tài liệu giáo dục môi trường cho học sinh lớp 3

TAØI LIEÄUGIAÙO DUÏC MOÂI TRÖÔØNG

LÔÙP 3

Döï aùn PARC - Vöôøn Quoác gia Yok Ñoân

Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng

Buoân Ñoân 2003

(Taøi lieäu löu haønh noäi boä)

Soâng Sreâpoâk

VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂNChöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng – LÔÙP 3

Lôøi caûm ôn !

Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Côc KiÓm l©m thuéc Bé N«ng

nghiÖp & Ph¸t triÓn N«ng th«n, ñy ban Nh©n d©n tØnh Dak Lak, V−ên Quèc

gia Yok §«n, ñy ban Nh©n d©n HuyÖn Bu«n §«n, Phßng Gi¸o dôc §µo t¹ohuyÖn Bu«n §«n ®· gióp ®ì chóng t«i trong qu¸ tr×nh biªn so¹n tµi liÖu nµy.

Cho phÐp chóng t«i göi lêi c¶m ¬n ®Õn Ban l·nh ®¹o vµ çn bé c«ngnh©n viªn thuéc çc tæ chøc ®· trùc tiÕp céng t¸c gióp ®ì chóng t«i trong suètqu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ biªn so¹n tµi liÖu nµy: Dù ¸n PARC Yok §«n; PhßngKü thuËt, H¹t kiÓm l©m vµ Ban Du lÞch V−ên Quèc gia Yok §«n, Dù ¸n PARCBa BÓ/Na Hang, Tr−êng TiÓu häc Y Jót, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn ThÞ MinhKhai, Tr−êng TiÓu häc NguyÔn Du, Tr−êng Trung häc C¬ së Vâ ThÞ S¸u,Tr−êng Trung häc C¬ cë Lª Hång Phong

Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n çc çn bé, chuyªn gia, t− vÊn cñaDù ¸n PARC Yok §«n ®· cho phÐp chóng t«i sö dông kÕt qu¶ nghiªn cøu khoahäc cña quÝ vÞ ®Ó phôc vô cho viÖc biªn so¹n tµi liÖu nµy.

Chóng t«i còng mong muèn ®−îc c¶m ¬n tÊt c¶ çc ç nh©n vµ tæ chøc®· tham gia ®ãng gãp ý kiÕn còng nh− cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o trong qu¸tr×nh viÕt tµi liÖu nµy, bao gåm: Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn Liªn HiÖp Quèc(UNDP), Quü B¶o tån Thiªn nhiªn Hoang d· (WWF). V−ên Quèc gia Çt Tiªn.

Ch−¬ng tr×nh Gi¸o dôc M«i tr−êngDù ¸n PARC - V−ên Quèc gia Yok §«n

Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng 11


MUÏC LUÏC

BAØI 1 : MOÂI TRÖÔØNG LAØ GÌ ? Trang 5- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU 5II. HOAÏT ÑOÄNG 5III. TOÙM TAÉT 7IV. BAØI TAÄP 7V. TROØ CHÔI 7

BAØI 2 : GIÔÙI THIEÄU VEÀ VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Trang 8- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU 8II. HOAÏT ÑOÄNG 9III. TOÙM TAÉT 10IV. BAØI TAÄP 10V. TROØ CHÔI 10

BAØI 3 : MOÄT SOÁ LOAØI ÑOÄNG VAÄT ÔÛ VÖÔØN QUOÁC GIA YOK ÑOÂN Trang 11- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 11II. HOAÏT ÑOÄNG 11III. TOÙM TAÉT BAØI HOÏC 13IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 13V. TROØ CHÔI 13

BAØI 4 : CHAÊM SOÙC ÑOÄNG VAÄT CHAÊN NUOÂI Trang 14- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 14II. HOAÏT ÑOÄNG 14III. TOÙM TAÉT 15IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 16V. PHAÀN THAM KHAÛO 16

BAØI 5 : TÌM HIEÅU VEÀ LOAØI VOI Trang 17- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 17II. HOAÏT ÑOÄNG 18III. TOÙM TAÉT 19IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 19V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 19


BAØI 6 : GIÖÕ GÌN NHAØ CÖÛA VAØ KHU VÖÏC XUNG QUANH SAÏCH SEÕ Trang 21- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 21II. HOAÏT ÑOÄNG 22III. TOÙM TAÉT 23IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 23

BAØI 7 : BAÛO VEÄ NGUOÀN NÖÔÙC Trang 24- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 24II. HOAÏT ÑOÄNG 24III. TOÙM TAÉT 26IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 27V. BAØI THAM KHAÛO 27

BAØI 8 : SÖÛ DUÏNG LÖÛA AN TOAØN Trang 28- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU 28II. HOAÏT ÑOÄNG 28III. KEÁT LUAÄN 29IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 30V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 30

BAØI 9 : LAÁY CUÛI NHÖ THEÁ NAØO ? Trang 31- Muïc ñíchI. GIÔÙI THIEÄU CHUNG 31II. HOAÏT ÑOÄNG 31III. TOÙM TAÉT 33IV. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 33V. BAØI ÑOÏC THAM KHAÛO 33


Bµi sè 1 :

M«i tr−êng lµ g× ?

Môc ®Ých- Gióp çc em häc sinh b¾t ®Çu lµm quen víi kh¸i niÖm vÒ m«i tr−êng.- Gi¸o dôc vµ n©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i tr−êng n¬i çc em häc sinh.

I. Giíi thiÖu

Sèng ë ®©u, b¹n cã nhiÒu thø ®Ó kh¸m ph¸ vµ quan s¸t: Thµnh phè víinh÷ng tiÕng ån, nhµ cöa, phè x¸, nhµ m¸y, v−ên hoa... MiÒn quª víi c¶nh thiªnnhiªn nói non, biÓn c¶, v¸ch ®¸, ruéng ®ång, trang tr¹i, rõng c©y... TÊt c¶ nh÷ngthø ®ã vÉn ®ang tån t¹i xung quanh b¹n, vËy b¹n gäi chóng lµ g× ? M«i tr−êng.

M«i tr−êng lµ g× ?

M«i tr−êng lµ tÊt c¶ mäi thø quanh ta. M«i tr−êng cña chóng ta bao gåmnh÷ng thø sèng vµ nh÷ng thø kh«ng sèng. VÝ dô nh−: C©y cèi, çc con vËt,nhµ cöa, ®Êt ®¸, kh«ng khÝ... M«i tr−êng cung cÊp n−íc, thøc ¨n, kh«ng khÝcho con ng−êi, çc loµi vËt vµ c©y cèi. Khi con ng−êi lµm cho m«i tr−êng bÞtæn th−¬ng hoÆc d¬ bÈn, m«i tr−êng kh«ng thÓ cung cÊp cho con ng−êi ®ñthøc ¨n, n−íc s¹ch vµ kh«ng khÝ trong lµnh. Kh«ng nh÷ng thÕ, khi m«i tr−êngbÞ tæn th−¬ng sÏ g©y ra lò lôt, h¹n h¸n, ®e däa ®Õn cuéc sèng cña chóng ta. V×thÕ chóng ta h·y cïng nhau b¶o vÖ m«i tr−êng.

II. HO¹T ®éng

Gi¸o viªn chuÈn bÞ mét bøc tranh cã h×nh c©y xanh, nhµ cöa, nói s«ng,®ång ruéng, mÆt trêi, çc con vËt, ®−îc xÕp vßng quanh mét em bÐ ®Ó giíithiÖu cho çc em kh¸i niÖm vÒ m«i tr−êng.

1. M«i tr−êng lµ g× ?

Gi¸o viªn hái häc sinh xem xung quanh çc em cã g× ? (Dïng tranh ®Ógîi ý cho çc em tr¶ lêi sau ®ã gi¸o viªn gióp çc em rót ra kÕt luËn).

M«i tr−êng lµ tÊt c¶ mäi thø quanh ta, gåm tÊt c¶ nh÷ng thø sèng vµkh«ng sèng.

Nh÷ng thø sèng gåm cã: Con ng−êi, con vËt, c©y cèi...Nh÷ng thø kh«ng sèng gåm cã: N−íc, ®Êt ®¸, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng...



2. M«i tr−êng cung cÊp thøc ¨n, n−íc s¹ch, kh«ng khÝ... cho conng−êi.

* Gi¸o viªn hái: M«i tr−êng cung cÊp nh÷ng g× cho cuéc sèng cñachóng ? (Sau khi häc sinh th¶o luËn vµ tr¶ lêi, gi¸o viªn tãm t¾t l¹i theo ý sau).

KÕt luËn : Thøc ¨n, n−íc uèng, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng... TÊt c¶ nh÷ng thø®ã ®Òu cã trong m«i tr−êng xung quanh ta. M«i tr−êng rÊt quan träng ®èi víi®êi sèng cña chóng ta.

3. Lµm cho m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng lµ ®e däa ®Õn cuéc sèng cñachóng ta.

* Gi¸o viªn hái: T¹i sao m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng ?

- Do con ng−êi chÆt c©y ph¸ rõng qu¸ nhiÒu.

- Do con ng−êi x¶ r¸c, tiÓu tiÖn bõa b·i lµm « nhiÔm nguån n−íc.

- Do con ng−êi s¨n b¾t ç, b»ng l−íi ®iÖn, thuèc sóng...

* Gi¸o viªn hái: Khi m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng sÏ g©y hËu qu¶ nh− thÕnµo ?

- ChÆt c©y ph¸ rõng g©y ra h¹n h¸n lò lôt lµm thiÖt h¹i mïa mµng(G©y thiÕu l−¬ng thùc).

- X¶ r¸c, tiÓu tiÖn bõa b·i lµm « nhiÔm nguån n−íc, kh«ng khÝ sinhra bÖnh tËt.

- S¨n b¾t ç b»ng l−íi ®iÖn, thuèc sóng... lµm gi¶m ®i nguån thøc ¨ntrong tù nhiªn.

Nh− vËy lµm cho m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng chÝnh lµ ®e do¹ ®Õncuéc sèng cña chóng ta.

4. Chóng ta h·y cïng nhau b¶o vÖ m«i tr−êng.

Gi¸o viªn hái: Chóng ta cã thÓ lµm g× ®Ó b¶o vÖ m«i tr−êng?

- Gi÷ g×n vÖ sinh s¹ch sÏ: Kh«ng x¶ r¸c vµ tiÓu tiÖn bõa b·i.

- Kh«ng ®¸nh b¾t ç b»ng çc dông cô s¨n b¾t b»ng ®iÖn hay thuèc sóng.

- Tham gia çc ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr−êng: Thu gom r¸c, trångc©y, ch¨m sãc ®éng vËt nu«i trong nhµ...



iii. Tãm t¾t

M«i tr−êng lµ mäi thø xung quanh ta nh− nhµ cöa, c©y cèi,®ång ruéng, ¸nh s¸ng... M«i tr−êng cung cÊp thøc ¨n, n−ícuèng, kh«ng khÝ cho cuéc sèng cña chóng ta. Khi m«i tr−êngbÞ tæn th−¬ng sÏ g©y ra lò lôt, h¹n h¸n, bÖnh tËt... B¶o vÖ m«itr−êng lµ b¶o vÖ chÝnh cuéc sèng cña chóng ta.

Iv. Bµi tËp

1. Em h·y ®−a ra mét sè ho¹t ®éng vÝ dô cña con ng−êi cã t¸c h¹i ®Õnm«i tr−êng xung quanh em.

2. Theo em ph¶i lµm g× ®Ó cã mét m«i tr−êng sèng tèt ? H·y nªu ra métsè vÝ dô.

3. T¹i sao khi m«i tr−êng bÞ tæn th−¬ng cuéc sèng cña chóng ta khã kh¨nh¬n.

4. Em h·y vÏ mét bøc tranh ®Ó miªu t¶ vÒ nh÷ng thø cã trong m«i tr−êngxung quanh em.

v. Trß ch¬i

Gióp çc em tiÕp thu bµi häc sinh ®éng h¬n:

Gi¸o viªn chia líp häc thµnh tõng nhãm nhá tõ 6 – 10 em vµ yªu cÇu çcnhãm h·y nªu çc thø cã trong m«i tr−êng b¾t ®Çu víi çc ch÷ çi nh−:

- § (§Êt, ®¸).

- C (C©y cèi, ç, chim).

- G (Giã).

Nhãm nµo nªu ®−îc nhiÒu vµ ®óng sÏ th¾ng.



Bµi sè 2 :

Giíi thiÖu vÒ v−ên quèc gia yok ®«n

Môc ®Ých- Gióp çc em hiÓu s¬ l−îc vÒ V−ên Quèc gia Yok §«n.- Gióp n©ng cao nhËn thøc cña çc em vÒ vai trß cña rõng.

I. Giíi thiÖu

V−ên Quèc gia Yok §«n lµ n¬i b¶o vÖ çc loµi ®éng vËt vµ thùc vËthoang d·. Trong V−ên cã nhiÒu loµi c©y vµ nhiÒu loµi ®éng vËt quÝ hiÕm. PhÇns«ng Sªrªp«k ch¶y qua khu vùc V−ên Quèc gia Yok §«n cã nhiÒu th¸c ghÒnhrÊt ®Ñp. N»m r¶i r¸c trong V−ên lµ nh÷ng ngän ®åi, nói thÊp. Næi bËt trong sè®ã lµ nói Yok §«n víi vÎ ®Ñp hïng vÜ, ®−îc bao phñ bëi nh÷ng çnh rõngxanh t−¬i nªn ®· ®−îc chän lµm tªn gäi cho V−ên.

V−ên Quèc gia Yok §«n n»m trªn ®Þa phËn 4 x· thuéc 3 huyÖn Bu«n§«n, Ea sóp, C− Jót

- X· Kr«ng Na - HuyÖn Bu«n §«n.

- X· Ea Bung, Ch− M`Lanh - HuyÖn Ea Sóp.

- X· Ea P« - HuyÖn C− Jót.

§©y lµ V−ên Quèc gia lín nhÊt n−íc ViÖt Nam. V−ên Quèc gia Yok§«n cã ®Þa h×nh t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng, xen kÏ mét vµi ®åi nói thÊp, næi bËttrong sè ®ã lµ Nói Yok §«n, ngän nói cao nhÊt vµ ®−îc lÊy tªn ®Æt cho tªn cñaV−ên. HÇu hÕt çc con suèi vµ ao hå trong V−ên ®Òu c¹n vµo mïa kh«, chØ cãs«ng Srªp«k lµ cã n−íc quanh n¨m. Khu vùc V−ên Quèc gia Yok §«n chÞu¶nh h−ëng cña khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, hµng n¨m cã 2 mïa m−a vµ kh« rârÖt. Trong V−ên cã rÊt nhiÒu loµi c©y vµ loµi ®éng vËt quÝ hiÕm.



ii. Ho¹t ®éng

1. Gi¸o viªn gi¶i thÝch s¬ l−îc cho çc em häc sinh biÕt thÕ nµo lµ V−ênQuèc gia. (Bµi 7: “HÖ thèng rõng ®Æc dông ViÖt Nam” TLGDMT Líp 9).

2. Gi¸o viªn dïng b¶n ®å ®Ó cung cÊp cho çc em häc sinh çc th«ng tinsau vÒ V−ên Quèc gia Yok §«n:

a. VÞ trÝ:

Cho çc em biÕt tªn çc x·, huyÖn trªn ®Þa bµn ho¹t tiÕp gi¸p víi V−ênQuèc gia. (NhÊn m¹nh ®Õn çc x· thuéc huyÖn Bu«n §«n).

b. Giíi thiÖu çc ®Æc ®iÓm chÝnh vÒ ®Þa h×nh cña V−ên:

- §Þa h×nh b»ng ph¼ng xen kÏ mét sè ®åi nói thÊp (Gi¸o viªn cã thÓ yªucÇu häc sinh kÓ tªn mét sè ngän nói chÝnh vÝ dô Nói Yok §«n, Yok §a v.v...).

- Vµo mïa m−a, trong V−ên cã nhiÒu suèi n−íc, tuy nhiªn hÇu hÕt çcsuèi nµy c¹n n−íc vµo mïa kh« (Çc suèi chÝnh gåm cã Suèi §ak Na, §akKen, §ak Tol). S«ng Srªp«k cã nhiÒu th¸c ghÒnh vµ cã n−íc ch¶y quanh n¨m.

c. KhÝ hËu:

V−ên n»m trong khu vùc cã khÝ hËu rÊt nãng. Hµng n¨m cã hai mïam−a vµ kh« râ rÖt.

- Mïa m−a kÐo dµi tõ Th¸ng 5 ®Õn Th¸ng 10.

- Mïa kh« kÐo dµi tõ Th¸ng 11 ®Õn Th¸ng 4 n¨m sau.

d. Thùc vËt :

Trong V−ên cã nhiÒu loµi c©y, trong ®ã çc c©y hä DÇu chiÕm ®a sè(C©y hä dÇu cã vá dµy, l¸ to, cã kh¶ n¨ng chÞu löa tèt). KiÓu rõng chÝnh cñaV−ên ®−îc gäi lµ rõng khép.

e. §éng vËt :

Trong rõng cã nhiÒu loµi ®éng vËt quÝ hiÕm nh−: Voi, hæ, bß tãt, nai,b¸o, c«ng, kú ®µ, r¾n... vµ cã rÊt nhiÒu lo¹i chim kh¸c nhau.



III. TãM T¾T

V−ên Quèc gia Yok §«n lµV−ên Quèc gia lín nhÊt ë ViÖt Nam.§©y lµ n¬i sinh sèng cña nhiÒu loµi ®éng, thùc vËt quÝ hiÕm. Ngoµi raV−ên Quèc gia cßn cã chøc n¨ng ®iÒu hoµ khÝ hËu, ng¨n ngõa lò lôt,h¹n h¸n. ChÝnh v× thÕ V−ên cÇn ®−îc b¶o vÖ nghiªm ngÆt.

IV. c©u hái vµ bµi tËp

1. Em h·y quan s¸t b¶n ®å vµ chØ ra dßng s«ng Srªp«k.

2. Em h·y kÓ tªn 5 con vËt sèng trong V−ên Quèc gia Yok §«n mµem biÕt.

3. Em h·y kÓ tªn 5 loµi c©y cã trong V−ên Quèc gia Yok §«n.

V. Trß Ch¬I

Gi¸o viªn chia häc sinh thµnh 2 - 4 ®éi sau ®ã mçi ®éi cö ra mét em®øng lªn phÝa tr−íc, em nµy sÏ nhËn tõ gi¸o viªn hoÆc ®éi b¹n mét mÈu giÊytrong ®ã yªu cÇu em h·y dïng cö chØ ®Ó m« t¶ mét loµi thó, chim, c¸c b¹ntrong ®éi cña em sÏ ®o¸n xem em ®ang m« t¶ con g×. §éi nµo ®o¸n ra tr−íchoÆc nhiÒu h¬n sÏ th¾ng. (KÕt thóc trß ch¬i b»ng mét bµi h¸t).



Bµi sè 3 :

Mét sè loµi §éng vËtë v−ên quèc gia Yok §«n

Môc ®Ých- Giíi thiÖu mét sè loµi ®éng vËt ë V−ên Quèc gia Yok §«n.- Gióp çc em häc sinh t×m hiÓu mét sè mèi ®e däa ®Õn çc loµi ®éng

vËt hoang d·.- N©ng cao ý thøc, lßng yªu quÝ çc loµi ®éng vËt n¬i çc em häc sinh.

I. Giíi thiÖu chung

V−ên quèc gia Yok §«n næi tiÕng lµ khu vùc cã tÇm quan träng trongviÖc b¶o tån çc loµi ®éng, thùc vËt. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu loµi ®éng vËt kh¸c

nhau sèng trong V−ên. ë V−ên Quèc gia ®· thèng kª ®−îc cã 70 loµi thó, 250loµi chim, 48 loµi bß s¸t, 16 loµi l−ìng c−, 30 loµi ç vµ rÊt nhiÒu loµi c«ntrïng. Trong sè çc loµi ®éng vËt hoang d· sèng ë V−ên Quèc gia Yok §«ncã rÊt nhiÒu loµi quÝ hiÕm. Bµi häc nµy gióp chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu vÒ métsè loµi ®éng vËt quÝ hiÕm nµy.

II. Ho¹t ®éng

1. Giíi thiÖu çc loµi ®éng vËt quÝ hiÕm ë V−ên Quèc gia Yok §«n.

Gi¸o viªn chuÈn bÞ mét sè h×nh ¶nh çc ®éng vËt trong ®ã bao gåmh×nh ¶nh çc loµi thó, loµi chim, loµi bß s¸t, loµi c«n trïng vµ mét sè h×nh ¶nhcña loµi ®éng vËt l−ìng c− ®· ®−îc ghi nhËn ë V−ên Quèc Gia Yok §«n.

Cho çc em nhËn d¹ng çc loµi ®éng vËt: Loµi nµo lµ loµi thó, loµi nµolµ loµi chim, loµi nµo lµ loµi ®éng vËt l−ìng c− vµ loµi nµo lµ loµi c«n trïng.

Sau ®ã gi¸o viªn míi kÓ tªn mét sè çc ®éng vËt thuéc çc loµi ®éngvËt cã trong v−ên Quèc gia Yok §«n.



* Çc loµi thó lín gåm cã Voi Ch©u ¸, Bß tãt, Bß rõng, Tr©u rõng,KhØ mÆt ®á, Hæ, B¸o...

* Çc loµi chim nh− : Ph−îng hoµng ®Êt, chim c«ng...* Çc loµi bß s¸t gåm cã: R¾n, Kú ®µ, Ç sÊu, Rïa...* Çc loµi l−ìng c− nh− : Õch, nh¸i ...* Çc loµi ç gåm cã : Ç Säc Dõa, ç L¨ng...

2. Çc mèi ®e do¹ ®èi víi çc loµi ®éng vËt hoang d·.

Cã thÓ dùa vµo çc h×nh vÒ çc loµi ®éng vËt ë V−ên Quèc gia Yok§«n hoÆc dùa vµo sù hiÓu biÕt cña çc em gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh miªu t¶xem çc loµi ®éng vËt ®ã sèng ë m«i tr−êng nh− thÕ nµo. LÊy vÝ dô nh−:

* Loµi thó th× sèng trong rõng.

* Loµi l−ìng c− th× sèng d−íi n−íc nh− : ë ao, hå, s«ng vµ suèi.* Loµi chim th× sèng trªn rõng trªn çc c©y.

Nh−ng khi m«i tr−êng sèng cña çc loµi ®éng vËt bÞ mÊt ®i th× cuéc sèngcña chóng sÏ nh− thÕ nµo ?.

Con ng−êi g©y ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn thÕ giíi xung quanh m×nh: Conng−êi lµm thay ®æi m«i tr−êng b»ng çch x©y dùng thµnh phè n¬i tr−íc ®©y lµnh÷ng çnh rõng. ViÖc ph¸ rõng còng lµ nguyªn nh©n ®e däa ®Õn cuéc sèngcña çc loµi ®éng vËt v× chóng mÊt n¬i sinh sèng. Con ng−êi lµm « nhiÔmnguån n−íc. Con ng−êi lµm thay ®æi kh«ng khÝ b»ng çch th¶i vµo kh«ng khÝnh÷ng chÊt g©y « nhiÔm nh− khãi tõ nhµ m¸y, khãi xe «t«... Nãi çch kh¸ccon ng−êi ®ang can thiÖp vµ ®e do¹ ®Õn çc loµi ®éng vËt hoang d·.

HiÖn t¹i s¨n b¾t lµ mèi ®e däa trùc tiÕp, m¹nh nhÊt ®èi víi çc loµi ®éngvËt sèng trong V−ên Quèc gia Yok §«n. Sè l−îng cña çc loµi thó lín nh−Voi Ch©u ¸, Bß tãt, Bß rõng vµ Hæ ®· suy gi¶m nghiªm träng. V−ên Quèc GiaYok §«n cã nhiÒu loµi chim ®ang bÞ ®e däa vµ gÇn bÞ ®e däa toµn cÇu baogåm Giµ ®Éy nhá, C¾t nhá h«ng tr¾ng vµ DiÒu x¸m. H¬n thÕ n÷a, V−ên Quècgia Yok §«n lµ mét trong sè rÊt Ýt khu b¶o vÖ cña ViÖt Nam cã quÇn thÓ cñaloµi ®ang bÞ ®e däa toµn cÇu lµ C«ng.

Mét trong nh÷ng ¶nh h−ëng tiªu cùc mµ con ng−êi t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng®ã lµ s¨n b¾t, bu«n b¸n çc loµi ®éng vËt hoang d·. §iÒu nµy ®· lµm cho nhiÒu loµi®éng vËt ®ang ngµy cµng gi¶m m¹nh vÒ sè l−îng vµ cã nguy c¬ bÞ tuyÖt chñng.



Mét sè ho¹t ®éng ®e däa hoÆc g©y ¶nh h−ëng tiªu cùc ®Õn çc loµi®éng vËt hoang d·:

* Bè mÑ vµo rõng chÆt c©y lÊy cñi.* D©n trong vïng ®èt rõng lµm n−¬ng rÉy.* R¸c r−ëi tÊt c¶ ®Òu ®−îc ®em ®æ xuèng s«ng, suèi.* S¨n b¾t thó rõng.* LÊy hoa phong lan vÒ b¸n cho du kh¸ch.* Mua b¸n ®éng vËt hoang d·.* §¸nh b¾t ç b»ng çc ph−¬ng tiÖn sö dông b»ng ®iÖn.* TiÓu, tiÖn kh«ng ®óng n¬i qui ®Þnh.* C¾m tr¹i, ca h¸t g©y ån µo trong rõng.

III. Tãm t¾t bµi häc

V−ên Quèc gia Yok §«n cã rÊt nhiÒu çc loµi ®éng vËt hoang d·quý hiÕm. NÕu chóng ta kh«ng b¶o vÖ chóng, b¶o vÖ m«i tr−êng sèngcña chóng th× çc loµi ®éng vËt nµy cã nguy c¬ bÞ mÊt tuyÖt chñng.

IV. Bµi tËp vÒ nhµ

1. Em h·y kÓ cho bè mÑ hoÆc anh chÞ em trong gia ®×nh biÕt tªn mét sèloµi ®éng vËt quý hiÕm hiÖn ®ang cã ë V−ên Quèc gia Yok §«n.

2. Hái bè mÑ hoÆc «ng bµ thö xem rõng Yok §«n tr−íc ®©y vµ b©y giêcã g× kh¸c kh«ng ?. Sau ®ã yªu cÇu çc em häc sinh sÏ kÓ l¹i chothÇy c« vµ çc b¹n trong líp cïng nghe.

3. VÏ mét con vËt sèng trong V−ên Quèc gia Yok §«n mµ em yªu thÝch.

Chó ý: Gi¸o viªn cÇn chuÈn bÞ mét sè h×nh ¶nh phï hîp víi tõng môctrong bµi gi¶ng ®Ó minh häa.

V. Trß ch¬i

Gi¸o viªn chia líp thµnh bèn nhãm (T−¬ng øng víi 4 tæ trong líp) ®ångthêi còng t−¬ng øng víi 4 nhãm loµi ®éng vËt hiÖn ®ang cã ë V−ên Quèc GiaYok §«n. Sau ®ã mçi nhãm sÏ lÇn l−ît kÓ tªn çc con vËt thuéc nhãm cñam×nh, nhãm nµo kÓ ®−îc tªn çc con vËt nhiÒu nhÊt nhãm ®ã sÏ th¾ng.



Bµi sè 4 :

Ch¨m sãc ®éng vËt nu«i

MôC §ÝCH - H−íng dÉn cho häc sinh biÕt çch ch¨m sãc ®éng vËt nu«i.

- H−íng cho çc em biÕt gi¸ trÞ cña ®éng vËt nu«i.- Kh¬i dËy lßng yªu thÝch çc con vËt n¬i çc em häc sinh.

i. Giíi thiÖu chungÇc loµi ®éng vËt, nhÊt lµ ®éng vËt nu«i ®−îc xem lµ “b¹n” cña chóng ta.

§éng vËt nu«i lµ nh÷ng loµi ®éng vËt ®· ®−îc con ng−êi thuÇn ho¸ qua rÊtnhiÒu ®êi vµ ®· quen víi viÖc chÞu sù ch¨m sãc cña con ng−êi. Çc loµi ®éngvËt nu«i mµ chóng ta th−êng gÆp lµ: Tr©u, bß, gµ, ngan, ngçng, chã, mÌo...Ngoµi çc loµi trªn, con ng−êi cßn thuÇn d−ìng mét sè loµi ®éng vËt kh¸cnh−: Ngùa, voi, chim −ng, ç... §éng vËt nu«i cã vai trß rÊt quan träng trongcuéc sèng cña con ng−êi, nhÊt lµ ®èi víi ng−êi n«ng d©n.

Ii. Ho¹t ®éng1. §éng vËt nu«i .Gi¸o viªn gi¶i thÝch cho çc em häc sinh çc ý sau:

Tæ tiªn cña ®éng vËt nu«i lµ çc loµi ®éng vËt hoang d·. §−îc con ng−êi thuÇn hãa vµ quen víi viÖc ®−îc con ng−êi ch¨m sãc.

§éng vËt nu«i cã nguån gèc lµ çc loµi ®éng vËt hoang d·. Çc loµi®éng vËt nu«i hiÖn nay nh−: Chã, mÌo, tr©u, bß... ®· ®−îc thuÇn hãa vµquen víi sù ch¨m sãc cña con ng−êi.

2. Vai trß cña ®éng vËt nu«i.

Gi¸o viªn cho çc em lµm viÖc theo nhãm vµ kÓ tªn çc loµi ®éng vËtnu«i theo çc vai trß sau:

Çc loµi ®éng vËt nu«i cã thÓ coi nhµ, b¾t chuét. Çc loµi ®éng vËt nu«i cã thÓ gióp cho viÖc ®ång ¸ng, chuyªn chë.



Çc loµi ®éng vËt nu«i cã thÓ cung cÊp thùc phÈm cho con ng−êi.

Çc loµi ®éng vËt nu«i ®−îc dïng ®Ó lµm c¶nh, diÔn xiÕc.

Ngoµi çc vai trß trªn, nhiÒu loµi ®éng vËt nu«i cßn ®−îc con ng−êithuÇn hãa vµ huÊn luyÖn ®Ó lµm çc c«ng viÖc kh¸c nh−: Hç trî ng−êi mï,®¸nh h¬i t×m chÊt næ, s¨n b¾t (chã, chim −ng ...).

3. Ch¨m sãc ®éng vËt nu«i.

a. Gi¸o viªn lÇn l−ît nªu tªn mét sè vËt nu«i phæ biÕn ë ®Þa ph−¬ng vµhái çc em xem thøc ¨n cña chóng lµ g× ? Chóng cÇn chç tró ngô nh− thÕ nµo(Dïng b¶ng víi « trèng ®Ó çc em ®iÒn vµo).

Nhãm vËt nu«i Thøc ¨n + N−íc uèng N¬i tró ngô

Chã, mÌo

Heo, gµ

Tr©u, bß

Ç

Voi

(Gi¸o viªn l−u ý viÖc ph¶i th−êng xuyªn lµm vÖ sinh chuång tr¹i vµ chç ëcña çc loµi vËt nu«i).

b. Khi vËt nu«i bÞ bÖnh th× nªn lµm thÕ nµo?

- T¸ch ra khái bÇy ®Ó tr¸nh l©y bÖnh cho çc con kh¸c.

- Mêi çn bé thó ý ®Õn kh¸m bÖnh cho chóng.

- Lµm vÖ sinh chuång tr¹i vµ cho ¨n theo h−íng dÉn cña çn bé thó y.

III. Tãm t¾t

Nh÷ng loµi vËt nu«i rÊt cã Ých cho con ng−êi. Chóng kh«ng chØcung cÊp thÞt, s÷a, trøng cho con ng−êi lµm thøc ¨n mµ con gióp Ýchcho çc c«ng viÖc ®ång ¸ng, chuyªn chë... Chóng ta cÇn häc çchch¨m sãc çc loµi vËt nu«i.




1. Em h·y vÏ con vËt nu«i mµ em −a thÝch.

2. Loµi vËt nu«i nµy cã lîi Ých thÕ nµo ?.

3. Loµi vËt nu«i nµy ¨n thøc ¨n g× vµ cÇn n¬i tró ngô nh− thÕ nµo ?.

V. PhÇn tham kh¶o

1. NhËn d¹ng con vËt vµ thøc ¨n.

Chia líp thµnh hai ®éi. Gi¸o viªn ®−a ra tr−íc líp tªn çc loµi vËt vµ háiçc ®éi thøc ¨n cña loµi ®ã lµ nh÷ng g× ? §éi nµo ®−a ®−îc nhiÒu lo¹i thøc ¨nvµ ®óng h¬n th× sÏ th¾ng cuéc.

2. ChuyÖn vÒ chó mÌo trung thµnh.

ChuyÖn kÓ r»ng : ë TØnh §ång Nai, cã mét bµ cô gãa bôa, sèng métm×nh n¬i m¸i nhµ tranh gÇn b×a rõng ®· nu«i mét con mÌo ®Ó lµm bÌ b¹n vµ®Æt tªn lµ Linh Miªu. Sau khi bµ chÕt, ng−êi hµng xãm mang Linh Miªu vÒnu«i nh−ng nã trë l¹i n−¬ng n¸u trong tóp lÒu cña bµ cô cho tíi khi tóp lÒu bÞm−a giã lµm sËp nã míi chÞu bá vµo rõng. Tuy nhiªn ng−êi d©n ®Þa ph−¬ngvÉn th−êng b¾t gÆp Linh Miªu lai v·ng n¬i nÊm må hiu qu¹nh cña bµ cô víinh÷ng tiÕng kªu buån th¶m. Bçng mét ngµy kia, trÎ ch¨n tr©u trong lµng ph¸thiÖn Linh Miªu n»m chÕt bªn mé cña bµ cô. Nh− vËy lµ sau nhiÒu n¨m, khibiÕt m×nh s¾p chÕt, con mÌo ®· ®Õn bªn nÊm må cña ng−êi chñ tõng yªuth−¬ng nu«i nÊng nã ®Ó ®−îc m·i m·i n»m bªn bµ. D©n lµng khi hay tin chor»ng Linh Miªu lµ con mÌo trung thµnh nªn ®· ®µo mét çi huyÖt nhá d−íich©n mé cña bµ cô ®Ó an t¸ng cho con mÌo cã nghÜa.

Chöông trình Giaùo duïc Moâi tröôøng16


Bµi sè 5 :

T×m hiÓu vÒ loµi voi

Môc ®Ých

- Gióp çc em häc sinh hiÓu s¬ bé vÒ ®Æc ®iÓm cña loµi voi.

- Gióp çc em thÊy ®−îc vai trß cña voi trong cuéc sèng vµ v× saochóng ta cÇn ph¶i b¶o vÖ loµi voi.


Voi lµ loµi ®éng vËt lín nhÊt, nÆng nhÊt sèng trªn c¹n. Trong sè çc loµi®éng vËt ®−îc con ng−êi thuÇn hãa, voi ®−îc xem lµ loµi th«ng minh nhÊt.Trong thÕ giíi ®éng vËt. Voi lµ loµi cã mòi vµ r¨ng cöa dµi nhÊt (Vßi vµ ngµ).Vßi voi kh«ng chØ c¬ ®éng dÔ dµng theo h−íng lªn xuèng, tr¸i, ph¶i mµ cßn coduçi l¹i ®−îc. Voi cã thÓ dïng vßi ®Ó t×m kiÕm thøc ¨n trªn mÆt ®Êt còng nh−ë trªn c©y cao, cã thÓ luån vµo nh÷ng hèc ®¸ hoÆc çc kÏ nøt ®Ó t×m n−íc. Voilµ ®éng vËt ¨n cá. Voi cã b¶n tÝnh hiÒn hßa, dÔ thuÇn d−ìng. Loµi voi Ch©u ¸cao kho¶ng tõ 2,5m ®Õn 3,2m vµ nÆng tõ 4.000 kg ®Õn 5.000kg.

1. T¹i sao chóng ta ph¶i b¶o vÖ loµi voi ?.

Trong suèt nh÷ng n¨m 80, hµng n¨m cã kho¶ng 70 ngh×n ®Õn 100 ngh×ncon voi ®· bÞ giÕt ®Ó cung cÊp cho thÞ tr−êng bu«n b¸n ngµ voi trªn kh¾p thÕgiíi. Trong sè ®ã cã 94% bÞ giÕt bëi nh÷ng kÎ s¨n trém vµ x¸c ®Ó mÆc chothèi r÷a, cßn voi con th× bÞ bá cho chÕt ®ãi. Da voi còng cã gi¸ trÞ, nh÷ng tªns¨n trém b¸n da voi cho nh÷ng ng−êi lµm giµy dÐp, th¾t l−ng hoÆc lµm mÆtbµn cho kh¸ch du lÞch...

2. B¶o vÖ voi.

§Ó voi kh«ng bÞ tuyÖt chñng, chóng ta cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®−îc hai ®iÒu:Mét lµ b¶o ®¶m n¬i m«i tr−êng sèng tù nhiªn. Hai lµ voi cÇn ®−îc b¶o vÖ. NÕubän s¨n trém voi vÉn tiÕp tôc tµn s¸t voi th× viÖc gi÷ g×n n¬i sinh sèng cho voisÏ ch¼ng cã t¸c dông g×. Mäi ng−êi ®Òu cã thÓ ng¨n chÆn n¹n s¨n trém b»ngçch kh«ng mua, b¸n vµ ph¶n ®èi viÖc b¸n ngµ voi.



II. Ho¹t ®éng

1. Tr−íc khi cho häc sinh biÕt ®Æc ®iÓm sinh häc cña loµi voi, gi¸o viªncã thÓ cho häc sinh miªu t¶ ®Æc ®iÓm cña con voi mµ çc em ®· tõng thÊyhoÆc qua h×nh ¶nh gi¸o viªn ®−a ra (Gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n h×nh cña voi).

- Voi sèng ë ®©u ? (M«i tr−êng sèng cña voi) - trªn c¹n.

- Voi th−êng ¨n nh÷ng lo¹i thøc ¨n nµo? (Cá, l¸, rÔ c©y...).

Sau khi häc sinh ®· miªu t¶ voi xong gi¸o viªn míi bæ sung thªm nh÷ngkiÕn thøc mµ çc em cßn ch−a biÕt vÒ loµi voi.

2. Voi cã vai trß g× trong cuéc sèng cña con ng−êi ? Chóng cã gióp Ých g×cho con ng−êi hay kh«ng ?.

Cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm ®Ó t×m ra vai trß cña voi trong cuécsèng con ng−êi Voi lµ ®éng vËt th«ng minh ®−îc huÊn luyÖn ®Ó lµm xiÕc.

- Voi gióp con ng−êi ®i l¹i vµ vËn chuyÓn nh÷ng ®å vËt nÆng.

- Trong thêi xa x−a voi cßn ®−îc sö dông ®Ó chiÕn ®Êu, t¶i l−¬ng thùc.

- Voi cßn ®−îc sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch.

3. Sau khi gi¸o viªn kÓ cho häc sinh nghe c©u chuyÖn “Voi còng biÕt b¶ovÖ nhµ cña m×nh” cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm víi c©u hái sau:

a. V× sao bÇy voi trong c©u chuyÖn trªn l¹i trë nªn hung tîn nh− vËy ?.

b. Chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó b¶o vÖ loµi voi.

4. Gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n çc bøc tranh vÒ çc lo¹i voi kh¸c nhau ®Ó gióp

häc sinh lµm quen : Voi Ch©u ¸, Voi Ch©u Phi.

- Tai voi Ch©u Phi lín h¬n tai voi Ch©u ¸.

- Gi÷a tr¸n cña voi Ch©u ¸ cã mét vÕt lâm.

- Tæng chiÒu dµi mét con voi ®ùc Ch©u ¸ (TÝnh c¶ ®u«i vµ vßi) cã thÓ lªn®Õn 8m trong khi ®ã chiÒu dµi cña mét con voi ®ùc ch©u phi tÝnh tõ ®Çu ®Õnchãt ®u«i cì 9 m.



III. Tãm t¾t

Voi lµ loµi ®éng vËt lín nhÊt, nÆng nhÊt sèng trªn c¹n vµ th«ngminh nhÊt trong sè nh÷ng ®éng vËt ®−îc thuÇn ho¸. Voi ngµy naycòng nh− sè hä hµng ®· bÞ tuyÖt chñng cña chóng ®· tõng sèng ë

kh¾p mäi n¬i, trõ Ch©u óc vµ Ch©u Nam Cùc. §Ó voi kh«ng bÞ tuyÖtchñng, chóng ta h·y b¶o vÖ m«i tr−êng sèng cña voi, chóng ta h·ynãi KH¤NG víi viÖc s¨n b¾n tµn s¸t voi còng nh− viÖc mua b¸n ngµvµ çc bé phËn cña voi.


1. Yªu cÇu çc em vÒ nhµ tËp h¸t bµi “Chó voi con ë B¶n §«n”.

Chó voi con ë B¶n §«n ch−a cã ngµ nªn cßn trÎ con. Tõ rõng giµ voi ®Õnvíi ng−êi vÉn ham ¨n víi l¹i ham ch¬i. Voi con ¬i, voi con ¬i mau lín lªn víi®«i ngµ to cã søc ®i kh¾p lµng gÇn xa kÐo gç cho bu«n lµng cña ta.

2. VÏ h×nh mét chó voi mµ çc em thÝch.

V. Bµi ®äc tham kh¶o

VOI CUÕNG BIEÁT BAÛO VEÄ NHAØ CUÛA MÌNH(Mét c©u chuyÖn cã thËt cña Vò §×nh M−êi).

ChuyÖn kÓ r»ng çch ®©y vµi n¨m, ë mét ng«i lµng cña ng−êi d©n téc£®ª trªn vïng cao nguyªn ViÖt Nam chît xuÊt hiÖn mét ®µn voi rõng d÷ tînchóng tÊn c«ng d©n lµng. §µn voi nµy giÕt bÊt kú ai hay ph¸ ph¸ch mäi thøtrªn ®−êng chóng ®i. Chóng r−ît ®uæi d©n lµng, kÐo ®æ nhµ sµn, tµn ph¸ mïamµng vµ ph¸ ho¹i c©y ¨n qu¶. Mäi ng−êi ®Òu sî bÇy voi nµy nªn bá l¹i nhµcöa phÝa sau vµ ch¹y ®i n¬i kh¸c. Mét sè lµng bªn còng lo sî vÒ bÇy voi d÷nµy vµ hä còng chuyÓn ®i chç kh¸c sinh sèng.



D©n lµng kÓ r»ng, çch ®©y l©u l¾m råi ë mäi n¬i ®Òu cã rõng nh−ng råicon ng−êi dÇn dÇn chÆt ph¸ c©y ®Ó lÊy ®Êt lµm n−¬ng rÉy vµ hä còng biÕn tÊtc¶ nh÷ng con suèi, dßng s«ng ch¹y qua vïng cao nguyªn thµnh së h÷u riªngcña m×nh. Con ng−êi chiÕm hÇu nh− tÊt c¶ nh÷ng n¬i mµ ®µn voi tr−íc ®©y ®·tõng sinh sèng. N¬i sinh sèng cña bÇy voi v× thÕ ngµy cµng bÞ thu hÑp l¹i vµch¼ng bao l©u n÷a chóng còng ch¼ng cßn n¬i nµo ®Ó sinh sèng.

Lµ loµi vËt th«ng minh, Voi sím nhËn ra r»ng, con ng−êi råi sÏ ph¸ hñyçnh rõng cuèi cïng mµ chóng sinh sèng. Cã lÏ v× thÕ ®µn voi ®ang cè g¾ngb¶o vÖ ng«i nhµ cña chóng b»ng çch tÊn c«ng vµ xua ®uæi con ng−êi.

Çc em nghÜ g× vÒ c©u chuyÖn nµy ? NÕu çc em lµ mét trong nh÷ngchó voi ®ã çc em sÏ lµm g× ?



Bµi sè 6 :

gi÷ g×n nhµ cöavµ khu vùc xung quanh s¹ch sÏ

Môc ®Ých- Gióp çc em häc sinh n©ng cao ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh ç nh©n.

- Thùc hµnh çc ho¹t ®éng ®Ó b¶o vÖ m«i tr−êng xanh s¹ch ®Ñp.


NÕu chóng ta sèng s¹ch sÏ, søc kháe cña chóng ta sÏ tèt h¬n. NÕu chóngta ë bÈn sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn søc kháe cña chÝnh m×nh. §Ó b¶o vÖ chÝnhm×nh, tr−íc tiªn çc em ph¶i biÕt ¨n ë vµ gi÷ g×n nhµ cöa vµ khu vùc xungquanh s¹ch sÏ.

1. G×n gi÷ nhµ cöa, tr−êng líp s¹ch sÏ.

Mçi ngµy, trong gia ®×nh hoÆc n¬i häc ®−êng, chóng ta ph¶i biÕt gi÷ chom«i tr−êng xung quanh ®−îc lu«n xanh, s¹ch, ®Ñp. Chóng ta cÇn ph¶i ®i tiÓutiÖn vµ x¶ r¸c ®óng n¬i qui ®Þnh. §å dïng häc tËp vµ çc vËt dông kh¸c cÇn®−îc gi÷ s¹ch sÏ, ng¨n n¾p. Chóng ta cÇn gióp ®ì cha mÑ quÐt dän vµ lau chïinhµ cöa th−êng xuyªn.

§Ó gi÷ g×n vÖ sinh m«i tr−êng xung quanh, chóng ta cÇn ph¶i tu©n theoçc nguyªn t¾c sau:

Kh«ng ®−îc vøt çc thø bõa b·i ra nhµ, lÊy çi g× ë ®©u khi dïngxong ph¶i ®Ó vµo chç cò.

Lu«n quÐt dän nhµ cöa s¹ch sÏ.

§å dïng nh− : Nåi, xoong, ch¶o, b¸t, ®òa... sau khi ¨n xong ph¶i röas¹ch sÏ.

Thøc ¨n thõa cÇn cho vµo mét chç ®Ó cho lîn gµ ¨n, hoÆc hè ñ ®Ó lµmph©n bãn.

Nh÷ng thø khã ph©n huû (tói ni l«ng, thñy tinh, chai lä...) nªn giÆt,röa s¹ch ®Ó cã thÓ sö dông l¹i nhiÒu lÇn.



2. Gi÷ g×n khu vùc xung quanh s¹ch sÏ.

§Ó gi÷ g×n khu vùc xung quanh nhµ cña b¹n ®−îc s¹ch sÏ, cÇn thùchiÖn çc yªu cÇu sau:

• Kh«ng ®−îc vøt çc thø bÈn ra khu vùc xung quanh.

• §i vÖ sinh ®óng n¬i qui ®Þnh.

• Kh¬i th«ng cèng r·nh, v× ®ã lµ m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó muçi sinhs«i n¶y në mÇm bÖnh.

• Kh«ng nªn nhèt gia cÇm vµ gia sóc d−íi sµn nhµ vµ çc khu vùc gÇnnhµ.

• CÇn ph¶i trång nhiÒu c©y xanh xung quanh n¬i chóng ta sinh sèng.

II. Ho¹t ®éng

1. Gi¸o viªn cã thÓ thùc hiÖn bµi gi¶ng nµy ë ngoµi s©n cïng víi çc emhäc sinh b»ng mét trß ch¬i ®¬n gi¶n sau:

Yªu cÇu çc em ®øng thµnh mét vßng trßn lín sau ®ã c« gi¸o sÏ ®−a raçc c©u hái vÒ néi dung cña bµi häc vµ yªu cÇu çc em tr¶ lêi ®óng hay saib»ng ®éng t¸c cña tay: NÕu çc em cho lµ ®óng th× gi¬ mét çnh tay, nÕu cholµ sai th× gi¬ hai çnh tay lªn cao. Em nµo tr¶ lêi sai sÏ bÞ ph¹t b»ng çch ph¶inh¶y cß cß mét vßng quanh s©n.

Mét sè c©u hái gi¸o viªn cã thÓ sö dông nh− sau: Kh«ng vøt r¸c bõab·i ®óng hay sai, b¸t ¨n xong ph¶i röa ngay ®óng hay sai, kh«ng cÇn röa taytr−íc khi ¨n ®óng hay sai, nhèt tr©u bß s¸t nhµ m×nh ë ®óng hay sai (Gi¸o viªncã thÓ tù ®Æt thªm rÊt nhiÒu c©u hái n÷a).

2. Cuèi trß ch¬i, gi¸o viªn tËp chung nhÊn m¹nh l¹i mét lÇn n÷a nh÷ngth«ng tin c¬ b¶n cña bµi häc ®Ó çc em n¾m ®−îc râ h¬n.



* C©u hái cho häc sinh :

1. T¹i sao ph¶i gi÷ g×n nhµ vµ xung quanh s¹ch sÏ ? (V× nã ¶nh h−ëngtrùc tiÕp ®Õn søc khoÎ cña b¹n).

2. §Ó gi÷ nhµ cöa s¹ch sÏ, chóng ta ph¶i lµm g× ? (Kh«ng ®−îc vøt çcthø bõa b·i, lu«n quÐt dän nhµ cöa s¹ch sÏ, kh«ng nªn nhèt vËt nu«i (tr©u, bß,gµ gÇn nhµ).

3. Lµm thÕ nµo ®Ó m«i tr−êng xung quanh chç chóng ta sèng ®−îc s¹chsÏ ? (Kh«ng x¶ r¸c bõa b·i, TiÓu tiÖn ®óng n¬i qui ®Þnh. Kh«ng vøt r¸c bÈn,kh¬i th«ng cèng r·nh, kh«ng nhèt vËt nu«i ë gÇn nhµ, trång nhiÒu c©y).

III. Tãm t¾t

§Ó b¶o vÖ søc kháe cho chÝnh m×nh, chóng ta cÇn ph¶i biÕt lu«ngi÷ g×n m«i tr−êng xung quanh xanh s¹ch ®Ñp b»ng çch gi÷ g×n vËtdông s¹ch sÏ, ng¨n n¾p; tiÓu tiÖn ®óng n¬i quy ®Þnh; th−êng xuyªnquÐt dän nhµ cöa, lau chïi bµn ghÕ vµ ®å ®¹c trong gia ®×nh.


H·y quan s¸t vµ ghi nhí xem, mçi ngµy gia ®×nh çc em bá ®i nh÷ng thøg×, ë ®©u, nhèt tr©u bß vµ gia sóc ë ®©u ? Yªu cÇu çc em kÓ l¹i vµo buæi ngµyh«m sau vµ hái çc em xem nh− vËy ®· s¹ch sÏ ch−a, t¹i sao ?



Bµi sè 7 :

B¶o vÖ nguån n−íc

Môc ®Ých

- Gióp häc sinh t×m hiÓu vai trß cña n−íc ®èi víi cuéc sèng.

- Çc nguyªn nh©n g©y « nhiÔm.

- N©ng cao ý thøc b¶o vÖ vµ sö dông n−íc s¹ch.

I. Giíi ThiÖu chung

N−íc ®ãng vai trß quan träng trong ®êi sèng cña mçi con ng−êi vµ çcloµi sinh vËt. N−íc biÓn chøa nhiÒu muèi, cã vÞ mÆn nªn gäi lµ n−íc mÆn.N−íc mÆn chiÕm 97% l−îng n−íc trªn tr¸i ®Êt. N−íc mÆn chØ thÝch hîp choçc loµi ®éng, thùc vËt sèng ë biÓn. Trªn ®Êt liÒn, n−íc ë s«ng suèi, ao, hå vµçc m¹ch ngÇm ®−îc t¹o thµnh tõ n−íc m−a. N−íc m−a kh«ng cã vÞ mÆn nªngäi lµ n−íc ngät. N−íc ngät chØ chiÕm 3% l−îng n−íc trªn tr¸i ®Êt. N−íc, ®ÆcbiÖt lµ n−íc ngät ®ãng vai trß rÊt quan träng trong cuéc sèng cña con ng−êi vµçc loµi sinh vËt. H»ng ngµy chóng ta cÇn n−íc ®Ó uèng, nÊu ¨n, t¾m giÆt. Conng−êi cÇn cã n−íc ®Ó trång trät, s¶n xuÊt t¹o ra l−¬ng thùc vµ çc lo¹i hµngho¸ phôc vô cho ®êi sèng. Çc nguån n−íc rÊt dÔ bÞ « nhiÔm. Nguån n−íc «nhiÔm lµ n¬i çc lo¹i vi khuÈn, vi trïng ph¸t triÓn vµ lan truyÒn çc lo¹i dÞchbÖnh nh− sèt rÐt, dÞch t¶, th−¬ng hµn, tiªu ch¶y v.v... B¶o vÖ vµ sö dông çcnguån n−íc mét çch cã hiÖu qu¶ lµ b¶o vÖ søc khoÎ vµ sù sèng cña chóng ta.

II. Ho¹t §éng

1. Trªn tr¸i ®Êt cã rÊt Ýt n−íc ngät

(Gi¸o viªn sö dông qu¶ ®Þa cÇu ®Ó gi¶i thÝch cho çc em biÕt sù kh¸cnhau gi÷a n−íc ngät vµ n−íc mÆn. L−u ý cã rÊt Ýt n−íc ngät trªn tr¸i ®Êt).



a. N−íc bao phñ 3/4 diÖn tÝch bÒ mÆt cña tr¸i ®Êt nh−ng hÇu hÕt lµ n−ícmÆn (BiÓn vµ çc §¹i d−¬ng).

b. N−íc ngät chØ chiÕm 3%, trong ®ã 2% ®· bÞ ®ãng b¨ng ë çc vïng B¾ccùc vµ Nam cùc.

c. N−íc ngät trong çc m¹ch n−íc ngÇm, s«ng suèi, ao hå chØ chiÕm gÇn 1%

N−íc ngät cã rÊt Ýt.

2. Vai trß cña n−íc ®èi víi cuéc sèng cña con ng−êi.

Gi¸o viªn cã thÓ chia líp thµnh tõng nhãm nhá vµ cho çc em th¶o luËnxem con ng−êi dïng n−íc ®Ó lµm g×. ?.

a. Trong sinh ho¹t hµng ngµy:

- Gi¶i kh¸t (uèng) nÊu ¨n Bï ®¾p l−îng n−íc tho¸t qua da. Giópcho viÖc th¶i ra çc chÊt thõa, ®éc h¹i cho c¬ thÓ.

- T¾m giÆt ... VÖ sinh cho c¬ thÓ, nhµ cöa.

b. Trong s¶n xuÊt, trång trät vµ ch¨n nu«i

- Çc nhµ m¸y cÇn n−íc ®Ó s¶n xuÊt çc lo¹i hµng ho¸ nh− : GiÊy viÕt,v¶i vãc ®Ó phôc vô cho nhu cÇu cña con ng−êi.

- Con ng−êi dïng n−íc cho viÖc trång çc lo¹i c©y l−¬ng thùc nh−:Lóa, ng«, rau qu¶...

- Con ng−êi dïng n−íc ®Ó ch¨n nu«i çc loµi gia sóc, t«m ç...

N−íc cã vai trß rÊt quan träng trong cuéc sèng cña con ng−êi.

3. Nh÷ng nguyªn nh©n lµm « nhiÔm nguån n−íc s¹ch.

Gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n mét chËu b»ng thñy tinh n−íc s¹ch hoÆc lµ mét läb»ng thñy tinh n−íc s¹ch (môc ®Ých sö dông dông cô b»ng thñy tinh lµ gióp çcem häc sinh dÔ dµng quan s¸t ®−îc). Gi¸o viªn ph©n c«ng mçi tæ chuÈn bÞ s½n:§Êt hoÆc mïn c−a, r¸c th¶i, n−íc xµ phßng, hãa chÊt (dïng mùc viÕt thay thÕ).

Gi¸o viªn míi lÇn l−ît yªu cÇu ®¹i diÖn tõng tæ lªn bá çc chÊt g©y «nhiÔm vµ trong chËu n−íc s¹ch. Lóc nµy chËu n−íc s¹ch chuyÓn thµnh n−ícbÈn (n−íc bÞ « nhiÔm) nªn kh«ng sö dông ®−îc.



VËy th× çc em h·y kÓ xem nh÷ng nguyªn nh©n nµo g©y « nhiÔm nguånn−íc s¹ch ?

X¶ r¸c, ®i tiÓu tiÖn bõa b·i kh«ng ®óng n¬i quy ®Þnh.

§æ n−íc bÈn ®· sö dông gÇn nguån n−íc s¹ch.

Phun thuèc trõ s©u.

Ph¸ rõng lµm ®Êt bÞ xãi mßn, r¸c, bôi, ®Êt chÊt bÈm bÞ cuèn tr«itheo dßng n−íc g©y ra « nhiÔm.

1. Çc em cã thÓ lµm g× ®Ó b¶o vÖ nguån n−íc.

Gi¸o viªn cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm th¶o luËn xem nh− vËy ®Ób¶o vÖ nguån n−íc th× chóng ta ph¶i lµm g×. Yªu cÇu çc em liÖt kª çc biÖnph¸p b¶o vÖ nguån n−íc khái bÞ « nhiÔm lªn b¶ng.

Kh«ng nÐm ®Êt, ®¸ mïn c−a... xuèng s«ng suèi.

Kh«ng vÊt r¸c bÈn nh−: Çc tói nylon, giÊy, chai thñy tinh vµnh÷ng thø bá ®i kh¸c xuèng s«ng suèi.

Kh«ng th¶i n−íc xµ phßng khi giÆt giò vµo çc nguån n−íc

Kh«ng tiÓu tiÖn, phãng uÕ bõa b·i.

Sö dông n−íc mét çch tiÕt kiÖm.

Tham gia çc ho¹t ®éng cæ vò cho viÖc b¶o vÖ nguån n−íc(Trång c©y, thu gom r¸c...)

III. Tãm t¾t

N−íc, ®Æc biÖt lµ n−íc ngät cã vai trß quan träng trong cuécsèng cña con ng−êi vµ çc loµi sinh vËt. Nguån n−íc rÊt dÔ bÞ «nhiÔm. B¶o vÖ vµ sö dông n−íc cã hiÖu qu¶ lµ b¶o vÖ cuéc sèng cñachÝnh chóng ta.




H·y cho biÕt ng−êi d©n ë n¬i em sinh sèng cã lµm « nhiÔm nguån n−ícb»ng nh÷ng çch mµ çc em ®· ®−îc biÕt hay kh«ng ?.

V. Bµi tham kh¶o

GÇn lµng Kima cã mét con s«ng rÊt ®Ñp. Hai bªn bê s«ng lµ nh÷ng çnhrõng xanh t−¬i. N−íc s«ng trong v¾t. Qua bao thÕ hÖ, dßng s«ng trë nªn g¾nbã th©n thuéc víi d©n lµng Kima. Cuéc sèng cña mäi ng−êi d©n ®Òu phô thuécvµo dßng s«ng. §ã lµ nguån n−íc s¹ch, rÊt tèt cung cÊp n−íc cho c¶ lµng. Méth«m cã ng−êi n«ng d©n sèng trong khu lµng ®ã muèn cã nh÷ng tÊm v¸n ®Ólµm cho gia ®×nh m×nh mét ng«i nhµ míi, anh ta biÕt r»ng ven s«ng cã rÊtnhiÒu c©y gç to nªn anh ta quyÕt ®Þnh ra bê s«ng vµ chÆt toµn bé c©y xungquanh s«ng. Mét tuÇn sau, trêi ®æ m−a to vµ lÇn ®Çu tiªn trong 20 n¨m trë l¹i®©y, n−íc s«ng bçng trë nªn bÈn vµ ®ôc. RÊt nhiÒu ng−êi trong lµng ®Æc biÖtlµ trÎ em ®Òu bÞ èm khi uèng n−íc ë s«ng ®ã.

Theo em t¹i sao n−íc s«ng trë nªn bÈn vµ ®ôc ?.



Bµi sè 8 :

Sö DôNG LöA AN TOµN

Môc ®Ých

- Gióp häc sinh hiÓu Vai trß cña löa trong ®êi sèng cña con ng−êi.

- HËu qu¶ cña viÖc sö dông löa kh«ng an toµn.

- N©ng cao ý thøc sö dông löa an toµn.

I. Giíi thiÖu

Löa rÊt cÇn thiÕt trong ®êi sèng cña chóng ta nh−ng nÕu sö dông löakh«ng an toµn th× sÏ g©y h¹i rÊt lín.

NhiÒu ng−êi cho r»ng ph¸ rõng trång l−¬ng thùc cã thÓ më réng diÖntÝch trång trät, t¨ng s¶n l−îng l−¬ng thùc vµ cho nh− vËy lµ mét biÖn ph¸p tèt.Nh−ng thùc tÕ viÖc ph¸t rõng lµm n−¬ng g©y hËu qu¶ xÊu ®Õn c©n b»ng sinhth¸i. ViÖc ph¸t n−¬ng lµm rÉy th−êng ®−îc thùc hiÖn ë nh÷ng vïng cao, ®Êtdèc vµ th−êng tiÕp gi¸p víi rõng. Vµo mïa kh«, nhÊt lµ vµo cuèi mïa kh«, l¸c©y rông rÊt nhiÒu, c©y cèi vµ th¶m l¸ c©y, bôi c©y trªn mÆt ®Êt còng rÊt kh«;nÕu chóng ta ph¸t n−¬ng lµm rÉy hay ®èt löa mµ kh«ng cÈn thËn th× sÏ dÉn®Õn ch¸y rõng rÊt dÔ dµng.

Ch¸y rõng nhiÒu lÇn sÏ lµm c¶n trë qu¸ tr×nh t¸i sinh cña rõng, ®ã lµnguyªn nh©n g©y xãi mßn, lµm gi¶m ®é ph× nhiªu cña ®Êt khiÕn chóng ta kh«ngthÓ trång trät hoÆc canh t¸c trªn ®Êt nµy ®−îc dÉn tíi viÖc ®Êt bÞ bá hoang.

II. Ho¹t ®éng

1. Lîi Ých cña löa trong ®êi sèng con ng−êi

(Gi¸o viªn hái häc sinh: Löa ®−îc sö dông ®Ó lµm g× trong gia ®×nh cñac¸c em ?).

- Löa ®−îc sö dông ®Ó: NÊu chÝn thøc ¨n, n−íc uèng; s−ëi Êm; th¾p s¸ng(th−êng ë n«ng th«n); ®èt r¸c; xua ®uæi thó d÷ (khi ë trong rõng)...



2. Sö dông löa an toµn ë nhµ

(Gi¸o viªn lÇn luît hái häc sinh çc c©u hái sau:).

a. NÕu ë nhµ mµ chóng ta kh«ng cÈn thËn khi sö dông löa th× viÖc g× sÏx¶y ra ? (Ch¸y nhµ).

b. HËu qu¶ cña viÖc ch¸y nhµ ? (Nhµ cöa vµ tµi s¶n trong nhµ bÞ ch¸yvµ cã thÓ ch¸y lan sang nhµ bªn c¹nh vµ khu vùc xung quanh ; cãthÓ g©y báng vµ chÕt ng−êi).

c. Çc em cÇn ph¶i sö dông löa nh− thÕ nµo ®Ó kh«ng g©y ch¸y nhµ ?

(Ph¶i cÈn thËn, vÝ dô nÕu em gióp mÑ nÊu c¬m th× ph¶i tr«ng chõngcÈn thËn, kh«ng m¶i ch¬i ®Ó löa ch¸y lan ra bÕp g©y ch¸y nhµ ;kh«ng ch¬i nh÷ng trß ch¬i cã dïng löa ; dËp t¾t löa sau khi nÊuc¬m xong, tr−íc khi ®i ngñ hoÆc ®i ra khái nhµ ; kh«ng ®Ó nh÷ngvËt dÔ ch¸y gÇn bÕp löa).

3. Sö dông löa khi ®i rõng

(Gi¸o viªn chia líp thµnh nhiÒu nhãm, yªu cÇu çc em th¶o luËn víi çcb¹n cïng nhãm: Khi ë trong rõng mµ cÇn ph¶i sö dông löa ®Ó nÊu n−íng, s−ëiÊm, chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ?).

XÕp çc hßn ®¸ thµnh mét vµnh ®ai xung quanh ®èng löa ®Ó ng¨nngõa sù lan réng cña löa.

Lu«n chó ý ®Õn ®¸m löa khi ®ang ch¸y.

Ph©n t¸n tµn tro khi chóng qu¸ nhiÒu.

H·y t¾t hoµn toµn löa khi dêi ®i chç kh¸c b»ng çch ®æ n−íchoÆc bïn lªn ®èng löa.

III. KÕt luËn

Löa rÊt cÇn thiÕt trong ®êi sèng cña chóng ta nh−ng nÕu södông löa kh«ng an toµn th× sÏ g©y h¹i rÊt lín. Çc hiÓm häa cña löanh− : Ch¸y rõng, ch¸y nhµ lµ do sù bÊt cÈn cña con ng−êi do vËy conng−êi cÇn ph¶i cÈn thËn vµ cã ý thøc sö dông an toµn ®Ó tr¸nhnh÷ng hiÓm häa do löa g©y ra.




1. Em h·y nªu nh÷ng viÖc chóng ta cÇn ph¶i chó ý khi sö dông löa ®Ótr¸nh çc hiÓm häa do löa g©y ra.

2. Çc t¸c h¹i cña viÖc ®èt rõng lµm n−¬ng ?.

3. Em h·y hái bè mÑ hoÆc ®äc b¸o ®Ó t×m hiÓu vÒ vô ch¸y Trung T©mTh−¬ng M¹i Quèc TÕ - ITC, ë thµnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 2002(nguyªn nh©n, hËu qu¶) sau ®ã kÓ l¹i cho líp. (HoÆc mét vô ch¸ytrong khu vùc n¬i em sèng).

V. Bµi ®äc tham kh¶o

MOÁI NGUY HIEÅM TÖØ LÖÛA

Ngµy x−a cã mét khu rõng lín rÊt xanh tèt vµ cã rÊt nhiÒu loµi ®éng vËtsèng ë ®ã. Tuy nhiªn nh÷ng ng−êi d©n sèng trong vµ ngoµi khu vùc rõngth−êng vµo rõng chÆt c©y, s¨n b¾n çc loµi thó cho cuéc sèng hµng ngµy cñahä. Khu rõng cµng trë nªn x¬ x¸c vµ kh« hanh khi mïa hÌ tíi. Cuéc sèng cñang−êi d©n khu vùc xung quanh ngµy cµng trë nªn nghÌo khã h¬n. Hä th−êngph¶i ®èi mÆt víi lò lôt trong mïa m−a, h¹n h¸n trong mïa kh«. Çc loµi thótrong rõng ngµy cµng Ýt ®i. Mét h«m cã mét ng−êi ®µn «ng ®i lªn rõng víi dù®Þnh ph¸t rõng trång lóa, «ng chän mét kho¶ng ®Êt réng, ph¸t s¹ch c©y cèi vµb¾t ®Çu ch©m löa ®èt. Ngän löa bÐn lªn vµ thËt kh«ng may, çc cµnh c©y b¾t®Çu bèc ch¸y vµ lan sang c©y kh¸c. Khu rõng rÊt kh« hanh nªn ch¼ng mÊychèc toµn bé khu rõng ®· bÞ ch¸y. TrËn ch¸y rõng kÐo dµi vµi ngµy vµ sau khikÕt thóc, thay v× mét khu rõng xanh tèt vµ giµu cã x−a kia, nay chØ cßn lµ métkhu vùc trèng víi nh÷ng tµn tro cña çc c©y vµ tuyÖt nhiªn kh«ng cã mét loµivËt nµo sinh sèng c¶.



Bµi sè 9 :

LÊy cñi nh− thÕ nµo

MôC §ÝCH

- Gióp häc sinh biÕt ®−îc t¸c dông cña cñi vµ lµm thÕ nµo lÊy cñi mµkh«ng lµm ¶nh h−ëng ®Õn rõng.

- N©ng cao ý thøc vµ h−íng dÉn cho çc em biÕt çch tiÕt kiÖm cñi khisö dông.

i. Giíi thiÖu chung

HÇu hÕt cñi con ng−êi sö dông ®−îc lÊy tõ rõng, mét sè Ýt cñi ®−îc lÊy tõv−ên trång. Trong khi con ng−êi ch−a t×m ®−îc nguån nguyªn liÖu míi thaythÕ cho cñi th× cñi vÉn cÇn thiÕt cho cuéc sèng cña con ng−êi.

Cã nhiÒu ng−êi, trong ®ã cã c¶ chóng ta vÉn chÆt c©y ®ang sèng ®Ó lµmcñi, nh− vËy sÏ lµm ¶nh h−ëng ®Õn rõng. HiÖn nay çc khu rõng quanh ta ®angbÞ chÆt ph¸ rÊt nhiÒu vµ nÕu víi tèc ®é chÆt ph¸ nh− hiÖn nay, trong t−¬ng laichóng ta sÏ kh«ng cßn cñi ®Ó sö dông.

ii. Ho¹t ®éng

1. Cñi cã cÇn thiÕt cho cuéc sèng cña chóng ta hay kh«ng ?

- Cã... Con ng−êi chóng ta cÇn cñi ®Ó nÊu c¬m, ®un thøc ¨n, ®un n−íc vµs−ëi Êm trong mïa ®«ng gi¸ rÐt.

(Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t bøc tranh cña ng−êi vµo rõng lÊy cñi.NÕu con ng−êi cø vµo rõng chÆt c©y lÊy cñi nh− ng−êi ®µn «ng trong h×nh nµyth× chóng ta cã cßn nh÷ng çnh rõng n÷a kh«ng).

- NÕu cø chÆt c©y rõng lÊy cñi nh− ng−êi ®µn «ng trong h×nh th× chóngta sÏ kh«ng cßn nguån cung cÊp cñi, v× vËy chóng ta sÏ ph¶i bá ra rÊt nhiÒutiÒn ®Ó mua chÊt ®èt thay thÕ cho cñi.



2. Khai th¸c vµ sö dông cñi tiÕt kiÖm vµ an toµn.

(Cho çc em mét sè c©u nªn lµm vµ kh«ng nªn lµm khi lÊy cñi trongrõng, sau ®ã yªu cÇu çc em ®−a vµo cho ®óng cét Nªn lµm hoÆc Kh«ng nªnlµm).

- ChÆt c©y, cµnh cßn sèng lµm cñi.

- ChØ lÊy cñi kh«, cµnh c©y chÕt.

- KÐo c©y cñi to trong rõng.

- ChÆt nhá cñi råi mang vÒ.

- TiÕt kiÖm khi ®un nÊu, s−ëi Êm.

- Mang löa vµo rõng khi ®i lÊy cñi.

- G©y tiÕng ®éng to khi ®i vµo rõng lÊy cñi.

- ChÆt tØa cµnh c©y s©u bÖnh lµm cñi.

VËy tõ ®©y em nµo cã thÓ rót ra ®−îc kÕt luËn vÒ nh÷ng viÖc nªn lµm vµkh«ng nªn lµm khi ®i vµo rõng lÊy cñi hay kh«ng ?

(Cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm ®Ó t×m ra nh÷ng viÖc nªn lµm ®Ó tiÕtkiÖm cñi vµ tiÕt kiÖm n¨ng l−îng. Sau ®ã tõng nhãm cö ®¹i diÖn lªn b¶ng viÕtra nh÷ng çch mµ nhãm m×nh ®· nghÜ ra. Gi¸o viªn cã thÓ bæ sung thªm).

* Khi ®un nÊu chóng ta chØ ®un löa võa ®ñ kh«ng ®un löa to qu¸ tèn cñi,dÔ lµm ch¸y thøc ¨n nh−ng còng kh«ng ®un löa nhá qu¸ võa l©u chÝn thøc ¨n,thøc ¨n kh«ng ngon mµ l¹i tèn cñi.

* Khi ®un ta chÎ nhá cñi cho võa víi lo¹i bÕp ta dïng.

* Khi ®un nÊu chóng ta nªn chuÈn bÞ ®Çy ®ñ tõ tr−íc çc nguyªn liÖu råichóng ta nhãm löa ®un mét lÇn cho xong, kh«ng ®Ó bÕp ch¸y kh«ng.

* Ta nªn tËn dông çc lo¹i phô phÈm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµm chÊt®èt nh− r¬m r¹, l¸ c©y kh«, th©n vá çc lo¹i c©y.



iii. Tãm t¾t

Cñi ®ãng mét vai trß quan träng trong cuéc sèng hµng ngµy cñachóng ta nh−ng kh«ng ph¶i ai còng biÕt çch lÊy cñi trong rõng mµkh«ng lµm h¹i ®Õn rõng, vËy b¾t ®Çu tõ h«m nay chóng ta h·y häctËp çch lÊy cñi tèt nhÊt kh«ng lµm h¹i ®Õn rõng. Chóng ta chØ nªnlÊy cµnh cñi kh« hoÆc c©y ®· chÕt ë d−íi mÆt ®Êt lµm cñi. Ngoµi ra,chóng ta lu«n lu«n sö dông cñi an toµn vµ tiÕt kiÖm.

iv. Bµi tËp vÒ nhµ

1. H·y cho biÕt gia ®×nh em lÊy cñi nh− thÕ nµo cã ®óng víi nh÷ng çchthøc mµ chóng ta ®· ®−îc häc kh«ng ? NÕu kh«ng h·y hái bè mÑ hoÆcanh chÞ xem v× sao ?

2. Theo em, chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó mäi ng−êi thùc hiÖn ®óng víi nh÷ngg× chóng ta ®· häc khi ®i rõng lÊy cñi?

v. Bµi §äc Tham kh¶o

TruyÖn kÓ

H¹NH PHóC ng−êi trång rõng

(§©y lµ c©u chuyÖn vÒ mét ng−êi n«ng d©n cao th−îng ®· ®Ó l¹i dÊu ÊndÔ nhËn thÊy trªn Tr¸i ®Êt. Ng−êi ®µn «ng nµy sèng vµo nh÷ng n¨m ®Çu cñathÕ kû 20).

Cã mét vïng ®Êt hoang vu réng lín, c©y cá c¶nh cçi. Çc con suèi kh«c¹n, giã thæi rÊt nãng r¸t. Trong vïng chØ cã 4 ng«i lµng nhá, cuéc sèng cñang−êi d©n n¬i ®©y rÊt vÊt v¶. Hä ph¶i sèng trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh¾c nghiÖtvµ thiÕu l−¬ng thùc.



Trong sè d©n lµng ë ®©y cã mét ng−êi ch¨n cõu sèng c« ®éc trong métc¨n lÒu ng¨n n¾p, ¤ng lµ mét ng−êi hiÒn tõ nh−ng rÊt Ýt nãi.

Mçi ngµy, tr−íc khi ®i ngñ ¤ng chän ra 100 h¹t gièng tèt trong sè h¹tc©y mµ ¤ng l−îm ®−îc trong khu rõng kh« c»n, ®em ng©m vµo n−íc. H«msau trong lóc ®i ch¨n cõu, ¤ng mang theo mét çi gËy dµi b»ng s¾t. ¤ng dïngçi gËy ®ã ®Ó ®µo lç, tra h¹t vµ lÊp ®Êt lªn.

Trong vßng 10 n¨m, ¤ng ®· gieo ®−îc h¬n 100.000 h¹t, nh−ng chØ cãh¬n 20.000 h¹t n¶y mÇm sèng thµnh c©y. Tuy nhiªn ¤ng vÉn kh«ng n¶n lßngvµ ©m thÇm thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh.

NhiÒu n¨m sau, vïng ®åi hoang vu ngµy x−a ®· dÇn dÇn ®−îc phñ xanhbëi chÝnh næ lùc ©m thÇm vµ kiªn tr× cña ng−êi ch¨n cõu. Çc dßng suèi c¹nn¨m nµo giê ®· cã n−íc quanh n¨m. Thay cho nh÷ng trËn giã r¸t báng lµnh÷ng lµn giã dÞu m¸t, tiÕp tôc thay ng−êi ch¨n cõu mang h¹t gièng tõ çnhrõng non ph¸t t¸n tíi kh¾p çc khu vùc kh¸c, trong rõng ®· cã nhiÒu chimthó... khÝ hËu trë nªn m¸t mÎ, m−a thuËn giã hßa.

Vµo cuèi ®êi, ng−êi ch¨n cõu c¶m thÊy v« cïng m·n nguyÖn khi chÝnhquyÒn ®· c«ng nhËn ®©y lµ mét khu rõng quan träng vµ cÇn ®−îc b¶o vÖ cñaquèc gia. Sau khi ¤ng mÊt ®−îc vµi n¨m chÝnh phñ quyÕt ®Þnh c«ng nhËn khuvùc nµy lµ mét v−ên quèc gia. Dùa theo lêi kÓ cña c− d©n ®Þa ph−¬ng, chÝnhphñ ®· quyÕt ®Þnh phong tÆng ng−êi ch¨n cõu huy ch−¬ng v× sù nghiÖp trångvµ b¶o vÖ rõng.

Ngµy nay cho dï c¶nh vËt ®· thay ®æi rÊt nhiÒu, nh÷ng ng«i nhµ míi,v−ên t−îc, nh÷ng çnh ®ång xanh t−¬i h×nh thµnh xen lÉn çc khu rõng dong−êi ch¨n cõu ®· trång. Ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng lu«n lu«n ghi nhí c«ng ¬ncña ng−êi ch¨n cõu. Hä tiÕp tôc c«ng viÖc mµ ng−êi ch¨n cõu ®· lµm vµ gi¸odôc cho çc thÕ hÖ t−¬ng lai biÕt çch b¶o vÖ thµnh qu¶ cña ¤ng vµ cña çcthÕ hÖ ®i tr−íc.

VËy chóng ta cã nªn chÆt ph¸ rõng hay kh«ng ? v× sao?


PARC YOK DON

DÖÏ AÙN XAÂY DÖÏNG CAÙC KHU BAÛO VEÄ NHAÈM BAÛO TOÀN TAØI NGUYEÂN

THIEÂN NHIEÂN TREÂN QUAN ÑIEÅM SINH THAÙI CAÛNH QUAN

PARC - VIE/95/G31 & 031

TAØI LIEÄU DO DÖÏ AÙN PARC TAØI TRÔÏ

Röøng khoäp vaøo muøa möaRöøng khoäp vaøo muøa möaRöøng khoäp vaøo muøa möa

GEFU N

D P

KIEÅM LAÂM

tài liệu giáo dục môi trường cho học sinh lớp 3

Education