TÀI LI U H NG D N DÙNG CRYSTAL BALLỆ ƯỚ Ẫ

1.5. T ng quan v xây d ng mô hình và phân tích r i roổ ề ự ủ

Crystal Ball là m t công c phân tích b ng cách th c hi n vi c mô ph ng trên mô hình b ng tính vàộ ụ ằ ự ệ ệ ỏ ả t đó cung c p các thông tin c n thi t đ h tr cho ng i ra quy t đ nh m t cách chính xác h n,ừ ấ ầ ế ể ỗ ợ ườ ế ị ộ ơ hi u qu h n và tin c y h n. Trong ph n này s trình bày s l c v các khái ni m phân tích r i roệ ả ơ ậ ơ ầ ẽ ơ ượ ề ệ ủ và l p mô hình.ậ

R i ro và phân tích r i roủ ủ

S không ch c ch c th ng liên quan đ n r i ro, mà đó bao g m kh năng xu t hi n các s ki nự ắ ắ ườ ế ủ ở ồ ả ấ ệ ự ệ không mong mu n r t l n. Ví d nh doanh s kỳ v ng tháng t i s cao h n t ng giá tr tháng hi nố ấ ớ ụ ư ố ọ ớ ẽ ơ ổ ị ệ hành (s ki n kỳ v ng), khi đó s có nhi u đ n hàng h n và s làm gi m l ng hàng t n kho. N uự ệ ọ ẽ ề ơ ơ ẽ ả ượ ồ ế l ng hàng t n kho gi m quá nhi u thì s làm ch m tr vi c chuy n giao các đ n hàng (s ki nượ ồ ả ề ẽ ậ ễ ệ ể ơ ự ệ không ch c ch n). S trỳ hoãn này có th d n đ n vi c đánh m t các đ n đ t hàng và đi u này cóắ ắ ự ể ẫ ế ệ ấ ơ ặ ề kh năng gây nên m t s r i ro. Khi s không ch c ch n và r i ro tăng lên, vi c ra quy t đ nh sả ộ ự ủ ự ắ ắ ủ ệ ế ị ẽ tr nên khó khăn h n r t nhi u.ở ơ ấ ề

Có hai đi m ph i nh khi phân tích r i ro đó là:ể ả ớ ủủ R i ro đâu?ủ ởở M c đ mà r i ro gây nên nh th nào?ứ ộ ủ ư ế

H u h t các s thay đ i t t ho c x u đ u ti m n các r i ro. S phân tích chúng thông th ng sầ ế ự ổ ố ặ ấ ề ề ẩ ủ ự ườ ẽ giúp phát hi n các vùng mà r i ro ti m n nh là: các chi phí ngoài gi , s thi u h t hàng t n kho,ệ ủ ề ẩ ư ờ ự ế ụ ồ doanh s t ng lai, các k t qu kh o sát đ a ch t, s thay đ i b t th ng v nhân s , nhu c uố ươ ế ả ả ị ấ ự ổ ấ ườ ề ự ầ không th d báo, s thay đ i trong chi phí lao đ ng, các quy t đ nh c a chính ph , nh ng s liênể ự ự ổ ộ ế ị ủ ủ ữ ự doanh liên k t ti m n, các lu t m i s p ban hành,…ế ề ẩ ậ ớ ắ

Khi b n đã xác đ nh đ c các r i ro c a mình, m t mô hình phù h p có th giúp b n đ nh l ngạ ị ượ ủ ủ ộ ợ ể ạ ị ượ đ c chúng. S đ nh l ng r i ro có nghĩa là s xác đ nh các thay đ i mà r i ro có th x y ra vàượ ự ị ượ ủ ự ị ổ ủ ể ả t n th t mà nó có th gây ra. Đi u này s giúp b n quy t đ nh xem có đáng ph i ch p nh n r i roổ ấ ể ề ẽ ạ ế ị ả ấ ậ ủ đó hay không nh m đ t đ c m c tiêu mong mu n. Ví d nh , n u b n có 5% kh năng b tr ti nằ ạ ượ ụ ố ụ ư ế ạ ả ị ễ ế đ và n u tr thì b n ph i tr kho n ti n ph t t i $10.000 thì khi đó b n có ch p nh n r i r nàyộ ế ễ ạ ả ả ả ề ạ ớ ạ ấ ậ ủ ỏ hay không.

Vi c tìm ki m m t s ch c ch n đ đ t đ c m t k t qu xác đ nh nào đó thông th ng chính làệ ế ộ ự ắ ắ ể ạ ượ ộ ế ả ị ườ m c tiêu c a mô hình phân tích. Phân tích r i ro s d ng m t mô hình và xem xét các bi n nào nhụ ủ ủ ử ụ ộ ế ả h ng đ n m c tiêu c n phân tích. Phân tích r i ro có th :ưở ế ụ ầ ủ ểể Giúp thoát kh i tình tr ng “không đi u khi n” và giúp vi c ra quy t đ nh t t h nỏ ạ ề ể ệ ế ị ố ơ

b ng cách kh o sát nhanh t t c các tình hu ng có th x y ra.ằ ả ấ ả ố ể ảả Nh n d ng đ c y u t ho c bi n nào nh h ng nhi u nh t lên m c tiêu dậ ạ ượ ế ố ặ ế ả ưở ề ấ ụ ự

báo.b Làm sáng t các y u t không ch c ch n trong mô hình giúp cho thông tin v cácỏ ế ố ắ ắ ề

r i ro đ c n m b t t t h n.ủ ượ ắ ắ ố ơ

Mô hình là gì?

Crystal Ball làm vi c v i mô hình trên b ng tính, đ c bi t là mô hình b ng tính Excel. B ng tính c aệ ớ ả ặ ệ ả ả ủ b n có th có s n m t mô hình tùy thu c vào lo i thông tin mà b n có trên b ng tính và cách màạ ể ẵ ộ ộ ạ ạ ả b n s d ng nó.ạ ử ụụ D li u đ i l p v i s phân tíchữ ệ ố ậ ớ ự :

N u b n ch s d ng b ng tính đ l u tr d li u: d li u v doanh thu, d li u hàng t n kho, dế ạ ỉ ử ụ ả ể ư ữ ữ ệ ữ ệ ề ữ ệ ồ ữ li u k toán, … thì b n ch a có m t mô hình trên b ng tính. Th m chí khi b n có s d ng các côngệ ế ạ ư ộ ả ậ ạ ử ụ th c tính toán trên d li u thì có th b n v n ch a có m t mô hình phù h p cho vi c mô ph ng.ứ ữ ệ ể ạ ẫ ư ộ ợ ệ ỏ

M t mô hình là m t b ng tính mà đó có t ch c v d li u phù h p cho m t công c phân tích.ộ ộ ả ở ổ ứ ề ữ ệ ợ ộ ụ M t mô hình ph i bi u di n đ c s quan h gi a các bi n đ u vào và đ u ra b ng cách s d ngộ ả ể ễ ượ ự ệ ữ ế ầ ầ ằ ử ụ ph i h p các công th c, các hàm và d li u.ố ợ ứ ữ ệệ Các phân tích truy n th ng trên b ng tínhề ố ả

Khi t o m t mô hình b n ph i xác đ nh đ c các bi n bi n đ i c a mô hình b ng cách t đ t câuạ ộ ạ ả ị ượ ế ế ổ ủ ằ ự ặ h i cho mình “Tôi c m th y giá tr c a nó (biên) ch c ch n nh th nào? Nó có bi n đ i hayỏ ả ấ ị ủ ắ ắ ư ế ế ổ không? Nó có đ c c l ng t t nh t hay ch a hay nó là m t s vi c đã đ c bi t r i?”. T đó,ượ ướ ượ ố ấ ư ộ ự ệ ượ ế ồ ừ b n có th th y đ c trong mô hình c a mình có m t vài y u t bi n đ i mà b n không xác đ nhạ ể ấ ượ ủ ộ ế ố ế ổ ạ ị đ c m t cách ch c ch n. Đi u đó, có th là do b n v n ch a có d li u th c t (s li u v doanhượ ộ ắ ắ ề ể ạ ẫ ư ữ ệ ự ế ố ệ ề s tháng này) ho c là do s bi n đ i không th d báo đ c (chi phí đ n v s n ph m).ố ặ ự ế ổ ể ự ượ ơ ị ả ẩ

Phân tích truy n th ng trên b ng tính c g ng ki m soát s không ch n ch n này b ng 3 cách:ề ố ả ố ắ ể ự ắ ắ ằằ c l ng đi m: Là cách c l ng các giá tr mà b n cho là đ i di n t tƯớ ượ ể ướ ượ ị ạ ạ ệ ố

nh t cho các bi n không ch c ch n. c l ng này thì d th c hi n nh ng có th d nấ ế ắ ắ Ướ ượ ễ ự ệ ư ể ẫ đ n các k t qu sai l m.ế ế ả ầ

ầ c l ng kho ng: Là vi c phân chia thành 3 tình hu ng phân tích – tìnhƯớ ượ ả ệ ố hu ng t t nh t, tình hu ng x u nh t và tình hu ng kỳ v ng. Các k t qu phân tíchố ố ấ ố ấ ấ ố ọ ế ả cũng th hi n giá tr d ng kho ng nh ng không bi t đ c xác su t xu t hi n c a cácể ệ ị ạ ả ư ế ượ ấ ấ ệ ủ k t qu này.ế ả

ả Phân tích nhân qu : Là d ng phân tích nh m tr l i câu h i “đi u gì s x y raả ạ ằ ả ờ ỏ ề ẽ ả … n u nh … ” (what – if). Phân tích này xem xét y u t đ u vào nào là quan tr ngế ư ế ố ầ ọ nh t (y u t mang tính ch t r i ro) nh h ng đ n k t qu bài toán (l i nhu n ho cấ ế ố ấ ủ ả ưở ế ế ả ợ ậ ặ chi phí). Trong Excel h tr phân tích đ nh y 1 chi u và hai chi u, nghĩa là ch đánhỗ ợ ộ ạ ề ề ỉ giá đ c t i đa 2 y u t r i ro. Phân tích đ nh y không xét đ n m i quan h t ngượ ố ế ố ủ ộ ạ ế ố ệ ươ quan gi a các bi n.ữ ế

Tuy nhiên các ph ng pháp phân tích trên có hai đi m h n ch chính:ươ ể ạ ếế M t l n b n ch có th thay đ i m t ô b ng tính. Nh th , b n g n nh khôngộ ầ ạ ỉ ể ổ ộ ả ư ế ạ ầ ư

th kh o sát t m toàn b dãy k t qu có th có. Th c t , b n không th xác đ nhể ả ỉ ỉ ộ ế ả ể ự ế ạ ể ị đ c l ng r i ro đang tác đ ng vào k t qu phân tích.ượ ượ ủ ộ ế ả

ả Phép phân tích nhân qu luôn luôn d n đ n nh ng c l ng đi m đ n, khôngả ẫ ế ữ ướ ượ ể ơ cho bi t kh năng đ t đ c m t k t qu c th nào đó. Trong khi nh ng c l ngế ả ạ ượ ộ ế ả ụ ể ữ ướ ượ đi m đ n cho b n bi t cái gì có th x y ra thì chúng l i không cho b n bi t cái gì cóể ơ ạ ế ể ả ạ ạ ế l đúng.ẽ

Mô ph ng b ng Crystal Ball kh c ph c đ c các gi i h n này:ỏ ằ ắ ụ ượ ớ ạạ B n có th mô t m t ph m vi các giá tr có th có cho m i ô không ch c ch nạ ể ả ộ ạ ị ể ỗ ắ ắ

trong b ng tính c a b n. Các ô này g i là ô gi thuy t và khi mô ph ng thì chúng bi nả ủ ạ ọ ả ế ỏ ế đ i m t cách đ ng th i và cũng đ ng th i tác đ ng đ n k t qu phân tích.ổ ộ ồ ờ ồ ờ ộ ế ế ả

� Mô ph ng Monte Carlo b ng Crystal Ball mô t các k t qu trong đ th d báoỏ ằ ả ế ả ồ ị ự và trình bày toàn b k t qu có th có kèm theo kh năng (xác su t ) xu t hi n c aộ ế ả ể ả ấ ấ ệ ủ m i k t qu .ỗ ế ả

Mô ph ng Monte Carloỏ

Phân tích r i ro trên b ng tính s d ng c mô hình b ng tính và mô ph ng đ phân tích tác đ ngủ ả ử ụ ả ả ỏ ể ộ c a các đ i l ng bi n đ i đ u vào lên các đ i l ng đ u ra c a mô hình h th ng. Mô ph ngủ ạ ượ ế ổ ở ầ ạ ượ ở ầ ủ ệ ố ỏ Monte Carlo cũng là m t lo i c a mô ph ng trên b ng tính, nó t o ra các giá tr ng u nhiên cho cácộ ạ ủ ỏ ả ạ ị ẫ y u t (bi n) không ch c ch n dùng đ mô ph ng m t mô hình.ế ố ế ắ ắ ể ỏ ộ

Mô ph ng Monte Carlo v c b n ch là m t th nghi m l y m u v i m c đích c tính s phânỏ ề ơ ả ỉ ộ ử ệ ấ ẫ ớ ụ ướ ự ph i c a m t bi n k t qu mà bi n này l i ph thu c vào m t s bi n bi n đ i đ u vào. Thu tố ủ ộ ế ế ả ế ạ ụ ộ ộ ố ế ế ổ ở ầ ậ ng mô ph ng Monte Carlo đ u tiên đ c dùng trong su t th i kỳ phát tri n bom nguyên t d iữ ỏ ầ ượ ố ờ ể ử ướ tên g i mô ph ng máy tính c a quá trình phân chia h t nhân. Các nhà nghiên c u đ t tên thu t ngọ ỏ ủ ạ ứ ặ ậ ữ này cho mô ph ng vì nó t ng t nh vi c l y m u ng u nhiên trong các trò ch i sòng b c n iỏ ươ ự ư ệ ấ ẫ ẫ ơ ở ạ ổ ti ng c a thành ph Monte Carlo.ế ủ ố

1.6. M t s thu t ngộ ố ậ ữữ Mô hình b ng tính (Spreadsheet model): Là b ng tính bi u di n m t h th ngả ả ể ễ ộ ệ ố

th c t ho c gi thuy t hay t p các quan h .ự ế ặ ả ế ậ ệệ Gi thuy t (Assumption): Là giá tr c l ng ho c giá tr đ u vào đ c cả ế ị ướ ượ ặ ị ầ ượ ướ

l ng cho m t mô hình b ng tính.ượ ộ ảả Mô ph ng Monte Carlo (Monte Carlo simulation): H th ng s d ng các s ng uỏ ệ ố ử ụ ố ẫ

nhiên đ đo l ng nh h ng c a s không ch c ch n trong mô hình b ng tính.ể ườ ả ưở ủ ự ắ ắ ảả D đoán (Forecast): Tóm t t th ng kê c a nh ng gi thuy t trong m t mô hìnhự ắ ố ủ ữ ả ế ộ

b ng tính, trình bày d i d ng đ th và các thông s .ả ướ ạ ồ ị ốố Xác su t (Probability): Kh năng s vi c x y ra.ấ ả ự ệ ảả S ng u nhiên (Random number): Giá tr đ c ch n m t cách toán h c, đ c phátố ẫ ị ượ ọ ộ ọ ượ

sinh (theo công th c) ho c đ c ch n (t b ng) tuân theo m t phân ph i xác su t.ứ ặ ượ ọ ừ ả ộ ố ấấ B phát s ng u nhiên (Random number generator): Là ph ng pháp theo đóộ ố ẫ ươ

ch ng trình máy tính th c thi đ sinh ra m t chu i s ng u nhiên đ c l p.ươ ự ể ộ ỗ ố ẫ ộ ậậ Phân ph i xác su t (Probability Distribution): T p h p t t c các s ki n có thố ấ ậ ợ ấ ả ự ệ ể

có và xác su t c a chúngấ ủủ Đ l ch chu n (Standard Deviation): căn b c hai c a bình ph ng c a ph ngộ ệ ẩ ậ ủ ươ ủ ươ

sai đ i v i m t phân ph i. Đ i l ng đo đ phân tán c a các giá tr n m xung quanh trố ớ ộ ố ạ ượ ộ ủ ị ằ ị trung bình.

t Giá tr trung bình (Mean): trung bình s h c c a m t t p các giá tr quan sát (t ngị ố ọ ủ ộ ậ ị ổ c a các giá tr quan sát chia cho s quan sát).ủ ị ố

˜ Ph ng sai (Variance): bình ph ng c a đ l ch chu n, t c là trung bình c aươ ươ ủ ộ ệ ẩ ứ ủ bình ph ng đ l ch c a giá tr quan sát so v i giá tr trung bình.ươ ộ ệ ủ ị ớ ị

2. S d ng Crystal Ball ch y mô ph ng trên b ng tính Excelử ụ ạ ỏ ảả M t s m r ng t nhiên c a phân tích đ nh y và phân tích tình hu ngộ ự ở ộ ự ủ ộ ạ ốố Đ ng th i có tính t i các phân ph i xác su t khác nhau và các mi n giá tr ti mồ ờ ớ ố ấ ề ị ề

năng khác nhau đ i v i các bi n chính c a v n đ c n phân tích (ví d d án).ố ớ ế ủ ấ ề ầ ụ ựự Cho phép xét đ n s t ng quan gi a các bi n (đ ng bi n/ ngh ch bi n)ế ự ươ ữ ế ồ ế ị ếế T o ra m t phân ph i xác su t cho các k t qu c n phân tích c a d án (các ngânạ ộ ố ấ ế ả ầ ủ ự

l u, NPV, IRR) thay vì ch c tính m t giá tr đ n l .ư ỉ ướ ộ ị ơ ẻẻ Phân ph i xác su t c a các k t qu phân tích d án h tr cho các nhà ra quy tố ấ ủ ế ả ự ỗ ợ ế

đ nh trong vi c l a ch n các ph ng án.ị ệ ự ọ ươ

Qui trình thi t l p và ch y mô ph ng:ế ậ ạ ỏ

1. L p mô hình bài toán trên Excelậ2. Xác đ nh các bi n nh y c m và không ch c ch n: Đ nh phân ph i xác su t, cácị ế ạ ả ắ ắ ị ố ấ

phân ph i xác su t thông th ng nh t là: Phân ph i xác xu t chu n, phân ph i xác su t tamố ấ ườ ấ ố ấ ẩ ố ấ giác, phân ph i xác su t đ u, phân ph i xác su t b c thangố ấ ề ố ấ ậ

3. Xác đ nh và đ nh nghĩa các bi n có t ng quan: T ng quan đ ng bi n ho cị ị ế ươ ươ ồ ế ặ ngh ch bi n, Đ m nh c a t ng quanị ế ộ ạ ủ ươ

4. Đ nh nghĩa các d báo: các ch tiêu c n phân tích trong bài toánị ự ỉ ầ5. Thi t l p các thông s ch y mô ph ng: s l n th , ch n ph ng pháp l y m u,ế ậ ố ạ ỏ ố ầ ử ọ ươ ấ ẫ

tuỳ ch n ch y phân tích đ nh y, tùy ch n ch y Macro c a ng i dùng trong khi môọ ạ ộ ạ ọ ạ ủ ườ ph ng,...ỏ

6. T o các báo cáo: đ th , b ng th ng kê mô t , ...ạ ồ ị ả ố ả7. Phân tích các k t qu :Các tr th ng kê,Các phân ph i xác su tế ả ị ố ố ấ

Cách Crystal Ball s d ng mô ph ng Monte Carloử ụ ỏ

Crystal Ball tri n khai mô ph ng Monte Carlo theo quy trình l p 3 b c:ể ỏ ặ ướ8. Đ i v i m i ô gi thuy t, Crystal Ball phát ra m t s theo phân ph i xác su t b nố ớ ỗ ả ế ộ ố ố ấ ạ

đã đ nh nghĩa và đ t nó vào b ng tính.ị ặ ả9. Crystal Ball tính l i mô hình bài toán trên b ng tínhạ ả10. Sau đó Crystal Ball rút ra m t giá tr t m i ô d báo và thêm nó vào đ th trongộ ị ừ ỗ ự ồ ị

các c a s d báo.ử ổ ựM c dù mô ph ng Monte Carlo là m t ph ng ti n đ v l i m t tình hu ng th c t , xin l u ýặ ỏ ộ ươ ệ ể ẽ ạ ộ ố ự ế ư r ng mô hình b ng tính ch có th x p x các thành ph n c a th c ti n. Khi b n kh o sát bài toán,ằ ả ỉ ể ấ ỉ ầ ủ ự ễ ạ ả b n có th lo i m t s bi n nào đó và thêm các bi n khác vào mô hình b ng tính. Hãy ti p t c đi uạ ể ạ ộ ố ế ế ả ế ụ ề ch nh mô hình cho đ n khi b n c m th y nó mô t tình hu ng th c t càng chính xác càng t t.ỉ ế ạ ả ấ ả ố ự ế ố

2.1. L p mô hình bài toán trên Excelậ

Ph n này chúng ta s kh o sát tình hu ng “Vision Research” nh m tìm hi u các đ c tính c a Crystalầ ẽ ả ố ằ ể ặ ủ Ball sâu h n. B g tính Vision Research mô hình hóa m t tình hu ng th ng m i có đ y đ tínhơ ả ộ ố ươ ạ ầ ủ không ch c ch n (r i ro). Vision Research phát tri n đang phát tri n m t lo i thu c m i có tên mãắ ắ ủ ể ể ộ ạ ố ớ là ClearView dùng đ tr t t c n th . S n ph m m i này có th phát tri n hoàn ch nh và ki mể ị ậ ậ ị ả ẩ ớ ể ể ỉ ể nghi m đ k p đ a ra th tr ng trong năm t i n u đ c FDA công nh n. M c dù thu c có tácệ ể ị ư ị ườ ớ ế ượ ậ ặ ố

d ng t t trên m t vài b nh nhân nh ng t ng t l thành công chung l i r t h n ch và Visionụ ố ộ ệ ư ổ ỷ ệ ạ ấ ạ ế Research không ch c FDA có công nh n s n ph m này hay không?ắ ậ ả ẩ

Vision Research s d ng Crystal Ball đ h tr ra quy t đ nh h y b d án ho c ti p t c phát tri nử ụ ể ỗ ợ ế ị ủ ỏ ự ặ ế ụ ể và ti p th lo i thu c m i này. D án ClearView là m t s m o hi m nhi u tri u đô la. Crystal Ballế ị ạ ố ớ ự ộ ự ạ ể ề ệ là m t ch ng trình h tr ra quy t đ nh ti m năng đ c thi t k đ lo i b nh ng phân vân kh iộ ươ ỗ ợ ế ị ề ượ ế ế ể ạ ỏ ữ ỏ các quy t đ nh nh v y.ế ị ư ậ

B ng tính Vision Research chúng ta có th tìm th y trong ph nả ể ấ ầ Crystal Ball | Resources | Examples Guide cùa ch ng trình.ươ

Nh p chu t lên liên k t Vision Research đ m mô hình b ng tínhấ ộ ế ể ở ả

Các b c khai báo cho bi n này nh sau:ướ ế ư

B c 1.ướ M mô hình b ng tính Vision Research, ch n ô C10ở ả ọ

B c 2.ướ Nh p chu t vào nút Define Assumption t ngăn Crystall Ball | nhóm Define, c a sấ ộ ừ ử ổ Distribution Gallery xu t hi n.ấ ệ

B c 3.ướ Ch n nhóm All, sau đó ch n ki u phân ph i nh th c và nh p nútọ ọ ể ố ị ứ ấ OK

B c 4.ướ T i h pạ ộ Name b n s th y Crystal Ball hi n th tên cho bi n C10 là “Patients Cured” đ cạ ẽ ấ ể ị ế ượ l y t ô k bên. B n khai báo cho h p tho i này nh sau:ấ ừ ế ạ ộ ạ ưư T i h p Probability: nh p vào t l thành công là 0.25 ho c 25% đ u đ cạ ộ ậ ỷ ệ ặ ề ượợ T i h p Trials: nh n vào s l n th nghi m là 100ạ ộ ậ ố ầ ử ệệ Nh n nút Enter đ xem hình d ng c a phân ph i và nh n nút OK hoàn t t.ấ ể ạ ủ ố ấ ấ

Phân ph i nh th c:ố ị ứPhân ph i nh th c mô t s l n xu t hi n c a m t bi n c c th trong m t s l n th nh t đ nh,ố ị ứ ả ố ầ ấ ệ ủ ộ ế ố ụ ể ộ ố ầ ử ấ ị ví d nh s m t ng a trong 10 l n tung đ ng ti n. Các đi u ki n hình thành phân ph i nh th c:ụ ư ố ặ ử ầ ồ ề ề ệ ố ị ứứ V i m i l n th , chí có th x y ra hai k t quớ ỗ ầ ử ể ả ế ảả Các l n th là đ c l p nhau. Đi u gì x y ra trong l n th th nh t s không nhầ ử ộ ậ ề ả ầ ử ứ ấ ẽ ả

h ng đ n l n th th hai,…ưở ế ầ ử ứứ Xác su t đ m t bi n c x y ra s không đ i t l n th này đ n l n th khác.ấ ể ộ ế ố ả ẽ ổ ừ ầ ử ế ầ ử