Talk

08

Talk

กองบรรณาธการ▲

จากแนวคดทวา “พลงงานแฝงอยทกหนแหง ขนอยกบวา คณหรอใครจะคนพบมนหรอไหม!! และ

จะดงพลงงานเหลานนมาใชไดอยางไร??” ในวงการอตสาหกรรมไทย การอนรกษพลงงาน

และสงแวดลอม เปนเรองทมการพดถงกนมากในชวงทศวรรษทผานมา เพราะขดความสามารถทางการ

แขงขนของอตสาหกรรมขนอยกบการลดตนทนการผลต โดยเฉพาะตนทนดานพลงงาน ซงอตสาหกรรม

ทวไปมกมองถงการประหยดพลงงาน เปนมาตรการขนตนทสามารถท�าไดทนท กอนจะมการลงทนปรบปรง

เครองจกรอปกรณการผลตทประหยดพลงงาน และรวมถงการลงทนเพอใหเกดแหลงพลงงานใหม

ดงตวอยางอตสาหกรรมท i-Talk จะพาคณไปรจก เปนอตสาหกรรมทมการลงทนเพอใหเกดแหลงพลงงาน

ใหมจากของเสยอตสาหกรรม และทานจะเชอหรอไมวาจากโครงการตาง ๆ ทจะกลาวตอจากน สามารถ

ทดแทนพลงงานหลกทใชไดกวา 30 เปอรเซนต หรอคดเปนตวเงนทลดไดถง 900,000 บาทตอเดอน

เลยทเดยว

จากนโยบายเครอซพเอฟ ทมวสย-ทศนชดเจนในการเปนครวของ

โลก (kitchen of the world) และการจะกาวไปสจดสงสดนนได จ�าเปนตองสรางใหธรกจมการเตบโตอยางยงยนควบคไปกบสงคมและสงแวดลอม โดยหนงในนโยบายส�าคญขององคกรคอ การอนรกษพลงงานและ สงแวดลอม

จากนโยบายดงกลาวถกผองถายมายงฝายปฏบตการ และเปนโจทยในการศกษาหาวธทจะท�าใหเกดกจกรรมหรอโครงการทจะกอใหเกดการอนรกษพลงงานและสงแวดลอมขนภายในทกบรษทในเครอ และทโรงงานแปรรปเนอไกและอาหารแปรรป มนบร แหงนกเปนหนงโรงงานทด�าเนนการขบเคลอนโครงการอนรกษ พลงงานอยางจรงจงและตอเนองจนประสบความส�าเรจ โดย คณธรยทธ พชรมณปกรณ

รองกรรมการผจดการ ธรกจโรงงานแปรรปเนอไก มนบร บรษท ซพเอฟ (ประเทศไทย) จ�ากด (มหาชน) ใหสมภาษณพเศษถงแรงบนดาลใจในการจดประกายใหโรงงานแหงนสนใจเรองพลงงานทดแทน

“ป พ.ศ.2547 เปนปทเครอบรษทเจรญโภคภณฑ ประกาศใหทกกลมธรกจในเครอ รณรงคเรองการประหยดพลงงานทกรปแบบ และนอกเหนอจากการประหยดพลงงานแลวยงเปดโอกาสใหศกษาแหลงพลงงานทดแทนรปแบบอน ๆ ควบคกนไปดวย

ทโรงงานแปรรปเนอไก มนบรเอง ไดรบแนวนโยบายดงกลาวมาและด�าเนนโครงการดานพลงงานทดแทนหลายโครงการทประสบความส�าเรจและเปนตวอยางใหบรษทในเครอและบรษทอนทสนใจมาศกษาดงาน โดยเฉพาะโครงการผลตกาซชวภาพ

จากของเสย (energy from waste)พลงงาน

คณธรยทธ พชรมณปกรณ รองกรรมการผจดการ ธรกจโรงงานแปรรปเนอไก มนบร

บรษท ซพเอฟ (ประเทศไทย) จ�ากด (มหาชน)

9 Talk 09

December 2014-January 2015, Vol.41 No.238

จากระบบบ�าบดน�าเสย ซงเปนผลงานชนโบวแดงของทน”

อยางไรกตาม กอนหนาทจะด�าเนนโครงการผลตกาซจากระบบบ�าบดน�าเสย ส�านกระบบมาตรฐานสากลเครอซพเอฟรวมกบโรงงานแปรรปไก มนบร ในการจดท�าบญชบรหารสงแวดลอม หรอทเรยกวา En-vironmental Management Accounting (EMA) ซงเปนเครองมอในการจดการดาน สงแวดลอม ดวยวธน�าขอมลทางดานบญชมาวเคราะหกระบวนการเพอหาจด Hot Spot หรอจดทมการใชพลงงานสง และน�ามาสการท�าโครงการเพอลดการใชพลงงานตางๆ ภายในบรษท

โดย EMA เปนเครองมอส�าหรบวเคราะหกระบวนการผลตทงหมด ทสามารถวเคราะหลงลกในรายละเอยดปลกยอย

ในแตละขนตอน ผลการวเคราะหสามารถแสดงออกมาทงในแง ส งแวดล อมและเศรษฐศาสตร จากขอมลดงกลาวท�าใหทราบถงจดหรอกระบวนการผลตทกอใหเกดการสญเปลา หรอสญเสยพลงงานเกดขน ยกตวอยางในกระบวนการผลตไกสด จะมกระบวนการท�าน�ารอนน�าเยนสลบกนไปมา น�าททงไปยงมพลงงานแฝงอย ทางทมวศวกรโรงงานจงท�าการศกษาวธการน�าน�าเยนทงจากกระบวนการผลตมาใชประโยชน (waste heat recovery)

“โครงการน�าน�าเยนจากกระบวนการผลตมาใชประโยชน (waste heat recovery) เปนโครงการแรกทเกดขน โดยในกระบวน-การผลตไกจะมอย ขนตอนหนงทเรยกวา Chiller คอ การท�าอณหภมซากไก ในขนตอนนเรามการน�าน�าเยนกบน�าแขงมาท�าอณหภม

น�าทผ านการท�าอณหภมซากไกจะยงมอณหภมเหลออยประมาณ 4 องศาเซลเซยส เดมจะสงผานไปยงระบบบ�าบดกอนปลอยออกสธรรมชาต เพอดงพลงงานทตองเสยไปกลบมาใชประโยชนใหมอกครง ทางโรงงานจงไดมการน�าน�าทงดงกลาวกลบมาแลก-เปลยนอณหภมกบน�าปกต เพอลดอณหภมลง กอนเขาสกระบวนการผลตตอไป ผลจากโครงการดงกลาวประสบความส�าเรจดวยด โดยใชเงนลงทนเบองตนประมาณ 8 แสนบาท ใชระยะเวลาคนทนเพยง 6 เดอนเทานน (สามารถลดการใชพลงงานไฟฟา 457,013 หนวยตอป ผลประหยด 1,371,038 บาทตอป)”

ผลจากการด�าเนนโครงการแรกทประสบความส�าเรจ ท�าใหผบรหารเลงเหนความส�าคญมากยงขน พรอมกบสนบสนนใหเกดโครงการอนรกษพลงงานอน ๆ ตามมา

“โครงการทสองเปนโครงการทเกดขนตอเนองจากโครงการแรกทประสบความส�าเรจ ทมวศวกรไดศกษาหาพลงงานแฝงทยงไมไดน�ามาใชงาน ซงกพบวา ระบบบ�าบดน�าเสยเดมเปนระบบบอหมกไรอากาศ (fa-cultative anaerobic) มกาซมเทน (meth-ane) ทเกดจากกระบวนการบ�าบดน�าเสย ซงแตเดมเราไมไดมการน�ากาซดงกลาวมาใชประโยชน แตจากการใชเวลากวา 3 ป ใน การศกษาหาระบบทเหมาะส�าหรบอตสาห-กรรมทมคาความสกปรกในน�าคอนขางนอย มาเปนระบบบอหมกไรอากาศ (cover la-goon) โดย Cover Lagoon ทเลอกใชเปนแบบทเรยกวา ABR หรอ Anaerobic Baffled

Talk

10

Reactor ภายในบอจะมการกนแบงพนทเปนชอง ๆ ท�าใหตะกอนมการหมนเวยนดวยตวเองโดยไมใชพลงงาน ประสทธภาพในการบ�าบดสงขน ใชพนทนอย และเหมาะกบสภาพน�าเสยของโรงงาน ส�าหรบกาซมเทนทได จะตองน�าเขาส กระบวนการท�าความสะอาด (gas cleaner) กอนสงไปใชเปนเชอเพลงในหมอไอน�า”

ผลประโยชนทไดรบ คณธรยทธ บอกวา สามารถลดการใชน�ามนเตาไดถง 366,000 ลตร คดเปนเงนทสามารถประหยดได 6,588,000 บาทตอป ขณะทใชเงนลงทน 24.97 ลานบาท โดยงบสวนหนงประมาณ 3.84 ลานบาท ไดรบการสนบสนนจากส�านกนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กระทรวงพลงงาน

โครงการทสามทเกดขน คอ โครงการผลตน�ารอนพลงงานแสงอาทตยแบบผสมผสาน (solar collector) เปนโครงการทใชความรอนจากพลงงานแสงอาทตย (solar collector) และความรอนจากชดแลกเปลยนความรอน (economizer) มาผสมผสานการท�างานกน เพอลดการใชน�ามนเตาในการผลตน�ารอนปอนเขาหมอไอน�า โดยน�ารองทโรงงานแปรรปเนอไกมนบรเปนแหงแรก

“โครงการผลตน�ารอนพลงงานแสงอาทตยแบบผสมผสานเปนโครงการอนรกษพลงงานทเกดจากการน�าแสงอาทตยท เปนพลงงานสะอาดมาใชประโยชนส�าหรบการผลตน�ารอนโดยใชเทคโนโลย Solar Col-lector รวมกบชดแลกเปลยนความรอน

(economizer) โดยการน�าน�าอณหภมปกต ประมาณ 30 องศาเซลเซยส มาท�าใหรอนขนเปน 60 องศาเซลเซยส ดวยวธแลกเปลยนความรอนจากแสงอาทตย ผานชด So-lar Collector จ�านวน 195 แผง มพนทในการรบแสง 2.56 ตารางเมตร/แผง คดเปนพนทรบแสงรวม 499.2 ตารางเมตร

นอกจากนยงมการ น�าน�ารอนทไดจากชดแลกเปลยนความรอน (economizer) จากปลองไอเสยของหมอไอน�าทอณหภม 210 องศาเซลเซยส มาแลกเปลยนกบน�าทอณหภมปกต 30 องศาเซลเซยสใหสงขนเปน 60 องศาเซลเซยส โดยปรมาณน�ารอนทงหมดนจะน�าไปใชเปนน�าปอนเขาหมอไอน�าในกระบวนการผลตรวมปรมาณน�ารอนทผลตไดทง 2 ระบบ สามารถลดการใชน�ามนเตา 146,283 ลตรตอป คดเปนเงน 2,700,000 บาทตอป”

โครงการทโรงงานแปรรปไกมนบรไดรเรมน�ารองด�าเนนการจนกระทงประสบความส�าเรจไดขยายผลตอไปยงโรงงานอนๆภายในเครอฯ นอกจากนน ทนยงศกษาเรองการผลตน�ามนไบโอดเซล ซงเปนเทคโนโลยทไดรบการถายทอดมาจากโรงงานในเครอ เชนกน

โครงการผลตน�ามนไบโอดเซล เปนโครงการทไดรบการถายทอดมาจากโรงงานแปรรปไกทสระบร ทประสบความส�าเรจในการเปลยนน�ามนทใชทอดอาหารแลวใหเปนไบโอดเซล เพอใชในรถขนสงภายในโรงงาน ในสวนของโรงงานแปรรปมนบรเองกมกระบวนการทอดเชนกนโดยน�ามนทผานการทอดแลวจะสงเขาโรงงานผลตไบโอดเซลภายในโรงงาน ซงผบรหารเลงเหนวาการผลตน�ามนไบโอดเซลเปนการจดการอยางยงยน ลดการเกดปญหาสงแวดลอมโดยการใชน�ามนไบโอดเซลในยานพาหนะจะชวยลดการปลอยมลพษทางอากาศ นอกจากนน ยงปองกนการเกดปญหาดานสาธารณสขเรอง

การบรโภคซ�าน�ามนพชทใชแลว ซงขณะนโรงงานมนบรอย ระหว างการทดสอบคณภาพน�ามนกอนใชจรงในรถขนสงภายในโรงงาน”

ความส�าเรจในการด�าเนนโครงการดานอนรกษพลงงานของเครอซพเอฟ สวนหนงเกดจากผบรหารทใหความส�าคญเปนอยางมากในการสนบสนนใหเกดโครงการตาง ๆ แตเหนอสงอนใด การเปดโอกาสใหพนกงานมสวนรวมในการแสดงความคดเหนและเสนอแนะโครงการทเกยวกบความปลอดภยและเรองการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม ไมวาจะเปนกจกรรมไคเซนทพนกงานตงแตระดบปฏบตการมสวนรวมในการเสนอแนะเพอใหเกดการปรบปรงงานอยางตอเนอง รวมทงโครงการคดออกบอกดวย และโครงการอน ๆ อกมากมาย ทเปนตวจดประกายใหเกดการพฒนาตอยอดขนไปเรอย ๆ ไมมทสนสด

“เรองของพลงงานทดแทน เครอ ซพเอฟมนโยบายทชดเจน และด�าเนนการอยางจรงจงและตอเนอง รวมถงนโยบายของภาครฐเองกมงสงเสรมใหเกดการผลตและใชพลงงานทดแทน รวมถงการอนรกษพลงงาน ยงเปนหนาทของคนไทยทตองชวยกนประหยดคนละไมคนละมอ สวนภาคธรกจเองเรามหนาททจะตองชวยกนสรางจตส�านกในเรองความประหยดดวย ไมเฉพาะตองหาแหลงพลงงานใหมอยางเดยว เพอยดอายการใชพลงงานฟอสซลใหยนยาวออกไป จงเปนทมาวา ท�าไมเราจงยงศกษาและพฒนาโครงการดานพลงงานใหม ๆ ขนมาอยางตอเนอง” คณธรยทธ กลาว

นอกจากโครงการดานการอนรกษพลงงานแลว เครอซพเอฟ ยงจดท�าโครงการ CP Excellent ขน เปนโครงการทน�าแนวทาง TQA มาประยกตใชรวมกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจ-พระเจาอยหว เพอใหเกดกระบวนการในการดแลพนกงานใหมคณภาพชวตทดควบคไปกบการเตบโตของธรกจ บนเสนทางททาทาย บนเสนทางการเปนครวของโลก (kitchen of the world)