kernel, which has been designed by using Poggendorff Illusion method,which received 85.7 percent. 2. From the satisfaction analysis of the target group, 120 of individuals, five of nutritional experts, and 25 of people who are on weight reduction plan are satisfies with the rounded-shape plate and the natural design (the rice kernel) that sort ascendingly from the middle, the design is Illusory Countours (the structural illusive) and the design on the rice plate and next to it, which receive 63 percent. The design considers color, characteristics, shape, patterns, and the ratio between the plate and patterns. All objects are placed by using the Op art technique which relates to psychological cognitive, that makes the shape of this dining set able to control food volume. key word : op art, tableware,illusive art
ความเปนมาและความสาคญของปญหา ในปจจบนเปนทรกนโดยทวไปวาอาหารกบสขภาพนนมความเกยวของกนอยางมาก การรบประทานอาหาร กเปนสวนหนงของการดารงชวตของมนษยและมความจาเปนตอรางกายทใชในการทากจกรรมตางๆในแตละวนเพราะฉะนนการรบประทานอาหารทดมประโยชนนนกมความสาคญไมยงหยอนไปกวากน การเลอกรบประทานอาหารทดและการรบประทานอาหารใหถกหลก โภชนาการจงเปนเรองสาคญและจาเปนอยางยงแตในภาวะปจจบนการใชชวตทเรงรบทาใหผบรโภคนนขาดการดแลตวเองทดและมความใสใจตอการ รบประทานอาหารนอยลง บางกรณการรบประทานอาหารทไมมประโยชน การรบประทานอาหารไมตรงเวลา และการรบประทาน อาหารทเกนความพอดหรอการรบประทานอาหารทเกนความตองการของรางกายนน กทาใหเกด โทษตอรางกายไดเชนกน โดยกรณการรบประทานอาหารทเกนความจาเปนของรางกายและ เมอ รางกายไมไดใชพลงงานสวนนนรางกายจงเปลยนเปนอาหารจากแปงเปนไขมนทาใหไขมนไปพอกพนตาม สวนตางๆของรางกาย เมอเปนระยะเวลานานขนทาใหเกดเปนโรคอวน ซงอนตราย จากโรคอวนนน ไมอนตราย มาก แตทอนตรายคอโรคแทรกซอนจากโรคอวนนนเอง ซงคนท เปนโรคอวนนนสวนใหญจะเกดจากพฤตกรรม การรบประทานอาหารทผด และในปจจบนมคนทปวยเปนโรคอวนมากขนเรอยๆ จากการสารวจโดยการวดเสน รอบเอวของประชาชนไทยอาย 15– 60 ปขนไป พบวาผชายเสนรอบเอวเกนมาตรฐาน 90 ซ.ม. รอยละ 3.8ผหญง 80 ซ.ม. รอยละ 60.5( กรมอนามย ,2550 )
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
71
ภาวะนาหนกเกนและอวน ทาใหมผเสยชวตประมาณ 2 หมนราย รอยละ 51 ของ ประชากรทงหมด ทมภาวะนาหนกตวเกนและอวน เปนปจจยเสยงอยางหนงของการเจบปวย และโรคเรอรงตางๆ เชน เบาหวาน ไขมนในเลอดสง โรคหลอดเลอดหวใจ ความดนโลหตสง และอนๆ ซงภาระโรคนสงผลเสยตอสขภาพอนามย และเศรษฐกจของประเทศ โดยตองเสยคาใชจายรกษาพยาบาลในแตละปเปนจานวนมาก ความสญเสยทาง เศรษฐกจน นอกจากจะวดโดยตรงจากคาใชจายในการดแลรกษาพยาบาลของผปวยทเปนโรคเรอรงกลมนแลว ยงมความสญเสยจากการลดความสามารถในการทางานเพราะการเจบปวย ความพการและการตายจากโรคเหลาน (คณะทางานศกษาภาวะโรคและปจจยเสยงทางสขภาพ , 2549 )
ผลเสยของภาวะนาหนกเกนมาตรฐานกอใหเกดปญหาทางดานรางกาย จตใจ สงคมและเศรษฐกจ ดงนนการควบคมและปองกนภาวะนาหนกเกนมาตรฐานจาเปน ตองทาอยาง ถกตอง โดยใชวธการควบคมอาหาร และการออกกาลงกาย นอกจากน การปรบพฤตกรรมกเปน สงสาคญ ซงวยรนอาจจะมพฤตกรรมการจดการกบ ภาวะนาหนกเกนมาตรฐานทไมถกตอง หรออาจเปนอนตรายตอสขภาพ จาเปนจะตองจดการกบภาวะ นาหนกเกนมาตรฐานอยางถกวธ เพอใหเดกวยรนมนาหนกทเปนมาตรฐานเหมาะสมกบระดบสวนสงและอาย นาไปสการเจรญ เตบโตและพฒนาการทปกตและสามารถลดความเสยงตอการเกดโรคเรอรงในอนาคต ( เทว รกวานช , 2536 ) จงมหลายภาคสวนหนมาใสใจในการรกษาสขภาพกนมากขนทงการสงเสรมใหออกกาลงกาย การเพมสถานทออกกาลงกาย การจดการแขงขนเพอสขภาพตางๆมากมาย แตการแกปญหานเปนการแกปญหาทปลายเหตซงเปรยบเทยบไดวา รบประทานอาหารเยอะ แลวไปออกกาลงกายแลวกกลบมารบประทานเยอะเทาเดมเปนวงจรทาใหการลดนาหนกเปนไปไดชาและอาจจะไมมสงผลตอการลดนาหนกเลย ทาใหคนทเปนโรคอวนไดไปผงวธการทรวดเรวกวา คอการอดอาหารและการกนยาลดความอวนหรอการ ใชสารเคมฉดเขาไปในรางกายเพอทตองการจะลดนาหนก ทาใหรางกายนนมความเสยงทจะเกดโรคจาก การอดอาหารและยาลดความอวน หรอสารเคมทฉดเขาสรางกาย และบางรายถงขนหมดสตและเสยชวตตามมา แตทแทจรงแลว ปญหาทตนเหตคอ การรบประทานอาหารทผดสขลกษณะนนเอง เมอผวจยไดลงไปศกษาทางดานโภชนาการกไดมการกลาวถง การรบประทานอาหารใหเพยงพอกบความตองการของรางกาย ไมตองอดอาหารกทาใหนาหนกลดลงได แตการกนอาหารเพอสขภาพทไมจาเปนตองอดอาหารนน กจงเปนอกทางเลอกหนงในการลดนาหนก และเรมมการใหความสาคญกบการบรโภคอาหาร เพอสขภาพกนมากขน เมอผทตองการลดนาหนกดวยวธการควบคมอาหารไปหาขอมล เกยวกบการควบคมอาหารกจะพบวา มเทคนคตางๆมากมายทชวยในการควบคมปรมาณอาหาร ไมวาจะเปนการเปลยนอาหาร ลาดบขนของการ รบประทานอาหาร การเลอกจาน การเลอกขนาด จาน สของจาน เปนตน ซงขอมลเหลานยงมความขดแยง กนอยบาง ทาใหผบรโภคเกดความสบสน ในการควบคมปรมาณอาหาร กยงไมทราบถงปรมาณทพอด ในการตกอาหารอาหารหรอ แคลรอร ทเหมาะสมในอาหารหนงมอหรอหนงวน ทาใหผทตองการจะลดนาหนกนนยากตอการ จะลดนาหนก และเกดความเขาใจผตตอการลดนาหนกดวนวธการควบคมอาหาร กซงสงผลใหการลดนาหนกดวยวธการควบคมอาหารนนอาจ ไมมผล จงนาจะมวธการทาให ผบรโภคไดมวธการทงายหรอเขาใจตอการ ควบคมอาหาร รวมทงผวจยไดสงเกตเกยวกบการบรโภคอาหาร ในชวตประจาวนเชน การตกอาหาร เมอเราใชจานขนาดใหญเรากจะตกปรมาณอาหารใหพอดกบขนาดของจาน ไมวาจะใชจานขนาดเลกหรอจานขนาดใหญ และการรบประทานอาหารทอยในชาม เมอเวลาเรารบประทานอาหารในชามจะพบวาเราสามารถรบประทานไดหมดชามทงๆทปรมาณอาหารมปรมาณมากวาปกตทรบ ประทานไมหมด และผวจยไดสนใจการควบคมอาหารดวยสของจาน ซงคาดวาสอาจมผลตอการอยากอาหาร แตกยงมขอมลหลายสวนทมความขดแยงกนอย ผวจยจงไดอยากศกษาสวนทกลาวมา ทงหมดนและเมอผวจยไดศกษาเขาไปในสวนทกลาวมาพบวา เกยวของกบจตวยาการรบร และเรองจตวทยาการรบรกไปเกยวของกบศลปะออปอารต เปนเรองเกยวกบลวดลายทหลอกตา เพอนาไปใชประโยชนตอบคคล กลมบคคล หรอองคกรณตางๆตอไป
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
72
วตถประสงคของงานวจย 1.เพอศกษาขอมลการควบคมปรมาณอาหารโดยใชศลปะออปอารตเขามาชวยในการควบคมปรมาณอาหาร 2.เพอออกแบบภาชนะใสอาหารทชวยในการจากดปรมาณอาหารใหพอเหมาะกบความตองการของรางกาย 3.เพอศกษาผลการออกแบบโดยไดรบการยอมรบทางจตวทยาการรบรดวยการมองจากกลมตวอยาง120คน กลมผทตองการลดนาหนก 25 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 ทาน
ขอบเขตของการวจย 1.ศกษาคนควาขอมลเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผทอยในกลมนาหนก เกน 2. ศกษาความตองการสารอาหารทจาเปนตอรางกายในแตละวน 3.ศกษาวสดทเหมาะสมทนามาใชในภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชหลกการออกแบบจากศลปะ ออปอารต 4.ศกษาการลวดลายออฟอารตและการจดองคประกอบศลปบนภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชหลกการออกแบบจากศลปะออปอารต
การเกบรวบรวมขอมล ขอมลทใชในการศกษาครงนมาจากแหลงขอมล 2 ประเภทไดแก 1. แหลงขอมลปฐมภม (Primary data) เปนขอมลทผวจยเปนผทาการเกบรวบรวม ขอมลจากกลมตวอยางดวยตนเอง ซงเกบรวบรวมขอมลโดยใชเครองมอแบบสมภาษณ แบบสอบถามและการสงเกตการณ โดยแบงออกเปน 2 สวน คอ 1.1 แบบสมภาษณผเชยวชาญทางดาน ออกแบบผลตภณฑ 3 ทาน และโภชนาการ 4 ทาน 1.2 แบบสมภาษณกลมตวอยาง 120 คน ผทตองการลดนาหนก 25 คน ผเชยวชาญทางโภชนาการ 5 ทาน 2. แหลงขอมลทตยภม (Secondary data) ขอมลสวนนเปนขอมลทมความเกยวของ และจาเปนสาหรบการวจย ซงผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมล รายงาน หนวยงานของรฐบาล ผลงานวจย วทยานพนธ สมาคม บรษท วารสาร หนงสอพมพ เวปไซดตางๆ
การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลนนแบงเปน 2 การวเคราะห คอการวเคราะหโดยใช คาเฉลยและคารอยละ ซงจะแบงเปน 2 ชด คอแบบสอบถามจากกลมผเชยวชาญ และแบบสอบถามจากกลมตวอยาง 1. การวเคราะหขอมลจากกลมผเชยวชาญออกแบบผลตภณฑ 3 ทาน และโภชนาการ 4 ทาน (1) การตรวจสอบขอมล การตรวจสอบขอมลทไดรวบรวมมานน ตรวจสอบวาขอมลทไดมานนถกตอง (2) การลดทอนขอมล เพอใหไดขอมลทนาเชอถอ (3) การวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมทางคอมพวเตอรในการวเคราะหซงใชคารอยละในการวเคราะห เพอตความหมายของขอมลเพอนาขอมลไปใชในขนตอนการออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะออปอารตและการออกแบบสอบถามจากกลมตวอยางตอไป
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
73
2. การวเคราะหขอมลจากกลมตวอยาง120 คน ผทตองการลดนาหนก 25 คน ผเชยวชาญทางโภชนาการ 5 ทาน (1) การตรวจสอบขอมล การตรวจสอบขอมลทไดรวบรวมมานน ตรวจสอบวาขอมลทไดมานนถกตอง (2) การลดทอนขอมล เพอใหไดขอมลทนาเชอถอ (3) การวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมทางคอมพวเตอรในการวเคราะห โดยใชคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานในการวเคราะหเพอตความหมายขอมลแลวนาไปสรปผลการวจย ซงมการแปลความหมายของคาเฉลย ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2535: 100) 3.51-4.00 หมายถง ระดบมากทสด/ดทสด 2.51-3.50หมายถง ระดบมาก/ดมาก 1.51-2.50 หมายถง ระดบปานกลาง/ด 1.00-1.50 หมายถง ระดบนอย/ควรปรบปรง
สรปผลการวจย สรปผลการวจยการออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหาร มากขนโดยใชศลปะ ออปอารตไดผลสรปแบงไดเปน 2 สวนดงน 1. ขอมลทไดจากการสอบถามผเชยวชาญ ดานออกแบบผลตภณฑ 3 ทานและโภชนาการดานการควบคมอาหาร 4 ทาน 1.1ผลการวเคราะหพบวาจากผเชยวชาญทง 7 คนมความพงพอใจตอจานลกษณะกลม และอสระเปนลาดบท 1 มคารอยละเทากบ 42.9 เทากน รองลงมาคอจานลกษณะ สเหลยมลบมม มคารอยละเทากบ 14.3 และมความพงพอใจตอจานลกษณะวงรเปนลาดบสดทาย มคารอยละเทากบ 0 ตาราง 1 แสดงลกษณะของจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขน
ลกษณะของจาน จานวนคนทเลอก/7คน รอยละ ลาดบความพงพอใจ
วงกลม
3 42.9 1
วงร
0 0 3
สเหลยมลบมม
1 14.3 2
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
74
อสระ
3 42.9 1
1.2 ผลการวเคราะหพบวา จากผเชยวชาญทงหมด 7 คน ไดเลอกการจดวางอาหาร(กบขาว) แยกออกเปนสวนๆ ทงหมด 7 คน คดเปนรอยละ 100 ตาราง 2 รปแบบการจดวางอาหารของจานทเหมาะสมและถกตองตามหลกโภชนาการ
รปแบบการจดวางอาหาร จานวนคนทเลอก/7คน
รอยละ ลาดบความ พงพอใจ
3.1จดวางอาหาร(กบขาว)แยกออกเปนสวนๆ 7 100 1
3.2 การจดวางอาหาร(กบขาว)บนขาวโดยตรง - - 2
1.3 ผลการวเคราะห พบวาจากผเชยวชาญทงหมด 7 คนไดเลอกลวดลายท 7 เปนจานวน 6 คน คดเปนรอยละ 85.7 โดยมความพงพอใจเปนลาดบท 1 รองลงมาเปนลวดลายท 1 และลวดลายท 3 เปนจานวน 4 คน คดเปนรอยละ 57.1 ลวดลายท 8 มคนเลอกจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 42.9 ลวดลายท 2,4 และ6 มคนเลอกจานวน 1 คน คดเปนรอย14.3 ตาราง 3 ลวดลายของจานทสงผลทาใหขาวในจานดมปรมาณมากขน
ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน
รอยละ ลาดบความ พงพอใจ
ลวดลาย 1
4 57.1 2
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
75
ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน
รอยละ ลาดบความ พงพอใจ
ลวดลาย 2
1 14.3 4
ตาราง 3 ลวดลายของจานทสงผลทาใหขาวในจานดมปรมาณมากขน(ตอ)
ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน
รอยละ ลาดบความ พงพอใจ
ลวดลาย 3
4 57.1 2
ลวดลาย 4
1 14.3 4
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
76
ลวดลาย 5
- - 5
ลวดลาย 6
1 14.3 4
ตาราง 3 ลวดลายของจานทสงผลทาใหขาวในจานดมปรมาณมากขน(ตอ)
ลวดลาย จานวนคนทเลอก/7คน
รอยละ ลาดบความ พงพอใจ
ลวดลาย 7
6 85.7 1
ลวดลาย 8
3 42.9 3
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
77
ลวดลาย 9
- - 5
1.4 ผลการวเคราะหพบวาจากผเชยวชาญทงหมด 7 คน ไดเลอก ลวดลาย บรเวณทวางขาว และตอจากทวางขาว ลวดลาย เฉพาะบรเวณขอบจาน และ ลวดลายทงจาน เปนจานวน 2 คน เทากน คดเปนรอยละ 28.6โดยมความพงพอใจเปนลาดบท 1 รองลงมาคอบรเวณตอจากทวางขาว เปนจานวน 1 คน คดเปนรอยละ 14.3 ตาราง 4 บรเวณของลวดลายของจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขน
บรเวณของลวดลาย (เขตทลงสเทา)
จานวนคนทเลอก/7คน
รอยละ ลาดบความ พงพอใจ
บรเวณทวางขาว
- - 3
บรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว
2 28.6 1
เฉพาะบรเวณตอจากทวางขาว
1 14.3 2
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
78
บรเวณของลวดลาย (เขตทลงสเทา)
จานวนคนทเลอก/7คน
รอยละ ลาดบความ พงพอใจ
เฉพาะบรเวณขอบจาน
2 28.6 1
2. นาผลสรปจากขอ 1 มาทาการออกแบบชดรบประทานอาหารทชวยในการจากดปรมาณอาหารให พอเหมาะกบความตองของรางกาย เปนจานวน 20 ใบ แบงเปน 2 ลกษณะ 3 บรเวณของลวดลาย 3 บรเวณของลวดลาย และไมมลาย โดยตรงสวนตรงกลางของจานจะมลกษณะนนโคงเพอใหขาวดม ปรมาณมากขน แตไมสงผลตอการตกอาหารรบประทาน นามาทดลองกบกลมตวอยางแบงเปน บคคลทวไป 120 คน บคคลทตองการควบคมนาหนก 25 คนและผเชยวชาญ 5 ทานโดยใชสายตาในการทดลอง ตาราง 5 แสดงจานทงหมดทนาไปทดลอง
G1C1
G1C2
G1C3
G2C1
G2C2
G2C3
G3C1
G3C2
G3C3
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
79
G1F1
G1F2
G1F3
G2F1
G2F2
G2F3
G3F1
G3F2
G3F3
F
C
2.1 ผลการวเคราะหพบวา จากกลมบคคลทวไป 120 คน พบวาจานแบบ G1C2 มคะแนนความ พงพอใจมากทสด รองลงมาคอ จานแบบ G2F2 ตาราง 6 คะแนนความพงพอใจตอจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขนทสด ของกลมบคคลทวไป
จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(รอยละ) อนดบ
G1C2
63 1
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
80
จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(รอยละ) อนดบ
G2F2
32 2
2.2 ผลการวเคราะหพบวา จากกลมผเชยวชาญ 5 คน พบวาในจานแบบ G1C2 มคะแนนความ พงพอใจมากทสด รองลงมาคอ จานแบบ G2F2 ตาราง 7 คะแนนความพงพอใจตอจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขนทสด กลมผเชยวชาญ
จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(คาประเมน) อนดบ
G1C2
5 1
G2F2
4 2
2.3 ผลการวเคราะหพบวากลมทตองการควบคมนาหนก 25 คน พบวาจานแบบ G1C2 มคะแนนความพงพอใจมากทสด รองลงมาคอ จานแบบ G2F2 และ G3F2 เปนอนดบสดทาย
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
81
ตาราง 8 คะแนนความพงพอใจตอจานทสงผลทาใหปรมาณขาวในจานดมปรมาณมากขนทสด ของกลมทตองการควบคมนาหนก
จานแบบ คะแนนความพงพอใจ(หนวย) อนดบ
G1C2
1.3 1
G2F2
3 3
G3F2
6 2
สรปผลการศกษาและอภปรายผล ผลจากการวดผลการศกษาทดลอง กลมเปาหมาย คน แบงเปน กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน สรปไดวา 1. ผลการวดคาความพงพอใจ ตอออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะ ออปอารต พบวา 1.1 ลกษณะของจาน กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลด 25 คน มความพงพอใจตอจานในลกษณะกลม มากกวา ลกษณะอสระ
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
82
ภาพ 1 แสดงจานลกษณะวงกลม
ลวดลาย กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอ ลวดลายธรรมชาต (เมลดขาว)ผสมกบ Illusory Contours
ภาพ 2 ลวดลายธรรมชาต (เมลดขาว)ผสมกบ Illusory Contours บรเวณของลวดลาย กลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอจานในบรเวณของลวดลาย บรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว
ภาพ 3 บรเวณของลวดลายบรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
83
จากผลการประเมนความพงพอใจของกลมเปาหมาย พบวากลมบคคลทวไป 120 คน กลมผเชยวชาญทางดานโภชนาการ 5 คน กลมผทตองการจะลดนาหนก 25 คน มความพงพอใจตอ จานลกษณะกลม ลวดลายธรรมชาต(เมลดขาว)ทมการลวงตาแบบ Illusory Contours (เปนสงลวงตาในลกษณะ ทเปนโครงราง) และลวดลายบรเวณทวางขาวและตอจากทวางขาว
ภาพ 4 ลกษณะ ลวดลาย บรเวณของลวดลาย และการวางขาว
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
84
ภาพ 5 แสดงสดสวนของจานขาว
ภาพ 6 สดสวนของ ลวดลาย และ พน
วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 3 ฉบบท 2 ตลาคม 2555 – มนาคม 2556 _______________________________________________________________________________________________
85
ขอเสนอแนะ 1. การออกแบบภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยใชศลปะ ออปอารต นนเหมาะสมกบการนาไปใชใน สถาบนลดนาหนกทใชการควบคมอาหาร และตามรานอาหารทตองการจะลดปรมาณอาหารลงแตทาใหดวามปรมาณอาหารมากขน หรอนาไปใชโดยทวไป 2. เนองจากการทดลองภาชนะใสอาหารประเภทอาหารจานเดยวทชวยใหดมปรมาณอาหารมากขนโดยการใชศลปะ ออปอารต นนทดสอบความพงพอใจดวยจตวทยาการรบรดวยการมองเหนเพยงสวนเดยว ในการวจยครงตอไปอาจทดสอบความพงพอใจดวยการใชงานจรงหรอจตวทยาดานอนๆ เอกสารอางอง กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. รายงานการสารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทย. ครงท 4 . กรงเทพฯ:
โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก. 2538 คณะทางานศกษาภาวะโรคและปจจยเสยงทางสขภาพ. ภาวะโรคและปจจยเสยงทางสขภาพ. ) 2549( นนทบร: เอกสาร ประกอบการประชม สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค เทว รกวานช . ความสมพนธระหวางการรบรภาวะสขภาพ บรโภคนสย และการปฏบตกจวตรประจาวนกบภาวะอวนในเดก วยเรยน. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาพยาบาลศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล. (2536). Fiszman, Piqueras Betina, et al. (2011). “Is it the plate or is it the food? Assessing the influence of the color (black or white) and shape of the plate on the perception of the food placed on it.” Food Quality and Preference 24. (August): 205-208 Wansink, Brain, and Koert Vanittersum. (2008). “The Perils of Large Plates: Waist, Waste,and Wallet.” Journal of Marketing 2 (september): 1-49